भयकथा संग्रह

bतlया डोˆयात डोळे घालनू बघा, एक रZताची रेघ काह4 सेकं दासाठt का होईना पण bतlया डोˆयात उमटल4 तर ती सवु दना असू शकत.े ह4 कथा अशीच चालत आलेल4 आहे, यगु ानयु गु े, पण.... आपMया बRदल कु णी माह4ती कƒन घेतोय, हे bतला कळाले तर ती bतथे पोहोचत.े ती आल4, gखडक[बाहेर उभी राPहल4 तर4 gखडक[ची बंद तावदाने bतlया ¤वासाने हलायला, वाजायला लागतात. पडRयाची सळसळ आपोआप वाढत जात.े घरभर अधं ाराlया आकृ Xया Pदसायला लागतात. संपणू a शातं ता असताना अगद4 हळूवारपणे कसले कसले आवाज कानावर पडायला लागतात. घाबƒ नका, मला तLु हाला घाबरावयाचे नाह4, ओठ कोरडे पडले तर ओठांव)न जीभ Nफरवा. होय, आता Nफरवनू बbघतल4 अगद4 अशीच. असो. कोसळणारा पाऊस, ता)@याने मसु मसु लेल4 ती, ओल4 .चबं , आपMया के सानं ा झटकत दार4 आल4 क[ अनेकांना bतला घरात vयायचा मोह होतो. धो धो पावसात कधी ती तमु lया गाडीला हात देईल. bतlया )पावर भाळून तLु हाला bतला …ल\\ट दे@याचा मोह होईल, पण लrात असू Rया ती सवु दना असू शकत.े bतlया सÏदयावa र ल‡ु ध होऊन, मनात वासना bनमाaण झाल4 bतlयाशी लगट करायचा ~यXन कराल आgण ती सवु दना असेल तर bतचे उ—ण ©ंगृ ाराने भरलेले श‡द ऐकताना, अचानक तमु lया कानातनू रZत येईल. ती टक लावनू तमु lयाकडे बघत बसल4 आgण नजरानजर होऊन Xयात फZत वासना Pदसल4 तर डोˆयात रZत साठायला लागेल. एक मादक त)णी शजे ा)न चालल4 bतचा गंध ¤वासात भ)न vयावा Lहणनू तLु ह4 जोरात ¤वास घेतला आgण ती सवु दना असेल तर नाकातनू रZत येऊ शकत.े सावजa bनक Pठकाणी वावरताना लrात vया, कु ठल4ह4 अनोळखी h0ी जशी अनोळखी राहू शकत,े तशीच ती सवु दना सRु धा असू शकत.े 50

आता ह4 कथा वाचताना सRु धा, सु व द ना.. bतथेच, तमु lया शजे ार4, आसपास असू शकत.े झटकन अधं ार होईल, काळोख पसरेल , सदु वनाचे हाhय ऐकू येईल, bतlया परु ता उजेड पसरेल, bतlया )पाने तLु ह4 चक[त †हाल, ल‡ु ध †हाल, तLु ह4 त)ण असा नाह4 तर वRृ ध. मतीगंगु होऊन bतला पाहत राहाल,पण सावधान! रा0ीचा दसु रा ~हर संपत येतोय का ते बघा. सवु दना bतlया मळु )पात जा@याची वेळ तर होत आल4 नाह4 ना? सवु दनाचा धोका प)ु षानं ाच आहे असे नाह4, hवतः पेrा जाhत संदु र Pदसत असलेल4 h0ी सवु दनाला पसंत नाह4. Xयामळु े bतlया सÏदयाaची ~शंसा न करता समो)न bनघनू गेलेल4 h0ी bतला खपत नाह4. सवु दना बRदल सागं @यासारखे खपू काह4 आहे. पण... तLु हाला hवतःला सवु दना पासनू वाचवायचे असेल तर मोठ मोŸयाने खाल4ल म0ं Lहणत रहा... \"ऊँ ऐं Ó4ं ©ीं Óां Ó4ं Óूं ÓÐ ऊँ नमो भगवते महाबल परा«माय भतू -~ेत ,पशाच-शाNकनी-डाNकनी-यrणी-पतू ना-मार4-महामार4, यr राrस भरै व बेताल ‰ह राrसाPदकम ् rणेन हन हन भजं य भजं य मारय मारय …शrय …शrय महामारे¤वर )˜ावतार हुं फž hवाहा। ओम ् शातं ी: शांती:\" डॉZटरानं ी पोhट पणू a वाचल4, आgण ते मोठमोŸयाने हसायला लागले. \"अहो, काय हे तLु ह4? कसल4 सवु दना? हा मान…सक आजार आहे.िhकझोšे bनया!! यात )Wणांना जाhत ~माणात भास होतात आgण भीतीदायक सावMया Pदसतात. या आजारामळु े )Wणाlया ,वचारामं uये, भावनामं धे आgण †यवहारात लrणीय बदल जाणवतात. कसMया पोhटमधे ,व¤वास ठे वता? …शकलेल4 लोक आहात ना तLु ह4? 51

\" डॉZटर हसनू bनघाले. ते †हराSं यातनू जात होते तोच Xयानं ा समो)न एक अbतशय संदु र, मादक, त)णी, मोहक चाल4ने येताना Pदसल4. डा◌ॅZटर –—ट4¹म झाMयासारखे bतlयाकडे बघतच राPहले. bतचे मा0 लr न†हत.े ती त)णी Xयानं ा ओलांडू न पढु े bनघनू गेल4. डा◌ॅZटर के बनमuये आले. हात धतु ले आgण सहज मान वर करत समोरlया आरशात पाह4ले तर Xयांlया नाकातनू रZत येत होत.े Xयांना आरशात bतच त)णी Pदसल4. Xयानं ी झटकन मागे वळून बbघतले तर bतच त)णी Xयांlया के बनlया दारात उभी राहून Xयांlयाकडे पाहत हसत होती. bतlयाकडे बघताच....डा◌ॅZटरांचा चेहरा पांढऱा फžट पडला आgण कोरSया ओठातनू कसेबसे श‡द बाहेर पडले होत,े स.ु ....व....द....ना......������������������ एक …मbनट!!! कथा सपं ल4 आहे, पण हे तमु lया नाकातनू रZत कसे? सवु दना???? bतथेच....कु ठे ..... .......... अ„वनाश अवती. 52

'सळसळ' बाहेरlया धवु ांधार पावसातनू घरापयत™ खरे तर ती Nकं काळी ऐकू यायचं काह4 कारण न†हतं. पण ताXयाने माडातनं ठोकलेल4 ब•ब मागे परसात बसलेMया शकं रलाह4 ऐकू आल4. ‘मेMया ताXयाचा आवाज हा..!! कु ठे कडमडला Lहातारा..? ते पण अशा पावसात..?’ असे Lहणत Xयाने हातातला अधाa सोललेला नारळ तसाच टाकू न Pदला आgण घरातनू बाहेर अगं णाकडे आला. ताXयाचा आवाज ऐकू न आzपा आgण शकं रची बायको शारदा पडवीमधे येउन काय झालं असावं याचा अदं ाज घेत होत.े शकं रला पाहून शारदा Xयाला Lहणाल4.. ‘आहो..पायात रबर4 बटु घाला ते आधी..काट4 आgण ब◌ॕ टर4 vया..मेला पाउस एक असा..Xयात रा0ीचे लाबं डे Nफरतात माडातनू ..†यविhथत बघत जा खाल4..’ बायकोचा हा काळजी कर@याचा hवभाव शकं रला नवा न†हता. मकु ाटपणे Xयाने पाय रबर4 बटु ात घालनू , पडवीत कोप-यात ठे वलेल4 लांब काठt घेतल4. आतनू शारदाने आणनू Pदलेल4 ,वजेर4 घेउन आgण डोZयावर zल◌ॕ hट4क पोते घेउन तो पावसात बाहेर पडला. 53

‘हजार वेळेला सागं ीतले या ताXयाला..मागे परसात संडासात मतु ायला जात जा Lहणनू ..पण गडी ऐकणा-यातला नाह4…जाणार मेला Xया माडातच..’ असे आzपाने ताXयाला Pदलेल4 …शवी शंकरला जाता जाता कानावर पडल4. हे मा0 खरे होत.े मागे असाच माडात ,वधीला गेला असताना ताXयाला ,वचं ू चावला होता. त|†हापासनू शकं रनेह4 Xयाला बजावनू ठे वले होत.े पण प…लकडे सखाराम कडे जाउन येतो Lहणनू तो आzपा आgण शकं रचा डोळा चकु वनू लघवीला माडातच जायचा. ताXया हा शकं रचा चलु ता..आzपाचा मोठा भाउ.. बन लWनाचा असMयाने मागे बायका पोरं कु णी न†हती Xयाला. Xयामळु े शकं रकडचे रहायचा. शंकरकडे सगळे शते ीत खपणारे. दोन एकराचा डाग होता..Xयात तो भातशते ी करायचा..घरचा भाजीपाला ,पकवायचा. …शवाय नारळा पोफळीचा माड होता..,पढ4जात. दपु ार4 ताXया bतथेच ताणनू Rयायचा. माडावर ,वशषे ~ेम होतं Xयाच.ं ,वजेर4lया ~काशात .चखल तडु वत शकं र माडात आला. gझLमाड पाउस, पणू a काळोख Xयामळु े ब◌ॕ टर4lया ~काशाबाहेरचं काह4 Pदसत न†हतं. रबर4 बटु .चखलात )तत होत.े तर4ह4 होईल bततक झरझर तो माडापयत™ आला.. ‘ताXया…ए ताXया…’ Xयाने हाक Pदल4. माडाlया मधोमध Xयाला आणखी एका ,वजेर4चा ~काश Pदसला. तो पळत पळत bतथवर गेला. ,वजेर4 आडवी पडल4 होती. bतlया शजे ार4 ताXया उताणा पडला होता. ,वजेर4चा ~काश समोरlया माडावर पडू न परावतCत होउन ताXयाlया चेह- 54

यावर असा पडला होता क[ Xयाlया रापलेMया चेह-यावरचा भेसरू पणा अजनू च जाणवत होता. ताXयाचा चेहरा काळा bनळा पडला होता. त•डातनू फे स येत होता. तवे œयात शकं रला समोरlया पोफळीlया झाडामागे काह4 सळसळ जाणवल4. Xयाने ,वजेर4 bतकडे रोखल4. Xयाचा ¤वास अuयातa रोखला गेला. ‘फु रसsं ssपsु हा एकदा फु रसं…आईचा घो..Pहlया..’ असं Lहणत तो पटकन खाल4 बसला. ताXयाचा छातीवर हात ठे उन Xयाने ¤वास पाPहला.हात हातात घेउन नाडी तपासल4.. खेळ सपं ला होता… ताXयाचे ~ेत उचलनू तो घर4 घेउन आला. Xयाला लांबनू येताना पाहून आzपा ‘ताXया..अरे काय झालं ताXयाला..’ असं ओरडतं पावसात Xयाला सामोर4 आला. Xयाlया ~¤नाथकa म˜ु ेकडे पाहून शकं र फZत Lहणाला..’फु रस…ं ’ ‘रवळनाथा... ‘ पडवीत खाल4 ठे वलेMया ताXयाकडे पहात अzपा मटकन खाल4 बसत Lहणाला ‘तर4 सागं ायचो ताXयाला.. रातlयाला माडात जात जाउ नको. शवे ट4 †हायचं तचे झालं..फु रशाने बदला घेतला.’ त•डाला पदर ध)न रडणा-या शारदाला पहात शंकर आzपाला Lहणाला ‘गपा हो आzपा..उगा काह4 तर4 बोलू नका..सापांना काह4 नसतं बदला बदला…ते फZत …शनेमात दाखवतात…आgण आपMया कोकणात फु रशांची कमी आहे का? दसु रंच कु ठलं फु रसं असेल तर...? उगाच बाया पोरांlया मनात काह4तर4 भरवू नका बदला वगरै े…’ खाल4 चाललेMया ग•धळाचा आवाज ऐकू न वरlया खोल4तनू डोळे 55

चोळत उठू न आलेMया दहा वषाalया आपMया मलु 4कड,े वसधु ा कडे पहात शकं र Lहणाला. चार मPहsयापवू C ताXया आgण आzपाने सuं याकाळी घराबाहेर Nफरणा-या एका फु रशाला …मळून मारला होता. माद4 फु रसं होती ती. बहुधा पोटु शी होती. पोटात चार पाच ,पलं होती bतlया. bतlयाबरोबर फु रशाची ,पलंह4 मेल4 होती. नंतर आzपा नेहमी ताXयाला Lहणायचा ‘पोटु शी फु रसं मारायला नको होतं ताXया आपण..चकू झाल4 ताXया Lहणायचा ‘आता bतlया त•डाने सांगल क[ sहाई ती..मी पोटू शी हाय Lहणनू …नसतं मारलं bतला..!!’ ताXया हसायचा आgण आzपाची टर उडवाय ‘अरे काय आzपा..लहान पोरागत बोलतो त.ू . आपMयाला साप मारताना कळतं का हे समदं.... साप तो साप..ठे चायचाच Xयाला…अरे आपMया Pदगुला पण कळतं त’े शंकरचा सात वषाaचा धाकटा मलु गा Pदगंबरने Xया Pदवशी येउन शवे ट4 एक दगड उचलनू एका ,पलावर टाकला होता आgण Xयाची तडफड थांबवल4 होती. ताXया Xयाचे उदाहरण Rयायचा. दसु -या Pदवशी ताXयाला अWनी देताना आzपाला राहून राहून ती मेलेल4 मादा फु रशी आgण bतची ,पलं डोˆयासमोर Pदसत होती. ताXया गेMया Pदवसापासनू वाडीतMया लोकांमधे चचाa स)ु झाल4. फु रशाlया माद4ला आgण ,पMलांना मारलं तर फु रशे डु ख धरतात. मारणा-यांना सोडत नाह4त अशी कु जबजु शकं रlया घरlया कानांवर येउ लागल4. बारावी पास शकं रला अशा भाकड 56

कथामं धे ,व¤वास न†हता. पण आzपा आgण शारदा मा0 आता …भउन राहू लागले होत.े शारदाने तर नव-याला आgण पोरांना Pदवेलागणीनंतर घराबाहेर पडायची नाह4 अशी सZत ताक[द Pदल4 होती. शते ातल4, माडातल4 कामं उरकू न शंकरह4 Pदवसा उजेडी घर4 परतत होता. एक अनामीक …भती घरात सवाl™ याच मनात दाटल4 होती..मलु ाlं याह4. वसु आgण PदWया लहान असले तर4 Xयांlयापासनू या गो—ट4 लपनू न†हXया. Xयाlं या शाळेतह4 वाडीतल4 दोन तीन मलु े मलु 4 होती जी सतत फु र¤याने कसा बदला घेतला ते उघड बोलनू दाखवायचे. वसु शाळेतनू येताना PदWयाचा हात ध)न थेट घर4 झपझप चालत यायची. PदWयाला खेळू वा र|गाळू Rयायची नाह4. दोन मPहsयानतं र एक Pदवस शाळेत वगa चालू असताना शजे ारचे सखाराम आजोबा Xयानं ा शाळेतनू vयायला आले. PदWया तर शाळेतनू लवकर सटु लो Lहणनू खशू झाला होता. सखाराम पोरानं ा काह4 बोलला नाह4. वसलु ा मा0 सखाराम आजोबाlया चेह-याव)न काह4 तर4 अघट4त घडMयाचे लrात आले होत.े पण PदWयाने घाब) नये Lहणनू bतनेह4 कारण ,वचारले नाह4. bतने PदWयाचा हात घžट धरला आgण ती सखाराम आजोबाlया मागोमाग घराकडे bनघाल4. घराजवळ येताच लोक आपMयाकडे बघत काह4 चचाa करताहेत याची जाणीव वसलु ा झाल4. 57

घरात येइपयत™ पणू a रhता माणसांनी भ)न गेला होता. घरातल4 रडारड बाहेरपयत™ ऐकू येत होती. वसु व PदWया घरात …शरताच परत बायकांनी कMलोळ के ला. समोर आzपा शांतपणे झोपले होत.े . पण कधीह4 न उठ@यासाठt... नेहमी~माणे गणू ठकारा कडू न तयार नारळ झाडाव)न काढू न घेत असताना फु र¤याने आzपाचा काटा काढला होता. Pदवसा, आजबु ाजलू ा लोक असताना फु रसं येइल अशी कMपनाह4 आzपाने के ल4 नसावी. पण शंकरने वारंवार सागं नु देखील माडात जाताना पायात गमबटु न घाल@याचा पŒरणाम Lहणनू आzपा आज िजवाला मकु ला होता. आzपाlया अXं य,वधीनंतर शंकरने घरात नागदेवाची पजू ा घातल4. 'सपa जातीची इडा ,पडा टळो' अशी ,वनवणी करत तीन भटजी व वाडीतMया आजबु ाजlू या लोकांना बोलवनू जेउ घातल.ं ”यानं ी माद4 फु र¤याला मार@याचा गुsहा के ला होता Xयांनी तर Xयाची …शrा भोगल4 होती. आता तर फु रसं माUया घराचा डू ख सोडले असं Xयाला वाटलं. पण तर4 अधनू मधनू तचे फु रसं Xयाला घराlया आसपास Pदसायचं व Xयाlया अगं ाचा थरकाप उडायचा. कारण Xया माद4lया ,पलांवर शवे टचा दगड Xयाlया छोžया PदWयानेच तर घातला होता. 58

पाउस सपं नू Pहवाळा लागला होता. Pदपावल4 नकु तीच संपल4 होती. पोरांlया शाळानं ा अजनू सžु ट4 होती. चार Pदवस आXयाकडे गेलेल4 वसु एस ट4 ने परत आल4. गावाlया मnु य चौकात उत)न ती आपल4 ,पशवी सांभाळत घराकडे रमत गमत bनघाल4. येताना वाटेत Xयांची शाळा लागल4. शाळेत एक चZकर मारावी असा bतला ,वचार आला पण आता सžु ट4त कोण शाळेत नसणार असा ,वचार क)न ती तशीच पढु े bनघाल4. Xयांlया शाळेlया कं पाउं ड मधे एक Pठकाणी …भतं थोडी पडल4 होती. शाळा स)ु असताना कधी कधी मलु bतथनू ये जा करायची. पढु े जाता जाता bतची नजर सहज Xया …भतं पडलेMया जागेकडे गेल4. bतथे bतला कसल4शी सळसळ जाणवल4. bतने पाPहलं तर ते फु रसंच होतं...जे आत शाळेत bनघालं होतं.. ती पटकन धावत धावत घराकडे आल4. घर4 आMया आMया ती आईlया गˆयात पडल4. आXयाने bतला Pदलेला Šसे , खाउ bतने आईला दाखवला. मग PदWयाला आXयाने Pदलेले कपडे Xयाला दे@यासाठt bतने PदWयाला हाक Pदल4. 'अग Pदगु नाय ना घर4...' bतची आई Lहणाल4. 'घर4 नाय..मग कु ठं य तो..' वसनु े घाबरतच ,वचारलं.. 59

' अगो इथंच गेलाय..तो अन शजे ारचा राहुMया दोघं शाळेत काय नोट4स लागल4 का ते पहायला गेलेत आताच.. येइल इतZयात...' PदWया शाळेत गेलाय हे ऐकताच वसु चरकल4. ,पशवी व कपडे bतथेच टाकू न 'PदWया PदWया..' असं ओरडत वसु शाळेकडे पळत सटु ल4... ®© सनु ील गोबरु े 60

कोण होतं Fतथ?ं वेणा नद4lया तीरावर दोsह4 बाजनू ी ब{याच शते ज…मनी होता.Xया शते ावं र जायला, मांडगावं हून …शवनीला जाणारा फZत एकच राhता होता.…शवनी नद4पल4कडlया तीरावर होतं.उsहाˆयात नद4वर कlचा पलू बांधत असतं,पावसाˆयात ड•गा चालायचा,अन Pहवाˆयात नद4lया पा0ातनू जावं लागत असे.टोगंळा भर पा@यात जावं लागे.Xयामळु े Pदवसा ~काश असेपयत™ सवa लोक जा ये करत आgण आपआपले †यवहार पार पाडत असतं. नद4lया पा0ातनू दोsह4 bतरावं रन बbघतलं क[,पी†ह4सी पाईपlया वेगवेगˆया कलरlया रांगा Pदसतं. Xयाला …ल\\ट इर4गेशन Lहणतात Lहणजे पा@यातनू पाणी …ल\\ट करायचं अन शते ाला Rयायच.ं खेSयात electricity चा काह4 नेम नसे.Lहणनू लोकानं ी शते ात मोठमोठे हौद के ले होत,े Xयात पाणी भƒन ठे वीत असतं.Pदवसभर लागलं तसं पाणी Rयायचं असं काम असे. Pहरामणची 8 एकर शते ी होती. Xयाची पणू a शते ी नद4lया काठाकाठान होती.पण नद4पासनू खपू वर होती, Xयामळु े बाजlू या काह4 शते ात कधी कधी पाणी येई,पण याची शते ी कधी बडु ायची नाह4.लोक Lहणायचे , Pहरामणचं शते Xयाच वेळा डु बेल जे†हा जगबडु ी होईल.रोज Pहरामण लवकर लवकर आपल4 कामं आटोपनू bनघत असे, आज जरा उशीरच झाला होता.Xयामळु े Pहरामण झपझप पावलं टाकत bनघाला.कारण आज Xयाला घर4 परतायला चZक रा0च झाल4 होती.Xयानं नद4वर4ल पाणी …ल\\ट कर@यासाठt लावलेल4 मोटार द)ु hत करायला काढल4 होती. ती लवकर द)ु hत होई ना.ती सधु रMयावर ती Nफट करायला एक तास लागला.उघडू न ठे वलेल4 मोटार तशीच ठे वनू जाता येत न†हतं. कारण शते ात झोपडी Nकं वा खोल4 न†हती क[,”यात तो ती उघडलेल4 मोटार ठे वू शके ल.Xयाlया मनात येऊन गेलं क[ आज बलै गाडीतनू मोटार घर4 नेल4 असती आgण उRया आणनू Nफट के ल4 असती तर 61

बरं झालं असतं. मोटरमळु ेच Xयाला खपु वेळ झाला होता.Xयाने घSयाळात बbघतल,ं रा0ीचे बारा वाजले होत.े Pहरामणlया मनात आलं आज चांदणं कां Pदसत नाह4 बवु ा, असा ,वचार आला. मग लrात आलं आजी सकाळी सकाळी बोलल4 होती.“Pह{या,आज शते ातनू लवकर घर4 ये बाबा.Xया पटोMयाlया बंडू ला आgण आठ वषाalया लेकराला Xयाlयाच शते ाजवळ,रhXयाकाठlया बाभळीत मारलं हुत बघ रानडू करान.ं मी भेव नाह4 दाखवत तलु ा.उशीर झाला तरं काळजी vये, काठt ठे व जवळी Lहणते मी.जसा हा ,वचार Xयाlया मनात आला तशी Pहरामणची पावलं अजनू झपझप चालू लागल4.Xयाlया शते ापासनू गावाचे अतं र 8 Nकमी होतं.Xयाला बँके तMया सायबानं घडयाळ आणनू Pदलं होतं.खास Xयाlयासाठt आgण Lहणाले “हाताला लावनू ठे वत जा.रा0ीlया अधं ारात कु ठ Pदसणार आहे, Nकती लांब राहयलं गांव त,े या घSयाळात सोय आहे,कार सारखं ~Xयेक }4प अडॅ जhट करायसाठt बटन.Xयानं बbघतल,ं तर तो बरोबर 2.4 Nकमी आला होता.Lहणजे Xया पटोलेlया शते ापाशी आgण Xया बाभळीlया झाडा पासनू दोनशे पावलं दरू होता. आता पावलांचा वेग कमी झाला.Ýदयाची गती वाढल4 होती आgण धडधडह4.ते ददु §वी झाडं अन शते ं Pहरामणlया उज†या हाताला होतं. ते आलेलं पाहून तो जरा डा†या हाताला सरकला. पावलाचं ा वेग मदं ावला. एवœयात आवाज आला. gख sgखs gखs gखs gखs खर कऱ् रर रर रर. Pहरामणला वाटलं आधी फZत रानडू कराची भीती होती. Xयाला bनपटला असता मी, 80 Nकलोचा मदa गडी होता. पण भतू ! भतु ापढू े काह4 नाह4 चालणार. ना ॲ‡ज ना चेhट ना हैट. या ,वचारात झाडाजवळ तो पोहोचला.अचानक Pदवाळीlया Pदवसातं झाडावर जसं लाइPटगं असतं झाडावर चमकल पण अगद4 rणापरु त आgण झाडाlया मागून Xयाला आवाज आMयासारखं वाटलं. “दादा आला,छान झालं.छान झालं,छान झालं” असा ईको वातावरणात घमु ला. पण ~Xयrात मा0 Xया झाडाचं खोड असं दोन ओठानं ी ओरडत आहे असं भासलं. Pहरामण पळू लागला.तर “दादा, दादा, दादा थांब. पळू नकोस दादा, तलु ा 62

बोलावत आहेत,बाबा.” Pहरामणची पाठtमागे वळून पाqयची PहLमत होईना.एवœयात हूरassहूहूहू,हूरasssहूहूहू असा सोसाžयाlया वा{याचा आवाज आला.अन मग पsु हा लहान मलु ाचा आवाज “दादा, दादा,दादा थाबं , पळू नकोस दादा, तलु ा बोलावत आहेत,बाबा” आgण पनु ः हूरassहूहूहू,हूरasssहूहूहू असा सोसाžयाlया वा{याचा भयानक आवाज आgण सोबत जोरात वारा आला. Xयाला एकदा वाटलं क[ पाठtमागे पाहावं,Xयाला आठवलं क[ गावक{यांनी कु ठMयाह4 अवhथेत मागे वळून पाहू नकोस असं अनेकदा बजावलं होतं.गावकर4 एकमेकानं ा या झाडाबRदल आgण Xयाlया फांRयांमuये असणा{या भतु ाटक[बRदल सांगत असतं.,व.च0 आवाज, चमकणारे Pदवे आgण ,वलrण –¤याबं Rदल देgखल गावकर4 एकमेकामं uये बोलत असतं. तथा,प, Pहरामण एक †यवहार4 माणसू होता आgण Xयाने नेहमीच या कथांना के वळ अधं ©Rधा Lहणनू नाकारले होत.े तो hवतःशीच ,वचार करत होता, \"भतू ं ? हा ! मखू पa णा! हा फZत वारा आgण छाया ~काशाचा खेळ आहे असं तो Lहणायचा.\" आज तो ~Xयr अनभु व घेत होता. तो Pहमं तीने पढु े जाऊ लागला त†े हा बाजlू या झाडीमधे Xयाला एक ,व.च0 सळसळ जाणवल4. आता Xयाला दरदƒन घाम फु टला होता. Xयाने भीती झटकू न टाकल4 आgण bनधाaराने चालत राPहला.अचानक सगळीकडे एक वेगळाच अधं ार दाटतोय असं Xयाला वाटू लागलं. Xयाlया बाजlू या झाडीतनू कु णी तर4 चालत असMयाचं Xयाला जाणवलं. तो झाडीजवळ जाऊन पहाणार इतZयात Xयाला एक मदं कु जबजु ऐकू आल4 आgण Xयाlया अगं ातनू घामाlया धारा वाहू लागMया,अगं थरथर कापू लागले.Xयाचे Ýदयह4 धडधडत होतं आgण Xयाने hवतःला पटवनू दे@याचा ~यXन के ला क[ ह4 के वळ Xयाची कMपनाशZती आहे. पण तवे œयात ~काशाचा एक झटका Xयाlया डोˆयावं र पडला आgण Xयाने आपले लr झाडाकडे वळवले. तो घाबरलेला असMयाने, Xयाला एक लहान आgण एक मोठt पांढर4 आकृ ती,फाRं याजं वळ हवेत तरंगताना Pदसल4, Xयाची नजर Xयाlयावर gखळल4. Pहरामणला भीतीने ‰ासले 63

होत,े पण Xयाला Xयाची कमजोर4 भतू ाला दाखवायची न†हती. सगळी Pहमं त एकवटू न तो ओरडला, \"कोण आहेस त?ू या झाडाला का लटकलास ?\" ती भतु ाची आकृ ती काह4 बोलल4 नाह4,पण Xयाला जवळ ये@यासाठt इशारा के ला. Pहरामण rणभर सकं ोचला, पण कु तहू लाने भीतीवर मात के ल4 होती.सावध पाऊल टाकत Xयाने पsु हा ,वचारले, \"काय हवयं ?\" भतु ाने झाडाखाल4 पडलेMया एका लहानशा, खराब झालेMया डायर4कडे लr वेधले. थरथरXया हातांनी Pहरामणने ती डायर4 उचलल4 आgण पानावं र4ल …लह4लेले वाचायला स)ु वात के ल4. वाचताना Xयाlया डोˆयात अ©ू तरळले आgण Xयाला समजले क[ ती भतू ाची जोडगोळी Lहणजे मारले गेलेले बापलेक,बंडू आgण Xयाचा मलु गा सजं ू होता.Xयांना रानडू कराने न†हे तर ”याचं ी नावं Xया डायर4त …लPहल4 होती, Xया गावक{यांनी मारलं होतं. सहानभु तू ीने भारावनू , Pहरामण Lहणाला, \"मला तमु lयाबRदल खेद वाटतो. तLु हाला शांती …मळवनू दे@यासाठt मी काह4 कƒ शकत असMयास, मी ते जƒर करेन.\" भतु ाचा रौ˜पणा मावळला आgण मोठे भतू गावाlया सीमेकडे इशारा करत होत.े Pहरामणला समजलं क[ भतू ाची इlछा आहे क[ Xयाने डायर4 Xयाlया कु टुंबापयत™ पोहोचवावी. Xयाने Xयास होकार देऊन भतू ाची शवे टची इlछा पणू a कर@याचे वचन Pदले. भतू ाशी एक ,व.च0 संबंध ~hथा,पत झाMयाची जाणीव Pहरामणला झाल4. बडं ू lया कु टुंबाlया घर4 चालत गेला. बडं ू lया बाबानं ा,नानासाहेबांना ती डायर4 नेऊन Pदल4.पटोले कु टुंबीयानं ा या गो—ट4चा धZका बसला क[ Xयाचं ा बंडू आgण Xयाचा मलु गा संजचू ा मXृ य,ू रानडु क{याlया हMMयाने झाला न†हता तर गावातील ~bति—ठत मंडळींlया मलु ाचं े हे कृ Xय होत.े याचा अथa बडं ू आgण Xयाचा मलु गा संजचू ा मXृ य,ू रानडु क{याlया हMMयाने झाला ह4 sयजू देgखल Xया मारेक{यांनी जाणनू बजु नू गावात पेरल4 होती. बडं ू lया बाबानं ी,नानासाहेबानं ी ताबडतोब गावातील मोŸया 64

लोकानं ा आgण पंचायत सदhयांना बोलावनू घेतले.सगˆयाचं ा ,वचार घेतला.सगˆयानं ी एकमताने पो…लस ठा@यात Nफयाaद न•दवायला सा.ं गतले.नानासाहेब पो…लस ठा@यात ती डायर4 घेऊन गेले.पो…लसांनी Nफयाaद न•दवनू घेतल4 आgण तपास स)ु के ला. मuयंतर4, Pहरामणचा भतू ाशी सामना झाMयाची कहाणी ऐकू न गावकर4 थZक झाले. तो गावं ात ह4रो ठरला.सगळे Xयाचे धयै a आgण शौयa याबRदल Xयाचे कौतकु करत होत.े Pहरामणlया मनाला खपू समाधान …मळाले होत.े आपण दोन जीवानं ा आज शांती …मळवनू PदMयाचे ते समाधान होत.े पो…लसानं ी गsु qयाचा छडा लावनू आरोपी पकडू न Xयांना योWय ती …शrा …मळाल4.Xयानंतर Xया झपाटलेMया झाडाजवळ भतू असMयाचं कु णालाह4 वाटलं नाह4. बडं ू lया घरlयानं ी Pहरामणचे आभार मानले. Xया Pदवसानंतर Xया झपाटलेMया झाडाची कु णाला भीती वाटल4 नाह4 आgण bतथे जाणवणार4 हुरहूर वाटेनशी झाल4 होती. कारण ते झाडं आता एक िजवंत †यिZत आgण मतृ आXमा यांlयातील सबं धं ाचे hमारक Lहणनू ओळखले गेले. लेखक :साद नातु 65

साखळी साखळी… हॅलोsss मी ¤वेता! परवा मावशी सागं त होती तमु lया या ‰पु बRदल... तLु ह4 …सbनअर असनू सRु धा Nकतीतर4 अिँ Zटि†हट4ज चालू असतात ना तमु lया… लहानांनापण या ‰ुपमuये ए@}4 आहे असं कळलयं मला. पण अजनू थोडी वष™ आहेत मला Xयासाठt. सो, फZत आजlया Pदवसापरु ती मी सर~ाईज ए@}4 घेतल4 आहे तमु lया ‰पु मuये. कारण मला गो—ट सागं ायचेय… माझीच… तर झालं असं क[, Xया Pदवशी मावशी आgण मी बोलत होतो. ती bतlया आठवणी सागं त होती. वाटलं क[, ती सेम माUयाच वयाची झालेय क[ काय… मावशी सांगत होती क[, ``त†े हा मोबाईल सोडाच साधे लॅ@डलाईन फोनदेखील जेमतमे आले होत.े अगद4 जपनू वापरायचे असतात, या घरोघर4 …मळणा{या …शकवणकू [मळु ं ते फारसे वापरले जात नसत. मग घर4 परतायlया आधी, उRया Nकती वाजता खाल4 यायचे ते ठरायचं आgण bततZया वाजता आपापMया गॅलर4त उभं राहून एकमेक[नं ा हात कƒन खाल4 उतरायच.ं कु णी आलं नसेल तर Xयाlं या नावानं इतZया काह4 हाका मारायlया क[, घरातले वतै ागMयानं लगेचच ती म0ै ीण खाल4 आल4 पाPहजे. ब{याचजणी असतील तर मग तसे खेळ Nकं वा कमीजणी असतील तर तसे खेळ खेळले जायचे. रा”य vयायला-Rयायला जाhती-कमीची मेजॉŒरट4 Nकं वा दहा-वीस- तीस यापकै [ काह4तर4 एक कामी यायचे. Xयातह4 कु णीतर4 .चPटगं करणार4 bनघायची कधी. मग Xयावƒन जराशी कु रबरु होऊन खेळायला स)ु वात †हायची. न…शबानं कधी अगं णभर मोकळी जागा …मळाल4 तर मग साखळी Nकं वा सोनसाखळी खेळायचो. कMपना करा, दहाजणीचं ी साखळी तLु हाला आऊट करायला येतये Nकं वा सोनसाखळीची जोडी कु णाला आऊट करायचे याची झटपट खलबते करत आहे…`` 66

हे सगळं ऐकू न मला भार4च वाटलं. पण मी लWगेच Lहटलं क[, ``पण आता आLहांला खेळायला जागाच कु ठं ए? सोसायट4तMया गाSयाlं या पाNक™ गला जागा परु त नाह4. तर आLह4 साखळी कु ठं खेळणार?`` मान डोलावनू मावशी bतlया कामाला गेल4. मोबाईलवर पाPहलं तर संuयाकाळचे पाच वाजले होत.े मग एक मेसेज टाकला. सगˆयांचा होकार आला आgण आLह4 खाल4 जमलोसRु धा- ©Rधा, सलोनी, राजसी आgण मी. आमlया या ‰पु मuये साथकa , ओजस, साPहल, अsवयपण आहेत. पण हMल4 Xयांना N«के ट जाhत आवडायला लागलयं . सो, ते आज N«के ट खेळणार आहेत. मी मावशीनं सां.गतलेला `साखळी साखळी`चा गेम सां.गतला. बाक[lयांना तो लगेच आवडला. मग मीच ``रा”य`` घेतलं (मावशीनं सां.गतलेला श‡द बरं!) आgण Xयानं ा पकडायला लागले. अरे हो, सागं ायचं राPहलचं क[, लक[ल4, आज पाNक™ ग लॉटमuये आLहाला जागा …मळाल4. थोSयाच वेळात मी सलोनीला आऊट के ल.ं मग आLह4 राजसीlया मागं लागलो. जरा वेळानं तीह4 आऊट झाल4. मग नंबर लागला ©Rधाचा. बॉईज आमचा हा खेळ बघत होते N«के ट खेळताना. Xयांना तर तो लई भार4 वाटला. तपे ण आले आमlयात खेळायला. मग आLह4 चौघी साखळी साखळी Lहणत Xयानं ा पकडू लागलो. गोलमटोल अsवय लगेच आऊट झाला. नतं र नंबर लागला साPहलचा आgण Xयानतं र ओजसचा. आता साथकa ला आLह4 सातजण …मळून पकडू लागलो. जाम फाhटss फाhटss धावत होतो. साथकa आgण आमlयातला “डhटsस कमी होऊ लागला होता… साखळी…ssss साखळी… हेs हेss हेsss आLह4 जोरजोरात ओरडत होतो. साथकa लाबं लाबं पळायला बघत होता… जाम Lहणजे जाम म”जा येत होती खेळायला. bततZयात काह4 कळलचं नाह4… मला एकदम Pदसेनासचं झालं… 67

ओहोs… आईs गs… डोकं खपू दखु तयं माझं. ‡लाhट होतोय क[ काय डोZयाचा… काय झालंय काय मला… मी उठू न बघते तर आमlया घरात ह4s… गदŽs… पण एकाचाह4 आवाज नाह4… सगळे .चडीचzू प… अगद4 आमची गँगह4!!! हेss… आई आgण मावशीlया चेह{याला काय झालयं ?… बाबा कसा डोZयाला हात लावनू का बसलाय?… आ”जी-आजोबा आ¥ा का बरं झोपलेत? आgण डॉZटरकाका Xयानं ा का Lहणनू तपासतोय?… एs… एs… हॅलोss… मला सांगता का कु णी काय झालंय??… आईsssबाबाsss… आ”जीss… आजोबाss… मावशीss… डॉZटरकाकाsss तू तर4 सांग zल4जsss… bततZयात कु णीतर4 जाम Lहणजे जाम हळू आवाजात बोललं आgण ते नेमकं मला ऐकायला आल…ं ``काय झालं माPहतये का?… ह4 पोरं खेळत होती ना… तर Xया अमZयांची गाडी आल4 bतथ…ं Xयानं ा काय माPहती क[ पोरं खेळताहेत त…े काह4तर4 rणाधातa झालं… आgण ¤वेता खाल4च पडल4 क[… हो…ना… घाव अhसा वमC लागला क[… सगळंच संपल…ं मला तर सागं तानाह4 कससं होतएं …`` माय गॉड!!! Lहणजे मला लागलंयss… Lहणनू s Lहणनू चs माझं डोकं खपू खपू दखु तयं s… आईs…गs… bततZयात मला मी Pदसले!!! माUयावर †हाईट †हाईट पांघƒण घातलं होतं… हे अhसं गˆयापयत™ … फारच वाईट Pदसत होतं त…े मला एकदम लोsल4sss Nफल †हायला लागलं… आठवलं क[ पणजीआ”जी देवाघर4 गेल4 त†े हा असंच काह4तर4 होतं… मला भीती वाटेल Lहणनू नमhकार कƒन ©Rधाकडं पाठवलं होतं आgण मी घर4 आले त†े हा पणजीआ”जी bतथं न†हतीच… कु ठं sss कु ठं sss Lहणनू न†हतीच… ओहs मायs गॉडss… Lहणजे… मी… माझं… मलाsss… डॉZटरकाका कु णाला तर4 सांगत होता – िZलbनकमuये या माUयासोबत.. ¤वेताचं ``“डसी`` पाठवनू देतो… ते बोलणं ऐकू न इतका वेळ .चडीचzू प असलेले सगळे सॉिMलड जोरजोरात रडायला लागले… मग मलापण रडायला यायला लागलंs… मला तर अजनू खपू खपू वेळ साखळी साखळी खेळायचं होतं… हे ``“डसी`` कु ठू न मuयेच 68

उपटल…ं आईs… गs… बोल क[ माUयाशी काह4तर4… बाबाs… बघ क[ माUयाकड…ं मावशीs… तू तर4 सांग सगˆयांना… अरे यारs… šे @डसs् ss… चलोs, लेट अस ् zले… साखळीs… साखळीs… साखळीs… साखळीs… राyधका कंु टे 69

The Haunting Secrets of Pune's Cursed Mansion In the bustling city of Pune, known for its rich history and modern vibrancy, a sense of unease lurked beneath the surface. Deep within the labyrinthine alleys, whispers of an ancient legend echoed—a tale of horror that had been forgotten by most, but not by those who had encountered the darkness firsthand. Among the locals, it was said that an old mansion, hidden from plain sight, held a terrifying secret. No one dared to venture near it, believing it to be cursed—a dwelling place of malevolent spirits. One stormy night, a group of curious friends—Rohan, Alisha, and Sameer—decided to challenge the legend. Fuelled by a combination of bravery and recklessness, they set out to find the mysterious mansion and uncover the truth that lay within its walls. As they ventured deeper into the shadows, Pune's vibrant streets faded into darkness. An aspect of the unknown loomed over them, and the city they knew so well now seemed foreign and eerie. 70

After hours of wandering, they stumbled upon a hidden alley that wasn't on any map. Its entrance seemed to beckon them, an invitation to a realm untouched by time. \"Are you sure about this?\" Alisha asked, her voice quivering with fear. Rohan grinned. \"Don't tell me you're scared now, Alisha. We've come this far; we can't back down.\" They entered the alley, and as if in response, the rain intensified, pouring down like a torrential downpour. Each step they took seemed to echo ominously, and the wind howled through the narrow passage. Finally, the alley led them to the old mansion—a decrepit structure with crumbling walls and an air of desolation. A chill ran down their spines, but the thrill of the unknown fueled their determination. As they stepped inside, the mansion seemed to groan, as if awakening after a long slumber. Broken windows and creaking floorboards amplified the eerie atmosphere. \"I think we should leave,\" Sameer said, his voice shaky. 71

\"Come on, Sameer, don't be such a scaredy-cat,\" Rohan teased, trying to mask his own apprehension. Alisha noticed an ancient painting on the wall, its colors faded with time. The image depicted a hauntingly beautiful woman with sorrowful eyes—a figure that seemed to stare directly into their souls. \"Who is she?\" Alisha wondered aloud. \"That must be the woman from the legend—a spirit trapped within these walls,\" Rohan replied, trying to sound brave. They continued to explore the mansion, each room revealing more eerie relics from the past—a broken music box that played a haunting melody, an old mirror reflecting distorted images, and a journal filled with cryptic writings. As the night wore on, the mansion seemed to come alive with a malevolent energy. Shadows danced along the walls, and the temperature dropped drastically. \"I don't like this. We should leave now,\" Sameer urged, his fear becoming palpable. 72

Just as they turned to leave, a loud crash echoed through the mansion. The entryway they had come through was now blocked by a fallen beam, trapping them inside—a cliffhanger exit hook that left them stranded in the cursed mansion. Fear gripped their hearts as they realized they were now at the mercy of the malevolent spirits said to haunt the mansion. Panic threatened to engulf them, but they knew they had to find a way out. As they searched for an alternative exit, they encountered chilling plot twists—ghostly apparitions that seemed to watch them, disembodied whispers that sent shivers down their spines, and doors that led to nowhere. In the depths of the mansion, they found an old diary that recounted the tragic tale of the woman in the painting—Aneesa, a young artist who had lived in the mansion centuries ago. She had been accused of witchcraft and sentenced to a cruel fate, leaving her spirit bound to the mansion as a vengeful presence. As they read the diary, the mansion's malevolent force seemed to intensify, as if angered by the revelation of its dark past. 73

\"We have to find a way to appease her spirit,\" Alisha suggested, her voice shaking. With the diary's clues as their guide, they conducted a séance, hoping to communicate with Aneesa's restless spirit and offer her peace. \"Is there anyone here?\" Rohan called out, his voice echoing through the mansion. In response, the temperature dropped drastically, and a cold gust of wind blew through the room. A flickering candle suddenly burst into flames, illuminating the painting of Aneesa on the wall. \"I am here,\" a faint voice whispered, carrying a sense of sorrow. Alisha spoke gently, \"We know your story, Aneesa. We want to help you find peace.\" Through the séance, they learned that Aneesa's spirit was bound to the mansion, unable to move on due to the injustice she had faced in life. \"We promise to bring your story to light,\" Sameer said, his voice filled with empathy. 74

In that moment, the mansion seemed to tremble, as if acknowledging their promise. The beam blocking the entrance suddenly moved, and a path to freedom appeared before them. With hope in their hearts, they made their way out of the cursed mansion, carrying the tale of Aneesa's tragedy with them. Days later, they shared their discovery—the diary, the painting, and the truth of Aneesa's unjust fate—with historians and scholars in Pune. The story of the haunted mansion and Aneesa's restless spirit spread, sparking curiosity and empathy in the hearts of those who heard it. In time, the people of Pune came together to honor Aneesa's memory and to ensure that her tragic tale was not forgotten. They turned the old mansion into a museum, preserving its history and using it as a platform to raise awareness about the injustices of the past. The haunted mansion of Pune became a symbol of hope—a place where fear had once lurked, but where the courage and empathy of a few had brought about a transformation. The legend of the cursed mansion still lingered, but it was now a tale of remembrance and compassion. 75

And so, in the bustling city of Pune, where shadows hid ancient secrets and legends whispered in the wind, a story of horror and hope was etched into the fabric of time—a testament to the indomitable human spirit and the power of empathy to break free from the darkness of the unknown. Sameer Gudhate 76

बोलावणं सsु न मनाने आgण जड झालेले पाय ओढत रघू चालत होता. डोˆयासमोर येणारं Pदसत होतं पण पोचत मा0 न†हतं. राहून राहून तीच तीच –¤यं डोˆयात डोकावत होती. अचानक पणे झालेल4 वासचू ी भेट अचं बत करणार4 होतीच. जवळपास वीस वषान™ ी वासू बाजारात भेटतो काय, ओळख पटवनू आपMयाला घर4 ने@यासाठt गळ घालतो काय आgण नाह4 नाह4 Lहणता Lहणता आपणह4 Xयाlया बरोबर जातो काय. सगळंच कोSयात टाकणारं ! Xया Pदवशी नादं {ु याचा बाजार संपवनू रघू घर4 bनघणार तर गावी जाणार4 एकमेव बस रRद झाMयाची माPहती कळल4. आता इथंच रा0 कशी काढावी या ,ववंचनेत असतानं ाच अचानक रघlू या पाठtवर दमदार थाप पडल4. \"काय रे रघ,ू कसा आहेस ? \"?\" \" अरे असं काय करतोस, ओळखलं नाह4स का मला ? मी वास,ू वासदू ेव ताबं ट. पाट4ल शाळा लrात आहे ना \" \" हो, हो. हां आता लrात आल.ं आgण वासू तलु ा कसा ,वसƒ ? माझा जीवच घेतला होता तू \" \" अरे नाह4 रे, गंमत होती ती. तमु ची भीती घालव@यासाठt होते ते \" 77

गंमत ? रघlू या मनात खोलवर ƒतलेल4 नकोशी आठवण पsु हा वर आल4. सरसƒन काटा उभा राPहला. काह4 आठवणी अशा असतात क[ ,वसरायचं ठरवनु देखील Xया भेसरू पणे येतच राहतात. मनावर ओरखडे काढत रहातात. Xया Pदवशी शाळा लवकर सोडल4 होती. ७ वी ची मलु ं हुततु ू खेळायला शाळेत थांबल4 होती. पीट4चे सर सuु दा होत.े एक द4ड तास खेळMयानंतर मलु ं हातपाय धवु ायला शाळेजवळlया झाडाखाल4ल मोŸया ,वPहर4वर गेल4. ,वटाचं ा शवे ाळलेला गोलाकार कठडा. झाडाlया सावल4त काळंशार चमचमणारे पाणी. ”यांना पोहता येत होतं Xयानं ी सरांना ,वचाƒन पा@यात झोकू न Pदलेले. तर रघू व इतर, रहाटाने पाणी काढू न hवlछ होत होती. अशा तडु ु बं भरलेMया ,वPहर4चं े खोल बदं 4hत पाणी रघlु या अगं ावर शहारे आणत असे. Xयातच बजाबाने आईला सा.ं गतलेले ' खोल पा@यापासनू पोरगं जप ' Xयाlया बाल मनावर कोरले गेले होत.े आईचा एकमेव आधार असलेला रघू ते लrात ठे वनू होता. रघनू े पायावर पाणी घेतले आgण त•डावर सपकारे मा) लागला. अचानक कोणी रघचू े हात पाय पकडू न Xयाला झMु या सारखं झलु वत ,वPहर4कडे नेऊ लागले. पाय धरलेला वासू Xयाला Pदसला. नको नको Lहणत असतानाच एक झोका देत तो पा@यात फे कला गेला. मलु ाचं ा गलका अhप—ट होत गेला. नाकात•डात …शरणारे थंडगार पाणी, आधाराला हाती काह4 लागत नाह4 आgण पाय कु ठे टेकत नाह4. अशा अवhथेत आईचा भेदरलेला चेहरा Xयाlया डोˆयासमोर आला. एक rण पा@याबाहेर आलेलं Xयाचं डोकं कोणीतर4 पsु हा पा@यात दाबले. अधं सु ा Pदसलेला तो चेहरा वासचू ा होता. आता आपण वाचत नाह4, हातपाय मारायला 0ाण …शMलक नाह4. संपलं सारं काह4 या जाgणवेतनू भीतीने गाळण उडालेल4. पोटात पाणी …शƒ लागले आgण तो खोल जाऊ लागला. इतZयात कोणी दमदार हातानं ी Xयाला सावरलं, पा@यावर आणलं. ते सर होत.े ,वPहर4 बाहेर काढू न अधमa ेMया झालेMया 78

रघlु या पोटातलं पाणी काढतानं ा सर वासलू ा दरडावत होत.े सार4 मलु ं .चडीचपू होऊन बघत होती. दोनच Pदवसांत वासू आgण तो दसु रा मलु गा यांना शाळेतनू काढू न टाकले गेले. मलु ांची पा@याची …भती घाल@यासाठt हे के लं होतं हे शाळेने माsय के ले नाह4. मा0 रघlु या मनातल4 भीती अजनू च गह4र4 झाल4 होती. ,वPहर, अधं ारलेल4 जागा याचं ा Xयाने धसकाच घेतला, आgण आय—ु यात पsु हा ,वPहर4कडे न जा@याचा पण. असा हा वासू अनेक वषान™ ी अचानक पणे बाजारात भेटला. जवळीक[ने गzपा मारायला लागला. घर4 चल@याची गळ घालू लागला. रघनू े फार आढेवेढे घेतले, घर4 Lहातार4, बायको वाट पाहतील, खपू कामं आहेत अशी अनेक कारणे सां.गतल4. पण वासू काह4 माघार घेईना. फारच आ‰ह कƒ लागला. \" मी जवळच खामगावला ब!के त आहे. भाSयाने रहातो. लWन के ले आहे. एक Pदवस तझु ा पाहुणचार कƒ दे. खपू वषान™ ी आपल4 भेट झाल4 आहे. सकाळी उठू न जा तू घर4.\" Xयाlया लाघवी बोल@याला, आजवa ाला शवे ट4 रघू बधला. नाह4तर4 रा0 कु ठे काढावी हे समजत न†हतचे . बघयु ात एकदा जाऊन. नतं र मा0 याlयाशी सबं धं ठे वायचे नाह4त. असा ,वचार कƒन रघू Xयाlया बरोबर जायला राजी झाला. बसने वासlू या घर4 जाईपयत™ संuयाकाळ झाल4 होती. दाराlया वरlया कडीचं कु लपु काढत बायको माहेर4 गेMयाचं वासनू े सां.गतले. पढु ची खोल4 मग hवपै ाकघर, मग झोपायची खोल4. Xयाlया मागlया बाजलू ा बाहेर एक छोटा पॅसेज ओलाडं ू न टोकाला सडं ास, sहाणीघर. थोडसं ं जनु ाट असं घर दाखवत रा0ी जायची वेळ आल4 तर लाईट ची बटणे वासनू े समजावनू Pदल4. नाह4तर मलाच bनःसंकोचपणे उठव असे ह4 बजावले. 79

Pद†याlया Nफकट ,पवˆया ~काशात ओžयावर झाकू न ठे वलेल4 भाकर4, मटण गरम करत Xयांlया गzपा सƒु झाMया. रघहू 4 भीड चेपल4 जाऊन तोह4 वासचू ी चौकशी कƒ लागला. शाळेतMया ~काराबRदल Pदल.गर4, एकमेकाचं ी ~गती , गzपांसोबत गरम भाकर4 बरोबर मटण चमचमीत लोणचे चापMयावर रघlु या डोˆयात झोप उतƒ लागल4. दोघानं ी सतरंजीवर ताणनू Pदल4. रा0ी उ…शरा क| †हातर4 रघलु ा जाग आल4. छातीत धडधड होत होती. कु ठे तर4 खोलवर पाणी डु चमळMया सारखा आवाज ऐकू येत होता. डोZयावर …भर…भरणा{या पnं याlया आवाजातह4 हे डु चमळणं रघलु ा †यवhथीत एकू येत होत.े अगं ाला घाम फु टला होता. आपण कु ठे आहोत हेच आधी कळेना. शजे ार4 झोपलेMया वासलू ा पाहून Xयाला सवa आठवले. ह¥ीlया. hवzन असावं, उगाच डोZयाला भंगु ा Lहणत तो दसु {या कु शीवर वळला आgण मनाला समजावत झोपायचा ~यXन कƒ लागला. पा@याचा आवाज आता येत न†हता. धडधड कमी झाल4 होती. तर4ह4 झोप लागत न†हती. आgण रघलू ा जाणीव झाल4 क[ आपलं पोट गरु गरु तय. लवकरच परसदार4 जा@यासाठt उठावं लागणार. पडMया पडMया Xयाने वासनू े सां.गतलेल4 घराची मागची बाज,ू Pदवे याचं ी मनात उजळणी के ल4. अगद4च आव¤यकता वापल4 तर उठू असा ,वचार कƒन तो पsु हा झोपी गेला. ब{याच वेळाने Xयाला परत जाग आल4. आता परसदार4 जाणं आव¤यक झाले होत.े वासलू ा उठवायचे का ? नकोच. इथे मागे तर जायचयं असा ,वचार कƒन तो सतरंजीवƒन ऊठला. बाहेरचे Pदवे लावले. मागचा पॅसेज ओलांडू न सडं ास कडे गेला. काय«a म उरकू न sहाणीघरात हातपाय धवु नू तो बाहेर आला आgण तवे œयात लाईट गेले. रघू चमकला. छातीत धhस झाले. एका हाताला पाढं र4 …भतं आgण दसु {या बाजलू ा कमरेlया उं चीची अधC …भतं चादं @यात उठू न Pदसत होती. आठदहा पावलावर असलेMया दाराकडे पहात तो पढु े जाऊ लागला. ह4 एका बाजलू ा अधCच …भतं का असा ,वचार मनात येत 80

असतानं ाच Xयाला पाणी डु चमळMयाचा आवाज जवळच ऐकू आला. अuयाa …भतं ीवƒन डोकावनू पाPहले. काय आहे इकड?े खोल अधं ार, आत …शरलेले चादं णं आgण Xयात चमचमणारे पाणी. ,वPहर ! छातीत धडधड वाढल4, हातापायाला कापरं सटु ल.ं सवa शर4र जड झालं. तो अधं ार, ते पाणी आपMयाला बोलावत आहे, भारावनू टाकत आहे अशी जाणीव Xयाला झाल4. सsु न होऊन तो Xया खोल अधं ारात नजर gखळMया सारखा बघत राPहला. ती ओढ संमोPहत करत होती. हालचाल4ंवर ताबा राPहला न†हता. मन के †हाच कु ठMयातर4 अना…मक ओढ4ने खेचलं जात होत. पडलेला वारा, अधं ारा पॅसेज आgण पा@यात चमचमणारे चांदणे आgण सsु न असा अवघडलेला तो. पा@याची नकोशी वाटणार4 ओढ वाढत होती. मनाचा ताबा घेत होती. Xयाचा एक पाय नकळतपणे अuयाa …भतं ीवर ,वसावला होता. डोˆयासमोर के वळ चमचमणारे पाणी. ¹…म—ट मन. काळवेळेच हलवले भान. Xयाचा दसु रा पाय देखील ज…मनीवƒन हवेत उचलला गेला. शर4र अजनु पढु े झकु ले. …भतं ीवर ,वसावलेले हात सटू ले. Xया गार पा@याची …शर…शर4 जाणवू लागल4. आता ते पाणी आgण हा देह यातलं अतं र कमी होणार असे वाटत तो पढु े झकु ला असतानाच Xयाlया कमरेला ,वळखा पडला. …भतं ीवƒन जवळ जवळ bनसटलेला रघू झटZयात उचलला जाऊन दसु {या बाजलू ा असलेMया …भतं ीlया आधाराने ऊभा के ला गेला. तो वासू होता. भाबं ावलेMया, भरकटलेMया रघलू ा Xयाने उचललं आgण सतरंजीवर आणनू ठे वले. सकाळी रघलु ा जाग आल4. रा0ीlया आठवणीने तो ताडकन उठू न बसला. शजे ार4 बघीतले तर वासू न†हता. पढु ची खोल4, hवपै ाकघर कु ठे ह4 तो न†हता. मागlया बाजlु या दाराला आतनू कडी होती. Lहणजे तो bतकडे नाह4. आgण ती कडी उघडायची PहLमत देखील रघलू ा न†हती. एक गो—ट Xयाlया लrात आल4. घरामागे ,वह4र आहे हे वासनू े आपMयाला सा.ं गतलं नाह4. फसवलं गेMयाची भावना, ~चंड 81

राग, …भती आgण आपण इथे का आलो याचा उRवेग यानी Xयाचं मन भƒन गेले. Xयाच bतर…मर4त आता इथे rणभरह4 थांबायचं नाह4 हे ठरवनू आपल4 सामानाची ,पशवी घेऊन तो Xया घराबाहेर पडला. \" काय पावन.ं कु णाकडं आलातां \" दोन तीन वेळा आलेMया या ~¤नाने रघनू े मागं वळून पाPहल.ं एक Lहातारबा Xयाला ,वचारत होत.े वीस पंचवीस पावलं पढु े आलेMया रघनू े Xया घराकडे बोट दाखवल.ं \" Xये ? bतथनच बाहेर आला Lहणनू ईचारलं. कोण हवं \" \" हो bतथेच गेलो होतो. एक ओळखीचा होता \" \" अहो, पण bतथं कोणी रहात नाह4. \" \" असं कस.ं वासू रहातो bतथ.ं Xयाला भेटलो, राPहलो. तLु ह4 ओळखत नाह4 का ? \" \" अरे भाऊ, काय Lहणताय? ते घर पाच वषा™त कधी उघडलं नाह4 Lहणनू तर ईचारतो. \" वतै ागनू वासू बदल सांगत रघनु े Lहातारबानं ा घराकडे आणलं. मा0 तथे ील –—य बघनू Xयाची नजर ,वhफारल4. तो जे दार उघडू न बाहेर पडला होता ते दार बंद तर होतचे , परंतु काल सuं याकाळी वासनू े काढलेले कु लपु Xयावर लटकत होत.े Xयावर गंज, धळू आgण कोळी—टके जमल4 होती. अनेक Pदवस ते तसेच असMयाचे Pदसत होत.े रघlु या डोZयात ~चडं गंतु ागंतु , घण पडMया सारखं होउ लागले. भोवळMया सारखं होत Lहातारबा काय Lहणतात ते कानावर पडने ासे झाले. हे नZक[ काय चालले आहे, आपMयाला काय होतंय. वासू का भेटला. आता कु ठे 82

गायब झालाय. हा Lहातारबा खरा क[ वास?ू मनात उमटणा{या ~¤नांlया वावटळी. शकं ा. …भती. भावनाlं या कMलोळात हरवनू सsु न मनाने आgण जड झालेले पाय ओढत रघू bतथनू bनघाला. डोˆयासमोर येणारं Pदसत होतं पण पोचत न†हतं. :द%प कु लकण• 83

नेहH परत जा..... मे मPहना लागतो आgण माझं मन आजह4 माUया आजोळगावी धावत सटु त.आजोळनं आमlयावर के लेल4 मायाच अशी आहे क[ ते Pदवस आजह4 मनात बागडतात.Xया Pदवसांlया आठवणी पोˆयातनू मध Pठपकावा तशा Pठपकत रहातात. मला Xया Pदवसात घेऊन जातात. आgण माUयाह4 नकळत Xया वयाचा होऊन जातो मी.... मे मPहsयाlया सžु या स)ु झाMया क[ आLहा आत,े मामे,मावस भावडं ाचं ा आजोळ ~वास स)ु होई. खरतर आजोळी जा@याचे वेध तसे वषभa र असतच. पण..शाळा,पŒरrा याचं वेळप0क नाईलाजानं पाळावच लागे.एकदाlया पŒरrा सपं त आgण गाई कडं धावणा{या ख•डा ~माणे आLह4 ओजोळlया एhट4त चढत अस.ू Xया वयात Xया लाल ,पवˆया एhट4च भयकं र आकषणa होतं आLहा भावडं ानं ा.कारण ती एhट4च आमची शाळा,…शrक,धाकात ठे वणारे बाबा,आgण Xयाlं या उगाचच धाक देणा{या श‡दानं ा सपशले मान डोलावणार4 आई यांlया कहारातनू सटु का करत असे.अशी एकु लती एक संधी Lहणजे मे मPहना. Xयामळु े आजोळीआलो क[ आLह4 सार4 बlचे मडं ळी वारा zयायMया ~माणे वागायचो. आजी बचार4 आमच,ं आमlया आडदांड,मhतीखोर वाग@याचह4 लाड,कौतकु च करायची.आLह4 सार4,Lहणजे जवळ -जवळ १५-१७ भावडं bतची दधु ावरची साय होतो ना!लाडक[ नातवंड तीची. 84

आताlया नँनो फँ …मल4lया या यगु ात आLहा भावंडांचा हा आकडा अमं ळ मोठाच वाटेल.ं पण पाच माव¤या दोन मामा Xयांची ~Xयेक[ तीन- तीन मलु .ं हो अजनू एक मामा पण बरका. पण हा मामा आमlयापेrा थोडाच मोठा होता.Xयामळु े तो अजनू …शकतच होता.पण खरच आमlयावेळी अशीच भावडं असत आgण नेमेची येतो मग पावसाळा या उZती ~माणे..नेमेची जमे असा गोतावळा..अशी िhथती होई.मा0 ती आनदं ानं हाऊसफु Mल असे. आजोळी जमलं क[ आLह4 मोकाट असचू पण आजी आजोबा आमlया आया,माव¤या याह4 bनवातं असत.कारण Xयांचह4 माहेरपण चालू असे आgण Xयापेrा महXवाचं Lहणजे आमचा धाकटा मामा.Xयाचं नाव सौरभ मामा जो आमlयापेrा थोडाच मोठा होता ना ? तो आमlयाबरोबर,Lहणजे... आLह4च Xयाlयाबरोबरच अस.ू Xयामळु े सगळे bनवातं असत.मामाचा आमlयावर भार4 जीव होता.आLहा भाचरांचे सारे लाड तो आनदं ानं परु वी. आLहाला Xयानं अनेक गो—ट4त एकदम हु¤शार के ल होतं. झाडावर चढायला,चढू न पे) काढायला, काढलेले पे) झाडावर बसनू च फhत करायला,पोहायला, सायकल चालवायला हे सारं आLहाला Xयानच …शकवलं होतं.संuयाकाळी आमची qया भतु ावळीला Nफरायलाह4 नेई.रhXयाव)न जाताना वडाlया झाडाlया पारं‡याना धƒन सरु पारं‡या खेळ@यातह4 आLह4 सार4 भावडं तयार होतो. आजोळचे Pदवस असे मंतरलेले असत.सटु 4 संपवनु आपMया आपMया घर4 परतणारे आLह4 सारे एकमेकांlया गˆयात पडू न रडत अस.ू आजी,आई माव¤या,माLया भाचरानं ा कवटाळून रडत असत.परत भेट@याचं वचन देत.खरचच आमlयासाठt हे आमचं आजोळ पोटभर खायला घालनू मोटभर माया देणार आनदं ाच झाड होतं. 85

दरवषC ~माणे Xयाह4 वषC आLह4 आजोळी जमलो.ठरMया~माणे सारे काय«a म स)ु च होत.े Xया Pदवशीह4 सौरभ मामानं लौकर उठू वनू आLहाला पोहायला नेलं. पोहून आलो त†े हां जाम भकू लागल4 होती. आजी,मामी यांनी ना—टा तयारच ठे वला होता.चापनू खाMल. मग सारे बसलो झोपाˆयावर. आजोबांचा दवाखाना उघडायची वेळ झाल4 असMयानं ते भरभर सगळं आवरत होत.े अरे हो एक सागं ायचच राPहलं.. आमचे आजोबा वRै य होत.े घरापढु lया मोकˆया जागेत Xयाचं ा दवाखाना होता.मोŸया चौसोपी वाSयाचा पढु चा मोŸठा मोकळा भाग. bतथच आजोबाचं ा दवाखाना होता. आजोबा ना—टा कƒन दवाखाना उघडत.ते थेट दपु ार4 भकु लागल4 क[ मगच दवाखाना बदं क)न घरात येत. मग दपु ार4 कु णी पेशंट आलाच तर दवाखाsयात जात.Xयामळु े जेवणानतं रची पणू a दपु ार दवाखाsयात आमचीच मनमानी चालत असे. Xयातनू ह4 समजा आलाच पेशंट तर आLह4 आळीपाळीने आजोबाचं े मदतनीस होत अस.ू Xयांची डॉ. ची कापडी बँग Xयानं ा देणं, औषधाlया पSु या कर@यासाठt कात)न ठे वलेले छोटे कागद Xयानं ा देणे....अशी कामं. काय )बाब वाटायचा आजोबांना मदत करताना.अजनू एक गंमत Lहणजे आलेले भाबडे पेशंट आमचं खपू कौतकु ह4 करत. कारण आLह4 Xयांlया डॉ. भाऊकाकांची नातवडं होतो ना! आजोबा Xयांना नमhकार करायला सागं त.आgण आLह4 Xयांना नमhकार के ला क[ तLु ह4पण असेच डॉZटर †हा असा आ…शवादa ते पेशंट मनापासनू त•डभर देत. Xया द4वशीपण असच सगळ झालं.Lहणजे पोहण झालं,सायकल Nफरवनू झाल4, खाणं,जेवणं झालं. आजोबांच जेवण झालं मग आजी, माLया,माव¤या, आया...सगळयाचं ी जेवण झाल.आजी सारखं कामच करत असायची.Xयासाठt ती लौकर 86

उठायची.आजोळ घराचा तो के वढा बारदाना.आLह4 सžु ट4 साठt सगळे जमलो क[ आजी गोकु ळ Lहणायची घराला.पण आLह4 गोकु ळवासी फार उपR†यापी होत.े तर काय सांगत होतो सगˆयाचं ी जेवणं झाल4.सगळं आव)न आजी,आgण बाक[ सगˆया झोपी गेMया.आजोबा तर जोरात घोरायला पण लागले.आgण सौरभ मामानं आLहाला बोलावल.ं आवाज कƒ नका अशी नाकावर बोट ठे वनू खणू के ल4.आLह4 लगेच Xयाच ऐकल.ं तो Lहणेल ते आLह4 सगळं ऐकतच अस.ू हळू,दबZया पावलांनी चालत चालत आLह4 आजोबाlं या दवाखाsयात आलो. मामानं दार बंद के ल.ं आLह4 Xयाला ,वचाƒ लागलो काय करतोयस तर तो आपल.ं .. दाखवतो गंमत असं Lहणनू आLहाला गzप बसवत होता.आLहा भावडं ापकै [ चार पाच भावडं साधारण मामाlया वयाची होती.मामापेrा थोडीच लहान असलेल4 होती.Xयामळु े Xयाचं आgण मामाचं अजनू च गुळ,पठ जमे Xयांना हाताशी ध)न मामानं Xयाचं काम करायला स)ु वात के ल4. सगˆयात आधी Xयानं दारं,खीडZया बंद के Mया.आgण तो Lहणाला... आता बघा हं मी काय करतोय त.े .. आज मी तLु हाला एक गंमत दाखवणार आहे.मी करणार आहे zलँचेट. गंमत असते zलँचेट Lहणजे.. rअसं Lहणनू Xयानं माडं ामांड सƒु के ल4.आLह4 सारे उXसकु तने ं 87

बघू लागलो.Xयानं एक पाट घेतला. Xयावर खडू न काह4 तर4 …लPहलं. काह4 काह4 आकार काढले,इं‰जी अrरं …लPहल4,एका बाजलू ा \"यस\"..हे आrर …लPहलं..Xयाlया ,वƒuद बाजलू ा \"नो\" असं …लPहलं. मी आता शाळेत इंिWलश …शकतोय ना,Xयामळु े मी तवे ढ वाचू शकलो . पाटावर बरोबर मधे एक भाडं उपडं ठे वल.ं ....सगळं मांडू न झालं.मग सौरभ मामा सांगू लागला...\"हे बघा पोरानं ो..मी आता ना एकाला इथं बोलवणार आहे...ते येतील, इथं आपMया बरोबर बोलतील,आपण जे ,वचा) Xयाची उ¥रं देतील.ह4 अशी म”जा आहे ना...आपण जे ,वचाƒ Xयाची ते ऊ¥र देतात.आgण Xयांनी सा.ं गतलेल4 उ¥र एकदम बरोबर येतात.\" हां...चला बोलवयु ा आपण.. हं आपण कोणाला बोलवयु ा बर....आपण ना नेह)नां बोलवयु ा.\" मामा Lहणाला. \"पण सौ)मामा ते कु ठू न येतात रे आgण ते इथं कसे येणार....आपण तर सगळी दार-gखडZया बदं के ल4त क[....मग ते कसे येणार?\" छोžया जईु नं ~¤न के ला...Xयावर मामा खो खो हसायला लागला.... \"अगं जईु ले...ते काह4 कु ठMया गावाहून नाह4 येणार...चक्..हँ... अग ते येणार bतथनू , असं Lहणनू मामानं वरती बोट दाखवल.ं .. आgण Xयानं ा आत ये@यासाठt काह4 88

दारं,gखडZया उघSया नाह4 असा†या लागत...हँ...हँ..ते येणार या पाटावरlया भाSं याखालनू ...\" मामा अस बोलला मा0....बlचे कं पनीचे डोळे मोŸठे झाले.... \"या भाSं या खालनू ,आgण व)न Lहणजे कु ठू न रे मामा..\" सगˆयांनी घाब)न ,वचारलं... \"अरे वƒन Lहणजे....जाउ दे रे.. मला पण नाह4 माPहत...पण ते येतात एवढं नZक[...\" मामाlया या बोल@यानं सगˆया बlचे मंडळींची,Lहणजे... वेद,नकु ल,¤लोक,आभा,सई या सगˆयांची घाबरगंुडी उडाल4... ते एकमेका कडे बघु लागले.जवळ जवळ सरकू न काह4ंनी एकमेकांचे हात हातात घेतले.इथं काह4 तर4 फार वेगळं घडणार आहे.इथं कु ठू न तर4 येणारं कु णीतर4 भांSयाखालनू येणार आहे हे कळलं मा0...आgण...आgण आपल4 आई जवळ नाह4 याची …भती Xयाlं या मनात दाटू न आल4... दार उघडू न कधी एकदा इथनू धमु ठोकतो आgण आईlया कु शीत जातो अस Xया छोžयानां वाटू लागल. Xयाlं या हालचाल4 वाढMया,Xयाचं ी नजर आता फZत दाराकडं होती. बघता बघता या लहाsयांचे डोळे पा@यानं भरले.भागवa आgण राघव तर भोकाड पसराlया बेतात आले.मी नाह4 इतका घाबरलो,आgण कसा घाबरणार मी?मी काय इतका छोटा होतो काय? छž.आgण इतका घाब)ट तर मळु ीच न†हतो मी. …मरा आgण इरा मोŸया ताई ~माणे Xयानं ा समजवायला लागMया.Xयानं ा चपू कƒ लागMया.पण तवे œयात 89

सौरभ मामा,अbनदादा,सायल4 Pदद4 यानं ी ”यांना बोलावल होतं ते आले Lहणे.Xयाबरोबर Xयांनी एकच .गMला स)ु के ला. आले आले....नेह) आले....Xयानं ी एकच .चXकार के ला..पण आLहाला तर कु णीच आलेल Pदसत न†हत. फZत पाटावरच उपड ठे वलेलं भांड ते भाडं मा0 धडधड असं जोरात घसरत इकडं - bतकडं सरकत होतं. ते मीह4 बbघतल.ं ... दारं gखडZया बदं .तर4 नेह) आले कसे आत ?आgण आले तर आले,ते Pदसत नाह4त कसे?...आgण ते खरच एवढु ¤या भांSयाखालनू आले...आgण ते आताह4 bतथचं आहेत? एवढे मोŸठे नेह).... १५ आगँ hटला शाळेत माझं भाषणं होत ना त†े हां आईनं माUयाकडू न नेह)ं ची माPहती पाठ क)न घेतल4 होती....ते नेह) या भाSं याखाल4....असं मनात आलं मा0.. आgण मी...मामाला घžट पकडल.ं मामा,मामा ,सौƒमामा नको ना रे.. अनीदादा,सायल4 Pदद4 आLहाला असल4 गंमत नको. नकोना रे.... कु णी नको भांSयाखालनू यायला. सागं ना तू नेह)ना परत जायला, सागं ना रे...नेह) परत जा...नेह) परत जा...अस मी बडबडत,ओरडत राPहलो. ओरडत असताना माझी …भतीनं परु ती गाळण उडाल4 होती. माUयाह4 नकळत मी …भतीनं थरथरत होतो.मी मटकन खाल4 बसलो,माझे डोळे मी गlच …मटू न घेतले आgण मी जोरजोरात ओरडत राPहलो.....नेह) परत जा.....नेह) परत जा.... 90

©सलु ेखा आराvये 91

भय इथले सपं त नाह%: आज मी तLु हाला या कथेचा *उ¥राध*a आधी आgण Xया नतं र *पवू ाधa *a कथन करणार आहे. वाचMयावर कळेलच तLु हाला मी असे का के ले त.े तर मग तमु lया परवानगीने स)ु वात करतो सागं ायला. थोडा संयम ठे वावा ह4 ,वनतं ी. द4घa आहे पण बहुदा आवडावी तLु हाला, अशी अपेrा आहे.~bतN«या मा0 जƒर Rयावी ह4 न\" ~ाथनa ा. ~थमच अशा ~कारची कथा …लह4त आहे आgण Xयामळु े तमु lया ~bतN«यानं ा माUयासाठt खपू खपू महXव आहे. *उ¥राध:a * तापी आgण असीम, दोघानं ाह4 *जंगल सफार4* कर@याची आवड आहे. उsहाˆयात जंगलातील पशु पrी खपू वेळा Pदसतात. Xयामळु े हे दोघेह4 ब{याच वेळेस या काळातच अशा सफर4ला आपMया अशीच आवड असणा{या काह4 …म0मंडळींना बरोबर घेऊन जात असत. दरवेळेस जगं लाचं ी †यविhथत माह4त कƒन , अ´यास क)न अशी टू र आखत असत. अशा ब{याच मोPहमाचं ां Xयानं ा अनभु व होता. Xयामळु े यातील धोके , चकवे, तथे े उपल‡ध असलेMया खा@यायोWय वनhपती, जनावरे आgण मnु य Lहणजे तथे े राहणा{या मलु वासी जनतचे ी आgण Xयांlया ~था परंपराचं ी माPहती कƒन घेत असतं. hवसरं rणासाठt लागणार4 जजु बी हXयारे आgण राह@यासाठt आव¤यक असे तबं ,ू hवयपं ाकाचे सामान बरोबर असेच Xयांlया. यावेळी देखील ऐन उsहाˆयात, Lहणजे मे मPहsयात उन रणरणतं असताना Xयांनी एका दाट जगं लांची सफार4 कर@याचा bनणयa घेतला. महारा—}ाlया 92

अbतपवू ªकडील एक मागासलेला िजMहा, महारा—}, आ#ं ~देश आgण जवळच असलेMया मuय ~देश, छतीसगड याlं या सीमेवरचा. अनेक मागासलेMया तालZु याचं ा. आPदवासीlया ,व,वध जमातीने †यापलेला आgण गर4बी दाŒर$याच तांडव जsमभर कपाळी असलेला अ…शÑrत भाग. पण जगं ल मा0 दाट होते आgण काह4 Pठकाणी भयावह देखील. तापी आgण असीम यांचे बरोबर Xयाचं े चार …म0 (दोन प)ु ष – आPदXय, अ…मत आgण दोन िh0या – तजे ी, हेमा ) होत.े Xयानं ी बरोबर दोन मोŸया SUV घेतMया होXया ”यायोगे बरोबरचे आव¤यक सामान Xयात राह4ल आgण Xयांचा ~वास बराचसा सखु कर होईल. सवचa जण सफर4ला स)ु वात करताना आनदं ात होते आgण हसत खेळत Xयांनी आपल4 मोह4म चालू के ल4. गेले दोन तीन Pदवस ते जंगलात ~वास करत होत.े आजबु ाजलु ा दाट झाडी, उं च वrृ आgण वन संप¥ीची रेलचेल होती. अनेक जंगल4 पश,ू जनावरे Xयांना या साधरण शभं र क[.मी. lया ~वासात Pदसले होत.े काह4 Pठकाणी वाघोबांचा अगद4 जवळून सामना झाला होता. पण सयं म आgण धीर ठे वत Xयांनी Xयाला त•ड Pदले होत.े आता ते आणखी दाट जगं लात …शरणार होत.े वाटेत Xयानं ा सरकार4 अ.धकार4 आgण तथे ील राहणारे आPदवासी भेटत होत.े ह4 मंडळी याlं याकडू न जƒर ते मागदa शनa आपMया पढु 4ल वाटचाल4साठt आवरजनू घेत होत.े याच आPदवासींनी एक ,व.च0 गो—ट सा.ं गतल4 होती. आgण बरोबरच एक धोZयाचा इशारा देखील Pदला होता. पढु े पsनास क[.मी. वर सƒु होणा{या पंच«ोशी बRदल हा ईशारा आgण गो—ट होती. अचानक वातावरण बदलत,े .च0 ,व.च0 आवाज ऐकू येतात आgण कधी कधी जीव देखील धोZयात येतो. Xयामळु े हा पŒरसर Xयानं ी टाळावा. या ट4म ने Xयांना आ¤वhत के ले आgण ते पढु े bनघाले. या …म0ांनी आव¤यक ते सामान आgण खा@याचे पदाथa आपMया गाSयामं uये भƒन घेतले , पा@याची सोय के ल4 आgण ~वासाला स)ु वात के ल4. या वेळेपयत™ दपु ार 93

उलटू न गेल4 होती आgण उsहाची काह4ल4 वाढल4 होती. साधारण तीस पhतीस क[.मी. कापMयावर यानं ा जगं लात दोन वाटा फु टलेMया PदसMया. Xयांनी उजवीकडची वाट पकडल4. पाच एक क[.मी. ~वास के Mयावर झाडे आgण वrृ याचं ी दाट4 वाढMयाची जाणीव यानं ा झाल4. Xयामळु े वातावरणात थडं ावा आला. Xयामळु े या सवान™ ा आराम …मळाला िजवघे@या गरमीपासनू . पण आणखी पढु े थोडे गेMयावर वातावरणात अचानक बदल होत गेला. आकाशात ढगाचं ी दाट4 झाल4. ढगांचा गडगडाट आgण ,वजाचं े अrरशः भयावह तांडव चालू झाले. कोणXयाह4 rणी ,वजा जगं लात कोसळतील अशी शZयता वाढल4. काळोख पसरत चालला होता. या वा{याची भीषणता वाढल4. आजबू ाजlू या झाडातनू आgण वrृ ातनू वारा भयानक आवाज करत वाहू लागला. झाडाlं या आgण वrृ ांlया फाRं या एकमेकांवर आपटू न भीतीदायक खेळ कर4त होती. Xयांचा लवलवणा{या फाRं या ,व.च0 आकार धारण करत भीती दाखवत होXया. PठकPठकाणाहून कडकड करत फाRं या तटु ू न पडत होXया. जगं ल4 जनावरे आgण पrी .च0 ,व.च0 आवाजात रडू .चXकार कƒ लागले. सवा™lया लrात आले क[ आपण चकु ू न Xया पंच«ोशीत ~वेश के ला आहे. Xयामळु े तथे नू बाहेर पाड@यासाठt Xयांनी आपMया गाSया वळवMया. पण पाठtमागचा रhता गायब झाला होता. वा{यामळु े पडलेMया पानानं ी रhता पणू a Pदसेनासा झाला होता आgण पडलेMया फांRयांनी मागे Nफरायला रhताच ठे वला न†हता. त†े हœयात पाऊस चालू झाला आgण Xयाने rणाधातa रौ˜ ƒप धारण के ले. ढगाचं ा गडगडाट, ,वजाचं ा कडकडाट, भीषण वारा आgण Xयात ताडं व घालणारा पाऊस आgण वरती जीवघेणा काळोख यांचा …मलाफ वातावरणात भीषणता दाखवत होता. लाबं वर ,वजा कोसळ@याचे आवाज भीती पदै ा करत होत.े जगं ल4 ¤वापदे भयानक आवाज करत घाबƒन इकडbे तकडे यांlया समोƒन धावत होती. हे सहाजण भीतीने वेडे होत होत.े ए†हœयात एक भीषण गो—ट घडू लागल4. दोsह4 गाSयांlया आजबाजनू े अचानक अनेक लांब सडक काळेभोर सपa यांlयावर चाल कƒन आले, अrरशः झंडु ीlया झंुडी येऊ लागMया. यांना थरथर सटु ल4. ते सपa गाSयांवर चढू लागले, आपले 94

अ«ाळ,व«ाळ ƒप दाखवत फु Xकार टाकू लागले आgण आत …शरायचे ~यXन कƒ लागले. हे बघनू या सवा™ची पाचावर धारण बसल4. परंतु ”या वेगाने हे घडत होते Xयाच वेगाने हे सवa सपa अचानक परतु लागले. हे अचानक कसे झाले हे याlं या आकलनाप…लकडचे होत.े पण यांनी परत एकदा उचल खाMल4 आgण परत@यासाठt ~यXन चालू के ले. अजनू ह4 पाऊस आgण वादळी वा{याचे …भषण ताडं व चालचू होत.े काह4 काळाने हेह4 अचानक थाबं ले. या सवा™lया जीवात जीव आला. पण हे समाधान rणकालच राPहले. ”या वेगाने पाऊस आgण वादळ थाबं ले Xयाlया दzु पट गतीने आसमतं उजळून bनघाला ~खर ती¡ ~काशाने. पावसाचे आgण वादळाचे नामोbनशाण …मटू न गेले. जादचू ी कांडी Nफरावी Xया~माणे आजबू ाजलू ा पडलेMया झाडाlं या फाRं या आgण पालापाचोळा गायब झाला. जणू काह4 सवa परत झाडे , वrृ ांवर जाऊन जसे होते तसे .चकटले. Xया तळपणा{या सयु a ~काशात ~चडं थडं ीची ती¡ता वाढत गेल4. हे सहाजण थडं ीने कु डकु डू लागले. चहूबाजनू े वणवा लागावा जगं लात तसे आ.गचे लोळ उठले. ए†हढा ~चंड आगीचा जोर असताना देखील थंडीचा कडाका कायम राPहला होता. काह4 वेळापवू C पावसाने नीथळून …भजलेले वrृ , झाडे आगीत लपेटले गेले. पालापाचोळा आgण फाRं या धडधडू न पेटMया. सव0a काळाक…भsन धरू पसƒ लागला. जगं ल4 ¤वापदे, इतर पश,ू पrी सरै ावरा आग आgण थडं ी पासनू वाच@यासाठt धावू लागले. Xयांचा थयथयाट वाढला तो Xयाlं या चीXकारातनू bनघणा{या आवाजांनी. एकाच वेळी रौ˜ आग आgण अती भीषण कडाZयाची थंडी, गgणत कळत न†हत.े अचानक माणसाचं े आवाज वाढले आgण चहूबाजलू ा बंदकु [lया गोˆया, मशीन गन , रॉके ट लÏचेर याlं या hफोटकाचं े आवाज येऊ लागले. समोरlया लnख ~काशातील हालचाल4 आता hप—ट Pदसत होXया. अनेक शh0धार4 आकृ Xया इकडे bतकडे धावताना Pदसत होXया. मधेच bतरकमठा वापरMयाचे बाणांlया सsंू ss सsंु sss अ¤या आवाजाने जाणवू लागले. यातच माणसांचे ओरडणे, ~ाणाbं तक Nकं काˆया, जोषपणू a डरकाˆया 95

सवa काह4 ऐकू येऊ लागले. काह4 वेळातच जळालेले मासं , मानवी तटु लेले अवयव, जळालेल4 ¤वापदे अतं रंग. यांचा वषावa होऊ लागला. एक ,व.च0 वास वातावरणात अचानक पसƒ ललागला Pहhं 0 ~ाणी या लोकांवर आ«मण कर@याlया उRदेशाने गाSयांlया अवतीभोवती bघरžया घालू लागले. अचानक एक वाघ समोर चढला आgण गाडीlया ,वडं h«[न वर पंजा माƒ लागला आgण Pहhं 0 डरकाˆया फोडू लागला. त†े हœयात दसु {या गाडीवर एक भलेमोठे घटना घडत आहेतकाळे अhवल समोƒन चढले आgण आपला जबडा वासनू ओरडू लागले. Pटमला काय करावे हे कळेना आgण यांlया पासनू कसे वाचावे हे समजेना. Xयाlं याकडची शh0े यासाठt बनकामाचा होती. Xयानं ा हे ह4 कळत होते क[ ह4 सवसa ामाsय िhथती नाह4, काह4तर4 अघट4त घडत आहे. भयावह आहे आgण अमानवी, अनसै .गकa घटना घडत आहेत ”याlयावर आपले bनय0ं ण येऊच शकणार नाह4. यातनू फZत आgण फZत देवच वाचवू शकतो. या ट4मlया चहूबाजलू ा हे ताडं व नतनa करत होते आgण हे सवa बघनू Xयांनी परमे¤वराची जोरजोरात ~ाथनa ा Lहणणे चालू के ले. गजानन, ©ीराम आठवू लागले. आgण परत आधीसारखा चमXकार घडला. rणाधाaत सवa ~ाणी, आवाज गायब झाले. कोलाहल शांत होऊ लागला, आग आgण थडं ी आटोZयात येऊ लागल4. आजबू ाजचू े जे काPह घडत होते ते गायब †qयायला स)ु वात झाल4. ~काश सवसa ामाsय िhथतीला ये@यास स)ु वात झाल4. उ—णता कमी होत गेल4. काह4 वेळातच जाणवलं पणू पa णे साधरण िhथतीत आले. या सवा™नी देवाचे आभार मानले, परत परत ~ाथनa ा के ल4 आgण मागlया मZु कामी जा@याची तयार4 सƒु के ल4. शZय bततZया लवकर परत@यासाठt यानं ी आMया रhXयाने आपMया गाSया वळवMया. तोपयत™ तापी आgण असीम सोडू न बाक[ सवान™ ा या –—यांनी वेडे कƒन घाबƒन टाकले होत.े Xया चौघानं ा भीतीने ताप चढू लागला, थडं ी भƒन आल4. तापी आgण असीम जर4 घाबरलेले होते तर4 अजनू तर4 मनावर ताबा ठे ऊन होत.े 96

Xयामळु े Xयानं ी तातडीने Xयाlं याजवळ असलेMया तापावरlया औषधाlया गोˆया बाक[ चौघांना PदMया आgण गाSया पळ,वMया. जवळlया पाSयावर पोचMयावर Xयानं ी दवाखाsयाची चौकशी के ल4 कारण या चौघानं ा आराम पड@याची काह4 लrणे Pदसत न†हती. जवळlयाच एका दसु {या मोŸŸया पाSयावर अशी सोय होती, Lहणनू Xयानं ी या चौघानं ा घेऊन दसु रा रhता पकडला आgण Xया पाSयावर तातडीने दवाखाsयात दाखल के ले. तथे नू ~ाथ…मक उपचार के ले आgण तालZु याशी तातडीने संपकa के ला. Xयानं ी तथे नू जवळच असलेMया सीआरपीएफ कँ पशी संपकa कƒन हे…लकzटरमधनू Xयानं ा तालZु याlया मोŸया हॉिhपटलमuये आण@याची †यवhथा के ल4. हे चौघे गेMयावर तापी आgण असीम यानं ी Xया पाSयावरच काह4 Pदवस ,व©ातं ी घेऊन मग परतायचे ठरवले. Xयानं ी पाSयावरlया आPदवासीमं uये हा सवa भयानक भीतीदायक ~कार काय आहे आgण Xयामागची पा¤वभa मू ी काय आहे याची चौकशी के ल4. त|†हा Xया लोकानं ी सा.ं गतल4 एक भयानक अमानषु कथा जी काह4 वषाप™ वू Cच, साधारण वीस वषाप™ वू C, घडल4 होती. हे सहाजण के वळ दैवयोगाने वाचMयाचे देखील सा.ं गतले कारण यापवू C अ¤या~करात काह4चं ा जीव देखील गेला होता. Xयाlं या दोsह4 गाSयात गणपती आgण राम सीतlे या छोžया मतू C वींडh«[न जवळ होXया आgण Xयामळु ेच आधी ते सपa आgण नंतर वाघ, अhवल माघार4 Nफरले होत.े राम, सीता आgण ल±मण ज|†हा वनवासाला आले होते त|†हा या भागात काह4 काळ ,वuं य पवतa ओलाडं Mयावर वाhत†य के ले होते आgण या भमू ीला प,व0 के ले होत.े Xयांचे येथील आPदवासी पवू ाaजावं र आgण तथे ील जगं ल, ~ाणी याlं यावर काह4 संhकार झाले होते आgण त|†हापासनू हे आPदवासी गणपती आgण राम सीता याचं ी पजू ा करत होते Xयाlं या इतर देवाबं रोबर. काह4 काळानंतर तापी आgण असीम परतले. तालZु याlया Pठकाणी आMयावर आपMया बरे झालेMया आgण सावरलेMया …म0ांना घेऊन ते आपMया शहरात परतले. दोघानं ीह4 आपला अनभु व …लहून व¥ृ प0ात ~…सRध के ला 97

जेणेकƒन इतर लोकांना याची माPहती …मळावी. तर4 Xयानंतरह4 काह4 अशाघटन Xया पŒरसरत घडMयावर सरकारने Xया पंच«ोशीlया ब{याच आधी या ,वषयीlया सचू ना देणारे फलक जागोजागी लावले आgण या घटना आटोZयात आMया. परंतु या पचं «ोशीतील या अRभतु घटनांवर कोणालाह4 उपाय आजतागायत करता आलेला नाह4 आgण Xयामळु ेच *भय इथले सपं त नाह4* हे त†े हढेच खरे आहे. ©® सधु ीर द%‡ˆत 98

*भय इथले सपं त नाह%**पवू ाNध*N : आपण उ¥राधa आधीच बbघतला आहे. आ¥ा पवू ाधa a बघणार आहोत. कारण Xया…शवाय ह4 कथा पणू a होत नाह4. उ¥राधातa घडलेMया गो—ट4चं ी कारण मीमासं ा कळल4 तर पाPहजे असे मला वाटत.े Xयामळु े येथील पाSयावर राहणा{या आPदवासीनं ी तापी आgण असीम यानं ा सां.गतलेल4 हNककतच तLु हाला सागं णार आहे. तीच ,वनतं ी, ~bतN«या Rया†यात अशी. तर चला, स)ु वात करतो जाhत काह4 न …लPहता. महारा—}ाlया अbतपवू ªकडील एक मागासलेला िजMहा, महारा—}, आ#ं ~देश आgण जवळच असलेMया मuय ~देश, छतीसगड यांlया सीमेवरचा. अनेक मागासलेMया तालZु यांचा. आPदवासीlया ,व,वध जमातीने †यापलेला आgण गर4बी दाŒर$याच ताडं व जsमभर कपाळी असलेला अ…शÑrत भाग. पण जंगल मा0 दाट होते आgण काह4 Pठकाणी भयावह देखील. या भागात आहे मलै ोगणती पसरलेMया आgण ववै uयतने े नटलेMया bनसगाla या असीम देणगीची गाथा, त{हेत{हेlया वrृ वेल4 आgण आता पशचू ी प±याचं ी bनवास असलेल4 दाट जंगलांची कथा. प¸ृ वीlया पोटातील ,व,वध खbनज संप¥ीची कहाणी आgण Xयावर ताबा …मळव@यासाठt चाललेल4 धडपयेऊड आgण मारामार4 याचं ी झंुज. खरे तर हा ~देश तसा शातं ता,~य. आPदवासी आपMया आपMया उRयोगात आgण जग@याlया झगSयात गˆयापयत™ बडु ू न गेलेले. वाघ, अhवले आgण इतर जगं ल4 ~ा@यांlया सहवासात Xयांlयापासनू योWय अतं र राखत, Xयांचा मान राखत आgण आपला आनंद …मळवत जगणारे. जमेल त|†हा, जमेल तथे े शते ी कƒन आgण खा@यायोWय ~ा@याचं ी …शकार कƒन आपले जीवन ससु qय कर@याचा ~यXन करणारे आपल4 सhं कृ ती आgण परंपरा, स´यता याबरोबरच धमाचa े पालन करत आपMया 99