ภูมิปัญญานาหมื่นศรี

หลกั สูตรท้องถน่ิ ภมู ิปัญญานาหม่ืนศรี จงั หวัดตรัง จัดทำโดย นางสาวนุจรนิ ทร์ ผนกึ ทรัพยส์ กุล รหัสนสิ ิต 61105010061 เป็นสว่ นหน่งึ ของรายวิชา ปถ341 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรบั ครูประถมศกึ ษา 2 คณะศึกษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ ภาคเรยี นท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2563

ความเปน็ มาของหลกั สตู ร หลักสูตรท้องถิน่ เปน็ หลักสูตรทส่ี ถานศึกษาจัดทำข้ึนตามวตั ถุประสงค์ทเ่ี กย่ี วกบั สภาพปัญหาในชุมชน และสังคม ภมู ปิ ัญญาท้องถน่ิ กำหนดใหผ้ ู้เรยี นในระดับการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานไดเ้ รยี นรเู้ กยี่ วกับเนอ้ื หาที่เกย่ี วข้อง กบั ทอ้ งถ่นิ ทต่ี นอาศยั อยู่ในดา้ นเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ประเพณี วัฒนธรรม ตลอดจนอาชีพ และภูมิ ปัญญาท้องถิ่นในด้านทฤษฎี การปฏิบัตทิ ้ังในและนอกห้องเรยี น เพื่อให้ผู้เรียนได้เหน็ คณุ ค่าของท้องถนิ่ ตนเอง รจู้ ักรักและหวงแหนความเปน็ ไทยในท้องถ่นิ ตนเอง ซ่งึ สอดคลอ้ งกบั พระราชบัญญัติการศกึ ษาแหง่ ชาติ มาตรา ที่ 27 ทม่ี ุ่งเน้นความเป็นไทย ความเปน็ พลเมืองทีด่ ีของชาติ การดำรงชีวติ และการประกอบอาชีพ ตลอดจนเพ่อื การศกึ ษาต่อในระดบั สงู ตอ่ ไป หลักสตู รภมู ิปญั ญานาหมื่นศรี เปน็ หลักสูตรทอ้ งถิน่ ทเ่ี นน้ กระบวนการปฏิบตั ิเพ่อื ใหน้ ักเรียนเกดิ การ เรยี นรทู้ ห่ี ลากหลายจากแหล่งเรียนรู้ ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ หรือปราชญช์ าวบ้านในชุมชน จงึ จดั ทำหลักสูตรท้องถิ่น นขี้ ึน้ มา วัตถุประสงค์ 1. เพ่ือนำความรแู้ ละทรพั ยากรในทอ้ งถ่นิ มาจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนใหแ้ ก่นกั เรียน 2. เพื่อใหน้ ักเรยี นเกดิ การเรยี นรู้แบบบูรณาการเกีย่ วกับทอ้ งถนิ่ อย่างเตม็ ศกั ยภาพ 3. เพอื่ ให้นักเรียนตระหนักถึงคณุ คา่ ของทอ้ งถนิ่ ตนเอง รักและหวงแหนทรัพยากรในท้องถ่นิ ตนเอง 4. เพ่อื ให้ชุมชนมสี ว่ นรว่ มในการจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนเกดิ ความสัมพนั ธ์อนั ดีระหวา่ งโรงเรยี นกับชุมชน 5. เพื่อให้นักเรยี นมีสว่ นชว่ ยในการอนรุ กั ษแ์ ละสบื สานภูมปิ ัญญาในทอ้ งถน่ิ ของตน 6. เพอ่ื ให้นกั เรียนสามารถนำความรู้ท่ีไดร้ ับ ไปประยกุ ต์ใชใ้ นชีวติ ประจำวันได้อย่างถูกตอ้ งเหมาะสม

โครงสรา้ งรายวิชา ระดบั ช้ัน รายวชิ า สมรรถนะ ประถมศึกษาปีที่ 1 ส่ิงแวดล้อมรอบชมุ ชน 1. ความสามารถในการสือ่ สาร ประถมศกึ ษาปีที่ 2 อนรุ กั ษ์สิ่งแวดลอ้ ม 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชวี ิต ประถมศึกษาปที ี่ 3 ประวตั ศิ าสตรช์ มุ ชน 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคิด ประถมศกึ ษาปที ี่ 4 ถำ้ เขาช้างหาย 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ิต ประถมศึกษาปีที่ 5 ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ “ลูกลม” 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคิด ประถมศึกษาปที ี่ 6 ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน “ผ้าทอนาหม่นื ศรี” 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ 1. ความสามารถในการสือ่ สาร 2. ความสามารถในการคิด 3. ความสามารถในการแกป้ ัญหา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการแก้ปญั หา 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ 1. ความสามารถในการสื่อสาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการแก้ปญั หา 4. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

คำอธิบายรายวิชา หลักสูตรทอ้ งถ่นิ ภมู ปิ ัญญานาหม่ืนศรี รายวชิ า สิ่งแวดลอ้ มรอบชุมชน ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 1 เวลา 10 ชั่วโมง/ปี ศึกษา สังเกต รูจ้ กั สภาพสิ่งแวดลอ้ มตา่ ง ๆ ในชมุ ชน สภาพความเป็นอยู่ ส่งิ แวดลอ้ มท่ีสง่ ผลตอ่ การ ดำเนนิ ชีวิตของคนในชุมชน รวมถึงศึกษาความสำคญั ของทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมของชุมชน โดยใช้กระบวนการเรียนรผู้ ่านการลงมือปฏบิ ตั ิจริง ศกึ ษาจากการลงพื้นที่ชุมชน และปราชญ์ชาวบา้ น โดยผู้สอนกระตุน้ การเรยี นรู้จากการตง้ั คำถาม ให้ผูเ้ รยี นเรียนรจู้ ากการสังเกต สิง่ แวดลอ้ มและทรพั ยากรรอบ ชมุ ชน และผู้สอนคอยให้คำแนะนำและสรปุ องคค์ วามรูอ้ ยา่ งเป็นระบบ เพือ่ ให้ผู้เรยี นได้มคี วามรู้ ความเข้าใจเก่ียวกบั ทรพั ยากรธรรชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของชุมชน ได้ใช้ทกั ษะ การสังเกต ผา่ นกจิ กรรมการเรยี นรู้ทมี่ ผี ้สู อนเป็นผูด้ ำเนนิ การการเรยี นรู้และให้คำแนะนำ ได้ตระหนกั ถงึ ความสำคญั ของทรัพยากรชาติและสงิ่ แวดลอ้ มของชุมชน และสามารถนำความรไู้ ปใช้ประโยชน์ในการมสี ่วน ร่วมในการพฒั นาชุมชนในอนาคต ผลการเรยี นรู้ 1. บอกถงึ สภาพแวดล้อม ความสำคญั ของทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมของชุมชนได้ 2. บอกความสมั พันธ์ระหวา่ งทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับชุมชน 3. มีทักษะการสงั เกต 4. ตระหนกั ถึงความสำและเหน็ คณุ ค่าของทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมขอชุมชน รวมทั้งหมด 4 ผลการเรยี นรู้

คำอธบิ ายรายวิชา หลักสูตรทอ้ งถ่นิ ภมู ปิ ญั ญานาหมื่นศรี รายวชิ า อนุรักษส์ ิ่งแวดลอ้ ม ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 2 เวลา 10 ชวั่ โมง/ปี ศกึ ษา สังเกต วิเคราะห์และปฏิบตั ิเกี่ยวกบั การอนรุ กั ษส์ ิ่งแวดลอ้ มต่าง ๆ ในชุมชนที่เกดิ จากการ กระทำของคนในชุมชน พรอ้ มทัง้ หาวธิ ีดูแลและรักษาทรัพยากรของชุมชน โดยใชก้ ระบวนการเรยี นร้ผู ่านการลงมอื ปฏบิ ตั ิจริง ศกึ ษาจากการลงพื้นทชี่ ุมชน และปราชญช์ าวบา้ น โดยผ้สู อนกระต้นุ การเรยี นรูจ้ ากการตัง้ คำถาม ให้ผเู้ รยี นเรียนรจู้ ากการสังเกต สงิ่ แวดลอ้ มและทรัพยากรรอบ ชมุ ชน และผู้สอนคอยให้คำแนะนำและสรุปองคค์ วามรู้อย่างเป็นระบบ เพอื่ ให้ผู้เรียนเกดิ การเรียนรู้ทใ่ี ช้ไดจ้ ริงในชุมชน นำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวนั ได้ เข้าใจถงึ การอนุรักษ์ สิ่งแวดลอ้ ม อีกท้งั สามารถนำเทคโนโลยมี าใชไ้ ด้อย่างมีประโยชน์ ทัง้ ในการนำมาวิเคราะห์ถึงวิธใี นการอนรุ ักษ์ โดยผเู้ รียนมีความรแู้ ละความเขา้ ใจไดด้ ้วยตนเองในเรอื่ งการอนรุ ักษส์ ง่ิ แวดลอ้ ม อีกทง้ั สามารถช่วยเหลือชมุ ชน ไดอ้ ย่างมปี ระสิทธิภาพและยั่งยืน ผลการเรียนรู้ 1. บอกสาเหตุของปัญหาสง่ิ แวดลอ้ มในชมุ ชนได้ 2. รู้และเข้าใจวิธีการอนุรักษส์ ่งิ แวดลอ้ มท้งั แบบใช้และไมใ่ ช้เทคโนโลยี 3. สามารถสงั เกตและวิเคราะห์สภาพแวดลอ้ มของชมุ ชนวา่ เป็นอยา่ งไร มคี วามเปลี่ยนแปลงอยา่ งไร 4. สามารถนำความรู้ไปปรับใชไ้ ดจ้ รงิ ในชีวติ ประจำวัน 5. มที ักษะกระบวนการทำงานอย่างเป็นข้ันตอน รวมทัง้ หมด 5 ผลการเรยี นรู้

คำอธบิ ายรายวิชา หลักสูตรทอ้ งถ่ิน ภมู ิปัญญานาหมน่ื ศรี รายวิชา ประวตั ิศาสตร์ชมุ ชน ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เวลา 10 ชั่วโมง/ปี ศกึ ษาประวตั ิศาสตร์ความเปน็ มาของชมุ ชน บคุ คลสำคญั คตคิ วามเชื่อและศาสนา รู้จกั สถานทีส่ ำคญั แหล่งเรยี นรใู้ นชมุ ชน และทรพั ยากรในทอ้ งถนิ่ โดยใช้กระบวนการเรียนรูผ้ า่ นการลงมือปฏบิ ัตจิ ริง ศึกษาจากการลงพน้ื ทีช่ ุมชน และปราชญช์ าวบา้ น โดยผ้สู อนกระตุ้นการเรียนรู้จากการตง้ั คำถาม ใหผ้ เู้ รยี นเรียนรจู้ ากการสังเกต กระบวนการสบื ค้นขอ้ มูล คิด วิเคราะห์ และผู้สอนคอยใหค้ ำแนะนำและสรุปองคค์ วามรอู้ ยา่ งเป็นระบบ เพ่อื ให้ผเู้ รยี นเกดิ ความรู้และความเขา้ ใจประวตั ิศาสตรค์ วามเป็นมาของชมุ ชน บุคคลสำคญั คติความ เช่ือ และศาสนา ร้จู ักสถานท่ีสำคญั แหลง่ เรยี นรู้ในชุมชน และทรัพยากรในท้องถ่นิ ตระหนกั ถึงความสำคัญ คณุ คา่ ของเหตุการณต์ ่าง ๆ มคี วามรกั และความภูมใิ จในชมุ ชนของตนเอง ผลการเรียนรู้ 1. อธบิ ายประวตั ศิ าสตร์ความเปน็ มา บุคคลสำคัญ คติความเชื่อและศาสนา สถานทีส่ ำคญั แหล่ง เรียนรใู้ นชุมชน ทรพั ยากรในทอ้ งถน่ิ และเหตการณ์สำคัญของชมุ ชน 2. ตระหนักถงึ ความสำคัญและเห็นคณุ คา่ ของชมุ ชน 3. สามารถนำความร้ทู ไี่ ดไ้ ปประยกุ ตใ์ ช้ เพ่อื ตอ่ ยอดและพฒั นาทอ้ งถน่ิ ของตน 4. มที กั ษะกระบวนการเรียนรกู้ ารทำโครงงาน กระบวนการทำงานกลุ่ม และทกั ษะการสอื่ สาร รวมทั้งหมด 4 ผลการเรียนรู้

คำอธบิ ายรายวิชา หลักสูตรทอ้ งถ่ิน ภูมิปัญญานาหม่ืนศรี รายวชิ า ถ้ำเขาชา้ งหาย ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ 4 เวลา 10 ช่วั โมง/ปี ศกึ ษา ความร้เู บ้อื งต้นเกยี่ วกบั ประวัตคิ วามเป็นมาของถำ้ เขาช้างหาย ความสำคัญตอ่ ชุมชน และการ อนรุ กั ษ์ให้คงอยู่คชู่ ุมชนตอ่ ไป โดยใช้กระบวนการเรยี นร้ผู า่ นการลงมอื ปฏบิ ัติจรงิ ศึกษาจากการลงพนื้ ทีช่ มุ ชน และปราชญ์ชาวบ้าน โดยผสู้ อนกระตุ้นการเรียนร้จู ากการตง้ั คำถาม ให้ผู้เรยี นเรยี นรจู้ ากการสงั เกต และผสู้ อนคอยให้คำแนะนำและ สรปุ องคค์ วามรู้อย่างเป็นระบบ เพอื่ ให้เกดิ ความรู้ ความเข้าใจ และตระหนักถงึ ความสำคัญของสถานท่ที ่องเทยี่ วในชุมชน รวมถึงการ อนรุ ักษแ์ ละรักษาสถานท่ีของทอ้ งถิน่ ผลการเรียนรู้ 1. อธิบายประวตั ิความเปน็ มาของถ้ำเขาชา้ งหาย 2. ตระหนกั ถงึ ความสำคัญและเหน็ คณุ ค่าของถำ้ เขาช้างหาย 3. สามารถนำความรู้ท่ีไดไ้ ปประยกุ ต์ใช้ เพ่อื ต่อยอดและพฒั นาท้องถิน่ ของตน 4. มีทกั ษะกระบวนการเรยี นรกู้ ระบวนการทำงานกลุ่ม การสังเกต และทักษะการสื่อสาร รวมท้ังหมด 4 ผลการเรียนรู้

คำอธบิ ายรายวชิ า หลกั สตู รท้องถ่ิน ภมู ิปญั ญานาหมืน่ ศรี รายวชิ า ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน “ลูกลม” ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เวลา 10 ช่ัวโมง/ปี ศึกษา ความรู้เบ้อื งตน้ เก่ยี วกบั ประวตั คิ วามเปน็ มาของประเพณีลกู ลม วสั ดุอุปกรณ์ทใี่ ชใ้ นการทำ ลูกลม รวมถงึ วธิ ีการทำ และการอนรุ กั ษ์ให้คงอย่คู ู่ชุมชนต่อไป โดยใชก้ ระบวนการเรียนร้ผู ่านการลงมอื ปฏบิ ัติจรงิ ศึกษาจากการลงพืน้ ท่ีชุมชน และปราชญช์ าวบ้าน โดยผู้สอนกระตุน้ การเรียนรูจ้ ากการตง้ั คำถาม ใหผ้ ู้เรียนเรียนรจู้ ากการสงั เกต ลองปฏิบตั ิ และผู้สอนคอยให้ คำแนะนำและสรุปองค์ความร้อู ยา่ งเปน็ ระบบ เพื่อใหเ้ กดิ ความรู้ ความเข้าใจ และตระหนกั ถงึ ความสำคัญของภมู ิปัญญาท้องถิน่ ในการทำลกู ลม รวมถึงการอนรุ กั ษภ์ ูมปิ ัญญาท่ีสำคญั ของทอ้ งถนิ่ ผลการเรยี นรู้ 1. อธบิ ายประวตั คิ วามเป็นมาของประเพณลี ูกลม วสั ดุอปุ กรณ์ทใี่ ช้ในการทำลกู ลม รวมถงึ วธิ ีการทำ 2. ตระหนักถึงความสำคญั และเห็นคุณคา่ ของภมู ิปญั ญาในการทำลูกลม 3. สามารถนำความรทู้ ่ีไดไ้ ปประยกุ ต์ใช้ เพ่ือต่อยอดและพฒั นาท้องถนิ่ ของตน 4. มีทักษะกระบวนการเรียนรกู้ ระบวนการทำงานกลุ่ม การสงั เกต และทกั ษะการส่อื สาร รวมท้งั หมด 4 ผลการเรยี นรู้

คำอธบิ ายรายวชิ า หลักสูตรท้องถ่ิน ภูมปิ ัญญานาหม่ืนศรี รายวชิ า ภมู ิปัญญาท้องถ่นิ “ผา้ ทอนาหมืน่ ศรี” ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 6 เวลา 10 ชั่วโมง/ปี ศึกษา ความรู้เบือ้ งต้นเกยี่ วกบั ประวัติความเปน็ มาของผ้าทอนาหมื่นศรี วสั ดอุ ุปกรณ์ท่ีใช้ในการทำ วธิ กี ารทอผ้า และการอนุรักษใ์ ห้คงอยูค่ ูช่ มุ ชนตอ่ ไป โดยใช้กระบวนการเรียนรผู้ า่ นการลงมือปฏบิ ตั จิ ริง ศกึ ษาจากการลงพน้ื ทช่ี ุมชน และปราชญ์ชาวบา้ น โดยผู้สอนกระต้นุ การเรียนร้จู ากการตั้งคำถาม ใหผ้ ู้เรียนเรียนรจู้ ากการสังเกต ลองปฏิบตั ิ และผู้สอนคอยให้ คำแนะนำและสรปุ องค์ความรู้อย่างเปน็ ระบบ เพอ่ื ให้เกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และตระหนักถงึ ความสำคัญของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ ผา้ ทอนาหม่ืนศรี รวมถึงการอนรุ ักษ์ภมู ิปญั ญาทีส่ ำคญั ของท้องถนิ่ ผลการเรยี นรู้ 1. อธิบายประวัติความเป็นมาของผ้าทอนาหม่นื ศรี วสั ดอุ ุปกรณ์ทใี่ ชใ้ นการทำ วธิ กี ารทอผ้า 2. ตระหนักถึงความสำคญั และเหน็ คณุ คา่ ของภูมิปัญญาผา้ ทอนาหมื่นศรี 3. สามารถนำความรู้ที่ไดไ้ ปประยุกต์ใช้ เพอื่ ต่อยอดและพฒั นาท้องถนิ่ ของตน 4. มีทกั ษะกระบวนการเรียนรกู้ ระบวนการทำงานกลุ่ม การสงั เกต และทักษะการส่ือสาร รวมทั้งหมด 4 ผลการเรียนรู้