อารยธรรมกรีก

ประวัติศาสตร์สากล อารยธรรมกรีก ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทำโดย ครูสานิยา วิทยาพันธ์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โรงเรียนเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพัทลุง

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book)เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียน เขาชัยสน อำเภอเขาชัยสนจังหวัดพัทลุง ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง 2560) โดยมีเป้าหมายให้ครูใช้เป็นสื่อในการพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่หลักสูตรกำหนด นักเรียนสามารถเรียนรู้และพัฒนาได้อย่างถูกต้องตามหลักการ และขั้นตอนการเรียนรู้ นักเรียนที่ศึกษาเอกสารประกอบการ เรียน เล่มนี้จะได้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถนำความรู้ขั้นพื้นฐานที่ได้นี้ ไปพัฒนากระบวนการเรียนรู้และใช้เป็นเครื่องมือ นำทางให้นักเรียนผ่านเกณฑ์การประเมินได้อย่างมีคุณภาพ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่สูงขึ้น ตลอดทั้งมีความสุขในการเรียน และเป็นคนดีของสังคมสืบไป ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book) เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณ จะเป็นประโยชน์ต่อ นักเรียน ครูและรวมถึงผู้ที่สนใจในประวัติศาสตร์ เพื่อนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการแสวงหาความรู้ต่อไป นางสาวสานิยา วิทยาพันธ์ ตำแหน่ง ครู โรงเรียนเขาชัยสน

คำชี้แจง หนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book) เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 สิ่งที่ นักเรียนควรปฏิบัติก่อนการจัดการเรียนรู้ ขณะจัดการเรียนรู้ และหลังการจัดการเรียนรู้ มีดังนี้ 1.นักเรียนควรมีสมาธิและมีความตั้งใจในการเรียน ไม่รีบร้อน หากมีข้อสงสัยให้ซักถามครูผู้สอนในทันที 2.นักเรียนต้องทำแบบทดสอบก่อนเรียนและแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อทราบความก้าวหน้าในการเรียนของตนเอง 3.เมื่อนักเรียนได้ศึกษาและทราบผลความก้าวหน้าของตนเองแล้ว ให้เก็บเอกสารหรืออุปกรณ์การเรียนต่างๆที่นำ มาให้เรียบร้อย ขอให้นักเรียนทุกคนมีความสุขและสนุกกับการเรียนรู้ค่ะ นางสาวสานิยา วิทยาพันธ์ ตำแหน่ง ครู โรงเรียนเขาชัยสน

อารยธรรมกรีก อารยธรรมกรีกเริ่มขึ้นเมื่อประมาณ 750 ปีก่อนคริสต์ศักราช มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงเอเธนส์ เป็นอารยธรรมที่เจริญรุ่งเรือง และมีอิทธิพลต่อโลกตะวันตกมากอารยธรรมกรีกที่สืบทอดมาถึงปัจจุบันประกอบด้วย อารยธรรมของ ชาวกรีกโบราณ และ อารยธรรมเฮลเลนิสติก

ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ อารยธรรมกรีกเกิดขึ้นในบริเวณตอนใต้ ของคาบสมุทรบอลข่านและชายฝั่งทะเลอีเจียน บริเวณเหล่านี้อยู่ในเขตที่รายรอบด้วย อารยธรรมสำคัญของโลก คือ อารยธรรมอียิปต์ และเมโสโปเตเมีย ทำให้ชาวกรีกมีโอกาสรับ และแลกเปลี่ยนความเจริญด้านต่างๆ

ชาวกรีกโบราณ ชาวกรีกโบราณเรียกตัวเองว่า “เฮลลีน” ในระยะแรกกระจายอยู่เป็นเผ่า ต่าง ๆ ได้แก่ พวกไอโอเนียน และพวกไมซีเนียน เผ่ามีความเจริญและก่อตั้งเป็น นครรัฐ พวกไมซีเนียนเป็นนักรบที่มีความเก่งกล้า สามารถยึดครองดินแดนของ นครอื่น ๆ และรับอิทธิพลของอารยธรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะอารยธรรมไมนวนข องชาวเกาะครีต ต่อมาพวกดอเรียน อพยพมาจากทางเหนือและเข้าครอบครอง และได้สร้างนครรัฐสปาร์ตา อย่างไรก็ตามแม้จะมีอำนาจเข้มแข็งแต่ก็ไม่ สามารถรวมอำนาจปกครองนครรัฐกรีกได้ทั้งหมด หลังจากนครรัฐสปาร์ตาเสื่อมอำนาจ พระเจ้าอะเล็กซานเดอร์มหาราช ได้ขยายอาณาจักรและครอบครองแหล่งอารยธรรมต่าง ๆ ได้แก่ อียิปต์ เมโสโป เตเมีย และเปอร์เซีย จึงมีการรับความเจริญต่าง ๆ มาผสมกับกรีก เรียกว่า อารยธรรมเฮลเลนิสติก จากนั้นดินแดนกรีกก็อยู่ภายใต้การปกครองของ จักรวรรดิโรมัน ความเจริญต่าง ๆ ก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของอารยธรรมโรมัน

ระบอบนครรัฐกรีก 1. นครรัฐสปาร์ตา -มีการปกครองแบบทหารนิยม -พลเมืองชายทุกคนที่มีอายุตั้งแต่ 20-60 ปี ต้องเป็นทหาร -ต่อต้านความมั่งคั่งฟุ่มเฟือย -ต้นกำเนิดของระบอบเผด็จการเบ็ดเสร็จ 2. นครรัฐเอเธนส์ -เป็นต้นกำเนิดรัฐประชาธิปไตย -ปกครองโดยสภาห้าร้อย ซึ่งได้รับเลือกจากพลเมือง -การให้สิทธิและเสรีภาพแก่ปัจเจกชน

อารยธรรมมิโนน พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ -เกิดขึ้นที่เกาะครีต ชาวครีตันมีบทบาทสำคัญในการเดินเรือและค้าขายกับดิน แดนต่างๆ -ต่อมาพวกไมซินีรุกรานและยึดครองเกาะครีตทำให้อารยธรรมมิโนนได้รับการ เผยแพร่ต่อไปโดยพวกไมซินี มรดกทางวัฒนธรรม -มีการใช้อักษรที่เรียกว่า ลีเนียร์ เอ -การขุดสำรวจที่ตั้งของวังคนอสซุส ทำให้ทราบว่า ชาวครีตันมีความสามารถใน เชิงสถาปัตยกรรมและวิศวกรรมสูง

อารยธรรมไมซินี พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ -พวกไมซินีเป็นชนเผ่าอินโด-ยูโรเปียน รับอารยธรรมมิโนนเป็นของตัวเอง -อาศัยอยู่เป็นชุมชน โดยแต่ละชุมชนเป็นอิสระจากกัน และมีป้อมปราการเป็นศูนย์กลาง -มีความชำนาญในการเดินเรือ และมีความสามารถด้านการรบ -ขยายอิทธิพลไปทั่วดินแดนฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และเข้ายึดเมืองทรอยคู่ แข่งในสงครามโทรจันได้สำเร็จ

อารยธรรมไมซินี มรดกทางวัฒนธรรม -สิ่งที่พวกไมซินีทิ้งไว้ให้แก่ชาวกรีกรุ่นหลัง ได้แก่ รูปบูชาเทพซุส เฮรา และโพไซดอน -การอุทิศตนให้แก่การกีฬา -เมื่อพวกดอเรียนเข้ารุกราน ทำให้อารยธรรมต้องยุติลงชั่วขณะ ถือเป็นยุคมืดของอารยธรรมกรีก -ในยุคมืดนี้ได้มีการประพันธ์มหากาพย์อีเลียดและโอดิสซีย์ ของมหากวีโฮเมอร์ถือเป็นเอกสารกึ่ง ประวัติศาสตร์สำคัญที่ใช้ศึกษาอารยธรรมกรีกยุคแรกๆ

รูปบูชาเทพ โพไซดอน ซุส เฮรา

อารยธรรมเฮเลน พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ หรืออารยธรรมกรีก -กรีกฟื้นตัวจากยุคมืด มีการจัดตั้งนครรัฐขึ้น โดยแต่ละนครรัฐมีอิสระจาก กัน -นครรัฐกรีกที่สำคัญได้แก่ เอเธนส์ คอรินท์ สปาร์ตา ทีบส์ และไมซินี -เอเธนส์เป็นนครรัฐที่โดดเด่น โดยเฉพาะพัฒนาการของระบอบ ประชาธิปไตย -ในขณะที่สปาร์ตามีพัฒนาการของระบอบการปกครองแบบเผด็จการ ทหาร -เมื่อเกิดสงครามกรีก-เปอร์เซียขึ้น และกรีกเป็นฝ่ายชนะ ทำให้เอเธนส์ กลายเป็นนครรัฐผู้นำของนครรัฐกรีกอื่น จนเรียกว่า “ยุคทองของเอเธนส์” -สงครามเพโลพอนนีเชียนระหว่างเอเธนส์กับสปาร์ตา นำความเสียหายมา สู่นครรัฐกรีกทั้งหมด ทำให้มาซิดอนขยายอำนาจเข้าครอบครองนครรัฐ กรีกได้

อารยธรรมเฮเลน มรดกทางวัฒนธรรม หรืออารยธรรมกรีก -อุดมการณ์ประชาธิปไตยของกรีกเป็นมรดกที่สำคัญ ที่ถ่ายทอดให้แก่โลก แบบดอริก แบบไอโอนิก แบบโครินเธียน ตะวันตก จนกรีกได้รับสมญาว่า “บิดาแห่งระบอบการปกครอง ลักษณะเรียบง่าย โคนเสา หินบนหัวเสามีลักษณะ นำความงามของธรรมชาติ ประชาธิปไตย” ใหญ่ตอนบนเรียบและบาน ม้วนย้อยลงมาสองข้าง มาตกแต่ง ให้ความหรูหรา -นอกจากนี้ การเฉลิมฉลองเทพซุส ที่จัดขึ้นทุก 4 ปี ก็เป็นต้นกำเนิดของ ออก กีฬาโอลิมปิกในปัจจุบัน -ศิลปวัฒนธรรมกรีกได้รับการเผยแพร่ทั่วไป ที่เห็นเป็นรูปธรรมชัดเจน ได้แก่ รูปแบบสถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยหินอ่อน หลังคาหน้าจั่ว มีเสาเรียง ราย ตกแต่งตามลักษณะหัวเสา -เมื่อเกิดสงครามกรีก-เปอร์เซียขึ้น และกรีกเป็นฝ่ายชนะ ทำให้เอเธนส์ กลายเป็นนครรัฐผู้นำของนครรัฐกรีกอื่น จนเรียกว่า “ยุคทองของเอเธนส์” -สงครามเพโลพอนนีเชียนระหว่างเอเธนส์กับสปาร์ตา นำความเสียหายมา สู่นครรัฐกรีกทั้งหมด ทำให้มาซิดอนขยายอำนาจเข้าครอบครองนครรัฐ กรีกได้

อารยธรรมเฮเลน -ชาวกรีกได้ชื่อว่าเป็นผู้ให้กำเนิดวิชาปรัชญาแก่โลกตะวันตก หรืออารยธรรมกรีก -เป็นชาติแรกที่สนใจค้นคว้าแสวงหาความจริงเกี่ยวกับมนุษย์ในด้าน จิตใจ ธรรมชาติ และพฤติกรรม -บุคคลสำคัญด้านปรัชญา เช่น โซเครตีส เพลโต อริสโตเติล -เป็นผู้วางรากฐานให้กับวรรณคดีตะวันตกในปัจจุบัน -ละครแนวโศกนาฏกรรม และสุขนาฏกรรมของกรีก มีอิทธิพลต่อวงการ ละครจนทุกวันนี้

บุคคลสำคัญด้านปรัชญา โซเครตีส เพลโต อริสโตเติล ได้รับยกย่องว่าเป็นบรมครู ได้รับยกย่องว่าเป็นบิดาแห่ง ได้รับยกย่องว่าเป็นบิดาแห่ง ปรัชญาสมัยใหม่ ศาสตร์สมัยใหม่

อารยธรรมเฮเลนิสติก พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ -เริ่มขึ้นในรัชสมัยพระเจ้าอะเล็กซานเดอร์มหาราช -ทรงพิชิตกรีก และแผ่ขยายอารยธรรมไปยังดินแดนต่างๆ ทางตะวันออก -ทรงส่งเสริมให้ชาวกรีกอพยพไปตั้งถิ่นฐานตามเมืองต่างๆ ทำให้เกิดการผสม ผสานอารยธรรมกรีกและตะวันออกเข้าด้วยกัน มรดกทางวัฒนธรรม -การผสมผสานกับอารยธรรมของตะวันออกทำให้วิชาความรู้ของกรีกกลาย เป็นรากฐานของอารยธรรมโรมันและยุโรปในสมัยต่อมา -เป็นการเปิดสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ และศิลปวิทยาการระหว่างโลกตะวันตก และตะวันออก เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์โลก