416

เหด็ เปน็ ยา เพ่ือสุขภาพ ตามภูมปิ ัญญาของหมอพน้ื บา้ น 6. สูตรการใชเ หด็ เปน ยาสำหรบั รักษาโรคตา งๆ สตู ร 1 เสาธงเหล็ก สรรพคุณ แกป วด เมือ่ ย กามเส่อื ม เปน ยาไวอากรา ไทยทที่ วั่ โลกยอมรบั สำหรบั สุภาพบรุ ษุ สว นประกอบ หวั เช้ือเหด็ จากตัวไหมหรือดักแด 50 กรัม (เห็ดถ่ังเชาไทย)แหง 30 กรมั หัวแหว หมู กำลงั เสอื โครง 30 กรมั เถาเมอื่ ย 50 กรัม เปลอื กตะโกนา 30 กรัม เถามากระทบื โรง 50 กรมั เปลอื กมะพลบั กำลังหนุมาน 30 กรัม 40 กรัม เถาโคคลาน 50 กรมั กำลงั ชา งเผอื ก 30 กรมั เมล็ดชมุ เห็ดจนี 30 กรมั โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชียง 30 กรมั โกฐนำ้ เตาจนี 20 กรัม วิธที ำ 1) ทำการบด สวนผสมทั้งหมดใหเปน ผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีข้ึนไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพยี งแตสบั ใหเปนชิน้ เลก็ ๆ 99

เห็ดเปน็ ยา เพอ่ื สขุ ภาพ ตามภูมิปัญญาของหมอพนื้ บ้าน วิธีรับประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มลิ ลกิ รมั รับประทานครั้งละ 1-2 แคปซลู ทุกวันๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เย็น สำหรับเห็ดนน้ั สามารถใชเ หด็ กระถนิ พมิ าน เห็ดเค็ง เหด็ จิก เห็ดหลินจอื เหด็ ขาม แทนได สตู ร 2 นางฟา ชมจนั ทร สรรพคณุ แกปวดเมือ่ ย ปวดหลงั ปวดเอว สตรวี ัยทอง กามเสือ่ มสำหรบั สภุ าพสตรี มีบตุ รยาก สวนประกอบ เหด็ เค็ง เห็ดจิก เหด็ หลนิ จือ เห็ดจากตวั ไหมอยา งใดอยางหน่ึงหรอื รวมกนั 50 กรัม วา นมหาเมฆ 30 กรมั วานไพรดำ 30 กรมั วานสากเหลก็ 30 กรมั วา นชกั มดลูก 50 กรมั วานนำ้ 30 กรัม วานขมนิ้ ออย 30 กรัม เถามา กระทืบโรง 50 กรมั เถาโคคลาน 50 กรัม โกฐหัวบวั 30 กรัม โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชยี ง 30 กรัม โกฐเขมา 30 กรัม เมล็ดชมุ เหด็ จนี 30 กรมั ชะเอมจนี 30 กรัม 100

เห็ดเป็นยา เพ่ือสุขภาพ ตามภูมิปญั ญาของหมอพืน้ บา้ น วธิ ีทำ 1) ทำการบด สวนผสมทง้ั หมดใหเปน ผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีข้ึนไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพียงแตสับใหเ ปนชิ้นเล็กๆ วิธีรับประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มลิ ลกิ รมั รับประทานครง้ั ละ 1-2 แคปซูล ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เย็น สตู ร 3 บำบัดโรคเบาหวาน สรรพคณุ สำหรบั ผูปว ยเบาหวาน สว นประกอบ หวั เชือ้ เห็ดหลนิ จือ เหด็ เค็ง เห็ดพิมาน หรือดอกเหด็ กไ็ ด 50 กรัม ตนหญาหนวดแมว 50 กรัม ใบขลู 30 กรัม ใบอนิ ทนิลน้ำ 20 กรมั รากไมยราบ 20 กรมั หนวดขา วโพด 30 กรัม ดอกคำฝอย 20 กรัม เครอื มะแวง 50 กรัม ใบเตยหอม 30 กรมั วธิ ที ำ นำเอาสว นผสมทั้งหมดไปตมเพ่อื ใชด ื่มแทนนำ้ หรอื นำไปบดใหเปนผง วธิ ีรบั ประทาน รับประทานคร้ังละ 1 ชอนโตะ หรือใสแคปซูลรับประทานคร้ังละ 2-3 แคปซูลวันละ 3 เวลากอนอาหาร 101

เห็ดเปน็ ยา เพ่อื สขุ ภาพ ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน สตู ร 4 ลดไข สรรพคณุ แกหวดั ปวดหัว ตัวรอน แกไ ข ไขป า ไขจ ับส่ัน สวนประกอบ หวั เชอ้ื เห็ดหลนิ จือ เห็ดเคง็ เหด็ กระถนิ พมิ าน หรือดอกเห็ดกไ็ ด 50 กรมั รากปลาไหลเผอื ก 50 กรมั มะเด่ือชมุ พร 50 กรมั พญายา 30 กรัม กา งปลาขาว 50 กรมั พญารากขาว 50 กรัม รากกุงเขมา 50 กรัม รากสม กงุ 50 กรมั รากเทายายมอม 50 กรมั ใบหมอ น 30 กรมั พญาสัตบนั 50 กรมั โกฐหัวบัว 50 กรมั โกฐสอ 50 กรัม ชะเอมจนี 30 กรัม วิธที ำ 1) ทำการบด สว นผสมทั้งหมดใหเปน ผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีขึ้นไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพียงแตสบั ใหเ ปน ชิน้ เลก็ ๆ 102

เหด็ เป็นยา เพ่ือสุขภาพ ตามภูมิปัญญาของหมอพ้ืนบา้ น วิธีรับประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มลิ ลกิ รมั รับประทานคร้ังละ 1-2 แคปซลู ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลังอาหาร เชา -กลางวนั -เย็น สูตร 5 ลดไขมนั ในเลือด สรรพคณุ ลดกรดไขมนั ในเลอื ดและไตรกลเี ซอรไรด สว นประกอบ หวั เช้อื เหด็ หลินจอื เห็ดเค็ง เห็ดกระถินพิมาน เห็ดหวั ลงิ เหด็ ขอนขาว หรอื ดอกเหด็ ก็ได 50 กรมั ดอกคำฝอย 50 กรมั เมลด็ ชมุ เห็ดเทศจีน 70 กรัม ดอกเก็กฮวย 30 กรัม ดอกสายนำ้ ผ้ึง 50 กรัม เกสรบวั หลวง 30 กรัม เมล็ดผกั กาดน้ำ 50 กรัม ชะเอมจีน 30 กรมั วิธีทำ 1) ทำการบด สวนผสมทงั้ หมดใหเ ปนผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีขึ้นไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพียงแตส ับใหเ ปน ชิน้ เลก็ ๆ วิธีรับประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลิกรมั รบั ประทานครัง้ ละ 1-2 แคปซูล ทุกวันๆ ละ 3 เวลาหลังอาหาร เชา -กลางวนั -เยน็ 103

เห็ดเปน็ ยา เพ่อื สุขภาพ ตามภูมิปญั ญาของหมอพนื้ บา้ น สตู ร 6 กระตุน การมปี ระจำเดอื น 50 กรมั สรรพคณุ สำหรบั สตรแี กป ระจำเดอื นมามีไข ปวดทอ งมาก 30 กรัม สวนประกอบ 30 กรมั 30 กรัม หวั เชอ้ื เหด็ หลินจอื เหด็ เค็ง เห็ดพิมาน เห็ดแครง เหด็ ขอนชอ น 50 กรมั หรอื ดอกเห็ดก็ได 50 กรัม ดอกคำฝอย 50 กรมั วานชกั มดลกู 30 กรัม ตะไครหอม 30 กรัม รากเทา ยายมอ ม 30 กรัม กญั ชาจีน (เอียบอ เชา) 30 กรมั หวั แหว หมู 60 กรัม วานไพร 50 กรมั รากชิงช่ี 30 กรัม วา นมหาเมฆ 30 กรัม ขา 30 กรมั รากยอปา กรงุ เขมา โกฐสอ โกฐเชยี ง โกฐหวั บวั 104

เหด็ เปน็ ยา เพ่ือสุขภาพ ตามภูมิปัญญาของหมอพนื้ บา้ น วิธที ำ 1) ทำการบด สว นผสมท้ังหมดใหเปน ผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีขึ้นไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพียงแตสับใหเปน ชิ้นเล็กๆ วิธีรับประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซลู ขนาด 500 มลิ ลกิ รัม รัประทาน ครั้งละ 1-2 แคปซูล ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลังอาหาร เชา -กลางวนั -เย็น สูตร 7 ลดภาวะเสน เลอื ดตบี สรรพคุณ สำหรับความจำเส่ือม เสน สมองตบี ตัน มือเทาชา ลดความดนั โลหิต สว นประกอบ หวั เชอื้ เห็ดหวั ลิง เห็ดหลนิ จอื เหด็ เค็ง เหด็ กระถนิ พมิ าน เหด็ แครง เห็ดหหู นขู าว เห็ดนางรม เห็ดนางฟา เห็ดหอมหรอื ดอกเหด็ กไ็ ด 50 กรมั กรงุ เขมา 50 กรมั โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชียง 30 กรัม โกฐหวั บวั 30 กรัม ดอกคำฝอย 20 กรัม เกสรบวั หลวง 20 กรมั เถามากระทืบโรง 50 กรมั สัตฤๅษี (ปาวลำเดยี ว) 30 กรัม วา นสากเหล็ก 105 50 กรัม

เห็ดเป็นยา เพื่อสขุ ภาพ ตามภมู ิปัญญาของหมอพื้นบา้ น ดอกสายนำ้ ผ้ึง 30 กรมั เถาโคคลาน 50 กรมั เมลด็ ชุมเหด็ เทศ 30 กรัม วา นน้ำ 30 กรัม กาฝากตนหมอ น 50 กรัม กำลงั เสือโครง 50 กรมั วธิ ที ำ 1) ทำการบด สวนผสมทง้ั หมดใหเ ปน ผง 2) หรืออาจจะนำมาดองเหลาขาว 35 ดีกรีขึ้นไปก็ได โดยสวนผสมตางๆไมจำเปนจะตองบด เพยี งแตส บั ใหเปนชิน้ เลก็ ๆ วิธีรับประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มลิ ลกิ รมั รับประทานครงั้ ละ 1-2 แคปซูล ทุกวนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เยน็ สูตร 8 ขับนิว่ ในไต สรรพคุณ สำหรบั ขบั นิ่วในไต ปส สาวะไมอ อก เจ็บทอ ง มไี ข สว นประกอบ หัวเช้ือเห็ดแครง เหด็ หัวลิง เห็ดหอม หรือดอกเหด็ ก็ได 50 กรมั 30 กรมั เมลด็ ลิเภาหางไก 60 กรัม 50 กรมั ตนเกลด็ ปลาชอน 50 กรมั 30 กรมั รากเทายายมอม 60 กรัม หนวดขา วโพด เมลด็ ผักกาดน้ำ รากหญาคา 106

เห็ดเป็นยา เพอ่ื สุขภาพ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพืน้ บา้ น วธิ ีทำ บดสวนผสมทงั้ หมดใหเปนผง วิธีรับประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลกิ รมั รบั ประทานครงั้ ละ 1-2 แคปซูล ทุกวนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เย็น สูตร 9 บำบดั ตับอักเสบ 50 กรัม สรรพคณุ แกโ รคตับ ตาเหลือง ตบั อกั เสบ 30 กรมั สวนประกอบ 50 กรัม 50 กรัม หวั เชอ้ื เห็ดหลนิ จือ เห็ดเคง็ เหด็ กระถนิ พิมาน 60 กรัม เห็ดแครง เหด็ ขอนชอ น 50 กรมั หรือดอกเหด็ ก็ได 50 กรมั หญา เกล็ดหอย 50 กรมั หญาเกล็ดปลาชอ น รากเทา ยายมอม รากหญา คา รากกรงุ เขมา หนวดขา วโพด ใบบัวบก วธิ ีทำ บดสว นผสมทั้งหมดใหเ ปน ผง วธิ รี ับประทาน นำยาผงท่บี ดได 1 ชอ นโตะ ชงกับน้ำอนุ 1 แกว หรอื นำผงยาบรรจแุ คปซลู ขนาด 500 มลิ ลกิ รัม รับประทานคร้งั ละ 1-2 แคปซูล ทุกวันๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เยน็ 107

เหด็ เป็นยา เพอ่ื สขุ ภาพ ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพน้ื บ้าน สูตร 10 บำบดั โรคหนองใน สรรพคณุ แกโ กโนเลยี ปส สาวะไมออก (เปน โรคหนองใน) สวนประกอบ หัวเชื้อเห็ดหลินจือ เห็ดเค็ง เห็ดกระถินพิมาน เห็ดแครง เห็ด ขอนชอน หรอื ดอกเห็ดกไ็ ด 50 กรมั ตนไมดาง 50 กรัม รากไมยราบ 50 กรัม เมลด็ ผักกาดนำ้ 50 กรมั ขาวเยน็ เหนือ-ใต 50 กรมั หนวดขา วโพด 50 กรมั เถาย้ัง 30 กรมั รากหญาคา 60 กรมั เถาสงั วาลยพระอินทร 50 กรมั วธิ ที ำ บดสวนผสมทัง้ หมดใหเปนผง วธิ รี บั ประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับนำ้ อนุ 1 แกว หรือ นำผงยาบรรจุแคปซลู ขนาด 500 มิลลิกรัม รบั ประทานครง้ั ละ 1-2 แคปซลู ทุกวันๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา-กลางวนั -เยน็ 108

เหด็ เป็นยา เพ่ือสขุ ภาพ ตามภมู ิปัญญาของหมอพื้นบ้าน สตู ร 11 ลดความดันโลหิต สรรพคณุ ยาลดความดัน สวนประกอบ หัวเชอื้ เหด็ หลนิ จอื เห็ดเคง็ เหด็ กระถินพิมาน เหด็ แครง เหด็ ขอนชอน เหด็ นางฟา เห็ดนางรมหรือดอกเห็ดก็ได 50 กรมั เมล็ดชมุ เห็ดเทศจนี 30 กรมั ดอกเก็กฮวย 30 กรัม เกสรบวั หลวง 30 กรมั รากหญา คา 50 กรัม รากระยอ ม 25 กรัม สตั ฤๅษี (ปาวลำเดียว) 30 กรมั หนวดขาวโพด 50 กรมั กาฝากตน หมอน 50 กรัม วิธีทำ บดสว นผสมทั้งหมดใหเปน ผง วิธีรับประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอ นโตะ ชงกบั นำ้ อนุ 1 แกว หรอื นำผงยาบรรจแุ คปซลู ขนาด 500 มิลลกิ รมั รบั ประทานครัง้ ละ 1-2 แคปซลู ทุกวันๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เยน็ 109

เหด็ เปน็ ยา เพ่ือสขุ ภาพ ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพืน้ บ้าน สูตร 12 บำบัดมะเร็งตบั และถุงนำ้ ดี สรรพคณุ มะเร็งตบั รวมทัง้ มะเรง็ ในถงุ น้ำดี สวนประกอบ หัวเช้ือเหด็ กระดมุ บราซลิ หลินจือ เหด็ เคง็ เห็ดกระถินพมิ าน เห็ดแครง เห็ดขอนชอน 50 กรัม ดอกเห็ดทก่ี ลาวมาขางบน 30 กรัม สัตฤๅษี (ปา วลำเดยี ว) 30 กรมั เมล็ดชุมเห็ดเทศ 30 กรมั กรงุ เขมา 50 กรัม โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชยี ง 30 กรมั โกฐหัวบวั 30 กรมั วธิ ที ำ บดสวนผสมทั้งหมดใหเ ปนผง วิธีรบั ประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลิกรมั รับประทาน คร้งั ละ 1-2 แคปซลู ทกุ วันๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา-กลางวนั -เย็น 110

เห็ดเป็นยา เพือ่ สขุ ภาพ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพืน้ บ้าน สูตร 13 บำบดั มะเร็งปอด สรรพคณุ มะเรง็ ปอด สวนประกอบ หวั เช้อื เหด็ กระดุมบราซิล ผสมเหด็ หวั ลงิ เหด็ ถัง่ เฉา สีทอง 50 กรมั ดอกเห็ดทก่ี ลาวมาขา งบน 30 กรมั สตั ฤๅษี (ปา วลำเดียว) 30 กรัม เมล็ดชมุ เหด็ เทศ 30 กรัม กรุงเขมา 50 กรมั โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชยี ง 30 กรัม โกฐหัวบัว 30 กรัม วิธีทำ บดสวนผสมทงั้ หมดใหเ ปนผง วธิ รี บั ประทาน นำยาผงท่ีบดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรอื นำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลกิ รมั รับประทานครงั้ ละ 1-2 แคปซลู ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา-กลางวัน-เย็น สตู ร 14 บำบัดมะเร็งเตานม 50 กรัม สรรพคณุ มะเรง็ เตานม 30 กรมั สว นประกอบ 30 กรัม 30 กรมั หัวเช้อื เหด็ กระดุมบราซิล ผสมเห็ดขอนขาวหรือเห็ดลม ดอกเห็ดทีก่ ลาวมาขางบน สตั ฤๅษี (ปา วลำเดยี ว) เมลด็ ชุมเห็ดเทศ 111

เหด็ เปน็ ยา เพื่อสขุ ภาพ ตามภูมปิ ัญญาของหมอพืน้ บ้าน กรงุ เขมา 50 กรัม โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชยี ง 30 กรมั โกฐหวั บัว 30 กรัม วิธที ำ บดสว นผสมท้ังหมดใหเ ปนผง วธิ ีรับประทาน นำยาผงท่บี ดได 1 ชอนโตะ ชงกบั น้ำอุน 1 แกว หรอื นำผงยาบรรจแุ คปซลู ขนาด 500 มลิ ลกิ รมั รับประทานคร้งั ละ 1-2 แคปซลู ทุกวนั ๆ ละ 3 เวลาหลังอาหาร เชา -กลางวัน-เย็น สูตร 15 บำบดั มะเรง็ ปากมดลกู สรรพคณุ มะเร็งปากมดลูก สวนประกอบ หวั เชอ้ื เหด็ กระดมุ บราซลิ ผสมเห็ดแครง 50 กรมั ดอกเห็ดที่กลา วมาขางบน 30 กรมั สัตฤๅษี (ปาวลำเดียว) 30 กรมั เมล็ดชุมเห็ดเทศ 30 กรมั กรุงเขมา 50 กรัม โกฐสอ 30 กรัม โกฐเชียง 30 กรมั โกฐหวั บวั 30 กรัม วธิ ีทำ บดสว นผสมทัง้ หมดใหเปน ผง วธิ ีรบั ประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลกิ รัม รบั ประทานคร้งั ละ 1-2 แคปซลู ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา -กลางวัน-เย็น 112

เห็ดเป็นยา เพ่ือสขุ ภาพ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้นื บา้ น สตู ร 16 บำบัดมะเร็งตอมลูกหมาก สรรพคุณ มะเรง็ ตอมลกู หมาก สว นประกอบ หวั เชอ้ื เห็ดกระดุมบราซิล ผสมเหด็ หอมหรือเห็ดหลินจือ เหด็ เค็ง เหด็ ขาม เห็ดกระถนิ พิมาน 50 กรัม ดอกเหด็ ที่กลา วมาขางบน 30 กรมั สัตฤๅษี (ปาวลำเดยี ว) 30 กรมั เมลด็ ชมุ เห็ดเทศ 30 กรัม กรงุ เขมา 50 กรมั โกฐสอ 30 กรมั โกฐเชียง 30 กรมั โกฐหัวบวั 30 กรัม วธิ ีทำ บดสว นผสมทั้งหมดใหเปน ผง วธิ รี ับประทาน นำยาผงที่บดได 1 ชอนโตะ ชงกับน้ำอุน 1 แกว หรือนำผงยาบรรจุแคปซูลขนาด 500 มิลลิกรัม รบั ประทานครัง้ ละ 1-2 แคปซูล ทกุ วนั ๆ ละ 3 เวลาหลงั อาหาร เชา-กลางวนั -เย็น หมายเหตุ สูตรการใชเห็ดเปนยาสำหรับรักษาโรคตางๆ ( ต้ังแตหนา 97-110) ไดรับขอมูลจาก การอนุเคราะหข อง ดร.อานนท เอือ้ ตระกูล โดยสูตรตา งๆ ที่ใชเ ห็ดเปน ยา สว นใหญไดร ับการถายทอด วิชาการมาจาก อาจารยสันติ (อากู) แซฉั่ว ปรมาจารยสมุนไพรไทยจีน เจาของนามปากกาหมอ ตนี เปลา หรอื หมอเทวดาไทย-จีน ผูใชศ าสตรทงั้ การแพทยพน้ื บา น แพทยแผนไทย แพทยแ ผนจีน และ แพทยแ ผนปจ จุบนั มาใชในการทำสตู รยารักษาโรคมานานหลายทศวรรษ 113

เหด็ เป็นยา เพอื่ สุขภาพ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพืน้ บ้าน บทสรปุ เห็ดเปนยา คนสวนใหญรูจักนอย จึงไมคอยนิยมนำมาใชรักษาโรคมากนัก การนำเอาเห็ดมาใชเปนยานั้น พบวา เห็ดชนิดใดชนิดหนึ่งหรือสวนใดสวนหน่ึงเพียง อยางเดียวอาจไมสงผลตอการนำมาปองกัน และรักษาโรคไดผลดีเทาท่ีควร ดังนั้น จึงนิยมนำเห็ดไปใชรวมกับสมุนไพรตางๆ เพ่ือเสริมฤทธิ์เปนยา ใหมีประสิทธิภาพ มากยิ่งข้ึน สรรพคุณสวนใหญในกลุมน้ีจะชวยกระตุนการทำงานของระบบภูมิคุมกัน ใหรางกายตอ ตานไวรัส ยบั ย้งั การกอ มะเรง็ ไมใหก ระจาย เปนตน เห็ดบางชนิดอาจมีพิษ เชน เห็ดขี้ควาย มีพิษแรง รสเบื่อเมาจัด กินไมได หากกินแลวอาจสลบเมาหลับได แตนำมาใชเปนยาทาได ดังนั้น การนำเห็ดมาใชเปน ยาควรปรกึ ษาผูรู ผเู ชี่ยวชาญหรอื หมอพ้นื บานกอนนำมาใชเปน ยา 114

เห็ดเป็นยา เพอ่ื สขุ ภาพ ตามภูมิปัญญาของหมอพืน้ บา้ น เอกสารอา้ งองิ 1. ราชบณั ฑิตยสถาน 2529 “ เหด็ กนิ ไดและเหด็ มีพษิ ในประเทศไทย พมิ พท่ี บริษัทอัมรนิ ทร พร้ินติง้ แอนดพบั ลชิ ชิ่ง จำกัด กรุงเทพฯ 2. วรี ชยั มาศลมาดล, ทัศนยี  เมฆ อรยิ ะ 2538“ หนังสอื ยาจีน ” อัดสำเนา หนา 23-33. 3. วุฒิ วุฒิธรรมเวช 2540 “รวมอนุรักษมรดกไทย สารานุกรมสมุนไพร รวมหลักเภสัชกรรมไทย” พมิ พท ี่ โอ เอส พรนิ้ ติ้งเฮาส กรงุ เทพฯ 10200 4. สะนันท พงษสามารถ, สุรางค อัศวม่ันคง, นรานินทร มาคแมน, ปยวรรณ สุรินทรรัฐ, ธิติรัตน ปานมวง, จงดี วองพินัยรัตน, ประเสริฐ วุฒิคัมภีร. 2529 รายงานการวิจัย “การประเมินทาง ชีวเคมีและทางชีวภาพของคุณคาทางโภชนาการของเห็ด” ภาควิชาชีวเคมี คณะเภสัชศาสตร จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลัย. 5. Chang R. 1996. Functional properties of edible mushrooms Nutr Rev , 54 (11): 91-93. 6. Chang S.T. 1993. Mushroom biology : the impact on mushroom products. Keynote lecture. First International Conference on Mushroom Biology and Mushroom Products, 23-26 August, Hong Kong . 7. Chang, S.T. and Hayes W.A. 1978. “The Biology and Cultivation of Edible Mushrooms.” Academic Press, New York , San Francisco , London . 8. China Society of Edible Fungal, Fujian Society of Edible Fungal. Information “95 National Edible & Medicinal Fungus-Products Showing & New Technology Exchanging Meeting” 211p. 9. Crisan Eli, B. and Sands Anne, (1978). Nutritional Value of Edible Mushrooms. In “The Biology and Cultivation of Edible Mushrooms Part I. General Aspects. P. 137-168. (ed. 115

เห็ดเป็นยา เพอื่ สุขภาพ ตามภูมปิ ัญญาของหมอพ้ืนบ้าน By S.T. Chang and W.A. Hayes) Academic press, New York . San Francisco , London . 10. David Arora. 1986. Mushrooms Demystified 2 nd . Edition Ten Speed Press Berkeley, P.O. Box 7123 , Berkeley California 94707 . ISBN 0-89815-169-4;959 p. 24.95 USD. 11. Eisenhur R. and Fritz D. 1991. Medicinally effective and health promoting compounds of edible mushrooms. Gartenbrauwissenschaft, 56(6) :266-270. 12. Hobbs Ch. 1995. Medicinal mushrooms : An exploration of tradition, healing and cuture. Santa Cruz , Botanica Press. 251p. 13. Ikekawa, T., Uehara, N., Maeda, Y., Nakamishi, M. and Fukuoka . F. (1969) Antitumor activity of aqueous extracts of some edible mushrooms. Cancer Res 29 : 734-735. 14. James Arthur. 2000. Mushrooms AND Mankine “The Impact of Mushroom on Human Consciousness and Riligion” The Book Tree . CA 92033. 15. Mizuno T. 1995. Yamabushitake. Hericium erinaceum : bioactive substances and medicinal utilization. Food Rev intern , 11(1):173-162. 16. Paul Stamets, 1996. An Identification Guide Psilocybin Mushrooms of the World. Ten Speed Press, Post Office Box 7123 Berkeley , California 94707 U.S.A. 17. Roy Teranoshi, Irwin Hornstein. 1995. Food Reviews International (production, Processing, Acceptance, Nutrition & Health) Special Issue on Mushrooms : The Versatile Fungus-Food and Medicinal Properties. Volume 11 Number 1, USA 18. Solomon P. Wesser. 1999. International Jurnal of Medicinal Mushrooms. Volume 1, Number 1., Begell, inc. New York , USA 19. Ying Jianzhe., Mao Xiaolan., MA Qiming., Zong Yichen., Wen Huaan. 1989. Icons of Medicinal Fungi From China . Beijing , China , Science press. 116

เห็ดเปน็ ยา เพ่ือสุขภาพ ตามภมู ิปัญญาของหมอพน้ื บา้ น ภาคผนวก 117

เห็ดเป็นยา เพอ่ื สขุ ภาพ ตามภมู ิปัญญาของหมอพนื้ บ้าน คณะทำงานจัดทำเนอื้ หาเหด็ เปน ยา เพ่ือสุขภาพ ตามภมู ิปญญาของหมอพน้ื บาน ผูเช่ียวชาญ ศ.เกียรติคณุ ดร.ไมตรี สทุ ธจิตต คณะวิทยาศาสตรการแพทย มหาวทิ ยาลยั พะเยา ดร.อษุ า กลน่ิ หอม มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม นายวนิ ยั กล่ินหอม นกั วชิ าการอสิ ระ ผทู รงคณุ วุฒิดา นเห็ด ดร.ขวัญเรือน พาปอง มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม ดร.อานนท เออื้ ตระกูล นักวชิ าการอิสระ / ผูเชี่ยวชาญดานเห็ด องคการ สหประชาชาติ ป 2524-2548 ผศ.ดร.อำไพ พฤตวิ รพงศก ลุ คณะเภสชั ศาสตร มหาวิทยาลยั เชียงใหม ผศ.ดร.สนุ ีย จนั ทรส กาว คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยเชยี งใหม ดร.ชลธิดา เทพหินลพั คณะวทิ ยาศาสตรก ารแพทย มหาวิทยาลยั พะเยา ดร.พยุงศกั ดิ์ ตันติไพบลู ยว งศ คณะวทิ ยาศาสตรก ารแพทย มหาวิทยาลยั พะเยา อาจารยธิดา ปญ จพันธพ งศ สถาบันมะเร็งแหงชาติ นายสุธน พรบณั ฑติ ยป ทมา นกั วชิ าการอสิ ระ ผทู รงคุณวฒุ ดิ านภมู ปิ ญญาการแพทยพืน้ บานไทย เจาหนาท่สี ำนักการแพทยพ ืน้ บา นไทย เรอื ตรหี ญงิ ธนิดา ขุนบญุ จันทร นางสาวสริ ิรักษ อารทรากร พนั โทหญงิ สุวไิ ล วงศธีระสุต นายอาทิตย กระออมแกว นางฉนั ทนา กระภฤู ทธ์ิ นางสาวณฤดี ไชยายงค นางสาวสิรลิ ดา พิมพา นางสาวรวิวรรณ นาคะอุไร นางสาวอรพนิ ท ครุฑจบั นาค นางสาวอัญชนั พรมธมิ า นางสาวอรจิรา ทองสกุ มาก นางสาวจนั ทรา แทนกระโทก นางสาวกมลทิพย สวุ รรณเดช นางสาววราภรณ ดอนแกว นางสาวภราดร สามสูงเนนิ 118

เห็ดเปน็ ยา เพ่ือสขุ ภาพ ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพนื้ บ้าน หมอพ้นื บา น 4 ภมู ภิ าค จงั หวดั ลพบรุ ี นางสมบรู ณ แสนแกว จงั หวัดลพบรุ ี ภาคกลาง นายบุญยืน ผองแผว จังหวดั สระแกว นายเปรมปรี รวยพนิ จิ จังหวดั สมทุ รปราการ นายสายยน ใหญกระโทก นายสุนทร เชาวนะพานชิ จังหวัดปราจนี บรุ ี นายชาญ ดีอน จงั หวดั ชัยนาท นายชาญวฒุ ิ พันธสายศรี นายสมั ฤทธ์ิ จำแนกวฒุ ิ จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา นายชัยฤทธ์ิ วรรณภกั ดี จังหวัดจนั ทบุรี นายฉลอง พนั ธุศ ภุ ผล จังหวดั พระนครศรีอยธุ ยา นายประคองทรพั ย ชาญเชิดศกั ดิ์ จงั หวัดนนทบรุ ี จังหวัดพระนครศรีอยธุ ยา ภาคเหนือ จงั หวัดเชียงใหม นายทปู จนั เนย จังหวดั สโุ ขทยั นายประเดิม สางเสน จงั หวดั สุโขทัย นายสุนทร แกวทอง นายคำผล แกวภงู า จงั หวดั รอยเอ็ด จงั หวัดรอยเอ็ด นายไข เหลาเคน จังหวดั อำนาจเจรญิ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จงั หวัดมหาสารคาม นายโส พรบญุ นายประสาสน รัตนปญญา จงั หวดั สงขลา ภาคใต นายอเุ ส็น วงคน ิรตั น 119

เหด็ เปน็ ยา เพอื่ สุขภาพ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้นื บ้าน 120