ภาษิตนิทัศน์

www.kalyanamitra.org

คำ นา ดิฉันได้เข้ากราบนมํสการ ท่านพระธรรมกิตดิวงศ์ เพื่อถวายหนังสือ คำ พ่อ - คำ แม่ ซึ่งดิฉันได้ฉัดพิมพ์ขึ้นใหม่เมื่อด้นปี ๒๕๔๗ ท่านพระ ธรรมกิตติวงศ์ได้กรุณามอบหนังสือใหม่ ซึ่งท่านฉัดพิมพ์ขึ้นเพื่อแจกจ่าย เป็นธรรมทานแก่ผู้สนใจทํ่วไปให้แก่ดิฉันอีก ๒-๓ เล่ม หนึ่งไน■นั้นคือ หนังสือ \"ภาษิตนินัศน์\" ซึ่งประกอบด้วย ภาษิต คำ กลอนเชิงเปรียบเทียบจำนวน ๑๐๘ บท ดิฉันเห็นว่าแต่ละบทให้ข้อคิด และคำสอนที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่ง จึงได้กราบขออนุญาตท่านพระธรรม กิตติวงศ์ จํดพิมพ์หนังสือ \"ภาษิตนินัศน์\" ขึ้นใหม่อีกครั้งหนึ่ง เพื่อเผย แพร่ให้กว้างขวางออกไปอีก ดิฉันขอขอบใจผู้ร่วมจํดทำหนังสือนี้ คือ คุณนลินี พิชัยศรนัต ที่ ให้คำปรึกษา คุณวิษณุ สุวรรณประทีป ท'ี ช่วยเขียนภาพประกอบ คุณอำพร เสตถาชัยพร ที่ช่วยชัดพิมพ์และตรวจทาน และผู้ร่วมชัดทำทุกท่าน ที่ช่วย www.kalyanamitra.org

ดำ เนินการให้หนังสือ \"ภาษิตนินัศน์\" เล่มนี้สำเร็จดังที่ตั้งใจไว้ และท้ายนี้ ดิฉันหวังว่า ผู้อ่านจะได้รับประโยชน์จากภาษิตตั้ง ๑๐๘ บทนี้ ตาม เจตนารมณ์ของท่านผู้เขียน คุณหญิงชัชนี จาติกวณิช ตุลาคม ๒๕๔๗ www.kalyanamitra.org

สารขัพ เชือกไมตรี ๑ แมวดื้อ ๑๕ เหล้ากินคน ๒ นกน้อยไนกรงทอง ๑๗ ตาลยืนตาย ๓ ธารนํ้าใจ ๑๘ คนสวะ ๔ เจดีย์ชืวิต ๑๙ ข้าซื่อสัตย์ ๕ ภูเขาหิน ๒๐ แก่มะพร้าว ๖ ปากกา - ปากคน ๒๑ ไม้คู่ยาก ผ้าเหลืองคลุมตอ ๗ อาภรณ์ลํ้าค่า ๒๒ ๘ สร้างตึก - สร้างคน หนามกุหลาบ ๒๓ ตาบอด - ใจบอด ๙ ท่อนไม้ที่ไร้ค่า ลิงละคร ๒๔ โจรกำมะลอ ๑๐ แว่นตาธรรม ๒๕ ขาวไม่บริสุทธี้ ๑๑ สบู่แพ้ ๒๖ มาแต่สํว ๑๒ ดกาดำ ๒๗ ๑๓ มะลิหอม ๒๘ ๒๙ ๑๔ จ'นทร์งาม www.kalyanamitra.org

», /• แสงตะวน ๓0 เพชรเม็ดงาม ๔๗ ๓๑ คนทากปลิง ๔๙ ถมบง ๓๓ เป็ดผยอง ๕๐ มีไวใร้ประโยชน์ ๓๔ ระฆงปราชพู ๕๑ ดอกไมีในแจก้น รฑ๕ ร่มธรรม ๕๒ นุ่นปลิวลม ๓๖ ชาติคางคก ๕๓ ไม้หฌัาป๋'กเลน ๓๗ ต้นไม่ไร้พวก ๕๔ ๕๕ เจ้าหมูอ้วน ๓๘ เปลือกหอยต้อยค่า ๕๖ หงส์ปีกหัก ๓ร ไทรใหญ่ริมทาง ชาติแม่ไก่ ๔๐ ไทรในตวงไจ ๕๗ ทุ่นสุขี ๔๑ เพชรร้าว ๕๘ ๕๙ ตอไม่ในคลองคด ๔๒ นกในรังม้อย ๔๓ กิ้งก่าไต้ทอง ๖๐ ปากหอยปากปู ๔๔ กาไนฝูงหงส์ ๖๑ ท่อนปีนชีวิต ๔๕ ผีหลอกคน ๖๒ ม้านกาย ๖๓ ๔๖ ไฟร้อน ฤทธี้ไม้เรียว www.kalyanamitra.org คนยาขม

ลิ้น!นั1ฟัน ๖๕ ม้คยาหลงเหยื่อ ๘๒ ๘๓ ไม้ลูกดก ๖๖ แจกนงามลิ้าค่า ๘๔ ว่าวเหลิงลม ๖๗ คนหลงยาว นาทีมีค่า ๘๕ ๖๘ เข็มทีคบอกทาง ๘๖ ไก่บอกเวลา ไข่ในหิน ๖๙ คนเรือรว ๘๗ กระจกพิเศษ ๗๐ ขุมทรัพย์วิเคษ ๘๘ ศิลาจารึก ปากตะไกร ๗๑ รถไร้ห้ามล้อ ๘๙ คนคางคก ๗๒ คลื่นนินทา ๙๐ เทียนชีวิต ๗๓ เสียงนกเสียงกา ๙๑ ขี้ผึ้งลนไฟ ๗๔ ครูกำไล ๙๒ นํ้าตก - นํ้าไจ ๗๕ ครอบครัวไผ่ ๙๓ มวยชีวิต ฃวตเปล่า - คนเปล่า ๗๖ ตาบม้ญญา ๙๕ ทุยอาภพ ๗๗ พ้ดให้ลม ๙๕ ๗๘ ห้วขี้นหิ้ง ๙๗ ๙๘ ๗๙ ปล่องระบายพิษ ๘๑ ปลวกประสาน www.kalyanamitra.org

ผึ้งผู้ดี ๙๙ ซุงไมใม่ไร้ค่า ๑๐๗ ห่างวอกห่างวา ๑๐๐ คนกล้วยไม้ ๑๐๘ ลบหนังสือ ๑๐๑ ป้ายจราจร ๑๐๒ ภูเขาโดดเด่น ๑๐๙ มนุษย์แมงป้อง ๑๐๓ พระปีดทวาร ๑๑๐ รวงข้าวลีบ ๑๐๔ จนทร์เพ็ญพ้นเมฆ ๑๑๑ อ่านหนังสือ - อ่านคน ๑๐๕ เสาหฌัา{โกลึก ๑๐๖ คนแมลงวน ๑๑๓ คนแมลงผึ้ง ๑๑๔ สะพานชีวิต ๑๑๕ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ เชือกไมตรี เอาเชือกผูก มดคน จนแน่นหนา ด้วยห'ฬัว่า จไทสยบ ไม่หลบหนี ก็ไม่แน่น เท่าปลูก ผูกไมตรี มํ่น่คงดี ก'ว่ารัด เชือกม่ดเอย ฯ www.kalyanamitra.org ะน^

พระธรรมกิตติวงศ่ เทองดิ สุรเตโช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต) » 4? เหล้ากินคน คนกินเหล้า เมาขรม นอนจมปล้ก กินแล้วมก เก่งเหลือหลาย คนกินเหล้า พล่ามเพรื่อ ประทงกาย เหล้ากินคน ฯ หมดละอาย พอยง ดีสิ้น www.kalyanamitra.org

สาลยืนตาย คอหยกหยัก สักเป็นคน เขาหนหนึ่ง ประโยชน์เห็น แต่ไร้ซึ่ง ล่วงเลยไป เป็นแก่นสาร ยืนต้นตาย ไม่ไต้การ ปล่อยชีวิต เสียหายจริง ฯ ก็เหมือนตาล www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต) คนสวร เขาก็มือ เราก็มือ คือก็นหนอ ไยม่วท้อ ผิดจิงหวะ ระทดจิต อยู่ว่างเปล่า ไร้สาระ ลอยไปมา เต็มลำคลอง ฯ เหมือนสวะ ที่ ลอยนํ้า www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ข้าซื่อสัตย์ ถึงเป็นหมา ก็เป็นหมา ข้าซื่อสัตย์ มิ เคยกด เจ้าของ ต้องเสียหาย ผิดกบคน ใจคด กบฎนาย ยอมแต่กาย มิร้คณ ฯ ใจสั ๕ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศํ (ทรงด สุรเตโช ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต) แก่มะพร้าว มะพร้าวแก่ แก่ดี มีประโยชน์ หวานมีน อย่างขานไข รสเอมโอษฐ์ ยิ่งแก่ ยิ่งแน่ไป แก่วิชา งกเงิ่น แก่เกินเรียน ฯ ไม่มีใคร www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ไม้คู่ยาก มีไม้แ!ท้า ใช้ยน ยุดกนร่าง แกว่งกวด คลำหาทาง ไล่สัตว์หนี ป้องกํนตว ดีดตน ดีกว่ามี ผลทวี ลูกรั้น อกตณณ ฯ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโซ ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต! f ฟ้าเฬลืองคลุมตอ ตวเป็นพระ ทำอย่างพระ ประเสริฐสุด งามผ่องผุด น่าเกื้อหนุน บุญต่อเนื่อง หากเละเทะ พาย่บยุ่ง ไม่รุ่งเรือง เอาผ้า เหลือง มาคลุมตอ ก็พอผ้น ฯ www.kalyanamitra.org

ภารตนิทัศน์ ==ะ:!ะะว6>- หนามกุหลาบ กุหลาบงาม หนามคม ทิ่มจมเนื๊อ เจ็บปวดเหลือ ไม่นานนัก ก็ จิ กหาย พิษมากมาย คำ พูดคน บาดจิต ให้เจ็บใจ ฯ ปวดจนตาย ถูกเหน็บ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตตัวงศ่ เทองดี สุ}เตโช ป.ร. ๙, }าชบ้[นฑิตเ ตาบอด - ใจบอด ถงตาบอด ไม่แย่ พอแกไข เรืองรอง ก็มองเห็น เปลี่ยนตาใหม่ มืดมาก ช่างยากเย็น เป็นใจงาม ฯ แต่ใจบอด เปลี่ยนให้ ที่จะเข็น www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ะะ^-ะะ) /ps 'นM ลงละคร ลงซนซน อยู่ในป่า ป่ระสาสัตว์ ด้งไจหนา จ้บมาห้ด ยังแกได้ เกิดเป็นคน เรืองม้ญญา แม้หากว่า อยู่ในเมือง น่าอายลิง ฯ แกไม่ได้ ๑๑_ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศํ (ทรงดี สุรเตโช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต) โจรกำมะลอ ห่มผ้าเหลือง ไม่ดำรง ทรงสิกขา มุ่งแต่หา ลาภผล ^งตนใหญ่ ขายธรรม ลวงชาวบ้าน มุ่งกำไร บ้บไจร ผิดตรงไหน ปล้นเขากิน ฯ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ขาวใม่บริสุทธึ๋ นกยางขาว สวยกาย แค่ภายนอก น่าบดสี แต่กลึ๋งกลอก กินปลา ใจโฉด โหดสิ้นดี เปรียบคนสวย ถึงสวย เล่ห์มากมี ก็ป่วยการ ฯ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตตวงศ่ (ทองดี สทตโซ ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต) มาแต่ตัว เจ้าเด็กน้อย เกิดมา กายาเปล่า พอโตเข้า ทรัพย์สะสม คว้าหมด ลาภยศศักดี้ อะไรจ้ก ชื่นใจนัก ^ 1ๅ V เมื่อดายลง ฯ ยดเว้ ดามไป ๑๔ www.kalyanamitra.org \\บั^-i

ภาษิตนิทัศน์ ==ะะ!ะะว©. แมวดื้อ เจ้าแมวเหมียว น่ารัก แต่มีกดื้อ ยุ ดลง ยามเรายึ๊อ แอ่นท้า มีนโก่งหล้ง ดึงขึ้นกลบ ว่าไม่ฟัง ไม่ล้น แต่ก็ยิง คนดื้อเลย ฯ ๑๕ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ่ เทองดี สุ?!ตโ® ป.ร. ๙, ทชบัณฑิตเ ©๖ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ นกน้อยใ,นกรงทอง ถึงอยู่ดี มี เรือน เหมีอนวํงใหญ่ อิสระ แต่หากไร้ สุดจะเหงา ในกรง อย่างใจเรา ทำ พูดคิด ตรงใหนกน ฯ ผิดนกเขา www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ่ (ทองดี สุทตโข ป.ธ. ๙, ราชบ้นเทิตเ ธารนํ้าใจ นํ้าในบ่อ ในคลอง ในหนองสร^ ถึงแม้จะ เย็นซาบ เมื่ออาบดื่ม แม้นํ้าตก เย็นใส จำไม่ลืม ก็ไม่บ่ลื้ม เย็นฉํ่า เท่านํ้าใจ ฯ ๑๘ www.kalyanamitra.org

ภาษตนิทิศนิ เจดีย์ชีวิต เจดียํใหญ่ แวววาม งามผ่องผุด ยงโทรมทรุด เศร้าหมอง เป็นของแน่ ถึงร่างเรา ทุกวน จะพ้นแก่ เปลี่ยนผ่นแปร เจ็บไข้ เป็นไม่มี ฯ www.kalyanamitra.org ๑๙

พระธรรมกตตวงศํ (ทองดี สรเตโช ป.ธ. ๙. ราชบัณฑิต) ภเยาหิน จJ คำ นินทา พาไห้ เข้าใจผิด ไยม่วคิด สนใจ ใฝ่ถือสา อย่าคิงวล หวั่นลิ้น คนนินทา เหมือนภูผา ไม่พรน หวั่นแดดลม ฯ ๒๐ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ 'ปากกา - ปากคน ปา กของกา เกริ่นกล่าว ว่ายาวอยู่ ยาวแค่ษน ว้ดแล้วรู ชัดแน่ ก็ชัดไป ชับชัด ถึงปากกา ชัดยาก คือปากคน ฯ ที่จนใจ ๒๑ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกตตวงศ้ (ทองดี สุรเตโข ป.ร. ๙, ราชไ]'ณฑิต) อาภรณ์ลํ้าค่า อํนอาภรณ์ ย่อมช่วย ให้สวยสรรพ เมื่อประด'บ ถู กเวลา อายุขย แต่ศีลช่วย เสริมสุข งามทุกวย ทุกสมย ศีลประดบ งามสรรพเอย ฯ la)la) www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ๒-- h: / สร้างตึก - สร้างคน อนตึกราม ใหญ่โต รโหฐาน สร้างไม่นาน เสร็จทุกหน แต่สร้างยาก ก็f?าเร็จ คือสร้างคน โผล งfนหรือ ดุจตํ้งใจ ฯ ทุกครั้ง www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศํ (ทองด สุ}เตโช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต! ท่อนใม้ที่ไร้ค่า เกิดเป็นคน แต่ไม่ ไซ้ความคิด ไม่ทำกิจ คิดการ งานน้อยไหญ่ กินอยู่เปล่า หมดค่า จะว่าไป เหมือนท่อนไม้ ผุเกลื่อน ริมเถื่อนทาง ฯ ๒๔ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ พ' แว่นตาธรรม แว่นตาช่วย ให้เห็น ได้เด่นชัด ช่วยขจด พร่าห้ว ทรงด้วได้ ย่อมมวมล มืดตลอด นอกจากใช้ \"แว่นธรรม\" เมื่อบอดใจ สวมนำทาง ฯ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศั (ทองดี สุ}เตโช ป.ร. ๙, }าซบัณฑิต! สปแพ้ •น เมื่อตวเปีอน เปรอะไป เหงื่อไคลออก หมดกลิ่นเหม็น สบู่ฟอก ขจดสิ้น ฟอกยากเย็น แต่ใจเปีอน เปรอะมาก ไม่ออกเลย ฯ เหลือลำเค็ญ สบู่ฟอก www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ ดกๆดำ กาเอ๋ยกา กาดำ เขาหยามนัก โฉบหนี เผลอเป็นลัก ทุ กทีเจ้า แต่ก็มี ดีอยู่ อย่าดูเบา ใครตื่นเช้า ได้บ้าง อย่างกาดำ ฯ ๒ต่) www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี ชุรเตโซ ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต) มะลิหอม อ\"นความดี ที่ทำ กลิ่นลํ้าเลิศ หอมบรรเจิด ตราตรึง ถึงไหนไหน กลนมะล หอมจรุง ฟ้งไปไกล ก็ยงไม่ หอมลํ้า กลิ่นความดี ฯ ๒๘ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ จันทร์งาม เมื่อกายใจ สงบเย็น อยู่เป็นสุข ธรรมะปลุก งามเสงี่ยม เปียมใบหน้า ดูสดชื่น เอิบอิ่ม เย็นนิ่มตา งามซี้งกว่า ดวงจนทร์ ในว่นเพ็ญ ฯ ๒๙ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ เทองดี สฺรเตโช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต) แสงตะวัน ร้อนไฟโกรธ มีอะไร เทียบไรฒ้ติด ดวงอาทิตย์ ฤทธึ้แรง แสงสะท้อน เผาทุกสิ่ง ล^กไหมี' เป็นไฟฟอน ก็ไม่ร้อน แรงโรจน์ เท่าโกรธเลย ฯ ๓๐ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ =11:ะะ]G> ถมปึง แม้บึงนํ้า ลำ ราง ลึกกว้างไหญ่ ด้วยหิน ยงเต็มได้ ลึกกว่า ดินทรายถม แต่ใจอยาก เพราะไจ หลายอารมณ์ ไร้สุขสม ถมไม่เต็ม ฯ cn© www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ ^ทองดี สุรเตโช ป.ร. ๙. ราชบัณฑิต) lii* www.kalyanamitra.org

มีใวไร้ประโยชน์ มีหน่งสือ เก็บไว้ แต่ในตู้ มีความรู 1/1 iQ 2/ ให้คนเห็น ใช่ไม่เป็น มีเงินเก็บ ณ เช ก็เหมือนเช่น สิ้นค่าคุณ ฯ ซ่อนไว้ มี ก้อนหิน www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ่ (ทองดี สุ}เตโช ป.ร. ๙, )าชบัณฑิต) ดอกไมในแจกัน ดอกไม้สี สุมกองไว้ ดูไม่สวย คนเก่งช่วย ใส่แจก่น พลนหรูหรา เหล่าคนที่ มีวินัย พิไลตา ดูสวยกว่า พรรณดอกไม้ ไนแจนัน ฯ ๓๔ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ นุ่น'ปลิวลม เมื่อหูเบา ใจเบา เชื่อเขาหมด ทำ ว้าวุ่น ไม่รู้จด a/ 0 เป็นต้นทุน หลงคำหวาน ไม่เห็น อกตรมดรอม ฯ ปลิวลม จะเหมือนนุ่น www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตตัวงศ่ (ทองดี สุ?!ศrช ป.ร. ๙, ราชบัณฑิต! ไม้หลักป๋กเลน เป็นผูใหญ่ ไม่คิด รับผิดชอบ ไจหนัก ไม่รอบคอบ รักเหตุผล ไว้หู ไม่ฟังหู ดูชอบกล เป็นหนัก ก็ไม่พ้น ที่ปั'กเลน ฯ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ เจ้าหมูอ้วน คนเกียจคร้าน งานน้อย ทำ หงอยเหงา งานหนักเบา ไม่สู้ รู้แต่หมอน กีนก็จุ ซึมง่วง ห่วงแต่นอน ต่างสกร อ้วนพี ที่ไหนนัน ฯ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกตตวงศ์ (ทองดี สุทดโข ป.ธ. ๙. ราชบัณฑิต! หงส์ปีกหัก เป็นสตรี เมาม่ว หลงต\"วผิด แต่งจริต กิริยา หากพลาดท่า ว่าสูงส่ง เฉกเช่นหงส์ จกอาย หายทะนง ปีกหก ตกปส์กโคลน ฯ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ Av ชาติแม่ไก่ ชาติแม่ไก่ ได้อาหาร เรียกขานลูก ประคองฃว้ญ ใจพนผูก อ้าปีกป้อง ไม่ผูกใ/โน เป็นแม่คน กล่บทิ้งลูก อายไก่จริง ฯ ปล่อยลูกใfน อยู่เดียวดาย ei)& www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ่ เทองดึ สุรเตโช ป.ร. ๙, ทชบัแเฑิตเ ทุ่นสุขี ยามมีเรื่อง วุ่นวาย ระคายหู ตรึกตรองดู นิ่งไว้ ได้สุขี ทำ ตวเหมีอน หุ่นฟ้น มนคงดี จะไม่มี เรื่องวุ่น ให้ขุ่นใจ ฯ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนิทัศน์ - ■% ''''พ พ s T' ตอไรJใ.นคลองคด ตอไม้กลาง คลองคด หลายลดเอี้ยว พาเรือเอี้ยว หลบได้ ไม่ยากหนา เล่ห์พร้อย อนคนคด ดอไม้ ร้อยมายา ในคดคลอง ฯ หลบยากกว่า ๔©_ www.kalyanamitra.org

พระธรรมกิตติวงศ์ 1ทองดี สุmh ป.ร. ๙. ราชบัณฑิต) ปากหอยปากปู มี เงินทอง พูดอะไร ใครก็เชื่อ หากขาดเนื้อ ขาดอำนาจ วาสนา คบข้องใจ จกตดขด เขาก็เห็น ไร้ราคา ปากพูดจา เป็นปากปู ฯ www.kalyanamitra.org

ภาษิตนัทิศน่ ร' ' ท่อน?รเนชีวิต ถึง3Jงมี จนยาก มากยศศักดี้ ไม่นานนัก ชีพก็ดบ หันกล้บหล้ง เหมือนนันหมด ไม่จีรัง ชีวิตนี้ ตายแล้วดั้ง ตาษดื่นตง ฯ ท่อนฟืน www.kalyanamitra.org