भयकथा संग्रह

भयकथा सं)ह : सकं लन – जि0मन जोगळेकर

Table of Contents सावल%.................................................................................................... 2 ड*गरवाडी ................................................................................................ 5 मी आहे ना........................................................................................... 12 अनु78रत :;न....................................................................................... 18 वचन.................................................................................................... 24 मु?ती................................................................................................... 29 रAहमतपूर ............................................................................................. 37 शवे टची बस .......................................................................................... 40 कथा - सुवदनाची................................................................................... 43 'सळसळ'............................................................................................... 53 कोण होतं Sतथ?ं .................................................................................... 61 साखळी साखळी… ................................................................................... 66 The Haunting Secrets of Pune's Cursed Mansion ..................... 70 बोलावणं ............................................................................................... 77 नेहl परत जा..... .................................................................................. 84 भय इथले संपत नाह%:............................................................................ 92 *भय इथले संपत नाह%**पूवाsध*s :............................................................. 99 चाहू ल................................................................................................. 105 1

सावल% अग, नको ना क) असं ,व.च0ासारखं काह4तर4.. ... आज पहाटे कोणी उठ@यापवू C चार वाजताच घरातल4 सगळी कामं क)न टाकल4स त.ू .... मग ? घर माझं आहे, मी काह4 कर4न.. आता मी कधी उठाव,ं कधी झोपावं हे तLु ह4 ठरवणार अहात का ?? नाह4 ग... पण हMल4 माझी Nकती पचं ाईत होते माPहती आहे?? दरवेळी काह4तर4 खोट4 कारणं Rयावी लागतात . कधीतर4 मला वेSयात काढणारेत सगळेजण ते काय माUयाशी लWन के लंत Xया Pदवसापासनु च काढतातयत तमु ची माणसं.. कशाला ते जनु े ,वषय काढतसे आता उक)न .. आता सपं लंय ना ते सगळं.. सपं ेल कसं ? ते तर कायमच रहाणार माUया मनात.. तलु ा माPहती आहे ,आपMया सनु ेला नZक[ काह4तर4 संशय वाटतोय ती ,वचारते हMल4,ह4 सो\\यांची रचना का बदलता सतत , या फु लदाणीत रोज वेगवेगळी फु लं कु ठू न आणता .. 2

रोज दपु ारचे इतके कशाला पदाथa करता जेवणात ?? काय सागू bतला ? bतला कशाला काह4 सागं ायला हवं ? घर माझं आहे , मी काह4 कर4न.. ह4 काल आलेय या घरात.. एके क काडी जमवनू आपण हे घर कसं उभारलयं हे माझं मला ठाऊक आहे.. आgण जेवणात काय आgण Nकती करायचं हे ह4 कोण सागं णार ? ह4 दोघं hवतः ऑNफसमधे जेवतात.घर4 येताना काह4तर4 चटकमटक खाऊन येतात आgण इथे काय आपण मॅगी खाऊन रहायचं का ? माझं मेल4चं काह4 ,वशषे नाह4 पण XयाPदवशी बbघतलं क[, मी जेवण के लं नाह4 तर तLु हाला मॅगी खाऊन रहावं लागलं होतं.. असू दे ग , काह4 होत नाह4 एखाRया Pदवशी नाह4 जेवलं तर.. बोMले... आधी आईlया तालावर नदं 4बलै ासारnया बगु ूबगु ू माना हलवMया ... आता सनु ेlया तालावर तसं बरं नाचू देईन मी.. माUया घरात मी Lहणेन तसचं होईल... बरं बाई, कर तUु या मनासारखं, पण मला एकटं सोड थोडा वेळ .. अरे वा ! असा कसं एकटं सोडने मी तLु हाला???? 3

देवाpाqमणांlया साrीने तलु ा कधी अतं र देणार नाह4 असं वचन Pदलं होतं ना तLु ह4 ? ,वसरलात ??? तLु ह4 ,वसरलात तर4 मी नाह4 ,वसरणार ... मी कधीच तमु ची साथ सोडणार नाह4.. जsमोजsमी एक0 रहायचं ठरवलंय आपण... Xयासाठt वड पजु लाय वषानa वु ष.a .... मग के वळ शर4राने मी या जगात नाह4 Lहणनु तLु ह4 नाकारणार अहात का मला ?? पण मी अशी सहजासहजी सोडणार नाह4 तLु हाला.. सतत सावल4सारखी तमु lयाबरोबरच रहाणार. @संvया साठे जोशी 4

ड'गरवाडी \\लॅटच दार उघडू न .चsमय आत आला. संuयाकाळी घर4ं परत आMयावर Xयाने ठरवलं होतं क[ आज काय तो bनणयa vयायचाच , गेMया 2 -3 मPहsयांपासनू zलॅन होणा{या वीक| ड }4पचा आजतर4 सोrमोr लावलाच पाPहजे . Xयाने ताबडतोब के ,वन ,~साद आgण मकरंदला मेसेज के ला आgण रा0ी 9:00 वाजता एक0 कॉल कƒन जमायचे ठरले. हे चौघेह4 कॉलेजपासनू चे …म0. आता कॉलेज संपनू ~Xयेक जण आपापMया कामकाजात †यhत, Xयामळु े एक0 जमनू कु ठे जायचं Lहटलं तर ~Xयेकाचे ~ॉ‡लेLस , मीPटWं स , डडे लाईsस आgण क…मटमेsट आड येतात . या सगˆया कारणांमळु े Xयाचं ा एक0 बाहेर जायचा ~ो‰ाम गेले काह4 मPहने नसु ताच Šॉइंग बोडa वर होता. आज मा0 .चsमयने ठरवलं क[ आर या पार . आपण येणा{या लॉsग ,वक| डला ह4 P}प करायची हे नZक[. Xयाlया अपेr~े माणे रा0ीlया कॉलमuये सगˆयांनी खपू आढेवेढे घेतले. के वीनला ~ोजेZट डडे लाइन होती , ~सादला ना…शकला जायचं होतं वगैरे वगरै े. शवे ट4 .चsमयlया आ‰हाला बळी पडत सवानa ी }4पला जायला होकार Pदला. \"कु ठे जाऊया ? \" \" असं Pठकाण बघू Nक आपMयाला दोन Pदवस मhत bनवातं गzपा मारता आMया पाPहजेत \" \" Œरसॉटa आgण हॉटेल अिजबात नको \" \" कॅ ,पगं सRु धा चालेल , मhत एखाRया टेकडीवर , तारे बघत \" 5

असे पयायa सचु वत , चौघे कु ठे जायचे याची चौकशी कƒ लागले. ऑनलाइन सचa करता करता मकरंदला एक ~ॉपटŽ सापडल4 . Xयानं ा एक हवी तशी जागा , एका गावाबाहेर टेकडीवर असलेला एक छोटेखानी बगं ला वीकएंड करता उपल‡ध Pदसला . बगं Mयाचं लोके शन अbतशय सदंु र होतं . ड•गरवाडीlया बाजलू ा असलेMया एका टेकडीlया वर हा बगं ला होता. वेबसाइट वरlया फोटोत बगं Mयाभोवतीची बाग , आजबू ाजचू ी झाडी आgण टेकडी वƒन Pदसणा{या सयू ाahताचे फोटो होत.े खाल4 जेवणाची सवa सोय असेल अशी माPहतीह4 होती. जवळचे गाव खाल4 २-३ Nकलोमीटर दरू असMयामळु े “डhटबa करायला कोणी नसणार होत.े .चsमय आgण Xयाlया …म0ांना ह4 ~ॉपटŽ फार आवडल4. दोन Pदवस याच बंगMयामuये bनवांतपणा …मळणार होता. बNु कं ग करताना पसै े नतं र Pदलेले चालतील हे वाचMयावर, एक झकास hपॉट …मळाMयाlया खशु ीत सगˆयानं ी कॉल सपं वला . पढु चे दोन आठवडे कामात गेले आgण शवे ट4 तो Pदवस उगवला क[ ”या Pदवशी .चsमय , के ,वन , मकरंद आgण ~साद हे ,पकbनकला जाणार होत.े के ,वनlया hकॉ,पओa मधनू चौघे bनघाले . ड•गरवाडी तशी मबंु ईपासनू थोडी दरू असMयाने पोचता पोचता रा0 झाल4. गावाजवळ येताच डावीकडे गावाचा रhता आgण उजवीकडे टेकडीवर जाणारा बंगMयाचा रhता Xयांना Pदसला. थोडासा घाटरhता चढू न ते टेकडीवरती आले . समोरचं –—य पाहून Xयाचं ा ~वासाचा शीण नाह4सा झाला . टेकडीlया एका बाजलू ा असलेल4 ती टु मदार बंगल4 च˜ं ~काशात sहाऊन bनघाल4 होती. बाजलू ा असलेल4 घनदाट झाडी आgण नीरव शांतता Xयामळु े एक ~कारचं अRभतु वातावरण तयार झालं होतं. \"वा झकास hपॉट आहे \" असं Lहणत के वीनने गाडी बगं Mयाबाहेरlया झाडाखाल4 पाकa के ल4 . बगं Mयाबाहेर लाल गलु ाबांचा सरु ेख ताटवा होता . इतरह4 फु लझाडं होती. बहुतके बंगMयाlया मालकाला फु लाचं ी आgण गलु ाबाची ,वशषे आवड असावी. 6

\" अरे कु णी आहे का ? \" अशी हाळी देत ~साद खाल4 उतरला . कोणीच ओ Pदल4 नाह4. आसपास Nफƒन कोणी Pदसते का हे बघायचा सवा™नी ~यXन के ला पण तथे े कोणीच न†हते . बहुधा के अर टेकर खाल4 गावात गेला असावा असं Lहणत .चsमयने दरवा”याला हात लावला तर दरवाजा उघडाच होता . \"बहुतके आपण येणार Lहणनू दरवाजा उघडा ठे वनू के अर टेकर खाल4 गेलेला Pदसतोय\" मकरंद Lहणाला . आत गेMयावर Xयानं ा एक संदु र Pदवाणखाना, डाइbनगं ƒम आgण दोन बेडƒम PदसMया . †यवhथा चोख कƒन ठे वल4 होती . बेडƒम तयार होXया. बNु कं ग मuये ~ॉ…मस के Mया~माणे बगं ला Xयांlया hवागताला स”ज होता. आता के अर टेकर आला क[ Xयाला बाक[चं ,वचाƒ असा ,वचार करत चौघानं ी आपापMया सॅZस खोल4मuये ठे वMया आgण थोडं šे श होऊन सगळे गzपा मार@यात दंग झाले . बरोबर आणलेले hनॅZस आgण “ŠZं स घेत १२ कधी वाजले Xयांना कळलेच नाह4. खपू Pदवसांनी गzपाचं ा फड रंगला होता. तवे œयात .चsमयला आठवण झाल4 \"अरे रा0ीlया जेवणाचं काय ? \" के अर टेकर आला का नाह4 अजनू ? \" असे Lहणत .चsमय Nकचन मuये गेला. \" अरे के ,वन , ~साद , मकरंद , पटकन आत या \" .चsमयची हाक ऐकू न bतघे Nकचन मuये गेले. \" अरे कोणी येऊन गेलं का इथे ? Nकचनlया ओžयावर ठे वलेMया }े कडे बोट दाखवत .चsमय Lहणाला . \" नाह4 , आLह4 तर कोणाला बbघतले नाह4 ? \" मग , हे कोणी आणनू ठे वले ? 7

}े मuये , एका मोŸया बाउल मuये .चकन बयाaणी , सलाड आgण गरम गरम .चकन कबाब होते . \" बहुतके के यर टेकर मागlया दरवा”याने येऊन ठे वनू गेला असावा.. पण याला काय अथa आहे ? आपMयाला ,वचारायला नको का काय हवय ? \" .चsमयची तणतण स)ु होती. \"आgण ~सादच काय? तो तर .चकन खात नाह4.. ~साद तलु ा आज बहुतके मॅगी खायला लागणार.. \" \" जाऊ दे रे, एक Pदवस कर4न एडजhट.., मला माह4त होतं अस काह4तर4 होणार Lहणनू मी दोन पाNकटे घेऊन आलो होतो.. \" असे Lहणत ~साद मॅगी बनवायला गेला. \" अरे जाऊदे , आलंय ना जेवण आता , खा आता मकु ाžयाने . काह4 तर4 काम असेल Xयाला , उRया बघू \" मकरंद Lहणाला. जेवण एकदम च,व—ट होतं , मसाMयाचं ा अbतशय सरु ेख वापर कƒन के लेल4 अगद4 लखनवी पRधतीची बयाणa ी आgण बरोबर त•डात ,वरघळणारे कबाब. जेवनू परत गzपा रंगMया , बाहेर थडं ी आता चांगल4च वाढल4 होती. नीरव शांतते बरोबर दरवळणारा गलु ाबांचा सवु ास फZत Xयाlं या सोबतीस होता. \" वाह काय भsनाट जागा आहे .अजनू एक दोन Pदवस zलॅन करायला हवा होता. \" रा0ी झोपायला उशीर झाला तर4 ~सादला सकाळी भकु े lया जाणीवेने लवकर जाग आल4. गzपा मारता मारत तो हॉलlया सो\\यावरच झोपनू गेला होता.. 8

\" अरे चहा हवा होता \" असं Lहणत ~साद के अर टेकर ला हाक देत होता . काल सuं याकाळी~माणेच के अर टेकर आताह4 आसपास कु ठे न†हता. हवेत दाट धकु ं पसरलं होतं. कालlया पेrा काह4 वेगळच वाटलं ~सादला. गुलाबाचा वास मा0 आता जाhत ती¡ झाला होता. आत बेडƒम मuये कंु भकणासa ारnया झोपलेMया .चsमय, के ,वन आgण मकरंद ला उठव@यात काह4 अथa नाह4 असे Lहणत, ~सादने गाडीची NकMल4 घेतल4 आgण तो खाल4 असलेMया ड•गरवाडीकडे bनघाला.. “असेल एखाद4 चहाची टपर4 गावात.. बघू या..” दोन तीनशे उं ब{यांची ड•गरवाडी. पण गावात …शरताच भाऊची टपर4 होती. सकाळी सकाळी सदभू ाऊ चहा उकळत बसला होता.. \" काका, चहा …मळेल का? \" ~साद ,वचारता झाला. \" हो आहे ना.. बसा , दोन …मटं \" \" काह4 ना¤ता पण असेल का? \" \" गरमागरम पोहे होतील पाच …मटं तात, चालेल का?\" \" हो चालेल क[ .. काका एक ,वचारायचं होत.. \" गरम वाफाळणारा चहा पीत ~साद Lहणाला.. \" बोला क[ \" \" Xया टेकडी वरlया बंगMयाचा कोणी के अर टेकर Lहणजे कोणी राखणदार आहे का? \" \" अहो कसला राखणदार.. Xयो बगं ला आमlया डॉZटर साहेबाचं ा.. एकदम राजा माणसू , छान बगं ला बाधं ला. बागकामाची हौस. मीच बाग क)न Pदल4. Xयांlया मंबु ईlया …म0ांना गोळा क)न खपू वेळा यायचे इकड.े .. आमlया उhमान कडू न .चकन नेऊन लई भार4 बयाaणी आgण कबाब बनवायचे.. \" 9

\" मग ते डॉZटर साहेब कु ठे असतील आता, Xयानं ा जर भेटायचं होतं.\" \" आता ते शZय नाह4.. \" \" पण का?\" \" दोन वषा™पवू C गावाकडे परत येताना मागlया घाटात Xयांची गाडी गेल4 दर4त.. एवढ4 खोल क[ बॉडी बी गावल4 नाह4.. त†े हा पासनू Xया बगं Mयावर कोनी बी जात नाह4.. काय राPहलं नाह4 bतथे आता, पण तLु ह4 का चौकशी करताय? जाऊ नका हा bतकड.. हे ऐकताच ~सादचा चेहरा बदलला. .. काल आपण कु ठे होतो या कMपनेने थंडीत Xयाला घाम फु टला.. \" काका, हे चहाचे पसै े.. \" \" अरे पण पोरा, पोहे तर4 खाऊन जा.\" \" नको, परत कधी तर4 \" अस Lहणत ~साद धडपडत hकॉ,पयa ो कडे धावला आgण Xयाने गाडी ससु ाट सोडल4.. बगं Mयाकड.े . Xयाlया मनात Xया गायब असलेMया के अर टेकरचे ,वचार होत.े सकाळlया पसरलेMया गूढ धZु यात, hकॉ,पयa ो तो छोटासा घाट चढू न वर आल4 आgण ~सादने गाडीला करकचनू pेक मारला.. “.चsमय, मॅक, के ,वन “ मोठं मोŸयाने हाका मारत ~साद खाल4 उतरला आgण समोरचे –¤य पाहून तो .थजला. Xयाlया हाकांना काह4 ~bतसाद न†हता. .चsमय, मकरंद आgण के ,वनचा काह4 प¥ा न†हता.. 10

Xयाlया समोर होता एक जीण,a मोडकळीला आलेला Œरकामा बगं ला . रंग )प ,वटलेला.. वेल4ंनी वेढलेला, जळमटानी भरलेला. आजबू ाजलू ा गदa रान माजले होत.े Xया रानाने जणू काह4 बंगMयाला आपMयामuये ओढू न घेतले होत.े . समोर वाढत जाणारे धकु े आgण खाल4 आलेले ढग यात तो bनप.चत बंगला आता मा0 वेगळाच Pदसत होता.. पण....... बगं Mया बाहेरचे ते लाल गुलाबाचे ताटवे अजनू ह4 कालlयाच सारखे टवटवीत होते . बाजlू या ,पपं ळाचं झाड वारा नसतानाह4 सळसळत होत क[ जणू काह4 सांगायच आहे आgण Xयाlया बाजलू ा ठे वल4 होती.. फZत Xयाची एकžयाची सॅक. © सyचन के ळकर 11

मी आहे ना घाई घाईने पावले टाकत ती bनघाल4 होती. नेमका आजच उशीर झाला. आलेले महXवाचे नमनु े सरांना उशीर झाला तर4 आजच तपासनू हवे होते खपू च अरजsसी होती. आgण bतlया कामावर ,व¤वास असMयाने Xयांनी bतला आgण रा.धकाला थांबवले होत.े रा.धका जवळ रहात असMयाने ती लगेच गेल4 होती. साrीला पोचवतो Lहणनू सर Lहणाले होते पण Xयांना लगोलग एका ,व“डयो कॉनफरsस साठt थाबं ावे लागMयाने bतला एकट4लाच bनघावे लागले होत.े सव0a नसु ता काळोख होता. वर रhXयावरचे Pदवे दरू दरू अतं रावर होत.े Xयाlं या …मण…मण उजेडात आणखीच धाhती वाटत होती. रhXयावर .चटपाखƒ पण न†हत.े आई सकाळी Lहणाल4 होती आज अमावाhया आहे Lहणनू . दादाह4 आजच मंबु ईला गेला होता काह4 कामासाठt! नेमके नको Xया वेळेला नको Xया आठवणी! “शी बाई आईला तर4 काय पडल4 होती आठवण करायची! भीतीने उरात नसु ते धडधडत होत.े मागे राणी याच रhXयाने जात होती. सारखे कोणीतर4 मागावर आहे असे bतला वाटत होत.े bतची कशी गाळण उडाल4 होती हे bतने साrीला सां.गतले होती. आgण साrी bतlया hवभावा~माणे खदखदनू हसल4 होती. आता मा0 राणीचे सांगणे आठवनू bतlया मनावर भीतीची लहर उमटू न गेल4. तसे तर हा रhता bतlया पायाखालचा होता. bतlया घरापासनू गावं थोडसे े दरू च होत.े शाळा कॉलेजात जाताना इथनू च तर जात होती ती नेहमी. पण Pदवसा उजेडी वेगळीच गो—ट असायची. गावातले आजबू ाजlु या घरातले कोणी ना कोणी अगद4 12

जर4 सोबत नसले तर4 रhXयावर कोणी ना कोणी असायचे आgण फार कधी धाhती वाटल4 न†हती. आज मा0 राणीlया कथा आठवनू आठवनू bतला आणखीच घाबरायला होत होत.े राणीlया आठवणीने bतlया काळजात एक कळ उमटू न गेल4. लहानपणापासनू ती आgण राणी अगद4 घžट म0ै ीणी, एक[ला बोचले तर दसु र4lया डोˆयात पाणी येणार. आई आgण काकू कायम थžटा करायlया मोŸया झाMयावर, लWन झाMयावर काय करणार तLु ह4? जरासRु धा एकमेक[ना सोडणे दोघीlं या जीवावर यायचे. आgण आता.. आता राणी कु ठे गेल4 होती कोणालाच ठाऊक न†हत.े गेMया दोन वषातa राणीचा प¥ाच न†हता. याच रhXयाने येतं असताना अचानक गायब होऊन गेल4 होती. bतला चांगले आठवत होत.े ती आज ”या कं पनीत होती Xयाच कं पनीत Xया Pदवशी Xया दोघीजणी मलु ाखत Rयायला जाणार होXया. चागं ल4 पोhट होती सीbनयर के …मhटची. दोघीlं या आवडी bनवडी एक सारnया असMयाने Xयांनी रसायन शाh0ात एम.एस.् hसी के ले होत.े एकू ण दहा पोhट होXया. आपMया दोघीना एकाच Pठकाणी नोकर4 …मळणार Lहणनू अगद4 आनदं ात होXया. आgण मलु ाखतीlया आधी एक दोन Pदवस साrीला ~चंड ताप चढला होता. अगं ात ताप असMयाने bतला मलु ाखती साठt जाणे शZयच झाले न†हत.े राणीने मलु ाखत झाMयावर फोन कƒन आईला सां.गतले होते Nक खपू छान झाल4 मलु ाखत! अगद4 खा0ी होती bतला आपल4 bनवड झाल4 आहे याची. bतने bतlया घर4 पण फोन कƒ सां.गतले होत.े पण एक जनु ा …म0 म0ै ीgणचं ा ‰ुप bतथे भेटMयाने यायला उशीर होणार होता. आgण ददु §वाने Xयानतं र ना राणी पsु हा भेटल4 होती, नाह4 bतlया फोनचा माग लागला होता. अगद4 नखह4 सापडले न†हत.े आधी साrीlया दखु @या मळु े कोणीच bतला याबRदल सा.ं गतले न†हत.े bतला ड|गयू झाला असMयाने ती खपू काळ झोपनू च होती. zलेटलेžस खपू च कमी झाMयाने 13

~कृ ती खपू च घसरलेल4 होती. थोडी जाग आल4 Nक ती राणीची आठवण काढायची पण काह4 ना काह4 सागं नू घरातले वेळ माƒन नेत होत.े ब{या पकै [ ~कृ ती सधु ारMयावर आई आgण दादाने bतला हळुवारपणे हे कानावर घातले होते आgण साrी पणू a उsमळून पडल4 होती. सnnया बPहणीपेrा सRु धा िजlयावर जीव लावला होता. अगद4 सगळी सखु दखु े िजlया सोबत शअे र के ल4 होती. सार4 hवzने आकाrं ा िजला बोलनू दाखवMया होXया अशी bतची जीवाभावाची म0ै ीण अचानक नाह4शी झालेल4 होती.पो…लस तपास बरेच Pदवस चालला पण काह4ह4 bन—पsन होऊ शकले न†हत.े नतं र पनु ः जाPहरात आMयावर Xयाच कं पनीत साrीने मलु ाखत Pदल4 होती आgण bतथेच bतची bनवड झाल4 होती. आताह4 साrीlया डोˆयात पाणी आले. पण hवतःला आवरत bतने पटपट पावले टाकायला स)ु वात के ल4 होती.अचानक bतला रhXयावर कोणीतर4 आहे असे वाटले Lहणनू bतने मागे वळून पाPहले एक ŒरZशा येत होती. एक rण bतला एकदम बरे वाटले क[ चला ŒरZशा …मळाल4 तर bतनेच घर4 जावे. ŒरZशा एक अनोळखी माणसू चालवत होता. गावं तसे लहान असMयाने बहुतके सवa जण एकमेकानं ा ओळखत होत.े मागे एक त)ण बसला होता. Xयाला बघनू का कोण जाणे bतला एकदम अगं ावर शहारा आMयासारखा झाला. पावले चटचट पढु े टाकत ती खाल4 मान घालनू चालायला लागल4. अचानक ŒरZशा बाजलू ा आल4 आgण तो त)ण जरासे हसनू Lहणाला “बसा ना Œरrात लगेच सोडतो आLह4 दोघे तLु हाला” पण साrीला आता bनराळेच भय वाटू लागले होत.े जरासे हसMयासारखे कƒन ती Lहणाल4 “ तLु ह4 जा पढु े, मी जाते माझा दादा येत आहे vयायला.” तसा तो त)ण Lहणाला “साrी देवी आLह4 गावातMया सा{यानं ा ओळखतो आज तमु चे दादा मंबु ईला गेले आहेत हे सा{या गावाला ठाऊक आहे या आता आत” एका rणात Xया त)णाने bतला यात खेचनू घेतले नी ŒरZशा भरधाव वेगाने जगं लाlया Pदशने ी धाऊ लागल4. 14

अचानक bतlया कानात आवाज आला “घाबƒ नकोस, मी आहे ना” आgण एकाएक[ ŒरZशा हेलकावे खाऊ लागल4 वादळात सापडMया सारखी भरकटू लागल4. Xया त)णाचा साrी वरचा ताबा सटु त होता. साrी पण जोरजोरात Pहसडे माƒन hवताला सोडवायचा आटोकाट ~यXन करत होती. साrीlया कानात आवाज घमु ला “मागे एक लोखडं ी पाsहा आहे तो घे उचल चटकन उचल” साrीला समजेना कोण बोलते आहे. त)णाlया गालापाशी अचानक आवाज उठला आgण Xयाला एकदम …भर…भरMया सारखे झाले, आgण साrीचा हात Xयाlया हातामधनू सटु ला, साrीने Xयाचा फायदा घेऊन Xयाच rणी मागे हात घातला आgण एका ओढणीत गंुडाळलेला पाsहा bतlया हाताला लागला. कानात कु जबजु ता आवाज पsु हा ऐकू आला, ”ओढणी हातात ठे व आgण Xयाlया डोZयावर मार, साrीला समजेना कोण सागं त आहे? ऐक मी आहे ना!” पण bतला भीती मा0 वाटत न†हती ,Xयाच वेळेला त)ण आgण ŒरZशा चालक दोघेह4 भेदरले होत.े ŒरZशा झाडावर जाऊन आदळल4 ŒरZशा चालवणारा Xया धडके नी तर त)ण पाsqयाlया आघाताने दोघेह4 सरै भरै झाले होते आgण एका हातात पांढर4 लाल डागानी भरलेल4 ओढणी आgण दसु {या हातात पाsहा घेतलेल4 साrी बघनू दोघाचं ा धीर सटु ला होता. त)ण पsु हा पsु हा ŒरZशा चालकाला Lहणत होता,”आर ह4 तीच बया आहे, ती परत काशी आल4 ती ह4च आहे,” साrीला काह4 अथa समजत न†हता पण पsु हा एकदा साrीlया कानात आवाज आला, ”आता वाट बघू नकोस गावाकडे धाव, मदत आण जा, जा आ¥ाच वेळ आहे, मी आहे ना! तु जा” साrी भलू पडMया~माणे गावाlया Pदशने ी पळत सटु ल4 bतlया न…शबाने Xयाच वेळेला पो…लसांची गhत घालणार4 जीप येत होती. एक त)णी रhXयात धावताना पाहून जीप Xवरेनी bतlयाकडे आल4. साrीनी सवa काह4 सागं ताच जीप मuये असलेMया सब इshपेZटर समु तं यानं ी तातडीने पो…लस hटेशन वर फोन कƒन कु मक मागवल4 आgण साrीlया घर4 फोन कƒन गाडी घटना hथळाकडे नेल4. 15

Œरrावाला दखु लेले डोके आgण शर4र साभं ाळत पळायचा ~यXन करत होता तर त)ण भारMयासारखा ŒरZशा मuये बसनू होता. एकाएक[ साrीचे लr हातातMया ओढणी कडे गेल4 आgण ती डोळे ,वसफाƒन बघतच राPहल4 ह4 तर bतlया लाडZया ,~य म0ै ीणीची राणीची ओढणी होती. bतने समु ंतांचे लr Xयाकडे वेधले Xयाच वेळेला गावातनू पो…लस आgण साrीचे आई बाब bतथे येऊन पोहोचले. साrीला बघनू आई-वडलाlं या डोˆयाला अ©ंुlया धारा लागMया होXया. ती धावत आईlया कु शीत …शरल4 आgण आईला ओढणी दाखवू लागल4 आईला पण ओळख पटल4, कारण राणी नाह4शी झाल4 Xया Pदवशी मलु ाखतीला जा@याआधी काका कांकू ना नमhकार करायला हाच Šसे घालनू आल4 होती. राणीला साrीने आgण bतlया आईने वाढPदवसाला भेट Lहणनू Pदलेला हा Šसे होता. राणी Xयाला लक[ चामa Lहणायची , मलु ाखत चागं ल4 जावी Lहणनू च bतने तो Šसे पŒरधान के ला होता. आता पो…लसानं ी Œरrावाला आgण तो त)ण रवी˜ं नाव होते Xयाचं े दोघाना ता‡यात घेतले आgण कोठडीची हवा चाखवायला स)ु वात के ल4. ब{याच चौकशी नतं र कळले Nक ते दोघेह4 राणीlया खपू Pदवस मागावर होत.े मलु ाखत झाMया Pदवशी ती एकट4 सापडताच या दोघानं ी सधं ी साधनू bतला उचलल4 होती. राणीने खपू आकातं करताच रवी˜ं नी Xयाच लोखंडी पाsqयाचा वापर bतला गzप बसव@यासाठt के ला होता. ददु §वाने घाव वमC बसMयाने राणी त†े हाच गत~ाण झाल4 होती. गावापासनू दरू जगं लात एका पडZया बंगMयात या जोड गोळीची कु कमª चालत असत bतथेच परु लेला राणीचा मतृ देह bतlया Pठक{या के लेMया मोबाइल सह पो…लसानं ा सापडला. आता साrीला ओळख पटत होती अकhमात आलेला चदं न के शर अ¥राचा सगु ंध , कानात कु जबजु ता आवाज. bतlया ,~य जीव¤च कं ठ¤च म0ै ीणीने ~ाण गेMयानतं र 16

पण साrीचे रrण के ले होत.े ती साrीला ,वसरल4 न†हती. हातात ती ओढणी कवटाळून साrी आgण राणीची आई दोघी गˆयात गाळे घालनू रडत होती. राणीlया अवशषे ानं ा गावातMया लोकानं ी राणीlया bन साrीlया घरlया लोकासं ह सsमानपवू कa मठू माती Pदल4 होती. आजह4 गावात राणीlया नावाने के लेले ‰ंथालय आहे. आजह4 साrीला राणीची आठवण आल4 Nक तोच पŒर.चत सगु ंध येतो, आgण राणीlया अिhतXवाचा ~ेमळ hपशa bतlया मनाला लपेटू न घेतो जणू सागं त असतो मी आहे ना!. इSत रzसकावाणी रzसका ड*गरे. 17

अन2ु 3रत 56न दैनPं दनी …लPह@याची सवय होती Xयाला. एकह4 Pदवस कधीच चकु ला नाह4. आज वाधZa याने ‰ासले होत.े तर4ह4 त‡येत ठणठणीत होती. रोज सकाळचे चालणे आgण बागेतला हलका फु लका योगा याने Pदवसाला स)ु वात †हायची. नंतर वाचन- लेखन आgण संगीत याचं ी सोबत. Pदमतीला एक दोन नोकरह4 होत.े दोsह4 मलु े परदेशात. आय—ु यात सव0a च सखु समाधान होत.े पण या टzयावर पXनी ©Rधाची साथ सटु ल4 होती. खरेतर ©Rधाह4 याच वRै यक[य rे0ातल4..ती देखील नामाNं कत सजनa . पण साPहXयात खपू रमायची. मळु ातच …शर4ष मuये साPहXयाची आवड bनमाणa करायला bतचाच हातभार लागला होता. कामाlया †यापामळु े या पती पXनीमuये फारच कमी संवाद होत असे. पण मनाचा ससु ंवाद खपू छान होता. ददु §वाने तो संवाद आता सपं ला होता. Xयामळु े वेळ जाणं तसं कठtणच होतं. अ¤या वेळी दैनPं दनी काढायची आgण आपMया गतhमतृ ींना उजाळा Rयायचा, असा काय तो Pदन«म.... डॉZटर …शर4ष.... वRै यक[य rे0ातील एके काळचे नावाजलेले नाव. फार मोठे सजनa . पण माणसू Lहणनू Pदलदार. पशै ापेrा मनाने ©ीमतं . शहरात ~ॅिZटस करताना गावाची ओढ नेहमीच असायची. कामाlया †य‰तमे ळु े फारच कमी वेळा जाता यायचं. आज दैनंPदनी वाचत असताना ....वीस वषाa-पवू Cचे पान उघडले गेले होत.े हे पान Lहणजे Xयाlं या आय—ु यातील आजतागायत न सटु लेलं कोडं होतं. आजह4 ते पान वाचनू मन िhथर sहवत.े अ,वच…लत ,वचारांना bनयतीlया हवाल4 के ले होत.े त†े हाह4 आgण आजह4 ....!!! 18

आज तो आgण ©Rधा जवळ जवळ १५ वषान™ ी गावी जाणार होत.े Xयामळु े खपू उXसकु ता होती. पण नेमक[ …शर4ष एका ऑपरेशन मuये अडकला होता. ©Rधाला हे काह4 नवीन sहवतं. पण बेत पढु े ढकलायचा नाह4 असा दोघांचाह4 bनधाaर होता. आgण या bनधाaरामळु ेच ते Xया गावी उ…शराने पोहोचले. गावlया मnु य रhXयावर4ल घरावर रामकु ाका होताच, आपल4 बलै गाडी घेऊन. जर4 गडी असला तर4 मान Xयाचा व“डलाlं या जागी होता. इतZया वषाa नsतर …शर4ष आgण आपMया सनु ेला पाहून Xयाचा चेहरा खलु ला होता. रानातील बाधं लेला बंगला Xयाने टाप ट4प कƒन ठे वला होता. Xयाला ठाऊक होतं Nक Xया दोघांनाह4 गदa रानात, Pहरवाई lया साbनuयात एकातं ात रहायला आवडत होतं. अगद4 तशीच ठोस †यवhथा Xयाने कƒन ठे वल4 होती. रा0ीचे जेवण उरकू न रामकु ाकांlया बलै गाडीतनू ते Xया Pठकाणी पोहोचले. बराच उशीर झाला होता. Xयामळु े …शर4षनेह4 रामकु ाकांना बलै गाडी घेऊनच घर4 जायला सां.गतले. Pदवसभरातील कामांचे †याप आgण मग हा ~वास यात ते दोघेह4 थकलेच होत.े Xयामळु े Xयांनीह4 लागल4च झोपेला ~ाधाsय Pदले.©Rधा खपू च थकल4 होती. Xयामळु े लागेचच झोपी गेल4. पण …शर4ष मा0 अजनू ह4 जागाच होता. …भतं ीवरचे जनु े लहानपणीचे फोटो Xयाला भतू काळात घेऊन जात होत.े अचानक दरवाजावर4ल थापेने Xयाला जाग आल4. आपMयाला झोप कधी लागल4 हे Xयाला कळलं देखील नसावं. एर†ह4 नसु तं खžट आवाजाने उठणार4 ©Rधा आज मा0 Xया आवाजानतं रह4 झोपल4 होती. Xयाला थोडसं ं वेगळं काह4तर4 वाटलं . पण उगीच bतला 0ास नको Lहणनू तोच उठला. पण या वेळेस एक हाकह4 ऐकू आल4.....'' माय बाप ...दार उघडा माय बाप ...!'' …शर4षला Xया हाके त एक आततa ा जाण,वल4. घSयाळात पPहले तर पहाटेचा एक चा ~हर होता...…शर4ष ने भीत भीत दार उघडले होत.े एक वयhकर †यZती उभी होती. हातात …मण…मणता कं द4ल ...वय साधारणतः स¥र4lया आसपास ...…शर4ष ला काह4च कळेना ... 19

पsु हा एक आतa ,वनंती ऐकल4.....'' दया करा माय बाप .....घरlयाला माझी Lहातार4 लय आजार4 हाय ..नाय नगा Lहनसु ा ....इकडच.ं .पMयाडला....लै उपकार †हतील ...!!! हे असले ~सगं …शर4ष आgण ©ेयाला काह4 नवीन sहवत.े मबंु ईत देखील घरापेrा हॉिhपटल मuयेच जाhत राहणे होत असे. पण Xयाने Lहणा Nकं वा ©ेयाने Lहणा, कोणीह4 अ¤या ~संगांना नकार कधीच Pदला sहवता. पण यावेळी पŒरिhथती वेगळी होती. इतZया रा0ी, दाट गडद अधं ारात ..Pह †यZती कोण, कसं जायचं....अ¤या अनेक ~¤नांना Xयावेळी उ¥र sहवत.े मी आज इथे आहे, हे समोरlया आजोबानं ा कसे कळले? हाह4 ~¤न मनात येऊन गेला. पण या सवा™चा ,वचार न करता Xयाने आपल4 बॅग आgण मे“डकल Nकट उचलला आgण Xया आजोबांसोबत bनघालादेखील .....आजोबानी अगद4 अदबीने Xयाची बॅगह4 घेतल4. बाहेरlया अगं णात आजोबांची बलै गाडी उभी होती. अधं ारामळु े फारसे काह4 Pदसत sहवते पण लहानपणीlया आजोबांlया बलै गाडीची आठवण एका rणासाठt येऊन गेल4. एक दणकट बलै ...जो आपMया मालकासाठt आgण आजार4 मालक[णीसाठt यावेळी देखील तXपर होता. आजोबांनी एक साद घातल4 Xयाला ...'' िजवा ...चल बगी बगी ... माय बाप आMयाती ....तझु ी मालक[ण बघ आता कशी उठू न बसते Nक नाय ...'' …शर4ष अगद4 शांततने े हे सारं पाहत होता. ती बलै गाडी कु ठMया मागानa े जात होती हे अधं ारामळु े …शर4षला कळत sहवतं. बलै गाडीला लावलेला खळु खळु ा मा0 वाजत होता. तो रhताह4 पŒर.चत sहवता. पण आजोबाlं या चेह{यावर आजीबRदल खपू काळजी Pदसत होती. शवे ट4 …शर4षनेच सवa काह4 ठtक होईल असे बोलनू Xयांना Pदलासा Pदला. 20

थोSया वेळाने बलै गाडी Xया घरासमोर थांबल4. घर फारसं मोŸठ sहवतं. पण वीज नसMयाने पणू a अधं ारात बडु ालं होतं. लगबगीने आजोबानं ी उतƒन …शर4षला उतरायला मदत के ल4. आgण दोघेह4 दाराजवळ पोहोचले. आजोबांनी हलके च दरवाजा उघडला. आत आजीशी सवं ाद घालनू च ~वेश के ला .'' अगं Lहातारे , देवाने देव माणसू च पाठवलाय बघ ...\" या Pह वयात आजोबाचं ं आजीवर असलेलं bनतांत ~ेम पाहून …शर4ष bनश‡द होता. ए†हाना तो आजीlया अगद4 जवळ होता . वयाने जजरa झालेल4 आजी hत‡ध पडू न होती. डोळे -पोट खोलवर गेले होत.े …शर4ष ने bतला तपासायला स)ु वात के ल4. bतला बहुतके तहान लागल4 असावी. …शर4षने आपMया बागेतील पाणी काढू न चमlयाने bतला पाजले. दोघांनी bतला आधार देऊन बस,वले. …शर4षलाह4 आता कळून चकु लं होतं Nक आजी आgण आजोबा एकटेच राहत असावेत. बघणारे कोणीच नसावेत बहुधा...…लिZवड फू ड चे hयाचेट काढू न वाट4भर तयारह4 के ले. दोन चमचे bतला देत आजोबांना Lहणाला .'' हेच औषध आहे आजीचं. काळजी कर@याचं काह4च कारण नाह4. याने bतला बरे वाटेल. मी सकाळी पsु हा येईन आgण येताना काह4 गोˆया आणीन. .चतं ा कƒ नका.'' वयाने मोŸया असलेMया आजोबांनी हात जोडू न …शर4ष चे आभार मानले होत.े …शर4षने पसै ेह4 नाकारले. आजीlया चेह{यावर थोडसे े हसू Pदसले. थोSया वेळेनsं तर आजीला झोप लागल4. आजोबांनी …शर4षला Xयाlया घर4 पोहच,वले. बलै गाडीतनू उतरताना …शर4षने आवजनूa आजोबांना आजीजवळ राह@यास सा.ं गतले. मी hवतःच येईन सकाळी अशी खा0ीह4 Pदल4. आजोबांनी पsु हा एकदा हात जोडले होत.े Xयाlं या डोˆयात पाणी होत.े …शर4ष घर4 परतला त†े हा पहाटेचे अडीच वाजले होत.े ©Rधाला गाढ झोप लागल4 होती. 21

दसु {या Pदवशी जे†हा जाग आल4 त†े हा सकाळचे ९ वाजले होत.े ©Rधाने चहा - ना¤ता तयारच ठे वला होता. बलै गाडी घेऊन ए†हाना रामकु ाकाह4 आला होता. काल रा0ी घडलेल4 गो—ट ©Rधाला सांग@याइतकाह4 वेळ sहवता. मी लगेच येतो, तू तयार रहा...असं bतला सागं नू Xयाने रामकु ाकाला बलै गाडी काढायला सा.ं गतल4. सोबत आपला मे“डकल Nकट vयायला तो ,वसरला sहवता. पण रामकु ाकाला आता काह4च कळेनासे झाले. या जागेlया कोसभर अतं रावर कोणी राहत नाह4. इतZया घाईने आgण तहे 4 मे“डकल Nकट घेऊन हा …शर4ष चाललंय तर4 कु ठे ...? न राहवनू Xयाने वाटेत …शर4षला ,वचारले. …शर4षने कालचा घडलेला ~कार सां.गतला. काह4च न बोलता …शर4ष सागं ेल Xया Pठकाणी रामकु ाका बलै गाडी हाकत राPहला. पण एका वळणावर मा0 रामकु ाका थबकला. ”या Pदशले ा ते जात होत,े Xया Pदशले ा एका जsु या वाSयात गेल4 दोन दशके कोणीच Nफरकले sहवत.े गावक{यांची अशी समजनू होती क[ तथे े आजह4 दोन आXमे वास करतात. …शर4षला हे पटणे थोडे अवघडच गेले. Xया आजीला तपासनू चोवीस तासह4 नाह4 झाले नसतील ती आजी गेल4 वीस वषª हयातीत नाह4, हे ऐकू न Xयास धZका बसला. पण …शर4ष आता गzपा बसणार sहवता. कालlया वाटेवƒन अदं ाज घेत घेत रामकु ाकांसोबत तो Xयाच घरात पोहोचला. आgण bतथे Xयाने जे पPहले Xयावर Xयाचाच ,व¤वास बसलेला sहवता. काल रा0ी Xयाने पाPहलेले घर आज या rणी मोडZया अवhथेत Xयाlया समोर होत.े याच घरात तो काल आला होता. तोच पलंग ”यावर आजी झोपल4 होती. पलगं ाlया बाजलू ा काच फु टलेल4 तीच आजोबांकडची .चमणी. तो हे सवa पाहत होता. Xयाला काह4च समजेना. तो बाहेर अगं णात आला. कालची बलै गाडी आज 22

तटु लेMया अवhथेत Xयाने पPहल4...Xयाला अडकलेला तो खळु खळु ाह4 तसाच तटु लेला. …शर4ष तसाच बसनू होता. गावाची काह4 वŒर—ठ मडं ळी आतापयत™ इथे पोहोचल4. झालेला ~कार सवा™नी ऐकला. शवे ट4 एका वRृ ध †यZतीने काठt टेकत थरथरXया हातानी …शर4षlया डोZयावर हात ठे वला……. '' ल±मण आgण शातं ी ....मी ओळखत होतो Xयानं ा. शातं ीlया आजारपणात वेळीच उपचार न करता आMयाने शांतीचा मXृ यू ओढवला होता. आgण आपण आपMया शांतीला वाचवू शकलो नाह4 याच दडपण घेऊन ल±मणदेखील हे जग सोडू न गेला. पण आज ल±मण ने तUु या माuयमातनू शांतीला वाच,वले . आता ते दोघेह4 सतं —ु ट असतील. ....\" Xयावेळची ती bनरव शातं ता आजह4 ते पान वाचताना …शर4षला जाण,वल4. Xयाlया हातनू फार मोठं सXकायa घडलं होतं. भयकथेतलं एक bनरव ~ेम Xयाने अनभु वलं होतं. पण हे कसं ¤यZय होतं....??? दैनPं दनीlया Xया पानाने एका अन¥ु Œरत ~¤नाला जsम Pदला होता .....!!! आzशष पाट%ल, ड*}बवल% 23

वचन पहाटे पाच वाजता खणखणीत गजर झाला आgण रेवा खडबडू न उठल4. आजबू ाजलू ा लोळणायाa कंु भकणा™कडे बघत वतै ागल4. हाका माƒन , गदागदा हलवनू आgण शवे ट4 कानाशी ओरडू न सRु धा bतने Xयानं ा उठव@याचा bन—फळ ~यXन के ला. हे असं होणार bतला माPहतचं होतं. आदMया रा0ी पर4rा संपMयाlया जMलोषात खपू मोठt पाटŽ के ल4 होती सगˆयांनी. सगळे वनhपती शाh0ाचे ,वRयाथC. आता माhटसa पणू a झाMयाने सगˆयाlं या वाटा वेगवेगˆया होणार होXया. Lहणनू तर ती पाटŽ होती. पर4rा सपं Mयाचा आनदं आgण आता ‘ बछडे सभी बार4 बार4‘ lया दखु ा:lया नादात बीयरचे कॅ नlया कॅ न Œरचवले होत.े रेवा सगˆयांना कानी कपाळी ओरडू न सागं @याचा ~यXन करत होती क[ उRया लवकर bनघनू मह³वाचे फोटो आgण नमनु े घेऊन रा0ीlया \\लाईटने bनघायचे आहे. पण कोणी ऐकायlया मनिhथतीतच न†हत.े हताश मनाने bतने एकट4नेच जायचे ठरवले. जीsस , कु डता Xयावर जॅके ट , पायात मजबतू बटू , गॉगल, टोपी असा जामाbनमा कƒन ती bनघाल4. सॅक मuये थोडा खजरू , पालª जी आgण पा@याची बाटल4 vयायला ,वसरल4 नाह4. झाडांवर खणु ा करायला खडू आgण नमनु े गोळा करायला लहान ,पशवी देखील होती. मोबाईल †यविhथत चाजa होताच. आठवणीने bनघताना bतने Xयांlया †हाžस अप ‰पू वर “झोपा कंु भकणानa ो , मी एकट4च जाXये. येतचे \\लाईटlया वेळेlया आत” असा रागीट इमोजीसकट मेसेज टाकू न ठे वला. कनाटa कातMया बPं दपरू अभयार@यापासनू सात Nकलोमीटरवर रेवा bतlया …म0 मै 0णीबं रोबर कॉटेजमuये गेल4 दोन वषª राहत होती. मजल दरमजल करत ती अभयार@यात पोहोचल4. bतथे जा@यासाठt आव¤यक Xया सवa परवानWया bतने आधीच घेतMया होXया. ए,~ल मPहना होता. सगळीकडे न†या पालवीचा बहर होता. 24

आत …शरMयावर वातावरणातला , तापमानातला बदल लगेच रेवाला जाणवला. ताजेतवाने वाटले bतला. तो Pहरवागार सगु ंध bतने मनसोZत छातीत भƒन घेतला. रेवा अगद4 हरखनू जायची जंगलात गेल4 क[. पढु े मागे असं जंगलातच रहावं असं वाटू न जायचं bतला. चदं नाlया फु लावर bतचे संशोधन सƒु होत.े चंदनाlया खोडाजवळ , मळू ांजवळ असणारा स±ू म जीवांचा अ.धवास qयावर bतचा अ´यास सƒु होता. Nकतीतर4 लहान लहान झुडु पे आजबू ाजलू ा होती. आकाश झाकू न टाकणारे वrृ होते . चsदन , आवळा, ऐन अशा वrृ ाचं ा …म© सगु ंध bतला वेडावनू टाकत होता. Nकतीतर4 Pदवसानं ी ‡Mयु मोमµन आgण पॅsसी ह4 फु लपाखरं bतला …भर…भरताना bतला Pदसल4 होती. क बनी नद4वƒन येणारा गार वारा पा@याचा गंध रेवाlया चेह{यावर ~सsन हसू खलु वत होता. Xयाचवेळी एक ,व.च0 वास आला. रेवाlया कपाळावर आŸया आMया. नZक[च हुपू प±याचं घरटं असणार जवळ अशी bतlया मनाने न•द घेतल4. हातातला नकाशा बघत बघत रेवा पढु े चालल4 होती. bतने मागlया वेळेस खणु ा कƒन ठे वलेले चंदन वrृ अजनू एक Nकलोमीटरभर तर4 आत होत.े bतला इं“डयन रोलर बडa Pदसला ... ऐनाlया झाडावर बसलेला. Xयाचे bनळे bनळे आकाशाlया रंगाशी hपधाa करणारे पखं पाहून ती वेडावनू गेल4. अचानक bतlया लrात आलं क[ ऐनाचे झाड इथे कसे आले ? मागlया वेळेस इथे आल4 होती त†े हा तर ऐनाचे झाड Pदसले न†हत.े bतlया लrात आले क[ बहुतके ती रhता चकु ल4 आहे. पsु हा ती मागे Nफरल4, नकाशा बघत राPहल4. ओळखीlया खणु ा शोधत राPहल4. 25

हळूहळू वातावरणात एक शातं ता येऊ लागल4. काह4 hमतृ ींची उजळणी †हायला लागल4. शके डो वषाaनी आज एक योग जळु ून येत होता. वचन पतू Cचा rण जवळ येत होता. पण ती वचनपतू C कर@याची उXसकु ता न†हती ... श‡दांनी बाधं Mया गेलेMया एका कृ तीची असाहायता होती.... अXयतं उRवेगाlया rणी उlचारलेMया श‡दांची आण होती ... हजारो वषª झाल4 खांडववन जाळले जाऊन. Xया Pदवशी जो वणवा पेटवला गेला तो असंnय bन—पाप जीवाचं ा घास .गळून शांत झाला. पण पेटXया वrृ ांlया राखेत मा0 सडू ाचे bनखारे फु लत राPहले .. एक वचन Pदले आgण घेतले गेले आपMयाच ¶ातीला. *जे†हा पsु हा प¸ृ वीवर पsु हा हाच Pदवस उगवेल, ‰ह नr0ांची , वार-bतथीची ह4च िhथbत असेल त†े हा एका तर4 मन—ु याला ह4 असहायता भोगावी लागेल.* भारतवषाaतील सगˆया झाडांना qयाची खबरबात होती. अचकू Xया rणाला उपिhथत असणा{या मन—ु य~ा@याला ती Nकं मत चकु वावी लागणार होती. हजारो वषाप™ ासनू ,पœया,ं पœया झाडांlया मळू ाबं रोबर पसरलेMया कवकजालाने ह4 hमbृ त जपल4 होती , स«ं …मत के ल4 होती. आज वचनपतू Cचा अनोखा rण जवळ येत होता. तीच ‰हिhथती .. तीच वेळ . पण मनाला चनै पडत न†हत.े संतापाlया भरात वचन Pदले गेले पण मळू सदैव परोपकाराचे गणु स0ू जोपासणा{या Pहर†या धमsयामं uये अशी कृ ती कर@याlया ,वचाराने थरथर वाढत होती. rमाशीलतचे ा वसा घेतलेMया मनाला कोणाlया तर4 अपराधाची सजा एखाRया bन—पाप माणसाला देणे पटत न†हत.े 26

परपो,ष कवकजालाला ह4 थरथर , हा ,वचारातील डळमळीतपणा जाणवला. इतरानं ा शोषनू जग@याचे गुणस0ू जपणा{या कवकजालाचा सतं ाप होत होता. एक अभतू पवू a सडू पणू a होताना बघ@याची लालसा Xयाला उ¥ेिजत करत होती. Xयाने Pहरवाईला “डवचायला स)ु वात के ल4. सतत बोलनू बोलनू bतचे पणू a मनhवाh¸य ,वhकटू न टाकले. इथे रेवाला bतचा रhता लrात आला. उXसाहाने ती तˆयाlया Pदशने े bनघाल4. bतथेच bतने खणु ा के लेल4 चंदनाची झाडे होती. तˆयाजवळ पोहचतच होती क[ bतlया लrात आलं क[ अचानक अधं ाƒन यायला लागलंय. वारा hत‡ध झाला होता. वेSया राघचु े ओरडणेह4 अगद4 पार बंद झाले. पानाचं ी सळसळ थांबल4. सगळी स—ृ ट4 जणू ते अघPटत पाहायला bन¤चल झाल4. तो rण आता अगद4 जवळ आला होता. आजबू ाजचू ी झाडे आता वाकू लागल4. रेवाlया अगद4 जवळ येऊ लागल4. आपMयाला भास होतोय क[ बRु .ध¹म हे bतला कळेनासे झाले. bतने ओरडायचा ~यXन के ला पण गळा आवळMयासारखा झाला. bतचे अगं गरु फटले जात होते , ,वरघळत जात होत.े हात पाय bन¤चल झाले ...कदा.चत आपले अिhतXव गमावनू बसले होत.े डोˆयासमोर नसु ता गदa Pहरवा काळोख आgण .... आgण काह4 rमायाचनेचे श‡द ... ”याचा अथa अगद4 bतला hप—ट कळत होता. आgण ... आgण एका rणाला सार4 घसु मट सपं ल4. bतला ¤वास घेता येऊ लागला, वा{याची झळु ूक जाणवायला लागल4. रेवाने डोळे उघडले. जंगलात दरू वरचे bतला Pदसत होत.े एक bन:¤वास टाकू न bतने पढु े जायचे ठरवले. पण चालता कु ठे येत होतं.... bतlया अगं ाला चंदनाचा मदं मंद 27

सगु ंध येत होता ... bतlया हातानं ा पालवी फु टल4 होती ... हाताlया फांRया झाMया होXया. इतर झाडांचे द:ु खाचे उसासे समजत होत.े bतला दƒु न चदं नाlया शोधात येणार4 लाकू डतोSयाचं ी टोळी Pदसल4 आgण bतने असाहाºयतने े हंबरडा फोडला......... आज सा{या Pहरवाईने ते असहाय आ«ं दन ऐकले. वचन पतू C झाल4 होती पण आज Xयाचं े rमाशीलतचे े गणु स0ू मा0 उuवhत झाले होत.े ©~ेया राजवाडे 28

म8ु ती नमhकार. मी सŒरता. या घरची सनू . आज मी तLु हाला एक अशी कहाणी सांगणार आहे, जी कदा.चत तLु हाला काMपbनक वाटेल. पण हे सगळं मी hवतः अनभु वलेलं आहे. ,व¤वास ठे वा. ती रा0 मी कधीच ,वसरणार नाह4. मला पPहMयादं ा या घरात 'ती' Pदसल4 होती. काह4 मPहsयांपवू Cच लWन होऊन मी या घरात सनू Lहणनू आले होत.े रा0ी 12 वाजता तहान लागल4 Lहणनू पाणी ,प@यासाठt hवयंपाकघराचा Pदवा लावला, आgण... मी भीतीने जागlयाजागीच .थजले. हातपाय rणाधाaत गार पडले. डोकं गरगƒ लागलं. त•डाला कोरड पडल4. आपMयाला मlू छाa येईल क[ काय असं वाटलं... 'ती' समोरच बसलेल4 होती, ज…मनीवर. पण bतचं डोकं मा0 थेट छताला टेकलेलं होतं. माUयाकडे बघनू ती भेसरू हसत होती, मंडु कं हलवत. भीतीने माUया त•डू न श‡दह4 फु टेना. एवœयात ती Lहणाल4, \"मी का…मनी. अनेक वषa या घरात राहते आहे. घाबƒ नकोस. मी तलु ा काह4 करणार नाह4. पण मी या घरात आहे हे ,वसƒ नकोस. माझं अिhतXव नाकारलंस तर...मग गाठ माUयाशी आहे.\" असं Lहणनू ती rणाधातa अतं धानa पावल4. 29

मी Nकतीतर4 वेळ सsु न होऊन bतथेच उभी होत.े पायच गळून गेले होते माझ.े नतं र Nकती भांडी पाणी zयायले कु णास ठाऊक! Xया रा0ी मला झोप लागल4 नाह4. आ¤चयa Lहणजे हे सगळं होत असताना घरातले सगळेच, Lहणजे सासबू ाई, नणंद आgण माझे यजमान..सगळेच गाढ झोपेत होत.े कु णाला काह4च प¥ा न†हता. दसु {या Pदवशी मी बॅग भरायला घेतल4. 'qया'ं ना Lहणाले मी माहेर4 जात.े त|†हा हे Lहणाले, \"अजनू चार मPहने अवकाश आहे तUु या बाळंतपणाला. एवढ4 काय घाई आहे?\" पण मी हžटच धरला. आgण पाच मPहsयाचं ी पोटू शी असतानाच माUया माहेर4 आले. 'हे'ह4 सोबत होतचे . माहेर4 आMयावर मी हंबरडाच फोडला. Xया घरात पsु हा जायचचं नाह4ये मला असं Lहणत राह4ले. मग आईबाबांनी आgण 'qया'ं नी खपू समजतू घातल4. यथावकाश बाळंतीण होऊन सायल4चा जsम झाला. bतlया नादात हळुहळू 'Xया' भयंकर ~संगाची भीती bनवळल4. पढु े तीन मPहsयांनी हे मला sयायला आले. मी तयार न†हत.े पण कशी कोण जाणे qयानं ी माझी समजतू घातल4. मला झाला तो भासच होता अशी माझीह4 खा0ी पटू लागल4. सासर4 आMयावर बाळाlया नादात माझा वेळ जाऊ लागला. मी एक rणह4 सायल4ला –—ट4आड करत न†हत.े पण एकदा घर4 इतर कोणी नसताना तो ~सगं घडला. 30

सायल4 झोपल4 होती Lहणनू मी आघं ोळीला गेले असताना अचानक ती जागी होऊन रडू लागल4. मी घाईघाईत बाहेर आले नी बघते तो काय? कोणीतर4 बाळाचा पाळणा हलवनू …शhतीत झोके देत होतं. एवœयात माUया बाजलू ा बांगSयांची NकणNकण झाल4. bतथे का…मनी उभी होती. एखाRया ना◌मॅ लa ½ी सारखी. मला एकदम जाणवलं क[ bतचा चेहरा अbतशय सदंु र, तजे hवी होता. मला Lहणाल4, \"Nकती घाबरशील वेड?े तलु ा Lहणलं होतं ना मी तलु ा काह4 करणार नाह4 Lहणनू ? आgण तUु या बाळालाह4 धZका लावणार नाह4.\" मी थोडा धीर गोळा कƒन Lहणाले, \"पण तु आहेस तर4 कोण? आgण इथे का राहतसे ?\" Xयावर ती नसु तचे हसत 'सागं ेन कधीतर4' असं Lहणनू गायब झाल4. यावेळेस मी जाhत घाबरले नाह4. झालेMया ~काराची फारशी वाlयताह4 के ल4 नाह4. Xयानंतर अधनू मधनू का…मनीचं अिhतXव मला भोवताल4 जाणवत राह4ल.ं bतचं गोड आवाजात गाणं गुणगणु णं, येताजाता येणारे पावलाचं े आवाज, बांगSयांची NकणNकण यातनू ती 'आहे' हे जाणवत होतं. का कोणास ठाऊक, पण मला bतचा थोडा आधारह4 वाटू लागला. याच समु ारास माझी नणंद रेवती पPहMया बाळंतपणाला माहेर4 आल4 होती. bतला आठवा मPहना चालू होता. पहाटेची वेळ होती. अचानक रेवती 'वाचवा, वाचवा' असं िजवाlया आकातं ाने ओरडू लागल4. आLह4 घरचे सगळे bतlयाभोवती जमलो. 31

एक उशी bतlया गˆयावर दाबल4 जात होती. bतचा गळा आवळला जात होता. डोळे पांढरे होत होत.े ती Xया शZतीला जमेल bततका ,वरोध करत होती. पण तो ,वरोध कमी पडले क[ काय अशी अशीच .चsह Pदसत होती. आLह4 सगळे …मळून ती उशी खेचनू काढ@याचा ~यXन करत होतो, पण यश येत न†हतं. अचानक मी ओरडले, \"का…मनी बhस झालं. Xया बचा{या पोर4ने तझु ं काय वाकडं के लयं ? का bतlयावर सडू उगवतीयेस? सोड bतला.\" मी ,वनव@या करत राह4ले. सासबू ाई तर मोŸयाने रामरrा Lहणू लागMया. आgण अचानक ती उशी बाजलू ा झाल4. रेवती भानावर आल4. मोठमोŸयाने रडू लागल4. bतlया जीवावरचं संकट टळलं होतं. सगˆयांनी माUयाकडे आ¤चयानa े पाPहल.ं मी चZक एका भतू ाला समजावलं होतं. घरात माझा भाव एकदम वधारला. दसु {याच Pदवशी रेवतीचा नवरा अ…मत भेटायला आला. हा अ…मत त‡येतीने सणसणीत होता. †यायामशाळेत शर4र कमावलेला. हे भतू ~करण ऐकू न तो जोरजोरात हसायलाच लागला. तLु ह4 बायका असताच कमकु वत मनाlया, असं Lहणत Xयाने रेवतीची चे—टा के ल4. XयाPदवशी जेवणानंतर सगळे दपु ारची वामकु rी घेत होतो. अचानक अ…मतचा जोरजोरात ,व†हळ@याचा आवाज ऐकू आला. आLह4 बघायला धावलो तर तो एका अ–¤य शZतीपासनू hवतःचा बचाव करत होता. ती शZती Xयाला लाथाबZु Zयानं ी अrरशः तडु वत होती. 32

मी पढु े सरसावले. का…मनीला 'सोड' Lहणनू ,वनंती के ल4. हळुहळू लाथाबZु Zया कमी होत गेMया. अ…मतचं सगळं अगं वेदनेने ठणकत होतं. काह4 वेळ ,व©ातं ी घेऊन रा0ी तो खिजल होऊन bनघनू गेला. सदु ैवाने रेवतीचं बाळंतपण bन,वva नपणे पार पडल.ं bतlया मलु ालाह4 अधनू मधनू का…मनी झोके देत होती. तीन मPहsयांनी बारसं झाMयावर रेवती बाळासह सासर4 गेल4. bतला सोडायला सासबू ाई गेMया होXया. दसु {या Pदवशी 'हे' ऑNफसला गेले असताना का…मनी ~कट झाल4. यावेळेस पाय उलटे कƒन आल4 होती. अथातa मी bतला आता घाबरत न†हत.े मी bतला bतlयाबRदल ,वचारलं. का…मनी आपMयाच नादात बोलत होती. \"चाळीस वषाप™ वू Cची गो—ट. मी या घरात सनू Lहणनू आले. तUु या मोŸया चलु त सास{यांची मी बायको.\" \"मी Pदसायला संदु र, आgण hवभावाने मोकळी. तझु े चलु त सासरे आgण Xयांची आई खपू संशयी होत.े मला कु ठे बाहेर जाऊ देत नसत. तUु या सास{याला, Lहणजे माUया धाकžया द4रालाह4 माUयापासनू लाबं राहावा Lहणनू …शकायला बाहेरगावी ठे वलं होतं. तर4 वाSयातMया लोकाशं ी माझी ओळख वाढत होती.\" \"मी र…सक होत.े मला वाचनाची, गा@याची खपू आवड होती. घर4 सासबू ाई आgण माझा नवरा मा0 कमाल4चे अर…सक होत.े माझी मान…सक कु चंबणा होत होती.\" 33

\"आमlया शजे ार4च Nकशोर नावाचा तƒण राहायचा. माUयाशी गzपा मारायचा. हे कामावर आgण सासबू ाई देवळात गेMयावर आLह4 तासनतास एकमेकांशी बोलायचो. आमची शRु ध वचै ाŒरक म0ै ी होती. कधी एकमेकांना hपशहa 4 के ला नसेल आLह4.\" \"Xयातच मला Pदवस राह4ले. आठवा मPहना चालू होता. मला आई नसMयाने इथेच बाळंतपण करायचे ठरले. अचानक एक Pदवस मी आgण Nकशोर गzपा मारत असताना हसता हसता एकमेकानं ा टाळी देताना सासबू ा¾नी पाPहल.ं Xयानं ी घर डोZयावर घेतल.ं \" \"सuं याकाळी 'हे' आMयावर सासबू ा¾नी पsु हा तो ,वषय काढला. 'हे' शी¿कोपी होत.े मला Lहणायला लागले तUु या पोटातलं मलु कोणाचं आहे ते खरं सांग. मी हादƒन गेले. मी कMपनाह4 के ल4 न†हती असा आरोप qयांनी माUयावर के ला होता. सासबू ा¾नीह4 मग 'qया'ं lया सरु ात सरू …मसळला.\" \"Xया रा0ी मी न जेवताच झोपले. रडू न रडू न माझे डोळे सजु ले होत.े इतका मोठा आरोप मी सहन कƒ शकत न†हत.े उRया सकाळीच काह4तर4 bनणयa घेऊ असं मनाला समजावत पहाटे माझा डोळा लागला.\" \"पण ती वेळच आल4 नाह4. पहाटे अधवa ट झोपेत असतानाच दोघांनी माUया गˆयावर उशी दाबल4. मला जाग येईपयत™ उशीर झाला. काह4 ~bतकार करेपयत™ च माझा जीव गेला. पढु े ओळखीlया डा◌ॅZटराकं डू न खोटे सPटaNफके ट घेऊन दोघे मायलेक सह4सलामत सटु ले.\" \"माझा अतzृ त आXमा तडफडू लागला. दोघानं ा …शrा के Mया…शवाय मला चनै पडने ा. मग सरळ आले या घरात भतू होऊन.\" 34

\"आMयाआMयाच दोघांनाह4 Pहसका दाखवला. लाथाबZु Zयांनी अrरशः तडु वलं दोघांनाह4. Xयाने समाधान झालं नाह4 Lहणनू शवे ट4 घरातला पाटा-वरवंटा घेतला आgण घातला दोघाlं याह4 डोZयात. bतथMयाbतथे रZतबबं ाळ होऊन मेले दोघेह4.\" \"माझा धाकटा द4र Lहणजे तझु ा सासरा …शrण संपवनू घर4 आला आgण इथेच hथाbयक झाला. Xयाला नोकर4 लागल4 आgण नतं र Xयाचे लWनह4 झाले.\" \"मला आता मोकळं †हायचं होतं. पण मला सहजासहजी मZु ती …मळणार न†हती. याच घरातMया पोटू शा बाईlया आठ†या मPहsयात पहाटेlया वेळेस गˆयावर उशी दाबनू bतला माƒन भतू बनव@या…शवाय मला मZु ती …मळणार न†हती.\" \"मी खपू ~यXन के ले. तझु ी सासू दोsह4 बाळंतपणांत bतlया माहेर4 गेल4 Lहणनू सधं ी हुकल4. तु तर पाच†या मPहsयातच माहेर4 पळाल4स. रेवतीला मारत होते तर तचू अडवलसं .\" \"आज मा0 मी थांबणार नाह4ये. मला माPहतीये तलु ा नकु ताच आठवा मPहना लागलाय. तलु ा मी काह4 करणार नाह4, असं बोलले होत.े पण मला माफ कर. Xया…शवाय मी मZु त होणार नाह4.\" मी दचकू न जागी झाले. पहाटेची वेळ होती. मला अbतशय भयकं र hवzन पडलं होतं. माझा ¤वास क•डत चालला होता. का…मनी माUया छातीवर बसनू गˆयावर उशी दाबत होती. मी सोडवनू vयायचा bन—फळ ~यXन करत होत.े काह4 काळातच माझी तडफड थाबं ल4.... **** 35

काह4 वषान™ ंतर... Xया जागी वाडा पाडू न bतथे मोठt इमारत झाल4. सायल4चे लWन होऊन ती माहेर4 आल4 होती. अचानक रा0ी ती पाणी zयायला उठताच मी bतला Pदसले. ती भयकं र घाबरल4. मी bतला Lहणाले, \"मी सŒरता. तझु ी आई. अनेक वष™ या घरात राहते आहे. घाबƒ नकोस. मी तलु ा काह4 करणार नाह4.\" ©® शलै ेश कु लकण•, मंबु ई 36

र9हमतपरू कशीबशी जागा …मळाल4 एकदाची. गावाकडे जाणा{या एस ट4 त बसMयावर माझी पPहल4 ~bतN«या ह4 होती. काल रा0ी गावlया शजे ारlया मलु ाचा दामोदरचा फोन आMया पासनू सƒु झालेल4 माझी धावपळ आता बसMयावर थोडी शातं झाल4. काल दामोदर ने फोन कƒन मला आईlया आजारपणाबRदल सा.ं गतले आgण bतlया अवhथेचे वणनa ऐकू न माUया पायाखालची जमीनच सरकल4. काह4 खपत नसMयाने एवढसं काह4तर4 खाऊन आईची त‡बेत आधीच तोळामासा झाल4 होती, Xयात या जोराlया पावसाने bतला सदŽ खोकMयाने घेरले आgण अथं ƒणावƒन उठायचे 0ाण ह4 bतlया अगं ात राPहले नाह4. बरे, qयातले काह4 ह4 आLहाला माPहतच नाह4. एवढं काय Xयात, Lहणनू असलं काह4 सांगायचा bतचा hवभावच न†हता. Nकतीदा सां.गतले तर4 इथे राह@यापेrा आपMया मठtत bतला जाhत सखु …मळत असे. एरवी ठtक आहे, पण असं काह4 †हायला लागलं क[ तर4 यावं ना लेकाकड,े पण ते ह4 bतला फारसे पटत नसे. काल दामोदरचा फोन येऊन गेMयावर मी ठरवले, काह4 नाह4, उRयाlया उRया गावाला जायचे आgण आईला आपMया बरोबर घेऊनच यायचे. bतला ठtक होऊदे इकडे आgण मग पावसाळा गेMयावर काय जायचे ते जाऊदे गावी. तोवर bतला काह4 पाठवायचेच नाह4. सगळी तयार4 के ल4, ऑNफसात साहेबाlया हाता पाया पडू न चार Pदवसाची रजा …मळवल4 आgण लवकर bनघनू ह4 एस. ट4. …मळवल4. दापोल4 lया आधी साधारण १०-१२ Nकमी अतं रावर आमचे गाव होते रPहमतपरू . ~वास तर अपेrे~माणे नीट सƒु झाला Lहणनू मी समाधानाचा bनः¤वास सोडला, आgण शातं पणे जरा डोळे …मटले. 37

जाग आल4 त†े हा एस ट4 कु ठे तर4 मuयेच थाबं लेल4 Pदसत होती, गदŽह4 कमी झाल4 होती. बर4च जणं उतƒन गेलेल4 वाटत होती. आपण कु ठवर पोचलो हे मी बघायला लागलो तर द4ड दोन तासावर आले होते गाव, असे कळले. एस ट4 pेक डाऊन झाल4 होती, दसु र4 गाडी येत होती जवळlया डपे ोतनू असे कळले. खाल4 उतƒन दसु रे काह4 वाहन …मळते का बघयु ा, Lहणनू मी खाल4 उतƒन चौकशी कƒ लागलो. थोSया वेळातच आमlया गावाlया शजे ारlया गावाला जाणारा टेLपो …मळाला आgण मी पढु lया ~वासाला रवाना झालो. थोडे रॅश Šायि†हंग होते या टेLपो वाMयाचे. तासाभरातच Xयाने मला उतरवले आgण सां.गतले इथनू अधाa तास चालत गेलास क[ पोचशील तUु या गावाला. मा0 वाट थोडी आडवाट वाटल4, अर@यातनू जाते तशी, जाhत रहदार4 ह4 वाटल4 नाह4. पण चला, आ…लया भोगासी असावे सादर.. असे Lहणनू मी Xयाने दाखवलेMया वाटेवƒन चालायला स)ु वात के ल4. अशा वाटेने जायची कधी वेळच आल4 न†हती आ¥ा पयत™ . आपMया गावाlया जवळ अशी वाट जाते हे ह4 माPहत न†हते मला. माUया अ¶ानाची मलाच क[व वाटल4. अधाa तास काय, तास भर चाललो मला वाटतं मी तर4ह4 बाहेर पडायला काह4 मागचa Pदसत न†हता. ,वचारायला ह4 कोणी Pदसत न†हत.े मोŸया मिु ¤कल4ने एक कातकर4 PदसMयावर Xयाला माUया गावाचे नाव सागं नू ,वचारले, अजनू Nकती वेळ लागेल हो. तर तो Lहणाला, अवो पावन,ं रhता चकु लात क[ हो तLु ह4. आता पढु े गेलात क[ उजवीकडे रhता Pदसला क[ Xया रhXयाने जा. वाटेत एखादा सायकल वाला भेटला तर Xयाची मदत vया, आ¥ाच दमलाय तLु ह4. 38

खरंतर मी च«ावनू , वतै ागून गेलो होतो. गपु चपु एस ट4 साठt थांबायचे सोडू न कु ठू न या फं दात पडलो असे झाले मला. परत चालायला स)ु वात के ल4. मला काय कोणी सायकल वाला नाह4 भेटला. अuयाa तासाने बघतोय तर, मी आपला पPहMयाच जागी आलोय. आता मा0 मी हादरलो, हे काय होतये आपMया बरोबर. qयालाच तर चकवा लागणे Lहणत नाह4त ना. बाजलू ा झाडाचं ी सळसळ, पायाखाल4 वाजणारा पाचोˆयाचा आवाज आgण घामाने नख…शखातं डवरलेला मी. लवकर पोहोचावे Lहणनू या फं दात पडलेला मी, दोष तर4 कोणाला देणार. थकला भागलेला मी bतथेच फतकल माƒन बसलो, जोरजोरात रडावेसे वाटत होते पण त•डातनू आवाजच फु टत न†हता. Xयाच अवhथेत न जाणे Nकती वेळ बसलो होतो मी. जागा होतो क[ झोपेत, मला काह4च सधु रत न†हतं. त•डाने \"©ीराम जयराम जय जय राम \" जप सƒु के ला. Nकती वेळाने माPहत नाह4 पण कु ठू नतर4 गजानन महाराजाlं या पोथीतील घागं रमाळाचं ा आवाज येतोय असे वाटू लागले. आवाज जवळ जवळ येत जातोय असे वाटले. मला डोळे उघडायची ह4 भीती वाटत होती. तर कानावर आवाज आला, पावन,ं काय झालं, कु ठे जायचय जन.ू . धयै a एकवटू न मी सा.ं गतल,ं रPहमतपरू . तो Lहणाला चला माUया बरोबर, मी सोडतो तLु हाला. मलाह4 जवळच जायचं आहे. Xयावर ,व¤वास ठे व@या…शवाय काय करणार होतो मी. त•डाने जप करतच मी Xयाlया बरोबर चालू लागलो. बलै ाला घेऊन घर4 चालला होता तो. आgण खरच, अuयाa तासात मी गावlया गेट जवळ पोचलो. जीवात जीव आला माUया. आता दहा पंधरा …मbनटात मी नZक[ घर4 पोचणार होतो. :ƒा पावगी 39

शवे टची बस रा0ी दहाची शवे टची एhट4 hवारगेटहून कोMहापरू ला जाणार4. बस सटु ायlया वेळेलाच ती धावत पळत आल4. मधMया भागात bतला छानशी ,वडं ो सीट …मळाल4. ह4 बस खपू सोयीची होती. कारण रा0भर ~वास कƒन पहाटेस कोMहापरू ला पोहोचायची. Xयामळु े छान झोप †हायची. कं डZटर आMयावर कोMहापरू चे bतक[ट काढलं अन ् bनवातं पणे पसमa धनु ईयरफ़ोन काढू न कानात घातले. मोबाइलवर लताlया गा@याचं ं फोMडर उघडलं अन ् डोळे …मटू न ती ऐकू लागल4. बस प@ु याबाहेर पडल4. पावसाला सƒु वात झाल4. इकडे लता पण “ननै ा बरसे Œरमgझम Œरमgझम” गाऊ लागल4. bतने शाल अगं ाभोवती लपेटू न घेतल4 आgण ती हरवल4 जsु या आठवणीत. कोMहापरू हून ती इंिजbनअर4ंगlया …शrणासाठt प@ु यात आल4. आता शवे टचं वष.a नंतर जॅाब बहुतके प@ु यातच. कॅ ालेजlया पPहMया Pदवशी ओळख झालेला तो. Tall, dark & handsome. तो ह4 सातारचा. मग सžु ट4त घर4 जाताना व येताना एकाच बसमधे. ओळख वाढत गेल4. गेMया सžु ट4त तर कोMहापरू ला घर4 आला होता. सवा™ना आवडला होता. आज सकाळी बाबांचा फोन आला क[ आजी एकदम …सŒरयस आहे. लगेच ये. Lहणनू ती आजचे Zलास कƒन रा0ीची शवे टची बस पकडू न bनघाल4 Xयाला सागं नू . लवकर ये Lहणाला होता. कानात गाणी वाजत होती. 40

गारठा वाढत होता. डोˆयावर प|ग येऊ लागल4. ती कधी झोपेlया hवाधीन झाल4 कळलेच नाह4. कसMया तर4 hपशानa े bतला जाग आल4. संपणू a बस अधं ारात. bतlया शजे ारlया ŒरकाLया सीटवर कोण तर4 बसलेल.ं bतlया हाताला पकडलेल.ं Nकळसवाणा, सडका, कु जकट वास येत होता. Xयाची बोटं …लब…लबीत होती. bतने वळून पाPहल,ं तर त•डातनू घाणेरडा h0ाव गळत होता. ओठावर ,व.च0 हसू होतं. घाबƒन गेल4. त•डातनू श‡द फु टेना. bतने समोरlया सीटवरlया माणसाlया खांRयाला हलवनू काह4 सागं ायचा ~यXन के ला. Xयाने bतlयाकडे वळून पाPहल.ं तर तो ह4 भयानक Pदसत होता. Xयाlया बाजचू ी बायको ह4 एकदम भयानक Pदसत होती. कं डZटरकडे पाPहलं तर तो ह4 तसाच! ,व.च0 हातवारे करत भयानक आवाजात काह4 तर4 गात होता. नाचत होता. आता bतlया बाजचू ा ह4 उठला. बाक[चे एकएक bतlया भोवती जमले. ,व.च0 हातवारे करत नाचू लागले. Nकं चाळू लागले. bतला काह4च कळेना! ब.धर झाल4! एक बाई जवळ आल4. bतlया हाताला धƒन ओढले. दोन सीटlया मधMया भागात आणले. Xया बाईने bतला …मठt मारल4 आgण bतlया गˆयाजवळ आपले दात खपु सले. ती रZत ,पऊ लागल4. तसा सवान™ ी ,व.च0 आवाजात कMला के ला. मग एक एक कƒन सगˆयानं ी तहान भागवल4. आgण मग ती ह4 Xयांlयापकै [च एक होऊन गेल4. 41

अजनू घर4 न आलेMया पोर4ची वाट पहात असलेMया व“डलानं ी Pट†ह4 लावला. एक pेNकं ग sयजू झळकल4-*काल रा0ीlया मसु ळधार पावसात प@ु याहून कोMहापरु कडे जाणार4 बस खंबाटक[lया घाटात खोल दर4त कोसळून Šाय†हर कं डZटरसह सवa उताƒ ठार झाले.* *सनु ील माने, पणु े* 42

कथा - सवु दनाची सावधान: ह4 कथा वाचू नये. वाचल4 तर अधवa ट वाचू नये, कारण ह4 कथा सवु दनाची आहे. खरं तर माझा Xया कं पनीशी फारसा संबधं न†हता. आLह4 Xयाlं या काह4 म…शsस ,वकत घेतMया Lहणनू Xयांनी मला Xयाlं या एका का◌ॅsफरsसचे आ‰हाने आम0ं ण Pदले होते इतके च. का◌ॅsफरsस, गो†यात! ते ह4 ~ाय†हेट बीच Œरसॉटaवर आgण सपं णू a खचa ते करणार LहटMयावर, दोन Pदवस जीवाचा गोवा करायला मी गो†यात आलो होतो. Pदवसभर बोअर ~ेझ|टेशन ऐकMयावर सायकं ाळी नाच, गाणी, आकª h}ा, का◌कॅ टेल “डनर असा मhत तामझाम होता. मी पाटŽ हा◌लॅ मधे पोहोचलो त†े हा, दहा वाजले होत.े रंगीन शाम आपMया पणू a शबाबवर होती. दोनचार लोक सोडले तर बाक[ मडं ळी मला अनोळखीच होती. मी आपला एक ि†हसक[चा लाजa पेग भ)न घेतला आgण मागlया एका शातं सो\\यावर बसनू Xया पाटŽचा आhवाद घेत होतो. तोच माझे लr एका पंच,वशीतील अतीशय लाव@यमय त)णीकडे गेले. आरhपानी सÏदयाचa ी खाण असावी अशी ती गोर4 पान त)णी,काˆया रंगाची थोडी पारदशकa भासणार4 साडी, तशाच रंगाचा ‡लाऊज घालनू , हातात वाईनचा Wलास घेऊन एकट4च बसल4 होती. bतची नाजकु ,bनमळु ती बोटे, Xयावर4ल दोन पाचlू या अगं Ÿया 43

द)ु न पण चमकत होXया. bतचा कमनीय बांधा द)ु नह4 लrात येत होता. कधी कधी ती समोरlया कु णाचा डाsस बघनू हसायची त†े हा bतची श¹ु दंत पंZती आgण गालावरची खळी उठू न Pदसायची. मधेच ती हवेने डोˆयासमोर आलेMया बटा दरू सारायची. माझी नजर काह4 के Mया bतlयाव)न हटत न†हती. एकदा bतने सहज डोˆयांlया कोनातनू वळून बbघतले आgण आमची नजरानजर झाल4, मी लगेच टरकू न मान Nफरवनू दसु र4कडे बघायला लागलो. पण..आता मला सारखा भास †हायला लागला, ती माUयाकडचे बघतये . मला मा0 Xया अनोळखी त)णीlया नजरेला नजर …भडवायची Pहमं त होत न†हती आgण नजर मा0 सारे सोडू न पsु हा पsु हा bतlयावरच िhथरावत होती. hवतःवर ताबा …मळवायला मी आपला पेग घेऊन सरळ हा◌लॅ बाहेर आलो, छोट4शी बाग ओलांडू न, पलु साईडला आलो. bतथMया मदं ~काशात एका आरामखचु Cत बसनू hवतःला शातं करायचा ~यXन क) लागलो. तर4ह4 ती काह4 डोˆयांसमोƒन दरू होत न†हती. वीसेक …मbनटे गेल4 असतील माUया कानावर पजÐ णाचं ा छम छम आवाज आला, तो माUयाच Pदशने े येत होता. काह4 rणातच माUया नाकात एक मंद सवु ास दरवळला, आgण अचानक एक नाजकू , गोरा पान हात मागनू कु णीतर4 खाRं यावर ठे वला. मी चमकू न वळून बbघतले,तर ती bतच हा◌ॅलमधे बbघतलेल4 सदंु र त)णी होती. मी ग•धळून ,वचारले,\" तLु ह4? Lहणजे मी तमु lयाकडे मघाशी एकसारखं बघत होतो असं वाटतं का तLु हाला? अहो, नाह4. मी त.े ..त.े .मी... डाsस बघत होतो आgण तLु ह4 मधेच बसला होता ना... Lहणनू मग ती नजर.. Lहणजे माझी नजर.. चकु ू न तमु lयाकडे गेल4. आय एम र4यल4 सॉर4.\" 44

ती अगद4 खळखळून हसल4. \"Lहणजे मी कु णाचे लr वेधनू vयावे इतक[ पण संदु र नाह4 का? \" \" नाह4 हो, तसं नाह4, तLु ह4 खपू संदु र आहात, खपू संदु र, माUया Pहlया पेrा पण संदु र आहात.\" lयायला खरं आहे,आपण अजनू ह4 त)ण,चा…म◌™ ंग, हॅ@डसम Pदसतो, नको Pहला उगाच लWन झाMयाचे सागं ायला, नसु ताच पोपट होईल. मनात ,वचार चमकला. \" Pहlया पेrा Lहणजे?\" bतचा अपेÑrत ~¤न आलाच. \"काह4 नाह4. काह4 नाह4, Pहlयापेrा Lहणजे, आमlया.. आमlया बा◌ॅस...बा◌ॅस पेrा. बा◌सॅ पेrा संदु र,\"मी चाचरत Lहणालो. \"Xयाह4 hवतःला खपू सदंु र समजतात ना?\" rणभर माUया डोˆयासमोर माझा टकल,ू ढेरपोžया, जाड …भगं ाचा च—मा लावणारा बा◌ॅस आला, मी मनाशीच हसलो. \" काय झालं?\" \" काह4 नाह4. मी आपलं उगाच. बरं तमु चं नाव काय आहे? \" \" सवु दना, आgण तमु चं?\" \" सहु ास\". ... \"सहु ास.... सवु दना!!Nकती जळु तात ना?\"मी मनाशीच हसलो. पण मी हे नाव कु ठे तर4 ऐकलयं ?,कु ठे ऐकलंय? आठवेना. मी उगाच आपMया डोZयावर एक टपल4 मारल4, वेळ कु ठल4? आgण आठवतोय काय? बावळट!! hवतःशीच Lहणालो. \" काय Lहणालात?\" ती पsु हा खळखळून हसल4. 45

बये अशी हसू नकोस, हसू नकोस, माझा hवतः वरचा कं }ोल सटु त चालला, पण हे मी मनाशी Lहणतच होतो, तोच ती हात पढु े करत Lहणाल4,\"बी š| डस?् \" \"यस,..यस š| Sस!!!\" मी bतचा नाजकू हात हातात घेतला, सतार4lं या तारातनू अचानक ,वRयतु ~वाह यावा असे मला झाले. माझा हात हातात घेऊनच ती Lहणाल4,\"आपण bतथे बसनू गzपा मा)यात?\" \"फZत गzपा?\" माUया त•डू न श‡द बाहेर पडले. \"Lहणजे?\"ती आ¤चयानa े, डोळे ,वhफाƒन Lहणाल4. \"अहो नाह4 , Lहणजे गैरसमज नका क),Lहणजे मी आपले एक एक पेग भ)न आणतो,मग सावकाश बोलयु ात असं Lहणायचं होतं \" bतने, \"चालेल क[!!\"Lहणताच मी काऊं टरवर जाऊन दोघाचं ेह4 पेग घेउन आलो. \" .चअस!a !!\" Lहणत आLह4 पेग …भडवले,आता मी bतला खास डोळे भƒन बघायला लागलो, पण का कळेना माUया डोˆयात अचानक चरचर †हायला लागले. तर4ह4 मी bतचा मादक गंध नाकात भ)न vयायला लागलो, तोच मला एक लाल थ|ब माUया पांढ{या श¹ु ट4 शटaवर पडलेला Pदसला. मी बोट लावनू बbघतले ते रZत होत.े मी वरमलो. lयायला एका हा◌ॅट बाईला बघनू आपल4 ह4 अवhथा? गरमीने नाक काय फु टत?ं डोळे काय चरु चरु तात? आपMयात ना एखाRया बाईला पटव@याचे गžसच नाह4त. असो. Pटकू न रहा सहु ास, Pटकु न रहा. hवतःशी हा संवाद करत, मी हळूच bतचा हात हातात घेतला. अrरशः अगं ावर काटा आला. कु णी इतकं मलु ायम, रेशमी, नाजकू कसं असं शकतं? 46

एकमेकांची नजर चोरत गzपामं धे काह4 वेळ कसा bनघनू गेला,कळलेच नाह4. \"Nकती वाजले?\" bततZयात bतने ~¤न के ला. \" का? कु णी वाट पाहतयं तमु ची?\" \"नाह4 मी,एकट4च आले आहे. पण मuयरा0 होत आल4 आहे ना? मला गेलचं पाPहजे. मी तLु हाला सकाळीच भेटते ना? नZक[च!!\" ती हात सोडवत Lहणाल4. \"सकाळी भेटू त†े हा भेटू पण रा0 अजनू बाक[ आहे. लेžस एsजॉय\"मी bतचा हात अ.धक घžट धरत Lहणालो. पढु ची काह4 …मbनटे ती जायचा आ‰ह करत राPहल4 मी bतला ~ेमाने रोखत राह4लो. bततZयात घडˆयात दोनचे ठोके पडMयाचा आवाज झाला. माUया हातात अजनु ह4 सवु दनाचा हात होता. पण.....पण.....हे काय? हे काय होत होतं? अचानक काय घडत होतं? मला काह4 कळेनासे झाले. सवु दना... सदंु र सवु दना...bतची बोटं अशी काळी, bनळी ,व˜पु का होत चालल4?, कडक का झाल4?, ह4 नखं कु ठु न आल4? ह4 बोटं मधेच अशी hक[नने कशी जळु ल4? आgण हा वास,???? ह4 दगु ध™ ी अचानक कु ठु न आल4? मी ~चंड हादरलो. घाब)न मी सवु दना कडे बbघतले आgण bतचा हात सोडत, माUया त•डू न एक जोराची Nकं काळी बाहेर पडल4........त?ू सवु दना? 47

मला जाग आल4, त†े हा मी हा◌ॅिhपटलमधे होतो. माUया समोर माझा जवळचा …म0 अ,वनाश उभा होता. मी Xयाला जवळ बोलावले. Xयाचा हात हातात घेतला आgण Lहणालो,\" अ†या, मला माPहत नाह4 मी कसा वाचलो. पण तू पाठवलेल4 पोhट खोट4 नाह4. मी भेटलो bतला. मी bतला ~Xयr बbघतलंय.\" \" अबे, मी तलु ा Pदवसातनू दहा पोhट पाठवतो. कशा बRRल बोलतोय?\" अ,वचा ~¤न. \"सवु दना!! …म0ा सवु दना आहे!! अजनू ह4 आहे!! मी माUया डोˆयानं ी बbघतलयं bतला. ह4 पोhट खर4 आहे अवी!!! सवु दना आहे!!\" \" कोण सवु दना?\"bततZयात आत येत असलेले डॉ. भंडार4 Lहणाले. अ,वने Xयानं ा Xयाला एका समहु ाव)न आलेल4 पोhट वाचायला Pदल4. \"परु ाणकाळात, तारकासरु एका भा…मनी नावाlया यÑrणीवर भाळला पण भा…मनीचे ~ेम साके त नावाlया यrावर होत.े तारकासरु ाला –—ट4स न पड@याचा वर होता, मायावी तारकासरु ाने फसवनू भा…मनीचा उपभोग घेतला. पŒरणामी भा…मनीlया पोटात गभa वाढू लागला,पण हा गभa साके तचा नसनू तारकासरु ाचा आहे हे कळताच ती «ु Rध झाल4, bतने रागात तारकासरु ाला सनु ावले, तू मला फसवले. हा तझु ा माUया पोटातील गभa जगातील सगˆयात भयावह h0ीचा असेल, bतला बघनू ~Xयेक प)ु षाची भीतीने गाळण उडले . पsु हा कु ठMयाह4 h0ीला hपशa करायला सRु धा Xयाला भीती वाटेल. साके तला bतची शापवाणी ऐकू न खपू वाईट वाटले, Xयाने bतला bतचे श‡द परत vयायला सां.गतले. भा…मनी Lहणाल4, मला शाप परत घेता येणार नाह4, पण भा…मनीला bतlयावर खरे ~ेम करणारा प)ु ष …मळाला तर ती ƒपवान होईल, तो प)ु ष भेटावा Lहणनू ती त)ण झाMयावर एका संदु र h0ीचे )प घेऊ शकते पण रा0ीlया दसु {या ~हरापासनू ते bतस{या ~हरा पयत™ ती मळु )पातच 48

राह4ल. या ~कारे राहूनह4 कु ठMया प)ु षाने सहा मPहने bतlयावर मनापासनू ~ेम के ले तर bतचे ओगं ळवाणे )प कायमचे दरू होईल. ती नेहमीसाठt )पवान होईल. भा…मनीlया पोट4 सवु दना जsमल4. हळूहळू मोठt होऊ लागल4. पण bतला बघनू जगं लातले पrी घाबƒन उडू न जायचे. Pहhं 0 जनावरे बचकू न दबा धƒन बसत. झाडांlया पानांची सळसळ थाबं नू जायची. वारा उलट Pदशने े वाहायचा. सवु दनाला जsमत: डोˆयांlया जागी फZत लाल बबु ळु े होती, पाप@या नाह4, भवु या नाह4, …शवाय bतlया नाकात दोन हाडे होती ती आपले नाक न†वद अशं ात Nफरवू शकायची, bतचे मानेपयत™ असलेले कान ती बाधं नु बांधनू ठे वायची, bतची मान तीनशे साठ अrांशात Nफरायची, घामाlया ऐवजी bतlया अगं ावर .चकट NफZकट उ‰ वास असलेला ,पवळसर ˜व जमा †हायचा, जीभ bनळी होती. आgण एखादा बलै उचलनू सहज फे कावा इतका जोर bतlया मनगटात होता. bतlया पायाचं ी, हाताचं ी बोटे एका चामडीने जोडलेल4 होती, Xयामळु े ती सरळसोट उं च …भतं ीव)न Nकं वा उं चच उं च कातळावर पण सहज चढू न जायची. सवु दना तƒण झाल4, आता मा0 रा0ीचा तो एक ~हर सोडला तर ती लाव@यवतीlया ƒपात Pदसू लागल4 वावƒ लागल4. bतlया ता)@याने कु णीह4 मोह4त होईल इतक[ ती मादक आgण मोहक Pदसायची. पण....यगु े लोटल4 bतला hवीकारणारा, bतचे Pहडीस वाटणारे )प बघनू ह4 bतचा hवीकार करणारा प)ु ष bतला भेटला नाह4. पण....bतचा शोध अजनू ह4 संपलेला नाह4, आजह4 मXृ यलु ोकात ती अशा प)ु षाlया शोधात Nफरते आहे. ती तLु हाला बस hटॉप, रेMवे, एअरपोटa, मा◌लॅ , बाग, कु ठे ह4 भेटेल. bतला ओळखायची खणू फZत एकच 49