อารยธรรมอินเดีย

ประวัติศาสตร์สากล อารยธรรมอินเดีย ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จัดทำโดย ครูสานิยา วิทยาพันธ์ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โรงเรียนเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพัทลุง

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book)เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์ เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสนจังหวัดพัทลุง ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับ ปรับปรุง 2560) โดยมีเป้าหมายให้ครูใช้เป็นสื่อในการพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่ หลักสูตรกำหนด นักเรียนสามารถเรียนรู้และพัฒนาได้อย่างถูกต้องตามหลักการ และขั้นตอนการเรียนรู้ นักเรียนที่ ศึกษาเอกสารประกอบการเรียน เล่มนี้จะได้มีความรู้ความเข้าใจ สามารถนำความรู้ขั้นพื้นฐานที่ได้นี้ ไปพัฒนา กระบวนการเรียนรู้และใช้เป็นเครื่องมือนำทางให้นักเรียนผ่านเกณฑ์การประเมินได้อย่างมีคุณภาพ มีผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียนที่สูงขึ้น ตลอดทั้งมีความสุขในการเรียนและเป็นคนดีของสังคมสืบไป ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book) เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณ จะเป็นประโยชน์ ต่อนักเรียน ครูและรวมถึงผู้ที่สนใจในประวัติศาสตร์ เพื่อนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการแสวงหาความรู้ต่อไป นางสาวสานิยา วิทยาพันธ์ ตำแหน่ง ครู โรงเรียนเขาชัยสน

คำชี้แจง หนังสืออิเล็กทรอนิกส์(E-Book) เรื่อง อารยธรรมของโลกยุคโบราณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 สิ่ง ที่นักเรียนควรปฏิบัติก่อนการจัดการเรียนรู้ ขณะจัดการเรียนรู้ และหลังการจัดการเรียนรู้ มีดังนี้ 1.นักเรียนควรมีสมาธิและมีความตั้งใจในการเรียน ไม่รีบร้อน หากมีข้อสงสัยให้ซักถามครูผู้สอนในทันที 2.นักเรียนต้องทำแบบทดสอบก่อนเรียนและแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อทราบความก้าวหน้าในการเรียน ของตนเอง 3.เมื่อนักเรียนได้ศึกษาและทราบผลความก้าวหน้าของตนเองแล้ว ให้เก็บเอกสารหรืออุปกรณ์การเรียน ต่างๆที่นำมาให้เรียบร้อย ขอให้นักเรียนทุกคนมีความสุขและสนุกกับการเรียนรู้ค่ะ นางสาวสานิยา วิทยาพันธ์ ตำแหน่ง ครู โรงเรียนเขาชัยสน

อารยธรรมอินเดีย อารยธรรมอินเดียกำเนิดในบริเวณแม่น้ำสินธุและแม่น้ำคงคา ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า “อนุทวีป” เป็นอารยธรรมที่เกิดจากการหล่อ หลอมและผสมผสานความเจริญของชนชาติต่าง ๆ เข้ามาครอบ ครองและตั้งถิ่นฐานจนกลายเป็น “อารยธรรมอินเดีย”

สภาพภูมิศาสตร์ที่มีอิทธิพลต่อการหล่อ หลอมอารยธรรมอินเดีย ที่ตั้ง อินเดียมีลักษณะภูมิประเทศที่หลากหลาย ทางตอนเหนือและตอนใต้ถูกแบ่งแยกด้วย ที่ราบสูงเดคคานทำให้ทั้งสองเขตมีความแตกต่างทางด้านภูมิศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติ การประกอบอาชีพและการหล่อหลอมอารยธรรม ภูมิอากาศ อินเดียมีภูมิอากาศแห้งแล้งฝนตกน้อยประมาณปีละ 4 เดือน และมีอากาศที่ร้อนจัด สภาพภูมิอากาศจึงมีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิต และความเชื่อซึ่งต้องพึ่งพาธรรมชาติ ดังเช่น การบูชาแม่น้ำคงคาว่าเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ที่สามารถนำความชุ่มชื้นและความอุดมสมบูรณ์ มาให้

การพัฒนาอารยธรรมอินเดีย โบราณของกลุ่มต่าง ๆ

1.ทราวิเดียน อารยธรรมอินเดียโบราณเกิดขึ้นในลุ่มแม่น้ำสินธุ เมื่อประมาณ 2,500 ปีก่อนคริสต์ ศักราช จากการขุดพบทางโบราณคดีพบว่ามีศูนย์กลางความเจริญที่อยู่บริเวณเมืองโม เฮน-โจดาโร เมืองฮารัปปา ชาวลุ่มแม่น้ำสินธุดำรงชีวิตด้วยการค้าและการผลิตสินค้า อุตสาหกรรม นอกจากนี้ พวกเขารู้จักประดิษฐ์อักษรของตนเอง อารยธรรมลุ่มแม่น้ำ สินธุเสื่อมสลายตั้งแต่ประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช โดยไม่ทราบสาเหตุชัดเจน

2. อารยัน อารยันเป็นอินโด-ยูโรเปียนเผาหนึ่งเป็นพวกนักรบ มีอาชีพเลี้ยงสัตว์เร่ร่อนได้รุกราน เข้ามาทางตะวันตกเฉียงเหนือของอินเดียตั้งแต่ประมาณ 1,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช หลักฐาน สำคัญทางประวัติศาสตร์ที่กล่าวถึงคือ คัมภีร์พระเวท นอกจากนี้ยังมีวรรณกรรมสำคัญอีก 2 เรื่อง คือ มหากาพย์ เรื่อง มหาภารตะ และรามายณะ ภาษาที่ใช้ในวรรณกรรม คือ ภาษา สันสกฤต ซึ่งเป็นภาษาของชาวอารยัน แพร่หลายสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน หลังยุคพระเวทได้เกิดอารยธรรมที่สำคัญ คือ พระพุทธศาสนาและศาสนาเชน ชาว อินเดียบางส่วนได้หันไปเลื่อมใสศาสนาทั้งสองและเจริญรุ่งเรืองในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช จากนั้นก็แพร่หลายในดินแดนอื่น ๆ รวมถึงประเทศไทย หลังจากนั้นอินเดียก็ถูกรุกรานโดย ชาติอื่นหลายกลุ่ม แต่อารยธรรมสำคัญของพวกอารยัน คือ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดูและระบบ วรรณะ ยังคงเป็นรากฐานที่สืบเนื่องต่อมา

สมัยก่อนประวัติศาสตร์ -ยุคหินเก่า ผู้คนยังเร่ร่อนเก็บหาอาหาร ล่าสัตว์ -ยุคหินกลาง รู้จักนำสุนัขป่ามาเลี้ยง ทำเครื่องมือหินให้ดีขึ้น -ยุคหินใหม่ รู้จักการเพาะปลูก นำสัตว์มาเลี้ยง ปั้นภาชนะใส่อาหาร รู้จักทอผ้า อยู่รวมกัน เป็นชุมชน มีการนับถือพระแม่ธรณีเพื่อความอุดมสมบูรณ์ในการเพาะปลูก -ยุคโลหะ หรืออารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ เป็นอารยธรรมของชาวอินเดียดั้งเดิม ที่เรียกว่า เผ่า ทฺรวิฑ -แหล่งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ อยู่ที่เมืองโมเฮนโจ-ดาโร และเมืองฮารัปปา ซึ่งแสดงให้เห็น ถึงความเจริญแบอารยธรรมเมือง มีการวางผังเมือง มีที่อาบน้ำสาธารณะ มีระบบการระบาย น้ำ และย่านการค้า

สมัยก่อนประวัติศาสตร์ -ต่อมาชาวอารยันรุกราน เข้ามาในอินเดีย และให้ชาวทมิฬเป็นผู้รับใช้และถูก เรียกว่า ทาส ซึ่งเป็นที่มาของการเกิด วรรณะ -มีการแต่งบทสรรเสริญพระผู้เป็นเจ้า แต่ไม่มีการจดบันทึก ต่อมาอินเดียเริ่มมี การประดิษฐ์ตัวอักษร จึงมีการจดบันทึกคัมภีร์ทั้งหลาย

สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคพระเวท เรียกตามชื่อพระเวท ที่ศักดิ์สิทธิ์ของชาวอารยัน คือ 1. ฤคเวท เป็นพระเวทที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุด เป็นการสวดอ้อนวอนให้เทพเจ้าประทาน ชัยชนะแก่ตน 2. ยชุรเวท เป็นคัมภีร์อธิบายวิธีประกอบพิธีบวงสรวง 3. สามเวท เป็นบทสวดสำหรับการทำพิธีบูชาด้วยน้ำโสมในพิธีของบ้านเมือง หรือของ กษัตริย์ 4. อถรรพเวท เป็นคัมภีร์เกิดขึ้นทีหลัง นับถือเทพและไม่ใช่เทพ ทั้งที่ให้คุณและให้ โทษแก่มนุษย์

สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคมหากาพย์ -เรียกตามชื่อมหากาพย์ยิ่งใหญ่ของอินเดีย 2 เรื่อง คือ มหาภารตะ และรามายณะ -พวกอารยันได้ขยายอำนาจต่อไปทางตะวันออก และไปตั้งอาณาจักรในเขตพาราณสี มีการ ก่อตั้งอาณาจักรของเผ่าต่างๆ การค้าและงานฝีมือมีมากขึ้น การบันทึกมีมาก

สมัยประวัติศาสตร์ ศาสนาฮินดู -เชื่อว่าพระวิษณุและพระศิวะเป็นผู้มาโปรด ช่วยให้พ้นจากชีวิตที่ยากลำบาก และช่วยให้มีชีวิตที่ดีกว่าใน ชาติหน้า -ยอมรับว่า ทางไปสู่สัจธรรมมีหลายทาง -มีเสรีภาพที่จะปฏิบัติตามความเชื่อของตนเอง -มีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมอินเดียอย่างมาก

สมัยประวัติศาสตร์ พระพุทธศาสนา -ถือกำเนิดขึ้นเพื่อให้เป็นทางเลือกของมนุษย์ที่ต้องการหลุดพ้นจากทุกข์ -หลักคำสอนมีบทบาทสำคัญต่อวิถีการดำเนินชีวิตของผู้คน เช่น เชื่อเรื่องกรรม ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นต้น -หัวใจของพระพุทธศาสนา คือ การทำความดี ละเว้นความชั่ว ทำจิตในให้บริสุทธิ์ -ภายหลังพระพุทธเจ้าปรินิพพาน พระพุทธศาสนาแยกออกเป็น 2 นิกาย คือ เถรวาท และมหายาน

สมัยประวัติศาสตร์ ราชวงศ์เมารยะ -พระเจ้าจันทรคุปต์ได้รวบรวมอินเดียให้เป็นปีกแผ่นและรวมอำนาจไว้ที่ศูนย์กลางได้เป็นครั้งแรก -กษัตริย์ที่สำคัญในเวลาต่อมา คือ พระเจ้าอโศกมหาราช ทรงทำนุบำรุงและผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังดินแดน ต่างๆ -เมื่อราชวงศ์เมารยะหมดอำนาจ อินเดียถูกต่างชาติหลายพวกรุกราน ทำให้อินเดียแตกแยกและอ่อนแอ

สมัยประวัติศาสตร์ อินเดียภายใต้การปกครองของอังกฤษ -อังกฤษปกครองอินเดียโดยวิธีแบ่งแยกการปกครอง โดยตั้งข้าหลวงเป็นผู้ปกครอง -มีการสร้างทางรถไฟ ถนน สะพาน โรงพยาบาลและจัดการศึกษา -ต่อมาชาวอินเดียเรียกร้องการปกครองตนเอง และนำไปสู่การเรียกร้องเอกราช ราชวงศ์โมกุล -เป็นราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครองอินเดีย -ผู้ก่อตั้งจักรวรรดิโมกุล คือ อักบาร์มหาราช ทรงส่งเสริมให้มีขันติธรรมทางศาสนา -สุลต่านที่สำคัญอีกพระองค์ คือ ชาห์ เจฮันผู้สร้างทัชมาฮัล -จักรวรรดิโมกุลหมดอำนาจลง เมื่ออังกฤษเข้ายึดครองอินเดีย