1.ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิ

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย Christ is the Teaching- Centre, the model on whom the Christian shapes his life. ก้าวไปข้างหน้า ด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ปี ค.ศ. 2012 - 2015



สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย ก้าวไปข้างหน้า ด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ปี ค.ศ. 2012 - 2015

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย สาสน์จาก ประธานสภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย เมอื ต้นปี คริสตศักราช2008 สภาการศึกษาคาทอลิก (ประเทศไทย) ได้รวบรวมสมณสาสน์ ต่างๆ ของพระศาสนจักรสากลทีเป็นหลักการพนื ฐานของการศึกษาคาทอลิก ตังแต่สังคายนาวาติกนั ที 2 จัดพิมพ์รวม 8 ฉบับ โดยมีภาษาไทยควบคู่กับภาษาอังกฤษให้อยูใ่ นเล่มเดียวกัน เพืออํานวย ความสะดวกแก่นกั การศึกษาคาทอลิกในการศึกษาและอ้างอิง โดยเฉพาะอยา่ งยิงในช่วงเวลาที พระราชบัญญัติกําหนดให้โรงเรียนเป็นนิติบุคคลและจัดทําตราสารจัดตังโรงเรียน ซึงพระคารน์ดัลิ ไมเกิล มีชัย กิจบุญชู อัครสังฆราชแห่งอัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ ได้ให้การสนับสนุนอย่างเต็มทีใน การจดั รวมเล่มสมณสาสน์นี และพระคุณเจา้ ยังได้เป็ นผู้กําหนดชือหนังสือเล่มนีว่า“อัตลักษณ์ การศึกษาคาทอลกิ ” จากหนังสืออัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ทีจัดพมิ พ์เมอื กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2008 สภาการศึกษา คาทอลิกได้ขยายผลในเรืองของ อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกนี เพือสนองตอบนโยบายการปฏริูป การศกึ ษาคาทอลิก โดยการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ โดยใช้สมณสาสน์ต่างๆ เป็ นพืนฐานใน การเอืออํานวยให้ผู้บริหารโรงเรียนคาทอลกิ สร้างอัตลักษณ์ของโรงเยรีนคาทอลิก บนพืนฐานของ ความเป็นศาสนจักรคาทอลกิ ในประเทศไทย และเมอื ได้จัดสัมมนาเชิงปฏบิ ัติการให้กับสังฆมณฑล (i)

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก และคณะนักบวชต่างๆ รวมถงึ โรงเรียนฆราวาสคาทอลิก ในช่วงเวลา ตังแต่ ค.ศ. 2010 -2012 ไป แล้ว ท้ายทีสุดได้สังเคราะหผ์ ลของการประชุมเชิงปฏิบัติการจนเกิดเป็นหนังสือ “ก้าวไปข้างหน้า ด้วยอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลกิ ” นี ซึงเป็นเครืองมือทีสําคัญให้แก่โรงเรียนคาทอลิกในการปฏิรูป โรงเรียนต่อไป โดยมีความเป็นไทยในความเป็นส่วนหนึงของพระศาสนจักรสากลด้วยเช่นเดียวกัน จึงขอขอบคุณเลขาธิการสภาการศึกษาคาทอลิก (ประเทศไทย) และคณะทํางานของท่าน รวมทัง ผู้มีส่วนร่วมทุกท่านในการสร้างอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกในสังคมไทยให้มคี วามเด่นชัด และพร้อมทีจะก้าวหน้าต่อไป เพือรับใช้ชาติ รับใช้สังคมด้วยการศึกษาทีมคี ุณภาพ นํามนุษย์สู่ความ ครบสมบูรณ์ด้วยจิตตารมณ์การศึกษาคาทอลกิ พระอัครสังฆราชหลยุ ส์ จําเนียร สันติสุขนิรันดร์ ประธานสภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย 22 สิงหาคม 2012 (ii)

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย สารจาก เลขาธิการสภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย ใน นา ม ขอ งสภ าก า รศึ กษ า คา ทอ ลิ กแ ห่ ง ประเทศไทย ขอขอบคุณในความร่วมมือของฝ่ าย การศึกษาของสังฆมณฑลต่างๆ และของคณะ นักบวช เจ้าของโรงเรียนฆราวาสคาทอลิก ผู้บริหาร และคุณครูทุกท่านทีได้ใหค้ วามร่วมมือในช่วง 2 ปี ทีผ่านมา ทีฝ่ ายอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกได้เชิญ ชวนท่านเข้าร่ วมสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื อง อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก จนกระทังผลงานนี เกิดขึน เพือให้เราทังหลายมีเครืองมือในการพัฒนา โรงเรียนคาทอลิกในประเทศไทยต่อไป ขอขอบคุณเป็ นพิเศษกบั คณะวิทยากรภายใต้การนําของอาจารย์สุมิตรา พงศธร ซึ ง ประกอบด้วยบาทหลวงจรัล ทองปิ ยะภูมิ ดร.อนุพันธ์ กิจนิจชีวะ และคุณพงษน์ รินทร์ รัตนรังสิกุล ทีไดท้ ุ่มเทพลังกาย สติปัญญา และเวลามากมาย ในการเดินทางไปยงั ทอ้ งถินต่างๆ เพือการจัด สัมมนา กระตุ้นให้เกิดการศกึ ษาเจตนารมณ์ของพระศาสนจักร การย้อนไปมองลักษณะเฉพาะและ ความเป็นมาของการจัดการศึกษาของแต่ละท้องถิน แต่ละคณะนักบวช สร้างกิจกรรมให้เกิดการ แลกเปลียนเรียนรู้ดว้ ยกัน รับฟังและแสดงความคิดเห็นอย่างมีคุณค่า ประโยชน์ทีเกิดมีขึนมิใช่ เพียงแต่ความชัดเจนเพมิ มากขึนในอัตลักษณ์ของแต่ละสงั กัด และอัตลักษณ์ร่วมกันของการศึกษา คาทอลิกในประเทศไทยเท่านัน แต่ยังได้สร้างแนวทางการทํางานร่วมกัน แนวทางการจัดสัมมนา เชิงปฏิบัติการทีมีประสิทธิภาพ นําสู่ประสิทธิผล ซึงเป็ นรูปแบบทีเราไดเ้รียนรู้จากประสบการณ์ ตรง และสามารถนําไปใช้ได้ในการทํางานร่วมกันต่อไป สาระของ “ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก” นี ทําใหเ้ ราได้เห็นถึงภารกิจ อีกมากมายทีรอเราอยู่ มที ังภารกิจทีต่างสถานศึกษาก็สามารถดําเนินการต่อไปได้แล้ว และภารกิจ ร่วมกันด้วยการนําของสังฆมณฑล หรือคณะนกั บวช รวมทังภารกิจของสภาการศึกษาคาทอลิกฯ ซึงต้องอาศัยความร่วมมือของหลายๆ ท่าน และขยายไปยังการได้รับความร่วมมือจากหน่วยงาน อืนๆ ของพระศาสนจักรและของรัฐด้วย (iii)

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ขอพระพรพระจิตเจ้าได้หลังลงมายังทุกๆ ท่านทีมีส่วนร่วมรับผิดชอบในโรงเรียนคาทอลิก ในประเทศไทย ทีจะร่วมกันสร้างความหมาย แรงบันดาลใจ และแนวทางในการปฏิรูปโรงเรียน คาทอลิกสมดังเจตจํานงของสภาพระสังฆราชคาทอลกิ แห่งประเทศไทย จึงขอพระเป็ นเจ้าประทาน พระพรอันอดุ มของพระองค์ใหแ้ ก่ทุกๆ ท่านตลอดไป บาทหลวงเดชา อาภรณ์รัตน์ เลขาธิการสภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย กรกฎาคม 2012 (iv)

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย สารจาก ประธานฝ่ ายอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย “ก้าวไปขา้ งหนา้ ด้วยอัตลักษณ์การศึกษา คาทอลิก” เป็ นผลงานร่วมกันของนักการศึกษา คาทอลิกทีได้เข้าร่ วมสัมมนาเชิงปฏิบัติการใน หวั ขอ้ “อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก” จํานวนกว่า 800 ท่าน ผลงานชินนีเริมต้นจากการศึกษาและ ทบทวนไตร่ตรอง - ความเชือในองค์พระคริสตเจา้ ผู้เป็ น หนทางความจริ งและชีวิต และเป็ นตน้ แบบของ ผู้ให้การศึกษาอบรม - คําสอนข องพระ ศาสนจักรเรื อง การศึกษาแบบคริสต์ในมิติต่างๆ ตังแต่สงั คายนา วาติกันที 2 - ประสบการณ์ชีวิตในโลกและสังคมปัจจุบันทีมีการเปลียนแปลงไปจากเดิมอย่าง มากมายและยังคงเปลยี นแปลงอยู่ - ศาสตร์และศิลป์ ของการเรียนการสอนและการบริหาร ทังทีพระศาสนจักรและคณะ นักบวชต่างๆ แนะนํา รวมทังทีพัฒนาเกิดขึนในวงการวชิ าการทัวไป - ประสบการณ์ของโรงเรียนคาทอลกิ ในประเทศไทย การศึกษา ทบทวนและไตร่ตรองนี มีขึนในรูปแบบและกระบวนการทีให้นักการศึกษา คาทอลิกหลายสังกัดในภมู ภิ าคต่างๆของประเทศได้มีส่วนร่วมอย่างเป็นระบบและสร้างสรรค์ และ ไดส้ ร้างเครืองมือและกลไกในการทํางานร่วมกันทีนําไปใช้ในสาระอนื ได้ ผลสงั เคราะห์ของสัมมนาเชิงปฏิบัติการ “อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก” ทีปรากฏในร่าง เอกสารนีแสดงให้เห็นถึงความตังใจอย่างแรงกล้าของนกั การศึกษาคาทอลิกในสังกัดต่างๆ ทีจะ “ก้าวไปข้างหน้า” โดยใช้ประโยชนจ์ ากผลงานนี และใชข้ ้อคิดและคําแนะนําเพิมเติมถึงพันธกิจของ โรงเรียนคาทอลิกเพอื ดําเนินการต่อไป รวมทังใชห้ ลักการเบืองต้นของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามอัตลักษณ์ศึกษาคาทอลิกเพอื การตรวจสอบและทบทวนตนเอง รวมถงึ การบํารุงรักษาอัตลักษณ์ คาทอลิกให้ปรากฎอยู่กับโรงเรี ยนคาทอลิกอย่างชัดเจนเพิมขึนเรื อยๆ ทังนี เพือร่ วมกับ พระศาสนจักรในการรับใช้ประชากรของพระเจ้า และสร้างสังคมทีมีความสงบสุข บนพืนฐานของ (v)

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ความรัก และเมตตาธรรม เพราะเราไดร้ ่วมกันหล่อหลอมศิษย์โรงเรียนคาทอลิกอย่างทุ่มเท มี เป้ าหมายชัดเจนและให้การศึกษาทีมีคุณภาพในการพัฒนาร่างกาย จิตใจ สติปัญญาและจิตวิญญาณ อยา่ งครบถ้วน ฝ่ ายอัตลกั ษณ์การศกึ ษาคาทอลกิ ขอขอบพระคุณภราดา วิศิษฐ์ ศรีวิชัยรัตน์ อดีตเลขาธิการ สภาการศกึ ษาคาทอลกิ ฯ ทีเป็นผู้สนับสนุนในการเริมต้นการจัดสมั มนาเชิงปฏิบัติการ“อัตลักษณ์ การศึกษาคาทอลิก” และขอขอบพระคุณบาทหลวงเดชา อาภรณ์รัตน์ เลขาธิการสภาการศึกษา คาทอลิกฯ เป็ นพิเศษทีได้รับช่วงต่อในการใหก้ ารสนบั สนุน และผลักดันให้มีการสัมมนาในครัง ต่อๆ มาอย่างแพร่หลาย ทังในระดับสังฆมณฑล และระดับคณะนักบวช และได้เข้าร่วมสมั มนาดย้ว ตนเองทุกครัง อาจารย์สุมิตรา พงศธร ฝ่ ายอัตลักษณก์ ารศึกษาคาทอลิก สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย กรกฎาคม 2012 (vi)

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย สารบาญ 1. ข้อสรุปในการดําเนินการก้าวไปข้างหน้าด้วยอตั ลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ................... 1 2. ความท้าทายในปัจจบุ ัน………………………………………………………………... 7 2.1 สังคม ……………………………………………………………………………… 8 2.2 เด็กและเยาวชน …………………………………………………………………… 8 2.3 โรงเรียนคาทอลกิ ……………………………………………………................... 9 3. เป้ าหมายโรงเรียน …………………………………………………………………….. 11 3.1 คุณลักษณะของนักเรียน…………………………………………………………... 11 3.2 เป้ าหมายของโรงเรียน …………………………………………………………….. 12 4. พันธกิจของโรงเรียนคาทอลกิ …………………………………………………………. 15 5. พันธกิจและแผนงานตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ……………………………… 17 5.1 พันธกิจที1 ……………………………………………………………………….. 17 5.2 พันธกิจที2 ……………………………………………………………………….. 17 5.3 พันธกิจที3 ……………………………………………………………………….. 18 5.4 พันธกิจที4 ……………………………………………………………………….. 19 5.5 พันธกิจที5 ………………………………………………………………………... 19 5.6 พันธกิจที6 ………………………………………………………………………… 20 5.7 พันธกิจที7 ………………………………………………………………………… 21 5.8 พันธกจิ ที 8 ………………………………………………………………………… 21 5.9 พันธกิจที9 ………………………………………………………………………… 22 6. ชุมชนการศึกษา ……………………………………………………………………….. 25 6.1 บทบาทของโรงเรียนกับครู ………………………………………………………... 25 6.2 บทบาทของโรงเรียนกับพ่อแม่……………………………………………………. 26 6.3 บทบาทของโรงเรียนต่อรัฐและชุมชน …………………………………………….. 27 6.4 บทบาทของโรงเรียนกับพระศาสนจักร…………………………………………… 27 7. หลักการเบืองต้นของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามอัตลักษณศ์ ึกษาคาทอลิก ............... 29 8. การดําเนินการเพือมาตรฐานคุณภาพตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่งชาติ ด้วยอัตลักษณก์ ารศึกษาคาทอลิก...................................................................... 39 9. คุณค่าพระวรสาร 21 ประการสําหรับอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก................................ 59 บรรณานุกรม .................................................................................................................. 64 (vii)



สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย บทที 1 ข้อสรุปในการดําเนินการ ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ผลจากการสัมมนาอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกทีได้มีขึนในระหว่างตุลาคม 2010 – มิถุนายน2012 โรงเรียนคาทอลิกได้ตกลงร่วมกันทีจะปฏิรูปโรงเรียนเพือใหก้ า้ วไปข้างหน้าด้วย อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 2012 – 2015 โดยโรงเรียนคาทอลิกจะดําเนินการ และจะร่วมกันดําเนินการดังต่อไปนี 1) ทบทวน หรือปรับปรุง วิสัยทศั น์ พันธกิจ และแผนงานของโรงเรียนใหช้ ัดเจนและ ซือสัตย์ต่ออัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิก โดยมีเป้ าหมาย พันธกิจ และแผนงานทีไดส้ งั เคราะห์จาก การสัมมนาเป็นแนวทางและดําเนินการตามแผนงาน รวมทังมีระบบในการประเมนิ และติดตามผล ทังนี สามารถปรับปรุงเพือให้สอดคล้องและเหมาะสมกับบริบทและสภาพแวดล้อมของโรงเรียนได้ 2) ร่วมกันเสริมสร้างคุณลักษณะ 2 ประการ คือ รัก/เมตตา/รับใช้ และซือตรง/ซือสัตย์ ให้กับนักเรียนในโรงเรียนคาทอลิกทุกคน ส่วนคุณลักษณะอืนๆ โรงเรียนกําหนดตามความ เหมาะสมกับบริบทและสภาวะแวดล้อมของแต่ละโรงเรียน 3) สร้างความตระหนัก ให้การอบรม และสร้างจิตสํานึก ให้กับผู้บริหาร ครู และบุคลากร ในการมสี ่วนร่วมจัดการศึกษาแบบคาทอลิก โดยเฉพาะอย่างยิงในงานอภิบาลในโรงเรียน 4) สร้างเครือข่าย ทังในระดับสังฆมณฑล และคณะนักบวช ในการสร้างความแข็งแกร่ง ในอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลกิ เพือให้โ ร งเรี ย น คาทอลิก สามาร ถ ด ําเนิ น การข้างต้นได้อย่างมีประ สิ ทธิ ภาพและเกิ ด ประสิทธิผล ในระหวา่ งปี ค.ศ. 2012 – 2015 สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทยจะมีบทบาท และทําหน้าที ดังต่อไปนี 1) เป็ นผู้แทนของโรงเรียนคาทอลิกต่อหน้าหน่วยงานของรัฐ ในการเรียกร้องสิทธิและ ประโยชนอ์ ันพงึ มีพงึ ได้จากรัฐ และปกป้ องโรงเรียนคาทอลกิ จากนโยบายหรือข้อบังคับของรัฐทีขัด ต่อหรือไม่สอดคล้องกับอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลกิ อย่างชัแดจ้ง 2) สนับสนุนโรงเรียนคาทอลิกจัดกิจกรรมต่างๆ ในการช่วยเหลือและแบ่งปันในการ พัฒนาโรงเรยี นตามอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิก 1

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 3) สรรหา คัดเลอื ก และกําหนดโรงเรียนต้นแบบของอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิกในด้าน ต่างๆ และส่งเสริมให้มีการแลกเปลียน ศึกษา แบ่งปันและดูงานจากโรงเรียนต้นแบบ 4) จัดให้มีเว็บไซต์ของสภาฯ เพือให้โรงเรียนในสังกัดสภาฯ สามารถเผยแพร่ และ แลกเปลยี นข้อมูลข่าวสารต่างๆ รวมถงึ แผนงาน คู่มือ Best Practice และผลสัมฤทธิของโรงเรียนใน ด้านต่างๆ อย่างสมําเสมอและเป็นปัจจุบันเพอื การเรียนรู้จากกันและกัน 5) เป็ นตัวแทนของโรงเรียนคาทอลิกในการติดต่อและประสานงานกับหน่วยงานอืนๆ ของพระศาสนจักร เพอื ขอความร่วมมือ ช่วยเหลอื และสนับสนุน ตามความจําเป็นและเหมาะสม 6) จัดหลักสตู รกลางทีให้การศกึ ษาและอบรมแก่ผู้บริหาร ครู และบุคลากรของโรงเรียน คาทอลิกอย่างมรี ะบบและต่อเนือง ครอบคลมุ ในหัวข้อต่างๆ โดยเฉพาะในหัวข้อดังต่อไปนี - การจัดการศกึ ษาคาทอลิกสําหรับผู้บริหารทังทีมปี ระสบการณ์แล้วและผู้บริหารใหม่ - อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกสําหรับผู้บริหาร - อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกสําหรับครูและบุคลากร - การบูรณาการคุณค่าพระวรสารกับสาระการเรียนรู้ - การจัดการเรียนการสอนทีเน้นการไตร่ตรอง(Reflective Pedagogy Paradigm) 7) คัดเลือกและประกาศรางวัลเพือเชิดชเู กียรติ“ครูโรงเรียนคาทอลิกดีเด่น” ประจําปี 8) จัดทําคู่มอื การจัดการศึกษาคาทอลิก พร้อมดัชนีชีวัดและเครืองมือในการประเมนิ การ จัดการศกึ ษาตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 9) จัดทําหลักสูตรจริยศกึ ษาบนพนื ฐานของคุณค่าพระวรสาร สําหรับสอนนักเรียนทุกคน ตลอดจนนําเสนอกิจกรรมเสริมหลักสูตร เพอื ให้เกิดผลในการเจริญชีวิตของผู้เรียน ข้อสรุปในการดําเนินการนี เป็นการสรุปโดยผแู้ ทนระดับประเทศของผู้บริหารโรงเรียนใน สังกัดสภาฯ ทีได้ร่วมกันทํขาึน ในการสัมมนาเชิงปฏิบัติการในหัวข้อ“มองไปข้างหน้า...อัตลักษณ์ การศึกษาคาทอลิก” เมือวันที 15 – 16 มิถุนายน 2012 สมั มนาครังนีได้สงั เคราะห์ผลของการ สัมมนาเชิงปฏิบัติการเรือง อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกสําหรับผู้บริหารโรงเรียนในสงั กัดสภาฯ จํานวน 16 ครัง ซึ งมีผู้บริหารและครูเข้าร่วมการสัมมนากว่า 800 คน นอกจากขอ้ สรุปในการ ดําเนินการ ผู้แทนทีเข้าร่วมสมั มนายังได้สรุปความท้าทายในปัจจุบัน พนั ธกิจ และเป้ าหมายของ โรงเรียนโดยทําเป็ นสรุปเแผนผัง (Placemat) ตามทีได้แนบไวท้ ้ายบทนี และรายละเอียดของการ สังเคราะหผ์ ลของการสัมมนาเชิงปฏบิ ัติการรวบรวมไวใ้ นบทที 2 ถงึ บทที 6 2

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย ฝ่ ายอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกได้สรุปหลักการเบืองต้นของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ และไดน้ ํามารวมไว้เป็นบทที7 อีกทัง ได้เพิมเติมเอกสารเกียวกับ การดําเนินการเพือมาตรฐานคุณภาพตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติด้วย อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ในบทที 8 และคุณค่าพระวรสาร 21 ประการสาํ หรับอัตลักษณ์ การศึกษาคาทอลกิ ในบทที 9 เพือให้ผู้บริหารและครูในโรงเรียนคาทอลิกสามารถใช้เป็ นแนวทาง ในการจัดการศกึ ษาตามอัตลักษณ์คาทอลกิ \"...การศึกษามีแนวโน้มทีจะถกู ลดทอนลงจนเป็ นเพียงแต่การถ่ายทอดและ การสอนทักษะทีพึงประสงค์ไปยังชนรุ่ นต่อๆ ไป เพือทีจะตอบสนองต่อความปรารถนา ทีจะมคี วามสุขของพวกเขา โดยผ่านแนวคิดบริโภคนิยม หรือการหาความสุขใส่ตัวซึงไม่ ยังยืน ด้วยเหตนุ ี พ่อแม่และครูจึงมกั จะหลงลมื งานทางการศึกษาทีเหมาะสมไปโดยง่าย และด้วยเหตุทีพวกเขาไม่เข้าใจถงึ บทบาทของตนอีกต่อไป ทําให้พวกเขาละทิงภารกิจที ได้รับมอบหมายนี... สิงเหล่านีก่อให้เกิด \"ภาวะฉุกเฉินทางการศึกษา\" (Education Emergency) ซึง หมายถึงภาวะความยากลําบากทีทวีคูณ ทีโรงเรียนกําลงั ประสบในการถ่ายทอดคุณค่า พืนฐานสําหรับการดํารงชีวิตและการประพฤติชอบให้กับชนรุ่ นใหม่ ดังนัน เรามิอาจ บรรลุจุดมุ่งหมายสําคัญของการศึกษา อันได้แก่ การหล่อหลอมบุคคลให้สามารถเจริญ ชีวิตทีเต็มเปี ยมและสามารถมสี ่วนร่ วม โดยเฉพาะในการจรรโลงความดีส่วนรวม...\" \"Lineamenta\" for Synod of Bishops XIII Ordinary General Assembly \"The New Evangelization for the Transmission of the Christian Faith\" (October 2012) 3

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ความท้าทายในปัจจบุ นั พันธกิจ สภาพสังคม 1. ทบทวน/กําหนดวิสัยทัศนจ์ ัดทําแผนพัฒนา 1. วิกฤตคุณค่า สืบเนืองมาจาก และแผนปฏิบัตกิ ารของโรงเรียนใหเ้ ป็นไปตาม เป้ าหมายของโรงเรียนคาทอลิก กระแสบริโภคนิยม วัตถุนิยม ปัจเจกนิยม และสัมพัทธนิยมที 2. จัดทําแผนงานอภิบาลจัดการสอนคําสอน ส่งผลใหจ้ ริยธรรมเสือมลง คริสตศาสตร์ และจริยศึกษา และจัดให้มี 2. เด็กและเยาวชน ไม่เคารพ บุคลากรฝ่ ายอภิบาลทีมคี ุณภาพในสดั ส่วนที ศักดิ ศรีของตนเองและผู้อืน เหมาะสมกับขนาดของโรงเรียน โดยเฉพาะเรืองเพศ ขาดความ เคารพศรัทธาในศาสนา และ 3. จัดการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพในทุก ขาดสํานึกในคุณงามความดี กลุ่มสาระการเรียนรู้ ทีมีบูรณาการคุณค่า 3. ครอบครัวแตกแยก ขาดความ พระวรสาร โดยใช้เทคโนโลยีสนับสนุนอย่าง อบอุน่ ขาดโอกาสในการได้รับ เหมาะสม การอบรมหล่อหลอมทดี ีจาก ครอบครวั 4. จัดให้ผู้บริหารครู/บคุ ลากร ผู้ปกครองและ ชุมชนได้รับการอบรมอย่างต่อเนืองในเรือง โรงเรียนคาทอลิก คุณค่าการศึกษาคาทอลิก รวมทั งทักษะทจี ําเป็ น 1. ขาดและไม่สํานึกในอัตลักษณ์ ในการเป็ นชุมชนแห่งการเรียนรู้ การศึกษาคาทอลิก ไหลตาม 5. ประสานความร่วมมือระหว่างบ้านวัดโรงเรียน กระแสสังคม เน้นวิชาการและ และชุมชน เพือพัฒนาการจัดการศึกษาของ กิจกรรมตามกระแส โรงเรียนโดยใช้ ภมู ปิ ัญญาท้องถิน 2. มีปัญหาด้านคุณภาพและความ ต่อเนืองของผู้บริหารและครู 6. สร้างบรรยากาศโรงเรียนตามจิตตารมณ์ พระวรสาร โดยมีความรักและอิสรภาพเป็น สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย พืนฐาน 7. สร้างความเข้มแข็งของเครือขา่ ยโรงเรียนของ สภาฯ ในการช่วยเหลือและแบ่งปันในการ พัฒนาโรงเรียน ตามอัตลักษณ์การศึกษา คาทอลิก 8. สร้างความพร้อมในการอยู่ร่วมกันอย่างยุติธรรม และสนั ติ ท่ามกลางความแตกต่างด้านเชือชาติ ศาสนาและว ั ฒนธรรม โดยเริ มต้นจากประชาคม อาเซียน 9. ช่วยเหลือและจัดการศึกษาให้แก่ผู้รอโอกาส 4

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย เป้ าหมาย เป้ าหมายของโรงเรียน โรงเรียนคาทอลกิ เป็ นทางเลือกของสังคมไทย โดย 1. จดั การศึกษาแบบคาทอลกิ ทีมุ่งเน้นงานอภบิ าล และการอบรม หล่อหลอมนักเรียนสู่ ความเป็ นมนุษย์ทสี มบูรณ์ทังร่างกาย สติปัญญา จติ ใจและจิตวญิ ญาณ ด้วยจติ ตารมณ์ แห่งพระวรสาร เพอื ให้นกั เรียนดําเนินชีวิตในหนทางของความเป็ นหนึงเดียวกนั กบั ผู้อนื และสร้างสันติสุขในสังคมไทยและสังคมโลก 2. เป็ นฐานการประกาศข่าวดแี ห่งความรักของพระเจ้า ซึงนําความรอดพ้นสู่ชีวิตนิรันดร 3. เป็ นสนามเผยแผ่ธรรม ด้วยกระบวนการศึกษาทสี ร้างนกั เรียนให้มจี ิตอาสา และเป็ น ผู้นาํ การเปลยี นแปลงในสังคม คณุ สมบัติของนักเรียน 1. รัก เมตตา รับใช้ - รักองค์ความดี รักและเคารพในคุณค่าและศักดิศรีของตนเองและ ผู้อืนเป็ นบุคคลเพอื ผู้อนื เสียสละ มีนําใจ พร้อมแบ่งปันและช่วยเหลอื ผู้อนื โดยไม่ หวังสิงตอบแทน รู้จกั ให้อภยั และคนื ดี รักและทนุถนอมสิงสร้างทังหลาย 2. ซือตรง/ซือสัตย์ - มปี รีชาญาณในการดํารงตนอยู่ในความจริง รู้จักแสวงหาความจริง แยกแยะดี-ชัว จริง-เท็จ และให้คุณค่าสิงต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง กล้าหาญทจี ะทาํ สิงที ถกู ต้องและเทียงตรง จริงใจ มสี ัจจะ โปร่งใส ไม่คดโกงหรือเบยี ดเบยี นผู้อืน 3. กตัญ ูรู้คุณ - รู้คุณต่อพระเจ้า สิงสร้าง และผู้มพี ระคุณ และตระหนกั ในความดีทผี ู้อืน มอบให้ตน พร้อมตอบแทนคุณในทุกโอกาส นบนอบ เคารพ เชือฟัง ให้เกียรติบิดา มารดาและผู้มีพระคุณ รู้คุณสถาบนั และแผ่นดนิ 4. พอเพยี ง มภี ูมิคุ้มกนั - เฉลียวและฉลาด รอบคอบ พร้อมรับการเปลยี นแปลง พอใจใน สิงทีตนเป็ นและมี ประหยัดอดออม มชี ีวติ อยู่อย่างเรียบง่ายและมีความสุข รักและ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ 5. รักกนั ฉันพนี ้อง - ดําเนินชีวติ เป็ นหนึงเดยี ว ช่วยเหลือเกือกลู กัน บนพืนฐานของความ เสมอภาคและเท่าเทียมกนั เคารพในความแตกต่างทางความเชือศาสนา และ วฒั นธรรม 6. มุ่งความเป็ นเลศิ - ใฝ่ รู้ใฝ่ เรียน รู้รอบ และมุ่งพัฒนาสู่ความเป็ นเลิศเตม็ ตามศักยภาพ แห่งตน 5

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก สัมมนาอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลกิ สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย ครังที 1 ณ บ้านผ้หู ว่าน สามพราน วนั ที 28-30 ตุลาคม 2010 6

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย บทที 2 ความท้าทายในปัจจุบัน โรงเรี ยนคาทอลิกหลายแห่ งด ํ าเนินการอยู ่ในประเทศทีก ํ าลังมีการเปลียนแปลงอย่ างขนาน ใหญ่ ทังในแง่มโนภาพต่ออนาคต และวิถีทางการดําเนินชีวิต ประเทศเหล่านีกําลงั ปรับเปลียน ประเทศให้ มีลักษณะแบบเมืองและให้ เป็ นประเทศอุตสาหกรรม และกําลังเคลือนเข้าสู่ระบบ เศรษฐกิจทีเรียกกันว่า “เศรษฐกิจขันทีสาม” อันมีลกั ษณะทีเห็นได้จากมาตรฐานการครองชีพที สูงขึน โอกาสทางการศึกษาทีมีทางเลือกมากมาย และระบบสือสารมวลชนทีซับซ้อน เยาวชนใน ประเทศเหล่านีคุ้นเคยกับสือประเภทต่างๆ ตังแต่ยังอยู่ในวัยทารก พวกเขาถูกทิงให้เปิ ดรับความ คิดเห็นทีแตกต่างหลากหลายในแทบจะทุกหัวข้อเท่าทีจะนึกถึงได้ และได้รับข้อมูลข่าวสารต่างๆ เป็นอย่างดีจนน่าแปลกใจ แม้ว่าพวกเขายังอยู่ในวยั เด็กเล็กมาก เยาวชนเหล่านีซึมซับเอาความรู้ ต่างๆ นานามากมายจากแหล่งทีมาหลากหลายประเภท รวมทังจากโรงเรี ยนด้วย แต่พวกเขายังไม่มีความสามารถเพียงพอทีจะจัดระเบียบและจัดลําดับ ความสําคัญของสิงทีพวกเขาได้เรียนรู้ เหล่านี พวกเขายังไม่มีความสามารถในเชิงวิพากษ์ ซึงจําเป็ น ในการแยกแยะสิงทีจริงและสิงทีดี ออกจากสิงตรงกันข้าม พวกเขายงั ไม่มีบรรทัดฐานทางศาสนา และทางศีลธรรมซึงจะช่วยให้พวกเขาสามารถตังมันอยู่บนพืนฐานของความจริง และเป็ นอิสระไม่ ขึนกับใคร เมือต้องเผชิญกับทัศนคติและความเคยชินทียึดถือปฏิบัติกันอยู่ทวั ไปในสังคม ในทุก วันนี แนวความคิดเกียวกบั ความจริง ความงาม และความดี กลับกลายเป็ นสิงคลมุ เครือไม่ชัดเจน จนกระทังบรรดาเยาวชนไม่รู้ จะหันหน้าไปพึงใคร ถึงแม้ว่าพวกเขาจะสามารถยึดถือคุณค่าบาง ประการ แต่พวกเขาก็ไม่มคี วามสามารถเพียงพอทีจะพัฒนาคุณค่าเหล่านีให้กลบั กลายเป็ นวิถีชีวิต ของพวกเขาได้ บ่อยครังทีพวกเขามคี วามโน้มเอียงทีจะเลือกทําเพียงแต่สิงทีตนเองอยากจะทํา โดย ยอมรับสิงใดก็ตามทีเป็นทีนิยมกนั อยู่ในขณะนัน ความเปลยี นแปลงมักจะเกิดขึนด้วยวิธีการทีแตกต่างกัน และช้าเร็วแตกต่างกันไป โรงเรียน แต่ละแห่งจึงต้องคอยสอดส่องดูแลพฤติกรรมทางศาสนาของเยาวชน เป็ นหูเป็ นตาแทนพ่อแม่ของ พวกเขา เพือทีจะได้ค้นพบกระบวนการในการคิดของพวกเขา วิถกี ารดําเนินชีวิตของพวกเขา และ การตอบสนองต่อการเปลยี นแปลงของพวกเขา มิติด้านศาสนาของการศึกษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ 8 - 9 7

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิก ความท้าทายในปัจจุบันในบริบทของสงั คมไทยได้ถกู สังเคราะห์และสรุปไว้ใน 3 ด้าน มี รายละเอยี ดดังต่อไปนี 2.1 สังคม 1. วิกฤติด้านคุณค่า เนืองจากกระแสบริโภคนิยม วัตถนุ ิยม และสุขนิยม ทําใหเก้ ิดค่านิยม ทีผิด และศีลธรรมทีเสือมลง 2. ความไม่สมดุลของความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี กับการเติบโตทางจริ ยธรรม มโนธรรมของมนุษย์ 3. ความเหลือมลําทางสังคมเศรษฐกิจ และโอกาสทางการศึกษา ทําให้เกิดความแตกแยก ทางความคิด นําไปสู่การใช้ความรุนแรง 4. ขาดจิตสํานึกถึงประโยชนส์ ่วนรวม นําไปสู่ปัญหาการฉ้อราษฎร์บังหลวง 5. ความขัดแย้งในความคิด และคุณค่าทีถกู บิดเบือนและความขัดแย้งทางการเมืองใน สังคมไทย 6. สถาบันหลักของสังคม เช่น ครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนาทําหน้าทีไม่ สมบูรณ์ 7. ขาดวิสัยทัศน์และการเตรียมตัวสู่ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) 8. มีความไมแ่ น่นอนในชีวิตอันเนืองมาจากภัยธรรมชาตทิ ีนับวันจะทวีความรุนแรงมาก ขึน 2.2 เด็กและเยาวชน 1. มีสภาพครอบครัวทีแตกแยก ขาดความรัก ความอบอุ่น และการดูแลเอาใจใส่ รวมทัง ขาดแบบอย่างทีดีในการดําเนินชีวิต ขาดโอกาสในการรับการอบรมหล่อหลอมทีดีจากครอบครัว โรงเรียนและสังคม 2. ขาดเป้ าหมาย จุดยืน แบบอย่างทีดีและทักษะในการดําเนินชีวิตอย่างมีคุณค่าและมี ความหมาย 3. ไม่เห็นและเคารพในคุณค่าและศักดิศรีของตนเองและผู้อนื (ไมเ่ ห็นคุณค่าในเรืองเพศ) และขาดความเคารพศรัทธาในศาสนาทีตนนับถือ จนขาดสํานึกในคุณงามความดี 4. ขาดทักษะและสมรรถภาพทีรับกับสังคมเศรษฐกิจทีเปลียนไป ขาดวิจารณญาณในการ แยกแยะดี-ชัว ถูก-ผิด มคี วามต้านทานตําต่อสิงเร้าจากสือและกระแสนิยม 8

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย 5. มพี ฤติกรรมแปลกแยก ขาดการวางแผนชีวิต ส่งผลใหไ้ ม่มีแรงจูงใจในการทําสิงทีดี และถูกต้อง 2.3 โรงเรียนคาทอลิก 1. ไหลตามกระแสการเปลียนแปลงของสังคมโลก เน้นการแข่งขันด้านวิชาการเพือ ชือเสียง จนขาดอัตลักษณ์ของโรงเรียนคาทอลกิ 2. ถูกชุมชนและผู้ปกครองมองว่า จํากัดโอกาสในการให้การศึกษาด้วยปัจจัยทางสงั คม และเศรษฐกิจ ทําโรงเรียนเป็นธุรกิจ เน้นด้านวชิ าการมากกว่าการอบรมด้านศลี ธรรม ทีชักนําให้เข้า ศาสนาของตน และเป็นโรงเรียนของคนมังมี 3. อยูภ่ ายใต้นโยบายการศึกษาของรัฐทีขาดความชัดเจนและต่อเนือง และการประเมิน โรงเรียนและนักเรียนขาดมาตรฐาน ในขณะทีสถาบันอุดมศกึ ษาให้ความสําคัญกับระบบนานาชาติ มากขึน 4. ขาดเอกภาพ ขาดความเสมอภาคด้านนโยบายจัดการศกึ ษาของรัฐไมส่ ามารถเรียกร้อง สิทธิได้เท่าเทียมกับโรงเรียนของรัฐ 5. ขาดการบริหารแบบมสี ่วนร่วมและขาดนโยบายการบริหารและผู้บริหารทีต่อเนือง 6. มแี ผนพัฒนาทีไม่ครอบคลมุ ทุกด้าน และไม่สอดคล้องกับสภาพปัญหาของชุมชน 7. มีจํานวนครูไมเ่ พยี งพอ สอนไม่ตรงวิชาเอก ขาดทักษะในกระบวนการเรียนการสอน ขาดครูทีมีความรู้ด้านมิติทางศาสนา ขาดขวัญและกําลังใจขาดความเป็ นนําหนึงใจเดียวกัน และ ความจงรักภักดีในองค์กร 9

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิก จากมุมมองของสภาวการณ์ ข้างต้น โรงเรียนคาทอลิกจําเป็ นต้องทําการปฏิรูปอย่างกล้า หาญ มรดกลําค่าจากประสบการณ์ทีสังสมกันมาหลายศตวรรษ แสดงให้เห็นคุณค่าทีชัดเจนของ ประสบการณ์เหล่านีอยู่ทีความสามารถในการสร้ างสรรค์ความคิดและวิธีการใหม่ๆ อย่างรอบคอบ เฉกเช่นเดียวกับในอดีตทีผ่านมา โรงเรียนคาทอลิกในปัจจุบันนีจาํ เป็ นต้องยืนยันอัตลักษณ์ ของ ตนเองอย่างมีประสิทธิภาพและน่าเชือถือ การปฏิรูปจึงไม่ใช่ประเดน็ ของการปรับตัวเพียงอย่าง เดียว แต่เป็นการผลักดันในการเผยแผ่ธรรม เป็นหน้าทีพืนฐานในการเผยแผ่พระวรสาร การออกไป หาชายหญิงทังหลายไม่ว่าพวกเขาจะอยู่ทีไหน เพือให้พวกเขาได้รับพระพรแห่งการไถ่กู้ โรงเรียนคาทอลิกขณะกําลังเข้าสู่สหัสวรรษทีสาม ข้อ 3 “เรายังภูมิใจในความทุกข์ เพราะรู้ว่าความทุกข์ ก่อให้เกิดความพากเพียร ความพากเพียรก่อให้เกิด คุณธรรมทีแท้ จริง คุณธรรมทีแท้ จริงก่ อให้ เกิด ความหวัง” (โรม 5:3-4) 10

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย บทที 3 เป้ าหมายโรงเรียน โรงเรี ยนคาทอลิกทุ่มเทเพือการพัฒนามนุษย์ทังครบ เพราะในพระคริสต์ผู้เป็ นมนุษย์ที สมบรู ณ์แบบนีเอง ทีคุณค่าของมนุษย์ทังมวลจะพบกับความบริบูรณ์ และเป็ นหนึงเดียว นีคือฐาน รากของคุณลักษณะความเป็ นคาทอลิกของโรงเรียนโดยเฉพาะ หน้าทีในการปลูกฝังคุณค่ าของ มนุษย์ตามสิทธิอันชอบธรรมของโรงเรี ยนคาทอลิก ทีสอดคล้องกับพันธกิจในการรับใช้มนุษย์ ทังมวลนัน มีต้นกําเนิดในองค์พระคริ สตเจ้า พระองค์คือผู้ทําให้มนุษย์เป็ นผู้มีเกียรติ ทําให้ชีวิต มนุษย์มีความหมาย และเป็นต้นแบบทีโรงเรียนคาทอลิกจะต้องมอบให้กบั นักเรียนทุกคน โรงเรียนคาทอลกิ ข้อ 35 ในระหว่างปี ค.ศ. 2012 – 2015 โรงเรียนคาทอลิกตกลงทีจะร่วมมือส่งเสริมคุณลักษณะ 2 ประการ คือ รัก-เมตตา/รับใช้ และซือสัตย/์ซือตรง ซึงจําเป็ นสําหรับความท้าทายทีมีอยูใ่ นปัจจุบัน ของสังคมไทย ส่วนคุณลักษณะประการอนื โรงเรียนคาทอลิกแตล่ ะโรงเรียนสามารถนําไปปรับใช้ ให้สอดคล้องกับบริบทและสภาวะแวดล้อมของตน 3.1 คุณลักษณะของนกั เรียน 1. รัก-เมตตา/รับใช้ - รักองคค์ วามดี รักและเคารพในคุณค่าและศักดิศรีของตนเองและ ผู้อืน เป็ นบุคคลเพอื ผู้อืน เสียสละ มีนําใจ พร้อมแบ่งปันและช่วยเหลือผู้อืน โดยไมห่ วังสิงตอบ แทน รู้จักให้อภัยและคืนดี รักและทะนุถนอมสิงสร้างทังหลาย 2. ซือตรง/ซือสัตย์ - มีปรีชาญาณในการดํารงตนอยูใ่ นความจริง รู้จักแสวงหาความจริง แยกแยะดี-ชัว จริง-เท็จ และให้คุณค่าสิงต่างๆ ได้อย่างถกู ตอ้ ง กล้าหาญทีจะทําสิงทีถูกต้องและ เทียงตรง จริงใจ มสี ัจจะ โปร่งใส ไมค่ ดโกงหรือเบียดเบียนผู้อนื 3. กตัญ ูรู้คุณ - รู้คุณต่อพระเจ้า สิงสร้าง และผู้มีพระคุณ และตระหนักในความดีทีผู้อืน มอบให้ตน พร้อมตอบแทนคุณในทุกโอกาส นบนอบ เคารพ เชือฟัง ใหเ้ กียรติบิดามารดาและผู้มี พระคุณ รู้คุณสถาบันและแผ่นดิน 4. พอเพียง มีภูมคิ ้มุ กัน - เฉลียวและฉลาด รอบคอบ พร้อมรับการเปลียนแปลง พอใจใน สิงทีตนเป็ นและมี ประหยัดอดออม มีชีวิตอยู่อย่างเรียบง่ายและมีความสุข รักและอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ 11

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิก 5. รักกันฉันพีน้อง – ดําเนินชีวิตเป็นหนึงเดียว ช่วยเหลอื เกือกูลกัน บนพืนฐานของความ เสมอภาคและเท่าเทียมกัน เคารพในความแตกต่างทางความเชือศาสนา และวัฒนธรรม 6. มุ่งความเป็ นเลศิ – ใฝ่ รู้ใฝ่ เรียน รู้รอบ และมุ่งพัฒนาสู่ความเป็ นเลิศเต็มตามศักยภาพ แห่งตน มนุษย์ทุกคน ไม่ว่าจะมีเชือชาติ ฐานะ และวัยใด ต่างก็มีศักดิศรีแห่งความเป็ นมนุษย์เท่า เทียมกัน จึงย่อมมีสิทธิทีมิอาจจะแบ่งแยกกีดกันได้ในอันทีจะได้รับการศึกษาอบรมทีตรงกับ เป้ าหมายสูงสุดของตน อีกทังตรงกับความสามารถ เพศ ตลอดจนวฒั นธรรมและขนบธรรมเนียมใน ประเทศของตน โดยการให้การศึกษาอบรมนันจะต้องกลมกลืนกับความสัมพันธ์ฉันพีน้องกับคน อืนๆ เพือทีจะส่งเสริมความเป็นหนึงเดียวกนั อย่างแท้จริงและสันติสุขในโลกนี การศึกษาอบรมที แท้จริงนันมเี ป้ าหมายในการหล่อหลอมมนุษย์เพือให้บรรลุจุดหมายสูงสุดของเขา และประโยชน์สุข แห่งสังคมซึงในฐานะมนุษย์ เขาเป็นสมาชิกคนหนึงในสังคมนัน และในฐานะผู้ใหญ่เขาจะต้องร่ วม แบกรับภาระผูกพันทางสงั คมร่ วมกับคนอืนๆ การอบรมตามหลักพระคริสตธรรม ข้อ 1 3.2 เป้ าหมายของโรงเรียน หน้าทีทีเป็ นลักษณะเฉพาะของโรงเรียนคาทอลิกคือ การสร้ างบรรยากาศพิเศษภายใน ชุมชนโรงเรียนโดยได้รับแรงบันดาลใจจากจิตตารมณ์ แห่งอิสรภาพและความรักของพระวรสาร การช่วยเหลอื ให้เยาวชนเติบโตขึนเป็นมนุษย์ใหม่ทีได้รับการชุบสร้ างจากศีลล้างบาป ในช่วงเวลาที พวกเขากําลังพัฒนาบุคลิกภาพของตน และในทีสุด การจัดระเบียบวัฒนธรรมทังมวลของมนุษย์ให้ สอดคล้องกบั การประกาศข่าวดีแห่งการไถ่กู้ เพือให้ความรู้ ทีนักเรียนค่อยๆ สร้ างสมเกียวกับโลก ชีวิต และมนุษย์จะได้รับการส่องนําทางด้วยแสงแห่งความเชือ ด้วยเหตุนีเอง ในขณะทีโรงเรียน คาทอลิกเปิ ดรับความก้าวหน้าของโลกร่ วมสมัยอย่างทีควรจะเป็ น โรงเรียนคาทอลิกก็ชักนําให้ นักเรียนของตนทํางานให้เกิดประสิทธิผลเพือประโยชน์สุขของบ้านเมือง และเตรียมพวกเขาให้ พร้ อมทีจะทํางานรับใช้การขยายพระอาณาจักรของพระเจ้า ด้วยการดําเนินชีวิตเผยแผ่ธรรมเป็ น แบบอย่างทีดี ดังทีเคยเป็นมาในอดีต พวกเขาจึงเป็นประดจุ เชือแป้ งในชุมชนมนุษย์ การอบรมตามหลักพระคริสตธรรม ข้อ 8 12

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย โรงเรียนคาทอลกิ เป็นทางเลือกของสังคมไทย โดย 1. จัดการศึกษาแบบคาทอลิก ทีมุ่งเนน้ งานอภิบาล และการอบรมหล่อหลอมนักเรียนสู่ ความเป็นมนุษย์ทีสมบูรณท์ ังร่างกาย อารมณ์ สติปัญญา จิตใจและจิตวิญญาณ ด้วยจิตตารมณ์แห่ง พระวรสาร เพอื ใหน้ ักเรียนดําเนินชีวติ ในหนทางของความเป็นหนึงเดียวกันกับผู้อืนและสร้างสันติ สุขในสังคมไทยและสังคมโลก 2. เป็นฐานการประกาศข่าวดีแห่งความรักของพระเจ้า ซึงนําความรอดพ้นสู่ชีวติ นิรันดร 3. เป็นสนามเผยแผ่ธรรม ด้วยกระบวนการศึกษาทีมงุ่ แปรสภาพบุคคล เพือสร้างนักเรียน ให้มจี ิตอาสา และเป็นผู้นําการเปลยี นแปลงในสังคม “เพือทีจะนาํ เด็กทีท่านสอนให้มีจิตตารมณ์ของพระวรสาร ท่าน ต้องสอนเขาให้ รู้ ข้อความเชือเพือนําไปสู่ ความจริ งขององค์พระคริ สตเจ้ า ในทางปฏิบัติ ความเอาใจใส่ การสอนให้รู้ หลักการปฏิบัติตามพระศาสนจักร ทีจําเป็นอยู่มากมายทีเราต้องรู้ เพือนําไปสู่ความรอด แต่มีประโยชน์อะไรทีจะ รู้ หลักการปฏิบัติเหล่านัน ถ้าไม่พยายามประกอบความดี” นกั บุญ ยอห์น แบพติสท์ เดอ ลาซาล 13



สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย บทที 4 พันธกจิ ของโรงเรียนคาทอลิก ความซับซ้ อนของโลกปัจจุบันทําให้ มีความจําเป็ นมากขึนทีจะต้องเพิมการรั บรู้ ถึง อัตลกั ษณ์ ด้านพระศาสนจักรของโรงเรียนคาทอลิก อัตลักษณ์ ของการเป็ นคาทอลิกนีเองทีเป็ น แหล่งทีมาของคุณลักษณะดังเดิมของโรงเรียนคาทอลิก และก่อให้เกิด “โครงสร้ าง” ทีเป็นเครืองมือ อย่างแท้ จริ งของพระศาสนจักร เป็ นสถานทีในการทาํ งานทางด้านการอภิบาลทีแท้ จริ งและ เฉพาะเจาะจง โรงเรี ยนคาทอลิกเข้าร่ วมในพันธกิจการเผยแผ่ธรรมของพระศาสนจักร และเป็ น สภาวะแวดล้อมพิเศษในการให้การศึกษาแบบคาทอลกิ ด้วยเหตนุ ีเอง “โรงเรียนคาทอลิกจึงเป็ นทัง สถานทีในการเผยแผ่ธรรม การให้การอบรมสังสอนทังครบ การก่อร่ างสร้ างบุคลิกลักษณะและ บรรทัดฐานของบุคคล รวมถงึ เป็นสถานทีเรียนรู้ ฝึ กหัด โดยผ่านทางการเสวนาระหว่างเยาวชนจาก พืนเพทางศาสนาและสังคมอันหลากหลาย” ดังนัน ในฐานะของสถาบันทางการสอน หัวใจของ อตั ลักษณ์ของโรงเรียนคาทอลิกจึงอยู่ทีธรรมชาติทางพระศาสนจักรของโรงเรียนคาทอลิกนันเอง โรงเรียนคาทอลิกจึงถือเป็ นหน่วยงานของพระศาสนจักรทีแท้จริงและเหมาะสม ก็เพราะเหตุผล ทางด้านกิจกรรมด้านการศึกษา “ซึงความเชือ วฒั นธรรม และชีวิต ได้รับการบูรณาการกลมกลืนเข้า ด้วยกนั ” ดังนัน จึงจําเป็ นต้องเน้นยําว่ามิติทางด้านพระศาสนจักรของโรงเรียนคาทอลิกนีไม่ได้ เป็ นเพียงส่วนประกอบส่วนหนึง แต่เป็ นลักษณะทีเหมาะสมและเฉพาะเจาะจง เป็ นคุณสมบัติ เฉพาะทีซึมแทรกอยู่และบ่งบอกได้จากในทุกขณะของการดําเนินกิจกรรมทางการศึกษา เป็ นส่วน พืนฐานของอตั ลักษณ์ทีสําคัญทีสุด และเป็นจุดรวมของพนั ธกิจทังมวล การส่งเสริมมิตินีจึงควรจะ เป็นเป้ าหมายของทุกคนทีรวมกนั อยู่ในชุมชนการศึกษา โรงเรียนคาทอลิกขณะกําลังเข้าสู่สหัสวรรษทีสาม ข้อ 11 ในระหว่างปี ค.ศ. 2012 - 2015 พันธกิจของโรงเรียนคาทอลิกมดี ังต่อไปนี 1. ทบทวน กําหนดวิสัยทัศน์ จดั ทําแผนพัฒนา และแผนปฏิบัติการของโรงเรียนให้ เป็นไปตามเป้ าหมายของโรงเรียนคาทอลกิ 2. จัดทําแผนงานอภิบาล จัดการสอนคําสอน คริสตศาสตร์ และจริยศึกษา และจัดให้มี บุคลากรฝ่ ายอภิบาลทีมีคุณภาพในสัดส่วนทีเหมาะสมกับขนาดของโรงเรียน 3. จัดการเรียนการสอนอยา่ งมีประสิทธิภาพในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ทีมีบูรณาการ คุณค่าพระวรสาร โดยใช้เทคโนโลยีสนับสนุนอย่างเหมาะสม 15

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 4. จัดใหผ้ ู้บริหาร คร/ู บุคลากร ผู้ปกครอง และชุมชนได้รับการอบรมอย่างต่อเนืองใน เรืองคุณค่าการศกึ ษาคาทอลกิ รวมทังทักษะทีจําเป็นในการเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ 5. ประสานความร่วมมือระหว่างบ้าน วัด โรงเรี ยน และชุมชน เพือพัฒนาการจัด การศึกษาของโรงเรียนโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิน 6. สร้างบรรยากาศโรงเรียนตามจิตตารมณ์พระวรสาร โดยมีความรักและอิสรภาพเป็ น พนื ฐาน 7. สร้างความเข้มแขง็ ของเครือข่ายโรงเรียนของสภาฯ ในการช่วยเหลือและแบ่งปันใน การพัฒนาโรงเรียน ตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 8. สร้างความพร้อมในการอยู่ร่วมกันอยา่ งยุติธรรมและสนั ติ ท่ามกลางความแตกต่าง ด้านเชือชาติ ศาสนาและวัฒนธรรมโดยเริมต้นจากประชาคมอาเซียน 9. ช่วยเหลือและจัดการศกึ ษาให้แก่ผู้รอโอกาส พันธกิจข้างต้นเป็นพันธกิจร่วมกันของโรงเรียนคาทอลกิ ทีจะก้าวไปข้างหนด้า้วยอัตลักษณ์ การศกึ ษาคาทอลิกซึงแต่ละโรงเรียนสามารถนําไปปรับใชต้ ามบริบทและสภาพแวดล้อมของตน  16

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย บทที 5 พันธกจิ และแผนงานตามอตั ลักษณ์การศึกษาคาทอลิก โรงเรี ยนคาทอลิกจําเป็ นจะต้องมีเป้ าหมายทางการศึกษาทีมี “ลกั ษณะเด่นเฉพาะ” ใน ความหมายทีโรงเรี ยนต้องมีวัตถุประสงค์เฉพาะของตนอยู่ในใจ และเป้ าหมายทังหมดจะต้อง เกียวพันกับวัตถุประสงค์ดังกล่าวนี ในเชิงรูปธรรม เป้ าหมายทางการศึกษาทังหลายจะเป็ นเครือง กําหนดกรอบอ้างอิงซึงจะ  กําหนดอัตลกั ษณ์ ของโรงเรียน โดยเฉพาะอย่างยิงคุณค่าแห่งพระวรสาร ซึงเป็ นแรง บันดาลใจของโรงเรียนและจําเป็นจะต้องกล่าวถงึ อย่างชัดแจ้ง  บ่งบอกลักษณะจุดมุ่งหมายทางการสอน ทางการศึกษา และทางวัฒนธรรมของ โรงเรี ยนอย่างชัดเจน  นําเสนอเนือหาในการศึกษาอบรม พร้ อมด้วยคุณค่าทีจะถ่ายทอดให้ นักเรี ยนใน ระหว่างการศึกษาอบรมเหล่านี  อธิบายเกียวกบั การจัดองค์กรและการบริหารจัดการของโรงเรียน  กําหนดว่าการตัดสินใจเกียวกับนโยบายประการใดทีต้องสงวนไว้กบั บคุ ลากรมืออาชีพ (ผู้อํานวยการและครู) นโยบายประการใดควรจะพัฒนาโดยอาศัยความช่วยเหลือจากพ่อแม่และ นักเรียน และกิจกรรมประเภทใดทีปล่อยให้เป็ นเรืองของความคิดริเริมอย่างอิสระของครู พ่อแม่ หรื อนักเรี ยน  ชีให้เห็นถงึ วิธีทีจะใช้ในการทดสอบและประเมินผลความก้าวหน้าของนักเรียน มติ ิด้านศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ 100 แผนงานต่างๆ ต่อไปนีได้ถูกสังเคราะหแ์ ละสรุปไว้เพือเป็ นแนวทางใหแ้ ก่โรงเรียนในการ นําไปปรับใช้ตามบริบทและสภาพแวดล้อมของตน เพือให้บรรลุตามเป้ าหมายและพันธกิจของ โรงเรียนทีได้กําหนด 17

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก พันธกิจที 1 - ทบทวน กําหนดวิสัยทัศน์ จัดทาํ แผนพัฒนา และแผนปฏิบัตกิ ารของโรงเรียนให้ เป็ นไปตามเป้ าหมายของโรงเรียนคาทอลิก 1. สาํ รวจความต้องการ จดั ประชุมผู้ทีเกียวข้องทุกฝ่ าย ประกอบด้วย ผู้บริ หาร ครู บุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการบริหารโรงเรียน และผู้ปกครอง เพือร่วมกันทบทวน หรือ กําหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้ าหมายและคุณลักษณะของนักเรียนให้เป็ นไปตามอัตลักษณ์ของ โรงเรียนคาทอลิก และจัดทําแผนพัฒนา และแผนปฏบิ ัติการ เพือให้โรงเรียนเป็นไปตามเป้ าหมายที กําหนด โดยเฉพาะครอบคลมุ ถงึ การพัฒนาครแู ละบุคลากร การพัฒนาอาคารสถานที การบริหาร งบประมาณ และการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา พร้อมจัดแต่งผู้รับผิดชอบแต่ละโครงการอยา่ ง ชัดเจน 2. มรี ะบบประกันคุณภาพภายในตามมาตรฐานการศึกษาคาทอลิก และจัดระบบกํากับ ติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดําเนินการตามแผนทีกําหนดไว้ พร้อมนําผลไปปรับปรุง พัฒนาในปี การศึกษาถัดไป 3. ปรับโครงสร้างการบริหารเพือส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครูและบุคลากร โดยใช้ ระบบข้อมูลสารสนเทศในการบริหารโรงเรียนอย่างมีประสิทธิภาพ 4. ประเมนิ ความพึงพอใจของผู้ปกครองและชุมชนต่อการจัดการศึกษาแบบคาทอลิกของ โรงเรียน พันธกิจที 2 - จัดทาํ แผนงานอภิบาล จัดการสอนคําสอน คริสตศาสตร์ และจริยศึกษา และจดั ให้ มีบุคลากรฝ่ ายอภิบาลทีมีคุณภาพในสัดส่วนทเี หมาะสมกับขนาดของโรงเรียน 1. จัดทําแผนอภิบาลของโรงเรียน และแต่งตังคณะกรรมการรับผดิ ชอบงานอภิบาล โดย ให้มผี ู้ดแู ลช่วยเหลือนักเรียนเป็นรายบุคคล และให้ทุกฝ่ ายมีส่วนร่วม 2. ทบทวนหลักสูตร แผนการสอน และกระบวนการเรี ยนการสอนคําสอนและ คริสตศาสตร์ศึกษา และจัดทําคู่มอื ให้สอดคล้องและเหมาะสมกับบริบทของสงั คมไทยในปัจจุบัน เพือให้นักเรี ยนได้ซึมซับคุณค่าพระวรสารและใช้ชีวิตเป็ นประจักษ์พยาน 3. ให้มีการสอนคําสอนสําหรับนักเรียนคาทอลิกอย่างสมําเสมอ สอนคริสตศาสตร์และศ สนสัมพันธ์สําหรับนักเรียนทุกคน 4. สอนจริยศกึ ษาอยา่ งสมําเสมอ โดยมกี ารติดตามผลอย่างจริงจัง โดยอาจใช้หลักสูตร และกระบวนการสอนของโครงการ “Growing Good” เป็ นแนวทางอย่างมีบูรณาการกับคุณค่า พระวรสาร 18

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย 5. พัฒนาบุคลากรฝ่ ายจิตตาภิบาลใหม้ ีคุณภาพและมีจํานวนเพียงพอกับนักเรียน และ สร้างเครือข่ายครูแกนนําจิตตาภิบาล เพือชว่ ยเหลอื และสนับสนุนซึงกันและกัน 6. ส่งครูเข้ารับการศึกษาหลักสูตรจิตตาภิบาลในจํานวนทีเพยี งพอ 7. จัดกิจกรรมคาทอลิกและกิจกรรมทางเลือกด้านคุณธรรม จริยธรรมอยา่ งหลากหลาย เช่น กิจกรรมกองหน้าร่าเริง ยุวธรรมทูต YCS พลศลี พลมารีย์ 8. อบรมผู้บริ หาร ครูและบุคลากรการศึกษา จัดกิจกรรมทัศนศึกษา ดูงาน เพือ แลกเปลยี น เรียนรู้ และสร้างองค์ความรู้อย่างบูรณาการเกียวกับสือศกึ ษา สิทธิมนุษยชน สันติศึกษา เพศศาสตร์ และนิเวศวทิ ยา พันธกิจที 3 - จัดการเรียนการสอนอย่างมีประสิทธภิ าพในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ทมี ีบูรณาการ คุณค่าพระวรสาร โดยใช้เทคโนโลยีสนับสนุนอย่างเหมาะสม 1. ประชุมวางแผนเพือวเิ คราะหห์ ลักสูตร กําหนดโครงสร้างรายวิชา จัดทําแผนการสอน ทีบูรณาการคุณค่าพระวรสาร และแบบสหวิทยาการ 2. จัดกระบวนการเรียนการสอนทีมีการไตร่ตรอง (Reflection) ตามหลัก Reflective Pedagogy Paradigm และใช้คําถามเชงิ บวกทีไม่จํากัดเพยี ง“อะไร?” แต่รวมถึง “ทําไม?” 3. จัดทาํ สือและนวัตกรรม และคู่มือปฏิบัติงานและระเบียบการปฏิบัติงานทีใช้ ประกอบการเรียนการสอนทีสอดคล้องกับหลักสูตรและกระบวนการเรียนการสอนตามข้อ2.1 และ 2.2 โดยใช้เทคโนโลยีทีเหมาะสม 4. จัดอบรมครูในการจัดทําหลกั สูตร แผนการสอน การสอน และกระบวนการเรียนการ สอน โดยบรู ณาการคุณค่าพระวรสารกับเนือหาวชิ าการ และใช้เทคโนโลยีในการผลิตสือการสอน 5. จัดทําเครืองมือวัดและการประเมินผล เพือวัดผลสัมฤทธิด้านองค์ความรู้ คุณค่าของ องค์ความรู้ และคุณธรรมทีบูรณาการ รวมทังการทําวจิ ยั ในชันเรียน 6. จัดนิเทศการสอนแบบกัลยาณมิตร เพอื ติดตาม ช่วยเหลือ และพัฒนาการจัดการเรียน การสอนทีมบี ูรณาการในทุกระดับชัน 7. สร้างภมู คิ ุ้มกันให้นักเรียนในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือสาร โดย การ จัดกิจกรรมแนะแนวการเลือกใช้สือ และเทคโนโลยกี ารสือสารอยา่ งถูกต้อง เกิดประโยชน์และมี จริยธรรม 8. ทําโครงการพัฒนาผู้เรียนเป็ นรายบุคคลเพือศึกษา ประเมิน บันทึก และส่งต่อข้อมูล ของผู้เรียนเป็นรายบุคคล เช่น การสร้างระบบดแู ลช่วยเหลอื นักเรียน โดยสร้างแบบสํารวจนักเรียน เป็นรายบุคคล แลกเปลียนความคิดเห็นระหว่างครู นักเรียน ผปู้ กครองในแต่ละระดับชันเรียน นํา 19

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ผลสรุปมาจัดทําแผนการเรียนการสอนใหส้ อดคล้องกับผู้เรียน รวมทัง จัดเยียมบ้าน เช่น ครูเยียม นักเรียน / นักเรียนเยียมครู พันธกิจที 4 - จัดให้ผู้บริหาร ครู/บุคลากร ผู้ปกครอง และชุมชนได้รับการอบรมอย่างต่อเนืองใน เรืองคุณค่าการศึกษาคาทอลกิ รวมทังทักษะทีจําเป็ น ในการเป็ นชุมชนแห่งการ เรียนรู้ 1. จัดอบรมครูและบุคลากรให้เข้าใจถึงคุณค่า และเป้ าหมายของอัตลักษณ์การศึกษา คาทอลกิ และทักษะทีจําเป็นเพอื เสริมสร้างทักษะความเป็นครูมืออาชีพและจิตวิญญาณครูโรงเรียน คาทอลิก 2. จดั กิจกรรมฟื นฟูจิตใจครูและบุคลากรในระดบั โรงเรียน สังฆมณฑล และสภาฯ เพือให้ซีมซับในคุณค่าพระวรสารอย่างสมําเสมอ 3. นิเทศและติดตามการปฏบิ ัติงานแบบกัลยาณมติ ร รวมทัง เสริมแรงให้ครแู ละบุคลากร ทําหน้าทีทําหน้าทีบรรลเุ ป้ าหมายการศกึ ษาคาทอลิก 4. จัดกิจกรรมส่งเสริมให้แก่ผู้ปกครองเข้าใจและมีส่วนร่วม ในการหล่อหลอมนักเรียน ตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก เช่น ปฐมนิเทศ การประชุมผู้ปกครองประจําปี จดหมายข่าว ฯลฯ 5. จัดอบรมให้ความรู้แก่ครูและบุคลากรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพือให้ เข้าใจอย่างลกึ ซึง อย่างมีบูรณาการกับคุณค่าพระวรสาร และส่งครแู ละบุคลากรไปดงู านในโรงเรียน ต้นแบบ พันธกิจที 5 - ประสานความร่วมมือระหว่างบ้าน วัด โรงเรียน และชุมชน เพือพัฒนาการจัด การศึกษาของโรงเรียนโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิน 1. จัดกิจกรรมต่างๆ เพือเปิ ดโรงเรียนสู่ชุมชน และชุมชนสู่โรงเรียน เช่น กิจกรรมวัน สําคัญของโรงเรยี น วันสําคัญทางศาสนา ศูนย์การเรียนรู้แก่ชุมชนและท้องถนิ กิจกรรมศึกษาแหล่ง เรียนรู้รอบโรงเรียน โครงการแบ่งปันรักและความสุขสู่ชุมชน (ผู้รอโอกาสในสงั คม) กิจกรรม ชุมชนสัมพันธ์ กิจกรรมวิถชี ุมชนวัด โครงการศาสนสมั พันธ์ การให้บริการสถานทีแก่ชุมชน หรือ โครงการกิจกรรมรวมใจชาวคาทอลิกเพือช่วยเหลือผู้ประสบภยั (ตามสถานการณ์ปัจจุบัน) โครงการค่ายสัมผัสชีวติ งานปราชญ์ชาวบ้าน 20

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย 2. จัดตังเครือข่ายผู้ปกครอง สมาคมคร-ูผู้ปกครอง และสมาคมศษิ ย์เก่าของโรงเรียน 3. เปิ ดโอกาสให้ผู้ปกครอง ชุมชน และภูมิปัญญาท้องถินเข้ามามีส่วนร่วมในการจดั ทํา หลักสูตรและจัดการศึกษาของโรงเรียน 4. สํารวจแหลง่ เรียนรู้ ภูมปิ ัญญาท้องถนิ และจัดทําฐานข้อมูลจัดการเรียนรู้ พันธกิจที 6 - สร้างบรรยากาศโรงเรียนตามจิตตารมณ์พระวรสาร โดยมคี วามรักและอิสรภาพ เป็ นพืนฐาน 1. สร้างบรรยากาศทางกายภาพภายในโรงเรี ยนให้อบอุ่นเสมือนบ้าน อบอวลดว้ ย บรรยากาศแห่งอิสรภาพและความรัก รวมทัง ปรับภูมิทัศน์ใหส้ ะอาด สงบ ร่มรืน และเป็ นแหล่ง เรียนรู้ทังทางปัญญาและจิตวิญญาณ เช่น ห้องจิตตาภิบาล ลานบุญ-ลานปัญญา ห้องภาวนา-สมาธิ มุมพระวาจา ต้นไม้พูดได้ ห้องสมุดพระวาจา พระคัมภีร์เคลือนที โครงการธนาคารความดี โครงการเสียงตามสาย ทางเดินคุณธรรม เสียงธรรมเสียงทอง พระวาจานําชีวิต มุมอนุสรณ์แม่พระ ป้ ายพระวาจา พุทธภาษิต-คําคม แหลง่ เรียนรู้ตามมุมต่างๆฯลฯ 2. จัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ โดยให้นักเรียนเป็ นผู้ริเริม รับผดิ ชอบ และทํางาน ร่วมกัน อย่างอิสระและเป็ นมิตร โดยมีครูคอยดูแลและให้คําแนะนําอย่างเหมาะสม เพือปลูกฝัง นักเรียนให้เป็ นมนุษย์ทีสมบูรณ์ และศรัทธาในศาสนา ยดึ มันในหลักธรรมตามคุณค่าพระวรสาร เช่น หมู่บ้านแห่งรัก พชี ่วยน้อง ตาวิเศษ คลินิกภาษา ค่ายคุณธรรม กิจกรรมสวดร่วมกัน ค่ายธรรมะ ค่ายคําสอน เขา้ เงียบ กิจกรรมวจนพิธีกรรมทางศาสนา สปั ดาห์พระคัมภีร์ แสวงบุญทงั ในและ ต่างประเทศ ประกวดร้องเพลงคุณธรรม กิจกรรมศาสนสัมพันธ์ กิจกรรมวันสําคัญคุณธรรมนําชีวิต โครงการหมู่บ้านคุณธรรม โครงการอบรมเพศศึกษา โครงการเสริมสร้างจิตอาสา เช่น โครงการ ระดมทุนสงเคราะห์ โครงการทุนการศกึ ษาเดก็ ยากไร้ การเยียมผู้ประสบภัยฟื นฟู ช่วยเหลือคนชรา ผู้ป่ วยผรู้ อโอกาส ฯลฯ 3. ส่งเสริมใหน้ ักเรียนเห็นคุณค่าของการภาวนา และแสวงหาความหมายของชีวิตด้วย การภาวนา รู้คุณค่าของความสงบและความเงียบ และการไตร่ตรอง รวมทังการจัดเวลาให้นักเรียนมี โอกาสภาวนาสนทนาเงียบๆ กับพระเจ้าหรือสร้างความลกึ ซึงในระดับจิตวญิ ญาณให้เกิดขึน 21

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก พันธกิจที 7 - สร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายโรงเรียนของสภาฯ ในการช่วยเหลือและแบ่งปัน ในการพัฒนาโรงเรียน ตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 1. ร่วมประชุมวางแผน และกําหนดกลยุทธ์เพือเสริมสร้างความเข้มแข็งของเครือข่าย โรงเรียนในสภาฯ 2. แลกเปลียนความรู้ บุคลากรทีมคี วามสามารถเฉพาะด้านในโรงเรียนเครือข่าย เพือเป็ น การพัฒนาทักษะใหม่ๆ ให้เกิดกับทุกโรงเรียน 3. สร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายโรงเรียนในสภาฯ เพือจัดกิจกรรมแลกเปลียน และ การเรียนรู้ โดยเฉพาะด้านอัตลักษณก์ ารศึกษาคาทอลิก และด้านจิตตาภิบาล เช่น โครงการเยียม โรงเรียนในเครือข่าย จัดนิทรรศการร่วมกัน การประชุมแลกเปลียน การศึกษาดูงาน การนิเทศแบบ กัลยาณมติ ร เพอื นํามาปรับใช้ในการพัฒนาโรงเรียน 4. จัดให้มีเวบ็ ไซต์ของสภาเพือเผยแพร่ข่าวสาร กิจกรรมดีเด่นของโรงเรียนเกียวกบั อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ และแลกเปลยี นข้อมูลกับโรงเรียนเครือข่าย 5. คัดเลือกและสร้างโรงเรียนต้นแบบของอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ในด้านต่างๆ เช่น โรงเรียนต้นแบบการเรียนรู้ทีเนน้ การไตร่ตรอง โรงเรียนต้นแบบการบูรณาการคุณค่าพระวรสาร รายวชิ า โรงเรียนต้นแบบการสอนแบบสหวิทยาการ โรงเรียนต้นแบบเศรษฐกิจพอเพียง เป็ นต้น และส่งเสริมให้มกี ารแลกเปลยี น ศกึ ษาและดูงานจากโรงเรียนต้นแบบ พันธกิจที 8 - สร้างความพร้อมในการอยู่ร่วมกันอย่างยุติธรรมและสันติ ท่ามกลางความแตกต่าง ด้านเชือชาติ ศาสนาและวัฒนธรรม โดยเริมต้นจากประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) 1. พัฒนาหลักสูตรและวัดผลสัมฤทธิทางการศกึ ษาเทียบกับหลักสูตรในประเทศผู้นําทาง การศกึ ษา เช่น สิงคโปร์ อังกฤษ เป็นต้น 2. จัดทําหลักสูตรเฉพาะด้านภาษาต่างๆ ทีเน้นในด้านการสือสาร ทังการสอนภาษาไท-ย อังกฤษ โดยมีภาษาถินหรือภาษาเพือนบา้ น เช่น จีน ยาวี พม่า เป็นวชิ าเลอื ก หรือกิจกรรมเสริม เพือ ส่งเสริมให้นักเรียนได้ปฏิบัติจริง 3. จัดกิจกรรมส่งเสริมทกั ษะทางด้านภาษาให้แก่นักเรี ยน เช่น โครงการภาษาน่ารู้ (กิจกรรมพูดหน้าแถววันละคํา กิจกรรมเลา่ นิทาน พูดคําคล้องจอ)งโครงการสัปดาห์วิชาการ (การ อ่าน การเขียน การพูด การแข่งทักษะ เชิญวิทยากรท้องถินมาให้ความรู้ เสียงตามสาย) และจัดให้ 22

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย ผู้เรียนได้ฝึกใช้ภาษาต่างๆ โดยการปฏิบัติจริง เช่น จัดคอร์สฝึ กงานร่วมกับหน่วยงานเอกชน เช่น โรงแรม ร้านอาหาร ตามแหล่งท่องเทียวต่างๆ ฯลฯ 4. ศึกษาดูงาน และเรียนรู้โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกับสถานศึกษาอืนทีเน้น ทางด้านภาษา ทังในประเทศและต่างประเทศ 5. แลกเปลียน เรียนรู้วัฒนธรรม เน้นการเรียนรู้ประเทศเพือนบ้าน 6. เสริมสร้างทัศนคติของนักเรียนในการทํางาน ทีมี “Drive-for-Success” เสริมสร้าง ภาวะผู้นํา กล้าคิด กล้าแสดงความคิดเห็น และรู้จักการทํางานเป็นทีม พันธกิจที 9 - ช่วยเหลือและจัดการศึกษาให้แก่ผู้รอโอกาส 1. รับนักเรียนคาทอลิกทุกคนเข้าเรียนในโรงเรียน และหาทุนการศึกษาแก่ผู้รอโอกาสมี ทุนการศึกษาสําหรับนกั เรียนทีมีความสามารถในด้านต่างๆ เช่น ด้านการเรียน ด้านดนตรี กีฬา คุณธรรมจริยธรรม และทุนสําหรับนักเรียนทีขาดแคลนต่างๆ เช่น ทุนอาหารกลางวัน ทุนอุปกรณ์ การเรียน ฯลฯ 2. จัดโครงการระดมทุน เพอื ให้หน่วยงานอนื เข้ามาร่วมสนับสนุนทุนการศึกษา รวมทัง ทุนการศึกษาเพอื ผู้รอโอกาสและสนับสนุนให้ผู้รอโอกาสได้ฝึกวิชาชีพ เพือสร้างรายได้เสริมจาก การจําหน่ายผลิตภัณฑ์ โดยจัดโครงการ เช่น ถนนคนเดินในโรงเรียน 23



สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย บทที 6 ชุมชนการศึกษา ความก้าวหน้าทีสําคัญของโรงเรียนคาทอลกิ คือ การเปลยี นสถานะของตนจากการมีฐานะ เป็นสถาบัน มามีฐานะเป็นชุมชน เพือให้มปี ระสิทธิภาพสูงขึนในการประกาศพระวรสาร และการ อบรมมนุษย์อย่างครบครัน ทุกฝ่ ายทีเกียวข้องโดยตรงกับโรงเรียน เป็นส่วนหนึงของชุมชนโรงเรียน ซึงได้แก่ ครู ผู้อํานวยการ และเจ้าหน้าทีทางการศึกษาอืน รวมถงึ พ่อแม่ และนักเรียน สมาชิกของชุมชนโรงเรียน ยงิ สามารถจะพฒั นาความมุ่งมันทีจะร่ วมมอื กันและกันด้วยจิต ตารมณ์แห่งเสรีภาพและความรักตามพระวรสารมากขึนเท่าใด งานทีพวกเขาทําก็ยงิ จะบรรลุผลได้ มากขึนเท่านัน ดงั นนั จึงควรเปิ ดช่องทางการสือสารระหว่างสมาชิกเหล่านี การประชุมกันบ่อยๆ จะ ช่วยให้มกี ารสือสารกัน และความมุ่งมันทีจะถกเถียงปัญหาทีมีรว่ มกนั ก็ยงิ จะช่วยให้มีการสือสาร กันมากขึ น มติ ิด้านศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ 31-32, 39 บทบาทหน้าทีของแต่ละฝ่ายของชุมชนการศึกษาคาทอลกิ ไดส้ ังเคราะห์และสรุปไว้เพอื เป็นแนวทางการปฏิบัติ ดังต่อไปนี 6.1 บทบาทของโรงเรียนกับครู โรงเรียนต่อครู 1. โรงเรียนเป็ นทีพักใจของครู ดว้ ยการยกย่องและเชิดชูเกียรติ และให้ค่าตอบแทน สวัสดิการและผลประโยชนอ์ ืนๆ แก่ครูและบุคลากร เพือใหม้ ีความเป็ นอยใู่ นสงั คมอย่างมีเกียรติ และเพือสร้างขวัญและกําลังใจให้แก่ครู 2. โรงเรียนให้การอบรมและพัฒนาครูอย่างต่อเนืองและเหมาะสมเกียวกับครู เพือให้เป็ น ครูทีมีคุณภาพ สามารถปฏิบตั ิภารกิจของโรงเรียน โดยเฉพาะอย่างยิงในงานอภิบาล โรงเรียน กระตุ้นให้ครูเป็นประจักษ์พยานถงึ องค์พระคริสต์ 25

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ครูต่อโรงเรียน 1. ครูรับผิดชอบ เสียสละ และทุ่มเท ในการปฏิบัติหน้าที สอนดว้ ยการมีชีวิตเป็ น ประจกั ษ์พยาน ปฏิบัติตนเป็ นแบบอยา่ งทีดี เป็ นประจกั ษ์พยานถึงองคพ์ ระคริสต์ ทุ่มเทความรู้ ความสามารถในการทํางาน อุทิศตน เสียสละ และรักษาจรรยาบรรณ 2. ครูร่วมมือ และทํางานเคียงคู่กับพระสงฆ์และนักบวช เพือปกป้ อง พัฒนาพันธกิจ และ สร้างความเป็ นหนึ งเดียวกันในบรรยากาศการศึกษาคาทอลิก 3. ครูรัก ดูแล เอาใจใส่ ปกป้ อง และสวดภาวนาให้นักเรี ยนเป็ นรายบุคคล รวมทัง กระตุ้น เสริมแรงให้นักเรียนรักในการปฏบิ ัติคุณธรรมอย่างต่อเนืองและยังยืน 6.2 บทบาทของโรงเรียนกับพ่อแม่ โรงเรียนต่อพ่อแม่ 1. โรงเรียนเปิ ดโอกาสให้ผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมของโรงเรียน และการ วางแผนการศึกษา และจัดให้มเี ครือข่ายผู้ปกครอง 2. โรงเรียนจัดการประชุมเพือปลุกจิตสํานึกใหก้ ับพ่อแม่ในการทําหน้าทีอบรมบุตรใน ฐานะครูคนแรกของลูกทไี ม่อาจทดแทนได้ และมหี น้าทีในการติดตามเอาใจใส่ เพมิ พูนความรู้ และ คุณธรรมแก่ลูก และจัดศาสนกิจเพือใหพ้ ่อแม่และนักเรียนมีโอกาสร่วมกัน และติดตามเยยี มเยียน ครอบครัวอย่างใกล้ชิด พ่อแม่ต่อโรงเรียน 1. พ่อแม่ให้ความร่ วมมือกับโรงเรี ยนในการพัฒนานักเรี ยนในทุกด้าน และสร้าง บรรยากาศภายในครอบครัว ทีอบอ่นุ เปี ยมด้วยความรัก และความเชือต่อพระเจา้ 2. พอ่ แม่ให้ความร่วมมือในการกําหนดเป้ าหมาย และการดําเนินการให้บรรลุเป้ าหมาย ของโรงเรียน รวมทังเป็นวทิ ยากรให้กับโรงเรียน ประเมนิ ผลและให้ข้อเสนอแนะทีเป็ นประโยชน์ ต่อโรงเรียน 3. พ่อแม่อบรมเลียงดู ปลกู ฝังคุณธรรม ใหก้ ารศึกษาแก่ลกู ใหร้ ู้จักรักเพือนมนุษย์และ พระเจ้า สร้างบรรยากาศในครอบครัวให้มีชีวิตชีวา เปี ยมด้วยความเชือศรัทธาในศาสนาของตน 26

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย 6.3 บทบาทของโรงเรียนต่อรัฐและชุมชน 1. โรงเรียนประสานและร่วมมือกับนโยบายของรัฐ และร่วมมือในกิจกรรมต่างๆ เพือ ประโยชน์ส่วนรวม บนจุดยืนของหลักการการศึกษาคาทอลกิ 2. โรงเรียนเรียกร้องให้รัฐสนับสนุนงบประมาณในการจัดการศึกษาอยา่ งเหมาะสมและ เพียงพอ และกําหนดทิศทางนโยบาย และมาตรฐานการศึกษาทีชัดเจน ต่อเนือง และเป็นเอกภาพ 3. โรงเรียนสนับสนุนใหช้ ุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของโรงเรียน และ เข้ามาร่วมมืออย่างสร้างสรรค์ 4. โรงเรียนตระหนักในหน้าทีทีเป็ นชุมชนแห่งการเรียนรู้ และเป็ นแหล่งเรียนรู้ของ ชุมชน และมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน และการพัฒนาชุมชน 5. โรงเรียนเผยแพร่การปฏิบัติงานของโรงเรียนต่อสาธารณชน สร้างจิตสํานึก ความ จงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และวัฒนธรรมประเพณไี ทย และสนบั สนุนคุณค่าและ ศักดิศรีของความเป็นมนุษย์ ความยุติธรรมและสันตใินสังคม 6.4 บทบาทของโรงเรียนกับพระศาสนจักร พระศาสนจักรต่อโรงเรียน 1. พระสังฆราชประจําท้องถินสร้างความตระหนักให้กับพระสงฆ์ผู้รับผิดชอบการศึกษา ของสังฆมณฑล และวเิ คราะหส์ มณสาสน์ด้านการศกึ ษาคาทอลกิ 2. พระสงฆ์ นักบวช ฆราวาสผู้รับผดิ ชอบการศึกษาของโรงเรียนคาทอลิก ตระหนกั ถึง บทบาทหน้าทีของตนเองต่อการจัดการศึกษาของโรงเรียนคาทอลกิ 3. สภาการศึกษาคาทอลิกจดั การอบรม ครู บุคลากร และพ่อแม่เกียวกับอตั ลกั ษณ์ การศึกษาคาทอลกิ หน้าทีอภิบาลในโรงเรียน และการบูรณาการคุณค่าพระวรสารใน 8 กลุ่มสาระ การเรียนรู้ 4. สภาฯ ปรับข้อกําหนดเกียวกับสมาชิก เพือส่งเสริมการรวมเป็นหนึงเดียวของโรงเรียน คาทอลิก โดยเห็นความสําคัญของโรงเรียนคาทอลิก และสร้างจุดยืนทีเด่นชัด 5. สภาฯ จดั ให้มีการประชุมแลกเปลียนความคิดเห็นระหว่างโรงเรียนคาทอลิกเป็ น ประจํา เพือการพัฒนาไปในทิศทางเดียวกัน และสร้างระบบการติดตาม ดูแล ช่วยเหลือ และ ประเมินผลเกียวกับอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก รวมทัง เสริมแรงโรงเรียนคาทอลิก โดยการ ประกาศเกียรติคุณแก่โรงเรียนและครูทีดี 27

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 6. สภาฯ จัดทําคู่มือและแหล่งข้อมูลเกียวกับการบริหารโรงเรียนคาทอลิก เพือนําเสนอ Best Practice และ นําเสนอพัฒนาการใหมๆ่ ทางการศึกษาคาทอลิก 7. สภาฯ เป็นผู้แทนโรงเรียนคาทอลิก ในการเรียกร้องสิทธิอันพึงได้จากรัฐและปกป้ อง โรงเรียนคาทอลิกจากนโยบายรัฐทีส่งผลกระทบต่อการศกึ ษาทีแท้จริง และนําเสนอกฎระเบียบใหม่ ทีสนับสนุนการจัดการศึกษาของโรงเรียนคาทอลกิ โดยเฉพาะโรงเรียนขนาดเล็กและกลาง โรงเรียนต่อพระศาสนจักร 1. โรงเรียนต้องซือสัตย์ต่ออัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกโดยเฉพาะในการทําหนา้ ทีใน การประกาศข่าวดีและงานอภิบาล 28

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย บทที 7 หลักการเบืองต้นของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ตามอัตลกั ษณ์ศึกษาคาทอลิก การศึกษาทีเป็ นคาทอลิกมีศนู ย์กลางทีพระเยซูคริสต์ผู้ทรงเป็ น“หนทาง ความจริง และ ชีวิต” (ยอห์น 14:6) การศึกษาคาทอลิกจึงมีอัตลักษณ์ทีเด่นชัด บทความนีเขียนขึนเพือนําเสนอ หลักการเบืองตน้ ของการจัดการศกึ ษาตามอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิกให้ตรงตามเจตนารมณ์ เป้ าหมายของการศึกษาคือ การนํานักเรียนให้พัฒนาบุคลกิ ภาพ เพมิ พูนวุฒิภาวะสู่ความเป็นมนุษย์ที สมบรู ณ์ สามารถใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและมีความหมาย มจี ิตวิญญาณ จิตใจ สติปัญญา และร่างกายที มีดุลยภาพ ผสมกลมกลืนกันในความเป็นมนุษย์แท้ ลักษณะพิเศษของการจัดการศึกษาทีมีพระเยซูคริสต์เป็ นรากฐานนีปรากฏเด่นชัดดว้ ย การบูรณาการวัฒนธรรมกับความเชือ และความเชือกับชีวิต การศึกษาคาทอลกิ ครอบคลุมความใส่ ใจใน 4 ด้าน คือ 1. บรรยากาศทางการศึกษา 2. การพัฒนาความเป็ นมนุษย์ของนักเรียนเป็ น รายบุคคล 3. ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมกับข่าวดีของพระคริสต์ และ4. การให้ความกระจ่าง ความรู้ทังปวงด้วยแสงแห่งความเชือ จากการวิเคราะห์และสังเคราะห์เนือหาของลักษณะพเิ ศษของการศกึ ษาคาทอลิก4 ด้าน ซึง ชีนําโดยสมณสาสนต์ ่างๆ จากสันตะสํานักอันเกียวด้วยการศึกษาคาทอลิก และการฟังเสียงนกั การ ศกึ ษา ผู้บริหารและครูของโรงเรียนคาทอลิกในประเทศไทยจํานวนกว่า800 ท่านจากการสมั มนา เชิงปฏบิ ัติการ เรือง “อัตลักษณ์การศึกษาคาทอลกิ ” ทีจัดขึนในช่วงเวลาตังแต่ตุลาคม ค.ศ. 2010 ถึง มิถุนายน ค.ศ. 2012 ซึ งได้เพิมพูนความตระหนักถึงบริบทและสิงท้าทายการจัดการศึกษาใน สงั คมไทยปัจจุบนั อันนาํ ไปสู่การนําเสนอหลักเบืองต้นทีนําไปปฏิบัติไดใ้นการจัดกิจกรรมการ เรียนรู้ของการศกึ ษาคาทอลกิ ไว้ 10 ประการ ดังต่อไปนี 1. มีพระคริสต์เป็ นรากฐานของกิจกรรมทังปวง พระเยซูคริสต์เป็ นรากฐานของกิจกรรมการเรียนรู้ของการศึกษาคาทอลิกทังปวง การไข แสดงของพระองค์มอบความหมายใหม่แก่ชีวิต และช่วยให้มนุษย์กํากับความคิด การกระทํา และ ปณิธานตามหลักการพระวรสาร ทําให้วิถีแห่ง “บุญลาภ” เป็ นบรรทัดฐานของชีวิต เช่นนีแล้ว โรงเรียนคาทอลิกจึงมหี ลักการพระวรสารเป็นบรรทัดฐานทางการศกึ ษา(โรงเรียนคาทอลิก ข้อ34) 29

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก การศึกษาคาทอลกิ จึงนําคุณค่าพระวรสารมาบูรณาการในการจัดการเรียนการสอนทุกสาระ การเรียนรู้และทุกรายวิชา รวมทังมาเป็ นแนวทางในการจดั บรรยากาศของโรงเรียนและการจดั กิจกรรมต่างๆ นอกจากคําสอนแล้ว การศกึ ษาคาทอลิกยังนําวถิ ชี ีวติ ของพระเยซูคริสต์ทีแสวงหานํา พระทัยของพระบิดาด้วยการมีเวลาเพือภาวนาฟังเสียงพระเจ้ามาเป็ นแนวทางการดําเนินชีวิต และ การปฏิบัติภารกิจการมอบความรักของพระเจ้าแก่ผู้ทีขัดสน เจ็บป่ วยและรอโอกาส มาเป็ นการ ปฏิบัติของโรงเรียนด้วย 2. มีจุดหมายทางการศึกษาทจี ะหล่อหลอมให้นักเรียนมุ่งสู่ความเป็นมนุษย์ทสี มบูรณ์ การศึกษาคาทอลิก มีจุดหมายทีจะหล่อหลอมนักเรียนให้เป็ นมนุษย์ทีสมบูรณ์ ในทุกมิติ (โรงเรียนคาทอลิก ข้อ 26-27) ทังร่างกาย สติปัญญา จิตใจ และจิตวิญญาณ ศาสนาคริสต์เชือว่า พระเจ้าทรงสร้างมนุษย์ตามพระฉายาของพระเจ้า และทรงรักและรับมนุษย์เปน็ บุตรของพระองค์ มนุษย์ทุกคนจึงมีศักยภาพทีจะพัฒนาตนให้เป็ นผู้มีเหตุผล ใช้สติปัญญาเพือการเรียนรู้ เพือสร้าง ความมีคุณธรรมและพัฒนามโนธรรมสู่ความบริบูรณ์ในฐานะบุตรพระเจ้า มนุษย์เกิดมาพร้อมกับ ความสามารถด้านต่างๆ ทีพระเจ้าประทานให้มีอยู่ในตนซึงสามารถพัฒนาให้ปรากฎได้อยา่ งค่อย เป็นค่อยไป จนบรรลุถึงความเป็นมนุษย์แท้ทีมคี ุณค่า มีความรับผิดชอบ รู้จักควบคุมตนจากภายใน และมีความสามารถในการตัดสินใจเลอื กและปฎิบัติได้อย่างอิสระและสอดคล้องกับมโนธรรมของ ตนทีได้รับการหล่อหลอมขึนจากการศึกษาทีมีคุณภาพ (โรงเรียนคาทอลิก ข้อ 31 และ มิติด้าน ศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ99) การศึกษาเป็นการเดินทางของนักเรียน เป็นกระบวนการของการค้นพบทีเพิมพูนขึนเรือยๆ เกิดการเรียนรู้ทีใหมก่ ว่า กระจ่างแจ้งกวา่ ต่อไปโดยไมม่ สี ินสุด เพอื อยู่ในเส้นทางทีนําสู่การบรรลุถึง ความจริงทีเทียงแท้ 3. มุ่งพัฒนานักเรียนเป็ นรายบุคคล การศึกษาคาทอลิกใหค้ วามสําคญั ต่อธรรมชาติของการเรียนรู้ของมนุษย์แต่ละบุคคลซึ ง แตกต่างกัน ดังนัน การจัดการศกึ ษาจึงต้องคํานึงถึงศักยภาพทางร่างกาย สติปัญญาและจิตใจของ นักเรียนแต่ละคนตามบริบทของเขา รวมถึงกระแสเรียกของแต่ละคนด้วย (มิติดา้ นศาสนาของ การศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ63) 30

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย การศกึ ษาคาทอลกิ มนี ักเรียนเป็นศูนย์กลาง ผู้ให้การศึกษาจึงควรเริมต้นทีการยอมรับและ ให้ความเคารพนักเรียนอย่างทีเขาเป็นก่อน แล้วจึงวางแผนจัดการเรียนการสอนโดยคํานึงถึงวิธีการ เรียนรู้ทีหลากหลายในหมนู่ ักเรียน เพือให้ใช้กระบวนการทีเหมาะสมกับนักเรียนแต่ละคน อันจะ ทําให้นักเรียนเชือมันในความสามารถของตน พบ และเห็นคุณค่าของสิงทีเขาเป็ นและสามารถทํา ได้ 4. ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนการสอน การเป็ นมนุษย์ คือ การไดร้ ับพระพรแห่งสติปัญญาและอิสรภาพ การศึกษาย่อมไม่ใช่ การศึกษาทีแท้จริง หากนักเรยี นไมม่ สี ่วนร่วมอย่างแข็งขันและอยา่ งสมัครใจในการเรียนรู้ของตน นกั เรียนควรได้รับการสนับสนุนให้เรียนรู้ด้วยการลงมือทําและตอบสนองด้วยสติปัญญา ความ มุ่งมัน และอารมณ์อันละเอียดอ่อน(มิติด้านศาสนาของการศึกษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ 105) การศึกษาคาทอลิกควรให้ความสาํ คัญกบั การศึกษาแบบมีส่วนร่ วม (Co-operative Learning) กลา่ วคือ ให้นักเรียนร่วมกันเรียนรู้ด้วยความกระตือรือร้น ทังของแต่ละบุคคลและรวมพลังเป็นกลมุ่ — เป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นด้านการเรียน การค้นคว้า การทํแาบบฝึกหัด กิจกรรมนอก หลักสูตร กิจกรรมกลุ่ม การสอบ การประชุมในชันเรียนและการประชุมใหญ่ของโรงเรียน(มิติด้าน ศาสนาของการศึกษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ47) นักเรียนควรได้รับโอกาสในการมีส่วนร่วมอย่างสมัครใจ ในการพัฒนาเป้ าหมายทางการ เรียนการสอน กระบวนการการเรียนรู้ และได้รับความไว้วางใจทีจะรับมอบหมายให้รับผดิ ชอบ ร่วมกันทีจะทํางานจนบรรลเุ ป้ าหมายร่วม เพือใหเ้ กิดความภูมิใจในการเรียนรู้ของตนเองของกลุ่ม และเจริญเติมโตขึนสู่การมวี ุฒิภาวะ (มติ ิด้านศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ106) 5. มุ่งให้นักเรียนรู้จักแสวงหาความจริง และเข้าถึงคุณค่าอย่างเป็ นองค์รวม แสงแห่งความเชือคริสตชนกระตุ้นใหเ้ กิดความมุ่งมันทีจะแสวงหาความรู้เกียวกับมนุษย์ โลกและจักรวาล ในฐานะทีเป็นสิงสร้างของพระเจ้า และปลุกเร้าให้เกิดความรักในความจริงและไม่ พึงพอใจเพียงความรู้อันผิวเผินเท่านัน(มติ ิด้านศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ49) การศึกษาคาทอลกิ มุ่งให้นักเรียนแสวงหาและเรียนรู้เพือเข้าถึงความจริงเกียวกับมนุษย์ โลก และจักรวาล ทังนีอยู่บนพืนฐานความเชือว่า มนุษย์ โลกและสิงสร้างทังมวลมาจากพระเจ้า สาระ 31

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ของความจริงเกียวกับมนุษย์ โลกและจักรวาลมีอยู่แล้วและมไิ ด้เปลยี นแปลงไปตามกาลเวลา ความรู้ และความเข้าใจของมนุษย์ในความจริงนีกระจ่างแจ้งขึนตามกาลเวลา จากการสงั เกต การค้นคว้า แสวงหาและประสบการณ์ของมนุษย์ทีสะสมอยา่ งเป็ นระบบ และเป็ นกระบวนการอย่างต่อเนือง โดยเฉพาะโดยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ด้วยแสงแห่งความเชือทีวา่ พระเจ้าทรงสร้างและมอบให้มนุษย์เป็ นผู้ครอบครอง และดูแล โลกและสิงสร้างอืนทังปวง มนุษย์จึงมหี น้าทีทีจะต้องศึกษา ค้นคว้า และทําความเข้าใจเกียวกับกฎ ของโลกและจักรวาล เพอื มนุษย์จะสามารถใช้ชีวิตร่วมกับสงิ สร้างทังหลายได้อย่างให้ความเคารพ ทะนุถนอม และสร้างสังคมทีดีกว่าให้แก่ชนรุ่นหลัง และเพอื ประโยชน์แก่สังคมโดยรวม เป้ าหมายของการสอนแต่ละวชิ ามิได้อยู่ทีเพียงทําให้นักเรียนได้รับความรู้ แต่ยังให้นักเรียน ค้นพบความจริงและเข้าใจในคุณค่าของความจริงนัน โดยอาศยั ประสบการณ์การเรียนรู้ในรูปแบบ ต่างๆ (โรงเรียนคาทอลิก ข้อ 39) เนือหาสาระของวิชาต่างๆ ต้องไม่ได้รับการนําเสนอเป็ นเพียง ข้อมูลความรู้เท่านัน แต่ยังต้องช่วยใหน้ ักเรียนได้รับการพัฒนาความสามารถและวิจารณญาณใน การวินิจฉัยว่า สิงใดมีคุณค่า สิงใดจริง สิงใดเท็จ และสามารถเลือกอย่างมีคุณค่าจากการวินิจฉยั ดังกล่าว (มติ ิด้านศาสนาของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ57) นักเรียนควรได้รับการสอนให้สามารถรู้ถึงและใช้ประโยชน์จากกรอบแนวคิดทีเป็ นระบบ ระเบียบทีถูกพัฒนาขึน โดยเฉพาะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ เพอื การแสวงหาความจริง ทงั ด้วย กรอบแนวคิดเชิงนิรนัย (Deduction) และเชิงอปุ นัย (Induction) การศกึ ษาคาทอลิกมงุ่ ทีจะช่วยให้นักเรียนมคี วามสามารถในการแสวงหาและค้นพบความ จริง จนสามารถค้นพบความหมาย และสัจธรรมด้วยประสบการณ์ของตน(โรงเรียนคาทอลิก ข้อ 27) ไม่ใช่เพียงรู้และรับทราบในความรู้ทีมีอยูแ่ ล้ว กรอบแนวคิดแบบอุปนัย (Induction) เนน้ การ สะสมองค์ความรู้โดยการค่อยๆ ปะติดปะต่อส่วนทียังไม่รู้ให้เพิมขึนจนก่อใหเ้ กดิ ความรู้ทีแท้จริง อย่างมีคุณค่าและเป็ นองค์รวม 32

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย 6. บูรณาการองค์ความรู้และคุณค่าขององค์ความรู้เข้ากบั คุณค่าพระวรสารจนเป็ นหนึง เดียว การศึกษาคาทอลกิ มแี รงบันดาลใจจากคุณค่าพระวรสาร โดยเฉพาะทีเกียวกับความรักความ จริง ความเป็ นนาํ หนึงใจเดียวกันและความยุติธรรม (มิติด้านศาสนาของการศึกษาในโรงเรียน คาทอลกิ ข้อ47) ดังนัน การศกึ ษาต้องไมเ่ ป็นเพยี งแต่การทําให้นักเรียนสามารถเข้าถึงองค์ความรู้ และคุณค่าขององค์ความรู้เท่านัน แต่ยังต้องทําให้นักเรียนสามารถบูรณาการองคค์ วามรู้และคุณค่า เข้ากับคุณค่าพระวรสาร จนสามารถค้นพบความหมายและคุณค่าของชีวติ ตนได้ (โรงเรียนคาทอลิก ข้อ 49) การบรู ณาการนียังช่วยปลูกฝังด้านจริยธรรมเพือให้เป็ นส่วนหนึ งของการถ่ายทอดความรู้ อันเป็ นการกระตุน้ พลวตั รของจิตวิญญาณและช่วยให้นักเรี ยนเกิดอิสรภาพเชิงศีลธรรม และ สามารถตัดสินใจเลอื กและทําอย่างอสิ ระและสอดคล้องกับมโนธรรมทีถูกหลอ่ หลอมขึนตามคุณค่า พระวรสาร ทังนี คุณค่าพระวรสาร 21 ประการ ทีได้รวบรวมและนําเสนอในการสมั มนาอัตลกั ษณ์ การศึกษาคาทอลกิ ได้แก่ ความเชือศรัทธา ความจริง การไตร่ตรอง/ภาวนา มโนธรรม/วิจารณญาณ อสิ รภาพ ความยินดี ความเคารพ/ศักดิศรี ความสุภาพถอ่ มตน ความซือตรง ความเรียบง่าย ความรัก เมตตา ความกตัญ รู ู้คุณ การงาน การรับใช้ ความยุติธรรม สันต/ิการคืนดี อภัย ความเป็นหนึ ง การ พศิ เพง่ สิงสร้าง และความหวัง 7. มีหลักสู ตรทเี สนอภาพองค์รวมของความเป็ นมนุษย์เพือให้เข้าถึงคุณค่าทีมีบู รณาการ การศึกษาคาทอลิกตังอยู่บนหลักการทีว่า‘‘ความรู้ทีตังอยู่บนพืนฐานของความเชือ เป็ นบ่อ เกิดแห่งปัญญา และมมุ มองชีวิต’’ หลักสูตรและแผนการเรียนรู้ของการศึกษาคาทอลิกต้องให้ภาพที เป็ นองคร์ วมอย่างชัดเจนและเพียงพอ โดยมีจุดหมายปลายทางทีนักเรียนจะได้เรียนรู้และเข้าถึง คุณค่าทีแท้จริงของสาระวชิ าการทีบูรณาการกับคุณคา่ พระวรสาร สาระวชิ าและคุณค่าทีได้มกี ารบูรณาการกับคุณค่าพระวรสาร(มิติด้านศาสนาของการศึกษา ในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ57-61) มแี นวทางเบืองต้น ดังต่อไปนี 33

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก วิชา คุณค่าทมี ีบูรณาการ 1. สังคมศกึ ษา 2. ประวัติศาสตร์ - เข้าใจและเคารพในศักดิศรีของความเป็นมนุษยแ์ ละ การมชี ีวิตร่วมกันในสังคมอย่างยุติธรรมและสันติ 3. วทิ ยาศาสตร์ 4. ศิลปกรรม/ วรรณกรรม - แสวงหาความจริงจากประวัติของสังคมมนุษย์อย่าง 5. คณิตศาสตร์ เป็ นองค์รวม จนเกิดเป็ นแนวทางในการสร้าง มโนธรรมของตน 6. ปรัชญา - ค้นพบและเข้าใจกฎของธรรมชาตทิ ีพระเจ้าสร้างขึน เพือประโยชนข์ องมนุษย์และสังคมทียังยืน - พัฒนาสํานึกทางสุนทรีภาพ ด้วยการพศิ เพ่งถึงความ งาม และระเบียบอันเป็นนิรันดร์ของธรรมชาติ - เรียนรู้ตรรกและระเบียบวิธีในการแสวงหาความจริง บนพืนฐานของการคิดด้วยสติปัญญาอย่างมีเหตุผล และมีระเบียบแบบแผน - เรี ยนรู้กรอบความคิดทีเป็ นระเบียบ เพือเลือกตอบ คําถามทมี ีความหมายและและแสดงถึงความเกียวพัน กันของมนุษย์ โลก จักรวาลและพระเจ้า ยิงกวา่ นัน การศกึ ษาคาทอลิกเน้นการทํางานแบบสหวิทยาการทีนําวิชาต่างๆ มาประสาน ซึงกันและกัน ซึงจะให้ผลในเชิงบวก เนืองจากมีปัญหาและหวั ข้อบางประการซึงการพิจารณาใน วงจํากัดเพยี งวิชาหนงึ วิชาใดไม่สามารถกระทําได้โดยง่าย การทํางานในลักษณะนีควรจะพิจารณา รวมเอาประเด็นทางหลักศาสนาเข้าไว้ด้วย เพราะประเด็นทางหลักศาสนามักจะถูกหยิบยกขึนมา เมอื มกี ารพิจารณาหัวข้อเกียวกับมนุษย์ ครอบครัว สงั คม หรือประวัติศาสตร์(มิติด้านศาสนาของ การศึกษาในโรงเรียนคาทอลกิ ข้อ64) 8. มีกระบวนการเรียนการสอนทเี น้นการไตร่ตรอง การไตร่ตรอง (Reflection) เป็ นขันตอนทีสําคัญยิงของกระบวนการการศึกษาคาทอลิก เพราะจะทําให้เกิดความสํานึกเชิงวิพากษ์ในการพิจารณาตรวจสอบข้อเท็จจริง เพือให้เกิดการ ไตร่ตรองจึงควรมีการตงั คําถามอย่างสมําเสมอ ไมเ่ พียงแต่คําถาม ‘อะไร’ และ ‘อย่างไร’ แต่ 34

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย รวมถงึ ‘ทําไม’ ด้วย เพือชีให้เห็นและเจาะลึกถึงผลลัพธ์ เกิดการตรวจสอบและตีความข้อเท็จจริง จากประสบการณ์ (มติ ิด้านศาสนาของการศึกษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ 108) อันจะนําไปสู่การ เรียนรู้ทีเข้าถึงคุณค่าและความหมายถึงระดับจิตวญิ ญาณ การไตร่ตรองด้วยคําถามทีดีช่วยใหน้ ักเรียนมีสํานึกเชิงวิพากษใ์ นการพิจารณาตรวจสอบ ข้อเท็จจริง และรู้จักคิดอย่างมีวิจารณญาณ แทนทีจะยอมรับข้อเท็จจริงใดๆ โดยไม่ลืมหูลืมตา รวมทังนําสู่การสัมผัสสัจธรรมในระดับจิตใจและจิตวิญญาณ 9. มีครูเป็ นแบบอย่าง ผู้เออื ให้เกิดการเรียนรู้ และเพือนร่วมทางชีวิต การศกึ ษาคาทอลกิ เรียกร้องให้ครูใช้ชีวิตเป็นประจักษ์พยานทีนกั เรียนสัมผัสได(้ โรงเรียน คาทอลกิ ข้อ8) กล่าวคือ เป็นต้นแบบในการประพฤติปฎิบัติทีดี ปฏิบัติในสิงทีสอน เป็นตัวอย่างใน การใฝ่ เรียนรู้อยู่เสมอ รวมทังเป็นผู้ทีรัก และสือสารความจริงทีจะใหน้ ักเรียนเห็นคุณค่าของความ จริงในตัวของมันเอง ในขณะเดียวกัน ครูมีหน้าทีในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ทีดีและเหมาะสมให้แก่ นักเรียน ครูพงึ วางแผนการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับความสามารถ และความต้องการของนกั เรียนแต่ ละคน ครูต้องใหก้ ําลังใจ กระตุ้น ใหค้ ําแนะนําช่วยเหลือ ตลอดจนตักเตือนอย่างเป็ นมิตร เพือให้ เกิดผลทังทางวิชาการและทางศลี ธรรม และทีสุด ครูภาวนาให้แก่นักเรียนแต่ละคน(มิติด้านศาสนา ของการศกึ ษาในโรงเรียนคาทอลิก ข้อ100) ครูพงึ ใส่ใจในการพัฒนาตนเองทังในด้านวชิ าความรู้ จิตวิทยาในการจัดการเรียนการสอน และให้คําแนะนําแก่นักเรียน ตลอดจนพัฒนาจิตใจและจิตวญิ ญาณของตนเองอย่างสมําเสมอ เปิ ดรั แรงบันดาลใจจากพระจิตเจ้า และพระพรของพระองค์ คณะครูร่วมกันเป็ นประจักษ์พยานถึงการ เป็ นชุมชนแห่งการเรียนรู้ด้วยการทํางานร่ วมกันอย่างร่วมอุดมการณ์ ภาวนาด้วยกนั สามัคคี รับผิดชอบ เสียสละและอทุ ิศตน 35

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก 10. มีความเป็ นชุมชน (Community) และเสริมสร้างจิตวิถีแห่งความเป็ นหนึงเดียวกัน (Spirituality of Communion) ความเป็ นชุมชนเป็ นหัวใจสถานศึกษาคาทอลิกและการให้การศึกษาอบรมด้วยวิถีจิตแห่ง ความเป็ นหนึ งเดียวกนั และเพือวิถีจติ แห่งความเป็ นหนึ งเดียวกันเป็ นเป้ าหมายทีสําคญั ยิงของ การศึกษาคาทอลิกอันนําสู่การสร้างอาณาจักรของพระเจ้า(เทียบ มิติด้านศาสนาของการศึกษาใน โรงเรียนคาทอลกิ ข้อ11) บรรยากาศทางการศกึ ษาของโรงเรียนคาทอลิกอยู่ทีคุณภาพของความสัมพันธ์ในมิติต่างๆ อันได้แก่ความสัมพันธ์กลมกลืนเป็ นหนึ งเดียวกันของกายและจิตในความเป็ นมนุษย์แท้ ความสัมพันธ์กับพระผู้สร้าง กับเพอื นมนุษย์ และกับสิงสร้างทังปวง โรงเรียนคาทอลิกส่งเสริมการ สร้างความสัมพันธ์(Community Building) นักเรียนเรียนรู้ทีจะเป็ นผู้มีความคิดอย่างมีวิจารณญาณ บนพืนฐานของความเชือ และด้วยจิตตารมณ์ของความรักและอิสรภาพ เติบโตร่วมกับผู้อืนใน ชุมชน เออื อาทรต่อผู้อืน จากแบบอย่างของความเป็ นชุมชนของครูและบุคลากรในโรงเรียน และ จากการสร้างบรรยากาศเพือความสัมพันธ์ทีดีระหว่างบุคคล มิติความเป็ นชุมชนนีมิไดเ้ ป็ นเพียง ส่วนประกอบส่วนหนึงเท่านัน แต่เป็นลักษณะเฉพาะและเป็ นคุณสมบัติทีซึมซับอยู่และบ่งบอกได้ ในทุกขณะของการดําเนินกิจกรรมทางการศึกษา บทสรุป การศึกษาคาทอลกิ เกิดขึนได้ต้องอาศัยชุมชนทีได้รับแรงบันดาลใจจากจิตตารมณ์ของพระ เยซคู ริสต์ พระวรสารของพระเยซูคริสต์ทีให้เรารักพระเจ้าและรักเพือนมนุษย์เป็ นแรงกระตุ้นให้ เกิดสังคมทีตังอยู่บนพนื ฐานแห่งความเออื อาทร ซึงแสดงออกด้วยสัมพันธภาพอันดีในหมู่โรงเรียน คาทอลิกด้วยกัน และกับโรงเรียนอนื ๆ การศึกษาคาทอลกิ ต้องการกระตุ้น สร้างแรงจงู ใจให้นักเรียนปรารถนาทีจะเรียนรู้ เพือทีจะ เข้าใจและรกั ในความจริงเกียวกับมนุษย์ โลก และจักรวาล อันนําสู่การอุทิศตนรับใช้ผู้อืน และทํา ให้โลกนีน่าอยู่ขึน การสอนต่างๆ ไม่เป็นเพยี งแต่ทําให้เกิดการรับความรู้อย่างผิวเผิน แต่ทําให้เข้าใจ ในคุณค่าและค้นพบความจริงอีกด้วย การศึกษาคาทอลิกจึงให้ความสาํ คัญกับกรอบแนวคิดเชิง อุปนัย เพราะจะทําให้นักเรียนเขา้ ใจและเข้าถึงองค์ความรู้และคุณค่าอย่างเป็ นองค์รวม การให้ 36

สภาการศึกษาคาทอลกิ แห่งประเทศไทย ความสําคัญกับความเป็ นองค์รวมมีความสําคัญมากเพราะจะทําให้นักเรี ยนสามารถมองและตีความ ประสบการณ์ของตนจากทุกแง่ ทุกมมุ การศึกษาคาทอลิกต้องการปลกุ สติสัมปชัญญะของนกั เรียน ซึงจะทําให้นกั เรียนวิเคราะห์ ไตร่ตรองข้อเทจ็ จริง และความรู้ต่างๆ อย่างมวี จิ ารณญาณจนสามารถแยกแยะสิงทีถูกต้องและสิงที เป็นจริงออกจากสิงตรงกันข้าม ด้วยมโนธรรมทีได้รับการปลูกฝังและหล่อหลอมด้วยคุณค่าพระวร สารทีถูกบูรณาการในหลักสูตรและกระบวนการเรียนการสอน กระบวนการศึกษาคาทอลิกจึงเน้น ให้นักเรียนไตร่ตรองประสบการณ์ของตนด้วยคุณค่าพระวรสาร จนมีความสามารถตัดสินใจเลือก และปฎิบัติด้วยมโนธรรมทีถูกต้องและเทียงตรงและมีจิตวิญญาณทีแสวงหาสัจธรรม การศึกษาคาทอลิกส่งเสริมให้นักเรียนยอมรับทีจะเสียสละและเพียรทนในการทํางาน ตาม ความสามารถ และตามกระแสเรียกของตน การศกึ ษาคาทอลิกมีนักเรียนเป็ นศนู ย์กลาง และต้องให้ นักเรียนมสี ่วนร่วมในกระบวนการเรียนการสอนตลอดจนเรียนรู้ร่วมกับผู้อืนได้เพราะความเป็ น ชุมชนทีมีวถิ ีจิตทีลึกซึงเป็นหัวใจของการศึกษาคาทอลกิ การศกึ ษาคาทอลิกจะเป็นจริงได้โดยคณะครูผรู้ ่วมกันใช้ชีวิตเป็นประจักษ์พยาน เป็นชุมชน ทีมีความลึกซึงในวิถจี ิต เป็นแบบอย่างทีดีและสร้างสรรค์ ครูแต่ละคนนอกจากเป็ นผู้เอือให้เกิดการ เรียนรู้ ครูยังเป็นเพือนร่วมทางชีวิตของนักเรียน เพือส่งเสริมความสมั พันธ์ทีมีระหว่างบุคคล และ ความเป็นชุมชนทีก้าวเดนิ ในหนทางสู่ความจริง ความดี และความงามด้วยกัน ด้วยการจัดการศึกษาแบบคาทอลิกนี โรงเรี ยนคาทอลิกจัดการศึกษาทีมีคุณภาพและ ครบถ้วนบริบูรณแ์ ก่เด็กและเยาวชนเพอื พัฒนาเขาเหลา่ นันโดยไมจ่ ํากัดความเชือทางศาสนา ในโรงเรียนคาทอลิก ข่าวดีของพระคริสตถ์ ูกแสดงให้เห็นประจกั ษด์ ้วย - การเป็นชุมชนแห่งความเชือ รับใช้ ภาวนา และโมทนาคุณพระเป็นเจ้า - การพัฒนานักเรียนเป็นรายบุคคลให้บรรลุถงึ ศักยภาพของเขา ในบรรยากาศแห่งความ ปี ติยินดี อิสรภาพ ความเคารพซึงกันและกัน ความท้าทาย ความร่วมมือร่วมใจ และความรืนเริง - การสร้างเสริมชีวิตของนักเรียนให้ครบครัน ทังด้านสติปัญญา ร่างกาย จิตวิญญาณ ศลี ธรรม สังคม และอารมณ์ 37

ก้าวไปข้างหน้าด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก - การส่งเสริมจิตตารมณ์แห่งความรัก ความยตุ ิธรรมในสงั คม ความตระหนกั รู้ในความ เป็ นไปของโลก และเข้าอกเขา้ ใจผู้อืน อันจะนําไปสู่การแสวงหาและร่วมมือกับผู้อืนอย่างเป็ น รูปธรรม - วัฒนธรรมแห่งความอดกลัน ซึงยอมรับ เคารพ ส่งเสริม รับฟัง แสวงหาความเข้าใจ ร่วมกัน ไว้วางใจ พร้อมทีจะคืนดี สมานฉันท์ และสามารถอยู่ร่วมกนั อยา่ งสนั ติได้ในท่ามกลาง ความแตกต่างหลากหลายทางอัตลักษณ์ของแต่ละคนและ - การเตรียมนักเรียนให้สามารถทีจะดาํ เนินชีวิตทีมีคุณค่าและมีความหมาย อันจะ ก่อให้เกิดประโยชนส์ ุขต่อส่วนรวม  38

สภาการศึกษาคาทอลิกแห่งประเทศไทย บทที 8 การดําเนินการเพือมาตรฐานคุณภาพ ตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญตั ิการศึกษาแห่งชาติ ด้วยอัตลักษณ์การศึกษาคาทอลิก ศาสนจักรคาทอลกิ เห็นเป็นหน้าทีในการจัดให้มโี รงเรียนคาทอลกิ ในทุกสังคมทีมศี าสนิกชน คาทอลกิ ในสงั คมนัน เพราะเป็ นหนา้ ทีของพระศาสนจักรทีจะช่วยพ่อแม่ทีเป็ นสมาชิกของศาสน จักรในการพัฒนาลูกสู่ความเป็นมนุษย์ทีสมบรู ณ์ อันเป็นเป้ าหมายของชีวติ มนุษย์ทีพระเจ้าประทาน ให้ “...ปราศจากโรงเรียนคาทอลิกจึงเป็ นความสูญเสียอย่างใหญ่หลวงของอารยธรรมและของ เป้ าหมายทางธรรมชาติและเป้ าหมายเหนือธรรมชาติของมนุษย์” (โรงเรียนคาทอลิก ขอ้ 15) โรงเรียนและมหาวิทยาลัยคาทอลิกได้รับใช้ประชาคมโลกอย่างมีคุณภาพสืบเนืองมาเป็ นเวลา ยาวนาน และเป็นทีนิยมของสังคม แม้ในบรรดาผู้ทีมิได้เป็ นคาทอลิกก็มีหลายครอบครัวทีนิยมให้ บุตรเรียนในโรงเรียนคาทอลกิ ในการเป็นโรงเรียนคาทอลิกทีมีอัตลักษณ์ชัดเจนนนั ศาสนจักรคาทอลิกถือเป็ นหน้าทีทีจะ ร่วมมือกับรัฐในการจัดการศึกษาทีมีคุณภาพ “...สิงทีไม่ทําให้ เกิดคุณลักษณะของความเป็ น โรงเรียน ย่อมไม่ใช่คุณสมบตั ิของโรงเรียนคาทอลิกเช่นกนั ” (โรงเรียนคาทอลกิ ข้อ25) ดังนันเมือประเทศไทยกําหนดมาตรฐานการศึกษาแห่งชาติ และกระทรวงศึกษาธิการ ประกาศใช้มาตรฐานการศกึ ษาขันพืนฐานเพือการประกันคุณภาพภายในของสถานศกึ ษา โดยอาศัย กฎกระทรวงวา่ ด้วยระบบ หลักเกณฑ์ และวิธีประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. 2553 และสํานกั งาน รับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) ได้กําหนดตัวบ่งชีในการประเมิน คุณภาพรอบสาม (พ.ศ. 2554-2558) แล้ว โรงเรียนคาทอลกิ พงึ พิจารณาและดําเนินการให้โรงเรียนมี มาตรฐานคุณภาพอย่างมีความหมายลึกซึงในอัตลักษณ์การศกึ ษาคาทอลิกด้วย เพราะภารกิจการจัด การศกึ ษาคาทอลิกและภารกิจการจัดการศึกษาตามนโยบายประเทศไทยนีมิได้แปลกแยกจากกัน หากแต่ส่งเสริมซึงกนั และกนั ประเทศชาติตอ้ งการการศึกษาทีส่งเสริมคุณค่าทางจิตใจและจิต วญิ ญาณเป็นอย่างยิง ด้วยเหตุผลดังกล่าว สภาการศกึ ษาคาทอลิกขอเสนอการวิเคราะห์เจาะลึกถึงความหมายของ มาตรฐานคุณภาพ และตัวชีวัดหลกั ในการดําเนินการทีนําสู่การพัฒนามนุษย์สู่ความสมบูรณ์ในอัต ลักษณ์การศึกษาคาทอลิก เพือเป็ นเครืองมือทีผู้บริหารสามารถใช้ได้กับบุคลากร ซึ งเมือมีความ 39