ebook1

บทที่ 1 การประมาณราคางานดนิ และงานเสาเข็ม พนา จนั ทร์ศิริ 2563

1 บทที่ 1 การประมาณราคางานดนิ และงานเสาเขม็ บทนา งานดินสาหรับการก่อสร้างอาคารแบ่งออกเป็ น 2 ส่วนคือ งานขดุ ดินและงานถมดิน ในส่วนของงานดินขุดเป็ น งานก่อสร้างท่ีไม่มีค่าวสั ดุ จึงประมาณราคาเฉพาะค่าแรงงานเท่าน้นั ส่วนงานดินถมอาจตอ้ งประมาณราคาท้งั ค่าวสั ดุ และคา่ แรงงาน แลว้ แต่กรณีของงานก่อสร้างน้นั ๆ การหาปริมาณงานดินขุดและงานดินถมตอ้ งพิจารณาจากขนาดและ ความลึกของหลุมขดุ ตามแบบที่ระบุไวใ้ นแบบก่อสร้าง มีหน่วยเป็นจานวน.....ลูกบาศก์เมตร ส่วนงานเสาเขม็ เป็ นงานท่ี ตอ้ งประมาณราคาเฉพาะโครงการก่อสร้างที่ถูกออกแบบให้ใชฐ้ านรากแบบเสาเข็มตามรูปแบบรายการที่ระบุไวต้ าม แบบก่อสร้างเท่าน้นั มีหน่วยเป็นจานวน....ตน้ เนื้อหา 1.1 หลกั เกณฑเ์ ก่ียวกบั การประมาณราคางานดิน 1.2 การประมาณราคางานดิน 1.3 ปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านราก 1.4 หลกั เกณฑเ์ กี่ยวกบั การประมาณราคางานเสาเขม็ 1.5 การประมาณราคางานเสาเขม็ จุดประสงค์ของบทเรียน 1. บอกหลกั เกณฑก์ ารประมาณราคางานดินได้ 2. คานวณหาปริมาณงานดินได้ 3. คานวณหาปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านรากได้ 4. บอกหลกั เกณฑก์ ารประมาณราคางานเสาเขม็ ได้ 5. คานวณหาปริมาณงานเสาเขม็ ได้ สมรรถนะประจาบทเรียน 1. แสดงความรู้เก่ียวกบั หลกั การ วธิ ีการและมีทกั ษะในการหาปริมาณวสั ดุ ค่าแรง งานดินจากแบบก่อสร้าง อาคารสาธารณะ 2. แสดงความรู้เก่ียวกบั หลกั การ วิธีการและมีทกั ษะในการหาปริมาณวสั ดุ ค่าแรง งานเสาเข็มจากแบบก่อสร้าง อาคารสาธารณะ

2 1.1 หลกั เกณฑ์เกย่ี วกบั การประมาณราคางานดนิ กรมบญั ชีกลาง กระทรวงการคลงั ไดก้ าหนดหลกั เกณฑส์ าหรับการประมาณราคางานดินไวด้ งั น้ี 1.1.1 งานขดุ ดินฐานรากและถมคืน ใหค้ านวณหาปริมาณงานดินท่ีตอ้ งขดุ ตามเน้ือท่ีของฐานราก แต่ละขนาดคูณ ดว้ ยความลึกจากระดบั ดินถึงระดบั ใตฐ้ านรากแลว้ คูณดว้ ยจานวนของฐานรากแตล่ ะขนาด จะไดผ้ ลลพั ธ์ มีหน่วยเป็ น..... ลูกบาศก์เมตร (ม.3) เม่ือไดป้ ริมาณงานดินขุดของฐานรากท้งั หมดแลว้ ให้นาไปรวมกบั เปอร์เซ็นตก์ ารเผ่ืองานขุดดิน (ตามหลกั เกณฑเ์ ผอื่ ดินพงั และเพ่อื ทางานสะดวก) จะไดป้ ริมาณงานดินขดุ ท้งั หมดเป็นจานวน....ลูกบาศกเ์ มตร (ม.3) 1.1.2 การถมคืน คือการนาดินท่ีขุดข้ึนจากฐานราก แลว้ ถมกลบั คืนลงไปในหลุมฐานรากหลงั จากทาการหล่อ คอนกรีตฐานราก เสาตอม่อ และร้ือถอนไมแ้ บบ (ถอดแบบ) เรียบร้อยแลว้ 1.1.3 เกณฑก์ ารเผอื่ งานขดุ ดินฐานรากและกลบคืน ใหค้ ิดคานวณเผอื่ กนั ดินพงั และทางานสะดวก 30 เปอร์เซนต์ 1.1.4 เกณฑก์ ารเผือ่ งานดินถมงานวสั ดุรองพ้นื หรือปรับระดบั และงานถมบริเวณ ตามหลกั เกณฑข์ อง กรมบญั ชีกลางใหค้ ิดคานวณเผอื่ ปริมาณงาน ดงั น้ี 1.1.4.1 งานวสั ดุรองพ้นื หรือปรับระดบั ดว้ ยแรงคน 1) งานถมทรายรองพ้ืนหรือปรับระดบั เผอ่ื 25 เปอร์เซ็นต์ 2) งานดินรองพ้ืนหรือปรับระดบั เผอื่ 30 เปอร์เซ็นต์ 3) งานดินลูกรังรองพ้นื หรือปรับระดบั เผอ่ื 35 เปอร์เซ็นต์ 4) งานอิฐหกั รองพ้นื หรือปรับระดบั เผอ่ื 25 เปอร์เซ็นต์ 1.1.4.2 งานถมบริเวณดว้ ยเครื่องจกั ร 1) งานถมทราย เผอ่ื 40 เปอร์เซ็นต์ 2) งานถมดิน เผอ่ื 60 เปอร์เซ็นต์ 3) งานถมดินลูกรัง เผอ่ื 60 เปอร์เซ็นต์ 4) งานถมอิฐหกั เผอ่ื 50 เปอร์เซ็นต์ 1.2 การประมาณราคางานดิน การประมาณราคางานดิน ในงานก่อสร้างแบ่งออกเป็น 2 ลกั ษณะดงั น้ี 1.2.1 งานขดุ ดินและถมกลบคืน เป็นการคานวณหาปริมาณงานดินขุด เพ่ือปฏิบตั ิงานก่อสร้างส่วนท่ีอยใู่ ตด้ ิน เช่น ฐานราก เสาตอม่อ บ่อเกรอะ บ่อซึมและคานวณหาปริมาณดินถมกลบคืนหลงั จากการก่อสร้างเสร็จสิ้นแลว้ เพื่อให้ ทราบงบประมาณค่าแรงงานในหมวดงานดินขดุ และถมกลบคืน มีข้นั ตอนดงั น้ี 1.2.1.1 ศึกษาแบบแปลนก่อสร้าง และนบั จานวนหลุมจากแบบแปลนฐานราก 1.2.1.2 ศึกษา ความกวา้ ง ความยาว และความลึกของฐานราก หรือบ่อเกรอะ บ่อซึม จากแบบขยายทาง วศิ วกรรม

3 1.2.1.3 คานวณหาปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน ตามหลกั เกณฑ์ของกรมบญั ชีกลาง โดยมีวธิ ีการคานวณ จากตวั อยา่ งตามรูปที่ 1.1 ดงั น้ี ระดบั ดินเดิม ลึก กวา้ ง ยาว รูปที่ 1.1 ตวั อยา่ งรูปแบบในการหาปริมาณงานดินฐานราก ปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน = ความกวา้ ง × ความยาว × ความลึก × จานวน × 1.30 ตวั อย่างท่ี 1.1 จากรูปตอ่ ไปน้ีจงคานวณหาปริมาณงานดินขดุ และถมกลบั คืนของฐานราก จานวน 20 ฐาน ระดบั ดินเดิม 13+13 DB 20 มม. # คอนกรีต 1:3:5 ทรายหยาบชุ่มน้าอดั แน่น แน่น

4 วธิ ีทา = ความกวา้ ง × ความยาว × ความลึก × จานวนฐานราก × 1.30 ปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน = 1.40 × 2.40 × 1.90 × 20 × 1.30 = 165.98 ลบ.ม. ตอบ ตัวอย่างท่ี 1.2 จากรูปตอ่ ไปน้ีจงคานวณหาปริมาณงานดินขดุ และถมกลบั คืนของฐานราก F2 จานวน 15 ฐาน ระดบั ดินเดิม RB 9 มม. รัดรอบ 14 - DB 25 มม. เสริมเหลก็ ตาม PLAN 0.40 แบบขยายฐานราก F2 คอนกรีตหยาบหนา 0.10 ม. ทรายหยาบอดั แน่นหนา 0.10 ม.เสาเขม็ คอนกรีตสี่เหลี่ยมตนั ขนาด 0.30×0.30 ม.รับน้าหนกั ปลอดภยั ไม่นอ้ ยกวา่ 30 ตนั /ตน้ แปลนขยายฐานราก F2

5 วธิ ีทา จากแบบแปลนขยายฐานรากพบวา่ รูปแบบของฐานรากเป็นรูปหกเหล่ียมซ่ึงมีดา้ นท่ีไมส่ มมาตรกนั ซ่ึงในการปฏิบตั ิงาน จริงการขดุ ดินในลกั ษณะน้ีเป็นเร่ืองท่ีคอ่ นขา้ งยงุ่ ยาก ดงั น้นั เพอ่ื ความสะดวกในการคานวณให้คิดเสมือนวา่ ฐานรากเป็ น รูปส่ีเหล่ียม ปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน = ความกวา้ ง × ความยาว × ความลึก × จานวน × 1.30 ความกวา้ ง = 1.48 ม. ความยาว = 1.70 ม. ความลึก = 1.60 ม. จานวน = 15 ฐาน ปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน = 1.48 × 1.70 × 1.60 × 15 × 1.30 = 78.50 ลบ.ม. ตอบ ตวั อย่างที่ 1.3 จากรูปต่อไปน้ีจงคานวณหาปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืนของบอ่ ดกั ไขมนั ของอาคารแห่งหน่ึง ซ่ึงมี ขนาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 0.66 เมตร ทอ่ PVC. 2” จากระบบน้าทิ้ง RB 6 มม. @ 0.20 ม.# ท่อ PVC. 2 ½” ก่ออิฐมอญคร่ึงแผน่ ฉาบโดยรอบ แผน่ ก้นั คสล. หนา 0.05 ม. ทรายหยาบอดั แน่น RB 6 มม. @ 0.10 ม.# วธิ ีทา ปริมาณดินขดุ และถมกลบั คืน = พ้ืนที่ฐาน × ความลึก × 1.30 = r 2 × ลึก × 1.30 พ้ืนที่ฐาน = r 2 ความลึก = (0.05 + 0.07 + 0.35 + 0.05) = 0.52 ม.

6 ปริมาณดินขดุ และดินถมกลบั คืน = (3.14 × 0.332) × 0.52 × 1.30 ตอบ = 0.23 ลบ.ม. 1.2.2 งานดินถมปรับระดบั หรือปรับพ้ืนท่ี เป็ นการคานวณหาปริมาณโดยการหาพ้ืนท่ีบริเวณท่ีตอ้ งการถมดิน ปรับระดบั ท้งั หมด และบวกเผอ่ื วสั ดุตามหลกั เกณฑข์ องกรมบญั ชีกลาง มีหน่วยเป็นลูกบาศกเ์ มตร มีวธิ ีการคิดดงั น้ี ปริมาณดินถมปรับระดบั = พ้ืนที่ฐาน × ความสูงที่ตอ้ งการถม × เปอร์เซนตเ์ ผอ่ื การบดอดั ตัวอย่างท่ี 1.4 ตอ้ งการถมดินเพื่อปรับระดบั ในการก่อสร้างอาคารสานกั งานแห่งหน่ึง พ้ืนท่ีดิน มีขนาดกวา้ ง 60 เมตร ยาว 100 เมตร ความสูงโดยเฉลี่ย 0.50 เมตร โดยใชด้ ินลูกรังและใชเ้ ครื่องจกั รในการดาเนินงาน จะตอ้ งใชด้ ินท้งั หมดก่ี ลูกบาศกเ์ มตร วธิ ีทา ปริมาณดินถมท้งั หมด = พ้ืนท่ีฐาน × ความสูงท่ีตอ้ งการถม × เปอร์เซนตเ์ ผอ่ื การบดอดั = 60 × 100 × 0.50 × 1.60 = 4,800 ลบ.ม. ตอบ ตัวอย่างที่ 1.5 จากรูปต่อไปน้ี จงคานวณหาปริมาณดินลูกรังสาหรับถมปรับพ้นื ท่ี 25 ม. 10 ม. พ้นื ท่ีปากหลมุ พ้ืนที่กน้ หลมุ 8 ม. 20 ม. 8 ม. 0.80 ม. ± 0.000 วธิ ีทา ปริมาณดินถมท้งั หมด = (พ้ืนที่ปากหลุม + พ้นื ที่กน้ หลุม )

7 + พน้ื ทป่ี ากหลมุ  พน้ื ทก่ี น้ หลมุ ) × ความลึก 3 พ้นื ที่ปากหลุม = กวา้ ง × ยาว = 25 × 36 = 900 ตารางเมตร พ้นื ที่กน้ หลุม = กวา้ ง × ยาว = 10 × 20 = 200 ตารางเมตร 0.80 3 ปริมาณดินถม = (900 + 200 + 900  200 ) × = (1100 + 424.26) × 0.27 = 411.55 ลูกบาศกเ์ มตร เผอื่ การบดอดั ดิน 60 เปอร์เซ็นต์ = 411.55 × 1.60 = 658.48 ลูกบาศกเ์ มตร ตอบ 1.3 ปริมาณวสั ดุรองใต้ฐานราก (กรมบญั ชีกลาง 2560 : 81) กาหนดไวว้ า่ “การคานวณหาปริมาณงานวสั ดุรองใตฐ้ านราก ให้คานวณวสั ดุรองใต้ ฐานรากตามขนาดเน้ือท่ีใตฐ้ านรากแต่ละขนาดคูณดว้ ยความหนาของวสั ดุรองใตฐ้ านราก แลว้ คูณดว้ ยจานวนฐานราก แต่ละขนาดจะไดผ้ ลลพั ธ์เป็ น......ม.3 เมื่อรวมปริมาณงานวสั ดุรองใตฐ้ านรากท้งั หมดแลว้ ให้นาไปรวมกบั เปอร์เซ็นต์ การเผ่ืองานถมทราย (ตามหลกั เกณฑ์เผอื่ การยุบตวั ของงานถมทราย) ก็จะไดป้ ริมาณงานวสั ดุรองใตฐ้ านรากท้งั หมด เป็นจานวน.......ม.3” จากหลกั เกณฑด์ งั กล่าวสามารถสรุปวธิ ีการคิดไดด้ งั น้ี ปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านราก = พ้นื ท่ีของแปลนขยายฐานราก × ความหนาของวสั ดุ × จานวนฐานราก × เปอร์เซนตเ์ ผอื่ หมายเหตุ เปอร์เซ็นตเ์ ผอื่ = 1 + เกณฑก์ ารเผอื่ วสั ดุแตล่ ะชนิด หารดว้ ย 100

8 ตัวอย่างที่ 1.6 จากรูปตอ่ ไปน้ี จงหาปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านราก F จานวน 15 ฐานของอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ระดบั ดินเดิม 9+9 - DB 16 มม. 2.00 RB 9 มม. รัดรอบ 0.50 2.00 × 2.00 คอนกรีตหยาบหนา 0.10 ม. ทรายหยาบอดั แน่นหนา 0.10 ม. แบบขยายฐานราก F วธิ ีทา ปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านราก = พ้ืนที่ของแปลนขยายฐานราก × ความหนาของวสั ดุ × จานวนฐานราก × เปอร์เซนตเ์ ผอื่ = (2.00 × 2.00) × 0.10 × 15 × 1.25 = 7.50 ลบ.ม. ตอบ 1.4 หลกั เกณฑ์เกยี่ วกบั การประมาณราคางานเสาเข็ม (กรมบญั ชีกลาง 2560 : 81) กาหนดไวว้ า่ “ งานตอกเสาเข็ม ให้คานวณหาปริมาณของเสาเขม็ ที่จะตอก ตามชนิด ขนาดและความยาวของเสาเข็ม โดยคิดปริมาณของเสาเขม็ ที่กาหนดให้ตอก กบั ฐานรากแต่ละขนาด แลว้ รวมยอดได้ จานวนเท่าใด เป็นปริมาณของเสาเขม็ ท่ีจะใชท้ ้งั หมดมีหน่วยเป็นจานวน......ตน้ ” หมายเหตุ กรณีมีค่าเจาะสารวจดิน ค่าทดสอบการรับน้าหนกั ของเสาเขม็ ค่าทดสอบความสมบูรณ์ของเสาเข็ม ใหค้ านวณเป็นค่างานตน้ ทุนไวใ้ นส่วนของค่างานตน้ ทุน 1.5 การประมาณราคางานเสาเขม็ เสาเขม็ เป็นรากฐานที่สาคญั ของอาคาร ทาหนา้ ที่รับน้าหนกั ท้งั หมดของตวั อาคารถ่ายลงสู่ช้นั ดินการประมาณราคา งานเสาเขม็ คานวณไดจ้ ากจานวนเสาเขม็ ท้งั หมดมีหน่วยเป็นจานวนตน้ คูณดว้ ยราคาตอ่ ตน้

9 1.5.1 ชนิดของเสาเขม็ ในงานก่อสร้างเสาเขม็ แบ่งได้ 2 ชนิดไดแ้ ก่ 1.5.1.1 เสาเขม็ ส้ัน ไดแ้ ก่ เสาเขม็ ไม้ เสาเขม็ ตวั ไอ เสาเขม็ ตวั ที เสาเขม็ หกเหล่ียมกลวง มีขนาดหนา้ ตดั หลาย ขนาด มีความยาวระหวา่ ง 6 - 8 เมตร 1.5.1.2 เสาเขม็ ยาว แบง่ ออกได้ 2 ชนิดไดแ้ ก่ 1) เสาเขม็ คอนกรีตอดั แรง (Prestressed concrete pile) เป็ นเสาเข็มที่มีกระบวนการผลิตโดย อาศยั เทคนิคการดึงลวดรับแรงดึง แลว้ เทคอนกรีตลงในแบบ เม่ือคอนกรีตแขง็ จนไดก้ าลงั ตามท่ีตอ้ งการแลว้ จึงทาการ ตดั ลวดรับแรงดึง ทาให้เกิดแรงอดั ในเสาเขม็ ช่วยลดปัญหาการแตกร้าวของเสาเขม็ เสาเข็มชนิดน้ีมีหลายขนาดและ หลายหนา้ ตดั เช่นหนา้ ตดั รูปตวั ไอ รูปหนา้ ตดั กลม มีความยาวระหวา่ ง 20 - 30 เมตร 2) เสาเข็มคอนกรีตหล่อในท่ี (Cast-in-place concrete pile) หรือเสาเขม็ เจาะ เป็ นเสาเข็มที่เจาะลง ไปใตพ้ ้ืนดิน และเทคอนกรีตลงไปในหลุมท่ีเจาะ ข้ึนรูปเป็นรูปเสาเขม็ มีหนา้ ท่ีแบกรับน้าหนกั ของอาคาร เป็ นเสาเข็มท่ี มุ่งเน้นให้เกิดผลกระทบต่ออาคารขา้ งเคียงจากการสั่นสะเทือนนอ้ ย สามารถทาความลึกไดม้ ากกว่าเสาเขม็ ตอก และ สามารถควบคุมตาแหน่งไดด้ ีกวา่ แต่มีราคาสูงกว่าในกรณีรับน้าหนกั เท่ากนั แบ่งออกเป็ น 2 ลกั ษณะคือเสาเข็มเจาะ แบบแหง้ และเสาเขม็ เจาะแบบเปี ยก 1.5.2 วธิ ีการคานวณหาปริมาณงานเสาเขม็ มีข้นั ตอนดงั น้ี 1.5.2.1 ศึกษาแบบแปลนก่อสร้าง และนบั จานวนฐานรากจากแบบแปลนฐานราก 1.5.2.2 ศึกษาแบบขยายฐานรากวา่ กาหนดใหใ้ ชเ้ สาเขม็ ชนิดใด และจานวนเสาเขม็ ตอ่ ฐานรากหน่ึงฐาน 1.5.2.3 คานวณหาปริมาณเสาเขม็ โดยมีวธิ ีการคิดดงั น้ี ปริมาณเสาเขม็ ท้งั หมด = จานวนเสาเขม็ ตอ่ 1 ฐานราก × จานวนฐานราก

10 ตวั อย่างที่ 1.7 จากรูปต่อไปน้ี จงคานวณหาปริมาณเสาเขม็ ที่ใชใ้ นการก่อสร้างฐานราก F1 จานวน 25 ฐาน ระดบั ดินเดิม 18 - DB 25 9 - DB 25 มม. RB 9 มม. รัดรอบ คอนกรีตหยาบหนา 0.10 ม. ทรายหยาบอดั แน่นหนา 0.10 ม. เสาเขม็ คอนกรีตส่ีเหล่ียมตนั ขนาด 0.30×0.30 ม.รับน้าหนกั ปลอดภยั ไม่นอ้ ยกวา่ 30 ตนั /ตน้ แบบขยายฐานราก F1 วธิ ีทา ตอบ ปริมาณเสาเขม็ ท้งั หมด = จานวนเสาเขม็ ต่อ 1 ฐานราก × จานวนฐานราก = 2 × 25 = 50 ตน้

11 กจิ กรรมฝึ กทกั ษะที่ 1 หน่วยที่ 1 สัปดาห์ที่ 1 ชื่อวชิ า : ประมาณราคางานก่อสร้างอาคาร (3106-2004) จานวน 4 ชม. ช่ือหน่วย : การประมาณราคางานดินและงานเสาเขม็ ช่ือเรื่อง : การประมาณราคางานดินและงานเสาเขม็ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ปฏิบตั ิการประมาณราคางานดินได้ 2. ปฏิบตั ิการประมาณราคางานวสั ดุรองใตฐ้ านรากได้ 3. ปฏิบตั ิการประมาณราคางานเสาเขม็ ได้ 4. ปฏบิ ตั กิ ารสืบคน้ ขอ้ มูลเก่ียวกบั ราคาวสั ดุ ค่าแรง งานดินได้ 5. ปฏบิ ตั กิ ารสืบคน้ ขอ้ มูลเก่ียวกบั ราคาวสั ดุ ค่าแรง งานเสาเขม็ ได้ คาสั่ง : จากแบบก่อสร้างอาคารสาธารณะท่ีนกั ศึกษาเตรียมมา ใหน้ กั ศึกษาปฏิบตั ิดงั น้ี 1. หาจานวนฐานรากท้งั หมดโดยแยกตามสัญลกั ษณ์ 2. หาปริมาณงานดินขดุ และถมกลบั คืนของฐานรากท้งั หมด 3. หาปริมาณวสั ดุรองใตฐ้ านรากท้งั หมด 4. สืบคน้ ขอ้ มูลเก่ียวกบั คา่ วสั ดุและค่าแรงงานดิน แลว้ ประมาณราคางานดินท้งั หมดดงั น้ี 4.1 ค่าแรงงานดินขดุ และถมกลบั คืนท้งั หมด 4.2 ค่าวสั ดุงานวสั ดุรองใตฐ้ านรากท้งั หมด 5. รวมค่าก่อสร้างหมวดงานดินท้งั หมด 6. คานวณหาปริมาณงานเข็มของฐานรากท้งั หมด 7. สืบคน้ ขอ้ มูลเกี่ยวกบั คา่ วสั ดุและคา่ แรงงานในการตอกเสาเขม็ แลว้ ประมาณราคางานเสาเขม็ ดงั น้ี 7.1 คา่ วสั ดุงานเสาเขม็ ท้งั หมด 7.2 คา่ แรงงานเสาเขม็ ท้งั หมด 8. รวมค่าก่อสร้างหมวดงานเสาเขม็ ท้งั หมด