แผนการสอนวิชาท่องเที่ยวเชิงนิเวศ อรวรรณ

ความคดิ เห็นของผบู้ งั คบั บญั ชา ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................. ................................................................ ...................... ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................................................................................... ................................ .................................................................................................. ................................................................. ลงช่ือ.......................................................... (............................................................)

ใบความรู้ ที่ 3 หน่วยการเรียนท่ี 6-9 รหัส 3702-2002 ระดบั ปวส. จาํ นวน 3 หน่วยกิต วชิ า การจดั การธุรกิจท่องเท่ียว ช่ือหน่วย ธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการ จาํ นวนชว่ั โมงรวม 12 ชวั่ โมง ทอ่ งเทยี่ ว ชื่อเร่ือง ธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการท่องเทยี่ ว จาํ นวนชวั่ โมง 12 ชวั่ โมง 3 ธุรกิจค้าส่งและค้าปลกี ทางการท่องเทีย่ ว 3.1 ธุรกิจท่องเที่ยวแบบค้าส่ง (Travel Wholesaling) การท่องเท่ียวตอ้ งใหน้ กั ทอ่ งเท่ยี วไดร้ บั การบริการที่ดีและมีคุณภาพสามารถเชื่อมนั่ ได้ เพราะ การบริการไม่มีตวั ตนทีเ่ ป็ นรูปธรรม “High degree of Trust Service rather than tangible goods” และ การทอ่ งเทยี่ วเป็ นการขายความฝัน ตอ้ งใหบ้ ริการใหน้ กั ท่องเทีย่ วไดร้ ับสุนทรียร์ สของการบริการที่เขา ตอ้ งการอยา่ งดีทส่ี ุด ซ่ึงเปรียบเสมือนการขายบริการการสรา้ งความฝันใหใ้ กลค้ วามเป็นจริง “Selling Dreams, Make the dream equal to reality” ธุรกจิ ท่องเท่ียวแบบค้าส่ง (Tour wholesaling) ผปู้ ระกอบธุรกิจท่องเท่ยี วแบบคา้ ส่งรูจ้ กั กนั ในนามของผจู้ ดั นาํ เทยี่ ว (Tour Operator) หรือ พอ่ คา้ คนกลาง (Middleman) การประกอบธุรกิจคา้ ส่งเป็นการทาํ งานของผปู้ ระกอบธุรกิจนาํ เทย่ี ว ท่ีได้ ทาํ หนา้ ท่ีเป็นคนกลางในการประสานงานผปู้ ระกอบธุรกิจผลิตสินคา้ และบริการท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การ ท่องเทีย่ ว และ ไดน้ าํ เอาสินคา้ และบริการเหล่าน้นั มาประกอบกนั เขา้ เป็นสินคา้ และบริการทางการ ทอ่ งเทีย่ ว โดยที่สินคา้ และบริการทจี่ ะเกิดข้นึ เป็ นโปรแกรมการท่องเท่ียวน้นั ผปู้ ระกอบการธุรกิจนาํ เที่ยวไม่ไดใ้ หก้ ารบริการ โดยตรง แตผ่ ปู้ ระกอบการผลิตสินคา้ และบริการท่ีถูกรวมเขา้ เป็นโปรแกรม การท่องเทย่ี วจะเป็นผใู้ หบ้ ริการ โดยทว่ั ไปการเดินทาง (A trip) จะประกอบดว้ ย ท่พี กั (Accommodation) การขนส่ง ผโู้ ดยสาร(Transportation) อาหารและเครื่องดื่ม (Food) สิ่งบนั เทิง (Entertainment) และการ ทศั นาจร (Sightseeing) ซ่ึงรวมกนั เขา้ เป็ นการเดินทางทอ่ งเทีย่ ว การขยายธุรกิจบริการ (Diversification) ใหค้ รอบคลุมการบริการใหม้ ีความหลากหลายในธุรกิจตา่ งๆ ท้งั ธุรกิจโรงแรม ธุรกิจการขนส่งผโู้ ดยสาร ธุรกิจตวั แทนจาํ หน่าย ทางการทอ่ งเทย่ี ว ซ่ึงประโยชน์ที่ไดร้ ับจะเป็นขอ้ ไดเ้ ปรียบทางดา้ นโครงสร้างทางดา้ นราคาทีต่ ่าํ ปริมาณการเสนอขายสูง และไดเ้ ปรียบในการ แขง่ ขนั

3.1.1 ประโยชน์ของธุรกจิ ค้าส่งทางการท่องเทีย่ ว (Benefits) ตามที่ไดก้ ล่าวมาในบทแรก ถึงบทบาทของธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเทยี่ วน้นั จะเห็นวา่ การมีธุรกิจ คา้ ส่ง ทางการทอ่ งเท่ียวเป็นส่วนประกอบหน่ึงของอุตสาหกรรมทอ่ งเทยี่ วที่จะเป็นตวั กลางในการ ประสานงานระหวา่ งผปู้ ระกอบการ ผคู้ า้ ปลีก และผบู้ ริโภค ที่จะทาํ ใหก้ ารจดั ส่งสินคา้ และบริการ เป็นไปไดอ้ ยา่ งรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากข้นึ ซ่ึงก่อประโยชนใ์ หก้ บั ผทู้ ม่ี ีส่วนเกี่ยวขอ้ งใน อุตสาหกรรมทอ่ งเทยี่ วดงั ต่อไปน้ี ผู้ประกอบการ (Suppliers) ผปู้ ระกอบการในการผลิตสินคา้ และบริการทางการท่องเท่ียวจะไดร้ บั ความ ช่วยเหลือในดา้ นการตลาด (Marketing) จากตวั ผปู้ ระกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเท่ยี วเพอ่ื ผลิตสินคา้ และบริการใหต้ รงตามทต่ี ลาดตอ้ งการ ซ่ึงเป็นการโอนความเส่ียงในการขายสินคา้ และบริการน้นั ๆ และ สร้างความมน่ั ใจในการจาํ หน่ายสินคา้ และบริการใหเ้ กิดข้ึนอยา่ งมีประสิทธิภาพ เช่นการทาํ สญั ญาเพอื่ ขายสินคา้ และบริการ ซ่ึงเป็ นการเพอ่ื ผลกั ภาระในการจดั จาํ หน่ายใหแ้ ก่ผปู้ ระกอบการธุรกิจท่องเทยี่ ว แบบคา้ ส่ง ดงั รูจ้ กั กนั ในลกั ษณะของการทาํ สญั ญาเพอ่ื การซ้ือขายสินคา้ ดงั ตอ่ ไปน้ี การยนื ยนั การใช้ บริการ (Block) โดยการทาํ สญั ญา (Contract) ในรูปแบบของการยนื ยนั การซ้ือ (A block purchase) ทผ่ี ู้ ประกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการท่องเท่ยี วจะทาํ สญั ญาการซ้ือสิ้นคา้ หรือบริการไวจ้ าํ นวนหน่ึงและใช้ บริการเม่ือมีลูกคา้ หรือบริการตอ้ งการสินคา้ หรือบริการน้นั ๆ และทาํ การเรียกเก็บเงนิ จากบริษทั ตามท่ี ตกลงไวซ้ ่ึงปรกตจิ ะไม่เกิน 30 วนั ซ่ึงจะมีขอ้ ตกลงเกี่ยวกบั ผลประโยชนท์ ่ีจะไดร้ ับอ่ืนๆ ตลอดจนราคา คา่ หอ้ งพกั ในราคาทต่ี ่าํ มาก และเม่ือครบรอบสญั ญาซ่ึงปรกติจะมีอายุ 1 ปี ผปู้ ระกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการ ทอ่ งเท่ียวจะตอ้ งจ่ายชาํ ระเพอื่ ซ้ือสินคา้ และบริการตามจาํ นวนทไ่ี ดต้ กลงไว้ ส่วนการทาํ สญั ญาแบบ ยนื ยนั การจอง (A block reservation) มีลกั ษณะคลา้ ยกบั แบบของการยนื ยนั การซ้ือแตจ่ ะไม่มีขอ้ ผกู มดั ในดา้ นการซ้ือขาด เน่ืองจากเป็นเพยี งการคาดการณ์จาํ นวนสินคา้ และบริการไวจ้ าํ นวนหน่ึงซ่ึงเมื่อ ครบรอบสญั ญาก็ไม่จาํ เป็นตอ้ งจา่ ยชาํ ระเพอื่ ซ้ือ หรือจะพบในรูปแบบของการทาํ ขอ้ ตกลงราคา (Contact rate) เท่าน้นั ผู้บริโภค (Consumers) จะไดร้ บั ประโยชน์จากธุรกิจคา้ ส่งทางการท่องเทยี่ ว ในดา้ นคา่ ใชจ้ ่ายในการหา ขอ้ มูลสถานท่ที ่องเทยี่ ว (Reduce cost of locating information on destination) เนื่องจากสามารถหา ขอ้ มูลทางการทอ่ งเทย่ี วจากธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเท่ยี วท่จี ดั ทาํ ไวส้ าํ เร็จรูปไดท้ นั ที นอกจากน้ียงั เป็นการลด ค่าใชจ้ ่ายในการติดต่อสื่อสารและการจอง (Reduce transaction cost) เน่ืองจากไม่ตอ้ ง ติดตอ่ ผปู้ ระกอบการแตล่ ะรายดว้ ยตนเอง และผบู้ ริโภคยงั ไดร้ บั การทอ่ งเที่ยวเป็นโปรแกรมต่างๆ ในราคาถูก (Lower-priced vacations) เนื่องจากธุรกิจคา้ ส่งทางการท่องเท่ยี วมีกาํ ลงั การตอ่ รองและ จดั สินคา้ และบริการสูงกวา่ การซ้ือส่วนบคุ คล และผบู้ ริโภคยงั ไดร้ บั การบริการเสริมอื่นๆ เช่น ไม่

เสียเวลาในการ จดั การและวางแผน ไดร้ บั การดูแลอาํ นวยความสะดวกและมีความปลอดภยั ในการ เดินทาง (Less time needs for organizing and planing, security and safety) ธุรกิจค้าปลกี ทางการท่องเที่ยว (Travel agents) ซ่ึงเป็ นผจู้ าํ หน่ายสินคา้ และบริการเป็ นช่วงสุดทา้ ยจะ ไดร้ ับ ผลประโยชนจ์ ากการรบั สินคา้ และบริการทจี่ ดั ทาํ เป็นโปรแกรมสาํ เร็จรูป หรือก่ึงสาํ เร็จรูปมา จาํ หน่าย โดยตรงโดยไม่ตอ้ งตดิ ตอ่ ผา่ นผปู้ ระกอบการหรือตวั แทนจาํ หน่ายของสินคา้ และบริการแต่ ละชนิด ซ่ึงเป็ นการส่งตอ่ สินคา้ และบริการเพยี งต่อเดียว (One transaction) สถานทที่ ่องเทย่ี ว (Tourist destinations) ทีเ่ ป็นสินคา้ ของธุรกิจทอ่ งเที่ยวจะไดร้ ับการวางแผนพฒั นาและ ดูแล เอาใจใส่จากผปู้ ระกอบการ เนื่องจากเป็นตวั สินคา้ ของธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเทีย่ ว จึงไดร้ ับการดแู ล ให้คงคุณค่า และจุดดึงดดู ของสถานท่ีทอ่ งเที่ยว (Destination attractive 3.1.2 การดาเนินธุรกิจค้าส่งทางการทอ่ งเท่ียว (Implementation) ผปู้ ระกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเที่ยวจาํ เป็นตอ้ งมีความรูค้ วามสามารถเฉพาะดา้ นในการดาํ เนินธุรกิจ เพอื่ ใหก้ ารดาํ เนินธุรกิจเป็ นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพ เน่ืองจากธุรกิจคา้ ส่งทางการท่องเที่ยวจาํ เป็ นตอ้ ง อาศยั ความรู้ความสามารถเฉพาะดา้ นและปัจจยั สนบั สนุนในการดาํ เนินธุรกิจโดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ส่ิง อาํ นวยความสะดวกประเภทสาธารณูประโภคข้นั พน้ื ฐานท่จี าํ เป็ นดว้ ย ความรู้ทีจ่ าเป็ นต่อการดาเนินธุรกจิ (Knowledge requirements) การประกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการ ท่องเทย่ี ว จาํ เป็นตอ้ งมีความรูเ้ กี่ยวกบั สถานท่ีทอ่ งเที่ยว (Destination) เป็ นอยา่ งดี เพอื่ ประโยชน์ในการ จดั ทาํ โปรแกรมการทอ่ งเทยี่ วและการใหข้ อ้ มูลเกี่ยวกบั สถานทท่ี อ่ งเทยี่ ว ความรูเ้ กี่ยวกบั การ ติดตอ่ ส่ือสาร (Communication) เพอื่ การติดต่อประสานงานกบั ผปู้ ระกอบการเกี่ยวกบั สินคา้ และบริการ ผคู้ า้ ปลีก และผบู้ ริโภคเกี่ยวกบั ขอ้ มูลข่าวสาร กระบวนการจดั จาํ หน่าย การยนื ยนั การบริการ และการจดั ใหบ้ ริการทางการทอ่ งเที่ยว และท่ีขาดเสียไม่ไดค้ ือความชาํ นาญการตลาด (Marketing skills) ทจี่ ะจดั สินคา้ และบริการทางการท่องเท่ยี วใหต้ รงตามสภาวะการตลาดทีเ่ ป็ นอยู่ นอกจากน้นั ธุรกิจคา้ ส่งทางการ ท่องเทยี่ วจะตอ้ งมีความรู้ความชาํ นาญในการ ตอ่ รอง (Negotiation) เพอื่ ใหไ้ ดส้ ินคา้ และบริการราคาต่าํ กวา่ ราคาตลาดทว่ั ไป เพอื่ นาํ ไปจดั ทาํ โปรแกรม การท่องเท่ยี วใหส้ ามารถแข่งขนั ทางดา้ นราคาในตลาด ต่อไป ปัจจยั ท่สี ่งผลให้ประสพความสาเร็จในการเพม่ิ ยอดขาย ธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเที่ยวส่วนใหญ่จะเป็นผจู้ ดั ทาํ การตลาดเอง โดยจะทาํ การโฆษณา (Advertising) ใหส้ ินคา้ และบริการเป็นทีร่ ูจ้ กั และยอมรับในตลาด ตอ้ งมีประสิทธิภาพในการดาํ เนินงาน (Operating efficiency) เพอื่ ใหก้ ารดาํ เนินธุรกิจเป็นไปอยา่ งมีประสิทธิภาพ การบริการการจดั การที่ดีจงึ มีความจาํ เป็นในการดาํ เนินธุรกิจดว้ ย เพอ่ื สรา้ งจุดแขง็ ของการบริการของการดาํ เนินธุรกิจความรูเ้ ฉพาะ

ทางเก่ียวกบั แหล่งทอ่ งเที่ยว (Specialized knowledge) จึงมีความจาํ เป็ นในสภาวะการแข่งขนั ในตลาด ปัจจุบนั ผปู้ ระกอบการท่มี ีความชาํ นาญเฉพาะดา้ นจะไดเ้ ปรียบจากการดาํ เนินธุรกิจ นอกจากน้ีผู้ ประกอบธุรกิจคา้ ส่งทางการท่องเทีย่ วยงั จาํ เป็ นตอ้ งนาํ การประหยดั จากขนาดการผลิต (Economies of scale) มาใชก้ บั การผลิตสินคา้ และบริการที่สามารถใหบ้ ริการกบั ตลาดโดยรวม และจดั จาํ หน่ายไดเ้ ป็ น ระยะเวลานาน ความรูค้ วามชาํ นาญเฉพาะดา้ น (Specializing) ธุรกิจคา้ ส่งทางการทอ่ งเท่ียวที่มีความชาํ นาญ เฉพาะดา้ นจะทาํ โปรแกรมสินคา้ และบริการเฉพาะกลุ่มท่มี ีความสนใจเป็ นพเิ ศษหรือตอ้ งการความรู้ เฉพาะดา้ น (Special knowledge, Special interest) ในสภาวะทีม่ ีการแขง่ ขนั สูง การเจาะตลาดเฉพาะกลุ่ม (Niche market) จงึ เป็นการสร้างจุดขายทีแ่ ตกต่างกนั และสามารถขายสินคา้ และบริการในราคาท่ีสูงกวา่ คูแ่ ขง่ 3.2 ธุรกจิ ค้าปลีกทางการท่องเทีย่ ว (Travel Retailing) ธุรกิจคา้ ปลีกทางการทอ่ งเท่ยี ว ทร่ี ูจ้ กั กนั ในนามของบริษทั ตวั แทนจาํ หน่าย (Travel agency) เป็นธุรกิจทเี่ ขา้ ถึงตวั ผบู้ ริโภคมากท่ีสุด และอาศยั ขอ้ ไดเ้ ปรียบทางดา้ นสถานทใี่ นการจดั จาํ หน่าย (Place / Distribution channel) ผผู้ ลิตโปรแกรมการทอ่ งเทย่ี ว (Tour Operator) ส่วนใหญม่ กั จะขายโปรแกรมการทอ่ งเที่ยว ใหก้ บั นกั ท่องเที่ยว (Tourist) ผา่ นตวั แทนจาํ หน่ายทางการท่องเท่ยี ว (Travel Agency) ในอดีตมีการ พฒั นา การเดินทางท่องเที่ยวเกิดข้นึ พรอ้ มกบั การขนส่งผโู้ ดยสาร ลกั ษณะการขายตวั๋ โดยสารส่วนใหญ่ มี การจดั จาํ หน่ายผา่ นบริษทั ตวั แทนจาํ หน่ายทางการท่องเท่ยี ว โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ การขนส่งผโู้ ดยสาร และ สินคา้ ทางเรือและรถไฟ เม่ือการขนส่งทางอากาศไดพ้ ฒั นาข้นึ ผใู้ ชบ้ ริการทางรถไฟจงึ นอ้ ยลง หลงั สงครามโลกคร้ังท่ี 2 การขนส่งทางอากาศมีการพฒั นาไปอยา่ งรวดเร็ว มีแขง่ ขนั สูงมากทาํ ใหแ้ ตล่ ะ สายการบนิ พยายามพฒั นาระบบการจาํ หน่ายตว๋ั เคร่ืองบนิ ข้นึ และมีการขายตวั๋ โดยสารผา่ นตวั แทน จาํ หน่ายบริษทั เลก็ ๆ และขยายตวั ออกไป โดยเริ่มแรกในประเทศองั กฤษ ซ่ึงรู้จกั กนั ในนามของบริษทั ตวั แทนจาํ หน่ายขนาดเลก็ (Travel Agency) ทร่ี ูจ้ กั กนั ในนามของบริษทั Cox and Kings หลงั จากน้นั ได้ มีตวั แทนจาํ หน่ายทาง การท่องเที่ยวเกิดข้ึนอีกหลายบริษทั และใหบ้ ริการทางการท่องเท่ยี วเพมิ่ ข้นึ เรื่อยๆ จนมีการแข่งขนั ในการเสนอขายสูงจดเกิดปัญหาคือ ตวั แทนจาํ หน่ายตดั ราคากนั จนเกิดตวั แทน จาํ หน่ายทางการท่องเท่ียวทเ่ี รียกวา่ Bucket shop ซ่ึงเป็ นสถานที่ขายตว๋ั โดยสารในราคาสุดทา้ ยทีล่ ด ราคาจากราคาหนา้ ตวั๋ เป็นอยา่ งมาก โดยมีเง่อื นไขการจดั จาํ หน่ายเพม่ิ ข้นึ เพยี งเลก็ นอ้ ย เช่นไม่สามารถ เปลี่ยนแปลงเวลาได้ จนก่อใหเ้ กิดผลกระทบกบั การทาํ ธุรกิจการขนส่งผโู้ ดยสารทางอากาศ เป็นอยา่ ง มากและมีการใชเ้ ทคนิคในการลกั ลอบออกตวั๋ โดยสารทางอากาศขา้ มแดน (A technically illegal

service in cross-border ticketing) อีกท้งั ตวั แทนจาํ หน่ายทาง การท่องเที่ยวยงั มีการใชเ้ ทคนิคในการ ออกตว๋ั โดยสารท่มี ีเสน้ ทางเชื่อมต่อเทยี่ วบนิ ตอ่ เนื่องหรือหลาย จดุ หมายปลายทาง (Multi-leg journey) แลว้ ยกเลิกตน้ ทางเพอ่ื ปรบั ราคาตว๋ั โดยสารใหถ้ ูกลงในราคาของ เสน้ ทางท่ถี ูกกวา่ การเดินทางจริงใน บางเสน้ ทางการบนิ จงึ ทาํ ใหต้ วั แทนจาํ หน่ายทางการท่องเที่ยวเขา้ มามีบทบาทตอ่ ธุรกิจการขนส่ง ผโู้ ดยสารและอุตสาหกรรมท่องเท่ียวมากข้ึนตามลาํ ดบั ดงั น้นั จงึ เร่ิมมีการพฒั นาและจดั ต้งั กฎระเบยี บ ขอ้ ตกลงต่างๆ ข้นึ ดงั ตอ่ ไปน้ี IATA (International Air Transport Association) (ดูขอ้ มลู เพมิ่ เติม) ซ่ึงทาํ หนา้ ท่ใี นการออกกฎ ควบคุมราคาตว๋ั โดยสารทางอากาศ และเป็ นส่วนงานดูแลผลประโยชนร์ ะหวา่ งสายการบินนานาชาติอยู่ แลว้ ไดม้ ีการปรบั เปล่ียนหนา้ ท่เี ป็ นหน่วยงานกลางในการปรับปรุงยอดบญั ชีระหวา่ งสายการบิน (Central clearing house system) ในทีส่ ุด 3.2.1 บทบาทหน้าที่ในการทางานของตัวแทนจาหน่ายทางการท่องเทย่ี ว (The Role of Travel Agents) ตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเทีย่ วจะบทบาทหนา้ ทใ่ี นการทาํ งานต่างจากธุรกิจคา้ ปลีกประเภท อื่นๆ เนื่องจากตวั แทนจาํ หน่ายทางการท่องเทยี่ วไม่มีการซ้ือสินคา้ หรือบริการมาเพอ่ื ขายตอ่ ใหก้ บั ลูกคา้ และ ตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเทยี่ วไม่มีภาระในการจดั เกบ็ สินคา้ คงคลงั หรือการบริการไว้ สิ่งสาํ คญั ท่พี งึ ระลึกถึงในการทาํ งานของตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเทยี่ วเกี่ยวกบั การ เสนอขาย สินคา้ และบริการทางการท่องเทย่ี วไปสู่นกั ทอ่ งเท่ียว (Two important implications for the business of travel distribution). คือหน่ึงการก่อต้งั ธุรกิจตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเท่ียวมี คา่ ใชจ้ ่ายในค่อนขา้ งต่าํ เมื่อ เปรียบเทียบกบั ธุรกิจประเภทอ่ืน และสองธุรกิจตวั แทนจาํ หน่าย ทางการทอ่ งเท่ียวไม่มีความจาํ เป็นทจ่ี ะตอ้ งระบายสินคา้ ในคลงั สินคา้ เน่ืองจากไม่มีการซ้ือขาด สินคา้ มาจดั เกบ็ ในคลงั แต่นกั ทอ่ งเทย่ี วท่เี ป็นลูกคา้ ไม่มีความนิยมหรือความสื่อสตั ยต์ ่อชื่อ/ยห่ี อ้ ของ ตวั แทนจาํ หน่ายน้นั ๆ เพราะสินคา้ หรือบริการมีขายอยใู่ น หลายตวั แทนจาํ หน่ายซ่ึงมีคุณภาพของ การบริการจากผปู้ ระกอบการท่ีเหมือนกนั การทาํ งานของตวั แทนจาํ หน่ายทางการท่องเที่ยวจงึ เป็ นการใหค้ วามสะดวกในดา้ นสถานที่ ติดต่อ ในการใหบ้ ริการและขายสินคา้ และบริการทางการทอ่ งเทยี่ ว ที่เกี่ยวขอ้ งแก่ลูกคา้ ใหไ้ ดร้ ับความ พงึ พอใจและความสะดวกสบายที่สุด การบริการสินค้าและบริการทค่ี รบวงจร (A full range of services) การขายสินคา้ และบริการท่คี รบวงจร ประกอบดว้ ยบริการดงั ต่อไปน้ี ตวั๋ เคร่ืองบิน (Air tickets) ตว๋ั เรือ (Cruise and ferry tickets)

ตว๋ั รถไฟ รถโคช้ (Rail and coach tickets) รถเช่า (Car hire) ทวั ร์ บริการนาํ เท่ยี วต่างๆ (Package tour) ทีพ่ กั โรงแรม (Hotel, accommodation) บริการเพมิ่ เติมอื่นๆ อาจมีการประกนั ภยั (Insurance) ตว๋ั เงนิ สาํ หรับการเดินทาง (traveller’s cheques) รับแลกเปล่ียนเงินตราตา่ งประเทศ (Foreign exchange) หรือตว๋ั ละคร หรือ คอนเสิร์ต หรือบตั รเขา้ ชมกีฬาตา่ งๆ ทีไ่ ดร้ ับความนิยมสูง (Theatre tickets). ตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเทย่ี วควรมีความรู้ความสามารถท้งั การเลือกสินคา้ หรือบริการที่จะ นาํ มาขายบริการรวมท้งั ควรรู้จกั กลุ่มตลาดหรือความตอ้ งการและพฤติกรรมของลูกคา้ เป้ าหมายดว้ ย เพอื่ ทีจ่ ะไดน้ าํ มาเป็นส่วนสาํ คญั ในการพฒั นาความสมั พนั ธก์ บั ลูกคา้ และสรา้ งภาพพจน์ที่ดี 3.2.2 เหตุผลท่ีนักท่องเทีย่ วเลอื กใช้บริการธุรกจิ ท่องเทีย่ ว(Determinants of Demand for Tourism) การท่นี กั ทอ่ งเที่ยวเลือกรูปแบบการเดินทางไปยงั แหล่งทอ่ งเที่ยว ตลอดจนการใชบ้ ริการอ่ืนๆ ของแหล่งทอ่ งเทย่ี ว มีเหตุผลทีท่ าํ ใหน้ กั ท่องเทีย่ วเกิดความตอ้ งการทจ่ี ะเลือกใชบ้ ริการทางการ ท่องเท่ียวน้นั ๆ ของบริษทั ทวั ร์ คอื ความประหยัด (Economical) การใชบ้ ริการตวั บริษทั ท่องเทีย่ วมีผลประโยชนอ์ ะไรตอ่ นกั ท่องเท่ยี วใน แงข่ องความประหยดั ท้งั ดา้ นเวลาและคา่ ใชจ้ า่ ย รู้ค่าใช้จ่าย (Known Cost) รู้คา่ ใชจ้ ่ายที่แน่นอนในการไปท่องเทยี่ ว ความสะดวกสบาย (More Convenient Travel) ความสะดวกสบายในการทอ่ งเท่ยี ว สร้างความมน่ั ใจใน ดา้ นการเดินทางต้งั แตเ่ ร่ิมตน้ ถึงจดุ สุดทา้ ย การมีทป่ี รึกษาการเดนิ ทาง (Companionship) ลกั ษณะของการพบปะปรึกษาเก่ียวกบั การเดินทาง ท่ีพักท่ีดี (Best Accommodation) ท่พี กั ทมี่ ีมาตรฐานท่ที างผจู้ ดั โปรแกรมนาํ เทย่ี วทราบขอ้ มูล การบริการท่ีดี (Best Service) เราจะไดก้ ารดูแลจากบริษทั ทวั ร์ การบริการท่ีมผี ู้ร่วมเดินทาง (Escorted Service) ผแู้ นะนาํ และมีผดู้ าํ เนินเรื่องใหเ้ ราเมื่อมีปัญหา 3.2.3 การจดั ต้งั และดาเนินธุรกจิ ท่องเทย่ี ว (Setting up and Running a Travel Agency) สถานทต่ี ้งั มีความสาํ คญั ทสี่ ุดในการจดั ต้งั และดาํ เนินธุรกิจทอ่ งเทย่ี วแบบคา้ ปลีกโดยส่วนใหญม่ กั ต้งั อยู่ ในศูนยก์ ลางเมืองใหญ่ ทม่ี ีผคู้ นมากและงา่ ยต่อการคน้ หาซ่ึงตอ้ งคาํ นึงถึงปัจจยั ที่จะส่งผลสนบั สนุนให้ การดาํ เนินธุรกิจประสบความสาํ เร็จไดด้ งั น้ี ทตี่ ้งั (Location) แหล่งชุมชน ศนู ยก์ ารคา้ มีจดุ สาํ คญั 2 จดุ คอื

1. ศนู ยก์ ลางเมือง (City center) ชุมชนเมืองที่มีความถ่ีของผคู้ นมาใชบ้ ริการหนาแน่น ลูกคา้ จะเขา้ มา ใชบ้ ริการดว้ ยตนเอง 1.2 แหล่งธุรกิจและอุตสาหกรรม (Business and Industry) ที่ต้งั ใกลบ้ ริษทั หรือแหล่งอุตสาหกรรมท่ี มีพนกั งานของธุรกิจอ่ืนๆ ทาํ งานอยู่ ชื่อเสียงทางด้านธุรกจิ (Goodwill) การสร้างภาพพจน์และชื่อเสียงใหเ้ ป็นทย่ี อมรบั การใหบ้ ริการลูกคา้ จะ ส่งผลต่อการดาํ เนินธุรกิจโดยตรง ผปู้ ระกอบการบางรายอาจจะใชล้ ิขสิทธ์ิในชื่อผปู้ ระกอบการ อ่ืน เพอื่ สร้างการยอมรบั ในตลาด เช่น Lunn Poly, Pick fords, Thomas Cook, Hogg Robinson, Uniglobe (Franchise) (ดูขอ้ มูลเพมิ่ เติม) จะตอ้ งผา่ นการอบรม รูร้ ายละเอียด มีระบบ Computer ที่ บริษทั ใชอ้ ยู่ ประกอบธุรกิจอยภู่ ายใตช้ ่ือเดียวกนั สรา้ งความมน่ั ใจกบั ลูกคา้ วา่ จะไดร้ บั การบริหาร ทกุ ท่ที วั่ โลก แต่ จะตอ้ งลงทนุ สูงและอยภู่ ายใตเ้ ง่อื นไขของบริษทั น้นั ๆ แตจ่ ะได้ ลูกคา้ ของบริษทั เทคนิควธิ ีการทาํ งาน หรือการสนบั สนุนอ่ืนๆ หรืออาจสร้างตรายหี่ อ้ ของตวั เองข้นึ มาแต่จะใชเ้ วลา ในการสรา้ งการยอมรบั เป็นระยะเวลานาน การออกแบบร้าน (Designed) นอกจากการเลือกทาํ เลทตี่ ้งั ในยา่ งท่ีมีกลุ่มตลาดเป้ าหมายแลว้ จะตอ้ งมีการ ออกแบบร้านใหม้ ีจดุ ดึงดูดใหผ้ ทู้ ่ีเดินผา่ นไปมาเกิดความสนใจและอยากใชบ้ ริการ การจดั ทาํ แผนผงั สาํ นกั งานทสี่ วยงาม มีบรรยากาศอบอุ่น เชิญชวนใหผ้ คู้ นทผี่ า่ นไปมาเกิดความสนใจและ อยากจะเขา้ มาใชบ้ ริการ ตลอดจนการตกแต่งและอุปกรณ์อาํ นวยความสะดวกตา่ งๆ จึงเป็นส่ิงที่ จาํ เป็นอยา่ งยงิ่ ใน การดาํ เนินธุรกิจตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเท่ียว 3.2.4 ทกั ษะและความสามารถในการแข่งขันในธุรกจิ (Travel Agency Skills and Competence) ตวั แทนจาํ หน่ายทางการทอ่ งเท่ียว (Travel Agency) ตอ้ งมีการดาํ เนินงานทีด่ ีบนพ้นื ฐานของการ ประกอบธุรกิจดงั น้ี มกี ารจัดการท่ดี ี (Good Management) มีการควบคุมตน้ ทนุ คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาํ เนินงานทด่ี ี สามารถจงู ใจ พนกั งานใหม้ ีใจรักที่จะทาํ งานกบั บริษทั ไดด้ ี รักการทาํ งาน มีการบริการทีด่ ี (Good Service) เนน้ การบริการที่ทาํ ใหล้ ูกคา้ เกิดความพงึ พอใจ, ประทบั ใจ เม่ือ มาท่ีบริษทั มีการทกั ทาย แสดงความจริงใจ มีมนุษยส์ มั พนั ธท์ ด่ี ี ทีจ่ ะผกู มดั ใจลูกคา้ ได้ 3.2.5 ลกั ษณะงานในการรับจองสินค้าหรือบริการ (Activities associated with the booking of travel) การให้คาแนะนาแก่ลูกค้า (Advising) ตอ้ งมีขอ้ มูลและรายละเอียดเก่ียวกบั สถานทท่ี ่องเที่ยวและ ส่วนประกอบพน้ื ฐานที่จะตอ้ งแนะนาํ ลูกคา้ เช่น การเดินทาง ท่ีพกั อาศยั , สิ่งอาํ นวยความสะดวกทาง การทอ่ งเทยี่ วทวั่ โลก

การจองหรือสารองที่ให้นกั ท่องเท่ยี ว (Making reservations) เช่น จองตวั๋ โดยสาร โรงแรม จองตวั๋ ชม ละคร เพอื่ สร้างความมน่ั ใจและความปลอดภยั ที่นกั ทอ่ งเที่ยวจะไดร้ ับการบริการทดี่ ี การวางแผนตารางการเดินทาง (Planning Itineraries) การเชื่อมต่อเสน้ ทางการเดินทางต่างๆ ไดอ้ ยา่ ง แม่นยาํ และจดั กาํ หนดการใหล้ ูกคา้ การคานวณค่าตั๋วเดินทาง หรือค่าใช้จ่ายต่างๆ (Accurately computing fares) ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง ท้งั การคดิ ค่าใชจ้ ่ายที่เกิดข้ึนและการใหส้ ่วนลดแก่ลูกคา้ การออกต๋ัวเดินทาง (Issuing travel tickets) ในรูปแบบของใบสาํ คญั รับเงิน (Voucher) เช่น ถา้ เขาไปถึง ทพี่ กั เขาสามารถยน่ื ใบสาํ คญั รับเงนิ เพอื่ ใชบ้ ริการไดเ้ ลย การติดต่อสื่อสารข้อมูล (Communications) เพอื่ ติดตอ่ กบั ลูกคา้ หรือผใู้ หบ้ ริการไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ เช่น จดหมาย โทรศพั ท์ โทรสาร หรือการสื่อสารออนไลน์ต่างๆได้ การเก็บข้อมูล (Filing) เกี่ยวกบั การเดินทางหรือหลกั ฐานการออกเอกสารต่างๆ รวมท้งั ประวตั ิขอ้ มูล ตา่ งๆ ของลูกคา้ ท้งั ในระบบเอกสารหรือระบบคอมพวิ เตอร์ การจัดแสดงส่ือการขายหรือรายการนาเท่ียวต่างๆ (Display stocks) เช่น โบชวั ร์การเดินทาง ตารางการ ทาง หรือขอ้ มูลเก่ียวกบั แหล่งท่องเท่ยี วตา่ งๆ การแก้ไขสถานการณ์ที่ลูกค้าไม่พงึ พอใจในการบริการ (Interceding with customer complaints) เช่น เม่ือ มีปัญหาเกิดข้นึ แลว้ ลูกคา้ ตาํ หนิหรือร้องเรียนเก่ียวกบั สินคา้ หรือบริการกต็ อ้ งมีวธิ ีรับสถานการณ์ และ ติดตอ่ ประสานงานกบั ผปู้ ระกอบการ และลูกคา้ เพอ่ื แกป้ ัญหาหรือใหก้ ารช่วยเหลือ 3.2.6 ลาดบั ข้นั ตอนการรับงานจดั นาเท่ยี ว บริษทั ทาํ การขายสินคา้ หรือบริการ กบั บริษทั ทวั ร์ตา่ งประเทศ (ทาํ การหาตลาด หรือ หาลูกคา้ ) ลูกคา้ ติดต่อมาทางจดหมาย โทรสาร หรือจดหมายอีเลคโทรนิคเพอ่ื จองแพคเกจทวั ร์กบั บริษทั การบนั ทึกรายการโดยการกรอกรายละเอียดตา่ ง ๆ (Detail of Booking) ท่ลี ูกคา้ ส่งมาลงเอกสาร การจองของบริการจองต่อเนื่องกบั ผปู้ ระกอบการอื่นๆ เช่นกบั โรงแรม รา้ นอาหาร โดยโทรไปจองก่อน และ ส่งเอกสารที่เป็นหลกั ฐานการจองตามไปยนื ยนั และใหท้ างผปู้ ระกอบการยนื ยนั การจองอยา่ งเป็ น ลายลกั ษณ์อกั ษรเพอื่ เป็นหลกั ฐาน การส่งเอกสารยนื ยนั การจองตอบกลบั ไปแจง้ ลูกคา้ ทีเ่ ก่ียวกบั รายละเอียดต่างๆ ตามขอ้ มูลท่ี ลูกคา้ ตอ้ งการ พรอ้ มท้งั แจง้ ราคาใหล้ ูกคา้ ทราบดว้ ย พอใกลถ้ ึงกาํ หนดท่ลี ูกคา้ จะเดินทางมาท่องเทีย่ ว บริษทั ทาํ การยนื ยนั กบั ผปู้ ระกอบการและส่ง ใบรายช่ือแขกหรือจาํ นวนแขกเพอ่ื ยนื ยนั ก่อนการใชบ้ ริการของลูกทวั ร์และส่งขอ้ มูลเพมิ่ เติมอ่ืนๆ ที่

จาํ เป็ นหรือท่ลี ูกคา้ ตอ้ งการเพมิ่ เติม เป็ นการยนื ยนั ความแน่นอน ใหก้ บั ลูกคา้ และใหล้ ูกคา้ ส่งหนงั สือ สญั ญา หรือใบยนื ยนั ของลูกคา้ มาดว้ ย การเรียกเกบ็ เงินจากลูกคา้ จดั มคั คุเทศก์ และทาํ ใบงาน (Job order) ใหม้ คั คุเทศก์ พรอ้ มท้งั ทาํ การ จดั รถใหเ้ หมาะกบั การใชง้ าน และจดั ทาํ ใบสาํ คญั รบั เงิน (Tour voucher) และทาํ เอกสารการใชร้ ถ (Job bus) ใหพ้ นกั งานขบั รถ ออกใบสง่ั ช้ือน้าํ มนั ใบสง่ั จ่ายน้าํ มนั เม่ือกาํ หนดการเดินทางมาถึง มคั คุเทศกจ์ ะไปรบั แขกที่สนามบินใหต้ รงเวลาและตอ้ งชูป้ ายช่ือ บริษทั ทวั ร์ เม่ือรบั ลูกคา้ เรียบร้อยแลว้ กจ็ ะเร่ิมปฏิบตั ติ ามใบงาน ท่ที างบริษทั จดั ให้ จนถึงวนั ทส่ี ่งออก ลูกคา้ เมื่อมคั คุเทศกท์ าํ การส่งออกลูกคา้ เสร็จ กจ็ ะเขา้ มาแจง้ รายการบญั ชีกบั บริษทั เพอ่ื เครียร์ คา่ ใชจ้ า่ ย ทีเ่ กิดข้นึ เป็นอนั เสร็จกระบวนการทาํ งาน 3.2.7 ทักษะการตดิ ต่อกับลูกค้า (Customer Contract Skills) ทักษะด้านภาษา (Language Skills) สามารถสื่อสารกบั ลูกคา้ ในภาษาถ่ินทลี่ ูกคา้ ใชอ้ ยู่ และจะตอ้ งมี ความสามารถในการใชภ้ าษาของกลุ่มลูกคา้ อ่ืนๆ ดว้ ย เช่น English, France Spanish, German, Japanese, Chinese และภาษาอ่ืนๆ ทกั ษะด้านการเข้าหาบุคคลและสังคม (Personal and Social Skills) ควรการบริการที่ดีอ่อนนอ้ มถ่อมตน ตอ้ งเขา้ ใจวา่ แขกถูกตอ้ งเสมอ มีการตอ้ นรบั และกล่าวอาํ ลา รู้กาลเทศะ การรับโทรศพั ท์ ไม่ควรให้ ลูกคา้ รอนาน ทกั ษะด้านการขาย (Sales Skills) จะตอ้ งสามารถรูร้ ะบบการขาย, ความตอ้ งการของลูกคา้ และดึงดดู ให้ ลูกคา้ ตดั สินใจซ้ือสินคา้ ใหไ้ ด้ 3.2.8 ข้นั ตอนและกระบวนการขายสินค้าและบริการ (The Sales Sequence) ข้นั ตอนแรก สร้างความสมั พนั ธใ์ หเ้ กิดข้นึ กบั ลูกคา้ (Establishing rapport with Clients) สร้าง บรรยากาศทีอ่ บอุ่นแสดงใหล้ ูกคา้ เห็นวา่ ไดร้ ับความสนใจ มีการทกั ทาย ทาํ ใหร้ ูส้ ึกเป็ นกนั เอง มีการ พดู คุย สร้างความมน่ั ใจใหล้ ูกคา้ มีการสื่อสารที่เขา้ ใจและชดั เจน ข้นั ตอนที่ 2 การคน้ หาความตอ้ งการของลูกคา้ (Investigating Clients’ needs) เพอื่ คน้ หาวา่ ลูกคา้ ตอ้ งการอะไร ซ้ือสินคา้ หรือบริการใหใ้ คร พยายามหาขอ้ มูลเกี่ยวกบั ใคร จะไปที่ไหน ไปกี่ คน เม่ือไร ระยะเวลาท่ตี อ้ งการ ตอ้ งการการท่องเที่ยวประเภทไหน เดินทางอยา่ งไร จดุ หมาย ปลายทางท่ีเขาจะไป ตลอดจนวธิ ีการจ่ายชาํ ระคา่ สินคา้ และบริการ

ข้นั ตอนท่ี 3 การนาํ เสนอสินคา้ และบริการ (Presenting the product to the clients) เมื่อรูข้ อ้ มูล แลว้ กน็ าํ เสนอสินคา้ และบริการท่ตี รง หรือใกลเ้ คียงกบั ทล่ี ูกคา้ ตอ้ งการมากท่สี ุดโดยใชอ้ ุปกรณ์ ประกอบ การขายท่มี ีอยู่ เพอ่ื นาํ เสนอสินคา้ ข้นั ตอนท่ี 4 การปิ ดการขาย (Getting Clients to take action by committing themselves to the Purchase) ข้นั ตอนปิ ดการขาย เพอ่ื ดึงดูดใหต้ ดั สินใจซ้ือบริการดว้ ยเทคนิควธิ ีตา่ งๆ ดว้ ยความจริง เช่น การมีส่วนลดพเิ ศษ อภนิ นั ทนาการพเิ ศษ ตอ้ งทาํ การเนน้ ย้าํ การติดตอ่ กบั แขก เพอ่ื ใหล้ ูกคา้ ตดั สินใจซ้ืออาจนานหลายวนั หลายสปั ดาห์ หรืออาจเป็นเดือน เพอ่ื รอการตดั สินใจเพอ่ื ปิ ดการขาย และตอ้ งสร้างความสมั พนั ธใ์ นการทาํ ธุรกิจกบั ลูกคา้ ใหน้ านท่สี ุด 3.3 การคดิ ต้นทุนการจดั การธุรกิจท่องเท่ยี วและโปรแกรม (Cost control for tourist business) การทอ่ งเทย่ี วการคิดตน้ ทนุ การนาํ เท่ยี วคอื การคาํ นวณค่าใชจ้ า่ ยต่างๆ ที่เกิดข้นึ จากการดาํ เนินการ แต่ การคิดราคาขายนิยมคดิ จากการกาํ หนดจดุ คุม้ ทุนเพอื่ หาราคาขาย และลูกทวั ร์ท่ีขายไดเ้ กินถือเป็ นกาํ ไร 3.3.1 การคดิ ค้นทนุ โปรแกรมการท่องเที่ยวด้วยวิธีต้นทุนบวกกาไร (Mark up) เป็ นการคดิ คา่ ใชจ้ ่ายใน การจดั นาํ เทีย่ วโดยคิดจากค่าใชจ้ ่ายจริงรวมกบั กาํ ไรที่ตอ้ งการ ซ่ึงในทางปฏิบตั ทิ าํ ไดย้ ากมาก เนื่องจาก ไม่สามารถคาดการณ์จาํ นวนลูกทวั ร์ได้ โดยปรกตนิ ิยมใชก้ บั การจดั รายการทวั ร์เหมา ตวั อย่างวธิ ีการคานวนต้นทนุ เพอ่ื หาราคาขาย การคาํ นวณหาราคาขายดงั กล่าวจะเห็นวา่ มีค่าใชจ้ า่ ยท้งั สิ้นเป็นตน้ ทนุ คงท่ี 4,100 บาท และเม่ือรวม ค่าใชจ้ ่ายแปรผนั ตามจาํ นวนนกั ทอ่ งเทยี่ วซ่ึงจะเพมิ่ ข้นึ ต่อคน ในทางตรงกนั ขา้ มตน้ ทุนคงที่จะลดลงทาํ ใหไ้ ดต้ น้ ทนุ ท่ี 5,050 บาทตอ่ คนแรก และ 3,950 บาทต่อคนทสี่ อง และลดลงตามลาํ ดบั ซ่ึงบริษทั จะ สามารถหาราคาขายจากกาํ ไรทีบ่ วกเขา้ ไปจากราคาตน้ ทนุ ไดด้ งั ตวั อยา่ ง ถา้ คิดกาํ ไรท่ี 10 เปอร์เซ็นตจ์ ะ ไดร้ าคาขายที่ 5,555 บาท และ 10 เปอร์เซ็นตจ์ ะไดร้ าคาขายที่ 6,060 บาท และราคาขายจะลดลงไปตาม จาํ นวนลูกทวั ร์ ดงั แสดงในตารางในหนา้ ถดั ไป

ตารางแสดงวธิ ีการคานวณต้นทนุ เพอื่ หาราคาขาย ตวั อย่างการคานวณ ตน้ ทนุ คงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ต้นทนุ ทางการท่องเท่ยี ว 2 วัน 1 คนื คา่ ใชจ้ ่ายในการดาํ เนินการ 1000 ค่ารถ รวมน้าํ มนั 1500 ค่าไกด์ 1600 รวม 4100 4100 2050 1367 1025 820 683.3 585.7 512.5 455.6 ค่าอาหาร (2 lunch 1 dinner) 400 800 1200 1600 2000 2400 2800 3200 3600 400 บาทตอ่ คน ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรอ่ืนๆ 150 300 450 600 750 900 1050 1200 1350 รวมท้งั ภาษีต่างๆ ตอ่ คน 150 บาทตอ่ คน ค่าหอ้ งพกั คนละ 400 400 800 1200 1600 2000 2400 2800 3200 3600 บาท รวม 5050 3950 4217 4825 5570 6383 7236 8113 9006 ค่าใชจ้ า่ ยต่อหวั 5050 1975 1406 1206 1114 1064 1034 1014 1001 Mark up คิดกาํ ไร 5,555 2,173 1,546 1,327 1,225 1,170 1,137 1,115 1,101 ท่ี 10% คิดกาํ ไรที่ 20% 6,060 2,370 1,687 1,448 1,337 1,277 1,240 1,217 1,201 3.3.2 การคดิ ต้นทนุ จากจดุ คุ้มทุน (Break event point pricing) เป็ นการคดิ ค่าใชจ้ ่ายโดยรวมโดย คาดการณ์จากจาํ นวนลูกทวั ร์ที่สามารถจดั บริการใหไ้ ดเ้ ตม็ จาํ นวน และหาจุดคุม้ ทุน ณ จาํ นวนลูก ทวั ร์ทีต่ อ้ งการเพอ่ื หาราคาขาย ณ จาํ นวนทค่ี ุม้ ทุน ถา้ ขายไดเ้ กินจาํ นวน ณ จุดคุม้ ทนุ จะเป็ นกาํ ไรที่ได้ จากการขาย

Cost/head (400+150+400)=950 (9 คน=) 8550 รวม 9950 จุดค้มุ ทุนที่ 80% (9*80/100)= 7.2 Sale price (9950/8=) ราคาขาย 1,244 จุดค้มุ ทุนท่ี 50% (9*50/100)= 4.5 Sale price (9950/5=) ราคาขาย 1,990 จากตวั อยา่ ง การคาํ นวณหาตน้ ทนุ จะเห็นวา่ สมมุตใิ หร้ ถตูม้ ีความจุนกั ทอ่ งเที่ยวได้ 9 คน การเฉลี่ย หาราคาขายจะหาไดจ้ ากการกาํ หนดเปอรเซ็นตจ์ าํ นวนนกั ทอ่ งเทย่ี ว ถา้ ใหจ้ ุดคุม้ ทนุ อยทู่ ่ี 80 เปอร์เซ็นต์ จากจาํ นวนเตม็ 9 คนจะไดต้ วั เลขท่ี 7.2 คน กะประมาณที่ 8 คน เม่ือมีค่าใชจ้ ่ายจากตวั อยา่ งแรกจะ ปรากฎค่าใชจ้ า่ ยเกิดข้ึนรวม

แบบทดสอบ หน่วยการเรียนที่ 6-9 รหสั วชิ า 2702-2113ช่ือวชิ า ระดับ ปวช จาํ นวน 1 หน่วยกิต การท่องเท่ียวเชิงนิเวศ ชื่อหน่วยธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการ จาํ นวนชว่ั โมงรวม 12 ชวั่ โมง ท่องเท่ียว ช่ือเร่ือง ธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการทอ่ งเที่ยว จาํ นวนชว่ั โมง 12 ชวั่ โมง จงตอบคาถามเก่ยี วกบั ธุรกิจค้าส่งและค้าปลีกทางการท่องเทีย่ ว 1.ผปู้ ระกอบธุรกิจทอ่ งเท่ยี วแบบคา้ ส่งเรียกวา่ อะไร ก. Tour wholesaler ข. Tour Operator ค. Land Operator ง. Travel Agency 2. ผปู้ ระกอบธุรกิจท่องเทีย่ วแบบคา้ ปลีกเรียกวา่ อะไร ก. ผจู้ ดั นาํ เทีย่ ว (Tour Operator) ข. ผจู้ ดั นาํ เทยี่ ว (Tour Operator) ค. หวั หนา้ กรุ๊ปทวั ร์ (Tour Leader) ง. บริษทั ตวั แทนจาํ หน่าย (Travel Agency) 3.ขอ้ ใดไม่ใช่ลกั ษณะงานในการรับจองสินคา้ หรือบริการ ก. จดั เกบ็ ขอ้ มูลลูกคา้ ข. การใหค้ าํ แนะนาํ แก่ลูกคา้ ค. การวางแผนตารางการเดินทาง ง. จดั ส่งสินคา้ และบริการ 4. ขอ้ ใดไม่ใช่ลาํ ดบั ข้นั ตอนการรบั งานจดั นาํ เทยี่ ว ก. การติดต่อส่ือสารขอ้ มูล ข. จดั มคั คุเทศก์ และทาํ ใบงาน ค. การบนั ทึกรายการโดยการกรอกรายละเอียดต่าง ๆ ง. การจองต่อเนื่องกบั ผปู้ ระกอบการอื่นๆ

5.ขอ้ ใดไม่ใช่เหตุผลหลกั ที่ทาํ ใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวเกิดความตอ้ งการที่จะเลือกใชบ้ ริการทางการท่องเทยี่ ว น้นั ๆ ของบริษทั ทวั ร์ ก. ความประหยดั ข. รู้คา่ ใชจ้ า่ ย ค. ความสะดวกสบาย ง. ไดร้ ับคาํ แนะนาํ จากเพอ่ื น

แบบเฉลย หน่วยการเรียนที่ 6-9 รหสั วชิ า 2702-2113ชื่อวชิ า การ ระดบั ปวช จาํ นวน 1 หน่วยกิต ท่องเทีย่ วเชิงนิเวศ ช่ือหน่วย ธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการ จาํ นวนชว่ั โมงรวม 12 ชวั่ โมง ท่องเที่ยว ชื่อเร่ือง ธุรกิจคา้ ส่งและคา้ ปลีกทางการทอ่ งเทย่ี ว จาํ นวนชว่ั โมง 12 ชวั่ โมง ธุรกจิ ค้าส่งและค้าปลีกทางการท่องเท่ียว 1. ก 2. ข 3. ง 4. ก 5. ง

แผนการจดั การเรียนรู้ รหสั วชิ า 2702-2113ช่ือวชิ า การท่องเทย่ี วเชิงนิเวศ สอนคร้งั ท่ี 10-12 หน่วยท่ี 4 ชื่อหน่วย ทรัพยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเทีย่ ว เวลา 9 ชว่ั โมง สาระสาคญั การประกอบธุรกิจทอ่ งเทย่ี วท้งั แบบคา้ ส่งและแบบคา้ ปลีกหรือตวั แทนจาํ หน่าย มีความสาํ คญั กบั วงจรการทาํ งานของธุรกิจท่องเท่ียวโดยรวมเป็นอยา่ งมาก ตวั แทนจาํ หน่ายเป็นผปู้ ระกอบการลาํ ดบั สุดทา้ ยท่ีจะใหก้ ารบริการสินคา้ และบริการแก่นกั ทอ่ งเที่ยวโดยตรง อีกท้งั ยงั มีหนา้ ท่ีใหค้ าํ ปรึกษา ป้ องกนั และแกไ้ ขปัญหาอนั อาจเกิดข้นึ แก่นกั ทอ่ งเทยี่ วได้ ตวั แทนจาํ หน่ายมีหนา้ ทใี่ หบ้ ริการและ อาํ นวยความสะดวก ณ บริการท่ีนกั ท่องเท่ยี วสามารถติดต่อ มีรูปแบบการบริหารงานและการ ดาํ เนินงานเฉพาะทไ่ี ม่เหมือนกบั ธุรกิจคา้ ปลีกประเภทอ่ืน การบริหารงานธุรกิจทอ่ งเท่ยี วประเภทน้ีจึง ตอ้ งอาศยั ความรู้ความสามารถเฉพาะดา้ นท้งั ผบู้ ริหาร ผปู้ ฏิบตั กิ าร และพนกั งานบริการ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ จดุ ประสงค์ทว่ั ไป 1. สามารถอธิบายถึงระบบการบริหารงานธุรกิจนาํ เท่ียวได้ 2.สามารถอธิบายหนา้ ทแี่ ละความสาํ คญั และความสมั พนั ธข์ องแต่ละตาํ แหน่งงานในธุรกิจ ท่องเทย่ี วได้ 3. สามารถอธิบายลกั ษณะการทาํ งานและปัญหาของธุรกิจนาํ เที่ยวได้ จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. อธิบายถึงระบบการบริหารงานธุรกิจนาํ เทย่ี วได้ 2. บอกหนา้ ท่แี ละความสาํ คญั และความสมั พนั ธข์ องแต่ละตาํ แหน่งงานในธุรกิจทอ่ งเทีย่ วได้ 3. อธิบายลกั ษณะการทาํ งานและปัญหาของธุรกิจนาํ เทยี่ วได้ สาระการเรียนรู้ 1. คุณสมบตั ิของบคุ ลากรทางการทอ่ งเท่ียว - บุคลิกลกั ษณะทีเ่ หมาะสม - มีความรูแ้ ละทกั ษะท่ีเหมาะสม

2. โครงสร้างการบริหารธุรกิจนาํ เทีย่ ว - ผจู้ ดั การ / ผชู้ ่วยผจู้ ดั การ - ฝ่ายบญั ชี - ฝ่ายบริการตวั๋ เครื่องบนิ - หวั หนา้ คณะทวั ร์ - ฝ่ ายขาย - คณุ สมบตั ิของมคั คเุ ทศก์ 3. ปัญหาในการประกอบการธุรกิจนาํ เที่ยว - ปัญหาเก่ียวกบั พนกั งาน - ปัญหาเก่ียวกบั ราชการ - ปัญหาเกี่ยวกบั การแข่งขนั ระหวา่ งบริษทั นาํ เที่ยว - ปัญหาเรื่องภาษซี ้าํ ซอ้ นในธุรกิจนาํ เทีย่ ว กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. สอนบอกชื่อเรื่อง จดุ ประสงคแ์ ละเน้ือหาทจ่ี ะเรียน 2. ผสู้ อนบรรยายเน้ือหาทรัพยากรบุคคลในธุรกิจทอ่ งเทยี่ ว โดยมีส่ือการสอนต่าง ๆ ประกอบ 3. ผสู้ อนแจกโครงสร้างธุรกิจท่องเท่ียวให้ตวั แทนนกั ศึกษา 4 คน คนละ 1 ใบ ใหต้ วั แทนท้งั 4 คน สรุปส่ิงท่ีไดจ้ ากโครงสรา้ งใหเ้ พอ่ื นในช้นั เรียนฟัง 4. ผสู้ อนอธิบายเพมิ่ เติมในส่วนทไี่ ม่สมบูรณ์ใหส้ มบรู ณ์ยง่ิ ข้ึน 5. ผสู้ อนใหน้ กั ศึกษาแบ่งกลุ่มเป็ น 5 กลุ่ม ร่วมกนั ศึกษาทรพั ยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเท่ยี ว 6. นกั ศกึ ษาร่วมกนั อภิปรายตามหวั ขอ้ ท่ีไดร้ ับมอบหมาย 7. ครูและนกั ศึกษาร่วมกนั สรุปบทเรียนโดยครูต้งั คาํ ถามและใหน้ กั เรียนช่วยกนั ตอบ 8. นกั ศึกษาทาํ แบบทดสอบหลงั เรียน

ส่ือการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือ การจดั การธุรกิจนาํ เท่ยี ว (มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม) , เอกสารประกอบการเรียน การสอน (อ.คมกฤต วงศน์ าค) 2. ใบความรู้ 3. Internet บทเรียนการทอ่ งเท่ียว ศูนยก์ ารท่องเทย่ี วทว่ั ไทย www.thai.tourismthailand.org www.tat.or.th 4. ระบบการสอนออนไลน์ https://mis.pkru.ac.th/syllabus/view_syllabus.php?id=31

การวัดผลและประเมินผล 1. เคร่ืองมือ 1.1 แบบทดสอบ 1.2 แบบสงั เกตพฤติกรรม 2. เกณฑก์ ารประเมิน 2.1 จาํ นวนคะแนนเตม็ 10 คะแนน (ขอ้ ละ 5 คะแนน) 2.2 เกณฑใ์ นการใหค้ ะแนน 1. ตอบคาํ ถามไดค้ รบถว้ นสมบรู ณ์ท้งั ความหมายและเน้ือหา 5 ดีมาก ดี 2. ตอบคาํ ถามไดท้ ้งั ความหมายและเน้ือหาแต่ไม่สมบรู ณ์ 4 พอใช้ 3. ตอบคาํ ถามไดบ้ างส่วนมีความหมายเน้ือหาถูกตอ้ งแตไ่ ม่สมบรู ณ์ 3 ปรับปรุง 4. ตอบคาํ ถามไดเ้ ฉพาะบางส่วน 1-2 2.3 ผลการประเมิน ทาํ คะแนนได้ 9 – 10 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ดีมาก ทาํ คะแนนได้ 7 – 8 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ดี ทาํ คะแนนได้ 5 – 6 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ผา่ น ทาํ คะแนนได้ 1 – 4 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ไม่ผา่ น

กิจกรรมเสนอแนะ / งานทม่ี อบหมาย ใหน้ กั เรียนหาความรู้เพมิ่ เตมิ ความรูท้ ว่ั ไปเกี่ยวกับทรัพยากรบุคคลในธุรกิจท่องเทย่ี ว  ความรูเ้ ร่ืองศพั ทท์ ่องเทยี่ ว  สายบงั คบั บญั ชาบริษทั นาํ เท่ียว  หนา้ ท่ีในการปฏิบตั ิงานของบุคคลากร เอกสารอ้างอิง 4. อาจารยธ์ เนศ ศรีสถิตย.์ 2545.การจดั การธุรกิจท่องเทย่ี ว.มหาสารคาม: มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม 2. เอกสารประกอบการเรียนการสอน (อ.คมกฤต วงศน์ าค) 3. Internet บทเรียนการทอ่ งเทย่ี ว ศูนยก์ ารทอ่ งเท่ยี วทวั่ ไทย www.thai.tourismthailand.org,www.tat.or.th 4. ระบบการสอนออนไลน์ https://mis.pkru.ac.th/syllabus/view_syllabus.php?id=31

บนั ทกึ หลังการสอน ผลการสอน ............................................................................................................................. ...................................... ......................................................................................................................................... .......................... ......................................................................................................... .......................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................................................................................................................ ... ............................................................................................................... .................................................. ปัญหา / อปุ สรรค ............................................................................................................................. ...................................... ........................................... ........................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... .................................................................. ............................................ .................................................. ...................................................................................................................... ............................................ ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................ ................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................ ……………………….ผสู้ อน ( นางสาวอรวรรณ เพช็ รเล็ก ) ………/…………./……

ความคดิ เห็นของผบู้ งั คบั บญั ชา ........................................................................................... ........................................................................ ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................................. ...................... ................................................................................................................ ................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ......................................... .......................................................................................................................... ลงชื่อ.......................................................... (................................................. ...........)

ใบความรู้ ที่ 4 หน่วยการเรียนท่ี 10-12 รหสั วชิ า 2702-2113 ระดับ ปวช. จาํ นวน 1 หน่วยกิต ชื่อวชิ าการท่องเทีย่ วเชิงนิเวศ ชื่อหน่วย ทรัพยากรบุคคลในธุรกิจทอ่ งเทยี่ ว จาํ นวนชว่ั โมงรวม 12 ชว่ั โมง ช่ือเรื่อง ทรพั ยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเทย่ี ว จาํ นวนชว่ั โมง 12 ชวั่ โมง 4 ทรัพยากรบคุ คลในธุรกิจท่องเที่ยว 4.1 คุณสมบัติของบุคลากรทางการท่องเท่ยี ว ทรัพยากรบคุ ลากรท่ีจะทาํ งานในธุรกิจการทอ่ งเทย่ี วน้นั จะตอ้ งมีคุณสมบตั แิ ละความสามารถ เฉพาะตวั เนื่องจากธุรกิจท่องเที่ยวเป็นธุรกิจท่ีอาศยั ความไวว้ างใจสูงและไวตอ่ การเปลี่ยนแปลงใน สภาพส่ิงแวดลอ้ มธุรกิจในปัจจุบนั อีกท้งั ยงั ตอ้ งตดิ ต่อกบั บคุ คลหลายชาติ หลายภาษา ท่ีมาจากต่าง สงั คมและวฒั นธรรม ดงั น้นั บุคลากรในธุรกิจทอ่ งเทีย่ วจะตอ้ งมีองคป์ ระกอบหลกั ที่สาํ คญั 2 ประการ คือ มีบคุ ลิกลกั ษณะทเ่ี หมาะสม และมีความรูแ้ ละทกั ษะทีเ่ หมาะสมดงั จะกล่าวถึงตอ่ ไปน้ี 4.1.1 บุคลกิ ลกั ษณะทเ่ี หมาะสม มีดังนี้ มีความภูมิใจในอาชีพ (Pride) และรักในงานอาชีพ ไม่วา่ จะทาํ งานในตาํ แหน่งใด ๆ และมี หนา้ ที่อยา่ งไรเม่ือไดร้ ับมอบหมายไปแลว้ จะตอ้ งทาํ งานน้นั อยา่ งเตม็ ความสามารถ ความภมู ิใจ และ ความรกั ในงานอาชีพน้ีเกิดข้นึ จากการไดร้ บั การยอมรบั ในความรู้ ความสามารถจากการปฏบิ ตั ิงาน ท่ีไดจ้ ากนกั ทอ่ งเท่ยี ว เพอื่ นร่วมงาน หรือผบู้ งั คบั บญั ชา เป็นตน้ มีความอดทน (Patience) บุคลากรในธุรกิจการท่องเทีย่ วจะตอ้ งเตม็ ใจที่จะใหค้ วามช่วยเหลือ มี ความเขา้ ใจ และมีความอดทน เพอื่ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว ที่มาจากต่างถิ่นไม่เกิดความรูส้ ึกหงดุ หงดิ หรือ อารมณ์เสีย โดยพยายามใหก้ ารแนะนาํ และช้ีแจงในเรื่องราวตา่ ง ๆ ท่ีนกั ท่องเทีย่ วยงั ไม่รูใ้ หไ้ ดเ้ ห็น และ สรา้ งความอบอุ่นใจแก่นกั ท่องเที่ยว มีความยดื หยนุ่ (Flexibility) โดยการปรบั เปล่ียนในส่วนทนี่ กั ทอ่ งเทีย่ วมีความสนใจในลกั ษณะ พบกนั คร่ึงทาง เพอ่ื ใหท้ กุ ฝ่ายพอใจ มีดุลพนิ ิจ (Judgement) ในกรณีท่ีเกิดปัญหาเฉพาะหนา้ บุคลากรในธุรกิจการทอ่ งเท่ยี วตอ้ งรูจ้ กั ใช้ ดุลพนิ ิจในการแกป้ ัญหาต่าง ๆ อยา่ งละมุนละม่อม เพอื่ ไม่ใหน้ กั ท่องเทย่ี วเกิดความรูส้ ึกไม่พอใจ หรือหงดุ หงดิ มีความสามารถในการปรบั ตวั (Adaptability) บุคลากรในธุรกิจการท่องเทย่ี วตอ้ งสามารถ ปรบั ตวั เขา้ กบั บุคคลทวั่ ไปไดอ้ ยา่ งดี ท้งั กบั ผบู้ งั คบั บญั ชา เพอ่ื นร่วมงาน โดยเฉพาะลูกคา้ จะตอ้ งถือวา่

เป็นผู้ มีพระคุณ จะตอ้ งเป็นผถู้ ูกตอ้ งเสมอ มีความอ่อนนอ้ มถ่อมตน มีมารยาทงดงาม ยมิ้ แยม้ แจม่ ใส และมีความจริงใจในการใหบ้ ริการ เป็นตน้ 4.1.2 มคี วามรู้และทกั ษะท่ีเหมาะสม ได้แก่ มีความสามารถในงานทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย (Facilities Operation) มีความสามารถในการใชแ้ ละบาํ รุงรกั ษาเครื่องเคร่ืองมืออุปกรณ์ในการทาํ งาน (Equipment operation and Maintenance) งานทีเ่ กี่ยวขอ้ งกบั อุตสาหกรรมท่องเท่ียวน้นั ส่วนใหญจ่ ะตอ้ งมีการใช้ เครื่องมืออุปกรณ์สาํ นกั งานต่าง ๆ เช่น เครื่องคดิ เลข เคร่ืองพมิ พด์ ีด เคร่ืองถ่ายเอกสาร เคร่ือง คอมพวิ เตอร์ เคร่ืองทาํ บญั ชี ฉะน้นั ผปู้ ฏิบตั ิงานควรไดร้ บั การฝึกฝนใหม้ ีความสามารถในการใช้ เครื่องมือเหล่าน้ี และรู้จกั การแกไ้ ข หรือซ่อมแซมเล็ก ๆ นอ้ ย ๆ ได้ มีความสามารถทางดา้ นการจดั การทางการเงิน (Financial Management) ผปู้ ฏบิ ตั ิงานจะตอ้ งมี ความรูห้ รือทกั ษะทางดา้ นการเงนิ เช่น การเรียกเก็บเงนิ การรกั ษาเงิน รายการทีเ่ ก่ียวขอ้ งกบั ธนาคาร การวางแผนและควบคุมทางการเงิน ฯลฯ บคุ คลที่จะทาํ งานเก่ียวขอ้ งกบั การเงิน จาํ เป็นตอ้ งทาํ การ คดั เลือกอยา่ งดี โดยเนน้ ทางดา้ นความซื่อสตั ย์ อยา่ เลือกคนที่เป็ นนกั การพนนั ใหม้ าทาํ หนา้ ทีน่ ้ี มีความสามารถทางดา้ นการผลิตอาหารและบริการทางดา้ นเครื่องดื่ม (Food and beverage production and services) คนท่ีทาํ งานในหอ้ งอาหารจะประกอบดว้ ย แม่ครวั พอ่ ครัว ฯลฯ คนเหล่าน้ี จะตอ้ งมีประสบการณ์มาอยา่ งดี ในกรณีท่จี ะใหบ้ ริการแก่ชาวตา่ งประเทศจะตอ้ งเรียนรูว้ า่ นกั ทอ่ งเท่ียว แต่ละกลุ่ม มีรสนิยมในการบริโภคอยา่ งไร ด่ืมอยา่ งไร ฯลฯ เพอื่ จะไดป้ รุงอาหารหรือผสมเครื่องด่ืมให้ ถูกกบั รสนิยมของนกั ท่องเท่ียวเหล่าน้นั มีความสามารถดา้ นการบริหารงานบคุ คล (Personnel Management) อุตสาหกรรมทอ่ งเท่ยี วน้นั ตอ้ งใชค้ นงานทีม่ ีวฒุ ิแขนงตา่ ง ๆ ฉะน้นั จงึ จาํ เป็ นอยเู่ องท่จี ะตอ้ งมีเจา้ หนา้ ที่ บริหารงานบคุ คล เพอื่ ทาํ หนา้ ที่ คดั เลือก ฝึกอบรม บรรจุ ประเมินผลการปฏบิ ตั ิงาน เลื่อนช้นั เล่ือนตาํ แหน่ง ฯลฯ มีความสามารถทางดา้ นการจดั องคก์ รและการจดั การ (Business Organization and management) ธุรกิจจะตอ้ งมีการจดั องคก์ าร มีการจดั การ มีการวางแผน ฯลฯ ฉะน้นั คนท่ีจะทาํ งานใน หนา้ ท่ีต่าง ๆ เหล่าน้ีจงึ ควรมีความรูแ้ ละประสบการณ์อยา่ งสูง เพอื่ ใหอ้ งคก์ ารน้นั ๆ บรรลุเป้ าหมายทต่ี ้งั ไว้ มีความสามารถทางดา้ นการวเิ คราะหร์ ะบบงานและออกแบบ (Systems analysis and design) ในธุรกิจทเ่ี ก่ียวขอ้ งกบั อุตสาหกรรมท่องเทีย่ วซ่ึงมีขนาดใหญ่ ยอ่ มมีความตอ้ งการบคุ คลที่มีความรู้ ทางดา้ นเทคนิคตา่ ง ๆ เช่น นกั วเิ คราะหร์ ะบบงาน และออกแบบงาน ซ่ึงจะตอ้ งมีพ้นื ฐานทาง คอมพวิ เตอร์ คือจะตอ้ งเรียนมาทางวทิ ยาศาสตร์ หรือวศิ วอุตสาหกรรมมาก่อน แลว้ เขา้ มาฝึกหรือ

ปฏบิ ตั ิงานในธุรกิจท่องเท่ียว ซ่ึง ในขณะน้ีอาจจะยงั ไม่มีความตอ้ งการมากนกั แตใ่ นอนาคตก็เชื่อไดว้ า่ จะตอ้ งมีแน่ ๆ และเป็นงานทน่ี ่าทา้ ทายดว้ ย 4.2 โครงสร้างการบริหารธุรกจิ นาเที่ยว การบริหารธุรกิจนาํ เทย่ี วมีโครงสรา้ งทไี่ ม่สลบั ซบั ซอ้ นนกั เนื่องจากมีการทาํ งานของฝ่ ายงานตา่ งๆ ไม่กี่ ฝ่าย ซ่ึงผจู้ ดั การบริษทั จะเป็นผดู้ ูแลควบคุมบริษทั หรือแมก้ ระทง่ั รับผดิ ชอบในหลายหนา้ ทงี่ านไป พรอ้ มๆ กนั ในที่น้ีจะศึกษาถึงหนา้ ทคี่ วามรบั ผดิ ชอบของแต่ละตาํ แหน่งท่มี ีความเกี่ยวขอ้ งกบั การ จดั การบริษทั นาํ เท่ียว ดงั ตวั อยา่ งโครงสรา้ งองคก์ รทแี่ สดงในหนา้ ถดั ไปและหนา้ ทงี่ านตอ่ ไปน้ี 4.2.1 ผู้จัดการ / ผู้ช่วยผู้จัดการ ผจู้ ดั การบริษทั ทวั ร์ เป็นผวู้ างแผนและควบคุมการทาํ งานของบริษทั ทวั ร์ท้งั หมด ผจู้ ดั การจะตอ้ งมี วฒุ ิ ภาวะในการบริหารงานทดี่ ี มีความรูเ้ ก่ียวกบั การดาํ เนินธุรกิจเป็ นอยา่ งดี สามารถตดิ ตอ่ กบั ผปู้ ระกอบ การผลิตสินคา้ และบริการทางการทอ่ งเที่ยวและสามารถตอ่ รองทางธุรกิจได้ นอกจากน้ีควรมีความรู้ใน ดา้ นคอมพวิ เตอร์ การจดั โปรแกรมทวั ร์ และความสามารถทางดา้ นการตลาดเป็ นอยา่ งดี โครงสร้างองค์กรการบริหารธุรกจิ นาเที่ยว 4.2.2 ฝ่ ายบญั ชี พนกั งานบญั ชี (Accountant) มีหนา้ ทใ่ี นการดูแลบญั ชีคา่ ใชจ้ า่ ยของบริษทั ทวั ร์เก่ียวกบั การ บริการ ลูกคา้ เมื่อลูกคา้ ไดร้ บั การบริการและชาํ ระค่าบริการเสร็จเรียบร้อย ทางฝ่ายปฏิบตั ิงาน (Operation) ก็จะส่งรายการทลี่ ูกคา้ ไดใ้ ชบ้ ริการของบริษทั ไปใหฝ้ ่ ายบญั ชี ฝ่ายบญั ชีจะทาํ รายการ จดหมาย เพอื่ ส่งไปยงั บริษทั แม่ หรือผปู้ ระกอบการบริการต่างๆ ทางบญั ชีมีหนา้ ท่ีในการเตรียมเอกสาร การจา่ ยเงนิ ใหผ้ ปู้ ระกอบการท่ี เกี่ยวขอ้ งรวมท้งั มคั คุเทศก์ ทม่ี าเบกิ คา่ บริการตา่ ง ๆ รวมท้งั ค่าใชจ้ า่ ย อ่ืนๆ ท่เี ก่ียวขอ้ งกบั การนาํ เท่ียว 4.2.3 ฝ่ ายบริการต๋วั เคร่ืองบนิ ฝ่ ายบริการตว๋ั เครื่องบนิ (Ticketing) มีหนา้ ทใี่ นการรบั จองตว๋ั เครื่องบินและออกตวั๋ เครื่องบนิ ในกรณีท่ี บริษทั ไดร้ ับอนุญาตในการขายตวั๋ เคร่ืองบินใหล้ ูกคา้ จากสายการบินต่างๆ บริษทั มกั จะไดร้ ับการลง โปรแกรมการจองตวั๋ เคร่ืองบนิ เช่น Galileo (ดูขอ้ มูลเพม่ิ เตมิ ) หรือ Amadeus (ดูขอ้ มูลเพม่ิ เตมิ ) จากสาย การบิน ตามทีไ่ ดร้ ับอนุญาต เช่นเฉพาะภายในประเทศ เช่น บินไปภูเกต็ เชียงราย แม่ฮ่องสอน กรุงเทพฯ หรือ ตว๋ั เครื่องบินระหวา่ งประเทศ ถา้ หาก

4.2.4 หัวหน้าคณะทัวร์ หวั หนา้ คณะทวั ร์ (Tour leader / Tour manager) จะมีหนา้ ทใ่ี นการรับใบงานจากบริษทั ทวั ร์เพอื่ นาํ คณะ นกั ทอ่ งเที่ยวเดินทางท่องเท่ียวไปตามรายการนาํ เท่ียวทจ่ี ดั ไว้ เพอ่ื ทาํ หนา้ ทต่ี ดิ ตอ่ ประสานงานและ อาํ นวยความสะดวกในการนาํ เทย่ี ว หวั หนา้ คณะทวั ร์จะตอ้ งมีความสามารถในการแกไ้ ขปัญหาเฉพาะ หนา้ และ การตดิ ต่อประสานงานกบั ผปู้ ระกอบการธุรกิจและบริษทั ไดเ้ ป็ นอยา่ งดี 4.2.5 ฝ่ ายขาย พนกั งานขาย (Sales) มีหนา้ ทใ่ี นการดูแลเคาเตอร์ท่ีบริษทั ต้งั อยู่ หรืออาจเป็นเคาเตอร์ทวั ร์ใน โรงแรมต่างๆ ฝ่ายขายจะตอ้ งทาํ หนา้ ที่ในการขายโปรแกรมทวั ร์ใหก้ บั ลูกคา้ ทมี่ าตดิ ต่อสอบถามเกี่ยวกบั การเดินทางหรือมาพกั ในโรงแรม รวมไปถึงแขกทม่ี าประชุมสมั มนาดว้ ย 4.2.6 ฝ่ ายบุคคล พนกั งานฝ่ายบคุ คล (Personal) มีหนา้ ที่อาํ นวยความสะดวก ใหก้ บั ผทู้ ่ีมาสมคั รงาน พนกั งาน รวมท้งั มคั คุเทศกป์ ระจาํ ใหบ้ ริการดา้ นประกนั สงั คม และแกไ้ ขปัญหาตา่ ง ๆ ในการประสานงาน ธุรกิจ นาํ เที่ยว มกั จะมีพนกั งานประจาํ ส่วนหน่ึงและพนกั งานชว่ั คราวอีกส่วนหน่ึง เช่น ไกดอ์ ิสระ (Freelance) ดงั น้นั ฝ่ ายบุคคลจะตอ้ งมีนโยบายการบริหารกาํ ลงั พลและการจงู ในทดี่ ี 4.2.7 มคั คเุ ทศก์ มคั คุเทศก์ เป็ นอาชีพทน่ี บั วา่ เป็ นปัจจยั สนบั สนุนอยา่ งหน่ึงของอุตสาหกรรมทอ่ งเท่ียว ซ่ึงมี ความสาํ คญั อยา่ งยงิ่ ตอ่ การขยายตวั ของการทอ่ งเที่ยว เพราะเป็ นผทู้ ีม่ ีโอกาสใกลต้ ิดต่อและ ใหบ้ ริการแก่ นกั ท่องเที่ยว การสรา้ งความพอใจ หรือไม่พอใจแก่นกั ท่องเท่ียว จึงเกิดข้นึ ไดง้ ่ายกวา่ บุคคลอื่น ๆ ทที่ าํ หนา้ ทีใ่ นวงการธุรกิจท่องเท่ยี ว ดว้ ยเหตนุ ้ีประเทศตา่ ง ๆ จึงถือวา่ อาชีพมคั คุเทศก์ ก็เป็ นอาชีพที่มีความสาํ คญั แก่อุตสาหกรรมการทอ่ งเท่ยี วและช่ือเสียงของประเทศชาติ เพราะวา่ นกั ทอ่ งเทีย่ วชาวตา่ งประเทศท่ีเดินทาง เขา้ มาในประเทศไทยจะมีโอกาสรูจ้ กั คนไทย ขนบธรรมเนียมประเพณี ศลิ ปวฒั นธรรมและศลิ ปวตั ถุของชาติ กโ็ ดยการแนะนาํ ของมคั คุเทศก์ โดยความประพฤติ การปฏิบตั ิและการบริการของมคั คุเทศกน์ นั่ เอง ยงิ่ นกั ทอ่ งเทีย่ วทแี่ วะพกั ชว่ั คราวเพยี งระยะเวลาส้นั ๆ ดว้ ยแลว้ เขาแทบจะไม่ไดใ้ กลช้ ิดกบั คนไทยอ่ืน ๆ อีกเลย นอกจาก มคั คุเทศก์ มคั คุเทศกม์ ีความสาํ คญั กบั การทาํ ธุรกิจนาํ เที่ยวเป็นอยา่ งยง่ิ เนื่องจากมคั คุเทศกจ์ ะเป็ นตวั แทนของบริษทั เพยี งบุคคลเดียวเป็นอยา่ งนอ้ ยทเี่ ดินทางไปใหบ้ ริการกบั นกั ท่องเทยี่ ว ดงั น้นั ธุรกิจนาํ เทยี่ วจะตอ้ งมี การ จดั เตรียมบุคลากรในการนาํ เที่ยวในดา้ นน้ีอยา่ งเหมาะสม ดงั ต่อไปน้ี

4.2.7.1 คณุ สมบัติของมคั คเุ ทศก์ นกั ท่องเท่ียวทว่ั ไปมกั จะทึกทกั วา่ มคั คุเทศกไ์ ม่วา่ ชาตใิ ด ภาษาใด มีความรูเ้ กี่ยวกบั บา้ นเมือง ของเขาไปเสียทุกส่ิงทกุ อยา่ ง ไม่วา่ ทางประวตั ศิ าสตร์ ภูมิศาสตร์ อกั ษรศาสตร์ ธรรมชาติวทิ ยา ประเพณี ศลิ ปะทุกสาขา อาหารการกิน เป็นตน้ หากมีขอ้ สงสยั อนั ใดเกิดข้ึน กซ็ กั ถามทนั ที และ ถามทกุ แง่ทุกมุม ไม่เคยจะคิดวา่ มคั คุเทศกน์ ้นั อาจจะไม่ทราบหรือตอบไม่ได้ ดงั น้นั ผทู้ าํ งานน้ีได้ เป็นอยา่ งดี จึงควรจะตอ้ งมีคุณสมบตั พิ เิ ศษหลายดา้ ย กล่าวคอื เป็ นผมู้ ีไหวพริบปฏภิ าณดี มีความรู้ รอบตวั อยา่ งกวา้ ง รู้จกั สถานทต่ี า่ ง ๆ ทนี่ ่าสนใจและน่าเท่ยี วเป็นอยา่ งดี จะตอ้ งรู้ประวตั ิ และ ความสาํ คญั ของสถานทท่ี ี่น่าชม เม่ือมคั คุเทศกถ์ ูกนกั ทอ่ งเท่ียวส่วนใหญ่ทึกทกั วา่ เป็ นผรู้ อบรู้เร่ืองราวเก่ียวกบั บา้ นเมืองไปเสีย ทุกอยา่ งเช่นน้ี จงึ เป็นหนา้ ที่ของมคั คุเทศกท์ ่จี ะตอ้ งยกระดบั ตนเอง ทาํ ตวั ใหร้ ูจ้ ริง ทาํ ตวั ให้ สมเกียรติทไี่ ดร้ บั และท้งั จะไดช้ ่วยลดความเขา้ ใจหรือความคิดเห็นท่ีผดิ ๆ ของนกั ทอ่ งเท่ียว ผทู้ มี่ ีอาชีพเป็ นมคั คุเทศกก์ ็จาํ เป็นตอ้ งมีความรูเ้ กี่ยวกบั เร่ืองเมืองไทยทุกดา้ นทกุ แงท่ ุกมุม ตอ้ ง เป็น ผสู้ นใจใฝ่หาความรู้ดา้ นต่าง ๆ อยา่ งตลอดเวลา มีความรูค้ วามสามารถในดา้ น ภาษาต่างประเทศเป็นอยา่ งดี มีความสามารถในการปรบั ตวั เองใหเ้ ขา้ กบั บุคคลทกุ ระดบั และ ส่ิงแวดลอ้ มต่าง ๆ ได้ มีความกระตอื รือร้น ตรงต่อเวลา มีใจรกั งาน เป็ นผทู้ ี่ชอบพบปะกบั บคุ คลอื่น อยเู่ สมอสามารถพดู โตต้ อบอธิบายไดค้ ล่องแคล่ว ชดั เจน มีบคุ ลิกลกั ษณะและความจาํ ดี ผปู้ ระกอบอาชีพมคั คุเทศกน์ ้ี ควรไดร้ บั การอบรมวชิ ามคั คุเทศกม์ าแลว้ การอบรมน้ีทาํ ข้ึนเป็ น หลกั สูตรพเิ ศษกบั มหาวทิ ยาลยั ต่าง ๆ ทเ่ี ขา้ ร่วมกบั การทอ่ งเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ซ่ึงหน่วย ราชการ และสถาบนั เอกชนไดผ้ ลิตมคั คุเทศกอ์ อกมาหลายรุ่น เมื่อรวมตวั กนั แลว้ นบั เป็ นจาํ นวนไม่ นอ้ ย หากแตผ่ ซู้ ่ึงศึกษาอบรมสาํ เร็จแลว้ แตล่ ะรุ่นมิไดป้ ระกอบอาชีพทางดา้ นการท่องเท่ียว หรือทาํ หนา้ ที่เป็นมคั คุเทศกก์ นั ท้งั หมด ดงั น้นั มคั คุเทศกจ์ งึ ยงั ไม่เพยี งพอกบั ความตอ้ งการของตลาดใน เมืองเรายงิ่ ประเทศไทยมีเสน่หใ์ นการจูงใจ นกั ท่องเทีย่ วอยหู่ ลายประการ เช่น ภูมิประเทศอนั งดงามตามธรรมชาติ มีสถาปัตยกรรม จติ กรรมและปฏิมากรรม อนั มีลกั ษณะงดงามไม่แพห้ รือซ้าํ แบบใคร โดยเฉพาะผคู้ นพลเมืองกม็ ีหนา้ ตายม้ิ แยม้ ใสเบิกบาน จนไดช้ ่ือวา่ Land Of Smile พลเมือง มีอชั ฌาสยั อนั ดีต่อชาวตา่ งประเทศผมู้ าเยอื น เป็ นทีย่ อมรบั ในหมู่สมาคมการท่องเที่ยวใน ต่างประเทศขอ้ เทจ็ จริงกล่าวน้ี เป็ นส่ิงสนบั สนุนใหเ้ ห็นวา่ อุตสาหกรรม การท่องเทย่ี วในประเทศ ไทย นบั วนั จะเจริญกา้ วหนา้ ตอ่ ไปอยา่ งไม่หยดุ ยง้ั ฉะน้นั ผทู้ ี่มีความสนใจหรือต้งั ใจจะประกอบ อาชีพ “มคั คุเทศก”์ ยอ่ มมนั่ ใจไดว้ า่ จะตอ้ งไดร้ บั ความสาํ เร็จ มีหลกั ฐานมน่ั คง และกา้ วหนา้ ใน อาชีพอยา่ งไม่มีปัญหา

อยา่ งไรก็ตาม การทจี่ ะเป็นมคั คุเทศกท์ ี่ดีน้นั นอกจากจะตอ้ งมีความรูเ้ กี่ยวกบั สถานที่น่าชมแลว้ ยงั ตอ้ งมีความรูร้ อบตวั มารยาทดี และรู้จิตวทิ ยาของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ฯลฯ ส่ิงเหล่าน้ีผทู้ ่ีรักอาชีพน้ี จาํ เป็นจะตอ้ งใฝ่หาเพอ่ื ประโยชน์ในการประกอบอาชีพของตนเอง 4.2.7.2 หน้าที่ความรับผิดชอบของมัคคเุ ทศก์ มคั คุเทศกข์ องบริษทั ฯ ถือวา่ เป็ นตวั แทนของบริษทั ทจ่ี ะทาํ ใหน้ กั ทอ่ งเท่ียวเกิดความรู้สึกอยา่ งไรต่อ การบริการของบริษทั ดงั น้นั บริษทั ทวั ร์จงึ ใหค้ วามสาํ คญั แก่บุคคลที่จะมาทาํ หนา้ ทีเ่ ป็ นมคั คุเทศก์ ของ บริษทั มาก หนา้ ทห่ี ลกั ของมคั คุเทศกแ์ ลว้ คอื การอธิบายแนะนาํ สถานทท่ี อ่ งเท่ียวแก่นกั ท่องเที่ยวอยา่ ง ความถูกตอ้ ง แตเ่ พอ่ื ความเป็นระเบียบราบร่ืนของการเดินทางมคั คุเทศกย์ งั ตอ้ งมีหนา้ ท่ใี นการดูแล เตรียมการท้งั ก่อน และหลงั การเดินทางใหเ้ รียบร้อย หนา้ ท่อี นั ควรทจ่ี ะตอ้ งทาํ จงึ มีต้งั แตก่ ่อนออก เดินทาง ระหวา่ งการเดินทาง และหลงั การเดินทาง ซ่ึงมีดงั น้ี -นดั หมายตรวจสอบความพรอ้ มของยานพาหนะ -เตรียมส่ิงของเคร่ืองใชท้ จี่ าํ เป็น เช่น เคร่ืองขยายเสียง ร่มกนั แดด หมวก เคร่ืองดื่ม และ ภาชนะ สาํ หรบั นกั ทอ่ งเที่ยว บตั รอนุญาตเขา้ ชม และเอกสารสาํ คญั ต่าง ๆ ฯลฯ -รบั นกั ท่องเท่ียวจากจุดนดั หมายใหต้ รงเวลา และ ครบถว้ น -นาํ นกั ท่องเทีย่ วไปเท่ยี วตามรายการท่ีไดต้ กลงกบั นกั ทอ่ งเท่ียวอยา่ งเคร่งครัด ถา้ มีเหตุจาํ เป็นจะตอ้ ง เปลี่ยนหรืองด จะตอ้ งแจง้ เหตผุ ลความจาํ เป็ นใหน้ กั ทอ่ งเทีย่ วทราบ -ใหค้ วามรู้ดา้ นตา่ ง ๆ แก่นกั ท่องเทย่ี วรวมตลอดถึงความบนั เทงิ เพลิดเพลินระหวา่ งการเดินทาง -ดูแลดา้ นสวสั ดิภาพความปลอดภยั ขณะเดินทาง เตอื นใหน้ กั ท่องเทย่ี วระวงั อุบตั ิเหตุหรือโจรกรรม ต่าง ๆ -ดูแลเร่ืองอาหารการกิน (ถา้ มีในรายการ) การใชห้ อ้ งน้าํ การปฏบิ ตั ิตนตามขอ้ หา้ ม ขอ้ นิยม ของ สถานที่ และสถานการณ์ตา่ ง ๆ ใหเ้ หมาะสม -ส่งนกั ทอ่ งเท่ยี วกลบั ทพี่ กั หรือจุดสุดทา้ ยของการเดินทาง โดยรกั ษาเวลาใหเ้ ป็ นไปตามกาํ หนด -เมื่อมีปัญหาจะตอ้ งอยกู่ บั นกั ท่องเท่ยี ว ไม่ทอดท้ิงใหน้ กั ท่องเทีย่ วใหเ้ ป็นฝ่ ายแกป้ ัญหาแต่เพยี งลาํ พงั 4.2.7.3 มัคคุเทศก์แบ่งออกเป็ น 2 ประเภท คอื 1. มัคคุเทศก์ท่วั ไป มี 2 ชนิดคอื มคั คุเทศกท์ วั่ ไป (ตา่ งประเทศ) บตั รสีบรอนซเ์ งิน นาํ เที่ยวใหแ้ ก่นกั ทอ่ งเท่ยี วชาวไทยหรือ ชาว ต่างประเทศ สามารุนาํ เทีย่ วได้ ทวั่ ราชอาณาจกั ร

มคั คุเทศกท์ วั่ ไป (ไทย) บตั รสีบรอนซท์ อง นาํ เท่ียวไดเ้ ฉพาะนกั ท่องเทย่ี วชาวไทยสามารถนาํ เที่ยว ได้ ทวั่ ราชอาณาจกั ร 2. มัคคเุ ทศก์เฉพาะ มี 8 ชนิดคือ (ดขู อ้ มลู เพ่มิ เติม) มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (ตา่ งประเทศ – เฉพาะพ้นื ที่) บตั รสีชมพู นาํ เท่ยี วใหแ้ ก่นกั ทอ่ งเที่ยวชาวไทยหรือ ชาวต่างประเทศ เฉพาะจงั หวดั ทรี่ ะบไุ วบ้ นบตั รและจังหวดั ท่ีมีพน้ื ทต่ี ดิ ต่อ มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (เดินป่ า) บตั รสี เขยี วนาํ เที่ยวใหแ้ ก่นกั ท่องเทยี่ วชาวไทยหรือชาวตา่ งประเทศใน เขตพน้ื ทปี่ ่ า มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (ไทย – เฉพาะพ้นื ที)่ บตั รสีฟ้ า นาํ เทยี่ วเฉพาะนกั ทอ่ งเท่ียวชาวไทยเฉพาะจงั หวดั ท่ี ระบไุ วบ้ นบตั รและจงั หวดั ที่มีพ้นื ทีต่ ิดต่อ มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (ศิลปวฒั นธรรม) บตั รสีแดง นาํ เทย่ี วใหแ้ ก่นกั ทอ่ งเทย่ี วชาวไทยหรือชาว ตา่ งประเทศ ทางดา้ นประวตั ิศาสตร์ โบราณคดี ศลิ ปวฒั นธรรม วรรณคดีไทย ไดท้ ว่ั ราชอาญา จกั ร มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (ทางทะเล) บตั รสีสม้ นาํ เทยี่ วใหแ้ ก่นกั ท่องเท่ียวชาวไทยหรือชาวต่างประเทศใน เขตพน้ื ท่ีทางทะเล มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (ทะเลชายฝั่ง) บตั รสีเหลือง นาํ เท่ียวใหแ้ ก่นกั ท่องเที่ยวชาวไทยหรือชาว ตา่ งประเทศ ในเขตพ้นื ท่ที างทะเลหรือเกาะตา่ งๆ โดยมีระยะห่างจากชายฝั่งถึงสถานท่ี ท่องเท่ยี วไดไ้ ม่เกิน 40 ไมลท์ ะเล มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (แหล่งทอ่ งเทยี่ วธรรมชาติ) บตั รสีม่วง นาํ เทีย่ วใหแ้ ก่นกั ท่องเท่ียวชาวไทยหรือ ชาวต่างประเทศเฉพาะภายในแหล่งทอ่ งเทย่ี วธรรมชาติท่ีระบชุ ื่อไวบ้ นบตั ร มคั คุเทศกเ์ ฉพาะ (วฒั นธรรมทอ้ งถิ่น) บตั สีน้าํ ตาล นาํ เที่ยวใหแ้ ก่นกั ท่องเท่ียวชาวไทยหรือ ชาว ตา่ งประเทศ ทางดา้ นวฒั นธรรมทอ้ งถ่ิน เกี่ยวกบั ศิลปวฒั นธรรมประเพณี ประวตั ิศาสตร์ ภมู ิศาสตร์ โบราณคดี เฉพาะภายในแหล่งท่องเท่ียววฒั นธรรมทอ้ งถ่ินทรี่ ุบชุ ่ือไวใ้ นบตั รเท่าน้นั หมายเหตุ การเป็นมคั คุเทศกจ์ ะตอ้ งผา่ นการอบรมตามหลกั สูตรท่ที างราชการกาํ หนด ซ่ึงหลกั สูตรแต่ ละประเภทของบตั รมคั คุเทศกจ์ ะกาํ หนดวฒุ ิการศึกษาไวต้ า่ งๆ กนั แต่ตอ้ งเป็ นคนสญั ชาตไิ ทยและอายุ ต้งั แต่ 20 ปี ข้นึ ไป พดู – อ่าน และเขียนภาษาไทยไดเ้ ป็นอยา่ งดี 4.2.7.4 ความสามารถของมคั คเุ ทศก์ ความสามารถของมคั คุเทศกป์ ระกอบดว้ ย ความสามารถด้านภาษา

งานของมคั คุเทศกเ์ ป็นงานทต่ี อ้ งใชภ้ าษาเป็นหลกั โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ภาษาพดู ดงั น้นั คุคเทศกจ์ ึง ตอ้ งมีความสามารถในการใชภ้ าษาแม่ของตนและภาษาตา่ งประเทศอื่น ๆ อยใู่ นเกณฑท์ ด่ี ี คือ สามารถ ที่จะใชภ้ าษาสื่อสารทาํ ความเขา้ ใจกบั นกั ทอ่ งเทย่ี วไดอ้ ยา่ งคล่องแคล่ว และถูกตอ้ ง ตามระเบียบ การใชภ้ าษา มคั คุเทศกม์ ีสงั กดั คือ ถา้ เป็ นมคั คุเทศกส์ งั กดั จะตอ้ งมีความสามารถในการใชภ้ าษาไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 2 ภาษา คือ ภาษาองั กฤษ และภาษาจนี ท้งั น้ีเพราะยงั มีลูกคา้ ที่ใชบ้ ริการส่วนใหญจ่ ะเป็นชาวจนี ความสามารถด้านวชิ าการ ความสามารถดา้ นวชิ าการไดแ้ ก่ความรู้ทีม่ ีมคั คุเทศกต์ อ้ งใชเ้ พอื่ การประกอบอาชีพ คอื ความรูเ้ ก่ียวกบั แหล่งท่องเท่ียว เช่น ที่ต้งั ประวตั ิความเป็นมา สภาพภมู ิศาสตร์ ลกั ษณะ ทางกายภาพ การเขา้ ถึง ที่พกั แรม กิจกรรมการท่องเที่ยว ความรูเ้ กี่ยวกบั การเป็นไทย เช่น ศิลปวฒั นธรรม กิจกรรมการทอ่ งเท่ียว ขนบธรรมเนียมประเพณี วถิ ีการดาํ เนินชีวติ ศาสนา ความเชื่อ อาหารการกิน การเมืองการปกครอง ในดา้ นความรู้เกี่ยวกบั ความเป็ นไทยมคั คุเทศกข์ องจะตอ้ งมีความรู้เป็ นกรณีไปในดา้ น อาหาร การกิน ของไทยเพราะลูกคา้ ส่วนใหญเ่ ป็นชาวจนี และชาวจนี โดยทว่ั ไปจะมีนิสยั ทโี่ ดดเด่น คอื ชอบกินดงั น้นั มคั คุเทศกจ์ ึงตอ้ งมีความรูท้ างดา้ นอาหารการกินเป็ นอยา่ งดี ความรู้รอบตวั ที่เก่ียวขอ้ งกบั นกั ท่องเทย่ี ว เช่น อตั ราแลกเปลี่ยนเงินสกลุ ตา่ ง ๆ กบั เงนิ ไทย ประวตั ิศาสตร์และวฒั นธรรมของชาตติ ่าง ๆ เหตกุ ารณ์โลกปัจจุบนั อตั ราค่าทีพ่ กั และ บริการตา่ ง ๆ ของ โรงแรม ระเบยี บพธิ ีทางศุลกากร แหล่งเริงรมยแ์ หล่งซ้ือสินคา้ ต่าง ๆ ตลอดจน การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ ความสามารถด้านการนาเท่ยี ว ความสามารถดา้ นการนาํ เท่ียวเป็นหวั ใจสาํ คญั ของอาชีพมคั คุเทศก์ มคั คุเทศกท์ มี่ ี ความสามารถดา้ นการนาํ เทีย่ ว จะทาํ ใหก้ ารท่องเทย่ี วเป็นไปดว้ ยความสนุกสนานเพลิดเพลิน ประกอบดว้ ยสาระความรู้ และ การพกั ผอ่ นอยา่ งแทจ้ ริง นกั ท่องเท่ียวไม่รูส้ ึกเหน็ดเหน่ือยเพราะถูก เร่งรดั และเบ่อื หน่ายเพราะถูกยดั เยยี ดดว้ ยความรูจ้ นเกินความจาํ เป็น หรือเบ่อื หน่ายเพราะมคั คุเทศก์ ขาดความรู้ไม่สามารถสนองความสนใจของนกั ทอ่ งเที่ยวไดค้ วามสามารถในการนาํ เที่ยว ประกอบดว้ ย

ความสามารถในการจดั เวลาในการเดินทาง มคั คุเทศกท์ ด่ี ีตอ้ งสามารถคาํ นวณเวลาในการนาํ เที่ยวแต่ละ รายการไดพ้ อเหมาะ และนกั ทอ่ งเท่ียวไดท้ อ่ งเทย่ี วครบตามรายการทจ่ี ดั ใหโ้ ดยไม่รูส้ ึกเหน็ดเหนื่อย หรือเบื่อหน่ายตามระเบียบการขอ้ น้ี มคั คุเทศกไ์ ม่ตอ้ งทาํ การสาํ รวจเสน้ ทางการทอ่ งเทย่ี วล่วงหนา้ แต่ บริษทั จะเป็นผสู้ าํ รวจเอง และใหม้ คั คุเทศนาํ ขอ้ มูลจากบริษทั ไปและทาํ การแบง่ เวลาในการนาํ นกั ทอ่ งเทีย่ วเขา้ ชมแต่ละจดุ ตามความสาํ คญั และน่าสนใจ ท้งั น้ีมคั คุเทศกจ์ ะตอ้ งไม่ลืมแบ่งเวลาส่วนตวั แก่นกั ท่องเท่ียวดว้ ย เช่น การปล่อยใหน้ กั ท่องเทย่ี วเดินชนโดยอิสระในจดุ ทแ่ี ต่ละคนสนใจเป็ นพเิ ศษ การใหเ้ วลาถ่ายรูป ทาํ ธุรกิจ ส่วนตวั ดื่มน้าํ รับประทานอาหารวา่ ง ซ้ือของทร่ี ะลึก การซ้ือของท่ีระลึก มีนโยบายใหม้ คั คุเทศกน์ าํ พานกั ทอ่ งเท่ยี วซ้ือของทรี่ ะลึกกบั ทางรา้ นที่ บริษทั ไดก้ าํ หนดไวเ้ ทา่ น้นั ถา้ มคั คุเทศกไ์ ม่ทาํ ตามกฎขอ้ น้ีถือวา่ มคั คุเทศกผ์ นู้ ้นั ทาํ ผดิ กฎของบริษทั ซ่ึง ทางร้าน เหล่าน้นั บริษทั ไดท้ าํ สญั ญาไวแ้ ลว้ ความสามารถในการวเิ คราะห์นกั ท่องเที่ยว มคั คุเทศกต์ อ้ งสามารถวเิ คราะหน์ กั ทอ่ งเท่ียวกลุ่มทตี่ น รับผดิ ชอบแตล่ ะคร้ังวา่ มีความสนใจพเิ ศษเร่ืองใด เพอ่ื จะไดส้ ามารถสนองตอบความตอ้ งการของ นกั ท่องเทย่ี วไดถ้ ูกตอ้ ง ความสามารถในการเร้าความสนใจ มคั คุเทศกต์ อ้ งสามารถทาํ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วสนุกสนานเพลิดเพลิน ตลอดรายการท่องเที่ยว ทงั่ ระหวา่ งการเดินทางและจุดแวะชม ดงั น้นั นอกจาความรู้เกี่ยวกบั จดุ ทอ่ งเทยี่ ว และสถานที่น่าสนใจตามทางผา่ นทมี่ คั คุเทศกอ์ าจช้ีชวนใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวสนใจไดแ้ ลว้ การเดินทางเป็น เวลายาวนาน มคั คุเทศกค์ วรมีความรูเ้ กี่ยวกบั การจดั กิจกรรมหรือการละเล่นเลก็ ๆ นอ้ ย ๆ เพอื่ คลายเหงา และช่วยใหเ้ กิดความเป็นกนั เอง ภายในกลุ่มของนกั ท่องเท่ยี วดว้ ย ความสามารถในการบริการและอาํ นวยความสะดวก มคั คุเทศกท์ ดี่ ีตอ้ งเอาใจใส่ดูแลให้ นกั ทอ่ งเท่ยี วไดท้ ่องเทย่ี วดว้ ยความสนุกสนานเพลิดเพลิน สะดวกสบายและปลอดภยั ปราศจากอุปสรรค และขอ้ ขดั ขอ้ ง ดงั น้นั ก่อนการนาํ เที่ยวทกุ คร้งั มคั คุเทศกค์ วรทาํ ดงั ต่อไปน้ี -ประสานงานกบั พนกั งานขบั รถและเดก็ ทา้ ยรถในการตรวจสอบความเป็ นระเบียบของพาน พาหนะ -แจง้ ย้าํ สถานที่พกั แรม และสถานที่ทจ่ี ะพกั รับประทานอาหารในแต่ละม้ือ -นดั หมาย และใหข้ อ้ มูลนกั ทอ่ งเทย่ี วเกี่ยวกบั แหล่งท่องเทีย่ วทจี่ ะไป -แนะนาํ การปฏบิ ตั ขิ องนกั ทอ่ งเทย่ี ว เช่น ถา้ ไปเท่ยี วชมวดั นกั ทอ่ งเทย่ี วไปการใส่กางเกงขาส้นั ความสามารถในด้านการแก้ปัญหาต่าง

มคั คุเทศกต์ อ้ งมีความสามารถในการแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้ ไดอ้ ยา่ งรวดเร็วและถูกตอ้ ง โดย คาํ นึงถึงประโยชน์ของนกั ทอ่ งเที่ยวเป็ นสาํ คญั การท่ีจะสามารถแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้ ไดด้ ีน้นั มคั คุเทศกต์ อ้ งมีการเตรียมการณ์ทดี่ ี โดยท่สี าํ คญั ทีต่ อ้ งมี คอื ความมีสตมิ น่ั คง และความ รอบคอบของมคั คุเทศก์ เช่น ถา้ รถเกิดเสียกลางทางมคั คุเทศกก์ ็ตอ้ งโทรศพั ทบ์ อกท่ี บริษทั ให้ หาเช่ารถบริษทั ท่อี ยใู่ กลท้ ่เี กิดเหตุ มากท่สี ุด (ในกรณีทอ่ี ยตู่ า่ งจงั หวดั ) แตถ่ า้ รถเสียในจงั หวดั เชียงใหม่ท่ีไม่ไกลมากเกินไป ทางจะนาํ รถสาํ รองไปเปลี่ยนใหล้ ูกคา้ ทนั ที 4.2.7.5 หน้าท่หี ลักของมัคคุเทศก์ มคั คุเทศกม์ ีหนา้ ที่ 3 ประการ คอื การรบั เขา้ นกั ท่องเทย่ี ว (Transfer – In) การนาํ เท่ียว (Touring) การส่งออกนกั ท่องเทย่ี ว (Transfer – Out) การรับเข้านักท่องเทยี่ ว การรับเขา้ นกั ท่องเทย่ี ว หมายถึง การไปรับนกั ท่องเที่ยวจากจดุ เขา้ เมือง หรือเขา้ จงั หวดั เช่น ทา่ อากาศยาน สถานีรถไฟ ท่าเรือ สถานีขนส่ง แต่สาํ หรับมคั คุเทศกจ์ ะรบั เขา้ นกั ทอ่ งเท่ียวจากทา่ อากาศยานเป็นส่วนใหญ่ เพราะลูกคา้ ส่วนใหญข่ องบริษทั เป็ นชาวต่างประเทศ เป็ นนกั ท่องเท่ยี ว ประเภท Inbound นอ้ ยมากทจี่ ะรบั เขา้ นกั ท่องเท่ียวจากสถานีรถไฟ หรือ สถานีขนส่ง ต่อจากน้นั มคั คุเทศกก์ ็จะตดิ ตามแบบงานทไ่ี ดก้ าํ หนดไว้ เช่น ถา้ รับเขา้ ในตอนเชา้ เมื่อรับเขา้ จากสนามบินเสร็จ แลว้ จะพานกั ท่องเที่ยวไปท่องเท่ียว ทานอาหารก่อน เม่ือสิ้นสุดโปรแกรมของบริษทั กจ็ ะส่ง นกั ท่องเทีย่ วเขา้ ท่พี กั และดูแลใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ที่พกั อยา่ งเรียบร้อย ในกรณีท่ีมคั คุเทศกน์ าํ แขกเขา้ พกั ในจงั หวดั ทบี่ ริษทั ต้งั อยู่ มคั คุเทศกจ์ ะไม่มีสิทธ์ิพกั ทโี่ รงแรมกบั แขก ตอ้ งกลบั ไปทพี่ กั ของตน แตถ่ า้ นาํ แขกเขา้ พกั ตา่ งจงั หวดั มคั คุเทศกจ์ ะพกั ท่โี รงแรมเดียวกบั แขก

แบบทดสอบ หน่วยการเรียนท่ี 10-12 รหสั วชิ า 2702-2113 ระดับ ปวช จาํ นวน 1หน่วยกิต ช่ือวชิ า การท่องเทีย่ วเชิงนิเวศ ช่ือหน่วย ทรพั ยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเท่ียว จาํ นวนชวั่ โมงรวม 12 ชว่ั โมง ชื่อเร่ือง ทรพั ยากรบคุ คลในธุรกิจท่องเทย่ี ว จาํ นวนชว่ั โมง 12 ชว่ั โมง จงตอบคาถามเกยี่ วกบั ทรัพยากรบคุ คลในธุรกิจท่องเที่ยว 1.มคั คุเทศกท์ วั่ ไปมีก่ีประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 2. มคั คุเทศกเ์ ฉพาะมีกี่ประเภท ก. 4 ประเภท ข. 6 ประเภท ค. 8 ประเภท ง. 10 ประเภท 3.มคั คุเทศกเ์ ฉพาะนาํ เที่ยวศิลปวฒั นธรรม มีบตั รอนุญาตสีใด ก. สีน้าํ เงิน ข. สีแดง ค. สีเขียว ง. สีชมพู 4. มคั คุเทศกเ์ ฉพาะนาํ เทีย่ วทะเล มีบตั รอนุญาตสีใด ก. สีสม้ ข. สีเหลือง ค. สีม่วง ง. สีน้าํ ตาล

5.มคั คุเทศกเ์ ฉพาะนาํ เทยี่ วป่ า มีบตั รอนุญาตสีใด ก. สีม่วง ข. สีแดง ค. สีเขียว ง. สีชมพู 6.ขอ้ ใดไม่ใช่ความสามารถทางวชิ าการของมคั คุเทศก์ ก. ความรู้รอบตวั ข. ความรูด้ า้ นแหล่งท่องเทย่ี ว ค. ความรูเ้ กี่ยวกบั การเป็นไทย ง. ความสามารถในการนาํ เทยี่ ว 7.มคั คุเทศกเ์ ฉพาะนาํ เทีย่ วพระราชวงั มีบตั รอนุญาตสีใด ก. สีทอง ข. สีแดง ค. สีน้าํ ตาล ง. สีชมพู

แบบเฉลย หน่วยการเรียนท่ี 10-12 รหสั วชิ า 2702-2113 ระดบั ปวช จาํ นวน 1 หน่วยกิต ชื่อวชิ า การท่องเทีย่ วเชิงนิเวศ ช่ือหน่วย ทรัพยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเทย่ี ว จาํ นวนชว่ั โมงรวม 12 ชวั่ โมง ชื่อเร่ือง ทรัพยากรบคุ คลในธุรกิจทอ่ งเทีย่ ว จาํ นวนชวั่ โมง 12 ชว่ั โมง ทรัพยากรบคุ คลในธุรกจิ ท่องเที่ยว 1. ก 2. ค 3. ข 4. ก 5. ค 6. ง 7. ข

แผนการจัดการเรียนรู้ รหสั วชิ า 3702-2002 ช่ือวชิ า การจัดการธุรกิจท่องเทยี่ ว 3(3) สอนคร้ังท่ี 13-15 หน่วยท่ี 5 ช่ือหน่วย การท่องเทย่ี วทางเลือก (An Alternative Tourism) เวลา 9 ชวั่ โมง สาระสาคญั เมื่อมีการศกึ ษาการท่องเท่ียวในรูปแบบต่างๆ จะเห็นวา่ แนวโนว้ ของการทอ่ งเทย่ี วทางเลือกนบั ไดว้ า่ เป็ นรูปแบบสมยั นิยม ในปัจจุบนั นกั ท่องเทย่ี วเร่ิมหนั มาตระหนกั ถึงคุณคา่ ของแหล่งท่องเท่ยี วมาก ข้นึ จึงนิยมที่จะหนั มาใหค้ วามสนใจกบั รูปแบบของการท่องเท่ยี วเชิงอนุรกั ษ์ หรือการทอ่ งเที่ยวแบบ ยงั่ ยนื (Sustainable tourism) กนั มากข้ึน ดงั น้นั รูปแบบของการทอ่ งเท่ียวจงึ หนั มาพฒั นาการทอ่ งเทีย่ วท่ี มีอยใู่ น รูปแบบตา่ งๆ และมีการจดั นาํ เท่ยี วท่ีตระหนกั ถึงความตอ้ งการของนกั ท่องเทย่ี วและ ขณะเดียวกนั ก็ให้ ความสาํ คญั กบั สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพ ประวตั ิศาสตร์ สงั คมและวฒั นธรรมไป พร้อมๆ กนั เพอื่ ให้ การพฒั นาการท่องเที่ยวน้นั ๆ เป็ นการพฒั นาทีย่ งั่ ยนื และใหแ้ หล่งทอ่ งเท่ียวน้ันๆ คง อยตู่ อ่ ไปในสภาพทสี่ มบูรณ์ การทอ่ งเที่ยวแบบยงั่ ยนื จึงมีแนวคดิ เดียวกบั การเกิดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ แต่จะมีการดาํ เนินงานท่คี รอบคลุมไปถึงการทอ่ งเท่ยี วแทบทกุ รูปแบบ และเนน้ การมีส่วนร่วมและมี ส่วนไดเ้ สียของชุมชน ทาํ ใหม้ ีการพฒั นาโปรแกรมการท่องเทยี่ วแบบศึกษาวฒั นธรรมและวถี ึชีวติ ความ เป็นอยขู่ องชุมชนข้นึ เช่น การทอ่ งเทย่ี วแบบโฮมสเตย์ (Home stay) หรือแมก้ ระทงั่ การทาํ กิจกรรมทาง เกษตรร่วมกบั ชาวสวนที่เรียกวา่ การทอ่ งเทยี่ วเชิงเกษตร (Agrotourism) จุดประสงค์การเรียนรู้ จดุ ประสงค์ทวั่ ไป 1. สามารถอธิบายถึงวตั ถุประสงคข์ องการพฒั นาการทอ่ งเที่ยวทางเลือกได้ 2.สามารถอธิบายถึงความสาํ คญั และรูปแบบการท่ถี ูกนาํ มาพฒั นาใหเ้ ป็ นทางเลือกทางทอ่ งเที่ยว ได้ 3. สามารถอธิบายถึงวธิ ีการจดั โปรแกรมนาํ เที่ยวเพอ่ื เป็นทางเลือกใหน้ กั ท่องเทีย่ วไทย จดุ ประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. บอกถึงวตั ถุประสงคข์ องการพฒั นาการท่องเท่ียวทางเลือกได้ 2.อธิบายถึงความสาํ คญั และรูปแบบการท่ีถูกนาํ มาพฒั นาใหเ้ ป็นทางเลือกทางทอ่ งเที่ยวได้ 3. อธิบายถึงวธิ ีการจดั โปรแกรมนาํ เทยี่ วเพอื่ เป็นทางเลือกใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วไทย

สาระการเรียนรู้ 1. การประชุม การท่องเทยี่ วแบบจูงใจ การสมั มนาและการแสดงสินคา้ (MICE –Meeting, Incentive, Convention and Exhibition) - ลกั ษณะทวั่ ไปของไมซ์ - ขอ้ แตกตา่ งระหวา่ ง การประชุม สมั มนา และการแสดงสินคา้ หรือบริการ (MCE) กบั การท่องเที่ยวเพอ่ื ใหร้ างวลั จูงใจ (I) - ประเภทของการใหร้ างวลั - การท่องเท่ียวแบบจูงใจ (Incentive Travel) - ส่วนประกอบหลกั ของการการจดั ประชุมสมั มนา (Main Components) - สิ่งแวดลอ้ มทีส่ ่งเสริมเอ้ืออาํ นวยแหล่งประชุมสมั มนา (Support Environment) 2. การท่องเทย่ี วตามเหตุการณ์ / งานประเพณี (Event Tourism) 3. การทอ่ งเท่ียวเชิงนิเวศ (Ecotourism) - การทอ่ งเที่ยวเชิงนิเวศ (Ecotourism) - บุคคลทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั การท่องเทย่ี วเชิงนิเวศ 4. การทอ่ งเทีย่ วเชิงเกษตร (Agro-tourism) 5. การทอ่ งเท่ยี วแบบโฮมสเตย์ (Home stay) กิจกรรมการเรียนรู้ 1. สอนบอกชื่อเรื่อง จดุ ประสงคแ์ ละเน้ือหาท่จี ะเรียน 2. ผสู้ อนบรรยายเน้ือหาการทอ่ งเท่ียวทางเลือก (An Alternative Tourism) โดยมีสื่อการสอน ตา่ ง ๆ ประกอบ 3. ผสู้ อนแจกรูปแบบการทอ่ งเท่ียวใหต้ วั แทนนกั ศกึ ษา 4 คน คนละ 1 ใบ ใหต้ วั แทนท้งั 4 คน สรุปส่ิงท่ไี ดจ้ ากโครงสร้างใหเ้ พอ่ื นในช้นั เรียนฟัง 4. ผสู้ อนอธิบายเพมิ่ เติมในส่วนท่ีไม่สมบรู ณ์ใหส้ มบรู ณ์ยง่ิ ข้ึน 5. ผสู้ อนใหน้ กั ศกึ ษาแบง่ กลุ่มเป็ น 5 กลุ่ม ร่วมกนั ศึกษาการทอ่ งเท่ยี วทางเลือก (An Alternative Tourism) 6. นกั ศึกษาร่วมกนั อภิปรายตามหวั ขอ้ ทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย 7. ครูและนกั ศึกษาร่วมกนั สรุปบทเรียนโดยครูต้งั คาํ ถามและใหน้ กั เรียนช่วยกนั ตอบ 8. นกั ศึกษาทาํ แบบทดสอบหลงั เรียน

ส่ือการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือ การจดั การธุรกิจนาํ เท่ยี ว (มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม) , เอกสารประกอบการเรียน การสอน (อ.คมกฤต วงศน์ าค) 2. ใบความรู้ 3. Internet บทเรียนการทอ่ งเท่ียว ศูนยก์ ารท่องเทย่ี วทว่ั ไทย www.thai.tourismthailand.org www.tat.or.th 4. ระบบการสอนออนไลน์ https://mis.pkru.ac.th/syllabus/view_syllabus.php?id=31

การวัดผลและประเมินผล 1. เคร่ืองมือ 1.1 แบบทดสอบ 1.2 แบบสงั เกตพฤติกรรม 2. เกณฑก์ ารประเมิน 2.1 จาํ นวนคะแนนเตม็ 10 คะแนน (ขอ้ ละ 5 คะแนน) 2.2 เกณฑใ์ นการใหค้ ะแนน 1. ตอบคาํ ถามไดค้ รบถว้ นสมบรู ณ์ท้งั ความหมายและเน้ือหา 5 ดีมาก ดี 2. ตอบคาํ ถามไดท้ ้งั ความหมายและเน้ือหาแต่ไม่สมบรู ณ์ 4 พอใช้ 3. ตอบคาํ ถามไดบ้ างส่วนมีความหมายเน้ือหาถูกตอ้ งแตไ่ ม่สมบรู ณ์ 3 ปรับปรุง 4. ตอบคาํ ถามไดเ้ ฉพาะบางส่วน 1-2 2.3 ผลการประเมิน ทาํ คะแนนได้ 9 – 10 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ดีมาก ทาํ คะแนนได้ 7 – 8 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ดี ทาํ คะแนนได้ 5 – 6 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ผา่ น ทาํ คะแนนได้ 1 – 4 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ไม่ผา่ น

กิจกรรมเสนอแนะ / งานท่มี อบหมาย ใหน้ กั เรียนหาความรูเ้ พม่ิ เตมิ ความรู้ทว่ั ไปเก่ียวกับการท่องเทย่ี วทางเลือก (An Alternative Tourism)  ความรู้เร่ืองศพั ทท์ ่องเที่ยว  คน้ ควา้ รูปแบบการทอ่ งเทย่ี วลกั ษณะตา่ งๆ  ความรูเ้ รื่องแหล่งท่องเทยี่ วใหม่ๆ เอกสารอ้างอิง 1. อาจารยธ์ เนศ ศรีสถิตย.์ 2545.การจดั การธุรกิจท่องเทยี่ ว.มหาสารคาม: มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม 2. เอกสารประกอบการเรียนการสอน (อ.คมกฤต วงศน์ าค) 3. Internet บทเรียนการทอ่ งเทย่ี ว ศูนยก์ ารทอ่ งเที่ยวทว่ั ไทย www.thai.tourismthailand.org,www.tat.or.th 4. ระบบการสอนออนไลน์ https://mis.pkru.ac.th/syllabus/view_syllabus.php?id=31

บนั ทึกหลงั การสอน ผลการสอน .......................................................................................................................................................... ......... .......................................................................................................................... ......................................... ............................................................................................................................. ...................................... .................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ......................................................................................................................... ........................................ ปัญหา / อปุ สรรค ............................................................ ....................................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... ................................................................................... ................................................................................ ....................................................................................................................... ........................................ ............................................................................................................................... .................................... .. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ............................................................................... .................................................................................... ............................................................................................................................. ...................................... ...................................................................................................................................... ............................. ...................................................................................................... ............................................................. ................................................................................................................................................................... ……………………….ผสู้ อน ( นางสาวอรสา ปราบดี) ………/…………./……

ความคดิ เห็นของผบู้ งั คบั บญั ชา ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................................................................. ...................................... ............................................................................ ................................................................. ...................... ............................................................................................................................. ...................................... .................................................................................................................................. ................................. ................................................................................................. .................................................................. ลงช่ือ.......................................................... (............................................................)

ใบความรู้ ท่ี 5 หน่วยการเรียนท่ี 13-15 รหสั วชิ า 2702-211 ระดับ ปวช จาํ นวน 1 หน่วยกิต ช่ือวชิ า การท่องเทย่ี วเชิงนิเวศ ช่ือหน่วย การทอ่ งเทย่ี วทางเลือก (An Alternative จาํ นวนชวั่ โมงรวม 9 ชวั่ โมง Tourism) ชื่อเรื่อง การท่องเทย่ี วทางเลือก (An Alternative Tourism) จาํ นวนชว่ั โมง 9 ชว่ั โมง 5 การท่องเท่ียวทางเลอื ก (An Alternative Tourism) ทางเลือกใหม่ของการท่องเที่ยวไม่ไดเ้ ป็ นส่ิงใหม่ทเี่ กิดข้ึนแตส่ ามารถเรียกไดว้ า่ เป็ นแฟชนั่ ทาง การท่องเทยี่ วท่ีมีการเปล่ียนแปลงรูปแบบ หรือมีการหารูปแบบการท่องเที่ยวเพอ่ื การโฆษณา ประชาสมั พนั ธ์ ซ่ึงการทอ่ งเที่ยวแต่ละรูปแบบอาจเกิดข้นึ มานานแลว้ แตย่ งั ไม่ไดร้ บั ความสนใจ เทา่ ทีค่ วรหลงั จากทีม่ ี การพยายามจดั รูปแบบการนาํ เสนอหรือเรียกรูปแบบใหแ้ ตกต่างจากเดิมอาจไดร้ ับ ความสนใจมากข้ึนและนาํ แนวปฏิบตั ิตา่ งๆ ท่ีสรา้ งความแตกต่างใหเ้ กิดข้ึนและใหเ้ หมาะสมกบั กลุ่ม ตลาดเป้ าหมายเฉพาะกลุ่ม (Niche) ซ่ึงอาจจะมีการนาํ รูปแบบการท่องเท่ยี วหลายรูปแบบมาทาํ การตลาด เพอื่ เป็นการกาํ หนดระดบั ของสินคา้ และบริการทางการทอ่ งเทย่ี วใหไ้ ดร้ ับความสนใจยงิ่ ข้ึน 5.1 การประชุม การท่องเทีย่ วแบบจูงใจ การสัมมนาและการแสดงสินค้า (MICE –Meeting, Incentive, Convention and Exhibition) ทีเ่ ราจะจดั ข้นึ มีหลายๆ อยา่ ง ต้งั แต่ ค.ศ. 1967 การประชุมการท่องเทย่ี ว โลก WTO (World Tourism Organization) นบั ไดม้ ีการประชุมถึง 3,500 คร้ัง ตลาดกลุ่มน้ีถูกรวมกลุ่ม เพอ่ื ทาํ การตลาดและจดั การประชาสมั พนั ธเ์ พอื่ การทอ่ งเท่ยี ว 5.1.1 ลักษณะทัว่ ไปของไมซ์ การประชุม (Meeting) เป็ นกิจกรรมขนาดเล็กที่บคุ คล หรือกลุ่มบุคคลในสายงานเดียวกนั หรือสายงานท่ี เก่ียวขอ้ งกนั เขา้ ร่วมแลกเปล่ียนความรูแ้ ละประสบการณ์ หรือทาํ ขอ้ ตกลงกนั โดยท่ีมีกิจกรรม ทางสงั คมนอ้ ย การท่องเทย่ี วเพื่อให้รางวัลจูงใจ (Incentive) เป็ นกิจกรรมการทอ่ งเท่ียวที่ใหเ้ ป็ นรางวลั แก่บุคคลที่ ประสพความสาํ เร็จหรือทาํ ผลงานบรรลุเป้ าหมายท่ีต้งั ไวข้ ององคก์ ร การสัมมนา (Convention) เป็ นกิจกรรมขนาดใหญ่ ทบี่ ุคคล หรือกลุ่มบุคคลในสายงานเดียวกนั หรือสาย งานทเ่ี ก่ียวขอ้ งกนั เขา้ ร่วมแลกเปล่ียนความรู้และประสบการณ์ หรือทาํ ขอ้ ตกลงกนั โดยที่มี กิจกรรม ทางสงั คมต่อกนั มาก

งานแสดงสินค้าหรือบริการ (Exhibition) เป็ นการจดั กิจกรรมทางการตลาด หรือเป็นสถานทซี่ ่ึงผผู้ ลิต จดั แสดงสินคา้ หรือบริการเพอ่ื วตั ถุประสงคท์ างธุรกิจ หรือการเสนอขายสินคา้ หรือบริการ 5.1.2 ข้อแตกต่างระหว่าง การประชุม สัมมนา และการแสดงสินค้าหรือบริการ (MCE) กับ การ ท่องเที่ยวเพ่ือให้รางวัลจูงใจ (I) ลกั ษณะโดยท่วั ไป MCE I งบประมาณ จาํ กดั ใชง้ บประมาณมาก จดุ มุ่งหมาย เพอ่ื การศกึ ษาหาความรู้ เพอื่ การจูงใจ โครงสร้างของการจดั งาน มีมาก มีความหลากหลาย รูปแบบการจดั งาน เป็ นทางการ มีความยดื หยนุ่ สบายๆ การสรา้ งสรรลกั ษณะงาน มีนอ้ ย ไม่มีขดี จาํ กดั ผลทไ่ี ดร้ ับ มีความเส่ียง ไม่มีความเส่ียง กิจกรมเสริม มีนอ้ ย มีมากและมีความหลากหลาย การเดินทาง ส่วนบุคคล เป็ นกลุ่มบุคคล จดุ หมายปลายทาง สถานทเ่ี ดิมๆ สถานท่ีใหม่ การวดั ผล ไม่สามารถวดั ได้ วดั ได้ ลกั ษณะโดยทว่ั ไปของมนุษยพ์ ฤติกรรมของแตล่ ะบุคคล (Behavior) ยอ่ มเป็ นส่ิงท่ีคนอ่ืน มองเห็นไดแ้ ละสามารถจดจาํ ได้ (Recognition) ซ่ึงจะเป็นภาพพจนท์ เ่ี พอื่ ร่วมงานยอ่ มสามารถบอกได้ ถึงการแสดงออกของแต่ละบคุ คล นน่ั หมายถึงตวั บคุ คล แตก่ ารปฏิบตั งิ าน (Action) เป็นการทาํ งานหรือ การแสดงออกที่ เห็นผล เช่นเม่ือทาํ งานบรรลุเป้ าหมายขององคก์ รทต่ี ้งั ไวย้ อ่ มไดร้ ับรางวลั ด(Reward) เป็นส่ิงตอบแทน และการใหร้ างวลั เนื่องมาจากผลของการปฏิบตั ิงานเป็นการตอบสนองพฤตกิ รรมของ บุคคลทีม่ ีความตอ้ งการเป็นท่ียอมรับของเพอื่ นร่วมงานและนายจา้ ง ตลอดจนเป็นการตอบสนอง พฤติกรรมของมนุษย์ ดงั น้นั การใหร้ างวลั เป็นการท่องเท่ียวแบบจงู ใจจึงเป็ นอีกวธิ ีหน่ึงท่ีจะทาํ ใหผ้ ู้ ไดร้ บั รางวลั น้นั ๆ เกิดความทรงจาํ ท่ีดีใน ผลงาน และส่งผลใหก้ ารปฏบิ ตั งิ านไดด้ ีข้ึน เพอื่ หวงั ผลตอบแทนท่ีสูงข้นึ และการท่องเท่ียวแบบใหร้ างวลั จูงใจจึงเป็ นรางวลั ที่จะส่งผลโดยตรงตอ่ การ ทาํ งานในอนาคตทดี่ ีข้นึ อีกท้งั เป็ นการพกั ผอ่ น การเรียนรู้ และรบั รูป้ ระสบการณ์ใหม่ๆ อีกดว้ ย ดงั แสดงความสมั พนั ธข์ องการให้การท่องเท่ียวแบบใหร้ างวลั จงู ใจใน แผนภาพดา้ นล่างน้ี 5.1.3 ประเภทของการให้รางวัล ในชีวติ จริงของการทาํ งาน มนุษยท์ าํ งานเพอ่ื หวงั ผลตอบแทน และผลตอบแทนที่ไดม้ ีอยู่ 3 ประเภท หลกั ๆ

1. ผลตอบแทนทเี่ ป็นรูปแบบของตวั เงิน (Cash) ซ่ึงอาจใหใ้ นรูปแบบของเงนิ โบนสั หรือการข้ึน เงนิ เดือน 2. ผลตอบแทนท่ไี ม่เป็ นรูปแบบตวั เงนิ (Non-cash) เป็ นการใหก้ ารทอ่ งเท่ียวแบบใหร้ างวลั จงู ใจใหว้ ตั ถุ ส่ิงของ ของขวญั ใหส้ ินเช่ือตา่ งๆ และ 3 ผลตอบแทนดว้ ยการใหส้ ถานภาพทางสงั คม (Status awards) เช่นการใหร้ ถประจาํ ตาํ แหน่งการให้ เป็นสมาชิกกลุ่ม การใหร้ างวลั เชิดชูเกียรติ หรือใหว้ งเงินในการใชจ้ า่ ยเพมิ่ ข้นึ กถ็ ือไดว้ า่ เป็นรูปแบบ หน่ึงของการใหร้ างวลั ดงั แสดงรายละเอียดในแผนภาพในหนา้ ถดั ไป 5.1.4 การท่องเที่ยวแบบจูงใจ (Incentive Travel) ส่วนประกอบของการท่องเทีย่ วแบบจูงใจ (The Components of Incentive Travel) ถูกจดั ข้ึน เพอ่ื สนองความตอ้ งการของนกั ท่องเทย่ี วเพอ่ื การใหร้ างวลั (Award) สาํ หรับผทู้ ปี่ ระสบความสาํ เร็จ ให้ ไดท้ ้งั คนภายในและภายนอก เช่น ใหร้ างวลั ท่องเท่ยี วทวปี ยโุ รป ในเมื่อถึงเป้ าหมายท่ีเขาต้งั ไว้ กลุ่มสงั คม (Society) สงั คมกลุ่มใดกลุ่มหน่ึงน้นั ที่จะมีกิจกรรมเพอ่ื การใหร้ างวลั จูงใน เช่น กลุ่มผขู้ าย ประกนั กลุ่มนกั ศึกษา มีความหลากหลาย (Various kinds) เก่ียวกบั ลกั ษณะความหลากหลายของสินคา้ /บริการ มีผตู้ ิดตาม (Spouses) ส่วนทีจ่ ะตอ้ งใหส้ าํ หรับผทู้ ่ตี ิดตามไปดว้ ย เช่น พาภรรยาไปดว้ ย มีความสืบเน่ืองกบั การจดั สมั มนา (Combine with convention) การใหร้ างวลั เพอื่ จงู ใจ การเดินทางไป ศกึ ษา ดูงานและทอ่ งเท่ียวไปในตวั ดว้ ย เช่น ไปดูงาน 5.1.5 ส่วนประกอบหลักของการการจัดประชุมสัมมนา(Main Components) อาคารสถานท่ี ศนู ยป์ ระชุม โรงแรมมีหอ้ งประชุมสมั มนา, หอ้ งยอ่ ย, หอ้ งพกั ส่ิงอาํ นวยความสะดวก ศูนยบ์ ริการธุรกิจเช่น โทรศพั ท์ ล่ามแปลหลายภาษา เคร่ืองถ่ายเอกสาร เคร่ืองสื่อสารตา่ งๆ ,แสง, เสียง, เคร่ืองตรวจระเบดิ , โทรทศั นว์ งจรปิ ด การออกแบบสถาบตั ยกรรมท่จี ะทาํ ใหผ้ เู้ ขา้ ร่วมงานสามารถอยบู่ ริเวณสถานทีป่ ระชุมสมั มนาได้ อยา่ งเหมาะสม มีทศิ ทางการไหลเวยี นของผเู้ ขา้ ร่วมประชุมสมั มนาอยา่ งสะดวกสบาย และเป็น สดั ส่วนทเ่ี หมาะสม และมีเอกลกั ษณ์ของแตล่ ะศนู ยป์ ระชุม ท่ีต้งั ทเ่ี หมาะสม เขา้ ถึงไดส้ ะดวก มีการคมนาคมท่ีดี สถานทแี่ ละทาํ เลทตี่ ้งั 5.1.6 สิ่งแวดล้อมทส่ี ่งเสริมเออื้ อานวยแหล่งประชุมสัมมนา(Support Environment) สิ่งอาํ นวยความสะดวกในการตดิ ต่อสื่อสารและการขนส่ง ระบบขนส่งมวลชน ระบบบริการขน ส่งเสริมตา่ งๆ สนามบนิ เช่น ผเู้ ขา้ ประชุมอาจไม่ไดม้ าประชุมเฉพาะในกรุงเทพฯ

โรงแรมและท่พี กั อาศยั เช่น อาจมีการประชุมยอ่ ยอื่นๆ ดว้ ยโรงแรมทพี่ กั ทส่ี ะดวกและเพยี งพอกบั ผเู้ ขา้ ร่วมการประชุมสมั มนามีความจาํ เป็ นต่อการจดั การประชุมสมั มนาอยา่ งยง่ิ การจดั ทพ่ี กั ท่แี ตกต่างจากโรงแรม เพอื่ ใหผ้ เู้ ขา้ ประชุมไม่รู้สึกจาํ เจ และเกิดความพงึ พอใจ และ ประทบั ใจสถานท่พี กั ตากอากาศท่ีมีเอกลกั ษณ์และกิจกรรมสนั ทนาการและแหล่งทอ่ งเที่ยวท่ี สามารถไปเยอื นไดโ้ ดยสะดวก แหล่งโบราณสถาน สถานที่ทอ่ งเทีย่ วที่มีคุณคา่ และความสาํ คญั ทางประวตั ศิ าสตร์ตา่ งๆ ซ่ึง สามารถเป็นจดุ ดึงดูดใหแ้ หล่งทอ่ งเทย่ี วเพม่ิ ความน่าสนใจ มีคุณคา่ มากข้ึน การกีฬาและส่ิงอาํ นวยความสะดวกในการพกั ผอ่ นบนั เทิงเริงรมยต์ ่างๆกีฬา เช่น กอลฟ์ สกี 5.1.7 องคก์ รท่สี ่งเสริมสนบั สนุนการประชุมสมั มนาและการแสดงสินคา้ AACVB (Asian Association of Convention and Visitor Bureaus) สมาคมสาํ นกั งานส่งเสริมการ ประชุมแห่งเอเชีย (ดูขอ้ มูลเพม่ิ เตมิ ) TICA (Thailand Incentive and Convention Association) สมาคมส่งเสริมการประชุมนานาชาตแิ ห่ง ประเทศไทย (ดูขอ้ มูลเพม่ิ เติม) 5.2 การท่องเท่ยี วตามเหตุการณ์ / งานประเพณี (Event Tourism) โปรแกรมและเหตุการณ์ (Programs and events) ท่ีเป็ นจุดดึงดูดทางการทอ่ งเทยี่ ว ซ่ึงไดร้ ับ การประชาสมั พนั ธก์ ารท่องเทีย่ วที่มีความสาํ คญั มากต่อประเทศไทย การเปิ ดประเทศเพอื่ การ ท่องเท่ียวไทยไดใ้ ชร้ ูปแบบการท่องเทีย่ วโดยใชเ้ หตุการณ์สาํ คญั ต่างๆ เป็ นจุดเด่นของงาน เช่นงาน สมโภชน์กรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี งานกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ กีฬาโอลิมปิ ก งานราชประเพณีตา่ งๆ ซ่ึง อาจแบง่ รูปแบบของงาน ออกไดด้ งั ตอ่ ไปน้ี การจดั งานเพอื่ ดึงดูดการทอ่ งเทย่ี ว เป็นการพฒั นาเทศกาลหรือเหตกุ ารณ์ทางการทอ่ งเที่ยวข้นึ มา โดยไม่มีมาก่อน เช่น การประชาสมั พนั ธโ์ ดยใชก้ ารรอ้ ยมาลยั , วฒั นธรรมการแสดง งาน เทศกาลร่มบอ่ สร้าง งานไหวส้ าแม่ฟ้ าหลวง ฯลฯ เพอื่ ใหน้ กั ทอ่ งเท่ียวไดเ้ ขา้ มาเท่ียวในเทศกาล ต่างๆ งานประเพณีหรือพธิ ีกรรมใทางศาสนา เช่น งานเขา้ พรรษา ฯลฯ งานตกั บาตรเทโว เป็นความเชื่อ ทางศาสนา แต่กม็ ีคนไปดูและเทีย่ วชมดว้ ย ไม่เพยี งแต่เฉพาะชาวพทุ ธเท่าน้นั อาจจะมี นกั ท่องเทยี่ วดว้ ย งานกีฬา ลกั ษณะของกิจกรรมใดๆ ทเ่ี ก่ียวกบั กีฬา เช่น งานมาราธอนระดบั โลก งานฟตุ บอลโลก การแขง่ เรือ เอเช่ียนเกมส์ โอลิมปิ ค ซ่ึงสามารถดึงดูดนกั ทอ่ งเที่ยวได้

พธิ ีการทางราชการและการปกครอง เช่น งานเฉลิมพระชนมพ์ รรษา ฯลฯ ซ่ึงอาจไม่ใช่เฉพาะเป็น การแสดงความจงรกั ภกั ดีเท่าน้นั แต่อาจจะเป็นการเผยแพร่ภาพพจน์ได้ งานประเพณีพน้ื บา้ นหรือทอ้ งถิ่น งานท่เี ก่ียวกบั งานประเพณี เช่น งานเทศกาลสงกรานต์ งาน ประเพณีลอยกระทง แตไ่ ม่รวมถึงงานสงกรานตพ์ ทั ยา ดูแลว้ ไม่ใช่แสดงถึงประเพณีพน้ื บา้ น จริงๆ เป็ นงานท่ีถูกทาํ ข้นึ เหมือนงานคาร์นิวลั ทาํ ข้ึนมาเพอ่ื ดึงดูดทางการท่องเทีย่ วเท่าน้นั งานทางธุรกิจ งานท่เี ก่ียวกบั การประชุมสมั มนาไดเ้ ป็ นอยา่ งดี เช่น งานแสดงสินคา้ ส่งออก งานการศึกษา งานที่ใหค้ วามรู้และการศึกษา ตวั น้ีจะดึงดูดพวกนกั วทิ ยาศาสตร์ทว่ั โลกเขา้ มาไดง้ าน เสดงผลงานทางวชิ าการ World Tech รวมไปถึงงานท่ีเกิดข้ึนตามปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ เช่น การเกิดสุริยปุ ราคา ฝนดาวตกในเมืองไทย 5.3 การท่องเทย่ี วเชิงนิเวศ (Ecotourism) หลงั จากน้นั เมื่อมีการใชร้ ถยนตม์ ากข้ึน ก็ไม่อนุญาตใหน้ าํ รถเขา้ สู่สวนสาธารณะ เพราะเกิด ความ ยงุ่ ยาก มลพษิ และรบกวนสตั วป์ ่ า จงึ เกิดการท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์ จงึ ไดร้ ับความนิยมค่อนขา้ งมาก ในยโุ รปและขยายตวั เขา้ มาทางออสเตเลียและเอเชีย Eco “Ecology” สิ่งแวดลอ้ มในระบบนิเวศเป็นอยู่ อยา่ งสมดุล สาํ หรับประเทศไทยไดค้ ดิ คน้ คาํ ข้นึ มาเพอ่ื ใหม้ ีความหมายเกี่ยวขอ้ งกบั Ecological คอื นิเวศสญั จร การทอ่ งเทย่ี วเชิงอนุรกั ษ์ การท่องเทีย่ วเพอ่ื การอนุรกั ษ์ การท่องเทีย่ วเชิงนิเวศหมายถึง การเดินทางไปยงั สถานทีท่ อ่ งเทยี่ วแห่งใดแห่งหน่ึง โดยมีวตั ถุประสงค์ เพอื่ การศึกษา ช่ืนชมและเพลิดเพลินกบั ทศั นียภาพ สภาพธรรมชาติ สภาพสงั คม วฒั นธรรม และวถิ ีชีวติ ของคนในทอ้ งถ่ิน บนพ้นื ฐานของความรู้และความรับผดิ ชอบตอ่ ระบบนิเวศ Eco-Tourism Nature based tourism Conservation Supporting tour Environmentally educated tourism Sustainably run tourism ความหมายของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เพอื่ ใหน้ กั ท่องเท่ยี วมีจิตสาํ นึกในตวั เอง Aspects and Definitions of Ecotourism ความหมายของนกั วชิ าการชาว ออสเตเลียกล่าววา่ “เป็ นการทอ่ งเท่ยี วบน พน้ื ฐานของสินคา้ ทีม่ ีอยตู่ ามธรรมชาติ มีการจดั การทยี่ งั่ ยนื มีส่วนประกอบของการศึกษาและมีการ อนุรักษส์ ภาพของแหล่งทอ่ งเท่ียว (Ecotourism is tourism with a nature-based product, sustainable management, an education component and some contribution to conservation : Buckley R. 1994) นอกจากน้ียงั มีผใู้ ห้ ความหมายของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศไวอ้ ีกคอื การทอ่ งเทีย่ วเชิงนิเวศเป็นการ

ส่งเสริมความรอบรูใ้ นสภาพธรรมชาติการอนุรักษส์ ิ่งแวดลอ้ ม ซ่ึงก่อใหเ้ กิดความพงึ พอใจในการมีส่วน ร่วมอนุรักษข์ องชนทอ้ งถ่ินและการกระจายรายไดท้ ไ่ี ดร้ ับ 5.3.1 การท่องเทยี่ วเชิงนิเวศ (Ecotourism) ในปัจจบุ นั จึงหมายถึงการเดินทางไปยงั สถานทที่ อ่ งเทีย่ ว แห่งใดแห่งหน่ึงโดยมีวตั ถุประสงคเ์ พอื่ การศึกษาชื่นชมและเพลิดเพลินไปกบั ทศั นียภาพ สภาพ ธรรมชาติ สภาพสงั คม วฒั นธรรม วถิ ีชีวติ ของคนในทอ้ งถ่ิน บนพ้นื ฐานของความรู้และความ รบั ผดิ ชอบตอ่ ระบบนิเวศ Eco-Tourism 5.3.2 บคุ คลที่เกย่ี วข้องกบั การท่องเท่ยี วเชิงนิเวศ มคั คุเทศก์ - ผทู้ ใี่ หค้ วามรูแ้ ละข่าวสารตา่ งๆ ทางการท่องเท่ยี ว นกั ลงทุน- ตอ้ งคาํ นึงถึงสภาพแวดลอ้ มที่มีอยดู่ ว้ ย, ไม่ควรเปลี่ยนแปลง เจา้ ของถ่ิน- เช่น ไปเกาะ ผทู้ ี่อาศยั อยใู่ นทอ้ งถิ่นน้นั ๆ นกั ทอ่ งเทยี่ ว- เขาตอ้ งมีจิตสาํ นึกไปดว้ ยในการทอ่ งเทยี่ ว หน่วยงานรัฐบาล- ควบคุมใหเ้ ป็นไปตามแผน การพฒั นาทางการทอ่ งเทยี่ วเป็ นไปดว้ ยดีในการทอ่ งเท่ยี วเชิงนิเวศ เป็ นการวางแผนระยะไกลหน่วยงาน ที่ เขา้ มาเก่ียวขอ้ งในข้นั ตน้ มีดงั ต่อไปน้ี กรมป่ าไม้ ปกป้ องพ้นื ท่ี (ดขู อ้ มลู เพ่มิ เติม) การจดั สื่อความหมายธรรมชาติ เช่น โครงการรักษป์ ่ าไม้ มีโปสเตอร์บอกข่าวสาร สมั มนา การศึกษาวจิ ยั เพอ่ื จดั ทาํ ระบบสื่อความหมาย เช่น มีการกาํ หนดเขตอุทยานแห่งชาติ ศกึ ษาชีวติ และ ความเป็ นอยู่ สถาบนั การศกึ ษา จะจดั เตรียมความรู้ อุปกรณ์ตา่ งๆ ใหพ้ รอ้ ม ใหค้ วามรู้และจดั เตรียมความพร้อม ดา้ นบุคลากร บริษทั นาํ เทยี่ วรวมตวั เพอื่ สนองนโยบายการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ สมาคมส่งเสริมการท่องเที่ยวภูมิภาคเอเชียแปซิฟิ ค PATA (the Pacific Asia Travel Association) (ดู ขอ้ มูลเพม่ิ เติม) มีการจดั ประชุมสมั มนาเพอ่ื สนบั สนุนส่งเสริมการทอ่ งเทีย่ วเชิงอนุรักษ์ 5.4 การท่องเทย่ี วเชิงเกษตร (Agro-tourism) การท่องเท่ียวเชิงเกษตรเป็นการคิดคน้ นาํ เอาทรัพยากรทางการท่องเทย่ี วท่มี ีอยใู่ นประเทศ จดั กิจกรรม จดั รูปแบบทางการท่องเที่ยว เพอ่ื ใหน้ กั ท่องเทยี่ วมีความสนใจและอยากเดินทางไปเทย่ี ว เพอ่ื ขยายเสน้ ทางการท่องเทยี่ วและกระจายรายไดส้ ู่ทอ้ งถ่ินผปู้ ระกอบการน้นั การทอ่ งเที่ยวแห่งประเทศ ไทย (ททท. ไดแ้ ยกประเภททรพั ยากรจดั กิจกรรม 9 กิจกรรม และไดน้ าํ มาเผยแพร่เป็น Amazing Thailand ประสพความสาํ เร็จเมื่อสองปี ก่อนน้นั ความสาํ เร็จน้ี ททท. ยงั ถือแนวเดิมจดั กิจกรรมแตเ่ พม่ิ

คุณค่าและคุณภาพ (Value Added) ในแต่ละกิจกรรม เสริมเสน่หท์ างการทอ่ งเทยี่ วใหเ้ ป็ นกิจกรรมที่ ยงั่ ยนื กิจกรรมหน่ึงใน Amazing Thailand ก็คือการเกษตรไทย หรือ Amazing Agricultural Heritage ซ่ึง แบ่งเป็ นกิจกรรมยอ่ ย ๆ ไดแ้ ก่ 1 1. การทาํ นา (Rice Cultivation) การทาํ นาปี การทาํ นาปรัง การทาํ นาหวา่ นน้าํ ตม การ ทาํ นาข้นั บนั ได พพิ ธิ ภณั ฑข์ า้ ว ความรู้เรื่องขา้ วสายพนั ธุต์ ่าง ๆ ประเพณีพธิ ีกรรมเกี่ยวกบั ขา้ ว วฒั นธรรมการกินขา้ วไทย เป็นตน้ 2. การทาํ สวนไมต้ ดั ดอก (Cutting Flowers) การทาํ สวนดอกไมเ้ พอื่ ตดั ดอกขายทุก ชนิด เช่น สวนกหุ ลาบ ฟาร์มกลว้ ยไม้ สวนไมด้ อกไมป้ ระดบั นานาชนิด ไมก้ ระถางทกุ ประเภท รวมถึง ไร่ทานตะวนั 3. การทาํ สวนผลไม้ (Horticulture) การทาํ สวนผลไมท้ ุกประเภท รวมท้งั การทาํ สวน เกษตร การทาํ เกษตรแผนใหม่ การทาํ สวนผสม รวมถึงการทาํ สวนยางพารา สวนไผ่ สวนปาลม์ น้าํ มนั 4. การทาํ สวนครัวสวนผกั (Vegetables) การปลูกพชื ผกั สวนครวั ทุกประเภท รวมถึง การทาํ ไร่ผกั ไร่ถว่ั ไร่ขา้ วโพดขา้ วฟ่ าง ไร่พริกไทย เป็นตน้ 5. การทาํ สวนสมุนไพร (Herbs) การปลูกพชื สมุนไพรนานาชนิด เพอื่ ใชเ้ ป็นอาหาร เสริมพชื ผกั สวนครวั ขา้ งบา้ น เพอ่ื ใชเ้ ป็นเครื่องดื่ม เพอ่ื ใชเ้ ป็นเครื่องสาํ อาง และเพอ่ื ใชใ้ น การแพทยแ์ ผนไทย 6. การทาํ ฟาร์มปศุสตั ว์ (Animal Farming) การเล้ียงและขยายพนั ธุส์ ตั วเ์ ศรษฐกิจนานา ชนิด อาทกิ ารเล้ียงไหม การทาํ ฟาร์มผ้งึ การทาํ ฟาร์มปลา การเล้ียงหอยแมลงภู่ หอยแครง หอย นางรม หอยตะโกรม ฟาร์มจระเข้ บางแห่งเพาะขยายพนั ธุส์ ตั วป์ ่ าหายาก เช่น ฟาร์มนกยงู ฟาร์มไก่ฟ้ า ฟาร์มกวาง รวมถึงสวนงขู องสภากาชาดไทยดว้ ย 7. งานเทศกาลผลิตภณั ฑต์ า่ ง ๆ (Festival) การจดั งานเพอ่ื ส่งเสริมการขายผลิตผลทาง การเกษตร เมื่อถึงฤดูทีพ่ ชื ผลเหล่าน้นั ออกชุก อาทิ มหกรรมไมด้ อกไมป้ ระดบั งานเทศกาล ล้ินจ่ี เทศกาลลาํ ไย เทศกาลกินปลา เป็นตน้ การทอ่ งเที่ยวเชิงเกษตร (Agro-tourism) เป็ นการท่องเทีย่ วอีกรูปแบบหน่ึงท่ีไดท้ ้งั ความ เพลิดเพลินและความรู้นาํ กลบั ไปประยกุ ตใ์ ชห้ รือประกอบอาชีพได้ เหนืออ่ืนใดน่ีคือการไดห้ วน กลบั ไปคน้ หา เรียนรู้ เขา้ ใจ ภาคภมู ิใจกบั อาชีพเกษตรกรรม รากฐานของแผน่ ดินไทย ทเี่ ปี่ ยมไปดว้ ย คุณคา่ ภายใตแ้ นวคิด ปรัชญา องคค์ วามรู้ ภมู ิปัญญาของบรรพบุรุษเกษตรกรไทย ไดส้ มั ผสั กบั วถิ ีชีวติ