เรยี บเรยี ง:ฝา ยวิชาการ สถาพรบคุ ภาพปก:เฉลมิ อคั คะพู แปล:พรี ิยา พงษส าริกนั ,John Viano
คํานํา ตลอด ๗๐ปแ หงการครองราชยของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช รัชกาลท่ี ๙ พระองคม ี พระราชดํารเิ กี่ยวกับโครงการตา งๆ เพอื่ ยกระดบั คุณภาพชีวติ ของพสกนิกรชาวไทยกวา ๔,๖๐๐ โครงการ ซ่งึ แต ละโครงการลวนแสดงถึงพระอจั ฉรยิ ภาพ พระวริ ยิ ะอุตสาหะ และพระราชปณิธานทจี่ ะขจัดปญหาความทุกขย าก ของราษฎรทรงทมุ เทพระวรกายในการเสด็จพระราชดาํ เนนิ ไปเยี่ยมเยียนราษฎรในพื้นท่ีหางไกลพระราชทานแนว พระราชดําริ แนวทางการดาํ เนินงาน และคาํ แนะนําเพ่อื แกไ ขปญหา รวมถงึ ทรงสรา งสรรคนวตั กรรมและ ส่ิงประดิษฐตา งๆ ดว ยพระองคเ อง จนทาํ ใหโครงการเหลา นนั้ สาํ เรจ็ ลุลวงดวยดี หนงั สอื ชดุ ศาสตรพระราชา ไดน อมนาํ โครงการตามพระราชดาํ รทิ ่เี ปน แบบอยา งอันดี ในการศกึ ษาหลกั การ ทรงงานของพระองคท าน ซึ่งมีหลกั การสําคญั คอื “เขาใจ เขาถึง พฒั นา” เพ่อื เปน แรงบันดาลใจทจ่ี ะนอมเกลา นอ มกระหมอมนาํ หลกั คิดและพระราชกรณียกิจของพระองคไ ปศกึ ษาคนควาและประยุกตใ ชใหเ กิดประโยชนแก ตนเองและประเทศชาตสิ บื ไป ปวงขาพระพทุ ธเจาขอนอ มเกลานอมกระหมอ มราํ ลึกในพระมหากรุณาธคิ ณุ หาทสี่ ุดมิได ขา พระพุทธเจา สํานักพมิ พสถาพรบคุ ส๒
เรอ่ื งทีเ่ ราจะชว ยชาวเขา และโครงการชาวเขานน้ั มีประโยชนโดยตรงกบั ชาวเขา ทีจ่ ะสง เสริมใหชาวเขามีความกินอยดู ีขน้ึ สามารถเพาะปลูกส่ิงที่เปน ประโยชนและเปนรายไดกับเขาเอง ท่มี โี ครงการนี้ จุดประสงคอยา งหนึ่งกค็ อื มนษุ ยธรรม หมายถึงใหผอู ยูถ ่ินทรุ กนั ดาร สามารถท่ีจะมคี วามรู และพยุงตวั มีความเจริญได อีกอยา งหนึ่งก็เปนเรอื่ งชว ยในทางท่ที กุ คนเหน็ วา ควรชว ย เพราะเปน ปญ หาใหญ ก็คือปญ หาเร่ืองยาเสพติด ถาสามารถชว ยชาวเขาปลูกพืชท่ีเปน ประโยชนบาง เขาจะเลิกปลกู ยาเสพติด คอื ฝน ทาํ ใหนโยบายปราบปรามการสบู ฝนและการคา ฝน ไดผลดี อนั นเ้ี ปน ผลอยางหน่งึ ผลอีกอยา งหนง่ึ ซง่ึ สาํ คัญมากกค็ อื ชาวเขาเปน ผทู ท่ี ําการเพาะปลกูโดยวิธีทจ่ี ะทําใหบ า นเมอื งของเราไปสูห ายนะไดโ ดยถางปา แลวปลกู โดยวธิ ีท่ีไมถูกตอง ถา พวกเราทุกคนไปชวยเขากเ็ ทากับไปชว ยบา นเมืองใหม คี วามอยูด ีกนิ ดี และความปลอดภยั อีกไดทั่วประเทศ พระราชดํารสั ของพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช พระราชทานเมือ่ ครง้ั เสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ทรงเย่ียมคณะเกษตรศาสตร มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม วนั ท่ี ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๗ ๓
สารบญัความเปนมา ๕ ๗จดุ กําเนิดดอยคาํ ๙การกอ ต้ังตราสญั ลกั ษณพ ระราชทาน ๑๑ ๑๒ดอยคาํ ๑๓องคประกอบสญั ลักษณและความหมาย ๑๔สนิ คาตราดอยคํา ๑๖รางวัลทไ่ี ดรบั ๑๗บริษัท ดอยคาํ ผลิตภัณฑอาหาร จํากัด ๒oแหลงขอมลู เพ่มิ เตมิ ๒๑
โครงการพระราชดําริ “ดอยคาํ ” พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดชเสดจ็ เย่ียมราษฎรชาวไทยภูเขาทางภาคเหนอื๔
ความเปน มา เมื่อ พ.ศ. ๒๕o๗ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุยเดช ไดเสด็จพระราชดําเนนิ แปรพระราชฐานไปประทบั แรม ณ ตําหนกั ภูพิงคราชนเิ วศน จังหวัดเชยี งใหม พระองคไ ดเ สด็จไปเยี่ยมเยยี นราษฎรชาวไทยภูเขาตามยอดดอยตา งๆซง่ึ ขณะนั้นการเดินทางเปนไปอยางลําบาก ทรงพบเห็นสภาพความเปน อยทู ี่แรนแคนและความยากจนของชาวเขา ทด่ี าํ รงชพี ดว ยการปลูกฝน บุกรุกแผวถางและเผาปา เพ่อื ทาํ ไรเ ล่ือนลอย ปา ตน น้ําลาํ ธารถกู ทําลายเปน จาํ นวนมาก จงึ มพี ระราชดาํ ริเพอ่ื ชว ยเหลอื ชาวเขาและขจดั พ้ืนท่ปี ลูกฝน อนั เปนปญหาสําคัญคอืยาเสพติดทีแ่ พรหลายจากชุมชนบทไปสเู มือง จนกลายเปน ภยั ตอ ความมั่นคงของชาติ โดยมพี ระราชดําริวา“ถาจะใหชาวเขาเลกิ ปลกู ฝนก็ตองหาพืชอื่นทขี่ ายไดราคาดกี วาและมีความเหมาะสมปลูกในท่ีสงู มาใหช าวเขาปลกูทดแทน” ๕
ฝน พชื สวยงามทีแ่ ฝงอนั ตราย ตน เหตุปญ หายาเสพตดิ ของชาติ๖
จงึ เปน ทีม่ าในการริเริม่ จัดตงั้ โครงการหลวงพระบรมราชานุเคราะหช าวเขา ข้ึน เพื่อแกปญหาการปลกู ฝนโดยทางโครงการไดส งเสริมใหปลูกพืชชนิดอื่นทดแทน ในระยะแรกน้ันเปนการสงเสริมใหเกษตรกรปลกู ทอ และลิน้ จ่ีตอ มาจึงไดมีการสง เสรมิ ใหป ลูกแอปเปล มันฝร่งั ขา วโพดหวาน ถ่ัวแดงหลวง และมนิ ต รวมถงึ แนะนําใหมีการเลี้ยงสัตว เชน ปลาและแกะดว ย แตพอผลติ ออกมามากขนึ้ ก็เกิดปญ หาการหาตลาดรบั ซื้อไมไ ดเ พราะพืน้ ทคี่ อ นขางหา งไกล เกษตรกรจึงถูกพอคา คนกลางกดราคา ๗
การปลกู ไมผ ลยนื ตน ทดแทนฝน ชว ยใหช าวไทยภเู ขาเลกิ ทาํ ไรเ ล่อื นลอย เปนการอนรุ ักษด นิ และนาํ้ อีกทางหนง่ึ๘
พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพล จุดกาํ เนิดดอยคําอดลุ ยเดชเสด็จทอดพระเนตรการทำไรของเกษตรกรชาวไทยภเู ขา พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยมี พระราชดาํ ริ ใหหนวยงานท่ีเก่ยี วของจดั ตงั้ สหกรณชาวเขา ขนึ้ ใน พ.ศ. ๒๕๑๕ โดยมีคณาจารยจาก มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรท ่ดี ูแลโครงการทดลองผลไมเมอื ง หนาว ดอยปุย จาํ นวน ๔ คน จากมหาวิทยาลยั เชียงใหม จํานวน ๕ คน กํานันและผูใ หญบ า น จํานวน ๑๑ หมบู า น รวมไปถงึ ชาวเขาเผา เยา และชาวจนี ฮอ รวมทง้ั หมด ๓๖ คน มาประชุมกนั ครั้งแรกเม่ือวันที่ ๒๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ที่ วดั ทงุ จาํ ลอง ตาํ บลแมง อน อําเภอฝาง จงั หวดั เชยี งใหม เพือ่ ริเริม่ การรวมกลมุ แบบสหกรณข ึ้น มวี ัตถุประสงคแ ละ การดําเนินงานเพือ่ ชว ยเหลือชาวเขาและชาวไรท กุ คนทาง ดา นเกษตรกรรม และจดั ใหม ีตลาดรบั ซอื้ ผลผลติ ทาง การเกษตร อกี ทั้งนําเอาผลติ ผลไปเปน อุตสาหกรรมหลัก โดยมี สถาบนั คนควา และพัฒนาผลิตภณั ฑอ าหาร มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร เปน ท่ปี รึกษาในการผลิตอาหาร สําเรจ็ รูป โดยโครงการโรงงานหลวงอาหารสาํ เร็จรปู นน้ั มีศาสตราจารย อมร ภูมริ ัตน ในนามของสถาบันคนควาและ ผลิตภัณฑอาหาร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร เปน ผูอํานวยการ ดําเนินการอยูภายใตก ารควบคุมของ หมอ มเจา ภศี เดช รัชนี องคป ระธานมูลนธิ ิโครงการหลวง ๙
พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชพระทานคำแนะนำแกช าวไทยภูเขา(ภาพwww.doikham.co.th)๑o
การกอตัง้ ตราสัญลกั ษณพระราชทาน งานของโรงงานหลวงอาหารสาํ เรจ็ รูปไดขยายออกไปอยางกวางขวาง ตามหลกั การดําเนินการของโรงงานหลวงอาหารสําเร็จรปู ที่ ๑ และ ๒ โดยผลติ และจดั จาํ หนา ยผลติ ภัณฑท้ังในประเทศและตา งประเทศภายใตเ คร่อื งหมายการคา ดอยคาํ ซง่ึ ไดรบั รางวัลพระราชทานชอ่ื จากพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิ-พลอดยุ เดช เพื่อใชในการจดั จําหนาย โดยหมอนเจา ภีศเดชรัชนี ( ประธานมลู นิธิโครงการหลวง)ไดประทานรปู แบบเคร่ืองหมายการคา เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๑ โดยในชว งแรกใหเ ครอ่ื งหมายการคา รว มกับมูลนธิ โิ ครงการหลวงมลี กั ษณะเครื่องหมายการคาดงั ภาพ ๑๑
ตอมาใน พ.ศ. ๒๕๓๗ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระบรมราโชบายใหส ํานกั งานทรพั ยส ินพระมหากษัตรยิ เขารับชว งดาํ เนนิ กิจการโรงงานหลวงอาหารสําเร็จรูปจากมูลนิธโิ ครงการหลวง จดั ตงั้ ปนนิตบิ คุ คล ในช่อื บรษิ ทั ดอยคําผลติ ภัณฑอ าหาร จาํ กดั เมื่อวนั ท่ี ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ และพฒั นาการจัดจําหนา ยใหม กี ารขยายตลาดเพิ่มมากข้นึ และไดปรบั เปลี่ยนเคร่อื งหมายการคา ใหมใหทนั สมยั ในป พ.ศ. ๒๕๔๓ ตราสญั ลักษณดอยคาํ ใหม( ในป พ.ศ. ๒๕๔๓)ไดนําราสญั ลกั ษณพ ระราชทานเดิมวางไวท ตี่ ่ําแหนงสงู สุด และกําหนดใหเ ปนสที องเพื่อแสดงถึงการสบื สานแนวพระราชขององคพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดยุ เดชและใตลงมาคือตัวอักษร’ดอยคาํ ’ ซง่ึ เปนตวั อกั ษรประดษิ ฐใ นลกั ษณะท่อี อ นชอ ยงดงาม มีลลี าที่เปน ลักษณะเฉพาะโดดเดนอยูบนพ้ืนฉากหลงั สเี ขยี วรปู ขนมเปยกปูน ในภาพลกั ษณรวมแสดงถงึ ความเปน ไทย๑๒
ผลติ ภัณฑด อยคํา ไดร บั ความนยิ มอยา งกวางขวางในปจ จบุ นั จากกลุมผรู กั และใสใ จสุขภาพ ทงั้ ชาวไทย และชาวตา งชาติ กระแสการดแู ลตัวเอง และรปู แบบการใชช ีวิตที่ทันสมัยทาํ ใหฐ านผบู รโิ ภคจากเดิมเนนครอบครวัขยายสูก ลุมคนรนุ ใหมและวยั ทํางาน ทม่ี เี อกลกั ษณค วามเปนตวั ตนชดั เจน เปนผูรกั สุขภาพ และสรรหาส่งิ ดๆี ใหก ับตัวเองเสมอ ดอยคําจึงปรบั เปลย่ี นตราสญั ลักษณใ หม ใหส่ือถงึ ความเปน แบรนดท เ่ี ขาถึงงา ย ชดั เจน และทนั สมัยโดยแนวคิดการออกแบบไดกลบั ไปสูตราสญั ลักษณเร่ิมตน ที่กอตงั้ ในป ๒๕๑๕ ส่อื อดุ มคตแิ หงความสมบูรณของชีวิตและหัวใจของความเปนผลผลติ แบบดอยคํา โดยเริม่ ใชในทุกผลิตภณั ฑในป ๒๕๕๙ ๑๓
องคประกอบสัญลกั ษณและความหมาย รปู วงกลมสีเหลอื งทอง หมายถึง ดวงอาทติ ย สญั ลักษณผ ูใ หก ําเนดิ ใหความอบอนุ และสรางสรรพสิง่ บนโลก เปรียบเสมอื นพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช ซงึ่ เปนผใู หช วี ิตแก พสกนิกรชาวไทย รูปจ่ัวสีเขยี วเขม หมายถงึ ภูเขาสีเขยี วแหง ความอดุ มสมบูรณ ที่แปรเปล่ยี นมาจากความแหง แลง อนั เนื่องมาจากการทําการเกษตร โดยไมคํานึงถึง สภาพแวดลอม รปู จ่ัวสีเขียวออ น หมายถงึ ลกั ษณะหนา จ่ัวของบา นไทยในภาคเหนือ ซ่งึ เปนจุดกําเนิดโครงการและเปรียบ ไดด งั่ ราษฎรในผนื แผน ดนิ ไทย ลายเสน เลข ๙ มลี ักษณะคลา ยหยดน้าํ หมายถึง นาํ้ พระทัยของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดชท่ีหยดลงบนภเู ขา และทําใหเกิดความอดุ มสมบูรณ ภาพอุดมคตแิ หง ความสมบรู ณข องชวี ติ หัวใจของความเปน ผลติ ผลแบบดอยคํา๑๔
สนิ คา ตรา ดอยคํา ในปจ จุบนั ๑๕
สินคา ตราดอยคาํ แบงเปน ประเภทดงั นี้๑) นํา้ ผัก ผลไม น้ําสมุนไพร ธญั พืชพรอมดม่ื๒) นา้ํ ผลไมส กดั เขม ขน๓) น้าํ ผลไมเ ขมขน๔) ผลไมอบแหง๕) แยมผลไม๖) ผลไมแ ชแ ข็ง๗) ผัก ผลไมกระปอ ง๘) ผลไมเขม ขน และ ก่ึงเขม ขน๙) แปงถัว่ เหลือง๑๐) นา้ํ ดื่ม๑๑) เครอ่ื งด่มื สมุนไพรชง๑๖
รางวัลท่ีไดรางวัล Thai Expo Award 1988 ผลิตภัณฑด อยคาํ ไดร บั คดั เลือกจาก Thai Expo Award 1988ใหไ ดร ับรางวลั เกยี รติยศมาตรฐาน ’สินคา ไทยสง ออก’ในสาขาพืชผักผลไมส ดและผลไมกระปอ งสงออกดเี ดน ประจาํ ป ๒๕๓๑รางวัลSuperior Taste Awardผลติ ภณั ฑด อยคาํ ไดร ับการรับรองจาก สถาบนั เพ่อื รบั รองรสชาตอิ าหารและเครอ่ื งดืม่ นานาชาติ( The International Taste & Quality Institute ; iTQi )จากประเทศเบลเยยี่ ม ไดแ กรางวัลSuperior Taste Award 2016จํานวน ๒ รายการ จากน้าํ มะเขอื เทศพรอ มด่ืม ๙๙% และน้ํามะมว ง๙๘%รางวลั Superior Taste Award 2017จาํ นวน ๔ รายการ-รางวัลระดบั ๓ ดาวรสชาตลิ ้าํ เลิศไดแ กน าํ้ ล้ินจ๙ี่ ๘%และน้ําเสาวรส๕o%-รางวลั ระดบั ๒ ดาว รสชาตดิ ีเย่ยี ม ไดแ ก ผลติ ภัณฑทาขนมปง กลบีกหุ ลาบและมะมวงอบแหง แบบนุม ๑๗
ดอยคาํ เกษตรเพ่ือชุมชน ผลติ ผลเพ่อื คนไทย(ภาพจากhttp://www.doikham.co.th)๑๘
ปจ จบุ นั บรษิ ทั ดอยคาํ ผลติ ภณั ฑอาหาร จํากดั ดาํ เนินกิจการในรปู แบบ ธุรกจิ เพือ่ สังคม ( Social Business)ผา นโรงงานหลวงอาหารสาํ เรจ็ รปู ทัง้ 4แหง เพ่ือสงเสริม รบั ซ้อื พัฒนา และแปรรูปผลผลติ ใหเปน ผลติ ภณั ฑคณุ ภาพโดยโรงงานหลวงฯ ในแตล ะแหงไดถกู ออกแบบตามภูมสิ ังคม เพื่อใหก ลมกลนื และสอดคลองกับวถิ ชี วี ติ ในแตล ะพ้นื ท่ีและดาํ เนนิ การตามวตั ถปุ ระสงคข ององคก รในการใหค วามชวยเหลือและสงเสริมดา นเกษตรกรรม รวมทัง้ ยังพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ความเปน อยูของชุมชน และรกั ษาสิ่งแวดลอ ม เพี่อความอยดู ี กินดี และมคี ุณภาพชีวติ ท่ีดอี ยางยั่งยืน ดังคาํ ขวัญทีว่ า โรงงานหลวงฯเพ่ือปวงชน ๑๙
บรษิ ทั ดอยคําผลิตภัณฑอ าหาร จาํ กดัเลขท่ี ๑๑๗/๑ ถนนราชเทวี แขวงถนนเพชรบรุ ี เขตราชเทวี กรุงเทพฯ ๑o๔ooโทรศพั ท o๒-๖๕๖๖๙๙๒, โทรสาร o๒-๖๕๖๖๙๙๑[email protected]/DoikhamFP๒o
แหลงขอ มูลเพ่มิ เติม-หนังสอื สารานกุ รมพระราชกรณยี กิจพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั ในรอบ ๖o ปแหงการครองราชยจดั ทาํ โดยกรมศลิ ปากร-หนงั สอื แนวคิดและทฤษฎกี ารพฒั นาอนั เนือ่ งมาจากพระราชดําริในพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัวจัดทาํ โดย สํานักงานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่อื ประสานงานโครงการอันเนอื่ งมาจากพระราชดาํ ริ ( สาํ นักงานกปร.)-เวบ็ ไซต บริษัท ดอยคําผลติ ภณั ฑอาหาร จาํ กดั http://www.doikham.co.th-เว็บไซต พิพธิ ภัณฑโรงงานหลวงท๑่ี ( ฝาง) http://www.firstroyalfactory.or.th-เวบ็ ไซต มูลนิธิโครงการหลวง http://royalprojectthailand.com-เวบ็ ไซต มลู นธิ ิมน่ั พัฒนา http://www.tsdf.or.th/th/royally-initiated-projects-เวบ็ ไซต สํานกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพ่ือประสานโครงการอันเนอ่ื งมาจากพระราชดาํ ริ ( สํานักงาน กปร.)http://km.rdpb.go.th ๒๑
ลาํ ดบั ที่ ๑๑๙๗ ดอยคาํ เรยี บเรยี ง:ฝายวชิ าการสถาพรบคุ แปล:พรี ยิ า พงษส าริกนั ,John Viano ภาพปก:เฉลมิ อคั คะพู พิมพค ร้ังท่ี๑:กรกฎาคม ๒๕๖o © สงวนลิขสิทธ์ิตามพระราชบัญญตั ลิ ิขสิทธ์ิ (ฉบบั เพม่ิ เติม) พ.ศ. ๒๕๕๘ ไมอ นญุ าตใหแ สกนหนังสือหรอื คัดลอกเนอ้ื หาสวนหนง่ึ สวนใดเพ่ือสรางฐานขอมลู อิเล็กทรอนิกส เวน แตไดรับอนุญาตจากสํานกั พมิ พแ ละเจาของลขิ สิทธ์แิ ลวเทานน้ั ขอมูลทางบรรณานุกรมของสํานักหอสมุดแหงชาติ ดอยคาํ .—กรงุ เทพฯ:สถาพรบคุ ส,๒๕๖o. ๒๓หนา .--( ศาสตรพ ระราชา). ๑.โครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดําร.ิ l.ชอื่ เรอ่ื ง ๓o๗.๑๔ ISBN 978-616-00-2992-1ผชู ว ยบรรณาธกิ ารบริหาร: สุริยกานต พรหมมงคล หัวหนา กองบรรณาธกิ ารหนงั สอื เด็ก/บรรณาธกิ ารเลม : บุญเอก พฤกษาวัฒนา พสิ จู นอักษร: กัญญาภัทร สขุ จนิ ดา ออกแบบปก: อนุรกั ษ บวั กิง่ รูปเลม : เกษมสขุ ตนั ตทิ วโี ชค พมิ พที:่ บรษิ ัทพมิ พดี จาํ กดั เจาของ ผพู ิมพผูโฆษณา: บรษิ ัทสถาพรบคุ ส จํากดั กรรมการผูจัดการ/บรรณาธิการบรหิ าร: วรพนั ธ โลกติ สถาพร รองกรรมการผจู ัดการ: ดร. สุภคั ชญา โลกิตสถาพร รองบรรณาธิการบริหาร/ผูจดั การฝายผลติ และศลิ ปกรรม:ธญี าภทั ร ฟองไชย ผูจดั การฝายขาย: ก่งิ แกว ลกิ ขะไชย ผจู ัดการฝายสือ่ สารองคกรและกิจกรรม: นฤเบศ สมฤทธ์ิ ผูจ ัดการฝา ยลิขสิทธิ์ตางประเทศ: เจติยา โลกิตสถาพร หัวหนา หนวยประชาสัมพันธ: อารนี า ศริ บิ ุญ คณะทีป่ รกึ ษา บรรณาธกิ ารทปี่ รกึ ษา: รศ. ประพนธ เรืองณรงค ทป่ี รกึ ษาทางกฎหมาย: ธนกร กองเพง็ จดั จําหนายทั่วประเทศโดย บริษัทสถาพรบุคส จาํ กัด ๒๒ขอขอบคุณ บรษิ ัท ดอยคําผลิตภัณฑอ าหาร จาํ กัด ท่เี อ้อื เฟอขอ มลู และภาพประกอบเนอ้ื หาภาพในเลม
ราคา ๑๒oบาท
Search
Read the Text Version
- 1 - 24
Pages: