factsheet-12

อสาือ่ หโฆารษขณยาะ โฆษณา อาหารขยะ ภัยทโ่ี ลกกำลงั เฝ้าระวัง องคก์ รระหว่างประเทศดา้ นการจดั การนำ้ หนักตวั (International Obesity Taskforce : IOTF) ระบวุ า่ เด็กทว่ั โลกมีปญั หาเรือ่ งน้ำหนักเกนิ เกือบ ๒๐๐ ลา้ นคน และ ๕๐ ล้านคน ในจำนวนนั้น เขา้ ขา่ ยเป็น โรคอ้วน ซง่ึ องค์การอนามยั โลกไดป้ ระกาศให้เปน็ “โรคติดตอ่ ชนิดหน่งึ ” ข้อมลู วิชาการทวั่ โลกชีด้ ว้ ยวา่ การโฆษณาอาหารทางโทรทัศน์ ท่มี ุ่งเดก็ เปน็ กลมุ่ เป้าหมายคอื มูลเหตเุ บอ้ื งตน้ ทีก่ ่อให้เกดิ สภาพแวดล้อม ที่เอื้อตอ่ การเกิด โรคอ้วน โดยสร้างความเข้าใจว่า การบริโภคอาหารและเครือ่ งดื่ม ทีใ่ ห้พลังงานสูงเปน็ ประจำตามทีโ่ ฆษณาเป็นเรอื่ งธรรมดาและเป็นสิง่ ทีส่ ังคมตอ้ งการ แลว้ ประเทศไทยจะสรา้ งเกราะป้องกันภยั ใหเ้ ยาวชนในเร่ืองน้อี ย่างไร ?

โฆษณา “อาวุธ” กำหนดทิศ บรโิ ภคเดก็ ไทย ในยุคที่มีการรายงานว่าเด็กไทยได้รับพลังงานสูงถึง ร้อยละ ๒๓ หรือประมาณ ๑ ใน ๔ จากขนมขบเคี้ยว ผลวิจัยของ องค์การวจิ ยั ทางการตลาด ‘ยูโรมอนิเตอร์’ พบว่า การขายขนม “อดั โฆษณา” ทำใหบ้ รโิ ภคขนมเพมิ่ ขบเคี้ยวถูกขับเคล่ือนโดยมุ่งเป้าไปที่กลุ่มเด็กและวัยรุ่นท่ีมีอายุ บริษัท ฟริโตเลย์ (Frito-Lay) เป็นผู้ค้ารายเดียวท่ี ระหว่าง ๕-๒๔ ปี ใหญ่ที่สุดในตลาดขนมขบเค้ียวในประเทศไทย โดยฟริโตเลย์ซ้ือ การแข่งขันระหว่างผู้ค้าในตลาดน้ีกำลังทวีความรุนแรงมาก บริษัทคู่แข่งสำคัญในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ ก่อนที่จะย้ายสำนักงาน ขึ้นเร่ือยๆ ด้วยแผนงานโฆษณาและการส่งเสริมการขายที่ ใหญ่ภาคพ้ืนเอเชียแปซิฟิกมาท่ีประเทศไทย ในปี พ.ศ. ๒๕๔๓ พยายามดงึ ดดู ใจผบู้ ริโภค ขณะนั้นคนไทยยังมีการบริโภคขนมขบเคี้ยว ๑ กิโลกรัมต่อคน การสำรวจ Thai clamp-down on snack food ads ต่อปี ซึ่งไม่มากเมื่อเทียบกับ ๓ กิโลกรัมในประเทศเม็กซิโก loom ในปี พ.ศ. ๒๕๔๗ พบว่า ปัจจัยหลักทส่ี ่งเสริมการบรโิ ภค และ ๑๐ กิโลกรัมในสหรัฐฯ ฟริโตเลย์จึงใช้กลยุทธ์การตลาดท่ี ขนมขบเคี้ยวปริมาณมากของเด็กๆ ก็คือ อิทธิพลของการ หลากหลายเพื่อเพิ่มการบริโภคสินค้า โดยในระหว่างปี พ.ศ. โฆษณาทางโทรทศั น์ เพราะโทรทศั น์เป็นชอ่ งทางหลกั สำหรบั การ ๒๕๔๒-๒๕๔๖ บริษัทฯ เพิ่มงบประมาณส่งเสริมการขายมาก โฆษณา การสำรวจเดียวกันนี้ได้นับรวมถึงค่าเฉล่ียจำนวน กว่า ๒ เท่า รวมทั้งออกแบบหีบห่อบรรจุภัณฑ์ใหม่และพัฒนา ผลติ ภัณฑข์ นมขบเคย้ี วทแ่ี ตกตา่ งกัน ๖๗ ชนดิ ทโ่ี ฆษณาใหเ้ ดก็ ๆ เทคนคิ สง่ เสรมิ การขายทห่ี ลากหลายมากขนึ้ เพอื่ ทจ่ี ะรกั ษาลกู คา้ ดูระหวา่ งรายการโทรทัศนช์ ว่ งเช้าสุดสัปดาห์ (๗.๐๐-๑๐.๓๐น.) ในระยะยาว ตารางที่ ๑ ตวั อยา่ งกลยทุ ธท์ างการตลาดของบรษิ ทั ฟรโิ ตเลยใ์ นประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๔๒-๒๕๔๖ ป ี ๑๙๙๙ งบประมาณทางการตลาด ประมาณ ๑๗๐-๑๘๐ ล้านบาท (๔.๒-๔.๔ ล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ) • งบประมาณ ๔๕ ลา้ นบาท ใช้ในการส่งเสริมสนิ ค้าใหมช่ อ่ื “โดรโิ ทส” มุ่งเนน้ กลุ่มคนอายุ ๑๕-๒๔ ปี ดว้ ยการโฆษณาทม่ี ีนางแบบและ วีเจเอ็มทีวี ซอนยา่ คลู ลิง่ แสดงนำ นอกจากนม้ี กี ารแจกตัวอยา่ งสนิ คา้ ฟรี ๒ ล้านห่อ การส่งเสริมการขายเน้นไปที่การหา “ลูกค้าหนา้ ใหม่เปน็ สว่ นใหญ่” มากกวา่ การเปลยี่ นลกู คา้ มาจากขนมชือ่ การคา้ อื่น • สร้างพนั ธมติ รทางการตลาดกับบรษิ ทั เมเจอร์ซนิ ีเพลก็ ซ์ เพ่ือส่งเสรมิ ผลิตภณั ฑฟ์ รโิ ตเลย์ ในความร่วมมือกับหนงั Star Wars ป ี ๒๐๐๐ งบประมาณทางการตลาด “อยา่ งน้อย” ๒๐๐ ล้านบาท (๔.๘ ล้านเหรยี ญดอลลารส์ หรัฐฯ) • เปิดตวั ขนมขบเคี้ยวใหม่ชอ่ื “ตะวนั ” เพ่ือสรา้ งพันธมิตรกับผผู้ ลติ ในทอ้ งถน่ิ ในการแขง่ ขนั ตามต่างจังหวัดของประเทศไทย • สร้างพันธมิตรทางกลยุทธ์กับโนเกีย (ประเทศไทย) ที่จะเน้นขายโดริโทสให้ผู้บริโภครายใหม่ๆ ผู้บริโภคท่ีสะสมช้ินส่วนตัวต่อได้ ๔ ช้ิน เพื่อต่อเป็นรปู โทรศัพทม์ อื ถือ จะได้รับโทรศัพท์มอื ถือโนเกยี การส่งเสรมิ การขายนมี้ ีมลู คา่ ๔๐ ล้านบาท

ปี ๒๐๐๒ บรษิ ทั ฟริโตเลยป์ ระกาศว่า จะเพิ่มคา่ ใช้จา่ ยในตลาดสง่ เสรมิ การขายเปน็ เท่าตัว เปน็ จำนวนเงิน ๔๐๐ ลา้ นบาท (๑๐ ล้านเหรยี ญดอลลารส์ หรฐั ฯ) • แนะนำบรรจุภัณฑ์ขนมขบเค้ียวท่ีมีขนาดใหญ่ขึ้น โดยเพ่ิมปริมาณขนมร้อยละ ๒๐ แต่ไม่เพ่ิมราคา และเสนอขายขนมสามห่อในราคา สองหอ่ • ออกแบบบรรจภุ ัณฑใ์ หมส่ ำหรบั โดริโทส ป ี ๒๐๐๓ • เปดิ ตวั ขนมขบเค้ียวรสชาตใิ หม่ “ตะวันรสลาบ” เพ่อื ดงึ ดูด “ผูบ้ ริโภคตามต่างจงั หวดั ” โดยใชง้ บประมาณเป็นเงิน ๕๐ ลา้ นบาท ดว้ ย แผนงานโฆษณาที่มีดาราและนักร้อง “เบนซ์” พรชิตา ณ สงขลา แสดงนำ • เปิดตัว “เลย์รสโนริสาหร่าย” ใช้งบประมาณ ๒๐๐ ล้านบาท ในการส่งเสริมการขาย โดยใช้ดาราสาวลูกครึ่งไทย-อังกฤษ คัทลียา แมคอินทอช แสดงนำ เพราะมภี าพลกั ษณ์ท่ี “ดูด”ี • เปดิ ตัวมนั ฝร่ังทอดกรอบเลยร์ สชาตใิ หม่ “เลยส์ ยามคลาสสคิ ” โดยใช้งบประมาณ ๕๐ ลา้ นบาท เพื่อส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์ รวม ทั้งโฆษณาทางโทรทัศน์ สปอตวิทยุ โฆษณาตามนิตยสาร โฆษณาในโรงภาพยนตร์ วัสดุส่งเสริมการขาย เช่น โปสเตอร์และขนม ตัวอยา่ งแจกฟรี เปา้ หมาย คือ “ขยายฐานลกู ค้าจากวัยรนุ่ เป็นกลุ่มลกู คา้ อายุ ๑๘-๔๕ ป”ี ท่ีมา : การพัฒนาทางโภชนาการที่ไม่เท่าเทียมกัน ความเช่ือมโยงของนโยบายและกระบวนการโลกาภิวัตน์กับการเปลี่ยนผ่านทางโภชนาการ โรคอ้วน และโรคเร้ือรังอันเนื่องมา จากอาหาร ในปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ยอดขายของบรษิ ทั ฯ ภาพท่ี ๑ ยอดการขายปลกี ของขนมขบเคยี้ วในประเทศไทย เพ่ิมข้ึนจาก ๘๘๕ ล้านบาท (๒๑.๖ ล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ) ในปี พ.ศ. Volume retail sales (tonnes) ๒๕๔๐ เป็น ๒,๘๖๕ ล้านบาท (๗๐ ๘๐๐ Fruit snacks ล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ) ในปี พ.ศ. ๗๐๐ Tortial and chips ๒๕๔๕ ผลติ ภณั ฑท์ ม่ี กี ารโฆษณาอยา่ งมาก Popcorn ไดแ้ ก่ มนั ฝรง่ั และขนมขบเคย้ี ว (extruded ๖๐๐ Nuts snack) โดยเพิ่มขึ้นในปริมาณท่ีมากสุด ๕๐๐ Other snacks คือร้อยละ ๖๓ และ ๖๙ ตามลำดบั ๔๐๐ Potato chips Extrudeci snackes ๓๐๐ ๒๐๐ ๑๐๐ ๐ ท่มี า : อา้ งแล้ว

ประมวลสถานการณ ์ผ่านจอตทู้ ัว่ โลก ในบรรดากลเม็ดทางการตลาดเพ่ือโน้มน้าวชักจูงให้เด็กๆ ออสเตรเลีย เป็นหนึ่งในประเทศที่มีความชุกของโรคอ้วนใน เดินตามวิถีการบริโภคสินค้า การโฆษณาทางโทรทัศน์เป็นวิธีการ วัยเด็กมากที่สุดในโลก และมีโฆษณาอาหารทางโทรทัศน์มาก ทม่ี ีประสทิ ธิภาพท่ีสดุ ในการเข้าถงึ เดก็ วัยรนุ่ ท่ีสดุ คือ โฆษณา ๑๒ ครัง้ ต่อช่ัวโมง ในชว่ งที่ออกอากาศรายการ ดังเห็นตัวอย่างหนึ่งจาก “แมคโดนัล” ท่ียอมทุ่มงบการ เด็ก ซึ่งสูงกว่าประเทศสหรัฐอเมริกา (๑๑ ครั้งต่อช่ัวโมง) และ โฆษณาถึงรอ้ ยละ ๙๕ ของท้ังหมดลงในสอ่ื โทรทศั น ์ ประเทศองั กฤษ (๑๐ ครงั้ ตอ่ ชัว่ โมง) ภาพท่ี ๒ จำนวนโฆษณาอาหารโดยเฉลย่ี ต่อชวั่ โมงในกลุ่มประเทศ OECD ทัง้ ๑๓ ประเทศ สวีเดน TV 3 ๑๐ จำนวนโฆษณาอาหาร สวีเดน TV 4 ๑๒ เฉล่ยี ต่อช่ัวโมง ออสเตรเลยี เบลเยยี่ ม นอรเ์ วย์ TV 3 เบลเยยี่ ม เนเธอร์แลนด ์ เดนมาร์ก เยอรมน ี ฟนิ แลนด ์ กรีซ ฝรง่ั เศส องั กฤษ สหรฐั อเมรกิ า ออสเตรเลยี ๐ ๒ ๔ ๖ ๘ ทีม่ า : สุขภาพของเด็กหรือความร่ำรวยของบรษิ ัท กรณกี ารประกาศหา้ มโฆษณาอาหารทางโทรทศั นแ์ ก่เด็ก ท่ีน่าสนใจคือ การศึกษาใน ภาพที่ ๓ อาหารทีโ่ ฆษณาในช่วงรายการโทรทศั นส์ ำหรบั เดก็ (สดั สว่ นของเวลาคิดเปน็ ร้อยละ) ออสเตรเลียยังชี้ให้เห็นว่า มากกว่า กลุ่มผักสด ๓ ใน ๔ ของอาหารที่โฆษณาใน กลุม่ นมสด ช่วงรายการเด็กเป็นอาหารที่มีไขมัน กลมุ่ เบด็ เตลด็ ขนมปัง ข้าว พาสต้า ก๋วยเตีย๋ ว สูงและ/หรือมีปริมาณน้ำตาลสูง ธัญญาหารเช้าทีม่ ไี ขมนั ต่ำ (ร้อยละ ๔๘) และเป็นอาหาร จานดว่ น (รอ้ ยละ ๒๘.๕) ซงึ่ ตาม กลุม่ ผลไม้ (ทงั้ สดและกระป๋อง) อาหารจานดว่ นทีม่ ีนำ้ ตาล/ไขมนั สงู เกณฑ์ทางโภชนาการแนะนำให้เด็ก ๐ ๒๐ ๔๐ ๖๐ ๘๐ บริโภคเพียง “บางคร้ังบางคราว” ที่มา : อา้ งแล้ว เวลา (%) หรอื บรโิ ภค “ในปริมาณน้อย”

จากการวิเคราะห์ส่วนประกอบของอาหารสำหรับเด็กท่ี น้ำตาลสูง เครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ ลูกอม ขนมขบเค้ียวที่ชื่น โฆษณาทางโทรทัศน์โดย ฮาสต้ิง (Hasting) และคณะ พบว่า ชอบ หรือการจำหน่ายอาหารจานด่วน ที่ไม่มีประโยชน์ต่อ โฆษณาอาหารที่พุ่งเป้าไปยังเด็กส่วนใหญ่เป็นธัญญาหารเช้าที่มี สขุ ภาพ ตลอดจนไมแ่ นะนำให้บริโภคเพอ่ื สุขภาพ ภาพท่ี ๔ ปริ ะมิดอาหารแสดงสัดสว่ นส่ิงที่เดก็ ควรรบั ประทานและส่งิ ท่โี ฆษณานำเสนอ สงิ่ ทเ่ี ด็กควรรับประทาน สง่ิ ทโ่ี ฆษณานำเสนอ นมสด อาหารที่ม ี เนอื้ สัตว ์ ไขมันและรสหวาน เน้อื ปลาและอนื่ ๆ ส่วนใหญ่เปน็ ลูกอม ผักและผลไม ้ ธญั ญาหารเช้าที่มีไขมันสงู มื้ออาหารจานด่วนและ ขนมปัง ธัญญาหารและมนั ฝรั่ง อาหารปรุงสำเรจ็ ตาม ร้านอาหาร ท่ีมา : อ้างแล้ว ซอสปรงุ รสและอาหารสำเร็จรปู ทม่ี ไี ขมันต่ำ นักวิชาการชุดน้ียังนำเสนอข้อมูลท่ีชี้ว่า การโฆษณาอาหารมี • เด็กท่ีรับทราบโฆษณาทางโทรทัศน์จะพยายามชักชวนพ่อแม่ ผลกระทบโดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อความชื่นชอบ พฤติกรรมการ ให้ซ้ือสินค้าในซูเปอร์มาเก็ตมากกว่าเด็กท่ีไม่รับทราบโฆษณา เลือกซื้อและการบริโภคอาหารนั้นๆ ของเด็ก อีกหลายประเด็น ทางโทรทัศน ์ ไดแ้ ก่ • การเผยแพร่โฆษณาอาหารทางโทรทัศน์มาที่กลุ่มเป้าหมาย • เด็กท่ีให้ความสนใจโฆษณาทางทีวีจะพยายามชักชวนพ่อแม่ เด็ก (ดูจากบันทึกประจำวันเกี่ยวกับการดูโทรทัศน์โดย ละเอยี ด) ทำให้มกี ารบรโิ ภคขนมขบเค้ยี วมากขนึ้ อย่างชัดเจน ใหซ้ ือ้ สนิ ค้าในซเู ปอรม์ าเกต็ มากข้ึน

สำรวจแนวรกุ กรณ ี ประเทศไทย กฎระเบียบของประเทศไทยในปจั จุบนั ๓ เมษายน ๒๕๕๐ ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติเร่ือง อย่างไรก็ตาม จากการติดตามตรวจสอบโฆษณาในรายการ ปัญหาขนมเด็กกับสุขภาพ โดยใหห้ นว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ งรบั ผดิ ชอบ โทรทัศน์สำหรับเด็ก ของโครงการศึกษาและเฝ้าระวังสื่อเพื่อ ดูแลสุขภาพอนามัยเด็ก รวมถึงการควบคุมโฆษณาทางโทรทัศน์ สุขภาวะของสังคม (Media Monitor) ระหว่างวันที่ ๑-๑๔ ที่มีผลกระทบต่อเด็ก ครอบคลุมทั้งเร่ืองของเวลาและโอกาสใน มี.ค. ๒๕๕๑ พบวา่ การเผยแพรโ่ ฆษณา • ช่อง ๓ ๕ ๗ และ ๙ มีโฆษณาในรายการเด็กเกินท่ี ตามประกาศของกรมประชาสมั พันธ์ ระบไุ ว้ว่า กำหนด รวมท้ังส้ิน ๒๑ รายการ จาก ๖๗ รายการ • สถานีวิทยุโทรทัศน์สามารถโฆษณาในรายการสำหรับ คดิ เป็นรอ้ ยละ ๓๑.๓๔ ของท้งั หมด ดงั นี้ เดก็ ได้ไม่เกนิ ชัว่ โมงละ ๑๐ นาที (นบั รวมโฆษณาแฝง) • มีโฆษณาแฝงปรากฏถึงร้อยละ ๘๐ ของรายการ ทั้งน้ีต้องกำหนดเวลาเผยแพร่ข้อมูลในการบริโภคที่ส่ง เด็กท้ังหมด และเป็นโฆษณาแฝงในหลากหลาย เสริมสุขภาพอนามัยในรายการสำหรับเด็กไม่น้อยกว่า ประเภท โดยเฉพาะ Branded Content ซ่งึ เปน็ ๒ นาที รวมเวลาท้งั ส้นิ ๑๒ นาท ี รายการโทรทศั น์ทเี่ จ้าของสนิ ค้าลงทุนเอง • สินค้าหรือบริการในเครื่องหมายการค้าเดียวกัน แม้ว่า • ไม่มีการแสดงคำเตือนการบริโภค แม้จะมีเลขท่ี จะใช้ข้อความทางการค้าเหมือนหรือต่างกันก็ตาม อย. ของสนิ ค้า ซง่ึ คำเตอื นที่ อย. กำหนดใหม้ ีคอื สามารถโฆษณาได้ไม่เกินช่วั โมงละ ๔ คร้งั หรือไมเ่ กนิ ‘บรโิ ภคแตน่ อ้ ยและออกกำลงั กายเพื่อสขุ ภาพ’ ๒ ครง้ั ต่อครง่ึ ชวั่ โมง • ห้ามโฆษณาส่งเสริมการขายต่อเด็กในทุกรูปแบบ ห้าม นอกจากนย้ี งั พบรปู แบบการฝา่ ฝนื อนื่ ๆ ดงั น้ ี โฆษณาโดยใช้ตัวละครที่เด็กรู้จักเป็นอย่างดีหรืออยู่ใน • ยงั มกี ารสง่ เสรมิ การขายตอ่ เด็กในทุกรปู แบบ เชน่ การ รายการสำหรับเด็ก ห้ามเชิญชวนให้บริโภคจนเกิน ใช้ของเล่น ของแถม ของแจก ของแลกซื้อ การชิง ขอบเขต และไม่นำเสนอข้อความ เสียง หรือรูปภาพ รางวัล และการเลน่ เกม ของสินค้าท่ีเกินจริง และต้องแสดงคำเตือนในการ • ยังใช้หุ่น ตัวการ์ตูน บุคคลและตัวละครท่ีเด็กรู้จักเป็น บริโภคตามหลักเกณฑ์ที่สำนักงานอาหารและยากำหนด อยา่ งดี หรืออยใู่ นรายการสำหรบั เด็ก เป็นตัวอักษรขนาด ๑ ใน ๒๕ ส่วนของจอภาพและ • มเี น้ือหาเชญิ ชวนให้เด็กบรโิ ภคจนเกนิ ขอบเขต นำเสนอ แช่ภาพนาน ๓-๕ วนิ าที ข้อความ เสียง ภาพถ่าย หรือรูปภาพของสินค้าและ บรกิ ารใดๆ เกนิ จรงิ

เคลโอื่ ลกนสาไกหล วอย่างไร ผลิตภัณฑ์นั้นเพียงอย่างเดียวใช่หรือไม่? ท่าทาง ปัจจุบันหลายประเทศได้ออกมาตรการในการควบคุมส่ือ การนำเสนอขอ้ ความ วา่ ใชค้ วามมหศั จรรย์ มายากล โฆษณาทางโทรทัศน์ เพ่ือปกป้องเด็กจากการตลาดอาหารและ ตัวการ์ตูน นายแบบ นางแบบท่ีมีอิทธิพลต่อเด็ก เครื่องดม่ื ที่ไม่มปี ระโยชนแ์ ละมผี ลกระทบต่อสขุ ภาพเด็ก เชน่ ความสัมพันธ์กับพ่อแม่มาใช้ในการนำเสนอหรือไม่ • ประเทศออสเตรเลีย ออกกฎข้อบังคับว่าด้วย การ สถานท่ีและเวลานำเสนอข้อความ โดยห้ามออก โฆษณาทางโทรทัศน์แก่เด็ก เป็นระบบการออกกฎร่วม กนั ของ Children’s Television Standards (CTS) อากาศโฆษณาท่ีดึงดูดใจเด็ก (+/- ผู้ใหญ่) ใน และ Australian Broadcasting Associations สถานท่ที ี่มเี ดก็ อายุต้ังแต่ ๒-๑๑ ปีอยูม่ ากกว่า รอ้ ย (ABA) เป็นกฎข้อบังคับของรัฐท่ีจะควบคุมดูแล ละ ๑๕ ของจำนวนผู้ชมทง้ั หมด โฆษณาต่างๆ ในระหวา่ งกลุ่มรายการประเภท C ซึ่ง ท่ีผ่านมา รัฐควิเบกมีการดำเนินการท่ีดี จึงนำไปสู่การ ดำเนินการตามระบบการออกกฎข้อบังคับด้วยตนเอง ประกาศ ฉนั ทามตแิ คนาดา เมือ่ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ว่าด้วย โดยอาศยั พน้ื ฐานจาก The Commercial Television นโยบาย (Policy Consensus Statement) ซ่ึงสะท้อน Industry Code of Practice (Code) ซ่งึ เกดิ จาก เจตนารมณ์ของภาคส่วนท่ีเข้าประชุมต่อความตระหนักถึง ความสมัครใจ และมีผลบังคับใช้กับการออกอากาศ ปัญหาโรคอ้วนในเด็ก ปัญหาจากการตลาดอาหารที่มีผล ทางโทรทัศน์ทั้งหมด รวมท้ังมีมาตราท่ีเก่ียวข้องกับ กระทบต่อสุขภาพเด็ก และเรียกร้องให้รัฐบาลแห่งประเทศ รายการเดก็ ตลอดจนขอ้ ความทใี่ ช้ในการโฆษณา แคนาดา จดั ทำอนมุ ตั ิและบังคับใช้ระบบการควบคุม ซ่ึงจะยตุ ิ • ประเทศแคนาดา ที่รัฐควิเบก ซึ่งมีข้อมูลเชิงประจักษ์ช้ี การทำการตลาดอาหารและเคร่ืองด่ืมที่ไม่มีประโยชน์ต่อ ว่า เด็กท่ีน่ีมีสุขภาพดีกว่ารัฐอ่ืนๆ รัฐนี้จำกัดการ สุขภาพกบั เด็กทุกรูปแบบ ภายในระยะเวลา ๒ ปี และหากไม่ โฆษณาของเด็กเล่นตลอดจนขนมหวานหรืออาหารบาง สามารถดำเนนิ การดงั กล่าวได้ อยา่ งแก่เด็กท่อี ายุตำ่ กวา่ ๑๓ ปี โดยกวดขนั ลักษณะ “ให้ห้ามการทำการตลาดอาหารและเครื่องดื่มทั้งปวงกับ และการใช้งานของสินค้าที่โฆษณา ว่าเป็นผลิตภัณฑ์/ เด็ก ไม่ว่าจะโดยตรงหรือโดยอ้อม โดยผ่านทางพ่อแม่และ บริการที่ดึงดูดใจเด็กและพวกเขาแทบจะต้องบริโภค ผู้ปกครองของเด็ก” ‘...การออกกฎควบคุมการทำการตลาด ควรเป็นส่วนหน่ึงของการต่อสู้แบบผสมผสานครอบคลุมทั่วทุกส่วนของสังคม เพื่อเอาชนะโรคอ้วนและสาเหตุของโรคอ้วน รวมไปถึงความยากจน ความสุ่มเส่ียงด้านภูมิศาสตร์และแนวการใช้ชีวิตแบบ นั่งๆ นอนๆ ท่ีนิยมกันมากขึ้นเร่ือยๆ นอกจากน้ี กฎใดๆ ที่จำกัดการทำการตลาดอาหารและเครื่องดื่มกับเด็กจะต้อง จดั ก ารกับการทำการตลาดทุกรูปแบบ รวมถงึ การทำการตลาดทางออ้ มกับพอ่ แมแ่ ละผปู้ กครองดว้ ย...’ สว่ นหน่งึ จากคำประกาศฉันทามติแคนาดา

เท่าทันสารพันก ลเม็ดจูงใจเดก็ เป้าหมายการตลาดขนมขบเคี้ยวเป็นไปเพื่อ อย่าลืมว่าการทำตลาดขนมขบเค้ียวไม่ใช่เพียงส่ือ กระตุ้นให้เกิดผลใน ๓ ลักษณะ ดงั น้ี โฆษณาทางโทรทัศน์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงวิธีการทุก • บรโิ ภคผลติ ภณั ฑ์มากข้ึน อยา่ งที่สามารถใชไ้ ด้ เชน่ • เพิ่มความถี่ในการบริโภคมากข้ึนในผู้บริโภค • การสง่ เสรมิ การขายผา่ นเวบ็ ไซต์ กลมุ่ เดิม • เทคนคิ การตลาดแบบ viral marketing ซึ่ง • เพิม่ ปริมาณการบรโิ ภคในแตล่ ะครั้ง เป็นการตลาดที่ใช้เครือข่ายชุมชนสังคมท่ีมี อยู่ช่วยกระจายการโฆษณาสินค้าไปอย่าง อยา่ งไรกต็ าม เด็กอายตุ ำ่ กว่า ๘ ปี ยังไม่เขา้ ใจ รวดเรว็ ปากต่อปาก หรอื ผา่ นทางเครอื ขา่ ย เจตนาการจูงใจของโฆษณา นักโฆษณาจึงใช้เทคนิค คอมพิวเตอร์ ต่างๆ เพือ่ ชักจงู ความสนใจและทำใหเ้ ดก็ ๆ ต้องการ • การเป็นสปอนเซอร์ให้กับดนตรีและการแข่ง ซอ้ื ผลิตภณั ฑ์นน้ั ดังนี้ ขันกฬี า • การแจกของพรีเมียม (Premium) เช่น • การเสนอภาพหรือข้อมูลผลิตภัณฑ์ใน ของแถม รายการโทรทัศน์และภาพยนตร์ • การจดั การแข่งขนั และของรางวัล • การตลาดภายในโรงเรยี น • การใชก้ าร์ตนู และดนตรีประกอบ • เน้นความสนุกสนาน ความสุข และความ น่ีคือช่องทางชี้ชวนเด็กไทยสู่ภัยเส่ียงด้าน ตนื่ เตน้ โภชนาการทผี่ ้ใู หญ่ตอ้ งเท่าทนั ! • แสดงเป็นนัยว่าผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจะทำให้ เด็กมีความพเิ ศษหรอื เหนอื กวา่ ท่ีมา : - ความเห็นและข้อเสนอแนะ เร่ือง การคุ้มครองสิทธิเด็กและเยาวชนจากส่ือโทรทัศน์ โดย คณะทำงานการพัฒนาคุณภาพ ชีวติ สาธารณสุข และค้มุ ครองผูบ้ รโิ ภค คคส. และเครอื ข่ายครอบครัว - สขุ ภาพของเดก็ หรือความรำ่ รวยของบรษิ ทั กรณีการประกาศห้ามโฆษณาอาหารทางโทรทัศน์แก่เด็ก โดย คคส. - ฉนั ทามตแิ คนาดา วา่ ดว้ ย โรคอ้วนและการตลาดกับเดก็ โดย คคส. - การพัฒนาทางโภชนาการท่ีไม่เท่าเทียมกัน ความเชื่อมโยงของนโยบายและกระบวนการโลกาภิวัตน์กับการเปลี่ยนผ่านทาง โภชนาการ โรคอว้ น และโรคเรื้อรังอันเนอ่ื งมาจากอาหาร แปลและเผยแพรโ่ ดย คคส. ข้อมูลจาก แผนงานคุ้มครองผู้บรโิ ภคดา้ นสขุ ภาพ (คคส.) จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั ผลติ และเผยแพร่โดย ศูนยว์ ิชาการ สำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ ๙๗๙ อาคารเอส เอ็ม ทาวเวอร์ ชน้ั ๓๔ ถ.พหลโยธิน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ ๑๐๔๐๐ โทร. ๐-๒๒๙๘-๐๕๐๐ www.thaihealth.or.th