31-กรวิชญ์ จรกา-ปวช.1/4 -จริยธรรมคอมพิวเตอร์

หน่วยท่ี 7 จริยธรรมกบั ความรับผดิ ชอบ และผลกระทบในการใช้คอมพวิ เตอร์และสารสนเทศ ในงานอาชีพ เน่ืองจากสังคมเทคโนโลยสี ารสนเทศ (IT : Information Techonology) และระบบสารสนเทศ (IS : Information System) ในโลกยคุ ปัจจุบนั เริ่มเขา้ มามีบทบาทเป็นอยา่ งมากในการดาํ เนินชีวติ ของมนุษย์ โดดย เฉพาะในเชิงธุรกิจ ไม่วา่ จะเป็นเรื่องการเงิน การลงทุน และการคา้ ระหวา่ งประเทศ ตลอดจนปี การศึกษาและ การบริหารตา่ งๆ กต็ าม สิ่งเหล่าน้ีลว้ นแลว้ แต่อาศยั เทคโนโลยสี ารสนเทศในการอาํ นวยความสะดวกแทบ ท้งั สิ้น เพราะสามารถประหยดั เวลา ประหยดั ตน้ ทุน มีความรวดเร็ว และสามารถเชื่อมนั่ ในความถูกตอ้ ง แมน่ ยาํ ขอ้ มลู ไดเ้ ป็ นอยา่ งดี หลายองคไ์ ดย้ อมรับและใชเ้ ป็นมาตรฐานในการช้ีถึงความน่าเช่ือถือ โดยเฉพาะ ในกลุ่มประเทศที่พฒั นาแลว้ เช่น สหรัฐอเมริกา องั กฤษ กลุ่มประเทศในแถบยโุ รป อยา่ งไรก็ดีความเหล่ือมล้าํ กนั ทางเทคโนโลยไี มว่ า่ จะดว้ ยปัจจยั ใดก็ตามทาํ ใหเ้ กิดช่องวา่ งระหวา่ ง การรับรู้และการเขา้ ถึงขา่ วสารของผมู้ ีข่าวสารและผไู้ ร้ข่าวสารหรือที่เรียกกนั วา่ “ Digital Devide” ความไม่ เทา่ เทียมกนั ของโอกาสในการเขา้ ถึงเทคโนโลยเี หล่าน้ีส่งผลถึงการละเมิดสิทธิตา่ งๆมากมาย อาจจะดว้ ย ความต้งั ใจหรือไม่ต้งั ใจท่ีจะทาํ ก็ตาม สิ่งหน่ึงที่ตอ้ งทาํ ควบคูไ่ ปกบั การแกป้ ัญหา คือการป้ องกนั โดยการ เสริมสร้างจริยธรรมในการใชค้ อมพิวเตอร์ ส่งเสริมใหท้ ุกคนไดเ้ รียนรู้และเห็นคุณคา่ ของปัญหาท่ีจะเกิดข้ึน ท้งั โดยตนเองและส่วนรวม ความหมายของจริยธรรม (Ethics) จริยธรรม จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง ธรรมที่เป็นขอ้ ประพฤติ ปฏิบตั ิ ศีลธรรม และกฎศีลธรรม จากการสมั มนาของสาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ ไดส้ รุปนิยามไวว้ า่ จริยธรรม คือ แนวทางประพฤติปฏิบตั ิตนเพื่อการบรรลุถึงสภาพชีวติ อนั ทรงคุณค่าพึงประสงค์ โดยทว่ั ไป จริยธรรมมกั อิงอยกู่ บั ศาสนา ท้งั น้ี เพราะคาํ สอนทางศาสนามีส่วนสร้างระบบจริยธรรม ใหส้ ังคม แตท่ ้งั น้ีไมไ่ ดห้ มายความวา่ จริยธรรมอิงอยกู่ บั หลกั คาํ สอนทางศาสนาเพียงอยา่ งเดียว แทท้ ี่จริง จริยธรรมหยงั่ รากอยบู่ นวฒั นธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี และโดยนยั น้ี บางท่านเรียกหลกั แห่งความ ประพฤติอนั เนื่องมาจากคาํ สอนทางศาสนาวา่ ศีลธรรม และเรียกหลกั แห่งความประพฤติอนั พฒั นามาจาก แหล่งอื่นวา่ จริยธรรม

คาํ ว่า Ethics ในภาษาองั กฤษ มี 2 ความหมายดงั น้ี − ความหมายแรกคือจริยธรรม (Ethics) หมายถึงประมวลกฎหมายที่กลุ่มชนหรือสงั คมหน่ึง ๆ ยอมรับ เป็นแนวควบคุมความประพฤติเพอื่ แยกแยะใหเ้ ห็นวา่ อะไรควรหรือไปกนั ไดก้ บั การบรรลุ วตั ถุประสงค์ ของกลุ่ม Ethics ที่ใชใ้ นความหมายน้ีเป็นอนั เดียวกบั จริยธรรมเช่น Medical Ethics (จริยธรรมทางการแพทย)์ ซ่ึงตรงกบั ความหมายของ Medical Ethics ในภาษาองั กฤษวา่ The rules or principles governing the professional conduct of medical practitioners. − ความหมายที่สองของ Ethics เป็นความหมายท่ีใชใ้ นภาษานกั ปรัชญาและ Ethics ในความหมายน้ี แปลเป็นไทยวา่ จริยศาสตร์พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ไดใ้ หค้ วามหมายของจ ริยศาสตร์ไวว้ า่ ปรัชญาสาขาหน่ึงวา่ ดว้ ยการแสวงหาความ ดีสูงสุดของชีวติ มนุษยแ์ สวงหาเกณฑใ์ น การตดั สินความประพฤติของมนุษยว์ า่ อะไรถูกอะไรผดิ หรืออะไรควรอะไรไมค่ วร คาํ วา่ จริยธรรม อาจมีผรู้ ู้ใหค้ าํ อธิบายแตกตา่ งกนั ออกไปตามสาขาวชิ า แต่โดยสรุปแลว้ จริยธรรมก็ คือกฎเกณฑค์ วามประพฤติของมนุษยซ์ ่ึงเกิดข้ึนจากธรรมชาติของมนุษยเ์ อง ไดแ้ ก่ ความเป็นผมู้ ีปัญญาและ เหตุผลหรือปรีชาญาณทาํ ให้มนุษยม์ ีมโนธรรมและรู้จกั ไตร่ตรองแยกแยะความดีความชวั่ , ถูก-ผดิ , ควร- ไม่ ควร เป็ นการควบคุมตวั เองและเป็นการควบคุมกนั เองในกลุ่ม หรือเป็ นศีลธรรมเฉพาะกลุ่ม ความหมายของจรรยาบรรณ (Code of Conduct) จรรยาบรรณ จากพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึงประมวลความประพฤติท่ี ผปู้ ระกอบอาชีพการงานแต่ละอยา่ งกาํ หนดข้ึนเพื่อรักษาและส่งเสริมเกียรติคุณชื่อเสียงและฐานะของสมาชิก อาจเขียนเป็นลายลกั ษณ์อกั ษรหรือไมก่ ไ็ ด้ เช่น จรรยาบรรณแห่งวชิ าชีพ (Professional Code of Conduct) ความหมายของศีลธรรม (Moral) \\ ศีลธรรม เป็ นศพั ทพ์ ระพุทธศาสนา หมายถึง ความประพฤติท่ีดี ท่ีชอบ หรือธรรมในระดบั ศีล คาํ วา่ ศีลธรรม ถา้ พจิ ารณาจากรากศพั ทภ์ าษาละติน Moralis หมายถึง หลกั ความประพฤติท่ีดีสาํ หรับบุคคลพงึ ปฏิบตั ิ