zero weste school- โรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม

ก คำนำ “โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)” เป็นภารกิจหลักในการส่งเสริม สนับสนุน การจัดการศึกษาเพ่ือพฒั นาคุณภาพชีวิตท่ีเปน็ มิตรกับส่ิงแวดลอ้ มตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา โดยได้ให้ความสำคัญกับการเพิ่มของขยะที่เป็น ปัญหาใหญ่ ที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทั้งในรั้วโรงเรียนและในชุมชนโดยรอบ และอาจจะส่งผล กระทบต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรยี นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ซึง่ ในการดำเนินงานได้อาศัยหลักแนวคิดของ การดำเนินโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ของ “กรมส่งเสริมคุณภาพ สิ่งแวดล้อม” กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่ได้สนับสนุนส่งเสริมให้โรงเรียนทั่ว ประเทศดำเนินกิจกรรม ลด คัดแยก และนำกลับขยะมาใช้ประโยชน์ รวมถึงการรวบรวมขยะส่งไป กำจดั อย่างถกู ตอ้ ง และผเู้ รยี นได้รบั การปลกู ฝังจิตสำนึกในการลด คดั แยกขยะ และนำขยะกลับมาใช้ ประโยชน์ใหม่ในโรงเรยี นและในการดำเนินชีวติ ประจาวัน หาก “โรงเรียน”และ “ผู้เรียน” มีความรู้ ความเข้าใจ และ “ชุมชน” ให้ความร่วมมือลด ปริมาณขยะต้ังแต่ตน้ ทางโดยใช้หลักการ 3Rs ไดแ้ ก่ การลดปรมิ าณขยะ (Reduce), การนำกลับมาใช้ ซ้ำ (Reuse) และการนำกลบั มาใช้ใหม่ (Recycle) พร้อมทั้งปรับเปลีย่ นพฤติกรรมใหม่ในการดำเนนิ ชีวิตประจาวนั อย่างพอเพียง เพ่ือมุ่งสสู่ งั คมปลอดขยะอยา่ งแท้จริงและย่งั ยืนต่อไปในอนาคต โรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม ได้ขับเคลื่อนการดำเนินงานสร้างวินัยในการจัดการขยะมูลฝอย แบบครบวงจร ส่งเสริมและสนับสนนุ ให้เกิดความร่วมมือและการมีส่วนร่วมในสถานศึกษาและชุมชน โดยจัดโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ขึ้น ภายใต้แนวคิดการจดั การขยะเหลอื ศูนย์ (Zero Waste) ตามหลกั 3Rs (Reduce : การลดปริมาณขยะ, Reuse : การใชซ้ ำ้ และ Recycle : การนำกลับมาใชใ้ หม)่ และการดำเนนิ การอยา่ งต่อเน่อื งจนมาถงึ ปจั จุบัน เนื้อหารายงานเล่มนี้ เป็นการรวบรวมข้อมูลกิจกรรมในโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม ภายใต้ โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ที่ประสบความสำเร็จในการดำเนินการจัดการด้านขยะ มูลฝอย การคัดแยกขยะที่เกิดข้ึนในโรงเรียนเพื่อเป็นแนวทางในการทำกิจกรรมจดั การขยะมลู ฝอยท่ี เกดิ ขึ้นในโรงเรยี น และเป็นแนวทางในการจัดการขยะทีต่ ้นทางพร้อมตัวอย่างกิจกรรมการจัดการขยะ แต่ละประเภทในโรงเรียน ซึ่งสถานศึกษาหรือหน่วยงานที่สนใจสามารถนำไปประยุกต์ใช้ตามความ เหมาะสมตอ่ ไป โรงเรยี นชมุ ชนวัดปิยาราม สำนักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศกึ ษาปัตตานี เขต 1

ข สารบญั หน้า ก เรอื่ ง ข คำนำ 1 สารบญั 5 ขอ้ มูลพน้ื ฐานสถานศึกษา 6 ส่วนท่ี 1 นโยบาย การสนับสนุนและแผนการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ 7 8 - นโยบายและการส่อื สารนโยบายด้านการจัดการขยะของผู้บริหารภายในโรงเรียน - แผนและวธิ กี ารดำเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ 9 - การสนับสนนุ ของผบู้ ริหารโรงเรยี น ส่วนท่ี 2 การส่งเสรมิ ความร้คู วามเข้าใจ การสรา้ งวินัยและการมสี ่วนรว่ มรวมถงึ 10 การประยกุ ตใ์ ช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการจัดการขยะมูลฝอย - กระบวนการส่งเสริมและเผยแพรค่ วามรู้ความเข้าใจการจัดการชยะมูลฝอย 13 ทงั้ ในและนอกโรงเรียน 14 - การพฒั นาคร/ู บุคลากรเพื่อนำไปส่กู ระบวนการสง่ เสรมิ และสนับสนนุ 15 การดำเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) 25 - การบูรณาการหลกั สูตรการเรยี นการสอนและความเหมาะสมขององคค์ วามรู้ 26 - การบรหิ ารจัดการขยะในโรงเรียนโดยนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง 30 37 มาประยกุ ต์ใช้ 38 สว่ นที่ 3 การดำเนนิ กิจกรรมในโรงเรยี นปลอดขยะโดยใชห้ ลกั 3Rs 45 - การบรหิ ารจัดการขยะมูลฝอยของโรงเรยี น - กิจกรรมการลดปริมาณขยะมลู ฝอยต้งั แตต่ น้ ทาง สว่ นท่ี 4 นวัตกรรม ผลสำเรจ็ และความย่ังยืนของกิจกรรมโรงเรยี นปลอดขยะ - นวัตกรรมและผลสำเรจ็ ในการดำเนินกิจกรรมการจดั การขยะมลู ฝอยของโรงเรียน - ความย่ังยืนในการดำเนินงาน

1 ข้อมลู พื้นฐานของสถานศึกษา

2 ขอ้ มลู พื้นฐาน โรงเรยี น1.1 ประวัตสิ ถานศึกษาโดยสงั เขป โรงเรยี นชุมชนวดั ปิยาราม เดิมเปน็ โรงเรยี นประชาบาล เรม่ิ เปิดทำการสอน เมอื่ พ.ศ. ๒๔๗๒ และไดเ้ ลิกทำการสอน เมอื่ พ.ศ. ๒๔๗๕ วันที่ ๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ พระครูอุปัชฌาย์ยอด อัตตปัญโญ เจ้าคณะหมวด เจ้าคณะ วัดปิยาราม ได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นตามคำชักชวนของพระธัมมโรดมเจ้าคณะและอำมาตย์โทพระยา พิบูลย์พิทยาพรรค ศึกษาธิการมณฑลนครศรธี รรมราช มีนักเรยี นครั้งแรก ๑๖ คน เปิดทำการสอน ในศาลาวัด โดยมีพระพรหมแก้วเปน็ ครูผู้สอน วันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ รองอำมาตย์หลวงนฤบดินทร์ สามิภักดิ์ นายอำเภอยะหริ่ง กับพระอุปัชฌาย์ยอด อัตตปัญโญ พร้อมด้วย นายพ่วง สิงค์มานนท์ ได้มา ประชุมชแ้ี จงราษฎร อธิบายถึงคุณประโยชนข์ องการศึกษา แลว้ เปดิ เป็นโรงเรยี นประชาบาลข้ึน โรงเรยี นนจ้ี ดั สอนแบบสหศกึ ษา เป็นโรงเรยี นประชาบาล ดำรงอย่ตู าม พ.ร.บ. ประถมศกึ ษา พ.ศ. ๒๔๗๖ เปิดสอนชั้นประถมปที ี่ ๑ ในปี พ.ศ. ๒๔๗๖ มีนักเรียนชายหญิงทั้งหมด ๖๔ คน โดยมี นายเคี้ยน จะนะจินดา เป็นครูใหญ่ และมีพระพรหมแก้ว เป็นครูใหญ่วัดปิยาราม สอนรวมไป ดว้ ยกันให้ชอ่ื ว่า โรงเรยี นประชาบาลตำบลปยิ ามุมงั ๑ (วัดปยิ าราม) ครั้นถงึ วนั ที่ ๒๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ ไดย้ ้ายโรงเรียนจากศาลาวัดมาตง้ั ใหม่ ซ่ึงเป็นท่ดี ิน ของวัดปิยาราม จนถึงปัจจุบัน ได้เปลี่ยนชื่อ โรงเรียนประชาบาลตำบลปิยามุมัง (วัดปิยาราม) มา เป็นโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม เปิดทำการสอนตั้งแต่ช้ันอนบุ าล ๑ ถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ และได้ เปลี่ยนสังกัดเป็นสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ และสังกัดสำนักงาน คณะกรรมการการศกึ ษาขัน้ พ้ืนฐานในปัจจบุ ัน สถานทีต่ ง้ั ชอ่ื สถานศกึ ษา โรงเรยี นชุมชนวัดปิยาราม ระดับการศึกษา อนุบาล 2 ถงึ ประถมศึกษาปีท่ี 6 ที่ต้ัง ตำบล ปิยามมุ งั อำเภอ ยะหรงิ่ จงั หวดั ปตั ตานี รหสั ไปรษณยี ์ 94150 โทรศพั ท์ 093 – 7729835 E-mail [email protected] เพจ โรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม

3 ผูบ้ รหิ าร และครูผ้รู บั ผดิ ชอบโครงการ ผู้บรกิ ารสถานศึกษา นางพอชม เกาะทอง ตำแหนง่ ผอู้ ำนวยการโรงเรียนชุมชนวัดปยิ าราม โทรศัพทเ์ คลอ่ื นที่ 093 – 7729835 ครผู ู้รบั ผดิ ชอบโครงการ นางนิซลั มา โตะโยะ ตำแหน่งครโู รงเรยี นชุมชนวดั ปยิ าราม โทรศพั ท์เคลือ่ นที่ 086 - 4800025 สถาพพน้ื ท่ี สภาพชมุ ชนรอบบรเิ วณโรงเรียนมลี ักษณะเป็นพื้นที่ราบ และราบลุ่ม มีประชากรประมาณ 3,356 คน บริเวณใกลเ้ คียงโดยรอบโรงเรียน ไดแ้ ก่ วัดปิยาราม , องค์การบรหิ ารสว่ นตำบลปยิ ามุมัง, หอ้ งสมดุ ประชาชน, สถานอี นามยั , ศนู ยถ์ ่ายทอดเทคโนโลยปี ระจำตำบล อาชพี หลกั ของชมุ ชน คือ เกษตรกรรม เนอ่ื งจากพน้ื ทส่ี ่วนใหญเ่ ป็นท่ีราบลมุ่ เหมาะแกก่ ารเพาะปลกู ประชากรสว่ นใหญน่ ับถอื ศาสนาอิสลาม มเี นอ้ื ท่ี 7 ไร่ 3 งาน 4 ตารางวา จำนวนครูและบคุ ลากร 1. ผ้บู ริหาร 1 คน 2. ขา้ ราชการครู 11 คน 3. พนักงานราชการ 2 คน 4. ครูอัตราจา้ ง 1 คน 5. เจ้าหนา้ ทีธ่ ุรการ 1 คน จำนวนนกั เรยี น นกั เรยี นชาย จำนวน 56 คน นักเรียนหญงิ จำนวน 48 คน รวมทัง้ ส้ิน 104 คน

4 ประเภทโรงเรยี นทเ่ี ข้ารบั การประเมนิ  กลมุ่ A โรงเรยี นระดับประถมศกึ ษา และโรงเรยี นขยายโอกาส  กลุม่ B โรงเรียนระดับมธั ยมศึกษา ที่มาของปัญหาขยะมูลฝอยในโรงเรียนก่อนดำเนินกจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะ ขยะเป็นปัญหาสำคัญอกี ปัญหาหนึ่งของโรงเรียนเพราะปริมาณขยะทีเ่ กิดข้ึนมากมายทุกวัน และส่งผลกระทบตอ่ สขุ ภาพอนามัยของนกั เรียน สาเหตเุ กดิ จากการแยกประเภทขยะที่ถูกตอ้ ง ทำให้ มีขยะตกค้างสง่ ผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อม และสภาพความเปน็ อยใู่ นโรงเรยี น เชน่ บรเิ วณอาคารเรียน สกปรก ส่งกลิ่นเหม็นรบกวน เป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์และพาหะนำโรคต่าง ๆ เช่น หนู แมลงวัน แมลงหวี่ และในบางคร้งั มีการเผาขยะในบริเวณโรงเรียนสง่ ผลกระทบในด้านสุขภาพของนกั เรียน ครู และบุคลากรในโรงเรียน เช่น โรคทางเดินหายใจ หอบหืด ตลอดจนชุมชนที่มีบ้านเรือนอยู่บริเวณ ใกล้เคียง เพื่อให้เกิดการแก้ปัญหาขยะอย่างยั่งยืนและเป็นรูปธรรมต้องอาศัยกระบวนการสร้างการ เรียนรู้ และการมีส่วนร่วมและสามารถแก้ปัญหาขยะในโรงเรียน ดังนั้น โรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม จึงเห็นความสำคัญของการสร้างจิตสำนึก ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของของนักเรียนในโรงเรียนให้เห็น ความสำคัญของการคัดแยกขยะ การสร้างสุขภาวะที่ดีให้เกิดข้ึนในโรงเรียน เพื่อป้องกันการเกิดโรค ตา่ ง ๆ ทเี่ กิดมาจากปัญหาปริมาณขยะที่เพิ่มมากข้นึ ขยะทีส่ กปรกสง่ กลนิ่ เหมน็ รบกวนการเรียนการ สอนส่งผลต่อสุขภาพเป็นแหล่งเพาะพันธ์ุเชื้อโรคต่าง ๆ และในปีการศึกษา 2565 โรงเรียนชุมชน วดั ปยิ าราม จงึ มคี วามประสงค์ที่จะเข้ารว่ มโครงการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) เพ่ือ สร้างเสริมสุขภาพอนามัยนักเรียนให้สมบูรณ์ แข็งแรง และก่อให้เกิดประโยชน์อันมหาศาลต่อสังคม และประเทศชาติต่อไป และสามารถเชอ่ื มโยงไปยงั ในชมุ ชนใกลเ้ คียงในการจัดการขยะได้อีกดว้ ย

5 สว่ นที่ 1 นโยบาย การสนับสนนุ และแผนการดำเนนิ งาน โรงเรียนปลอดขยะ

6 การสนับสนุนและแผนการดำเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ นโยบายและการสอ่ื สารนโยบายของผบู้ รหิ ารในโรงเรยี น 1. กำหนดนโยบายหรอื วิสยั ทศั น์ทีร่ ่วมหารอื กบั ผมู้ ีสว่ นได้เสยี นโยบาย ขยะมูลฝอยส่วนมากสามารถพบได้ทั่วไป เพราะคนเรานิยมใส่ถุงพลาสตกิ มากกว่าการใช้ถุง ผ้าในอดีตจะไม่มขี ยะมากมายเหมือนปัจจุบัน เพราะตอนนั้นมกี ารใช้ใบตองหรอื ถุงผ้าใส่อาหารแทน ถงุ พลาสติกซง่ึ ต่างจากสมยั นเี้ ป็นอย่างมาก ขยะมูลฝอยสามารถพบได้ทั่วไป ซ่ึงรวมถึงบรเิ วณโรงเรียน และในโรงเรียนจะมขี ยะมาก เพราะในโรงเรยี นมนี กั เรียนจำนวนมากจึงทำใหม้ ีการบริโภคอาหาร ขนม ตา่ ง ๆ ของเดก็ นกั เรยี นและทำให้มีขยะมลู ฝอยตามมา จากสภาพทั่วไปของโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม บริเวณรอบ ๆ โรงเรียนมีต้นไม้เป็นจำนวน มาก ซึ่งนอกจากต้นไม้จะให้ความร่มรื่นแล้วยังส่งผลให้ในฤดูแล้งมีใบไม้ร่วงหล่นปริมาณมากอีกท้ัง โรงเรยี นชมุ ชนวดั ปยิ ารามได้รบั จดั สรรนมโรงเรยี นจากองคก์ ารบริหารส่วนตำบล สง่ ผลให้ปริมาณขยะ จากกล่องนมมีมากขึ้น ประสบปัญหาขยะทั้งขยะเปียกและขยะแห้ง การจัดการขยะจึงเป็น กระบวนการสำคญั ท่ีตอ้ งมีการวางแผนการดำเนินงานเพื่อแกป้ ัญหาดงั กล่าวซึ่งมคี วามสอดคล้องกับ นโยบายของโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม ดงั นี้ 1. พฒั นาผู้เรียนใหเ้ ป็นคนดี มคี ุณภาพ ตามมาตรฐานการศึกษาข้ันพ้นื ฐาน 2. ส่งเสรมิ ให้ชมุ ชนและองค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่นมีส่วนรว่ มในการจัดการศกึ ษา ใช้ ทรพั ยากรในชมุ ชนให้เกิดประโยชนส์ งู สดุ 3. จัดบรรยากาศและสภาพแวดล้อมให้เป็นแหลง่ เรยี นรแู้ ก่การจัดการเรยี นรู้ 4. สง่ เสรมิ สนบั สนุนและน้อมนำหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง มาเป็นแนวคิดในการ ปฏิบตั โิ ดยครูปฏิบัติเปน็ แบบอย่าง วิสัยทศั น์ โรงเรยี นชมุ ชนวดั ปิยารามเป็นโรงเรียนสะอาด ส่ิงแวดล้อมนา่ อยู่ นกั เรยี นมรี ะเบยี บ และมี ความย่ังยนื ด้านการจัดการขยะ พันธกจิ พัฒนาระบบการบรหิ ารจดั การของโรงเรยี นใหม้ ีคุณภาพและประสทิ ธิภาพ

7 2. ผบู้ ริหารมีการสื่อสารนโยบายหรือวิสัยทัศน์ไปยงั ผู้เรียนและบุคลากรในโรงเรยี น 3. กำหนดโครงสร้างการบรหิ ารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะใหม้ คี ณะทำงาน ผรู้ บั ผดิ ชอบโครงการ และกำหนดบทบาทหนา้ ท่ีโดยใชร้ ปู แบบการบรหิ ารจดั การแบบมสี ่วนรว่ ม คำสั่งโรงเรียนปลอดขยะ แผนและวิธีการดำเนนิ งานโรงเรยี นปลอดขยะ 1. มกี ารจดั ทำแผนการดำเนนิ งานเปน็ ลายลักษณ์อักษร - ประชมุ รว่ มกันในการดำเนินการจดั ส่ิงแวดล้อมภายในโรงเรยี น - กำหนดให้มีโครงการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ โครงการตามรอยพ่อ สานต่อ ความพอเพยี ง และกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ - ประสานร่วมกันกับองค์การบริหารส่วนตำบล โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล ภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ สำนกั งานเกษตรอำเภอ เพ่ือใหก้ ารดำเนนิ งานประสบความสำเร็จ 2. แผนงาน / โครงการ / กิจกรรม โครงการตามรอยพอ่ ฯ โครงการพฒั นาส่ิงแวดลอ้ ม กจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ

8 การสนับสนนุ ของผู้บริหารโรงเรยี น 1. มีการสนบั สนุนด้านตา่ ง ๆ อยา่ งเปน็ รปู ธรรม 2. มกี ารประสานงานกับหน่วยงานหรอื บคุ ลากรท่เี ก่ียวขอ้ ง เพื่อสนบั สนนุ โครงการจนประสบ ผลสำเรจ็ 3. มกี ารติดตามกำกบั ดแู ลการดำเนนิ งานใหเ้ ปน็ ไปตามนโยบายท่กี ำหนดไว้และความคบื หนา้ ของการดำเนินการบริหารจดั การขยะในโรงเรยี น

9 สว่ นที่ 2 การสง่ เสริมความรคู้ วามเขา้ ใจ การสร้างวินยั และการมีสว่ นรว่ มรวมถึงการประยกุ ต์ใช้ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ในการจัดการขยะมูลฝอย

10 ส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ การสร้างวินัยและ การมีส่วนร่วมถึงการประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน การจัดการขยะมูลฝอย การสง่ เสรมิ ความรู้ ความเช้าใจ โรงเรยี นชุมชนวดั ปิยาราม นำโดยนางพอชม เกาะทอง ผอู้ ำนวยการโรงเรียน ให้ความสำคัญ ต่อความรู้ ความเข้าใจในการบริหารจัดการขยะของครูและนักเรียน เพราะเชื่อว่าจะสามารถบริหาร จัดการขยะอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพได้ หากมคี วามรู้มากเพียงพอ โดยดำเนินการติดตอ่ หน่วยงานภายนอก ในการใหค้ วามรู้ และนำข่าวสาร สภาพปัญหา เทคโนโลยีใหม่ ๆ เกย่ี วกับการบริหารจดั การขยะ ผ่าน การใหค้ ำแนะนำแก่นกั เรยี นหน้าเสาธงทกุ ๆ เช้า เพื่อสร้างความตระหนักให้เกิดข้ึนภายในตัวนักเรียน ได้ด้วย อีกทั้งนักเรียนยังเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่ทำให้ผู้ปกครองหันมาให้ความสำคัญกับ การบริหาร จัดการขยะอย่างถกู วิธีอีกด้วย นำไปสู่ชุมชนปลอดขยะและน่าอยูไ่ ด้ในอนาคต โรงเรียนได้ดำเนินกจิ กรรมที่ส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจในการจดั การขยะมูลฝอย ทัง้ ในและนอกโรงเรยี นเพอื่ มุ่งสโู่ รงเรยี นปลอดขยะ ประกอบด้วยกิจกรรมต่าง ๆ ดงั นี้ 1. วิทยากรภายนอกมาใหค้ วามรู้แก่ครแู ละผูเ้ รียน

11 2. ใหค้ วามรเู้ สยี งตามสายภายในโรงเรยี น ใหค้ วามรหู้ น้าเสาธงและในหอ้ งเรยี น 3. จดั ทำปา้ ยนิเทศ โปสเตอร์ แผ่นพบั สงิ่ พิมพห์ รอื อ่ืน ๆ จัดนิทรรศการทเ่ี กีย่ วขอ้ งกับการจัดการ ขยะมูลฝอยและผลกระทบต่าง ๆ ภายในโรงเรยี น 4. กิจกรรมอื่นที่สอดคลอ้ งในการสง่ เสรมิ และเผยแพร่ความรู้ความเขา้ ใจในการจดั การขยะสู่ สาธารณชน

การเผยแพร่ความรู้ ความเช้าใจ 12 โปสเตอร์ ความรู้ ความเข้าใจในการบริหารจดั การขยะของครแู ละ นักเรยี นเปน็ หลกั สำคญั ในการบริหารจดั การขยะอยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ โรงเรยี นชมุ ชนวดั ปิยารมไดเ้ ลง็ เห็นถึงความสำคัญ ของการบรหิ ารจัดการขยะ จงึ ได้มีการออกแบบการเขา้ ถงึ ขอ้ มลู ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น โปสเตอร์ ปา้ ยนิเทศ ใบความรู้ คลิปวดิ ีโอ สื่อออนไลน์ เปน็ ต้น เพราะเช่อื ว่าหากเราได้พบเจอ สัมผสั ดู หรือฟัง กน็ ำไปสู่การปลูกฝังใหน้ กั เรยี นเปน็ พลเมอื งทอี่ นรุ กั ษ์สง่ิ แวดล้อม ไดใ้ นอนาคตมกี ารจัดทำคลิปวดิ ีโอเผยแพรผ่ ่านส่อื ออนไลน์เพอ่ื เปน็ แนวทางในการบรหิ ารจัดการขยะสสู่ าธารณชน ช่องทางการประชาสมั พนั ธ์ ของโรงเรยี น ป้ายนิเทศ อีกทั้งโรงเรียนได้จัดทำคลังรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ ทั้งสื่อโปสเตอร์ และเอกสาร ประกอบหลกั สูตรกจิ กรรมลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ ความรู้อื่น ๆ เพื่อให้นักเรยี น ผู้ปกครอง และผู้ท่ี สนใจสามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มูล และศึกษาได้อยา่ งอสิ ระอีกด้วย สอื่ เพจของโรงเรียน คลงั ความรูก้ ารจัดการขยะ

13 การพฒั นา เพื่อนำไปสู่กระบวนการสง่ เสริมและ สนบั สนุนการดำเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะจดั การขยะมูลฝอย การบริหารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะนนั้ คร/ู บุคลากรจำเปน็ ตอ้ งมีความรู้ ความเข้าใจท่ีมาก เพียงพอจึงจะสามารถคดิ แกป้ ญั หาในเร่ืองดงั กล่าวได้ โรงเรยี นชุมชนวดั ปิยารามในฐานะผู้สนับสนุน ได้มีการส่งเสริมให้ครู/บุคลากรฝึกอบรมการบริหารจัดการขยะ โดยประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง พร้อมทั้งนำความรู้ที่ได้มาขยายผลในโรงเรียนเพื่อให้เกิดการบริหารจัดการที่มี ประสทิ ธิภาพมากท่สี ดุ อีกทง้ั ยงั เปดิ โอกาสใหม้ กี ารแลกเปล่ยี นเรียนรรู้ ะหวา่ งครูกบั ครู ครูกับผู้บริหาร และครกู ับนกั เรียนเพ่ือการปรับปรงุ แก้ไขและพัฒนาการบริหารจดั การใหเ้ กิดความยัง่ ยนื สบื ไป 1. มกี ารพฒั นาครูและบุคลากร ให้มีความรู้ความเข้าใจและนำไปขยายผลในโรงเรยี น 2. มกี ารแลกเปล่ียนเรียนรูร้ ะหวา่ งกัน เพอ่ื การปรบั ปรงุ แกไ้ ขและการพัฒนาทย่ี ั่งยืนของโรงเรยี น

14 การบูรณาการ และความเหมาะสมขององค์ความรู้ 1. โรงเรียนมีการสอดแทรกความรู้เรื่องการบริหารจัดการขยะไว้ในกิจกรรมการเรียนรู้อย่าง เหมาะสมและเกิดประโยชน์ตอ่ ผเู้ รยี นอย่างแทจ้ รงิ เอกสารประกอบหลกั สูตรกิจกรรม ลดเวลาเรยี น เพิม่ เวลารู้ แผนการจัดการเรียนรูก้ จิ กรรมลดเวลาเรียน เพม่ิ เวลารู้ ป.1-ป.๖ 2. การประเมนิ ผลการเรียนรู้ของผูเ้ รียนภายหลังบูรณาการเขา้ กับกจิ กรรมการเรียนรู้

15 ขยะในโรงเรยี น โดยนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาประยกุ ตใ์ ช้ โรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม ได้นำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ เพ่ือจดั การขยะภายในโรงเรยี น ภายใต้ความรทู้ ่ถี กู ต้อง เหมาะสม เรียบง่าย มีประสทิ ธภิ าพ ปลกู ฝังใหน้ กั เรียนมคี วามพอดีไม่มากหรือน้อยเกนิ ไป โดยไม่ เบยี ดเบียนผ้อู นื่ ดำรงชีวิตด้วยความพอดี ไม่เบยี ดเบียนส่งิ แวดลอ้ มและ นำไปใชใ้ นครอบครัวของตนเอง โดยผา่ นกิจกรรมต่าง ๆ ในโรงเรียน มีความรู้ความเขา้ ใจ พอประมาณ ปลกู ฝงั ให้ ปลูกฝังให้นักเรียนเตรียมตัว มเี หตผุ ล มีภมู ิคุม้ กัน นักเรยี นเตรยี มตัวรับมือ และตัดสินใจดำเนนิ การ กับผลกระทบด้านขยะ อย่างมเี หตผุ ลตามหลัก นำ โดยส่งเสริมการลด วชิ าการ หลกั กฎหมาย หลกั ไป ปริมาณขยะและการคดั ศลี ธรรม จริยธรรม และ สู่ แยกขยะตงั้ แตต่ ้นทาง วัฒนธรรมท่ีดีงาม โดย เพอ่ื ไมใ่ หป้ รมิ าณขยะ พจิ ารณาจากเหตุปจั จยั ท่ี เพิ่มจำนวนขึน้ จนสง่ ผล เกีย่ วข้อง ตลอดจนคำนึงถึง กระทบตอ่ ส่งิ แวดล้อม ผลทคี่ าดวา่ จะเกดิ ข้นึ จาก การกระทำนน้ั ๆ อยา่ งรอบ คุณธรรม ร้แู ละรอบคอบ ซอื่ สัตย์ สุจรติ ขยนั อดทน ความรู้ สตปิ ัญญา แบง่ ปัน รอบรู้ รอบคอบ ระมัดระวัง สังคม / สภาพแวดล้อมและภมู ิทศั น์ภายในโรงเรียนสวยงาม รม่ รน่ื สะอาด เป็นระเบียบเรียบร้อย

16 ความพอประมาณ คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม มีความรู้ความเข้าใจปลูกฝังให้ นักเรียนมีความพอดี ไม่มากหรือน้อยเกินไป โดยไม่เบียดเบียนผู้อื่น ดำรงชีวิตด้วยความพอดี ไม่ เบียดเบียนสิ่งแวดล้อมและนำไปใช้ในครอบครัวของตนเอง โดยมีกิจกรรมต่าง ๆ ที่ส่งเสริมและ สนบั สนุน เช่น กจิ กรรมทานให้หมด ลดขยะ กิจกรรมออมวนั ละนิด เพ่ืออนาคตที่สดใส ฯลฯ กิจกรรมทานใหห้ มด ลดขยะ เปน็ กิจกรรมที่สร้างความตระหนักในการบรโิ ภคท่ีพอประมาณ ลด ละ เลกิ การบริโภคท่ีเกิน พอดี เพราะจะทำให้เหลือเป็นขยะและสูญเสียทรัพยากรโดยสูญเปล่า โดยทางโรงเรียนได้จัดให้ รับประทานอาหารในห้องเรียนของตนเอง ทั้งนี้เพื่อให้ครูคอยดูแลเรื่องการรับประทานอาหารของ นักเรียนให้เป็นระเบียบ และปลูกฝังให้นักเรียนทุกคนตักอาหารให้พอเพียงกับปริมาณที่แต่ละคน รับประทาน และรับประทานให้หมดจาน ทัง้ นีเ้ พอื่ ไม่ให้มขี ยะท่ีเปน็ เศษอาหาร กิจกรรม กระดาษนใี้ ช้อย่างรคู้ ่า คณะครูและบุคลากรภายในโรงเรียนตระหนักและเห็นคุณค่าของกระดาษแต่ละแผ่นผ่าน กจิ กรรม เพ่อื ลดปรมิ าณขยะกระดาษท่จี ะเกดิ ข้นึ พรอ้ มท้งั ลดการใช้วสั ดธุ รรมชาตแิ ละพลงั งานในการ ผลิตกระดาษ และเพื่อให้เป็นการลดปริมาณการใช้กระดาษและใช้กระดาษให้คุ้มค่า โดยการ กำหนดให้มีการนำกระดาษหนา้ เดียวมาใช้อีกคร้ัง มีการคัดแยกเป็นกระดาษขาว-ดำ และกระดาษสี เพอื่ นำไปใชซ้ ้ำ หรอื นำไปรีไซเคลิ รวมถึงในสำนกั งานใหใ้ ชก้ ระดาษหน้าเดยี วสำหรบั ถ่ายเอกสาร และ กระดาษทใี่ ช้แล้วจะต้องไดร้ ับการคัดแยก ส่วนขยะกระดาษทไ่ี ม่ใช้ประโยชน์แลว้ เก็บรวบรวมให้แก่ผู้ ซ้ือเพ่ือนำกลับไปใชเ้ ปน็ วตั ถุดบิ การผลติ กระดาษใหม่ (RECYCLE)

17 กิจกรรมการใช้ถุงผา้ ตะกรา้ แทนถุงพลาสติก เป็นกิจกรรมส่งเสริมการใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก เป็นกิจกรรมเพื่อรณรงค์ให้นักเรียน โรงเรียนชมุ ชนวดั ปิยาราม ลด ละ เลิกใช้ถุงพลาสติกหรอื ภาชนะตา่ ง ๆ ที่ทำให้เกิดขยะเพิม่ ข้ึน ทาง โรงเรียนจึงเห็นความสำคัญในการแก้ไขปัญหาขยะในพื้นที่ซึ่งมีแนวโน้มจะมีปริมาณเพิ่มมากข้ึน ปรมิ าณขยะท่ีเพ่ิมขึ้นนั้นจะสง่ ผลกระทบต่อสิง่ แวดล้อม และเปน็ สาเหตุหนึ่งที่ก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา ดังนั้นเพื่อลดปริมาณขยะโรงเรียนชุมชนวัดปิยาราม จึงจัดทำกิจกรรม การใช้ถุงผ้า ตะกร้า แทนถงุ พลาสตกิ ข้นึ เพ่อื ลดปรมิ าณขยะในพน้ื ทีโ่ รงเรียนชุมชนวัดปิยาราม และเพื่อเป็นการสนับสนุน ให้นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษาใช้ถงุ ผา้ ตะกรา้ แทนถุงพลาสติก กจิ กรรมปุ๋ยหมกั สารพดั ประโยชน์ กจิ กรรมการทำปุ๋ยหมกั สารพัดประโยชน์ เปน็ กจิ กรรมที่เกิดขึ้นตอ่ เนื่องจากการคัดแยกขยะ จากการทำความสะอาดตามเขตสีตามบรเิ วณต่าง ๆ ของโรงเรยี น ประกอบด้วย ใบไม้ ก่งิ ไม้ หญา้ แห้ง และเศษอาหารจากโรงอาหาร โดยปุ๋ยที่ได้จะนำมาใช้ในการเพาะปลูก การปรับสภาพดิน สามารถ นำไปใช้ทางการเกษตรเพอ่ื เพิม่ คุณภาพและผลผลิตพชื

18 กิจกรรมสวนผัก รักษโ์ ลก เป็นการเปลี่ยนพื้นที่ภายในโรงเรียนให้กลายเป็นพื้นที่สีเขียว ด้วยการปลูกผักสวนครัวไว้ ทำอาหารรับประทาน เพราะนอกจากจะทำให้เรามั่นใจว่าผักเหล่านี้สะอาด สด ใหม่ ปลอดสารพิษ แล้ว ยังสามารถช่วยลดพลังงานและประหยัดค่าใช้จ่าย ที่สำคัญคือการปลูกผักยังช่วยดูดซับก๊าซ คาร์บอนไดออกไซด์ ลดภาวะโลกรอ้ น นอกจากนีย้ งั ทำให้โรงเรยี นมีแหล่งเรียนรู้ฐานกิจกรรม “สวน ผัก รักษ์โลก” เพื่อให้ให้นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง และผู้ที่สนใจสามารถ ศกึ ษาวิธีการปลกู ผักปลอดสารพิษ ไรส้ ารเคมี ซง่ึ ใช้ดินจากปุ๋ยหมักเศษใบไม้แห้งมาผสมปลกู พืชต่าง ๆ ทำให้ปลอดสารพิษ ไร้สารเคมีอีกทั้งปลูกฝังนิสัยการส่งเสริมความพอมี พอกิน จากการปลูกผักสวน ครัวแก่นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา ตลอดจนผู้ปกครองสามารถเก็บเพื่อนำไปประกอบ อาหารได้ เพ่อื เป็นการลดคา่ ใช้จา่ ยในครวั เรอื น กิจกรรม ออมวันละนิด เพื่ออนาคตทส่ี ดใส โรงเรียนปลูกฝังนิสัยการออมโดยแต่ละห้องมีการออมในช่วงเช้าในทุกระดับชั้น ให้นักเรียน รจู้ กั ความพอดี ดำรงชวี ิตโดยไมเ่ บียดเบยี นผูอ้ ่นื

19 ความมเี หตผุ ล คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนชุมชนวัดปิยารามมีความรู้ความเข้าใจปลูกฝังให้ นักเรยี นเตรียมตัวและตัดสนิ ใจดำเนนิ การอย่างมีเหตผุ ลตามหลกั วชิ าการ หลกั กฎหมาย หลักศีลธรรม จริยธรรม และวัฒนธรรมทด่ี งี าม โดยพจิ ารณาจากเหตุปัจจยั ท่เี ก่ียวข้อง ตลอดจนคำนงึ ถงึ ผลที่คาดว่า จะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้น ๆ อย่างรอบรู้และรอบคอบซ่ึงโรงเรียนชุมชนวัดปิยารามมีกิจกรรมที่ สอดคล้องต่อไปนี้ กจิ กรรม KIDS รักษโ์ ลก คณะกรรมการตาวิเศษภายในหอ้ งเรียนเป็นแกนนำในการคัดแยกขยะแต่ละประเภทภายใน ห้องเรียน เช่น กระดาษ และขยะทั่วไป เพื่อนำไปสู่การจัดการอย่างเป็นระบบ ขายให้ธนาคารขยะ แล้วจดบนั ทึกปริมาณขยะทุกคร้ัง จะทำใหท้ ราบวา่ มปี ริมาณขยะเท่าใด เพิ่มข้ึนหรอื ลดลง เพอื่ ทจี่ ะนำ ขอ้ มูลเหลา่ น้ไี ปพฒั นาให้หอ้ งของตนเองมีปรมิ าณขยะท่ีลดลงนอกจากนี้ยงั มีหน้าที่ในการตรวจความ สะอาดภายในห้องเรยี นและบริเวณทไ่ี ด้รบั มอบหมาย กิจกรรม อาหารกลางวนั โรงเรยี นได้มีการประกอบอาหารกลางวันเองใหน้ ักเรยี นรับประทาน โดยเด็กทไ่ี ด้รับประทาน อาหารกลางวนั ของโรงเรียนจะเป็นเด็กนักเรยี นตง้ั แต่ชนั้ อนุบาล 2 ถึงชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 6 ซ่ึงเมนูที่ ใช้ประกอบอาหารจะมาจากการคัดเลือกของครูประจำชั้น ผ่านโปรแกรม thai school lunch เพ่ือ คำนวณโภชนาการที่เด็กควรได้รบั ต่อวัน จะได้ประกอบอาหารแต่ละชนิดอยา่ งพอเหมาะไมเ่ หลือท้งิ เปน็ เศษอาหาร

20 กิจกรรม การใชภ้ าชนะซำ้ ทางโรงเรียนได้รณรงค์ให้คณะครู บุคลากรทางการศึกษาและนักเรียนทุกคน ใช้ภาชนะใส่ อาหารที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ถ้วย จาน ถาด แก้วน้ำหรือกระติกตนเองสำหรับใช้รองน้ำดม่ื เพอ่ื เปน็ การลดปริมาณขยะทเ่ี กดิ ข้นึ กจิ กรรม ธนาคารขยะ จัดทำขึ้นเพื่อให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาขยะของโรงเรียน และเสริมสร้าง จิตสำนึกในการจดั การขยะมลู ฝอย รวมท้ังสรา้ งนิสัยการออมทรพั ย์ กจิ กรรม ลดการใชก้ ระดาษ ทางโรงเรยี นได้มีการใช้จัดทำคำสัง่ ตา่ ง ๆ ระเบียบวาระการประชุม ประกาศต่าง ๆ ทางไลน์ กลุ่มของโรงเรียน การประชาสัมพันธ์ผ่านเพจของโรงเรียน และสื่อโซเซียลมีเดียต่าง ๆ อาทิ YouTube facebook เพื่อเป็นการลดการใช้กระดาษ และนอกจากนี้ยังมีการรณรงค์ให้มีการใช้ กระดาษอย่างคมุ้ ค่า เชน่ การสง่ รายงานเปน็ ไฟล์ การทำแบบสำรวจหรอื แบบสอบถามออนไลน์ เป็นตน้

21 กิจกรรม ผา้ เกา่ เราถูพนื้ ทางโรงเรยี นได้มีการใช้ผา้ ทีไ่ ม่ใช้แลว้ นำกลับมาใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์ โดยการนำมาให้นักเรียน ถพู น้ื ในหอ้ งเรยี น มีภมู คิ มุ้ กัน คณะครู บุคลากรและนักเรียนโรงเรียนชุมชนวัดปิยารามมีความรู้ความเข้าใจปลูกฝังให้ นักเรียนเตรียมตัวรบั มือกับผลกระทบด้านขยะ โดยส่งเสริมการลดปริมาณขยะและการคัดแยกขยะ ต้ังแต่ตน้ ทาง เพือ่ ไม่ให้ปรมิ าณขยะเพิม่ จำนวนขนึ้ จนสง่ ผลกระทบต่อสิง่ แวดล้อม ในเรอื่ งปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง ด้านกจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะ มกี ารเตรียมตัวใหพ้ ร้อมรบั ตอ่ ผลกระทบและการ เปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เพื่อให้ สามารถปรับตัวและรบั มอื ได้อย่างทันทว่ งที กิจกรรม การคดั แยกประเภทของขยะในบรเิ วณโรงเรยี น โรงเรียนได้มกี ารจัดท่ีทง้ิ ขยะ และมีฐานกิจกรรมการแยกขยะโดยแยกขยะเป็นประเภทตา่ ง ๆ และมีการจัดเก็บขยะที่สามารถนำไปรีไซเคิลไว้ เพื่อนำไปจำหนา่ ยโดยแยกประเภทตามป้ายด้านบน ของถงั ขยะ เพือ่ ให้นักเรยี นมคี วามร้คู วามเขา้ ใจในการคัดแยกขยะ เหน็ คณุ ค่าและความสำคญั ของการ คัดแยกขยะสรา้ งวนิ ัยในการท้ิงขยะให้ถกู ทีแ่ ละถกู ถงั

22 กิจกรรม SAVE ZONE เขตพืน้ ท่รี บั ผิดชอบระดบั ช้นั ประถมศกึ ษา เขตรับผิดชอบของชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๑ บริเวณด้านหนา้ ห้องและหลงั ห้องชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เขตรับผดิ ชอบของช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๒ บรเิ วณดา้ นหน้าห้องและหลังหอ้ งชนั้ ประถมศึกษาปีที่ 2 เขตรับผิดชอบของชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ บริเวณด้านหน้าห้องและหลังห้องชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 บริเวณตน้ มะขาม หน้าประตูทางเข้าโรงเรยี น สวนสมุนไพร บรเิ วณข้างโรงอาหาร เขตรับผิดชอบของชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ บริเวณหน้าเสาธง สนามฟุตบอล อาหารอเนกประสงค์ ศาลาการต์ นู และถนนหน้าอาคารเรยี น ป.1-3 เขตรับผิดชอบของชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ บริเวณเวทีกลางแจ้ง ห้องน้ำ บริเวณข้างโรงอาหารจนถงึ หน้าโรงอาหาร เขตรบั ผดิ ชอบของช้นั ประถมศึกษาปีที่ ๖ บรเิ วณหน้าและหลงั อาหารเรียน 2 ช้ัน เง่อื นไขความรู้ คณะครู บุคลากรและนกั เรียนภายในโรงเรยี นได้มคี วามรู้ความเข้าใจในเรือ่ งปรชั ญาของ เศรษฐกิจพอเพียง ดา้ นกจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ - มคี วามรู้ความเข้าใจในเร่ืองการรบั ประทานอาหารหรอื น้ำดืม่ ที่มปี ระโยชน์ตอ่ สขุ ภาพ ไม่ ส่งผลเสยี ต่อร่างกาย - มคี วามรูค้ วามเข้าใจในเร่อื งการใชจ้ ่ายในการซ้อื สินค้าตา่ ง ๆ ไม่วา่ จะเป็น อุปกรณ์การเรียน กระเป๋า เส้อื ผ้า ของทีใ่ ช้ในชีวิตประจำวันตระหนกั เหน็ ความสำคญั ของสนิ คา้ ทซี่ อื้ มา - มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องการคัดแยกขยะอย่างถูกวิธี เช่น การทิ้งขยะลงในถังขยะ โดย ขยะมี ๔ ประเภท การทิ้งลงถังและถูกถังทีต่ ้ังไว้ในจุดที่ท้ิงขยะ - มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องการจัดการขยะมูลฝอยอย่างถูกวิธี เช่น การนำขยะไปรีไซเคิล เปน็ ต้น

23 กิจกรรมการคดั แยกขยะทั่วไป โรงเรยี นได้มกี ารจัดการคัดแยกขยะทั่วไปท่ีสามารถนำมาใชป้ ระโยชนไ์ ด้ โดยไม่ต้องนำไปทิ้ง หรือกำจดั เช่น ถุงนมโรงเรียน ถุงพลาสติกท่ีนำมาใชซ้ ้ำไดอ้ ีก ผ้าเกา่ ยางรถยนต์ เป็นตน้ ซึ่งจะมีกลุ่ม นักเรียนที่ใช้เวลาในช่วงลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้ นำขยะทั่วไปเหล่านี้มาประดิษฐ์ เป็นสิ่งของที่ สามารถนำกลบั มาใชป้ ระโยชนไ์ ด้อีก กจิ กรรม นำขยะทั่วไปมาใชป้ ระโยชน์ นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา มีการนำขยะทั่วไปที่มาจากการคัดแยกขยะมาทำ ส่งิ ประดิษฐท์ ีส่ ามารถนำมาใช้งานได้ และเกดิ ประโยชน์ กิจกรรม เชา้ น้ี มเี รื่องเล่า ทางโรงเรยี นไดจ้ ดั กจิ กรรมการประชาสัมพันธใ์ หเ้ กิดการรับรู้ในแนวทางเดยี วกัน ในเรื่องการ คัดแยกขยะ การทิ้งขยะให้ถูกที่ถูกถัง และการใช้หลัก 3Rs และร่วมรณรงค์ในชุมชนเพื่อสามารถไป ปรับใชใ้ นชวี ิตประจำวันได้

24 กิจกรรม ชวนรู้ ชวนคิด พชิ ิต 3Rs เปน็ เครอื่ งมือท่ีใช้กระตนุ้ ความสนใจในการใฝ่เรียนรู้ให้กับนักเรียน จดั ทำปา้ ยนิเทศ เรื่อง การ ใช้หลัก 3Rs เผยแพรท่ างสื่อออนไลน์และร่วมรณรงค์ในชุมชนเพ่ือสามารถไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ เง่ือนไขคณุ ธรรม คณะครู บุคลากรและนักเรียนภายในโรงเรยี นได้สง่ เสรมิ ร่วมมือและมงุ่ ม่ันในการทำกิจกรรม โรงเรียนปลอดขยะ จนประสบผลสำเรจ็ - ประหยัดในการใช้ทรัพยากรท่ีเกี่ยวกับพลงั งานและสิ่งแวดล้อม เช่น ลดใช้ถุงพลาสติก ลด การใช้กระดาษ - วนิ ยั ในการดำรงชวี ติ ทเ่ี กย่ี วกับพลังงานและสิ่งแวดล้อม เช่น ใช้ถงุ ผ้า , ปนิ่ โต - ความสะอาดในโรงเรยี น ขยะลดลงเปน็ จำนวนมาก เด็กร้จู ักทงิ้ ขยะให้ถกู ท่ีและถกู ถงั - นักเรียนสามารถนากิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะไปใช้ในชีวิตประจำวันทั้งที่บ้าน โรงเรียน ตลอดในชมุ ชนทน่ี ักเรยี นอาศัยอยู่ ทาให้เปน็ ผมู้ คี ณุ ธรรมเกยี่ วกับ“คนดีมีคณุ ภาพ” จนเปน็ ที่ประจักษ์ ในสงั คม

25 สว่ นท่ี 3 การดำเนนิ กจิ กรรมโรงเรียนปลอดขยะ โดยใช้หลัก 3Rs

26 การบริหาร ของโรงเรียน กิจกรรมลด คัดแยกขยะมูลฝอยและการนำมาใชซ้ ำ้ ให้เกดิ ประโยชน์ กิจกรรมการลด คัดแยกขยะมูลฝอยและการนำกลับมาใช้ซ้ำให้เกิดประโยชน์ 3Rs เป็น กิจกรรมที่โรงเรียนได้ยึดหลักและดำเนินกิจกรรมตาม นโยบายอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้การดำเนนิ งานมีความคล่องตัว และ ดำเนินการไปได้อย่างต่อเนื่อง ทางโรงเรียนจึงมีกิจกรรม ต่าง ๆ ในการการลด คดั แยกขยะมลู ฝอยและการนำกลบั มาใช้ซำ้ ให้เกดิ ประโยชน์ 3Rs ข้ึน เพอ่ื ใช้เป็น หนว่ ยกำกบั ตดิ ตาม และส่งเสริมสนับสนนุ ใหเ้ กดิ ความตระหนักถงึ การใช้ทรัพยากรที่มอี ยูใ่ หเ้ กดิ ความ คุม้ คา่ ทส่ี ุด โดยใช้หลักการ 3Rs ซ่ึงมีกิจกรรมดงั น้ี กิจกรรมลดการใช้ Reduce กิจกรรม : ห้วิ ป่นิ โต โชว์ผา้ ไทย กจิ กรรม : ถุงผา้ ตะกรา้ แทนถุงพลาสตกิ กิจกรรม : กล่องขา้ ว แก้วนำ้

27 กิจกรรมใช้ซ้ำ Reuse กิจกรรม : กระดาษน้ีใชอ้ ยา่ งรู้ค่า กจิ กรรม : หนา้ ตา่ งโต๊ะ กจิ กรรม : ผา้ เก่าเราถูพื้น กจิ กรรมนำกลบั มาใชใ้ หม่ Recycle กิจกรรม : ปุ๋ยหมกั คอนโด กิจกรรม : กลอ่ ง ถุงนม ถุงขนมแปลงร่าง กจิ กรรม : กลอ่ งดินสอป๋องหนม กิจกรรม : สนุกกบั ขวดพลาสติก&ขวดแก้ว

28 กจิ กรรมบันทึกขอ้ มูลปรมิ าณขยะแต่ละประเภท กิจกรรมบันทึกข้อมูลปริมาณขยะแต่ละประเภท ดำเนินการโดยคณะกรรมการสภานักเรยี น เปน็ ผู้จดบนั ทึกปรมิ าณขยะแต่ละประเภทในแตล่ ะวัน ได้แก่ ขยะอนิ ทรยี ์ ขยะรีไซเคลิ ขยะท่วั ไป และ ขยะอนั ตราย ผลการคัดแยกขยะ ต้ังแต่วันท่ี ๑๗ พฤษภาคม ถึงวนั ท่ี ๑๗ มิถนุ ายน ๒๕๖๕ ดังน้ี

29 การติดตามและประเมนิ ผลกจิ กรรม การตดิ ตาม ดา้ นปจั จยั ปรมิ าณขยะ จำนวนนักเรียน (Input) ทเี่ ข้าสกู่ จิ กรรม ท่ีเขา้ รว่ มกจิ กรรม เก็บรวบรวม ขอ้ มลู ดา้ นกระบวนการ ความถใ่ี นการดำเนนิ ระดับทักษะ ดำเนนิ งาน กจิ กรรม ของผูเ้ รียนในการ (Process) ปฏิบตั ิกจิ กรรม ระดับความรู้ ปรมิ าณขยะ ปริมาณขยะ ของผู้เรียน ด้านผลผลติ ท่ีลดลง ท่นี ำกลับมา (Output) ใช้ประโยชน์ การประเมินผล ขอ้ มลู จากการติดตาม ประเมินผล ประเมนิ ผล ประเมนิ ผล ก่อนดำเนนิ งาน ทุกเดือน หลังดำเนินการ ข้อมลู จากการติดตาม ขอ้ มูลจากการติดตาม ขอ้ มลู จากการเตรียมงาน กิจกรรมทดี่ ำเนินการแล้ว ทุกเดือน กอ่ นดำเนนิ การ

กจิ กรรม 30 มาตรการ/แนวทางการลดปรมิ าณขยะตัง้ แต่ตน้ ทาง ตง้ั แตต่ น้ ทาง มาตรการ 3 ต. 1. ตอ้ งท้งิ ใหถ้ ูกท่ี 2. ตอ้ งมีนสิ ยั คิดก่อนใช้ 3. ต้องใส่ใจสิ่งแวดลอ้ ม กระบวนการสร้างความร่วมมอื ในการลดปริมาณขยะมลู ฝอย กระบวนการสร้างความร่วมมือในการจัดการขยะมลู ฝอย P (Plan) - สรา้ งการรับรู้ และประกาศนโยบาย Create reception - จดั ทำหลักสตู ร Course - ออกแบบเส้นทางขยะ Waste Trail D (Do) ให้ความรู้ ผา่ นกจิ กรรมเสยี งตามสาย/แจกแผ่นพบั - จดั การเรยี นการสอนตามการออกแบบกิจกรรมในหลักสตู ร Teaching โดยดำเนนิ การดงั นี้ จดั ศนู ย์การเรยี นรอู้ อกเป็น 4 ศูนย์การเรยี นรู้ ศูนย์การเรียนรู้ที่ 1 ศูนย์การเรียนรูส้ ร้างนิสัยรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยสร้างจิตสำนึก ชนั้ อ.2 – ป.3 ตามมาตรการ 3 ต. ศูนย์การเรียนรู้ที่ 2 ศูนย์ธนาคารขยะ โดยจัดกิจกรรมให้ความรู้ในระดับชั้น ป.4 เรอ่ื งการจัดการขยะ ใหน้ ักเรยี นชัง่ ตวง ขยะในแต่ละวัน จากแต่ละห้องและแต่ละพ้นื ท่ี แล้วมาจัดทำ เปน็ ข้อมลู สารสนเทศ จดั กจิ กรรม Reduce ลดการใช้ และกิจกรรม Recycle นำขยะมาแปลงโฉม ศูนย์การเรียนรู้ที่ 3 ศูนย์ขยะอนิ ทรีย์ ให้ความรู้เร่ืองขยะอินทรยี ใ์ นระดับชัน้ ป.5 ใหน้ ักเรียนชัง่ ตวง ขยะในแตล่ ะวัน จากแตล่ ะห้องและแต่ละพ้นื ท่ี แลว้ มาจัดทำเปน็ ขอ้ มูลสารสนเทศ จัดกิจกรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยให้นักเรียนรู้จัดการจัดการขยะอินทรีย์ ซึ่งมี กิจกรรม คือ ปุ๋ยหมักคอนโด ปรับสภาพดิน ปลูกผักปลอดสารพิษ เพาะต้นกล้า แล้วนำมาถอด บทเรยี นสูค่ วามรู้ใหม่

31 ศูนย์การเรยี นร้ทู ่ี 4 ศนู ย์การจัดการขยะท่วั ไป ใหค้ วามร้ใู นระดับชนั้ ป.6 เรื่องการ สรา้ งนวัตกรรมจากขยะทวั่ ไปสู่นวัตกร ใหน้ กั เรยี นช่ัง ตวง ขยะในแตล่ ะวนั จากแต่ละห้องและแต่ละ พ้ืนที่ แล้วมาจดั ทำเปน็ ขอ้ มลู สารสนเทศ และจัดกิจกรรมดังน้ี ถังขยะจากขวดพลาสตกิ ดินน้ำมนั จากกระดาษ ประดิษฐ์กระถางต้นไม้จากกระดาษ กระดาษสาแสนสวย ใหน้ ักเรยี นถอดบทเรยี นสู่ ความรู้ใหม่ทย่ี ่งั ยืน C (Check) ให้มีการสังเกตและประเมนิ ผลการจัดกจิ กรรมทกุ ภาคเรียน A (Action) รว่ มวเิ คราะห์หาแนวทางการปฏบิ ัตทิ ี่เป็นเลิศ กิจกรรม เด็กปยิ าบอกลาโฟมและถุงพลาสติก กิจกรรม เดก็ ปิยาบอกลาโฟมและถงุ พลาสตกิ เปน็ กิจกรรมท่ที างโรงเรยี นจัดข้นึ เพ่ืองดการใช้ โฟม (No Foam) และลดการใช้ถุงพลาสติก ซ่งึ มกี ิจกรรมดัง้ ต่อไปนี้ กจิ กรรม : หวิ้ ปิ่นโต โชว์ผา้ ไทย กจิ กรรม : ถุงผ้า ตะกรา้ แทนถงุ พลาสตกิ กิจกรรม : กลอ่ งขา้ ว แก้วนำ้ จำไว้ Reduce กจิ กรรมการลดปรมิ าณขยะมูลฝอยท้ัง 4 ประเภท กิจกรรม : กินข้าวหมดจาน ดม่ื น้ำหมดแก้ว กจิ กรรม : ปุ๋ยหมักคอนโด

32 กระถางจากขวดพลาสติก แจกนั จากขวดแก้ว กจิ กรรม : ธนาคารขยะ กจิ กรรม : เดก็ ปยิ าบอกลาโฟมและถุงพลาสตกิ กจิ กรรม : ดอกไมจ้ ากถงุ นม ถุงขนมและถงุ พลาสตกิ กล่องดินสอป๋องหนม หมวกจากหลอ่ งนม ถงุ เพาะชำจากถงุ นม

33 กจิ กรรม : ขยะอันตรายหายไปดินสอไดม้ า กจิ กรรมการแปรรปู /กลับมาใช้ซำ้ กจิ กรรม : ปุ๋ยหมกั คอนโด หน้าต่างโต๊ะ กลอ่ งดินสอป๋องหนม ผา้ เก่าเราถพู ื้น

34 สว่ นท่ี 4 นวตั กรรม ผลสำเรจ็ และความย่ังยนื ของกจิ กรรม โรงเรียนปลอดขยะ

35 นวตั กรรม ผลสำเรจ็ และความยง่ั ยนื ของกจิ กรรมในโรงเรียนปลอดขยะ 1. มีนวัตกรรมท่เี กีย่ วขอ้ งในการดำเนินกจิ กรรมจัดการขยะมลู ฝอยในโรงเรยี น การทำ ปุ๋ยหมักคอนโด ข้ึน เพื่อเป็นการกำจัดขยะที่สามารถ ทำด้วยตนเองง่ายๆ นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา และ ชุมชน สามารถนำไปใช้ได้หากเรา มีขยะเศษอาหาร เศษผัก เศษ ผลไม้ ที่กินเหลือในแต่ละวัน หรือ ใบไม้ กง่ิ ไม้ ในบรเิ วณบ้านซ่ึงมักมี ทุกวัน และจะมีทุกบ้าน ทุกชุมชน ขยะเหล่านี้ ไม่ได้เป็นเพียงขยะไร้ คา่ หากแต่สามารถนำมาผ่านข้ันตอน กระบวนการเพื่อผลิตปุ๋ยใช้ได้ใน ราคาถูก นอกจากจะช่วยลด ปริมาณขยะแล้วก็ยังประหยัดเงิน เหมาะกับสภาพเศรษฐกิจในช่วงน้ี แถมยังทำให้ต้นไม้ ผักสวนครัว เจรญิ เตบิ โตงอกงามด้วยมือเราเอง

36 2. นกั เรียนและบุคลากรมสี ่วนรว่ มและสง่ ผลต่อพฤตกิ รรมในการจดั การขยะในโรงเรยี น ธนาคารขยะ กิจกรรม ธนาคารขยะรไี ซเคลิ ทำขึ้นเพือ่ ให้นักเรยี นมสี ่วนรว่ มในการจัดกจิ กรรมแก้ไขปญั หาขยะของ โรงเรียน และเสริมสร้างจิตสำนึกในการคัดแยกมูลฝอย รวมทั้งสร้างนสิ ัยการออมทรัพย์ ดำเนินการ โดยเริ่มจากการรับสมัครสมาชิก แล้วนำวัสดุ รีไซเคิลมาชั่งน้ำหนักและคำนวณเป็นจำนวนเงิน บันทึกลงสมุดคู่ฝาก โดยใช้ราคาที่ได้ประสานกับร้านรับซื้อของเก่า เป็นเกณฑ์ในการกำหนดราคา รายได้ของกจิ กรรมมาจากผลตา่ งของราคาที่คณะทำงานกำหนด กบั ราคาทสี่ ามารถขายให้กับร้านรับ ซ้ือ ซ่ึงตอ้ งมกี ารหัก คา่ ใชจ้ ่ายอน่ื อีกท้ังยังใหน้ กั เรยี นไดม้ รี ายได้ และสามารถลดขยะภายในโรงเรียน ได้อกี ด้วย

37 การประดษิ ฐ์หมวกจากกล่องนม การเตรยี ม การดำเนนิ การ ผลงาน 1. เริ่มจากนำกลอ่ งนมมาแกะออกให้ เปน็ แผ่นสี่เหล่ียม ลา้ งนำ้ ให้สะอาดอยา่ ใหม้ กี ลิ่นนมตดิ อยู่แลว้ นำไปตากแดดให้ แห้ง 2. สรา้ งแบบตัวหมวกเป็นรปู สามเหลยี่ ม คลา้ ยๆ หนา้ เตารีด ตัดให้พอดีกบั ขนาด ศรี ษะ 3. สรา้ งแบบปกี หมวกเป็นรปู สเ่ี หลย่ี มคาง หมู ขนาดกว้างยาวเทา่ กนั ใหม้ สี ่วนเวา้ สว่ นโค้งตามขนาดของหมวก 4. ใชแ้ บบของหมวกวางทบั ลงไป ใช้ ดนิ สอหรือ ปากกาวาดภาพตามแบบ ชิ้นสว่ นตา่ ง ๆ ของหมวกลงบนกลอ่ งนม 5. ตดั กล่องนมตามแบบ และเจาะรเู ข้า ไปไมเ่ กนิ 0.5 เซนตเิ มตร 6. เย็บหมวกดว้ ยไหมพรม ตามแบบที่ วางไว้จนเสรจ็

38 การประดษิ ฐ์ดอกไมจ้ ากถุงนมโรงเรยี น การเตรยี ม การดำเนนิ การ ผลงาน 1. พบั ซองขนม/ถงุ นมให้เทา่ กนั ทงั้ 2 ดา้ น 2. นำกาว 2 หนา้ ตดิ ลงไปขอบถงุ ขนม ตามความยาว แล้วลอกออก แลว้ นำอกี ดา้ นมาประกบกนั 3. วดั จากดา้ นทม่ี กี าวขึน้ มา เว้นดา้ นท่มี ี กาวไวส้ ำหรับพันกา้ นดว้ ย และใช้ กรรไกรตัดจากดา้ นที่ไม่มีกาวขนึ้ มา หา้ ม ตัดโดนกาว 2 หนา้ 4. นำแลค็ ซีนมาติดทาบกบั ด้านทีม่ ีกาว ของถุงขนมจนสดุ 5. มว้ นไปเรื่อยๆ จนสุดขอบถุงขนมอย่าง ช้าๆ ถงึ ปานกลาง 6. ใช้แลค็ ซนี พนั รอบโคนดอกอีกทีหนง่ึ เพือ่ ให้ดอกและกา้ นติดอยู่ด้วยกนั จน เสร็จเรียบร้อย

การประดษิ ฐ์กระเป๋าจากถุงนม/ถงุ ขนม 39 การเตรยี ม การดำเนนิ การ ผลงาน 1. ตัดถงุ นมเป็นรปู สเี่ หล่ียมผืนผ้าเทา่ ๆ กนั 2. ใช้เทปใส ติดถุงนมใหต้ ดิ กันให้เปน็ ระเบยี บ 3. ข้ึนรปู เป็นกระเป๋าโดยใชก้ ล่อง 4. ติดเทปใสรอบ ๆ กระเป๋าเพ่ือความ ทนทาน 5. ตกแตง่ กระเป๋าใหส้ วยงาม

40 กจิ กรรมเสยี งตามสาย จัดกจิ กรรมเสยี งตามสายโดยประชาสัมพนั ธ์ให้นกั เรียนเห็นคณุ คา่ ของการคัดแยกขยะและ อนุรักษ์ สิง่ แวดลอ้ ม ในรปู ของสาระน่ารู้โดยจดั กจิ กรรมในตอนเชา้ กิจกรรมจัดปา้ ยนิเทศ จดั กิจกรรมปา้ ยนิเทศให้ความรู้ทำใหน้ กั เรียนครูผู้ปกครองและชมุ ชนชนมีความรู้ความเข้าใจ เก่ียวกับการคัดแยกขยะส่งผลให้ทุกฝ่ายตระหนักถึงความสำคัญของการรักษาสิ่งแวดล้อมป้องกัน อันตรายท่อี าจส่งผลตอ่ การดำเนนิ ชวี ิต กจิ กรรมอบรมให้ความรู้ จดั กจิ กรรมอบรมให้ความร้กู บั นักเรียน เกีย่ วกบั การคัดแยกขยะ โดยใช้หลกั 3Rs คอื ลดการ ใช้ ใชซ้ ้ำ กลับมาใช้ใหม่ โดยเน้นใหน้ ักเรียนไดฝ้ กึ ปฏิบตั ิจริง โดยการการคดั แยกขยะ4 ประเภท คอื 1. ถงั ขยะสีเขียว = ขยะอนิ ทรยี ์ 2. ถังขยะสเี หลือง = ขยะรีไซเคลิ 3. ถงั ขยะสีน้ำเงิน = ขยะทว่ั ไป 4. ถังขยะสแี ดง = ขยะอนั ตราย ผลทีไ่ ด้คือนกั เรียนสามารถคดั แยกขยะได้

41 กิจกรรม 3Rs จัดกิจกรรม 3Rs เป็นกิจกรรมให้นักเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษานำวัสดุสิ่งของ กลบั มาใช้ตามกิจกรรม 3Rs เพื่อให้เกดิ ความคมุ้ คา่ ทสี่ ุด สามารถลดปัญหาปรมิ าณขยะในโรงเรียนได้ ใชก้ ระดาษสองหน้า ใช้ถงุ ผา้ ใช้ป่ิ นโต กจิ กรรม สร้างวินัย กจิ กรรมสรา้ งวนิ ัย เพื่อสง่ เสริมเสรมิ สร้างความรู้ ความเข้าใจ และตระหนกั ถึงการจัดการขยะ ที่เกิดจากการทำกิจวัตรประจำวันของตนเอง โดยได้เรียนรู้จากการประชาสัมพันธ์เสียงตามสาย ป้ายนิเทศ และการอบรม เพื่อให้นักเรียนนำความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับประเภทขยะแต่ละชนิ ด วิธีการคัดแยก การนำไปใช้ซ้ำ หรือแม้กระทั่งการนำไปแปลงขยะทีไ่ ม่มีค่าให้เป็นสิ่งของที่เพิ่มมูลค่า ผลกระทบของขยะตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม และวิธีการปฏบิ ัตติ นใหล้ ดการสรา้ งขยะ

42 ความยั่งยนื ในการดำเนินงาน 1. มีความต่อเนอ่ื งของโครงการ/กจิ กรรมทด่ี ำเนินการ โครงการ ปี 63 โครงการ ปี 64 2. เกดิ เครือขา่ ยโรงเรยี น/ชุมชน ทมี่ ีกจิ กรรมบริหารจดั การขยะ

43 3. มีการพัฒนา ปรับเปลี่ยน แก้ไข โครงการ/กิจกรรมให้เหมาะสมกับสถานศึกษา วิถี ชวี ติ ประจำวนั วัฒนธรรมทอ้ งถิน่ และบรบิ ทพน้ื ท่ี โครงการ ปี 65