FM Dergi_Sayi 05_2021_Web

Yavuz DONAT yazdı! Yaşar Okuyan Conk Bayırı GÜNDEM G-H Seddülbahir Koyu renkli güneş gözlüğü, Cumhurbaş- Zincirbozan yolu... kanı Demirel’in gözlerinden, yanaklarına Doğru yol... DYP’yi, süzülen damlaları gizleyemiyor. işte bu yolda kurduk... Sürgüne *** giderken, Necmettin Cevheri’nin kırmızı KAHRAMANLARA RAHMET Mercedes’inde. Parti, adını bu 18 Mart... Şanlı zaferin 106’ncı yıldönü- yoldan aldı... Doğru mü... Yol. Bu vatan için... Bir gül bahçesine girerce- sine, kara toprağa giren kahramanlarımı- zı rahmetle anıyoruz... Ruhları şad olsun. Necmettin Cevheri Kilitbahir NİSAN 2021 49

GÜNDEM Pandemi Mutfakları Zeki AÇIKÖZ yazdı! DeğiştiriyorTAFED Başkanı Kontrollü Tarihsel süreç insanlığı etkileyecek birçok dünyaya ayak uydurabilmek için atılması normalleşme salgına tanıklık etmiştir. Bu tanıklığın gereken ilk adım, tüketicinin güvenini sürecinin salgının ekonomik, sosyolojik ve psikolojik birçok yeniden kazanmak olacaktır. Mutfağın te- ortadan kalktığı sonucu olmuştur. Mevcut durum turizm miz, hijyenik ve güvenilir olduğu müşte- anlamına gelmediği sektörünü ve özellikle gastronomi turiz- riye yansıtılmalı ve tercihlerinin bu yönde bilinciyle gerekli mini de yeniden şekillendirme yolunda- evrilmesi sağlanmalıdır. özen gösterilmelidir. dır. Bu özende, kalabalık Ayrıca işletmeler belirli politikalar belir- sofralarda, keyifli Yapılan araştırmalar turistlerin pandemi leyerek yeni yatırımlar yapmalıdır. Ör- tatillerde bir araya sürecinde ve sonrasında daha hassas, gelme sürecimizi dikkatli ve bilinçli çalıştığını ortaya koy- hızlandıracaktır. maktadır. Sokağa çıkma yasakları, sosyal hayattaki değişiklikler, toplum sağlığı ve hijyen kurallarının ön plana çıkması turizm endüstrisini yeniden yapılanmaya itmektedir. Bu da mutfaklarda dikkati ve revizyonu beraberinde getirir. Ne yazık ki pandemi sürecinde yapılan gözlemler; restoranların kapatılmasının ardından ön plana çıkan paket servislerin de azaldığını gösteriyor. Hijyen kaygısı tüketicileri profesyonel mutfak lezzetle- rinden alıkoyuyor. Bu anlamda, değişen 50 NİSAN 2021

Zeki AÇIKÖZ yazdı! neğin, yeni dönemde açık büfe restoran Yeni dönemde yemekler hem bireyleri hem de kültürleri GÜNDEM G-H hizmeti yerine alakart ve masaya servis açık büfe restoran sofralarda buluşturur. Keyifli sohbetlerin daha çok tercih edilecektir. Yine, tek kul- hizmeti yerine yapıldığı, farklı yemeklerin tadıldığı sof- lanımlık servis ürünlerinin yaygınlaşaca- alakart ve masaya ralar bireylerin sosyo-psikolojik gelişimi ğını söylemek mümkündür. servis daha çok içinde hayati önem arz eder. tercih edilecektir. Pandemi koşullarının etkisinin uzun Yine, tek kullanımlık Hal böyle olunca, kısıtlı pandemi koşulla- vadede hissedileceği düşünülürse, işlet- servis ürünlerinin rında, en azından evde sofra birlikteliğini melerin personellerine bu yönde eğitimler yaygınlaşacağını sağlamak önemlidir. Aşılama çalışmaları vermeleri ve yeni düzene hazır hale getir- söylemek ile salgının artan ivmesinin kırıldığı da meleri de önemli bir adımdır. mümkündür. göz önüne alınırsa karşımıza umut verici bir tablo çıkmaktadır. Öte yandan kontrollü normalleşme süre- cinde restoran kapasitesinin yarıya indi- Kontrollü normalleşme sürecinin salgı- rilmesi işletmeciler için ekstra bir maliyet nın ortadan kalktığı anlamına gelmediği yükü oluşturabilir. Bu aşamada fiyat ar- bilinciyle gerekli özen gösterilmelidir. Bu tışına gitmek ilk bakışta doğru bir tercih özende, kalabalık sofralarda, keyifli tatil- gibi görünse de uzun vadede tüketiciler lerde bir araya gelme sürecimizi hızlandı- açısından yanlış bir aksiyondur. Bunun racaktır. yerine daha akıcı menülerin oluşturulma- sı tercih edilmelidir. Zira uzun bekleme sürelerinin olacağı menüler tüketicinin kaygısını arttırabilir. Salgın boyunca en çok tercih edilen işlet- meler bahçeden masaya ürün sunan işlet- meler olabilir. Çünkü bahçeden toplanan ürünlerin, hijyenik mutfaklarda hazırla- narak açık alanda misafirlere ikram edil- mesi tüketicilerin içini rahatlatacaktır. SOFRALAR KÜLTÜRÜMÜZÜN BİRLEŞME NOKTALARIDIR Tüm bu olumsuzluklara rağmen, mutfak- larda binbir emekle hazırlanan lezzetli NİSAN 2021 51

HUKUK Ömer AZKÜÇÜK Anayasa’nın yazdı! 40. Maddesine Aykırılığın İdari Dava Sürelerine Etkisi Ankara Hâkimi İdari işlemlere karşı açılacak davalarda lerinin çok kısa tutulması, hak arama dava açma süreleri oldukça kısa tutulmuş- hürriyetinin kullanılmasını Anayasanın tur. Bunun amacı, idari istikrarın korun- 13. maddesinde yer verilen ölçülülük masındaki üstün kamu yararıdır. Bu ne- ilkesini ihlal eder şekilde sınırlandırılması denle İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda anlamına da gelecektir. Ölçülülük ilkesi- (İYUK) idari işlemlere karşı açılacak dava- nin elverişlilik, gereklilik ve oranlılık alt larda genel süre altmış gün, vergi davala- ilkelerinden oluştuğu dikkate alındığında, rında ise otuz gün olarak düzenlenmiştir. idari yargıda görülen oldukça kısa dava Yine İYUK 20/A ve 20/B maddelerinde açma sürelerinin özellikle gereklilik ilke- düzenlenen ivedi yargılama usullerinde, si açısından bir teste tabi tutulması icap bir yandan usul sadeleştirilirken süreler edecektir. çok daha kısa tutulmuştur. Kısa dava süreleriyle güdülen amaç olan Süreler bu derece kısa tutulunca, dava idari istikrarın sağlanmasındaki kamu açma süresinin başlangıcı özel bir öneme yararı, idari işlemlerin iptali bakımından sahip olmaktadır. Anayasaya göre, “İdari açılacak davalar için uygun bir durum işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazı- olarak kabul edilebilirse de aynı sürelerin lı bildirim tarihinden başlar.”(m.125) İdari tam yargı davaları bakımından da geçerli Yargılama Usulü Kanunu’nda da (m.7, 8) sayılmasının makul bir izahı yapılamaz. Anayasa’ya uygun olarak sürenin yazılı Öte yandan, sürelere ilişkin uyuşmaz- bildirimi ve düzenleyici işlemlerde ise ya- lıklarda, bir somut olayda eğer hem dava yınlandığı tarihi izleyen günden itibaren açma süresinin geçtiği, hem de sürenin başlayacağı düzenlenmekle birlikte, adresi henüz geçmediği yolunda iki farklı yorum belli olmayanlara ilişkin işlemlerde tebli- imkânı mevcutsa, sürenin geçmemesi du- gatın ilanen yapılacağı ve sürenin de son rumu lehinde yorum yapılması, hukuka ilan tarihinden itibaren on beş gün sonra daha uygun düşecektir. Nihayetinde ya- işlemeye başlayacağı düzenlenmektedir. salardaki “dava süreleri”, kilit bir temel hak Devam eden maddelerde, görevsiz yargı olan hak arama hürriyetini sınırlamaktadır. yerine başvurma, idari makamların sükû- Özgürlük kural, sınırlama istisna olduğu- tu (susması) ve üst makamlara başvuru na ve istisna hükümlerinin de hukuken vs. hallerinde de ek süre, sürenin durması dar yoruma tabi tutulması bir genel hu- ve yeniden başlaması gibi hususlara yer kuk ilkesi olduğuna göre, sürenin geçme- verilmektedir.(m. 9, 10.11.12) diği yönündeki yorumun tercih edilmesi, bu genel ilkeye uygun düşecektir. Dava açma süreleri, nitelik itibariyle kilit bir temel hak olan hak arama hürriyetinin Anayasa’da, özellikle idari yar- (Anayasa, m.36) sınırlandırılmasıdır. gıda dava süresi konusunu Zira bu süreler geçtikten sonra, doğrudan ilgilendiren bir hak arama hürriyeti kul- düzenleme daha mev- lanılamamak- cuttur. Anayasanın tadır. Bu “Temel hak ve hürri- nedenle, yetlerin korunma- dava sı” başlıklı 40. açma maddesine süre- 2001 yılın- 52 NİSAN 2021

Ömer AZKÜÇÜK yazdı! HUKUK G-H da eklenen fıkraya göre, “Devlet, işlemle- da ele alacağımız üzere, yargı kararlarında Anayasanın “Temel rinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve doğrudan Anayasa’nın 40. maddesinden hak ve hürriyetlerin mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek hareketle kararlar verilmektedir. korunması” başlıklı zorundadır.” Bu düzenleme, bütün devlet 40. maddesine 2001 işlemlerini, özellikle de idari işlemler ve Anayasa’nın 40. maddesinde 2001 yılında yılında eklenen yargı kararlarını kapsamaktadır. Bu ne- bahse konu hüküm eklendikten sonra, fıkraya göre, “Devlet, denle, yargı organları, ilgililer hakkında idari yargı yerleri, bu hükmün ancak işlemlerinde, ilgili hukuki sonuç doğuran ara kararların- genel süreden daha kısa süreler öngörü- kişilerin hangi kanun da(örneğin tedbir, yürütmeyi durdurma len durumlarda doğrudan bir etkisinin yolları ve mercilere vs.) ya da nihai kararlarında, varsa başvu- olacağını; eğer işlem metninde başvuru başvuracağını ve ru süresini, başvuru merciini ve kanun mercileri ve süreleri belirtilmemişse, daha sürelerini belirtmek yollarını bildirmek zorundadır. Kanunun kısa olan dava sürelerinin uygulanmaya- zorundadır.” bir başvuru yolu öngörmediği hallerde rak altmış günlük genel dava açma süresi de kararın kesin olarak verildiği belirtil- içerisinde davanın açılmış olması halinde melidir. Aynı şekilde idari makamlar da davanın süresinde açıldığının kabul edil- tesis ettikleri idari işlemlere karşı varsa mesi gerektiğini öne sürdüler. gidilecek başvuru merciini ve süresini, mevzuatta böyle bir başvuru mercii yoksa Zaman içerisinde ortaya çıkan karşı görü- işleme karşı hangi mahkemede ve hangi şe göre, Anayasa hükmünün açık olduğu, süre içerisinde dava açılabileceğini işlem idareye emredici bir ifadeyle kesin bir metninde belirtmek zorundadırlar. yükümlülük getirildiği, eğer işlem met- ninde başvuru mercileri ve başvuru süresi Anayasa hükümleri, çoğu kez genel ve belirtilmemişse dava açma süresinin hiç soyut hükümler içerdiklerinden, onların başlamayacağı, ilgililerin bu tür işlemlere nasıl uygulanacağı ayrı kanunlarla düzen- karşı her zaman dava açabilecekleri öne lenir. Ancak burada ele aldığımız Ana- sürüldü. yasal düzenleme, en az herhangi bir yasa kadar somut bir içerik taşımaktadır. Bu Nihayetinde uygulamada, Danıştay’da, nedenle, kamusal makamlarca doğrudan Vergi Dava Daireleri’nde görülen uyuş- uygulanabilir niteliktedir. Nitekim aşağı- mazlıklarda ikinci görüş öne çıkarken, İdari Dava Daireleri’nde görülen uyuş- NİSAN 2021 53

HUKUK Böylece, Danıştay mazlıklarda ilk görüşün(bu düzenle- fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir. Vergi Dava menin, ancak daha kısa süre öngörülen (m.3/C(5)) Daireleri Kurulu, konularda genel dava açma süresinin aykırı içtihatları uygulanması yolunda bir etkiye sahip İşte, bu düzenlemelere göre, İstanbul birleştirirken, idari olacağı görüşünün) öne çıktığı gözlemlen- Bölge İdare Mahkemesi’nden gelen istem işlem metninde miştir. üzerine, Anayasa’nın yukarıda söz edilen başvurulacak mercii 40. maddesindeki düzenlemenin dava sü- ve başvuru süresinin 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İda- resine etkisi hakkında oluşan Bölge İdare bildirilmemiş olması re Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Mahkemesi kararları arasındaki aykırılı- durumunda, dava Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun ğın giderilmesi istemi hakkında oldukça açma süresinin 3/C maddesinin 4(c) fıkrasında, yeni bir karar veren Danıştay Vergi Dava başlamayacağı, Daireleri Kurulu, “aykırılığın, uyuşmazlık ilgililerin bu tür “c) Benzer olaylarda, Bölge İdare Mahkemesi konusu işlemlerde hangi kanun yolları işlemlere karşı Dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar ve mercilere başvurulacağı hususu ile her zaman dava arasında veya farklı Bölge İdare Mahkemeleri başvuru sürelerinin belirtilmemiş olması açabileceklerine Dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar halinde davanın süresinde açılmadığın- karar vermiş arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması dan söz edilemeyeceği ve işin esasının olmaktadır. hâlinde; resen veya ilgili Bölge İdare Mahkeme- incelenmesi gerektiği yönünde giderilme- si Dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma sine” oy birliği ile karar vermiştir. (VDD hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuş- Kurulu, 27/01/2021 tarih ve 2020/11-2021/1 mazlığın giderilmesini gerekçeli olarak isteme- E-K sayılı karar) leri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştay’dan bu Kararın gerekçesinde, “Tüm bu hususların konuda karar verilmesini istemek.” düzenle- değerlendirilmesinden, Devletin işlemlerinde, mesi yer almaktadır. bireylerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda Kanuna göre bu istemler, konusuna göre olduğunu öngören Anayasanın 40. maddesinin “İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurulu’na ikinci fıkrasının, ayrı bir yasal düzenlemenin iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay varlığını gerektirmeyen, doğrudan uygula- içinde karar verilir.” Aykırılık veya uyuş- nabilir nitelik taşımasından dolayı yasama, mazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu 54 NİSAN 2021

Ömer AZKÜÇÜK yazdı! yürütme ve yargı organlarının, idare makam- Anayasanın 13. gün içerisinde davanın açılmasının yeterli HUKUK G-H larının ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının maddesinde yer olacağı, ancak davacının bu sürede de davasını işlemlerinde, bu işlemlere karşı başvurulacak verilen ölçülülük açmamış olması nedeniyle davanın süreden idari veya yargı mercileri ve kanun yolları ilkesini ihlal reddi gerektiği” belirterek, davayı esastan ile sürelerini belirtmesinin zorunlu olduğu eder şekilde reddeden Daire kararını bu gerekçeyle sonucuna ulaşılmaktadır. Aksi bir durumun sınırlandırılması onamıştır. (DİDD Kurulu, 21.01.2019 tarih, varlığı Anayasa’nın temel hak ve hürriyetle- anlamına da 2019/1201-9647 E-K) rin korunmasını düzenleyen 40. maddesine gelecektir. Ölçülülük açıkça aykırılık teşkil edecektir.” ifadeleri yer ilkesinin elverişlilik, Sonuç itibari ile Danıştay İdari Dava Dai- almaktadır. gereklilik ve oranlılık releri Kurulu, Anayasa’nın 40. maddesin- alt ilkelerinden de yer alan bilgilere işlem metninde yer Böylece, Danıştay Vergi Dava Daireleri oluştuğu dikkate verilmemiş olmasının dava süresinin baş- Kurulu, aykırı içtihatları birleştirirken, alındığında, idari lamasına bir etkisi olmayacağı, sadece özel idari işlem metninde başvurulacak mercii yargıda görülen bir süre düzenlenmişse bu sürenin değil ve başvuru süresinin bildirilmemiş olması oldukça kısa dava genel dava açma süresinin uygulanacağı durumunda, dava açma süresinin başla- açma sürelerinin yolundaki görüşünü sürdürmüştür. Ku- mayacağı, ilgililerin bu tür işlemlere karşı özellikle gereklilik rulun 2020 yılındaki içtihatlarının da aynı her zaman dava açabileceklerine karar ilkesi açısından bir yönde olduğu görülmektedir. Bu durum- vermiş olmaktadır. teste tabi tutulması da, Anayasa 40. maddesindeki düzenleme- icap edecektir. nin dava açma süresine etkisi hususunda Buna karşılık, Danıştay İdari Dava Daire- Danıştay Dava Daireleri Kurulları arasın- leri Kurulu, temyizen incelediği bir uyuş- da kesin bir içtihat farklılığı ortaya çıktığı mazlıkta, “acele kamulaştırma işlemine karşı görülmektedir. Her iki kurul da, kararla- dava açma süresinin otuz gün (İYUK, 20/A) rını oy birliğiyle vermektedir. Bu içtihat olmasına rağmen, Anayasa’nın 40. maddesi farklılığının, ileride talep edilmesi halinde hükmü gereği işlem metninde başvuru süre- Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu sinin bildirilmemiş olması nedeniyle bu özel tarafından giderilmesi gerekecektir. sürenin değil, genel dava açma süresi olan 60 NİSAN 2021 55

İLETİŞİM Dijital Göçmenler ve Dijital Yerliler: Doç. Dr. Sibel KÜÇÜK yazdı! Kahvenin Emolojiye MağlubiyetiAnkara Dijital dünyanın hızı her geçen gün artı- Ceplerimize bile hapsedildiğimiz, evlerimizin ofis ve okula yor. Global dünya dijital dünyaya dönüşü- giren bu teknolojinin dönüştüğü bu zamanlarda dijital dünya müne çoktan başladı bile. Çocuklarımızın dayanılmaz cazibesi, ile daha çok haşır neşir olmaya başladık. eline oynasın, oyalansın diye verdiğimiz gittikçe akıllanan Şimdilik çoğunlukla yararlarının farkında mobil telefonlar, tabletler, gençlerin bir an telefonlarımız olduğumuz bu dünya neyi değiştirecek ya olsun gözlerini ayırmadıkları ekranlar, bizlere ne verecek da biz nasıl değişip, dönüşeceğiz? Ceple- yetişkinlerin ödemelerinden, sağlık bilgi- ve bizlerden ne rimize bile giren bu teknolojinin dayanıl- lerini edinmeye, işlerini yürütmeye kadar alacak? Bu soruların maz cazibesi, gittikçe akıllanan telefonla- çok farklı amaçla kullandıkları ve dahil cevabı oldukça rımız bizlere ne verecek ve bizlerden ne oldukları dijital dünya hayatımızın her yoğun ve karmaşık alacak? Bu soruların cevabı oldukça yoğun köşesini hızla işgal etmeye başladı. Kimin ve belki de şimdilik ve karmaşık ve belki de şimdilik öngöre- kiminle nerede, ne yemek yediğinden, öngöremeyeceğiz meyeceğiz sonuçlar bizi bekliyor. hangi ünlünün nerede tatil yaptığından sonuçlar bizi haberdar olduğumuz, uzaktan tanıdığı- bekliyor. Aslında medya, kitlelere ulaştığı andan mız insanların bile evlerinin en mahrem itibaren etkisini de beraberinde gelmişti. yerlerine varana kadar görebildiğimiz Kısa ve çok künt bir örnek verecek olursak oldukça kalabalık bir dünyaya adım attık Güney Pasifik ülkesi Fiji’ye bir bakalım. hep birlikte. Covid-19 pandemisi ile evlere Fiji kültüründe bir kadın ne kadar şişman- 56 NİSAN 2021

Doç. Dr. Sibel KÜÇÜK yazdı! sa o kadar makbuldü. Akşam yemeğine oldu. Kendisine has ünlüleri, kendisine İLETİŞİM I-İ-J davet ettiğiniz konuğunuz ne kadar çok has konuşma ve yazı dili geliştiren sosyal yemek yerse size o kadar çok değer ver- Fijili bir genç kız medya platformları deyim yerinde ise diğini gösterirdi. Ta ki Fiji’ye televizyon “televizyonda hayatımızın orta yerine bomba gibi düştü. girene dek. Ülkeye televizyonun girmesin- gördüğüm oyuncular Özellikle çocuk ve gençlerin etkilemeye den yalnızca 3 yıl sonra özellikle gençlerin gibi davranmalıyım başladığını söylemek yanlış olmaz. Türk etkilendiği Anoreksiya Nervoza isimli ve yapmalıyım. Onları gençlerinin yaklaşık %23’ü sosyal med- güzellik algısını etkileyen, ne kadar zayıf gördüğümde kilo ya bağımlısı, günde 3 saatten daha fazla olursa o kadar güzel olunacağı düşünülen vermem gerektiğini zamanını sosyal medyada geçiriyor ve yeme bozukluğu oldukça hızlı bir şekilde düşünüyorum.” sosyal medya hesabı bulunması ile sosyal yaygınlaşmıştı. Genç kızlar anneleri gibi derken aslında medya bağımlılığı arasında doğrudan tombul olmaya değil televizyonda izledik- bizim medya ile bir ilişki bulunuyor. Bağımlılık ayrı bir leri aktristler, mankenlere özenmeye baş- dönüşümümüz konu ama acaba bu popüler sosyal medya ladılar ve aynı zamanda kozmetik ürünle- çoktan başlamış kültürü gençleri nasıl etkilemeye başladı? re olan talep patlaması yaşandı. Bu aktrist oluyordu. Bugün gençlerimizin %32.5’i sosyal medya ve mankenlere benzemenin yolu ise onlar fenomenlerini örnek aldığını ve özellikle gibi zayıf olmak, onların kullandığı gü- giyim, davranış ve konuşmalarından etki- zellik ve bakım kremlerini kullanmaktan lendiğini ifade ediyor. geçiyordu. Fijili bir genç kız “televizyonda gördüğüm oyuncular gibi davranmalıyım ve Görünün o ki, Fiji’li gençleri etkileyen yapmalıyım. Onları gördüğümde kilo vermem popüler televizyon kültürü gerek bizim gerektiğini düşünüyorum.” derken aslında ülkemizde gerek dünyada gençleri etki- bizim medya ile dönüşümümüz çoktan leyen sosyal medya kültürüne dönüştü başlamış oluyordu. bile. Günlük yaşamımızda asosyal, yal- nız, sanal dünyaya hapsolmuş bir gençlik Günümüzde ise medyaya sosyal medya görmemek için çok acil tedbirler almamız kavramı da eklendi. We Are Social 2020 gerekiyor. Teknoloji ile kavga etme gibi bir raporuna göre bugün dünya genelinde lüksümüz yok ama en kısa sürede tehdit sosyal medya sitelerinden Facebook’un ve tehlikelerine karşı çocuklarımız, genç- 2.4, Youtube’un 2, Whatsup’ın 1.6, İnstag- lerimiz ve kendimiz için yararlı çözümler ram’ın 1 milyar aktif kullanıcı var. Her üretmek zorundayız. Bilinçli internet üç Türk vatandaşından biri Facebook ve kullanımı, sosyal medyanın daha doğru İnstagram, her sekiz Türk vatandaşından kullanımı konularında oldukça hassas biri ise Twitter kullanıyor. Çarpıcı olan ise davranmak ve toplumun genelini eğitmek yalnızca 2019 yılında 1 milyon Türk va- zorundayız. Ünlü reklamcı John Hegart- tandaşı İnstagram kullanmaya başlaması y’in dediği gibi “teknolojiye ne aşırı hayran- ve Türkiye’nin dünya genelinde en çok lık duymalı ne de teknolojiden korkmamalıyız”. sosyal medya kullanan 6. ülke konumuna Ancak teknolojinin getirdiği yeniliklere gelmesi. Oldukça yaygın kullanım ile bir- açık olurken kendimizi ve toplumu koru- likte ise farklı bir kültür de ortaya çıkmış yacak çözümler üretmek zorunda olduğu- muzu da akıldan çıkarmamalıyız. NİSAN 2021 57

İLKLER Dünya’nın İlkleri Dünya’nın İlkleri Dünyanın ilk dijital İLKLER I-İ-J kamerası(1975) Kodak mühendislerinden Steve Sasson tarafından icat edilmiştir. Dünyanın ilk moteli(1925): Motel Inn California’nın San Luis Obispo kentindeki Motel Inn, 1925’te Los Angeles’lı mimar Arthur Heineman tarafından inşa edildi. Dünyanın ilk albüm kapağı(1938): 23 yaşındaki tasarımcı Alex Steinweiss, Columbia Records için ilk albüm kapağını icat etti. Dünyanın ilk romanı(1007): Tale of Genji Japon meclisi üyesi bir bayan dünyanın ilk romanı sayılan eseri yazdı. Dünyanın ilk MP3 çaları (1998): MPMan 32MB’lık hafızasıyla Eiger Labs MPMan, dünyanın ilk MP3 çalarıdır. Dünyanın ilk mikro işlemcisi (1971): Intel 4004 Intel firması mühendisleri Federico Faggin, Ted Hoff ve Stan Mazor, dünyanın ilk mikro işlemcisini tanıttı. Dünyanın ilk dergisi (1731): The Gentelmen’s Magazine Dünyanın ilk dergisi olan The Gentelmen’s Magazine (Erkeklerin Dergisi), 1731’de Londra’da basılmaya başladı. (290 yıl önce) Dünyanın ilk bulmacası (1913): Arthur Wynne, dönemin en ünlü gazetelerinden New York World’ün 8 sayfalık haftalık bilmece ekini tasarlıyordu. Yılbaşı sayısı için “word-cross” adını verdiğini bulmacayı ilk defa çıkardığında dünyanın ilk bulmacasını icat etmiş oldu. 58 NİSAN 2021

NİSAN 2021

İŞ DÜNYASI DİYARBAKIR ANNELERİNE Ankara Mobilyacılar Odası Başkanı Hü- seyin Taklacı ve beraberindekiler, PKK tarafından ailelerinden çalınarak kaçı- rılan çocuklar için oturma eylemi yapan Anneleri ziyaret etti. Diyarbakır Annelerinin çocuklarının dağa kaçırılmasından dolayı, 3 Eylül 2019’da başlattıkları oturma eylemi 19.ayında sürüyor. Ankara Mobilyacılar Odası Başkanı Hü- diğer annelerin direnişini tetiklediğini ve seyin Taklacı, beraberinde Siteler esnafı,- annelere umut olduğunu söyledi. yönetim kurulu üyeleri ile, oturma eylemi yapan anneleri ve babaları ziyaret etti. Annelerin sadece evlatlarına kavuşmak istediğini aktaran Taklacı, “İstedikleri şeyi Ziyaret sırasında HDP ve terör örgütü almadan da eylemlerine son vermeyecek- PKK’ya tepkisini dile getiren aileler, evlat- ler. Çünkü bu haklı mücadeleyle 23 çocu- larına kavuşana kadar oturma eylemini ğumuz ailesine kavuştu. Bu çadır artık sürdürmekte kararlı olduklarını belirtti. mazlumiyetin olduğu kadar direnişin, Taklacı ve beraberindekiler bir süre anne- acının olduğu kadar umudun da çadırı- lerle oturdu, ziyarette bulunan bazı kadın- dır.” dedi. ların gözyaşı döktüğü görüldü. Anneler evlatları için ağıt yaktı. - “Bu büyük acıya son verelim” Başkan Taklacı, yaptığı açıklamada, anne Annelerin evlatlarına kavuşmak için Hacire Akar’ın oğlu için başlattığı karar- başlattığı bu soylu direnişe destek olmak, lı eylemle oğluna kavuştuğunu, bunun Başkan Taklacı, yaptığı açıklamada, anne Hacire Akar’ın oğlu için başlattığı kararlı eylemle oğluna kavuştuğunu, bunun diğer annelerin direnişini tetiklediğini ve annelere umut olduğunu söyledi. 60 NİSAN 2021

Diyarbakır Annelerine Siteler’den Destek Ziyareti SİTELER’DEN DESTEK ZİYARETİ acılarını paylaşmak ve seslerine yankı Ziyaret sırasında toplumcu ve gazetecilere çağrıda bulunu- İŞ DÜNYASI I-İ-J olmak için burada bulunduklarını anlatan HDP ve terör örgütü yoruz. Kelamınızla, kaleminizle, kalbiniz- Taklacı, şöyle devam etti: PKK’ya tepkisini le, selamınızla, duanızla annelerimizin bu dile getiren haklı mücadelesine destek verin. Gelin bu “İster burada yer alsın isterse evinde göz- aileler, evlatlarına çocukları el birliğiyle yaşatalım, bu büyük yaşı döksün, bu mazlum annelerin uğradı- kavuşana kadar acıya son verelim, bu hasreti bitirelim. ğı zulme sessiz kalmak, bu çığlığı duyma- oturma eylemini Anneleri çocuklarına, çocukları hayatları- mak, bu gözyaşını görmemek insanlıkla, sürdürmekte na kavuşturalım. Burada siyasi, politik bir vicdanla, ahlakla bağdaşmaz. Bu bilinçli kararlı olduklarını mesele yok. Burada fıtratın sesi, annelerin körlük, ikircikli tutum suç ortaklığından belirtti. Taklacı ve feryadı var.” başka neyle açıklanabilir? beraberindekiler bir süre annelerle Bu kutlu direnişi başlatan, yeryüzünün en Buradan tüm annelere, gerçek insan oturdu, ziyarette haklı mücadelesini yürüten bu mübarek hakları savunucularına, sanatçı, sporcu, bulunan bazı annelerimize diyoruz ki, yanınızdayız, bürokrat, sendikacı, yazar, aydın, sivil kadınların gözyaşı acınız acımız, evlatlarınız evlatlarımız, döktüğü görüldü. direnişiniz direnişimizdir.” ifadelerini Anneler evlatları için kullandı. ağıt yaktı. NİSAN 2021 61

KARİKATÜR Karikatürde SAMPiYON BOLU’LU! Karikatürist Mehmet Saim Bilge Mehmet Saim Bilge kimdir? bu tespitim doğrudur! Mağaralara Karikatürle uğraşırsanız hayata bakarsak, daha yazıdan önce şe- başka gözle bakarsınız. Ayrıca ka- 1957 yılında Gerede’de doğdu.İlk killer resimler çizilmiştir. İnsanlar rikatür benim her şeyimdir. Onsuz ve orta okulu Gerede’de okudu. düşüncelerini şekillerle anlatmış, yapamam ve herkese de tavsiyem 1974 yılında Kuleli Askeri Lisesin- hem de abartılı çizimlerle, yani bir şudur; mutlaka bir şeylerle ilgile- den, 1978 yılında da Kara Harp çeşit karikatürle diyebiliriz. Gelelim nin. Bu karikatür olur, resim olur, Okulunun Elektrik Elektronik Mü- her insanın karikatürist doğması fotoğrafçılık olur, müzik olur, spor hendisliği bölümünden Piyade Teğ- meselesine uzağa gitmeye gerek olur. Bunlar insanı hayata bağlayan meni olarak mezun oldu. Yurdun yok kendimize bakalım ilkokulda öğelerdir. Hele karikatür, anlatıl- çeşitli yerlerinde görev yaptıktan çizdiklerimiz resimden ziyade maz çizilir. Kısacası karikatür daha sonra 2009 yılında kıdemli albay karikatüre benzemiyor mu evet önce de belirttiğim gibi çizgi ile rütbesi ile Türk Silahlı Kuvvetlerin- aynen hem de içimizden geldiği yapılan mizahtır ve mizahın izahı den emekli oldu. gibi düşüncemizi hür bir şekilde yoktur. ve abartarak çiziyorduk ama ilerde TRT Diyanet Tv’de Hattı Mizah karikatürist olmak ise yetenekle Karikatüre ne zaman ve nasıl programını hazırladı. Dünya 2.liği birlikte bir tercih meselesidir. Kari- başladınız? ve 4 mansiyon ödülü sahibi. katür dünyanın ortak dilidir. Aynı zamanda hiçbir yabancı dil bilme- Karikatürü çizmeye emekli olduk- Karikatür nedir sizin gözünüzde? den de karşınızdakine düşüncenizi tan sonra başladım. İlk çizimlerimi, anlatabilir ve çizileni de anlayabilir- ilkokula başlamadan bulduğum, Karikatür bence dünyanın en eski siniz, anlaşabilirsiniz! kağıt karton ne bulursam üzerine sanatıdır! Her insan da karikatürist resimler çizdiğimi hatırlıyorum. doğar! Çok iddialı gibi görünse de 62 NİSAN 2021

Karikatürde Şampiyon Bolu’lu! Emekli olduktan sonra da internet- Bizim toplumumuz mizaha yat- Diyanet Tv de yayımlanan Hattı KARİKATÜR K-L te karikatürle ilgili ne varsa araştır- kındır. Nasreddin Hocamızı bütün Mizah karikatür programını yaptık. dım. Karikatür sitelerini buldum ve dünya tanıyor. Adına 40 yıldan oralara da karikatür göndermeye fazladır uluslararası karikatür Ayrıca Başkent Postası Tv ve ga- başladım. Yarışma ve sergilere yarışmaları bile düzenlenmekte- zetesinde her ay bütün dünyadan katıldım.Karikatürlerim ödül al- dir. İnsanımız gerçekten mizaha karikatüristleri buluşturuyoruz.8 dıkça ve uluslararası sergilerde yer çok yatkın en üzücü olaylarda bile yıldır, 60 dan fazla ülkeden 250 den aldıkça bu beni mutlu ediyordu. 8 olaylara mizahi açıdan bakabil- fazla karikatüristi buluşturduk. yıl önce küresel karikatür kulübü- mektedir. Özellikle internette buna nü kurduk ve internet ortamında çok şahit oluyoruz. Hemen olayı Türk karikatürünü dünyaya tanıt- ‘Küresel tv’de’ haftalık canlı ve ti ye alma ve o üzücü olayı bile mış olduk. uluslararası bağlantılı karikatür eğlenceli hale getirmede elimize programları yapmaya başladık. su dökecek başka bir ulus yoktur Başınızdan geçen en ilginç olay Tuzer eğitim kurumlarında devam herhalde!? nedir? ettik. Halen Başkent Postası aylık Karikatür eskiden dergi ve gazete- gazetede çiziyor ve canlı ortak dil lerde yer alırdı. İnternetin yaygın- En ilginci; internette paylaşmış programı ile dünyadan ve ülkemiz- laşmasıyla dijital ortamda daha çok olduğum bir karikatürümün, den karikatür sanatçılarını seyirci görülmeye başladı. Tüm dünyada paylaşımımdan üç yıl sonra rağ- ile buluşturuyoruz. bet görmesi oldu. Karikatürümü herkes tarafından izlenebilir hale paylaştığım uluslararası karikatür Karikatürü nasıl tanımlarsınız ve geldi. sitesinin yöneticisi bana ulaştı. Al- bir karikatüristte ne gibi özellikler Uluslararası faaliyetlerinizden de manya’da bir yayınevi tarafından, bulunmalı? bahsedelim mi biraz da? karikatürümün okul kitaplarında Kısaca ilgi, bilgi, çizgi diyebiliriz. Uluslararası ve ulusal birçok ortak basılmak için müsaade istemeleriy- Yani her konuyla ilgili olacaksınız. sergide eserlerim sergilendi. di. Telif hakkı ödemek için hesap Dünya ve ülkemizin gündemini Bir karikatürüm Alman ders kitap- numarası istediler. Ben çizimlerimi takip edeceksiniz. Mizahın çizgi larına girmiş durumda! maddi bir karşılık bekleyerek çizen ile izahı da diyebiliriz karikatür Ayrıca uluslararası karikatür yarış- birisi değildim.O yüzden hesap için!Bir karikatürist çok okumalı, malarından elde ettiğim bir dünya numarası göndermedim. Karika- araştırmalı, çizdiğini de iyice ince- 2.liği ile beraber, 4’de mansiyon türümün Almanya’da basılması lemeli. Bir başkasının hukukunu ödülü kazanmış bulunmaktayım. için de memnuniyetimi bildirdim ihlal etmemeli, gelenek görenekleri Bu arada dünyada bir ilk olan en ve de basıldı. de göz ardı etmemelidir. Biz ço- uzun süreli uluslararası canlı bağ- cuklarımıza şunu tavsiye ediyoruz; lantılı tek karikatür programını Yabancı ülkede tanımadığınız Ailenizle ve arkadaşlarınızla baka- gerçekleştirdik. 26 bölümlük Trt öğrenciler, tanımadıkları birinin mayacağınız karikatür çizmeyin! karikatürü ile karşılaşıyorlar. Ka- Türk insanı karikatüre nasıl bakı- rikatürümün konusu da batının yor? Afrika’yı sömürmesini konu alan bir karikatürdü. Çok da basit bir çizgiydi. Dünya haritası çizmiş Afrika’yı boş bırak- mıştım ama mesaj kuvvetliydi! Bu karikatürün,yine bir batı ülkesinde yayımlanması ise daha da ilginçti! Biz de o çocuklara bu mesajı ve- rebildiysek ne mutlu! Bu parayla pulla ölçülecek bir duygu değil! NİSAN 2021 63

KÜLTÜR İsmail KAHRAMAN Kıbrıs’ta Kültür Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti- yazdı! ve İnanç Turizmi ne kültür ve inanç turu için çok önemli çalışmalar yapılmalıdır. Kocaeli Devri Alem belgesel programı olarak çektiğimiz Kıbrıs da kültür ve inanç turu belgeselimiz, önü- müzdeki günlerde Avrasya gazete radyo ve televizyon yayıncıları derneği tarafında ulusal ve bölge- sel TV kuruluşlarına dağıtılacak. KKTC Turizm ve Çevre Bakanı Fik- sınırları içinde Ercan Havalimanı Tüm arkadaşlarımı KKTC’ye kül- ri Ataoğlu ve Kıbrıs Eski Dışişleri yakınındaki ‘Kırklar Türbesinde’ tür turu için gitmeye davet ediyo- Bakanı Özdil Nami ile Devri Alem bulunmaktadır. Hala Sultanın rum. TV belgesel programında söyleşi mezarı ise Rum kesiminde ki Lar- yaptık. Her iki bakanda önemli naka’ da yer almakta ve özel izin ile Kıbrıs barış harekâtında şehit açıklamalar yaptılar. Avrasya Ga- ziyaret edilmektedir. olanları rahmet ve Şükran’la an- zeteciler Derneği Başkanı olarak dık. konuyu TGF Başkanlar Konseyinde Emeviler’den sonra 300 yıl İslam gündeme getirip sonuç bildirisine medeniyetinin hüküm sürdüğü Kıbrıs’ta belgesel çekimlerimiz aldık. Kıbrıs’ı, Venedikli Katolikler ele devam ediyor. 500’e yakın Meh- geçirir. metçiğin şehit olduğu Girne Beş Kumar ve başka gayrı meşru tu- parmak dağlarındaki savaşın izleri rizm turları ile adını duyuran, Venedik şövalyeleri, Müslüman ha- her geçen gün yok olurken, şehit- KKTC kültür ve inanç turizmi ile cılar başta olmak üzere, Ortodoks liklerin unutulmaya yüz tutması kalkınabilir. Rum Hıristiyanlara zulmü etmesi insanı üzüyor. üzerine 1516 da Osmanlı 70 bin Kültür ve inanç turizminde büyük şehit vererek Kıbrıs’ı Osmanlı top- Mehmetçiğin kanı ile destan yaz- potansiyele sahip KKTC’ de antik rağına katar. Kıbrıs’ta bu gün İslam dığı Girne sahillerinde çıkarmanın ve Roma dönemine ait birçok eser medeniyeti ve mimarisi ile ilgili yapıldığı yerlere, plajlar ve lüks bulunuyor. çok önemli eserler bulunmaktadır. oteller yapılmış durumda. Bu eserler ziyaretçi bekliyor. Emeviler döneminde İslam mede- Beşparmak dağlarının ortasında, niyeti ile tanışır başta. Peygambe- KKTC Turizm Bakanının yaptığı en çok şehidin bulunduğu Boğaz rimizin halası Hala Sultan olmak açıklamaya göre Türkiye’den sade- köy şehitliği, Yunanlı Silah ka- üzere 1500 civarında sahabeyi ce yüzde. 8 civarında turist geliyor çakçısı terörist Pavolu Palledesin kiram bu savaşta şehit olur. Bu ve bunlarında tamamına yakını Mavi köşkü kadar ilgi ve ziyaretçi sahabelerden 40 tanesinin türbesi Kıbrıs’taki üniversitelerde okuyan çekmiyor. Gebze’nin de kardeş şehri olan Türk Öğrenciler ve kumarcılardan Lefkoşa’nın Değirmenlik beldesi oluşuyor. On binlerce Osmanlı şehidinin mezarının bulunduğu Girnede ki tarihi mezarlık Girne belediyesi tarafından sökülüp oto park yapıl- mış, bir kısmı da içkilerin içildiği park haline getirilmiş. Türkiye devletinin cami yapma teklifi bele- diye tarafından geri çevrilmiş. Kıbrıs gençliği Barış harekatı ve Rum zulmünü çoktan unutmuş. Devri Alem belgesel programı olarak, Kıbrıs barış harekatının geçtiği bölgeler ve şehitlikleri ziya- ret ederek belgesel çekimlerimize devam ediyoruz. Sizleri Kıbrıs Beşparmak dağla- rından tüm şehitlerimizin ruhu 64 NİSAN 2021

İsmail KAHRAMAN yazdı! için Fatiha okumaya davet ediyo- LEFKOŞA’DAN GAZİMAGOSA’YA ruz. 1959’da Kıbrıs Cumhur Başka- KÜLTÜR K-L rum. GİDİYORUZ! nı Makarios’ un emri ile kapıların kapatılıp, ziyaretin yasaklandığını El. Fatiha Vakit kaybetmeden yola çıkıp önce öğreniyoruz. Kilisedeki papaz- Gazi Magosa’da Kıbrıs’ın fetih la görüşüp çekimler yapıyoruz. Sahabeler ve Şehitler diyarı Kıbrıs’ sembolü Lala Mustafa paşa Camisi, Kıbrıs’ın en uç noktası Zafer bur- da Vakıf Medeniyeti Namık Kemal Evi ve tarihi mey- nunda dalgalanan Türk ve KKTC danın belgeselini çekip, Kıbrıs’ın bayraklarımız Karpazlı Türkler, Belgesel tadında Kıbrıs’ta kültür manevi mimarlarından Kutup Koruma altındaki yaban eşekleri ve tarih Turumuz tüm hızı ile de- Osman Türbesini ziyaret edip, Bi- ve sahillerin İhtişamlı güzelliğin vam ediyor. Girne’den sabah erken rinci Dünya Harbi’nde İngilizlerin belgeselini çekip, Sahabe-i Kiram yola çıkıp, beş parmak dağların- eline esir düşerek, Kıbrıs’ da tutsak Mezarlarının da bulunduğu Kilise dan geçerek Kıbrıs’ da Türk-İslam edildikleri kamplarda şehit olan altından çıkan kutsal sudan içerek, tarihinin manevi tapu senetleri- Mehmetçiklerin mezarlarında Fati- Girne’ye dönmek üzere yola çıkar- nin bulunduğu Lefkoşa’da Kıbrıs ha okuyarak, Kıbrıs’ın en uç noktası ken, Kuzey Kıbrıs’ın tarih kültür Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne Zaferburnu ve Karpaz’a gidiyoruz. ve inanç turizmine önem verilerek geliyoruz… Evkaf İdaresi Genel Karpaz da Rumlar için kutsal kabul kalkınacağına inanıyorum… Müdürü Prof. İbrahim Benter ile edilen Kilise ve Papaz Okulu’nun söyleşi yapıyoruz. Genel Müdür olduğu yer aslında İslam askerleri- GİRNE’DE VAKIF ESERLERİ Benter Devri Alem kameralarına nin Adaya çıktıkları ilk yerlerden çok önemli bilgiler veriyor. Kıbrıs’ birisi. Koruma altındaki eşekleri ile Beşparmak Dağları’nın yaklaşık da vakıf medeniyetini yaşatmak, tanınan bu yer de, çok sayıda sa- 750 metre yüksekliğinde ki iki Vakıf mallarını korumak için habe mezarının olduğu bilinmiyor. uçlu sivri tepesi üzerinde, stratejik çok güzel çalışmalar yapıldığını Uzun bir yolculuk yaparak, verimli önemi olan Boğaz geçidinin üst öğrenmenin mutluluğu içinde araziler, muhteşem koylar ve dün- başında ki St. Hilarion adlı kale- KKTC Yunus Emre Enstitüsü’ne yaca ünlü altın kum plajlarından siyle ünlü olan Girne, İslamiyet’in geliyoruz. Türkiye’nin adadaki çok geçerek geldiğimiz Karpaz bölge- doğuşundan sonra Arap istilasına önemli ve başarılı kurumlarından sinde, Halen Rumların yaşaması uğramış, Kıbrıs’a yapılan saldırı- olan Enstitü’nün Müdürü Hüse- dikkatimi çekiyor. Rumlar bölgeye larda karaya çıkan Arap kuman- yin Şahin Bey bizlere çalışmalar büyük ilgi gösteriyor, Kilise ve danı Ömer şehit olmuş, burada hakkında bilgi veriyor. Hüseyin Ruhban Okulu tamir ediliyor. Reh- altı arkadaşı ile birlikte bir mağa- beyle Lefkoşa’nın kalbinin attığı berimiz Ertuğrul Bey’den Kilisenin raya gömülmüştür. Daha sonra Selimiye camisinin yanı başındaki altında sahabe mezarlarının olduğu 11.Yüzyılda Bizanslılar, ardından Mimari güzelliği ile bir tabloyu bilgisini alıyoruz. Sahabe mezarla- da Selçuklu Türkeri’nin egemenli- andıran Enstitü binasında söyle- rını Kiliseden geçerek 1950 yılına ğine giren şehir, 13.Yüzyıl başında şi yapıyor, Kıbrıs’la ilgili önemli kadar ziyaret edildiğini öğreniyo- Kıbrıs Lusinagalrı’ın egemenliğine bilgiler alıyoruz… geçince, şövalyeler kaleyi oldukça kuvvetlendirdi. Osmanlı İmpara- torluğu’na 14. Yüzyıl ikinci yarısın- da katılan şehrin kalesi, Türklerce desteklendi. 1844’de onarımdan geçirildi. Girne ve kazasında Osmanlı döneminde Cafer Paşa Cami, eski Türk eserlerinden bi- risidir. An nalı biçiminde Girne Limanı’nın arka tarafında yapılan bu iki katlı caminin güzel mina- resi Girne Limanını süsler. Girne Kalesi’nin girişinde ki koridorun ucunda Cezayirli Sadık Paşa’nın mezarı vardır. Bundan başka kasa- ba da Yazıcızade mescidi anılabilir. İlçeye Osmanlı İmparatorluğu yö- netiminde Yukarı Dikomi köyüne Rum Kilisesi yaptırılmıştır. Girne halen KKTC yönetiminde liman şehridir. NİSAN 2021 65

MARKA Rahime Yılmaz Markalaşmanın Extra olması zor ama olabileceğini TURAN yazdı! Yol Haritası size düşündüren sürprizleri ek- ve Markalaşmada leyin! Bu en güzel yöntemlerden İstanbul Dijital Sektörün Önemi biridir. Projeleşme esnasında, kriz ve risk MARKA OLUŞTURMADA 3. Markanız nasıl konumlandırı- analizleri yapın. YOL HARİTASI lır? Nasıl konumlandırmaya baş- lamasınız? Hakim olabiliyor musunuz? 1. Öncelikle neyi markalaştırmak istiyorsunuz? Öncelikle; Marka- Kurumsal kimlik nasıl oluştu- Krizi avantaja çevirebiliyor musu- nız hedeflediğiniz piyasa içinde rulur? Benzersiz olan ürün veya nuz? tek mi? hizmetiniz ile daimi yer alacağınızı düşündüğünüz hedef pazarda Bunları analiz edin! Markanızın, var olan birkaç mar- müşterilerinizin akıllarına nasıl kadan biri olup olmadığını öğrenin gireceğinizi tanımlayarak markanı- ‘SWOT’ Analizi yapın! ve markanız için yapacaklarınızı zı konumlandırın. projelendirin ve madde madde Firmanızın kurumsal işlerliği, uygulayamaya alın. 4. Markanızın neyi ifade ettiğini rekabet gücü nedir? hiç düşündünüz mü? 2 - Ürününüz ve markanızın reka- Sektördeki konumu, piyasadaki dış bet edeceği piyasa hakkında neler Markanız hangi faydayı sağlıyor, tehditlerin varlığı vs. gibi iç ve dış öğrenmek istiyorsunuz? nasıl bir değer sunuyor ve pazarla- değerlendirmelerin yapılabildiği ma iletişimlerini, ürün tasarımı, iş en etkili değerlendirme marka- Her şeyi araştırın olumlu, olumsuz, imajı, tüketici deneyimi gibi… her laşma, insanların bireysel,kişiye etkenleri düşünürken saçma gelebi- şeyin imajını belirleyerek tanım- özgü veya kurumsal bir işletmeye lecek her notu alın. Projelendirme- layın. Özellikle gıda sektöründeki yönelik bir marka hakkında sahip ye başladığınız markanızın mutla- firmalar müşteri analizini ve hitap oldukları fikirleri, onların güvene ka güçlü ve zayıf yönlerini bulun. edeceği lokasyonu, etkileyici ürün- dayalı düşünceler ile belli bir kalı- leri ve menüleri seçmelidir) ba oturtan bir süreçtir. Markanızı Zor baş edebileceğiniz veya karşı- oluştururken ve markanızı gelişti- nıza çıkabileceği düşündüğünüz 5. Marka Kimliğiniz nedir? rirken, bir takım hedefler belirle- fırsatları listeleyin. yip basamak basamak yol haritası Marka adınızı, logonuzu, sloga- çizilmesi gerekmektedir. nınızı veya sizi temsil edebilecek diğer paydaş çalışmalarınızı içeren marka kimliğinizi birlikte geliştirin. Ekip arkadaşlarınıza markanın işiniz için önemini vurgulayın, bulundukları marka için çalışıyor olduğunuzu belirtin, fikirlerini alın. Soyut bir kavramı somutlaştıran yüzler olun. Bu size takım içerisinde hem birbirine karşı güven verir hem de ortaya çıkabilecek herhangi bir kriz yöne- timinde marka ekibinizin sağlam duruşunu ve birlikte neler yapabi- leceğinizi gösterir. 6. Markanızın tanıtımı için neler yapıyorsunuz? Projelendirdiğiniz markanızı önce tanıtım, sonrasında sosyal medya reklamları, promosyonlar ve su- numlar gibi izlenilecek yolu oluştu- rarak başlatın. 66 NİSAN 2021

Rahime Yılmaz TURAN yazdı! te de halen var olmanız için Marka planınız arasında bulundurulması gereken en önemli notlardır. Marka soyut bir iletişimdir. İnsanları ürün veya hizmet üze- rinden buluşturma sözü verir. Bu nedenle her alanda markanın temel misyonu markanızın sesi ile doğru yansıtılmalıdır. Bu tutarlılık han- gi alanda ne şekilde kullanılacak olursa olsun gelişen dünyamızda mutlaka dijitale yansır ve buradan hızla yayılmaya mahkumdur. Marka, tüketicinin ulaşmak istediği temel duygu ve düşünceyi doğru yansıtmalıdır. Tüketicinin yaşadığı her marka deneyimi, tüketiciye duygusal bağ yaşatır. Bu yüzden, markanız gü- ven sağlayabilir niteliktedir. 7. Marka değerini nasıl yönetme- Markanızın gelecek tasarımını ya- Bugün sosyal medyadan bahseder- MARKA M-N lisin? pın. Gelişen dünyamızda insanla- ken; takipleşmenin, fotoğraf pay- rın duygu ve düşünceleri değiştiği laşmanın ötesine geçen bir yapıdan Markanızı, kullanım kurallarınız gibi markalarda değişim ve gelişim bahsediyoruz. Sosyal medyanın ve yasal haklarınızla mutlaka göstermektedir. Zaman haber kaynağı, arama ve reklam koruyun. Markanıza ait sadakat platformu haline gelmesi bir 10 yaratan, tutarlı, olumlu bir marka değişiyor, insanlar, işletmeler de- yıl önceki sosyal medya tanımını deneyimi sunmalısınız. Markanı- ğişiyor, tüketici ilgileri değişiyor, tamamen değiştirdi. Facebook’la zın değerini arttırarak markanızı kültür değişiyor. başlayan bu dijitalleşme sürecinde, yönetin. sosyalleşme aracı olarak kullanılan Bazen markaların da değişmesi sosyal medya platformları bugün Son olarak Markanızı belirli ara- yeni dünyaya ayak uydurması kişisel kullanıma ek olarak mar- lıklarla değerlendirmeniz gerekir. gerekiyor. kalar için bir pazarlama aracına İşletmenize, müşterilerinize veya dönüştü. hedeflenen pazar kitlesi üzerinde Markanız; zaman zaman yaptığınız deği- Dolayısıyla dünya genelinde pazar- şiklikler ile markanızın güvenilir • Bulunduğu konumun pazar lama dinamiklerini kökten değişti- hissedilmesini ve akılda kalmasını değişikliği, ren bir dijital dönüşüm sürecinin sağlamak için markanızı belirli içinde bulduk hepimiz kendimizi. aralıklarla izleyin, değerlendirin ve • Marka dinamiklerini belirleyen güncelleyin! liderin değişmesi, Bu heyecan verici süreçte pek çok yeni kavramla tanıştık. Öğrenme- Analizler, geleneksel pazarlama • Yeni ürün veya hizmet çeşitlen- miz gereken, anlamamız gereken iletişim kanalları ile biraz daha dirme, pek çok stratejiyle ve algoritmayla zor gibi gözükse de dijital kanal- yüz yüze geldik. Şimdi bu sürecin lar sayesinde bu daha hızlı ilerler. • Şirket Birleşme veya devir alma- en temelinden yani sosyal medya- Marka hakkında piyasa da nasıl lar, da markalaşmanın kapılarını açan görüldüğü, konuşulduğu, bilindi- dijital kimlik kavramından bahse- ği konusunda bilgilere ulaşmak • Mevcut pazarda kültür değişimi delim. mümkündür ve bir çok istatistiksel yaşanması gibi bir takım sorun- araçlar ile daha pratiktir. larla da karşı karşıya kalabilir. Gelecek sayıda; Dijital kimlik nedir? Marka oluştururken dijitalden uzak Bunlar var olan marka gücünüzü durmayın! Dijitale önem verin. risk altına itmeye başlar, bu neden- Markalaşmada sosyal medyanın le belirlediğiniz bir sıra ile marka önemi nedir? güncellemesinin yapılması gelecek- NİSAN 2021 67

MÜZİK Röportaj MasÜganarlszüdiaFnüŞscMzAaDade,nHküelatSnğyityEiyaçloNamnınrslE!iııışMşnn!ııadı Habib BABAR İstanbul ORTA ASYA’NIN KRALİÇESİ ŞAHSANEM “O BU GECE GELECEK” O Bu Gece Gelecek isimli şarkı ile 90’lara damga vurdu. Sonra adeta sırra kadem bastı Özbek asıllı sanatçı Şahsanem, tam 10 yıl aradan sonra müzik dünyasına dönüş yapmak için kolları sıvadı. Şahsanem, tez- gâhtarlıktan starlığa yükselen bir isim.1992 yılında öğretmenlik mesleğini bırakıp Tür- kiye’ye gelmiş, umduğunu bulamayınca aç kalmamak için bir mağazada tezgâhtarlık, ardından çaycılık ve tercümanlık yapmış. Şans ona da gülmüş ve ünlü olmuş… Onun adı ise bir filmden geliyor. Anne-babası gittikleri bir filmde Şahsanem adlı aktristin oyununu ve adını beğenmişler, doğacak kızlarına o ismi koymuşlar. Şahsanem, adının anlamını kişiliğinde yaşatan birisi... Şu sıralar aldığı kilolardan kurtulmak için gecesini gündüzüne katan Şahsanem,2021’e damgasını vurmaya hazırlanıyor. Şahsa- nem ile yaptığımız keyifli röportajımıza buyurun… 68 NİSAN 2021

Röportaj: Habib BABAR Gerçek adınız Şahsanem mi? Bu sorumuza kahkahalar atarak cevap veriyor… Aslında benim adım Sanem’ dir. Aşık Garip Şahsanem destanındaki “şahın kızı” anlamına geliyor. Ben doğmadan önce annemle babam o dönemde şahın kızının hayat hikâyesini anlatan bir filme gitmişler. Filmde şahın kızı Şahsanem’i annem ve babam çok sevmişler. Orada karar vermişler kızımız olursa adını “Şah- sanem” koyacağız diye. Benim adım işte oradan geliyor. Ben daha sonra Özbek ve Türkmenistan sınırındaki öykülere, film- lere konu olan Şahsanem’in yaşadığı evi gittim gördüm. Şahsanem olgun, güzel, akıllı anlamına geliyor. TÜRKİYE’DE TEZGÂHTARLIK VE BORSA FİRMASINDA ÇAYCILIK YAPTIM Öğretmenlikten şarkıcılığa nasıl geçti- niz? Ben 3 yaşımdan beri şarkı söylüyorum. film çevirdim. Bunlar Günah ve Kimdeli MÜZİK M-N Küçük yaşlarda ilkokulda okurken müsa- adlı filmlerdi. 1992 yılında Türkiye’ye gel- merelere katılır şarkı söylerdim. Zaman dim ve birçok şehirde konserler verdim. zaman okul arkadaşlarıma şarkı okur- Ardından da Türkiye’de kaldım. Ancak dum. Okulda da birçok şarkı yarışmaları- param bitince çalışmak zorunda kaldım na katılıp ödül bile aldım. 16 yaşımda ilk ve ilk olarak tezgâhtarlık yaptım. Ardın- olarak profesyonel anlamda şarkı söyle- dan Borsa firmasında çaycılık, daha son- meye başladım. 1991 yılında ciddi anlam- raları da Rusça tercümanlık yaparak para da Özbek Pop Şarkı Yarışması’nda ödül kazanmaya başladım. Parasız olduğum aldım. Özbekli birçok ünlü oyuncularla günlerde yolda doğum yapan bir köpeği sahiplendim. Olgun, güzel, akıllı Köpeğin beş tane yavrusu oldu. Ben beş parasız, hayvancıklar yiyecek bekliyor benden ama benim kendi karnımı doyuracak param olmadığı için o parasız günlerimde tam 5 tane köpeğin yavrusuna annelik yaptım. SONUNDA ZORU BAŞARDIM Peki, sonra ne oldu? 1997 yılında ilk albümüm ‘Seyyah’ piya- saya çıktı. Yaşadıklarım benim için bir hayat dersi idi. Zoru başarmasını seven bir insanım. Kendimi kanıtlamamın zamanı gelmişti. Yapımcılar yorumuma bayılmıştı ve kısa sürede zorlukları geride bıraktım zoru başardım. Hedefi 12’den vurdum. Herkesin severek dinlediği bir sanatçı oldum. NİSAN 2021 69

MÜZİK Tam 9 yıllık bir Öğretmenliği özlediniz mi? birikim oldu. Hayranlarım Özledim tabi ki… Öğretmenlik annem- sürprizlerime den kalma bir meslek. Öğretmenliği çok bayılacak. Yani sanat seviyorum. Özbekistan’da Rus Dili ve dünyasına dört bir Edebiyatı hocalığını yapıyordum. İnsanla- yandan saldırıyorum. rı mutlu görmeyi seven bir insanım. Şarkı Hayranlarımla söylemeyi de çok seviyorum. Öğretmenlik yeniden bir araya ve şarkı söylemek benim için iki vazgeçil- geleceğim için mezlerin başında. çok heyecanlıyım. Artık uzun vadeli Kıskanç mısınız? Hangi burçtansınız? ayrılıklara paydos… Terazi burcundan. Sevdiklerimi kıskanırım. Ama sadakatli bir insanım. Tam on yıldır adeta sır oldunuz. Bunun nedeni ne? Oğlum dünyaya geldi ve onu büyütmek için uzun süre müziğe ara verdim. Tabii boş zamanlarımda sıkça çalıştım. Şimdi yaklaşık 9 yıldır ürettiğim eserlerin mey- vesini yemenin zamanı. (Kahkaha atmaya başlıyor…) Yakında 90’lı yıllarda olduğu gibi yine Şahsanem rüzgarı esecek. 9 YILLIK BİRİKİMİMLE SÜPER DÖNÜŞ YAPACAĞIM Yeni projeleriniz arasında neler var? 9 yıl boyunca biriktirdiklerimle ve peş peşe çok büyük projelerimle geliyorum. Şahsanem yine eski Şahsanem... Ama yeni 70 NİSAN 2021

Röportaj: Habib BABAR albümü anlatmayayım ki sürpriz olsun. Yaklaşık 9 yıldır yecanlıyım. Artık uzun vadeli ayrılıklara Güzel parçalara klipler çekilecek. Türki- ürettiğim eserlerin paydos… (Gülmeye başlıyor…) ye’deki yeni albümümün yanı sıra Özbe- meyvesini yemenin kistan’da da şarkılarımı Özbekçe okuya- zamanı. (Kahkaha FM Dergisini nasıl buldunuz? cağım bir albüm çıkacak. Özbekistan’daki atmaya başlıyor…) sevenlerime bunun müjdesini de vermiş Yakında 90’lı yıllarda Tek kelime ile muhteşem… Kültür, sanat, olayım. Dopdolu bir TV programım da olduğu gibi yine müzik, sinema, magazin, turizm, Türk olacak. Öte yandan yakın bir zamanda da Şahsanem rüzgarı dünyasından haberlerin yer aldığı muhte- Şahsanem takıları Türkiye’de satışa sunu- esecek. şem bir dergi. Yayın hayatınızda başarılar lacak. diliyorum. İnşallah FM dergisi hak ettiği yere gelir. Şahsanem’den yeni bir kitap mı geliyor? Bu keyifli röportaj için çok teşekkürler… Evet… “Şahsanem’den Orta Asya Kültü- rü ve Yemekleri” kitabımın ikincisini de Benim içinde çok keyifli bir röportaj oldu. yazmaya hazırlanıyorum. Bu arada ben Ben de teşekkür ediyorum Habib bey… pandemi sürecinde çok kilo aldım. Doğal yollarla gençleşecek ve zayıflayacağım. MÜZİK M-N Nişantaşı Leyla İnanır Dr. Baumann Das İnstitut Güzellik Merkezi’yle güzellik kampına girdim. Yeniden forma giriyo- rum ve bu yenilenme sürecimi sosyal medya hesaplarımdan da paylaşıyorum. Unutulmamak her daim sevilen bir sa- natçı olmak benim gururum, sevenleri- min karşısına muhteşem eserlerle 2021 model Şahsanem olarak tekrar dönüyo- rum. Sizi çok özledi dinleyiciniz, bu kadar beklediklarine değecek mi? Biraz önce de belirttiğim gibi tam 9 yıllık bir birikim oldu. Hayranlarım sürprizle- rime bayılacak. Yani sanat dünyasına dört bir yandan saldırıyorum. Hayranlarımla yeniden bir araya geleceğim için çok he- NİSAN 2021 71

MÜZİK Ahsen Almaz Bi’DünyaYMüzik!URTDIŞI Sia Racabi TÜRKİYE’YE GELİYOR Ah Sensiz Olmaz’la büyük çıkış yakalayan Ahsen Almaz, Habib Babar Azerbaycan’lı ünlü sanatçı Aqsin Fateh ile düet yaptı! Azerbaycan sinemasının sevilen oyuncu- larından Sia Racabi, şimdi de şarkıcılığa AZERBAYCANLI YILDIZ TÜRKİYE’DE soyundu. Önümüzdeki günlerde usta SİNGLE ÇIKARDI gazeteci Habib Babar’ın klibinde oynamak için ülkemize gelecek olan güzel oyuncu Azerbaycan’ın ünlü sanatçılarından Akademi Müzik Prodüksiyon’da 3 şarkı- Aqsin Fateh, “Dayan” adlı single dan oluşacak olan singlesi için stüdyoya projesiyle Türkiye müzik piyasasına girecek. Azeri güzel,oyunculukta olduğu iddialı bir giriş yaptı. Türkiye’de gibi müzik dünyasında da büyük başarıla- hayata geçireceği çalışmalar için ra imza atacağını iddia ediyor. Dark’n Dark Music’le el sıkışan sanatçı, ilk şarkısını genç yetenek FM Haber Müdürü ve sanatçı Habib Babar’ın klibinde Azerbaycan’lı oyuncu Sia Racabi rol alacak. Ahsen Almaz’la birlikte seslendirdi. Birbirinden iddialı şarkılarıyla Azer- Selena Gomez ŞOOK! baycan müzik dünyasının en sevi- DÜNYA YILDIZI SELENA len sanatçıları arasına giren Aqsin GOMEZ Fateh’in başarısı sınırları aştı. Tür- MÜZİĞİ BIRAKIYOR! kiye’deki müzikseverlere de sesini duyurmak isteyen sanatçı, Dark’n Çocuk yaşta şöhrete ka- Dark Music’le anlaşma imzaladı. Ve vuşan ve art arda yaptığı bu anlaşma kapsamında hazırlanan albümlerle kariyerinde ilk single projesi “Dayan”, dinleyi- hızla yükselen Selena cilerin beğenisine sunuldu. Aqsin Gomez, müziği tama- Fateh, söz ve müziği kendisine ait men bırakmayı planla- “Dayan” şarkısını genç sanatçı Ah- dığını söylerken, önce- sen Almaz’la birlikte seslendirdi. sinde bir albüm daha Şarkıya sinema filmlerini aratmayan yapacağını duyurdu. tatta bir klip çekildi. Birlikte kame- Dünyaca ünlü yıldız Se- ra karşısına geçen Aqsin Fateh ve lena Gomez, müzik dün- Ahsen Almaz’ın oyunculuk perfor- yasından emekli olmaya mansları da beğeni topladı. hazırlanıyor. Şarkıcılığın yanı sıra oyunculuk Aqsin Fateh da yapan 28 yaşındaki ABD’li Gomez, Vogue dergisine verdiği röpor- tajda, oyunculuğa daha fazla eğilmek istediğini söyledi. 72 NİSAN 2021

Müzik Turu Müzik DünyaTÜRKsİYEında Neler Oluyor? BİLAL SONSES ÇOCUKLUK ARKADAŞLARIYLA KLİP ÇEKTİ Bilal Sonses, ‘Şimdiki Aklım’la yeniden müzikseverlerle buluştu. Klibinde çocuk- luk arkadaşlarını oynatan şarkıcı, video- nun bir bölümünü de doğduğu mahalle Mevlanakapı’da çekti. Bilal Sonses, ‘Şimdiki Aklım’la yeniden müzikseverlerle buluştu. Klibinde çocuk- luk arkadaşlarını oynatan şarkıcı, video- nun bir bölümünü de doğduğu mahalle Mevlanakapı’da çekti. Murad Küçük yö- netmenliğindeki klip için Sonses, “Geçmişi her zaman özleyen biriyim” dedi. Parça tüm dijital platformlardaki yerini aldı. EROL EVGİN’DEN YENİ ALBÜM MÜZİK M-N SEYYAL TANER, Türk pop müziğinin efsane ismi Erol ALLADI PULLADI Evgin “Altın Düetler” ve “Altın Dü- etler 2” albümlerinin gördüğü büyük Müzik kariyerinde 50 yıla yaklaşan ve hem ilginin ardından “Sevdiklerim” isimli albümleri ile hem de sahne performanslarıyla yeni albümüyle bugün müziksever- unutulmazlar arası- na yerleşen Seyyal Taner’in lerle buluştu. Erol Evgin, 9 şarkıdan 1991 yılında Güneş oluşan “Sevdiklerim” akustik albü- nan “Alladı Pul- Plak tarafından yayımla- münde sanatçı dostlarının unutul- Yıla özel olarak ladı” albümü şimdi 30. maz şarkılarını kendine has yoru- günümüz dinle- plak formatıyla yeniden muyla seslendirdi. Albümün sürprizi yicisi ile buluştu. ise sözleri Dr. Selma Çuhacı’ya, müziği Erol Evgin’e ait olan yepyeni Eda & Metin Özül- kü çiftinin yönettiği albüm, bir şarkı. ikilinin albüme ismini veren şarkısı “Alladı Pulladı” nın yanı NİSAN 2021 73 sıra, Şiirimin Dili, Dövmesin Yüreğime, E Ne Olmuş Yani gibi 1990’lar pop müziğimizin sevilen örneklerini barındı- rıyor. 11 şarkılık albüm, orijinal analog bant kayıtlarından plak için yeniden aktarıldı.180 gr. Üretilen açılır kapaklı plak, bir dizi sürprizi de beraberinde getiriyor. Çift taraflı poster hediyesinin yanı sıra, Seyyal Taner ve müzik yazarı Naim Dilmener’in sanatçı ve albümün 30. Yılına dair yazıları da albümü 30. Yılında bir kez daha layıkıyla gündeme geti- riyor.

NE OLDU? Mart’ta Ne Oldu, Neler Oldu? Mart’ta Ne Oldu, Neler Oldu? YENİ DIŞ HATLAR AÇILIYOR! Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle seferlerini durduran yabancı havayolları- nın uçuşlarına yeniden başlamasının yanı sıra Anadolu Jet ve Pegasus Hava Yolları yeni dış hat uçuş noktaları açarak, frekans artışları yapıyor. HEPSİBURADA VE TOBB’DAN GİRİŞİMCİ KADINLARA DESTEK İÇİN ANLAMLI İŞBİRLİĞİ Türkiye ve bölgesinin lider e-ticaret platformu Hepsiburada, işini e-ticarete taşıyarak büyütmek isteyen girişimci kadınlar için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliği ile kapsamlı bir destek programı açıkladı. ESNAFA DESTEK! NE OLDU? M-N Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan “Esnaf ve sanatkarlarımız ile gerçek kişi tacirleri- mize yönelik Mart ayı gelir kaybı ve kira desteği ödemelerine 20 Mart itibarıyla baş- ladık. Hayırlı olmasını diliyorum” dedi. BOYLARI 30 SANTİMİ GEÇTİ, KIYILARA YAKLAŞIYOR... Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, aslan balıklarının boylarının 30 santimetreyi geçtiğini, balıkların suların ısınmasıyla kıyılara daha çok yaklaşacağını belirtti. Prof. Dr. Gökoğ- lu, Antalya Körfezi’nde denizanası yoğunluğu görüldüğünü; bunların Kızıldeniz göçmeni ‘başıboş denizanası’ popülasyonu olduğunu söyledi. 74 NİSAN 2021

NİSAN 2021

ORMANLAR BOarml Gainbliar Ormanlarımız sadece endüstriyel odun üretiminde değil, odun dışı ürünlerden ve diğer pek çok fonksiyondan da yararlana- bileceğimiz ekosistemlerdir. Bu fonksiyon- ların tespiti, planlanması ve uygulamaya geçilmesi ekolojik, ekonomik ve sosyal açıdan önem arz etmektedir. 2020 yılında 6.515 Ülkemiz odun dışı orman ürünleri açısın- az rastlanır bir bitki çeşitliliğine sahiptir. hektar alanda 68 dan oldukça zengindir. Özellikle aromatik Dünyada ballı bitki tür ve çeşitlerinin adet bal ormanı bitkiler yapılan envanter – faydalanma ça- %75’nin Türkiye’de bulunması büyük bir tesis edilmiştir. 2021 lışmaları ile birlikte bu zenginlik günden doğal zenginliktir. yılı içerisinde 1.680 güne ortaya çıkmakta, insanlar tarafından hektar alanda 56 adet istifade edilmektedir. Arıcılık da yapılan Biyolojik çeşitliliğin korunması ve gelişti- bal ormanı kurulması bu envanter çalışmaları ve kurulan bal rilmesi noktasında çok önemli bir işlevi ifa hedeflenmektedir. ormanları ile birlikte daha verimli bir hal etmekte olan bal arıları, tabiattaki tozlaş- almıştır. manın %85’ini gerçekleştirmektedir. Dün- 76 NİSAN 2021 yadaki mevcut bitkilerin üçte biri, kendine Arıcılık ve ormancılık birbiri açısından kısır çeşitler olup böcekler vasıtasıyla stratejik öneme sahip iki konudur. Arı tozlanıp döllenir. Bu bitki çiçeklerinin çok ve orman birbirinden ayrı düşünülemez. güzel kokmaları, güzel görünmeleri ve Ülkemiz, gerek çok farklı iklim ve toprak çeşitliliğine sahip olması; gerekse Akde- niz, Avrupa-Sibirya, İran - Turan gibi üç farklı bitki alanının kesişme noktasında bulunması nedeniyle dünyada benzerine

Bal Gibi Ormanlar nektar salgılamaları, böceklerin dikkatini Orman Genel hayata geçirildiği 2010 yılından 2019 yılına ORMANLAR O-Ö çekip, tozlaşmayı sağlamak içindir. Bitkile- Müdürlüğü’nün kovan sayısı 5,6 milyon adetten 8 milyon rin cazibesine kapılan bal arıları, doğadaki Ülkemiz arıcılığına adete, bal üretimi 81 bin tondan 110 bin tozlaşmaya aracılık etmektedir. sağladığı destekler tona yükselmiştir. sayesinde ülkemiz Ülkemizde ticarete konu olan bal üretimi Bir ülkenin bitki zenginliğini muhafaza bal üretimi yıllık ortalama 110 bin ton civarındadır, etmesi, tarımsal üretimde kalite ve verim bakımından kısa bunun 80 bin ton çiçek balı ve 30 bin tonu artışı sağlayabilmesi için yeterli bal arısı sürede Çin Halk basralı kızılçam ormanlarından üretilen mevcuduna sahip olması gerekir. Arıcılık Cumhuriyeti’nin çam balıdır. Türkiye Arı Yetiştiricileri bu yüzden çok büyük önem ve değere ardından dünyada Merkez Birliği verilerine göre 150 bin sahiptir. ikinci sıraya hanenin katıldığı ülkemiz bal üretiminin yükselmiştir. ham piyasa değeri 450 milyon dolar civa- Türkiye’de bal üretiminin yaklaşık % 25’i rındadır. çam balı şeklinde doğrudan ormanlardan Ülkemiz zengin biyoçeşitliliği, coğrafi elde edilmektedir. Çam, kestane, ıhlamur, ve iklim çeşitliliği sayesinde arıcılık için akasya, orman gülü, ahlat gibi orman oldukça uygun koşullar sunmaktadır. Bu ağaçları ve ormanlardaki otsu bitkiler ve koşulların daha da iyi hale getirilmesi çiçekler de dikkate alındığında toplam bal amacı ile kurulan bal ormanları ile ül- üretiminin yüzde 85’inin ormanlardan kemiz arıcılığı ciddi ivme kazanmış ve elde edildiği görülmektedir. dünyada söz sahibi bir konuma gelmiştir. Kurulacak olan bal ormanları ile ülkemiz Orman Genel Müdürlüğü tarafından Ül- dünyanın en önemli arıcılık merkezi ola- kemiz arıcılığının desteklenmesi, organik caktır. bal ve arı ürünleri üretiminin yaygınlaş- tırılması ve gıda güvenliğinin sağlanması NİSAN 2021 77 amacıyla 2013 yılında Bal Ormanı Eylem Planı hayata geçirilmiştir. Bu tarihten itibaren yapılan çalışmalar neticesinde 77.166 hektar ormanlık alanda 596 adet bal ormanı kurularak ülke ekonomisine yıllık 200 milyon TL katkı sağlanmıştır. Cumhu- riyetimizin 100. yılına kadar 720 adet bal ormanı kurulması hedeflenmektedir. 2013-2018 yıllarını kapsayan Bal Ormanı Eylem Planı hazırlanıp neticelendirilmiş, ardından 2018-2023 yıllarını kapsayan ikinci Bal Ormanı Eylem Planını yürürlü- ğe konulmuştur. 2020 yılında 6.515 hektar alanda 68 adet bal ormanı tesis edilmiştir. 2021 yılı içe- risinde 1.680 hektar alanda 56 adet bal ormanı kurulması hedeflenmektedir. Tesis edilen Bal Ormanlarına orman ekosiste- minin gereksinimleri ve biyolojik çeşitlili- ğe katkı sağlayacak, arıcılık faaliyetlerini ve bal üretimini destekleyecek nektarlı türlerin (arı otu, lavanta, püren, kekik vb. gibi) ekim ve dikimi yapılmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü’nün Ülkemiz arıcılığına sağladığı destekler sayesinde ülkemiz bal üretimi bakımından kısa sü- rede Çin Halk Cumhuriyeti’nin ardından dünyada ikinci sıraya yükselmiştir. Ay- rıca Ülkemiz dünya çam balı üretiminin yüzde 90’ını gerçekleştirmektedir. TÜİK istatistiklerine göre, Bal Ormanı fikrinin

ÖZEL HABER HANDE FIRAT Siyasete girer miyim? Röportaj Gizem AK & Emre SARI Ankara ÖNGÖREMİYORUM! Liberal bir gazeteci Haberciliği, hayatı, 15 olmasına rağmen ismi- Temmuz gecesi ve med- nin iktidarla eş zamanlı yada cinsiyet ayrımcılığı anılmasının miladı 15 ile ilgili sorularımıza Temmuz gecesi başla- içten yanıtlar verirken... dı… “Siyaset yapmayı dü- Herkesin ne yapacağı- şünür müsünüz? “ nı bil(e)mediği o gece- sorumuza diplomatik de, Erdoğan ile FaceTi- bir yanıt vermeyi tercih me üzerinden yaptığı etti. tarihi bağlantıyla Tür- kiye’nin kaderinde başat Hafiften siyasete göz bir rol oynadı. kırpan, en azından ka- pıyı kapatmayan gazete- Hürriyet Ankara temsilcili- ci Hande Fırat ile sohbete ğinin yanında CNN TURK’de hazır mısınız? yaptığı yayınlarla da bir televiz- yon starı o... O zaman buyurun...

Röportaj: Gizem AK & Emre SARI “ERKEKLER ZOR DURUMDA!” Kadına karşı Haberciler açısından baktığımızda kadın ÖZEL HABER O-Ö şiddetin önlenmesi erkek ayrımı genelde yok. Son yıllarda ka- Hayatın her alanında olan cinsiyet ayrım- çok önemli. Bir tek dın yönetici sayısı arttı. Ben Cnn Türk’e ilk cılığı medya sektöründe de var mı? Siz Türkiye’de değil yönetici olduğumda iki ya da üç kişiydik. bunun zorluklarını yaşadınız mı? dünyada birçok Şimdi çok sayıda kadın meslektaşım yöne- ülkede aynı sorun tici. Yeter mi? Hayır... Medyada, siyasette Aslında cinsiyet ayrımcılığı yapanları, var. Ancak bizim her sektörde benim başarı yarı yarıya orana bunun yanlışlarını topluma anlatmakla gö- için öncelik tabii ki ulaşmaktır. revli bir sektörde cinsiyet ayrımcılığının sı- bizim ülkemizde. fır olması gerekir. Sıfır değil elbette... Ancak Medya, siyaset Sizce medya kadına şiddete gereken öze- birçok sektöre göre çok iyi durumda. Yine herkes elinden gelen ni gösteriyor mu? de eleştirilerimi, sorunları sıralayabilirim. özeni, hassasiyeti Medyada ve habercilikte güzel olmak yeri- göstermeli. Mücadele Bence tüm bu farkındalıkta medyanın ne akıllı, bilgili, tecrübeli olmak ön planda etmeli. önemi büyük. Tabii ki haber dilinde özen olmalı. Burada bir cinsiyet ayrımcılığından gerçekten bahsedecek olursak; özellikle ekran açısından erkekler zor durumda. İlginç bir yanıt. Neden? Spikerler genelde kadınlardan tercih edili- yor. Bu tercihte kim ne savunmaya giderse gitsin, güzellik mutlaka en belirleyici fak- törlerden oluyor. Bir de dönün batı örnekle- rine bakın. Sizce medyada başarının belirleyici krite- ri ne olmalı? Yaşlarına, cinsiyetlerine, çok güzel olup olmadıklarına hayati bir kriter olarak bakıl- maz. En önemli kriter akıl, bilgi, tecrübedir. NİSAN 2021 79

ÖZEL HABER MEDYA İKTİDARIN İSTEDİĞİNİ görmüştür. Hayır bu doğru değil. Tepki YAZACAK DEĞİL görmediğim gibi görüşlerimi çok rahat da anlatma fırsatı buldum. gösteriliyor ve gösterilmesi de gerekir. Yaşlarına, Eskisi gibi değil hiçbir şey görünmez kal- cinsiyetlerine, “MEDYADA DOĞRUYA DOĞRU YANLIŞA mıyor. Bunda sosyal medyanın da rolü çok güzel olup YANLIŞ DİYECEK” büyük. Diğer yandan ben ajansları çok olmadıklarına önemserim. Haber merkezleri İstanbul’da, hayati bir kriter Tüm medya neredeyse kalıplarıyla, ön en geniş ofisleri Ankara’da olan gazete ve olarak bakılmaz. En yargılarıyla yayın yapmıyor mu? televizyonlar yurtta neler olup bittiğini önemli kriter akıl, öğrendiği, o haberi aldığı yer ajanslardır. bilgi, tecrübedir. Medya hep iktidarın hoşuna gidecek şey- Ajanslar Türkiye’nin dört bir yanındaki Haberciler açısından leri yazacak, söyleyecek diye bir durum muhabirleriyle olanı biteni haberleştirirler. baktığımızda kadın olmamalı. Medya doğruya doğru, yanlışa Bu nedenle Türkiye’nin en ücra köşesindeki erkek ayrımı genelde yanlış diyecek. Herkes fikirlerini tabii ki şiddet olayı her yönüyle haber merkezleri- yok. Son yıllarda söyleyecek. ne ulaşır. Kadına karşı şiddetin önlenmesi kadın yönetici sayısı çok önemli. Bir tek Türkiye’de değil dün- arttı. 15 Temmuz’un simge ismi haline geldi- yada birçok ülkede aynı sorun var. Ancak niz. O geceye dair hiç anlatmadığınız bir bizim için öncelik tabii ki bizim ülkemizde. anınızı bizimle paylaşır mısınız? Medya, siyaset herkes elinden gelen özeni, hassasiyeti göstermeli. Mücadele etmeli. O geceye ilişkin yurt içinde yurt dışında o kadar çok söyleşi yaptım ki, sanırım anlat- Boğaziçi olayları ile ilgili, “Protesto madığım bir şey kalmadı. Hep söylediğim hakkını kullanan çocuklarımız terörist gibi bir daha asla yaşanmasın, insanoğlu değildir” sözlerine köşenizde yer vermiş- Mars’a gitmeye hazırlanırken saçma sapan tiniz. Bu konuda hükümet cephesinden örgütlerle, darbe girişimleriyle, demokrasi bir tepki aldınız mı? dışı çağ dışı yollarla Türkiye uğraşmak zorunda kalmasın. Hayır almadım. Bakın şöyle bir algı var: Bunu yazdı, karşı karşıya geldi, kesin tepki İstemeden de olsa siyasetin öznesi oldu- nuz. Siyaset yapmayı düşünüyor musu- nuz? Bu soruya hayır ya da evet yanıtı vermek istemiyorum. Bir saat sonrasını öngöremez- ken, böyle bir kararı ancak o anın, günün koşullarına göre verebileceğimi söylerim. “KALIPLARIN DIŞINDA OLMAK İSTİYORUM!” Hande hanım, ‘Z kuşağı gibi’ bir ruhu- nuz var. Z kuşağı dijital platformları daha aktif kullanıyor. Siz de dijital plat- formlara yönelmeyi düşünüyor musu- nuz? Hem de ne kadar çok istiyorum... Daha ben olmak, daha rahat olmak, kalıpların dışında olmak, rahat olmak... Dijital plat- forma ilişkin hayallerim bunları. Ancak henüz vakit bulamadım. Umarım geç kalmam. Canlı yayının zorluklarını ve canlı yayın- da başınıza gelen ilginç bir olayı bizimle paylaşır mısınız? 1996 Yılından beri çalışıyorum. Sanıyo- rum 1998 Yılından beri de canlı yayın yapıyorum. Rahmetli Mehmet Ali Abi (Birand) “Seyirci senin yayından önce ne 80 NİSAN 2021

Röportaj: Gizem AK & Emre SARI yaşadığını neye ağladığını bilmez, bilmek Rahmetli Mehmet Ali Hayatımda ilk kez yayını kestim, kesmek de istemez.” derdi. Doğru... Siz o ekrana Abi (Birand) “Seyirci zorunda kaldım. hep hazırlıklı, bakımlı, bilgili çıkmak senin yayından önce zorundasınız. Hep çalışmak gerekiyor ne yaşadığını neye Mesleğin başındayken örnek aldığınız yani. “Aynı zamanda bir şov” derdi, o da ağladığını bilmez, bir isim var mıydı? Yeni nesil gazetecilere doğru. Çocuğunuz hasta olabilir, eşinizle bilmek de istemez.” tavsiyeleriniz var mı? kavga etmiş olabilirsiniz, karnınız ağrıyor derdi. Doğru... Siz o olabilir... Hiçbir önemi yok. Ekrana çıka- ekrana hep hazırlıklı, Vardı tabii... Öncelikle rahmetli Mehmet caksınız ve o işi hakkıyla yapacaksınız. bakımlı, bilgili Ali Birand, onunla uzun yıllar çalışmış Birinde gerçekten çocuğum hastalandı. çıkmak zorundasınız. olmaktan dolayı çok mutluyum. Gazeteci Yayındayım, konuklarım var ve Nehir olmak isteyenlere tavsiyelerim var. Bakma- (Kızı) hastalandı. Yayını kesemiyorsunuz. sınlar her konuda yorum yapan gazeteci- ÖZEL HABER O-Ö Ben hastaneye sonra gidebildim. Bir ya- lere... Mutlaka bir konuda uzmanlaşsınlar. yında bayıldım... Hipoglisemi nedeniyle.. Önce kendi dillerine çok iyi hakim olsun- lar, sonra mutlaka başka bir dile... Dünyayı takip etmek zorundalar. İletişim Fakülteleri sık sık eleştiriliyor. Siz bu eleştirilere nasıl bakıyorsunuz? İletişim Fakültelerimizi eleştireceğim, on- larda okumak yerine siyaset, dış politika, ekonomi okumayı tercih etsinler. Hayatları okumakla ve insanlarla geçecek. Başkala- rının hayatlarını yaşayacak, başkalarının hayatlarını önceleyecekler. Sabırlı olsunlar. Ve son dönemde en çok yapılan hataya düşmesinler... Gazete ve televizyon haber merkezlerinde “ben” yoktur, “biz” vardır. Benim sorum, benim haberim, benim bilgilerim ve ben oldum demekten mutlaka kaçınsınlar. Haber ekip işidir. NİSAN 2021 81

POLİTİKA Hüseyin TURAN KKTC Turizm ve Çevre Bakanı yazdı! Fikri Ataoğlu FM’e Açıklamalarda Bulundu KKTC “AŞILANMA ORANININ İSTEDİĞİMİZ 1 Nisan hedefinin Ataoğlu, “ Ülkeye turisti getirip tekrar SEVİYEYE GETİRİRSEK, AŞILANMIŞ geçerli olup olmadığı kapandık dediğimizde çok ağır bir yüktür. ANTİKORLU İNSANLARIN ÜLKEMİZE sorusu üzerine Bize verilen tarih ne ise o önümüzdeki GELMESİNE VESİLE OLACAĞIZ. yanıt veren Ataoğlu, tarihin açık olduğunu bilmemiz koşuluyla “Nisan ayına hareket etmeliyiz. Acentelerin misafirleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Ana- kadar aşılanmada bulup getireceği bir dönem değil ciddi bir vatan Türkiye ve AB’den gelen aşılarla 50 istediğimiz seviyeye çalışma isteyen bir dönemdir. Ne kadar bin civarında kişinin aşılandığını belirten gelebilirsek, da hızlı bağlantı kursalar belli bir süreye Ataoğlu, turizm sektöründe de aşılanma turizmde ihtiyaç vardır ülkeye turist gelmeye başla- programının oluşturulmasıyla turizminde canlanacaktır. dıktan sonra tekrar kapandık dediğimizde önünün açılabileceğini vurguluyor. çok ağır maliyet gerektiren girişimlerdir altından kalkmamız mümkün değil bu Ataoğlu turizmin yeniden canlanmasıyla intihar olur” şeklinde konuştu. sektörde 22 bin 500 çalışanın olacağını kaydederek, “Amacımız turizmin istediği- KKTC’NIN VITRINI OLAN GIRNE ANTIK miz noktaya gelmesi ve refaha kavuşması- LIMAN IÇIN DÜĞMEYE BASILDI…ÜÇ ETAPLI dır” dedi. PROJENIN YÜZDE 90’I TAMAM! Beklentinin aşılanmayla birlikte, turizmin- Ataoğlu: Dünyanın neresine gidersek gide- de önünün açılması olduğunu dile getiren lim, ülkemizle ilgili yaptığımız reklamlar- Ataoğlu, “Aşılanma oranının istediğimiz da, astığımız panolarda hep Girne Antik seviyeye getirirsek, aşılanmış antikorlu Liman var. insanların ülkemize gelmesine vesile ola- cağız. Ülkeye aşılanmış kişileri getirsek bile dünya içinde alınan önlemleri bizim de almamız gerekir. Sağlık koşullarını uygulamamız gerekecek. Sağlık, hijyen ve maske kurallarını bırakmayacağız” dedi. 1 Nisan hedefinin geçerli olup olmadığı sorusu üzerine yanıt veren Ataoğlu, “Ni- san ayına kadar aşılanmada istediğimiz seviyeye gelebilirsek, turizmde canlana- caktır. Turizmin canlanması yönünde istediğimiz seviyeye gelmek için çalışmalarımızı ge- rekli tedbirler çerçevesinde sürdürüyoruz. “ÜLKEYE TURİST GELMEYE BAŞLADIKTAN SONRA TEKRAR KAPANDIK DEMEK İNTİHAR OLUR” Ülkeye turist geldikten sonra kapanma kararı çıkarsa bu yükü KKTC’nin kal- dıramayacağına da dikkat çeken Bakan 82 NİSAN 2021

Hüseyin TURAN yazdı! Girne Antik Liman’ın restore edilmesi Bakan Ataoğlu, “Dünyanın neresine gi- POLİTİKA P-R için son iki aydır bir proje yürüttüklerini dersek gidelim, ülkemizle ilgili yaptığımız de anlatan Turizm ve Çevre Bakanı Fikri reklamlarda, astığımız panolarda hep Atoağlu; “Bakanlığa kimsenin gelmediği Girne Antik Liman var. Burası vitrinimiz karantina sürecini fırsata çevirip son iki ise, övündüğümüz bir yerse, övünülecek aydır çalıştıklarını belirterek, “Çalışmala- bir noktaya getirmemiz gerek” dedi. rın yüzde 90’ı tamamlandı, üç farklı ihale ile Girne Kalesi’nin de dahil olacağı resto- Girne Antik Yat rasyon çalışmaları başlatılacak” dedi. Limanı’nın, geçmiş yıllardan “kendisinin Girne Antik Yat Limanı’nın, geçmiş yıl- içinde kalan bir yara” lardan “kendisinin içinde kalan bir yara” olduğunu ifade eden olduğunu ifade eden Ataoğlu, göreve Ataoğlu, göreve gelmesinin hemen ardından, son iki aydır gelmesinin hemen Antik Liman ile ilgili proje üzerinde çalış- ardından, son iki tıklarını ifade etti. aydır Antik Liman ile ilgili proje üzerinde Girne Antik Yat Limanı’nı, “KKTC’deki çalıştıklarını ifade her bireyin arzu ettiği noktaya gelmesi için etti. çalıştıklarını ve bu projeye herkesin destek vereceğini” ifade eden Ataoğlu, “Projenin yüzde 90’ını bitirmiş durumdayız” dedi. İhaleye önümüzdeki günlerde çıkmayı hedeflediklerini belirten Ataoğlu, “Tek istediğim bu projeyi hayata geçirmek. Bu çalışmayı geçmiş dönemlerde de yapmış- tım, son iki aydır da yapıyorum. Benim tek niyetim, o bölgeyi kazanmak” şeklinde konuştu. NİSAN 2021 83

PSİKOLOJİ Alişan Siyah PantolonKAPAKLIKAYA yazdı! Ankara İlkokul üçüncü sınıfa başlayacağım yılın Ertesi gün amcamın Paketleri açtık. Benimki siyah, kardeşimin- eylül ayıydı. Bir gün biz kardeşler olarak çocuklarına, ki mavi. Sonra ayakkabı paketleri açıldı. yine çamurdan yaptığımız oyuncakları- babamın getireceği Bana siyah renkli Ankara Lastiği, karde- mızla oynarken babam bizi yanına çağırdı. pantolon ve şime çıtçıtlı yeşil renkli naylon ayakkabı. Annem gözlerimizin parıltısını birdenbire ayakkabının hayalini Pantolonum bir karış uzundu. Babam “An- artıran cümleyi söyledi: “Babanız yarın anlattım akşama nen paçalarını içine kıvırsın her sene biraz şehre gidiyor.” Sevinçten havalara zıpla- kadar. Onlar da açar, böylece birkaç sene daha giyersin.” dık, çünkü babam bize ayakkabı ve panto- heyecanlandılar. dedi. Ayakkabılarım da iki numara büyük- lon getirecekti. Heyecanımızdan tü. Annem “İyi olmuş bunları seneye de yerimizde giyersin.” dedi. Akşam olduğunda annem döşeği serer, duramıyorduk. yastıkları döşeğin kısa tarafına değil uzun Küçük bir paket daha vardı. Onu da açtık tarafına koyardı. Dört kardeş aynı yatakta içinden iki defter, iki kalem, iki kalemtıraş yan yana yatardık aynı döşekte. ve iki silgi çıktı. O akşam uyuyamadık sevinçten. Ayakka- Hepimiz çok mutlu ve sevinçliydik. bıların ve pantolonların hayalini kuruyor- duk. Bir kişi hariç. Ertesi gün amcamın çocuklarına, babamın Altı yaşına yeni giren ve henüz okula baş- getireceği pantolon ve ayakkabının haya- lamayan kardeşim Rafet. lini anlattım akşama kadar. Onlar da he- yecanlandılar. Heyecanımızdan yerimizde Babam ona hiç bir şey almamıştı. duramıyorduk. - Hani bana? Saat üçte köyün dışına çıkıp küçük te- penin üstünde beklemeye başladık. On - Sana göre bulamadım, bir dahaki sefere dakika sonra minibüs göründü. Arkasında de sana alacağım. bir toz bulutu oluşturarak yaklaşıyordu. Köye bir kilometre kala o meşhur kornası- nı çaldı. Yolun kenarına dizildik durmadı, yanımızdan geçip gitti. Tüm çocuklar var gücümüzle arkasından koşmaya başladık. Minibüsün kaldırdığı tozları yuttuğumuza aldırış etmeden bir an önce yetişmek için koşuyorduk. Minibüs köy meydanında durdu. Nefes nefese kalan biz de durduk tabii ki. Mini- büstekiler sırayla inmeye başladı. Babam da indi. Bir baktım ki elinde iki ekmekten başka hiçbir şey yok. “Eşyalar nerde?” dedim endişeyle. Bagajda bir sepet, bir file, bir pazar çantası vardı. Bir de paket. Hafif olanları bize verdi, ağır olanları kendisi aldı. Bir an önce eve varıp pantolonumu görmek istiyordum. 84 NİSAN 2021

Alişan KAPAKLIKAYA yazdı! - Bana ne, ben şimdi istiyorum, diyen Dayım yaklaştı - Caymadın değil mi, yarın okuldan gelin- PSİKOLOJİ P-R Rafet’in başı öne eğildi, dudakları aşağı yanıma. Elimi tuttu ce pantolonu giymeme izin vereceksin. doğru sarktı ve ağlamaya başladı. An- ve “Allah Rafet’i nemle babam ne kadar onu teselli etmeye yanına çağırdı. Bir Sabah kalkıp okula gittim. Üçüncü derste çalışsalar da gözyaşları dinmedi, küsüp melek geldi onu alıp okul müdürü gelip sınıfa girdi. Öğretme- dışarı çıktı. Allah’ın cennetine nimin kulağına fısıltı halinde bir şeyler götürdü.” dedi. söyledi. Öğretmenim bana bakıp “Alişan Akşam sofraya oturduğumuzda hepimiz- eve gider misin, baban seni bekliyormuş.” de bir burukluk vardı. Kimse konuşmu- - Nasıl yani, diye yordu. Rafet’in zaman zaman içini çekme- sordum titreyen Çok şaşırdım. Babam niye beni beklesin sinden başka bir ses yoktu. sesimle ki? Kimseye bir şey sormadan eve doğru yola çıktım. “Kesin bu Rafet pantolonu Aradan bir hafta geçti. Bir akşam Rafet - Rafet öldü. erken giymek için babama ısrar etmiştir, bana dedi ki: babam da beni bu yüzden çağırmıştır.” - Öldü mü? diye düşündüm kendi kendime. - Pantolon sana çok yakışıyor, bir kere giysem olur mu? - Evet. Eve yaklaştım. Avludaki kalabalığa bir anlam veremedim önce. Dedem dizlerine - Olmaz. - Ama o hasta değil vurup ağlıyordu. Annemin yürekleri ya- ki. Daha sabah kan feryadıyla kafam daha da karıştı: - Niye? beraber kahvaltı yaptık. “Yavruuuuum, oğluuuum, Rafeeeet, yaralı - Kirletirsin, toz olur. kuzuuuuum.” - Bir kere giyeyim ne olur. Dayım yaklaştı yanıma. Elimi tuttu ve “Allah Rafet’i yanına çağırdı. Bir melek - Olmaz dedim ya. geldi onu alıp Allah’ın cennetine götür- dü.” dedi. Rafet, birkaç akşam ısrarla pantolonumu giymek istedi. “Zaten bir tane pantolonum - Nasıl yani, diye sordum titreyen sesimle var. Bunu da sana verirsem çiçekli kız donuyla mı okula gideceğim.” deyip ver- - Rafet öldü. medim. - Öldü mü? Perşembe akşamıydı. Rafet pantolonumu bir kere daha isteyince dayanamadım. - Evet. “Tamam, yarın okuldan geleyim, giymene izin vereceğim.” dedim. Çok sevindi. O - Ama o hasta değil ki. Daha sabah beraber gece yatağa uzandığımızda koluma dür- kahvaltı yaptık. tüp umutla sordu: - Siz gittikten sonra oynamak için avluya çıkmış. Mehmet amcan traktörle gelirken Rafet şu duvarın dibine çekilmiş. Amcan köşeyi dönemeyip duvara çok yakın geçin- ce traktör arabasının altında kalmış. Dayımın söylediklerinin gerisini hatırlamı- yorum. Kardeşimin cenazesi yıkandıktan sonra babam onu tabuta koydurmadı. Kendi ku- cağına aldı. O güne kadar bize sarılmayan hatta başkalarının yanında adımızı söyle- meye bile çekinen babam, tüm köylünün içinde “Rafeeet, kalk benim tosunuuuum, sana pantolon alacağım yavruuum.” diye bağıra bağıra ağlıyordu. İhtiyaç duyulduğunda kırıntısı bile gös- terilmeyen sevginin ihtiyaç duyulmayan bir zamanda defalarca hem de fazla fazla gösterilmesi bir anlam ifade eder miydi? NİSAN 2021 85

REKLAMLAR Habib CEVAHİR Şimdi Reklamlar yazdı! Reklamlar dedik de aslında reklamcılık- istediğimiz mesajı verip onları harekete Ankara tan bahsedeceğiz Çünkü hayatımızın her geçirme eylemidir. Fakat gelin gürünki Reklam Tanıtım alanında var olan ve TV’lerde radyolarda, çok güzel işler ürünler hizmetler yaparız ve Halkla İlişkiler gazetelerde dergilerde sosyal medya mec- da şu reklama kıymet vermeyiz. Yaptığın Uzmanı ralarında hatta yolda yürürken kaldırım- yanına kar kaldı deyimi bence buna en larda duvarlarda çatılarda kafanızı ne tara- güzel açıklama. Toplum için çevren için “Reklam bütçesini fa çevirirseniz çevirin bir reklam görseline tüketici için yaptığın bir buluş, bir ürün durdurarak mesajına mutlaka maruz kalırsınız. Bunun veya hizmet, adı ve işlevi ne olursa olsun paradan tasarruf kaçışı yok. Peki, dostlar bu reklam deni- sadece sen ve sadece en yakınındakiler etmek isteyen biri, len şey nedir neden bu kadar bizi kuşatır bundan haberdar ve sadece onlar ulaşıyor- saati durdurarak hayatımızın her alanında her anında bizi sa bu bir fayda değildir. Yâda faydadır da zamandan tasarruf etkilemeye çalışır, amacı hedefi öğretisi ve bir önceki cümlede söylediğimiz deyim etmek isteyen biri bizden istediği bize vermek istediği nedir gibi yaptığın yanına kar kalır. gibidir.” Henry Ford’ gelin önce ona bakalım. un sözü le devam Peki, firmalar daha doğrusu firma sahip- edelim. “Reklam; Ürün hizmet ya da bir şeyi leri patronlar o kadar çok reklama maruz geniş yığınlara tanıtmak, beğendirmek kalır bakar beğenir etkilenir de neden ve böylece o şeyin daha çok istenmesini, hiç reklama reklam çalışmalarına tanıtı- alınmasını, satılmasını sağlamak için söz, ma sosyal faaliyetlere önem vermez hiç yazı ve benzeri araçlarla yapılan her türlü umursamaz’’(sözüm reklama önem veren tanıtma çabasıdır.” Yani kısaca yaptığınız reklam departmanı ve bir ajans danışmanı işin, eylemin, faaliyetin bizim haricimiz- olan firmalara değil onlar üstüne alınma- deki kişilere kitlelere ulaşmak istediğimi sın hatta onları tebrik ve takdir ederek herkim varise bu kitlelere ulaşarak vermek diğerlerine de örnek olmaları tavsiye eder 86 NİSAN 2021

Habib CEVAHİR yazdı! bir Reklam Tanıtım ve Halkla ilişkiler Reklam mesajlarının çekleştirebilirsiniz. Yani reklam maliyetli REKLAMLAR P-R uzmanı Olarak Teşekkürü bir borç bili- iletimi, ürün veya bir şey değil küçük maliyetlerle büyük rim)’’hiç reklam faliyeti çalışması yapmaz hizmetlerin alıcı kar büyük hedef ve daha geniş kitlelere da reklamı kendine bir yük bir boşa har- bulabilmesine ulaşmanın tek yoludur. Hani hep o örnek canmış çaba ve paragözüyle bakar. yönelik olsa da, verilen hiç dillerden düşmeyen hatta onun iletimlerin gittikçe benzerini isterken bile onun adını andığı- “Reklam bütçesini durdurarak paradan gelişen içerikleri, mız içecek firması var ya, hep onun gibi tasarruf etmek isteyen biri, saati durdura- toplumun farklı olmak isteriz ama o firmanın ürünün veya rak zamandan tasarruf etmek isteyen biri konularla ilgili, hizmetin yaptığı reklam ve tanıtım stra- gibidir.” Henry Ford’ un sözü le devam bilgi ve görgüsünü tejisinin bırakın onda birini binde birini edelim. Ne kadar doğru biliyor musunuz arttırmakta ve bile yapmadan onun gibi olmaya çalışırız bu söz. İşte yukarıda değindiğimiz bir işi değiştirmektedir. karada yüzmeye çalışan hayatta kalma- en iyi bir ürünü en kaliteli suna bilir yapa ya çalışan tuzlu su balığı gibi. Reklamın biliriz fakat bunu hedef kitlenize ulaştıra- sadece satış kar gibi faydaları da yoktur mazsanız bunu sadece biz biliriniz. Piyasa eğitici ve öğretici yanlarını da kendimizi şartları her geçen gün zorlaşırken yeni geliştirme yenilene farklı bakış açısı ka- firmalar yeni ürünlerle sunum ve piyasa zandırma yönleride bulunmaktadır misal yaratırken bizim en iyi olmamız reklamsız Türkiye kasa fişi kullanımını yıllar önce hiçbir işe yaramaz. Reklamın gücünü kul- devlet televizyonunda gösterilen, “Önce lanarak rekabet edebiliri ürün ve hizmet- alışveriş, sonra fiş” reklamı ile öğrenme- lerimizi nihai tüketiciye ulaştıra biliri ve di mi? Yine yapılan Meksika da yapılan markalaşma yolunda en önemli ata biliriz. vergi kaçakçılığının önlenmesi amacıyla, Fakat bu dediğim gibi reklamın gücü ve vatandaşların hükümete nasıl yardımcı stratejisi ile olur yoksa havanda su döğ- olacakları, televizyonda ve basında yoğun meye devam ederiz. Reklam aslında sizin reklam kampanyalarıyla halka gösterilmiş anladığınız sandığınız gibi öcü para yiyen ve bu konuda yüksek bir başarı sağlanarak canavar değildir. Aksine eğer hedefiniz vergi kaçakçılığında azalma görülmüştür. büyük balık tutmaksa küçük balıkları yem Bu doğrultuda reklamların aynı zaman- etmek gibi önce işinizden kazandığınız pa- da toplumsal bir ödevi ve gücü olduğu rayı daha büyümek daha fazla kişiye ulaş- unutulmamalıdır. Reklamcılığın temel mak markalaşmak için yem edeceksiniz. amaçları halkın eğitilmesi, doğru bilgilen- Bunu da reklam tanıtım ve projelerle ger- dirilmesi, aradığını kolay bulmaya, kolay almaya ve fiyatını öğrenmesine yardım etmek olmalıdır. Reklâm, ekonomik dün- yada olup bitenden toplumu haberdar da eder. Ona bilgi verir, yol gösterir. Biran reklâmın yokluğunu düşünelim, tüketici seçme kararsızlığına düşecektir. Reklâm, tüketiciyi yaşamın gereklerinden de ha- berdar eder, bilgi verir, önerileriyle onu aydınlatır NİSAN 2021 87

REKLAMLAR Reklam hem satışı arttırmakta, hem de Vel hâsıl firmalar Firmaların dünya çapında, ürün veya hiz- toplumun her anlamdaki bilgi ve algıları- üreticiler satıcılar met sunmalarına, zemin oluşturmaktadır. nı geliştirmektedir. Reklam mesajlarının her neyi satmak Yani marka olmasına katkı sağlamaktadır. iletimi, ürün veya hizmetlerin alıcı bu- sunmak tanıtmak labilmesine yönelik olsa da, iletimlerin veya duyurmak Bu nedenle reklam, hem toplumun ya- gittikçe gelişen içerikleri, toplumun farklı istiyorsanız şimdi pısını geliştirmekte hem de firmaların konularla ilgili, bilgi ve görgüsünü arttır- reklamlar deyin ve büyümesine, ürettiği mal ve hizmetlerin makta ve değiştirmektedir. Reklam sadece reklamın reklamcının çoğalmasına olanak tanımaktadır. toplumun değil, aynı zamanda firmaların gücüne inan. da büyümesine, daha geniş halk kitlelerine İMAJ VE MARKA İLİŞKİSİ; hitap edebilmesine olanak tanımaktadır. Birde Reklamın İmaj ve Marka algısına bakalım TDK’ya göre imaj, imge olarak açıklan- maktadır. İmge, bireylerin düşüncelerinde tasarlanmakta olan ve gerçekleşmesi is- tenen, arzulanan, özlenmekte olan, hayal (dream) ve hülya olarak betimlenmektedir. “İmaj, bireyin (kendisinin) ya da ötekilerin düşüncelerinde oluşan, algılama, seçme, değerlendirme, yorumlama, bilgilenme, yargılama, ilişkiler gibi etkileşimlerle biçimlenmekte olan bir imgedir. Diğer bir 88 NİSAN 2021

Habib CEVAHİR yazdı! tanıma göre, imaj bir obje ve/veya kişi ile Reklam sadece lik biter yerini algılar, imgeler, yorumlar, ilgili bireyin düşünsel ve duygusal yoru- toplumun değil, aynı çağrışımlar alır. Elma yeşil, sarı ve kırmı- mu, algılanması olarak açıklanmaktadır” zamanda firmaların zıdır. Bu renkler bile bizi oradan oraya (Davis,2006: 55 aktaran, Akgöz, 2014: 18). da büyümesine, daha savurur. Elma tatlıdır, ekşidir ve suludur. Başka bir tanıma göre, “imaj, bir konsept, geniş halk kitlelerine Elma serttir bazen ise yumuşaktır. Küçük- nesne, kurum/şirket/marka veya kişi hak- hitap edebilmesine tür, büyüktür. Âdem ile Havva’yı yedik- kında bireyin ya da topluluğun algılama, olanak tanımaktadır. leri için cennetten atılmasına sebep olan sosyalleşme, deneyim ve öğrenme içeri- yasak meyvedir. Tarihseldir, dinseldir, sindeki iletişim, ilişki ve etkileşim süreci mitolojiktir. Bilimsel olarak yerçekiminin içerisinde tanımlayabildiği, belleğinde de bulunmasını sağlamamış mıdır? Diğer saklı bulunan, yorumlayabildiği ve onunla yandan bir markadır, Apple. Dilimizde ilişkilendirdiği anlamlardır. Kişinin algı- “elma” dır. Bir Apple verir misin? Ameri- lamaları, gözlemleri, deneyimleri, düşün- ka’da bağlamına göre bir meyve ya da bir celeri, inançları, duyguları, çağrışımlar ve markadır. Türkiye’de ise, bir markadır. İşte yankılanmalar gibi etkileşim süreçlerinin reklamın algı gücü bizi kodlaması markayı nihayetinde ortaya çıkan imgelemdir” bize işlemesi akıllarda kalması bizde bilin- (Dowling, 1986: 109 aktaran, Bulduklu, çaltımızda çağrışım yapması böyle etkili 2015: 22). ve yetkilidir “Günümüzde reklamla ilgili temel konu, Vel hâsıl firmalar üreticiler satıcılar her ürünlerle satın alınacak anlamlar, imgeler, neyi satmak sunmak tanıtmak veya du- imajlar ve yaşam tarzları içinde billurlaşır. yurmak istiyorsanız şimdi reklamlar deyin Toplumun id’i ve en derin güçleri bütü- ve reklamın reklamcının gücüne inan. nüyle yüzeyin altına itilir; şeyler, nesneler, Reklam sizin sandığınızdan’da daha güçlü ürünler artık bizim için bir şey ifade ede- ve etkili buna inan diyelim ve devamını bilirler (nesnelerin toplumsal çalışma ve diğer sayımızda yazalım. Şimdilik hoşça üretme içinde maddi yaratılma süreçlerini kalın. unutmuşuzdur) çünkü nesnelerin bizim için konuşmalarına ve onlarla özdeşleşti- REKLAMLAR P-R rilmemize izin vermişizdir” (Williamson, 2001: 47, aktaran, Özdemir, 2014: 112). Nesneler, sözcükler, simgeler ve onları gösterdiği, gösterilen şey imge. Örneğin, elma gibi. Elma bir sözcük (zihinsel ve işitim imgesi) aynı zaman da bir nesne, çizersek bir simge olur ama aklımızda yani elma imge olarak farklılaşır. Gerçek- NİSAN 2021 89

RADYO Dj Necip ŞEN yazdı! Dj Necip ŞEN FM Liste yazdı! Mart - Nisan 2021 Ankara FM DERGİ müzik dünyasının nabzını tutmaya devam ediyor! Bu listeyi radyocular hazırlıyor, işte Nisan ayına girerken en çok dinlenen ve aranan şarkılar. Dünya’nın müziği her ay Dj Necip ŞEN ile FM liste’de. Müzik hayattır.. Türkçe Top 20 RADYO P-R 1. Oğuzhan Koç – Hepsi Geçiyor 2. Mustafa Ceceli & Ekin Uzunlar – Öptüm Nefesinden 3. Altan Turan – 3 Harfli Aşk 4. İkilem - Bir Sebebi Var 5. Nil Karataş - Yok 6. Sakiler – Dünyadan Uzak 7. Sıla & Yalın – Ver O Zaman Gömleklerimi 8. Sezen Aksu – Affet 9. Hande Ünsal – Çok Sevmekten 10. Gülben Ergen – Ben Buralardan Gidicem 11. Mustafa Sandal – Damar 12. Mabel Matiz - Kahrettim 13. Buray – Yüreksiz Tilki 14. İrem Derici – Vazgeçtim İnan 15. Berkay – Yeter Ki Sen İste 16. Zeynep Bastık – Boş Yapma 17. Irmak Arıcı - Güya 18. Tuğçe Kandemir – Ah Ellerim Kırılaydı 19. Murat Dalkılıç – Yerin Dibi 20. İkiye On Kala – Kafamda Kentsel Dönüşümler Tik Tok Top 5 Yabancı Top 10 6. Dj Dark & Dj Iljano – Lane Moje 7. Atb & Topic Feat. A7 S – Your Love (9pm) 1. Megan Thee Stallion - Body 1. Emir Taha – Huyu Suyu 8. Alle Farben – Lemon Tree 2. Foushee Deep End 2. Petrunko – Triticum 9. Cj - Whoopty 3. F.Physical – La Banda (Malvo Remix) 3. Cassette – I Will Survive 10. Sia – Courage To Change 4. Imran Khan - Satisfa 4. Daisy – Ashnikko 5. Mela Bedel – Alayi Yalan 5. Deep End – Foushée 90 NİSAN 2021

NİSAN 2021

SAĞLIK Prof. Dr. Zakir Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi AVŞAR yazdı! İletişim Fakültesi Dekanı Ankara E-Oyunlar Bağımlılık mı Spor mu? Pandemi dönemi bitmedi. Bitecek gibi Elbette ağaç yaşken da tartışılıyor ve yeni bir bağımlılık olarak görünmüyor. Salgın arttıkça evlere kapanı- eğilir. Aileler değerlendiriliyor. yoruz, azalma eğilimine girince kendimizi bilinçli olmalı, dışarılara atıyoruz. çocuklarını doğar Özellikle sanal oyunların spor olarak kabul Evlerde olduğumuz dönemlerde en büyük doğmaz teknoloji edilmesi, federasyon yapısı altında tanım- meşguliyetimiz ekranlar. Ekran dediysek ile tanıştırmamalı lanması gibi konular bağımlılıklar üzerine sadece televizyon ekranları değil. Bilgisa- özellikle ilk iki çalışan ve sanal bağımlılıklar konusunda yarlar, tabletler, cep telefonları da gözü- yaş grubundaki uzmanlaşan bilim insanlarınca çok eleştiri- müzün önünden eksilmeyen, bizi en fazla çocuklara televizyon, liyor. oyalayan ekranlar… tablet, bilgisayar Dolayısıyla sanallığın hepimizi yoğun bir ve cep telefonu Haklılar mı, görünüşe göre haklılar. Alkol, şekilde etkilediği bir dünyadayız. On yıl üzerinden içerikler sigara, uyuşturucu, kumar, bahis gibi pek önceki, yirmi yıl önceki dünya yok. Otuz seyrettirmemelidir. çok konuyu bağımlılık bağlamında ele alıp yıl önceki dünya hiç yok… İnsanların gün- incelerken, müptela olanları tedavi süreç- de ortalama yedi saatlerini telefon, tablet lerinden geçirerek kurtuluşları için çaba ve bilgisayar ekranlarında geçirdikleri gösterirken şimdi sanal oyun üzerinden tüm ilişkilerini ve işlerini, hayatlarını sanal bahis ve kumara hızlı bir geçiş yolu açan ortam üzerinden yürüttükleri bir dünya sanal oyunlara spor gözüyle bakmak ne var artık. kadar tutarlı olabilir? Muhtemelen önümüzdeki on yıllık süreç çok daha aşırı sanallık içerecek ve insanlar Üstelik sanal oyunlarda hiç hareketsiz şu andakinden çok daha fazla ekranlarla saatlerce ekran karşısında kalan, yeme veya internet tabanlı teknoloji ile iç içe içme eylemlerini bile yerlerinden kalkma- olacaklar. Ekranlarla bu kadar uzun süre haşır ne- dan gerçekleştiren insanların obezite ile şir olmak, vakit geçirmek bütün dünya- malul hale gelme ihtimalleri bu kadar fazlalaşmış iken… 92 NİSAN 2021 Göz hastalıkları, duruş bozuklukları işin cabası. Hareketsiz yaşama alışanı sonradan hareket ettirmek de çok zor. Yine bu konuda uzmanların görüşleri çok önemli, dijital oyunların akademik başarıyı olumsuz etkilediğini belirtiyorlar. Devletin özendirmemesi, tersine belli kurallara bağlaması gereken bir alan bu. En başta lisanslama konusunda özen gerekli. Konunun uzmanlarının 13 yaşın- da e-sporcu lisansı yerine 18 yaşında yani en azından liseyi bitirmiş ve akademik bir alana hazır hale gelmişken lisans ala- bilmesi önerisi var. Haklılar çünkü çocuk yaşta başlayan ve bağımlılığa dönüşen bu durumun tedavisi olmadığı gibi, bir beceri ve meslek kazanma yoluna girmeden ço- cukları hayattan koparma riski taşıyan bu alışkanlığı bir de erken lisanslama yoluyla özendirmemek gerekiyor.

Prof. Dr. Zakir AVŞAR yazdı! Okullarda teknoloji eğitimi, bilgi ve bilişim Günde yedi saat oluyormuş. Zaten dijital spora dair tüm sistemleri öğretimi, medya okuryazarlığı ekran başında olmak hastalıklar da bu kişilerde gözlemleniyor. gibi konular olmalı ve bilinçli internet ve herkes için çok Yalnız, içine kapanık, obez, sağlıksız, kötü sosyal medya tüketicileri yetiştirilmesi fazla. Dolayısıyla beslenen insanlar… lazım ama “spor” adıyla okullara “dijital çocuk yetişkin oyunlar” sokulurken çok iyi düşünüp ayrımı yapmadan Söz yine önlem konusuna geliyor. Her tartışmak şart. hepimiz mutlaka şeyi devletten beklememek gerek amenna ekran başında geçen ama devletlerin görünen köy varsa kılavuz Birçok okulda farklılaşmak ve ailelerin ilgi- sürelerimizi gözden olmak gibi bir yerde durması lazım, bura- sini yoğunlaştırmak amacıyla dijital oyun- geçirip azaltmalıyız. da kılavuz istemez gibi bir tasarruf olmaz. lara kapı aralanıyor. Oyuna dalan çocuk Mutlaka bir politika belirlenmeli, önlem da okul başarısından kopuyor. Sonrasında alınmalıdır. Aileler elektronik spor, obezi- SAĞLIK S aileler için de yüke dönüşüyorlar. Belli te, bağımlılık konularında bilinçlendirilme- bir yaştan sonra oyunlardan koparmak lidir. Fiziksel aktivitenin fazlalaştırılması mümkün olmuyor ama velev ki uzaklaştı o teşvik edilmeli, beden eğitimi ve spor ders- zaman da beceri kazanma ve meslek edin- leri mutlaka artırılmalı, çocuklar bu dersler- mede çok geç kalmış olabiliyor. Çocukla- de fiziksel aktivitelerini ortaya koyacakları rımızın hayatlarını kendi ellerimizle güya sporlara yönlendirilmelidir. iyilik yapıyormuş gibi karartmamalıyız. Elbette ağaç yaşken eğilir. Aileler bilinçli Kabul etmek lazım ki, dijital oyun pazarı olmalı, çocuklarını doğar doğmaz tekno- çok büyük. Bir milyar doları aşmış durum- loji ile tanıştırmamalı özellikle ilk iki yaş da bu pazar içinde bizim de payımız olsun grubundaki çocuklara televizyon, tablet, ve gençlerimiz para kazansın düşüncesinde bilgisayar ve cep telefonu üzerinden içe- olanlar da vardır. Bunu da kabul edebiliriz. rikler seyrettirmemelidir. Sonrasında ise Dünyada 380 – 400 milyon civarında diji- çocukların bu aletlerle ünsiyeti asla iki saati tal oyuncu var. Yaş Aralıkları 13-26 arası. geçmemeli, çocukların odalarında televiz- Ülkemizde dijital oyunlara ilgi yüksek, e yon, tablet, bilgisayar ve cep telefonu bu- sporcu lisansı alan ise şimdilik endişe ve- lundurulmamalıdır. recek ölçekte değil, 29’u kadın, 546 lisanslı oyuncu ve 55 de kulüp olmuş. Beşiktaş ilk Günde yedi saat ekran başında olmak kurulan e-spor kulübü. Sonra Fenerbahçe, herkes için çok fazla. Dolayısıyla çocuk Galatasaray ve Boğaziçi Üniversitesi E spor yetişkin ayrımı yapmadan hepimiz mutlaka kulüpleri oluşturulmuş. Demek oluyor ki, ekran başında geçen sürelerimizi gözden yaygınlaşacak. Pek çok üniversite e- sporla geçirip azaltmalıyız. uğraşan öğrencisine turnuvalara katılma imkânı veriyor ki bu da bir teşviktir. Obezite dediğimizde bir tek çok yiyip az hareket ederek bünyemizin şimanlamasını, Uzak Asya’da e-spor tam bir çılgınlık. kalınlaşmasını anlamamalıyız. Ekran obe- Turnuvalara hazırlanmak isteyen kimi zitesi de var ve bundan kurtuluşun yolu da gençlerin haftada 85 saat ekranda kaldıkları ekranlara karşı diyetten geçiyor. Bu dönem- de bu diyet akıl, ruh ve beden sağlığımız açısından çok daha fazla önem taşıyor. NİSAN 2021 93

SAĞLIK Mezoterapi Nedir ve Dr. İlhan PEKDEMİR yazdı! Nasıl Uygulanır?Ankara Mezoterapi klasik tıbbın bir yöntemi olup, derinin orta tabakasının tedavisi anlamına gelmektedir. Hastalığın tanısı konulduktan sonra, hedef organa yönelik ve tedavi amacına uygun olarak seçilen ilaç karışımının, bölgesel olarak küçük dozlarda, özel iğneler kullanılarak ve özel bir teknikle cilt içine verilme yöntemidir. Bu teknik, ilk kez Fransa’da 1950’li yıllarda Dr.Pistor tarafından bulunarak uygulan- maya başlanmış, 1972 yılında uluslararası nitelik kazanmış ve günümüze dek gelişti- rilmiştir. Mezoterapi Günümüzde sadece Fransa’da 15.000 tekniğinde modern doktor günlük olarak mezoterapiyi kullan- makta ve her gün 60.000’in üzerinde hasta tıpta kullanılan mezoterapi ile tedavi edilmektedir. Ülke- ilaçların çok düşük mizde ise mezoterapi estetik ve dermato- lojik tedaviler başta olmak üzere; kronik dozlarda lokal ağrı yönetimi, obezite tedavisi, nörolojik olarak uygulanması hastalıkların tedavisi gibi geniş bir alanda birçok hekim tarafından kullanılmaktadır. hedeflenir. Mezoterapi tekniğinde modern tıpta kul- lanılan ilaçların çok düşük dozlarda lokal sağladığından dolayı hekimler için sık olarak uygulanması hedeflenir. Bu teknik tercih edilen güvenilir bir yöntem olarak ilaçların sistemik yan etkisinden kaçınma- tanımlanır. Dermatoloji ve estetik cerrahi yı ve daha kısa sürede tedavi etme imkânı uygulamalarında ise mezoterapi daha çok yüz gençleştirme, leke tedavisi, akne ve izlerinin tedavisi, saç dökülmesi tedavisi alanlarında kullanılmaktadır. Bu tedavi- lerin protokolleri genellikle 2 veya 3 hafta aralıklarla uygulanır ve seanslar 15 dk gibi kısa bir sürede gerçekleşir. Bu nedenle hastalar haftalarca süren yoğun ilaç teda- vilerinin yerine mezoterapi uygulamaları- nı daha konforlu olarak tanımlamaktadır. Yüz Mezoterapisi Nasıl Yapılır? İlk olarak kişinin detaylıca cilt analizi yapılır. Kişinin talepleri doğrultusunda uygun karışımlar hazırlanır. Uygulama yapılacak bölge işleme, lokal anestezik kremler ile hazırlanır. Karışım ince uçlu iğneler ile cilde enjekte edilir. Ağrı duyu- sunu önlemek için buz ile soğuk kompres yapılabilir. 94 NİSAN 2021

Dr. İlhan PEKDEMİR yazdı! Saç Mezoterapisi Hangi Tip Saç Kişinin bacak, Mezoterapi Hangi Durumlarda Dökülmelerine Uygulanır? bel, kol ve karın Uygulanması Sakıncalıdır? gibi bölgelerinde Saç mezoterapisinin uygulanabileceği meydana gelen Mezoterapi uygulaması bazı durumlar- durumlar şunlardır: yağlanmaların da uygulanması önerilmeyen bir tedavi ortadan yöntemidir. Mezoterapi uygulanmasının - Stres kaynaklı dökülmeler kaldırılması için önerilmediği durumlar: - Mevsimler saç dökülmeleri yapılan liposuction - Metabolik saç dökülmeleri tedavisine - Hamileler - Gebelik sonrası saç dökülmeleri alternatif bir - Emziren anneler tedavi yöntemi - Geçmişte felç yaşamış olan kişiler Mezoterapi Uygulamasının Ardından olarak mezoterapi - İnsülin kullanım zorunluluğu olan Nelere Dikkat Edilmesi Gerekmektedir? kullanılıyor. şeker hastaları Mezoterapi uygulamasından sonraki ilk 10 - Kanser hastaları – 15 saat içerisinde uygulamanın yapıldığı - Kan pıhtılaşma bozukluğu yaşayan bölgeye kesinlikle su değdirilmemelidir. hastalar Kan dolaşımını etkileyebilecekleri için - Mikroenjeksiyon uygulamasında kul- uygulama sonrasında dar kot pantolonlar gibi vücudu sıkan kıyafetler giyilmemeli- lanılan maddelerden herhangi birine dir. alerjisi olan kişiler - Ürtiker sorunu yaşayan kişiler Mezoterapi uygulamasının ardından ilk - Birden daha fazla ilaç kullanılarak iki gün içerisinde kişi zorlu hiçbir hareketi tedavi edilen kalp rahatsızlığı bulunan yapmamalıdır. kişilerde mezoterapi uygulamak sakın- calıdır. Mezoterapi sonrasındaki ilk 10 – 15 saat içerisinde cilde kesinlikle makyaj yapılma- Bölgesel Yağlanmalarda Mezoterapi malıdır. Uygulaması Kullanılır mı? Mezoterapi uygulamasından önce ve son- Kişinin bacak, bel, kol ve karın gibi böl- ra non anti inflamatuvar etkili hiçbir ilaç gelerinde meydana gelen yağlanmaların kullanılmamalıdır. ortadan kaldırılması için yapılan liposucti- on tedavisine alternatif bir tedavi yöntemi olarak mezoterapi kullanılıyor. SAĞLIK S Mezoterapi işlemi uygulama cilt altındaki dokuda bulunan yağ dokusunun yıkılarak eritilmesi sağlanır. Mezoterapi uygulaması düzenli egzersiz ve diyet ile desteklenerek daha kalıcı sonuçlar elde edilmesi sağlana- bilir. NİSAN 2021 95

SPOR Futbol Emre SARI yazdı! Nelere Kâdir!Ankara Günümüzde bildiğimiz 1950 dünya kupası futbol ve Brezilya beraberlik klasik sarı forma tarihinin mihenk taşla- halinde bile şampiyon o günden sonra rından biridir. Fut- olacaktı. Her şey ha- tasarlandı. O günkü bolun asla sadece zırdı tüm Brezilya seyirci rekoru bir futbol olmadığı- şampiyonluk için daha asla kırılamadı. nın kanıtıdır. Bir emindi. Tam 174 Futbolu 22 adamın ulusun kaderi- bin kişi Mara- bir topun peşinden dir. Brezilya cana stadını koşması olarak tarihinin doldurdu. nitelendirenlere yeniden ya- (Bunun, aslında en güzel zılması de- biletli seyirci cevap bu maçın mektir. Birçok sayısı oldu- kendisi. ülke kaderini ğu, asıl sayı- silahla, tankla nın 200 binin tüfekle yazarken üzerinde oldu- Brezilya halkı ğu söyleniyor futbolla yazmıştır ve bu bir dünya tarihini. Hani deriz rekorudur) Başla- ya hep her Türk rına geleceklerden asker doğar işte her habersiz bir şekilde Brezilyalı da futbolcu maçı beklemeye baş- doğar. Anne karnın- ladılar. Brezilya ikinci dan attığı tekmelerle yarı başında bulduğu başlar futbol hayatı bir Brezilyalının ta ki son golle 1-0 öne geçti artık nefesine kadar! bayram havası vardı Ma- racana’da. Ancak işler hiç- KADERİN DEĞİŞTİ YER te öyle olmadı. Uruguay 66 ve 79. Dakikalarda attığı 1950 yazı gelip çatmıştı. gollerle maçı 2-1 kazandı Dünya bir savaştan çıkmış ve Dünya Kupasına uzandı. kış uykusundan yeni uyanı- İkinci golde Brezilya kalecisi yordu. Milyonları peşinden Barbosa’nın büyük hatası koşturan futbolda da artık vardı. Adeta bir ulusun kaderi meşin yuvarlağın dönme vak- onun ellerinden kayıp gitmişti. ti gelmişti. Futbol en sevildiği Tüm stat buz kesti. yerde Brezilya’da dünya ulusları buluşacaktı. Garip Hatta Brezilya halkı bu günü bir fikstürle oynandı turnu- milli felaket olarak adlan- va, 13 takımlı kupada 4 dırdı. Brezilya’nın Hi- takım Brezilya, Urugu- roşima’sı olarak sayan ay, İspanya ve İsveç bile oldu. Uruguay’da final grubuna kaldı. heyecandan kalp krizi Son maçlar öncesi geçirip 3 kişi haya- Brezilya 4,Urugu- tını kaybetti. Bre- ay 3 puandaydı zilya’da tribünde intihar edenlerin 96 NİSAN 2021

Emre SARI yazdı! dahi olduğu konuşuldu. Hatalı golü yiyen Hatalı golü yiyen Futbola bu gözle bakanlar bir Picasso tab- SPOR S kaleci Barbosa günlerce evinden çıkamadı. kaleci Barbosa losuna da boya ve çerçeveden ibaret derler 1994 yılında milli takım kampını ziyaret günlerce evinden sanırım. Bilmezler ki içinde ne hikayeler etmek istemiş ancak ona bile izin veril- çıkamadı. 1994 yılında ne derinlikler barındırır o tablolar işte memiştir. Brezilya Milli takımı uğursuz milli takım kampını futbolda aynen öyle. Bir ulusun kaderini saydığı beyaz formasını biri daha asla ziyaret etmek istemiş bile çizecek hatta iki ülke arasında savaş giymedi. ancak ona bile çıkaracak kadar tehlikeli bir oyundur izin verilmemiştir. futbol. Ama biz gene de futbola bir oyun Günümüzde bildiğimiz klasik sarı forma o Brezilya Milli takımı olarak bakıp içinden tatlı hikayeler dersler günden sonra tasarlandı. O günkü seyirci uğursuz saydığı beyaz çıkarıp öyle sevelim. rekoru bir daha asla kırılamadı. Futbolu 22 formasını biri daha adamın bir topun peşinden koşması olarak asla giymedi. A Milli Takımımız 1950 de yapılan turnu- nitelendirenlere aslında en güzel cevap bu vaya katılma hakkı kazandı. Maddi yeter- maçın kendisi. sizlik ve uzun yol sebebi ile Brezilya’da gidemedi ve turnuvada yer alamadı. NİSAN 2021 97

ŞİİR Şark Ömer Faruk ARLI “Fakat bizim memlekette aranan kaybolur. yazdı! Şark oturup beklemenin yeridir. Biraz sabırla, her şey ayağınıza gelir.” Ankara Ve Anadolu’nun Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait sözde ge- parçalarında yaşayanların yüzünde ya da olmazsa olmazı “Şark çen “Şark” kelimesi, günlük hayatımızda kollarında görülen, iyileşince de iz bırakan köşesi…” Bahsi sıklıkla kullanılmaktadır. Arapça kökenli bulaşıcı çıban için kullanılan “Şark çıbanı” geçen sınırlarda kelimenin telaffuzunda ilk akla gelen hiç ifadesi buradan gelmektedir. gözlenen dekorasyon şüphesiz, yön bildiren ve en bilindik adıy- kültürüne verilen, la “Doğu” anlamıdır… Elbette, bunlarla sınırlı değildir “Şark” tarihi de çok eskilere meselesi… Şarkın sefalet çekenlerini dile dayanan gelenek… Osmanlı döneminde, “parıldamak” an- getirmek için de “Esafil-i Şark” tabiri kul- lamında da kullanılan kelimeye en derin lanılmıştır. manayı veren husus ise, Avrupa kültürü- nün dışında yer alan Müslüman ülkelerini Ve Anadolu’nun olmazsa olmazı “Şark kapsamış olmasıdır. Doğu’dan kasıt, güne- köşesi…” Bahsi geçen sınırlarda gözlenen şin aydınlığıdır. Bu itibarla, edebî kalem- dekorasyon kültürüne verilen, tarihi de lerce “Doğu Medeniyeti” diye de tasvir çok eskilere dayanan gelenek… edilmiştir. Hâlen yaşatılmakta olan kültür sayesin- Yurdumuzun doğu bölgelerinde yer alan, de, başta ülkemiz olmak üzere dünyanın İran, Hindistan ve Kuzey Afrika toprak birçok yerinde Türkler evlerini ya da iş 98 NİSAN 2021