สมุดตำบลไดอารี่ปังหวานล่าสุด

\"...ในทุกวันนี้ ประเทศไทยยังมีทรัพยากร พร้อมมูล ทั้ง ทรัพยากรธรรมชาติและทรัพยากรบุคคล ซึง่ สามารถนามาใช้เสริมสร้างความ อุดมสมบูรณ์ และเสถียรภาพอันถาวรของบ้านเมืองได้เป็นอย่างดี ข้อสาคัญ ต้องรู้จักใช้ทรัพยากรนั้นอย่างฉลาด โดยมุ่งถึงประโยชน์แท้จริงท่ีจะเกิดแก่ ประเทศชาต.ิ ..\" พระราชดารัสพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลเดช บรม นาถบพติ ร เนอื่ งในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา วันท่ี 5 ธนั วาคม 2529

คำนำผ้เู ขยี น หนังสือเล่มน้ีสำเร็จลุล่วงได้ด้วยดีด้วยควำมกรุณำจำก อำจำรย์ประจำรำยวิชำ อำจำรย์ อยับ ซำดัดคำน และอำจำรย์ กนั ยำรัตน์ จันทร์สว่ำง อำจำรย์ท่ีปรึกษำ หนังสือเล่มน้ีที่ได้ให้คำ เสนอแนะ แนวทำงในกำรแก้ไขข้อบกพร่องต่ำงๆ มำโดยตลอด จนหนังสือเล่มน้ีเสร็จสมบูรณ์ ผู้จัดทำจึงขอขอบพระคุณเป็น อยำ่ งสงู ขอกรำบขอบพระคุณพ่อ คุณแม่และผู้ปกครองที่ให้ คำปรึกษำในเรื่องตำ่ งๆ รวมท้งั เป็นกำลังใจที่ดีเสมอมำ ขอบคุณผู้ใหญ่กำนันและประชำชนในตำบลปังหวำน ท่ี ชว่ ยสละเวลำให้ข้อมลู และแนะนำหนงั สือเล่มนี้ สุดท้ำยขอบคุณเพ่ือนๆ ที่ช่วยให้คำแนะนำดีๆ เก่ียวกับ กำรทำหนังสอื เลม่ น้ี จนทำให้หนังสอื เลม่ นส้ี ำเรจ็ ลลุ ว่ งไปได้ คณะผู้จดั ทำ

สำรบัญ 15 คำนำผู้เขียน 15 16 ส่วนท่ี 1 ข้อมูลพืน้ ฐำน 17 19 1.1 ประวัติควำมเป็นมำของตำบล 20 1.2 ขนำดทตี่ ั้งของตำบล 1.3 ทรัพยำกรธรรมชำติท่สี ำคัญ 23 1.4 ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ ภมู อิ ำกำศ 1.5 กำรเดินทำง/คมนำคม 23 24 สว่ นท่ี 2 โครงสร้ำงของสังคม 25 2.1 ดำ้ นกำรเมือง/กำรปกครอง 27 2.2 ประชำกร 27 2.3 ดำ้ นกำรศกึ ษำ/ศำสนำ/วัฒนธรรม 28 2.3.1 ดำ้ นกำรศกึ ษำ 2.3.2 ดำ้ นศำสนำ 2.3.3 ดำ้ นวัฒนธรรม 2.4 บรบิ ททำงสังคม/ควำมเป็นอยู่

สำรบัญ(ตอ่ ) 29 30 2.5 ควำมเชอื่ ประเพณี และพิธกี รรม 33 2.5.1 ด้ำนควำมเชอ่ื 2.5.2 ด้ำนประเพณี 35 2.5.3 ด้ำนพธิ ีกรรม 35 สว่ นท่ี 3 โครงสรำ้ งเศรษฐกจิ และอำชพี 35 37 3.1 แหล่งทุนทำงธรรมชำติ 39 3.2 แหล่งอำหำร 3.3 ผลิตภัณฑช์ มุ ชน ของดี ของขึน้ ชอื่ 43 3.4 สถำนภำพทำงเศรษฐกจิ ของประชำชน 43 สว่ นท่ี 4 สถำนทส่ี ำคญั ๆ 44 45 4.1 แหลง่ ท่องเทยี่ ว 46 4.2 แหลง่ โบรำณสถำน 4.3 ศำสนสถำนของทกุ ศำสนำ 4.4 แหล่งเรียนรู้/โรงเรยี น/ห้องสมุดชมุ ชน

สำรบัญ(ตอ่ ) 49 ส่วนท่ี 5 กำรวเิ ครำะหศ์ กั ยภำพชุมชน 49 49 5.1 ส่ิงที่ชุมชนทำไดด้ (ี จดุ แขง็ ) 49 5.2 สงิ่ ทช่ี ุมชนต้องพัฒนำ(จดุ อ่อน) 49 5.3 โอกำสของชุมชน 5.4 อุปสรรคและควำมทำ้ ทำย 50 52 อ้ำงองิ 54 บคุ ลำนุกรม ภำคผนวก

สำรบัญตำรำง ตำรำงที่ สถิตจิ ำนวนประชำกรตำบลปงั หวำน อำเภอพะโต๊ะ 24 จังหวดั ชมุ พร

สำรบญั รปู ภำพ 16 17 ส่วนท่ี 1 ขอ้ มูลพื้นฐำน 17 17 รูปท1ี่ .2.1 ขนำดท่ีตั้งของตำบลปังหวำน 18 รูปท1่ี .3.1 แม่น้ำหลงั สวน 18 รูปท1ี่ .3.2 ลำหว้ ยขนำดใหญ่ พังเหำ คลองอำร์ ท่ำแพ 19 รปู ท1ี่ .3.3 น้ำตกเหนอื เหว,น้ำตกเขำไกแ่ จ้ 20 รูปท1ี่ .3.4 สตั ว์ท่หี ำยำก 20 รปู ท1่ี .3.5 พืชท่ีหำยำก 21 รูปท1่ี .4.1 น้ำตกเหนอื เหว รปู ท1่ี .4.2 ลักษณะภูมอิ ำกำศ รูปท1่ี .5.1 กำรเดินทำงคมนำคม รปู ท1ี่ .5.2 แมน่ ำ้ หลังสวน

สำรบญั รปู ภำพ(ตอ่ ) สว่ นที่ 2 โครงสร้ำงของชมุ ชน 23 23 รปู ท2่ี .1.1 สญั ลกั ษณอ์ งค์กำรบรหิ ำรส่วนตำบลปังหวำน 25 รปู ท2ี่ .1.2 โครงสรำ้ งกำรปกครอง 25 รูปท2ี่ .3.1.1 ศูนยพ์ ัฒนำเด็กเลก็ บำ้ นคลองอำร์ 25 รูปท2ี่ .3.1.2 โรงเรียนบำ้ นปงั หวำน 26 รูปท2่ี .3.1.3 โรงเรียนบ้ำนคลองเหนก 26 รปู ท2ี่ .3.1.4 โรงเรยี นบำ้ นท่ำแพรรำษฎรพ์ ฒั นำ 26 รูปท2ี่ .3.1.5 โรงเรียนบำ้ นพงั เหำ 27 รูปท2ี่ .3.1.6 กำรศกึ ษำนอกระบบ 27 รูปท2ี่ .3.2.1 ศำสนำ รูปท2ี่ .3.3.1 อำหำรพน้ื บ้ำน

สำรบัญรูปภำพ(ต่อ) 28 28 รูปท2ี่ .3.3.2 กำรแตง่ กำย 29 รปู ท2่ี .4.1 บริบททำงสงั คม 29 รปู ท2ี่ .5.1.1 กำรแข่งเรอื ยำว 30 รปู ท2่ี .5.1.2 กำรโกนผมไฟ 30 รปู ท2ี่ .5.2.1 ประเพณลี อ่ งแพ 31 รูปท2ี่ .5.2.2 กำรบวชหนำ้ ไฟ 31 รปู ท2ี่ .5.2.3 ประเพณีรดนำ้ ดำหัว 32 รปู ท2ี่ .5.2.4 ประเพณีแขง่ เรือ 32 รูปท2ี่ .5.2.5 ประเพณลี อยกระทง 33 รูปท2ี่ .5.2.6 ประเพณีบุญสำรทเดือนสิบ 33 รูปท2ี่ .5.3.1 เวียนเทียน รปู ท2ี่ .5.3.2 กำรตกั บำตรเทโว

ส่วนที่3 โครงสรำ้ งเศรษฐกิจและอำชีพ 35 35 รปู ท3่ี .1.1 ป่ำไมแ้ ละสัตวป์ ำ่ 36 รปู ท3ี่ .2.1 ผักใบเหลยี ง 36 รปู ท3่ี .2.2 แกงหมปู ่ำ 36 รปู ท3่ี .2.3 ม่วงเล็ดล่อ 37 รปู ท3่ี .2.4 เปด็ ไกส่ กุ ร 37 รูปท3่ี .3.1 กลว้ ยฉำบ 37 รูปท3ี่ .3.2 กระเป๋ำผำ้ ปำเตะ๊ 38 รูปท3่ี .3.3 น้ำผงึ้ 38 รปู ท3ี่ .3.4 ทเุ รยี นทอด 38 รูปท3ี่ .3.5 ปลำดุกร้ำ รูปท3่ี .3.6 ทุเรยี นกวน มงั คุดกวน

สำรบญั รปู ภำพ(ต่อ) 39 39 รปู ท3ี่ .4.1 กำรเกษตร 40 รปู ท3ี่ .4.2 ด้ำนปศุสัตว์ 40 รปู ท3ี่ .4.3 กำรประมง 40 รูปท3่ี .4.4 ด้ำนกำรทอ่ งเท่ียว 41 รูปท3ี่ .4.5 ดำ้ นกำรบริกำร 41 รปู ท3่ี .4.6 กลุม่ อำชีพ รปู ท3ี่ .4.7 แรงงำน 43 43 สว่ นที่ 4 สถำนทส่ี ำคญั ๆ 44 44 รปู ท4่ี .1.1 นำ้ ตกเขำไกแ่ จ้ 45 รูปท4ี่ .1.2 ศูนยเ์ รยี นรู้เศรษฐกิจพอเพยี ง รูปท4่ี .1.3 น้ำตกเหนือเหว รูปท4ี่ .2.1 วัดปงั หวำน รูปท4ี่ .3.2 ศำลเจ้ำเทียนหงว่ นเก้ง



ขอ้ มูลพื้นฐำน 15 1.1 ประวตั ิควำมเป็นมำตำบลปงั หวำน หววำน ตำบลปังหวำนแต่เดิมเรียกชื่อว่ำ บ้ำนมะปรำงหวำน ซ่ึงมีควำม เป็นมำ ดังนี้ เมื่อก่อนกำรคมนำคมส่วนมำกจะเป็นทำงน้ำ โดยมีแม่น้ำ สำยหลัก คอื แม่น้ำหลังสวน และมนี ำ้ ทีใ่ หญ่มำก มหี ำดทรำยกวำ้ ง เป็นท่ี จอดเรือและแพเพื่อพักแรม และทำนอำหำร โดยท่ีท่ำน้ำที่มีผู้มำจอดพกั มีต้นมะปรำงหวำนต้นใหญ่อยู่ต้นหน่ึง ซ่ึงเรียกท่ำน้ำน้ีว่ำ ท่ำน้ำมะปรำง หวำน นำนมำกเ็ พีย้ นมำเปน็ บำ้ นปังหวำน ชมุ ชนบ้ำนปงั หวำน สนั นษิ ฐำน ว่ำ เร่ิมมีผู้คนเข้ำมำต้ังชุมชนสมัยเมื่อสงครำมโลกครั้งท่ี 1 และเร่ิม หนำแน่นข้ึนเมื่อสมัยสงครำมโลกครั้งท่ี 2 แต่เดิมนั้นส่วนมำกจะอยู่ที่ริม แมน่ ้ำหลังสวนเปน็ สว่ นใหญ่ ซึง่ มชี ุมชนอยู่หนำแนน่ คือ 1.ชุมชนบ้ำนส้มควำย ประกอบด้วย ชุมชนบ้ำนโพธ์ิทองหลำง และ ชุมชนบำ้ นพงั เหำ 2. ชุมชนบ้ำนในคลอง ประกอบด้วย ชุมชนบ้ำนชุมแสง และชุมชน บ้ำนคลองอำร์ 3. ชุมชนบ้ำนคลำ้ ยสองกอ ผู้ใหส้ ัมภำษณ์หมูท่ ่ี 2 เมอ่ื วันท่ี 25 กนั ยำยน 2564

16 1.2 ขนำดและทตี่ ้ังของตำบล ตำบลปังหวำนเป็นตำบล 1 ใน 4 ตำบลของอำเภอพะโต๊ะ จังหวัดชุมพร มีพ้ืนที่ต้งั อยู่บนด้ำนซ้ำยและขวำของถนนสำย 4006 รำช กรูด – หลังสวน ระหว่ำงหลักกิโลเมตรท่ี 44.00 –53.00 ระยะทำงห่ำง จำกที่ว่ำกำรอำเภอพะโต๊ะไปทำงด้ำนทิศตะวันออกประมำณ 24 กิโลเมตร ยกฐำนะจำกสภำตำบลเป็นองค์กำรบริหำรส่วนตำบลเมื่อปี 2540 มีพนื้ ที่ 101.65 ตำรำงกิโลเมตร หรอื 63,531.25 ไร่ มอี ำณำเขต ทศิ เหนอื ตดิ ต่อกบั อำเภอละอนุ่ จงั หวดั ระนอง ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลพระรักษ์ อำเภอพะโต๊ะ ตำบลหำดยำย อำเภอ หลงั สวน และ ตำบลทงุ่ คำ อำเภอละแม จังหวัดชมุ พร ทิศตะวนั ออก ติดกบั ตำบลหำดยำย อำเภอหลังสวน จงั หวัดชมุ พร ทิศตะวันตก ตดิ กบั ตำบลพระรักษ์ อำเภอพะโตะ๊ จงั หวดั ชุมพร แผนพฒั นำตำบลปังหวำน. (2563), สืบคน้ เม่อื 15 กรกฎำคม2564. จำก. http//.www.chumphon.cdd.go.th (รปู 1.2.1) ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปงั หวำน

17 1.3 ทรพั ยำกรธรรมชำตทิ ี่สำคญั แมน่ ำ้ หลังสวน (รปู ท่ี1.3.1) ลำหว้ ยขนำดใหญ่มี พังเหำ คลองอำร์ ทำ่ แพ (รปู ท1่ี .3.2) นำ้ ตกเหนอื เหว,เขำไกแ่ จ้ (รูปที่1.3.3) ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปังหวำน

18 สตั วแ์ ละพันธ์พชื ทห่ี ำยำก สัตว์ทีห่ ำยำก ได้แก่ ช้ำงป่ำ ควำยป่ำ (รูปที่ 1.3.4) ภำพจำก : ไทยพีบเี อส พชื ทห่ี ำยำก ไดแ้ ก่ ยอดภูมิ (ผักหวำนปำ่ ) ผักกรูด (รูปท่ี 1.3.5)

19 1.4 ลักษณะภมู ิประเทศ ภมู ิอำกำศ ลั ก ษ ณ ะ ภู มิ ป ร ะ เ ท ศ โ ด ย ส่ ว น ร ว ม ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย เ ทื อ กเข ำ สลบั ซบั ซอ้ น มีพ้ืนที่รำบเพยี งเล็กน้อยบรเิ วณ พ้ืนที่หมทู่ ี่ 3 บ้ำนคลอง เหนก เป็นพื้นท่ีกลำงน้ำมีแม่น้ำหลังสวนไหลผ่ำนจำกทิศตะวันตกไป ทิศตะวันออก ผ่ำน หมู่ที่ 5 หมู่ท่ี 7 หมู่ท่ี 2 และหมู่ที่ 1 ยังมีลำคลอง สำขำแยกออกจำกแม่น้ำหลังสวนอีกหลำยสำย เช่น คลองเหนก คลองอำรักษ์ คลองนูน เป็นตน้ และเน่ืองจำกสภำพพื้นที่เป็นภเู ขำทำ ให้กำรไหลของน้ำเกิดเป็น นำ้ ตกขนำดเล็กหลำยแห่ง (รปู ท1ี่ .4.1)

20 ลักษณะภมู ิอำกำศ พน้ื ท่ีตำบลปงั หวำนได้รบั มรสุมท้ัง ตะวันตกและตะวันออก ทำให้มีฝนตกชุกเกือบตลอด มี 2 ฤดู คือ ฤดรู ้อน เริ่มตั้งแต่เดอื น กุมภำพันธ์ – เมษำยน ฤดูฝน เร่ิม ต้ังแต่เดือน พฤษภำคม – มกรำคม อุณหภูมิเฉล่ียอยู่ระหว่ำง 17 – 38 องศำ ควำมช้ืนสัมพัทธร์ อ้ ยละ 81.7 มีหมอกทงั้ ปี (รปู ท1่ี .4.2) แผนพฒั นำตำบลปงั หวำน. (2563), สบื คน้ เมือ่ 15 กรกฎำคม2564. จำก. http//.www.chumphon.cdd.go.th 1.5 กำรเดนิ ทำง / กำรคมนำคม ทำงบก สมัยก่อนไม่มีถนนต่อมำมีคนเข้ำมำอำศัยจึงมีกำร พัฒนำเร่ืองถนนหนทำงต่อมำตำบลปังหวำนจึงมีเส้นทำงคมนำคม ในตำบลส่วนใหญ่เป็นถนนดินลูกรังกำรคมนำคมไม่สะดวกนัก โดยเฉพำะฤดูฝน กำรกัดเซำะของน้ำฝนท่ีไหลลงตำมไหล่เขำ ทำลำยถนนในพืน้ ที่ได้รบั ควำมเสียหำย (รปู ท1่ี .5.1)

21 ทำงน้ำ แม่น้ำหลังสวนท่ีไหลผ่ำนพ้ืนท่ีตำบลปังหวำนแล ขนำนกับถนนรำชกรูด –หลังสวนในอดีตเป็นเส้นทำงสำยหลักสำย เดียวที่ใช้สัญจร แต่ปัจจุบันมีกำรทำถนนทำให้สะดวกย่ิงขึ้น ควำมสำคัญทำงน้ำจงึ นอ้ ยลงใช้แคก่ ิจกรรมประเพณีในบำงโอกำส ผใู้ ห้สัมภำษณ์หมทู่ ี่ 3 เมอื่ วนั ที่ 25 กนั ยำยน 2564 ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปังหวำน (รปู ท1่ี .5.2)



โครงสร้ำงของสงั คม 23 2.1 กำรเมืองกำรปกครอง (รปู ท2่ี .1.1) ประวัติแต่ก่อนเดิมมีชื่อบ้ำนมะปรำงหวำนมีป่ำรกและ สัตว์ป่ำจำนวนมำกสมัยก่อนยังไม่มีถนนส่วนใหญ่แต่ก่อนเริ่ม เดินทำงเรือ ตอ่ มำมีคนเข้ำมำอำศัยอยู่เป็นจำนวนมำก จึงไดเ้ ริ่ม มกี ำรแบง่ กำรปกครองดังนี้ (รูปที่2.1.2) ภำพจำก : แผนพฒั นำตำบลปังหวำน นำย สุธรรม ทพิ ย์มโนสงิ ห์ นำยก อบต.ปงั หวำน นำย วรำ รัตนะ รองนำยก อบต.ปงั หวำน นำย สธุ รรม อน้ ทอง รองนำยก อบต.ปังหวำน นำย วัชรินทร์ แก้วสุวรรณ เลขำนกุ ำรนำยก อบต.ปงั หวำน

24 ได้แบ่งเขตกำรปกครองตำบลปังหวำนแบ่งเขตกำรปกครอง ออกเปน็ 9 หมูบ่ ำ้ น ดงั นี้ หมู่1บำ้ นส้มควำย หมู่ที่2บำ้ นพังเหำ หมู่ท่ี3บ้ำนคลองเหนก หมู่ที่ 4บ้ำนคลองนูน หมู่ท่ี5บ้ำนทอนพงษ์ หมู่ท่ี6บ้ำนท่ำแพ หมู่ท่ี7 บ้ำนคลองอำร์ หมู่ท่ี8บ้ำนห้วยใหญ่ หมู่ที่9บ้ำนสร้ำงสมบูรณ์ ปกครองโดยแบบประชำธปิ ไตยโดยทว่ั ไป ผ้ใู หส้ ัมภำษณ์หมทู่ ี่ 2 เม่ือวันท่ี 25 กนั ยำยน 2564 2.2 ขอ้ มูลประชำกร ขอ้ มูลประชำกรในตำบลปงั หวำนในปี พ.ศ.2563 มีประชำกรรวม ทัง้ หมด 5,593คน แบ่งออกได้ดงั น้ี (ตำรำงสถติ ิจำนวนประชำกรตำบลปงั หวำน) หมู่ท่ี ช่ือหมบู่ ้ำน จำนวน จำนวนประชำกร รวม ครัวเรอื น ชำย หญงิ (คน) (คน) 1 บ้ำนส้มควำย 120 139 140 279 2 บ้ำนพังเหำ 336 419 370 789 3 บำ้ นคลองเหนก 241 286 290 576 4 บำ้ นคลองนูน 348 520 445 965 5 บำ้ นทอนพงษ์ 157 154 164 316 6 บ้ำนทำ่ แพ 412 473 430 903 7 บ้ำนคลองอำร์ 285 338 315 653 8 บ้ำนหว้ ยใหญ่ 219 281 275 556 9 บำ้ นสรำ้ งสมบูรณ์ 219 281 275 556 ข้อมูลประชำกรตำบลปังหวำน. (2563), สืบค้นเมื่อ 21 กรกฎำคม 2564. จำก. https://www.chumphon.cdd.go.th

25 2.3 ดำ้ นกำรศึกษำ/ศำสนำ/วัฒนธรรม 2.3.1 ดำ้ นกำรศกึ ษำ กำรศึกษำในตำบลปงั หวำน อำเภอพะโตะ๊ จงั หวัดชุมพรมี 6 สถำนศึกษำ ดังนี้ 1. ศูนยพ์ ฒั นำเด็กเล็กบ้ำนคลองอำร์ ตั้งอยู่หม7ู่ รวมทั้งหมด 60 คน (รูปท2่ี .3.1.2) 2. โรงเรยี นบำ้ นปังหวำน ระดับอนุบำล-ระดบั ประถมศึกษำ ตง้ั อยหู่ มู่1 รวมทงั้ หมด 127 คน (รปู ท2่ี .3.1.2) 3. โรงเรยี นบ้ำนคลองเหนก ระดับอนบุ ำล-ระดับมัธยมศึกษำ ตอนต้น ตัง้ อยูห่ มู3่ รวมทงั้ หมด 146คน (รูปที่2.3.1.3)

26 4. โรงเรียนบ้ำนท่ำแพรรำษฎร์พัฒนำระดับอนุบำล-ระดับ มัธยมศึกษำตอนต้น ตง้ั อยหู่ มู่6 รวมทัง้ หมด 218 คน (รปู ที่2.3.1.4) 5. โรงเรยี นบำ้ นพงั เหำระดบั อนุบำล-ระดับประถมศกึ ษำ ตัง้ อยู่ หมู2่ รวมท้ังหมด 82คน (รูปท2่ี .3.1.5) 6. กำรศึกษำนอกระบบ(กศน.)ระดับประถมศึกษำ 23คน มัธยมศึกษำตอนต้น 21 คน มัธยมศึกษำตอนปลำย 16 คน ต้งั อยหู่ มู่1รวมทงั้ หมด 60 คน (รูปที่2.3.1.6)

27 2.3.2 ด้ำนศำสนำ ศำสนำ ประชำชนในตำบลปังหวำนโดยส่วน ใหญ่นับถอื ศำสนำพทุ ธประมำณ 98% ศำสนำอ่ืนๆ 2% (รปู ท่ี2.3.2.1) 2.3.3 ด้ำนวัฒนธรรม กำรใช้ภำษำถ่ิน เป็นกำรใช้ภำษำถ่ินของภำคใต้โดยท่วั ไป อำหำรพ้นื บำ้ นภำคใต้ เช่น สะตอผดั กะปิก้งุ สด แกงไตปลำ (รูปที่2.3.3.1) ผใู้ หส้ มั ภำษณ์หมูท่ ่ี 7 เม่อื วันท่ี 26 กนั ยำยน 2564

28 กำรแตง่ กำย ผู้หญงิ จะนงุ่ ผำ้ ถุง สว่ นผู้ชำยจะผูกผ้ำขำวม้ำไวท้ ่ี เอว (รูปท2ี่ .3.3.2) 2.4 บรบิ ททำงสังคม/ควำมเป็นอยู่ มีควำมเป็นอยู่ที่ดีเศรษฐกิจดีประชำชนในตำบลปัง หวำนประกอบอำชีพดั้งเดิมคือกำรทำกำรเกษตร โดยเฉพำะ กำรทำสวนปลูกพืชผลไม้ตำมฤดูกำล มีสวนปำล์ม4000ไร่ ทุเรียน1000ไร่มีกำรทำไร่เล่ือนลอย และมีกำรเล้ียงสัตว์ไว้เพ่ือ บริโภค มีกำรทำประมงแบบพน้ื บ้ำนเพอื่ กำรสร้ำงรำยได้ (รูปท2่ี .4.1) ผใู้ หส้ มั ภำษณ์หมทู่ ี่ 7 เมอ่ื วนั ที่ 26 กนั ยำยน 2564

29 2.5 ควำมเชือ่ ประเพณี และพิธกี รรม 2.5.1 ดำ้ นควำมเช่ือ ด้ำนควำมเชื่อ ภูมิปัญญำท้องถิ่นในกำรแข่งเรือยำว ขุดเรือยำว ซ่ึงเป็นวิถีชีวิตที่ผูกพันกับสำยน้ำเป็นประเพณี หนำ้ น้ำยำมน้ำหลำกที่สืบทอดมำแต่โบรำณ (รปู ที่2.5.1.1) ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปงั หวำน โกนผมไฟ หรือ พิธีทำขวญั เดือน เป็นประเพณีโบรำณ เพ่ือโกนผมให้เด็กแรกเกิด ถือเปน็ กำรรับขวัญทำรกอกี ด้วย ซึ่ง เช่อื กันว่ำเดก็ ทไ่ี ด้รบั กำรโกนผมไฟจะเลีย้ งง่ำย (2.5.1.2) ภำพจำก : Sanook.com ผใู้ ห้สมั ภำษณ์หมู่ท่ี 4 เม่อื วันที่ 26 กันยำยน 2564

30 2.5.2 ดำ้ นประเพณี ประเพณีงำนล่องแพ เทศกำลล่องแพพะโต๊ะจัด ขึน้ ชว่ งเดอื น มกรำคม-กุมภำพันธ์ ของทุกปี เป็นกำรล่อง แพเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมำ 40ปแี ละเป็นทเ่ี ดียวในโลก (รูปท2่ี .5.2.1) ภำพจำก : ธรรมะไทย กำรบวชหน้ำไฟ เป็นประเพณีอย่ำงหนึ่งของคนไทยที่ ถือปฏิบัติมำอย่ำงยำวนำน โดยเชื่อว่ำถ้ำลูกหลำนบวชหน้ำไฟ ใหก้ ับผู้ท่ีลว่ งลบั นน้ั จะส่งให้พวกเขำได้รับผลบญุ มำกยิ่งขน้ึ ด้วย เชน่ กัน อีกทั้งยังเป็นกำรแสดงออกถงึ ควำมกตัญญกู ตเวที (รูปท2ี่ .5.2.2) ภำพจำก : ไทยรัฐออนไลน์ ผู้ใหส้ ัมภำษณ์หมทู่ ่ี 4 เมื่อวันท่ี 26 กนั ยำยน 2564

31 ประเพณีรดน้ำดำหัวผู้สูงอำยุเป็นประเพณีท่ีปฏิบัติกัน มำยำวนำน จนถือเป็นส่ิงที่คนไทยทุกคนคุ้นเคยได้ปฏิบัติต่อกัน มำในช่วงเทศกำลสงกรำนต์คือ ระหว่ำงวันท่ี 13-15 เมษำยน ของทกุ ปี ซึง่ ถือเปน็ วนั ปีใหมข่ องไทย (รูปท่ี2.5.2.3) ภำพจำก : แผนพฒั นำตำบลปังหวำน ประเพณีแห่พระแข่งเรือชิงโล่ถ้วยพระรำชทำน อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร จัดเป็นมรดกทำงวัฒนธรรม เพื่อสร้ำงควำมสำมัคคีให้เกิดข้ึนในชมุ ชน และเปน็ เอกลักษณ์ เฉพำะทอ้ งถนิ่ จัดเป็นประจำทุกปี แรม1ค่ำ เดือน11 รวม7วัน (รูปที่2.5.2.4) ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปงั หวำน ผู้ให้สัมภำษณ์หมู่ท่ี 8 เมือ่ วันท่ี 25 กนั ยำยน 2564

32 ประเพณีลอยกระทงเป็นพิธีท่ีมักจะทำกันในคืนวันเพ็ญ เดือน 12 หรือวันข้ึน 15 ค่ำเดือน 12 อันเป็นวันพระจันทร์เต็ม ดวง เชื่อว่ำเป็นกำรลอยเครำะห์ไป นอกจำกน้ียังเชื่อว่ำกำรลอย กระทงเป็นกำรบูชำและขอขมำพระแมค่ งคำ (รปู ที่2.5.2.5) ภำพจำก : แผนพัฒนำตำบลปงั หวำน ประเพณีบุญสำรทเดือนสิบเป็นวันท่ีสำคัญของคนไทยท่ี ปฏิบัติสืบต่อกันมำยำวนำน มักจะจัดข้ึนในรำวเดือนกันยำยน- ตุลำคมของทุกปี อีกท้ังยังเป็นวันรวมญำติท่ีสมำชิกในครอบครัว รว่ มกนั ทำบญุ อุทิศสว่ นกุศลไปใหบ้ รรพบรุ ษุ ทลี่ ่วงลับไปแล้ว (รูปท่ี2.5.2.6) ภาพจาก : แผนพฒั นาตาบลปังหวาน ผใู้ ห้สมั ภำษณ์หมทู่ ่ี 8 เมอื่ วันที่ 25 กนั ยำยน 2564

33 2.5.3 ดำ้ นพธิ กี รรม เวียนเทียน กำรเวียนเทียนคือกำรเดินเวียนรอบปู ชนียสถำนสำคัญ เช่น อุโบสถวิหำร หรือพระพุทธรูปเพ่ือ ระลกึ ถงึ คุณของพระรัตนตรยั ในวันสำคญั (รปู ท่ี2.5.3.1) ภำพจำก : Mthai News กำรตักบำตรเทโวเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมำอย่ำง ยำวนำนเป็นกำรระลึกถึงวันที่พระพุทธองค์เสด็จกลับจำกกำร โปรดพระพุทธมำรดำในเทวโลก จะมีกำรจัดพิธีกำรตักบำตรเทโวน้ี วนั ขน้ึ 15 ค่ำ เดือน 11 หรือ วันออกพรรษำ (รูปท่ี2.5.3.2) ภำพจำก : True ID ผูใ้ หส้ ัมภำษณ์หมู่ท่ี 1เมือ่ วันท่ี 25 กนั ยำยน 2564



โครงสร้ำงเศรษฐกิจและอำชีพ 35 3.1 แหล่งทุนทำงธรรมชำติ ป่ำไม,้ ภเู ขำ,แมน่ ้ำ,ลำหว้ ย,ลำคลอง,สัตว์ป่ำ (รปู ท3ี่ .1.1) ภำพจำก : ข่ำวสดออนไลน์ 3.2 แหล่งอำหำร มีอำหำรพ้ืนถิ่น ผัดผักใบเหลียงใส่ไข่,แกงหมูป่ำ ,ม่วงเล็ดล่อ,เปด็ ,ไก่,สุกร(ท่ีชำวบ้ำนเล้ยี ง)และของป่ำ ผักใบเหลียง หรือ ผักเหมียง คือ เป็นผักท่ีนิยม รับประทำนในภำคใต้ ลักษณะใบเรียวยำว รสชำติหวำน มันไม่มีกล่ินไม่มีรสขม โดยนำใบอ่อนมำทำเป็นอำหำร เชน่ ผดั ผกั ใบเหลียงใสไ่ ข่ (รปู ท่ี3.2.1)

36 แกงหมูป่ำ เปน็ เมนอู ำหำรรสจดั จ้ำนเต็มไปดว้ ย พชื ผักสมุนไพรเป็นหน่งึ เมนูทด่ี ีต่อสขุ ภำพ (รปู ที่3.2.2) มว่ งเลด็ ล่อ หรอื มะม่วงหิมพำนต์ เปน็ พืชชนิดหนึ่งทม่ี ี ลักษณะผลแปลกประหลำด จะมลี กั ษณะทมี่ รี ูปร่ำงคลำ้ ยไต (รปู ท3่ี .2.3) เปด็ ,ไก่,สกุ ร (ที่ชำวบำ้ นเลี้ยง) (รปู ท3่ี .2.4) โครงสร้ำงเศรษฐกิจ. (ม.ป.ป.), สืบคน้ เมอื่ 21 กรกฎำคม 2564. จำก. https://www.pangwan.go.th

37 3.3 ผลิตภัณฑช์ มุ ชน ของดี ของขึน้ ชอ่ื หมู่ท่ี1 ผลิตภัณฑ์ในชุมชน ได้แก่ กล้วยฉำบและ ปลำดกุ รำ้ (รปู ท่ี3.3.1) หมู่ท่ี2 ผลิตภัณฑ์ในชุมชน ได้แก่ กระเป๋ำผ้ำ ปำเต๊ะเป็นสนิ คำ้ ลดโลกรอ้ นทำไวใ้ ชเ้ องและจำหนำ่ ยสร้ำง อำชพี เปน็ สนิ คำ้ จำกหมู่1-3 (รูปท่ี3.3.2) หมู่ท3่ี ผลิตภัณฑ์ในชมุ ชน ไดแ้ ก่ นำ้ ผ้งึ (รปู ท่ี3.3.3)

38 หม่ทู 4ี่ ,5 ผลิตภัณฑใ์ นชุมชน ได้แก่ ทเุ รยี นทอด (รปู ท3่ี .3.4) หมทู่ 6่ี ผลิตภณั ฑ์ในชุมชน ไดแ้ ก่ ปลำดุกรำ้ (รปู ท3่ี .3.5) หมู่ท9่ี ผลติ ภณั ฑใ์ นชมุ ชน ได้แก่ ทเุ รียนกวน มงั คดุ กวน (รปู ท่ี3.3.6) ( ผลติ ภัณฑช์ มุ ชน. (ม.ป.ป.), สืบคน้ เมื่อ 21 กรกฎำคม 2564. จำก. https://www.Smce.doae.go.th

39 3.4 สถำนภำพทำงเศรษฐกิจของประชำชน ด้ำนกำรเกษตร ประชำกรส่วนใหญ่ยังคงประกอบอำชีพ ด้ังเดิมคือกำรทำกำรเกษตร โดยเฉพำะกำรทำสวนปลูกพืช เศรษฐกิจ เชน่ สวนปำล์มนำ้ มนั สวนยำงพำรำ สวนผลไม้ประเภท ทุเรียน มังคุด ลำงสำด สวนกำแฟ ลองกอง (รปู ท่ี3.4.1) ด้ำนปศุสัตว์ กำรเลี้ยงสัตว์เพ่ือกำรค้ำมีน้อยหรือ แทบจะไม่มี แต่ละครัวเรือนเลี้ยงสัตว์ไว้เพ่ือกำรบริโภคใน ครัวเรือน แต่อำจมีครัวเรือนที่เลี้ยงสัตว์เพื่อวัตถุประสงค์ นอกเหนือจำกดังกล่ำว เช่น กำรเลี้ยงเพ่ือควำมสวยงำม และเพ่อื กำรละเลน่ บำ้ ง เชน่ ไก่ชน โคชน (รปู ที่3.4.2) ผู้ให้สัมภำษณ์หมทู่ ่5ี เมือ่ วันท่ี 25 กนั ยำยน 2564

40 ด้ำนกำรประมง ประชำชนในตำบลปังหวำน ประกอบอำชีพประมงแบบพ้ืนบ้ำนเพื่อกำรยังชีพ กำร ประมงเพ่ือกำรคำ้ มี นอ้ ยหรือแทบจะไม่มีเลย (รูปท่ี3.4.3) ด้ำนกำรท่องเท่ียว ในพื้นที่ตำบลปังหวำนมีพื้นท่ีเป็น ภูเขำสลับซับซ้อน มีกำรไหลของน้ำจำกภูเขำทำให้เกิดน้ำตก ขนำดเลก็ เชน่ นำ้ ตกเหนอื เหว นำ้ ตกเขำไก่แจ้ (รูปท่ี3.4.4) ด้ำนบริกำร ในตำบลปังหวำนมีโฮมสเตย์ไว้บริกำร นักทอ่ งเทยี่ ว 1 แห่ง คือ วฒั นำรสี อร์ท (รปู ที่3.4.5) ด้านบริการ ในตาบลปังหวานมโี ฮมสเตย์ไว้บริการนกั ทอ่ งเท่ียว 1 แหง่ คือ วฒั นารีสอร์ท ด้านบริการ ในตาบลปังหวานมีโฮมสเตย์ไว้บริการนกั ทอ่ งเท่ียว 1 แหง่ คือ วฒั นารีสอร์ท

41 ด้ำนอุตสำหกรรม ในพ้ืนท่ีตำบลปังหวำนโดยมี อุตสำหกรรมขนำดเล็ก/อุตสำหกรรมครวั เรือน กำรพำณิชย์และกลุ่มอำชีพ -กลุ่มเลี้ยงผึ้งโพรง - กลุ่มเล้ียงผึ้ง - กลุ่มเล้ียงไก่ไข่ - กลุ่มเล้ียงปลำ - กลุ่มปลูกผัก ปลอดสำรพิษ - กลุ่มผลิตปุ๋ยชีวภำพ - กลุ่มแปรรูปผลผลิต ทำงกำรเกษตร - กลุ่มสมั มำชีพ - ปลำดกุ ร้ำแปรรูป ฯลฯ (รูปที่3.4.6) ผู้ใหส้ ัมภำษณ์หมู่ที3่ เม่ือวนั ที่ 26 กันยำยน 2564 แรงงำน กำรใช้แรงงำนในภำคเกษตรกรรมส่วน ใหญ่จะใช้แรงงำนภำยในครัวเรือน สำหรับเกษตรกรรำย ใหญ่จะใช้แรงงำนจ้ำงจำกคนต่ำงด้ำว สัญชำติพม่ำ ลำว และเขมร (รปู ท่ี3.4.7) ภำพจำก : mwgthailand



สถำนท่สี ำคญั ๆ 43 4.1 แหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว น้ำตกเขำไก่แจ้ ต้ังอยู่ที่หมู่1 บ้ำนส้มควำยตำบลปัง หวำน อำเภอพะโต๊ะ จังหวัดชุมพร อำจไม่เป็นที่รู้จักกับคน ทั่วไป แต่ทิวทัศนบ์ รรยำกำศร่มรืน่ (รปู ที่4.1.1) ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจำตำบลปงั หวำนเป็นกำรปลูกพชื ผักและให้ควำมรู้ให้กบั ประชำชนท่ีเข้ำมำ ตั้งอยู่ท่ีหมู่1 บ้ำนส้มควำย ตำบลปังหวำน อำเภอพะโตะ๊ จังหวัดชุมพร (รูปท่ี4.1.2) ผใู้ ห้สมั ภำษณ์หมู่ที9่ เมือ่ วนั ท่ี 25 กนั ยำยน 2564

44 น้ำตกเหนือเหว ต้ังอยู่ท่ีบ้ำนคลองอำร์ หมู่ที่7 ตำบล ปังหวำน อำเภอพะโต๊ะ จังหวดั ชมุ พร (รปู ที่4.1.3) 4.2 แหลง่ โบรำณสถำน วัดปังหวำน ต้ังอยู่ที่หมู่ 5 เป็นวัดที่มีอำยุไม่ต่ำกว่ำ 100ปี เป็นที่ยึดเหน่ยี วจิตใจของประชำชนในตำบลปงั หวำน (รปู ท่ี4.2.1) วดั ปังหวำน. (ม.ป.ป.) ,สบื ค้นเมื่อ 21 กรกฎำคม 2564. จำก. https://www.webwat.in.th

45 4.3 ศำสนสถำนของทกุ ศำสนำ วัดปังหวำน ต้ังอยู่ที่หมู่ 5 เป็นวัดที่มีอำยุไม่ต่ำกว่ำ 100ปี เป็นทีย่ ดึ เหนยี่ วจิตใจของประชำชนในตำบลปังหวำน วัดปังหวำน. (ม.ป.ป.) ,สบื คน้ เม่ือ 21 กรกฎำคม 2564. จำก. https://www.webwat.in.th ศำลเจ้ำเทียนหง่วนเก้งต้ังอยู่ท่ีหมู่ 7 เป็นศำลท่ี เก่ำแก่ เป็นทย่ี ึดเหนยี่ วจิตใจอีกที่หนึ่งในตำบลปังหวำน (รปู ท่ี4.3.2) ผู้ใหส้ มั ภำษณ์หมู่ที7่ เมื่อวันท่ี 26 กนั ยำยน 2564

46 4.4 แหล่งเรียนร/ู้ โรงเรยี น/ห้องสมดุ ชมุ ชน ในตำบลปังหวำนมแี หลง่ เรยี นรู้ และสถำนศึกษำ 6 แหง่ ไดแ้ ก่ ศูนย์พัฒนำเด็กเล็กบ้ำนคลองอำร์ ต้ังอย่หู ม7ู่ รวมทั้งหมด 60 คน ศนู ยพ์ ัฒนำเดก็ เล็กบำ้ นคลองอำร.์ (ม.ป.ป.), สบื ค้นเมอื่ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. https://th.top10place.com/ โรงเรียนบ้ำนท่ำแพรำษฎร์พัฒนำ ระดับอนุบำล-ระดับประถมศึกษำ ตง้ั อยหู่ มู่6 รวมทั้งหมด 127 คน โรงเรียนบ้ำนท่ำแพรำษฎร์พัฒนำ.(ม.ป.ป.), สืบค้นเม่ือ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. https://sites.google.com/site/thapaecp2/ โรงเรียนบ้ำนพังเหำระดับ อนุบำล-ระดับมัธยมต้นต้ังอยู่ หม่2ู รวมทง้ั หมด 146 คน โรงเรียนบำ้ นพังเหำ. (ม.ป.ป.), สบื คน้ เมือ่ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. http://thaischool.in.th/

47 โรงเรียนปังหวำนระดับ อนุบำล-ระดับมัธยมศึกษำ ตอนต้นตั้งอยู่หมู่ 1 รวม ท้งั หมด 218 คน โรงเรยี นปงั หวำน. (ม.ป.ป.), สบื ค้นเมอื่ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. https://data.bopp-obec.info/ โ ร ง เ รี ย น บ้ ำ น ค ล อ ง เ ห น ก ร ะ ดั บ อ นุ บ ำ ล - ร ะ ดั บ ประถมศกึ ษำ ตง้ั อยูห่ ม3ู่ รวม ท้ังหมด 82 คน โรงเรียนบ้ำนคลองเหนก.(ม.ป.ป.), สืบค้นเมื่อ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. https://data.bopp-obec.info/ กศน.ตำบลปังหวำน ระดับ ประถมศึกษำ 23คน มธั ยม ตอนต้น 21 คน มัธยม ปลำย 16 คนตั้งอยู่หมู่1 รวมทัง้ หมด 60 คน กำรศึกษำนอกระบบตำบลปังหวำน. (ม.ป.ป.), สืบค้นเม่ือ 15 กรกฎำคม 2564. จำก. http://chumphon.nfe.go.th/