โคลงโลกนิติ ชั้น ป.5

 พระนามเดิมวา พระองคเ จาชายมัง่  เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลศิ หลานภาลยั และเจา จอมมารดาน่ิม ผูเปนธดิ าของเจา พระยาพระคลงั (หน)  ประสูติเมือ่ วันที่ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2336 สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ  ทรงพระนิพนธโคลงโลกนิติ โคลงนิราศเสด็จไปทัพเวียงจันทน กรมพระยาเดชาดิศร โคลงจารึกวัดพระเชตุพนฯ ฉันทด ุษฎสี งั เวย เชน กลอมพระเศวตฉัตร  สิน้ พระชนมเม่ือ พ.ศ. 2402 เปนตนราชสกลุ เดชาตวิ งศ

 โคลงโลกนิติ (โคลง-โลก-กะ-นิด) เปนวรรณคดคี าํ สอนทร่ี จู กั กนั แพรหลายมาตงั้ แตสมัย สโุ ขทัย โดยกวไี ดแตงขน้ึ จากสุภาษิตเกาแกที่มีอยูในคัมภีรของอินเดีย และคัดลอกตอ กนั มาชานาน  ตอ มาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัวทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหปฏิสังขรณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (อยูในกรุงเทพมหานคร) แลวใหจารึกความรูหลาย แขนง ทางดานวรรณคดี โบราณคดี พระพุทธศาสนา ประเพณี ตํารายา ตลอดจน สุภาษติ ตาง ๆ ลงบนแผน ศิลา  ในการนี้โปรดเกลาฯ ใหสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชําระ โคลงโลกนิตสิ ํานวนเกาใหถ กู ตอ งตามพระบาลี เพื่อจารกึ ไวบนแผนศิลาที่ประดับศาลา ทิศพระมณฑป 4 หลงั

 สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชําระโคลงโลกนิติสํานวนเกา โดยทรงรักษาฉันทลักษณของโคลงสี่สุภาพไว แลวทรงแกไขสํานวนภาษาและการใช ศัพทใ หช ดั เจนและเขาใจงา ยยิง่ ข้นึ บางบททรงพระราชนิพนธข ึน้ ใหม  โคลงโลกนิติพระนิพนธของสมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดิศร จึงมี ความไพเราะทั้งในดานสํานวนภาษาอันสละสลวย นํ้าหนักเสียงสูงเสียงตํ่าตามบังคับ แหงวรรณยุกตของคํา และดานความชัดเจนในการสื่อความหมาย ทําใหไดรับความ นยิ มแพรหลายมากกวา สํานวนอนื่ ๆ รวมทง้ั ไดใ ชเ ปน แบบเรยี นในโรงเรียนดว ย

ป พ.ศ.๒๔๖๐ หอพระสมุดวชิรญาณสาํ หรับพระนคร เคยรวบรวมโคลงโลกนติ ิทั้งของ เกา และท่ีชําระใหม พมิ พขน้ึ ครงั้ หนึ่ง ใหช ่ือวา “ประชมุ โคลงโลกนิต”ิ มีคาถาบาลแี ละ สนั สกฤตเทา ที่คน พบพมิ พก ํากบั ไวข า งตนแหงโคลงสุภาษติ น้นั ดว ย

 สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงพระนิพนธโคลงนํา 2 บทแรก เพื่อกลาวถึงที่มาของการชําระโคลงโลกนิติวา เปนไปตามพระราชประสงคของ พระบาทสมเดจ็ พระน่งั เกลาเจาอยูหวั ดังนี้ อญั ขยมบรมนเรศเรอ้ื ง รามวงศ พระผา นแผน ไผททรง สบื ไท แสวงย่งิ สงิ่ สดับองค โอวาท หวงั ประชาชนให อา นแจงคําโคลง นมนาน ครรโลงโลกนติ นิ ้ี เกาพรอ ง มีแตโ บราณกาล สอนจิต เปนสภุ สิตสาร เวย่ี ไวใ นกรรณ กลด่งั สรอยสอดคลอ ง

คําสอนในโคลงโลกนิติจะใชการกลาวเปรียบเทียบ โดยยกธรรมชาติของสิ่งตาง ๆ ซึ่งเปนความจริงที่ยอมรับกันทั่วไปมากลาวอาง แลวเชื่อมโยงเขาสูเรื่องที่ตองการ สอนอยางแนบเนียนดวยภาษาที่ไพเราะคมคาย เนื้อหากลาวถึงความเปนจริง ที่เกิดขึ้นในชีวิตมนุษย และความเปนไปของโลก ซง่ึ ลวนเปน คติสอนใจและแนวทาง ปฏบิ ัตใิ นการดําเนนิ ชีวิตที่ถูกตอ งดีงาม



นาคีมีพษิ เพี้ยง สุริโย เลอ้ื ยบทําเดโช แชมชา พิษนอ ยหยงิ่ โยโส แมลงปอ ง ชแู ตห างเองอา อวดอา งฤทธี งูซ่ึงมีพษิ รายแรงจะเลื้อยชาๆ ไมแสดงอํานาจ ผิดกับแมงปองซึ่งมีพิษเพียงนอยนิด แตชูหางตนเองตลอดเวลาเพื่ออวดวามีพิษ เปรียบเสมือนคนที่มีความสามารถนอย แตม กั อวดดีและหยงิ่ ยโส สวนผูท ่ีมคี วามสามารถแทจ ริงมกั จะถอ มตนอยูเสมอ

ความรูด ูย่ิงลาํ้ สินทรัพย คดิ คา ควรเมอื งนบั ยิง่ ไซร เพราะเหตจุ กั อยูกับ กายอาต มานา โจรจักเบยี นบไ ด เรงรเู รียนเอา ความรูนั้นมีคายิ่งกวาทรัพยสินใดๆ เพราะความรูจะอยูกับตัวเรา แมโจรก็ไม สามารถแยงชงิ ไปได ดงั น้ันจงเรงเรียนรไู วเ ถดิ

จามรขี นของอยู หยุดปลด ชีพบรกั รักยศ ย่งิ ไซร สัตวโลกซ่งึ สมมติ มีชาติ ดูเยยี่ งสัตวน ัน้ ได ยศซองสรรเสรญิ จามรีเปนสตั วท ีม่ ขี นยาวสวยงาม หากขนไปตดิ อะไรเขามันจะพยายามปลดขนออก ใหได แมจะมีอันตรายถึงชีวิตก็ยอม มนุษยซึ่งไดชื่อวาเปนสัตวประเสริฐ ควรดู เยี่ยงอยางจามรี คือ รักศกั ดศ์ิ รียง่ิ กวา ชีวติ จึงจะเปน ทีย่ กยอ งสรรเสริญ



1. ใครคอื ผูแตงโคลงโลกนิติ ก. พระบาทสมเด็จพระน่งั เกลาเจาอยูหวั ข. สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาเดชาดศิ ร ค. พระสุนทรโวหาร ง. พอขุนรามคําแหงมหาราช

2. โคลงโลกนติ ถิ กู จารึกไวใ นวัดใด ก. วดั พระศรรี ตั นศาสดาราม ข. วดั บวรนเิ วศวหิ าร ค. วัดราชนดั ดาราม ง. วดั พระเชตุพนวมิ ลมงั คลาราม

3. “รนู อยวา รูมาก เรงิ ใจ กลกบเกดิ อยูใน สระจอ ย ไปเ หน็ ชเลไกล กลางสมุทร ชมวานาํ้ บอนอย มากล้าํ ลกึ เหลอื ” โคลงบทนต้ี รงกบั สาํ นวนตามขอ ใด ก. กบในกะลาครอบ ข. กบเลอื กนาย ค. กบในสระบัวบาน ง. กบในสระนอ ยๆ

4. “ความรูผ ปู ราชญนนั้ นักเรยี น ฝนทัง่ เทา เข็มเพยี ร ผายหนา” โคลงขา งตนสอนในเร่อื งใด ก. สอนใหม คี วามซือ่ สัตย ข. สอนใหเ ปนคนประหยัด ค. สอนใหต ้งั ใจทาํ การงาน ง. สอนใหมคี วามมานะพากเพยี รในการศกึ ษาเลา เรยี น

5. “จามรีขนของอยู หยุดปลด ชีพบรักรักยศ ยงิ่ ไซร สตั วโลกซงึ่ สมมติ มีชาติ ดูเยีย่ งสตั วน้ันได ยศซอ งสรรเสรญิ ” โคลงบทน้สี ะทอ นใหเหน็ ส่ิงใด ก. คนมคี วามรนู อ ยมกั หลงคดิ วา ตนมคี วามรมู าก ข. ผมู ปี ญญานนั้ ใชค วามรูความสามารถเพ่ือเลีย้ งตนเอง ค. รักศักดิศ์ รียงิ่ กวาชวี ติ จึงจะเปน ทย่ี กยอ งสรรเสริญ ง. ความซอ่ื สตั ยส ําคญั ยงิ่ กวาชีวติ

1. ตอบ ข 2. ตอบ ง 3. ตอบ ก 4. ตอบ ง 5. ตอบ ค