Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi E -Dergisi Yıl: 2 Sayı: 2 Yayın Tarihi: 29 Mayıs 2022 EVLİYA ÇELEBİ ÇELİK ÇOMAK SEZAİ KARAKOÇ SİSLİ ŞEHİR BEYAZ GEMİ CHİMBORAZO’NUN İNTİKAMI: TARİH ve RENKLER BİR BEYİT BİN MANA ÜTOPYA
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi İÇİNDEKİLER E -Dergisi Yıl: 2 Sayı: 2 Yayın Tarihi: 29 Mayıs 2022 Satır Arası................................................................................................................................................2 SAHİBİ Okuldan Haberler.................................................................................................................................3 Evliya Çelebi............................................................................................................................................8 Kütahya Abdülhamid Han ‘’Beni Bir Gözleri Ahuya Zebun Etti Felek‘’.....................................................................................10 Anadolu Lisesi Adına Çelik Çomak Oyunu Nedir?................................................................................................................12 Okul Müdürü Türk Destanlarında Geçen Motifler................................................................................................14 Rıdvan YABANCI Bir Tutam Umut.....................................................................................................................................17 EDİTÖR Sosyal Becerilerimle Güçleniyorum E-Twinning Projesi.........................................................18 Selve EMİR Tarihin Tozlu Sayfalarından Dergimin Sayfalarına....................................................................20 Okulumuz, “Erasmus+ ve Esc”..........................................................................................................21 GÖRSEL-GRAFİK TASARIM Sisli Şehir.................................................................................................................................................24 H. Mehmet ÖZTÜRKOĞLU Yaşamın Anlamı.....................................................................................................................................25 Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar.....................................................................................26 Dergimizden kaynak gösterilerek Hedefiniz: Ahlakınız..............................................................................................................................27 alıntı yapılabilir. Sporun Faydaları...................................................................................................................................28 Masumiyetin, Saflığın ve Çocukluğun Rüyası:............................................................................30 Zafertepe Mah. İmam Gazali Cad. Beyaz Gemi.............................................................................................................................................30 No:10 KÜTAHYA Yaşamak...................................................................................................................................................33 Dolunay.....................................................................................................................................................33 T: 0274 270 02 71 Kasım........................................................................................................................................................33 Mucize Kurtuluş....................................................................................................................................34 Kütahya’nın İklimine Yüzey Şekilleri ve Konum Özelliklerinin Etkisi...................................38 Toplum ve Düzen...................................................................................................................................39 Hemsball Nedir?....................................................................................................................................40 Tarih ve Renkler....................................................................................................................................42 Mecburi İstikamet: Ergenlik..............................................................................................................44 Suyun Sıra Dışı Davranışı...................................................................................................................46 Öğrencinin Kaleminden Nefis Beyitler ........................................................................................47 Chimborazo’nun İntikamı:..................................................................................................................48 Merhamet................................................................................................................................................50 Anı Yaşa, Anda Kalma..........................................................................................................................51 Bir Beyit Bin Mana................................................................................................................................52 Ütopya.......................................................................................................................................................54 Sanat Köşesi...........................................................................................................................................56 Bulmaca...................................................................................................................................................60 Zeka Soruları..........................................................................................................................................61 Cevaplar...................................................................................................................................................64
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Satır Arası Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Ailesi olarak her alanda, ismine yakışır örnek faaliyetler yapan oklumuz ,”Satır Arası” ismi altında içeriği dolu dolu derginin ikinci sayısını da çıkardı. İsmine yakışır eğitim-öğretim çalışmaları gerçekleştiren okulumuzun çok kıymetli öğretmen ve öğrencilerimize, özellikle derginin editörlüğünü yapan sayın Selve EMİR hocamıza, dergimize makale, şiir ve yazılarıyla katkıda bulunan öğretmen arkadaşlarıma ve öğrencilerimize emeklerinden dolayı teşekkür ederim. Rıdvan YABANCI Okul Müdürü 2
OHKUALDABN ERLER Sporcu BURSA GEZİSİ Öğrencierimiz Zirveyi Bırakmıyor Daha önce sayısız başarıya imza atan okulumuz öğrencileri irem altın ve hasibe ışık, okul spor- ları puanlı atletizm müsabakalarında gösterdikleri üstün başarıyla ismimi- zi zireveye taşıdılar. 1500 metre mesafede gençler A ve gençler B kategorisinde yarışan öğ- rencilerimiz, girdikleri yarışları kaza- narak okulmuza bir kez daha altın madalya kazandırıp bizleri gurulan- dırdılar. Sporcu öğrencilerimizi ve beden eği- timi öğretmenlerimiz sayın Ahmet Tunç ve sayın Mehmet Ali Sarıkaya’yı tebrik ediyor, başarılarının devamını temenni ediyoruz. Okulumuz Gezi, Tanıtma ve 3 Turizm Kulübü tarafndan dü- zenlenen Bursa Gezisi, 12 Mart 2022 Cumalı Kızık Köyü’nde kahvaltıyla Bursa Müzesi, Tophane ve Uluca- tarihinde gerçekleşti. Öğrencileri- başladı. TÜYAP Kitap Fuarı’nda ve mii gibi ecdadımızın bizlere bıraktı- mizin motivasyonlarının artırılması Uzay Eğitim Merkezi ziyaretlerinde ğı eserler öğrencilerimizce ziyaret amacıyla yapılan etkinlikle, aynı za- öğrencilerimiz değişik deneyimler edildi. manda deneme sınavlarında sınıf ve bilgiler edindiler. Panorama 1326 seviyelerine göre derece elde edilen öğrencilerimiz ödüllendrildi. TÜYAP KİTAP FUARI’nın gezilmesi ve GUHEM Gökmen Havacılık ve Uzay Eğitim Merkezi’nin gezil- mesi amacıyla yapılan okul gezimiz,
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Yetenekli öğrencimiz NİDA GÜNDÜZ’ün kişisel resim sergisi açıldı Okulumuz 11/D sınıfı öğrencisi Nida Gündüz’ün, hobi olarak uğraştığı kara kalem portre çalışmalarından oluşan kişisel resim sergisi, okulumuz giriş katında açıl- dı. Gerçek görüntüye bire bir benzer portre çizebilen öğrencimizin ünlü isimlerin yanında arkadaşları ve aile fertlerinin çizimlerini yaptığı yakla- şık 2 yıllık çalışmalarının ürünü olan sergi, okulumuzda ziyaretçilerin be- ğenisine sunuldu. Resim sanatındaki muhteşem yeteniğini, aynı zamanda diğer derslerindeki çalışkanlığı ve başarısında da sergileyen öğrenci- mizi tebrik eder, başarılarının deva- mını dileriz. Abdülhamid Artık zil çalmıyoruz ... Han Böylelikle öğrenclerimiz; Sorumluluk duygularını geliştiriyor, Anadolu Lisesi Zamanı doğru şekilde yönetebiliyor Artık “ZİLSİZ” AVe davranışlarını kontrol edebilme yeteneklerini geliştiriyor... Okul bdülhamid Han Anadolu Lisesi olarak, 2021-2022 eğitim ğretim yılı başı itibariyle, ders giriş çıkış saatleri için zil çalınması uygulamasını bıra- 4 karak, zilsiz okul uygulamasına geçtik. Öğretimin başladığı ilk günden itibaren bu yenilikçi eğitim eğitim uygulamasıyla öğrencilerimiz özgüven, otokontrol ve sorumluluk davranışlarını geliştirmeye başladılar.
YKS12. Sınıflarımıza Yönelik SEMİNERİ 12. Sınıfta öğrenim gören gören öğrencilerimize yönelik Yüksek Öğretim Kurumlarına Geçiş Sına- vı (YKS) ile ilgili Okul Psikolojik Da- nışman ve Rehber Öğretmeni Sayın Şeyma OKUTAN tarafından seminer gerçekleştirildi. Sınava hazırlık sü- recinde psikoloji yönetimi, etkili ve verimli ders çalışma yöntemleri, üni- versitelerde bulunan bölümler, sı- navda yer alan testler, hangi bölüm için ne tür testten kaç net gerektiği gibi önemli bilgilendirmelerin olduğu seminer, öğrencilerimiz tarafından ilgiyle takip edildi Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Kariyer Günleri Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Toplum destekli polis şube müdür- aktararak, kendi hayat tecrübelerini 5 yüksek öğretime geçiş sınavı lüğü’nün de destek verdiği söyleşi- paylaştılar. Öğrencilerimizin yoğun hazırlık programı kapsamında, de, polislik mesleğinin tanıtımı ve ilgi gösterdiği bu verimli seminer şubat ayı kariyer günlerinde konu- beraberinde öğrencilerimize kariyer için, sayın emniyet amiri Rabia Gök- ğumuz Kütahya İl Emniyet Müdürlü- planlama, hedef belirleme, hedefe çen Koral ve beraberindeki konukla- ğü’nden Sosyal Hizmetler Şube Mü- ulaşmak için nasıl çalışmalar yapıl- rımıza en içten dileklerimizle teşek- dürü sayın Rabia Gökçen Koral oldu. ması gerektiği ve psikoloji yönetimi kür eder, çalışmalarında başarılar gibi konularda çok öneml bilgiler dileriz.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Abdülhamid Han Anadolu Lisesi kariyer günleri: “Bilişim Sektöründe Kariyer” Abdülhamid Han Anadolu Lisesi lerimizle bir araya geldi. Genç yaşta Öğrencilerimiz bilişim alanındaki ha- yüksek öğretime geçiş sınavı bilişim alanında değerli bir kariyere yallerine ulaşmak için merak ettikle- hazırlık programı kariyer gün- sahip olan konuşmacımız, gençelere ri tüm sorulara cevap buldular. lerinde bu seferki kariyer alanımız bilişim alanıyla ilgili temel bilgileri “bilişim sektörü” oldu. aktarırken, kariyer basamakları ve Değerli vakitlerini gençlerimize ayı- bu yolda yapılması gereken çalış- ran sayın Sadık Murat Pekşen’e ve Bilgi çağını yaşadığımız günümüzde, malar hakkında detaylı bilgilendirme kıymetli misafirimizin ziyaretlerine en önemli kariyer alanlarının başın- yaptı. Kendi kariyer yolunu ve yaşa- gayret ve ilgisiyle vesile olan okulu- da “bilişim” gelmekte. Gençlerimizin dıklarını öğrencilerimizle paylaşan muz beden eğitimi öğretmeni sayın de büyük ilgisi çeken bilişim sektö- Sadık Murat bey, söyleşinin sonun- Ahmet Tunç’a teşekkür eder, bundan ründe, e-ticaret ve yazılım uzmanı; daki soru cevap kısmında onların sonraki çalışmalarında başarılar di- SOVOS IT. Türkiye proje yöneticisi yoğun ilgisi ve merakıyla karşılaştı. leriz. sayın Sadık Murat Pekşen, öğrenci- Tarih Öğretmenimiz Zehra İnce Aşkar’ın ilk kitabı ‘’Sisli Şehir’’ Çıktı 6 Okulumuz tarih öğretmeni Zehra İnce AŞKAR’ın ilk kitap çalış- ması olan “Sisli Şehir”, ikinci adam yayınları’ndan kitapçılar- daki yerini aldı. Öğretmenimizi tebrik ederiz..
2020-2021 Eğitim 7 Öğretim Yılı Sene Sonu Resim Sergimiz Yapıldı. Sergimizin açılışı İl Milli Eğitim Müdürümüz Sayın Hasan Baş- yiğit, Memur-Sen Kütahya Şube Başkanı Sayın Fatih Köse, sayın il milli eğitim müdür yardımcılarımız ve şube müdürlerimiz tarafından yapıldı. Ziyaretleriyle bizleri onurlan- dırmalarından dolayı kendilerine ve diğer okul-kurum müdür ve müdür yardımcılarına teşekkür ederiz. Uzaktan eğitim sürecinde olunması- na rağmen okulumuz görsel sanatlar öğretmeni Banu Gövdeli’nin rehberli- ğinde öğrencilerimizin gayretli çalış- malarıyla ortaya koyulan eserlerden oluşan sergimiz geniş ilgi gördü. Böyle bir sergi açmaktaki amacımız, pandemi döneminde okullarda yüz- yüze eğitim ortamı oluşmamış olsa da, uzaktan da olsa eğitim adına güzel şeyler yapılabileceğini göster- mekti.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi EVLİYA ÇELEBİ Betül ŞAHİN Türk ve dünya tarihinin en büyük almıştır. İyi bir eğitim almanın yanı gezgini ve en büyük seyahat ki- sıra zamanının geçerli yabancı dilleri Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni tabının yazarı olan Evliya Çelebi olan Arapça ve Farsça’yı öğrendikten 25 Mart 1611 tarihinde İstanbul’da sonra babasının komşusu kuyumcu doğmuştur. Ataları Kütahyalı olan Simyon’dan Rumca öğrenmiş, bir yazarın babası Derviş Mehmed Zıllî miktar da Latince dersi görmüştür. Efendi’dir. Annesi Abaza’dır. Gezmeye düşkünlüğü dolayısıyla, Evliya Çelebi, babasının Sarayda nü- gezmek için her sebepten yararlan- fuzlu kişilerden ve zamanın tanınmış mış ve bütün ömrü boyunca gezmiş- şahsiyetlerinden olması dolayısıyla tir. Seyahatname boyunca defalar- önemli hocalarından eğitim almıştır. ca ifade ettiği üzere, Rum, Arap ve Şeyhülislam Hamid Efendi Medre- Acem’de, İsveç, Leh ve Çek’te, yedi sesi’nde yedi yıl okumuş, Müderris iklim ve on sekiz padişahlık yeri elli 8 Ahfeş Efendi’den ders almış, musıkî bir yıl boyunca gezip dolaşmıştır. eğitimini Derviş Ömer Efendi’den Bütün bu gezdiği coğrafyada 147 alarak iyi bir musiki bilgisine sahip dilden kelimeler toplamıştır. Gezdiği olmuştur. Sa’dîzade Dârülkurrası’n- yerlerde gördüklerini, duyduklarını da okuyarak hafız olmuştur. Sultan aktarmakla kalmamış, bunlara kendi IV. Murad’ın emriyle alındığı Saray’da düşüncelerini de yansıtmıştır. Evli- iki yıl kalmış ve burada da eğitimine ya Çelebi eserinde gezdiği yörelerin devam ederek hat ve musiki dersleri evlerinden, cami, mescit, çeşme,ha-
mam,konak gibi değişik yapılarından yecek yerde, “Seyahat ya Resulallah” bugüne kadar izine rastlanmamıştır. 9 bahsetmiş hatta bunların yapılış yıl- demişim. Hemen Hazret tebessüm Hayatına dair bildiklerimizin tama- larını, yapanı,yaptıranı, onaranı dahi edip, “Allah’ım, şefaati, seyahati ve zi- mı kendi anlattıklarıdır. Elli bir yıllık anlatmıştır. yareti sağlık ve esenlikle kolaylaştır.” gezi hayatı boyunca devamlı not tut- Evliya Çelebi , Seyahatname’de seya- deyip “Fatiha” dediler.(...) muş, nerelere gittiğini, ne yaptığım, hat macerasını bir gece evinde gör- kimlerle görüştüğünü uzun uzun düğü bir rüyaya dayandırmaktadır. Daha sonra sabahleyin pak abdest yazmıştır. Hangi tarihte ve nerede Rüyada kendini Yemiş İskelesi yanın- alıp sabah namazını kıldım, İstan- öldüğü kesin olarak tespit edileme- da bulunan Ahi Çelebi Cami’sinde gö- bul’dan Kasımpaşa’ya geçip yorum- miştir. Ancak, yalnızlık köşesine çe- rür, bu camide diğer peygamberler, cu İbrahim Efendi’ye rüyamızı yo- kildiği Mısır’da 1685 tarihinden sonra sahabeler ve Hz. Muhammed (S.A.V.) rumlatıp “Cihanı süsleyen ve dünyayı öldüğü tahmin edilmektedir.Kütahya vardır. Hazret, mihrabda ayak üzere gezip dolaşan seyyah olup sonra işin ilinin merkez sınırları içerisinde yer dururken hemen Ebi Vakkas oğlu tamam olup Hazret’in şefaati ile cen- alan Saray mahallesinde bulunan Sa’d hazretleri elimden yapışarak nete girersin” diye müjdeleyip el-Fa- Evliya Çelebi Kültür Sanat Evi (Mü- Hazret’in huzuruna götürüp, “Sadık tiha dedi. zesi) kültür ve tarih kokan havasıyla aşığın ve müştak ümmetin Evliya ku- mutlaka gezilip görülmesi gereken lun şefaatin rica eder” deyip Hazret’e Çelebi’nin bugün Topkapı Sarayı Mü- mekanlar arasında yer almaktadır. götürdü.“Mübarek ellerini öp” deyin- zesi Kütüphanesi’nde bulunan ve Müzenin bahçesinde Evliya Çelebinin ce ağlamaklı olup mübarek ellerine özgün metni dört bin sayfa tutan dedesi Kara Ahmet Bey’in kabri de küstahane dudaklarımı vurup me- on ciltlik seyahatnamesinden başka bulunmaktadır. habetinden,“Şefaat ya Resulallah” di- Şakaname diye bir eserinin olduğu- nu da bize haber vermektedir. Ancak
Kütahya Yavuz Sultan Selim’in ‘’Beni Bir Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Gözleri Ahuya Zebun Etti Felek ‘’ şiiri ve hikayesi ‘’BENİ BİR Sultan Selim, Şam yakınlarında bir GÖZLERİ yerde otağını kurdurarak burada bir AHUYA müddet kalır. Bir Türkmen kızı da ZEBUN ETTİ padişahın çadırına gelerek otağın FELEK‘’ temizlik işlerini yapar.bir sabah te- mizlik için geldiğinde Sultan Selim’i Selve EMİR görür ve Sultan’a aşık olur. Gönüldür bu elbette ben temizlikçi o Sultan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni dinlemez ve bir gün dayanamayarak bir kağıda bir mısra/söz yazarak ba- 10 şucundaki direğe asar. Sultan yata- ğına geldiğinde notu görür. “Derdi olan neylesin?” Zaten şair ve edebi yönü çok yüksek olan Sultan, hiç düşünmeden aynı di- rekteki dizenin altına notunu düşer. “Derdi olan söylesin” Türkmen kizi, ertesi gün yazıyı gördü- ğünde karmakarışık duygular içinde ağlar ve koca cihan sultanına aşkını ilan etmenin, ölümcül bir tehlikesi olduğunu da bilmesine rağmen her şeyi göze alarak diğer satırı düşer.
“Korkuyorsa neylesin?” “Koca Sultan da dayanamaz ağlar ve yaptırdığı mezarın taşına altta ki o meş- hur dörtlüğü yazdırarak, tüm dünyaya aşkın gücünün karşısındaki çaresizli- Sultan, akşam çadıra döndüğünde ğini şöyle dile getirir: notu görür ve Türkmen kızına notu Merdüm-i dîdeme bilmem ne füsûn etti felek yazma cevap verme cesaretine ve Giryemi kildi hûn eksimi füzûn etti felek belagatinin güzelliğine gizliden hay- Sîrler pençe-i kahrimdan olurken lerzân ran olur, onun da içine bir garip duy- Beni bir gözleri âhûya zebûn etti felek.” gu düşer ve aynı direğe aynı kağıda Yani; son notunu yazar; Bilmem gözlerime felek nasıl bir büyü yaptı ki Gözümü kan içinde bıraktı, aşkımı artırdı “Hiç korkmasın söylesin.” Benim pençemin(gücümün) korkusundan arslanlar(bile) titrerken Felek beni bir ahu gözlüye esir etti. Bugüne kadar yaşanmamış görül- memiş ve duyulmamış bir şeydir. 11 “Derdi olan neylesin?” “Derdi olan söylesin” “Korkuyorsa neylesin?” “Hiç korkmasın söylesin.” Sabah notu bulduğunda Türkmen kızının kalbi, adeta ağzından çıkacak derecede atmaktadır. Bir oyun oyna- mış ve padişah da oyununu görmüş- tür gerekli yerlerden görüşme tale- bini sununca Padişah’a, koca Sultan da derhâl bir emir vererek: “Biz dahi merak edip onu görmek isteriz tîz elden bu kızı huzura geti- rin.” Der. Emir yerine getirilir ve Ahu gözlü, güzeller güzeli, nazenin, ceylân gibi bir Türkmen güzeli huzura girer. Girdiği anda güzelliği karşısında ade- ta çarpılır Sultan. Kız ise yüzü al al, nefes alış verişleri karışık durmak- tadır. Kafasını kaldırır, Sultana ba- kar ve iki adım atar. Sultan’da ona doğru yönlenir… Kalpler alabildiğine atmakta ve tek kelime konuşulma- maktadır. O anda bu duyguyu kaldıramayan Güzelim Türkmen kızı; “Sultanım” der ve Sultan’ın kollarına düşerek son nefesini verir. Evet bu heyecana da- yanamayan Türkmen kızı ölmüştür ve son nefesini en sevdiğinin kolla- rında vermiştir. Şahitleri o an orada bulunan Hasan- can ve direkte duran satırlardır.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi ÇELİK ÇOMAK OYUNU NEDİR? Barış BAYAR Çelik-çomak oyunu 1990’lı yıllarda popüler olan namaz. Tersi durumda atış yapan takım 1 puan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni çomak ile çeliği uzağa fırlatarak puan kazan- kazanır. ma amacıyla oynanan bir oyundur. Oyunun sonunda en fazla puan toplayan takım 12 Anadolu’da yaygın olarak oynanan eski bir oyun- oyunu kazanır. dur. Oyunu oynayabilmek için iki takım gerekir. ÇELİK ÇOMAK NASIL OYNANIR? Çelik çomak oyununun diğer adı Met’dir. Kıbrıs‘ta 1. Aşama: Malzemeleri Hazırlama çelik çomak oyunun ismi “lingiri“dir. Çelik çomak için 2 düzgün taş, çelik (kısa değnek), Ekipman ve Malzemeler çomak (uzun değnek) gerekir. İki adet taş çeliği üzerine koymak için gereklidir. Taş yerine çelik so- • Çelik-çomak oyunu için gerekli olanlar: pasının boyuna göre çukur kazılabilir. • Yaklaşık 1 metre boyunda değnek. (Çomak) 2. Aşama: Takımlara Ayrılma • Yaklaşık 20-30 cm uzunluğunda ikinci değnek. Çelik çomak oyunu için ideal oyuncu sayısı 2-10 arasındadır. Daha kalabalık da oynanabilir. Oyun (Çelik) için kişiler iki gruba ayrılması gerekir. Gruplama • Çeliği sabitlemek için iki taş ya da çukur. için sayışma, kura çekme, yazı tura vb. işlemler yapılabilir. Çukurun oyundaki adı “Mene“dir. 3. Aşama: İlk Başlayacak Takım İki takım gerekir. (Kural olarak en az 2 kişi gerek- Oyunda çeliği fırlatacak takımı seçmek için yeni- lidir.) den bir kura işlemi yapılır. Çelik-Çomak Oyunu Kuralları 4. Aşama: Çelik Yerleştirme ve Oyuncu Dağılımı Oyuna başlayacak takım kura ile belirlenir. Genel- İki taş (alternatifi kuyu) düzgün bir şekilde yer- likle oyuna başlayacak takım “Yaş mı, kuru mu?” leştirildikten sonra çelik üzerine yerleştirilir. Bir (Diğer adı: Yağlı mı kuru mu?) atışıyla yapılır. oyuncu çomağı eline alır. Amacı çomak ile çeliği en Eğer rakip takım çeliği havada yakalar ise sıra bu uzak noktaya fırlatmaktır. Rakip oyuncular ise çe- takıma geçer ve atışı yapan takım puan kazana- liği havada yakalamaya çalışırlar. Bunun için oyun maz. alanına doğru bir strateji ile dağılmaları gerekir. Rakip takımın çomağı vurmak için 3 deneme hakkı 5. Aşama: Çeliği Fırlatma vardır. Oyuna başlamaya hak kazanan takımdaki bir oyun- Her denemelerinde vuruşu yapan oyuncu çeliği, cu çeliği fırlatmak için hazırlanır. Çomağı, çeliğin çomağı ile kaldırıp vurarak uzağa fırlatır. altına yerleştirir, kaldırır ve havada vurarak en Rakip takım çeliği havada yakalar ya da çomağı fırlatarak vurur ise atış yapan takım puan kaza-
uzak noktaya fırlatır. Bazı yörelerde oyunda ku- ÇELİK ÇOMAK OYUNU TARİHİ 13 ral olarak havada vurma çıkarılmıştır. Eğer oyun alanınız küçük ise havada vurma kuralını sadece Uygur inanışında Gagar oyunu çelik- kaldırarak fırlatma olarak değiştirebilirsiniz. çomak oyunu ile benzemektedir. Gagar 6. Aşama: Yakala ya da Vur oyununda bir metre uzunluğunda Havaya fırlayan çeliği rakip oyuncuların ya havada sopalar ile küçük ağaç parçalarını tutması ya da çeliğe ellerindeki çomakla vurmaları fırlatır. Karşısında bulunan üç kişi gerekir. Eğer yakalayıp ya da vururlarsa sıra raki- ise bu ağaç parçalarını yakalamaya be geçer ve oyunda çeliğe vuran takım bu setten çalışır. Ağaç parçalarını atan kişi puan alamaz. elindeki sopa ile parçaların düştüğü 7. Aşama: Çomağı Vurma mesafeyi ölçer. Mesafe ne kadar uzun Eğer sahadaki oyuncular çeliği yakalayamaz ise olursa o kadar iyi demekti. Çünkü atışı yapan oyuncu çomağı taşın (kuyu) üzerine bı- mesafe kadar Tanrı’ya yaklaştığına rakır. Rakip oyuncular ise çeliği elleriyle fırlatarak inanılırdı. Kaynaklara göre Hun çomağı vurmaya çalışırlar. Çomağı vurmak için üç askerleri tarafından hem dini hem hakları vardır. Her deneme de atışı yapan oyuncu de eğlence amaçlı Gagar oyunu çeliği daha uzağa atmak için çomağı ile çeliği ha- oynanmıştır. valandırıp tekrar vurur. Eğer rakip takım çomağı vururlarsa sıra değişir ama vuramazlar ise atışı Uygurlarda bulunan Gagar oyunu yapan takım 1 puan kazanır ve sıra rakibe geçer. çelik çomak oyununa kural olarak NOT: Çelik-çomak oyunun birçok türü vardır. Ör- benzemektedir. Ama çelik çomak nek: Oyun sonunda çelik ile çomak arasında ki oyununun temelleri olduğuna dair bir mesafe adımla sayılır ve puanlama buna göre bilimsel veri yoktur. yapılır. Sizde oyunu oynarken bunu kural olarak belirleyebilirsiniz. 8. Aşama: Sıra Rakipte 5, 6 ve 7. aşamalar diğer takım içinde tekrarlanır. 9. Aşama: Oyunu Kazanan 7. aşamada belirtilen puan sistemi ile en çok puanı toplayan takım oyunu kazanır.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi TÜRK DESTANLARINDA GEÇEN MOTİFLER Selve EMİR Destanlar, topluluk hayatını de- destanları vardır. Çünkü destanlar rinden etkileyen olayların bir ulusal metinlerdir. Başka bir ifadeyle Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni halk ozanı tarafından uzun ve bir destanın yazılması için yaşanan manzum şekilde anlatıldığı anlatılar- zafer, afet veya büyük bir yenilgi gibi 14 dır. Olağanüstü ögeler masallardaki kırılma noktalarının milletçe tecrübe kadar olmasa da destanlarda da edilmiş olması gerekir. görülür. Çünkü milletlerin tarihinde destan kavramı yiğitlik ve hamaseti Mitoloji özellikle sözlü edebiyat üze- temsil eder. Bu anlatıların ilk söyle- rinde büyük etkilere sahiptir. Bu yüz- yeni zamanla unutulduğu için des- den destanlar üzerindeki etkisi en tanlar anonimdir. Türk destanları, yüksek seviyededir. Destanlardaki köklü bir geçmişe sahip Türklerin motiflerin birçoğu aslında bir toplu- tarih sahnesindeki var oluş serüve- mun mitolojisindeki en bariz unsur- nine ışık tutar. Çünkü destanlar top- lardır. Örneğin kurt hem Türk mito- lumların birlikte kutladıkları zaferler lojisinde hem de Türk destanlarında ve göğüsledikleri sıkıntılardan doğar. ön plana çıkan bir figürdür. Mitoloji Türk destan motifleri, bu yönüyle ve edebiyatın bu kadar ilişkili olması sözlü geleneğin zengin bir ögesi du- destanlardaki motifler ile ortaya çık- rumundadır. Türk destan motifleri masını sağlamıştır. Türkçenin göçebe kültürünü bize çok güzel yansıtmaktadır. Gelin şimdi de Türk destanlarında en çok görülen motiflerden bahsede- Yalnızca milletleşme sürecinin kadim lim. çağlarda tamamlayan milletlerin
Kök-Böri: ( Gök Kurt- Bozkurt ) kon) yol gösteren, ( Bozkurt, Oğuz destanı ) ve savaş gücünü temsil İslamiyet öncesi destanların pek ço- eden bir motiftir. Bozkurt, destanlar- ğunda görülen totem motiftir. Des- da Tanrı kurt, anne kurt, ordulara yön tanlarda kurt Türk’ün hayat ve savaş gösteren veya önünde yürüyen bir gücünün bir simgesi olarak belirtil- motif olarak geçer. Türkler bozkurta miştir. Türkler arasında kurt yaşam tanrısal bir özellik de katmışlar, ken- ve savaş gücünün önemli bir işareti- dilerinin bozkurt soyundan geldik- dir. Çevik, hareketli ve güçlü bir hay- lerine, inanmışlardır. Uygur Türeyiş van olduğu için çeşitli dönemlerde Destanı’nda Tanrı bir erkek kurt şek- kimi Türk boylarının bayrak ve flama- linde yere inmiş, bir Türk hakanının larına sembol olarak geçmiştir. kızı ile evlenmiş ve Uygur nesilleri böyle türemiştir. Bozkurt, destanlarda Türklerin ye- niden türemesini sağlayan ( Ergene- At Motifi At Türk’ün kanadıdır. Kaşgarlı Mahmud Türk destanlarında temel motifler- temelinde Türk halkının göçebe kül- atıdır. At destanlarda tıpkı kahraman 15 den biri olan at, kahramanın başarıya türünün büyük etkisi bulunmaktadır. gibi olağanüstü özelliklere sahiptir. ulaşmasında en etkin güçtür; sahibi- Devenin Arap için önemi ne ise atın Kahraman atı olmadan hiçbir iş be- ni tehlikelerden korur, ona yol gös- da Türk için önemi odur. Destanlar- ceremez. Âdetâ, destanlarda zaferin terir ve onu uyarır. Atından yoksun da yer alan atlar son derece sürat- ve mağlubiyetin gerçek sahibi attır. kalan bir kahraman gücünü ve ce- lidirler. Göz açıp kapayıncaya kadar Destan kahramanlarının atları soy saretini de kaybedebilir. Battal Gazi, dağları, dereleri aşarlar. Her birinin sop sahibi, secereleri bilinen son savaş meydanında atını kaybedince kendine özgü bir adı vardır. Des- derece akıllı, bilinmezden ses duyan, başka bir ata binmiş ama gücünü tanlarda atın adının geçtiği yerde tehlikeyi önceden sezip haber veren, gösterememiş ve esir düşmüştür. T sahibi de anılmış olur. Türkler ara- yeteneğe ve kahramanlık töresine ürk destanlarında ve diğer sözlü an- sında atın gücünün Tanrı tarafından sahip varlıklardır. latı ürünlerinin hemen hepsinde at, verildiğine inanılırdı. Destanlarda önemli bir konuma sahiptir. Bunun kahramanların en büyük yardımcısı
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Kırklar Motifi Hey kırk eşim, kırk yoldaşım, günde konuşur, Kaf Dağı’nın etrafını Kurban olsun size başım kırk günde dolaşır, verdiği şölende kırk kulaç yüksekliğinde direk diktirir Türklerin önem verdiği, ona kutsal ve kırk masa hazırlatır. Dede Korkut, bir nitelik kazandırdıkları sayıların Manas, Battal Gazi, Danişment Gazi başında kırk gelmektedir. Kırk sayısı ve diğer destanlarda ise kırk moti- görünmez âleminden gelen koruyu- fi kahramanın etrafında bir kuvvet cu, güç verici kutsiyete erişmiş şa- haline gelen kırk alp veya kırk ereni hısları da simgeler. Oğuz Kağan Des- ifade eden bir kavramdır. tanı’nda Oğuz kırk günde yürür, kırk Işık Motifi Işık, destanlara aydınlık veren dini rın benimsediği Işık dini de denilen bir motiftir. Destanların büyük kah- Maniheizmin tanrısı da ışık tanrısıdır. Ağaç Motifi ramanları ve onların evlenecekleri Bütün eski Türk inanışlarında ışık kadınlar çok defa kutsal bir ışıktan hep ön plandadır. Uygur destanında 16 doğarlar. Yaratılış destanındaki Ak Bögü Kağan’ın dört kardeşi ile birlik- – Ana, ışıktan bir kadın sembolüdür. te gökten inen bir ışıktan yaratıldığı Oğuz Kağan destanında Oğuz’un ev- anlatılmaktadır. İslâmiyetin kabulün- lendiği kadın gökten inen mavi bir den sonraki destanlarda da bu motif ışıktan doğar. Yine Oğuz Kağan des- çok önemsenmiş, destan kahraman- tanındaki Oğuz ordularına yol gös- larının daima yüzleri nurlu ve dolun teren kurdun Oğuz’un çadırına inen aydan daha parlak olarak tasvir edil- bir ışıktan doğduğu belirtilmektedir. miştir. Türklerin İslâmiyet’ten önce bağlı bulundukları Şamanizm’de uçmak ifadesi ile belirlenen sonsuz mutlu- luk ülkesi, cennet bir ışık dünyasıdır. Şamanizme göre yerden on yedi kat göğe doğru gidildikçe aydınlanan bir ışık dünyası bulunmaktadır. Uygurla- Uygarlığın beşiği olarak kabul edilen miştir. İnsanın yaratılışı ile ilgili bir ve uygar olmanın koşullarından sayı- Türk efsanesinde Tanrı, yer yüzünde- lan ağaç sevgisi, Türk destanlarında ki dokuz insan cinsini, bu insanlardan oldukça geniş bir yer tutmaktadır. önce yarattığı dokuz dallı bir ağacın “İnsanlığın yaratılışı hakkındaki Türk gölgesinde barındırmıştır. Ağaçların düşüncesine göre Tanrı, yeryüzünde- gökten indiğine inanıldığından kam- ki dokuz insan cinsini, bu insanlardan ların (şamanların) davulları üzerine önce yarattığı dokuz dallı bir ağacın ay ve yıldız resimlerinin yanı sıra ka- gölgesinde barındırmıştır.” Türk des- yın ağacı resmi yapmışlardır. Ağaç tanlarında ağaç, özellikle çınar ya motifini hemen hemen her Türk des- da kayın gündelik hayattan alınarak tanında sıkça görmek mümkündür. kutsallık kazandırılmış ve böylece Her destanda genişçe yer almıştır. ağaca olağanüstü bir özellik veril-
Bir Tutam Fotoğraf: Anna Nekrashevich 17 Umut Her şeyi anlamaya başladığında, Karanlık bir umutsuzlukla doluverdi yüreği, Bilmediği bir zamanı, Beklenmedik anında Geldi umut perileri… Gerçek hayat ıstıraplıydı, Hançer gibi saplanıyordu göğsüne. Hayal dünyasında mi yaşamalıydı? Yoksa gelmeli miydi kendine? Ben bir kitap gibiydim bu hayatta, Ama senin gözlerin yoktu, Sözlerim nehir olup dökülmüştü sayfalara, Ama okuyacak kimsem yoktu Ne uzun zaman dilimidir bir anlık mutluluk Umut dolu yarınlar için mi, Kanadı kırık sevdalar için mi? Ne için akıyor gözlerinden bu yaşlar, oluk oluk Bir umut kırıntısı için Bir ömür yaşamaya değmez mi? Medine Nur UYAR 10/B
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Sosyal Becerilerimle Güçleniyorum e-Twinning Projesi Projemizin Amacı: Farklı kurumlarda çalışan eğitimciler olarak pandemi döneminden sonra öğrencile- rin psikolojik sağlamlıklarını destekleyecek sosyal becerilerin kazandırılmasını sağlamak projemizin ana amacıdır. Psikolojik sağlamlığı desteklemek amacıyla sos- yal beceriyi artırma ana teması altında iletişim becerileri, duyguları tanıma ve ifade etme ile bilinçli teknoloji kullanımı konularını içeren çalışmalar yapılması planlan- mıştır. Projemizin Şeyma OKUTAN Hedefleri Rehber Öğretmen Proje yoluyla ulaşmayı planladığımız ilk hedefimiz öğrencilerin psikolojik sağlamlıklarının gelişimine katkı sunmaktır. Pandemi dönemiyle birlikte uzun bir aradan sonra bir araya gelen öğrenciler arasında yaşanan iletişim problemleri noktasına dikkat çe- kerek iletişim becerilerinin geliştirilmesine destek olmak 18 Öfke, kaygı ve stres gibi olumsuz duygu durumları ile etkili baş edebil- mek için öncelikle duyguların tanınması gerekmektedir. Proje yoluyla öğrencilerin duygu farkındalığının oluşması ve sağlıklı ifade etme biçimlerinin öğretilmesi amaçlanmaktadır. Pandemi sürecinde teknoloji kullanımının bilinçsizce artmış olmasından dolayı öğrencilerimizin teknolojinin faydalı ve geliştirici yönünü WEB 2.0 araçları yardımıyla keşfetmelerine katkı sağlamak.
Projeden Beklenen Sonuçlar Öğrencilerin iletişim becerilerinin geliştirilmesi Web2.0 araçları yardımıyla teknolojinin faydalı ve üretici olarak kullanılması Öğrencilerin sosyal becerilerinin geliştirilmesi Duygulara dair farkındalığın arttırılması ve duygula- rın sağlıklı ifade edilebilmesi Öğrencilerin psikolojik sağlamlığının destek- lenmesi Bilinçli teknoloji kullanımında farkın- dalığın arttırılması Projemizde Projede yer alan öğrencilerle online tanışma etkinliği Yapılan e-Twinning’i Tanıyorum isimli kahoot yarışması Çalışmalar: Bilinçli Teknoloji Kullanımı kapsamında e-Güvenlik Semineri Yılbaşı etkinliği Mektuplar Konuşuyor adlı etkinlik Sağlıklı İletişim Çalışması etkinlikleri Duyguları Fotoğraflıyorum yarışması Teknolojinin Etkileri adlı online oyunlar 2022 Duygu Takvimi oluşturulması Benim İçin Güvenli İnternet akrostiş çalışması A’dan Z’ye Kadın adlı alfabe çalışması Duygu Sözlüğü takım çalışması Yüz yüze tanışma ve iletişim etkinliklerinin gerçekleştirilmesi Proje konusu ile ilgili Kelime Bulutlarının oluşturulması 19
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Tarihin Tozlu Sayfalarından Dergimin Sayfalarına- İlim- Bilim İnsanlarını Tanıyorum Selime ŞENSES Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni 20 e-twinning proje ekibimdeki öğrencilerimle 2 ayrı proje yürütmekteyiz. İlki “Tarihin Tozlu Sayfalarından Dergimin Sayfalarına- İlim- Bilim İnsan- larını Tanıyorum “ isimli projemizde her ay belirlenen İlim insanlarını tanıyıp onlarla ilgili bilgileri çeşitli web 2 araçlarını da kullanarak etkili bir öğ- renme sağlıyoruz.Proje bittiğinde de bir dergi çıkarıp çalışmalarımızı arşivle- miş ve orataya bir ürün koymuş olacağız. Diğer projemiz ise “Kadim Şehirler ve Kayıp Gelenekleri” bu projemizde de diğer şehirlerdeki ortak okullarımızla beraber her ay bir geleneği konu edinip şehirlerimizin kaybolmuş ya da kay- bolmaya yüz tutmuş geleneklerini çeşitli etkinliklerle tanıtıyoruz. Şanslıyız ki Kütahya Kadim bir şehir ve bir çok geleneği bulunan hala da bunları yaşat- maya çalışan bir şehir bu gelenekleri bulmakta zorlanmıyoruz.
OKULUMUZ, “ERASMUS+ ve ESC” Ayşegül ARHAN PAKNA Erasmus+ Programı AB’nin eğitim, gençlik ve spor alanla- rındaki hibe programıdır. Yurt dışında eğitim, öğretim, staj, İngilizce Öğretmeni profesyonel gelişim, yaygın öğrenme temelli gençlik akti- viteleri ile kurumlar arasındaki işbirliklerini desteklemektedir. Avrupa Dayanışma Programı (ESC) ise topluma yarar sağlayan 21 projelerde gönüllülük, dayanışma ve ağ kurma faaliyetlerine imkan sağlar. Biz de Abdülhamid Han Anadolu Lisesi’nin gelişime ve değişime açık idari-öğretmen kadrosu ve öğrencileri olarak Erasmus+ fırsatlarından faydalanmak, okulumuzun uluslararası tanınır- lığını artırmak, öğretmenlerimizin mesleki gelişimine katkı sağlamak amacıyla bu platformda yerimizi aldık. Bu amaçlar doğrultusunda 2022 çağrı döneminde kısa dönem öğretmen hareketliliği başvurusunda bulunduk. “Opportunities Instead Of Barriers” (Engeller Yerine Fırsatlar) isimli ve KA122-SCH- 6133F87F numaralı başvurumuzun kabul edilmesi durumunda bir grup öğretmenimiz Avrupa’da “dezavantajlı öğrencilerin sosyal ve akademik uyumu” konusunda eğitim alıp gözlem yapma ve sonrasında gözlemledikleri iyi uygulamaları okulu- muzda uygulama fırsatı elde edecekler. Ayrıca, okulumuz Kütahya İl Milli Eğitim Müdürlüğü çatısı al- tında Avrupa Birliği projeleri amacıyla oluşturulan konsorsiyu- mun da üyesi olmaya hak kazanmıştır. Bu sayede yine bir grup öğretmen ve öğrencimiz Avrupa’da okulumuzu temsil edecek, yabancı dili yerinde kullanma fırsatı bulacak, farklı ders ve sı- nıf ortamlarını yerinde görecek, karşılaştırma yapabilecek ve gözlemlediği iyi uygulamaları kendi eğitim-öğretim ortamlarını zenginleştirmek için kullanabilecektir. 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında şu an yürütmekte olduğu- muz çalışmaların sonucunu sizlerle yeni sayımızda paylaşabil- mek dileğiyle…
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Son Derviş SEZAİ KARAKOÇ Barış BAYAR Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni 22 Şair, yazar, düşünür ve siyasetçi Prof. Dr. Turan Karataş’ın şu tespi- ideolojisi, köklü bir geleneğin sür- Sezai Karakoç, 16 Kasım 2021’de, tinin bir bölümünde isabet vardır: dürücüsüdür. Batılılaşma hareketiy- 88 yaşında hayatını kaybetti. “Doğu’nun ve Batı’nın uygarlıklarına, le birlikte, bu anlayışa tepki olarak Sınıf arkadaşı Cemal Süreya onu düşünce oluşumlarına ve sanatına doğan İslamcılık, ülkemizde canlı ve şöyle tanımlamıştı: “Öyle bir Müslü- dair zengin müktesebatı ve eserle- geniş bir damar olarak kendisini du- man ki, Marx da bilir, Nietzsche de riyle bir mütefekkir, ortaya koyduğu yumsatmış, düşünce alanından öte, bilir, Rimbaud da bilir. Salvador Dali ürünleriyle ve sanatın bilhassa şiirin şiirde de ‘mücadele’sini vermiştir. de sever. Nâzım da okur.” Monna kuramını da iyi bilen özelliğiyle bir Hatta Türkçü şair ve yazarlar bile, İs- Rosa’nın şairi niçin büyüktü? Siyasi sanatkârdır. Ülkemizde hâkim gö- lami kültürle yetişmiş olmaktan kay- fikirleri neydi? züken ‘yazınsal iktidar’ ya da ortam naklanan bir zeminden yola çıktıkları Sezai Karakoç, büyük bir şair. Ama o, tarafından ‘elden geldiğince duyul- için, onların Türkçülüğü de İslamcı şair olmakla yetinmez, aynı zamanda mamaya, görülmemeye’ çalışılsa da anlayışla iç içedir. Bu da soy Batıcı- düşünürdür, parti başkanıdır, yayın- Sezai Karakoç’un edebiyat ve düşün- ların ‘tedbirli’ olmalarını, teyakkuzda cıdır. ce tarihimizdeki yeri kalıcılaşmış bir bulunmalarını gerektirmiştir! İslamcı şiirin heceye hapsolup tıkan- mevkiidir.” Sezai Karakoç, hakkında tezler ya- dığı noktada zuhur etmiş, yetinme- Karataş’ın vurguladığı ‘sessizlik sui- zılmış, dergilerde özel sayılar ya- miş, şiir alanında yetiştirdiği birçok kastı’ yerinde bir tespittir. Bu, edebi- yımlanmış bir şairdir. Hayranlarının, ‘mürid’ini, kurduğu partiyle politik yat dünyamızın bir hastalığıdır. Sezai onun düşüncelerini ‘kuşatıcı ve de- tavır almaya da yönlendirmiştir. Karakoç gibi bir şairin çoklukla, an- rinlikli’, hiçbir eleştiriye tâbi tutma- Bu kadar genci yetiştirmek için Di- cak “Monna Rosa” ve “Balkon” şiirle- dan bakışını ‘özgün’ bulmaları an- riliş dergisini günlük, haftalık, aylık riyle bilindiğini söyleyebiliriz. Şiir ki- laşılır bir durumdur. Ama asıl çaba, olarak, kesintilerle yayımlamıştır. tapları Ahmet Haşim, Nâzım Hikmet, yayımladığı dergiyi “Bir Uygarlık Ta- Dergi, bir ‘edebiyat’ dergisi olmak- Ahmed Arif, Cemal Süreya gibi baskı sarımı Olarak Diriliş” diye sunanların tan öte, bir düşünce, bir misyon üstüne baskı yapan şairin, Tanpı- ‘tasarlanan’ bu uygarlığın köklerini dergisi olmuş, Necip Fazıl’ın Büyük nar’ın ifadesiyle ‘sessizlik suikastı,’na söyleyip geçmekle yetinmeyip o der- Doğu’sundan almış olduğu bayra- uğraması, şiir adına, kültür adına ginin/ düşüncelerin nereden kay- ğı ileri taşımış, dağıtım zorluklarına utanılacak bir durumdur. naklandığını, hangi kaynaklardan el rağmen, gönüllü gençlerle belli nok- Köklü bir geleneğin sürdürücüsü aldığını, Karakoç’un bu akıma kattığı talara ulaşabilmiştir. Sezai Karakoç, şiiriyle büyük, dü- yeni düşüncelerin neler olduğunu şünceleriyle de ilginçtir. Yayımladığı sergileyebilmektir. Diriliş dergisi ve sözcülüğünü ettiği
Baudelaire – Garipçiler – İslamcı sel bir dil kullanır; sık sık mecazlara Son derviş 23 Şiir başvurur. Onun içindir ki düşünce yazılarında, kullandığı şiirsel dil yü- O, ömrünü inancına adamış, Âkif gibi, Necip Fazıl, bohem hayatı şiirleştir- zünden, söyledikleri ‘tevil’e yatkındır; Fikret gibi bir tutarlılık simgesidir. diği Baudelaireyen şiirlerden sonra, tıpkı dinsel kitaplardaki anlatım gibi. Ayrıca Şeyh Galip’ten bu yana yetişen Şeyh Abdülhâkim Arvasî ile tanışın- Mevlânâ için o nefis mecazı kullanır- on büyük şairden biridir ki, her dile ca (1934), mistik dünyası allak bullak ken şiirsel bir haz sunmuş olur oku- böylesine yetenekli şair nasip olmaz. olur; Baudelaireyen şiiri ‘dinsel bir ra: omzunda gökleri taşıyan çocuk. içeriğe dönüşür’; şair, daha önce Karakoç, ayrıca donanımlı bir İslam- yazdığı kimi şiirlerini reddeder hatta. Gerçi Karakoç’un anlatımı, istiareli2 cıdır. Ardyetişimi güçlüdür. Diriliş Ha- anlatımı temel edinen, uzun ve kar- raketi’nin, İslam dünyasının önemli Muhafazakâr kesim, Garipçilerin or- maşık, müphemiyet içeren cümle- düşünürleri Mevdudi, el Bennâ, Ferit talığı ‘herc ü merc’ etmelerine tepki lerle düşüncesini çok dolaylı anlatan Vecdi, Reşit Rıza, Muhammed Abduh, gösterse de, ‘modernleşme’ için Ka- Necip Fazıl’ınkinden çok daha güzel- Cemaleddin Afgani, Muhammet İk- rakoç’un onu ‘yasallaştırma’sını bek- dir. bal, Mehmet Âkif, Said-i Nursî, Kara- leyeceklerdir! koç tarafından özümsenmiştir. Necip Fazıl’ın dili, muhatabını aşa- Sezai Karakoç, bir süre sonra ‘ho- ğılama, ötekileştirme konusunda O, bütün Melâmî-Kalenderîler gibi ca’sı Necip Fazıl’ın ‘hece’sini terk edip müthiş bir polemik dilidir. Derviş lüksten, gösterişten, kibirden, ben- serbest nazma döner. Karakoç’un tıynetli olan Sezai Karakoç, düşünce cillikten uzak, erdemli bir insan bu yaklaşımı, bütün İslamcı şiire yön kozasını örerken, kimseyle polemiğe olarak, Diriliş dergisiyle, kitaplarıyla verir. Muhafazakârlık adına serbest girmez, müthiş alçakgönüllüdür. Bu düşüncelerini serdetmiş, kendi kö- nazmı ‘yozlaşma / Batı taklitçiliği’ bakımdan ona çağdaş bir ‘melami’, şesinde, öne çıkmaktan utanır bir diye niteleyen muhafazakârlar, Ka- mala mülke değer vermeyişi nede- halde yaşamıştır. rakoç’un bu ‘yenilik’e kucak açması niyle ‘kalenderi’ de diyebiliriz. sonucu, onu sahiplenirler. Böylece Düşüncelerini açıklarken, konjonk- Karakoç ‘devrimci’ bir görevi yüküm- Karakoç, anlatım konusunda usta- türün rüzgârından etkilenmemiş, lenir. sından el almışsa da, anlatımının inandığını, hiçbir güce dayanmadan, şiirselliği, Necip Fazıl’dan fersah fer- hiçbir güce taviz vermeden dillendir- Omzunda gökleri taşıyan çocuk sah öndedir. Karakoç’un yazılarını miştir. O, bütün Melâmiler gibi ‘ben’i- okurken, sanırsınız ki şair, cezbeye ni (ego) silip yok etmiştir! Sezai Karakoç’un şair kimliği –kendi- uğramış bir şamandır ve trans halin- si her ne kadar bundan şikâyetçiyse deyken sözleri kaleme almıştır. Denilebilir ki o XII. yüzyıldan elimizde de- her zaman düşünür kimliğinin kalan son ‘derviş’tir! önündedir. Düzyazılarında bile şiir-
Kütahya Bu eser, fantastik bir roman Abdülhamid Han Anadolu Lisesi tarzında yazılmıştır. Yazma ev- resi pandemiye denk geldi, bu SİSLİ ŞEHİR nedenle yalıtılmışlık duygunu yan- sıtmam açısından bana faydası bile 24 dokundu denebilir. Ayrıca insanlığın geldiği nokta ile hedeflenen nokta arasındaki uçuruma da dikkat çek- mek istedim. Çalışmanın insan hayatında gerekli ama abartılmış bir eylem olduğu ka- nısına varması için okuyucuyu biraz yönlendirmiş de olabilirim. Çünkü, insan gece gündüz çalışıp sadece eve uyumaya giden bir canlı değildir. Kendine, hobilerine ve ailesine de za- man ayırması sağlıklı birey ve sağlıklı toplum olmanın ön koşuludur. Ne ya- zık ki bunun önemini henüz kavramış değiliz. Roman karakterimiz Ezgi de bu dü- şünceler içinde hayatla mücadele ederken büyük şehrin dezavantaj- larını yeterince yaşamaktadir. Kar- şılaştığı durumların, gerçekliğini sorgulamakta ama kesin bir sonuca ulaşamamaktadır. Bu eserin genel çerçevesi, insanın modern şehirlere hapis olması ve devamında getirdiği kaybolmuşluk duygusuyla baş etmeye çalışmasını konu edinir. Ama bunun bir çaresini en azından şimdilik, bulmuş görün- müyor.
YAŞAMIN ANLAMI Beyza DURSUN 10/E Yaşam Nedir? Sevdikçe dokuruz hayatın neşesini hamurunu sevginle yoğurmak. 25 İki nefes arasında verilen nakış nakış.. Ve böylece hayatı da mücadele mi? Daha fazlası mı sevmeye başlarız. Yaşamdan bir Bakmak mesela, masmavi bir yoksa? nebze olsun keyif almanın mut- gökyüzüne ya da kara bulutlara Peki, bu yaşam dediğimiz şeyin luluğunu kavrarız. Açtığımızda bu bürünmüş kasvetli bir yağmur anlamı ne? sevgi terimini; sevmek, herhangi bir havası da sevilemez mi? Sevdiği işi şeyi veya herhangi bir işi yapmayı yapmalı insan, sevdiğine bakmalı ki Öyle çok düşündüm ki, nedir sevmek. görebilsin. Daha çok öğreniriz zaten yaşamın anlamı diye.. Aslında yaşadıkça, sevmemiz gereken şey- çözülmesi çok da zor olmasa Yazmak mesela.. Şiir, roman ya da leri. Daha iyi anlar insan, neyi sevip gerek. Zaten insan düşündükçe içinden geçenleri bir günlüğe kara- sevmediğini. yaklaşmıyor mu cevabına? Bence lamak. Şarkı söylemek, her sözünü yaşamın anlamı ‘sevmek’. sevginle okumak şarkının. Okumak Sevdikçe bakarız sevdiğimiz insan- Bahsettiğim şey sadece bir erkek demişken, dünyadaki tüm kitapları lara, baktıkça severiz. Soluduğumuz veya bir kadını sevmek değil. Bir okumak istermişçesine sevmek, bir havayı da.. Severek, kıymetini bilerek hayvanı, bir çiçeği.. Ya da bir kalemi kitabı okumayı. Yaptığın bir ekmek almalıyız o nefesi. Sanki, son nefesi- bile olabilir bu. Bir kitabı da sever mizmiş gibi... insan. Sevdikçe güzelleşir hayat.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar Semanur YİĞİT Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Çok eski zamanlarda köyün bi- hikayesi de tam burada başlıyor. Zey- Zaman geçtikçe Zeynep’in hastalığı rinde Zeynep adında çok güzel nep, tam yedi yıl boyunca ailesinden artmıştır. Hastalığın bu kadar iler- bir kız varmış. kimseyi görmemiş. Bazı zamanlarda lemesinden sonra Zeynep’in anne ise evin çatısına çıkarak ve köyüne ve babasının köye çağrılması isten- 16 yaşına geldiğinde köylerine düğü- doğru dönerek bir türkü mırıldan- miştir. Bunun üzerine Zeynep’inanne ne gelen Ali adında bir genç Zeynep’i maya başlamış. Bu özlemden dolayı ve babasını çağırmaya giden Ali altı görmüş ve çok beğenmiş. Bu beğen- da her geçen gün içine dert atmış ve gün sonra anne ve babası ile tekrar me olayından sonra Ali köyüne döner en sonunda dayanılmaz bir hal almış. köyüne döner. ve hemen Zeynep’in köyüne dünürcü Kocasının ise 7. yılda sevgisi gittikçe gönderir. Bunun sonunda da Zeynep azalmaya başlamıştır. Bu nedenle de Annesini ve babasını gören Zeynep, istenir ve Ali’ye verilir. Çok zaman Zeynep’in dertlerine aldırış etmez ol- hasretten söylediği türküyü söyle- geçmeden de düğünleri olur. muş ve buna ek olarak da Zeynep’i meye başlar. Bunun üzerine annesi sürekli hor görmüştür. Zeynep ise de Zeynep’e eşlik eder. Bir süre ailesi Zeynep’in gelin olduğu köy ile ken- tüm bu olanlara dayanamayıp yatak- ile özlem geçiren Zeynep, ne yazıkki di köyü arasında üç günlük mesafe lara düşmüştür. hayatını kaybeder. Ailesinin gelmesi varmış. İşte, yüksek yüksek tepelere için artık çok geçtir. Yüksek Yüksek Tepelere Ev Kurmasınlar 26 Yüksek yüksek tepelere ev kurmasınlar Kardeşlerim yollarımı bilse de gelse Yüksek yüksek tepelere ev kurmasınlar Kardeşlerim yollarımı bilse de gelse Aşrı aşrı memlekete kız vermesinler Uçan da kuşlara malum olsun Aşrı aşrı memlekete kız vermesinler Ben annemi özledim Hem annemi hem babamı Annesinin bir tanesini hor görmesinler Ben köyümü özledim Annesinin bir tanesini hor görmesinler Hem annemi hem babamı Uçan da kuşlara malum olsun Ben köyümü özledim Ben annemi özledim Hem annemi hem babamı Hem annemi hem babamı Ben köyümü özledim Ben köyümü özledim Babamın bir atı olsa binse de gelse Babamın bir atı olsa binse de gelse Annemin yelkeni olsa açsa da gelse Annemin yelkeni olsa açsa da gelse
HAEHDLEFAİNKİZIN: IZ Fotograf: http://www.tpocg.org/ Sadece bir iyi Ahlak; insanların davranışları ve birbirleriyle olan ilişkilerini vardır, bilgi; düzenlemek amacıyla kabul edilmiş kurallar bütünüdür. Ah- ve sadece bir lakı bu şekilde tanımlayabiliyorsak hayatımızı iyileştirmeye kötülük vardır, ahlaksal davranışlarımıza süreklilik katmayla başlayabiliriz. cehalet. Hayatını iyileştirmek her zaman büyük bir atılım yapmakla ilgili değildir. Sürekli üzerinde çalışabileceğin bir şeydir; bu da ahlak- Halime PINAR tır. Çünkü ahlaklı olmak insanı merkeze alan değerler bütünüdür. İnsana değer veren bir sistemi kabul etmemekse bağnazlıktan Felsefe Grubu Öğretmeni başka bir şey değildir. Ahlak felsefesinin amacı ise ahlakı ilkeleri sorgulamak, iyi ya da kötü olarak nitelendirilen insan davranışla- rının temelini ortaya koymaktır. 27 Ünlü Yunan filozofu Sokrates doğruluğundan şüphe duymadığı her düşünceyi, uğruna ölme cesareti göstererek hayata geçir- meye çalışmıştır. Bunu kendine görev bilmiştir. Sokrates’e göre ahlaklılık, gerçekte bir doğru bilgi sorunudur ve bu bilgi uygun bir eğitimle ortaya çıkartılır. Ve insan bu bilgi sa- yesinde ahlaklı kılınabilir. O zaman mantıksal olarak ahlaksızlıkta bir bilgisizlik olacaktır. Bu durumda da hiç kimsenin bilerek ve is- teyerek kötülük yapması söz konusu olamaz. Böylece Sokrates’e göre ahlaksız insan, gerçekten de bilgisiz insandır.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi FSPAORYUNDALARIpor, bireysel ve toplu olarak yapılabilecek, kendine özgü kuralları olan, fiziksel ve zihinsel yetenekleri geliştirmeye yardımcı olan, genellikle rekabete dayalı eğitici ve eğlenceli bir aktivitedir (1). Spor, kişi- nin ruh ve beden sağlığını güvence altına alan, onun topluma uyumunu sağlayan, günlük hayatın ger- ginliğini ortadan kaldıran etkinliklerdir (2). Eğitimin bir parçası olan spor sosyolojik sağlık, huzur ve barış amacıyla insanın bütünlüğü ve öz benliğine katkıda bulunmayı temel almaktadır. Ayrıca spor; bireylerin toplumsal ihtiyaçları arasında olan ait olma, sevilme, tanınma ve kabul edilme isteklerinin Sde karşılanarak toplumsal uyumun sağlanması konusunda önemlidir. Sosyal açıdan doygunluğa ula- şan bireyler de mesleki anlamda eğitilmek, toplumsal hedefleri benimsemek ve sosyal gelişmeye katkıda bulunmak için hazır olmaktadır (3). Ahmet TUNÇ Beden Eğitimi Öğretmeni 28 » Sağlığınızın değerini anlamanıza yardımcı olur. Yaşam kalitenizi arttırmanıza ve geliştirmenize yardımcı olur. » Fiziksel performansınızı geliştirir. Kalp rahatsızlığı riskini azaltır. » Maksimum oksijen kapasitenizi arttırır. Yüksek tansiyon riskini veya ilerlemesini azaltır. » Yüksek tansiyonu olanların, tansiyonu kontrol altında tutmasına yardımcı olur. Kandaki Triglycerid seviyesinin azaltır. » Kandaki iyi kolestrolu (HDL) artırır. Dinlenme kalp atımını düşürür. » Kalp - damar dolaşımını geliştirir. Anaerobik eşiği arttırır, bu da çabuk yorulmayı ve dolayısıyla kanda laktik asit birikiminin erken oluşmasını engeller. » Kalp rezervini artırır. Kalbinizin bir atımda vücuda pompaladığı kan miktarını artırır. » Vücut ısınızı soğutma için, deri yüzeyine gerekli kan akış kabiliyetini artırır. Akciğer kapasitenizi arttırarak, oksijenin akciğerlerden kana geçebilme kabiliyetini arttırır. » Kalp krizi geçirdikten sonra, hayatta kalma şansınızı arttırır. Koronerde kan pıhtılaşma hassasiyetini düşürür. » Kandaki yoğunlaşmayı azaltır Kalbinizin daha verimli pompalama işlevini yapmasını sağlar » Kanınızın kan plazma hacmini genişletir. Orta seviyeli egzersizler sırasında, kalp atım sayısını düşürür. » Anormal nabız atım incinmelerini azaltır. Kaslarınızın kandan oksijen çıkarma kabiliyetini artırır. » Çarpıntı riskini azaltır. Çok çeşitli sebeplere bağlı baş ağrılarından kurtulmanızı sağlar. Hamilelikte karşılaşılan birçok rahatsızlıklardan (ör. kabızlık, belağrısı, mide ekşimesi gibi) kurtulmanızı sağlar. » Sıcaklığa karşı tahammülünüzü artırır. Endişe ve kuruntularınızı azaltır. Streslerden korunmaya ve kurtulmaya yardımcı olur. » Vücudun üst solunum yolları enfeksiyonuna karşı direncini artırır. Şeker hastalığınızın gelişme riskini azaltır. Şeker toleransınızın gelişmesini sağlar. » Prostat kanserinin gelişme riskini azaltır. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olur. Bağırsak kanserinin gelişme riskini azaltır.
» Göğüs kanserinin gelişme riskini azaltır. Eklem 29 rahatsızlıklarından dolayı, eklemlerin bozulma oranını yavaşlatır. Kan şekerinin kontrol altında Kaynaklar tutulması için gerekli insulin miktarının düşürül- 1. Morpa Spor Ansiklopedisi, 1997 mesine yardımcı olur. 2. Şahin M. (2009): Spor ahlakı ve sorunları, 2.basım, Evrensel Basım Yayın, s:39. 3. Beden Eğitimi ve Spor Yoluyla Değerler Eğitimi Füsun Öztürk Kuter & Murat Kuter, 2012 » Yüksek tansiyona bağlı ciddi komplikasyonlara maruz kalma oranını azaltır. Yaralanmalara karşı korunmayı sağlar. Eklemlerdeki kıkırdak doku- nun yoğunluğunu arttırır. » Stresle başa çıkmanıza yardımcı olur. Bağışıklık sisteminizin iyi şekilde çalışmasını geliştirir. Ka- bızlıktan kurtulmanıza yardımcı olur. Depresyo- nun hafifletilmesine ve atlatılmasına yardımcı olur. » Soğuk ortamlara çabuk adapte olma kabiliyeti- nizi artırır. Bel ağrılarının hafiflemesine ve kur- tulmanıza yardımcı olur. Bel ağrılarından doğan sıkıntıların azalmasını sağlar. » İnsuline karşı,doku duyarlılığını artırarak, kan şe- kerinin daha iyi kontrol edilmesine yardımcı olur. Yüksek tansiyonu kontrol için alınan ilaçların, yan etkilerine karşı koymaya yardımcı olur. Eklem esnekliğini korur ve gelişmesine yardımcı olur.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Masumiyetin, Saflığın ve Çocukluğun Rüyası: BEYAZ GEMİ Büşra İPEK SOYOĞUL Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni 30 Beyaz Gemi’de içinde barındırdığı mesaj bakımın- dan edebiyat dünyasında büyük bir yankı uyan- dıran, Aytmatov’un dehasını ustalığını gösteren şaheserdir. Romanda adı hiçbir zaman zikredilmeyen bir ço- cuk vardır. Romanın başkahramanı olan bu çocuk, dedesi ve ninesiyle birlikte teyzesinin kocasının evinde adeta bir sığıntı muamelesi görerek yaşa- maktadır. Çocuğun annesi, onu bırakıp başkasıyla evlenmiş; babası ise, dedesinin ve ninesinin tutu- mu nedeniyle, çocuğunu görmemeye mahkûm edilmiştir. Çocuk ise bir gün babasının gelip kendisi alacağını düşünmekte ve dedesinin kendisine hediye ettiği dürbünle Issık-Göl’de- ki Beyaz Gemi’de çalışan babasını görmeye çalışmaktadır. Bu sırada da çeşitli hayallere dalmakta ve -kendisi bunun farkında olmasa da- yaşadığı sıkıcı dünyadan bir nebze olsun uzaklaşmaya çalışmaktadır. Evde yaşayan herkes, teyzesinin kocası Orozkul tarafından zulüm görmektedir. Karısının hamile kalamamasından dolayı çok sinirli bir yapıya sahip olan Orozkul, aşırı derecede içmekte ve kendisine bir türlü çocuk veremeyen karısına şid- det uygulamaktadır. Parti yönetiminde olması ve yaşadıkları evlerin ona ait
olması nedeniyle, sığıntı hayatı yaşayan, kızın babası ve annesi bu durum 31 karşısında sessiz kalmakta ve hiçbir karşılık verememektedirler. Çocuğun dedesi ise herkesle iyi geçinip, onların yardımına koşan; güler yüzü- nü kimseden esirgemeyen adı gibi mümin bir kişidir. Hatta bu özelliklerden ötürü köylüler ona “Kıvrak” lakabını takmış, “Kıvrak Mümin” şeklinde seslen- mektedirler. Mümin dede, torununa sürekli olarak masallar anlatıp, geçmişle gelecek arasında bağ kurarak, çocuğun kültürünü unutmamasını sağlamak ister. Anne ve baba sevgisini masallarda bulan bir çocuk ruhunun tutun- duğu dalların çok da kuvvetli olmadığına tanıklık ediyoruz eserin geri kalan sayfalarında. Hayali bir kalemle sevgi eksikliğinin yol açtığı tahribatların altı çiziliyor. Bu durum, Aytmatov’un, daha dokuz yaşındayken babasını haksız bir suçlamayla kurşuna dizilerek kaybetmesinin de bir yansımasıdır. Beyaz Gemi, Aytmatov’un çocukluluğunu anlattığı otobiyografik romandır. Çocuğu olmadığı için öfkeli olan Orozkul’un her fırsatta kendisini ve dedesini hırpalamasına da masallar sayesinde katlanabilmektedir. Çocuk, iç dünyasını yine masallar sayesinde ayakta tutmaktadır. Bu masallardan en mühimi de Boynuzlu Maral Ana Efsanesidir. Bu efsaneye göre Maral Ana, bir zamanlar onların soyunu kurtarmış olan bir semboldür. Onun sayesinde hâlâ yaşamak- ta ve kültürlerini devam ettirebilmektedirler. Bir gün çocuk ve dedesi, okuldan eve doğru yolculukları sırasında, ormanda Maral Ana soyundan bir maral (dişi geyik) görürler ve onun kendilerini kurta- racaklarını düşünüp büyük bir sevince kapılırlar. O sıralarda Orozkul’un evinde kalan Orman Kontrol Memurları, Orozkul’dan bu geyikleri avlamasını ve kendilerine güzel bir ziyafet çekmesini ister. Orozkul da yaşadıkları bir olay yüzünden araları bozuk olan kayınpederini, yani ço- cuğun dedesini, Maral Ana soyundan olan bu geyiği vurmaya zorlar. Zaten
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi 32 biçare olan Mümin Dede, aralarının da bozuk oluşundan dolayı yapmazsa evden atılma korkusundan geyiği vurmak zorunda kalır. Ancak bu durum, kurtuluş ümitlerini bu geyiğe bağlayan dede ve çocuk için yıkıcı olur. Dede şuurunu kaybetmiş bir şekilde içmeye ve öldürdüğü maralın etini yemeye başlar. Çocuk ise kendisine ikram edilen eti yiyemez ve kurtuluş ümitlerinin de yok oluşuyla büyük bir umutsuzluğa kapılır. Orozkul’un vücut bulduğu gerçek kişiler kuşkusuz yaşamın her köşesinde mevcuttur. Bu karakterdeki kişilerin, değer verdiğimiz her şeyi kendi çıkarları uğruna tek hamlede yerle bir ettiğini gördüğümüzde, romandaki çocuk gibi, hayalimizle beslediğimiz bir balık olup beyaz gemiye ulaşarak kurtulabileceğimizi düşünmemiz gibi… Son bir çare olarak evinin yakınlarındaki nehre giren çocuk, oradan Issık-Göl’e akmak ve Beyaz Gemi’de çalışan babasına kavuşmak için kendisini soğuk sulara bırakarak nehrin akıntısına dayanamayarak ora- cıkta can verir. Romanın küçük bir çocuğun ölümüyle dramatik bir şekilde bitmesi bazı eleştirmenler tarafından “Kö- tülüğün Kazanması” şeklinde yorumlanmış ve bundan ötürü Aytmatov eleştiri yağmuruna tutulmuştur. Bunun üzerine yazar, “Beyaz Gemi Üzerine Gerekli Açıklamalar” başlıklı bir yazı kaleme almış (sonrasında bu yazı kitabın diğer basımlarının sonuna eklenmiştir) ve “söze başlarken kendimi savunmaktan uzaktan olduğumu belirtmek isterim” diyerek böyle bir amacının olmadığını belirtmiş; “Sanırım bütün mesele, bu eleştirmenlerin bazı şeyleri tam anlayamadıkları ya da ters anladıklarıdır” da diyerek edebiyat eleştirisin- de bulunan yazarların çok sığ davrandığını eklemiştir. Beyaz Gemi, yaşamın bir tenkiti gibidir aslında. Genel geçer ya da kabul görmeyen kavramlar arasın- daki çekişmenin hikâyesidir. Çocuk saflığının, iyiliğin, doğruluğun tayfası olduğu bir gemi… Okuyucuya, kötülük ve çocuk kavramlarının yan yana gelemeyeceği bir dünyayı göstermiş̧ ve altını çizmek istediği her düşünceyi de gerçeklikten uzaklaşmadan, sembollerle aktarmayı başarmıştır. İyilik, kötülüğün ya- nında kaybetmiş̧ gibi görünse de gerçek olan şudur; Doğruluk yolunda kaybedilen her değer aslında kaybedilmiş̧ sayılmaz. Çünkü iyilik, kötülüğün derinliklerinde kaybolmaz, kendini yok eder sadece. Bu da mağlubiyet sayılmaz. Bu durumda kalıp kirlenmek mi, yoksa iyi olan ne varsa yanına alıp dünyadan yok olup gitmek mi yeğlenmelidir bilinmez ama Beyaz Gemi başlı başına ruhunun ve kalbinin derinliklerinde iyilik barındıran bir rotaya sahip.
YAŞAMAK KASIM Yaşamak, Yine bir kasım gecesi.. Havayı, toprağın kokusunu, Bomboş, Bir çiçeği koklamak kadar Kapkaranlık bir sokak ortasında, temiz.. Yürümüyorum bu sefer, Ertesi gün yaşlanacakmış gibi Düşünüyorum sadece, yaşamak, Düşünüyorum her gece, Ya da Olduğum gibiyim yine.. Sanki hiç yaşlanamayacakmışçasına, Bu sefer elimde bir kalem yok. İsteyerek, severek Bir defter de bulamazsın bende. Yaşamak.. Beynimden geçenler, Yaşamak, Ruhuma giderken Yaşamak için değil, Ağzımdan çıkıyor cümleler, Yaşamın anlamını, Yine, sessiz sakin tümceler.. Anlayarak yaşamak.. Yine sensizim, yine yalnız Yok bir değişken. DOLUNAY Yine hüzünlü, yine yorgunum. Yine bir kasım gecesi, Bu bir dolunay şiiri, Her zamanki gibi.. Ay ışığı sanatı.. Piyanonun en güzel notaları.. Beyza DURSUN 33 Gecenin sessizliği.. Yalnız ben varım bu karanlık odada. 10/E Yalnız seni düşünüyorum, Dolunayın altında. Yalnız seni döküyorum kaleme.. Ay ışığından başka ışık olmayan, Defterimin sayfalarına.. Bu bir gece şiiri.. Karanlığın sessizliği.. Sözlerimin en güzel yeri. En masum, En saf hali.. Duyguların en derini.. En temizi.. Ritmin ise, en hüzünlü yeri..
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi MUCİZE KURTULUŞ 34 Melike Müşerref DERE Artık kimse hastalıktan ölmeye- kat sonrasında daha kötü oluyordu. cek acı çekmeyecek. ATR başa- Nice benzer bazı etkileri vardı ve bu 11/E rılı ve güvenli bir şekilde bütün çok kötü. Onun gibi insanları tama- testlerden geçmiştir. Sadece hasta- men delirtmiyordu fakat başka bir Son dakika haberleri………….. lığınızı iyileştirmiyor ayrıca karnınızı şey yapıyordu. Tamamen sustur- Amerika; mültecileri tedavi doyuruyor ve sizi mutlu hissettiriyor muyor ama daha sessiz ve bu ilaca ediyor, karınlarını doyuru- ATR. Bunu yeni devrin başlangıcı ola- bağımlı hale geliyorlar, ilacı veren yor! rak tüm ülkelere bedava dağıtacağız. kişiye de bir sadakat duymaya baş- Ne değişti de bu kadar hoş- Bu bizim barıştan yana olduğumuzu lıyorlardı ayrıca psikolojileri yavaş görülü oldurlar? göstermek için küçük bir hediyemiz yavaş bozuluyor ve bu yüzden ruh- Tüm dünya şokta… Amerika olsun… suz bir insan haline geliyorlardı. başkanı Jason Klartnit’e -Hey Nastya bu konuda ne düşünü- -Aman Tanrım Mikey bunları görmen bağlanıyoruz… yorsun? bana pek mantıklı gelmedi. lazım. Sevgili halkım, değerli baş- -Sana belki mantıklı gelmedi ama -Bu da ne böyle daha önce hiç böyle kanlar ve tüm dünya. Bugün herkes bunu çok sevdi. bir şey görmemiştim. burada yeni bir devrin baş- - Peki sen ne düşünüyorsun? -Evet bende öyle bence ATR’yi ilk kul- ladığını duyurmak benim -Bence görünenden çok farklı çok lanmaya başlayanlardan birini bulup için bir gurur. Amerikalı tutarsız yönü var baksana talimat- kan örneği alalım ve inceleyelim an- bilim insanlarımızın geliştir- larda sadece faydalarını yazmışlar; cak öyle anlayabiliriz. diği hap her şeyi iyileştiri- “Boğaz ağrısını kese, mide bulantı- -Benim bir mülteci arkadaşım kul- yor her şeyi! sına iyi gelir, kanseri iyileştirir, tok lanmaya başlamıştı onu çağırıyo- tutar, vücudun seretonin hormonu rum. salgılamasını sağlar…vb” peki ya yan Sona ATR’yi 2 haftadır kullanıyordu etkileri? Hiç mi yan etkisi olmaz? sanki farklı hissediyordu anlatama- Çok saçma normal biri belki inana- yacağı kadar tuhaf bir histi. Hasta- bilir ama benim bir bilim insanı ola- lıkları iyileşmişti ama kullandukça rak inanmam imkansız. daha mutsuz ve daha sessiz biri -Haklısın bence laboratuvara gidip olmuştu. Mikey’in teklifini hemen araştırmalıyız. kabul etti. Düşünceleri gerçekten de doğruydu -Geldiğin için teşekkürler Sona. Bi- çok kötü etkileri vardı. Başta sade- zim için ne kadar önemli olduğunu ce iyileştiriyor gibi görünüyordu fa- anlatamam. Öncelikle Nastya sen-
den kan örneği alacak o sırada ne nu da kendimize çektik fakat buna -Ben Tyler başkan size bunu vermem 35 zamandır kullandığını ve nasıl his- rağmen Michale Chainton pek biz- için gönderdi. settiğini bize anlatır mısın? den yana değil. -O da kim? Aleyhimize bir haber yaptı -Ben bunu kullanmak istemiyorum. -2 haftadır kullanıyorum aslında bü- mı? tün hastalıklarım iyileşti ama… Ken- -Hayır başkanım ama ATR kullanma- -Biliyorum bu konuda bazı şüphele- dimi başta daha mutlu hissetmeme ya karşı olduğu düşünülüyor. rin var ben bu şüpheleri gidermek rağmen artık gittikçe daha da mut- -O zaman bir şekilde kullanmasını için buradayım, öncelikle bir tane suz oluyorum ve ilginç bir şekilde sağla. kullanıp size kanıtlayacağım. bazı arkadaşlarım öldü. Yetkililer ve Tyler başkanın emri üzerine yanına medya bunları örtbas ediyor, yaş- 1 paket ATR almıştı. İçinden birini Paketten kendisi için ayarladığı hapı lılardı diyorlar fakat en büyüğü 35 kendisi için özel koymuştu aslında çıkarır ve yutar. yaşındaydı yaşlı değiller ki! Bence ATR değil normal bir ağrı kesiciydi ATR’nin içinde kötü bir şey var… tabii ki muhabir bunu bilmeyecekti. -Bakın gördünüz mü? Ben de kullan- O sırada laboratuvarda Mikey ve dım siz de kullanabilirsiniz. -Mikey Nastya ANTI-ATR’yi hazırlamayı bi- tirmişlerdi. Michale biraz şüphelenir ama yine -Evet ne oldu Nastya? -Al bakalım Sona. Son kez soruyorum de kullanır. emin misin? -Ne olduğunu tam çözemediğim bir -Evet eminim. -Çok güzel bayan Michale en az 3 virüs var tuhaf olan şu ki bağımlılık -Eğer 3 saat için de işe yaramazsa saat için de etkisini gösterir. İyi gün- yapıyor ve eğer düzenli kullanılmaz- tekrar ANTI-ATR yapmayı deniyece- ler. sa ölüme sebep oluyor ancak bence ğiz. ANTI-ATR yapabilirim. Sona sen ATR’yi Başlarda işe yaramış gibiydi an- -İyi günler. düzenli kullan ben ANTI-ATR’yi yapın- cak 2,5 saat geçtikten sonra baş ca istersen ilk sen kullanabilrsin fa- dönmesi ve göğsünde dayanılmaz 6 saat geçmesine rağmen Michale kat daha önce denenmediği için yan bir acı çekmeye başladı bu yüzden hiçbir değişiklik hissetmiyordu oysa etkileri olabilir, bunu kabul ediyor ATR’yi tekrar kullandı ki kullananlarda böyle olmamıştı. musun? -Bayan Michale nasılsınız? -İyiyim fakat… Siz kimsiniz? Mikey ve Nastya hayal kırıklığına -Evet insanları kurtarmama yardımcı uğramıştı, nasıl işe yaramamıştı? olacaksa tabii ki. Yine de insanların ATR’yi kullanma- sını engellemek zorundalardı. O sırada başkanlık binasında -Sona arkadaşlarını bu akşam saat -Başkan Jason, söylediğiniz gibi Dün- 19.00 da meydanda toplar mısın? ya’nın %80 i all trouble remedy (ATR) kullanmaya başladı, medyanın çoğu- -Aklından ne geçiyor Nastya? -Eğer bir şeklide ilgi toplarsak büyük bir ihtimal olmasa da insanların kul-
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi 36 lanmasına engel olabiliriz. getirip faydalanmak istiyorlar! -Neredeyse bitti, sadece şunları aldı. -Tamam o halde ben hemen gidip PAAAAT!!! PAAAAAAT!!!1! PAAAAAAT hazırlıkları yapayım. O BİR DİKTATÖR VE SİZİ KUKLASI !!!!!!! -Olur, haaa evet unutmadan 1 bidon YAPMAK İSTİYOR! Kukla olmayın! -Bu da kim? benzin ve çakmak da alır mısın? -Mikey! Polisler gelmiş. -Tamam ama neden? Biz bilim insanıyız ve sizikurtarmak -Çabuk şunları poşete koyun arka -Orasını bana bırak için ANTI-ATR üzerinde çalışıyoruz. da bir gizli çıkış var .Nastya sen de Michale meydanda olacak bu gös- Bittiğinde özgür olacaksınız hepiniz. onlarla git sana hala ihtiyaçları var. teriden haberdar olmuştu, mutlaka -Ama Mikey sen… gitmeliydi. Michale kalabalığın arasından zar -Ben onları oyalarım. Saat 18.55 olmuştu vakit gelmişti zor çıkarak Nastya’nın peşinden ko- Sona, Nastya ve Michale poşetleri artık, Nastya ve Mikey sahneye çık- şar. alıp çıktıkları sırada iki el ateş sesi tılar. Bildiğiniz gibi bugün burada duyarlar. Biri feryat eder. ATR’nin neden kullanılmaması ge- -Bir dakika bekler misin? -Hayır Mikey, Tanrım lütfen o olma- rektiğini ve bunun nedenini anla- sın! tacağız. Mikey benzini ve çakmağı -Tabii -Gel artık Nastya! Gitmek zorundayız. verir misin? Meydana gelir ve ANTI-ATR’yi dağı- Nastya benzinin çoğunu üzerine dö- -Ben Michale Chainton, muhabirim. tırlar. ker ve çakmağı eline alır. Herkes iti- -Bunu Mikey e borçluyuz, kendisini raz eder ve durup elinde çakmakla -Bende Nastya Willson, bilim insanı- sizin için feda etti. konuşmaya başlar . yım bu yanımdaki de Mikey Schar- Mırıltılar yükseldi, yanında ünlü mu- -İşte ATR’yi kullanmak aynı bunun lett o da bilim insanı. habir de vardı. Yalan söylüyor ola- gibi! Benzini üstünüze döküp kendi- mazlardı. Kalabalıktan birisi Mikey nizi yakmak istemiyorsanız, kullan- -Memnun oldum. Ben ATR’ye bağışık- için intikam! İntikam alalım onları mayı bırakın çünkü kullanmak bunu lıyım Nastya. Başkan ATR kullanmam yenebiliriz diye bağırmaya başlar ve yapmaktan bile çok zarar veriyor! için birisini gönderdi fakat olumlu diğerleri de ona katılır. Zamanla kullananlardaki değişimi yada olumsuz hiçbir şey olmadı belki -O halde herkes silahlanıp bir saat fark etmişsinizdir zaten. yardımcı olabilirim. içinde buraya gelsin. Doğruydu fakat başka seçenekleri O sırada başkana haber gider. olmadığını düşünüyorlardı. -Gerçekten de çok işe yarıyacak -Efendim kaçmışlar yakalayamadık -Ben bu yüzden burdayım sizi kur- çünkü ilk denememiz ne yazık ki ba- onları. tarmak için. Onlar sizi yönetmek is- şarısız oldu. Hemen laboratuvara gi- tiyorlar, sizi kendilerine bağımlı hale delim Mikey senden kan örneği alsın. Artık tekrar bir umut vardı insanları kurtarabilirlerdi. O sıra da başkan bu gösteriden haberdar olmuştu ve adamlarını onları bulmaları için gönderdi. Buna engel olmalıydı yok- sa bütün planları boşa çıkacaktı. Çalışmalara başlamışlardı acele et- melilerdi çünkü 2 gün olmuştu.
-Nasıl bu kadar beceriksiz olabilirsi- -Nastya çabuk ol da arkada kaçmak- “Yalvarmalar eşliğinde 37 niz, çabuk bulun onları. ta olan bilim insanlarını yakalayalım. başkan ve bilim adamları Herkes meydanda hazır bir şekilde Onlara yetişip silah doğrulturlar. asılmıştı sadece altların- bekliyordu. -Kıpırdamayın yoksa vururum! daki sehpaları çekmek -Eğer herkes hazırsa gidelim hem -Efendim lütfen biz bir şey yapmadık kalmıştı, halk onları yuha- Mikey’in hem de sizin intikamınızı ki başkan bizi zorladı. lıyordu. Artık pişmanlardı alalım. -Sus ve şuraya geç! ama yine de sebebini tam Sarayda bir gürültü kopmuştu on- 20 polisi, başkanı ve 6 kişilik bilim anlayamadıkları bir öfke lar daha ne olduğunu anlayamadan insanı grubunu yakalayıp bağladılar. kaplamıştı içlerini. Ölmek kapı zorla açılmış ve yüzlerce silahlı Mikey konuşmaya başladı. istemiyorlardı ama işkence insan içeri girmişti. -Söyle bakalım çok sevgili başkan, görmektense ölmeyi tercih -Karşı koymaya çalışmayın bize bunu neden böyle bir şey yaptın? ederlerdi. Cellatlar gelmişti yapanları istiyoruz sadece. Eğer on- -Ben her şeyi halkımın iyiliği için yap- birbiri ardına sıralanmış ları teslim ederseniz size bir şey yap- tım. Benim suçum yok. Ben yan etki- polislerin başlarını birer bi- mayacağız. lerini bilmiyordum. rer gövdelerinden ayırdılar, -Başkanı korumak kendi canımızdan -YALAN SÖYLÜYOR! O istedi böyle halk çoşkuyla bağırdı ceza- önemlidir! Uzak durun! yapmamızı bize çok para vereceğin- larını çekiyorlardı sonunda. Polisler insanlara ateş açmışlardı -ARTUR! Anlatmasana! Etrafı kan kokusu kapladı. halk da onlara karşılık verdi ortalık -Artık çok geç anlatmazsak biz suçlu Kanın o metalimsi kokusu kan gölüne dönmüştü. Sayı çoğun- olacağız. burunlarını doldurmuştu ve luğu halktaydı ve polislerin çoğu ça- -Bence yeterince dinledik Mikey o zaman geldi altlarındaki tışma da ölmüştü. Halktan sesler yükselir. sehpalar çekildi. İpin ucun- O sırada Mikey başkanın odasına -İDAM. da sallanan can çekişmekte dalıp esir alır. Koridora başkanın İdam istiyoruz onlar bizi kullanmak olan ve birazdan ölecek başına silah dayamış birisi çıkınca istediler tekrar aynı şeyi yapmaya- olan insanlar…İp onların herkes şok olur ve o kişinin öldü- caklarını nerden bileceğiz! elindeydi gerçek kuklalar ğünü sandıkları Mikey olması onları -Kesinlikle katılıyorum. onlar olmuşlardı…” iyice şaşkına çevirir. Mikey aniden bağırır. -DURUN! Yoksa başkan ölür indirin silahları. Polisin silahlarını toplayın. -Aman Tanrım bu Mikey şükürler ol- sun ki yaşıyor.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi KÜTAHYA’NIN İKLİMİNE YÜZEY ŞEKİLLERİ VE KONUM ÖZELLİKLERİNİN ETKİSİ Beyza AKSOY Coğrafya Öğretmeni 38 Soğuğuyla meşhur ilimiz Kütah- sahip bir görüntü sergiler. Bilinenin sağlamıştır. Özellikle Marmara sını- ya. Ege Bölgesi sınırları içeri- aksine Kütahya iklimi tam bir karasal rına yakın olan kısımlarda Karadeniz sinde yer alan Kütahya ilimiz karakter göstermez. Karasal iklimler Formasyonuna ait olan bitki türleriy- ormanları bakımından İç Anadolu kuraklıkla ön plana çıkar. Kütahya le karşılaşırız. bozkırlarına benzemeyen fakat iklim ilinin yağış özelliklerine baktığımızda Yağışlar dağlık bölgelerde artarken olarak da Ege ılıklığına sahip olma- kurak bir iklim profili görmeyiz. (or- vadilere doğru azalma gösterir. Ya- yan bir bölge. talama 600-1100 mm yağış) ğışın farklı dağılışı üzerinde en büyük Kütahya ve çevresinin iklimi Ege, Kendine has iklim özelliklerine sa- rolü yükselti oynar. Bölgenin en ya- Marmara ve İç Anadolu Bölgeleri hip olan şehirde batı ilçeler daha ğışlı kısımları, Kütahya’nın güneyin- arasında bir geçiş tipidir. Diğer bir çok batıdan gelen deniz etkisiyle de uzanan Gümüşdağı, Yellice Dağı ifadeyle iklim bakımından her üç beraber daha ılıman bir profil çizer. kuzeyde Yeşildağ ve batıda Türkmen bölgenin de özelliklerini taşır. Sıcak- Kış aylarında doğudan gelen soğuk Dağı ‘dır. Dağlık kısımlardan eteklere lık şartları daha çok İç Anadolu’yu hava kütlelerini kapatacak bir dağ doğru yağış azalır. Yellice ve Gümüş- andırmakla beraber, İç Anadolu kütlesinin olmaması kış aylarının di- dağı’nın güney eteklerinde yağıştaki Bölgesi’nde hâkim olan step iklimi- ğer Ege illerine nazaran daha soğuk azalma, kuzey eteğe nispetle daha nin dışında kalır ve Ege ile Marmara geçmesine sebep olmuştur. Yağışın fazladır. Bölgenin en az yağış alan Bölgesi gibi, kurak iklimlerle nemli İç Anadolu’ya göre fazla olması gür yerleri olarak, alçak yaylalar kesi- iklimler arasındaki geçiş iklimine orman bitki örtüsünün oluşmasını miyle ovalık sahaları dikkati çeker.
TOPLUM ve DÜZEN 39 Sude DEMİRCAN 11/B Daha önce hiç hayalinizdeki ideal toplum düzeni nasıl olmalı diye düşündü- nüz mü? Büyük ihtimal bu soruya daha önce gerçekten oturup ciddi bir şekilde kafa yoran çok bir kimse yoktur. Bahsettiğim şey ortalıktan duyduğunuz bilgilerle yaptığınız yorum, kafanızda tasarladığınız bir toplum değil gerçekten özgün ve sizin kafanızdaki hayaliniz. Ön- celikle size bazı kavramları açıklamalıyım. Toplum; tarihsel gelişme içinde, aynı toprak parçası üzerinde birlikte yaşayan ve ortak bir uygarlığı olan, yaşamlarını sürdürmek, birçok temel çıkarlarını gerçekleştirmek için işbirliği yapan insanların tümüne denir. Düzen; ise belli yasa, kural, ilke ya da yönteme göre oluşturulmuş, kurulmuş olan durumdur. “Değiştirilemeyen bir düzen kötü bir düzendir” der Publilius Syrus ama ben bu toplumu, bu düzeni herkesin düşüncesi dikkate alınarak ortak bir fikir çıkartılabilir diye düşünüyorum. Bu toplumu ha- yalimizdeki gibi bir düzen içerisine koymak istiyorsak herkesin üzerine düşen bazı görevleri bilmesi gerekir. Ben bir toplumun daha güzel yaşanılabilir bir toplum olmasını istiyorum. Burada tabii ki güzellik görecelidir. Benim burada güzelden kastım; eşitlik ve adalet, yerli kurallar, insanların kalbindeki merha- met, yardımseverlik ve daha iyi bir eğitim. Toplum önemli bir konudur. Eşit olan her şey adil değildir veya eşit olmayan her şey adaletsiz değildir. Size bunu en bilindik örnekle açıklamak isterim. Bir tribün düşünün bütün koltuklar eşit ve üç tane çocuk var bir çocuk boyu kısa olduğu için manzarayı göremiyor diğer çocuk orta boylu bir diğer çocuk da uzun boylu bütün manzarayı görebiliyor. Sizce burada koltukları değiştirmeyip eşitlik mi yapmalıyız? Yoksa görüş hizasını önemseyerek hepsinin de manzarayı görebilmesini mi sağlarız? Bence en bariz seçenek ikincisi çünkü mutlak mutluluk anca öyle gelir. Otoma- tik olarak toplumda düzene girer. “Herkes dünyanın düzene girmesini ister; fakat gayreti başkasından bekler.” Bizde daha fazla beklememek için bir an önce küçükte olsa elimizden geldiğince bir şeyler yapmalıyız. Herkes çöpünü çöpe atarsa büyük bir çevre kirliliğinden korunmuş oluruz. Nasıl olsa birlikten kuvvet doğar.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi HEMSBALL NEDİR? Mehmet Ali SARIKAYA Beden Eğitim Öğretmeni Hemsball, her yaştan insanın oy- TÜRKÇE İNGİLİZCE nayabileceği zevkli ve eğlenceli H Hareket Hand (El) yeni bir spor dalıdır.Kapalı ve E Enerji Energy (Enerji) açık alanlarda rahatlıkla oynanabilir. M Matematik Move (Hareket-Hamle) Hemsball oynarken, topu tutabilmek S Sistem Stability (Denge, İstikrar ve servis atabilmek için mükemmel BALL Top el-göz-ayak koordinasyonuna, yük- Top sek odaklanma ve konsantrasyona, 40 sahip olmak gerekir. Yeni Sporun Top oyuna kura atışı yapılarak başlanır kurayı kaybeden oyuncu servis atışını ismi aşağıda belirtildiği gibi oyun es- yapar. Servisi atan oyuncu topu çemberin içine atarak rakip alana gönderir. nasında ortaya konan performansın Sayı sistemi, topun çember içine değmesi, dışarı gitmesi veya bir oyuncunun baş harflerinin birleşmesi sonucun- hata yapmasına kadar devam eder.Sayı kazanan oyuncu servis atma hakkı da doğmuştur. kazanır. HEMSBALL Sporu, Murat ALTINAY’ın OYUNA NASIL BAŞLANIR ? 2011 yılı içerisinde düşünce olarak ortaya konarak yapılan AR-GE çalış- Oyunculara karşılıklı ısınmaları için 5 dakikalık bir süre tanınır, süre bitiminde maları ile son halini almıştır. Yerli ve kura atışı ile oyun başlar. Her oyuncu kendine ait alanın içine girer. Hangi milli sporumuzdur. oyuncunun ilk olarak başlangıç atışı (servis) kullanacağı kura atışı ile belirle- nir kurayı kaybeden oyuncu servis atışı ile oyuna başlar. Oyunun amacı, Hemsball topunu yer- de bulunan Hemsball hedef tahtası SETLER üzerindeki Hemsball çemberinin içi- ne, çembere çarptırtmadan gönde- Kazanılmış 3 set üzerinden oynanır. Setler 12 sayı üzerinden oynanır. Küçükler rerek rakip oyuncu ve ‘’oyuncuların” kategorisinde ise kazanılmış 2 set üzerinden oynanır. Sayı kazanan başlangıç alanına yere değmesini sağlamak atışı (servis) atma hakkına sahip olur. Sayılar 11-11 olursa set 13’e uzar ve 2 ve rakip oyuncu ‘’oyuncuların” aynı fark olana kadar devam eder. Her setten sonra yer değiştirilir. amaca ulaşmasını önlemektir. Oyun ve ‘’oyuncuların” rakip alana gönde- rirken topu ayak bastıkları tablalar dahil her türlü tutma hakları vardır.
SAYI Top mutlaka çember içerisine değip sektikten sonra oyuncuların önünde bulunan 4 cm.’lik alan çizgisini ve 4×35 cm. şeriti geçmek zorundadır. Oyuncu alan çizgisini ve şeriti geçen topu, rakip oyuncu ikinci bir defa yere düşürmeden ve ayak bastığı alanından ayaklarını yer ile temas ettirmeden topu tutacaktır. (Oyuncu tek ayak tablada, tek ayak havada alanından çıkmadan topu tutabilir) tutamadığı takdirde bir sayı kaybeder. Top çember içerisine değmez ise atan oyuncu bir sayı kaybeder. Top orta zeminde bulunan çemberin herhangi bir yerine çarpar ise atan oyuncu bir sayı kaybeder. Oyuncu topu hızlı bir şekilde çemberin içine atıp karşı oyuncunun elleri havaya kalkmış pozisyonda topu yakala- yamıyorsa atış geçersizdir aynı şekilde bir sayı kaybeder. Top çember içerisine değdikten sonra 4 cm.’ lik alan çizgisine ve 4×35 cm.’ lik şeridin önüne veya şeride (çizgiye) değer ise atan oyuncu bir sayı kaybeder. Top çember içerisine değdikten sonra 4 cm.’ lik alan çizgisine ve 4×35 cm.’ lik şeridin önüne veya şeride (çizgiye) değer ise atan oyuncu bir sayı kaybeder. Topa ayak ile vurmak kural ihlalidir vuran oyuncu rakibine 1 sayı kazandırır. (Sadece topu kendine doğru atmak şartı ile ayak ile oynanabilir) Oyuncular topu karşılarken elleri yer ile teması halinde rakip oyuncu 1 sayı kazanır.v OYUN ALANI VE ÖLÇÜLERİ 41 Oyun alanı, 4.15 m. x 2.10 m. ölçülerinde olan dikdörtgen, serbest, düz, pürüzsüz ve sert bir zeminden oluşmaktadır. Alan, Hemsball sahası sınırlarına her yönden en az 2 m. uzakta olacak şekilde tesis edilmelidir. HEMSBALL TOPUNUN ÖZELLİKLERİ Standart Hemsball topu 55 mm. (5.5 cm) çaplı dolu kauçuk top, ağırlık 95 gr +, – 5, Hemsball karakteristik özellikli dışarıya ka- bartmalıdır, iki eşit tarafta kabartma H harfi bulunmaktadır. Resmi topunun rengi turun- cudur. HEMSBALL ÇEMBERİNİN ÖZELLİKLERİ Çap 30 cm., genişlik 18 mm. yükseklik 20 mm.’dir. Çemberde renk turkuazdır. (Gerek duyulursa tüm renkler kullanılabilir.) Hems- ball çemberi tek parça olarak, dört eşit ta- rafında Hemsball karakteristik özellikli dışa- rıya kabartmalıdır. HEMSBALL HEDEF TAHTASI Ölçüler, 34,5 x 34,5 cm. ölçülerinde bir kare- dir. Hemsball hedef tahtası, iki eşit tarafında Hemsball karakteristik özellikli içeriye doğru oyuktur. Hedef noktası kırmızı renkte 10 x 10 cm. ölçülerinde Hemsball etiketidir.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi TARİH ve RENKLER Fadik GENÇKAL AVKAN İnsan topluluklarının yaşamış oldukları her türlü olayı yer za- Tarih Öğretmeni man ve belgelere dayanarak sebep sonuç ilişkisi içinde an- latan bir bilim olan tarih hayatın içinde hayatı anlamlandıran 42 bir bilimdir.İnsan da algılama ile ilgili bir olgu olan renkler ise yine tarih ilmi gibi hayatın tam içindedir. 600 yılı aşkın bir süre tüm dünyaya hükm etmiş olan Osmanlı devleti tarih bilimini ve renkleri yine o kadim kültüründe birleştirmiş kullanmış ve biz torunlarına miras olarak bırakmıştır.Bu konuya o kadar cok önem vermişlerdir ki Vakainüstler kayıtlar tutmuşlar ve bu kayıtlar günümüze kadar ulaşmıştır,- fakat burada üzücü olan bu kayıtla- rın 1700 lü yıllarda sarayda görevli olan Leydi Mary Wattley tarafından ingiltereye götürülmesidir Daha sonraki dönemlerde bilgiler ülke- mize geri döndürülmüştür. Osmanlı da gücün otoritenin ba- ğımsızlığın rengi olan kırmızı özel- likle Sultanların kaftanlarında,kıya- fetlerinde Divan-u Hümayunda, Tahtı Hümayunda kullanılmıştır.Askeri alan- da yeniçerilerin kıyafetleri, mehteran takımında kullanılmıştır Sosyal Hayatta enerji rengi kabul edilen kırmızı hareket rengi olarak kullanılmıştır. Yavuz Sultan Selim Hanın seferdeki otağının rengi de yine kırmızıdır. Saflığın,masumiyetin ve yeni başlangıçların rengi olan be- yaz Osmanlı sosyal hayatında yeni feth edilen yerlerde Topkapı sarayında Haremi Humayunda kadın sultanların kıyafetlerinde yine osmanlı eğitim hayatında Çok fazla kullanılmıştır. İslam dininin de rengi olan beyaz tüm Osmanlı bürokrasi dev- let adamlarının sarıklarının rengidir. Ölümün yeni başlangıç olarak kabul edildiği tasavvuf hayatında tüm dervişlerde ve
sufilerde beyaz renkli kıyafetler giymişlerdir. 43 Duyguların gizlenmesi güvenlik ve acığı korumak aynı zamana da otorite ve zenginliğin rengi olan siyah Osmanlı sarayında sadra- zam kıyafetlerinde,reisülküttapların kıyafetlerinde Arz divanında kullnılan bir renktir. Konfor ve huzur rengi olan ve mavinin bir tonu olan Türk rengi olarak kabul edilen turkuvaz ise özellikle Osmanlı sanatının ana rengi olarak kullanılmıştır. Osmanlı dini mimarisinde kültür mimariyesin- de maviyi ana renk olarak kullanmıştır. Os- manlı kadınlarının da çok fazla teşkil ettiği mavi renk su ve gökyüzü ile ilişkilendiril- miş. Allah’ın rahmeti olan bu iki nimetin sembolü olarakta kabul edilmiştir. İnsanlarda duyguyu oluşturan dikkat çekme ve bilginin rengi olarakta kabul edilen sarı, Osmanlı medrese eğitimin- de Enderunda ve ulaşımda kullanılmış- tır. Eğitimde özellikle şehzade eğitimin- de kullanılmıştır sarı renk Yaşamın rengi olarak kabul edilen yeşil renk, denge güvenlik istikrar ve şifanın da sembolü olmuştur. Osmanlıda Şifahanelerde vakıf yapılarında ve tabiki şehirlerin imarında oldukca fazla kullanılmıştır. Bu büyük devletin kadim kültür deryasına daldığım anlardan birinde ulaştığım ecdadın renklerle ilgili an- lamlandırmalarını bu bilgi ,mücevherini kalemim yazdığınca paylaşmaya çalıştım. Dijitalleşen bu yüzyılda kacırdığımız ufak bir atrıntı renklerin dili. Biz torunlara düşen en büyük pay ise bu kadim kültüre değerlere sahip çıkmak korumak kollamak ve geliştirmektir. Çocuklarımıza devr edeceğimiz bu güzellikleri anlatmaya çalıştım faydalı olması duasıyla
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi EMERCBGUREİ İSNTİKLAMiKET: Şeyma OKUTAN Rehber Öğretmen 44 Hepimiz doğumdan ölüme kadar olan süreçte bir gelişim döne- mi içerisindeyiz. Her gelişim döneminin bizim için belirlediği gö- revler var. Örneğin; 0-2 yaş arasında- ki bir bireyin gelişim görevi yürümek, konuşmak, çevresini tanımaya baş- lamak, çeşitli refleksleri geliştirmek vb. Gelişim dönemlerinin belirlediği süreçte görevleri yerine getiremez- sek bunlar ileride bizim için sorun olarak ortaya çıkabiliyor. 0-2 yaşın- daki bir bireyin annesiyle yeterince bağ kuramamasından dolayı genç yetişkinlik döneminde bireyde bağ- lanma sorunu ortaya çıkabilir. Bu yüzden gelişim dönemlerindeki gö- revler her birey için önemlidir. Herkes tarafından en çok bilinen gelişim dönemi ‘Ergenlik Dönemi’dir. Yunancada ‘ergenis’ denen ve anlamı bekar olan kelime bizim dilimize ‘er- gen’ olarak geçmiştir. Ergenlik döne- mi üç aşamada karşımıza çıkar.
Erken ergenlik; 12-14 yaş arasını kapsar. Bu dönemde bireylerin vücudunda değişimler meydana gelir. Çok hızlı boy uzamaları ve vücutta orantısız büyümeler meydana gelir. Soyut düşünmenin kazanıldığı evredir ve birey duygusal dalgalanmalar yaşamaya baş- lar. Orta ergenlik; 15-18 yaş arasını kapsar. Enerji ve besin ihtiyacının en üst noktaya çıktığı evredir. Soyut düşünce becerilerinin arttığı fakat dürtülerindeki yoğunlaşma sebebiyle birey bu evrede sorunlarla başa çıkmaya çalışır. Her bireyin yaşadığı sorunlar sosyal çevresine göre farklılık gösterir. Geç Ergenlik; 18-20’li yaşların ortasını kapsar. Bireyin psikolojik olgunluğu kazanıp, top- lum içinde erişkin rollerini almaya hazır hale gelmesi ile sonlanır. Ergenliğin başından beri yaşanan duyguların, geliştirilen becerilerin, kurulan sosyal ilişkilerin harmanlana- rak birleştirildiği ve sonucunda kimlik duygusunun geliştirildiği dönemdir. Ergenlik Döneminde Bireyde Görülebilecek Davranışlar 45 Ani Duygu Değişimleri; Birey bir gün çok mutlu ve enerjik hissederken ertesi gün mutsuz ve depresif olabilir. Bu duygular anlık olarak bile değişebilir. Duyguları Uç Noktalarda Yaşama; Birey mutluysa bunu davranışlarıyla, ses tonuyla, mimikleriyle aşırı şekilde ifade edebilir. Bu durum tüm duygular için geçerlidir. Hayal Kurma; Birey diğer dönemlere nazaran daha yoğun hayal kurar. Hayaller genel- de geleceğe yönelik ve karşı cinsle ilgilidir. Yalnız Kalma İsteği; Birey kendisiyle baş başa kalma ihtiyacı hissedebilir. Sık sık oda- sının kapısını kapatıp kendi içine çekilebilir. Yaşadığı olayları gözden geçirmek için ge- nelde bu davranışı yapar. Karşı Cinse İlgi; Bu dönemde en sık görülen davranıştır. Kişi kendi kimliğini tanıma aşamasındayken aynı zamanda karşı cinsi de merak eder. Karşı cinsi tanımak için daha çok vakit geçirmek isteyebilir. Arkadaş Etkisi; Birey için bu dönemde arkadaşlar ailelerinden daha ön plandadır. Sos- yal olarak bir arkadaş grubuna girme ihtiyacını hisseder. Onlar gibi davranmaya ve onların dediğini yapmaya başlar. Takdir Edilme İhtiyacı; Birey bu dönemde fark edilmek ve beğenilmek ister. Ailede bu ihtiyacını karşılayamayan birey arkadaş gruplarında bu ihtiyacını giderebilir. Aileye Karşı Tutum; Birey için aile bu dönemde arka plandadır. Özellikle arkadaşlarıyla ters düşen bir aileye karşı cephe alabilir. Geçici bir süreçtir. Bu dönemde yaşanabilecek bu gibi davranışlar normaldir. Kişi kendini tanıma aşamasındadır ve aslında kendisiyle bir savaş vermektedir. Ben kimim? sorusu altında deneyimler yaşayarak kendini bulma- ya çalışır. Bu dönemin sağlıklı bir şekilde atlatılması kişinin ilerideki gelişim dönemleri için oldukça önemlidir. Her gelişim dönemi birbirine bir alt yapı hazırlar ve sürecidevam ettirir. Aile ve bireyin iş birliğiyle bu süreç başarılı bir şekilde devam edebilir.
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi SUYUN SIRA DIŞI DAVRANIŞI Emel Zeliha ÇAĞLAR Vazgeçilmez yaşam kaynağımız olan su,çok farklı özelliklere sahip kim- yasal bir bileşktir. Fizik Öğretmeni Maddeler genel olarak, sıcaklığı artıkça genleşir.Molekkülleri birbirin- den uzaklaşan bu maddelerin yoğunluğu azalır. Fakat bu kurala uymayan 46 bazı maddeler vardır.Su da bu kuralı bozan bir maddedir. Dondurucuya koyulan bir şişe suyun donduğu zaman hacminin arttığını ve şişenin şeklinin bozulduğunu mutlaka gözlemlemişsinizdir. Hatta suyu don- durucuya cam bir kapta koymamaya özen gösteririz. Çünkü donunca hacmi artan su, yeterli bir boşluk yoksa cam kabı çatlatacaktır. Peki hepsi bu mu? Suyu özel kılan asıl özellik +4 °C halidir.Su ,+4 °C ‘de mak- simum özkütleye(yoğunluğa) ve minimum hacme sahiptir. +4 °C’ den itibaren suun sıcaklığı artar ve ya zalırsa hacmi artar ve özkütlesi azalır. Peki suyun bu özel davranışı bizim ne işimize yarar? Göllerin yüzeyleri buz tutarken diplerinde buz olmadığını hepimiz biliriz.Peki bu nasıl oluyor? Neden gölün derinlikleri buz tutmazken yüzeyi buz tutuyor? Tabii ki suyun +4 °C özel hali sayesinde. Sıcaklığı +4 °C’nin altına düşen su molekkülleri biribirinden uzaklaşacak, yani hacmi artıp yoğunluğu küçülecek ve gölün yüzeylerine doğru çıkacaktır. Aynı şekilde +4 °C sıcaklıktaki su mo- lekkülleri ise yoğunluğu arttığı için diplere inecektir. Böylece gölün yüzeyinde bulunan soğuk su molekkülleri donma noktasına geldiğinde buz tutacaktır. Gölün derinliklerinde ise canlılar içi yaşam alanı olacaktır. Eğer suyun bu özelliği olmasaydı gller dipten yüzeye doğru donacak ve su canlılarının yaşamları sona erecekti. Bu kadar küçük bir ayrıntıda bile fizik yasaları ve evreni mükemmel bir şekil- de yaratan bir yaratıcı olduğunu görmemek mümkün değil. Fizik hayatımızın içinde. Aslında hayatımız bir fizik. Önemli olan evrene dikkat- lice bakmak ve görmek...
ÖĞRENCİNİN KALEMİNDEN NEFİS BEYİTLER Elif YAVUZ 11/D Ebed yolculuğunda dûr yolculuğun Kalb-i dekayık ile eşkbâr yıldızların Hab-ı gaflet almış bi-nevâ Keştî rıhtımında cifye denizlerin Bahr ü ber bâki âfâkların Bâd-ı hamûş savunur mihenlein Mir’at gibi izleyen mugber gülbün Eşk döküyor emvac-ı zevalların Hayfâ...insanlığa fecâyi yaratanlara Hûn peşinde koşanlara Hayfâ! insanların hadid zirvesi Mâsumlerin bu âlemde, Cahîm yapanlara... Hâdika yollarında gâibken, Seni riyâz-ı meleküt sandım. Mürgan topluluğu lâne yaparken, Seni âsmân sandım. Dünya hâk-i siyah sararken, Gözlerimde berg-î semen gördüm. Safi kebüter kalbimde konarken, Kalbimden ezhar-ı bahar gördüm. Ferdaya gözlerim erişmişken, 47 Dest-i sema sırılsıklam olmuş. Lerzan ü girizan yüzler kaçarken, Mai Rişe-i Cenah-ı Melek Dökülüyormuş...
Kütahya Abdülhamid Han Anadolu Lisesi Chimborazo’nun İntikamı: Chimborazo’nun İntikamı: ESRA YILMAZ Sir Edmund Hillary, 1953 yılın- The New York Times’tan Eli Rosen- da Everest Dağı’nın zirvesine berg’a göre, Çimborazo’nun zirvesi, Coğrafya Öğretmeni ulaştığında, binlerce maceracı, deniz seviyesinden 6.248 metre yük- dağın ölümcül zirvesini fethetmeye seliyor. Yani yüksekliği Everest’ten Dünya koyulmuştu. Aslında, her yıl o kadar 2.600 metre daha kısa... Fakat, Dün- Üzerindeki En fazla sayıda insan bunu deniyor ki, ya’nın merkezine olan uzaklık ölçül- Yüksek Dağ, Himayalar’daki bu güzellik, tek ke- düğü zaman bunların hepsi değişi- Teknik Olarak limeyle yavaşça bir insan yığınına yor. Everest Dağı dönüyor. Dünya düz olmadığı için (üzgünüz Değildir! Everest, kendi ününü ‘Dünyadaki En Düz Dünya Topluluğu!), ekvatorda Yüksek Dağ’ unvanına borçlu fakat dışa doğru çıkıntı oluşturuyor ve 48 gerçekte, bilime göre öyle değil. kutuplarda düzleşiyor. Bu durum, Evet, dünyanın en yüksek dağı aslın- ekvator yakınında bulunan dağların da Çimborazo. (And sıra dağlarının teknik olarak diğer bölgelerde bulu- parçası olan Ekvator’daki bir tabakalı nan dağlardan daha yüksek olduğu yanardağ), Çünkü bu dağ, Dünya’nın anlamına geliyor ve şu işe bakın ki, merkezinden en uzak nokta ve bu Everest 28 derece kuzeyde bulunur- yüzden, mesafe bakımından da en ken Çimborazo, gezegenimizin nere- yüksek. deyse bel çizgisine isabet ediyor.
Search