หนงั สอื เรียนรายวชิ าพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี เหมาะสำ�หรับชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 1 นางสาว ญาสมุ ิน โพธ์ิพา
คำ�นำ� หนงั สือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เทคโนโลยี (วิทยาการด้านวน) ป. 1 จัดทำ�ขึน้ ส�ำ หรบั ใช้ประกอบการเรยี น การสอนช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 1 โดยดำ�เนินการจัดท�ำ ใหส้ อดคล้องตาม มาตรฐานการเรยี นรู้และตัวช้วี ดั กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยี (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพนื้ ฐานพุทธศกั ราช 2551 ทุกประการส่งเสริมทักษะที่จาํ เปน็ สำ�หรับ การเรยี นรู้ในศตวรรษที่ 21 ทัง้ ทักษะด้านการคดิ วิเคราะหก์ ารตดิ อยา่ ง มวี จิ ารณญาณการแกป้ ญั หาการคิดสรา้ งสรรค์การใชเ้ ทคโนโลยีการ สื่อสารและการรว่ มมอื เพอื่ ให้ผู้เรยี นรเู้ ทา่ ทันการเปล่ียนแปลงของระบบ เศรษฐกจิ สังคมวฒั นธรรมและสภาพแวดล้อมสามารถแขง่ ขนั และอยูร่ ่วม กบั ประชาคมโลกได้
สารบญั 1หนว ยการเรยี นรูท่ี การใช้งานเทคโนโลยีเบื้องตน้ 2 การใช้งานอปุ กรณเ์ ทคโนโลยีเบ้ืองต้น - อปุ กรณเ์ ทคโนโลยี 2 - การเปดิ -ปิด อปุ กรณ์เทคโนโลยี 7 การใชง้ านซอฟตแ์ วรเ์ บื้องตน้ 10 - โปรแกรมประมวลค�ำ 10 - โปรแกรมกราฟิก 14 - โปรแกรมน�ำ เสนอขอ้ มูล 16 สรุปสาระสำ�คัญ 22 2หนว ยการเรยี นรูท่ี เขยี นโปรแกรมแสนสนกุ แบบเบ้ืองต้น การใช้งานอปุ กรณเ์ ทคโนโลยีเบื้องตน้ 24 ซอฟตแ์ วร์หรือสื่อทใี่ ชเในการเขียนโปรแกรม 26 - เขียนโปรแกรมโดยใช้บัตรค�ำ สง่ั 26 - โปรแกรม Code.org 29 - โปรแกรม Scratch 35 สรปุ สาระส�ำ คัญ 47 หนว ยการเรยี นรูที่ 3 การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั 48 ข้อปฏิบัติในการใชง้ านและการดแู ลรักษา อุปกรณ์เทคโนโลยี 51 การใช้งานอปุ กรณเ์ ทคโนโลยีอย่างเหมาะสม 54 สรุปสาระส�ำ คัญ 56 บรรณานุกรม 57
หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 1 การใชง้ าน เทคโนโลยเี บ้อื งตน้ ตวั ชี้วดั ว 4.2 ป. 1/4 ใชเ ทคโนโลยีในการสราง จัดเก็บ เรยี กใชขอมลู ตามวัตถปุ ระสงค เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) นักเรียนคิดวา คอมพวิ เตอรม ีประโยชน ตอ มนุษยเราอยา งไร
การใช้งาน อุปกรณ์เทคโนโลยเี บ้ืองตน้ 1.1 อปุ กรณ์เทคโนโลยี อุปกรณ์ท่พี ัฒนาขึ้นเพ่อื ชว่ ยในการรบั -ส่งข้อมูล ประมวลข้อมูล ทำ�ให้มนษุ ยส์ ามารถเข้าถึงแหล่งขอ้ มลู ต่าง ๆไดง้ า่ ยขนึ้ แต่ละประเภทมี การใชง้ านแตกตา่ งกัน ดงั น้ี 1) จอมอนิเตอร์ (Monitor) เปน็ อปุ กรณ์แสดง ข้อมลู ผลลพั ธ์ (Output) มรี ูปร่างลักษณะคลา้ ย เคร่อื งรบั โทรทัศน์ สามารถแสดง ผลได้ทัง้ ตวั หนงั สือ ภาพนง่ิ และภาพเคลื่อนไหว ภาพท่ี 1.1 จอมอนเิ ตอร์ 2) ซีพยี ู (CPU) เป็นอปุ กรณป์ ระมวลผลขอ้ มูลทร่ี ับเขา้ มา แล้วแสดง ผลออกไปยังจอมอนเิ ตอร์ ซีพียูจะทําหนา้ ทคี่ ล้ายกับสมองของคน คอื เมอื่ คนเราได้ รบั ขอ้ มูลตา่ งๆสมองจะประมวลผลขอ้ มูล แลว้ แสดงผลออกมาทางกริ ยิ าทา่ ทาง ภาพท่ี 1.2 ซีพียู หรอื คําพูด เหมือนกับซีพียูทจ่ี ะประมวลผลข้อมลู แลว้ แสดงผลออกมา ทางจอมอนเิ ตอร์ 2
3) เคส (Case) บรรจชุ นิ้ สว่ นอุปกรณ์ตา่ งๆ ของ คอมพวิ เตอร์ลงในกลอ่ งทรงส่ีเหล่ยี มที่สว่ นใหญท่ ำ� ด้วยโลหะหรอื พลาสติกชนิดแขง็ ภาพที่ 1.3 เคส 4) Power Supply (พาวเวอรซ์ ัพพลาย) เป็น สว่ นประกอบที่ส�ำ คญั สว่ นหน่งึ ท�ำ หน้าทแ่ี ปลง สญั ญาณ ไฟฟ้ากระแสสลับจากแหล่งก�ำ เนิดให้ เปน็ ไฟฟา้ กระแสตรงดว้ ยความตา่ งศักยท์ ี่เหมาะ ภาพที่ 1.4 Power Supply สมก่อนเขา้ สูค่ อมพวิ เตอร์ โดยมสี ายเชอื่ มต่อไป ยังอุปกรณป์ ระกอบต่าง ๆ ภายในเครื่อง 5) คยี บ์ อร์ด (Keyboard) อุปกรณร์ ับขอ้ มูลท่ใี ช้การเรยี งตัวของ ปุ่ม ซ่ึงแต่ละป่มุ ทำ�หน้าท่เี หมือนเป็นสวิตช์อเิ ล็กทรอนิกส์โดยปกติ แล้ว คยี ์บอรด์ ใชส้ ำ�หรับพมิ พต์ ัวหนังสอื หรือตวั เลขเขา้ ไปยังโปรแกรมตา่ ง ๆ แปน้ บนคีย์บอร์ดแบง่ เปน็ 5 สว่ นหลักๆ คือ 1 แปน้ พมิ พ์ตวั อักขระ ( alphabetic key ) เป็นกลมุ่ ของแปน้ พมิ พซ์ ึง่ มบี ริเวณ ใหญท่ ส่ี ุด ประกอบด้วยแผงอักขระส�ำ หรบั การป้อนขอ้ มลู ที่มีทง้ั ตวั อักษร ตวั เลข และอกั ขระแบบพเิ ศษทัว่ ไป 2 แป้นส�ำ หรับควบคุมทิศทาง ( cursor-movement key ) เปน็ กลมุ่ ของแป้น พมิ พส์ ำ�หรับควบคมุ ทิศทางการเคลอ่ื นทข่ี องเคอรเ์ ซอรแ์ ละเปลยี่ นจุดหรอื บรเิ วณการทำ�งาน 3 แป้นฟังกช์ ัน ( function key ) เป็นกลมุ่ ของแป้นพมิ พ์สำ�หรบั การเลือกคำ�สง่ั ลดั ท่ีมีอย่ใู นบางประเภท แปน้ เหล่านจี้ ะอยู่บนแถวแรกสดุ ของคยี บ์ อรด์ 3
4 แป้นควบคมุ ( control key ) เปน็ กลุ่มของแปน้ พิมพ์ส�ำ หรบั ส่งั การบางอย่าง ร่วมกับป่มุ อืน่ ๆ บางครั้งนิยมเรียกวา่ modifier keys เช่น Ctrl , Alt , Shift เปน็ ตน้ 5 แป้นปอ้ นข้อมลู ตัวเลข ( numeric keypad ) เปน็ กลมุ่ ของแปน้ พิมพ์ สำ�หรบั การป้อนคา่ ขอ้ มลู ท่ีเปน็ ตวั เลขเพือ่ ช่วยในการบันทึกข้อมลู เขา้ สเู่ ครื่อง คอมพิวเตอร์ เชน่ การปอ้ นขอ้ มูลเพอื่ ค�ำ นวณหรอื หาผลลัพธท์ างบัญชี แปน Esc ภาพที่ 1.5 คยี บ์ อร์ด แปน Enter แปน Backspace เปนแปน ทใ่ี ชยกเลิกคําส่งั เปนแปน ทรี่ ับคาํ สัง่ หรอื ออกจากโปรแกรม เปนแปน ทใี่ ชล บตวั อกั ษรท่ีพิมพไว หรอื ใชขึน้ บรรทัดใหม แปน Tile แปน Space Bar แปน Shift เปน แปนทีใ่ ชส ําหรับเวนวรรค เปน แปนทใี่ ชใ นการพิมพต วั อักษรภาษาอังกฤษเปนตวั พิมพใหญ หรือตวั อกั ษรไทยและสัญลักษณท ่ีอยูแถวบนของแปน เปน แปน ทใ่ี ชส ลบั ภาษาในการพิมพขอมลู ภาพที่ 1.6 คียบ์ อร์ด 4
6) เมาส์ (Mouse) เมาส์ (Mouse) เป็นอุปกรณ์ส่งขอ้ มูล (Input) เข้า คอมพิวเตอร์ ใช้ในการควบคุม ตวั ชี้ (Pointer) บนจอคอมพิวเตอร์ ถกู ออกแบบมาใหม้ รี ูปร่างขนาดเลก็ มีสว่ นโค้งและสว่ นเว้าเข้ากบั องุ้ มอื เพอ่ื ใหจ้ ับถนดั มือเคลื่อนไหวได้ง่าย โดยมวี ธิ กี ารใช้ดังต่อไปน้ี 1. คลกิ (Click) เปน็ การกดเมาส์ด้านซา้ ย 1 ครั้ง เพอื่ ใช้เลอื กค�ำ สงั่ หรอื วตั ถตุ ่าง ๆ ในโปรแกรม (การเลือก คือ การคลิกเพื่อรอรับค�ำ ส่ังตอ่ ไป) 2.ดับเบิลคลกิ (Double Click) เป็นการกดเมาส์ด้านซ้าย 2 ครั้งตอ่ เนอื่ ง เพ่อื เปิดหรอื เขา้ สูโ่ ปรแกรม หรือเพื่อแก้ไขวัตถทุ ่เี ลอื กทำ�หนา้ ท่ีเหมอื นกบั การกดปุ่ม Enter บน 3.เเดรก (Drag) เป็นการกดเมาส์ดา้ นซา้ ยค้างแลว้ ลากเมาส์ไป ใชเ้ ม่อื ตอ้ งการยา้ ยวตั ถุ หรือค�ำ สัง่ ตา่ ง ๆ ไปตามต�ำ แหนง่ ทต่ี อ้ งการ 4.คลิกขวา (Right Click) เป็นการกดเมาสด์ ้านขวา 1 คร้ัง ใชเ้ มื่อต้องการเมนลู ัด หรอื ค�ำ สงั่ เสรมิ 5.สกอร์เมาส์ (Scroll mouse) เป็นการเล่อื นปุม่ ตรงกลางระหวา่ งปมุ่ เมาส์ 2 ขา้ ง ใชเ้ ม่อื ตอ้ งการเลือ่ น หนา้ เอกสารขึน้ หรือลง ภาพท่ี 1.7 เมาส์ เกร็ดน่ารู้ 5 เมาสไ์ ด้ชอ่ื มาจากรูปร่างของตัวมนั เอง และสายไฟ ซ่งึ มี ลกั ษณะคลา้ ยหนู (Mouse) และหางหนู และขณะเดียวการ เคลอ่ื นท่ขี องตวั ชบี้ นหนา้ จอมลี ักษณะการเคลื่อนทีไ่ ม่มที ศิ ทาง เหมือนการเคลอื่ นที่ของหนู
กจิ กรรม เสรมิ สรา งการเรียนรู ค�ำ ชแี้ จง ให้นักเรยี นสแกน QR CODE หรือเขา้ ลงิ ค์ ด้านล่างเพอ่ื ท�ำ กิจกรรมเสรมิ สร้างการเรยี นรู้ ใบกิจกกรมที่ 1.1 เรอ่ื ง อุปกรณ์คอมพวิ เตอร์ https://www.liveworksheets.com/4-ka401551ij 6
1.2 การเปิด-ปดิ อปุ กรณเ์ ทคโนโลยี 1) การเปิดอปุ กรณ์เทคโนโลยี เมอื่ ต้องการเปดิ อุปกรณ์เทคโนโลยี ใหก้ ดปุม่ เปิด-ปดิ บนอปุ กรณ์ เทคโนโลยนี ้นั ๆ โดยทวั่ ไปมกั มีสญั ลักษณ์ คอมพวิ เตอรตง้ั โตะ คอมพวิ เตอรว างตัก (Desktop Computer) (Laptop Computer) ปมุ เปด-ปด ปุมเปด -ปด ปมุ เปด -ปด การเปด คอมพิวเตอรต ้งั โตะ ใหกดปุมเปด-ปด การเปด คอมพิวเตอรวางตักหรือโนตบกุ คอมพิวเตอร ตรงซพี ียกู อน แลว คอ ยกดปมุ เปด-ปด ตรงจอภาพ ใหก ดปมุ เปด -ปด บนเครอื่ ง ภาพที่ 1.8 คอมพวิ เตอรต์ ง้ั ภาพท่ี 1.9โน้ตบุ๊กคอมพวิ เตอร์ เครอื่ งพมิ พ (Printer) ปุมเปด-ปด การเปดเครอ่ื งพมิ พใ หกดปุม เปด -ปด 7 บนเคร่ืองพิมพ ภาพท่ี 1.10 เคร่ืองพิมพ์
2) การปิดอปุ กรณเ์ ทคโนโลยี เมอื่ ต้องการปดิ อุปกรณค์ อมพิวเตอร์ ใหป้ ฎิบัติตามขัน้ ตอน ดังนี้ 1.ปด โปรแกรมทกุ โปรแกรมทใ่ี ชงาน โดยคลิก X. 4.เลอื กคาํ สั่ง Shut Down จากนนั้ ประมาณ 1 นาที ซีพยี ูและหนา จอจึงจะดบั 2.คลกิ ทปี่ ุม 3.คลิกทปี่ ุม Power หรือ ภาพท1ี่ .19 ข้นั ตอนการปิดคอมพวิ เตอร์ 8
กิจกรรม เสรมิ สรางการเรยี นรู ค�ำ ช้ีแจง ให้นกั เรยี นสแกน QR CODE หรอื เขา้ ลงิ ค์ ด้านลา่ งเพื่อทำ�กจิ กรรมเสรมิ สร้างการเรยี นรู้ ใบกิจกกรมที่ 1.2 เร่ือง การปดิ คอมพวิ เตอร์ https://www.liveworksheets.com/4-dz418758gs 9
การใช้งานซอฟต์แวร์เบอื้ งต้น ซอฟตแ์ วร์ (Software) คอื โปรแกรมชดุ ค�ำ สง่ั ไวค้ วบคมุ คอมพวิ เตอร์ใหท้ ำ�งาน ซงึ่ ซอฟต์แวรท์ ่จี ำ�เปน็ ตอ้ งใช้ในชวี ติ ประจำ�วนั มดี งั น้ี 2.1 โปรแกรมประมวลค�ำ โปรแกรมประมวลผลคำ� เป็นโปรแกรมที่ใช้ส�ำ หรบั การสร้างและตกแตง่ เอกสาร ตา่ ง ๆ เช่น การพิมพร์ ายงาน บทความ จดหมาย หนังสือราชการ เอกสารแผ่นพบั และ อืน่ ๆอย่กู บั ผใู้ ชง้ านว่าจะใชผ้ ลิตเอกสารแบบใด โปรแกรมประมวลผลคำ�ทีน่ ิยมใชก้ ันอยา่ ง แพร่หลายคอื โปรแกรม Microsoft Word โนต้ แพด เป็นตน้ วิธกี ารเขาโปรแกรม Microsoft Word คนหาสญั ลักษณ หรือขอความ Microsoft Word ดบั เบลิ คลิกเพอ่ื ทําการเปดโปรแกรม 10
ชดุ คําสงั่ Microsoft Word สราง (New) สรา งเอกสาร เปด (Open) เปดเอกสารทีไ่ ดจัดเกบ็ ไว บันทกึ (Save)บันทึกเอกสาร พมิ พ (Print)พิมพเ อกสารลงบนกระดาษ 11
คดั ลอก (Copy) คดั ลอกขอความเกบ็ ไว วาง (Paste)วางขอ ความท่เี กบ็ หรือคัดลอกไว แบบอกั ษร (Font)เลือกรปู แบบตวั อกั ษร ขนาดตวั อักษร (Font Size)เลือกขนาดตัวอักษร สีแบบอักษร(Font Color)กําหนดสตี วั อักษร B ตัวหนา (Bold)ทาํ ตัวอักษรเปนตวั หนา I ตัวเอียง (Italic)ทําตวั อกั ษรเปน ตวั เอน U ขีดเสน ใต (Underline)ขีดเสน ใตตวั อกั ษร 12
หากตอ้ งการทจ่ี ะจัดเก็บไฟล์งานเพือ่ แก้ไขหรอื เรียกใชใ้ นภายหลงั ใหค้ ลกิ ปมุ่ แลว้ เลือกโฟเดอร์ ( Folder) ทตี่ อ้ งการจัดเก็บไฟล์ไว้ การสรา้ งโฟเดอร์ โฟลเดอร์ คอื ไฟลข์ อ้ มูลที่อยู่ในเครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ ซ่งึ หากมีการจัดเกบ็ ไฟลต์ ่างๆ ไว้ ในโฟลเดอร์อย่างเป็นหมวดหม่จู ะทําให้ข้อมลู ทีไ่ ดม้ ีความเปน็ ระเบยี บ ทําใหส้ ามารถค้นหา ข้อมูลไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ โดยในโฟลเดอร์สามารถทจ่ี ะสร้างโฟลเดอร์ย่อยๆ ไดต้ ามตอ้ งการ เพือ่ ใช้เก็บไฟล์ข้อมลู ใหเ้ ปน็ หมวดหมูไ่ มป่ ะปนกัน โดยขน้ั ตอนการสร้าง มีดงั น้ี 1.เลอื กขวาลงบนบรเิ วณหน้าจปรากฏดงั ภาพ 2. เลอื กเมนู New คลกิ เลือก Folder 3.จะเห็นโฟลเดอรส์ เี หลอื งและคำาว่า New Folderทีม่ ีแถบสีนา้ำ เงินคลุม 13 พมิ พ์ช่ือใหมล่ งไปแทนที่ แล้วกดปุม Enter เปนอันเสรจ็ สมบรู ณ์
2.2 โปรแกรมกราฟกิ โปรแกรมท่ีใชส้ ร้าง ตกแต่ง แกไ้ ขและเป็นโปรแกรมสำ�หรับสร้าง ภาพตามจนิ ตนาการ ตัวอยา่ งซอฟแวร์ด้านกราฟกิ เช่น โปรแกรมแพน ต(์ paint) โปรแกรม Pagrmaker เปน็ ต้น วิธกี ารเขา โปรแกรม Paint คนหาสัญลกั ษณ หรอื ขอความ Paint ดับเบิลคลิกเพอื่ ทาํ การเปดโปรแกรม 14
ชุดคําส่งั Paint วาง/ตัด/คดั ลอก ปรบั ขนาดภาพ/หมนุ ภาพ แปรงพกู ัน ดินสอ/ใสสสี ัน/พิมพอกั ษร รปู รา งแบบตางๆ ยางลบ/ดูดสี/ขยาย ปรบั ขนาดของเสน เลือกใชสีไดตามใจชอบ 15
2.3 โปรแกรมนำ�เสนอขอ้ มลู เปน็ โปรแกรมน�ำ เสนอข้อมูลท่ีชว่ ยถ่ายทอดขอ้ มูลให้เข้าใจไดง้ า่ ย มากข้ึนดว้ ยข้อความรูปภาพเสยี งและวิดีโอตวั อย่างซอฟตแ์ วรด์ า้ นนำ� เสนอขอ้ มูลเชน่ โปรแกรม Lotus Freelance โปรแกรม Microsoft Powerpoint โปรแกรม Keynote ใน Mac OS X เปน็ ตน้ วิธกี ารเขา โปรแกรม Microsoft PowerPoint คนหาสัญลักษณ หรือขอความ Microsoft PowerPoint ดบั เบลิ คลกิ เพอื่ ทําการเปด โปรแกรม 16
ชุดคําสั่ง Microsoft PowerPoint Home (เมนูหนาแรก) ใชออกแบบสง่ิ ตางๆ ท่ตี องการนําเสนอ เชน แบบอักษร ขนาดแบบอักษร สแี บบอักษร เปนตน วาง/ตดั /คัดลอก สรา งสไลดใหม จดั รูปแบบขอ ความ ขอความในสไลด และจดั การสไลด กาํ หนดตาํ แหนง ขอความและยอ หนา เครือ่ งมอื คนหา/แทนทข่ี อ ความ /ใชเลอื กวัตถทุ อ่ี ยูบ นสไลด วาดและสรางรปู รา งเพื่อตกแตง สไลด 17
Insert (เมนแู ทรก) ใชแทรกสิ่งตางๆ ที่ตอ งการนําเสนอ เชน ตาราง รูปภาพ เปน ตน แทรกตาราง แทรกรูปภาพ แทรกรปู รา งและแผนภูมิ แทรกลงิ ค แทรกกลองขอ ความและจดั หวั กระดาษและทายกระดาษ แทรกสมการและสญั ลักษณ แทรกส่อื เชน เสยี ง วดิ โี อ เปนตน 18
Design (เมนอู อกแบบ) ใชสรา งรูปแบบการนาํ เสนอ ต้ังคา ตางๆ ของหนา สไลด เลือกโทนสีพนื้ หลัง เลือกธีมชดุ พนื้ หลงั Animations (เมนภู าพเคลื่อนไหว) ใชเ ลอื กรปู แบบการเคล่อื นไหวของส่งิ ตา งๆ ท่ีอยูในการนาํ เสนอ ดูรปู แบบการเคลอื่ นไหว กาํ หนดรปู แบบการเคลื่อนไหวของวตั ถุ กอนนําเสนอจริง 19
กําหนดคา เพิม่ เตมิ กาํ หนดเวลาการเคลื่อนไหวของแตล ะวตั ถุ ของการเคล่อื นไหวของวตั ถุ Slide Show (เมนูการนาํ เสนอภาพน่งิ ) ใชดูผลงานการนาํ เสนอ นาํ เสนอสไลดทตี่ องการ กาํ หนดความละเอยี ดของหนา จอในการนาํ เสนอ ตง้ั คา เพ่ือควบคุมการนําเสนอ ค�ำ ถามท้าทายการคดิ ข้นั สงู หากตอ้ งการนำ�เสนอรายงานให้มีความน่าสนใจ นักเรยี นจะใชซ้ อฟแวร์อะไร เพราะเหตใุ ด 20
กจิ กรรม เสริมสรางการเรยี นรู คำ�ช้แี จง ให้นกั เรียนสแกน QR CODE หรอื เข้าลิงค์ ด้านล่างเพ่อื ทำ�กิจกรรมเสริมสรา้ งการเรยี นรู้ ใบกจิ กกรมที่ 1.3 เรือ่ ง ชดุ คำ�สงั่ โปรแกรม https://www.liveworksheets.com/4-xm418035ub 21
สรุปสาระสาํ คญั อุปกรณเทคโนโลยี การใชงาน การเปด -ปด อปุ กรณเ ทคโนโลยี อุปกรณ จอมอนิเตอร์ เทคโนโลยี คอมพิวเตอรต้งั โตะ (Monitor) เบื้องตน (Desktop Computer) ซีพียู (CPU) การใช้งาน คอมพวิ เตอรว างตัก จอสัมผสั เทคโนโลยีเบ้ืองต้น (Laptop Computer) เคส (case) การใชง าน เครื่องพิมพ ซอฟตแวร Power Supply เบือ้ งตน (Printer) เมาส์ Microsoft Microsoft Word PowerPoint คีย์บอร์ด Paint 22
หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 2 เขียนโปรแกรมแสนสนกุ แบบเบ้ืองต้น ตัวชวี้ ดั ว 4.2 ป. 1/3 เขยี นโปรแกรมอยางงา ย โดยใชซ อฟตแ วรห รือสื่อ Programmer Software (นักเขยี นโปรแกรม) (ชดุ คาํ ส่งั หรือโปรแกรม) Process (ประมวลผล)
หลกั การเขยี น โปรแกรมเบื้องต้น การเขียนโปรแกรม คือ การเขยี นค�ำ สง่ั ให้ คอมพวิ เตอรท์ �ำ งานตามขน้ั ตอนทีว่ างแผนไว้ การเขียนโปรแกรม คอื การเขยี นคาํ ส่ังใหค อมพิวเตอรท ํางานตามลาํ ดบั คนเขียนโปรแกรมจะตองเขาใจภาษาโปรแกรม และระบบการทาํ งานของคอมพิวเตอร วเิ คราะหงานหรือปญ หาท่ีตองการเขียนโปรแกรม เขียนผงั งานโปรแกรม เขยี นโปรแกรม ทดสอบและแกไขโปรแกรม 24
กจิ กรรม เสริมสรา งการเรียนรู ค�ำ ช้แี จง ให้นกั เรยี นสแกน QR CODE หรือเข้าลงิ ค์ ด้านลา่ งเพอื่ ท�ำ กจิ กรรมเสริมสรา้ งการเรียนรู้ ใบกิจกกรมที่ 2.1 เร่อื ง หลกั การเขยี นโปรแกรมเบ้อื งตน้ https://www.liveworksheets.com/4-kk403429ta 25
ซอฟต์แวร์หรือสอ่ื ท่ใี ช้ในการ เขยี นโปรแกรม 2.1 เขียนโปรแกรมโดบใช้บตั รคำ�สั่ง บตั รค�ำ สงั่ (Program card) คอื บัตรทม่ี รี หสั ของคำ�ส่ังหรอื ชุดคำ�สงั่ สำ�หรบั ส่งเข้าเครื่องเพ่ือประมวลผล (Process) รหสั ค�ำ สง่ั เป็นเครื่องหมายหรอื สัญลักษณ์ทีก่ ำ�หนดขนึ้ มา เพ่อื ใช้แทน ค�ำ สั่ง ตัวอย่าง นกั เรยี นช่วยหาวธิ พี าชา้ งเข้าปา่ โดยเขยี นรหัสค�ำ สั่งลงในแผนที่ ดว้ ยสญั ลกั ษณ์ แผนท่ี 26
รหสั คาํ ส่งั 1) เดนิ ไปดานซาย 3 หนว ย แทนดวย 2) เดินขน้ึ ดา นบน 3 หนวย แทนดว ย 3) ชา งเขา ปาไดส ําเรจ็ แทนดวย ดังนนั้ รหัสคําสั่ง คือ แผนที่ 27
กจิ กรรม เสริมสรางการเรียนรู ค�ำ ช้แี จง ให้นักเรยี นสแกน QR CODE หรอื เข้าลิงค์ ดา้ นล่างเพือ่ ท�ำ กิจกรรมเสริมสรา้ งการเรยี นรู้ ใบกจิ กกรมท่ี 2.2 เรื่อง เสน้ ทางพาแมวไปยงั จานอาหาร https://www.liveworksheets.com/4-kq403475mu 28
2.2 โปรแกรม code.org โปรแกรม code.org เปน็ การเขียนโปรแกรม แบบบลอ็ ก (Block Programming) พัฒนาขึ้นภายใต้โครงการ Hour of code ของประเทศสหรฐั อเมรกิ ารโดยมเี ป้าหมายคือสง่ เสริมความรู้ด้าน วทิ ยาการคอมพิวเตอร์ให้โอกาสนกั เรยี นทั่วโลกได้เรียน Block Programming เปน็ รูปแบบการเขียนโปรแกรมภาษา คอมพิวเตอร์ที่มลี ักษณะเหมอื นการตอ่ จ๊ิกซอว์ ม่งุ เน้นการพัฒนาตรรกะ และทักษะในการแกไ้ ขปัญหา เน่อื งจากบล็อกแตล่ ะชิ้นมีความหมายและ โครงสรา้ งการทางานทีแ่ ตกตา่ งกนั การเลอื กใชค้ าสั่งจากบล็อกทาให้ผู้ เรียนไม่ตอ้ งกงั วลกับโครงสร้างไวยากรณภ์ าษาคอมพิวเตอร์ การใชง้ านเบือ้ งตน้ 1.การใช้งาน code.org ท�ำ โดยเขา้ ไปที่ website ชอ่ื code.org จากน้นั สามารถเลอื ก ภาษาทดี่ า้ นลา่ งของ website โดยเราจะเลอื กตั้งค่าเปน็ ภาษาไทย 29
2.จากน้ันใหไ้ ปทม่ี มุ บนดา้ นซา้ ยมือจะมีไอคอนช่ือ Course Catalog ทีเ่ ราจะเข้าไปเลอื กบท เรยี นเพอื่ ใช้เรยี นรกู้ ัน 3.เมอ่ื เลอื กภาษาแลว้ เราก็จะเรมิ่ เข้าส่บู ทเรียนกัน โดยไปท่ตี วั เลอื ก Course Catalog เมื่อ กดเขา้ ไปแลว้ จะมหี นา้ ต่างแสดงคอรส์ ตา่ งๆใหเ้ ราเลอื กศกึ ษา 30
4.โปรแกรม code.org จะแบง่ ออกเป็นคอร์สตามชว่ งอายโุ ดยแต่ละคอรส์ จะมีบทเรยี น ย่อย ๆ ออกไปดังตวั อย่างภาพด้านล่าง ตวั อยา่ งท1่ี การเขยี นโปรแกรม code. 1. อ่านโจทยท์ ีก่ ำ�หนดมาให้ 2. เลอื กคำ�ตอบทถี่ กู ตอ้ งท่ีสดุ 3. กดปุม่ สง่ เพ่ือตรวจสอบความถกู ต้อง 31
เมื่อค�ำ ตอบถกู ต้องจะแสดงหน้าตา่ งแบบน้ขี ึน้ มา เมอ่ื ค�ำ ตอบผิดจะแสดงหนา้ ตา่ งแบบนข้ี ึ้นมา ตวั อยา่ งท2่ี การเขียนโปรแกรม code. 1.เลอื กบทเรียนจากน้นั พจิ ารณาภารกิจที่ได้รับเพอ่ื ออกแบบชดุ คำ�ส่งั 32
2.นำ�บลอ็ คคำ�สั่ง มาใชต้ ามชุดคำ�สง่ั ท่อี อกแบบ 2.วางบลอ็ คค�ำ สั่งแลว้ เรมิ่ ท�ำ งานไปเรื่อยๆจนส้ินสกุ ค�ำ สงั่ ท่ีออกแบบไว้ 33
4.กดเรมิ่ เพื่อตรวจสอบความถกู ต้อง 5.เมอ่ื ภารกิจสำ�เรจ็ จะขนึ้ หนา้ ตา่ งนข้ี ้นึ มา 34
การลบบลอ็ ค คลิกเลือกบล็อคแล้วกดเมาสล์ ากไปยงั ถงั ขยะหรอื กดDelete ท่คี ียบ์ อร์ด การยา้ ยบล็อค คลกิ เลือกบลอ็ ค จากยัน้ ลากไปยงั ต�ำ แหน่งทต่ี ้องการ แล้วจงึ ปลอ่ ยเมาส์ 2.3 โปรแกรม scratch โปรแกรม Scratch (สะแครช) เป็นโปรแกรมภาษาคอมพิวเตอร์ ทผ่ี เู้ รยี นสามารถ สรา้ งชนิ้ งานได้อย่างง่าย เช่น นิทานทส่ี ามารถโต้ตอบกับผอู้ า่ นได้ ภาพเคลอ่ื นไหว เกม ดนตรี และศลิ ปะ และเมอ่ื สร้างเปน็ ช้นิ งานเสร็จแล้ว สามารถน�ำ ชิ้นงานท่สี รา้ งสรรคน์ ้ี แสดง และแลกเปลยี่ นความคิดเหน็ รว่ มกับผู้อืน่ บนเวบ็ ไซต์ได้ ทำ�ใหผ้ ู้เรียนไดเ้ รยี นรูห้ ลัก การและแนวคดิ การโปรแกรมไปพร้อมๆ กบั การคิดอย่างสร้างสรรค์ มีเหตผุ ล และเปน็ ระบบ 35
การเขา้ ใช้งานโปรแกรม scratch 1. เปดิ เว็บเบราเซอร์โครม (Chrome Web Browser) และปอ้ น https://scratch.mit.edu/ ทชี่ ่องท่อี ย่เู ว็บ กดแป้น Enter จะปรากฏหนา้ ตา่ ง โปรแกรม Scratch 2. คลกิ Join Scratch 36
3. ป้อนชอ่ื ผใู้ ช้ (Scratch Username) เป็นภาษาองั กฤษ 4. ปอ้ นรหัสผา่ น (Password) ไมน่ ้อยกว่า 6 ตวั อักษร หรือตวั เลข 5. ปอ้ นรหัสผ่านอีกคร้งั ในชอ่ ง Confirm Password และคลิกถดั ไป (Next) 6. ปอ้ น เดือนเกดิ ปี ค.ศ.เกดิ เพศ และประเทศ แลว้ กดปุ่ม Next 37
7. ปอ้ นอีเมลของครู หรือผปู้ กครอง และยนื ยันอเี มล 8. จะพบหนา้ ตา่ งต้อนรบั ใหค้ ลกิ ปมุ่ OK Lets Go! 9. แจง้ ครู หรือผู้ปกครอง ให้ยืนยันอเี มล โดยใหเ้ ข้าอเี มล และคลกิ Confirm my email address 38
10. เมือ่ สมคั รสมาชิกเสรจ็ แล้วจะปรากฏหน้าตา่ งนี้ แล้วท�ำ การตรวจสอบชอ่ื ผู้ใช้ท่ี มมุ บนขวา สว่ นประกอบหลกั ของโปรแกรม หน้าตา่ งการทำ�งานของโปรแกรม Scratch มีสว่ นประกอบหลักดังนี้ 39
1. แถบเมนเู ครื่องมอื (Toolbar) ปุมเปลี่ยนภาษา เมนู เปด-บนั ทึกโปรเจกต บนั ทกึ วิดีโอ แชรเว็บไซต เชค็ อัพเดท และปด โปรแกรม เมนแู กไ ขการตั้งคา เมนูแนะนาํ โปรแกรมตัวอยาง เมนู เวบ็ ไซต http://scratch.mit.edu/ 2. เครอ่ื งมือเวที (Stage Toolbar) ปมุ ประทบั ตราตัวละคร ปุม ลบตวั ละคร ปมุ เพม่ิ ขนาดตวั ละคร ปมุ ลดขนาดตัวละคร ปุม ชว ยเหลอื ใหคําแนะนาํ 3. ขอ้ มลู ของตวั ละครท่ีถกู เลอื ก 4. กลุ่มบล็อก (Block Palette) 40 5. บล็อกในกลุ่มทเ่ี ลือก 6. พืน้ ท่ที ำ�งาน (Script Area) 7. เวที (Stage) 8. รายการตัวละคร และเวทที ใ่ี ช้ในโปรเจกต์ปัจจุบัน (Sprites Pane) 9. แถบเมนแู สดงขอ้ มูลสคริปต์ costumes และเสยี งของตวั ละครหรือเวที 10. พ้นื ที่การแสดงผลของการท�ำ งานของโปรแกรมที่มขี นาดท่เี ปล่ยี นแปลง
รจู้ ักโปรเจกต์ โปรเจกต์ใน Scratch มีโครงสร้าง 3 ส่วนประกอบด้วย โปรเจกตใ์ น Scratch มีโครงสรา้ ง 3 สว่ นประกอบดว้ ย 1. เวที (Stage) 2. ตวั ละคร (Sprite) 3. สคริปต์ (Script) รายละเอยี ดของเวที 1. คลิก Stage เพื่อดูรายละเอียดของเวที 2. แท็บ Scripts ของเวที 3. แท็บ Backdrops 4. แทบ็ Sounds 5. เพิม่ ฉากใหม่ New Backdrop 6. ฉากทง้ั หมดทีม่ อี ยูบ่ นเวที การบอกต�ำ แหน่งใดๆ บนเวทีจะบอกโดยใช้คา่ (x, y) โดยค่า x และ y ที่ตำ�แหนง่ (0, 0) จะอยู่ตรงกลางเวที 41
ตัวละคร ตวั ละครแต่ละตวั จะมขี อ้ มลู แตกต่างกัน โดยสามารถคลกิ ที่ตวั ละคร เพ่ือดูขอ้ มูล ของตัวละครน้นั เช่น ตวั ละครปลา มีขอ้ มูลดงั ตาราง 1) ชอ่ื ตวั ละคร โปรแกรมจะตงั้ ชอ่ื ตัวละครให้เปน็ Sprite1, Sprite2, Sprite3… ตามล�ำ ดบั ที่ สร้างขน้ึ โดยอตั โนมตั ิถา้ ต้องการเปล่ียนชื่อตวั ละครใหพ้ ิมพช์ อ่ื ใหมบ่ นแถบชอื่ หมายเลข 1 ตามภาพ 42
2) ชุดตัวละคร ชุดตวั ละคร (Costumes) เปน็ ภาพของตวั ละคร ซ่ึงสามารถเปล่ยี นแปลง ภาพ เดิม หรือเพมิ่ ภาพใหมแ่ ละอาจเขยี นสครปิ ต์เพิ่มใหก้ ับตัวละครเปล่ียนชุด หรอื ใหม้ องเหน็ เปน็ การ เคลอ่ื นไหวใน รูปแบบตา่ งๆ ตามตอ้ งการ รายละเอยี ดชุดตัวละคร 1. คลกิ ท่ีตวั ละคร Monkey2 2. คลิกแท็บ Costumes 3. คลิกขวาทช่ี ุดตัวละครทต่ี อ้ งการ จะปรากฏเมนูคัดลอก ลบ และบันทกึ ชุดตัวละคร 4. ตวั ละครในตวั อยา่ งมชี ่อื ว่า monkey2 ประกอบดว้ ยชุดตวั ละคร 2 ชุด ช่ือชดุ ตวั ละครท่ี 1 ชื่อวา่ monkey2-a มลี กั ษณะยกมอื ข้ึน 2 ขา้ ง ชื่อชดุ ตัวละครที่ 2 ชือ่ วา่ monkey2-b มลี ักษณะมือลงท้ัง 2 ข้าง 5. พื้นที่ออกแบบและแก้ไขชดุ ตวั ละครที่เลอื ก 43
สครปิ ต์ สครปิ ตค์ ือชุดคำ�ส่งั สำ�หรับตวั ละครหรอื เวที เพือ่ สงั่ ให้ตวั ละครหรือเวทที �ำ งานตาม วตั ถปุ ระสงค์ท่ีตอ้ งการโดยการเลือกสคริปตจ์ ากกลุ่มบล็อก ซึง่ แบง่ เป็นกล่มุ ดงั น้ี เมื่อคลิกท่กี ลมุ่ บล็อกใด จะปรากฏบลอ็ กในกลมุ่ นัน้ บลอ็ กส�ำ หรับตวั ละครและเวทีอาจมี ความแตกต่างกนั บา้ งเช่น กล่มุ บล็อก Motion ของตวั ละครจะมบี ล็อกดังรปู ดา้ นซ้าย ส่วน รูปดา้ นขวาเป็นของเวทีซึ่งไม่มบี ลอ็ ก Motion เนื่องจากเวทีเคลอ่ื นที่ไม่ได้ บล็อก Motion ส�ำ หรับตัวละคร 44
การส่ังให้โปรเจกต์เริม่ ทางานและหยดุ ทำ�งาน การส่งั ให้โปรเจกต์เริม่ ท�ำ งาน ทำ�ไดโ้ ดยคลิก ซง่ึ อยมู่ มุ ขวาบนขวาของเวที โดยทุกสครปิ ต์ของทกุ ตวั ละครและเวที ที่เร่มิ ตน้ สคริปตด์ ้วยบลอ็ ก จะเร่มิ ท�ำ งานพร้อมกนั และถ้าตอ้ งการหยดุ การทำ�งานท้ังโปรเจกต์ ให้คลิก การบันทกึ โปรเจกต์ โปรเจกตจ์ ะถูกบนั ทกึ ไว้ที่ My Documents\\ Scratch Projects\\ จะได้ ไฟลข์ ้อมูลที่มสี ่วนขยาย เป็น .sb ในโฟลเ์ ดอรท์ ่ใี ช้ บนั ทึกงาน เช่น MyFistProject.sb 45
กจิ กรรม เสริมสรา งการเรียนรู ค�ำ ช้ีแจง ให้นกั เรียนสแกน QR CODE หรือเขา้ ลิงค์ ด้านลา่ งเพื่อท�ำ กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งการเรียนรู้ ใบกจิ กกรมที่ 2.3 เรอ่ื ง เส้นทางพาแมเ่ ปด็ ไปหาลกู เปด็ https://www.liveworksheets.com/4-jr403593oq 46
สรุปสาระสาํ คญั หลกั ก�ร การเขยี น ซอฟตแ วรหรอื เขยี น โปรแกรม สอ่ื ทีใ่ ชในการ เบอ้ื งตน้ เขียนโปรแกรม โปรแกรม เบือ้ งตน้ 1.วเิ คราะห์งานหรอื ปญั หาท่ี -เขียนโปรแกรมโดยใช้บัตรคาำ ส่งั ต้องการเขยี นโปรแกรม - โปรแกรม code.org 2. เขียนผงั งานโปรแกรม - โปรแกรม scratch 3. เขยี นโปรแกรม 4.ทดสอบและแกไ้ โปรแกรม 47
Search
