ตะกร้าสานจากไม้ไผ่

บนั ทึก...การอนุรกั ษส์ ืบสานภูมิปัญญาไทย ตะกรา้ สานจากไมไ้ ผ่ วิชา ส32104 ประวตั ิศาสตรไ์ ทย 4 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี5 สมาชิก นาย นราธิป สิงหเ์ ถ่ือน เลขท่ี 1 นางสาว วาสนา สุขอากาศ เลขท่ี27 นาย ไกรวิชญ์ โทนสูงเนิน เลขท่ี 38 ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 5/1 โรงเรียนภาชี “สุนทรวิทยานุกลู ” อาเภอ ภาชี จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาเขต 3

1.ภูมิปัญญาไทยท่ ีสนใจ คือ ตะกรา้ สานจากไมไ้ ผ่

2.ปัจจยั การสรา้ งสรรคภ์ ูมิปัญญา 1.การดารงชีวิต เน่ืองจากไมไ้ ผเ่ ป็นไมท้ ่ีมีเกือบทุกบา้ น จึงนาไมไ้ ผม่ าใชป้ ระโยชน์มากย่ิงข้ึนในการนามาทาเป็นส่ิงของใชส้ อย ตา่ งๆการนาไมไ้ ผม่ าแปรรูปเป็นตะกรา้ เพ่ือนามาใชใ้ สส่ ่ิงของตา่ งๆไมใ่ หก้ ระจดั กระจายแมจ้ ะมีภาชนะเคร่ืองใชท้ ่ีทาดว้ ยพลาสติก และวตั ถุดิบอยา่ งอ่ืนมาใชแ้ ทนเคร่ืองจกั สานบางชนิดก็ตาม แตเ่ คร่ืองจกั สานหลายชนิด ก็ยงั เป็นของใชพ้ ้ืนบา้ นของชาวชนบทท่ี มีคุณสมบตั ิพิเศษท่ีไมส่ ามารถใชส้ ่ิงอ่ืนทดแทนได้ 2.สภาพภมู ิศาสตรแ์ ละส่ิงแวดลอ้ ม มีการนาไมไ้ ผท่ ่ีเป็นวสั ดุจากธรรมชาติท่ีอยูใ่ นชุมชนหรือทอ้ งถ่ินมาใชใ้ หเ้ กิดประโยชนแ์ ละมีมูลคา่

3.อิทธิพลภายนอก เน่ืองจากมีการนาอปุ กรณเ์ คร่ืองมือเคร่ืองใชต้ า่ ง ๆ เพ่ืออานวยความสะดวกเพ่ิมประสิทธิภาพในการทางาน และการใชส้ าร เคลือบเงาเพ่ือใหเ้ กิดความเงางาม นอกจากน้ียงั มีการปรับเปล่ียนรูปแบบของตระกรา้ ใหท้ นั สมยั มากข้ึน 4.อาศยั ประสบการณ์ ตอ้ งมีความชานาญและมีทกั ษะเก่ียวกบั การสานตะกรา้ ดงั นั้นจึงใหผ้ ูท้ ่ีมีความรูม้ าคอยช้ีแนะ

3.ลกั ษณะเด่นของภมู ิปัญญา คือ มีการจกั สานดว้ ยตอกท่ีทามาจากไมไ้ ผท่ ่ีสามารถหาไดง้ า่ ยในทอ้ งถ่ินจกั สานเป็ นลวดลายท่ีสวยงาม และการตกแตง่ ดว้ ยริบบ้ินเพ่ือใหม้ ีความทนั สมยั มากข้ึน

4.ความสาคญั ของภูมิปัญญา ตะกรา้ สานจากไมไ้ ผ่ คือ การนาวสั ดุท่ีหาไดต้ ามทอ้ งถ่ินมาทาใหเ้ กิดประโยชนแ์ ละมีมูลคา่ เพ่ือสรา้ งรายไดใ้ หแ้ กค่ นในชุมชน

5.แนวทางการอนุรกั ษภ์ ูมิปัญญา 1.มีการจดั ตงั้ ชมรม หรือกลุม่ ในหมูบ่ า้ นเพ่ือถา่ ยทอดความรูแ้ ละการสอนเก่ียวกบั การจกั สานใหก้ บั ผู้ ท่ีมีความสนใจ ตอ้ งการท่ีจะเรียนรูเ้ พ่ือนาไปตอ่ ยอด 2.นาเทคโนโยและความรูใ้ นยุคปัจจุบนั มาประยุกตใ์ ชใ้ หเ้ ขา้ กบั ภูมิปัญญา

6.วสั ดุอุปกรณ์ การทาตะกรา้ สานจากไมไ้ ผ่ ไมไ้ ผ่ 2-3 บอง ตอก 2 กา ประมาณ 40-50 ตอก เสน้ เอ็น 1 มว้ น แล็กเกอร์ 2 กระปอง สวา่ น 1 ตวั คอ้ น 1 อนั มีด 1 เลม่ กรรไกร 1 ดาม ดา้ ย 1 มว้ น

ภาคผนวก

ประมวนภาพขนั้ ตอนการสรา้ งสรรคือภมู ิปัญญา ภมู ิปัญญาที่เสร็จสมบรู ณ์

7.ขน้ั ตอนการทา ขนั้ ตอนท่ี1 ศึกษาการทาตอกและการจกั สานจากไมไ้ ผ่ และสอบถามผูท้ ่ีมีความรู้

ขน้ั ตอนท่ี2 ตดั ไมไ้ ผเ่ ป็นทอ่ นๆ และนามาทาเป็นตอก

ขน้ั ตอนท่ี 3 ทาตอ่ ท่ีไดม้ าผา่ ใหม้ ีขนาดท่ีบาง และนาไปแชน่ ้า

ขน้ั ตอนท่ี 4 นาตอกท่ีแชน่ าไปตากแดด ประมาน 2-3 นาที

ขนั้ ตอนท่ี 5 การทาฐานตะกรา้ สอบถามผูร้ ูว้ า่ ตอ้ งทาอยา่ งไรบา้ ง เร่ ิ มข้ ึนฐานของตะกรา้

ขน้ั ตอนท่ี 6 ทาโครงดา้ นในโดยการตดั ตอกใหม้ ีขนาด 9 น้ิวและเจาะรูเพ่ือรอ้ ยเสน้ ลวด

ขน้ั ตอนท่ี 7 รอ้ ยลวดท่ีรูของไมไ้ ผเ่ พ่ือใหเ้ ป็นแผน่ รองและรอ้ ยเอ็นรอบๆขอบของตอกท่ีสาน

ขน้ั ตอนท่ี 8 สานใหเ้ ป็นรูปร่างเป็นตะกรา้

ขน้ั ตอนท่ี 9 ตกแตง่ ดว้ ยริบบ้ินตรงขอบขา้ งๆเพ่ือความสวยงาม และวางฐานดา้ นลา่ งเพ่ือมีความแข็งแรง

ขน้ั ตอนท่ี 10 ฉีดแล็กเกอรเ์ พ่ือเพ่ิมความเงาใหส้ วยงาม