แรงสัมผัสแรงไม่สัมผัส

วชิ าวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 4 แรงในชวี ติ ประจาวัน เร่ือง แรงสมั ผัสแรงไม่สัมผัส ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เสนอ ผศ.ดร.พวงทอง เพชรโทน โดย นางสาวฐิตมิ า ธาตุทอง รหสั นกั ศกึ ษา 63120613109 (เคมี)

คานา หนงั สือเลม่ นีเ้ ปน็ สว่ นหน่ึงของรายวชิ า SE 13601 นวตั กรรมและเทคโนโลยที างวิทยาศาสตร์ ศึกษา จจัดทาขน้ึ เพอื่ ใชป้ ระกอบการสอนรายวชิ า วิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 3 โดยมเี นอ้ื หาเกย่ี วกับ แรงสมั ผสั และแรงไมส่ ัมผสั และองค์ประกอบของแรง เพ่ือใหเ้ รารู้ ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์และทักษะ แหง่ ศตวรรษท่ี21ได้อยา่ งดี หวงั ว่าหนงั สอื เลม่ นจี้ ะเปน็ ประโยชนต์ ่อผอู้ ่านหรือ ผู้ทีก่ าลงั หาข้อมูล และต่อการจัดการเรียนรู้ หากมี ขอ้ เสนอแนะหรือผิดพลาดประการใด ตอ้ งขออภัย ณ ท่ีนี้ ฐิติมา ธาตทุ อง ผจู้ ดั ทา ก

สารบัญ เรื่อง หนา้ คานา ก สารบญั ข เร่ืองท่ี 1 แรงสัมผสั กบั การเปลยี่ น 2 แปลงการเคล่อื นทขี่ องวตั ถุ คาสาคัญ 3 แรงสัมผสั กบั การเปลีย่ นแปลง 4 การเคลือ่ นทข่ี องวัตถุ สง่ิ ที่ไดเ้ รยี นร้เู กีย่ วกบั แรงแมเ่ หล็ก 5 เร่อื งท่ี2แรงไม่สมั ผัสกับการเปล่ียน 6 แปลงการเคลอื่ นทีข่ องวตั ถุ แรงการเปล่ียนแปลงการเคล่ือน 7 ท่ีของวตั ถุ ข

หนว่ ยท่ี 4 แรงในชีวติ ประจาวนั

เรือ่ งท่ี 1 แรงสมั ผสั กับการเปล่ยี นแปลงการ เคลื่อนที่ของวตั ถุ แรงที่กระทาตอ่ วตั ถุมีทงั้ แรงสมั ผสั และแรง ไม่สมั ผสั ซ่งึ อาจทาให้วตั ถุเปลย่ี นแปลงการ เคลอ่ื นทีไ่ ด้ แรงแม่เหลก็ เป็นแรงท่ีสามารถ ดงึ ดดู สารแมเ่ หล็กใหเ้ คลือ่ งทีเ่ ขา้ หาแท่ง แม่เหล็ก และเนือ่ งจากแมเ่ หล็กมี ขั้วแม่เหล็กจงึ สามารถดงึ ดูดหรอื ผลัก แมเ่ หลก็ ดว้ ยกนั ได้ 2

คาสาคัญ การดงึ (Pull) การผลกั (Push) แรงสัมผัส (Contact force) แรงสมั ผัสกับการเปล่ียนแปลงการเคล่ืองท่ี ของวตั ถุ 3

แรงสมั ผัสกบั การเปล่ยี นแปลงการ เคล่ือนทขี่ องวัตถุ เมอ่ื ออกแรงกระทาตอ่ วัตถุ อาจทาใหว้ ตั ถเุ กิดการ เปลย่ี นแลงการเคลือ่ งทจี่ ากอยูน่ ง่ิ เปน็ เคลื่อนท่ี หรือ เปลีย่ นจากกาลังเคล่อื นท่เี ปน้ เคลอ่ื นท่เี ร็วข้นึ เม่อื มีแรง กระทาในทศิ ทางเดยี วกับทศิ ทางการเคล่ือนที่ของวตั ถุ แต่ถา้ แรงท่ีกระทาตอ่ วัตถมุ ีทศิ ทางตรงกันขา้ มกับทศิ ทางการเคลอ่ื นทขี่ องวัตถุ อาจทาใหว้ ัตถนุ ้ันเคลื่อนทช่ี ้า ลง หยุดน่งิ หรือเคลื่อนท่ใี นทิศทางตรงกันขา้ มกบั ทศิ ทางการเคล่อื นท่ีเดมิ 4

สิง่ ทีไ่ ด้เรยี นร้เู ก่ยี วกับแรงแม่เหลก็ แมเ่ หลก็ สามารถดงึ ดดู วตั ถทุ ่ที าจากวสั ดทุ ่ี เป็นสารแมเ่ หลก็ ไดแ้ ก่ เหลก็ นิกเกิล และ โคบอลตไ์ ด้ ถา้ ใชก้ ารดงึ ดดู กบั แม่เหลก็ เป็นเกณฑ์ จะจาแนกประเถทวตั ถเุ ป็น 2 กลมุ่ ท่แี มเ่ หลก็ ดงึ ดดู กบั กล่มุ ท่ีแมเ่ หลก็ ไม่ ดงึ ดดู แรงแมเ่ หลก็ เป็นแรงท่ีทาใหว้ ตั ถุ เปล่ยี นแปลงการเคลอ่ื นท่ีไดโ้ ดยไม่ จาเป็นตอ้ งสมั ผสั กบั วตั ถุ จงึ จดั เป็นแรงไม่ สมั ผสั ซง่ึ แตกตา่ งจากแรงสมั ผสั ท่ีวตั ถุ ตอ้ งสมั ผสั กนั จงึ จะทาใหว้ ตั ถุ เปล่ยี นแปลงการเคล่อื นท่ีได้ 5

เร่ืองท่ี2 แรงไมส่ ัมผัสกับการเปล่ยี นแปลงการ เคล่ือนที่ของวตั ถุ แมเ่ หลก็ ดงึ ดดู วสั ดทุ ่ีเป็นโลหะบางชนิด เชน่ เหลก็ นิกเกิล โคบอลต์ แตโ่ ลหะอ่ืนๆ เชน่ เงิน ทองคา ทองแดง แมเ่ หลก็ จะไมด่ งึ ดดู วสั ดุ ท่ีแมเ่ หลก็ ดงึ ดดู ได้ เรยี กวา่ สารแม่เหลก็ แรงท่ี แมเ่ หลก็ กระทากบั สารแมเ่ หลก็ หรอื แม่เหลก็ ดว้ ยกนั เรยี กวา่ แรงแมเ่ หลก็ โดยแรงแม่เหลก็ เป็นแรงไมส่ มั ผสั แมเ่ หลก็ มี 2 ขวั้ คือ ขวั้ เนือขวั้ ใตโ้ ดยเม่ือ แขวนแมเ่ หลก็ แทง่ แมเ่ หลก็ จะแกวง่ แลว้ หยดุ น่ิง วางตวั ในแนวราบตามทิศเหนือ ทศิ ใต้ 6

แรงการเปลี่ยนแปลงการ เคลอ่ื นท่ขี องวัตถุ 7