พัฒนาอาชีพให้มีอยู่มีกินca11003

หนงั สอื เรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวชิ า พัฒนาอาชพี ใหมอี ยมู ีกิน (อช11003) ระดับประถมศึกษา (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. 2554) หลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศักราช 2551 สาํ นกั งานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สํานักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร หา มจาํ หนา ย หนงั สอื เรยี นเลม น้ีจัดพมิ พดวยเงินงบประมาณแผนดินเพ่ือการศึกษาตลอดชวี ิตสําหรบั ประชาชน ลขิ สิทธ์ิเปน ของ สาํ นกั งาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ท่ี 30/2555

หนังสือเรยี นสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า พฒั นาอาชีพใหมีอยูม กี นิ (อช11003) ระดบั ประถมศกึ ษา ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. 2554 ลิขสทิ ธ์ิเปน ของ สาํ นักงาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เอกสารทางวิชาการลําดับที่ 30/2555



สารบญั หนา คาํ นาํ 8 สารบญั 9 คาํ แนะนาํ การใชหนงั สือเรยี น 11 โครงสรางรายวชิ าพัฒนาอาชีพใหม ีอยูมีกนิ อช11003 ระดบั ประถมศกึ ษา 13 บทท่ี 1 ศกั ยภาพธุรกจิ 15 18 เรื่องท่ี 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหม อี ยมู กี นิ 19 เรื่องท่ี 2 ความจําเปนและคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ 21 เรื่องที่ 3 การวเิ คราะหตาํ แหนงธรุ กิจ 23 เรื่องที่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลา 24 บทท่ี 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาด 25 เรื่องท่ี 1 การกาํ หนดทศิ ทางการตลาด 27 เรื่องท่ี 2 การกําหนดเปาหมายการตลาด 28 เร่ืองท่ี 3 การกําหนดกลยุทธสูเปาหมาย 31 เร่ืองท่ี 4 การวิเคราะหกลยุทธ 33 เรื่องท่ี 5 กิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด 36 บทท่ี 3 การจัดทาํ แผนพฒั นาการผลิตหรือการบริการ 38 เรื่องที่ 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรือการบรกิ าร 40 เร่ืองที่ 2 การวิเคราะหท ุนปจจัยการผลติ หรอื การบริการ 41 เร่ืองท่ี 3 การกําหนดเปา หมายการผลติ หรือการบรกิ าร 43 เร่ืองท่ี 4 การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร 44 เรื่องที่ 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร 46 บทท่ี 4 การพัฒนาธุรกิจเชงิ รุก เร่ืองที่ 1 ความจําเปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก เร่ืองท่ี 2 การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผบู ริโภค เร่ืองที่ 3 การสรางรปู ลกั ษณค ุณภาพสนิ คาใหม เรื่องที่ 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง

บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหม อี ยมู ีกนิ 50 เรื่องที่ 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน เรื่องท่ี 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีอยมู กี นิ 51 เรื่องท่ี 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการ 53 เร่ืองที่ 4 การปรับปรุงแกไขโครงการพัฒนาอาชีพ 57 58

คาํ แนะนําการใชห นงั สอื เรยี น หนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาพัฒนาอาชีพใหมีอยูม กี นิ ระดบั ประถมศึกษาเปน หนงั สอื เรียนที่จดั ทําขึ้น สําหรับนักศึกษานอกระบบ ในการศึกษาหนังสือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน ผูเ รียนควร ปฏบิ ัตดิ ังน้ี 1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาใหเขาใจในหัวขอและสาระสําคญั ผลการเรยี นรทู คี่ าดหวัง ขอบขาย เนอื้ หาของรายวิชานนั้ ๆ โดยละเอียด 2. ศึกษารายละเอียดเนือ้ หาของแตละบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามทีก่ ําหนด ถาผูเ รียน ยังไมเขาใจควรกลบั ไปศกึ ษาและทาํ ความเขาใจในเนอ้ื หานั้นใหมใหเ ขาใจ กอนท่ีจะศกึ ษาเรือ่ งตอ ๆ ไป 3. หนังสือเรียนเลมนีเ้ นนการจัดการเรียนรูใ นลักษณะกระบวนการสวนใหญ สามารถนําไป ประยุกตใชกับทุกอาชีพ 4. หนงั สอื เลมนีม้ ี 5 บท คอื บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กจิ บทที่ 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจัดทาํ แผนพฒั นาการผลิตหรือบริการ บทที่ 4 การพฒั นาธรุ กจิ เชงิ รกุ บทที่ 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมอี ยูมกี ิน

โครงสรา งรายวิชาพัฒนาอาชพี ใหมอี ยูมีกิน ระดบั ประถมศกึ ษา (อช11003) สาระสําคัญ การพฒั นาอาชีพใหม อี ยมู ีกินจําเปนตองมีการพัฒนาอยางตอเนื่อง เพือ่ ใหสามารถเขาสูต ลาดที่มี การแขงขันได โดยมีการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด การทําแผนพัฒนาการ ผลติ หรือการบริการ การพัฒนาธุรกิจเชิงรุก และสามารถนําความรูดังกลาวมาจัดทําโครงการพัฒนาอาชีพ ใหม ีอยูม กี ิน ผลการเรยี นรูที่คาดหวงั 1. อธิบายความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหมีสินคา หรืองานบริการ สรางรายไดพอเพียงตอการดํารงชีวิต 2. วิเคราะหศกั ยภาพธุรกิจ การตลาด การผลิตหรือบรกิ ารแผนธรุ กิจเพอ่ื สรา งธุรกจิ ใหม อี ยมู กี ิน 3. ยอมรับและเห็นคุณคาในการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน 4. ปฏบิ ตั ิการทาํ แผนและโครงการพฒั นาอาชพี ใหม ีอยมู ีกิน ขอบขา ยเนอ้ื หา บทที่ 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ บทที่ 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจัดทําแผนพฒั นาการผลิตหรอื การบรกิ าร บทที่ 4 การพฒั นาธรุ กจิ เชิงรกุ บทที่ 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหม ีอยูมกี นิ

8 บทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กิจ สาระสําคัญ ศักยภาพธุรกิจมีความสําคัญและความจําเปนตอการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน ตัวชวี้ ัด 1. อธบิ ายเก่ียวกับ ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนของการพฒั นาอาชีเพอ่ื มีอยมู กี ิน 2. อธิบายความจําเปนและคุณคาของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ 3. วิเคราะหต ําแหนงธุรกิจ 4. วิเคราะหศักยภาพธุรกจิ บนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่ ขอบขายเนือ้ หา เรอ่ื งที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพใหม ีอยมู ีกนิ เรื่องที่ 2 ความจําเปนและคุณคาการวิเคราะหศักยภาพธรุ กิจ เรอื่ งท่ี 3 การวเิ คราะหตาํ แหนง ธุรกิจ เร่ืองที่ 4 การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่

9 เรือ่ งที่ 1 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปน ในการพัฒนาอาชพี ศกั ยภาพของธุรกิจ หมายถึง ธุรกิจที่บุคคลที่มีความสามารถพัฒนาสนิ คา นั้น ๆ ใหส ามารถอยู ในตลาดได การพัฒนา หมายถึง การเปลี่ยนแปลงอยางมีกระบวนการโดยมีจุดมุงหมาย การพฒั นาอาชพี หมายถึง การประกอบอาชีพท่ีมีการพัฒนาสินคา หรือผลติ ภณั ฑใ หตรงกับ ความตองการของลูกคาอยูตลอดเวลา โดยมีสวนครองตลาดไดตามความตองการของผูผลิต แสดงถงึ ความม่นั คงในอาชีพ ซึ่งตองข้นึ อยกู ับศกั ยภาพของผผู ลติ ดังนั้น การพัฒนาศักยภาพเปนความจําเปนและสําคัญมากในการพัฒนาอาชีพ หรือพัฒนาธุรกิจ โดยการนําเอาความสามารถออกมาใชใหเกิดประโยชน เพื่อการประสบผลสําเร็จอยางงดงาม การวิเคราะห หมายถึง การแยกแยะสิง่ ทีจ่ ะพิจารณาออกเปนสวนยอย ที่มีความสัมพันธกัน รวมถึงสืบคนหาความสัมพนั ธนนั้ ตัวอยาง การวิเคราะหศักยภาพทางธุรกิจของนางสาวมาลี ชอประดิษฐ อาชีพประกอบการคา รับจางทําบายศรี ขันหมาก ใบตอง จัดดอกไมสดและรอยมาลัย โดยเปดแผงรานคามุมตลาดสดประจํา อาํ เภอ 1. มาลี มใี จรกั ในงานประดษิ ฐ มีจติ ใจพรอ มบรกิ าร บริการตรงเวลา 2. มาลี มีฝม ือในการจดั เย็บ ดอกไม ใบตอง ไดประณตี สวยงาม ออกแบบไดดี 3. ทําเล ยานการคาของรานมาลีเหมาะสม 4. มาลี มมี นษุ ยส ัมพนั ธด ี ยมิ้ แยมแจม ใส 5. มาลี มีความซ่อื สัตยต อการคา ไมเ อาเปรยี บลกู คา เลอื กวัสดเุ หมาะสมกับราคา 6. มาลี มเี งินทนุ สํารองหมุนเวียนพอเพียงในการประกอบกจิ การในระดบั พออยพู อกิน

10 ใบงานท่ี 1 อภปิ รายความสําคญั และความจาํ เปน ในการพฒั นาอาชพี ประเดน็ การเรยี นรู ใหผ เู รียนรวมกลมุ จํานวน 3 – 5 คน รว มกันอภิปรายถึงความสําคัญและความจําเปน ในการพัฒนาอาชีพ แลว สรุปเปนความรูลงในแบบบันทึก ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ใบงานที่ 2 ความหมาย ความสําคัญ ความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ คาํ สงั่ ใหผ ูเรียนพัฒนาอาชีพของตนเองหรืออาชีพที่มีความสนใจดานตางๆ ดังนี้ 1. ทาํ เลท่ตี ้ัง........................................................................................................................................ 2. ความตรงตอเวลาในการบริการ...................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. ความซือ่ สตั ยต อลกู คา การเลอื กใชว ัสดทุ ่เี หมาะสมกับราคา.......................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 4. การพัฒนารูปแบบสินคา................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 5. การใชเงินทุน................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6. การพัฒนาการตลาด....................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 7. การพัฒนากระบวนการผลิต/หรอื การบรกิ าร................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

11 เร่อื งท่ี 2 ความจําเปน และคณุ คา การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กิจ ความจาํ เปน ของการวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกจิ มีดงั น้ี 1. เพื่อจะไดเห็นทศิ ทางเชงิ กลยทุ ธข องธุรกิจ 2. เพื่อสือ่ ทิศทางของธุรกิจใหบุคคล หรือองคกรจัดสรรเงินทุน เพือ่ การกูยืมหรือรวมลงทุน และสรางความมั่นใจในการคา 3. เพื่อศึกษาความเปนไปไดของโครงการพัฒนาธุรกิจตนเอง คณุ คาของการวิเคราะหศ ักยภาพธุรกิจ 1. ผปู ระกอบการรจู กั ตัวเอง ปจ จบุ นั และอนาคตอาชพี ของตนเอง 2. อาชีพของตนเองมีทิศทางเชนไร โดยอาศัยการกําหนดวิสัยทัศน พันธกิจ และเปาหมายดาน อาชีพของตน 3. การวางกลยุทธแตละระดับสําหรับผูประกอบการ สถานประกอบการ และเครือขาย ผรู วมงาน แบงแยกหนาท่ชี ัดเจน 4. การวิเคราะหศักยภาพทําใหรูจ ักปจจัยภายนอก ปจจัยภายในทีเ่ กีย่ วของกับการประกอบ อาชพี ตนเอง เชน 1. สินคา หรือบริการของตนเองคืออะไร ตอบสนองลูกคาระดับไหน 2. สวนแบงการตลาด สินคาของคุณเทยี บไดก เ่ี ปอรเ ซน็ ต 3. คุณคาของสินคาอาชีพของคุณใหประโยชนดานใดมากแคไหน

12 ใบงานท่ี 3 ความจาํ เปน และคณุ คาการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ คําส่งั ใหผูเ รียนบอกความจาํ เปนและคุณคา ของการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ ท่ผี เู รยี นประกอบอยใู นปจ จบุ ันหรืออาชีพสนใจ ตามหวั ขอยอ ยตอ ไปน้ี 1. อาชีพของทานมีความสําคัญตอทองถิ่นคือ………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. 2. มีทิศทางความกาวหนาอาชีพของตนเองในทองถิ่น………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. 3. สินคาของทานมีสวนแบงการตลาดในทองถิ่นเทาใด ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. 4. จากการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจอาชีพของทาน ทานคิดวามีประโยชนตอการพัฒนาอาชีพของ ทานมากนอยแคไหน อยางไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

13 เร่ืองที่ 3 การวิเคราะหต ําแหนงธุรกจิ ตําแหนงธุรกจิ หมายถึงระยะเวลาในชวงการประกอบอาชีพหรือธุรกิจของผูป ระกอบการแตละ ระดับขั้นตอนของการดําเนินกิจการโดยทั่วไปจะแบงเปนระยะดังนี้ 1. ระยะเร่ิมตน 2. ระยะสรางตัว 3. ระยะทรงตัว 4. ระยะตกต่าํ หรอื สูงข้นึ ผูประกอบการตองมีความรูสามารถวิเคราะหตําแหนงธุรกิจในอาชีพของตนเองไดวาอยูในระยะ ใด ตองขยายตัวอีกมากนอยแคไหน และคูแขงขันเกิดขึ้นมากหรือยัง โดยอาศัยขอมูลการวิเคราะห ศักยภาพทางธุรกิจของตนเอง ซึ่งไดอธบิ ายเปนกราฟวิเคราะหต ําแหนง วงจรธุรกจิ ไดด งั น้ี มลู คา ธรุ กจิ 4.1 ธุรกจิ กา วหนา จะมีผูคนเขา มา เรียนรูทําตาม ทําใหเ กดิ วิกฤตสว น แบง ทางการตลาด 1. ระยะเรมิ่ ตน 2. ระยะสรางตวั 3.ระยะทรงตัว 4.2 ถา ไมม กี ารพัฒนาธรุ กจิ จะเปน ขาลง จาํ เปน ตอ งขยายขอบขา ย จงึ มคี วาม ตองการใชน วัตกรรมเทคโนยเี ขามาใชงาน เวลา 4. ระยะสูงข้นึ หรอื ตกตาํ่ 1.เปน ระยะท่ี 2- 3 ธุรกิจอยใู นชว งพัฒนา อาชีพหรือธรุ กิจอยู ขยายตวั หรือยังทรงตวั จะมคี น ในระยะฟก ตวั ของ จบั ตามองและพรอ มทาํ ตาม การเขา สอู าชพี (เริ่มมีคูแขงขนั ) กราฟวิเคราะหตําแหนงวงจรธรุ กจิ

14 ใบงานที่ 4 การวเิ คราะหต ําแหนงธุรกิจ คําส่ัง ใหผูเรียนตอบคําถามตอไปนี้ ตามความเขาใจของตนเอง ในปจจุบัน การประกอบอาชีพของทานอยูในระยะใด มีสภาพเปนอยางไร แกปญหาอยางไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

15 เร่อื งที่ 4 การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กิจบนเสนทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตละพน้ื ท่ี เสน ทางเวลา หมายถึง วัฏจักรของการประกอบอาชีพธุรกิจสินคาหรือบริการในชวงระยะเวลา หนง่ึ ของการดาํ เนนิ กจิ การ ตวั อยาง ผังการไหลของอาชีพปลกู ผกั ในพน้ื ท่ี 5 ไร วางแผน จดั เตรียม เตรียมดิน ปลูกผัก ดูแลรักษา เกบ็ ผกั สง การปลูกผัก ปจจยั การ ปลูกผัก ตลาด ปลกู ผัก 27 พ.ค. 54 11-14 ม.ิ ย. 54 15-19 ม.ิ ย. 54 20 ม.ิ ย. - 22-26 ส.ค. 54 22-26 ส.ค.54 6-10 มิ.ย. 54 20 ส.ค. 54 ในกระบวนการปลูกผักจะมีผังการไหลดังตัวอยาง ซึ่งเปนขั้นตอน มีการดําเนินงานตามลําดับ กอ นหลงั เชน ตองมกี ารวางแผนกอนท่ีจะดาํ เนนิ การปลูกผัก และในแตละขัน้ ตอนตามเสนทางของ เวลาในการปลกู ผกั เจา ของธุรกิจตองวเิ คราะหศกั ยภาพธุรกิจของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล ะพ้ืนท่ีได เชน - การวางแผนการปลูกผัก ผูประกอบการจะสามารถวางแผนการใชทุนไดอยางเหมาะสม เชน มีการลดตน ทุนได สามารถใชท นุ อน่ื มาทดแทนได - การปลกู ผกั ผปู ระกอบการจัดการปลูกไดรวดเรว็ ตรงตามแผนทก่ี าํ หนดไว มีการคิดคนเคร่ือง ทนุ แรงในการปลูกผกั การวเิ คราะหศักยภาพธรุ กจิ บนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตล ะพ้ืนที่ คอื การแยกแยะ กระบวนการทางธุรกิจตามเสนทางของเวลา เพื่อวิเคราะหหาศักยภาพธุรกิจของตนเองในแตล ะชว งของ การผลิตสนิ คาใหม องเหน็ ความกา วหนา ความสาํ เร็จในแตละภารกิจ ดว ยการกําหนดกจิ กรรมพรอ ม กาํ กบั เวลาท่ตี องใชจริง เขียนเนนถึงการไหลของงาน ไวเ ฝาระวังการดาํ เนินงาน การจัดทําผังการไหล ของงานในแตละภารกิจ โดยกาํ หนดกจิ กรรมออกมาจดั ลาํ ดบั ขน้ั ตอนกอ นหลงั ดงั น้ี 1. ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแตละพน้ื ท่ี ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ซึ่งมนุษยสามารถนําไปใชใหเกิด ประโยชนตอชีวิตประจําวัน และการประกอบอาชีพได เชน การวางแผนการปลูกผัก มีแหลงนํา้ เพียงพอ ตอ ระยะเวลาการปลูกผกั ในพนื้ ท่ี 5 ไร หรอื ไม และความอดุ มสมบรู ณข องดินมมี ากนอยเพยี งใด ซึ่งจะ สงผลตอการปรบั ปรงุ บํารงุ ดินและการใสปยุ

16 2. ศกั ยภาพของพน้ื ที่ตามลกั ษณะภูมิอากาศ ลกั ษณะภมู อิ ากาศ หมายถึง ลกั ษณะอากาศประจําถิ่นในชวงระยะเวลาหนึ่ง ซ่งึ มีอทิ ธิพลตอการ ประกอบอาชีพในแตล ะพน้ื ท่ีมีสภาพอากาศทแ่ี ตกตา งกนั สําหรับการปลูกผกั จะอาศยั ลักษณะลมฟา อากาศเขาชวย การจัดเตรยี มปจจยั การปลกู ผกั เกยี่ วกบั เมลด็ พันธุ ควรเลือกเมลด็ พนั ธุผ ักใหเหมาะสมกบั ฤดกู าล เชน พชื ที่ปลูกในฤดูและพืชทป่ี ลูกในฤดรู อน 3. ศักยภาพของภมู ิประเทศ และทาํ เลที่ต้ังของแตละพ้ืนท่ี ภูมิประเทศ หมายถึง ลักษณะทางกายภาพของแผนดิน ความสูงตาํ่ ท่รี าบลุม ที่ราบสงู ภูเขา แมน ้าํ ทะเล เปนตน สภาพภมู ิประเทศและทาํ เลท่ีต้ังของแตละพื้นท่ี จะแตกตางกัน เชน เปนภูเขา ท่ีราบสงู ท่ีราบลมุ การเตรยี มดนิ ปลูกผกั จะตองเปนพ้ืนท่ที ีร่ าบ นํ้าไมท วมขัง 4. ศกั ยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ิตของแตละพืน้ ท่ี ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี หมายถึง ความเช่อื การกระทาํ ทีม่ กี ารปฏิบตั ิสืบเนอ่ื งกันมาเปน เอกลักษณ และมคี วามสาํ คัญตอ สงั คม ในแตละภาคของประเทศไทยมศี ลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ติ การเปนอยแู ละการ บริโภคที่แตกตางกัน การปลูกผักควรปลูกใหตรงกับความตองการของผบู ริโภคและตลาด 5. ศักยภาพของทรัพยากรมนุษยใ นแตละพ้ืนท่ี ทรัพยากรมนษุ ยใ นแตล ะพืน้ ท่ี หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยท่ีเปนภูมริ ู ภูมปิ ญ ญา ทั้งในอดีตและปจจุบันในแตละภาคของประเทศไทย ในแตล ะทองถิ่นมีความถนัด และความชํานาญใน การดแู ลรักษาและการเก็บผักสงตลาดทไ่ี มเหมอื นกัน สงผลใหผ ลผลติ และรายไดที่ตา งกัน .

17 ใบงานท่ี 5 การวิเคราะหศักยภาพธุรกจิ บนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพ้ืนท่ี คาํ ส่งั ใหผ เู รยี นจดั ทําผงั การไหลในอาชีพทป่ี ระกอบการอยหู รอื อาชีพทีส่ นใจ แลว วเิ คราะหแต ละขั้นตอนของการประกอบอาชีพวาจะทําอยางไรใหธุรกิจมีศักยภาพ 1. ผังการไหลของอาชีพ 2. การวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นท่ี ที่ ขน้ั ตอนการปลกู ผกั ผลการวิเคราะหศ กั ยภาพท้ัง 5 ศกั ยภาพ

18 บทท่ี 2 การจัดทําแผนพฒั นาการตลาด สาระสําคัญ การจัดทําแผนพัฒนาการตลาดเพื่อใหสามารถแขงขันได โดยการกําหนดเปาหมายและกลยุทธ ตางๆ เพื่อใหบรรลุเปาหมายทางการตลาดที่กําหนดไว ตวั ชีว้ ัด 1. กําหนดทิศทางการตลาด 2. กาํ หนดเปาหมายการตลาด 3. กาํ หนดกลยุทธสูเปาหมาย 4. วิเคราะหก ลยทุ ธ 5. กาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด ขอบขายเนอื้ หา เรือ่ งท่ี 1 การกาํ หนดทิศทางการตลาด เรอื่ งท่ี 2 การกําหนดเปาหมายการตลาด เรอื่ งที่ 3 การกําหนดกลยุทธสูเปาหมาย เร่ืองท่ี 4 การวิเคราะหกลยุทธ เรื่องท่ี 5 กจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด

19 เร่ืองที่ 1 การกาํ หนดทิศทางการตลาด การกําหนดทิศทางการตลาดประกอบดวยองคประกอบที่สําคัญ 3 สว น คอื 1. ผูผลิต เนื่องจากปจจุบันมีการแขงขันในตลาดการคาสูงมากไมวาจะเปนสินคาในรูปลักษณ ใด ประโยชนใชสอยอยางไรก็ตาม ราคาสินคา กําลังซือ้ ของผูบ ริโภค ก็เปนตัวปจจัยในการกําหนด ทิศทางการตลาดนอกเหนือจากการใชวิธีการสงเสริมการตลาด เชน การลดราคา การแถม การแจก การ แลก ผผู ลิตจําเปน ตอ งศึกษาพัฒนาสินคาใหไ ดต รงกบั ความตองการของผูบริโภค 2. สินคาหรือการบริการ ตัวสินคาหรือรูปแบบการใหบริการแกลูกคา มีความจําเปนอยางยิง่ ที่ จะตองมีการพัฒนาตลอดเวลา เพื่อใหทันสมัยทันตอความตองการของลูกคา 3. ผบู รโิ ภคหรือผูรับบรกิ าร สินคาจะครองอยูในตลาดไดน านเทาใดขึ้นอยูก ับคุณภาพของสินคา สามารถผลิตไดโดนใจผูบ ริโภคไดเพียงใด จํานวนสินคาเพิ่มขึ้นหรือลดลง สามารถพิจารณาไดจาก จํานวนความตองการของผูบ ริโภค หรือจํานวนยอดการสัง่ สินคา ถายอดการสัง่ สินคาลดลงก็แสดงให เห็นวา แนวโนมความนิยมของผูบริโภคลดลง ซึง่ สาเหตุมาจากมีผูแขงขันมากขึน้ ทําใหสวนแบง การตลาดของเรามแี นวโนม ลดลง ดังน้ัน ผูผ ลิตก็จะตองพิจารณาวาในปจจุบันความตองการสินคาชนิดนั้นๆ เปลีย่ นแปลงไป ในทางใด เชน 1. รปู ลักษณสนิ คาลา สมัยไมเ ปนท่ีถกู ใจของลูกคา 2. ผลิตภัณฑใชประโยชนไดนอย เชน แชมพูสระผมของยีห่ ออื่นใชไดทัง้ สระผมและนวดผม ซง่ึ ดีกวาของเราใชสระผมไดอยางเดียว 3. สนิ คา ชนิดอน่ื ๆ ประหยัดเวลาไดด ีกวา เชน การตม น้าํ ไฟฟา ย่หี อ A ใชเ วลานอ ยกวา ยหี่ อ B 4. สินคาอื่นๆ สามารถใชไดสะดวกกวา เพราะสินคาของเขาวางขายตามรานสะดวกซือ้ ทีม่ ีอยู ท่วั ไป 5. กลมุ ผซู อื้ สนิ คา ของเราแคบไปไหม ควรจะขยายไปยงั กลุม อ่ืน ๆ ไดอ ีกไดห รอื ไม ในเรือ่ งนี้ผูเ รียนจะตองสรุปใหไดวาสินคาของเรามียอดขายคงเดิมลดลงหรือเพิม่ ขึน้ แลวศึกษา วิเคราะหความตองการของลูกคา เชน เกษตรกรมีอาชีพปลูกผักขายในหมูบาน แตความนิยมของลูกคา เปลย่ี นไป เชน ตองการดแู ลสุขภาพใหป ลอดภัยจากสารเคมี นอกจากนี้จะตองพิจารณาถึงประเด็นอืน่ อีก เชน 1. ตลาดตองการซื้อผักที่ปลอดสารเคมี 2. กลมุ ลูกคา ตองการซือ้ ผักปลอดสารเคมเี พือ่ สขุ ภาพ 3. ผซู ้อื สว นใหญเ ปนบุคคลทม่ี ฐี านะเนอื่ งจากผักปลอดสารเคมจี ะมีราคาแพง 4. สถานท่ีซ้อื ควรจะอยูในเมืองใหญแ ละสามารถกระจายจดุ ขายไดห ลายๆ จดุ 5. ซื้ออยางไรจงึ จะสามารถซื้อรับประทานไดทุกวัน

20 สรุปไดวาจะปรับลักษณะของสินคาหรือบริการอยางไรตองพิจารณาถึงเหตุผลในการซือ้ ของ ผูบ ริโภค กลุม ลูกคาเปนใครบาง มีกําลังซือ้ มากนอยเพียงใด ผูซือ้ สะดวกซือ้ ที่ใดและขั้นตอนการซือ้ ไม ควรยงุ ยากแลวนาํ ขอมูลมาวิเคราะหวาสินคาหรืองานบริการจะมีสวนแบงของตลาดมากนอยเพียงใดแลว กําหนดเปาหมายการตลาด สวนแบงของตลาดก็คือ สินคาของเราเปนสวนหนง่ึ ของตลาดสินคาชนิดนั้น เรอ่ื งที่ 2 การกาํ หนดเปาหมายการตลาด การกําหนดเปาหมายการตลาด หมายถึง ตามทิศทางการผลิตสินคาหรืองานบริการ การ กําหนดเปาหมายที่มีความเปนไปได เชน การเพิ่มสินคาสูตลาดอีก 25 % การกําหนดเปาหมายการตลาด มีองคประกอบทีส่ ําคัญทีจ่ ะทําใหบรรลุเปาหมาย การตลาดอยู 3 ประการ คือ 1. กลยุทธสูเปา หมาย 2. แผนพฒั นาการตลาด ซึ่งองคประกอบทั้ง 2 ดานนีจ้ ะตองมีความเชื่อมโยงซึ่งกันและกัน เปนไปตามเปาหมาย การตลาด ดงั แผนภมู ิขา งลา งนี้ เปาหมายการตลาด กลยุทธส ูเปา หมาย แผนการพฒั นา การตลาด

21 ใบงานท่ี 1 การกาํ หนดทิศทางการตลาด คําสัง่ ใหผูเรียนรวมกลุม กัน 5 คน กําหนดทิศทางการตลาดในสินคาของตนเองหรือสินคาทีส่ นใจเพือ่ พัฒนาใหตรงกับความตองการของตลาด 1. ศกึ ษาความตองการของตลาดเพื่อกําหนดทิศทางในการผลิตสินคาหรือบริการ 1.1 สินคา หรือบรกิ าร คอื ............................................................................................... 1.2 ลกู คา ซ้ือไปทาํ อะไร................................................................................................. 1.3 กลมุ ลูกคา เปนใคร................................................................................................... 1.4 ลุกคา จะซอ้ื อยางไร.................................................................................................. 1.5 ลกู คา ใชสินคา เม่ือไร................................................................................................ 1.6 ซอื้ สินคา ไดท ีใ่ ด...................................................................................................... 2. เมื่อศึกษาทิศทางการตลาดแลวใหกําหนดเปาหมายการตลาดในการผลิตสินคา แบบบันทึก สมาชกิ กลุม 1........................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................ 3........................................................................................................................................ 4........................................................................................................................................ 5........................................................................................................................................ ทิศทางการตลาด.......................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... เปาหมายการตลาด....................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

22 เรอ่ื งท่ี 3 การกําหนดกลยุทธสเู ปาหมาย การกําหนดกลยทุ ธ กลยุทธ เปนการหาวิธีการที่จะทําใหจํานวนลูกคาที่มีอยูก อนแลวเพิม่ จํานวนซือ้ ใหมากกวาเดิม โดยการวิเคราะหปจ จยั ตา งๆ ท่เี ก่ียวของกับการขายสนิ คาใหก ลุม ลกู คา เปาหมายทมี่ ศี กั ยภาพในการซื้อมา ใชเ ปน บรรทดั ฐานในการกาํ หนดวธิ กี ารเพม่ิ ปริมาณลูกคาหรือเพิ่มยอดขาย ดังนัน้ การวางแผนกลยุทธจะ มีประโยชนต อการพัฒนาตลาด ดังน้ี คอื 1. เปนการขยายปริมาณลูกคาไดอยางชัดเจน 2. นาํ ไปจดั ทาํ แผนใหเ หมาะสมกับเวลาและเปนการจัดลําดับงานที่ปฏิบัติได 3. สามารถทําใหบรรลุผลการขายตามเปาหมายที่ไดกําหนดไว กลยุทธจะตองเกีย่ วของกับสินคาหรืองานบริการชนิดนั้นวามี “จุดขาย” หรือ “จุดครองใจ” ผูบ ริโภคอยางไรบาง โดยปกติแลวผลิตภัณฑแตละอยางมักจะมีจุดขายหรือจุดเดนแตกตางกัน ผูผลิตจึง ควรเลือกจุดครองใจหรือจุดเดนที่สุดของสินคาที่ควรยกขึน้ มาใชสงเสริมการขาย เปนจุดที่ใชย้าํ ในการ ขายสนิ คาจากการโฆษณาหรอื การประชาสัมพนั ธอ นื่ ๆ เพอ่ื ใหสินคา น้ันอยูใ นใจของผบู รโิ ภคตลอดกาล การกําหนดกลยุทธ ควรคาํ นงึ ถงึ สิง่ ตางๆ ดังน้ี 1. ลงทุนต่ําที่สุด มีความเปนไปไดทางการเงิน 2. ทําในสงิ่ ท่ีทาํ ไดด ี ซงึ่ มคี วามเปนไปไดในการผลิต 3. ทาํ จํานวนนอยแลว คอยเพิม่ ไปสูจํานวนมาก 4. เพ่ิมธรุ กิจท่มี ีความเปน ไปไดในระยะยาว การกําหนดกลยุทธจะตองสอดคลองกับเปาหมายการตลาด เชน พัฒนาสินคาอีก 25% โดย วิเคราะหเปาหมายการตลาดกลยุทธการตลาดได เชน 1. ปลูกผักปลอดสารเคมี 2. ประชาสัมพันธใหผ บู รโิ ภครูจกั สนิ คา หรอื บริการดว ยวิธีการทห่ี ลากหลาย 3. เพ่ิมจดุ ขายใหม ากกวา เดมิ อีก 20 จุด โดยเฉพาะในเมืองท่ผี ูบรโิ ภคมกี ําลังซอื้ 4. ในการผลิตผักปลอดสารเคมีควรมีการรวมกลุม กนั ผลติ เพือ่ ใหมผี กั ขายไดอยา งตอเนือ่ ง และมชี นิดของผักหลากหลาย

23 เร่อื งที่ 4 การวิเคราะหกลยุทธ การวิเคราะหก ลยุทธเปน กระบวนการคิดวเิ คราะหอ ยา งเปนระบบ เพ่ือยกระดับความรูใหส ูงขึ้น ใหสอดคลองกับสภาพการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ สังคม ที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว การวเิ คราะหก ลยทุ ธม กี รอบแนวคดิ ดงั น้ี ภารกจิ กิจกรรม เทคนคิ สารสนเทศ ข้ันตอน วิธีการ ความรูที่ ของระบบ จําเปน การทํางาน ใบงานท่ี 2 การกาํ หนดกลยุทธส ูเปาหมาย คําส่ัง ใหผูเรยี นรวมกลุมกันกําหนดกลยทุ ธ แลว วเิ คราะหกลยทุ ธใหสอดคลองกบั เปา หมาย การตลาดทไ่ี ดก าํ หนดไว 1. กลยุทธการตลาดมีอะไรบาง ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... 2. มีกระบวนการวิเคราะหกลยุทธอยางไร ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

24 เรือ่ งที่ 5 กิจกรรมและแผนพัฒนาการตลาด การตลาด เปนกจิ กรรมทางการตลาด ท่เี ริ่มตั้งแตการวางแผนไปสกู ารตลาด ท่มี ลี ักษณะที่ เหมาะสมและสอดคลองกับความตองการของลูกคา ซึ่งองคประกอบของตลาดประกอบดวย ผลิตภัณฑ ราคา และการจําหนาย การพัฒนาการตลาด เปนกระบวนการพัฒนาตลาดของสินคาหรือบริการใหยอดขายคงอยูห รือ มากข้ึนกวาเดิม การกําหนดกลยุทธที่มีความเปนไปไดในแตละกลยุทธจะตองกําหนดกิจกรรมและจัดทํา แผนพฒั นาการตลาด เชน กลยุทธ ดานการประชาสัมพันธใหผูบริโภครูจ ักสินคาหรือบริการดวยวิธีการที่หลากหลาย จะตอ งกาํ หนดวามีกิจกรรมอะไรบาง เชน การประชาสัมพันธโ ดยใชว ธิ กี ารหลากหลาย เชน การโฆษณา ในทวี ี การแจกตัวอยางสินคาใหลูกคากลุม เปาหมายทดลองใช การทําแผนปลิวแจก สามารถนํากิจกรรม เหลานี้มาวางแผนการตลาดเพื่อใหผูผลิตสามารถควบคุมกระบวนการการพัฒนาการตลาดได ใบงานท่ี 3 กจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด คําสั่ง ใหผูเ รียนรวมกลุมกันกําหนดกิจกรรมและวางแผนการตลาดตามกลยุทธที่กําหนด แลวบันทึกลง ในแบบบันทึก กลยทุ ธท ี่ 1 ประกอบดวยกิจกรรม 1..................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... กลยุทธท ี่ 2 ประกอบดว ย 1..................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... แผนการพฒั นาการตลาด กลยุทธ กิจกรรม แผนการพฒั นาการตลาดป 2554 ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

25 ใบงานท่ี 4 กจิ กรรมและแผนพัฒนาการตลาด คาํ ส่ัง ใหผ ูเ รียนนาํ แผนการพัฒนาการตลาด ไปใหผรู ูพิจารณาความเปนไปไดของแผนแลวจดบันทึกการ แสดงความคดิ เหน็ ของผูรู และกําหนดแนวทางแกไขทางกลุมเรียนลงในแบบบันทึก สรุปความคิดเหน็ จากผูรู ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... แนวทางการดําเนินงานตามความคิดเห็นของผูรู ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

26 บทที่ 3 การจัดทาํ แผนพฒั นาการผลติ หรอื การบริการ สาระสําคัญ การประกอบการธุรกิจ ไมวาจะเปนธุรกิจทีเ่ นนในการผลิตผลผลิตหรือการบริการ ตางมีปจจัยที่ จะสงผลตอ การดําเนนิ งานใหด าํ รงอยไู ด ไดแก คุณภาพ ทนุ ปจจัย เปาหมาย แผนกิจกรรมและการพัฒนา ระบบการผลติ หรอื การบริการ ตัวชว้ี ดั 1. อธบิ ายการกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ 2. วิเคราะหทุนปจ จยั การผลติ หรอื การบริการ 3. กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ 4. กาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ 5. พัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ ขอบขา ยเน้ือหา เรือ่ งที่ 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ เร่ืองท่ี 2 การวเิ คราะหทนุ ปจ จยั การผลติ หรอื การบรกิ าร เรือ่ งที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ เร่ืองที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร เรอ่ื งท่ี 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ

27 เรอ่ื งท่ี 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบริการ การดํารงชีวิตของมนุษยทีม่ ีความสุข ตองดําเนินไปใหสอดคลองกับธรรมชาติ มนุษยตองมีงาน ทํา มอี าชีพ มหี นาที่ทตี่ องปฏบิ ตั ิ ไมว าจะเปน งานอาชพี ในลักษณะการผลติ หรือการใหบริการ เพ่ือใหเกิด การหมุนเวียนทางเศรษฐกิจทั้งในระดับตนเอง ครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติ ลักษณะการประกอบอาชีพสามารถแบงได 2 ลักษณะใหญ ๆ ดงั น้ี 1. ลักษณะงานอาชพี ในการผลิต 2. ลักษณะงานอาชีพการใหบริการ 1. ลักษณะงานอาชีพในการผลิต งานอาชีพในการผลิตนัน้ มีอยูท ัง้ ในภาคเกษตรกรรม และ ภาคอุตสาหกรรม เชน ภาคเกษตรกรรม ไดแ ก - เกษตรกรที่ประกอบอาชพี ทํานา ผลผลติ ไดแ ก ขาว - เกษตรกรทีป่ ระกอบอาชีพทําสวนผลไม ผลผลิตไดแก ผลไมประเภทตางๆ ที่ปลูก เชน สวนสม - ชาวประมงทีป่ ระกอบอาชีพจบั สัตวนาํ้ ผลผลติ ไดแ ก สัตวน ํา้ ทีจ่ ับมาได เชน กงุ ปลา ภาคอตุ สาหกรรม ไดแ ก - ผปู ระกอบอาชพี ตดั เยบ็ เส้ือผาสําเรจ็ รูป ผลผลิตไดแก เสื้อผา สาํ เร็จรูป - ผปู ระกอบอาชพี ผลิตโทรศพั ทม อื ถือ ผลผลิตไดแ ก โทรศัพทมอื ถอื - ผปู ระกอบอาชีพผลติ รถยนต ผลผลติ ไดแก รถยนต สรุปไดวา การผลิต หมายถึง การสรางสรรคหรือการแปรสภาพสิง่ หนึง่ สิง่ ใด ใหเปน สนิ คา ออกมาเพอ่ื จําหนาย เรยี กวา “ผลผลิต” การผลิตทีด่ ี ตองใหตรงกับความตองการของผูใ ชหรือผูซ ือ้ ใหมากที่สุด โดยการจะได ผลผลติ ทดี่ นี น้ั ผผู ลิตตองมคี ุณลักษณะทดี่ ีตอกระบวนการผลติ ดวย ไดแ ก 1. ซ่ือสัตยต อ ผบู ริโภค 2. รักษาคณุ ภาพของผลผลติ ใหคงที่และปรับปรงุ ใหดีขนึ้ 3. ไมปลอมปนผลผลิต 4. ลดตน ทนุ การผลิต 5. ยนระยะเวลาในการผลิต 6. มีความรู ความชํานาญในงานอาชีพที่ดําเนินการเปนอยางดี 7. ใชวัสดทุ ม่ี คี ณุ ภาพ 8. สนิ คา ใชง านไดส ะดวก 9. มีความคดิ รเิ ร่ิม และมมี นุษยส ัมพนั ธท ดี่ ี

28 2. ลักษณะงานอาชพี การใหบ รกิ าร การบริการ เปนกิจกรรมหรือการกระทําทีผ่ ูใหบริการทําขึน้ เพือ่ สงมอบการบริการใหแก ผรู ับบรกิ าร การบรกิ ารจะเกิดขน้ึ โดยทนั ที เมื่อผรู บั บริการมีความตอ งการรบั บริการ ในการบริการนั้น ผูร ับบริการจะใหความสําคัญกับ “กิจกรรม” หรือ “กระบวนการบริการ” ของ ผูใ หบ รกิ ารมากกวา ส่ิงอื่น และจะรับรูไ ดดวยความรูส ึกทางใจ หรือเรียกวา “ความประทับใจ” โดยความ ประทบั ใจจะเกดิ ข้ึนในขณะทผี่ ูรบั บรกิ ารสัมผัสไดกับการไดรับบริการน้ัน ๆ คุณภาพของการบริการ จะเกดิ ขนึ้ ขณะทผี่ รู ับบรกิ ารไดสัมผัสหรือรับการบริการ โดยสามารถ กําหนดคุณลกั ษณะคณุ ภาพการบริการทด่ี ีได 7 ประการ ดงั น้ี 1. การยม้ิ แยม เอาใจใส เหน็ อกเห็นใจตอความลําบากยุงยากของลูกคา 2. การตอบสนองตอความประสงคของลูกคาอยางรวดเร็วทันใจ 3. การแสดงออกถึงความนบั ถอื ใหเกยี รตลิ ูกคา 4. การบริการเปนแบบสมัครใจและเต็มใจทํา 5. การแสดงออกถึงการรักษาภาพลักษณของการใหบ รกิ าร 6. การบริการเปน ไปดว ยกริ ิยาท่ีสภุ าพ และมมี ารยาทดี ออ นนอ มถอ มตน 7. การบริการมีความกระฉับกระเฉง กระตือรือรน การบริการ จึงมีความแตกตางจาก สินคาหรือผลิตภัณฑ อยางมาก โดยเฉพาะในสวนทีเ่ กี่ยวของ กับการบริโภค แตทั้งนี้ในลักษณะงานอาชีพดานการบริโภค จะมีลักษณะงานอาชีพรวมกันทัง้ การผลิต และการบริการ เชน ผูประกอบการอาชีพรานอาหาร ตองมีผลผลิต เชน อาหารประเภทตางๆ ควบคูก ับ การใหบริการเสิฟอาหาร เปนตน

29 ใบงานท่ี 1 การกาํ หนดคุณภาพผลผลิตหรอื การบริการ คาํ สง่ั ใหผเู รยี นเขยี นบรรยายขอมลู เกยี่ วกับการกําหนดคณุ ภาพผลผลติ หรือบริการ ในงานอาชีพที่ ผเู รยี น ดาํ เนนิ การเองหรอื อาชีพท่สี นใจทผ่ี ลติ หรือการบรกิ ารน้ันมกี ารดําเนินงานท่มี ี คุณภาพเปน อยา งไร 1. ลักษณะงานอาชีพ……………………………………………………………………………... 2. ประเภทของผลผลติ หรือการบรกิ าร…………………………………………………………... 3. ชอ่ื เจาของธรุ กิจ……………………………………………………………………………….. 4. ทต่ี ้ังของธุรกิจ………………………………………………………………………………… 5. คุณภาพของการผลิตหรอื การบริการที่ปรากฏ ไดแ ก ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

30 เร่ืองท่ี 2 การวิเคราะหทนุ ปจ จยั การผลิตหรือการบริการ ทุน หมายถึง ปจจัยการผลิตรวมถึงเงินลงทุนดวย ทุนถือวาเปนปจจัยสําคัญในการประกอบ กิจการธุรกจิ ใหดําเนนิ งานไปอยางมีประสทิ ธภิ าพ และมีความเจริญเติบโตทางธุรกิจ ตนทนุ การผลติ หมายถึง ทนุ ในการดําเนินธรุ กจิ แบง ออกเปน 2 ประเภท คอื 1. ทุนคงท่ี คือทุนทีผ่ ูประกอบการธุรกิจจัดหามา เชน ดอกเบี้ยเงินกู ทีด่ ิน อาคาร เครือ่ งจกั ร เปนตน ทนุ คงที่ สามารถแบงได 2 ลักษณะ คอื 1) ทุนคงที่ที่เปนเงินสด เปนจํานวนเงินที่ตองจายเปนคาดอกเบี้ยเงินกู เพื่อ นํามาใช ในการดาํ เนนิ งานธรุ กจิ 2) ทุนคงที่ที่ไมเปนเงินสด ไดแก พื้นที่ อาคารสถานที่ โรงเรือน รวมถึงคาเสื่อม ราคา ของเครื่องจักร 2. ทนุ หมนุ เวยี น คอื ทุนที่ใช ในการดําเนินธุรกิจเปนครัง้ คราว เชน วัตถุดิบในการผลิต หรือการบริการ วัสดุสิ้นเปลือง คาแรงงาน คาขนสง คาไฟฟา คาโทรศัพท เปนตน ทุนหมุนเวียนแบง ออกเปน 2 ลกั ษณะ คอื 1. คาวัสดุ อุปกรณใ นการประกอบอาชีพ ดงั นี้ 1.1) วสั ดุ อปุ กรณในกลมุ การผลิต เชน คาปุย พนั ธุพืช พนั ธุสัตว คานาํ้ มนั เปนตน 1.2) วสั ดุ อุปกรณอาชพี ในกลุม บรกิ าร เชน คาผงซักฟอก คา นํา้ ยาซักผา เปนตน 2. คาจางแรงงาน เปนคาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานในการ ไถดิน คาจางลูกจางในรานอาหาร 3. คา เชาทด่ี นิ /สถานที่ เปนคาเชา ทด่ี ิน/สถานที่ในการประกอบธุรกิจ 4. คาใชจายอืน่ ๆ เปนคาใชจายในกรณีอื่นทีน่ อกเหนือจากรายการ จายตามขอ 1.1 – 1.3 5. คาแรงงานในครัวเรือนสวนใหญ ในการประกอบการธุรกิจจะไมนํามาคิดเปน ตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทุนที่ชัดเจน โดยการคิดคาแรงในครัวเรือน กําหนดคิดในอัตราคาแรงขั้น ต่ําของทองถิ่นนน้ั ๆ 6. คาเสียโอกาสทีด่ ิน กรณีเจาของธุรกิจมีทีด่ ินเปนของตนเอง การคิดตนทุนใหคิด ตามอัตราคาเชา ท่ีดินในทอ งถนิ่ หรือบริเวณใกลเ คียง ในการดาํ เนนิ ธรุ กจิ การบรหิ ารเงินทุนหรอื ดา นการเงินนั้น เปนสิ่งท่ีผูประกอบการธุรกิจ ตองให ความสําคัญเปนอยางมาก เพราะมีผลตอความมัน่ คงของธุรกิจวาจะกาวหนาหรือลมเหลวได ดังนัน้ การ ใชทนุ ตอ งวิเคราะห เชน ความคมุ ทนุ ความปลอดภัย ความแข็งแรง ความทนทาน ประโยชนในการใช งาน ความสะดวก ความเหมาะสม

31 ใบงานท่ี 2 การวเิ คราะหทนุ ปจจัยการผลิตหรือการบริการ คาํ สง่ั ใหผเู รยี นรวมกันกําหนดทุนและวิเคราะหทุนในงานอาชีพ ทีผ่ ูเรียนดําเนินการ หรืออาชีพทีส่ นใจ ในการดาํ เนนิ การพัฒนาอาชีพในรอบ 6 เดอื น วามอี ะไรบาง และเหตุผลการใชท ุน ทนุ คงท่ี/ทนุ หมนุ เวียน จาํ นวน เหตุผลในการใชท ุนเพื่อพัฒนาอาชีพ รายการ

32 เร่อื งที่ 3 การกําหนดเปา หมายการผลิตหรือการบริการ เปาหมายการผลิตหรือการบริการ เปนเสมือนธงที่ผูป ระกอบการธุรกิจมุง ที่จะไปใหถึง เกิด ผลลัพธตามที่ตองการ ดวยวิธีการตาง ๆ เปาหมายจึงเปนตัวบงชีป้ ริมาณทีจ่ ะตองผลิตหรือบริการใหได ตามระยะเวลาที่กําหนดดวยความพึงพอใจของลูกคา ปจ จยั ทส่ี ง ผลใหการดําเนนิ งานธรุ กิจไมวา จะเปนธุรกิจประเภทใด ใหประสบความสําเร็จไดน้ัน ตอ งประกอบดว ยปจ จัยตอไปนี้ 1. การกําหนดกลุมลูกคาเปาหมายใหชัดเจน 2. เสริมสรางสวนประสมทางการตลาด 3. คํานึงถึงสภาวะแวดลอมที่ควบคุมไมได 4. สามารถตอบคําถามตอไปนี้ไดทุกขอ ในสว นของลูกคา ประกอบดวย 1. ใครคอื กลุมลูกคาเปาหมายสําหรับผลผลติ ที่ผลิตขึน้ หรือการบรกิ าร 2. ลกู คา เปา หมายดงั กลา วอยู ณ ทใ่ี ด 3. ในปจจุบันลกู คา เหลานีซ้ ือ้ ผลผลติ หรอื การบรกิ ารไดจากทีใ่ ด 4. ลูกคา ซ้ือผลผลติ หรือการบริการบอยแคไหน 5. อะไรคอื ส่งิ จูงใจทท่ี าํ ใหลูกคา เหลานนั้ ตัดสนิ ใจใชบรกิ าร 6. ลูกคาใชอะไร หรือทําไมลูกคาถึงใชสินคาหรอื บรกิ ารของเรา 7. ลกู คา เหลา น้ันชอบและไมช อบผลผลติ หรอื บรกิ ารอะไรทเี่ รามอี ยูบาง ในสวนของผลผลิตหรือการบริการ ประกอบดว ย 1. ลูกคา ตอ งการผลผลิตหรอื บริการอะไร 2. ลูกคา อยากจะใหมีผลผลิตหรือบรกิ ารในเวลาใด 3. เฉพาะการบรกิ าร ควรตัง้ ชอื่ วา อะไร เพื่อเปน สิ่งดงึ ดดู ใจไดม ากที่สุด นอกจากขอมูลดานลูกคา ดานผลผลิตหรือบริการแลว ในการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการ บริการใหสอดคลองกับความเปนจริงและความเปนไปได ผูป ระกอบการธุรกิจตองคํานึงและพิจารณาถึง องคป ระกอบดา นผปู ระกอบการธรุ กจิ ที่เก่ยี วขอ งตา งๆ ดว ย องคประกอบดานผูประกอบการธุรกจิ ท่ตี อ งพิจารณาประเดน็ สาํ คญั ๆ ดังนี้ 1. แรงงาน ตองใชแรงงานมากนอยเทาไร ปจจุบันมีแรงงานเพียงพอตอการดําเนินงาน เพื่อ ไปสูเปาหมายไดหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร 2. เงินทุน ตองใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงพอตอการดําเนินงาน เพื่อ ไปสูเปาหมายไดหรือไม ถาไมเพียงพอจะทําอยางไร 3. เครือ่ งมือ/อุปกรณ ตองใชเครื่องมือ/อุปกรณอะไร จํานวนเทาไร เพียงพอหรือไม ถาไม เพียงพอจะทําอยางไร

33 4. วตั ถดุ ิบ เปนสิ่งสําคัญมากขาดไมได เพราะไมวาจะเปนการดําเนินธุรกิจในดานการผลิต หรือการบริการก็ตองใชวัตถุดิบเปนวัตถุในการดําเนินงานทั้งสิ้นผูผลิตจะ ตองพิจารณาวาจะ จัดหาจดั ซื้อวตั ถดุ บิ จากทใ่ี ด ราคาเทา ไร จะหาไดจ ากแหลง ไหน และโดยวธิ ใี ด 5. สถานที่ หากเปนธรุ กจิ ดา นการผลิต ตอ งกําหนดสถานที่ทใี่ กลแหลงวตั ถุดบิ ถาเปนธุรกิจ ดานการบริการ ตองจัดสถานที่ใหมีความเหมาะสม สะอาด และเดนิ ทางสะดวก เปน หลกั

34 ใบงานที่ 3 การกําหนดเปา หมายการผลิตหรือการบริการ คําสั่ง เมื่อผูเรียนผานการเรียนเกีย่ วกับการกําหนดคุณภาพการผลิตหรือการบริการ ใหวิเคราะหทุนทีจ่ ะ ใชกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการในอาชีพ ทีผ่ ูเรียนดําเนินการเอง หรืออาชีพที่สนใจ วามี รายละเอียดและกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการอยางไร 1. ลักษณะงานอาชพี …………………………………….……………………………………… 2. ประเภทของผลผลติ หรอื การบรกิ าร………………………………………………………… 3. ชือ่ เจา ของธุรกิจ………………………………………………………………………… 4. ทตี่ ง้ั ของธุรกจิ ………………………………………………………………………… 5. เปาหมายการผลิตหรือการบริการ……………………………………………………… 6. เหตุผลในการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ เพราะ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

35 เรือ่ งที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรือการบรกิ าร การกําหนดกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ ก็คือข้ันตอนการประกอบธุรกิจเปนสิง่ ทีส่ ําคัญยิง่ ตอ การประกอบอาชีพ เพราะเปนการกําหนดเปาหมายในสิ่งที่ตองการใหเกิด รายละเอียดที่ตองปฏิบัติ ผาน กระบวนการตัดสินใจอยางมีระบบและขอมูล เพื่อใหเกิดผลการปฏิบัติบรรลุผลตามเปาหมายที่กําหนดไว โดยมขี น้ั ตอนการกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ าร ดงั น้ี 1. ตรวจสอบตัวเองเพื่อใหรูถ ึงสถานภาพในปจจุบันของงานอาชีพ เปนการตรวจสอบขอมูลธุรกิจ ของผูประกอบการธุรกิจเก่ียวกับ แรงงาน เงินทุน เคร่ืองมือ/อุปกรณ วัตถุดิบ และสถานที่วา มีสภาพความ พรอมหรอื มีปญ หาอยางไร รวมถึง ผลผลิตหรอื บรกิ ารของผปู ระกอบการธุรกิจวามีอะไรบกพรองหรือไม 2. สาํ รวจสภาพแวดลอ ม เปนการตรวจสอบขอมูลภายนอกเก่ียวกับสภาพธุรกิจประเภทเดียวกันใน ชมุ ชน ความตอ งการของลกู คา การดําเนินงานตามข้ันตอนท่ี 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูลเพือ่ ระบุถึงปญหาที่เกิดขึ้นและควร แกไ ข 3. กาํ หนดวตั ถปุ ระสงค เปน การกาํ หนดเปา หมายของการดาํ เนนิ งานวา ตอ งการใหเ กดิ อะไร 4. พยากรณสภาพการณในอนาคต เปนการคิดผลบรรลุลวงหนาวา หากดําเนินการตามแผน กจิ กรรมการผลติ หรือการบรกิ ารแลว ธุรกจิ ทด่ี าํ เนินงานจะเกดิ อะไรข้ึน 5. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เปนการกําหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติวาจะทําอยางไร เมื่อไร เพอื่ ใหเ กิดผลตามวัตถุประสงคท กี่ าํ หนดไว 6. ประเมินแนวทางการปฏิบัติท่ีวางไว เปนการตรวจสอบความสมบูรณของแผนกิจกรรมการผลิต หรือการบริการวา มีความสอดคลองกันหรือไมอยางไร สามารถท่ีจะปฏิบัติตามข้ันตอน วิธีการท่ีกําหนดไว ไดหรือไมอยางไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการทีจ่ ัดทําขึน้ ยังไมมีความสอดคลอง หรือมี ข้ันตอนวิธีการใดท่ีไมม่ันใจ ใหจัดการปรับปรุงใหมใหมีความสอดคลองและเหมาะสม เชน แผนกิจกรรม การผลิตผักบงุ 1-2 เม.ย. 54 3 เม.ย. 54 4-23 เม.ย. 54 24-26 เม.ย. 54 24-26 เม.ย. 54 การเตรยี ม การปลกู การดูแล การเก็บ การสง ปจจยั การ ผกั รักษาแปลง ผกั ผกั ขาย ปลูกผกั ใหตรวจสอบความเปนไปไดของกิจกรรมการปลูกผักแตละขั้นตอน หากพบปญหาตองรีบแกไข ไวล ว งหนา 7. ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณเปลี่ยนแปลงไป และผลลัพธไมเปนไปตามทีก่ ําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการปฏิบัติตามแผน เมื่อมีสถานการณ เปลย่ี นแปลงไป หรอื มีขอ มลู ใหมท่ีสาํ คัญ

36 ใบงานที่ 4 การกาํ หนดกิจกรรมการผลติ หรอื การบริการ คําสั่ง ใหผูเรียนกําหนดกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในอาชีพที่ผูเ รียนดําเนินการเอง หรืออาชีพที่ สนใจ 1. ลักษณะงานอาชีพ…………………………………………………………………………… 2. ประเภทของผลผลิตหรือการบริการ………………………………………………………… 3. ช่อื เจา ของธรุ กจิ ……………………………………………………………………………… 4. ที่ตง้ั ของธรุ กจิ …………………………………………………………………………………. 5. แผนกิจกรรมการผลติ หรือการบริการ คือ ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

37 เร่ืองท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบริการ การเนินธุรกิจทั้งการผลิตและการบริการ ถึงแมวาธุรกิจทีด่ ําเนินการอยูจ ะสามารถดําเนินธุรกิจ ไปไดดวยดีแลวก็ตาม แตเพื่อใหธุรกิจมีความกาวหนาและมัน่ คง ผูป ระกอบการธุรกิจตองคํานึงถึงการ พัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการอยางตอเนอ่ื ง คณุ ภาพของการผลติ หรอื การบริการเปนสง่ิ สาํ คัญที่ผูประกอบการธุรกิจตองรักษาระดับคุณภาพ และพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือ การใหบริการตามลูกคาคาดหวัง หรือเกินกวาสิง่ ทีล่ ูกคาคาดหวังไวเสมอ ดังนัน้ สิ่งทีจ่ ะทําใหการผลิต สินคาเปนไปตามคุณภาพและเปาหมายทีก่ ําหนด เมือ่ มีการกําหนดกิจกรรมการผลิตแลว ผูประกอบการ ตองพัฒนากระบวนการผลิตอยางตอเนื่อง ทั้งกอนการผลิต ระหวางการผลิต และหลังการผลิต เชน การใหน าํ้ ตน พชื อาจจะพฒั นาการใหน าํ้ เปน แบบหยดบรเิ วณโคนตนพชื เพื่อการประหยัดนํ้า

38 ใบงานท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลิตหรือการบริการ คําส่ัง ใหผูเรียนกําหนด การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในอาชีพทีผ่ ูเรียนดําเนินการเอง หรือ อาชีพท่ีสนใจ วา มีการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการอยางไร ตามกจิ กรรมการผลิตทีก่ าํ หนดไว 1..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 5..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6..................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

39 บทท่ี 4 การพัฒนาธรุ กจิ เชิงรุก สาระสําคัญ การพัฒนาอาชีพใหม อี ยมู กี นิ จะตอ งเหน็ ความจําเปน และคณุ คาของธุรกจิ เชงิ รุก การแทรก ความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม และการพัฒนาอาชีพ ใหมีความมัน่ คง คอื พออยูพอกนิ มีรายได ตัวชี้วดั 1. อธิบายความจําเปน และคุณคาของธุรกิจเชิงรุก 2. อธิบายการแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภคไดอยางแทจริง 3. อธิบายการสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม 4. อธิบายการพัฒนอาชีพใหมีความมั่นคง ขอบขา ยเน้ือหา เร่ืองท่ี 1 ความจําเปนและคุณคา ของธุรกจิ เชงิ รกุ เรื่องที่ 2 การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค เรื่องที่ 3 การสรา งรูปลักษณค ุณภาพสินคา ใหม เรื่องท่ี 4 การพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง

40 เร่อื งท่ี 1 ความจาํ เปนและคุณคาของธรุ กจิ เชงิ รุก 1. ความหมายของธุรกจิ เชงิ รกุ ธรุ กจิ เชงิ รุก หมายถงึ การบริหารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนางานที่ดี อาํ นวยประโยชนใ หก บั ผปู ระกอบการ สามารถวางแผนติดตามและควบคุมใหการดําเนินงานในทุกดาน ไดอ ยา งมปี ระสิทธภิ าพ 2. ความจาํ เปน และคณุ คา ของธุรกจิ เชงิ รุก ธรุ กจิ เชิงรุก เปนความพยายามที่จะหาวิธีการใหไดเปรียบทางการแขงขันทางธรุ กิจ เปนการ พฒั นาสนิ คาไดต รงตามความตองการของผบู รโิ ภค สนิ คาไดร บั การพัฒนาอยูตลอดเวลา ผบู รโิ ภคมี โอกาสเลือกซื้อไดหลากหลาย ปจ จยั ทีส่ งผลใหเกิดการเปลีย่ นแปลงของธรุ กิจอยางรุนแรงและรวดเร็ว ไดแก 1. การแขงขันที่ไรพรมแดน 2. การเปลี่ยนแปลงทางนวัตกรรมเทคโนโลยี

41 ใบงานท่ี 1 ความจาํ เปนและคุณคาของธุรกิจเชิงรุก คําสั่ง ใหผ ูเ รียนแบง กลุม ๆละ 3 - 5 คน อภปิ รายรวมกันวา “ธรุ กิจเชิงรกุ มีความจําเปนและมคี ณุ คา อยางไร” …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

42 เร่ืองที่ 2 การแทรกความนิยมเขา สูความตองการของผูบรโิ ภค การแทรกความนิยมเขา สคู วามตองการของผบู ริโภค การแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภค ซึ่งผูประกอบการตองมีขอมูลความตองการ ของผบู ริโภค เพอ่ื จะไดนาํ ขอมูลน้นั มาพัฒนาสินคาใหตรงกบั ความตองการของผบู ริโภค เชน ทราบวา ในปจ จุบนั ผูบรโิ ภคตองการรับประทานผักปลอดจากสารเคมี ดังนั้น ในการพัฒนาอาชีพปลูกผักควรไม ใชสารเคมี

43 เร่ืองท่ี 3 การสรา งรูปลกั ษณคุณภาพสินคาใหม การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของ ผบู รโิ ภค เชน ใหมีความสวยงาม ใชงานสะดวก มีความทนทาน การพฒั นาผลิตภณั ฑข องธุรกจิ มี หลายรปู แบบ ซ่งึ การพฒั นาผลิตภัณฑ อาจมีสาเหตุมาจากความมั่นคงของธุรกิจ หรือการเติบโตของ ธรุ กิจจงึ ตองมกี ารพฒั นาผลติ ภัณฑใหมีคุณภาพ แตกตา งกนั ไป แตล ะธุรกิจจะพัฒนาไดต อเมอ่ื ผปู ระกอบการรบั รูความตองการในการตัดสินใจซื้อสินคาและบริการ จึงกําหนดทิศทางวิธกี ารพัฒนา ผลิตภัณฑไดเ หมาะสมสอดคลอ งกบั ความตอ งการของผปู ระกอบการ แนวทางพิจารณาของผลิตภัณฑไมหมายถงึ เฉพาะรูปแบบหรือวตั ถสุ งิ่ ของทเ่ี ปนรปู รางเทา นน้ั แตยังรวมไปถึงคุณคาของผลิตภัณฑแ ละการบรกิ ารดว ย ดังน้นั ผลิตภณั ฑจงึ หมายถงึ สินคาที่สามารถ ตอบสนองความพอใจที่จับตองไดและจับตองไมได สวนประกอบทสี่ ําคญั ในการพฒั นาผลติ ภณั ฑ มี 2 ประการ คือ 1. ผลิตภัณฑนัน้ ตองมีคณุ คา และตอบสนองความตองการผูบริโภคไดมากที่สดุ 2. สว นประกอบของผลติ ภณั ฑตอ งมีอยางครบถว น หนาที่ในการพัฒนาผลิตภัณฑ ในการคิดคนผลิตภัณฑใหมออกสูต ลาด ผผู ลิตควรดําเนินการดังน้ี 1. รวบรวมขอมูลสําหรับปรับปรุงและวิธีการดําเนินการพัฒนาผลติ ภัณฑ 2. กาํ หนดแผนการพฒั นาผลิตภัณฑ 3. ดาํ เนนิ การและตดิ ตามผลพัฒนาผลิตภณั ฑใหมปี ระสิทธิภาพ 4. วางแผนกลยทุ ธการขายผลติ ภัณฑ

44 ใบงานที่ 2 การพฒั นาธุรกจิ เชงิ รุก คาํ สั่ง ใหผ ูเรียนแบงกลุม 3 คน ดาํ เนินการพัฒนาธรุ กิจเชิงรุกในสนิ คา ของผูเรียนหรือสินคาทส่ี นใจ ตาม หวั ขอ ดงั น้ี 1. ชอื่ สินคา …………………………………………….…….. 2. แทรกความนิยมใดบางเขาสูความตองการของผูบริโภค……………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……….. 3. รปู ลกั ษณคุณภาพสินคาที่พฒั นาขึ้นใหมเปน อยางไร………………………………………………...... …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….

45 เรอ่ื งท่ี 4 การพฒั นาอาชีพใหม คี วามมน่ั คง การพัฒนาอาชีพเขาสูความมั่นคงของผูประสบความสําเร็จมีมากมาย จะมีลักษณะการกระทําที่ สอดคลองกันเปนสวนใหญวา ความมั่นคงของอาชีพขึ้นอยูกับองคประกอบอยางนอย 3 ประการ คอื (1) การลดความเสี่ยงในผลผลิต (2) ความมุงมั่นพัฒนาอาชีพ และ (3) การยดึ หลักคุณธรรม ลดความเสี่ยงผลผลติ มงุ มั่นพฒั นาอาชีพ สคู วามมนั่ คงยง่ั ยืน ยึดหลกั คณุ ธรรม จากแผนภูมิ จะพบวา องคประกอบรวมทั้ง 3 องคประกอบเปนตัวสงผลตอความมั่นคงยั่งยืนใน อาชีพที่เราจะตองนํามาบูรณาการใหเปนองครวมเดียวกัน การลดความเสีย่ ง การประกอบอาชีพมักจะประสบกับความเสีย่ ง เชน - เส่ยี งตอการขาดทนุ ตองจดั การโดยการหาตลาดไวลว งหนา เชน มกี ารประกนั ราคาผลผลิต - เสีย่ งตอการไมม เี งนิ ทนุ ในการดาํ เนินการ แกปญหาความเสี่ยงดว ยการจัดหาแหลงเงินทนุ หรอื พยายามที่จะลดตนทุนการผลิต การพฒั นาอาชีพ เปน กระบวนการทเ่ี นน ความสําคัญการพัฒนาระบบการจัดการทั้งการผลิตและการตลาดใหตรง กับความตองการของลูกคา ดังนี้ คณุ ภาพผลผลิต ลดตนทนุ การผลิต การพัฒนาอาชีพ การสงมอบ ความปลอดภัย

46 ปจจัยรว มท้ัง 4 ดา น เปนปจจยั ท่สี ง ผลตอการพัฒนาอาชีพ โดยมีลักษณะความสําคัญ ดังนี้ 1. คุณภาพผลผลิต เปนเรือ่ งทีเ่ ราจะตองจัดการใหคุณภาพตรงตามความตองการของลูกคาให มากทส่ี ุด เพอ่ื ใหล กู คา มั่นใจไดวา จะไดร บั สินคา/บริการที่ดีเปนไปตามความคาดหวัง 2. ลดตนทุนการผลิต เกีย่ วของกับการกําหนดราคาผลผลิตทีจ่ ะตองเปนราคาทีล่ ูกคาสามารถ ซือ้ ผลผลิตของเราได แตไมใชกําหนดราคาต่าํ จนกระทัง่ รายไดไมพอเพียง ดังนั้น การลดตนทุนจึงเปน เรือ่ งสําคัญที่เราจะตองศึกษาเรียนรูห าวิธีลดตนทุนที่ทําใหมีรายไดเพียงพอ ไมใชปลดตนทุนกับ คาแรงงาน แตเปนการบริหารจัดการใหลดความเสียหายในปจจัยการผลิต และการจัดการใหไดผลผลิต สูง 3. การสงมอบผลิตผล ใหลูกคาตองเปนไปตามขอตกลงทัง้ เวลานัดหมายและจํานวนผลผลิต ตวั อยางเชน อาชพี รา นตดั เย็บเส้อื ผา ชาย สวนใหญมกั จะผิดนัดทําใหเสียหายกับลูกคาที่มีกําหนดการจะ ใชเสือ้ ผา จึงหันไปใชบริการเสือ้ ผาสําเร็จรูปที่มีความสะดวกมองเห็นสินคา และตัดสินใจเลือกซือ้ ได ทันที ทาํ ใหปจ จบุ นั รา นเย็บเสื้อผาชายเกือบหายไปจากสังคมไทย 4. ความปลอดภัย ทง้ั ผผู ลติ และผูบรโิ ภคผลผลติ เชน อาชีพเกษตรอินทรีย คนงานไมมีโอกาส สัมผัสกับสารพิษ ทําใหการทํางานปลอดภัย ขณะเดียวกัน ผลผลิตจากเกาตรอินทรียเปนอาหารที่ ปลอดภัย การยดึ หลักคณุ ธรรม การยึดหลักคุณธรรม เปนพฤติกรรมภายในของผูประกอบอาชีพ ทีส่ ําคัญสงผลตอการความ มั่นคงของอาชีพ ดังนี้ การขยัน ความประหยัด คุณธรรมประกอบอาชีพ ความซือ่ สัตย ความอดทน คณุ ธรรมทัง้ 4 ประการดังกลาว หลายคนบอกวา เปนเร่อื งท่ตี องปลูกฝงมาแตเยาวว ัยจงึ จะ เกดิ ขนึ้ ได ความเช่ือนเี้ ปน จริง แตมนษุ ยเราสามารถเรียนรู สรางความเขา ใจ มองเห็นคุณคา ปรบั เปลีย่ น และตกแตงพฤติกรรมเพื่อใชเปนเครื่องมือสรางความสําเร็จใหกับตนเองได

47 1. การขยัน มีลักษณะพฤติกรรมของการทําอะไรอยางเอาจริงเอาจัง แข็งขันไมเกียจคราน ถาผู ประกอบอาชีพเปนอยางนี้ เขาจะมองเห็นงานอยางทะลุไปขางหนา มุง มั่นเอาจริงเอาจังยกระดับ ความสําเร็จไปอยางตอเนื่อง ความมั่นคงก็จะเกิดขึ้น 2. ความประหยัด เปนพฤติกรรมของการยับยัง้ ระมัดระวังการใชจายใหพอ สรางความคุม คา ใหมีความเสียหายนอยที่สุด พฤติกรรมเชนนี้เปนเรื่องของความรอบคอบในการทํางาน 3. ความซื่อสตั ย เปนลักษณะการประพฤติตรงและจริงใจตอลูกคา ทีมงานไมคิดทรยศ คดโกง หลอกลวง คคู า ผรู ว มทุนเปน พฤติกรรมท่สี รางความภกั ดี ความไววางใจตอ ลกู คา ทีมงานและหนุ สวน 4. ความอดทน มีลักษณะพฤติกรรมที่สามารถอดกลัน้ งดเวน ทนอยูไ ดกับความยากลําบาก ไม ทิ้งงาน ไมยกเลกิ ขอ ตกลงงาย ๆ

48 ใบงานที่ 3 การพัฒนาอาชีพใหมีความม่ันคง คาํ สัง่ ใหผ ูเรยี นแบง กลุม ๆ ละ 5 คน อภิปรายวาการพัฒนาอาชีพใหมีความมั่นคง ตองอาศัยปจจัยใดบาง อยางไร …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………….……..…………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………

49 บทท่ี 5 โครงการพัฒนาอาชีพใหมอี ยูมกี นิ สาระสําคัญ โครงการพัฒนาอาชีพใหม ีอยูมีกิน เปนการวิเคราะหความเปนไปไดของแผนการเขียนโครงการ และการปรับปรุงแกไขโครงการพฒั นาอาชีพใหมอี ยมู กี นิ ตวั ช้ีวัด 1. วิเคราะหความเปนไปไดของแผนตาง ๆ 2. เขียนโครงการพัฒนาอาชีพ 3. ตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพ 4. ปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ ขอบขา ยเน้ือหา เรื่องท่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน เรื่องท่ี 2 การเขียนโครงการการพัฒนาอาชพี ใหม ีอยมู กี นิ เร่ืองที่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพ เร่ืองที่ 4 การปรับปรงุ แกไขโครงการพฒั นาอาชีพใหมอี ยูมีกิน

50 เร่อื งท่ี 1 การวเิ คราะหความเปนไปไดของแผน การปฏิบัติงานขององคกรกอนที่จะทํางานในเรื่องใด ไมวาจะเปนชวงเวลาที่สั้นหรือยาวตอง กาํ หนดลว งหนา วา อนาคตทง้ั ใกลแ ละไกล ตามสภาพความจําเปนตางๆเราจะทําอะไรบาง มี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพ่อื ใหง านที่ทาํ บรรลุวตั ถุประสงคเกิดประโยชนส งู สดุ ตอ องคก รและ ประชาชนทุกดานขององคกรจึงถูกกําหนด และออกแบบไวล ว งหนา โดย “แผน”ขององคก ร แผนจงึ ตอง ผานการวิเคราะห การประเมินอนาคต และกําหนดวัตถุประสงคที่พึงปรารถนา เพ่ือเตรียมรับสถานการณ ทไ่ี มแ นน อน และเพ่อื ใหบ ุคคลใชเ ปน แนวทางในการปฏิบัติงานวาจะทําอะไร เพื่อใคร เพราะเหตุใดจึง ตองทํา และจะทําเมื่อใด 1. ความหมายของการวเิ คราะหแ ผน แผน หมายถึง งานทุกดานขององคกรทถี่ กู กําหนดข้ึนอยางมีเหตผุ ล เปนระเบียบวธิ ี หรอื ขั้นตอนที่เปนระบบที่บุคลากรใชเปนคูมือหรือแนวทางการดําเนินงานขององคกร การวเิ คราะห หมายถึง การแยกแยะรายละเอียด ความเปนไปไดแลว สงั เคราะหใ หเหน็ ความสัมพันธและเกิดกิจกรรมที่มีเปาหมายทิศทางไปสูความสําเร็จ 2. ประเภทของแผน 1. แผนระยะยาว เปน แผนท่มี ีขอบขายกวางมีความยืดหยุนสูง มีระยะเวลาตั้งแต 10 - 20 ป 2. แผนระยะปานกลาง เปนแผนที่มีความแนนอนและเฉพาะเจาะจงมากกวาแผนระยะยาว มีระยะเวลา 4 - 6 ป 3. แผนระยะสน้ั เปน แผนที่สามารถดาํ เนินการใหส าํ เร็จไดใ นเวลาอันส้นั อยูทีอ่ งคกร กาํ หนด การวิเคราะหความเปนไปไดของแผนในเรื่องน้ี เปนการนําแผนตา ง ๆ ท่ไี ดจัดทําไวในบท กอ นหนา นี้ ไดแก แผนการพัฒนาการตลาด แผนพัฒนาการผลติ หรอื การบริการ การพัฒนาธรุ กจิ เชงิ รกุ นํามาวเิ คราะหอ ีกครั้งหนง่ึ เพ่ือตรวจสอบความเปน ไปไดกอ นท่จี ะเขียนเปน โครงการ เชน แผนพัฒนา การผลติ ในการปลูกผักเกษตรอินทรีย มีตรวจสอบความเปนไปไดจากการทําปุยหมัก มาเปนการปลูกปุย พืชสดแลว ไถกลบ เนอ่ื งจากมคี วามเปนไปไดม ากกวา เพราะไมต อ งจัดหาวสั ดุทาํ ปยุ หมักทไี่ มม ีใน ทอ งถิน่ ทัง้ ยงั ตองเสยี คาขนสงทําใหตนทนุ สูงขึน้