เปิดโลกอ่านสร้างสุข จากโรงเรียนสู่ชุมชน

ท้ายพระราชนิพนธ์เรียงความเร่ือง “ฉันชอบอ่านหนังสือ” ขณะทรงศกึ ษา ชั้นประถมปีท่ี ๗ และมีพระชนมายเุ พยี ง ๑๒ พรรษา ทรงพระราชนิพนธ์กลอนสภุ าพ ปิดทา้ ยเรียงความท่ีแสดงถึงพระราชอัธยาศยั โปรดการอ่านหนงั สอื ว่า “หนงั สอื นม้ี มี ากมายหลายชนดิ น�ำดวงจติ เรงิ รน่ื ชืน่ สดใส ใหค้ วามรู้ส�ำเริงบนั เทิงใจ ฉันจงึ ใฝใ่ จสมานอ่านทุกวนั มวี ชิ าหลายอย่างต่างจำ� พวก ลว้ นสะดวกคน้ ได้ใหส้ ุขสนั ต์ วิชาการสรรมาสารพัน ชว่ั ชีวนั ฉันอ่านไดไ้ มเ่ บื่อเลย”













สารบญั หนา้ สถานศึกษาท่ีไดร้ ับรางวลั ถว้ ยพระราชทาน สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี ๗  โรงเรียนวัดปากบ่อ สาํ นกั งานเขตสวนหลวง กรงุ เทพมหานคร ๙  ศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาํ เภอเมอื งขอนแกน่ จงั หวดั ขอนแก่น ๑๔  โรงเรียนเทศบาลบรู พาอบุ ล เทศบาลนครอบุ ลราชธานี จงั หวัดอบุ ลราชธานี ๑๘  โรงเรยี นนารีนกุ ลู ๒ จังหวดั อบุ ลราชธานี สงั กดั สาํ นกั งานเขตพ้นื ท่ีการศกึ ษามัธยมศึกษา เขต ๒๙ ๒๓ สังกัด สํานักการศกึ ษา กรุงเทพมหานคร ๒๗  โรงเรียนประชาอทุ ิศ (จนั ทาบอนุสรณ)์ สาํ นกั งานเขตดอนเมอื ง กรุงเทพมหานคร ๒๙  โรงเรยี นมัธยมปรุ ณาวาส สาํ นักงานเขตทวีวฒั นา กรงุ เทพมหานคร ๓๓  โรงเรยี นบา้ นบวั มล (เจรญิ ราษฏร์อทุ ิศ) สาํ นักงานเขตบางเขน กรงุ เทพมหานคร ๓๗  โรงเรยี นประชานิเวศน์ สํานักงานเขตจตจุ กั ร กรงุ เทพมหานคร ๔๑ สงั กดั สาํ นักงานสง่ เสรมิ การศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศัย ๔๓  ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อําเภอห้างฉัตร จงั หวัดลําปาง ๔๕  ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อําเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัด ๔๙ อุบลราชธานี  ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาํ เภอจตุรพกั ตรพมิ าน จงั หวัดร้อยเอด็ ๕๒  ศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาํ เภอเมืองสงขลา จงั หวัดสงขลา ๕๖ สังกดั กรมสง่ เสริมการปกครองสว่ นท้องถิ่น ๕๙  โรงเรยี นเทศบาล ๔ สันป่ากอ่ สงั กัดเทศบาลนครเชียงราย จงั หวดั เชียงราย ๖๑  โรงเรียนเทศบาลวัดทา่ สะตอ๋ ย สงั กัดเทศบาลนครเชียงใหม่ จังหวดั เชียงใหม่ ๖๕  โรงเรยี นเทศบาล ๓ บ้านเหลา่ เทศบาลนครอุดรธานี จังหวดั อดุ รธานี ๖๙  โรงเรยี นองค์การบรหิ ารส่วนจงั หวัดสรุ าษฎรธ์ านี ๑ (ดอนสกั ผดงุ วทิ ย)์ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นจงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี จงั หวัดสุราษฎร์ธานี ๗๓  โรงเรียนเทศบาลสันปา่ ยางหน่อม สงั กดั เทศบาลเมอื งลาํ พนู จงั หวัดลาํ พูน ๗๖ สังกดั สํานักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน ๘๑  โรงเรียนบา้ นดอนสงู จังหวดั ตราด สังกัดสาํ นักงานเขตพื้นทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาตราด ๘๓  โรงเรยี นวัดทงุ่ สวา่ ง จงั หวดั นครราชสมี า สงั กัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษา นครราชสมี า เขต ๑ ๘๖  โรงเรียนจกั รคาํ คณาทร สังกดั สาํ นักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษาลาํ พนู เขต ๓๕ ๘๙  โรงเรียนชมุ ชนบา้ นบ่อประดู่ สงั กัดสาํ นักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษาประถมศึกษาสงขลา เขต ๑ ๙๓ สรปุ กิจกรรมงานประกาศผลโครงการสถานศึกษาต้นแบบชมุ ชนอา่ นสร้างสุข ๙๗ ถอดบทเรยี น ๑๓๗ ประมวลภาพกจิ กรรม ๑๖๙ ภาคผนวก ๑๘๑  โครงการ “สถานศึกษาต้นแบบชุมชนอ่านสร้างสุข” ปกี ารศึกษา ๒๕๕๗ ๑๘๓

สถานศึกษาท่ี ไดร้ บั รางวัลถว้ ยพระราชทาน สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี สถานศกึ ษาต้นแบบ ชมุ ชนอ่านสรา้ งสขุ 7



รางวัลถว ยพระราชทาน โรงเรยี นวัดปากบอ่ สำ� นักงานเขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร ขอ้ มลู พ้ืนฐาน โรงเรียนวัดปากบอ่ ตง้ั อย่เู ลขท่ี ๒๙๒ ซอยอ่อนนุช ๓๕ ถนนสขุ ุมวทิ ๗๗ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงุ เทพมหานคร ๑๐๒๕๐ โทรศัพท์/โทรสาร o๒-๓๒๑- ๒๖๘๔ Website www.watpakbor.ac.th E-mail [email protected] ปัจจุบันมียุวทูต/ทูตการอา่ นจำ� นวน ๔๒๐ คน กิจกรรมส่งเสริมการอา่ นที่ดำ� เนนิ งานอยา่ งต่อเนือ่ ง กิจกรรมภายในโรงเรียน กจิ กรรมอา่ นทกุ วนั สรา้ งสรรคป์ ญั ญา ไดด้ ำ� เนนิ การมาตง้ั แตป่ ี พ.ศ. ๒๕๕๒ ภายใตโ้ ครงการโรงเรยี นรกั การอา่ น และได้จัดกิจกรรมต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันในโครงการสถานศึกษาต้นแบบ ชุมชนอ่านสร้างสุข การด�ำเนินกิจกรรมนี้ จะมีทุกวันในเวลาเช้าก่อนเข้าแถวท�ำกิจกรรมหน้าเสาธง ซึ่งนักเรียนจะน�ำหนังสือเรียนหรือหนังสือท่ีตนสนใจและ ชื่นชอบมานั่งอ่านบริเวณสนามม้านั่งรอบๆ สนาม กิจกรรมน้ีช่วยส่งเสริมนิสัยรักการอ่านมากขึ้น นักเรียนได้ความรู้ จากการอา่ นและเป็นการใช้เวลาวา่ งใหเ้ ป็นประโยชน์อีกด้วย กจิ กรรมภายนอกโรงเรยี น กิจกรรมอ่านสร้างสุขสู่ชุมชน เป็นการต่อยอดจากกิจกรรมครอบครัวรักการอ่าน ซ่ึงเป็นกิจกรรมท่ีส่งเสริม การอา่ นให้กบั ทุกคนในครอบครวั และชุมชน อีกทงั้ ช่วยเสริมสรา้ งความสัมพันธร์ ะหวา่ งสมาชิกในครอบครวั นอกจาก นี้ ยงั เปน็ การเสรมิ สรา้ งความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งครอบครวั ชมุ ชนกบั โรงเรยี นวดั ปากบอ่ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี กจิ กรรมนมี้ ผี ปู้ กครอง นักเรียน และผู้ท่ีสนใจมาร่วมเป็นจ�ำนวนมาก ศิษย์เก่าของโรงเรียนวัดปากบ่อพร้อมด้วยเยาวชนในชุมชนอาสาสมัคร มาช่วยจดั กจิ กรรมให้กบั เด็กๆ กิจกรรมที่จดั ไดร้ ับการตอบรบั และช่นื ชมจากผปู้ กครอง และคนในชุมชนเป็นอย่างมาก กจิ กรรมอา่ นสรา้ งสุขสชู่ ุมชนปีการศึกษาน้ี ได้ขยายเครอื ขา่ ยเพิม่ ข้นึ จาก ๒ ชุมชน เป็น ๔ ชุมชน ๑ ศนู ย์ (ศูนยป์ าน เหลง็ ) ๒ โรงเรียน สถานศกึ ษาต้นแบบ ชุมชนอ่านสรา้ งสขุ 9

กจิ กรรมส่งเสริมการอา่ นท่ปี ระสบผลสำ� เรจ็ กิจกรรมอ่านสร้างสรรค์แบ่งปันคนตาบอด เป็นกิจกรรมเด่นของโรงเรียน ซึ่งเกิดจากการทดสอบการอ่าน ของนักเรยี นทำ� ให้ทราบถึงจ�ำนวนนักเรียนทีอ่ ่านได้คล่อง และควรได้รบั การส่งเสรมิ การอ่านใหด้ ีย่งิ ขึน้ จงึ ไดก้ ระตุ้นให้ นกั เรยี นทอี่ า่ นคลอ่ งรว่ มทำ� กจิ กรรมเพอื่ พฒั นาการอา่ นของตนเอง และนกั เรยี นไดท้ ำ� ประโยชนต์ อ่ สว่ นรวมผา่ นการอา่ น โดยอ่านหนังสือผา่ นแอพพลิเคชั่น Read for the Blind เพอ่ื ช่วยคนตาบอด ถือเป็นการสง่ เสริมการอ่านส�ำหรบั เดก็ ท่ีอ่านคล่องแล้วให้มีนิสัยรักการอ่านมากย่ิงข้ึน กิจกรรมนี้ท�ำให้นักเรียนมีจิตสาธารณะ เป็นกิจกรรมท่ีปลูกฝัง การเสียสละและมีน้�ำใจต่อผูอ้ ่นื เปน็ อยา่ งมาก กจิ กรรมยวุ ทตู ชวนเพอ่ื นอา่ น เปน็ กจิ กรรมทโี่ รงเรยี นมกี ารจดั อยา่ งตอ่ เนอื่ งตง้ั แตว่ นั จนั ทร์ - วนั ศกุ ร์ ในเวลาพกั กลางวัน ยุวทูตจะชวนเพ่ือนๆ ท่ีอ่านไม่คล่องมาอ่านหนังสือในเวลาว่าง โดยจะนั่งอ่านเป็นกลุ่มหรือเป็นคู่ก็ได้แล้วแต่ ความต้องการของนักเรียน ในขณะท่ีอ่าน ถ้าเพื่อนอ่านค�ำผิด ยุวทูตก็จะช่วยแนะน�ำและสอนสะกดค�ำอ่านให้ถูกต้อง กจิ กรรมนชี้ ว่ ยการอา่ นของนกั เรยี นทอ่ี า่ นไมค่ ลอ่ งไดเ้ ปน็ อยา่ งมาก จากทเี่ คยอา่ นไมค่ ลอ่ งกอ็ า่ นคลอ่ งมากขน้ึ อกี ทงั้ กลมุ่ ยุวทตู ยงั ไดช้ ว่ ยสนบั สนุนทุกกิจกรรมในโรงเรียนโดยการเปน็ แกนนำ� ในการจัดกิจกรรมสง่ เสริมการอา่ น จากการทำ� งาน ของยุวทตู และการชักชวนเพอื่ นมาเปน็ ยวุ ทูตท�ำให้จ�ำนวนยวุ ทตู มีจ�ำนวนเพิม่ ข้นึ ทุกปกี ารศึกษา 10 เปดิ โลกอา่ นสรา้ งสขุ จากโรงเรยี นส่ชู มุ ชน

กจิ กรรมท่ีคดิ ข้ึนมาใหม่ กิจกรรมแรลล่ีเครือข่ายอ่านสร้างสุข เป็นกิจกรรมที่ริเริ่มใหม่ในปีการศึกษา ๒๕๕๗ ได้มุ่งเน้นน�ำแนวคิด “อ่านสร้างสุข” มาขยายผลและสรา้ งเครอื ข่ายอา่ นสรา้ งสุขเพ่ิมขนึ้ โดยจัดทำ� บันทกึ ขอ้ ตกลง (MOU) ร่วมกับ ๔ ชุมชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรยี น เพอ่ื รว่ มมือในการสง่ เสรมิ และสนับสนนุ การด�ำเนินงานกจิ กรรมสง่ เสรมิ การอ่านอยา่ งมคี วามสขุ และร่วมจดั กจิ กรรมแรลลเ่ี ครือขา่ ยอา่ นสรา้ งสขุ ๔ ชุมชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรยี น ไปพฒั นาศักยภาพผู้เรยี น ครอบครัว และชุมชน ร่วมสร้างสงั คมสุขภาวะ ผนกึ ก�ำลงั สรา้ งสังคมการอา่ นสรา้ งสุขอยา่ งเขม้ แขง็ ตอ่ ไป โดยรปู แบบกิจกรรมจะมี การแข่งขันเข้าฐานความรู้ท�ำกิจกรรมแต่ละฐาน ซ่ึงเป็นนวัตกรรมส่งเสริมการอ่านผ่านเกมการอ่าน ประกอบด้วย ฐานความรู้ จ�ำนวน ๘ ฐาน ดงั นี้ ฐานท่ี ๑ สโนไวท์ทายค�ำ (โรงเรยี นวดั ปากบอ่ ) ฐานท่ี ๒ กงล้อมหัศจรรย์ (โรงเรียนมลู นธิ วิ ัดปากบ่อ) ฐานที่ ๓ บปุ ผานานาค�ำ (โรงเรียนวัดทองใน) ฐานที่ ๔ นทิ านหรรษา (ศนู ยป์ านเหล็ง) ฐานท่ี ๕ ภาษาดนตรี (ชมุ ชนคลองจวน) ฐานที่ ๖ เรียงถ้อย ร้อยคำ� กลอน (ชุมชนอัลกุ๊บรอ) ฐานท่ี ๗ เซียมซี ช้ชี ะตาอ่านภาษาด้วยบทกลอน (ชุมชนโมราวรรณ) ฐานที่ ๘ อกั ษรซอ่ นคำ� (ชุมชนหลงั วดั ปากบอ่ ) กจิ กรรมทั้งหมดไดร้ บั การตอบรับและชื่นชมจากผ้ปู กครองและคนในชมุ ชนเป็นอย่างมาก ชมุ ชนเองก็ได้เขา้ มามี บทบาท โดยให้ความร่วมมอื และจัดกจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านของแต่ละชมุ ชนร่วมกบั โรงเรียนด้วย ผลสำ� เร็จที่น่าสนใจ ๑. จ�ำนวนยวุ ทูตเพม่ิ ขึ้น โดยปีการศึกษา ๒๕๕๖ มีจ�ำนวน ๑๙๐ คน ในปกี ารศึกษา ๒๕๕๗ จำ� นวน ๑๑๕ คน รวมมยี วุ ทตู ทั้งหมด ๓๐๕ คน ซงึ่ ยุวทูตเหล่านีไ้ ด้มีบทบาทในทุกกิจกรรมสง่ เสริมการอา่ น ๒. นักเรยี นใหค้ วามสนใจในการอา่ นมากยิ่งขึ้น ทำ� ใหม้ ีผลสมั ฤทธิ์ ทางการเรยี นอยใู่ นระดบั ดี ครูทกุ กลุ่มสาระการเรียนร้มู ีสว่ นรว่ มในการ ส่งเสริมการอ่านและแก้ไขปัญหาการอ่าน โดยผบู้ รหิ าร คณะครูทุกทา่ น จะมีนักเรียนที่อ่านไม่คล่องอยู่ในความดูแล ท�ำให้สถิตินักเรียนอ่าน ไมค่ ลอ่ งของโรงเรยี นวดั ปากบอ่ ลดลง อกี ทงั้ ผปู้ กครองทไ่ี ดร้ บั รถู้ งึ สภาพ ปัญหาการอา่ นของนักเรียนกไ็ ดเ้ ข้ามาช่วยแกไ้ ข ชุมชนเหน็ ความสำ� คญั ของการอ่านมากขึ้น มีหลายชุมชนได้เข้าร่วมเป็นเครือข่ายการอ่าน จาก ๒ ชุมชน เป็น ๔ ชมุ ชน สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชมุ ชนอ่านสรา้ งสุข 11

๓. โรงเรยี นวดั ปากบอ่ ไดร้ บั โลร่ างวลั ชนะเลศิ “โครงการอา่ นสรา้ ง สุขในโรงเรียนและสถานศึกษา” ของกรุงเทพมหานคร ในปีการศึกษา ๒๕๕๕ - ๒๕๕๖ ผลการประเมนิ มาตรฐานโรงเรยี นสงั กดั กรงุ เทพมหานคร Smart School ปีงบประมาณ ๒๕๕๗ องค์ประกอบดา้ นผลท่เี กิดจาก ผเู้ รยี น ตวั ชีว้ ดั ท่ี ๑ ผา่ นในระดบั ดมี าก และผลการด�ำเนนิ งานโครงการ สถานศกึ ษาตน้ แบบชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ มผี ลสำ� เรจ็ ดเี ยยี่ ม รอ้ ยละ ๙๓.๖๘ ๔. เดมิ โรงเรยี นไดม้ เี ครอื ขา่ ยการอา่ น ๒ ชมุ ชน แตใ่ นปกี ารศกึ ษา ๒๕๕๗ ได้มีการขยายเครอื ขา่ ยเพ่ิมขึ้นเปน็ ๔ ชุมชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรยี น โดยได้มีการจัดประชมุ ประธาน ๔ ชุมชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรียน ได้แก่ ชุมชนคลองจวน, ชุมชนอัลกุ๊บรอ, ชมุ ชนโมราวรรณ, ชมุ ชนหลงั วดั ปากบอ่ , ศนู ยป์ านเหลง็ , โรงเรยี นมลู นธิ วิ ดั ปากบอ่ และโรงเรยี นวดั ทองใน เพอื่ จดั ทำ� บนั ทกึ ขอ้ ตกลง (MOU) ในการรว่ มมอื สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานกจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นอยา่ งมคี วามสขุ มพี ธิ ลี งนามบนั ทกึ ขอ้ ตกลง (MOU) ว่าด้วยความร่วมมือในการขับเคล่ือนและสนับสนุนการด�ำเนินงานกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ในโครงการสถาน ศึกษาตน้ แบบชุมชนอา่ นสรา้ งสขุ ปีการศึกษา ๒๕๕๗ - ๒๕๕๙ ปัจจยั ทีส่ ง่ ผลต่อความสำ� เร็จ โรงเรียนได้บรรจุโครงการอ่านสร้างสุขในโรงเรียนและสถาน ศกึ ษา ซงึ่ ปจั จบุ นั ไดเ้ ปลย่ี นชอ่ื เปน็ “โครงการสถานศกึ ษาตน้ แบบชมุ ชน อ่านสร้างสุข” ในแผนงานบริหารวิชาการ ของแผนพัฒนาคุณภาพ การศึกษา ๔ ปี (พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙) ตลอดจนได้ตระหนกั และเห็น ความส�ำคัญของวัตถุประสงค์และแผนการด�ำเนินงานโครงการดังกล่าว จึงได้สร้างและขยายเครือข่ายอ่านสร้างสุขเพ่ิมข้ึน โดยมุ่งเน้นกลุ่ม เป้าหมายหลัก คือ นักเรยี นและผูป้ กครองของโรงเรยี นวดั ปากบอ่ ทีอ่ ยู่ ในชุมชนน้นั ภายใตร้ ูปแบบเครือข่ายอา่ นสร้างสขุ ๔ ชมุ ชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรยี น ได้แก่ ชมุ ชนคลองจวน, ชมุ ชนอลั กบุ๊ รอ, ชมุ ชนหลังวัดปาบ่อ, ชมุ ชนโมราวรรณ ศูนย์ปานเหล็ง, โรงเรียนมูลนธิ ิวัดปากบอ่ และโรงเรยี นวดั ทองใน โดยเครือขา่ ย ทง้ั ๔ ชมุ ชน ๑ ศนู ย์ ๒ โรงเรยี นไดร้ ว่ มจดั ทำ� บนั ทกึ ขอ้ ตกลง (MOU) วา่ ดว้ ยความรว่ มมอื ในการขบั เคลอ่ื นและสนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานกจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นในโครงการสถานศกึ ษาตน้ แบบชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ ปกี ารศกึ ษา ๒๕๕๗ - ๒๕๕๙ เพ่ือขยายแนวคิด “อา่ นสร้างสขุ ” ให้เกดิ ข้นึ กับผูเ้ รียน บคุ ลากร ตลอดจนครอบครวั และชุมชน ผนกึ กำ� ลังสรา้ งสังคม การอ่านสร้างสขุ อย่างเข้มแขง็ และย่ังยืนอย่างต่อเน่อื งตลอด ๓ ปี ปญั หาและอุปสรรคในการด�ำเนนิ โครงการ/แนวทางการแกป้ ัญหา กิจกรรมอ่านสร้างสขุ สู่ชมุ ชน มีเปา้ หมายในการจดั กิจกรรมสู่ชุมชน เดอื นละ ๑ ครงั้ ตอ่ ๑ ชมุ ชน และใชเ้ วลา วนั เสาร์ - อาทติ ย์ ทำ� ให้บคุ ลากรเกิดความเหนื่อยลา้ แนวทางแก้ไขคอื สร้างแกนน�ำการอ่านของแตล่ ะชุมชนใหเ้ ข้มแข็ง เพ่ือสามารถจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอ่านให้กับชมุ ชนของตนเองได้ โดยมีโรงเรยี นวัดปากบ่อเปน็ แกนนำ� หลกั ในการชว่ ย เหลอื และสนบั สนนุ 12 เปดิ โลกอ่านสรา้ งสขุ จากโรงเรยี นส่ชู ุมชน

แผนงานและแนวทางการด�ำเนนิ งานส่งเสริมการอา่ นในปีเฉลมิ พระเกียรติ ๖๐ พรรษา สมเดจ็ พระเทพ รตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี โรงเรยี นวดั ปากบอ่ สำ� นกั งานเขตสวนหลวง ตระหนกั ถงึ ความสำ� คญั ของการสง่ เสรมิ การอา่ นเพอื่ มงุ่ เนน้ การปลกู ฝงั และส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน การเรียนรู้ การแสวงหาความรู้อย่างมีความสุขและสร้างสรรค์ตลอดชีวิต จึงร่วมกับ เครือข่ายอ่านสร้างสุข ๔ ชมุ ชน ๑ ศูนย์ ๒ โรงเรียน ในการผนกึ กำ� ลังสร้างสรรคส์ งั คมแห่งการอ่านอย่างย่ังยนื ตลอด ๓ ปี (ปีการศกึ ษา ๒๕๕๗ – ๒๕๕๙) จดั ท�ำแผนปฏิบตั ิงานสง่ เสริมและพฒั นาการอา่ น ๓ ปี เพ่อื เฉลิมพระเกียรติสมเด็จ พระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจรญิ พระชนมายคุ รบ ๖๐ พรรษา และเป็นการปลกู ฝัง สร้างเสรมิ นิสัย รักการอ่านและการเรียนรู้ ส�ำหรับเด็กในระดับปฐมวัยถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ภายใต้ยุทธศาสตร์การพัฒนาและ ส่งเสรมิ การอา่ น จ�ำนวน ๕ ยทุ ธศาสตร์ ดงั นี้ ยทุ ธศาสตรท์ ่ี ๑ พัฒนาแผนการด�ำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาการอ่าน เพ่ือเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี ดว้ ยการมสี ่วนรว่ มของบคุ ลากรและชมุ ชน ยทุ ธศาสตร์ที่ ๒ พฒั นาสภาพแวดลอ้ ม / แหลง่ เรยี นรแู้ ละหอ้ งสมดุ ทมี่ บี รรยากาศเออ้ื ตอ่ การสง่ เสรมิ และพฒั นา การอ่านของนักเรียนและเครือข่ายโรงเรยี น ยุทธศาสตรท์ ่ี ๓ ส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูผลิตส่ือการเรียนรู้ท่ีส่งเสริมการอ่านและสร้างนวัตกรรมในการ สอนอา่ น ยทุ ธศาสตร์ที่ ๔ พฒั นานกั เรยี นให้มนี สิ ัยรกั การอา่ นและมีพัฒนาการอ่านที่ดขี ้นึ ยุทธศาสตรท์ ่ี ๕ สรา้ งเครอื ขา่ ยอา่ นสรา้ งสขุ และโรงเรยี นแกนนำ� การอา่ นใหม้ สี ว่ นรว่ มในการสง่ เสรมิ นสิ ยั รกั การ อ่านประกอบด้วย โครงการหลัก ๔ โครงการ ไดแ้ ก่ โครงการสถานศึกษาตน้ แบบชมุ ชนอ่านสร้างสุข, โครงการโรงเรียน แกนน�ำการอ่าน, โครงการพัฒนากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย และโครงการรักการอ่าน ซ่ึงมีกิจกรรมรองรับ ๒๗ กิจกรรม ความคดิ เห็นของบคุ คลทไี่ ด้รบั ประโยชนจ์ ากโครงการนี้ คณุ พชั รี จันทร์ไกรทอง ประธานชมุ ชนหลงั วัดปากบ่อ ได้แสดงความคิดเหน็ วา่ “การเข้าร่วม MOU ในเรอื่ งการ สง่ เสรมิ กจิ กรรมการอา่ นในโครงการสถานศกึ ษาตน้ แบบชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ กบั ทางโรงเรยี นวดั ปากบอ่ นนั้ เปน็ สงิ่ ทดี่ แี ละ มีประโยชน์กับเด็กและผู้ปกครองในชุมชนมาก เนื่องจากเด็กในชุมชนมีนิสัยติดเกมตลอดจนผู้ปกครองมีภาระเร่ืองงาน ไมม่ เี วลาดแู ลบตุ รหลาน การจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นลงสชู่ มุ ชนในวนั เสาร์ ชว่ ยดงึ เดก็ ในชมุ ชนสว่ นหนงึ่ มาทำ� กจิ กรรม ปลูกฝังนิสยั รกั การอา่ นให้กบั พวกเขา ซง่ึ เป็นสิง่ ทดี่ มี ากจรงิ ๆ คะ อยากใหโ้ รงเรยี นจดั กิจกรรมนอ้ี ยา่ งตอ่ เนอ่ื ง” คุณนวลจันทร์ พูลทรัพย์ แกนน�ำอ่านสร้างสุขชุมชนคลองจวน ได้แสดงความคิดเห็นว่า “โรงเรียนวัดปากบ่อ ได้จัดกิจกรรมอ่านสร้างสุขสู่ชุมชนให้กับชุมชนคลองจวนตั้งแต่ปี ๒๕๕๕ ตลอดจนปี ๒๕๕๗ ทุกครั้งท่ีมาจัดกิจกรรม เด็กๆ ในชุมชนจะชอบมาก กิจกรรมน้ีอยากให้โรงเรียนวัดปากบ่อมาจัดบ่อยๆ โดยเฉพาะกิจกรรมแรลลี่อ่านสร้างสุข ทใี่ หพ้ อ่ แมล่ กู มาทำ� กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นรว่ มกนั เปน็ ภาพทปี่ ระทบั ใจมาก และขอขอบคณุ โรงเรยี นวดั ปากบอ่ ทม่ี อบ ตหู้ นังสอื ให้กบั ชุมชนคลองจวนดว้ ย” สถานศึกษาตน้ แบบ ชมุ ชนอ่านสร้างสขุ 13

รางวัลถว ยพระราชทาน ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อ�ำเภอเมืองขอนแกน่ จังหวดั ขอนแก่น ข้อมลู พน้ื ฐาน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษา อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่ จงั หวัดขอนแกน่ ทอี่ ยู่ ๑๗๔ ซอยวีระวรรณ ถนนดรณุ ส�ำราญ ต�ำบลในเมอื ง อำ� เภอเมอื งขอนแก่น จงั หวดั ขอนแกน่ โทรศัพท์ ๐๔๓–๓๒๒๐๙๐ โทรสาร ๐๔๓–๒๒๗๕๕๓ เว็บไซต์ http: //www.nfe-maungkhonkaen.com ปัจจุบันมีจ�ำนวนทตู การอา่ น ทงั้ หมด ๑,๖๐๖ คน กิจกรรมส่งเสรมิ การอา่ น โครงการหนังสือข้างเตียง วธิ ีการดำ� เนนิ งาน ใหบ้ ริการส่งเสรมิ การอา่ น กบั ผู้ปว่ ยเด็ก ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์และโรงพยาบาลขอนแก่น เพ่ือส่งเสริม การเรียนรู้ตลอดชีวิตของประชาชนกับกลุ่มเป้าหมายที่มีความจ�ำเป็น ทางดา้ นสขุ ภาพ รวมถงึ ประชาชนทส่ี นใจ ผลการเปลี่ยนแปลง ตลอด ๔ ปี ที่ผ่านมา ได้รับการ ตอบรับเป็นอย่างดีจากผู้ป่วย ผู้ดูแล โดยเฉพาะคุณหมอ ยินดีเป็น อย่างมากที่ได้เข้าร่วมโครงการหนังสือข้างเตียง เพราะท�ำให้ผู้ป่วย ผ่อนคลาย มีความสุขกับการอ่านและกิจกรรม “หนังสือข้างเตียง” ได้เสรมิ ความสุขใหผ้ ู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย โครงการหนังสอื ตดิ ลอ้ วิธกี ารดำ� เนินงาน ให้บรกิ ารสง่ เสรมิ การอ่านเชิงรกุ โดยการนำ� สอื่ หนงั สือ วารสาร นติ ยสาร และกจิ กรรม ส่งเสริมการอ่านเคลอ่ื นทอ่ี อกให้บรกิ ารประชาชนในชมุ ชนทกุ สถานทใ่ี นรปู แบบรถจกั รยานยนตร์พ่วงข้าง ผลการเปล่ยี นแปลง ประชาชนไดร้ ับบรกิ ารสอื่ การอา่ น กจิ กรรมสง่ เสริมการอา่ นอย่างสะดวกสบาย ไมต่ อ้ ง เดนิ ทางมาห้องสมดุ ฯ และเครอื ขา่ ยใหก้ ารสนบั สนุนทางดา้ นงบประมาณ เน่ืองจากเล็งเห็นความสำ� คัญและประชาชน ในชมุ ชนได้รบั ประโยชน์ มีคณุ ภาพชีวิตทด่ี ี มคี วามสุขเพิ่มมากขนึ้ โครงการหนังสือแซ่บ วิธกี ารด�ำเนนิ งาน ใหบ้ รกิ ารโดยจัดพนื้ ทกี่ ารอา่ นในสถานทส่ี าธารณะ น�ำสื่อออกใหบ้ รกิ ารทกุ ประเภท เช่น นิยาย นิทาน อาหาร สุขภาพ ธรรมะ และนิตยสาร วารสาร จุดท่ีให้บริการปัจจุบัน จ�ำนวน ๒๗ จุดบริการ ได้แก่ ๑. ศนู ยก์ ารคา้ เซ็นทรลั พลาซ่าขอนแกน่ ๒. สถานรี ถไฟขอนแกน่ ๓. สถานขี นสง่ ผู้โดยสาร (แหง่ ที่ ๑) ๔. สถานขี นสง่ ผโู้ ดยสารปรบั อากาศ (แหง่ ที่ ๒) ๕. สถานขี นสง่ ผโู้ ดยสาร (แหง่ ที่ ๓) ๖. โรงพยาบาลศรนี ครนิ ทร์ ๗. โรงพยาบาลขอนแกน่ ๘. บริษทั บุญรอดบิวเวอรร์ ี่จ�ำกัด ๙. กศน.อำ� เภอเมืองขอนแกน่ ๑๐. กศน.ต�ำบล ๑๘ แห่ง ทกุ แหง่ จะมีอาสาสมัครดูแล ความเรียบร้อย สับเปลยี่ นหมุนเวยี นสือ่ เป็นประจ�ำทุกสัปดาห์ 14 เปิดโลกอ่านสรา้ งสขุ จากโรงเรียนสูช่ มุ ชน

ผลการเปลี่ยนแปลง ประชาชนไดร้ ับบรกิ ารสื่อการอา่ น กิจกรรม ส่งเสริมการอ่าน อย่างสะดวกสบาย ไมต่ อ้ งเดนิ ทางมาห้องสมุดฯ และ เครือข่ายให้การสนับสนุนทางด้านสถานที่ในการติดต้ังมุมหนังสือแซ่บ เพม่ิ มากขน้ึ เนอ่ื งจากมองเหน็ ความสำ� คญั และประชาชนในชมุ ชนไดร้ บั ประโยชน์ มีคณุ ภาพชวี ติ ทีด่ ี มีความสุขเพมิ่ มากขน้ึ นวตั กรรมสง่ เสริมการอ่าน หนงั สือทเ่ี ธอถือมา วิธีการด�ำเนินงาน จัดให้มีพื้นที่แลกเปล่ียนหนังสือที่แต่ละคนถือมา เพื่อมาบอกเล่าเร่ืองราวและแลกเปลี่ยนกันอ่าน โดยจะมีการน�ำหนังสือออกไป แนะน�ำหน้าเวที เพ่ือให้คนที่อยากอ่านหนังสือได้รู้ข้อมูล และขอยืมหนังสือ ไปอ่าน ก่อนจะน�ำมาคืนในการจัดงานคร้ังต่อไป เน้นหนังสือดี หายาก และ นา่ แนะน�ำ ผลการเปลยี่ นแปลง ผอู้ า่ นไดแ้ นะนำ� หนงั สอื ทต่ี นเองรกั เลม่ ทต่ี นเอง โปรดให้เพ่ือน ให้คนอื่น ท�ำให้หนังสือเล่มนั้นๆ ถูกอ่านมากข้ึน เพ่ือนหรือ คนอ่ืนๆ ได้แลกเปลีย่ นหนงั สือกนั อ่าน ผูแ้ นะน�ำหนงั สอื ก็มีความสุขทจี่ ะให้ ผู้รบั กม็ คี วามสุขทไ่ี ด้อ่านหนังสอื ทด่ี ี หนงั สอื เล่มน้พี ีใ่ ห้น้อง วธิ กี ารดำ� เนนิ งาน เน้นหนังสือท่ีแต่ละคนนำ� มาเพือ่ รว่ มบริจาค ส่งตอ่ ไปใหค้ นอ่นื ได้อ่าน โดยหนังสอื ท้ังหมด จะมอบใหก้ บั โครงการธนาคารหนงั สอื ของ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่ ทจี่ ะนำ� หนงั สอื ไปสง่ ตอ่ ใหก้ บั พนื้ ทหี่ า่ งไกลทอี่ ยาก จะมีหนงั สอื อา่ น โดยเฉพาะบ้านหนงั สอื ชุมชน หรือบา้ นหนังสอื อัจฉรยิ ะท่มี ีในชุมชน ในหมบู่ า้ น โดยใหต้ ดิ ชอื่ ผ้บู ริจาค เพือ่ จะไดเ้ ป็นท่ีระลึก และไดร้ ับการขอบคณุ จากผู้อ่าน ผลการเปล่ียนแปลง ประชาชนมีจิตอาสา มีจิตสาธารณะ นอกจากจะรับบริการการอ่านอย่างเดียว ผู้รับ บริการ ก็มาเปน็ ผู้ใหบ้ ริการหนังสอื เลม่ ท่ชี อบอา่ น แบง่ ปันใหผ้ ู้อนื่ ด้วย ถนนหนงั สือมือสอง วธิ กี ารด�ำเนนิ งาน จัดพน้ื ทใี่ ห้เป็นพื้นท่ีจ�ำหนา่ ยหนงั สือมือสอง โดยเน้นจำ� หน่ายราคาถกู เนน้ ใหท้ กุ คนที่มา รว่ มงานไดเ้ ลอื กซอ้ื หนงั สอื ตดิ มอื ไปอา่ นทบ่ี า้ น โดยผทู้ จี่ ะเขา้ มาจำ� หนา่ ยหนงั สอื มอื สองมที งั้ รา้ นหนงั สอื และบคุ คลทว่ั ไป สถานศึกษาตน้ แบบ ชุมชนอา่ นสรา้ งสขุ 15

ผลการเปล่ียนแปลง ประชาชนไดร้ บั บรกิ ารสอื่ การอา่ น กจิ กรรมส่งเสรมิ การอา่ น อย่างสะดวกสบาย ไม่ตอ้ ง เดินทางมาห้องสมุดฯ และเครือข่ายให้การสนับสนุนด้านสถานท่ีในการติดต้ังมุมหนังสือแซ่บเพ่ิมมากข้ึน เนื่องจาก มองเหน็ ความสำ� คญั ประชาชนในชมุ ชนได้รบั ประโยชน์ มคี ุณภาพชีวติ ท่ดี ี มคี วามสขุ เพมิ่ มากข้ึน ธนาคารหนงั สือ : Book Bank วธิ กี ารดำ� เนนิ งาน จดั กจิ กรรมรบั ฝากหนงั สอื เพอื่ ใหส้ มาชกิ Book Bank สามารถยมื ไปอา่ นใหเ้ กดิ ประโยชน์ ได้ และสมาชิกเจ้าทเี่ ปน็ ของหนังสือสามารถถอนหนังสอื กลบั คืนได้ ตามความตอ้ งการ ผลการเปล่ียนแปลง เป็นโครงการที่มุ่งเน้นให้เด็กๆ และชุมชนท่ีด้อยโอกาส ครอบครัวท่ีมีรายได้น้อย ไดอ้ า่ นหนงั สอื ดดี ี ผา่ นกจิ กรรมการบรจิ าคหนงั สอื และสอ่ื การเรยี นรใู้ หก้ บั หอ้ งสมดุ หรอื แหลง่ เรยี นรใู้ นชมุ ชนทขี่ าดแคลน เพ่ือเพ่ิมโอกาสการอ่านให้กบั เด็ก กจิ กรรมอบรมทตู การอ่าน วิธีการด�ำเนินงาน จัดอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่นักศึกษา กศน. และประชาชนท่ัวไปที่มีจิตอาสาในการส่งเสริมการอ่านขยายผล ยวุ ทูตการอ่านทม่ี ีอย่เู ดมิ ใหเ้ พิ่มมากขึน้ ผลการเปล่ียนแปลง ทูตการอ่านได้พัฒนาตนเองในเรื่องการ ส่งเสริมการอ่าน การมีจิตอาสาฯ มีการจัดกิจกรรมการอ่านอย่าง สม�่ำเสมอ และเชิญชวนประชาชนในชุมชนเข้าร่วม มีส่วนร่วม สถาน ศกึ ษาเองก็ได้ขยายพนื้ ท่กี ารอ่านและมจี ิตอาสา มีทตู การอา่ นในชุมชน เพม่ิ มากข้นึ การสร้างเครือขา่ ยการทำ� งาน ไดม้ บี นั ทกึ ขอ้ ตกลงความรว่ มมอื ระหวา่ งหอ้ งสมดุ แหลง่ เรยี นรู้ และศนู ยบ์ รกิ ารขอ้ มลู จงั หวดั ขอนแกน่ มเี จตจำ� นง ที่จะร่วมมือกันขับเคล่ือนองค์กรไปสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ โดยมีจุดมุ่งหมายร่วมกัน พร้อมสนับสนุนงบประมาณด้าน การอา่ น การเรียนการสอนของ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่ เนอ่ื งจากมองเห็นความเปล่ยี นแปลงคณุ ภาพชวี ิตของคนใน ชมุ ชนดีขนึ้ ชมุ ชนมคี วามสขุ มากข้นึ กศน.อำ� เภอเมอื งยงั เปน็ ต้นแบบใหช้ ุมชนอื่นๆ ทั้งภายในจงั หวัดและจังหวดั อ่ืนๆ ผลสำ� เร็จทน่ี า่ สนใจ ๑. ผู้เรียนมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนที่สูงข้ึน และได้รับรางวัลชนะเลิศยุวทูตการอ่านดีเด่น รุ่นท่ี ๑ โครงการ “อ่านสร้างสุข” ในโรงเรยี นและสถานศึกษา ประจ�ำปี ๒๕๕๕ และ ประจ�ำปี ๒๕๕๖ ๒. เกิดสมั พันธภาพที่ดรี ะหวา่ งนกั เรยี น ครู และชุมชน ๓. เกิดเครือข่ายการอ่านที่มาจากความร่วมมือของสถานศึกษา และชุมชน รวมถึงการลงนามบันทึกข้อตกลง (MOU) ขับเคลอื่ นให้ขอนแกน่ เปน็ นครแห่งการอ่าน ๔. ผบู้ รหิ าร ครไู ด้รบั รางวลั ระดับภมู ภิ าคและระดบั ประเทศด้านการอ่าน ๕. มีนวตั กรรมส่งเสรมิ การอ่านทีห่ ลากหลาย ๖. มที ูตการอ่านครอบคลุมทุกพ้นื ท่ี 16 เปิดโลกอา่ นสรา้ งสขุ จากโรงเรยี นสชู่ ุมชน

๗. กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่ เปน็ สถานศกึ ษาตน้ แบบทใี่ ชแ้ นวคดิ “อา่ นสรา้ งสขุ ” ในการพฒั นาศกั ยภาพผเู้ รยี น ในทุกด้าน รวมถึงบุคลากรในสถานศึกษา ตลอดจนครอบครัว และชุมชนร่วมสร้างสังคมไทยให้เป็นสังคม แห่งการอา่ นและการเรียนรู้ ผลสำ� เรจ็ ทีเ่ กนิ ความคาดหมาย โครงการหนังสอื ข้างเตียง ไดร้ บั ความสนใจจากสอ่ื มวลชน เนอื่ งจากเปน็ กิจกรรมส่งเสรมิ การอา่ นท่ีดี ทำ� ให้ ผู้ป่วยมีความสขุ ส่อื มวลชนที่มาถา่ ยท�ำรายการ ได้แก่ หนงั สือพิมพ์คมชดั ลกึ สถานีโทรทัศนไ์ ทยพีบีเอส สถานโี ทรทศั น์ กองทบั บก ชอ่ ง ๗ และศนู ยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษา (ETV) เปน็ ตน้ โครงการหนังสือติดล้อ ได้รับความสนใจจากสื่อมวลชนถ่ายท�ำรายการ เช่น ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา (ETV) และรายการเปดิ โลกเปิดเล่ม ออกอากาศช่องไทยพีบเี อส ดำ� เนินรายการโดย ดร.ป๊อบ ฐาวรา ศิริพพิ ฒั น์ ซึ่งเปน็ รายการทีวีที่เน้นสร้างทัศนคติท่ีดี มุมมองแง่บวกของการอ่าน การสร้างแรงบันดาลใจจากการอ่าน แนวทางการเลือก อ่านหนงั สือทด่ี ี มคี ณุ ภาพ กลยทุ ธก์ ารอ่านใหเ้ ป็นการรู้จักใช้ประโยชน์จากข้อคิดดๆี ที่ได้จากการอ่าน อา่ นแลว้ สามารถ คิดวิเคราะห์ ปรับใช้ในการด�ำเนินชีวิตได้ ผู้ชมสามารถน�ำสาระประโยชน์ท่ีได้จากรายการไปใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้ อย่างง่ายๆ จนกลายเปน็ หน่งึ พลังท่จี ะชว่ ยสนับสนุนใหเ้ กดิ กระแสรักการอา่ นในกลุ่มวัยรุ่นอายรุ ะหวา่ ง ๑๕ - ๒๕ ปี ห้องสมุดประชาชนเฉลิมพระเกียรติฯ จังหวัดขอนแก่น ได้รับความสนใจจากบริษัท คิก เดอะแมชชีน ฟิล์ม จ�ำกัด (Kick The Machine Films Co.,Ltd.) ใชส้ ถานทใ่ี นการถา่ ยทำ� ภาพยนตร์ เรอื่ ง รกั ทข่ี อนแกน่ ภาพยนตร์ เรอื่ งนก้ี ำ� กบั โดย อภชิ าตพิ งศ์ วรี ะเศรษฐกลุ ผู้ก�ำกับภาพยนตร์เรื่อง ลุงบุญมีระลึกชาติ ที่ได้รับรางวัลปาล์มทองค�ำ (Palme D’Or) จากเทศกาลภาพยนตรเ์ มอื งคานส์ ประเทศฝรั่งเศส ปจั จยั ท่ีส่งผลต่อความส�ำเรจ็ ๑. บุคลากรในองค์กรและผูเ้ กย่ี วขอ้ งมีความเข้าใจ และตระหนกั ในการสร้างสังคมการอ่าน ๒. คณะทำ� งานได้นำ� หลักคดิ วงจรบรหิ ารงานคุณภาพ PDCA CYCLCLE มาใช้ในการขบั เคลอ่ื นปฏิบตั ิงาน ๓. คณะทำ� งานมกี ารจดั กจิ กรรมอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และสมำ�่ เสมอ เพอ่ื ใหผ้ ใู้ ชบ้ รกิ ารไดร้ จู้ กั และเกดิ พฤตกิ รรมการอา่ น ๔. การมบี นั ทกึ ขอ้ ตกลงความรว่ มมอื ระหวา่ งหอ้ งสมดุ แหลง่ เรยี นรู้ และศนู ยบ์ รกิ ารขอ้ มลู จงั หวดั ขอนแกน่ ทำ� ให้ เกดิ การขบั เคล่ือนการอา่ นรว่ มกัน ๕. การมีเครอื ขา่ ยคณะทำ� งานทีเ่ ขม้ แข็ง ประกอบด้วย ผนู้ �ำระดบั จังหวดั ผู้นำ� ระดบั ท้องถิน่ เครอื ข่ายการอ่าน นกั อ่าน นักเขียน ฯลฯ สถานศึกษาต้นแบบ ชมุ ชนอา่ นสร้างสุข 17

รางวัลถว ยพระราชทาน โรงเรียนเทศบาลบูรพาอบุ ล เทศบาลนครอบุ ลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี ขอ้ มลู พ้นื ฐาน โรงเรียนเทศบาลบูรพาอบุ ล ตัง้ อยเู่ ลขท่ี ๑ ถนนสนุ ทรวมิ ล ตำ� บลในเมือง อำ� เภอเมือง จงั หวัดอบุ ลราชธานี โทรศัพท์ ๐๔๕-๒๕๔-๖๖๙ โทรสาร ๐๔๕-๒๕๖-๕๕๙ เวบ็ ไซต์ http: //www.burapa.c.th ปัจจบุ นั มยี ุวทูต/ทตู การอา่ นจำ� นวน ๓๕๐ คน กจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านทดี่ ำ� เนนิ งานอย่างต่อเนือ่ ง การด�ำเนินงานโครงการสถานศึกษาต้นแบบชุมชนอ่านสร้างสุข มีคณะกรรมการร่วมส่งเสริมการอ่านท้ังในและ นอกสถานศึกษา เพ่ือร่วมประชุมปรึกษาหารือวางแผนในการด�ำเนินงาน โดยเริ่มจากการพัฒนาสถานศึกษาเพ่ือสร้าง บรรยากาศและสิ่งแวดล้อมให้เอ้ือต่อการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน นอกจากน้ันโรงเรียนยังได้ส�ำรวจข้อมูลพื้นฐาน ของนักเรียนในชมุ ชนต่างๆ เพือ่ เป็นแนวทางในการก�ำหนดพืน้ ท่ใี นการจัดกิจกรรมส่งเสรมิ การอา่ นในชุมชน มีแผนงาน และโครงการปฏิบัติการรองรับอย่างชัดเจน โรงเรียนได้รับการสนับสนุนในด้านการด�ำเนินงานทั้งในภาครัฐและ ภาคเอกชน มกี ารขยาย การประสานและการเชือ่ มโยงภาคีเครือขา่ ยอย่างต่อเนื่อง จำ� นวนอาสาสมัครส่งเสริมการอา่ น มีจ�ำนวนเพิ่มขึ้นในวงกว้างทั้งในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษามีการประเมินผลการจัดกิจกรรมอย่างสม่�ำเสมอ เพอื่ พัฒนาเปน็ แนวทางในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอา่ นที่ยงั่ ยนื ตลอดไป กจิ กรรมภายในโรงเรยี น กิจกรรมถนนคนเรียน เป็นนวัตกรรมในการอ่านและการเรียนรู้ที่บุคลากรในโรงเรียนทุกคนและนักเรียน ยุวทูตการอ่านร่วมกันจัดกิจกรรมขึ้น เพ่ือสนองความต้องการของนักเรียนด้วยการเรียนรู้จาก ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ และหนึง่ กิจกรรมพัฒนาผ้เู รยี น โดยจดั กิจกรรมทกุ วนั พธุ ที่ ๓ ของเดอื น ระหว่างเวลา ๐๗.๐๐ - ๐๘.๓๐ น. ภายใต้ช่อื กิจกรรมการเรียนรู้ในรูปแบบต่างๆ เช่นอ่านเพื่อรู้เปิดประตูสู่อาเซียน ถนนสายเรียนรู้สู่งานประเพณีออกพรรษา อา่ นเพือ่ เสรมิ สรา้ งคณุ ภาพชวี ติ ตามแนวคิดหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง วนั พ่อแหง่ ชาตเิ ป็นตน้ กิจกรรมน�ำความรู้สู่ชุมชน กิจกรรมน้ีเกิดจากการร่วมแรงร่วมใจกันระหว่างโรงเรียนเทศบาลบูรพา อุบล ยุวทูตการอ่านในชุมชน ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำ� เภอเมืองอุบลราชธานี โรงเรียนนารี นกุ ลู ๒ (สงั กดั ส�ำนกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษามัธยมศกึ ษาเขต ๒๙) จัดกิจกรรมสง่ เสริมการอา่ นอยา่ งหลากหลายรูปแบบ ในชุมชนต่างๆ เช่น กิจกรรมครกความรู้สู่อาเซียน กิจกรรมโมเดลกระดาษ กิจกรรมบ้านหนังสืออัจฉริยะ กิจกรรม เกมบันไดแห่งความดี และกจิ กรรมครอบครัวอา่ นบ้านอนุ่ เปน็ ตน้ นอกจากน้ยี งั จดั ใหม้ หี ้องสมุดเคลือ่ นที่ โดยนักเรยี น ยุวทตู การอา่ นจะน�ำหนังสอื สอื่ สงิ่ พิมพ์ตา่ งๆ ไปบรกิ ารในชุมชนตา่ งๆ เพอ่ื เปดิ โอกาสให้ผู้ปกครอง บุคคล ในชมุ ชนและ นักเรียนได้อา่ นหนงั สือในเวลาวา่ ง ซึ่งสะดวกงา่ ยต่อการอ่านและการเรียนรูม้ ากยิ่งข้นึ 18 เปิดโลกอ่านสร้างสุขจากโรงเรยี นสู่ชุมชน

กิจกรรมสง่ เสริมการอ่านทปี่ ระสบผลส�ำเร็จ กิจกรรมถนนคนเรยี น คณะกรรมการดำ� เนนิ งานห้องสมุดและตวั แทนนกั เรยี นยุวทูตการอา่ นจะประชุมรว่ ม กนั เพ่อื ปรึกษาหารือ ถึงแนวทางในการจดั กิจกรรมสง่ เสริมการอ่านและการเรียนรู้ ท่ีจะนำ� มาจัดกิจกรรมในแตล่ ะเดอื น แล้วให้ครูทุกคนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ร่วมกันออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับลักษณะเนื้อหาวิชาในกลุ่มสาระ การเรยี นรู้ โดยมีแกนน�ำนกั เรยี นยวุ ทูตการอ่านเป็นผู้มบี ทบาทสำ� คญั ในการจดั กิจกรรมซง่ึ เรมิ่ ต้งั แต่การประชาสมั พันธ์ เชญิ ชวน เพอ่ื น พีแ่ ละน้องๆ ในโรงเรียนใหเ้ ขา้ รว่ มกจิ กรรม โรงเรียนไดก้ ำ� หนดการจดั กจิ กรรมทกุ วนั พุธท่ี ๓ ของเดือน ระหว่างเวลา ๐๗.๐๐ - ๐๘.๓๐ น. ในบริเวณถนนหน้าอาคารเรียน ซ่ึงเป็นห้องเรียนธรรมชาติ ภายใต้บรรยากาศ การเรียนรทู้ ่แี ปลกใหมซ่ ึง่ ส่งผลให้นักเรยี นได้เรยี นรตู้ ามความถนัดและตามความสนใจของตนเองมากยิ่งขน้ึ กิจกรรมสานสัมพันธ์แบ่งปันการอ่าน โรงเรียนได้พัฒนานักเรียนยุวทูตการอ่านโดยให้เข้ารับการอบรม เพื่อให้รู้ถึงบทบาทหน้าท่ีของการเป็นยุวทูตการอ่านและได้เรียนรู้วิธีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ ในฐานต่างๆ เช่นฐานการแสดงละครหนุ่ ฐานการทำ� นทิ านแผ่นเดียว ฐานการทำ� สอื่ การอ่าน เปน็ ตน้ หลังจากผา่ นการ อบรมแล้วนักเรียนยุวทูตการอ่านจะเป็นผู้น�ำในการจัดกิจกรรมสานสัมพันธ์แบ่งปันการอ่านในสถานศึกษาอื่นๆ ซึ่งผล ท่ีได้จากการจดั กจิ กรรมน้ี นอกจากผู้เข้ารว่ มกจิ กรรมจะไดพ้ ฒั นาทักษะทง้ั ทางด้านการฟัง พูด อา่ นและเขียน นกั เรียน ยุวทูตการอ่านยงั ไดพ้ ฒั นาตนเองอย่างเตม็ ศักยภาพและส่งผลให้เกดิ ภาคเี ครือขา่ ยดา้ นการอ่านในวงกว้างมากยงิ่ ขน้ึ กิจกรรมท่ีคดิ ข้ึนมาใหม่ กิจกรรมปลกู ฝงั นอ้ งรักเป็นนกั อา่ น โดยพๆี่ นักเรียนยวุ ทตู การอา่ นจะท�ำหนา้ ทีด่ ูแลน้องในการท�ำกจิ กรรม ทวั่ ไปในโรงเรยี นเพอ่ื สง่ เสรมิ ทกั ษะการอา่ นและการเรยี นรู้ เชน่ เชญิ ชวนนอ้ งๆ เขา้ หอ้ งสมดุ เพอื่ อา่ นหนงั สอื แนะนำ� นอ้ ง ใหเ้ ข้าร่วมกิจกรรมสง่ เสริมการอา่ นและการเรยี นร้ทู กุ กจิ กรรมท่ีโรงเรยี นจดั ขึน้ โดยใหพ้ ๆ่ี ตงั้ แตร่ ะดบั ชั้นประถมศึกษา ปีท่ี ๔ ถึงระดบั ประกาศนียบตั รวิชาชพี จบั คู่กบั นอ้ งต้งั แตช่ ้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ถงึ ระดับชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๖ สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชุมชนอ่านสร้างสขุ 19

ผลสำ� เร็จท่นี ่าสนใจ ๑. มีจำ� นวนยุวทตู เพิม่ ขึ้น โดยปกี ารศกึ ษา ๒๕๕๖ มีจำ� นวน ๒๑๐ คน ในปกี ารศกึ ษา ๒๕๕๗ จำ� นวน ๑๔๐ คน มียุวทูตรวมทัง้ หมด ๓๕๐ คน เปน็ นักเรียนตัง้ แตร่ ะดับชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ถึงระดับประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ ๒. ยุวทูตการอ่านได้ฝึกทักษะการอ่าน การเขียน การถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้อื่น เกิดความสามัคคีท�ำงานเป็น หมู่คณะได้อย่างมีความสุข รู้จักการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ รู้จักการเสียสละ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีจิตสาธารณะ เห็นคุณค่า ความภาคภูมิใจในตนเองน�ำทกั ษะกระบวนการทำ� งานตลอดจนประสบการณไ์ ปใช้ในชวี ิตประจำ� วัน ฝกึ เป็น ผนู้ ำ� ตามวิถีประชาธปิ ไตยเกิดความกระตอื รอื รน้ ในการท�ำงาน ๓. โรงเรียนเทศบาลบูรพาอุบล ไดพ้ ัฒนาบรรยากาศใหเ้ ออ้ื ต่อการอ่านและเรยี นรู้ เชน่ บรรยากาศ ทางกายภาพ ภายในโรงเรียน ห้องสมุด ศูนย์สารสนเทศอาเซียน ศูนย์การเรียนรู้แหล่งท่องเที่ยว ตลอดจนห้องศูนย์การเรียนรู้ งานอาชพี ตา่ งๆ เพื่อเปดิ โอกาสใหผ้ ้ปู กครองตลอดจนบคุ คลในชุมชนได้เรยี นรู้ตามความถนดั และสนใจ ๔. เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงเรียนและชุมชน จนท�ำให้ชุมชนเกิดเจตคติท่ีดีต่อโรงเรียนมากยิ่งข้ึนส่วน หน่วยงานภายนอกและเครือข่ายการอ่านในสถานศึกษาอ่ืนๆ ท่ีมีส่วนร่วมในโครงการได้สมัครเป็นภาคีเครือข่ายกับ โรงเรียนเทศบาลบูรพาอบุ ล เชน่ โรงเรยี นในสงั กัดเทศบาลนครอบุ ลราชธานี โรงเรียนในสังกดั ส�ำนกั เขตพนื้ ทีก่ ารศึกษา ประถมศึกษาอุบลราชธานีเขต ๑ โรงเรียนในสังกัดส�ำนักเขตพื้นท่ีการศึกษามัธยมศึกษาเขต ๒๙ และโรงเรียนสังกัด สำ� นกั งานคณะกรรมการการการศกึ ษาเอกชน เป็นตน้ 20 เปิดโลกอ่านสร้างสุขจากโรงเรียนส่ชู ุมชน

ปจั จัยท่ีสง่ ผลต่อความสำ� เรจ็ ๑. ผู้บริหารสถานศึกษาท่ีมุ่งม่ันเอาใจใส่ในการพัฒนา มีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกลโดยให้การสนับสนุนและติดตาม การด�ำเนนิ งานอย่างสมำ่� เสมออ�ำนวยความสะดวกแก่คณะท�ำงาน เพอื่ ใหง้ านทกุ อยา่ งสามารถดำ� เนินไปได้อยา่ งราบรน่ื และประสบความสำ� เรจ็ เปน็ อย่างดี ๒. ครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษาทุกคนในสถานศกึ ษาต่างกม็ ีความรกั มีความสามคั คีร่วมมอื รว่ มใจเป็นอันหนง่ึ อันเดียวกันในการสนองนโยบายของผู้บริหารเพื่อร่วมกันพัฒนากิจกรรมส่งเสริมการอ่านให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ ท่กี �ำหนดไว้ ๓. นกั เรยี น ซง่ึ นบั วา่ มคี วามสำ� คญั มากเนอื่ งจากโรงเรยี นไดเ้ ปดิ โอกาสใหน้ กั เรยี นไดแ้ สดงความคดิ เหน็ อยา่ งเสรี มีความเป็นประชาธิปไตย และยึดนักเรียนเป็นศูนย์กลางในการจัดการศึกษานักเรียนจึงเป็นแกนหลักในการขับเคลื่อน กิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง ๔. ชุมชนเปน็ ปัจจัยสำ� คัญมีสว่ นร่วมตอ่ การด�ำเนนิ กิจกรรม ห้องสมดุ โรงเรยี นเทศบาลบูรพาอุบลเปดิ เปน็ แหลง่ เรียนรู้ให้กับชุมชนใกล้เคียงได้เข้ามาค้นคว้า สืบค้นข้อมูล ข่าวสารความรู้ต่างๆ ท่ีเป็นประโยชน์จากระบบข้อมูล สารสนเทศอิเล็คทรอนิคส์และส่ือส่ิงพิมพ์ที่หลากหลายเพียงพอต่อความต้องการโดยเปิดให้บริการทุกวันท้ังในและ นอกเวลาราชการ น�ำความพึงพอใจสู่ชุมชนเป็นอย่างมากผลสะท้อนท่ีสถานศึกษาได้กลับคืนมา คือ ความร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจในการจัดกิจกรรมน�ำความรู้สู่ชุมชน กิจกรรมห้องสมุดเคล่ือนท่ีท่ีทางโรงเรียนจัดจึงได้รับความร่วมมือ เป็นอยา่ งดมี าโดยตลอดจนทำ� ใหก้ จิ กรรมประสบความสำ� เร็จเปน็ อยา่ งดที กุ กิจกรรม ปัญหาและอปุ สรรคในการดำ� เนินโครงการ และแนวทางแก้ไข ภายในสถานศึกษาในเวลาว่างนกั เรยี นชอบเล่นมากกว่าอ่านหนังสือ แนวทางแกไ้ ข คือจัดกจิ กรรมกระต้นุ จงู ใจอยา่ งหลากหลาย เชน่ กิจกรรมหนา้ เสาธง กจิ กรรมการประกวดตา่ งๆ เวยี นตามฐานจากวันจนั ทรถ์ ึงวันศุกร์ กจิ กรรมรายสปั ดาห์ กิจกรรมรายเดอื น โดยจดั ให้มีของรางวัลมอบให้ นอกจาก น้ันมีประกาศเกียรติคุณ และมีการน�ำผลงานจัดแสดงนิทรรศการให้เกิดความภูมิใจในตนเอง ทุกกิจกรรมจัดท�ำอย่าง ตอ่ เนื่อง ภายนอกสถานศึกษา เนื่องจากชุมชนในเขตบริการของโรงเรียน เป็นชุมชนแออัด คนในชุมชนขาดความสนใจ ในการอ่านเนือ่ งจากมีข้อจำ� กดั ดา้ นเวลา เพราะตอ้ งท�ำงานแลกเงิน หาเชา้ กนิ ค่ำ� แนวทางแกไ้ ข โรงเรียนเน้นการจัดกิจกรรมสง่ เสรมิ การอ่านและเรียนร้อู ย่างหลากหลาย เชน่ กจิ กรรมน�ำความรู้ สชู่ มุ ชน ดำ� เนินการโดยยุวทูตในชมุ ชนและยวุ ทูตภายในโรงเรยี น จัดท�ำหอ้ งสมดุ เคล่อื นทีน่ ำ� หนงั สือส่งเสริมอาชพี ต่างๆ ไปบรกิ ารถงึ ที่ จดั ทำ� กจิ กรรมครอบครวั อา่ นบา้ นอนุ่ กจิ กรรมปลกู ฝงั ลกู รกั เปน็ นกั อา่ น กจิ กรรมเดนิ รณรงคเ์ ชญิ ชวนอา่ น หนังสอื กิจกรรมตา่ งๆ ท่ีเกิดข้นึ จดั ให้มขี องรางวัลมอบให้ และประกาศเกียรติคุณ ทกุ กิจกรรมจัดอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง สถานศึกษาต้นแบบ ชมุ ชนอ่านสร้างสุข 21

แผนงานและแนวทางด�ำเนินงานส่งเสรมิ การอ่านในปเี ฉลิมพระเกยี รติ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี โรงเรียนเทศบาลบูรพาอุบล ได้ด�ำเนินงานส่งเสริมการอ่านในปีเฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพ รตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี ตอ่ เนอื่ งตลอดปี ๒๕๕๘ ดว้ ยกจิ กรรมตา่ งๆ ดงั นกี้ จิ กรรมอา่ นเถดิ ...เดก็ ไทยอา่ นถวาย เจา้ ฟา้ นกั อา่ นกจิ กรรมนานาสาระกจิ กรรมคาราวานตวั หนอนสญั จร...เรยี นรพู้ นั ธกุ รรมพชื กจิ กรรมถนนคนเรยี น กจิ กรรม สานสัมพนั ธแ์ บง่ ปนั การอ่าน กิจกรรมครอบครวั อ่านบ้านอุน่ กิจกรรมปลกู ฝงั ลกู รักเป็นนักอ่าน กจิ กรรมปลกู ฝงั นอ้ งรัก เปน็ นกั อา่ น กจิ กรรมนำ� ความรสู้ ชู่ มุ ชน กจิ กรรมเสรมิ ปญั ญาเวลาคอย กจิ กรรมฐานสรา้ งสรรคจ์ นั ทรถ์ งึ ศกุ ร์ และกจิ กรรม แข่งขันตอบปญั หาสารานกุ รมไทย ความคดิ เหน็ ของบุคคลท่ไี ดร้ บั ประโยชน์จากโครงการนี้ “กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นภายในสถานศกึ ษาทกุ กจิ กรรมลว้ นสง่ ผลใหเ้ กดิ พฒั นาการดา้ นการอา่ นและการเรยี นรู้ ให้กับนักเรียนจนสามารถน�ำความรู้และประสบการณ์ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจ�ำวัน เห็นควรให้โรงเรียนจัดกิจกรรม อยา่ งต่อเนอ่ื ง” “กิจกรรมส่งเสริมการอ่านภายนอกสถานศึกษา กิจกรรมส่งเสริมการอ่านและเรียนรู้โดยให้นักเรียนซึ่งเป็น บุตรหลานของคนในชุมชนและการให้ยุวทูตชุมชนมีบทบาทส�ำคัญในการจัดกิจกรรม เป็นการสร้างสัมพันธภาพอันดี ระหว่างบคุ คลในครอบครัวและโรงเรียนกบั ชมุ ชน” 22 เปดิ โลกอ่านสรา้ งสขุ จากโรงเรียนสชู่ มุ ชน

รางวัลถว ยพระราชทาน โรงเรยี นนารนี ุกลู ๒ จงั หวัดอุบลราชธานี สงั กัดส�ำนักงานเขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษามธั ยมศึกษา เขต ๒๙ ที่อยู่ : โรงเรยี นนารีนกุ ลู ๒ ถนนชยางกูร ต�ำบลหัวเรอื อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั อบุ ลราชธานี ๓๔๐๐๐ โทรศพั ท์ ๐๔๕๒๐๐๕๘๙ เวบ็ ไซต์ https://th-th.facebook.com/librarynari2 ข้อมูลพน้ื ฐานปีการศึกษา ๒๕๕๗ - จำ� นวนนักเรียน ๔๑๑ คน - จ�ำนวนครปู ฏิบัตกิ ารสอน ๓๗ คน - จ�ำนวนยวุ ทตู สง่ เสรมิ การอา่ น ๑๓๐ คน กิจกรรมส่งเสริมการอ่านทด่ี ำ� เนนิ งานอยา่ งต่อเนอ่ื ง ในการดำ� เนนิ งานโครงการสถานศกึ ษาตน้ แบบชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ โรงเรยี นนารนี กุ ลู ๒ ไดด้ ำ� เนนิ การตอ่ เนอื่ งจาก โครงการอ่านสร้างสุข ใน ๒ ปีท่ีผ่านมา ซึ่งกิจกรรมท่ีเคยจัดในปีท่ีผ่านมา และจัดต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันรวมไปถึง กจิ กรรมที่จดั ท�ำขึ้นมาใหม่ ไดแ้ ก่ กจิ กรรมที่ดำ� เนินการภายในโรงเรยี น กิจกรรม Stars of knowledge เป็นการจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ น เก่ียวกับส�ำนวนไทย จัดท�ำคฑาหมายเลขดาวและน�ำ ซีดีที่ใช้แล้ว ด้านหน่ึง ตดิ หมายเลขทตี่ รงกบั หมายเลขดาว อกี ดา้ นหนงึ่ วาดภาพสำ� นวนไทยใหน้ กั เรยี น อ่านใบความรู้ จับคฑาหมายเลขดาว จับซีดีดาวท่ีหมายเลขตรงกับคฑาดาว แลว้ ทายภาพสำ� นวนไทยพร้อมบอกความหมายส�ำนวนไทย กิจกรรมทีด่ ำ� เนินการภายนอกโรงเรยี น กิจกรรม คาราวานตัวหนอน สัญจรสร้างสุข เป็นการจัดกิจกรรม นอกสถานทขี่ องยวุ ทตู สง่ เสรมิ การอา่ น ใหท้ ราบถงึ หนา้ ทดี่ แู ลโรงเรยี นเครอื ขา่ ย ให้สามารถจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังจัด กิจกรรมในชุมชนเพอื่ ให้คนในชมุ ชนเหน็ ความสำ� คญั ของ การอา่ นเพิม่ ขนึ้ ดว้ ย กจิ กรรมส่งเสรมิ การอ่านท่ปี ระสบความสำ� เรจ็ กิจกรรมเข้าค่ายหนงั สือเล่มเลก็ เปน็ การจดั กิจกรรมโดยงาน ห้องสมดุ รว่ มกบั ฝา่ ยวชิ าการและกลมุ่ สาระตา่ งๆ จดั เขา้ คา่ ยหนงั สอื เลม่ เลก็ ทงั้ โรงเรยี น มกี ารจดั ท�ำหนงั สอื เล่มเลก็ ในทกุ รายวชิ า โดยมคี รผู สู้ อนในรายวิชาต่างๆ ร่วม กนั ดแู ล และมนี ักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๖ คอยเป็นพเ่ี ลยี้ งให้คำ� แนะนำ� และ ดูแลการจัดทำ� ภายใต้ การดูแลของครอู กี ทอดหน่ึง สถานศึกษาตน้ แบบ ชุมชนอ่านสรา้ งสขุ 23

กิจกรรมเข้าค่ายเยาวชนคนรักหนังสือ เป็นการจัดกิจกรรม เข้าค่าย อบรมยุวทูตส่งเสริมการอ่านที่มาจากห้องเรียนต่างๆ เพื่อปลูกฝังส่งเสริมนิสัย รักการอ่าน และการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ ให้กับยุวทูตส่งเสริมการอ่าน เพ่ือนำ� ไปสู่การจัดกจิ กรรมสง่ เสริม การอ่านอยา่ งเหมาะสมและสรา้ งสรรค์ กิจกรรม Stars of knowledge เปน็ การจัดกจิ กรรม ส่งเสริมการอ่าน เกย่ี วกับสำ� นวนไทย จดั ทำ� คฑาหมายเลขดาว และนำ� ซีดที ใี่ ชแ้ ลว้ ดา้ นหน่งึ ตดิ หมายเลขทต่ี รงกบั หมายเลขดาว อกี ดา้ นหนงึ่ วาดภาพสำ� นวนไทย นกั เรยี นอา่ น ใบความรู้ จับคฑาหมายเลขดาว จับซีดีดาวท่ีหมายเลขตรงกับคฑาดาว แล้ว ทายภาพสำ� นวนไทย พร้อมบอกความหมายสำ� นวนไทย กิจกรรมหนังสือดี ท่ีหนูรัก เป็นการจัดกิจกรรมโดยขอรับ บริจาค หนังสือดีๆ จากนกั เรียนและครู น�ำหนังสือท่ไี ดร้ บั บรจิ าค มาจดั นทิ รรศการให้ นักเรียนแนะนำ� หนังสอื ดีทห่ี นรู ัก โดยบอก ช่อื หนังสอื ผแู้ ตง่ เน้ือเรอื่ ง โดยยอ่ ประโยชนท์ ีไ่ ดจ้ ากหนงั สอื และเชิญชวน เพื่อนๆ อา่ นหนังสือ กิจกรรมกระเป๋าหนังสือสู่ชุมชน เป็นการจัดกิจกรรมโดยยุวทูต สง่ เสรมิ การอา่ นนำ� หนงั สอื ออกไปใหบ้ รกิ ารตามจดุ ตา่ งๆ ในหมบู่ า้ น เปน็ หนงั สอื ที่คนในชุมชนสนใจ และตรงความต้องการหากต้องการ หนังสือเพ่ิมเติมก็ สามารถแจง้ แกย่ ุวทูตส่งเสริมการอา่ นได้ จะไดน้ ำ� ไป บรกิ ารในครงั้ ตอ่ ๆ ไป กิจกรรมทค่ี ิดข้ึนมาใหม่ กจิ กรรมตามรอยอักษรา เจา้ ฟ้านกั อา่ น เปน็ การจดั กจิ กรรมเพื่อสง่ เสริม ใหน้ กั เรยี นและเดก็ ๆ ในชมุ ชนหนั มาสนใจ บทพระราชนพิ นธข์ อง สมเดจ็ พระเทพ รตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี โดยใชเ้ กมทายค�ำใบ้บทพระราชนพิ นธ์ กจิ กรรมเพาะกลา้ นกั อา่ น เปน็ กจิ กรรมทจ่ี ดั ใหก้ บั นกั เรยี นกอ่ น วยั เรยี น ณ ศูนยพ์ ัฒนาเด็กเล็ก และนกั เรยี นระดับช้นั อนุบาลในโรงเรียน เพื่อปลกู ฝังนสิ ยั รัก การอ่าน อกี ท้ังท�ำความเขา้ ใจ กับผู้ปกครองเรื่องความส�ำคญั ของการอ่านเพอื่ ให้ ผปู้ กครอง สนบั สนุนส่งเสรมิ นสิ ยั รักการอา่ นให้กับเด็กก่อนวยั เรยี น กจิ กรรม Books Delivery เปน็ กจิ กรรมทง่ี านหอ้ งสมดุ จะไปจดั มมุ หนงั สอื ไวท้ ี่ วดั (หอฉนั ), บา้ นผู้ทรงคณุ วฒุ ,ิ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำบล, สถานพินิจและ คมุ้ ครองเดก็ เพือ่ ใหบ้ คุ คลทม่ี าใช้บรกิ ารในชมุ ชนน้นั ไดใ้ ชป้ ระโยชน์ โดยคดั เลือก หนังสือที่เหมาะสม และเปลีย่ นหนงั สอื ทกุ สองสปั ดาห์ Sound of Knowledge (เสยี งจากหนงั สือ) ยวุ ทูตสง่ เสริม การอ่านจะจัด กิจกรรมเสียงตามสายเพื่อแนะน�ำหนังสือ และเกร็ดความรู้ต่างๆ ที่น่าสนใจผ่าน ทางสถานีวทิ ยุในหมูบ่ า้ น (ทกุ หมบู่ า้ นจะมหี อกระจายข่าว) กจิ กรรมหนา้ ตา่ งแหง่ ปญั ญา เปน็ การจดั กจิ กรรม ตอบปญั หาจากหนา้ ตา่ ง บานใหญ่ สสี นั สะดดุ ตา ประกอบไปดว้ ยกลมุ่ สาระตา่ งๆ ใชต้ อบปญั หา แยกระดบั หากเปน็ ในโรงเรยี นจะแยกระดับมธั ยมศกึ ษาตอนต้น และมัธยมศกึ ษาตอนปลาย หากใชน้ อกโรงเรียน จะนำ� ไปใช้ กับนกั เรยี นระดับชนั้ ประถมศึกษา 24 เปิดโลกอา่ นสร้างสุขจากโรงเรยี นส่ชู ุมชน

ผลส�ำเรจ็ ทน่ี ่าสนใจ ๑ ผู้เรียนที่สมัครเข้าเป็นยุวบรรณารักษ์และยุวทูตส่งเสริมการ มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ท่ีโดดเด่น คือ เรื่องจิตอาสา มีนิสัยรักการอ่าน ใฝ่รู้ ใฝเ่ รยี น เสยี สละ กล้าคิดและท�ำในสง่ิ ทถี่ ูกตอ้ งเหมาะสม ๒ ผเู้ รียนไดร้ บั การพัฒนาศักยภาพและสามารถชนะการแข่งขนั ระดับชาติ ดังน้ี - รางวลั ชนะเลิศ เหรยี ญทอง การแข่งขนั ยวุ บรรณารกั ษส์ ง่ เสรมิ การอ่านระดับชาติ ม.ต้น ปี ๒๕๕๗ - รางวัลรองชนะเลศิ อันดบั ๑ การแขง่ ขันยวุ บรรณารกั ษ์ส่งเสรมิ การอา่ นระดบั ชาติ ม.ปลาย ปี ๒๕๕๗ - รางวลั รองชนะเลศิ อันดับ ๑ การแข่งขนั หนังสอื เลม่ เล็ก ระดับชาติ ม.ตน้ ปี ๒๕๕๗ - รางวัลเหรยี ญทอง การแขง่ ขันหนังสือเล่มเลก็ ระดับชาติ ม.ปลาย ปี ๒๕๕๗ ๓ ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี นของผเู้ รียนสูงขึน้ ๔ บุคลากรในโรงเรียน ผู้ปกครอง และชุมชนเห็นความส�ำคัญ และเข้ามามีส่วนร่วมในการส่งเสริมการอ่าน มากขึน้ ทำ� ใหเ้ กดิ เครือข่ายความรว่ มมือในการร่วมด�ำเนนิ กจิ กรรมเพ่อื ให้เกิดความตอ่ เนอ่ื ง และย่งั ยืน ปจั จัยทส่ี ง่ ผลต่อความส�ำเร็จ ๑ ผู้บริหารโรงเรียนให้ความส�ำคัญ และให้การสนับสนุนการด�ำเนินงานด้านการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านท้ังใน โรงเรยี น และนอกโรงเรยี น ๒ ความทุ่มเทแรงกาย แรงใจของครบู รรณารกั ษ์ ยุวบรรณารกั ษ์ และยวุ ทตู สง่ เสรมิ นิสยั รกั การอ่านในการจดั กิจกรรมสง่ เสริมการอ่านทั้งในและนอกโรงเรยี นอยา่ งสมำ่� เสมอ ๓ การมสี ่วนรว่ มของครูและบคุ ลากรในโรงเรียน ๔ ความรว่ มมอื อนั ดีระหว่างโรงเรียน ครอบครวั และชุมชน ๕ การไดร้ บั แรงสนบั สนนุ จากภาคเี ครอื ขา่ ย ได้แก่ - โรงเรียนในสงั กัดสำ� นักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต ๑ - โรงเรยี นในสงั กัดสำ� นักงานเขตพน้ื ทีก่ ารศกึ ษามัธยมศกึ ษา เขต ๒๙ - สถานพนิ จิ และคมุ้ ครองเดก็ - วดั - องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บล - หน่วยงานจากกรมส่งเสรมิ การปกครองส่วนทอ้ งถนิ่ (สถ.) - หนว่ ยงานจากสำ� นักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย (กศน.) ๖ มีการส�ำรวจความพึงพอใจของผู้ใชบ้ ริการ ทง้ั ในโรงเรียน และในชุมชน เพื่อนำ� มาปรบั ปรุงการใหบ้ รกิ ารและ การจดั กจิ กรรมทเี่ หมาะสมเป็นประจำ� สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชมุ ชนอ่านสร้างสขุ 25

ปัญหาและอปุ สรรคในการด�ำเนินโครงการ/แนวทางการแกป้ ญั หา ปัญหา : ครูและนกั เรียนต่างมีภาระเร่ืองการเรยี นและการสอน ทำ� ให้ไม่สามารถจดั กิจกรรมสง่ เสริม การอา่ นนอกโรงเรยี นไดบ้ อ่ ยตามทต่ี ้องการ การแกป้ ญั หา : ครู และนักเรียนจะท�ำหน้าท่ีเป็นแกนน�ำ ในการสร้างยุวทูตส่งเสริมการอ่านนอกโรงเรียน ใหส้ ามารถดำ� เนนิ กจิ กรรมไดเ้ ชน่ เดยี วกนั และใหบ้ รกิ ารยมื หนงั สอื จากหอ้ งสมดุ ไปใชใ้ นการ จดั กจิ กรรม เชน่ กจิ กรรมกระเปา๋ หนงั สอื สชู่ มุ ชน รวมถงึ สนบั สนนุ การสอนจดั ทำ� สอ่ื สง่ เสรมิ การอ่าน เช่น การสอนนักศึกษา กศน. ทำ� หนงั สือเลม่ เลก็ เป็นต้น ความคิดเหน็ ของบุคคลทไ่ี ด้รบั ประโยชน์จากโครงการนี้ โรงเรียนนารีนุกลู ๒ มีการจัดกจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านลงสชู่ มุ ชนอยา่ งหลากหลายตามความตอ้ งการและความ เหมาะสมกบั เพศและวยั กจิ กรรมหนง่ึ ทไ่ี ดด้ ำ� เนนิ การไปแลว้ และไดร้ บั คำ� ชนื่ ชมจากคนในชมุ ชนเปน็ อยา่ งมาก คอื กจิ กรรม “เพาะกล้านักนักอ่าน” ซึ่งจัดให้กับ น้องๆ ก่อนวัยเรียน ณ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กประจ�ำต�ำบลหัวเรือ และจากการ ท่ีผู้ปกครองเองได้มีโอกาสร่วมท�ำกิจกรรม ต่างก็แสดงความชื่นชมต่อแนวคิดการจัดกิจกรรมนี้ เพราะท�ำให้น้องๆ ในศนู ยฯ์ มคี วามสขุ และยงั เปน็ การชว่ ยเสรมิ สรา้ งจนิ ตนาการและพฒั นาการดา้ นการเรยี นรใู้ หก้ บั นอ้ งๆ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี แผนงานและแนวทางการดำ� เนนิ งานสง่ เสรมิ การอา่ นในปีเฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา โรงเรียนนารีนุกูล ๒ มุ่งหวังท่ีจะปฏิบัติเพิ่มเติมต่อไปเพ่ือเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทั้งภายในและภายนอกโรงเรยี นไดแ้ ก่ ๑. จดั บรรยากาศของห้องสมุดให้เอ้ือต่อการเรียนร้ใู ห้มากข้ึน ๒. จดั ซอื้ จดั หาหนังสอื ดีท่นี ่าอ่านมาใหบ้ ริการ (โดยเฉพาะอย่างยงิ่ หนังสือที่พระองคท์ า่ นทรงพระราชนิพนธ)์ ๓. จดั ทำ� มุมหนงั สือในชมุ ชนเพ่มิ ข้นึ ๔. จัดหาส่อื ใหม่ๆ ที่นา่ สนใจมาใหน้ กั เรยี นใชบ้ รกิ าร ๕. จดั กิจกรรมส่งเสรมิ การอ่านทน่ี ่าสนใจและตรงกบั ความต้องการของผใู้ ชบ้ ริการ ๖. ขยายจำ� นวนยุวทูตการอา่ นใหม้ ีสว่ นร่วมในการจัดกจิ กรรมมากขึน้ ๗. ร่วมมอื กับบุคลากรในแต่ละกลมุ่ สาระจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นเพ่ิมข้ึน ๘. สง่ เสรมิ ให้ยวุ ทูตการอ่านไดม้ โี อกาสออกสู่ชุมชนอยา่ งทั่วถงึ ๙. ขอรบั การสนบั สนนุ งบประมาณจากทางโรงเรยี นในการจดั ซอื้ สอ่ื ไอที เพอื่ ใหบ้ รกิ ารแกน่ กั เรยี น และบคุ ลากร ๑๐. พฒั นาหอ้ งสมดุ ใหเ้ ปน็ หอ้ งสมดุ ตน้ แบบของแหลง่ เรยี นรทู้ ที่ นั สมยั สรา้ งสรรคแ์ ละมชี วี ติ ชวี าใน ลกั ษณะหอ้ ง สมุด ๓ ดี คือ หนังสอื ดีบรรยากาศดี บรรณารักษ์และกิจกรรมส่งเสรมิ นิสยั รักการอ่านดีเพ่อื เป็นแหล่งเรยี นร้แู ละพฒั นา เดก็ เยาวชน และประชาชนทั่วไป 26 เปิดโลกอา่ นสรา้ งสขุ จากโรงเรยี นสชู่ มุ ชน

สังกดั สำ� นักการศกึ ษา กรงุ เทพมหานคร สถานศึกษาต้นแบบ ชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ 27



รางวัลรองชนะเลศิ อันดับ ๑ โรงเรียนประชาอุทศิ (จนั ทาบอนสุ รณ)์ สำ� นกั งานเขตดอนเมอื ง กรุงเทพมหานคร ข้อมูลพืน้ ฐานปีการศกึ ษา ๒๕๕๗ โรงเรียนประชาอุทิศ (จันทาบอนสุ รณ์) เครอื ขา่ ยที่ ๒๐ สำ� นกั งานเขตดอนเมอื ง โทรศพั ท์ ๐ - ๒๕๖๕ - ๒๕๒๕ โทรสาร ๐ - ๒๕๖๕ - ๒๕๒๕ ต่อ ๑๐๑ จำ� นวนยวุ ทตู ท้งั หมด ๓๓๐ คน จำ� นวนยุวทตู ทเี่ พม่ิ ข้ึนในปี ๒๕๕๗ มีจ�ำนวน ๖๖ คน จ�ำนวนยุวทูตทเ่ี พ่ิมขน้ึ ในปี ๒๕๕๘ มีจ�ำนวน ๒๖๔ คน กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอ่านทดี่ ำ� เนินงานอย่างตอ่ เน่อื ง กจิ กรรมภายในโรงเรียน กิจกรรมยุวทูตส่งเสรมิ การอ่านสชู่ ุมชน ยวุ ทูตของโรงเรยี นประชาอุทศิ (จันทาบอนุสรณ์) ไดน้ ำ� ความรูจ้ ากการ อบรมมาขยายผล สรา้ งเครือข่ายเพิม่ ข้นึ โดยคดั เลอื กนักเรียนผ้นู �ำหอ้ งเรยี นละ ๑ คน และเครอื ขา่ ยอีก ๔ คน ท�ำหนา้ ท่ี เปน็ ยุวทูตส่งเสรมิ การอ่านภายในโรงเรยี น และยวุ ทตู สว่ นหน่ึงไปจัดกิจกรรมส่งเสรมิ การอ่านในชมุ ชน บา้ นพกั คนชรา ศนู ย์เดก็ เล็ก และวดั ทอ่ี ยใู่ นบรเิ วณใกล้เคยี ง โดยมีครูและเครอื ข่ายผู้ปกครองช่วยประสานงานและรว่ มกจิ กรรมในช่วง วันหยดุ ดว้ ยกัน กจิ กรรมทย่ี ุวทูตท�ำ เช่น การเล่นดนตรีไทย การแสดง One book one play เลา่ นทิ าน ทายปญั หา เล่นเกมการอา่ น พับกระดาษ วาดภาพระบายสจี ากเร่อื งที่อา่ น อ่านหนังสอื ให้คนชราฟัง เป็นตน้ กิจกรรมภายนอกโรงเรยี น กจิ กรรมเรยี นรทู้ บ่ี า้ นผา่ นครคู นแรก เปน็ กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นทเี่ รมิ่ จากภายในครอบครวั กอ่ น แลว้ จงึ คอ่ ยๆ ขยายผลออกสู่ชุมชน การด�ำเนินงานประกอบด้วยกิจกรรมย่อยๆ ได้แก่ กิจกรรมล้อมรักในบ้านด้วยนิทานหรรษา ฝึกเชาวป์ ัญญาด้วยปรศิ นาคำ� ทาย วาดลวดลายเคลื่อนย้ายลีลา พฒั นาไอคิวลูกสรา้ งสุข ด้วยเกม เปิดโลกเปิดเลม่ เตมิ เต็มในบ้าน พฒั นาการอ่านดว้ ยจนิ ตนาการอยา่ งสรา้ งสรรค์ และ IT ก้าวหน้าเสริมปัญญาอา่ นสร้างสุข กจิ กรรมส่งเสริมการอ่านท่ปี ระสบผลสำ� เรจ็ กิจกรรมเรียนรู้ที่บ้านผ่านครูคนแรก เป็นกิจกรรมเด่นที่ส่งเสริมให้ ครอบครวั เปน็ ฐานสำ� คญั ในการดูแลบตุ รหลาน โดยมคี ณุ พ่อคุณแม่เปน็ ครคู น แรกท่ีสอนเด็กให้เรียนรู้การอ่าน และต่อยอดจากโรงเรียนขยายผลสู่ชุมชน ซ่ึงเป็นการเช่ือมความสัมพันธ์ระหว่างบ้าน วัด โรงเรียนและชุมชนให้ดียิ่งข้ึน โดยการปฏิบัติกิจกรรมส่งเสริมการอ่านร่วมกัน เช่น การอ่านหนังสือร่วมกัน ช่วยกันตอบปัญหาจากเร่ืองที่อ่าน แสดงบทบาทสมมติ เล่นเกมการอ่าน ทำ� หนงั สอื เลม่ เลก็ คน้ ควา้ ทางอนิ เทอรเ์ นต็ รว่ มกนั เปน็ ตน้ ทกุ คนในครอบครวั มีส่วนร่วม ในการท�ำกิจกรรมที่เป็นแบบอย่างให้กับครอบครัวอ่ืนๆ ได้ และ ขยายผลเปน็ ชมุ ชนการอ่านทเ่ี ข้มแขง็ ต่อไป สถานศกึ ษาต้นแบบ ชุมชนอ่านสร้างสุข 29

กิจกรรมยวุ ทตู สง่ เสริมการอ่านสชู่ มุ ชน เปน็ กจิ กรรมท่โี รงเรียนยังคง ด�ำเนินงานอย่างต่อเนื่อง โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนท่ีเรียนดีมีจิตอาสามา รว่ มมอื กนั เพอื่ พฒั นาการอา่ น ซง่ึ เปน็ ทกั ษะทสี่ ำ� คญั และจำ� เปน็ อยา่ งมากในการ เรียนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ หากนักเรียนอ่านหนังสือได้คล่องจะท�ำให้ ประสิทธิภาพและผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนดีตามไปด้วย สามารถแสวงหา ความรู้จากแหล่งต่างๆ ได้ด้วยตนเอง โดยมีการรับสมัครและคัดเลือก นักเรียนที่มีคุณสมบัติของการเป็นผู้น�ำทางด้านการอ่านมาท�ำหน้าท่ีน�ำน้องๆ และเพ่ือนๆ ปฏิบัติกิจกรรมตามโครงการเพ่ือส่งเสริมให้นักเรียนมีความ กระตอื รือรน้ ทำ� ให้เกดิ ความภาคภมู ใิ จ สนใจ กระตอื รอื รน้ ใฝห่ าความรูด้ ว้ ย ตนเอง มนี ้ำ� ใจเออื้ เฟ้อื เผ่อื แผ่ ชว่ ยท�ำให้เพื่อนและนอ้ งสามารถอา่ นหนงั สอื ได้ อา่ นคลอ่ งขนึ้ รจู้ กั ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กดิ ประโยชนแ์ ละเปน็ การสรา้ งความสมั พนั ธ์ ที่ดีระหว่างโรงเรยี น วัดและบ้านไดเ้ ปน็ อยา่ งดี กิจกรรมใจสบายผ่อนคลายด้วยการอ่าน เป็นกิจกรรมส่งเสริมการ อ่านที่ริเร่ิมขึ้นใหม่ โดยการรับสมัครนักเรียนท่ีอ่านหนังสือได้ดี มีจิตอาสาอ่านหนังสือให้กับผู้ป่วย เด็ก ผู้ใหญ่ คนชรา และคนพกิ ารฟงั ในวนั หยดุ โดยมงุ่ หวงั ใหน้ กั เรยี นรจู้ กั การใหใ้ นเรอ่ื งการอา่ นอยา่ งมคี ณุ คา่ และรบั อยา่ งมศี กั ดศิ์ รี เป็นการสร้างความสุขและให้ก�ำลังใจกบั ผปู้ ่วย เดก็ ผู้ใหญ่ คนชรา คนพกิ ารในชุมชนใกลเ้ คยี งอีกกลุ่มหนึง่ 30 เปดิ โลกอ่านสรา้ งสุขจากโรงเรียนสู่ชมุ ชน

ผลส�ำเรจ็ ท่ีนา่ สนใจ ๑. ยวุ ทตู สง่ เสรมิ การอา่ นมจี ำ� นวนเพม่ิ ขนึ้ ทกุ คนมเี ครอื ขา่ ยในหอ้ งเรยี น มกี ารขยายผลทำ� กจิ กรรมสชู่ มุ ชนอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง สง่ ผลใหย้ วุ ทตู การอา่ นเขา้ รว่ ม การแข่งขันรายการเวทีคนเกง่ “ทางสถานโี ทรทศั น์ชอ่ ง ๑๑” ได้รบั รางวัลชนะ เลศิ ทำ� ใหน้ กั เรยี นเหน็ ประโยชนก์ ารอา่ นและรว่ มกจิ กรรมจติ อาสาเพอ่ื โรงเรยี น และชุมชนเพมิ่ จำ� นวนขึ้นตามลำ� ดับ ๒. เครือข่ายผู้ปกครอง ผู้น�ำชุมชน องค์กรภาคธุรกิจทุกหน่วยงาน ให้ความร่วมมือ สนับสนุนกิจกรรมด้วยดีตลอดมา โดยร่วมกันจัดกิจกรรม ห้องเรยี นพ่อแม่ กิจกรรมครอบครวั เป็นฐานสรา้ งบา้ นอ่านสรา้ งสุข ครมู กี ารพัฒนากจิ กรรมใหมๆ่ อย่เู สมอ รว่ มมอื กบั ประธานชุมชน ออกค่ายการอ่านอย่างต่อเน่ือง จ�ำนวนผู้ร่วมกิจกรรมเพ่ิมขึ้น และการอ่านเร่ิมเข้ามามีบทบาทส�ำคัญ ในชวี ิตประจำ� วันของทกุ คน ๓. โรงเรยี นได้มมี าตรการสง่ เสรมิ การอา่ น และจดั หาส่อื ทมี่ สี าระความรอู้ ย่างหลากหลาย สามารถให้ความรูแ้ ก่ ครแู ละผปู้ กครอง มกี ารขยายผลและเผยแพรผ่ ลงานอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ทำ� ใหโ้ รงเรยี นไดร้ บั คดั เลอื ก เปน็ โรงเรยี นแกนนำ� การ อา่ นของโรงเรยี นในเครอื ขา่ ยท่ี ๒๐ นอกจากนี้ จำ� นวนนกั เรยี นทอ่ี า่ นไมอ่ อก อา่ นไมค่ ลอ่ ง ลดลงอยา่ งตอ่ เนอื่ ง ผลสมั ฤทธ์ิ ด้านการเรียนสงู ขนึ้ ๔. โรงเรียนได้ร่วมมือกับชุมชนใกล้เคียง ๑๑ ชุมชน พัฒนาเป็นชุมชนแกนน�ำรักการอ่าน และได้ท�ำกิจกรรม ร่วมกับโรงเรียนอื่นๆ ในเขตดอนเมือง โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาการอ่านของนักเรียนในเขตดอนเมืองให้เป็นศูนย์ ซึ่งได้จัดท�ำหนังสือเสริมเพื่อแก้ปัญหาการอ่าน พร้อมส่งเสริมนักเรียนในเขตให้มีทักษะการอ่านจับใจความ มีการจัด ประกวดภายในเขต สง่ ผลใหก้ ิจกรรมสง่ เสริมการอา่ นเขม้ แข็งข้ึน ปจั จัยท่ีส่งผลตอ่ ความสำ� เรจ็ ๑. การมสี ว่ นรว่ มอยา่ งเขม้ แขง็ ของคณะกรรมการสถานศกึ ษา คณะกรรมการเครอื ขา่ ยผปู้ กครองและชมุ ชน โดย มีการก�ำหนดยทุ ธศาสตร์ สนับสนุนงบประมาณ การขยายผลไปยังโรงเรียนในเขตดอนเมืองและชมุ ชนใกล้เคียง ๒. ผบู้ รหิ ารสถานศึกษาได้ก�ำหนด “การส่งเสริมการอา่ น” เปน็ นโยบายหลกั ของสถานศกึ ษาที่ให้การสนบั สนนุ อยา่ งเตม็ ที่ มกี ารประชมุ วางแผน ประสานงาน ตดิ ตามการดำ� เนนิ งาน หาแนวทางแกไ้ ขปญั หาและประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งานอย่างตอ่ เนือ่ ง ๓. คณะครูทุกคนมีส่วนร่วมในการด�ำเนนิ งานตามโครงการ ร่วมกันจดั กจิ กรรมเพื่อสง่ เสรมิ ให้นักเรียนมีนิสัยรัก การอา่ นอยา่ งยงั่ ยนื จดั สงิ่ แวดลอ้ มในโรงเรยี นใหเ้ ปน็ แหลง่ เรยี นรแู้ ละเปน็ แบบอยา่ งทดี่ ใี นดา้ นการอา่ นและการแสวงหา ความรู้ด้วยตนเอง สถานศึกษาตน้ แบบ ชมุ ชนอ่านสรา้ งสุข 31

๔. โรงเรียนมีการส�ำรวจ วเิ คราะหส์ ภาพปัญหาและความตอ้ งการของนกั เรยี นและชุมชนกอ่ นเพ่ือน�ำขอ้ มลู ท่ีได้ มาวางแผนการจดั กจิ กรรมอยา่ งเหมาะสมและตรงกับความตอ้ งการของนักเรียนและชมุ ชน ปัญหาและอุปสรรคในการด�ำเนนิ โครงการ/แนวทางการแก้ปัญหา โรงเรียนได้ด�ำเนินงานโครงการน้ี โดยการขยายผลสู่ชุมชน ท่ีผ่านมาประสบปัญหาในเร่ืองของเวลาในการจัด กิจกรรม เน่ืองจากนักเรียนต้องเรียนหนังสือในวันเปิดเรียนปกติ ท�ำให้ไม่สามารถจัดกิจกรรมต่างๆ สู่ชุมชนในวัน ธรรมดาได้ ดังน้ัน โรงเรียนจึงแก้ปัญหาโดยการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านสู่ชุมชนในวันหยุดเสาร์ - อาทิตย์ และ วันหยดุ นักขตั ฤกษ์เปน็ สว่ นใหญ่ โดยประสานงานกบั ประธานชมุ ชนและเครือขา่ ยผู้ปกครอง ความคดิ เหน็ ของบุคคลทีไ่ ดร้ ับประโยชนจ์ ากโครงการนี้ จากการสังเกต สอบถามปากเปล่า และประเมินผลจากการตอบแบบสอบถามของยุวทูตส่งเสริมการอ่าน ผู้น�ำ ชุมชน ประชาชนทเี่ ขา้ รว่ มกิจกรรมแล้ว สรุปไดว้ ่า ยวุ ทูตสง่ เสริมการอา่ น มีความสนใจ ยนิ ดี เตม็ ใจ ภาคภูมใิ จ และ สนกุ สนานในการทำ� หนา้ ทผ่ี นู้ ำ� การอา่ น รจู้ กั เสยี สละ ใชเ้ วลาวา่ งในการทำ� ตนใหเ้ ปน็ ประโยชนต์ อ่ ผอู้ น่ื และสว่ นรวม ทำ� ให้ นกั เรยี นอา่ นและเขยี นภาษาไทยไดถ้ กู ตอ้ งมากขนึ้ นกั เรยี นทอ่ี า่ นไมอ่ อกและไมค่ ลอ่ งลดนอ้ ยลง ผนู้ ำ� ชมุ ชน ยนิ ดใี หค้ วาม ร่วมมือและช่วยประสานงานกับสมาชิกในชุมชน พร้อมจัดสถานท่ีและให้การต้อนรับอย่างดีเยี่ยม ท�ำให้ชุมชน วัด และครอบครัวสามารถเป็นฐานและก่อให้เกิดเยาวชนอ่านสร้างสุขมากข้ึน นอกจากน้ีประชาชนที่เข้าร่วมกิจกรรม ตา่ งชื่นชมในความสามารถของยวุ ทูตและตอ้ งการใหโ้ รงเรียนจดั กจิ กรรมดๆี อย่างนี้อกี ชมุ ชนรจู้ กั แสวงหาความรดู้ ้วย ตนเองและใช้เวลาว่างใหเ้ กิดประโยชน์ 32 เปิดโลกอ่านสรา้ งสุขจากโรงเรยี นสู่ชุมชน

รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดับ ๒ โรงเรียนมัธยมปรุ ณาวาส สำ� นกั งานเขตทววี ฒั นา กรงุ เทพมหานคร ขอ้ มลู พืน้ ฐาน โรงเรียนมธั ยมปุรณาวาส ท่อี ยู่ ๒๙ ซอยศาลาธรรมสพน์ ๕๘ แขวงศาลาธรรมสพน์ เขตทววี ฒั นา กรุงเทพมหานคร ๑๐๑๗๐ หมายเลขโทรศัพท์/โทรสาร ๐-๒๔๔๑-๕๑๖ เวบ็ ไซต์ www.mpn.ac.th ปจั จุบนั เปดิ สอนระดับชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ ๑ ถงึ มัธยมศึกษาปที ี่ ๖ ในปี ๒๕๕๘ มจี ำ� นวนยุวทตู จำ� นวน ๘๗ คน กจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านทดี่ ำ� เนินงานอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง กิจกรรมภายในโรงเรยี น กจิ กรรมสง่ เสรมิ รกั การอา่ น ๘ กลมุ่ สาระ เปน็ กจิ กรรมทโ่ี รงเรยี นดำ� เนนิ การตลอดปีการศึกษาเพื่อส่งเสริมนิสัยรักการอ่านให้กับผู้เรียนอย่างต่อเน่ือง ตลอดระยะเวลา ๒ ปี ดำ� เนนิ การในกิจกรรมการเรยี นการสอนแต่ละรายวชิ า กจิ กรรมนอกเวลาเรยี น กจิ กรรมหนา้ เสาธงในแตล่ ะวนั รวมทงั้ กจิ กรรมตามวนั สำ� คญั ตา่ งๆ ซง่ึ ไดร้ บั ความสนใจจากนกั เรยี น เปน็ การสง่ เสรมิ ใหน้ กั เรยี นมคี วาม สขุ สนกุ กบั การรว่ มกจิ กรรมและรกั การอา่ นมากขนึ้ ประกอบดว้ ยกจิ กรรมยอ่ ย ไดแ้ ก่ - หมอภาษาพฒั นาเยาวชน (ภาษาไทย) - อ่านคณิต คิดสนุก (คณติ ศาสตร)์ - ขยนั อ่านอาหารสมอง (วทิ ยาศาสตร์) - หนังสือเล่มเล็ก (สงั คมศึกษาฯ) - อา่ นดชี วี มี สี ขุ (สุขศกึ ษาและพลศึกษา) - Word Bank (ภาษาตา่ งประเทศ) - จนิ ตนาการภาพวาดจากการอ่าน (ศลิ ปะ) - อา่ นผ่าน Internet (การงานอาชีพและเทคโนโลยี) กิจกรรมภายนอกโรงเรียน กจิ กรรมตลาดนดั รกั การอา่ นสรา้ งสขุ สชู่ มุ ชน เปน็ กจิ กรรมทต่ี อบสนอง ความต้องการของคนในชุมชน ด้วยการส�ำรวจสภาพการอ่านในชุมชน ความ ต้องการในการเข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่ทางโรงเรียนจัดข้ึน โดยเน้น ใหน้ กั เรยี นซง่ึ เปน็ ยวุ ทตู การอา่ น มจี ติ อาสาและรว่ มจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ น แบบบูรณาการผ่าน ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ และ ๑ กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ประกอบไปด้วยรา้ นสง่ เสรมิ การอา่ นดงั น้ี สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชุมชนอ่านสรา้ งสขุ 33

กลุ่มสาระฯ ภาษาไทย กิจกรรม ผะหมี ปริศนาค�ำทาย, กลุ่มสาระฯ คณิตศาสตร์ กิจกรรมอ่านคณิตพิชิตฝัน, กลุ่มสาระฯ วิทยาศาสตร์ กิจกรรม อาหารสมองจากโรงเรยี นสบู่ า้ น, กลมุ่ สาระฯ สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม กจิ กรรมพทุ ธศาสนสภุ าษติ สอนใจ, กลมุ่ สาระฯ สขุ ศกึ ษาและพลศกึ ษา กจิ กรรม อา่ นใหจ้ ำ� นำ� ไปโชว,์ กลมุ่ สาระฯ ศลิ ปะ กจิ กรรมเวทสี ญั จรคนื ความสขุ สชู่ มุ ชน, กลมุ่ สาระฯ การงานอาชพี และเทคโนโลยี กจิ กรรมสมนุ ไพรใกลต้ วั , กลมุ่ สาระฯ ภาษาต่างประเทศ กิจกรรมอ่านดีมีรางวัล กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนแนะแนว กิจกรรมคำ� ใบท้ ายภาษา ท้ังนี้การจัดร้านขายกิจกรรมส่งเสริมการอ่านให้นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน ได้เข้าร่วมกิจกรรมตามร้านต่างๆ โดยจะจัดเดอื นละ ๑ ครง้ั ใชส้ ถานท่หี นา้ ชมุ ชน หน้าวัด และบรเิ วณหน้าโรงเรียน ซ่งึ ได้รบั การตอบรับเปน็ อยา่ งดี กจิ กรรมสง่ เสริมการอ่านท่ปี ระสบผลส�ำเร็จ กิจกรรมหนังสือเล่มโปรดจากครูให้หนูอ่าน เป็นกิจกรรมเด่นที่ ผู้บริหาร ครู และบุคลากรทุกคนมีส่วนร่วมและเป็นแบบอย่างท่ีดีในการอ่าน ดว้ ยการแนะนำ� หนงั สอื เลม่ โปรด คนละ ๑ เลม่ ตอ่ ภาคเรยี น พรอ้ มกบั คดั เลอื ก เรือ่ งราว นทิ าน เรอ่ื งสนั้ บทความ สารคดี กวนี ิพนธ์ หรือเกรด็ ความรูต้ ่างๆ จากหนังสอื วารสาร สง่ิ ตีพมิ พ์ หรือสอ่ื อเิ ล็กทรอนกิ ส์ ที่เหน็ ว่าเปน็ ประโยชน์ ให้ความรู้ ข้อคิด ความบันเทิง หรือ จรรโลงใจ เหมาะสมกับนักเรยี น คนละ ๕ เร่ือง น�ำมาจัดท�ำส�ำเนาใส่กระเป๋าหมุนเวียนข้ึนไปให้นักเรียนได้อ่านทุกวันใน ช่วงเช้า เวลา ๐๘.๓๐ น. – ๐๙.๐๐ น. ในช่วงกจิ กรรมหยดุ ทุกงานอ่านทกุ คน ซ่ึงท�ำให้นักเรียนได้อ่านหนังสือที่ผู้บริหาร ครู และบุคลากรได้คัดสรรมา ซ่ึง นกั เรยี นสามารถอา่ นและจดบนั ทกึ การอา่ นไดท้ นั ภายในระยะเวลาอนั สนั้ เพยี ง วนั ละ ๓๐ นาที กิจกรรมค่ายพ่ีน้องชวนกันรักการอ่าน เป็นกิจกรรมเดิมที่โรงเรียน ด�ำเนินงานอย่างต่อเนื่อง ด้วยการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านในรูปแบบ ค่ายรักการอ่าน มีฐานกิจกรรมต่างๆ ที่ยุวทูต วิทยากรพ่ีเลี้ยงมีส่วนร่วมใน กระบวนการจดั กจิ กรรม ใหก้ บั นกั เรยี นชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔-๕ และระดบั ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ่ี ๑ ไดเ้ ข้าร่วมกจิ กรรม ในบรรยากาศทเ่ี ป็นกนั เอง ไดท้ ้งั ความรู้ ความสนกุ สนาน ความสัมพันธท์ ่ดี รี ะหว่างพก่ี ับนอ้ ง กจิ กรรมยอดนกั อ่าน เปน็ กิจกรรมที่คิดขึน้ ใหม่ ภายใต้แนวความคดิ ให้ยุวทตู การอ่านของโรงเรียนในแต่ละ ระดับชนั้ เป็นทตู การอ่าน จัดกิจกรรมสง่ เสริมการอ่านผ่านครอบครัวในชมุ ชนของตนเองเพอ่ื เปน็ แบบอยา่ งในการกระ ตุ้นการอา่ นระดับครอบครัว ขยายผลสูช่ ุมชนครอบครวั อ่นื โดยรอบ ซ่งึ เป็นอกี หน่งึ รอ่ งรอยการเก็บคะแนนยอดนกั อา่ น ตามเกณฑท์ ต่ี งั้ ไว้ โดยโรงเรยี นใหก้ ารสนบั สนนุ ใหย้ วุ ทตู การอา่ นซงึ่ สมคั รเขา้ รว่ มประกวดยอดนกั อา่ นและนกั เรยี นทวั่ ไป ยมื หนังสือห้องสมดุ ไปให้บคุ คลตา่ งๆ ในครอบครวั ชุมชน ได้อา่ นตามความต้องการของชมุ ชน นกั เรยี นเป็นแบบอย่าง การเข้าใช้หอ้ งสมดุ การจดบนั ทึกการอา่ น การสรา้ งเครอื ข่ายการอ่าน และเขา้ ร่วมกิจกรรมส่งเสรมิ การอา่ นอน่ื ๆ ทท่ี าง โรงเรียนจัดขึน้ 34 เปิดโลกอา่ นสร้างสุขจากโรงเรยี นสูช่ ุมชน

ผลส�ำเรจ็ ท่นี ่าสนใจ ๑. แกนน�ำยุวทูตการอ่านของโรงเรียน ๒ คน ท่ีได้รับการอบรม เชิงปฏิบัติการ ได้ต่อยอดและขยายผลเพ่ิมจ�ำนวนยุวทูตการอ่านในแต่ละ หอ้ งเรยี น โดยเปน็ ยวุ ทตู ทไี่ ดร้ บั การคดั เลอื กจากเพอ่ื นๆ ครทู ป่ี รกึ ษา ตามเกณฑ์ ท่ีก�ำหนดไว้ และเป็นยุวทูตท่ีอาสาสมัครด้วยความสนใจมีนิสัยรักการอ่านมา รว่ มเปน็ ยวุ ทตู ของโรงเรยี นในการสรา้ งเครอื ขา่ ยการอา่ นในโรงเรยี นและชมุ ชน โดยรอบ ในปกี ารศกึ ษา ๒๕๕๗ มียุวทตู การอา่ นทีเ่ กดิ ข้นึ ใหม่รวมทงั้ สิ้น ๘๕ คน นกั เรียนทเ่ี ป็นยวุ ทตู มีภาวะความเปน็ ผูน้ �ำ มีความกระตอื รอื ร้นในการเขา้ ร่วมกิจกรรมส่งเสริมการอ่านต่างๆ ท่ีโรงเรียนจัดขึ้น มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านท่ีโรงเรียนจัดข้ึน ทั้งในโรงเรยี น และชมุ ชน มนี สิ ัยรกั การอ่าน มคี วามภาคภูมใิ จในตนเอง และเปน็ แบบอย่างทดี่ ี ๒. นกั เรยี นมคี วามตระหนกั และเหน็ ความสำ� คญั ของการอา่ นเพม่ิ มากขน้ึ ปรบั เปลยี่ นพฤตกิ รรมการอา่ น สามารถ แบ่งเวลาในการท�ำกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม นักเรียนหลายคนมีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนที่สูงข้ึน ผู้ปกครอง ให้ความร่วมมือและสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ท่ีโรงเรียนจัดขึ้น เห็นความส�ำคัญของการปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับ บตุ รหลาน ส่งผลให้ครแู ละบคุ ลากรของโรงเรยี น ได้ตระหนกั และเห็นความสำ� คัญในการสง่ เสรมิ นิสยั รักการอา่ นให้กบั นักเรียน และชุมชน เป็นแบบอยา่ งทด่ี ีในการอ่าน และส่งผลให้ชมุ ชนและโรงเรียนมคี วามสัมพนั ธ์ท่ดี ตี ่อกัน ๓. ห้องสมุดของโรงเรียนได้รับการพัฒนาปรับปรุงเพื่อให้ได้มาตรฐานห้องสมุดโรงเรียนในระดับมัธยมศึกษา รองรับการเข้าใช้บริการของนักเรียน และชุมชน นอกจากนี้ได้ปรับปรุงภูมิทัศน์โดยรอบของโรงเรียนให้มีความสะอาด บรรยากาศวชิ าการสง่ เสรมิ การอา่ น เพม่ิ จำ� นวนศาลาทรงไทยเพอื่ ใหบ้ รกิ ารนกั เรยี น ผปู้ กครอง สง่ เสรมิ ใหแ้ ตล่ ะหอ้ งเรยี น จัดป้ายนิเทศส่งเสริมการอา่ น ตามโอกาสและวนั ส�ำคัญตา่ งๆ ๔. ชมุ ชนเรม่ิ มีความตระหนักและใหค้ วามสำ� คัญในการอา่ น มีความสนใจ และกระตอื รอื รน้ ในการรว่ มกจิ กรรม ส่งเสริมการอ่าน ความสัมพันธ์ในครอบครัวดีขึ้น มีเวลาท�ำกิจกรรมการอ่านร่วมกันในครอบครัว ลดปัญหาเด็กติดเกม ทะเลาะวิวาท และปญั หายาเสพติด ปัจจยั ท่ีส่งผลตอ่ ความสำ� เร็จ ๑. ผ้บู รหิ ารมีวสิ ัยทศั น์ มีการบรหิ ารงานแบบมีสว่ นร่วม เป็นที่ปรกึ ษาชว่ ยประสานงาน และตดิ ตามประเมนิ ผล ได้อย่างเป็นระบบ สง่ ผลใหก้ ารดำ� เนินการกิจกรรมตา่ งๆ ส�ำเรจ็ ลลุ ว่ งดว้ ยดี ๒. โรงเรียนมีความพร้อมด้านสถานท่ี มีภูมิทัศน์ท่ีสวยงาม เหมาะในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน และการ เรียนรู้ของผู้เรียนและชุมชน เช่น มีศาลาทรงไทยรองรับการพักผ่อนและอ่านหนังสือส�ำหรับนักเรียนและผู้ปกครอง ที่มาติดต่อราชการหรือมารอรับนักเรียน มีโต๊ะปูนหินอ่อนตามร่มไม้รอบๆ สนามกีฬา มีหอประชุมอาคารพลศึกษา มหี ้องประชมุ อาคารเรียนหลงั ใหมข่ นาดใหญ่ และลานกจิ กรรมต่างๆ ๓. ห้องสมุดโรงเรียนซึ่งเป็นแหลง่ เรยี นรขู้ นาดใหญ่ ที่สามารถรองรบั นักเรยี น ผปู้ กครองในชมุ ชน เขา้ ใช้บริการ พรอ้ มท้งั มีระบบบรหิ ารงานห้องสมดุ และทรพั ยากรสารสนเทศ โดยใช้ ระบบ E-Library ในการใหบ้ ริการจอง ยมื -คนื หนังสือ ส่ือวัสดตุ ่างๆ ใหบ้ ริการไดอ้ ยา่ งสะดวกรวดเรว็ ทัง้ คณะครู บคุ ลากร นักเรยี นและชุมชน ๔. ชุมชนรอบๆ โรงเรยี น โดยเฉพาะชมุ ชนวดั ปรุ ณาวาส ซงึ่ เปน็ ชุมชนวิถีพุทธ มปี ระธานชมุ ชน คณะกรรมการ ชมุ ชนทม่ี ีความเข็มแขง็ และมีความสมั พันธ์ทด่ี ีกบั โรงเรียน ใหค้ วามรว่ มมือในการจดั กิจกรรมต่างๆ ทัง้ ในโรงเรยี น และ ชุมชน สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชุมชนอา่ นสรา้ งสุข 35

๕. ครู บุคลากร และนักเรียน ให้ความร่วมมือในการจัดกิจกรรมต่างๆ ของโรงเรียน และในชุมชน โดยมี ส่วนร่วมในการคิดกจิ กรรมสง่ เสรมิ การอ่าน และดำ� เนินการตามแผนงานทว่ี างไว้ ๖. มเี ครอื ขา่ ยในการพฒั นาการอา่ นอยา่ งหลากหลาย ประกอบดว้ ย ชมุ ชนตา่ งๆ ผปู้ กครอง วดั ปรุ ณาวาส โรงเรยี น วดั ปรุ ณาวาส ศนู ย์สาธารณสขุ ๖๗ ศูนย์พัฒนาเด็กก่อนวัยเรยี นชุมชนวดั ปรุ ณาวาส ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกโรงเรียน ชมรม ต่างๆ ในชุมชน ปญั หาและอปุ สรรคในการดำ� เนนิ โครงการ/แนวทางการแกป้ ัญหา โรงเรียนมีภารกิจงานอื่นแทรกซ้อน และชุมชนยังไม่เข้าใจถึงการส่งเสริมการอ่านอย่างแท้จริง แนวทางการ แก้ปัญหาคือ ๑. ก�ำหนดงานเพื่อการส่งเสริมการอ่านและมอบหมายบุคลากรรับผิดชอบโดยปฏิบัติอยา่ งต่อเน่ือง และชัดเจน มงุ่ เน้นให้ครอบครัวและชมุ ชนใหท้ ำ� กิจกรรมร่วมกบั โรงเรยี น ๒. ยุวทูตและเครือข่ายยุวทูตร่วมรณรงค์ให้ชุมชนเห็นความส�ำคัญของการอ่านโดยจัดกิจกรรมท่ีหลากหลาย ใหค้ รอบครัวและชุมชนมสี ่วนร่วมให้มากทส่ี ดุ ข้อเสนอแนะในการด�ำเนินงาน การปลูกฝังสร้างความตระหนัก และความเข้าใจให้ผู้ปกครองทุกท่านสามารถกระตุ้นให้นักเรียนอ่านหนังสือได้ ต้ังแต่เด็กยังไม่เข้าโรงเรียน โดยการอ่านหนังสือให้ฟัง ให้ดูรูปในหนังสือแล้วจินตนาการจากการดูภาพในหนังสือ หรือสอื่ อื่นๆ จะใหเ้ ดก็ รักหนงั สอื และเป็นการสร้างนิสยั รักการอา่ นตั้งแตเ่ ดก็ มีนิสยั รกั การอ่านอยา่ งถาวร อา่ นอยา่ งมี ความสขุ สนกุ สนาน เพลิดเพลนิ กับการอา่ น สามารถนำ� ไปใช้ในชีวติ จริง ความคิดเหน็ ของบคุ คลที่ไดร้ บั ประโยชนจ์ ากโครงการน้ี “ดิฉันรู้สึกดีใจและภาคภูมิใจมากที่ได้รับคัดเลือกเป็นแกนน�ำยุวทูตการอ่าน เข้ารับการอบรม แล้วน�ำความรู้ ในการจัดกิจกรรมต่างๆ มาขยายผลในโรงเรียน จากการท�ำหน้าท่ียุวทูตพบว่า ดิฉันกล้าแสดงออกมีความรับผิดชอบ ต่อตนเอง และรู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ สามารถสร้างเครือข่ายรักการอ่านได้ และท�ำให้เพ่ือนๆ ในเครือข่าย มีนิสัยรักการอ่าน ซึ่งท�ำให้อ่านหนังสือได้คล่องข้ึน และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดีขึ้น รู้จักแยกเวลา ใช้เวลาว่างอ่าน หนังสอื แทนการเลน่ ” เดก็ หญิงศิรกิ ัญญา กณั ทะมา แกนน�ำยวุ ทูตการอา่ น “ในฐานะประธานชุมชนวัดปุรณาวาส และดูแลศูนย์พัฒนาเด็กก่อนวัยเรียนซึ่งร่วมกับเครือข่าย ได้จัดกิจกรรม ครอบครวั วถิ พี ทุ ธ ทกุ วนั อาทติ ย์ ในรปู แบบกจิ กรรมตา่ งๆ เชน่ การสวดมนต์ การอา่ น เกม ศลิ ปะ โดยมงุ่ เนน้ ใหค้ รอบครวั ได้มีกิจกรรมรว่ มกนั ผลทเี่ กิดขนึ้ พบวา่ มีเด็กๆ ผ้ปู กครอง ในชุมชนเข้าร่วมกจิ กรรมเพิ่มขน้ึ มปี ัญหาเด็กติดเกมนอ้ ยลง ปัญหาทะเลาะวิวาทน้อยลง ความสัมพันธ์ของคนในชุมชนดีข้ึน ผู้ปกครองหลายคนเร่ิมเห็นความส�ำคัญของการอ่าน ตอ้ งบอกว่างานน้เี หนอ่ื ยแตผ่ ลท่ีออกมาก็คมุ้ คา่ ” นางอารยี ์ แก้วดี ประธานชุมชนวัดปุรณาวาส 36 เปดิ โลกอา่ นสรา้ งสขุ จากโรงเรยี นสู่ชมุ ชน

รางวลั ชมเชย โรงเรยี นบา้ นบวั มล (เจริญราษฏรอ์ ทุ ศิ ) ส�ำนักงานเขตบางเขน กรุงเทพมหานคร ข้อมลู พนื้ ฐาน โรงเรียนบา้ นบวั มล (เจริญราษฎร์อุทศิ ) เดมิ ชอื่ โรงเรยี นท่าแร้ง (เจรญิ ราษฎรอ์ ทุ ศิ ) ต้งั อยู่เลขที่ ๕๙/๑ หมทู่ ี่ ๒ ถนนสุขาภบิ าล ๕ แขวงท่าแรง้ เขตบางเขน กรงุ เทพมหานคร ๑๐๒๒๐ โทรศพั ท์ ๐-๒๕๑๙-๘๘๒๕, ๐๒-๙๔๙๘๘๙๓ โทรสาร ๐-๒๕๑๙-๘๘๒๕, ๐๒-๙๔๙๘๘๙๓ เว็ปไซต์โรงเรยี น http://school.bangkok.go.th/banbuamon FaceBook : มิตรภาพในรว้ั บวั มล ปจั จุบันเปดิ สอนระดบั ช้นั อนุบาล–ประถมศึกษาปที ่ี ๖ จำ� นวนยวุ ฑูตท้ังหมดจ�ำนวน ๗๒ คน จ�ำนวนยุวฑูตท่ีเพม่ิ ในปี ๒๕๕๘ จำ� นวน ๓๐ คน กิจกรรมสง่ เสรมิ การอ่านท่ดี �ำเนินงานอย่างต่อเนื่อง กิจกรรมภายในโรงเรยี น กิจกรรมครอบครวั รักการอ่าน ด�ำเนนิ งานตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๔ - ๒๕๕๗ ในปจั จบุ นั มีครอบครวั ท่รี ่วมกจิ กรรม จ�ำนวน ๙๖ % ซง่ึ ทางโรงเรียนต้ังเปา้ หมายอยูท่ ่ี ๑๐๐ % มีข้ันตอน และวธิ ีการด�ำเนนิ งาน ดงั นี้ ๑. ประชุมวางแผน จดั ท�ำค�ำสงั่ แต่งตั้งคณะกรรมการ ๒. ท�ำหนงั สือประชาสัมพนั ธ์ใหผ้ ปู้ กครองนักเรยี นทราบ และจดั ทำ� ใบสมัครเขา้ ร่วมโครงการ ๓. ประชมุ ผปู้ กครองเพือ่ แจ้งวตั ถุประสงคข์ องกจิ กรรม ๔. ประสานความร่วมมือกับผู้ปกครองที่เข้าร่วมกิจกรรมให้จัดมุมหนังสือภายในบ้าน จัดกิจกรรมอ่านหนังสือ ร่วมกนั ภายในครอบครัว เขียนเลา่ เรื่องราวกจิ กรรมทจ่ี ดั พรอ้ มภาพถา่ ยประกอบ ๕. นัดหมายวันเวลาเพ่ือตรวจเย่ียมและประเมินผลกิจกรรมให้ช่วงระยะเวลาเดือน กันยายนและมกราคม ของทกุ ปกี ารศึกษา ๖. ครูประจ�ำชั้นสัมภาษณน์ กั เรียนถึงจำ� นวนหนังสอื และกจิ กรรมท่ดี �ำเนนิ การภายในบา้ น ๗. ครปู ระจำ� ชนั้ รวบรวมรปู ถา่ ยของทุกครอบครัวจดั ท�ำเอกสารเป็นรายชน้ั ส่งผู้อำ� นวยการ ๘. จดั ทำ� เกยี รตบิ ัตรให้กบั ครอบครวั รกั การอ่านดีเด่น และรางวัลท่ี ๒, ๓ และชมเชย ๕ รางวลั ของแตล่ ะสายช้นั โดยมอบใหใ้ นวันรวมใจจามจุรีของแตล่ ะปกี ารศกึ ษา ๙. สรุปกจิ กรรมประเมินผล จดั ทำ� รปู เลม่ กิจกรรมภายนอกโรงเรียน กิจกรรมห้องสมดุ เคล่อื นทสี่ ู่ชมุ ชน ได้ด�ำเนินงานตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๔ – ๒๕๕๗ มขี นั้ ตอนและวิธีด�ำเนินงานดงั น้ี ๑. ประชมุ วางแผนข้ันตอนการดำ� เนินงาน/กจิ กรรม และจดั ท�ำคำ� ส่งั ๒. จัดห้องสมุดเคล่ือนท่ี โดยทางโรงเรียนได้วางแผนในการจัดห้องสมุดให้กับทางวัด ได้แก่ วัดโคก จ้าหล่า ซ่ึงเป็นวดั ประจ�ำโรงเรียน และวัดพรพระร่วงประสิทธ์ิ ซง่ึ เปน็ วดั อยูใ่ กลโ้ รงเรียน สถานศึกษาตน้ แบบ ชุมชนอ่านสรา้ งสุข 37

๓. ชุมชนที่โรงเรียนเข้าด�ำเนินงานได้ประสานความร่วมมือกับส�ำนักงานเขตบางเขน ในการออกเขต เคลื่อนท่ี ได้แก่ ชมุ ชนถนอมมิตร ชมุ ชนวัดไตรรตั นาราม และชุมชนแดนทอง ๔. ในการด�ำเนินงาน คณะกรรมการห้องสมุดโดยครูบรรณารักษ์และชมรมบรรณารักษ์ ได้คัดเลือก หนังสือไว้ บริการหลากหลายทั้งของเด็กและผู้ใหญ่พร้อมชั้นหนังสือ โต๊ะเก้าอ้ี ที่จะต้องไปจัดไว้บริการให้ชุมชนได้ เขา้ มาอ่านหนงั สือ ๕. ผทู้ เ่ี ข้ามาใชบ้ รกิ ารจะตอ้ งลงทะเบยี นการอ่านไวท้ ุกครั้ง ซงึ่ เปน็ การเก็บสถติ ิการอา่ นไวท้ ุกพน้ื ท่ี ๖. มีการแนะน�ำหนังสือน่าอ่านโดยสมาชิก อสร. และมีการออกร้านจ�ำหน่ายหนังสือที่น่าอ่านส�ำหรับเด็กและ เยาวชน ในชมุ ชน ๘. สรปุ และรายงานจัดท�ำรปู เลม่ เมอ่ื สิ้นสดุ กิจกรรมตอ่ ผ้บู รหิ าร กิจกรรมส่งเสริมการอ่านทป่ี ระสบผลส�ำเรจ็ กิจกรรมชั้นหนังสือสูป่ ระตบู ้าน ซึ่งเปน็ กจิ กรรมเด่นของโรงเรยี น กิจกรรมคา่ ยรกั การอ่าน เป็นกจิ กรรมท่ีโรงเรยี นดำ� เนนิ งานมาอย่างต่อเนอ่ื ง กิจกรรมเล่าไป พบั ไป เป็นกจิ กรรมท่โี รงเรียนไดร้ ิเร่มิ ขึ้นใหม่ กจิ กรรมชนั้ หนังสือส่ปู ระตูบา้ น กิจกรรมค่ายรักการอา่ น กิจกรรมเล่าไป พบั ไป ผลส�ำเรจ็ ท่นี า่ สนใจ ๑. ยุวทูต/ทูตการอ่าน มีทักษะในการจัดการและการดำ� เนินกิจกรรม, มีทักษะการท�ำงานเป็นทีม, สามารถส่ือ การไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ, มจี ติ อาสาและมคี วามสนใจเขา้ รว่ มกจิ กรรมเพอื่ พฒั นาการอา่ น รวมถงึ การไดร้ บั เกยี รตบิ ตั ร “ยวุ ทูตดเี ด่น” จากส�ำนกั งานเขตบางเขน ๒. นักเรียน : มคี วามกลา้ แสดงออก มีทักษะการน�ำเสนอ การแสดงความคิดเหน็ ซึ่งกนั และกัน, สร้างผลงานที่มี คณุ ภาพและมคี วามคิดสร้างสรรค์, นักเรยี นเขา้ ร้านหนงั สือ และสามารถซือ้ หนังสือดว้ ยตนเอง, นกั เรยี นมีการบันทึกรัก 38 เปิดโลกอ่านสรา้ งสุขจากโรงเรยี นสชู่ ุมชน

การอ่านอย่างสม่�ำเสมอ ต่อเน่ือง รวมถึงผลการทดสอบการอ่านของนักเรียน ป.๒ ได้เป็นอันดับ ๑ ของส�ำนักงานเขตบางเขน ๓. ผู้ปกครอง : ให้การสนับสนุนการส่งเสริมการอา่ น โดยจัดมุมรักการ อา่ นเปน็ การสรา้ ง สภาพแวดลอ้ มทส่ี ง่ เสรมิ การอา่ นในบา้ น, พอ่ แมอ่ า่ นหนงั สอื ทง้ั ทบ่ี า้ นและทโี่ รงเรยี น, การซอ้ื หนงั สอื ใหล้ กู อา่ น และพอ่ แมใ่ ชเ้ วลาประมาณ ๒๐ นาที/วนั ในการอ่านหนงั สือกับลกู ๔. ครู : มีความรู้เท่าทันความก้าวหน้าของเทคโนโลยี สามารถน�ำเทคโนโลยีมาปรับใช้ในการส่งเสริมการอ่าน, ครเู ปน็ ตวั อยา่ งในการสรา้ งนสิ ยั รกั การอา่ นใหแ้ กเ่ ดก็ , ครมู กี ารพฒั นาการจดั กจิ กรรม ดา้ นการอา่ นใหม้ คี วามหลากหลาย ขน้ึ และสามารถผลติ สอื่ ในการสง่ เสรมิ การอา่ นทหี่ ลากหลาย, ครมู กี ารบนั ทกึ การอา่ นอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และการไดร้ บั เกยี รติ บัตร “ครแู กนนำ� ดเี ด่น” จ�ำนวน ๕ คน จากสำ� นักงานเขตบางเขน ๕. ชุมชน : ไดส้ ร้างพฤตกิ รรมการเลยี นแบบ พอ่ แมอ่ า่ นหนังสอื ใหล้ ูกฟัง, ผูใ้ หญ่ พอ่ แม่ อา่ นหนังสอื เปน็ กิจวตั ร ประจ�ำวัน, ชุมชนให้ความร่วมมือในการด�ำเนินงานเป็นอย่างดีในการเป็นกรรมการเครือข่ายการส่งเสริมการอ่าน และ รว่ มจดั กจิ กรรมและประสานความรว่ มมอื กบั คนในชมุ ชนอยา่ งตอ่ เนอื่ ง สง่ ผลใหเ้ ดก็ ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์ ออกไป เลน่ นอกบ้านน้อยลง, เดก็ เกิดความรู้สกึ อบอ่นุ เกดิ ความประทับใจในการอา่ นท�ำให้รักหนงั สอื รกั การอ่านชุมชน ๖. สถานศกึ ษา : ประสบความสำ� เรจ็ ในการดำ� เนนิ โครงการ ทำ� ใหม้ สี ถานศกึ ษาอน่ื มาศกึ ษาดงู านดา้ นการสง่ เสรมิ การอา่ น เป็นประจ�ำทุกปี โดยโรงเรียนเทศบาล ๓ (ยมราชสามัคค)ี ส�ำนกั การศึกษา เทศบาลนครนครราชสีมา ลงนาม ท�ำบันทึกข้อตกลง (Memorandum Of Understanding) ว่าด้วยความร่วมมือสนับสนุนในการบริหารจัดการและ การด�ำเนินงานด้านส่งเสริมการอ่าน กิจกรรมและส่ือในการพัฒนาการอ่าน และด้านการพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดล้อม นอกจากน้ีสถานศึกษาได้เป็นโรงเรียนแกนน�ำการอ่าน ได้รับรางวัลโรงเรียนรักการอ่านยอดเยี่ยม ได้รับการยอมรับ จากผู้ปกครอง กรรมการสถานศึกษาข้ันพื้นฐาน ได้รับเกียรตบิ ัตรจากสำ� นักงานเขตบางเขน ใหเ้ ปน็ โรงเรยี นสถานศึกษา ต้นแบบการอ่านสร้างสุขเพ่ือชุมชน และผู้บริหารสถานศึกษาได้รับโล่จากคณะกรรมการสถานศึกษาในการบริหาร สถานศึกษา เปน็ ผู้บรหิ ารนักพฒั นาดีเดน่ ปจั จัยที่ส่งผลต่อความส�ำเรจ็ ๑. ปัจจัยภายใน ๑.๑ อาคารสถานท่ี/แหลง่ เรียนรู้ : มีห้องสมดุ ดี ได้มาตรฐาน, หนังสือดี มีคณุ ภาพ และบรรยากาศภายใน สถานศกึ ษาท่ีเป็นแหลง่ เรยี นรู้ ๑.๒ บุคลากร : บรรณารักษ์ มีความรับผิดชอบในงานการพฒั นาหอ้ งสมุดด/ี มมี าตรฐานตา่ งๆ ทนั สมัย และคิด สร้างสรรค์ (Creative thinking) : ครู ไดส้ ง่ เสรมิ สนบั สนนุ กจิ กรรม การอา่ นทกุ ลมุ่ สาระ และดแู ล ชว่ ยเหลอื จดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ น สมำ่� เสมอ : นกั เรยี นให้ความสนใจในกิจกรรมการอ่านท้ังในสถานศึกษา/นอกสถานศกึ ษาและตลอดชวี ิต : ผ้บู รหิ ารใหค้ วามส�ำคัญและให้การสนบั สนนุ กิจกรรมรักการอา่ นเปน็ นโยบายส�ำคญั สมำ่� เสมอ สถานศึกษาตน้ แบบ ชมุ ชนอ่านสรา้ งสขุ 39

๑.๓ กจิ กรรมส่งเสริมการอ่านน่าสนใจ เหมาะสมกบั สถานภาพของนกั เรียน และได้มีประกาศนียบตั รใหแ้ ก่ นักเรียนอ่ืนๆ ได้แก่ ความสามัคคีในองค์กร การให้ความร่วมมือ ร่วมคิด ร่วมท�ำ ในกิจกรรมท่ีได้รับ มอบหมาย มีจิตส�ำนึกที่ดีต่อองค์กรในการร่วมกันพัฒนาและร่วมท�ำกิจกรรมในชุมชน รวมถึงการมี ทรพั ยากรธรรมชาติ ในท้องถนิ่ ที่เอ้อื อำ� นวยต่อการจัดกิจกรรมมีภมู ิปัญญาท้องถ่ิน ๒. ปัจจัยภายนอก ๒.๑ หนว่ ยงานภายนอก ภาครัฐ และเอกชนทใ่ี หค้ วามร่วมมือสนับสนนุ ส่งเสรมิ ด้านวชิ าการ ด้านการเงิน รว่ มกนั ประสานและขอความรว่ มมอื หนว่ ยงานทเี่ ขา้ มาสนับสนนุ และหน่วยงานท่เี ก่ียวข้อง ๒.๒ การประสานเครอื ขา่ ย ดา้ นการพฒั นาคณุ ภาพ และเปน็ ปจั จยั ทสี่ ำ� คญั ในการผลกั ดนั ใหโ้ ครงการประกนั ความสำ� เรจ็ มีการประชาสมั พนั ธ์ และมีการขยายเครือข่ายไปยังหน่วยงานในสังกัด และต่างสงั กดั ปญั หาและอุปสรรคในการดำ� เนนิ โครงการ/แนวทางการแก้ปญั หา กจิ กรรมทง้ั หมดทง้ั ภายในสถานศกึ ษาและภายนอกสถานไดร้ บั ความรว่ มมอื เปน็ อยา่ งดจี ากครู นกั เรยี น บคุ ลากร ในโรงเรียนและคณะกรรมการสถานศึกษา หน่วยงานภายนอก ส�ำนักงานเขต และชุมชนให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ดา้ นงบประมาณกไ็ ดร้ บั การสนบั สนนุ จากทกุ ฝา่ ย ดงั นน้ั จงึ ไมม่ ปี ญั หาเพราะทกุ คนใหค้ วามสำ� คญั กบั การสง่ เสรมิ การอา่ น ท้ังภายในสถานศกึ ษาและภายนอกสถานศึกษา ความคดิ เหน็ ของบคุ คลท่ไี ดร้ ับประโยชน์จากโครงการน้ี นายธนสษิ ฏ์ ชะโน ประธานเครอื ขา่ ยชมุ ชนแดนทอง ใหค้ วามคดิ เหน็ วา่ “การอา่ นมคี วามสำ� คญั ตอ่ การเรยี นของ เยาวชนในชุมชน ถ้าอ่านหนงั สือไมอ่ อก ก็ไม่สามารถเรยี นหรือเข้าใจได้ ตามท่ีโรงเรยี นบา้ นบัวมล (เจรญิ ราษฎรอ์ ุทศิ ) ได้มาจดั กจิ กรรมห้องสมุดเคลอื่ นท่ี กจิ กรรมช้ันหนงั สือสปู่ ระตูบ้าน และเล่านิทานใหน้ อ้ งฟงั ท�ำใหเ้ ดก็ ๆ และเยาวชน ไดใ้ ช้เวลาว่างให้เปน็ ประโยชน์ และสนใจการอา่ นมากขนึ้ สนใจทจ่ี ะซอื้ หนังสอื อ่านมากขนึ้ คอื สนใจดว้ ยตนเองไมไ่ ดใ้ ห้ พอ่ แมต่ อ้ งบังคบั ให้อา่ นหนงั สอื ส่งิ สำ� คัญทไ่ี ดร้ ับอกี อยา่ งคอื ความอบอุ่น ความสุขทเ่ี กิดข้นึ ในบ้านท่เี กดิ จากการสง่ เสริม การอา่ นของโรงเรยี นบ้านบวั มล ต้องขอบคณุ ผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษาและคณะครู นกั เรียนแกนน�ำ ที่มาชว่ ยส่งเสรมิ ให้ คนในชมุ ชนไดม้ กี ารเปลยี่ นแปลงไปในทางที่ดีขน้ึ และไมไ่ ปสนใจเรอ่ื งของการติดเกม และการเล่นให้น้อยลง ซ่ึงเป็นผล ดกี บั ชมุ ชนแดนทอง และทางชมุ ชนจะไดด้ ำ� เนนิ การในเรอื่ งนอี้ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง เพอื่ เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระเทพรตั นราช สดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี เนื่องในโอกาส ทรงเจริญพระชนมายุ ๖๐ พรรษา” 40 เปิดโลกอา่ นสร้างสุขจากโรงเรยี นสชู่ มุ ชน

รางวัลชมเชย โรงเรียนประชานเิ วศน์ สำ� นักงานเขตจตุจักร กรงุ เทพมหานคร ขอ้ มูลพื้นฐาน โรงเรียนประชานเิ วศน์ ต้ังอย่ใู นบรเิ วณหมบู่ า้ นประชานเิ วศน์ แขวงลาดยาว ส�ำนกั งานเขตจตุจกั ร ถนนเทศบาลรงั รกั ษเ์ หนอื ซอย ๑๐ หมู่บา้ นประชานิเวศน์ ๑ แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร ๑๐๙๐๐ โทรศพั ท์ ๐–๒๕๘๘–๔๐๒๘ http://www.prachaniwet.ac.th/ ปจั จุบนั โรงเรยี นประชานิเวศน์เปดิ การเรียนการสอนชนั้ ปฐมวัย - ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๖ จ�ำนวนยุวทูตท้งั หมด ๑,๘๔๖ คน กจิ กรรมสง่ เสรมิ การอา่ นท่ดี ำ� เนินงานอยา่ งต่อเนอื่ ง กิจกรรมภายในโรงเรียน กิจกรรมเพ่ือนช่วยเพื่อน พ่ีช่วยน้อง ผู้ปกครองช่วยเสริม ครูเพ่ิมเติมการอ่าน เป็นกิจกรรมที่ช่วยแก้ปัญหา การอา่ นไม่ออก อา่ นไม่คลอ่ งของนักเรยี นได้เป็นอย่างดี และด�ำเนนิ การอย่างต่อเนอื่ งทกุ ปีการศึกษา กจิ กรรมภายนอกโรงเรียน กิจกรรมหนังสือสู่ชุมชน เปน็ กจิ กรรมที่สนับสนนุ และส่งเสรมิ การอ่านให้กบั ชุมชน สงั คม ซงึ่ เครอื ขา่ ย ให้ความ ร่วมมอื และสนับสนนุ โรงเรียนเป็นอยา่ งดีย่งิ กจิ กรรมส่งเสรมิ การอา่ นท่ีประสบผลส�ำเร็จ โรงเรียนไดด้ �ำเนนิ กิจกรรมเด่น ๕ กิจกรรมที่เป็นนวตั กรรมการอา่ นสคู่ วามย่งั ยืน ได้แก่ ๑. มุมหนังสือสชู่ ุมชน ๒. นิทานสญั จร ๓. พอ่ จ๋าแมจ่ ๋าอ่านหนงั สือหนหู นอ่ ย ๔. อา่ นกนั สนนั่ โรงเรียน ๕. เพือ่ นช่วยเพอื่ น พีช่ ่วยนอ้ ง ผู้ปกครองช่วยเสรมิ ครูเพมิ่ เติมการอา่ น มุมหนงั สอื สู่ชุมชน นทิ านสญั จร สถานศกึ ษาต้นแบบ ชมุ ชนอ่านสร้างสขุ 41

พอ๋ จา๋ แม่จา๋ อ่านนทิ านหนหู นอ่ ย อ่านกนั สนั่นโรงเรยี น เพื่อนช่วยเพือ่ น พีช่ ่วยน้อง ผู้ปกครอง ช่วยเสริม ครเู พิม่ เตมิ การ ผลส�ำเร็จทน่ี ่าสนใจ ๑. ยุวทูตรักการอ่าน สามารถน�ำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจ�ำวันได้ รวมถึงสามารถน�ำความรู้เข้าศึกษา ต่อใน ระดับสูงต่อไป อีกท้ังเป็นผู้น�ำในการถ่ายทอดความรู้ สามารถเชิญชวนให้ผู้อื่นเห็นความส�ำคัญ และรัก การอ่านมากข้ึน ๒. ผเู้ ข้าร่วมโครงการได้รับความรู้ สนกุ สนาน และได้รบั การผอ่ นคลายจากการอา่ น ผปู้ กครองใหก้ ารสนับสนนุ มากข้นึ การสนบั สนุนโดยการบริจาคเงินเพอ่ื จดั ซอ้ื หนังสอื ๓. โรงเรียนได้รับรางวัลจากการประกวดแข่งขัน นักเรียนสร้างช่ือเสียงให้กับโรงเรียน ท�ำให้โรงเรียนได้รับการ ยอมรบั จากชมุ ชน ท�ำให้เกดิ ความตอ้ งการที่จะเข้าเรียนในโรงเรียนมากข้นึ ๔. ชมุ ชนเขา้ ถงึ การอา่ นไดก้ วา้ งขวางขนึ้ ชมุ ชนเกดิ เขม้ แขง็ ทำ� ใหเ้ กดิ ความปลอดภยั ในชวี ติ และทรพั ยส์ นิ เปน็ การ สร้างความสัมพันธก์ บั ชมุ ชนในเรอื่ งของการพฒั นาการศกึ ษา ทำ� ใหเ้ กดิ ความรว่ มมือ การช่วยเหลอื และการ สนับสนนุ มากขน้ึ ปจั จัยทสี่ ง่ ผลตอ่ ความส�ำเร็จ โรงเรียนได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครอง นั่นคือสถาบันครอบครัว ซ่ึงได้เล็งเห็นความส�ำคัญของการอ่าน ผปู้ กครองให้ความรว่ มมือในกจิ กรรมทุกกจิ กรรมในการส่งเสริม สนับสนุนและปลกู ฝงั นิสยั รกั การอา่ น ปญั หาและอปุ สรรคในการดำ� เนนิ โครงการ/แนวทางการแก้ปญั หา ไมม่ ีปญั หาและอุปสรรค ความคดิ เหน็ ของบคุ คลทีไ่ ด้รับประโยชน์จากโครงการน้ี ผู้เกี่ยวข้องส่วนใหญ่มีความคิดเห็นว่าโครงการน้ีมีประโยชน์ต่อปลูกฝังการอ่านและเป็นการสร้างวัฒนธรรมท่ีดี ควรด�ำเนินกจิ กรรมต่อไป 42 เปิดโลกอา่ นสร้างสุขจากโรงเรยี นสูช่ ุมชน

สังกดั สำ� นักงานสง่ เสริมการศึกษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สถานศกึ ษาต้นแบบ ชมุ ชนอา่ นสรา้ งสขุ 43



รางวัลรองชนะเลศิ อันดับ ๑ ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อ�ำเภอห้างฉัตร จังหวดั ล�ำปาง ขอ้ มลู พ้นื ฐาน เลขที่ ๑๖๓ หมู่ ๑ ต�ำบลหา้ งฉตั ร อำ� เภอหา้ งฉัตร จงั หวัดล�ำปาง โทรศัพท์ ๐๕๔-๒๖๙๔๓๒ โทรสาร ๐๕๔-๒๖๙๑๑๘ เวบ็ ไซต์ www.nfehangchat.com ปจั จุบันมีจำ� นวนทูตการอา่ นทัง้ หมด ๘๙ คน กิจกรรมสง่ เสรมิ การอา่ น กจิ กรรม บันทกึ นักเดินทาง (walk rally 2) วิธีการด�ำเนินงาน การจัดกิจกรรมให้เด็กและเยาวชนปั่นจักรยาน และเรียนรู้ตามสถานท่ีต่างๆ ในชุมชนท่ีควรรู้จัก และน่าสนใจในการเรียนรู้ โดยมอี ยู่ ๓ ฐาน ฐานท่ี ๑ คือหอ้ งสมดุ บา้ นดนิ วดั บ้านนางแล ฐานที่ ๒ เรียน รปู้ ระวตั ศิ าสตร์ วดั ปงยางคก และฐานที่ ๓ ศนู ยฟ์ น้ื ฟสู มรรถภาพผปู้ ว่ ยอมั พฤกษ์ - อมั พาต วัดทุ่งบอ่ แป้น ผลการเปล่ยี นแปลง ผู้เขา้ ร่วมกจิ กรรมไดเ้ หน็ บรรยากาศในชุมชน ของแหล่งเรียนรู้แต่ละแห่ง มีประวัติความเป็นมา และส่ิงท่ีควรอนุรักษ์ท้ังวัฒนธรรม ประเพณี และการให้บริการ ทจี่ ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ คนในชมุ ชนไดม้ าศกึ ษาเรยี นรู้ และใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ กดิ ประโยชนต์ อ่ การสง่ เสรมิ ดา้ นการอา่ นในชมุ ชน กจิ กรรม ๑ ป้าย ๑ สุภาษติ วิธีการด�ำเนินงาน กศน.อำ� เภอห้างฉัตร ร่วมกับชุมชนบ้านขามแดงในการประชุมช้ีแจงการท�ำกิจกรรม ๑ ป้าย ๑ สุภาษิต โดยการประกาศเสียงตามสายให้ประชาชนบ้านขามแดงได้มีส่วนร่วมในการคิดค�ำสุภาษิตที่จะน�ำมา ตดิ ไว้หน้าบา้ นของตนเอง รวมถึงการจดั ทำ� ปา้ ย คนท่ีผา่ นหนา้ บ้านไดอ้ ่านค�ำสภุ าษติ ลา้ นนาท่ีน่าสนใจ เป็นการอนรุ กั ษ์ คำ� ภาษาลา้ นนา และสรา้ งเอกลักษณส์ �ำหรับชมุ ชนบ้านขามแดงใหเ้ ป็นชมุ ชนรักการอ่าน (หน้าบา้ นน่ามอง) ผลการเปลยี่ นแปลง ผสู้ งู อายุ หรอื ผพู้ บเหน็ ทไ่ี ดอ้ า่ นคำ� สภุ าษติ แลว้ ตา่ งพดู วา่ คำ� เหลา่ นล้ี กู หลานรนุ่ ใหมแ่ ทบ จะไม่เคยได้ยิน และทำ� ให้รั้วบ้านดูมีสีสัน สวยงามมีคำ� สุภาษิตไว้ให้อ่านเป็นข้อคิดเตือนใจ และเม่ือมีการอ่านจะมีการ แลกเปล่ียนประโยค หรือค�ำสุภาษิตล้านนาท่ีตนเองไม่เข้าใจ ให้ผู้สูงอายุอธิบายความหมาย เป็นการสร้างความ สมั พันธภาพที่ดภี ายในชุมชน สถานศกึ ษาตน้ แบบ ชุมชนอา่ นสรา้ งสขุ 45

๓. เดก็ เล่นเกมพน้ื บ้าน วธิ กี ารดำ� เนนิ งาน ชมุ ชนบา้ นหวั ทงุ่ วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการพบวา่ ประชาชนในชมุ ชนสว่ นใหญไ่ มค่ อ่ ยไดอ้ า่ น หนังสอื เด็กและเยาวชนเลน่ แตเ่ กมคอมพวิ เตอร์ จากปญั หาดังกล่าวชุมชนจึงได้เสนอกิจกรรมที่สง่ เสรมิ การอนรุ กั ษก์ าร เลม่ เกมพน้ื บา้ น โดยมผี เู้ ฒา่ ผแู้ กใ่ นชมุ ชนถา่ ยทอดความรผู้ า่ นการประดษิ ฐข์ องเลน่ เชน่ กอ๊ ปแกป๊ โกงกาง มา้ กา้ นกลว้ ย ปนื กา้ นกล้วย โทรศัพทก์ ระปอ๋ ง เปน็ ตน้ ผลการเปลี่ยนแปลง ผู้สูงอายุ และลูกหลานได้แลกเปลี่ยนพูดคุยกัน เป็นการเชื่อมความสัมพันธ์ของคน ในชมุ ชน และเยาวชนเกิดการเรยี นรใู้ นเรอ่ื งของการประดิษฐข์ องเลน่ เด็กๆ มคี วามความสขุ จากการละเลน่ ของเล่นพนื้ บ้านท่ีไมค่ อ่ ยมใี หเ้ หน็ ในปัจจุบนั นวตั กรรมสง่ เสริมการอา่ น กจิ กรรมครอบครวั สขุ สันตพ์ ากันเขา้ วัด วิธีการด�ำเนินงาน การรับสมัครครอบครัวต้นแบบจ�ำนวน ๒๐ ครอบครวั โดยให้แต่ละครอบครวั รว่ มทำ� กิจกรรม มีพอ่ แม่ และลูก พากันเขา้ วัดในวันพระเพ่ือเรียนรู้บทสวดมนต์แผ่เมตตา แปลล้านนา ร่วมสืบสาน วฒั นธรรมและพุทธศาสนาลา้ นนาไทย ทีม่ ีเพียงอำ� เภอห้างฉัตรเพียงแห่งเดียว ท่ียังคงสวดอยู่ ถือเป็นเอกลักษณ์ของชาวห้างฉัตรเนื่องจากบทสวดมีความ ไพเราะ กศน.อำ� เภอหา้ งฉัตรได้พฒั นาจากหนังสอื สวดมนตม์ าเปน็ VCD เพ่ือ เผยแพร่ให้กับเยาวชน นักเรียนในระบบโรงเรียน และในชุมชนเพื่อเป็นการ สบื สานบทสวดแผเ่ มตตาแบบล้านนา และสร้างสัมพันธภาพทดี่ ีในครอบครัว ผลการเปลยี่ นแปลง ชมุ ชนบา้ นขามแดงใหค้ วามสำ� คญั กบั บทสวดมนตแ์ ปลลา้ นนา ครอบครวั ไดท้ ำ� กจิ กรรม ร่วมกันจากท่ีไม่ค่อยได้เข้าวัด ก็มีการรวมกลุ่มกันพากันเข้าวัดในวันพระ เยาวชนในชุมชนสามารถท่องบทสวดมนต์ จากการเรียนรู้ได้ มกี ารสรา้ งนวตั กรรมในการเผยแพร่บทสวดมนต์ ให้สามารถน�ำไปเรียนรู้ดว้ ยตนเองได้ กจิ กรรมเรียนรู้ภมู ิปญั ญาการตมี ดี วธิ กี ารดำ� เนนิ งาน กศน.อำ� เภอหา้ งฉตั รจดั กจิ กรรมการเรยี นรจู้ ากภมู ปิ ญั ญาการตมี ดี บา้ นขามแดงโดยมี นาย สพุ จน์ ฉตั รคำ� แปง ทตู การอา่ นพรอ้ มคณะไดร้ ว่ มถา่ ยทอดการเรยี นรกู้ ารตมี ดี ใหก้ บั ลกู หลานทเ่ี ขา้ รว่ มกจิ กรรม ตามฐาน การเรยี นรูท้ ี่ไดจ้ ดั ท�ำเป็นแหล่งเรียนรู้ของบ้านขามแดง แล้วใหเ้ ด็กๆ ไดถ้ อดองคค์ วามรู้จากการเรยี นรู้ โดยใหผ้ ้เู ขา้ รว่ ม กิจกรรมได้วาดภาพกิจกรรมท่ีไดเ้ รียนรแู้ ต่ละฐาน แล้วแลกเปลย่ี นเรยี นรกู้ ัน นอกจากการเรียนรูจ้ ากสถานทจี่ รงิ กศน. อ�ำเภอห้างฉัตรได้จัดท�ำนวัตกรรมการเรียนรู้จากส่ืออิเล็กทรอนิกส์ คือ E-Book ส�ำหรับการเผยแพร่ให้กับเยาวชน และผ้สู นใจในอาชพี การตีมดี ไดเ้ พิม่ พนู ความรู้ เปน็ การสบื สานภูมิปญั ญาการตมี ีดในชมุ ชนบา้ นขามแดงใหส้ บื ต่อไป ผลการเปลย่ี นแปลง ผเู้ ขา้ รว่ มไดเ้ รยี นรภู้ มู ปิ ญั ญาการตมี ดี เปน็ การสรา้ ง ความหวงแหนอยากจะอนุรักษ์ภูมิปัญญาน้ีไว้ไม่ให้เลือนหายไปจากหมู่บ้าน เนื่องจากการตีมีดเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดมาหลายรุ่น และเยาวชนได้เรียนรู้ คำ� ศพั ทเ์ กยี่ วกบั วสั ดอุ ปุ กรณก์ ารตมี ดี เชน่ เครอื่ งสบู เสา่ เปน็ ตน้ เนอ่ื งจากกอ่ น มีการเรียนรู้ เยาวชนส่วนใหญ่จะไม่รู้จักอาชีพการตีมีดซ่ึงเป็นอาชีพท่ีอยู่ใน ชมุ ชนเลย เมอ่ื ไดเ้ รยี นรสู้ ามารถตอบคำ� ถาม และถอดองคค์ วามรอู้ อกมาไดเ้ ปน็ อยา่ งดี 46 เปิดโลกอ่านสรา้ งสุขจากโรงเรียนสูช่ มุ ชน

กจิ กรรมทูตการอ่าน การพฒั นาอาชพี ใหเ้ ปน็ แหลง่ เรียนรูใ้ นชมุ ชน วิธีการด�ำเนินงาน ทูตการอ่านได้พัฒนาอาชีพของตนเองในการ ตีมีด มาเป็นภูมิปัญญาเพื่อถ่ายทอดความรู้ให้กับเยาวชนลูกหลานในชุมชน มคี วามรใู้ นเรอื่ งของการตมี ดี และสามารถสบื สานใหเ้ ยาวชนรนุ่ ตอ่ ๆ ไปไดร้ บั รู้ โดยจดั ท�ำบา้ นของทูตการอ่านเปน็ แหลง่ เรียนร้ใู นการตมี ดี เพ่อื ให้คนในชุมชน ไดม้ าศกึ ษาเรียนรู้ และเปน็ การสบื สานภมู ปิ ัญญาให้คงไว้สลู่ ูกหลาน ผลการเปลย่ี นแปลง ทตู การอา่ นรสู้ กึ ภาคภมู ใิ จทไ่ี ดเ้ ปน็ แหลง่ เรยี น รู้ในชุมชนในการสืบสานภูมิปัญญาการตีมีดให้กับลูกหลาน ท�ำให้ชุมชนเห็น ความส�ำคญั โดยมกี ารจัดทำ� สื่อในการเรียนรู้ มีนักศึกษา กศน. เข้ามาเรียนรู้ ร่วมถึงจากสถาบันการศึกษาอื่นๆ เช่น มหาวิทยาลัยราชภัฏล�ำปาง โรงเรียน อนบุ าลหา้ งฉัตร เป็นต้น กิจกรรมเลา่ นทิ านให้ลกู ฟงั วิธกี ารดำ� เนนิ งาน ครอบครวั ตน้ แบบรว่ มท�ำกิจกรรม เล่านิทานให้ ลกู ฟัง และบนั ทึกการเลา่ ลงสมดุ บนั ทกึ การอ่าน เกย่ี วกับข้อคิดท่ไี ด้รับ ส่งิ ทนี่ ำ� มาปรับใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำวนั แล้วใหเ้ ดก็ นำ� นิทานมาเล่า แลกเปลยี่ นกบั เพื่อนๆ ทุกวันเสาร์ เป็นการเพ่ือสร้างสัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว และกลุ่มเพื่อนใน ชมุ ชน ผลการเปลย่ี นแปลง ทตู การอา่ นมคี วามสขุ จากการไดเ้ ลา่ เรอ่ื ง เลา่ นทิ านใหก้ บั ลกู สรา้ งครอบครวั ใหอ้ บอนุ่ และ ทุกครอบครัวตน้ แบบไดท้ �ำกจิ กรรมรว่ มกนั มากขึน้ โดยไดแ้ บง่ เวลามาอา่ นหนังสอื ใหล้ กู ฟงั เด็กไดร้ บั ความสนุกสนานได้ ขอ้ คดิ จากเรือ่ งเล่า และเป็นการสร้างสัมพนั ธภาพท่ดี ีในครอบครัวระหวา่ ง พ่อ แม่ และลูก การสรา้ งเครอื ขา่ ยการท�ำงาน กศน.อำ� เภอหา้ งฉตั ร มเี ครอื ขา่ ยการทำ� งานทงั้ ชมุ ชน และหนว่ ยงานภาคเี ครอื ขา่ ยใหค้ วามรว่ มมอื เปน็ อยา่ งดี และ มสี ว่ นรว่ มในการจดั กจิ กรรมทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ ประโยชนต์ ่ อคนในชมุ ชน รวมถงึ การสรา้ งสมั พนั ธภาพทด่ี ใี นครอบครวั และรจู้ กั การใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์จากการอ่านในบ้านหนังสืออัจฉริยะของอ�ำเภอห้างฉัตร ที่เป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้ หรือมุมการอ่านในหน่วยงานต่างๆ เช่น สรรพากร ไปรษณีย์อ�ำเภอห้างฉัตร เป็นต้น รวมถึงการใช้แหล่งเรียนรู้ และ ภูมิปัญญาในชุมชน ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตที่ชุมชนต้องการสืบสานให้คงอยู่ต่อไป ท�ำให้ชุมชนและหน่วยงานภาคีเครือ ขา่ ยมคี วามพงึ พอใจในการสง่ เสริม สนับสนุนของสถานศกึ ษาใหเ้ กิดเป็นสถานศกึ ษาตน้ แบบชุมชนอา่ นสรา้ งสขุ ผลสำ� เร็จทเ่ี กนิ ความคาดหมาย ๑. การได้รบั ความรูใ้ หม่ๆ จากแหล่งเรียนรู้ และภูมิปัญญาในชมุ ชนซง่ึ เปน็ ทนุ ที่มีค่า ควรแก่การสบื สาน อนุรักษ์ และพัฒนาให้คงอยู่ต่อไปอย่างยั่งยนื โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายที่เปน็ เดก็ เยาวชน ไดเ้ หน็ ถงึ คุณค่าของคนในชมุ ชน และ ทรัพยากรที่มคี า่ ในชมุ ชน สถานศึกษาตน้ แบบ ชุมชนอา่ นสร้างสขุ 47