แบบฝกหดั รายวิชาพ้ืนฐาน ÇÔ·ÂÒÈÒáÅÊÐ൷äâ¹âÅÂÕ 6». 1 เฉฉบลบั ย ª¹éÑ »ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»·‚ Õè 6 àÅ‹Á µÒÁÁҵðҹ¡ÒÃàÃÕ¹ÌÙáÅеÇÑ ªÕÇé ´Ñ ¡ÅÁ‹Ø ÊÒÃСÒÃàÃÂÕ ¹Ãnj٠·Ô ÂÒÈÒʵÃáÅÐà·¤â¹âÅÂÕ (©ºÑº»ÃºÑ »Ãا ¾.È. 2560) µÒÁËÅ¡Ñ ÊµÙ Ã᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¢Ñé¹¾¹é× °Ò¹ ¾·Ø ¸È¡Ñ ÃÒª 2551 ¼àŒÙ ÃÂÕ ºàÃÕ§ ¼ŒµÙ ÃǨ ´Ã.¾ÅÍ·ÃÒ âÍÎÒÁ‹Ò ´Ã.ÃÑ¡«ÍŒ ¹ Ãѵ¹Ç Ô¨Ôµµà Ǫ ¹Ò§ÊÒÇÍÁØ Ò¾Ã áʧ§ÒÁ ¹Ò§ÈÃ¹Ô ÀÊÑ Ã à¾§ç ÁÈÕ ÃÕ ¹Ò§ÇªÔÃÒÀó »˜¶ÇÕ พมิ พค รง้ั ท่ี 1 สงวนลขิ สทิ ธิต์ ามพระราชบญั ญัติ รหัสสินคา 1643801461
คําแนะนาํ ในการใชส อ่ื แบบฝก หดั รายวชิ าพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.6 เลม 1 จดั ทาํ ขน้ึ สาํ หรบั ใชป ระกอบ การเรียนการสอน ช้ันประถมศึกษาปท่ี 6 ซ่ึงสอดคลองตามมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดของกลุมสาระ การเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งออกแบบกิจกรรมการเรียนรูโดยเนนกระบวนการทางวิทยาศาสตร กระบวนการสืบเสาะหา ความรู และกระบวนการแกไขปญหา รวมท้ังสงเสริมการประยุกตใชความรูและฝกทักษะแหงศตวรรษท่ี 21 ดวย กิจกรรมทีห่ ลากหลาย แบบฝกหดั รายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี 6 น้ี คณะผูเรยี บเรียงไดจดั ทํา และแบงแบบฝก หัดออกเปน 2 เลม ไดแ ก Ẻ½¡ƒ Ë´Ñ ÃÒÂÇªÔ Ò¾¹×é °Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃá ÅÐ 2Ẻ½¡ƒ Ë´Ñ ÃÒÂÇªÔ Ò¾¹×é °Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃá ÅÐ 1à·¤â¹âÅÂÕ ª¹éÑ »ÃжÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ èÕ 6 àÅÁ‹ à·¤â¹âÅÂÕ ª¹éÑ »ÃжÁÈ¡Ö ÉÒ»·‚ Õè 6 àÅÁ‹ ˹‹Ç¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒ·Ù Õè 1-4 ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·èÕ 5-8 ͧ¤»ÃСͺµ‹Ò§æ ã¹áµ‹ÅÐ˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÌٻÃСͺ´ŒÇ เฉฉบลับย Ç·Ô ÂÒÈÒʵù Ò‹ ÃŒÙ˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ Õè 11 ¡Ãкǹ¡ÒÃ·Ò§Ç·Ô ÂÒÈÒʵú·อ·าÕèนสถ¡าน¨Ô ก¡ารÃณÃท Áก่ี าํ หนนดใาํหสแกูลวาตรอบเครําียถานม ä´Œ¤‹Ð¤Ø³áÁ‹ ¢¤¹¹àôŒÁÍèÖ§Õ맶Á¹ÇŒÇѹ¾ÂØ‹¹¨Í¾ÐÍͿ㺹ÊÙ¢à‹áéÖ¹ÐʤÅÃÁ‹Ù¡š¨ÒÍÕ¡ ·¢íÒ¹äÁÁÁ¢Ñ¹Ö鹶¿Ö§Ùá¿ÅÙ¢ŒÇÖ鹤Á‹Ð¤Òäس´ŒÅá‹ÐÁ¤‹ Ð กจิ กรรมพัฒนาทกั ษะ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè์¹ãËŒ¼ÙŒàÃÕ¹䴌ŧÁ×Í»¯ÔºÑµÔ â´Â㪌¡Ãкǹ¡ÒÃÊ׺àÊÒÐËÒ¤ÇÒÁÃÙŒ ·Ò§ÇÔ·ÂÒÈÒʵà ¡กËÔ¨Ãิจ¡×ÍกÃàªรÃ×èÍÁรÁµมâÃÂนÇจใ§าน¨กําดÊสาÊถนสาÙ‹ใ¡นดÍกบกูÒาา ºรงณÃา¤ถàา ÃรนÇกั ÕÂÒเเรยี Áรน¹จÃะยี หาÙŒ¡คนาํ ‹Íตอบ¹ของàปÃญ หÕÂาน¹้ี ควรใชท กั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร 3ก¡จิÔ¨ก¡ÃรÃรÁมท·Õèี่2เฉฉบลับย 1..¡2¼..)..3...š.á..)§.4.......)....¿Á....)....ท........‹ãÙ.ท¹........ท...Êกั......ท..ักÕèá.......‹.¼กั.ษ.......¢Ëกั..ษ...§......ษ.¹ะ....Å¿....ษะ....ก....ะÁ....Ðก....ÙÅ.ะ...ก....า¢·....ก§....า....รÖé¹....าäÕè..à..ร....า...».»สร....¿....วร........š´¹ห.ัง...ัดÙä....ล....ŒÇ....´เา.µ.......Âกง....Œ.ค...ÑÇ........äค....ตª....ว§........‹Ç....ว¨า........Â....าÐ.ม...........ãม....ส.....Ë.......เ........หัม....Œ............พ..็น..................นั....จ................าธ............ก...ข.............อข................อง...............ม.ส...............ลู..เ........ป...................ซ................ก..................บั..................เ........ว..............ล..................า....................................................................................................................................................................................................................................................................Â................ѧ...........Á.............Õ.Í...¹............Ð....Í........ä........¡....¢Ã........¨..¹..Í........Ò....Õ.¡...Á....¡........º....¢.¼...........Ö鹌Ò....§........§....¿...¿...¹...........Ù.á..Ùä....Ð........´Å.......·.....Œ....ŒÇ........Õè·................íÒ............ã...........Ë.................Œ...........5.............8 ............4 ............3 เ...... ฉ...ฉ....2 ..... ..ล.บ.ร....1.....ใบั ...ย. ว่ท .µต....น....ม ....4 ม ร....ำา�ํ. ..Íอ.วท....ำา3.่ว แ....กก2... .งน¹..ก..่เี .ม....บแ.ำา..จัน .ร. .. ท..1ท .·ท...สกร.ยี.ง่ล. .ร อ.. ช... ....ด่สีทวก.าำ.ไ 3. ั.นงว้èี่Õ..ถ..ภ2ว่.. .ฟเาำุดม.1ลต.2..ลดบอ แ..รำา่ย. .ิป.ดล.. อ่ม่าำฟุอล.ันยีนอบ กก หรภ รกอกง ง้าำกทอไง่ำา ันถำาจถลำากตงันฟตรตกรแยึก่าำคาำพทอตงะันตาำ่กลอฉแอบนกผ้อำาบดาำํ�าำลมจทอ่มบัมุ่ถลอาำดนบไลใมะไกังเกฟยาำคหดุ ะก่คฟาำนั้าำํ�ใกซกวแษ สำาส เวแห้ฉนะาำรธิฟลดปลสรตณ3รถ่ำาเำาบว่ราำลกีไลทน้วาำปุ ำา้มำ่าูทมรยฟระบอำารไ์รยพดผลผนสก รฟดกดว่กะไฉยีกัลลร4ลตไวทาำฟมนัลไาำฟฟ้อำาอษ วส่าำเรมฟอ่ีรอกรกฟกอ่ตµยงาำ่มำา้ตงฉณทอะงงฟนัยี่ขอ้ ตแแา้ำเอ่ฐอÍบาำกเดเะขกควนออพ้าำบลกาำถยน¹อ้ปุซแ ลกำาส้องนะำา บ่ียรำา่ ์เบ·ทญรอสหับวกง4กอ้นพ ลวอตบงาำ่ัง1 วลèÕี่ัแหบมกใไนื่ออ่แงเอ1 ไธิลฟอชบับกาำหวทกุไวชถลนัีกด ดบฉตงก้ ้ัวร์ไํา�ำแุดะ่ำา ำาเไจห้มหควำาำาใทพนฟลรฟหยริธรวรนแดว้ไอื่ ฟตีกไห้ือทาำฟฟตลบีลตฟม่อาำไำ้าลอี่ะงั้ฉอรปมร ถสฟอผสอ้าำวงาำำาแท่ ่าำวดมลจก ย้กาำแแลดนา่ำเสไขแมใตจพลว้งลฟนไออบบตรบาำข้วฟื่ออลบฟงะบฐิมบอนัองฉบเกักสาำำา้ไนัขงใททธาำษำาวมนสนห ้บิอท่ีึกรอย้วณมเกกลตาำึกก5ใผอ่ำา4รตำานนอยะอ่.ผยี่งลกะร. ฐิทดวว เวลบตแกุาำซสธิงอ่ีไโกสะอ่นดบฟจกีาำลอบัวใรถ ยรยำาลสบฟกจติค่ำาไไรใม์ไถ่แำาไช้ำาฟวชฟนแฟกำ่าวบ าำ ์้อไลฟฟนแฟ้น1 มบฟปุะล้ำาำา้ไ นั้าำ้เสไผฉกฟอ พพว้แววมัลรำานับเฉ้ บรำาื่อพพขณยเ้อดันำาบตม อนั่ือยม ์ภ2ทอรงื่อทธ ไ หาำกึนวกนแดข์�ํำาพัวผจุก้อลแ้ํำ�าอใหกลสหรนมะกงำานมสอ้หจ าำ ่7ร6ใีบว5าำํ�ตบ.ลห4ตห. 3. ติน2ป. อ่ก1อผ.อ ่ลกม้ . กชาำ. วกำาเาำ ดกถอลำารลีกขำารนก์กำารจไำา่าำดรตกกัาำรล้าำัดจถรฟสนีครพไงกาำกทษรรสวาำ่คฟยไฟราำ้ดรบัำาังะณนวทฟำาะงทลมเฟคเ้ำาำาทกแวกาไอขักหมฉะรสบาํ�ำงตำาง้ำาฟงษมกณเแว้ บำาวจหพดะิท2าำลฉำาจ์ย็น่ำารกยะครย า�ำํราำจงสไรขลเอ้าตะาำยะฟอ่ื้อสอศกบมเค่อมงาน้ฟขนววูลฐสแอ้นำาแ ้าำตาำมบมกลรนหลูาะบ์ทรลม ี่ใงาำชขย้ ้อขสอ้ รมุปลู • สวมราำะดมบภตุปาำิฐญั พาบนลหนั กั า: ษ ท: ณกึ ..จะ. .....ท..กะ..ขก ..(..ท..าํำ�าำว..าำ..อ้..ใํา..ราำ..รก..ห.ใ.ต..ด..ตมห.า...ห้ ..อ่ .ภร.อ่..ห ....ูลลถต..าำ.ถ.ล....อ..อา่ำพ..าำ่ ..อ..น..ถด..น)..ด....าไไ..ไ..ไ..นฟฟ.ตµ..ฟ.ฟ......ไ..ฟฉÍอ..ฉฟ.ฟ......าำ.¹นำ้า..าาำฉ....ย..สสย..ท·..า..แ..วว..ยแ....Õ่ีè ..าบ่าำโ..บ..1..งด.ง...บ..บ.ไ.ไ..ย..ด.เ.ด..เใ..ร..ร..ห..้ .ยี...ยี ....ข ..ง..ง..ว้ั ..ก....ตบ......ัน..อ่..ว......ก.ก.......ต..ัน........อ ..แ.....ก...บ......บั ....บ......ข....ใ..วั้ ...ด...ล...... ..บ....เ......มข......อ....่อื ....ง....น....เ....ซ..ําำ�......ล..ม......ล....าำ....ไ..ต....ฟ......อ่ ....ฟ....เ....า..ข........า้ำ....เ....มก........อื่ ับ......น....ว.......า.ํง.....ม..จ.....า....ร..ต....ไ......อฟ........เ...ข.ฟ......า ....า้ำ..ก...... ..บั....แ......ว...ล...ง......้ว ..จ......ส..ร......ำาไ......ฟ..ม........ฟ..ำา......รา....ถ (วาำดภำาพ) (วำาดภำาพ) แบบท่ี 1 แบบท่ี 2 µตÒารÃÒา§ง ºบนั¹Ñ ท·ก¡Öึกิจก¼ผรลÅร¡กมาÒÃรท·�าíÒ¡ก¨จÔิ ก¡รÃรÃมÁ แบบท่ ี 3 แบบที่ 1 ข้วั บวกตอ กบั ขว้ั ลบ หลอดไฟฟกาสารวคาดคะเน ผลการ ................................................................ เฉฉลบับย แบบท่ี 2 ขั้วบวกตอ กบั ข้วั บวก หลอด าง หลอดไฟฟาสวาทงํา� กิจกรรม ................................................................ แบสบทร ่ี ปุ 3 ผขว้ั ลลบตอ กับขั้วลบ หลอดไฟไฟฟฟา ไามไมส ส ววา งาง หหลลออดดไฟไฟฟฟาไา มไมสสววางา ง ................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ ............................................................................................ หเเรลรียอียงดงตเไกมฟอันอื่ กฟนไันา ปาํไถเมราสโื่อนดวยยไา ฟงๆใหฉขาแั้วยลบมววานเกรําตยีไปองกตตอับอกเขขั้วนั าบกวโับดกวยหงใรจหือรข ขไวั้ ั้วฟบลฟวบกาตจขออะทงกเําับซใขลห้ัวลหลไลบฟอฟดาแไเลฟซวลฟนลาําสห ไวนปาง่ึตงตอไอดเขก าบั กแขตับวั้ ถวลงาบนจขรําอไถงฟาอฟนกี าไเจฟซะลฉทลาํายห ใมนหางึ่............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................ 59
หนตู อบได้ ¤คíÒํา¶ถÒÁาห¤¤¾มíÇÒนÔàเ¶ÒÈนÁÒูตÉÁÃนอàÙŒ¤á¾กบÇÅ×èÒÍาÐไÁ¾รดáàѲค¢º ŒÒดิº¹ã½¨ใÒหË·ƒ¡ÅËเÑ¡หѧÉÑ´¨ตàÐÒ¾ุผ¡¡×èÍÒ·ลµÃíҤáԴÇÔ¨¨¡ÊÃÍúÁ 4. ร ✓น 3ับ.ัก ป เรรท2 น ะยี .่ีอท กัน าำาำเค1จ รนลดิ.เยี ักอกวนษำาิดา่ำมก หณข วีาำำาจ้ึนะรธิระกใบกีทปดบั ันำา่มีฏบตรทปีบิา้ำตนกึงรัตดิ เทะสอติตโ่วีบ่ งนยาำนง่ มชอบสนกยูงอำ่าาำแกงรลวไเจระำ่านรเ พญินำ้�าํ อ่ืหักเตใเนหรบิ ักียร้ โขำ่านตงอมขกงอกี ำาตงำายนตรเเเนอจเงรอเิญงปอเน็ ตยปิบาำ่ รงโะตไจรท �ำาํ เเ่ี มพหีปมอื่ รใาำหะะโสท้ ยมรชาำกนบับใ์ ถนวงึ ัยดคาำ้ วนาำใมดผบดิ ำา้ ปง กติ3)21)เ)ขแบาลหรันะฟมับนท่ันนกาํ ึกชนไเาทชจปั่งรกี่เํ้านนหะตเนาปไมรํา้รเมดรปหาวเมหยีปะปจนนีนสบลรรลกกั ้ํเมุดาาึก่ียทาแหงกแษรนลยี กนลบั สบาะแาะักววกังยกปมยััดแเัปบีฟบัลขกสลรอผนเงตะพวะงูปทแสนหจอื่ตทกาําวรสนนขปงนคืองูใึ้นเรตนรอสขแมาองิอดูวงลงางยังตตแะกตเเาดทาดกานมมูแนยีย่ียภเเลวอกขทวากรองกณี่วักนัองะับฑษโยตวกภาาาทนงาชสี่กมรนนเุขอํากีเภอาลงหากยาือรนพาปเกรเดจอลพรขรยะอื่ัอบญิเู ใสงน2ปชเตมตํากรคอนบิไะลรปเทโอาัง้ตเามงปเนเหวรนาอมีย้ือาอื บใหมนนเีากทหกราีรยทราอืบรเี่มแจกทีปตรัําบรกิญกเะตกเิจโตา ยกณงิบชรกฑโนรนัตมมตตาตออาตายมกงราวางฐัยๆรไาหเรนจรไรือดิญไดมเีขตึ้นิบถาโไตมเฉลย......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ฉ..............บ............บั........................ ¢áͺ§º¼ãÙŒàËÃÕÂŒà˹µØ¼ÅáÅСÒäԴⵌáÂŒ§ º·ท·ทèี่Õ 2 ✓ ก ำากรำานรอรนับหปลรบัะทพำากั นผอ่อ ำานหใำาหร้เ ทพีม่ ยี ปีง์ใหพระเ้ อหโ ยมเชพาำนะรส ์ำาเะมพ รหำาระือ กำาจรรนญิ อเนตหิบลโตับเพหักมผำา่อ ะนสมใหตเ้ ำาพมยี วงยั พ อระหว่ำา งแ(ลGตะrโแาoดขมwย็งเกtเแฉhรณพงHฑาoะมrโาmปตรoรตnฐeีนา)นใขเนพอตื่องกนอนรํามมกาอลสนารางามคงยั ืนกหลลามังเจนาื้อกแทล่ีเระเานน้ืออเนย่ือรหกาลงรับกะแดาใลยนูกจว ชะวซหซงึ่ง่ึงลวจจ่งั ัยะะฮนชชอววี้รรยยาโใใมงหหนกรมกาาีนงยา้ํากรตหาเอจนยงรเักจกญิ ตราเัวิญตร(แแสบิเลนตโาะิบวตรสคโอวตาํ นาตหสอาูงบร)หมายเหตุ : ขอ 4. นกั เรียนเลือกตอบขอ ใดก็ได ใหค รูพจิ ารณาเหตุผลสนบั สนนุ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 1. กพฝจิิจากกรณรทารภักมาพษอุปะกรณท์ ี่ก�าํ หนดให้ แลว้ ตอบคาํ� ถาม 15 ภาพท่ี 3 กิจกรรมฝกทกั ษะ 1 ) จำา กภำาพอ2ปุ) ก ถราำ้ณไท์มม่่ ี 1อี -ปุ3ก ใรหณเ้ ขใ์ นยี ภนาำขพ้นั ทต ่ีอ2น นกกัำาเรรตยี ่อนวจงะจสราำไมฟาำฟร้ำาถเตพอ่ ื่อวใงหจห้รลไฟอฟดไำา้ ฟเพฟอ่ื้าำใสหวห้่ำาลงอดไฟฟำา้ สวำา่ ง ¡ก¡ÔÒ¨ิจáก¤ÃÔ´รÃÇÁรÔààม¤¾Ãทè×ÍÒãÐา ËËทŒ¼ าÙŒà¡ยÃÒÕÂกù¤าÔ´àร¡ÊคԴ÷ิดŒÒ§Ñ¡ขÊÉ้ันÃÐสäงู ¤¡áÒǺÃÒºÁ¤½Ôà´¢ƒ¡¢ŒÒÍË㧨Ѵ¼·ÙŒàáúÅÕ·йǾ¹Ñ²¤¹ÇÒÒÁ·ÃÑ¡ÙŒ ÉÐ ไดห้3)รอื นไมแอ่ ลกเะจพอำารปุกำาอกะุปเรหณกตรน์ใุณด้ันท์ทง้ัํำา� ห3น ชำ้านทดิ่อี ใยน่าำภงำาไรพแลว้ กำารตอ่ วงจรไฟฟำา้ ยงั ตอ้ งมีอปุ กรณ์ใ ดอกี บาำ้ ง อา่ นสท·ถก¡า้านจ¨Ôิ·ทกก¡าารรÃยÂณÃร¡ก์ท มÁีก่าาํ�รหค¤นดิÔ´ดáใหข¢้ ัÑ้¹นแÅลสÊว้ Ùู§งตÐอบ¡คา�ํ ถÒามäԴÍ‹ҧÁÕÇÔ¨ÒóÞÒ³ฉเฉบบัลย เพ1นอ่ื ถใํามหภปาสานสลาตาหพาไายอลฟยยไทเไอสฉฟขฟี่ าดาาฟ1กฟยยไาฟบัาดไเฟตสฟฐากดินฟนาา าํกนตกอาขทเนาํเย้ัวอจ็ดส่ีเลกูวดะินานสง2บนบัไดิ จฟทวหถไราฟ่ีอเฟานแงรไีกนาล1ฟเฟสยี่งึกคดไวกาขฟวบัรฟใไาอตติวาชอ่ืปนอฉงาไอชเงยปุดหทาหไเใวังขยฟกลปนชงาอรฟไอแพภกจ่ึงจปุฟณตาดันไรับาากฟปตไกปไพสถเรฟฟาปตอนดทาาณกฟฟงนอนยน้ั่ี ็จหาไเาซอไ2ไขนะฟเฟาง่ึฟปุขาหอฟเาํจาแกกฉสยปุปดปาะับราุดรทลกวะยณฐ็จททยทาํารดาแกใยาําํคณบั นหาลงใสนัวเนหอาเอวพบาคนนอื่นขีกย่อืซครั้วปุไําดทใงึ่บอม่ืุฟปหกตา่เีกงวปฟลนสรวัใกรนณาานชาหะอยยไตแาํนไฟกีสไแไสวัฟฟึ่งฟฟดลานไฟขยฟฟาาวฟาํอาไนทใาาไฟทฟงชตฟนาํหาหาํเฟงดิฟทจ้ีนงลาาซกะาปานง่ึเอยมนง่ึสับพขไดอาใอนไถดันนแมไดงาททฟสใกสนแห่ีนฟาาตาไกยร2ายฟถรไตไเฉฟาะพฟอมเยแามแอ่ืวฟากสยป่ืองตทาสไจตะอเาํฟทสวรนอหเฟติขับไนคํานาฟาชปทรกไาไฟลหบที่ฟับาาลีเ่แฟชยลผหาอ่ื าขวามนนึ้กตจสอาเบัแรกหยีสแกลวหติวงลาชง ไ วฟงฟจารลเปงด ..... ...... .... ......... ....... ........... ..... ..... .................... ...... ............................... ............................................................ ......... ............................ ........ ......... .......................................... ............................................... ................................. .......................... ........................... ..................................................... ....................... .......................................................... ............................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลับย ¼ÁùٌÊÍÖ¡¹áäÊÁº‹äµ´ÃŒàŧ¡ÂŤÒçѺ˹ŒÒÍ¡ à»Çš¹Ñ¹Í¹ÐäÕéËùÁÙ»Ò¨ÇР66 1. นกั เรยีเฉฉลบยบั àົé×Íš¹§¢µËâÍÃŒ¹Ã¤Ë×Í¡¡Áà‹Íû͹´Åµä¹‹ÒÃËÇÐŨ¤ÂÍÐŒÍÒ¡¹ÇÒ‹ÒèР36 4) 3อ)อ24ก2)1ไช.ก)ปมั่วหํารฏถโลลบัรม้ำาิบังกีบังปคกตัเปรลานเิะรยยี่ พทใะองทนขาอ่ื กยน้นึ าคารานอไงเรักรปหยาสดอษหใาเตม่มื นกบลาำาํา่ชุผริดหดหเคาสมลขลกรรือ้มึ้นกปอรือัวเอนาดจดยรขบแแ็นคาอะหลฟอรกการดิใะรหงนคืออหวนเนายวปทลบาำ่ ร้ําาาักร ีกอาำมเอมิคเจดัอเผลราำาลึงลาำิดณียก่ียทือมกปงนาำทําบาำคกรใรเมี่กรหวดตปวารขาเมิกขงัก็นมะออทกเเิดเกพโคงงั้งลรอินารโรไาำ่คาะรมะียไกวเคบกรปพดเาับนบรือ่กรแปดรแย้ีอดิ ลกัสรอไยขะะษหบยคาำ่นึ้ทอารลงวาจแาอรไนยผาำหนรนอล้อกาบอารนคหนรว าิเหวาำเรนนณลมทักงั่ือหีม่ผรงเีรนดิับรจสาียปปาอจกนรกกดั กะจตแทรละขิ าดแะนอมจนองีไาารขะกหมะนกนัาบ�ํำารรสบแะอูงเยยนพาอ่ วางยะทนอออาำาาำยหงหใานาำรรไกหหาำลรรยอื อไมนก ่ อลธับบิ ำาย................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ทŒายหËน่วยก¡ารเรียนรูÙŒท·บºว·ทง1Ç. น¹เฉฉ2บ“ ล เบั.ม ขยรก อ่ืคออ. น.งขบ 3วกา�ํตอ้ ตข.ตักว. ุกใ วัค.ตัถดรต งอ4.ะเถุ”ก . าม ว.จัก เุทล จมกตัเก่อืษา่มคบึาเ.ือ่ถฝนม วรก.่อืวแนบุ าา�ํถห่ือขกตัถนส าํ�มากูแนนอ้.ถว้งํ�ามง าตผํ�ามยคมตุช้าากอ้ม น่เวคาอ่านก้ันซแงาากกกไา�ํ้ันิดผเแรมกป้นั้นัรกตน่เแาสนั้ะดมนทแ่ียฟอมสงเแังอ่ืีจ้วสาบลิบงแิกกสดักงมนงแอื้ล ทลเงแเับาํ�ลงว้ดปแ่าี่ถลมต ้ว นิวนลกูว้ย าวั ข้วยต กอทกขยอ อวัั้นมล้อี่สไองกมมาแใใุดแมหลดใงสย่สหใโาแ้จงอหปงง้แัดสแม โแ้รสเงลป่งใแปสงผหว้แรสงผนา่จ่งแ้สผงขา่นวแะสงจงา่น.ัตเไส .งะกนปไ ถงผไดิปไแไม ทุ า่ปกเดยไกส่ึบงนดไรเ้กว้าาดกแไะ้บใเมมปด้มสสอืวาขัวาไา้นงบางงดเ.รษกสข พท.ถ้ ไ่วอ้งั้ขียไผขนใหมขง.า่ด อวมป้นดยงิดไกแปา่ปรงกอไะเดจว้งดกส้ ยี สีชจวี งึา ทวัตา�ํ ใถหุชเ้ นกิดดิ นเงั้นาคอื ข้อใด ทบทวนทายหนว ยการเรียนรู ง. หมอก ค. แผน่ ยาง Ẻ·´Êͺà¾è×Í㪌»ÃÐàÁÔ¹¼ÅÊÑÁÄ·¸ìÔ ·Ò§¡ÒÃàÃÕ¹¢Í§¼ÙŒàÃÕ¹ 86
สารบัญ วิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ».6 àÅ‹Á 1 1หนว ยการเรียนรูท่ี ÇÔ·ÂÒÈÒʵù Ò‹ Ì٠2 º··Õè 1 ¡Ãкǹ¡Ò÷ҧÇÔ·ÂÒÈÒʵà 2 กจิ กรรมนาํ สกู ารเรยี น กิจกรรมฝก ทกั ษะ 2 กจิ กรรมทา ทายการคิดขนั้ สูง 3 ทบทวนทายหนวยการเรยี นรู 6 7 2หนวยการเรยี นรทู ี่ ÃÒ‹ §¡Ò¢ͧàÃÒ º··Õè 1 ÊÒÃÍÒËÒáѺ¡ÒÃà¨ÃÞÔ àµºÔ âµ¢Í§ÃÒ‹ §¡Ò 12 กิจกรรมนําสูการเรียน 12 กิจกรรมที่ 1 การเจริญเตบิ โตของรางกาย กจิ กรรมที่ 2 สารอาหารทรี่ างกายตอ งการ 12 กจิ กรรมที่ 3 พลังงานทไ่ี ดรบั จากอาหาร 13 เฉฉบลับย กิจกรรมฝกทกั ษะ 16 19 กิจกรรมทา ทายการคิดข้นั สงู 24 27 º··èÕ 2 ÃкºÂ‹ÍÂÍÒËÒâͧÃÒ‹ §¡Ò กจิ กรรมนําสกู ารเรยี น 28 กจิ กรรมที่ 1 แบบจําลองระบบยอยอาหาร 28 กจิ กรรมฝกทักษะ 29 กิจกรรมทาทายการคิดขั้นสูง 33 ทบทวนทา ยหนวยการเรียนรู 36 37 3หนวยการเรยี นรทู ่ี áç俿‡ÒáÅÐǧ¨Ãä¿¿Ò‡ 42 º··èÕ 1 áç俿‡Ò¹‹ÒÃÙŒ กจิ กรรมนําสูก ารเรียน 42 กจิ กรรมท่ี 1 การเกดิ แรงไฟฟา กจิ กรรมที่ 2 ผลของแรงไฟฟา 42 43 กิจกรรมฝกทกั ษะ 45 กจิ กรรมทา ทายการคิดขน้ั สูง 47 49
º··Õè 2 ǧ¨Ãä¿¿Ò‡ ã¡ÅµŒ ÑÇ 50 กิจกรรมนาํ สูการเรยี น 50 กจิ กรรมท่ี 1 การตอวงจรไฟฟาอยา งงาย 51 กจิ กรรมที่ 2 แผนภาพวงจรไฟฟา อยางงา ย 55 กิจกรรมท่ี 3 การตอ เซลลไ ฟฟาแบบอนกุ รม 58 กิจกรรมที่ 4 การตอหลอดไฟฟา แบบอนกุ รม และแบบขนาน 62 66 กจิ กรรมฝก ทกั ษะ 72 กิจกรรมทา ทายการคดิ ขน้ั สงู 73 ทบทวนทายหนวยการเรียนรู 4หนว ยการเรยี นรูที่ áʧáÅÐà§Ò 78 º··Õè 1 à§ÒÁ×´áÅÐà§ÒÁÑÇ 78 เฉฉบลับย กจิ กรรมนาํ สกู ารเรียน 78 กิจกรรมที่ 1 การเกิดเงามืดและเงามวั 79 82 กิจกรรมฝก ทกั ษะ 85 กจิ กรรมทาทายการคิดขน้ั สูง 86 ทบทวนทายหนวยการเรยี นรู แบบบันทึกผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 92 วทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ».6 àÅÁ‹ 2 หนว ยการเรียนรทู ่ี 5 ÊÒÃÃͺµÑÇàÃÒ หนว ยการเรียนรทู ี่ 6 Ë¹Ô áÅЫҡ´Ö¡´Òí ºÃþ หนวยการเรียนรทู ่ี 7 »ÃÒ¡¯¡Òó· Ò§¸ÃÃÁªÒµÔáÅиóվºÔ ѵÀÔ ÂÑ หนวยการเรียนรทู ่ี 8 ´ÒÃÒÈÒʵÃáÅÐà·¤â¹âÅÂÍÕ Ç¡ÒÈ
˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ èÕ 1 Ç·Ô ÂÒÈÒʵù Ò‹ Ì٠º··èÕ 1 ¡Ãкǹ¡ÒÃ·Ò§Ç·Ô ÂÒÈÒʵà ¡¨Ô ¡ÃÃÁ นําสกู ารเรียน อานสถานการณท ่ีกาํ หนดให แลวตอบคําถาม ¹ŒÍ§¹Ø‹¹ ãʋᤋ ä´Œ¤‹Ð¤Ø³áÁ‹ ¢¹Á¢Ö鹿ÙáŌǤ‹Ð¤Ø³áÁ‹ ¤ÃèÖ§¶ŒÇ¾͹ÐÅÙ¡ ·íÒäÁÁѹ¶Ö§¿Ù¢éÖ¹ÁÒ䴌ŋФРà´ëÕÂǾÍͺàÊÚ¨ ¢¹ÁÁѹ¨Ð¿Ù¢Öé¹ÁÒÍÕ¡ เฉฉบลบั ย ¹Í¡¨Ò¡¼§¿ÙáÅŒÇ ¡šáÁ‹ãÊ‹¼§¿Ùŧ仴ŒÇÂ䧨РÂѧÁÕÍÐäÃÍÕ¡ºŒÒ§¹Ð·Õè·íÒãËŒ ¼§¿Ù¹ÕèáËÅзÕè໚¹µÑǪ‹ÇÂãËŒ ¢¹Á¢éÖ¹¿Ùä´Œ ¢¹Á¢Ö鹿Ùä´Œ จากสถานการณ ถา นกั เรยี นจะหาคาํ ตอบของปญ หานี้ ควรใชท กั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ในดา นใดบา ง 1) ทักษะการสงั เกต............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) ทักษะการวดั............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) ทกั ษะการหาความสัมพันธของสเปซกับเวลา............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4) ทกั ษะการลงความเหน็ จากขอ มูล............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2
กฝิจกกทรรักมษะ º··Õè 1 1. อา นสถานการณที่กําหนดให แลวแสดงวิธีหาคาํ ตอบโดยใชว ธิ ีการทางวทิ ยาศาสตร ·íÒ䧴ÕÅ‹Ð µÐ»Ùµ¡Å§ä» 1 ระบุปญ หาหรือตง้ั คําถาม (แนวคําตอบ) 㹢Ǵ»ÅÒ àÃÒ¨ÐàÍÒ เราจะนําตะปูออกจากขวด ดวยวิธีใด........................................................................................................................... ÍÍ¡ÁÒ䴌͋ҧäà ไดบ า ง โดยไมต องเทน้าํ ออกจากขวด........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... 2 ต้งั สมมติฐาน เฉฉบลบั ย ตะปูทําจากเหล็ก นาจะใชแทง แมเหล็กดูดตะปูขึน้ มาจากขวดได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3 รวบรวมขอมูล ทดลองนาํ แทง แมเ หลก็ มาวางตดิ ขา งขวดบรเิ วณกน ขวด และคอ ย ๆ ยกแทง แมเ หลก็ ขน้ึ มาจนถงึ ปากขวด.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... แลวหยิบตะปอู อก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4 วเิ คราะหข อ มลู ตะปทู าํ จากเหลก็ จงึ มีสมบัติในการถูกแมเ หล็กดงึ ดูดได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5 สรุปผล เราสามารถนาํ ตะปอู อกจากขวดไดโ ดยการใชแ ทง แมเ หลก็ ดงึ ดดู ตะปอู อกมา เพราะตะปทู าํ จากเหลก็.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... จึงมสี มบัตใิ นการถกู แมเหลก็ ดึงดูดได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3
2. อานสถานการณ แลวระบทุ ักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรท ี่ใชใ นการหาคาํ ตอบ 1) àÃÒÅͧ᪋´Í¡äÁŒã¹¹íéÒÊÕá´§ 2) äÇŒ 3 Çѹ ¾ºÇ‹Ò ´Í¡äÁŒª¹Ô´Ë¹èÖ§ ¹èÕ໚¹á¼¹ÀÒ¾áÊ´§ à»ÅÕè¹ÊÕ áµ‹ÍÕ¡ª¹Ô´Ë¹èÖ§äÁ‹à»ÅÕè¹ÊÕ ¡ÒÃÍÍÊâÁ«Ôʤ‹Ð การออสโมซิส คอื การออสโมซสิ คอื การออสโมซสิ คอื การออสโมซิส คือ เฉฉบลับย ใชทักษะ การหาความสัมพนั ธข องสเปซกบั.............................................................................................. ใชท กั ษะ การสรา งแบบจําลอง.............................................................................................. เวลา........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... 3) ´Í¡äÁŒ 3 ª¹Ô´¹éÕ à»ÅÕè¹ÊÕä´Œ 4) ᵋ´Í¡äÁŒ 2 ª¹Ô´¹Õé äÁ‹à»ÅÕè¹ÊÕ ·íÒäÁ´Í¡äÁŒ ¨Ö§à»ÅÕ蹨ҡÊÕ¢ÒÇ à»š¹ÊÕᴧ䴌¹Ð ใชท ักษะ การจาํ แนกประเภท.............................................................................................. ใชทกั ษะ การสังเกต.............................................................................................. ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... 4
3. อา นสถานการณในแตละขอ แลว บอกวา ตรงกบั จิตวทิ ยาศาสตรด า นใด เพราะเหตใุ ด 1) ¹‹Ò¨Ðà¡èÕÂǡѺ¡ÒÃÊèѹÊÐà·×͹ ¢Í§¢Ç´á¡ŒÇáÅйíéÒ·èÕÍÂً㹢Ǵ¹Ð ¾Õè¹Ô¡¤Ð Åͧà¤ÒÐ¢Ç´á¡ŒÇ 2 㺹éÕ´ÙÊÔ àÊÕ§Áѹ à¾ÃÒоèÕà¤ÂÍ‹Ò¹ã¹Ë¹Ñ§Ê×ÍÇ‹Ò ÍÍ¡ÁÒµ‹Ò§¡Ñ¹àÅ ¡ÒÃà¡Ô´àÊÕ§ÊÙ§áÅÐàÊÕ§µíèÒ¢Öé¹ÍÂÙ‹ ໚¹à¾ÃÒÐÍÐäùР¡Ñº¤ÇÒÁ¶Õè㹡ÒÃÊÑè¹ÊÐà·×͹ ¢Í§áËÅ‹§¡íÒà¹Ô´àÊÕ§ จิตวิทยาศาสตรท ี่นนุ มี คอื ชางสงสัย อยากรูอยากเห็น..................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย เพราะ เมือ่ เหน็ ส่งิ แปลกใหมจะเกดิ คําถามและอยากรูอยากเหน็ ในสิ่งนน้ั...................................................................................................................................................................................................................................................... จิตวิทยาศาสตรท ีน่ ิกมี คอื มคี วามสนใจใฝเ รียนรู..................................................................................................................................................................................... เพราะ หมน่ั หาขอมลู เพิม่ เติมจากแหลงเรยี นรูอ่ืนๆ อยูเสมอ...................................................................................................................................................................................................................................................... 2) ¾èÕàµÃÕÂÁ¢Ç´á¡ŒÇãÊ‹¹éíÒ ä´Œ¤‹Ð ¹Ø‹¹¨Ð¨´ºÑ¹·Ö¡ ÃдѺàÊÕ§äÇŒ´ŒÇ 㹻ÃÔÁÒ³·Õ赋ҧ¡Ñ¹ÁÒ ¨Ðä´ŒäÁ‹Å×Á 5 㺠à´ëÕÂǾÕè¨ÐÅͧ㪌 ´ŒÒÁªŒÍ¹à¤ÒзèբǴ áŌǹŒÍ§¹Ø‹¹ãªŒà¤Ã×èͧÇÑ´ ÇÑ´ÃдѺàÊÕ§·Õèà¡Ô´¢éÖ¹¹Ð จติ วิทยาศาสตรท ี่นกิ มี คอื มคี วามมงุ ม่นั..................................................................................................................................................................................... เพราะ มคี วามมุง ม่นั ในการทาํ งานเพือ่ หาคาํ ตอบตามเปา หมายที่ตั้งไว...................................................................................................................................................................................................................................................... จิตวิทยาศาสตรทนี่ นุ มี คือ มีความละเอยี ดรอบคอบ..................................................................................................................................................................................... เพราะ มีการจดบนั ทึกขนั้ ตอนการทํางานทุกครงั้ ทีล่ งมือปฏบิ ัติ...................................................................................................................................................................................................................................................... 5
ท¡¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดขั้นสูง อา นสถานการณท่ีกําหนดให แลวตอบคาํ ถาม ໚¹ÍÐäùй؋¹ àÃÒ·íÒâ·ÃÈѾ·Á×Ͷ×Í àÃÒÁÒÅͧ·íÒ¡ÃͺãÊ‹ ˹ŒÒµÒà¤ÃÕ´àªÕÂÇ ËÅ‹¹Ë¹ŒÒ¨Íᵡ ª‹Ç§¹ÕéàÃÒ·íÒËÅ‹¹ â·ÃÈѾ·Á×Ͷ×ͨҡÂÒ§¡Ñ¹ º‹ÍÂÁÒ¡ äÁ‹ÃٌNjҨЫ×éÍ¡ÃͺẺä˹´Õ ´Õ¡Ç‹Ò à¾ÃÒÐÂÒ§ÁÕÊÁºÑµÔ ·Õè¨Ðª‹Ç¡ѹÅè×¹¨Ò¡Á×Íä´Œ ¡Ñ¹Å×è¹ä´Œ¹Ð เฉฉบลบั ย ถาทั้ง 3 คนนี้ ตองการทดลองวา กรอบใสโทรศัพทมือถือท่ีทําจากยางกันล่ืนไดจริงหรือไม ตองใชทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรใดบางในการหาคําตอบ และท้ัง 3 คนน้ี ควรมี จิตวทิ ยาศาสตรใ ดบา ง ใชท ักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ดงั น้ี (แนวคําตอบ) 1) การสงั เกต 2) การต้งั สมมติฐาน............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) การทดลอง 4) การตคี วามหมายขอมลู และลงขอสรุป............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5) การสรางแบบจาํ ลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... มีจิตวทิ ยาศาสตร ดงั น้ี 1) ความชา งสงั เกต 2) ความละเอยี ดรอบคอบ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) ความสนใจใฝเรียนรู 4) ความมงุ มัน่ ในการทาํ งาน............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 6
·º·Ç¹ ทายหนวยการเรียนรู วง รอบตัวอักษรหนาคาํ ตอบท่ถี กู ทส่ี ดุ 1. ขอ ใดเปน ลาํ ดับขัน้ ตอนของวธิ กี ารทางวิทยาศาสตร ก. ตงั้ สมมติฐาน ระบปุ ญ หา วเิ คราะหข อมูล รวบรวมขอ มลู สรุปผล ข. ระบปุ ญหา ต้ังสมมติฐาน รวบรวมขอมลู วเิ คราะหขอมลู สรุปผล ค. ระบุปญ หา ต้ังสมมตฐิ าน วเิ คราะหขอ มูล รวบรวมขอมูล สรปุ ผล ง. รวบรวมขอมลู วิเคราะหข อมูล ระบุปญหา ตงั้ สมมตฐิ าน สรปุ ผล 2. จากบทสนทนาตอ ไปนี้ คําพูดของแมอยใู นข้ันตอนใดของวิธกี ารทางวิทยาศาสตร นก : แมค ะ ท่ลี กู นอ ยหนา มอี ะไรสีขาว ๆ เกาะเปน กอนเลยคะ แม : ไหนแมด สู ิ นา จะเปนเพลีย้ แปงหรอื เปลา ก. สรปุ ผล ข. รวบรวมขอมูล ค. ตง้ั สมมตฐิ าน ง. ระบปุ ญหา 3. การนําขอมูลที่ไดจากการรวบรวมดวยวิธีการตาง ๆ มาแปลความหมายหรือบรรยาย เฉฉบลบั ย ความหมายของขอ เทจ็ จรงิ ทม่ี อี ยู จดั เปนข้ันตอนใดของวธิ ีการทางวิทยาศาสตร ก. สรปุ ผล ข. รวบรวมขอ มูล ค. ระบุปญหา ง. วิเคราะหขอ มูล 4. “พลอย……………………………………….เกย่ี วกบั ลกั ษณะของมด โดยใชแ วน ขยายสงั เกตโครงสรา งของมด และสบื คนขอ มูลเพม่ิ เตมิ จากแหลงขอ มูลอื่น ๆ” ควรเตมิ ขน้ั ตอนใดของวธิ กี ารทางวิทยาศาสตรล งในชองวา ง ก. ต้ังสมมตฐิ าน ข. รวบรวมขอ มูล ค. วิเคราะหข อ มลู ง. สรุปผล 5. ขอใดเปน การระบุปญหาของวธิ ีการทางวิทยาศาสตร ก. พอ บอกฉันวา ดนิ รว นปนทรายเปน ดนิ ทีท่ ําใหผักบงุ เจริญเติบโตไดดี ข. ฉนั คิดวา ดินเหนียวทําใหผ ักบงุ เจริญเติบโตไดดกี วาดินรว น ค. ผกั บงุ ในกระถางที่ 3 สงู กวาผักบงุ ในกระถางใบอนื่ ๆ ง. ดนิ ชนดิ ใดมีผลทําใหผ กั บงุ เจรญิ เติบโตไดดีทส่ี ดุ 7
6. ตง้ั น้ําแข็งกอนทิ้งไว 20 นาที ผานไป เมอื่ เวลาผา นไปนํ้าแข็งกอน จะเปลี่ยนขนาดและรปู รา งไป จากภาพ ขอ ใดเปนการสรุปผลท่ถี ูกตองท่สี ุด ก. เมื่อตง้ั นํ้าแขง็ กอ นทิ้งไวทอ่ี ุณหภมู หิ อ งนาน 20 นาที นํา้ แขง็ กอ นจะหลอมเหลวและ เปล่ียนรปู รา งไป ข. เมอ่ื ตงั้ นา้ํ แขง็ กอ นทงิ้ ไวท อี่ ณุ หภมู หิ อ งนาน 20 นาที นา้ํ แขง็ กอ นจะมปี รมิ าตรนอ ยลง ค. นา้ํ แข็งกอ นจะละลายไดด เี ม่อื ตัง้ ท้งิ ไวนาน 20 นาที ง. น้าํ แขง็ กอนจะละลายไดด ีเมอื่ อุณหภูมสิ งู ขึ้น เฉฉบลับย 7. จากภาพ เปน การใชทกั ษะกระบวนการทาง วิทยาศาสตรใ นขอใด ก. การวัด ข. การสังเกต ค. การทดลอง ง. การใชจ าํ นวน 8. การใชค วามคดิ เหน็ จากความรเู ดมิ หรอื จากประสบการณเ ดมิ มาอธบิ ายขอ มลู ทไ่ี ดจ ากการ สงั เกตอยางมีเหตุผลโดยอาศัยขอมูลท่ีเคยเก็บรวบรวมไวใ นอดตี เปน ทกั ษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรในขอใด ก. การพยากรณ ข. การจาํ แนกประเภท ค. การลงความเห็นจากขอ มลู ง. การหาความสัมพนั ธข องสเปซกบั เวลา 8
9. “ถาแมลงวันไปไขบนช้ินเนือ้ หรอื ขยะเปย กแลวจะทาํ ใหเกิดตัวหนอน” จากขอ ความ นา จะอยใู นทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรใ นขอ ใด ก. การทดลอง ข. การตัง้ สมมตฐิ าน ค. การสรา งแบบจาํ ลอง ง. การกาํ หนดและควบคมุ ตัวแปร 10. “คุณพอคุณแมพาหนูเล็กไปเที่ยวสวนสนุกแหงหนึ่ง หนูเล็กอยากเขาบานผีสิง คุณพอ เลยดแู ผนผังท่ีตดิ ไวตรงประตูทางเขาสวนสนกุ เพอ่ื พาหนูเล็กไปใหถ กู ทาง” จากขอความ คณุ พอใชท กั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรในขอใด ก. การหาความสมั พนั ธระหวางสเปซกับสเปซ ข. การหาความสัมพันธระหวางสเปซกบั เวลา ค. การจัดกระทําและสอ่ื ความหมายขอ มูล ง. การตีความหมายขอมูลและลงขอ สรุป 11. ขอใดไมใชผ ลการสังเกต ข. ตองมีเลือดกรุปโอ เฉฉบลบั ย ก. รถมีสเี หลอื ง ง. นา้ํ ตาลทรายมรี สหวาน ค. ดอกมะลิมกี ลิน่ หอม 12. สมสอบถามเพ่ือนในช้ันเรียนเก่ียวกับประเภทของสถานท่ีทองเที่ยวท่ีอยากไปในวันหยุด สุดสปั ดาห ไดข อมลู ดังน้ี ภูเขา 5 คน น้าํ ตก 10 คน ทะเล 25 คน วธิ นี ําเสนอขอ มูล ในขอ ใดไมเ หมาะสมกบั ขอ มูลดังกลา ว ก. ตาราง ข. แผนภมู แิ ทง ค. กราฟเสน ง. แผนภมู ิวงกลม 13. แกวจัดกลมุ ของสารได ดังนี้ นาํ้ มะนาว นา้ํ มะขาม นํา้ สม นาํ้ สบั ปะรด ขอใดไมใชสมบตั ิ ของสารในกลุมน้ี ก. มีรสเปรย้ี ว ข. มีฤทธิ์กัดกรอน ค. มสี ถานะเปนของเหลว ง. เปล่ียนสกี ระดาษลติ มัสสีแดงเปน สีนาํ้ เงนิ 9
14. จากภาพ เปน การใชท ักษะกระบวนการทาง วิทยาศาสตรในดานใด แบบจำลองการระเบดิ ของภูเขาไฟ ก. ทกั ษะขน้ั พ้นื ฐาน การใชจํานวน ข. ทักษะขน้ั พน้ื ฐาน การพยากรณ ค. ทักษะขนั้ สงู การสรา งแบบจาํ ลอง ง. ทกั ษะขัน้ สงู การกําหนดนยิ ามเชงิ ปฏบิ ัติการ 15. การควบคมุ สงิ่ อน่ื ๆ ทน่ี อกเหนอื จากตวั แปรอสิ ระ เปน ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ในดานใด ก. ทักษะการตั้งสมมติฐาน ข. ทกั ษะการควบคมุ ตวั แปร ค. ทกั ษะการกาํ หนดนิยามเชิงปฏิบัติการ เฉฉบลบั ย ง. ทักษะการตีความหมายขอมูลและลงขอสรปุ 16. การกําหนดความหมายและขอบเขตของส่ิงตาง ๆ ท่ีอยูในสมมติฐานหรือที่เก่ียวของกับ การทดลอง เพ่ือใหเกิดความเขาใจตรงกันและสามารถสังเกตหรือวัดผลได เปนทักษะ กระบวนการทางวทิ ยาศาสตรข ัน้ พน้ื ฐานหรือข้นั สูงในดา นใด ก. ทกั ษะขน้ั พน้ื ฐาน ดานการวัด ข. ทกั ษะขัน้ พื้นฐาน ดา นการลงความเห็นจากขอมลู ค. ทักษะขั้นสงู ดา นการทดลอง ง. ทักษะขั้นสูง ดา นการกาํ หนดนิยามเชงิ ปฏิบัตกิ าร 17. ใครแสดงลักษณะจิตวิทยาศาสตรท ่ดี ี ก. เอย ต้งั ใจทาํ งานทไี่ ดร ับมอบหมาย ข. โบมักทะเลาะกับเพ่อื นขณะทาํ งานกลุม ค. ตอ งไมย อมรบั ฟง ความคิดเห็นของเพ่ือน ๆ ง. หนูเลก็ เปน คนเกง แตไ มยอมสอนการบา นปยุ นุน 10
18. ผูท่ีมจี ติ วทิ ยาศาสตรจะตองมลี ักษณะดังตอไปน้ี ยกเวนขอ ใด ก. มีความสงสยั ใครร ู ข. เต็มใจเผยแพรความรแู กผ อู ่ืน ค. ไมรับฟง ความคดิ เหน็ ของผอู ืน่ ง. มคี วามรับผดิ ชอบตอ งานทีไ่ ดรบั มอบหมาย พิจารณาภาพทกี่ ําหนดให แลวตอบคําถามขอ 19. - 20. ¹èվǡà¸Í ÁÒª‹Ç¡ѹÇҧἹ µŒÍ§ ¡Ò÷´Åͧ¡Ñ¹à¶ÍÐ ¹Ø‹¹ ˹‹Í§ á¹¹ เฉฉบลบั ย 19. บุคคลใดในภาพมจี ิตวทิ ยาศาสตร ข. แนน ไดค ะแนน ก. นนุ ง. หนอง ค. ตอ ง 20คะแนนเต็ม 20. แนนไมม ีจติ วิทยาศาสตร เพราะเหตใุ ด 11 ก. ไมซ ือ่ สตั ยสุจริต ข. ไมมัน่ ใจในตนเอง ค. ไมล ะเอียดรอบคอบ ง. ไมใสใจในการทํางานรวมกบั เพื่อน
2 ÃÒ‹ §¡Ò¢ͧàÃÒ˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ èÕ º··Õè 1 ÊÒÃÍÒËÒáºÑ ¡ÒÃà¨ÃÞÔ àµºÔ âµ¢Í§ÃÒ‹ §¡Ò ¡¨Ô ¡ÃÃÁ นําสกู ารเรียน อา นสถานการณท ีก่ าํ หนดให แลวตอบคําถาม ¹Ø‹¹ ·íÒäÁà¸Í ¡šàÃÒäÁ‹ªÍº ᵋàÁè×ÍઌҤسáÁ‹ºÍ¡àÃÒÇ‹Ò äÁ‹¡Ô¹¼Ñ¡àÅÂÅ‹Ð Áѹ¢Á µŒÍ§¡Ô¹ÍÒËÒÃãËŒ¤Ãº·éѧ 5 ËÁÙ‹ à¾è×ÍãˌËҧ¡Ò¢ͧàÃÒà¨ÃÔÞàµÔºâµ áÅÐá¢ç§áç¹Ð เฉฉบลบั ย à¸ÍÅͧàÍҼѡ任˜›¹´ÙÊÔ ¤Ø³áÁ‹àÃÒà¤Â·íÒãËŒ¡Ô¹ à´ëÕÂÇàÃÒÅͧä»ãËŒ ÍËÍ´չР¤Ø³áÁ‹àÃÒ·íÒºŒÒ§´Õ¡Ç‹Ò 1. ถา นกั เรยี นไมรับประทานผัก อาจสงผลเสียตอรา งกายอยางไร ผักใหสารอาหารประเภทวิตามินและเกลือแร ถาไมรับประทานผักและผลไมเลย รางกายอาจขาด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. สารอาหารประเภทนไี้ ด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. นักเรียนคิดวา มีอาหารชนิดใดบาง ที่สามารถรับประทานเพ่ือทดแทนการขาดสารอาหาร ท่ีไดจ ากผัก โดยยกตัวอยางมา 2 ตวั อยาง (แนวคาํ ตอบ) - ผักใบเขยี วทใ่ี หวิตามิน B1 สามารถรบั ประทานไขแ ดงหรือถวั่ แทนได.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. - ผักสดทใี่ หว ิตามิน C สามารถรบั ประทานผลไมทีม่ รี สเปรย้ี วแทนได.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 12
1. ¡ÒÃà¨ÃÔÞàµÔºâµ¢Í§ÃÒ‹ §¡Ò ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·èÕ 1 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรทใ่ี ช การเจริญเติบโตของรางกาย 1. การสงั เกต 2. การทดลอง จุดประสงค 3. การพยากรณ 1. สงั เกตและวดั การเจรญิ เตบิ โตของรางกาย 4. การลงความเหน็ จากขอ มลู 2. สงั เกตและอธิบายการเจริญเตบิ โตของรางกายในชว งวัยตา ง ๆ 5. การหาความสัมพนั ธข องสเปซกับเวลา 6. การตคี วามหมายขอ มูลและลงขอสรุป ตองเตรยี มตองใช 1. ภาพถายในวัยทารกและวัยปจ จบุ ันของตนเองอยา งละ 1 ภาพ 2. ครเู ตรยี มเคร่อื งวัดสวนสงู เครือ่ งชั่งมวล และสายวัดตวั ลองทําดู เฉฉบลบั ย 1. นักเรียนแตละคนนําภาพถายวัยทารกของตนเองมาติดลงในกรอบ แลวบันทึกขอมูลในวัยทารก เชน นํ้าหนักตวั สว นสงู พรอ มบอกลกั ษณะการเจริญเตบิ โตทเ่ี ปลยี่ นไปจากตอนแรกเกดิ 2. ติดภาพถายของตนเองในวัยปจจุบัน ลงในกรอบ วัดสวนสูงและช่ังนํ้าหนัก แลวบันทึกขอมูล พรอ มบอกลกั ษณะการเจริญเติบโตที่เปลยี่ นไปจากวัยทารก 3. คาดคะเนวา อีก 5 ป และ 10 ปข างหนา นักเรียนจะมกี ารเจริญเตบิ โตและเปลย่ี นแปลงอยา งไร พรอ มบันทกึ ขอ มลู บันทกึ ขอ มูล (แนวคําตอบ) (ตดิ ภาพถา ยวยั ทารก) 1. อายุ 7 เดือน.................................................................................................... น้ําหนกั ตวั 7 กิโลกรัม.......................................................................... สว นสงู 63 เซนติเมตร............................................................................. การเจริญเติบโตที่เปล่ียนไปจากตอนแรกเกิด คือ มีฟนน้าํ นมข้ึนและมแี รงในการขยับ......................................................................................................................... รา งกายมากขน้ึ สามารถคลานได.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 13..................................................................................................................................
(ตดิ ภาพถายวัยปจจบุ ัน) 2. อายุ 12 ป ................................................................................................................ นา้ํ หนักตวั 38 กิโลกรัม.......................................................................... สว นสูง 145 เซนติเมตร............................................................................. การเจริญเติบโตท่ีเปลี่ยนไปจากวัยทารก คือ มีน้ําหนักและสวนสูงท่ีเพิ่มข้ึนกวาวัยทารก......................................................................................................................... ฟน นา้ํ นมเร่ิมหลดุ และมีฟน แทงอกข้ึนมาแทนท่ี.................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 3. นกั เรียนคิดวา ในอีก 5 ป และ 10 ปข า งหนา นกั เรียนจะมกี ารเจรญิ เติบโตและเปลยี่ นแปลงอยางไร อีก 5 ปขา งหนา อกี 10 ปขางหนา นักเรียนจะมอี ายุ 17 ป นักเรยี นจะมีอายุ 22 ป.................................................................................... .................................................................................... มีการเจริญเติบโตและเปล่ยี นแปลง คือ........................ มกี ารเจรญิ เติบโตและเปลีย่ นแปลง คอื ........................ รางเกขาายสขูยวัายยรใุนหญขเร้ึน่ิมมมีกีหลนาวมดเนเค้อื รทา่ีแข็งเแสรียงงหแขานว อยาเงขเาตส็มูวทัย่ีหนขนุมาสดาขวองมรีพาัฒงกนาายกเาจรรทิญาเงตริบาโงตกขาึ้นยเฉฉบลบั ย ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ขายาวข้นึ นํา้ หนกั และสว นสูงเพมิ่ ข้ึนจากเดิม...................................................................................................................................... เชน ตน แขนใหญข ้ึน...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... สรุปผล รางกายของคนเรามีการเจริญเติบโตตั้งแตอยูในครรภมารดาจนคลอดออกมาเปนทารก จากนั้น.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. จะเจรญิ เตบิ โตสวู ยั เดก็ วยั รนุ และวยั ผใู หญ ซง่ึ ในแตล ะชว งวยั ขนาดของรา งกายจะเปลยี่ นแปลงแตกตา ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. กนั ไป โดยสงั เกตไดจ ากสดั สว นของรา งกายทเ่ี ปลยี่ นแปลงไป เชน ความยาวแขน ขา นาํ้ หนกั สว นสงู.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. รวมถึงลักษณะทางเพศ เชน ผูชายมีหนวด ผูหญิงมีประจําเดือน ซ่ึงการเปลี่ยนแปลงเหลาน้ีเกิดจาก.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. รา งกายไดร ับสารอาหารทมี่ ปี ระโยชนและเหมาะสมตามวยั.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 14
หนูตอบได 1. การบนั ทกึ สว นสูงและนาํ้ หนักของตนเองเปน ประจาํ มีประโยชนในดา นใดบาง เปนการสังเกตหรือติดตามภาวะโภชนาการของตนเองวา มีการเจริญเติบโตตามวัยหรือไม ถาไม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... จะไดปรึกษากับผูปกครองเก่ียวกับการเลือกรับประทานอาหารท่ีมีประโยชนตอการเจริญเติบโต.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ทเ่ี หมาะสมกบั วัยของตนเอง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ลกั ษณะใดบา งทีบ่ ง บอกวา นกั เรยี นมกี ารเจรญิ เตบิ โตทเ่ี หมาะสมกบั วัย เชน มีน้ําหนักและสวนสูงตามเกณฑที่กําหนด ใชกลามเน้ือในการทํากิจกรรมตาง ๆ ไดดีขึ้น.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ฟนน้าํ นมหลุดและมีฟนแทข้ึนมาแทนท่ี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. นกั เรยี นมวี ธิ กี ารตดิ ตามการเจรญิ เตบิ โตของตนเองอยา งไร เพอื่ ใหท ราบถงึ ความผดิ ปกติ ท1)ี่อาหจมเนั่ กชดิ ง่ั นขํ้านึ้ หกนับกั ตแนละเวอดั งสว นสงู ของตนเองอยา งนอ ยปล ะ 2 ครั้ง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย 2) บันทึกการเปล่ียนแปลงทางรางกายของตนเอง เพื่อนําไปเปรียบเทียบกับเกณฑมาตรฐาน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... และนาํ ไปเปรยี บเทยี บกบั เพอ่ื นในวยั เดยี วกนั วา มกี ารเจรญิ เตบิ โตเหมอื นหรอื แตกตา งกนั อยา งไร.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) เขารบั การตรวจรา งกายประจําป และดแู ลรักษาสุขภาพอยูเสมอ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. นกั เรยี นคดิ วา จะปฏบิ ตั ิตนอยางไรเพอ่ื ใหรา งกายเจริญเติบโตเหมาะสมตามวัย ระหวา ง รับ✓ประกทาารนรอบั าปหราะรททา่ีมนีปอารหะโายรชทนี่มใ ปีหรเ หะโมยาชะนส มเพหรราอืะก..า...ใ.ร...น.น....ช..อ..ว..น..ง....วห...ัย..ล..น...บั...ี้ร..พ..า....งกั....ก.ผ....า.อ..ย...น.ต....ใ.อ..ห...ง...เ.ก.พ...า..(.ีย.ร.แ...งส.น...พ.า.ว..ร.ค.อ...อ.าํ...ตา...ห.อ....บา....ร.).. โดยเฉพาะโปรตีน เพ่ือนํามาสรางกลามเน้ือและเน้ือเยื่อกระดูก ซ่ึงจะชวยใหมีนํ้าหนักตัวและสวนสูง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ตามเกณฑม าตรฐานของกรมอนามยั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ การนอนหลบั พักผอ นใหเพียงพอ เพราะ รา งกายจะหลั่งฮอรโ มนการเจรญิ เตบิ โต................................................................................................................................. (Growth Hormone) ในตอนกลางคืนหลงั จากท่เี รานอนหลบั แลว ซ่งึ จะชวยใหร างกายเจรญิ เติบโต.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... และแข็งแรง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอ 4. นกั เรยี นเลอื กตอบขอใดก็ได ใหค รูพิจารณาเหตุผลสนับสนนุ 15
2. ÊÒÃÍÒËÒ÷¨Õè Òí ໚¹µ‹Í¡ÒÃà¨ÃÔÞàµÔºâµ¢Í§Ã‹Ò§¡Ò ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·Õè 2 ทกั ษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรท่ใี ช สารอาหารที่รางกายตองการ 1. การสังเกต 2. การลงความเหน็ จากขอ มลู จดุ ประสงค 3. การตีความหมายขอ มูลและลงขอสรุป ระบุประเภทของสารอาหารและบอกประโยชนข องสารอาหาร 4. การจดั กระทําและส่อื ความหมายขอ มลู แตละประเภทจากอาหารท่ีตนเองรับประทาน ตอ งเตรียมตอ งใช 1. กระดาษแข็งแผน ใหญ 1 แผน 2. สีไม 1 กลอ ง 3. แหลง ขอ มูล เชน หนังสอื อินเทอรเ น็ต เฉฉบลบั ย ลองทําดู µÍ¹·èÕ 1 1. แบงกลุม จากน้ันสืบคนขอมูลเกี่ยวกับหมูอาหารและสารอาหารแตละประเภท และประโยชนของ สารอาหารแตล ะประเภทท่ีรางกายไดร บั 2. รวมกันสรุปขอ มลู ท่ีสืบคนได จากน้ันชวยกันจดั ทาํ แผนภาพสรุปหมอู าหาร ประเภทของสารอาหาร และประโยชนข องสารอาหาร ลงในกระดาษแข็งแผน ใหญ พรอ มตกแตงใหสวยงาม 3. นาํ เสนอผลงานกลุมที่หนา ชัน้ เรยี น และรว มกันสรปุ ความรภู ายในชน้ั เรียน µÍ¹·Õè 2 1. แตล ะคนบนั ทกึ รายการอาหาร 3 มือ้ ทีร่ ับประทานใน 1 วนั 2. วเิ คราะหคุณคา ของอาหารแตละมื้อวา นักเรียนไดร ับสารอาหารประเภทใดบา ง และใน 1 วนั ไดรบั สารอาหารครบถว นตามที่รา งกายตองการหรอื ไม อยา งไร แลวบันทึกผล 16
บันทึกขอ มูล µÍ¹·èÕ 2 (แนวคาํ ตอบ) อาหารม้อื เชา ขา วตมไกสับ นม และน้ําเปลา............................................................................................................................................................................................................................................................... สารอาหาร ไดจาก โปรตนี ไกส ับ นม....................................................................................................................... คารโ บไฮเดรต ขา ว....................................................................................................................... ไขมนั กระเทยี มเจยี ว....................................................................................................................... วิตามินและเกลอื แร ตนหอม....................................................................................................................... อาหารมื้อกลางวนั ขาว ผดั ผกั รวมใสกุง แตงโม และนาํ้ เปลา.............................................................................................................................................................................................................................................. สารอาหาร ไดจ าก กุง....................................................................................................................... โปรตนี คารโบไฮเดรต ขาว....................................................................................................................... ไขมัน น้ํามันทีใ่ ชผัด....................................................................................................................... เฉฉบลบั ย วิตามนิ และเกลอื แร ผกั ชนิดตา ง ๆ กุง แตงโม....................................................................................................................... อาหารมื้อเย็น ขาว ไขเจียว พะแนงทะเล สม เขียวหวาน และน้าํ เปลา................................................................................................................................................................................................................................................................ สารอาหาร ไดจ าก ไข อาหารทะเล....................................................................................................................... โปรตีน คารโบไฮเดรต ขา ว....................................................................................................................... ไขมนั น้ํามนั ทใี่ ชทอดไข กะทิ....................................................................................................................... วิตามนิ และเกลอื แร อาหารทะเล สมเขียวหวาน....................................................................................................................... สรปุ ผล ใน 1 วัน นักเรียนไดร ับสารอาหารครบถว นตามทร่ี างกายตอ งการหรอื ไม ✓ ครบถวน คือ โปรตีน คารโ บไฮเดรต ไขมัน วติ ามนิ เกลอื แร และนาํ้.................................................................................................................................................................................................................................. ไมค รบถวน สารอาหารทขี่ าด คือ...................................................................................................................................................................... 17
หนตู อบได 1. เพราะเหตใุ ด เราจึงตองรับประทานอาหารใหไ ดสารอาหารครบ 6 ประเภท เพราะสารอาหารทําใหรางกายเจริญเติบโตและใหพลังงานแกรางกาย เพื่อใชในการทํากิจกรรม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ตา ง ๆ ในการดํารงชีวติ แตล ะวนั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ถาตองการใหพลังงานแกรางกายเพ่ือใชในการทํากิจกรรมตาง ๆ นักเรียนควรเลือก รับประทานอาหารที่ใหส ารอาหารประเภทใด เพราะเหตุใด ควรเลือกรับประทานอาหารท่ีใหสารอาหารประเภทโปรตีน คารโบไฮเดรต และไขมัน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เพราะสารอาหารเหลานีใ้ หพ ลงั งานแกรา งกาย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. ถา คณุ พอ ของนกั เรยี นมอี าการเหนบ็ ชาบอ ย ๆ ควรใหค ณุ พอ รบั ประทานอาหารประเภทใด ท่ีจะชว ยบรรเทาและปอ งกันโรคเหน็บชาได อาหารทีใ่ หว ติ ามิน B1 เชน เนื้อหมู เครอ่ื งในสตั ว ปลา ถ่ัว ไขแ ดง ผักใบเขยี ว.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. เพราะเหตใุ ด น้ําจึงจัดเปนสารอาหารทเี่ ราควรไดรบั ในแตล ะวนั เพราะน้ํามปี ระโยชนตอรา งกาย เชน ชวยในการขับถายของเสยี ชวยในการลําเลยี งสารในรา งกาย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ชวยควบคมุ อณุ หภมู ิรา งกายใหคงท่ี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5. หากนักเรียนตองการรบั ประทานอาหารใหไ ดสารอาหารครบ 6 ประเภท จะเลือกอาหาร จานใด ระหวา งกว ยเต๋ียวเสน เลก็ หมูตม ยาํ กับเสนใหญร าดหนา กงุ เพราะอะไร (แนวคําตอบ) ✓ กวยเต๋ยี วเสนเลก็ หมตู ม ยาํ เพราะ มโี ปรตนี (เนอ้ื หมู) คารโบไฮเดรต (เสนกว ยเตีย๋ ว)..................................................................................................................................................... ไขมัน (เนอ้ื หมแู ละน้าํ ซุป) วิตามนิ เกลอื แร และน้าํ (นํ้าซุปและผกั ) ครบถวน และมีไขมันนอ ยกวา.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เสน ใหญราดหนากุง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ เสนใหญราดหนา กงุ เพราะ มโี ปรตนี (เนอื้ กงุ ) คารโ บไฮเดรต (เสน กว ยเตยี๋ วและแปง ).......................................................................................................................................................................... ไขมนั (เสน กว ยเตยี๋ ว กงุ และนา้ํ ราดหนา ) วติ ามนิ เกลอื แร และนา้ํ (นาํ้ ราดหนา และผกั ) ครบถว น.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... และมผี ักมากกวากว ยเตีย๋ วเสนเล็กหมตู มยํา.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอ 5. นักเรยี นเลือกตอบขอใดกไ็ ด ใหครพู ิจารณาเหตผุ ลสนบั สนนุ 18
3. ÊѴʋǹÍÒËÒÃáÅоÅѧ§Ò¹·ÃÕè Ò‹ §¡Òµ͌ §¡Òà ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·èÕ 3 ทกั ษะกระบวนการ พลังงานท่ีไดรับจากอาหาร ทางวิทยาศาสตรทีใ่ ช 1. การสงั เกต 2. การใชจ าํ นวน จุดประสงค 3. การลงความเห็นจากขอ มลู 4. การตคี วามหมายขอ มลู และลงขอสรุป 1. บอกแนวทางในการเลือกรบั ประทานอาหารใหไ ดสารอาหาร ครบถวน ในสดั สวนท่ีเหมาะสมกบั เพศและวยั ของตนเอง รวมทงั้ มคี วามปลอดภยั ตอสุขภาพ 2. เลือกรับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถวนในสัดสวนที่เหมาะสมกับเพศและวัยของตนเอง รวมท้งั มคี วามปลอดภยั ตอสขุ ภาพ ตอ งเตรยี มตองใช ตารางแสดงคาปรมิ าณพลงั งานของตัวอยา งอาหารจานเดียว ชนดิ อาหาร ปรมิ าณ พลังงาน ชนดิ อาหาร ปรมิ าณ พลงั งาน เฉฉบลับย (กรัม) (กิโลแคลอรี) (กรัม) (กโิ ลแคลอร)ี 1. เสน หมน่ี าํ้ ลกู ชน้ิ เนอื้ 447 226 11. ขนมจนี นาํ้ เงย้ี ว 323 243 2. กว ยเตย๋ี วเสน ใหญ 354 292 12. ขาวยาํ ปกษใต 189 248 ราดหนา กงุ 494 352 13. ขนมจนี นาํ้ ยาปก ษใ ต 305 256 3. กว ยเตย๋ี วเสน ใหญ 354 385 14. ขนมจนี นาํ้ ยา 435 332 เยน็ ตาโฟ 4. กว ยเตยี๋ วเสน ใหญ 354 397 15. ขนมจนี ซาวนาํ้ 345 411 381 ราดหนา ไก 350 417 16. ขนมจนี นา้ํ พรกิ 367 497 5. กว ยเตย๋ี วเสน ใหญ 235 239 244 454 17. กระเพาะปลา 392 428 ราดหนา หมู 350 438 6. กว ยเตย๋ี วเนอ้ื สบั 530 18. หอยแมลงภทู อดใสไข 197 7. กว ยเตยี๋ วแกง 8. กว ยเตยี๋ วเสน เลก็ แหง หมู 577 19. ขา วขาหมู 289 9. ผดั ไทยใสไ ข 10. กว ยเตย๋ี วเสน ใหญ 679 20. ขา วหมแู ดง 320 540 ผดั ซอี ว๊ิ หมใู สไ ข (ทีม่ า : สาํ นักโภชนาการ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ ) 19
ลองทาํ ดู 1. สาํ รวจรายการอาหารจากตารางแสดงคาพลังงานของอาหารตวั อยาง ในหนา 19 2. เลอื กรายการอาหารทนี่ กั เรยี นตองการรบั ประทานใน 1 วนั จากตาราง โดยคํานึงถึงสารอาหารและ พลงั งานในสัดสวนท่ีเหมาะสมกับเพศและวยั ของตนเอง 3. สืบคนขอมูลสวนประกอบของอาหารและประเภทของสารอาหารท่ีอยูในอาหารที่เลือก แลว บนั ทึกผล 4. ระบุปริมาณสัดสวนของอาหารแตละสวนที่ประกอบในอาหารที่เลือกไวโดยประมาณ และคํานวณ ปรมิ าณพลงั งานของอาหารทง้ั หมดใน 1 วัน แลว บนั ทกึ ผล 5. สืบคน ขอ มลู เก่ยี วกับสดั สว นของอาหารที่ควรบริโภคตามหลกั ธงโภชนาการ และปริมาณพลงั งานท่ี รา งกายตองการตอวนั จากแหลง เรียนรตู าง ๆ 6. เปรียบเทียบสัดสวนของสารอาหารและปริมาณพลังงานจากอาหารท่ีไดรับใน 1 วัน (ท่ีเลือกไว) กบั ขอมลู ที่สืบคน มา แลว บันทกึ ผล 7. วิเคราะหสัดสวนของสารอาหาร ปริมาณพลังงาน และประเภทของสารอาหารท่ีไดรับจากอาหาร วาเหมาะสมกบั เพศและวยั ของตนเองหรอื ไม อยา งไร แลวบนั ทกึ ผล 8. นําเสนอผลการทํากจิ กรรมและนํามาเปรียบเทยี บกับเพอ่ื นในช้นั เรียน เฉฉบลบั ย 9. วางแผนในการเลือกรับประทานอาหารในสัดสวนที่เหมาะสมกับตนเอง เพ่ือใหไดสารอาหารและ พลังงานเพียงพอกบั ความตองการของรางกาย แลวนําเสนอหนา ชนั้ เรียน บนั ทกึ ขอ มลู • อาหารทเ่ี ลอื กรบั ประทานใน 1 วนั (แนวคําตอบ) อาหารมื้อเชา รบั ประทาน ขาวหมแู ดง.............................................................................................................................................................................................. มีสว นประกอบของอาหาร ดงั น้ี ขา ว ใหส ารอาหารประเภท คารโ บไฮเดรต ปริมาณ 100 กรมั................................................................................ ........................................................... ............................................................. หมู ใหส ารอาหารประเภท โปรตีน ปริมาณ 30 กรมั................................................................................ ........................................................... ............................................................. น้ําราด มันหมู ใหส ารอาหารประเภท ไขมนั ปริมาณ 9 กรมั................................................................................ ........................................................... ............................................................. แตงกวา ใหสารอาหารประเภท วิตามิน ปริมาณ................................................................................ ........................................................... ............................................................. ใหสารอาหารประเภท ปรมิ าณ................................................................................ ............................................................. ........................................................... 20
อาหารมื้อกลางวัน รับประทาน เสนหมี่น้ําลูกชน้ิ เน้อื........................................................................................................................................................................... มีสว นประกอบของอาหาร ดังนี้ เสน หมี่ ใหสารอาหารประเภท คารโบไฮเดรต ปริมาณ 30 กรมั................................................................................ ........................................................... ............................................................. ลูกชิน้ ใหส ารอาหารประเภท โปรตนี ปริมาณ 14 กรัม................................................................................ ........................................................... ............................................................. นา้ํ ซปุ ใหสารอาหารประเภท เกลือแร ปริมาณ................................................................................ ........................................................... ............................................................. ถั่วงอก ใหส ารอาหารประเภท วติ ามนิ ปริมาณ................................................................................ ........................................................... ............................................................. ใหส ารอาหารประเภท ปรมิ าณ................................................................................ ............................................................. ........................................................... อาหารม้ือเย็น รับประทาน กระเพาะปลา............................................................................................................................................................................................. มีสวนประกอบของอาหาร ดังนี้ กระเพาะปลา ใหสารอาหารประเภท โปรตนี ปรมิ าณ 22 กรัม................................................................................ ........................................................... ............................................................. เฉฉบลบั ย น้ําราด ใหสารอาหารประเภท คารโ บไฮเดรต ปรมิ าณ 5 กรัม................................................................................ ........................................................... ............................................................. มนั จากกระเพาะปลา ใหสารอาหารประเภท ไขมัน ปริมาณ 16 กรัม................................................................................ ........................................................... ............................................................. ใหส ารอาหารประเภท ปรมิ าณ................................................................................ ........................................................... ............................................................. ใหส ารอาหารประเภท ปริมาณ................................................................................ ........................................................... ............................................................. จากอาหารทง้ั 3 มอ้ื ทเ่ี ลอื กมา ปรมิ าณของพลงั งานทไ่ี ดร บั จากอาหารทง้ั หมด เทา กบั มื้อเชา + มอ้ื กลางวัน + มอ้ื เย็น 540.......................................................... 226.......................................................... 239.......................................................... รวม 1,005 กโิ ลแคลอรี.......................................................... 21
• เปรยี บเทยี บสดั สว นของสารอาหารตามธงโภชนาการกบั สัดสว นทน่ี กั เรียนประมาณไว กลมุ อาหาร ตามธงโภชนาการ ตามท่ตี นเองประมาณไว กลมุ ขา ว แปง 8-12 ทัพพี (144-216 กรัม)........................................................................................ 135 กรัม........................................................................................ กลมุ ผกั และผลไม ผกั 4-12 ทพั พี ผลไม 3-5 สวน........................................................................................ 1 ทพั พี........................................................................................ กลุมเนอ้ื สัตว ถ่วั ไข และนม 6-12 ชอ นโตะ (180 กรัม)........................................................................................ 66 กรัม........................................................................................ กลมุ นา้ํ มนั นาํ้ ตาล และเกลอื แร นอ ยท่ีสุด........................................................................................ 25 กรมั........................................................................................ พลังงาน 1,700 กโิ ลแคลอรี (เด็กผชู าย)........................................................................................ 1,005 กโิ ลแคลอรี........................................................................................ 1,600 กิโลแคลอรี (เดก็ ผหู ญิง)........................................................................................ ........................................................................................ • จากผลการเปรียบเทียบสัดสวนของสารอาหารและปริมาณพลังงานจากอาหารที่ไดรับใน 1 วัน นกั เรยี นคดิ วา เหมาะสมกับเพศและวัยของตนเอง เพราะ .......................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ✓ ไมเหมาะสมกับเพศและวยั ของตนเอง เพราะ ไดร บั สารอาหารและปรมิ าณพลงั งานไมเ พยี งพอ.................................................................................................................................. ตอความตองการของรางกาย ยังขาดสารอาหารประเภทโปรตีน วิตามิน และเกลือแร แตไดรับ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ สารอาหารประเภทไขมันมากเกนิ ไป................................................................................................................................................................................................................................................................................................ สรปุ ผล แนวทางในการเลือกรับประทานอาหารในสัดสวนท่ีเหมาะสมกับตนเอง เพื่อใหไดสารอาหารและ ปรมิ าณพลงั งานทีเ่ พียงพอกับความตอ งการของรางกาย อาหารทเี่ ลอื กรับประทานมปี ริมาณพลงั งานนอ ยกวาทีค่ วรไดรับใน 1 วนั ควรเลือกบริโภคอาหารใน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. กลมุ ผกั และโปรตนี ใหมากขนึ้.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ดงั น้ัน ควรรับประทานขาวสวยกบั แกงจืดผกั กาดขาวใสหมูสับ และสม 1 ผล เปนอาหารมอื้ เย็น.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 22
หนตู อบได 1. การทราบปรมิ าณพลังงานทต่ี อ งการใน 1 วัน มปี ระโยชนอ ยา งไร ทาํ ใหร จู กั เลอื กรบั ประทานอาหารเพอ่ื ใหไ ดส ารอาหารครบถว นและไดร บั ปรมิ าณพลงั งานทเี่ พยี งพอ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... กบั ความตอ งการของรา งกาย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ถานักเรยี นไดรบั ปริมาณพลงั งานจากอาหารประมาณ 2,000 กโิ ลแคลอรีตอวัน นกั เรยี น คดิ วา ตนเองไดร บั ปรมิ าณพลงั งานจากอาหารเหมาะสมกบั เพศและวยั หรอื ไม เพราะอะไร ไมเ หมาะสม เพราะในวยั ของฉนั ควรไดร ับปรมิ าณพลงั งานจากอาหารประมาณวันละ 1,500-1,700.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... กิโลแคลอรี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. หากในม้ือเชานักเรียนรับประทานขนมปง 3 แผน มื้อกลางวันรับประทานขาวสวย เฉฉบลับย 3 ทัพพี ถาตอนเยน็ คณุ แมท ํากวยเตีย๋ วลกู ช้นิ เสน บะหม่ี นักเรยี นควรรบั ประทานบะหม่ี กก่ี อ น จงึ จะไดป รมิ าณพลงั งานในกลมุ ขา ว แปง ทเ่ี หมาะสมกบั ความตอ งการของรา งกาย ปรมิ าณท่ีเหมาะสมในกลุม ขาว แปง ของเดก็ วัยเรียน คือ 8 ทพั พตี อ วัน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ซึ่งขาวสวย 1 ทัพพี = บะหมี่ 1 กอน = ขนมปง 1 แผน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ถาตอนเชารับประทานขนมปง 3 แผน มือ้ กลางวนั รบั ประทานขา วสวย 3 ทพั พี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ดงั นั้น มอ้ื เย็นควรรับประทานบะหมี่ 2 กอน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. หากนักเรียนรับประทานอาหารกลางวันแลว พบวา อาหารนั้นใหสารอาหารที่มีวิตามิน และเกลือแรไ มเพยี งพอ นักเรยี นจะเลอื กรับประทานอะไรเพ่มิ ระหวา งกลว ยหอม 1 ผล หรอื นาํ้ สมคน้ั 1 แกว เพราะอะไร (แนวคําตอบ) ✓ กลวยหอม 1 ผล เพราะ มีวิตามินและเกลือแรที่มีประโยชนหลายชนิด มีใยอาหาร................................................................................................................................................................................... ชวยในการขับถาย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ น้ําสมค้นั 1 แกว เพราะ มีวิตามนิ สงู ใหพลงั งานตํา่ กวา กลวยหอม.................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอ 4. นกั เรยี นเลือกตอบขอใดก็ได ใหครูพจิ ารณาเหตุผลสนับสนุน 23
กฝิจกกทรรักมษะ º··èÕ 1 1. พิจารณาชวงอายุ แลวระบุวาอยูในชวงวัยใด พรอมท้ังอธิบายการเจริญเติบโตของคน ในแตละชว งวยั ชวงอายุ 0-1 ป อยูในชวงวัย ทารก....................................................................................................................................................................................... การเจริญเติบโต ผิวหนังออนนุม ฟนน้ํานมเริ่มขึ้นเมื่ออายุประมาณ 7-8 เดือน มีกลามเนื้อนอย....................................................................................................................................................................................................................................... แขนและขางออยูเกอื บตลอดเวลา.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย ชวงอายุ 1-6 ป อยูในชว งวยั กอนเรียน....................................................................................................................................................................................... การเจริญเติบโต รูปรางจะคอย ๆ ยืดตัวออก ใบหนาและศีรษะเล็กลง แขน ขา ลําตัว และคอ....................................................................................................................................................................................................................................... เรียวยาวข้ึน สว นมอื และเทา จะใหญแ ละแขง็ แรงขนึ้.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ชว งอายุ 7-12 ป อยใู นชว งวยั เรยี น................................................................................................................................................................................... การเจรญิ เติบโต ฟน นา้ํ นมเรมิ่ หลดุ ฟน แทง อกขนึ้ มาแทน สว นสงู เพมิ่ ขน้ึ ประมาณ 4-5 เซนตเิ มตร....................................................................................................................................................................................................................................... ตอป และนา้ํ หนักเพ่ิมขน้ึ ประมาณ 2-3 กิโลกรัม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ชว งอายุ 13-19 ป อยูใ นชว งวยั รนุ.............................................................................................................................................................................. การเจรญิ เตบิ โต เพศชายเร่มิ มหี นวดเครา เสยี งหา ว กลา มเนอ้ื แข็งแรง สว นเพศหญิงหนา อกขยาย....................................................................................................................................................................................................................................... ใหญขึ้น สะโพกผายออก มีประจาํ เดือน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ชว งอายุ 20-39 ป อยใู นชว งวัย หนุม สาว.............................................................................................................................................................................. การเจริญเติบโต เพศชายไหลกวางข้ึน ขนาดของตนแขนเพิ่มข้ึน สวนเพศหญิงเตานมและสะโพก....................................................................................................................................................................................................................................... เจริญเต็มท่ี ในวยั น้จี ะมีพฒั นาการทางดานรา งกายเจริญเติบโตอยางเต็มท่ี.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 24
2. วิเคราะหขอ ความทกี่ ําหนดให แลว ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี คุณแมเตรียมอาหารมื้อเย็นใหหนูแดงรับประทานตอนกลับมาจากโรงเรียน โดยมี ขา วสวย ผัดฟกทองใสไข กุง ชบุ แปงทอด และแกว มงั กร 1 ผล 1) ถาหนูแดงรับประทานอาหารมื้อเย็นที่คุณแมเตรียมให หนูแดงจะไดรับสารอาหาร แตละประเภทจากอาหารใดบาง • โปรตีน ไดจ าก กุง ไข...................................................................................................................................................................................................................... • คารโ บไฮเดรต ไดจาก ขาว แปง.............................................................................................................................................................................................. • ไขมัน ไดจ าก นาํ้ มนั จากการผดั และทอด......................................................................................................................................................................................................................... • วิตามนิ ไดจ าก ฟกทอง ไข แกวมงั กร.................................................................................................................................................................................................................... • เกลอื แร ไดจ าก ฟกทอง ไข กุง แกว มงั กร.................................................................................................................................................................................................................. 2) หลงั จากรับประทานอาหารมอื้ เย็นเสร็จ หนูแดงดื่มนํ้า 2 แกว นักเรยี นคดิ วา นํ้าให เฉฉบลับย สารอาหารประเภทใด และมีประโยชนตอ รา งกายอยางไร น้ํา เปนสารอาหารประเภทท่ีไมใหพลังงาน แตรางกายขาดไมได ซ่ึงน้ํามีประโยชน เชน............................................................................................................................................................................................................................................................................. ชว ยในการขับถายของเสีย ชวยลาํ เลยี งสารในรา งกาย ชว ยควบคุมอณุ หภูมใิ นรางกายใหคงที่............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) ถาหนูแดงแพอาหารทะเล หนูแดงควรใหคุณแมทําเมนูใดที่สามารถแทนเมนูกุง ชุบแปง ทอดเพือ่ ใหไ ดร บั สารอาหารท่ีเหมือนกัน (แนวคาํ ตอบ) ตม จืดไขน้าํ โดยไดรับโปรตนี จากไข ไขมนั จากการทอดไขเจียว และเกลือแรจ ากผกั ชี............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 4) ถา หนูแดงชอบรบั ประทานอาหารประเภทของทอดเปน ประจาํ นักเรียนคดิ วา จะสง ผลเสียตอ รา งกายของหนูแดงหรอื ไม อยา งไร สงผลเสีย เพราะถารางกายไดรับไขมันมากเกินความตองการ ไขมันจะเก็บสะสมตามสวน............................................................................................................................................................................................................................................................................. ตาง ๆ ของรางกาย อาจทําใหเกดิ ภาวะโรคอว นได............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 25
3. ตอบคาํ ถามตอไปนี้ 1) ในวยั ของนักเรียนปรมิ าณพลังงานทร่ี า งกายตองการใน 1 วัน ประมาณก่กี โิ ลแคลอรี 1,700 กิโลแคลอรตี อ วนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 2) ¹èѹÊÔ จากภาพ เพราะเหตใุ ดแสตมปจ งึ มรี ปู รา งอว น กวา สตางค áʵÁ» ·íÒäÁ¹Ò เ พ ร า ะ อ า จ ไ ด รั บ ป ริ ม า ณ พ ลั ง ง า น ม า ก ก ว า ที่................................................................................................................................................. ͌ǹ¨Ñ§ รางกายตองการใน 1 วัน ซึ่งปริมาณพลังงานท่ี................................................................................................................................................. มากกวาจะสะสมอยูในรางกายในรูปไขมัน จึงเปน................................................................................................................................................. สาเหตุของโรคอวน................................................................................................................................................. เฉฉบลบั ย 3) ตามสัดสวนการรับประทานอาหารตามธงโภชนาการ อาหารในกลุมใดที่ควร รับประทานปริมาณมากที่สุด และควรรับประทานในสดั สว นเทา ใด 26 กลมุ ขา ว แปง ควรรบั ประทาน 8-12 ทพั พตี อ วนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 4) นิหนาอายุ 25 ป กําลังต้ังครรภ นิหนาตองการสารอาหารประเภทใดมากที่สุด เพราะอะไร ตองการสารอาหารทุกประเภท เพราะอาหารบางสวนจะถูกนําไปใชเลี้ยงทารกในครรภและ............................................................................................................................................................................................................................................................................. นาํ ไปผลิตน้ํานม............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 5) ยกตัวอยางวตั ถเุ จือปนอาหารมา 1 ชนดิ ที่พบไดใ นชีวติ ประจําวัน พรอ มบอกผลเสีย ท่ีเกิดข้นึ กบั รา งกายถา รับประทานในปรมิ าณทไี่ มเ หมาะสม (แนวคําตอบ) สารกันบูดหรือวตั ถกุ นั เสีย ซ่งึ หากรบั ประทานในปรมิ าณมากอาจทาํ ใหปวดศีรษะ อาเจียน............................................................................................................................................................................................................................................................................. หรอื หมดสติ และถา รบั ประทานตดิ ตอ กนั เปน เวลานาน อาจเกดิ พษิ สะสมในรา งกายเรอื้ รงั และ............................................................................................................................................................................................................................................................................. อาจกอใหเกดิ มะเรง็ ได.............................................................................................................................................................................................................................................................................
ท¡¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดขั้นสูง ¹Ø‹¹¡Ñº¹Ô¡ ª‹Ç¤سáÁ‹¤Ô´·ÕÊԨРอา นสถานการณท ่ีกาํ หนดให แลวตอบคาํ ถาม ¤Ø³áÁ‹¤Ð »‚¹éÕ ¨Ð·íÒÍÒËÒÃÍÐäÃä» àÅéÕ§¤Ø³µÒ¤Ø³ÂÒ ·èÕºŒÒ¹¾Ñ¡¤¹ªÃҴդРเฉฉบลบั ย ใหน กั เรยี นชว ยคณุ แมค ดิ เมนอู าหารเพอ่ื นาํ ไปเลย้ี งคนชราทบี่ า นพกั คนชรา 1 มอ้ื และวเิ คราะห สารอาหารท่ีไดจากสวนประกอบของอาหาร พรอมบอกเหตผุ ลท่เี ลือกเมนอู าหารน้ี (แนวคําตอบ) 1. เมนูอาหารท่ีนกั เรียนคิด คือ ขนมจนี ซาวนาํ้..................................................................................................................................................................................................... 2. สารอาหารที่ไดจ ากสว นประกอบของอาหารในเมนอู าหารน้ี ไดแก โปรตนี ไดจ าก ไข ปลากราย.......................................................................................................................... ............................................................................................................................................... คารโบไฮเดรต ไดจาก เสน ขนมจีน.......................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ไขมัน ไดจาก กะทิ.......................................................................................................................... ............................................................................................................................................... วติ ามนิ ไดจ าก สบั ปะรด มะนาว.......................................................................................................................... ............................................................................................................................................... เกลอื แร ไดจ าก กุงแหง.......................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 3. เหตุผลทเี่ ลือกเมนอู าหารนี้ เพราะ ไดรับสารอาหารครบท้ัง 5 ประเภท นอกจากน้ี ยังเปน.................................................................................................................................................................................. อาหารที่ชวยคลายความรอน เนื่องจากมีสับปะรดและมะนาวที่ใหวิตามินซี เมื่อกินแลวจะรูสึกสดช่ืน................................................................................................................................................................................................................................................................................................ มีขิงทีช่ ว ยขับลม และกระเทยี มทชี่ ว ยลดคอเลสเตอรอล ซ่งึ เหมาะกบั คนในวัยชรา.......................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 27
º··èÕ 2 ÃкºÂÍ‹ ÂÍÒËÒâͧÃÒ‹ §¡Ò ¡¨Ô ¡ÃÃÁ นําสูการเรียน อานสถานการณท ่กี าํ หนดให แลวตอบคําถาม àÁè×͵͹ÃѺ»ÃзҹÍÒËÒà àÅ‹ÒãËŒ¿˜§ ÍÇÑÂÇÐã¹ÃкºÂ‹Í ¡ÅÒ§Çѹ ¤ÃÙµŒ¹Í¸ÔºÒÂàÃ×èͧ ˹‹ÍÂÊÔ ÍÒËÒûÃСͺ´ŒÇ ÃкºÂ‹ÍÂÍÒËÒÃãËŒàÃÒ¿˜§ »Ò¡ ËÅÍ´ÍÒËÒà ¡ÃÐà¾ÒÐÍÒËÒà ÅíÒäÊŒàÅç¡ ÅíÒäÊŒãËÞ‹ áÅзÇÒÃ˹ѡ ᵋàÃÒÂѧʧÊÑÂÍÂÙ‹Ç‹Ò ¢éѹµÍ¹ §éѹàÃÒä»ËÒ ¡ÒËÍÂÍÒËÒÃàÃÔèÁµÑé§áµ‹ ¢ŒÍÁÙšѹ´Õ¡Ç‹Ò เฉฉบลับย àÃÒà¤éÕÂÇÍÒËÒÃàÅÂËÃ×Íà»Å‹Ò áÅŒÇàÁè×ÍàÃÒ¡Å×¹ÍÒËÒÃÅ§ä» Áѹ¨Ð仢éѹµÍ¹ä˹µ‹Í นกั เรียนคดิ วา ระบบยอยอาหารมกี ารทาํ งานรวมกนั อยางไร เมื่อรับประทานอาหารเขาไป ฟนจะเค้ียว ล้ินชวยคลุกเคลา และตอมนํ้าลายจะขับน้ําลายท่ีมี............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เอนไซมอะไมเลสออกมายอยสารอาหารท่ีเปนคารโบไฮเดรตใหมีขนาดเล็ก แลวสงตอไปยังหลอดอาหาร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ แ ล ะ ก ล า ม เ นื้ อ ห ล อ ด อ า ห า ร จ ะ ห ด แ ล ะ ค ล า ย ตั ว เ พื่ อ บี บ อ า ห า ร ใ ห เ ค ลื่ อ น ที่ ไ ป ยั ง ก ร ะ เ พ า ะ อ า ห า ร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กลา มเนอ้ื กระเพาะอาหารจะหดและคลายตวั เพอ่ื คลกุ เคลา อาหารและผลติ เอนไซมเ พปซนิ ออกมายอ ยสารอาหาร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ประเภทโปรตนี แลว สง ตอ ไปยงั ลาํ ไสเ ลก็ ทท่ี าํ หนา ทยี่ อ ยสารอาหารใหม ขี นาดเลก็ และดดู ซมึ สารอาหารตา ง ๆ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เขา สกู ระแสเลอื ดและสง ตอ ไปยังสว นตา ง ๆ ของรางกายได จากนัน้ กากอาหารที่เหลอื จากการยอยจะถกู สง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ไปยังลําไสใ หญท่ีทําหนาท่ดี ดู นํ้า วติ ามนิ และเกลือแรกลับเขาสูรา งกาย สวนกากอาหารจะถกู ขับถายเปน............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ อุจจาระออกจากรา งกายทางทวารหนกั............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 28
ÃкºÂ‹ÍÂÍÒËÒà ¡¨Ô ¡ÃÃÁ·Õè 1 ทกั ษะกระบวนการ แบบจําลองระบบยอยอาหาร ทางวทิ ยาศาสตรท่ีใช จดุ ประสงค 1. การสงั เกต 1. สรางแบบจาํ ลองระบบยอยอาหาร เพ่ืออธบิ ายหนาท่ีของอวยั วะ 2. การสรา งแบบจําลอง 3. การลงความเหน็ จากขอ มูล 4. การตีความหมายขอ มลู และลงขอ สรุป 5. การจดั กระทาํ และสื่อความหมายขอ มลู ในระบบยอยอาหาร 2. อธบิ ายการยอยอาหารและการดูดซมึ สารอาหารของอวัยวะในระบบยอ ยอาหาร 3. บอกแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะในระบบยอ ยอาหารใหทํางานเปนปกติ ตอ งเตรียมตองใช 1. วัสดุอปุ กรณใ นทอ งถ่นิ ท่หี าไดงา ยสําหรบั สรา งแบบจาํ ลองระบบยอ ยอาหาร เฉฉบลบั ย 2. แหลงขอ มูล เชน หนังสอื อินเทอรเ น็ต 3. วสั ดอุ ปุ กรณใ นการจัดทาํ หนงั สือนิทานหรอื การต นู ภาพ เชน สมุดภาพ กระดาษ A4 ดนิ สอสี ลองทาํ ดู µÍ¹·èÕ 1 1. แบงกลุม จากน้ันสืบคนขอมูลเกี่ยวกับระบบยอยอาหาร ลักษณะและหนาที่ของอวัยวะแตละสวน ในระบบยอยอาหาร และความสัมพนั ธข องอวยั วะตาง ๆ ในระบบยอ ยอาหาร แลวบันทึกขอ มูล 2. ชวยกนั วางแผนสรา งแบบจาํ ลองระบบยอ ยอาหารในรูปแบบตา ง ๆ ทก่ี ลมุ สนใจ เพ่ือบรรยายหนา ท่ี ของอวยั วะตา ง ๆ ในระบบยอ ยอาหาร โดยใหว าดภาพแบบจาํ ลองลงในสมดุ พรอ มชว ยกนั จดั เตรยี ม วสั ดอุ ปุ กรณท ีห่ าไดงา ยในทอ งถิ่น 3. รวมกันสรา งแบบจําลองตามท่วี างแผนไว แลวเปรยี บเทยี บสว นประกอบของแบบจําลองกับอวัยวะ ตาง ๆ ในระบบยอยอาหารทีส่ ืบคนขอมลู ไว แลว บนั ทกึ ผล 4. นาํ เสนอแบบจาํ ลอง แลว รว มกนั สรปุ เกยี่ วกบั หนา ทแ่ี ละการทาํ งานรว มกนั ของอวยั วะตา ง ๆ ในระบบ ยอ ยอาหารภายในชนั้ เรยี น µÍ¹·Õè 2 29 1. ใหแตล ะกลมุ สืบคนขอมลู เกี่ยวกับระบบยอ ยอาหาร โดยมหี วั ขอ ดังน้ี • ความสําคญั ของระบบยอยอาหาร • กระบวนการยอ ยอาหารและการดดู ซึมสารอาหาร • แนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะตา ง ๆ ในระบบยอ ยอาหาร
2. สรุปขอมูลท่ีสืบคนได แลวนํามาสรางเปนหนังสือนิทานหรือการตูนภาพ 1 เร่ือง เพื่อใหความรู เกี่ยวกับระบบยอยอาหาร และแนวทางในการดูแลรักษาอวัยวะในระบบยอยอาหารใหทํางานเปน ปกติ โดยตองมีความสอดคลอ งกบั หวั ขอ ทส่ี ืบคนมา 3. ชวยกันตกแตงหนังสือนิทานหรือการตูนภาพใหสวยงาม แลวสงตัวแทนแตละกลุมนําเสนอผลงาน หนา ช้นั เรยี น โดยเลาเรื่องใหนาสนใจ บันทึกขอมูล µÍ¹·èÕ 1 • ลักษณะและหนา ที่ของอวัยวะแตละสวนในระบบยอยอาหาร ปาก (mouth) (แนวคําตอบ) เปน จดุ เรมิ่ ตน ของทางเดนิ อาหาร ประกอบดว ย 3 สว น ไดแ ก ฟน ใชบ ดเคยี้ วอาหารใหม ขี นาดเลก็................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กอนจะกลืน ล้ิน ชวยคลุกเคลาอาหาร ชวยในการกลืนอาหาร และรับรสชาติอาหาร ตอมนํ้าลาย................................................................................................................................................................................................................................................................................................ สรางนํ้าลายท่ีมีเอนไซมอ ะไมเลสออกมายอ ยสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต................................................................................................................................................................................................................................................................................................ หลอดอาหาร (esophagus) ได หเปลน อทดออตาหรงารยทาวาํ ปหรนะามทาลี่ณาํ เล25ยี งเแซลนะตสเิงมอตารหาอรยไบูปยรงัเิ วบณรหเิ วลณงั กทรอ ะลเพมามะอกี าลหา ามรเนโอื้ดทยสี่กาลมา ามรเนถหอ้ื ดจะแบลบีะคตลวั ทายาํ ตใหวั เฉฉบลบั ย ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ อาหารเคลอ่ื นท่ีผา นไปได................................................................................................................................................................................................................................................................................................ กระเพาะอาหาร (stomach) อยูในชองทองคอนไปทางฝงซาย มีกลามเน้ือหนายืดหยุนไดดี กระเพาะอาหารจะยอยสารอาหาร................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ประเภทโปรตนี และดดู ซมึ แอลกอฮอลแ ละสารทล่ี ะลายในไขมนั ได โดยปกตอิ าหารจะอยใู นกระเพาะอาหาร................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ประมาณ 30 นาที ถงึ 6 ชั่วโมง ขนึ้ อยกู ับชนดิ ของอาหารทรี่ ับประทาน................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ลําไสเ ลก็ (small intestine) เปนทอยาวประมาณ 6-7 เมตร และกวางประมาณ 2.5 เซนติเมตร มวนขดอยูภายในชองทอง................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ลาํ ไสเ ลก็ จะสรา งเอนไซม (นา้ํ ยอ ย) หลายชนดิ เพอ่ื ใชย อ ยสารอาหารทกุ ประเภทแลว ดดู ซมึ เขา สกู ระแสเลอื ด................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เพื่อสงไปเลยี้ งสวนตา ง ๆ ของรางกาย................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ลาํ ไสใ หญ (large intestine) เปน ทอ ทต่ี อ จากลาํ ไสเ ลก็ มคี วามยาวประมาณ 1.5 เมตร และกวา งประมาณ 6 เซนตเิ มตร ลาํ ไสใ หญ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ จะดูดซึมนํ้า วิตามนิ และเกลือแรจากกากอาหารทไี่ มม กี ารยอ ยแลวกลับคนื สกู ระแสเลือด และขบั เมอื ก................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ออกมาเพื่อหลอ ล่ืนการเคล่อื นตัวของกากอาหารไปยงั ทวารหนกั................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 30
ทวารหนัก (anus) ทาํ หนา ทข่ี ับกากอาหารท่สี ะสมและรวมกนั อยูใ นลําไสตรงใหออกจากรางกายในรปู ของอุจจาระ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ • ความสัมพนั ธข องอวัยวะตาง ๆ ในระบบยอ ยอาหาร เมอื่ รบั ประทานอาหารเขา ไป ฟน ลนิ้ ตอ มนา้ํ ลายจะทาํ การยอ ยอาหาร แลว สง ตอ ไปยงั หลอดอาหาร................................................................................................................................................................................................................................................................................................ และกระเพาะอาหาร เพ่ือยอยอาหารประเภทโปรตีน แลวสงตอไปยังลําไสเล็กเพ่ือยอยสารอาหาร................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ทกุ ประเภทและดดู ซมึ สารอาหารเขา สกู ระแสเลอื ด จากนน้ั กากอาหารทเ่ี หลอื จากการยอ ยจะถกู สง ไปยงั................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ลําไสใหญเพือ่ ดูดนํ้า วิตามิน และเกลือแรกลบั เขาสูรา งกาย สวนกากอาหารจะถกู ขบั ถายเปนอุจจาระ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ออกจากรางกายทางทวารหนกั................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ บนั ทกึ ขอ มลู µÍ¹·èÕ 2 (แนวคําตอบ) • ความสาํ คญั ของระบบยอยอาหาร เฉฉบลับย ระบบยอ ยอาหารจะยอ ยอาหารทเี่ รารบั ประทานเขา ไปใหเ ปน สารอาหารขนาดเลก็ จนรา งกายสามารถ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ดดู ซมึ เขาสกู ระแสเลือดและถกู ลําเลียงไปยังสวนตา ง ๆ ของรา งกายได................................................................................................................................................................................................................................................................................................ • กระบวนการยอ ยอาหารและการดูดซมึ สารอาหาร เรม่ิ ตงั้ แตป ากผา นคอหอยสง ตอ ไปตามหลอดอาหาร เขา สกู ระเพาะอาหาร ลาํ ไสเ ลก็ ลาํ ไสใ หญ และ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ทวารหนกั สว นการดูดซมึ สารอาหารจะเกดิ ข้ึนพรอมกับการทาํ งานของกระบวนการยอ ยอาหาร................................................................................................................................................................................................................................................................................................ • แนวทางในการดูแลรกั ษาอวยั วะตา ง ๆ ในระบบยอยอาหาร 1) หลกี เลย่ี งอาหารทม่ี รี สจดั ไขมนั สงู และรบั ประทานอาหารทม่ี ใี ยอาหารสงู เชน ผักและผลไมต า ง ๆ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2) งดสบู บุหร่ีและด่ืมเครื่องด่มื ทีม่ ีแอลกอฮอล แลว ออกกําลงั กายอยางสม่ําเสมอ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ สรปุ ผล ระบบยอยอาหารจะทําหนาที่ยอยอาหารท่ีเรารับประทานเขาไปในแตละวันใหเปนสารอาหารขนาด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. เลก็ จนรา งกายสามารถดดู ซมึ สารอาหารเหลา นนั้ เขา สกู ระแสเลอื ด และถกู ลาํ เลยี งไปยงั สว นตา ง ๆ ของ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. รา งกายได ซงึ่ เราควรปฏบิ ตั ติ นและดแู ลรกั ษาอวยั วะตา ง ๆ เพอื่ ชว ยใหร ะบบยอ ยอาหารสามารถทาํ งานได.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ตามปกติ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 31
หนตู อบได 1. “ในขณะที่เราเค้ียวอาหารอยู จะมีนํ้าลายออกมาปนอยูภายในปากดวย” จากขอความ สามารถแยกการยอยอาหารแบบเชงิ กลและเชงิ เคมีไดอยา งไร ในขณะท่ีเราเค้ียวอาหาร เปนการยอยเชิงกล แตเมื่อมีนํ้าลายออกมาปนอยูภายในปาก จะเปน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... การยอ ยเชงิ เคมี เพราะในนาํ้ ลายมเี อนไซมส �หรบั ยอ ยสารอาหารประเภทโปรตนี คารโ บไฮเดรต และ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ไขมนั ใหเ ปลยี่ นเปน สารท่ีมขี นาดเล็กลง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. เพราะเหตุใด บางครั้งเราจงึ มีอาการแสบทอ งในเวลาท่ีเราหวิ มาก ๆ เพราะในกระเพาะอาหารมนี าํ้ ยอ ยทใ่ี ชย อ ยอาหาร ดงั นนั้ เมอ่ื เวลาทมี่ นี าํ้ ยอ ยหลง่ั ออกมาในกระเพาะ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... อาหารแลว ไมมอี าหาร นํ้ายอ ยอาจยอ ยเนอ้ื เยอ่ื ของกระเพาะอาหาร ทาํ ใหเรารูสกึ แสบทองได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. การเคย้ี วอาหารใหล ะเอียดกอนกลืน มผี ลดีตอ ระบบยอยอาหารอยางไร ชวยใหระบบยอยอาหารไมตองทํางานหนักมาก เพราะอาหารที่ละเอียดจะยอยงายและลําไสเล็ก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... เฉฉบลับย สามารถดดู ซมึ สารอาหารทผ่ี า นเขา มาไดง า ยขนึ้ ซง่ึ อาหารทล่ี ะเอยี ดจะถกู ยอ ยไดด กี วา อาหารทไี่ มล ะเอยี ด.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. ถาระบบยอยอาหารทํางานผิดปกตจิ ะสงผลเสยี ตอรา งกายอยา งไร อาจทําใหเกิดอาการทองอืด ทองเฟอ แนนจุกเสียด หรืออาการแสบที่หนาอกเน่ืองจากกรด.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ไหลยอนทเี่ กิดจากหูรูดของหลอดอาหารปด ไมส นิท ทําใหกรดในกระเพาะอาหารไหลยอนข้นึ มาได.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5. หากนักเรียนรูสึกวาตนเองมีอาการทองผูก นักเรียนจะเนนรับประทานผักหรือผลไม เพราะเหตใุ ด (แนวคําตอบ) ✓ ผัก เพราะ มีใยอาหารสงู โดยเฉพาะผกั ใบเขยี ว เชน คะนา ผกั โขม บรอกโคลี.................................................................................................................................................................................................................................. กวางตุง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ ผลไม เพราะ ผลไมบ างชนดิ มใี ยอาหารสงู เชน มะละกอ กลว ย สม มะมว ง......................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... หมายเหตุ : ขอ 5. นักเรยี นเลือกตอบขอใดกไ็ ด ใหครูพจิ ารณาเหตผุ ลสนับสนุน 32
กฝิจกกทรรักมษะ º··èÕ 2 1. ดูภาพ แลวบอกชื่ออวัยวะท่ีเก่ียวของกับระบบยอยอาหาร พรอมทั้งอธิบายหนาท่ีของ อวยั วะแตล ะสว น ฟน มหี นาท่ีในการบดเค้ยี ว.................................................................................... ลิ้น มีหนาท่ีคลุกเคลาอาหาร.................................................................................... อาหารใหม ขี นาดเลก็ ลงกอน.................................................................................... ชว ยในการกลนื และรบั รสชาติ.................................................................................... กลืน.................................................................................... อาหาร.................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ลาํ ไสเลก็ ทาํ หนาท่ยี อ ย.................................................................................... หลอดอาหาร ทําหนาที่................................................................................... เฉฉบลบั ย อาหารทุกประเภทและดูดซึม.................................................................................... ลําเลยี งและสง อาหารไปยงั................................................................................... สารอาหารเขาสกู ระแสเลือด..................................................................................... บรเิ วณกระเพาะอาหาร.................................................................................... เพอ่ื สงไปเล้ียงสว นตา ง ๆ..................................................................................... โดยกลามเนอื้ จะบีบตัว ทําให................................................................................... ของรางกาย..................................................................................... อาหารเคลื่อนทผ่ี านไปได................................................................................... .................................................................................... กระเพาะอาหาร ทาํ หนาท่ียอ ย................................................................................... สารอาหารประเภทโปรตนี................................................................................... ทวารหนัก ทาํ หนาท่ขี ับกาก.................................................................................... และดูดซมึ แอลกอฮอลแ ละ.................................................................................... อาหารทส่ี ะสมอยใู นลาํ ไสตรง.................................................................................... สารที่ละลายในไขมันได................................................................................... ใหออกจากรา งกายในรปู ของ.................................................................................... อุจจาระ.................................................................................... ลาํ ไสใหญ ทาํ หนาทด่ี ดู ซมึ นํา้................................................................................... วติ ามิน และเกลือแร จาก................................................................................... .................................................................................... กากอาหารท่ีไมม กี ารยอยแลว.................................................................................... .................................................................................... กลบั คืนสูก ระแสเลือด................................................................................... กระเพาะอาหาร 33 www.aksorn.com/interactive3D/RB621
2. ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1) ตบั และตับออ นมหี นา ที่อยา งไรในระบบยอยอาหาร - ตบั มหี นา ทสี่ รา งนาํ้ ดี ซงึ่ จะถกู สง ไปลาํ ไสเ ลก็ เพอื่ ชว ยยอ ยไขมนั ใหแ ตกตวั เปน ไขมนั เมด็ เลก็ ๆ............................................................................................................................................................................................................................................................................. - ตับออ น มีหนา ทส่ี รา งเอนไซมหลายชนดิ ทใ่ี ชส �หรับการยอยสารอาหาร............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 2) การยอยเชิงกลและการยอ ยเชิงเคมีมีความแตกตางกนั อยางไร - การยอยเชิงกล เปนการยอยโดยไมใชเ อนไซม เชน การเคีย้ วอาหาร............................................................................................................................................................................................................................................................................. - การยอ ยเชงิ เคมี เปน การยอ ยทใ่ี ชเ อนไซมย อ ยสลายสารอาหารประเภทคารโ บไฮเดรต โปรตนี............................................................................................................................................................................................................................................................................. และไขมนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) การทํางานของระบบยอยอาหารขนั้ ตอนใดบา งทเ่ี กดิ การยอ ยเชิงเคมี ขณะทตี่ อ มนาํ้ ลายขบั นาํ้ ลายทมี่ เี อนไซมอ ะไมเลสออกมายอ ยสารอาหารประเภทคารโ บไฮเดรต............................................................................................................................................................................................................................................................................. กระเพาะอาหารผลติ เอนไซมเ พปซนิ ออกมายอ ยสารอาหารประเภทโปรตนี ลาํ ไสเ ลก็ สรา งเอนไซม............................................................................................................................................................................................................................................................................. และรับเอนไซมจากตบั ออนมายอยสารอาหารทกุ ประเภทใหมีโมเลกลุ เล็กลงจนสามารถดดู ซึมไดเฉฉบลบั ย ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 4) เพราะเหตใุ ด เวลาทเ่ี ราไมไ ดข บั ถายอจุ จาระเปนเวลาหลายวนั เราจะขับถา ยอจุ จาระ ไดลําบากหรือมีอาการทองผูก เพราะลําไสใหญมีหนาท่ีดูดซึมนํ้า วิตามิน และเกลือแร ซึ่งกากอาหารท่ีถูกดูดซึมแลวจะมี............................................................................................................................................................................................................................................................................. ลักษณะเหนียวขน ถาอยูในลําไสใหญหลาย ๆ วัน ลําไสใหญจะดูดน้ําออกจากกากอาหารมาก............................................................................................................................................................................................................................................................................. ทําใหขบั ถายไดลําบากเนอื่ งจากอุจจาระแขง็ ตวั มากข้ึน............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 5) นกั เรยี นเหน็ ดว ยกบั ขอ ความทว่ี า “การดม่ื นมเปรยี้ วจะชว ยใหก ารขบั ถา ยดขี นึ้ ” หรอื ไม อธิบายเหตผุ ลประกอบ (แนวคําตอบ) เห็นดวย เพราะในนมเปร้ียวมีแบคทีเรียดี หรือท่ีเรียกวา โพรไบโอติก ซึ่งแบคทีเรีย............................................................................................................................................................................................................................................................................. ตัวนี้จะมีสวนชวยในการทํางานของลําไสทําใหขับถายไดเปนปกติ และยังชวยยับย้ังการ............................................................................................................................................................................................................................................................................. เจรญิ เติบโตของแบคทีเรยี ที่กอ ใหเ กดิ โรคในลําไสไดอีกดวย............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 34
3. ตอบคําถามตอ ไปนี้ • นา นฟาชอบซอ้ื อาหารแชแ ขง็ พรอ มปรุงมารับประทานเปน ประจํา • เขตแดนออกกําลังกายสัปดาหล ะ 4-5 วัน เปน ประจาํ • จอมทัพเตมิ พริกปนและนํ้าสมสายชลู งในกวยเตยี๋ วปรมิ าณมาก ๆ • ดาวเหนือรับประทานไกท อด 3-5 วนั ตอสปั ดาห เปน ประจํา • ตนฝนรับประทานผักและผลไมเปนประจาํ ทกุ วัน 1) พฤติกรรมของเดก็ คนใดบางจัดเปน พฤตกิ รรมที่ไมเหมาะสมตอ การดแู ลรกั ษาอวยั วะ ตา ง ๆ ในระบบยอ ยอาหาร นานฟา จอมทัพ และดาวเหนือ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 2) จากคาํ ตอบในขอ 1) ถา นกั เรยี นเปน เพอื่ นของเดก็ เหลา นน้ั นกั เรยี นจะเสนอแนวทาง เฉฉบลบั ย ในการปฏบิ ตั ิตนทีเ่ หมาะสมใหเด็กแตละคนอยา งไร (แนวคาํ ตอบ) - นา นฟา ควรเปลยี่ นจากรบั ประทานอาหารแชแ ขง็ พรอ มปรงุ มาเปน อาหารทผ่ี า นการปรงุ สกุ ใหม............................................................................................................................................................................................................................................................................. - จอมทัพไมควรเติมพริกปนหรือนํ้าสมสายชูลงในกวยเต๋ียวในปริมาณมาก ๆ เพราะอาหารท่ีมี............................................................................................................................................................................................................................................................................. รสจัดจะทําใหเกดิ กรดในกระเพาะอาหารมากเกนิ ไป............................................................................................................................................................................................................................................................................. - ดาวเหนือควรหลีกเลย่ี งการรบั ประทานอาหารที่มไี ขมนั สูง เชน ของทอด ซ่งึ ควรเปลีย่ นมา............................................................................................................................................................................................................................................................................. รบั ประทานผักและผลไมแทน............................................................................................................................................................................................................................................................................. 3) นกั เรยี นมแี นวทางในการปฏบิ ตั ติ นเพอื่ ดแู ลรกั ษาอวยั วะในระบบยอ ยอาหารของตนเอง ใหท ํางานเปน ปกตไิ ดอยา งไรบาง (แนวคําตอบ) - รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม............................................................................................................................................................................................................................................................................. - รบั ประทานอาหารท่ีมกี ากใยสูง และดม่ื นํ้า 2 ลิตรตอ วนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. - หลกี เลี่ยงอาหารทม่ี รี สจัดและอาหารท่ีมีไขมันสูง............................................................................................................................................................................................................................................................................. - รับประทานอาหารใหครบทง้ั 3 มือ้ ในปรมิ าณที่เหมาะสม............................................................................................................................................................................................................................................................................. - ออกกําลังกายอยางสมาํ่ เสมอ อยา งนอยสัปดาหล ะ 4-5 วนั............................................................................................................................................................................................................................................................................. 35
ท¡¨Ôา¡ทÃาÃยÁการคิดขั้นสูง อา นสถานการณท ก่ี าํ หนดให แลว ตอบคําถาม ¼ÁÃÙŒÊÖ¡áʺµÃ§¡Åҧ˹ŒÒÍ¡ Çѹ¹éÕ˹ٻÇ ¹Í¹äÁ‹ä´ŒàŤÃѺ ໚¹ÍÐäÃÁҨР¢ÍËÁ͵ÃǨÍÒ¡Òà àºé×ͧµŒ¹¡‹Í¹¹Ð¤Ð NjҨР໚¹âä¡Ã´äËÅŒ͹ ËÃ×Íà»Å‹Ò เฉฉบลบั ย 1. นกั เรยี นคดิ วา อาการดงั กลา วเกดิ ขน้ึ จากความผดิ ปกตขิ องระบบยอ ยอาหารหรอื ไม อธบิ าย เหตผุ ลประกอบ เกิดข้ึนจากความผิดปกติของระบบยอยอาหาร เน่ืองจากกรดจากกระเพาะอาหารไหลยอนกลับ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ขนึ้ ไปในหลอดอาหาร จึงทําใหเ กิดอาการแสบรอนบริเวณหนา อก................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ถาคนในครอบครัวของนักเรียนเปนโรคกรดไหลยอน นักเรียนจะแนะนําแนวทางในการ ปฏิบัตเิ พือ่ รกั ษาหรือบรรเทาอาการของโรคนีอ้ ยางไร 1) รับประทานยาลดกรดหรือยาเคลอื บกระเพาะเพือ่ รักษาแผล................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2) หลกี เล่ียงการด่มื ชา กาแฟ นํา้ อดั ลม รวมทง้ั ไมร บั ประทานอาหารท่มี รี สจดั และมีไขมันสงู................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3) ไมรับประทานอาหารมอ้ื เย็นในปรมิ าณทีม่ ากเกินไป และควรนอนหลงั รับประทานอาหารอยา งนอย................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4 ช่ัวโมง................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4) ออกกาํ ลงั กายอยางสมํ่าเสมอและหลีกเลี่ยงความเครยี ด................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 36
·º·Ç¹ ทายหนวยการเรียนรู วง รอบตวั อกั ษรหนา คําตอบท่ถี กู ท่ีสุด 1. การติดตามดแู ลการเจรญิ เตบิ โตของตนเอง มผี ลดอี ยา งไร ก. ทาํ ใหมีบคุ ลกิ ภาพดี ข. ทําใหไ มเจบ็ ปว ย ไมมโี รคตา ง ๆ ค. ทาํ ใหเ หน็ ความแตกตางของตนเองและผูอนื่ ง. ทําใหทราบปญหาสขุ ภาพของตนเองและหาทางแกป ญ หาได 2. เกณฑมาตรฐานการเจรญิ เตบิ โตของคนอายุ 5-18 ป เกณฑ ชาย หญงิ เฉฉบลับย ผอม มวล (กก.) สว นสงู (ซม.) มวล (กก.) สวนสงู (ซม.) สมสว น ทวม 22-26 140 20-25 140 เรม่ิ อวน 30-40 140 35-40 140 42-44 140 43-46 140 47-50 140 47-50 140 ภราดรอายุ 13 ป มสี ว นสูง 140 เซนติเมตร และมมี วลประมาณ 33 กิโลกรัม ภราดรมี รปู รา งเปน อยา งไร ก. ผอม ข. สมสว น ค. ทวม ง. เริ่มอวน 3. สารอาหารในขอ ใดท่ีใหพ ลงั งานแกร า งกายมากที่สดุ ก. ไขมัน ข. วิตามิน ค. เกลอื แร ง. คารโ บไฮเดรต 37
4. ใครตองการสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรตมากที่สุด ก. นํ้าฟาไปหาหนังสือท่ีหองสมุด ข. น้าํ ใสไปวาดรปู ทส่ี วนสาธารณะ ค. นํา้ ฝนไปออกกําลังกายทสี่ วนสขุ ภาพ ง. นา้ํ แดงเลน เกมคอมพิวเตอรอ ยทู ่ีบาน 5. อาหารประเภทใดถา รับประทานในปรมิ าณมากและบอย ๆ จะทําใหอวนได ก. ผักสด ข. นมและไข ค. แปง และนํ้าตาล ง. ผลไมท ีม่ รี สเปรยี้ ว 6. อาหารประเภทถั่ว สามารถรับประทาน เพ่ือชดเชยอาหารประเภทใดได เฉฉบลบั ย ก. แปง ข. ไขมนั ค. วติ ามนิ ง. เนือ้ สตั ว 7. ไอโอดนี มมี ากในเมนอู าหารขอ ใด ข. ตม ยาํ กงุ ก. สลัดผกั ค. ยาํ ไขต ม ง. แกงจดื เตา หไู กสับ 38
8. ถาเราไมรับประทานอาหารท่มี ีไขมนั เลย จะทาํ ใหร างกายดดู ซึมวติ ามนิ ในขอใดไมไ ด ก. วิตามิน A ข. วิตามนิ C ค. วติ ามนิ B1 ง. วติ ามนิ B2 9. เมื่อคนรูจกั ของนักเรียนเปน โรคขาดวติ ามิน A จะแนะนาํ ใหบ ริโภคอาหารประเภทใดเปน อันดับแรก ก. เนย ปลา ไขแดง ข. ถั่วเหลอื ง สม กลว ย ค. นมสด ไขแ ดง แครร อต ง. ขา วซอ มมอื ถ่ัวลสิ ง ปลา 10. รัดเกลารูสึกออนเพลียและเปนตะคริวไดงาย นักเรียนคิดวา รางกายของรัดเกลาขาด เกลอื แรช นดิ ใด ก. เหล็ก ข. โซเดยี ม เฉฉบลบั ย ค. แคลเซยี ม ง. ฟอสฟอรสั 11. ผักชนิดหน่ึงเปนแหลงของวิตามิน A วิตามิน B2 และวิตามิน C ถาแมนําผักชนิดน้ี ไปลา งนาํ้ กอ นนํามาประกอบอาหาร วิตามนิ ชนดิ ใดจะไมสญู เสียไป ก. วติ ามิน A ข. วิตามนิ B2 ค. วติ ามนิ C ง. วิตามิน B2 และวิตามนิ C 12. ผงชรู สคือวัตถเุ จอื ปนอาหาร ที่ใสเพือ่ วัตถปุ ระสงคใด ก. ชวยถนอมอาหาร ข. เพิ่มสีสนั ใหอาหาร ค. ชวยเพิม่ รสชาตใิ หอาหาร ง. แตง กลน่ิ ใหเหมอื นธรรมชาติ 39
13. รายการอาหารในขอใดเหมาะสมกับเดก็ ในวยั เรยี นมากทสี่ ดุ ขอ มือ้ เชา มอื้ กลางวนั ม้อื เย็น A ขา วเหนยี วและปลาทอด สลัดผกั นา้ํ เตาหู B น้าํ เตา หู ไกยาง ขนมปง นมสด C สลัดผัก โดนทั ยําวนุ เสน D ขาวตม ปลา ผัดซีอ๊ิว ขาวผัดไก ก. ขอ A ข. ขอ B ค. ขอ C ง. ขอ D 14. ตารางปริมาณโปรตีนท่ีเด็กชว งอายุตา ง ๆ ตอ งการในแตละวนั ชว งอายขุ องเดก็ (ป) ปรมิ าณโปรตนี ท่ีตองการในแตละวัน (กรัมตอ นํ้าหนัก 1 กิโลกรัม) นอยกวา 1 2 เฉฉบลบั ย 1-6 1.5 7-12 1.2 13-20 1 เดก็ อายุ 11 ป ที่มนี ํ้าหนกั ตัว 30 กิโลกรัม ตองการปริมาณโปรตีนวนั ละเทา ใด ก. 30 กรมั ข. 36 กรมั ค. 42 กรัม ง. 45 กรัม 15. ถานักเรียนรับประทานขาวเหนียวและไกทอด ขาวเหนียวและไกทอดจะถูกยอยคร้ังแรก ทอี่ วัยวะใด ก. ขา วเหนียวและไกท อดถกู ยอยพรอมกนั ทล่ี ําไสเ ลก็ ข. ขาวเหนยี วและไกท อดถูกยอยพรอมกันทก่ี ระเพาะอาหาร ค. ขา วเหนยี วถูกยอ ยทีป่ ากและไกทอดถูกยอยทกี่ ระเพาะอาหาร ง. ขาวเหนยี วถกู ยอยท่ีลําไสเ ลก็ และไกทอดถูกยอ ยทีก่ ระเพาะอาหาร 40
16. ในระบบยอ ยอาหารของมนษุ ย อวยั วะใดดูดซมึ สารอาหารไดมากทสี่ ดุ เฉฉบลับย ก. หลอดอาหาร ข. ลาํ ไสใ หญ ไดค ะแนน ค. ลาํ ไสเล็ก ง. ตบั 20คะแนนเตม็ 17. น้าํ ดีท่ีผลติ จากตบั มสี วนชว ยในการทาํ งานของระบบยอยอาหารอยางไร 41 ก. ทาํ ใหไ ขมันแตกตวั เปน เมด็ เล็ก ๆ ข. ทําใหล าํ ไสเล็กมีการดดู ซึมเพิม่ ขึน้ ค. ชวยกระตนุ การทาํ งานของลาํ ไสใหญ ง. ใชยอ ยสารอาหารประเภทโปรตีนและไขมัน 18. เพราะเหตุใด เวลาทีเ่ รารับประทานอาหารจําพวกแปง เมอื่ เคี้ยวไปนาน ๆ จงึ รสู กึ วามีรสหวาน ก. เพราะนํา้ ลายมรี สหวาน ข. เพราะนาํ้ ยอ ยมรี สหวาน ค. เพราะในแปงมนี ํา้ ตาลผสมอยู ง. เพราะนํา้ ยอยในน้าํ ลายชว ยยอ ยแปงใหเ ปนนา้ํ ตาล 19. ขอใดเปนการปฏิบตั ติ นที่ถูกตอ งในการรบั ประทานอาหาร ก. ผใู หญค วรรบั ประทานอาหารประเภทไขมนั ใหม าก ข. เดก็ ในวัยเรยี นควรดืม่ นมสดเปน อาหารหลกั ค. ผูสูงอายุควรลดอาหารประเภทเนื้อสตั ว ง. วัยรนุ ควรรับประทานขนมปงแทนขา ว 20. ใครเปน ผดู ูแลรักษาอวยั วะในระบบยอยอาหารไดดีท่สี ดุ ก. ชูใจดืม่ นํา้ อดั ลมทกุ วนั ข. มาลเี คย้ี วอาหารอยางละเอยี ด ค. มานีชอบรับประทานอาหารรสจัด ง. มานะรบั ประทานอาหารอยางเรง รบี
˹Nj ¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã·ŒÙ Õè 3 áç俿҇ áÅÐǧ¨Ãä¿¿Ò‡ º··èÕ 1 áç俿҇ ¹Ò‹ Ì٠¡¨Ô ¡ÃÃÁ นาํ สูการเรยี น อา นสถานการณท ่ีกําหนดให แลวตอบคําถาม âÍ ! เฉฉบลบั ย ËÃ×Íä¿¿ŒÒ㹠ᵋ¢ŒÒ§»ÃеÙˌͧ¢Í§àÃÒ ¤Ø³áÁ‹¤Ð àÁ×èÍÊÑ¡¤Ãً˹ÙàÍÒÁ×Íä» ËŒÍ§Ë¹Ù¨ÐÃÑèÇ ¡šäÁ‹ÁÕ»ÅêÑ¡ä¿ áÅŒÇä¿¿ŒÒ áµÐ·èÕÅÙ¡ºÔ´»Ãе٠ÃÙŒÊÖ¡àËÁ×͹ⴹ ä¿¿ŒÒ´Ù´àŤ‹Ð ¨ÐÃÑèÇ䴌͋ҧäÃÅ‹Ð จากสถานการณข า งตน ถา ไมไ ดเ กดิ จากไฟฟา รวั่ เพราะเหตใุ ด นนุ จงึ รสู กึ เชน นนั้ อธบิ ายเหตผุ ล ประกอบ เพราะรา งกายของนนุ เกดิ ไฟฟา สถติ ระหวา งลกู บดิ กบั มอื อาจเกดิ ขน้ึ เพราะนนุ ใสร องเทา ยางเดนิ บนพรม............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ประจลุ บจากตวั นุน จะถายเทไปท่ีพรม ทาํ ใหใ นรางกายนุนมปี ระจุไฟฟาเปนบวก เม่อื นาํ มือไปจับลกู บดิ ประตู............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ท่มี ปี ระจุลบอยู ประจลุ บน้ันก็จะถา ยโอนมาท่ีมือของเราทําใหรูสกึ เหมือนถกู ไฟฟา ดดู............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 42
áç俿‡Ò ¡Ô¨¡ÃÃÁ·èÕ 1 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรทใี่ ช การเกิดแรงไฟฟา 1. การสังเกต 2. การทดลอง จดุ ประสงค 3. การลงความเหน็ จากขอ มูล สงั เกตและอธบิ ายการเกดิ แรงไฟฟา ทเ่ี กดิ จากการนาํ วตั ถมุ าขดั ถกู นั 4. การตคี วามหมายขอ มูลและลงขอสรปุ ตองเตรยี มตอ งใช 1. ผา แหง 1 ผนื 3. ไมบรรทดั พลาสตกิ 1 อนั 2. ผา ชุบนาํ้ บิดหมาด 1 ผนื 4. เศษกระดาษชน้ิ เล็ก ๆ 10-20 ชิ้น ลองทาํ ดู 1. แบงกลุม แลวชวยกันทําการทดลองโดยวางเศษกระดาษช้ินเล็ก ๆ บนโตะ จากน้ันนําไมบรรทัด พลาสตกิ เขา ใกลเศษกระดาษ สังเกตการเปลี่ยนแปลงและบนั ทึกผล 2. ใชผาแหงถูปลายไมบรรทัดพลาสติกดานหนึ่งหลายครั้ง จากน้ันนําปลายไมบรรทัดพลาสติก เฉฉบลบั ย ดา นนน้ั เขาใกลกบั เศษกระดาษท่วี างบนโตะ สังเกตการเปล่ียนแปลงและบันทึกผล 3. ใชผาเปยกถูปลายไมบรรทัดพลาสติกอีกดานหน่ึงหลายคร้ัง จากน้ันนําปลายไมบรรทัดพลาสติก ดานน้ันเขาใกลก ับเศษกระดาษที่วางบนโตะ อีกครงั้ สังเกตการเปล่ียนแปลงและบนั ทกึ ผล บนั ทึกขอ มลู กจิ กรรม ผลการทาํ กจิ กรรม 1. นาํ ไมบรรทดั พลาสติกเขา ใกลเศษกระดาษ ไมเ กิดการเปลี่ยนแปลง.............................................................................................................................................. 2. ใชผ า แหง ถูปลายไมบรรทดั พลาสตกิ เศษกระดาษลอยขึ้นมาตดิ บนไมบ รรทดั พลาสติก.............................................................................................................................................. หลายครง้ั แลวนาํ เขา ใกลเศษกระดาษ .............................................................................................................................................. 3. ใชผา เปย กถปู ลายไมบรรทัดพลาสติก ไมเ กิดการเปล่ียนแปลง.............................................................................................................................................. หลายครั้ง แลว นาํ เขา ใกลเ ศษกระดาษ .............................................................................................................................................. สรุปผล เม่ือเราใชผาแหงขัดถูไมบรรทัดพลาสติกจะเกิดแรงดึงดูดเศษกระดาษได แตถาไมบรรทัดพลาสติก.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. มคี วามช้นื เน่อื งจากใชผ า เปยกมาขดั ถู จะเกดิ แรงดงึ ดดู ไดค อ นขา งยาก 43..................................................................................................................................................................................................................................................................................................
หนูตอบได 1. แรงไฟฟาท่ีเกิดขึ้นระหวางประจไุ ฟฟาดว ยกนั มีแรงใดบาง แรงดึงดดู และแรงผลกั.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2. ไฟฟาสถติ เกดิ ขึน้ ไดอ ยางไร เกิดจากการนาํ วัตถมุ าขัดถกู ันทาํ ใหเกิดการถา ยเทประจไุ ฟฟา จงึ ทาํ ใหเกิดการดดู หรอื ผลักกนั ข้ึน.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3. นักเรยี นคิดวา แรงไฟฟาสามารถเกิดขึ้นไดก บั วัตถุทกุ ชนิดหรอื ไม อยางไร แรงไฟฟา จะไมส ามารถเกดิ ขนึ้ ไดก บั วตั ถทุ กุ ชนดิ โดยสว นใหญแ รงไฟฟา จะเกดิ ขน้ึ กบั วตั ถทุ ที่ าํ จาก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... พลาสตกิ แกว และยาง สาํ หรบั วตั ถุทเี่ กดิ แรงไฟฟา ไดคอนขา งยากหรืออาจไมเกิดเลย คือ วตั ถทุ ่ีทาํ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 4. ปจาจกจโยัลใหดะบตาา งงๆที่สแงลผะไลมต อการเกิดแรงไฟฟาเฉฉบลับย .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 1) ความชื้นของวตั ถุ โดยวตั ถุท่ีมคี วามช้ืนสงู จะเกดิ แรงไฟฟา ไดคอนขา งยาก.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2) ประเภทของวัสดทุ ี่ใชท ําวตั ถุ วัสดทุ เ่ี กดิ แรงไฟฟาไดงา ย เชน พลาสตกิ แกว ยาง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 3) ระยะเวลาหรอื จํานวนคร้งั ในการขดั ถูวัตถุ หากนอ ยเกนิ ไปจะไมท ําใหเ กิดแรงไฟฟา.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 5. ในชว งฤดูใดท่รี างกายของเราจะเกดิ แรงไฟฟาไดบ อยทีส่ ดุ เพราะอะไร ในชว งฤดหู นาว เพราะในชว งฤดหู นาวมคี วามชนื้ ในอากาศตาํ่ ทาํ ใหบ รเิ วณพนื้ ผวิ ของวตั ถบุ างอยา ง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... สามารถแลกเปล่ยี นประจุไฟฟาไดงาย สงผลให เกดิ แรงไฟฟา ไดบอ ย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 6. นักเรยี นคิดวา แรงไฟฟาท่เี กดิ ข้ึนจากการขดั ถูวตั ถุบางชนิด สามารถดึงดดู สิ่งใดระหวาง เศษฝนุ ผงกับผงแปงเด็ก เพราะอะไร (แนวคําตอบ) ✓ เศษฝุนผง เพราะ ผงแปง เด็กจะดดู ความชนื้ ไดงา ย ทําใหเ กิดแรงไฟฟา ไดยาก.......................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... ✓ ผงแปงเด็ก เพราะ ผงแปงเดก็ มีขนาดเล็กกวาเศษฝุนผง นาจะถกู ดงึ ดดู ไดง า ยกวา....................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................... 44 หมายเหตุ : ขอ 6. นกั เรยี นเลือกตอบขอ ใดกไ็ ด ใหครพู จิ ารณาเหตุผลสนับสนุน
¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè 2 ทักษะกระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตรทใ่ี ช ผลของแรงไฟฟา 1. การสงั เกต 2. การทดลอง จดุ ประสงค 3. การลงความเหน็ จากขอ มลู สังเกตและอธบิ ายผลของแรงไฟฟา ทีเ่ กิดจากการนาํ วัตถุมาขัดถูกัน 4. การตีความหมายขอ มูลและลงขอสรุป ตอ งเตรียมตอ งใช 1. ลกู โปง 2 ใบ 3. ดา ย 1 หลอด 5. เทปกาวใส 1 มว น 2. ผา แหง 1 ผนื 4. หนงั ยาง 2 เสน ลองทาํ ดู 1. แตละกลุม เปาลกู โปง 2 ใบ ใหมขี นาดเทา ๆ กนั แลว ใชห นังยางรดั ปากลกู โปงใหแ นน 2. ผูกดายกับลูกโปง แลวใชเทปกาวใสติดกับดายหอยลูกโปงไวที่ขอบโตะหางกันประมาณ 6-8 เซนตเิ มตร จากนัน้ เขียนอักษร ก และ ข ที่ลกู โปง แลวสังเกตลูกโปง ทั้ง 2 ใบ เฉฉบลับย 3. ใชผ าแหงถลู ูกโปง ก และ ข ดา นใน แลวหอยไวอยางเดมิ สังเกตลกู โปง ท้ัง 2 ใบ แลวบนั ทกึ ผล 4. ใชผาแหงถูลูกโปง ก แลวใชมือที่แหงถูลูกโปง ข ดานใน แลวหอยไวอยางเดิม สังเกตลูกโปง ทงั้ 2 ใบ แลว บนั ทึกผล บันทกึ ขอ มลู กจิ กรรม ผลการทาํ กิจกรรม 1. ถลู ูกโปง ก และ ข ดา นในดวยผาแหง ลูกโปง เคลอื่ นทหี่ า งจากกัน.............................................................................................................................................. เหมือนกนั .............................................................................................................................................. 2. ถูลกู โปง ก ดานในดว ยผาแหง ลกู โปง เคลื่อนท่เี ขาหากัน.............................................................................................................................................. และถูลกู โปง ข ดา นในดว ยมือท่แี หง .............................................................................................................................................. สรปุ ผล ถาขัดถูวัตถุชนิดเดียวกันดวยสิ่งเดียวกัน ทําใหเกิดประจุไฟฟาชนิดเดียวกันซึ่งจะเกิดแรงผลักกัน.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ระหวางวัตถุ แตถาขัดถูวัตถุชนิดเดียวกันดวยส่ิงท่ีตางกัน ทําใหเกิดประจุไฟฟาตางชนิดกันซ่ึงจะเกิด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................. แรงดงึ ดดู ระหวา งวตั ถุ 45..................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Search