สนทนาภาษาธรรม เล่ม 16

สนทนาภาษาธรรม เลม ๑๖ จากเว็บไซตกัลยาณธรรม ตอบปญหาโดย ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร

ชมรมกลั ยาณธรรม หนังสอื ดอี นั ดบั ที่ ๑๐๙ สนทนาภาษาธรรมเลม ๑๖ : จาก website kanlayanatam.com ตอบคำถามโดย : ทา นอาจารย ดร.สนอง วรอุไร ชมรมกัลยาณธรรม ขอนอ มถวายเปน พทุ ธบชู า จดั พิมพถ วายเปนพุทธบชู าโดย และ ชมรมกัลยาณธรรม ๑๐๐ ถ.ประโคนชัย ต.ปากน้ำ อ.เมอื ง กราบบูชาอาจรยิ คณุ จ.สมทุ รปราการ โทร. ๐๒-๗๐๒๙๖๒๔ แด หรอื ชมรมกัลยาณธรรม ๘๙/๖-๗ ซอยศกึ ษาวิทยา ถ.สาธรเหนอื ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร สลี ม บางรัก กทม. โทร. ๐๒-๖๓๕๓๙๙๘ ภาพปก : ภาพประกอบ : วิสูตร หรรษภ ิญโญ รปู เลม -จัดพิมพ : กอ นเมฆแอนดก นั ยก รปุ โทร.๐๘๙๑๐๓-๓๖๕๐ พมิ พค รั้งที่ ๑ : ๕,๕๐๐ เลม สัพพทานงั ธมั มทานงั ชินาติ การใหธรรมะเปน ทาน ยอมชนะการใหท ัง้ ปวง www.kanlayanatam.com

คำนำในการจัดพิมพถวายเปนพทุ ธบชู า อนโุ มทนากถา การเดนิ ทางของชวี ติ ยอ มจะตอ งดำเนนิ ไป ไมว า เราจะ การทำหนังสือ สนทนาภาษาธรรม เลม ๑๖ ใหสำเร็จ เต็มใจหรือไม ผูมีปญญายอมใชเวลาท่ีมีจำกัดน้ี สรางสรรคส่ิง เปนรูปเลมได ตองใชความเพียรอยางมาก ขาพเจามิไดยอทอ ทีม่ ีคณุ คาสาระแกตนและผอู ่นื หนังสอื สนทนาภาษาธรรม เลม ดวยสำนึกไดวา ตราบใดที่ลมหายใจยังมีเขา - ออกรางกายนี้ ๑๖ เกดิ จากความเมตตาของ ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ท่ี ไดอยู การทำประโยชนใหมวลชนยงั เปดโอกาสใหทำได เปน แบบอยา งทางแหง ความดี บารมที า นทไ่ี มเ คยหยดุ ยงั้ ยอ ทอ ตอความความเหนอื่ ยยาก ทำใหส าธุชนมีโอกาสไดร บั แสงสวา ง ขาพเจาอางเอาอานิสงสแหงบุญน้ี จงเปนพลวปจจัย สองนำจิตใจใหรูเทาทันทุกข ดำเนินชีวิตในวิถีธรรมไดอยางไม บนั ดาลใหท กุ ทา นทม่ี สี ว นรวมในการทำหนงั สอื เลม นี้ จงประสบ หลงทศิ ทาง ความสำเรจ็ และความสวัสดขี องชีวิต จงทกุ ทานทกุ คนเทอญ. คณะศษิ ยช าวกลั ยาณธรรมทกุ คน ขอนอ มกราบคารวะ ดร.สนอง วรอุไร ในความเมตตาของทานอาจารย และหวังวาทุกทานจะไดรับ ประโยชนสมกับความเมตตาของทานอาจารยของพวกเรา ได สละเวลาและกำลงั ปญญาอุทศิ เพ่อื มวลชน. คณะผจู ัดทำ ชมรมกัลยาณธรรม

๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ๓๑. เปนไปไดหรอื ............................................................................................ ๖๖ ๓๒. กลัวบาปติดตวั ........................................................................................ ๗๐ หนา ๓๓. เหมือนจะสงบ ......................................................................................... ๗๓ ๓๔. แรงบันดาลใจ .......................................................................................... ๗๔ ๑. เขาเช่ือวา หนูเปนหญิง .......................................................................... ๑๐ ๓๕. ความเชอ่ื ของเขา ................................................................................... ๗๕ ๒. ญาณหรือฌาน ........................................................................................ ๑๒ ๓๖. หลบั ในระหวา งสวดมนต ............................................................................ ๗๗ ๓. อาชีพขายเครอ่ื งบำรงุ ผวิ .................................................................... ๑๔ ๓๗. สองเดือนที่ผานมา ................................................................................ ๗๙ ๔. ละเมิดลิขสิทธิ์ ......................................................................................... ๑๕ ๓๘. คนเลยี้ งกุมารทอง ................................................................................. ๘๑ ๕. ปองกนั ตวั อยา งไร ................................................................................. ๑๙ ๓๙. งวงนอนทุกคร้ัง ..................................................................................... ๘๒ ๖. สมมตุ ติ า ง-สภาวะเหมอื น ........................................................................... ๒๐ ๔๐. ทำหมนั สนุ ขั และแมว ............................................................................ ๘๔ ๗. ต่ืนไมท ัน .................................................................................................... ๒๑ ๔๑. ธรุ กิจไมเ จรญิ .......................................................................................... ๘๕ ๘. เร่ืองของขนั ธ ๕ .................................................................................... ๒๓ ๔๒. หนูตองตดั สินใจ ...................................................................................... ๘๖ ๙. สันดานทีต่ อ งดัด .................................................................................... ๒๕ ๔๓. ถูกตอ ตา น ................................................................................................. ๘๘ ๑๐. เทวดาเขานพิ พาน .................................................................................. ๒๗ ๔๔. ระลึกอยางไร ........................................................................................... ๙๓ ๑๑. มิไดอธิษฐาน ........................................................................................... ๒๗ ๔๕. ทำไมตองเปนเรา .................................................................................... ๙๔ ๑๒. อยากบวชเปน ชี ....................................................................................... ๓๐ ๔๖. อยากชวยสัมภเวสี ................................................................................. ๙๖ ๑๓. เครื่องหมายทเี่ กิดกบั จติ ..................................................................... ๓๒ ๔๗. วิทยากรบรรยายธรรม ........................................................................ ๙๗ ๑๔. ซองกฐนิ ตกคา ง ...................................................................................... ๓๔ ๔๘. การณุ ยฆาต ............................................................................................. ๙๙ ๑๕. ไดยินเสียงสวดมนต .............................................................................. ๓๖ ๔๙. ทา นยงั ด่มื เบียร .................................................................................... ๑๐๑ ๑๖. คุณแมไมช อบ .......................................................................................... ๓๗ ๕๐. ศีลท่นี ำสสู มาธิ ..................................................................................... ๑๐๔ ๑๗. เปน ไปตามกรรม ..................................................................................... ๓๙ ๕๑. ถูกทางหรอื ไมคะ ................................................................................. ๑๐๕ ๑๘. ขอคำชแ้ี นะ ............................................................................................... ๔๔ ๕๒. ปรารถนาพุทธภูมิ ............................................................................... ๑๐๙ ๑๙. ทำยังไงดีละ ............................................................................................. ๔๖ ๕๓. กลวั เอาเปรียบคนอนื่ ......................................................................... ๑๑๐ ๒๐. ยังไมใชของจริง .................................................................................... ๔๙ ๕๔. หนูเขาบา น ............................................................................................. ๑๑๑ ๒๑. จริงหรอื เปลา ........................................................................................... ๕๓ ๕๕. เหตุผลทางการตลาด ........................................................................ ๑๑๓ ๒๒. กรรมของแม ........................................................................................... ๕๔ ๕๖. เจอดกี วา ไมเจอ .................................................................................... ๑๑๕ ๒๓. โกงเงินหลวง ............................................................................................ ๕๖ ๕๗. รสู กึ ไมสบายใจ ..................................................................................... ๑๑๘ ๒๔. หนไู มสบายใจ .......................................................................................... ๕๗ ๕๘. เหมอื นไดกลับบาน ............................................................................. ๑๒๐ ๒๕. มีสัจจะยังไงคะ ....................................................................................... ๕๘ ๕๙. ยงั มิไดตายไปไหน ............................................................................... ๑๒๒ ๒๖. อาหารทะเลเผา ...................................................................................... ๕๙ ๖๐. อาการเหมอื นสะอ้นื .......................................................................... ๑๒๗ ๒๗. ตัง้ โปรแกรมจิตไวผ ิด ............................................................................ ๖๑ ๖๑. โทรศพั ทมาขู ......................................................................................... ๑๒๙ ๒๘. ใชแ ละไมใช ............................................................................................... ๖๒ ๖๒. คดิ ท่ีจะเรยี นตอ ป.โท ........................................................................ ๑๓๑ ๒๙. เริ่มเหน็ กองทุกข ..................................................................................... ๖๓ ๖๓. แทง ลูก .................................................................................................... ๑๓๒ ๓๐. โลกของใคร .............................................................................................. ๖๖ ๖๔. ฟงผดิ ฟง ใหมไ ด .................................................................................... ๑๓๓ ๖๕. หนูคดิ ไปเองคะ .................................................................................... ๑๓๖

๖๖. จริงหรอื ไม ............................................................................................. ๑๓๗ คติธรรมสอนวธิ ที ำนา แบบพระพุทธะใหช าวนาฟง ๖๗. การตัดสนิ ใจถูกตอ ง ........................................................................... ๑๓๘ ๖๘. หนูควรทำอยางไร ............................................................................... ๑๓๙ พระพุทธองคทรงตรัสกับชาวนาวา “เราก็เปนชาวนาดวยเหมือนกัน ๖๙. ความบรสิ ทุ ธใ์ิ จ .................................................................................... ๑๔๑ เราเตรียมพรอมทุกอยางท่ีจะทำนา มีทั่งเมล็ดพันธุขาวท่ีใช” ทานเปนชาวนา ๗๐. สัพเพ สัตตาฯ ................................................................................ ๑๔๓ ยงั ไง ววั ไถ และอปุ กรณต า งๆ ไมเ หน็ มเี ลย พระองคท รงตรสั “สงิ่ เหลา นนั้ เรา ๗๑. ถูกขมขืน ................................................................................ ๑๔๔ ไดมตี ดิ ตวั มาท้งั หมดแลว ทานจงฟง ใหดเี ถิด เราจะบอกใหทา นทราบทกุ อยา ง ๗๒. หมดความรูส กึ ..................................................................................... ๑๔๕ ๗๓. เกดิ ทต่ี วั เอง .......................................................................................... ๑๔๙ “เมล็ดพืชของเราคือความปรารถนาและกรุณาที่จะชวยสรรพสัตว ๗๔. ดฉิ ันเริ่มเพีย้ น ....................................................................................... ๑๕๐ เรามคี วามเชอื่ อนั มน่ั คง และตง้ั ใจแนว แนเ พอื่ เปน พทุ ธะรวมทงั้ สน้ิ ทเี่ ราไดต รสั รู ๗๕. มิไดอ ยโู ดดเด่ียว .................................................................................. ๑๕๕ ที่โคนตนโพธิ์ น้ำสำหรับหลอเลย้ี งตนขาวของเราใหงดงามนน้ั คือกุศลกรรมอัน ๗๖. อายพระท่หี อ ยคอ ............................................................................... ๑๕๖ มหาศาลท่ีเราไดพากเพียรพยายามกระทำสืบมาจนกระท่ังถึงวันตรัสรู ปญญา ๗๗. เขาถึง-ถูกตรง-กนิ ใจ ......................................................................... ๑๕๗ เปนแอกและไถของเรา ใจเปน เชอื กชักสำหรับบังคับวัว ความละอายบาป อนั ๗๘. บุญชว ยทนั ............................................................................................. ๑๖๐ เปนเครื่องกดี กันบาปออกเสยี จากจิต เปน งอนไถอนั งามงอนของเรา ธรรมะซงึ่ ๗๙. พอปูทายแมน ....................................................................................... ๑๖๒ ทำใหเ ราสามารถขจดั สงิ่ ชว่ั และประกอบสงิ่ ดี เปน คนั สำหรบั จบั กเ็ มอ่ื ทา นไถนา ๘๐. คนคดิ มาก .............................................................................................. ๑๖๔ ของทา น ทานยอ มตดั และกลบหญา ท่เี ปน โทษทุกอยา งเสียฉันใด ผทู ่รี ูอ รยิ สัจ ๘๑. หนูสงสยั ................................................................................................. ๑๖๖ สป่ี ระการ ก็ยอ มตดั และกลบอกุศลจติ อนั ชว่ั รายภายในตวั เขาฉันน้นั พอตกคำ่ ๘๒. สะกดจิต ................................................................................................. ๑๖๗ เสรจ็ งานกลางวัน ทา นแกว วั แลวปลอ ย ฉันใด ผูเปนบัณฑิตกย็ ดึ มั่นอยูแตใ น ๘๓. เวนวันทไ่ี มส ะดวก ............................................................................... ๑๖๘ ความบริสทุ ธิ์ ยอ มสละส่ิงอันไมบริสุทธ์ิใหอ อกไป ฉนั น้ัน ววั ของทานตอ งแขง็ ๘๔. รสู กึ วา งมาก ......................................................................................... ๑๗๑ ขอ ลากไถเพอ่ื ไถพนื้ ทน่ี าของทา นใหเ หมาะแกก ารหวา น ฉนั ใด ผมู ปี ญ ญากต็ ง้ั หนา ๘๕. จดหมายฉบับท่ี ๓ ............................................................................... ๑๗๒ พยายามจนสุดกำลัง เพ่ือชำระสันดานของตนใหสะอาดเหมาะสมแกการลุถึง ๘๖. สมควรหรอื ไม ...................................................................................... ๑๗๔ นพิ พาน ฉนั นั้น ชาวนาทำงานหนกั เพื่อตบแตงที่ดนิ ใหเหมาะแกเมล็ดพืช ฉันใด ๘๗. บริจาคโรงศพ ...................................................................................... ๑๗๕ บัณฑิตก็ประกอบความพยายามหนกั เพอื่ กำจดั โทษแหง วฏั สงสาร ฉนั นั้น” ๘๘. เกรดนกั ศกึ ษา ..................................................................................... ๑๗๗ ๘๙. พจิ ารณาตอนไหน ............................................................................... ๑๗๙ การเกษตรทชี่ าวนาทำ ตอ งผดิ หวังอยูบอ ยๆ กบั การเก็บเก่ียวถงึ กับ ๙๐. ลูกชาวไร- ชาวนา ................................................................................. ๑๘๐ โกรธหวั ปนนอนไมหลับ สวนผูทำนาแหงปญญาเพอ่ื ลุถึงนพิ พาน ไมเ คยไดร ับ ๙๑. สมยั ยังเปนเด็ก .................................................................................... ๑๘๑ ความไมพ อใจเชน นนั้ เลย เขาเปน ผแู นน อนทจี่ ะตอ งไดเ กบ็ เกย่ี วผลงานของเขา ๙๒. เลือกคนเชา .......................................................................................... ๑๘๘ เตม็ ที่ มีความสขุ เต็มท่ี มีความพอใจเตม็ ที่ เม่ือไดม องเห็นผลคอื นพิ พานนน้ั ๙๓. บรรลุธรรมแบบเฉยี บพลนั .............................................................. ๑๘๙ พระพทุ ธองคบอกชาวนาผูนั้น ตนก็เปนชาวนาและมวี ิธีทำนาดังน้ี. ๙๔. ไมไ ดก ลาวเชน นัน้ ................................................................................ ๑๙๓ ๙๕. อามา มาหา ............................................................................................ ๑๙๔ ๙๖. ไมเ ห็นนมิ ิต ............................................................................................. ๑๙๖ ๙๗. ลูกสาวของดิฉนั .................................................................................. ๑๙๗ ๙๘. ดวงตาเหน็ ธรรม ................................................................................. ๒๐๒ ๙๙. ชอบดาในใจ .......................................................................................... ๒๐๓ ๑๐๐. คณุ ตาชว ยหนู ....................................................................................... ๒๐๔

1๑0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๑1๑1 ๑. เขาเช่ือวา หนูเปน หญงิ อยางใด และหากจะใหหนูไมผิดศีลก็คือ หนูตองเสพกามกับผู หญิงเทาน้ันจึงจะไมผิดศีล หรือหากหนูอยากจะถึงซึ่งนิพพานก็ คำถาม ตองครองตัวเปนโสดและถือศีลอยางเครงครัด หนูลืมบอกไป สวสั ดีคะหนมู ีคำถามอยากจะเรียนถามคะ คะวาเขามุงมั่นท่ีจะถึงซึ่งนิพพานเปนอยางมาก หลังจากท่ีเมื่อ หนูเปนสาวประเภทสองที่ผาตัดแปลงเพศเรียบรอย สามปท แี่ ลว แมข องเขาจากไปอยา งกระทนั หนั จากโรคมะเรง็ เขา จงึ หาที่พึง่ ดว ยเรอื่ งน้ี หนูฟง มาดังนัน้ กเ็ ชอื่ ในสง่ิ ท่ีเขาพดู แตหนู แลว ไดรูจักและคบกับชายคนหน่ึง ในฐานะแฟนหรือคนรักมา ตองการความกระจา งจากอาจารยอ กี ทีนึงคะ ประมาณหนึง่ ปแ ลว กอนหนานี้ทค่ี บกนั เคา ไมไดบ อกพอเขา จน กระทงั่ วนั หนง่ึ พอ ของเขารกู ส็ ง่ั ใหเ ลกิ คบกนั ตดั ขาดกนั เลย โดย หนูขอกราบขอบพระคุณเปนอยางสูงไวลวงหนานะคะ ใหเ หตผุ ลวา การคบกนั แบบนถ้ี อื วา เปน ดวงจติ ชายสองดวงคบกนั อาจารย ถอื วา ผดิ ศลี แตว า เขากย็ งั เชอ่ื มนั่ ในตวั ของเขาเองวา หนเู ปน หญงิ จรงิ ๆ จนเวลาผา นไปประมาณอกี หา หกเดอื นพอ เขากจ็ บั ไดว า ยงั คำตอบ คบกนั อกี และใชเ งอ่ื นไขในเรอื่ งของการผดิ ศลี มากลา วอา งเชน ฆราวาสปุถุชน ควรมีศลี ๕ เปน ธรรมคุม ครองใจ แลว เดิม แตแฟนหนูเขาบอกกับหนูวาเขาไมเช่ือพอของเขา เพราะ วาพอ เขายงั ไมไ ดจบกจิ (หนูก็สงสยั ในคำนี้เหมือนกัน) แลว เขาก็ จะสง ผลใหส งั คมสงบสขุ การคบหาสมาคมมไิ ดผ ดิ ศลี ขอ ไหน แต มีโอกาสไดไปปรึกษาพระรูปหน่ึงจากวัดทางเหนือ จ.ลำพูน ซึ่ง หากคบกบั คนไมด ี จะทำใหช วี ติ วบิ ตั ไิ ด ผใู ดคบกนั ฉนั ทเ พอื่ น แลว เปน พระทท่ี างบา นเขานบั ถอื เปน อยา งมาก เหน็ เขาเคยพดู ใหห นู ประพฤติเสพเมถุนกันและกัน โดยผูเปนพอแมหรือคูสมรสมิได ฟง ประมาณวา พระรปู นสี้ ำเรจ็ เปน พระอรหนั ตแ ลว และคำตอบ ยนิ ยอมใหป ระพฤตเิ ชน นน้ั จงึ จะถอื วา ผดิ ศลี ขอ กาเมสมุ จิ ฉาจาร ทไี่ ดร บั จากพระรปู นกี้ ค็ อื ผดิ ศลี คนทค่ี บกนั แบบนจ้ี ะตอ งตกนรก อันเปนเหตนุ ำพาจิตวญิ ญาณไปเกดิ เปน สตั วอ ยูในฉมิ พลนี รก เหน็ เขาพดู ประมาณวาหนูมสี ัมมาทฏิ ฐิ ใหคบกันแบบเพื่อน หญิงท่ีขายบริการทางเพศ หากไดรับอนุญาตจากพอ หนู ยงั มเี รอ่ื งสงสยั อกี คะ เขาเคยพดู ใหห นฟู ง ประมาณ แมใหทำได และผูซ้ือบริการหากไดรับอนุญาตจากพอแม หรือ วา การทช่ี ายซอื้ บรกิ ารหญงิ บรกิ ารทางเพศนนั้ ไมผ ดิ การสำเรจ็ ภรรยา/สามีของตนแลว ไมถือวา ผดิ ศีลแตผดิ ธรรม การสำเรจ็ ความใครดวยตนเองและการดูหนังลามกก็ไมเปนการผิดศีลแต ความใครด ว ยตวั เอง การดหู นงั ลามกไมถ อื วา ผดิ ศลี แตเ ปน การ ประพฤติที่ผิดธรรม ประพฤติแลวทำใหมีกิเลสเพิ่มข้ึนในจิต

1๑2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๑1๓3 วิญญาณ เชนเดียวกันหากสาวประเภทสองประพฤติเสพกาม ๓. สาเหตทุ ที่ ำใหไ มส ามารถทำใหเ ขา อปุ จารสมาธมิ อี ะไร กบั ผูหญงิ ทีย่ งั มิไดรับอนุญาตจากผูเปน เจาของ ถือวา ผิดศลี ได บา งครับ ? (ถา เปนไปไดขอละเอียดๆ ย่งิ ดี ขอความกรณุ าดว ย เชนเดยี วกัน ครับ) ผใู ดปรารถนานำพาชวี ติ เขา ถงึ สภาวะนพิ พาน ตอ งกำจดั ขอขอบพระคุณทาน อาจารยดร.สนอง วรอุไร และ กเิ ลสท่ีผกู มดั ใจ ใหต องเวียนตาย-เกดิ ในวัฏสงสารใหห มดไป ใน ทางทีมงานกัลยาณธรรม มากๆ ครับท่ีสละเวลามาตอบ พุทธศาสนาเรยี กกเิ ลสเชนน้ีวา สงั โยชน ๑๐ หนงึ่ ในน้นั คอื กิเลส ปญหา ขอบคณุ มากๆ ครับ ขอความกรณุ าดวยนะครบั ! ขอ ตวั ทเ่ี ปน ความกำหนดั ในกาม (กามราคะ) ตอ งไมม อี ยกู บั ใจ และ ใหอาจารยด ร.สนอง และทางทมี งาน สขุ ภาพแข็งแรงสมบรู ณ จติ ตอ งปลอดจากความไมร จู รงิ (อวชิ ชา) แลว สภาวะนพิ พานจงึ และสมปรารถนาในธรรม จะเกดิ ข้นึ ได คำตอบ หากผูถามปญหาประพฤติทาน ศีล ภาวนา อยูเสมอ (๑). ตอบวา ไมใ ช พฒั นาจติ ใหเ ขา ถงึ ความทรงฌาน ความสมปรารถนาในกาลขางหนายอมเปนไปได ได ตองปฏบิ ตั สิ มถกรรมฐาน จนกระทง่ั จิตเขา ถึงสภาวะตง้ั ๒. ญาณหรือฌาน มั่นแนวแน (อัปปนาสมาธ)ิ จงึ จะเรียกไดว า จิตทรงฌาน แต จะเขาถึงญาณไดในยคุ นี้ตอ งมีจิตต้งั ม่ันในระดับอุปจารสมาธิ คำถาม สวสั ดีครับ .... ขอกราบเรยี นถามทานอ.ดร.สนอง ดังนี้ (๒). เหตุท่นี ำพาจติ ใหเ ขา ถงึ อุปจารสมาธไิ ด อยา งนอย ตอ งปฏิบตั ิใหเ ปนลำดับขั้นตอนดังน้ี ครับ ๑. อยากทราบวา จะเขาญาณไดเน่ีย ตองเขา อปุ จาร ๑. มศี ีล ๕ บรสิ ุทธค์ิ ุมใจอยูทุกขณะตื่น ๒. มสี จั จะคมุ ใจ สมาธใิ หไดเ ทา นัน้ ใชหรือไม อยางไรครบั ? ๓. มคี วามเพยี ร ปฏบิ ตั สิ มถภาวนาในทกุ อริ ยิ าบถ อยา ง ๒. เหตุทำใหเขาอปุ จารสมาธิ มอี ะไรบา งครับ ? ตอ เนื่องและยาวนาน ๔. ประพฤตมิ ักนอ ยในการบรโิ ภค ๕. ประพฤตมิ กั นอ ยในการพดู จา , การฟง , การดู ฯลฯ (๓). ผูใดประพฤติตรงขา มกับ (๒) ยอมเปนเหตทุ ำให การพัฒนาจติ เขาไมถึงความตั้งมนั่ เปนอุปจารสมาธิ

1๑4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๑1๕5 ๓. อาชพี ขายเครื่องบำรุงผวิ การอทุ ศิ บญุ ยอ มเกดิ ขนึ้ สว นผทู ม่ี ไิ ดถ กู ระบชุ อ่ื จงึ ไมม สี ทิ ธมิ์ ารบั บุญท่ีมีผูอ ุทิศ คำถาม ขอความกรณุ าอาจารยสนองชว ยตอบคำถามดงั นค้ี ะ อนง่ึ ตามกฎแหง กรรม ผูอ ุทิศสงิ่ ใดใหกับผอู ืน่ ผอู ทุ ิศ ๑. เวลาสวดมนตตองสวดแบบทพ่ี ระสวดไหมคะ ปกติ ยอมมีมากในส่ิงนั้น ดังน้ันผูมีปญญาเห็นถูก จึงอุทิศบุญไดทุก วัน จะสวดแบบอานหรือทอ ง ไมเปน ทำนองอยา งพระสวด ๒. เวลาอทุ ศิ บญุ กศุ ลควรจะเจาะจงชอื่ ไหม เคยอา นเจอ (๓). อาชีพขายเครือ่ งบำรงุ ผวิ เคร่ืองสำอาง ในสังคม โลกถือวาเปนอาชีพที่ดี เพราะประพฤติแลวไมผิดกฎหมาย วา ควรเจาะจงใหช ดั วา ใหใ คร แลว ถา อทุ ศิ แบบบทสวด อทิ งั เม... ประพฤติแลวทำใหไดปจจัยมาบำรุงเล้ียงชีวิตใหมีความสะดวก บุญเราจะเหลอื พอใหคนที่เราเจาะจงอยากใหไหมคะ เพราะบุญ สบาย และมคี วามสขุ ในเบอ้ื งตนได เราอาจมแี คนอ ยนิด แลวกอ็ ุทศิ ทกุ วนั ในทางธรรมเปนอาชีพที่ทำแลวเพิ่มกิเลส (โมหะ) ๓. อาชีพขายเครื่องบำรุงผิว เคร่ืองสำอางเปนอาชีพ ใหก บั จติ เขา นิพพานไมไ ด ไมดีหรือเปลาคะเพราะทำใหคนหลงในรูปกายภายนอก แตคิด วาคนทางโลกยงั ตอ งใหร ปู เปนตวั ชวยในการหาเล้ียงชพี อยู ๔. ละเมดิ ลขิ สทิ ธ์ิ ขอบพระคุณอาจารยอยา งสงู คะ คำถาม คำตอบ กราบสวัสดี อาจารยด ร.สนอง วรอไุ ร (๑). การสวดมนตท่ีมีระเบียบสูงต่ำ มีจังหวะส้ันยาว ผมไดฟงการบรรยายธรรมจากทางเว็ปไซต มีความ (ทำนอง) หรอื การอา นบทมนตแ บบออกเสยี ง หากสวดหรอื อา น เลื่อมใสในความรูและการประพฤติตัวเปนอริยบุคคลของ บทมนต แลว เขาใจความหมายทีก่ ลา วไวในบทมนต ยอมเขา ถึง อาจารย ผมขอกราบเรยี นถามขอความกรณุ าอาจารยดวยครับ อานสิ งสเหมอื นกนั คอื เปนบอเกดิ แหง บุญ ดว ยทำใหม จี ติ ตัง้ มั่นเปนสมาธิ และทำใหเกิดความเห็นถกู ตรงได ๑. ผมทำงานหลักเปนนักออกแบบส่ือสิ่งพิมพใช คอมพิวเตอร ตั้งโปรแกรมหลายโปรแกรมที่ละเมิดลิขสิทธ์ิ ไม (๒). หากผมู บี ญุ ไดอ ทุ ศิ บญุ เจาะจงใหก บั ผหู นงึ่ ผใู ดทอี่ ยู ในวิสยั สื่อถงึ กนั ได และผูน ัน้ มาอนโุ มทนาบญุ ความสำเร็จของ

๑16๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๑1๗7 ทราบวามันบาปกรรมมากไหมครับ ผลกรรมมันจะเปนอยางไร ถงึ เวลาทจี่ ติ ทง้ิ ขนั ธล าโลกแลว พลงั บาปยงั มโี อกาสผลกั ดนั จติ ให ครับ ตอนนีผ้ มก็สวดมนต อาราธนาศลี ๕ กอนนอน นง่ั สมาธิ ลงไปเกดิ เปน สตั วอ ยใู นอบายภมู ไิ ด ดว ยสาเหตทุ ปี่ ระพฤตธิ รรม แผเมตตา อธิษฐานจิตกอนนอนทุกคืน ไมทราบวามันขัดกัน ไมสมควรแกธ รรมนั่นเอง ไหมครับ (๒) ผใู ดประสงคค วามสำเร็จในทางโลก ตองประพฤติ ๒. ผมอยากทำงานประสบความสำเร็จทางโลกใหสูง เหตใุ หถูกตรงดงั นี้ คือ ทีส่ ดุ และนำปญ ญาทไี่ ดไปศกึ ษาเรื่องที่ตอ งใชป ญญาขน้ั สงู เชน เรอ่ื งมนษุ ยต า งดาว ฯ โดยใชห ลกั การปฏบิ ตั ธิ รรมเปน หลกั อยาก ๑. เลือกทำแตงานดี (ไมผดิ กฎหมาย ไมผ ดิ ศลี ไมผิด ฝกจริงๆ จังๆ เทาท่ีฟงจากทานอาจารย ผมสนใจเร่ืองปญญา ธรรม) จากฌาน และเรอ่ื งอภญิ ญา โดยผมฝก แบบเปน ฆราวาส ไมท ราบ ทานอาจารยบอกแนะแนวหรือแนะสถานที่ฝก ไดไหมครบั ๒. มที ศั นคตใิ นการทำงานถกู ตอ ง อาทิ ทำงานเพอื่ เรยี น รคู น เรยี นรงู าน ทำงานเพอ่ื ใหส งิ่ ดงี ามแกส งั คม ทำงานใหส ำเรจ็ ๓. อยากถามทา นอาจารยค รับ เนือ่ งจากผมปญ ญายงั ทำงานแลว เสรจ็ ทนั เวลา ผลงานเขาตา ทำงานเพื่องาน ฯลฯ นอ ยเลยอยากถามทา นอาจารยว า หลงั จากนพิ พานแลว เราอยาก ทำสิง่ ใดในส่ิงทเ่ี ราอยากรูไ ดไ หมครับ เรามหี นา ที่ทีต่ อ งทำอะไร ๓. พัฒนาตัวเองใหเปนคนเกงและดี คนเกงคือคนที่มี อีกไหม สภาวะจิตมันเปนอยางไร อยากใหขยายความหนอย ความรูมีความสามารถ คนดีคือคนที่มีคณุ ธรรม จะมคี ณุ ธรรม ครบั ได ตอ งประพฤติจรยิ ธรรมทเี่ ก่ียวขอ งกบั ตน เชน ประพฤติตน เปนลูกท่ดี ีของพอ แม เปนพนกั งานที่ดี เปน พลเมอื งดี ฯลฯ ขอขอบพระคุณทา นอาจารยทก่ี รุณาตอบคำถาม ขอใหทานอาจารยป ระสพแตค วามสขุ ตลอดไปครบั ๔. คบคนดีเปนมิตร ฯลฯ คำตอบ (๑) การกระทำที่บอกเลาไปถือวาเปนบาป ผูใดยัง ผใู ดปรารถนาพฒั นาจติ ใหเ ขา ถงึ อภญิ ญา ๕ (อทิ ธวิ ธิ ี ทพิ พโสต ปพุ เพนวิ าสานสุ ติญาณ เจโตปรยิ ญาณ ทพิ พจกั ข)ุ ตอง ประพฤติอยู ผูนน้ั ยงั สามารถปฏิบตั ิธรรม คือ สวดมนตได นัง่ ปฏบิ ตั สิ มถภาวนาจนจติ เขา ถงึ ความตงั้ มนั่ แนว แน (จติ ทรงฌาน) สมาธไิ ด อธษิ ฐานได ฯลฯ แตเขา ไมถงึ ธรรมทปี่ ฏิบตั ิ และหาก ไดเม่อื ใดแลว นำจติ ออกจากความทรงฌาน อภญิ ญา ๕ จงึ จะ เกิดข้ึนได ผูตอบปญหาไมแนะนำใหมุงพัฒนาจิตไปในแนวทาง นั้น เพราะไมใชทางพนทุกข ตรงกันขามแนะนำผูถามปญหาให ไปปฏิบัติธรรมท่ีวัดมเหยงค จังหวัดอยุธยา เพ่ือพัฒนาจิตให

1๑8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๑1๙9 เกิดปญญาเห็นแจง ซ่ึงสามารถใชเปนเคร่ืองมือกำจัดกิเลสท่ีมี แตปจจุบนั ยงั มีผูปฏิบัติธรรมบอกวา พระ อำนาจเหนือใจใหหมดไป แลวการพนไปจากทุกขท้ังปวง จึงจะ อรหนั ตทีน่ ิพพานไปแลว มาส่ังสอนธรรม มโี อกาสเกิดขึ้นได หลวงพอ ประสทิ ธิ์ : จะจริงก็ตอเมอ่ื ผูน้ันไดเ ห็นพระขณี าสพ (พระอรหันต) เพราะเจตสกิ และความ (๓) ผตู อบปญ หาไมม ปี ระสบการณ จงึ ไมส ามารถแสดง นกึ คดิ ปรงุ แตงของทานไมม ี นอกนัน้ ลวน ความคดิ เหน็ ได แตพ ระสารบี ตุ รไดต อบปญ หาในลกั ษณะนใ้ี หก บั เปนสภาวธรรมทีม่ ากระทบทัง้ สน้ิ ชัมพุขาทกะ ปริพาชกนอกพทุ ธศาสนาวา ๕. ปอ งกนั ตวั อยา งไร ชัมพขุ าทกะ : นิพพานเปนอยางไร พระสารีบตุ ร : ความสน้ิ ราคะ สนิ้ โทสะ สน้ิ โมหะ สภาวะ คำถาม กราบเรียนทา นอาจารยท เ่ี คารพ ของจติ เชนนีแ้ หละ เรยี กวา นิพพาน คือผมกำลังจะสอบเปนผูพิพากษา จึงอยากจะถาม อนึ่ง เคยมีผูถามปญหาน้ีกับหลวงพอประสิทธิ์ อาจารยสนอง วาผมจะดำเนินชวี ติ เปนผพู ิพากษาอยา งไร ท่ีจะ (มรณภาพแลว ) แหงถ้ำยายปรกิ เกาะสีชงั จังหวดั ชลบรุ ีวา ไมตกนรกและดวงตาเห็นธรรม โดยปฏิบัตอิ ยางไรครับตองฝก ใหไดถงึ ระดบั ใด ซง่ึ ผมพยามหาเสียง ทอ่ี าจารยไ ปบรรยายใหผ ู ผถู าม : บางคนบอกวาพระอรหนั ต มาเย่ยี มผู พพิ ากษาศาลฎกี าฟงเมือวันที่ ๑๑ พฤษาคม ๒๕๕๑ แตห าฟง ไม ปฏิบตั ิธรรมแสดงวา รปู นามนัน้ ยงั ไมด บั ได ในหัวขอการเปน ขา ราชการ สิครับ คำตอบ หลวงพอ ประสทิ ธิ์ : รูป นามดับ ความรูสึกนกึ คิดปรุงแตง ดบั การประกอบอาชีพตุลาการที่ปลอดภัย ตองพัฒนา อาการทางจิต (เจตสกิ ) เชน ความโลภ ความโกรธ ความหลง เมตตา สติ จิตตนเองใหมีเทวดาคุมรักษา ดวยประพฤติตนอยางนอยใหมี ปญ ญา ฯลฯ ดับ แตใจไมดับ เขาใจไหม ผูถาม : พระพทุ ธองคเ คยตรสั วา หลังจาก พระองคน พิ พานแลว จะไมม ใี ครไดเ หน็ พระองคอีก ไมวาจะเปนเทวดาหรือมนษุ ย

๒20๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๒2๑1 เบญจศลี และเบญจธรรมคุม รกั ษาใจอยูท ุกขณะตน่ื หรอื อยา ง การหามดม่ื สุรา นรกสวรรคของเคากับเราชาวพทุ ธตางหรือ มากตอ งปฏบิ ตั ธิ รรม จนสามารถปด อบายภมู ิ (โสดาบนั ) ไดแ ลว เหมอื นกนั อยา งไรครับ อาชพี ตุลาการทเ่ี สีย่ งตอการไปเกดิ อยูในอบายภมู ิยอมหมดไป คำตอบ เบญจศลี ไดแ ก เวน จากการทำลายชวี ติ เวน จากการถอื นรกหรอื สวรรคของฝรง่ั ของอสิ ลาม เปนอยา งไร ผู เอาของทเี่ ขามไิ ดใ ห เวน จากการประพฤตผิ ดิ ในกาม เวน จากการ พดู ไมตรงความจรงิ และเวนจากการเสพของมึนเมาอนั เปน เหตุ ตอบปญ หามทิ ราบ เพราะไมม ีประสบการณ แตมีประสบการณ ใหขาดสติ ตรงที่วา คนทนี่ บั ถือศาสนาอนื่ ท่มี ารบั โทษอยูในเรอื นจำของ ประเทศไทย มีจิตหมดอสิ รภาพเหมือนกัน ตอ งมารับสมมตุ ิ เบญจธรรม ไดแ ก เมตตากรณุ า สมั มาอาชวี ะ กามสงั วร แบบไทย คอื นกั โทษกนิ ขา ว และตอ งส่ือสารกันดว ยภาษาไทย สจั จะ และสตสิ มั ปชญั ญะ (คณุ ธรรมทง้ั หา นตี้ อ งประพฤตใิ หเ กดิ เมอ่ื ถกู ทำโทษถงึ ข้นั ประหารชวี ิต มสี ภาวะของจิตหลดุ ออกจาก มขี ้ึนกบั ตนเอง) รางกายเหมอื นกัน ฯลฯ อน่ึง คำบรรยายเรื่อง “ธรรมะกับการปฏิบัติงานของ ๗. ตน่ื ไมท ัน ผูพิพากษา” ท่ีแสดงใหผูพิพากษาศาลฎีกาฟง เม่ือวันท่ี ๑๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ นั้น ผูบรรยายขอสงวนสิทธม์ิ ใิ หนำออก คำถาม เผยแพร ณ เวลาน้ี กราบเรยี นอาจารยค ะ หนขู ออนญุ าตเรียนสอบถาม ผูท่ีจะปดอบายภูมิไดตองพัฒนาจิตใหเกิดปญญาเห็น ดังนค้ี ะ แจง แลวดบั อยา งนอ ยสงั โยชน ๓ ใหได ๑. จากการท่ีไดอ านหนังสือบางเลม ทว่ี า การท่ีเราทำ ๖. สมมตุ ิตาง-สภาวะเหมือน สังฆทานในทกุ วนั นี้ นี่ผดิ แบบจากในพระไตรปฎ ก ซง่ึ ไดเขียนถงึ การทำสังฆทานทีถ่ ูกตอ งไว การทำไมถูกตองน้ัน แมจ ะไดช ือ่ วา คำถาม ทำสังฆทานเหมือนกนั แตท ำใหไ ดบ ญุ ลดนอยลง หรือไดบญุ ไม กราบเรยี นทานอาจารยท เ่ี คารพ เทากบั การทำสังฆทานอยางถกู ตอ ง น้ันเปนจรงิ หรอื ไมค ะ รบกวน ขอถามวา นรกหรือสวรรคของฝร่งั , อสิ ลาม จะเปนอยา งไร ในเม่อื ฝรั่งหรอื ชาวครสิ ต เคาไมไ ดส อนเร่ือง

๒2๒2 : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๒23๓ ๒. หนเู คยไดซ อื้ ของเพอื่ เตรยี มใสบ าตรพระ ในวนั รงุ ขน้ึ ผถู วายไดบ ุญมาก ตรงกนั ขา ม ทานท่ีมผี ูศ รทั ธาถวายใหแ กส งฆ แตบางครัง้ ก็ต่ืนไมท นั กก็ ลัวของเสยี กท็ านเองบาง แบง คนอืน่ รูปใดรูปหนง่ึ เมอื่ สงฆร ับถวายแลว นำไปบริโภคใชส อยเปน การ ทานบา ง กค็ ิดวาไมเปนไร วันตอ ไปก็คอ ยซอื้ ใสบาตรใหม อยา ง สว นตน อยางนเ้ี รยี กวา ปุกคลิกทาน ผูถวายไดบญุ นอย นี้เปน บาปหรอื ไมคะ (๒) เจตนาซื้อของใสบาตรในวันรุงข้ึน แตตื่นไมทันจึง ๓. หนมู เี งนิ เกบ็ อยูสวนหน่ึง ซึง่ ขณะนตี้ อ งสำรองไวใน มไิ ดใ สบ าตร การประพฤตเิ ชน นมี้ บี าปเกดิ ขน้ึ ตรงทไี่ มร กั ษาสจั จะ การทำธุรกิจของครอบครัว (หนู และสามี) ซ่ึงตอนนี้หนูและ แลวนำของทเ่ี ตรียมไวใ สบาตรมากนิ โดยคิดวา วนั ถัดไปคอยซ้ือ สามีเริ่มทำธุรกิจใหมกัน และขณะน้ีไมมีรายไดเขาคะ หนูและ หามาใสบ าตรใหม หากทำแลว ไมส บายใจถอื วา เปน บาป และเชน ครอบครวั ตอ งใชเ งนิ เกา ทมี่ ี จนกวา จะทำสำเรจ็ และดูตอ ไปวา เดียวกนั ความสงสัยในการกระทำของตน แลวเขยี นมาถามผรู ู จะขายไดอ ยา งทค่ี ิดหรอื ไม (หนมู ีลกู สาวหนงึ่ คนทต่ี อ งดแู ลคะ ) ความสงสยั นั้นถอื วา เปน บาป และหนมู พี อ (ซงึ่ บวชเปน พระ) ทา นอยากไดก ฏุ ิ ในทบ่ี รเิ วณแหง หนึ่งในวัดนะคะ ทานไมไดพูดขอนะคะ เพียงแตทานเคยพูดวา (๓) ความคดิ ทัง้ สองรปู แบบ เปนความคดิ ทเี่ กดิ ขึน้ กบั อยากอยตู รงนนั้ เงนิ ทเ่ี กบ็ ไวก พ็ อทจ่ี ะสรา งกฎุ ใิ หท า นไดค ะ และ ผูร ไู มจริง ผรู จู ริงรวู า ความคดิ ที่ดงี ามท่ีเปนปจ จุบนั ขณะ ความ ก็อยากใหทานไดสมใจ แตในขณะนี้ หนมู อี ยู ๑ ความคดิ เหน็ คะ คดิ เชนนถ้ี ือวา เปนความคดิ ที่ถกู ตองตามธรรม คอื หนคู วรปลกู ใหท า นตอนท่ีธรุ กจิ หนไู ปไดแ ลว ครอบครวั จะได ปลอดภยั อกี ความคดิ ก็คือ ถา หนกู ลัวอนาคตความมัน่ คงของ ๘. เรอื่ งของขันธ ๕ ตัวเอง ของครอบครวั อยา งเดยี วและรอ หากเกดิ อะไรขึ้นกอน หนอู าจไมม โี อกาสไดท ำในสง่ิ ทีอ่ ยากทำใหพ อ เพื่อตอบแทนบุญ คำถาม คุณนะ คะ อยาก ใหท า นชว ยอธบิ ายเรอ่ื งของขนั ธ ๕ หนอ ยคะ อนั ความคิดแบบใดถึงจะถูกตอง ขอรบกวนอาจารยชวย ทจ่ี รงิ รวู า ประกอบดว ย เวทนา สญั ญา สงั ขาร วญิ ญาณ เวทนา ชี้แนะแนวทางหนดู วยนะคะ คือความรสู กึ ก็คือ สขุ หรอื ทกุ ข สัญญา คือความจำได สังขาร คอื การปรงุ แตง แตว ญิ ญาณ ยงั ไมค อ ยเขา ใจยงั เอาไปสบั สนกบั ขอกราบขอบพระคุณอาจารยม ากๆ นะคะ เวทนาอยคู ะ อยากใหท านชว ยอธบิ ายหนอยคะ คำตอบ สวนคำถามน้คี างคาใจมานานคะ วา ความคิดปรงุ แตง (๑) ทานทม่ี ผี ศู รทั ธาถวายไวแ กห มสู งฆ เรยี กวา สงั ฆทาน

2๒4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : 2๒5๕ คืออะไร ใชความคิดฟุงซานหรือปาวคะ แลวถาเราคิดในชีวิต ๙. สันดานทตี่ องดัด ประจำวันนใี้ ชความคดิ ปรงุ แตงหรอื เปลา คะ คำถาม ถาหากเราตองการที่จะหยุดความคิดปรุงแตงมีวิธีการ อาจารยสนองทีเ่ คารพ อยา งไรใหหลดุ พนจากความคิดปรุงแตง ขอบคุณคะ ดฉิ ัน มหี ลาน ๑ คน เดิมอยูดวยกนั กับดิฉันและคุณแม คำตอบ (ยา ของเด็ก) ที่ชลบุรี เกเร นักเลง ดา คณุ ยา ไมเ รยี นหนงั สอื ขันธ ๕ ประกอบดวยรูปขนั ธ สวนท่เี หลอื เปนนามขันธ โรงเรยี นเชญิ ออก ดฉิ นั สง ไปอยกู บั แมเ ขาทก่ี รงุ เทพฯ(พระโขนง) ใหโอกาสทุกเร่ืองจนถึงโอกาสสุดทายท้ังหมด เรื่องเรียนก็เสีย เรียกวา เวทนาขันธ สัญญาขันธ สังขารขันธ และวิญญาณ เงินใหเขาเรียนโรงเรียนใหมครั้งแลวครั้งเลา ในท่ีสุดโรงเรียน ขนั ธ ก็เชิญออก และตัวเขาก็หนีแมไปอยูบานที่พอเขา (บางกะป) และอยูคนเดียว ขอเงินจากเพ่ือนบานใชวันละรอย บอกใหเขา เวทนา หมายถึง ความสุข ความทุกข ความไมสุขไม น่ังคิดนอนคิดไประหวางท่ีไมมีอะไรทำและไมไดเรียน ดิฉันรูวา ทุกข ที่ปรากฏเปนอารมณขึ้นกับจิต เวทนาลวนดำเนินตามกฎ เขาพยายามทำทกุ อยา งเพ่อื กลบั มาอยูกบั ยาทช่ี ลบุรี แตด ฉิ ันไม ไตรลักษณ เมื่อใดเวทนาเขาสูความเปนอนัตตา ผูเขาถึงสัจจ อนญุ าต บอกตองเรยี น จบ ม.๓ กอนแลวจะใหก ลบั มา เพราะ ธรรมนแี้ ลว ยอ มเหน็ วา เวทนาไมม ตี วั ตนแทจ รงิ จติ จะปลอ ยวาง กลัวจะกลับมาประพฤติแบบเดิม และยามีแตเสียใจเสียน้ำตา เวทนา แลว อารมณสุข อารมณทุกข ไมสุข ไมทกุ ข จะไมเกิดข้ึน และเสยี เงนิ ความดนั กข็ น้ึ ทกุ ขท รมาน กับดวงจิต ในวนั น้ี แมเ ขาโทรมาบอกวา เขาตอ งการบวชเพอื่ ทดแทน สว น วญิ ญาณขนั ธ หมายถงึ ความรทู เ่ี กดิ ขน้ึ กบั ใจ ผเู ขา บุญคุณยาและแม ๑ เดือน ใหบอกดิฉันหนอย(ดิฉันเคยพาไป ถงึ สจั จธรรมนไี้ ดแ ลว ยอ มเหน็ วา ความรใู นเรอื่ งอารมณท เี่ กดิ กบั โครงการคุณแมส ริ ิท่นี ครนายก ไปอยู ๑ คนื หนีกลับ) เขาเลย ใจเปน สง่ิ ไมม ตี วั ตนแทจ รงิ จติ จะปลอ ยวางความรทู เี่ กดิ ขนึ้ กบั ใจ ไมก ลา บอกเอง เพราะไมเ คยทำอะไรสำเรจ็ ตามทพ่ี ดู สกั ครง้ั หนงึ่ แลว ทำใหจ ิตวางเปนอิสระจากความรูทีเ่ กดิ ขึ้นกับใจนั้น ดิฉันคิดจะบวชใหเขาแตตองการจะใหเขาไดการเจริญภาวนา ปฏิบัติธรรมบาง เพราะเขาเคยบวชใหคุณพอตอนคุณพอตาย อน่ึง การอานคำตอบเปนเพียงสุตมยปญญา ผูอาน อยูวัดในกรงุ เทพฯเลนเกมส ไดอกี ดว ย ยอมจำสิ่งที่ตอบได แตหากผูใดปฏิบัติวิปสสนาภาวนา จนเขา ถงึ ปญญาเหน็ แจง ในวญิ ญาณขันธไดแลว ความถองแทในการรู เหน็ เขา ใจในวิญญาณขันธย อมเกิดข้ึน

๒26๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๒27๗ จะขอเรยี นถามอาจารยวา ดวยขอเทจ็ จริงของหลาน ๑๐. เทวดาเขานิพพาน คนนี้ ดฉิ นั ควรจะพาเขาไปบวชทีว่ ัดไหน จะเปนวัดปา หรือวดั ใด ที่ตางจังหวดั หางไกลจากความเจรญิ ดฉิ นั กจ็ ะพาไป อาจารย คำถาม กรณุ าเมตตาดว ย รบกวนถาม ทานอาจารย ดร. สนอง วรอุไร กรณีท่ีเทวดาต้งั แตชน้ั ที่ ๑ ถึง ๖ นั้น ทานสามารถจะ ดวยความเคารพอยางสงู บรรลุถีงขัน้ อรหันตเเละนิพานไดไ หมครบั โปรดชวยตอบดว ย คำตอบ ครับอาจารย ผมู คี วามรนู อ ย ไมม ใี ครแกป ญหาใครไดอยา งแทจริง ดงั นั้นผมู ีปญ หา คำตอบ ตองแกไขดว ยตนเอง สิ่งทผี่ ตู อบปญ หาชีแ้ นะใหไ ดคือ นำเขาไป เทวดาหมายถงึ ชาวสวรรค ทงั้ เพศชายและเพศหญงิ บวชเณรและปฏิบัตธิ รรมอยูกบั หลวงปูพุทธะอิสระ วดั ออ นอ ย อำเภอกำแพงแสน จงั หวัดนครปฐม ซ่งึ ตอไปในวันขา งหนา เขา เทวดาในทกุ ชัน้ ของสวรรค มศี กั ยภาพทีจ่ ะพัฒนาจิตตนเองให จะเปน อยา งไรตอ งปลอ ยวาง คือชวยเทา ทีท่ ำไดเทา นั้น แลว จะ บรรลุอรหัตตผลได ไมทุกขใ จ ๑๑. มิไดอ ธษิ ฐาน บญุ กิริยาวัตถุ ๑๐ (จากมหามกุฏฯ ชดุ ๙๑ เลม เลมที่ ๗๕ หนา ๔๒๗) ๑.ทานมัย บุญสำเร็จจากการใหทาน, ๒.ศีลมัย บุญสำเร็จจากการ คำถาม รักษาศีล, ๓.ภาวนามัย บุญสำเร็จจากการภาวนา, ๔.อปจายนมัย เรยี นทานอาจารยทีน่ บั ถอื บุญสำเร็จดวยการประพฤติออนนอม, ๕.เวยยาวัจจมัย บุญสำเร็จ รบกวนเรยี นถามอาจารยดังนีค้ ะ ดวยการชวยขวนขวายรับใช, ๖.ปตติทานมัย บุญสำเร็จดวยการให ๑. หากหญิงสาวตดิ ตอกับพระสงฆผา นทาง website สวนบุญ, ๗.ปตตานุโมทนามัย บุญสำเร็จดวยการยินดีบุญของผู อน่ื , ๘.ธมั มัสสวนมยั บุญสำเรจ็ ดว ยการฟง ธรรม, ๙.ธัมมเทสนามยั ธรรมะ หรอื ทาง E-mail สวนตวั แตเ ปน ไปในเรื่องอรรถเร่ือง บุญสำเร็จดวยการแสดงธรรม, ๑๐.ทิฏุชุกัมม บุญสำเร็จดวยการ ธรรม จะผดิ หรือบาปมยั้ คะ ชวยอธิบายดว ยนะคะ ทำความเห็นใหตรง

2๒8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๒29๙ ๒. ดิฉันกับเพื่อนมีขอสงสัยคะ มีความเห็นไมตรงกัน และปญญาเห็นผิดไปจากธรรม ดังน้ันประโยคที่วา “ส่ิงท่ีเกิด ในทสี่ ดุ จงึ ตอ งมารบกวนถามอาจารยค ะ เพอ่ื นวา พระพทุ ธองค ลว นมาจากเหตทุ งั้ สิน้ ” จึงเปน คำกลาวของคนที่มปี ญญาเห็นถูก สอนวาทุกอยางไมมีเรื่องบังเอิญ ส่ิงที่เกิดลวนมาจากเหตุและ ตามธรรม เมอ่ื ใดกรรมทที่ ำไวใ หผ ล ผทู ำเหตรุ วมถงึ ผรู ว มกระทำ ปจจัยทั้งส้ิน เพื่อนบอกวา การสรางกรรมใหมจึงไมนาจะมีได เหตุ ตองเปนผรู ับผลของกรรมนน้ั ดงั น้ันการกระทำมไิ ดข ้นึ อยู เพราะทกุ การกระทำทท่ี ำไปนน้ั ลว นตอ งมาจากเหตปุ จ จยั บนั ดาล กบั ทเ่ี หตเุ ปน ตวั บนั ดาลใหเ กดิ แตข นึ้ อยกู บั ปญ ญาในดวงจติ เปน ใหต ดั สนิ ใจทำลงไปทง้ั สน้ิ อาจารยชว ยชี้แนะดว ยนะคะ ตัวสัง่ ใหส ัตวบคุ คลกระทำกรรม ๓. การทเ่ี ราทำบญุ ทำทาน จำเปน ตอ งอธษิ ฐานจติ หรอื ไม (๓). การประพฤติเหตุตามบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ (ดูหนา คะ เชน ปรารถนาวาจะมี หรอื จะเปน อะไร (เทวดา พรหม หรอื ๒๖) ผลของการประพฤติยอมแสดงออกเปนบุญ สวนคำวา แมแตพระอริยบุคคล) ปกติเวลาทำบุญดิฉันไมคอยไดอธิษฐาน “อธษิ ฐาน” หมายถึง การต้ังจิตปรารถนา ดว ยเหตนุ ้ี นานๆครั้งจึงต้งั จติ วา ขอใหเกดิ เปนผมู ีสัมมาทิฏฐิทุกชาติ ตราบ หลังจากทำบญุ แลว เจาชายสุมนะ (อดีตของพระ ที่ยังตองเดนิ ทางตอไป และมโี ลกตุ ตรปญญา พนจากกองทุกข อานนท) ไดอ ธษิ ฐานตอ พระปทมุ ตุ ตรพทุ ธเจา ขอ ไดโ ดยเร็ว เปน พทุ ธอปุ ฏ ฐากในพระพทุ ธเจา องคใ ดองคห นงึ่ ที่ จะมีมาในกาลขา งหนา ผลปรากฏวา ในสมัยท่พี ระ ขอบพระคณุ คะ สมณโคดมมาตรัสรูเปนพระพุทธเจา พระอานนท จงึ ไดรบั การแตงต้ังใหเ ปน พุทธอปุ ฏ ฐากประจำ ทง้ั ๆ คำตอบ ที่พระนาคิตะ พระมหาจุนทะ พระเมฆิยะ พระสาคตะ พระ (๑). ปฏสิ มั พันธร ะหวางหญงิ สาวกับพระสงฆ ผา นทาง อุปวาณะ ฯลฯ ซ่ึงเคยรับใชพระพุทธโคดมมากอน แตมิไดรับ การแตงตั้ง ทั้งน้ีเพราะอดีตชาติ บุคคลเหลานั้นมิไดอธิษฐาน website หรอื E-mail หากเปน ไปเพอื่ ธรรมะโดยไมเ กดิ ความเศรา เปน พทุ ธอุปฏ ฐากมากอนนน่ั เอง หมองขึ้นกบั จติ ไมถ ือวา เปน บาป ฉะนนั้ ทผี่ ถู ามปญ หาอธิษฐานเอาไววา เกิดมาใหเปน ผู (๒). คำวา “เหต”ุ และ “ปจ จยั ” มคี วามหมายเปนส่ิง มสี มั มาทฏิ ฐทิ กุ ชาติ มโี ลกตุ ตรปญ ญา พน ไปจากทกุ ขโ ดยเรว็ จงึ เดียวกัน หมายถึงส่ิงท่ีทำใหเกิด เหตุจะเกิดข้ึนไดตองมีสัตว เปน สิง่ ทค่ี วรกระทำอยางย่งิ บุคคลเปนผูกระทำ การตัดสินใจทำเหตุอยางใดอยางหนึ่งให เกิดข้ึน เปนเรื่องของปญญา ซึ่งมีทั้งปญญาเห็นถูกตามธรรม

3๓0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๓3๑1 ๑๒. อยากบวชเปนชี ขอความกรุณาอาจารยสนอง ชวยแนะแนวทางที่ถูก ตองตามธรรมใหดิฉันดวยวา คำถาม กราบ นมสั การทานอาจารยสนองที่เคารพ ๑) ควรออกบวชเม่ือไรและควรทำอยางไรใหสามี ดิฉัน ขอขอบพระคณุ อาจารยเปนอยางสงู สำหรับคำ เขา ใจ สอน และการทำงานอยางหนักของทานอาจารยเพ่ือชวยเพ่ือน ๒) ยังควรทำงานวจิ ัยตาง ๆ ตอไปหรือไม เน่อื งจาก มนษุ ยใ หพน อบายภูมิ ดิฉันเปนบุคคลหน่งึ ทเี่ คารพ และศรัทธา วาการทำวิจัยแตละงาน ตองทุมเทท้ังกำลังกายและกำลังใจ ตอคำสอนของอาจารยเ ปน อยา งย่งิ อยางหนกั จึงกลัววาจะไมม เี วลาใหกบั การปฏิบัติธรรม จากการที่ไดเขาฝกและเรียนกรรมฐาน รวมถึงการฟง ๓) มีแนวทางภาวนาอยางไร ในขณะท่ีทำงานและทำ ธรรมจากอาจารยส นอง ทำใหด ฉิ นั มคี วามตงั้ ใจอยากทจ่ี ะบวชชี วิจยั คะ กราบขอบพระคุณทานอาจารยสนองอยา งสงู คะ ตลอดชวี ติ เพอื่ ปฏบิ ตั ธิ รรม เนอื่ งจากมคี วามรสู กึ วา ชวี ติ ตนเอง อาจอยไู ดไ มน าน แตท วา ตวั เองเปน คนทตี่ อ งเลยี้ งดสู ามชี าวตา ง คำตอบ ชาติ เคยบอกกับสามีเก่ียวกับเรื่องท่ีตองการบวชแลว สามีมี (๑). ผูถามปญหาประสงคบวชเปนชี ตองพัฒนาตัว ความเสยี ใจอยา งยง่ิ เนอ่ื งจากเขาตอ งการทจ่ี ะอยดู ว ยกนั ตลอด ชีวิต เองใหดีจนสามีศรัทธา แลวอนุญาตใหบวชได จึงควรบวชตาม ปรารถนา นอกจากนดี้ ฉิ นั จบการศกึ ษาสงู สดุ ทางดา นวทิ ยาศาสตร ปจจบุ นั มอี าชพี เปนอาจารย โดยทางองคกรตอ งการใหผลติ ผล (๒). ตราบใดภาระของสงั คมยงั มอี ยู ควร งานตีพมิ พในวารสาร แตในใจดิฉนั เหน็ ตรงตามทีอ่ าจารยส นอง ทำงานวิจัยตอไป เมอื่ เสร็จจากงานสังคมแลว จงึ กลา ววา งานวิจัยเหลานี้เปนเพยี งจรงิ สภาวะ ไมย ั่งยืน ดฉิ นั จึง จะเอาเวลาทเ่ี หลอื มาทำงาน (ปฏบิ ตั ธิ รรม) ใหก บั หันมาใหเวลาศึกษาธรรมะของพระพุทธองคมากกวา แตทวา ตนเอง งานในองคก รก็ตอ งใหส ำเร็จตามทไี่ ดร ะบุไว ทำใหเ กดิ ความขดั แยงในความรสู ึกของตนเองอยางยิง่ (๓). ขณะยงั ทำงานวจิ ัย ตอ งทำงานดว ยใจรกั (ฉนั ทะ) ทำงานดวยความพากเพียร (วริ ยิ ะ) เอาใจจดจอ อยูกบั งานที่ทำ (จติ ตะ) และใชปญ ญาไตสวนผลงาน (วมิ ังสา)

3๓2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๓3๓3 ๑๓. เครื่องหมายท่ีเกิดกับจติ ขอกราบขอบพระคุณ อาจารย ดร.สนอง วรอุไร และ ทีมงานมากครับ ท่ีสละเวลาตอบปญ หา และก็ขอโทษทีต่ อ งมา คำถาม ถามเรื่องแบบน้ีซึ่งก็เขา ใจวา มนั ไมใชทางแหงปญญา แตมนั กราบเรียนทานอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ทเ่ี คารพ เปนสิ่งทผ่ี มยงั คา งคาใจครบั ขอบคณุ มากๆครบั . ผมขอถามปญหาดงั น้คี รบั ขอความกรุณาดว ย ๑. ผมมนี มิ ติ กสณิ ครบั แตว า เวลาหลบั ตาสกั พกั กจ็ ะเหน็ คำตอบ (๑) เมื่อนมิ ติ กสิณหายไป ผรู จู ะรูว า นมิ ิตกสณิ ดำเนิน จะวาเขา สมาธไิ ดเรว็ กใ็ ช แตส ักพักนิมติ กสิณ ก็จะหายไป แลว ตอ งเรยี กกลับมาใหม คอื ผมไมร ูวาถา จะเขาอปุ ปจารสมาธดิ ว ย ไปตามกฎไตรลกั ษณ แลวปญ ญาเหน็ แจงในนมิ ติ นั้นจะเกดิ ขึ้น นมิ ติ กสณิ จะดมี ย้ั ครบั หรอื จะใชพ องหนอ-ยบุ หนอตามปกติ จะ สว นผไู มรู เรยี กกสณิ นั้นใหกลับมาปรากฏข้ึนอีก อยา งนเี้ รยี ก ไดผลดีกวา ผมยังงงๆ ครับ แตปจจุบันก็ใชยุบหนอ-พองหนอ วา หลง จะใชอ งคบ รกิ รรมเชนใด ยอ มเลือกไดตามทถี่ กู กับ ตามปกตคิ รบั พยายามเห็นสกั แตวาเหน็ ไมสนในในนมิ ิต แบบ จริต แตผ ลสดุ ทา ยของการบรกิ รรม จติ ตองตงั้ ม่นั เปนสมาธิ น้ดี แี ลว ใชม ยั้ ครับ เพราะ...บางทีถาผมมองนมิ ิตไปนานๆ เลนไป ฉะนั้นเลือกปฏบิ ัตติ ามท่ีชอบ ทางน้ันหลายๆ วัน บางทีเวลานอนตอนบา ย มนั จะเคลมิ้ ๆ แลว หลบั แลว บางทไี ปเหน็ นนู เห็นนี่ เหมอื นจิตไปเห็นภาพ ไมร ูม าได เมื่อใดมีอาการพองยบุ เกดิ ข้ึนทผ่ี นังหนาทอ ง แลวทำ ไง เหมือนกัน แตรูอยูวาตัวเองไมไดหลับ แตจะปลุกตัวเองให เปน ไมส นใจ ทานเจา คุณโชดกเรียกวา มีจติ เปนโมหะ ต่ืนกไ็ มง า ย เลยบางครง้ั เหมอื นมอี ะไรมาแทรก เลยคดิ วา มันไม นา จะใช เลยไปทาง ยุบหนอ-พองหนอตามปกติท่ีครบู าอาจารย สวน คำวา “เห็นสักแตวาเห็น” นน้ั หมายความวา เอา สอนดกี วา ไมมีพษิ ไมมีภัย จิตท่ตี ้ังม่นั จวนแนว แน ตามดูสิง่ ท่ถี ูกเห็น วาดำเนินไปตามกฎ ไตรลกั ษณ เมอ่ื ส่งิ ท่ีถูกเหน็ เขาสคู วามเปน อนตั ตา คือไมใชต วั ๒. การเกดิ นมิ ติ ในดวงจติ นมี่ นั มาไดอ ยา งไรครบั อาจารย ไมใ ชตน แลว มีจิตปลอยวางส่ิงทไ่ี มมตี ัวตนแทจรงิ อยา งนจ้ี ึง ดร.สนอง เพราะผมไมเคยไปน่ังเพงอะไรที่ไหน ท่ีมันเกิดไดก็ จะเรียกวา เห็นสกั แตว า เห็น เพราะเม่ือกอนน่ังสมาธิไปนานๆ โดยยังไมรูจักวิปสสนา นั่งไป สักพัก มันเกิดดวงนิมิตมาเองครับ จึงอยากทราบวา อันนี้มัน การมจี ติ สา ยไปรบั เอา สงิ่ กระทบมาปรงุ อารมณ เชน ไป เปนของเกา ของผมรึเปลาครับ เหน็ นูนเหน็ น่ี เปน อาการทเี่ กดิ ข้ึนกับคนทม่ี จี ิตขาดสติ คนทีม่ ีสติ ม่ันคงจะไมเห็นอะไร แตจิตจดจออยูกับอิริยาบถท่ีเปนปจจุบัน ขณะเทา น้นั

๓34๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๓3๕5 (๒) นิมิตท่ีเกิดข้ึนกับจิต มีสาเหตุมาจากจิตตั้งมั่นเปน อานิสงสข องบุญใหญมาก แลวซ้ำวตั ถุประสงคคือการสรา งกฏุ ิ สมาธิ แลวทำใหความถ่ีคล่ืนจิตมีความเปนระเบียบ มิติใดท่ีมี ถวายวัดทำใหผมไมส บายใจ... ผมควรทำอยา งไร กับซองกฐนิ ที่ ความถี่คล่นื ตรงกนั ปฏิสมั พันธยอ มทำใหเกดิ ผลเปนนมิ ิตขึ้นได มีคนทำบญุ มาแลวจำนวน ๑ ซองนี้ ๑๔. ซองกฐินตกคา ง ๒. ผมเคยคิดวาจะนำไปถวายพระ เปนปจจัยแตกลัว วาไมตรงตามวัตถุประสงค เพราะคนที่เขาทำบุญเขาคงจะอธิ คำถาม ฐานจิตทำบุญกฐิน.. ผมจึงใครเรียนถามอาจารยชวยชี้ทางแก กราบเรียนทานอาจารย สนอง วรอไุ ร ผมดวยครับ... สุดทายผมขอกราบขอบพระคุณในความเมตตา ผม ติดตามฟงการบรรยายธรรมะ ของทานอาจารย ขออนุโมทนาในบุญกศุ ลท่ีอาจารยเ พียรใหความรเู ปนวิทยาทาน. .สาธุ มาอยา งสมำ่ เสมอ แลว นำมาผนวกกบั คำสอนของทา นหลวงพอ จรัญ แลวนำปฏิบัติปรับใชกับชีวิตประจำวันของตัวเองปรากฏ ดว ยความเคารพอยา งสงู วา ชวี ติ ดขี นึ้ โดย ลำดบั .. ผมจงึ ขอปวารณาตวั เองขอเปน ลกู ศษิ ย ของทาน ขอนอมนำพระธรรมคำส่ังสอนขององคสมเด็จพระ คำตอบ สัมมาสมั พุทธเจา ตามที่ทานอาจายทีเ่ ปนผรู ไู ดบอกกลา ว... ผม (๑) การทำบุญทอดกฐิน ไดอานิสงสสูงสุดไมเกิน มีเรอ่ื งขอเรยี นถามทานอยู ๑ เรอ่ื ง สวรรคสมบัติ ผูเห็นถูกแกปญหาความทุกขใจ ดวยการนำซอง ๑. เพื่อนของผมไดจัดทำบุญกฐิน กฐนิ ตกคาง ไปถวายวัดตามท่ีถูกระบบุ นซองกฐิน ยอ มทำได วตั ถปุ ระสงคเ พอ่ื จดั สรา งกฏุ ถิ วายวดั และนำ (๒) นำซองกฐินตกคาง ไปถวายวัดใหถูกตรงกับ ซองมาใหผ มจำนวนหนงึ่ ผมไดแ จกจา ยบญุ ดงั เจตนารมณของผูทำบญุ แลว โทษยอ มไมม ีกับผูถามปญหา กลาวแกผูมีจิตศรัทธาและจัดเก็บคืนเรียบรอย แตพ อเสรจ็ จากงานปรากฏวา มซี อง ๑ ซองหลง พงึ ชนะคนตระหนี่ ดว ยการให อยู ไมไ ดน ำถวายผมเคยรมู าวา การทำบญุ กฐนิ นนั้

3๓6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๓3๗7 ๑๕. ไดยนิ เสยี งสวดมนต สว นปฏิภาคนมิ ิต เปนการเอาภาพเหมือนของอุคคห นิมติ มานึกขยายใหมีขนาดใหญขึน้ หรอื นึกหดภาพใหเลก็ ลง คำถาม กราบเรียนถามอาจารย ผลที่เหมอื นกนั ของนมิ ติ ท้ังสองแบบ คอื เปนสญั ญา ๑. มกั จะไดย นิ เสยี งพระสวดมนตในโบสถหลงั ออก ท่เี กิดขึ้นกบั จิต หากไมนำนมิ ติ มาพจิ ารณาตามกฎไตรลกั ษณ ยอมทำใหจ ิตเกิดเปนความหลง เพราะจิตมีอวชิ ชาครอบงำ จากสมาธิ จะเกิดจากจติ ใตสำนึกหรือไม ทำไมถึงไดย ินเมือ่ เขา อบรมในวนั ทสี่ องและสาม ดีหรอื ไมดี ๑๖. คุณแมไมชอบ ๒. อคุ คหนมิ ิตและปฏภิ าคนมิ ติ เกิดไดอยางไร ทำไม คำถาม ถึงเกดิ และถา เกดิ แลว จะตองทำอยางไรตอ ไป และทงั้ สอง เรียนอาจารยส นองทเี่ คารพอยา งสูง อยางนมื้ี ผี ลแตกตา งกันอยา งไร ขอกราบอนุโมทนา ดิฉันมีขอคำถามจะเรียนถามอาจารยเพื่อนำไปแกไข คำตอบ ปญ หาทางโลกดงั นค้ี ะ (๑) การไดยินเสียงสวดมนตดังกลาว เกิดจาก ดิฉันอายุ ๓๖ ปแลว มีหนาที่การงานดี ไดคบหารูจัก จติ ใตส ำนกึ เปน เหตุ การไดยนิ เชน น้ดี ีตรงที่วา เปน ตัวช้วี ัดความ แฟนมาปกวา ซึ่งแฟนก็มีงานการทำดี จบวิศวะ แตเตี้ยกวา ตง้ั มน่ั เปนสมาธิของจติ ไมดีตรงท่วี า หากเอาจิตไปจดจออยกู บั ดฉิ นั ทสี่ ำคญั คอื คณุ แมไ มช อบและไมย อมใหแ ตง งานดว ย หาก เสียงสวดมนตท่ไี ดย นิ จะทำใหจ ติ เขา ไมถงึ ปญ ญาเห็นแจง ผูชายจะสงพอแมมาสูขอก็จะไมตอนรับ บอกวาคนไมแตงงาน อยูกับพอแมตลอดก็มีถมไป และไมจำเปนตองแตงงาน คน (๒) อุคคหนิมติ หมายถงึ นมิ ิตทเ่ี กดิ จากการฝก กำหนด แตงงานเลกิ รากนั ก็มเี ยอะแยะไป ดฉิ นั ตองการแยกครอบครวั หรอื เอาจิตเพง ดจู นติดตาติดใจ แมห ลบั ตาก็ยงั เห็นสง่ิ ทถ่ี กู เพง โดยไมทำใหทานโกรธ ดิฉันจะทำอยางไร หากคุณแมไมยอมให ดนู ้นั เหตุท่ีทำใหเกิดอุคคหนมิ ิต เพราะใชจ ติ เพง ดูสิ่งสมมตุ ทิ ่ีนำ แตง แตด ฉิ นั เลอื กทจี่ ะแตง และขอมชี วี ติ เปน ของตนเอง ดฉิ นั จะ เอามากำหนดเปน อารมณกรรมฐาน จนเกดิ เปน ความชำนาญ ผูใ ดประสงคพ ัฒนาจิตใหเ ขาถึงปญ ญาเห็นแจง ตองใชจติ ตาม ดูนิมิตนนั้ วา ดำเนนิ ไปตามกฎไตรลักษณ เม่ือใดนิมติ เขาสูความ เปน อนัตตา ปญญาเห็นแจง ในนิมติ จะเกดิ ข้นึ

3๓8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๓3๙9 บาปหรอื ไมอ ยา งไร และดฉิ นั จะแกป ญ หาทท่ี า นไมย อมใหแ ตง กบั อนึง่ ผูรกู ลาววา มนุษยม ที รัพยส มบัติเปน หว งผกู ขา มี คนน้ี และจะตัดขาดแมล ูกหากเลอื กคนน้ไี ดอยางไร สาม/ี ภรรยาเปน หวงผกู มือ มบี ตุ ร/ธิดาเปน หวงผกู คอ ผใู ดใคร ผกู มดั ชวี ติ ของตวั เอง หรอื มชี วี ติ เปน อสิ ระ มสี ทิ ธเ์ิ ลอื กไดต ามใจ กราบขอบพระคุณในความเมตตา ขออนุโมทนาในบุญ ปรารถนา กศุ ลทอ่ี าจารยเ พยี รใหค วามรเู ปน วทิ ยาทาน สาธุ สาธุ สาธุ ดว ย ความเคารพอยา งสงู ๑๗. เปน ไปตามกรรม คำตอบ คำถาม สงิ่ ขดั ใจเปน ตน เหตทุ ที่ ำใหเ กดิ เปน ความโกรธกบั ผทู ม่ี สี ติ กราบเรียนอาจารยสนองฯ ขอรบกวนอาจารยฯ ชวย รบั ไมท นั ฉะนนั้ ผใู ดโกรธกเ็ ปน เรอื่ งของผนู นั้ ผรู ไู มส ามารถเขา ไป ตอบคำถามเปนแนวทางดว ยนะคะ แกป ญ หาใหค นอนื่ ได ผใู ดใหอ ภยั เปน ทานอยเู สมอ หากประพฤติ ดฉิ นั มอี ายุ ๔๐ ป มพี ่ีนอ ง ๓ คน คณุ พอคณุ แมเลิก ไดผลแลวผนู น้ั มเี มตตา แลวความโกรธจะไมเ กดิ ขนึ้ ไดอ ีก กนั ตงั้ แตมีดิฉนั คณุ พอมีอาชพี เลน การพนนั และเสยี ชวี ิตตอน อนงึ่ เรอ่ื งที่แมไมย อมใหลกู สาวแตงงาน เปนความเห็น ดฉิ นั อายุ ๗ ขวบ ดฉิ นั สามคนพน่ี อ งจงึ มาอยกู บั คณุ อา เมอ่ื อายุ ผิดของผูเปนแม ท่ีเอาความสมมุติวาเปนแม เขาไปกาวลวงใน ได ๙-๑๒ ป ดิฉันมีโอกาสกลบั ไปอยูกับคณุ แม ทานขายเครื่อง ชวี ิตของลกู สาว สำอาง ชอบทานเหลา และชอบทานยานอนหลับ ความสมั พันธ กบั ญาตพิ นี่ อ งไมส ดู ี เพราะทา นชอบพดู จากลบั ไปกลบั มา ทา นมี ผูเปนลูกประสงคมีชีวิตเปนของตัวเอง ถือวาเปน ลกู ใหมก บั สามีใหม พอดิฉนั อายุได ๑๒ ป คณุ แมท้งิ ดิฉันและพี่ ความเห็นถูกตามธรรม หากประสงคบริหารจัดการชีวิตดวย สาวไป อยา งไมร ตู น สายปลายเหตุ ไมม เี ยอ่ื ใย สว นดฉิ นั กบั พสี่ าว ตวั เองยอมทำได และไมถ อื วาเปน บาป แตท ้งั นต้ี อ งไมท ิง้ ความ ดว ยความท่เี ปนเดก็ กไ็ มไ ดเ สยี ใจหรอื รอ งไหเลย ทา นใหเพอ่ื นผู กตญั ูกตเวทีทมี่ ตี อ แม ดว ยการประพฤติจรยิ ธรรมของลูกทด่ี ี หญิงคนหน่ึงมารับไปอยูดวย จากนั้นเราสองคนจึงหาทางกลับ ท่ีสามารถทำได และเชนเดียวกันหากแมประสงคจะตัดลูกสาว ออกจากความเปนลูกก็เปนเร่ืองของทาน ผูมีความเห็นถูกคือ ลูกสาว ตองไมตัดทานอออกจากความเปนแม และยังตอง ประพฤติจรยิ ธรรมของลกู ทด่ี ีอยูเ สมออีกดวย

๔40๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๔4๑1 ไปอยกู บั คณุ อา และไมไ ดต ดิ ตอ กบั คณุ แมเ ลย จะทราบขา วทา น รูส ึกบอกไมถ กู จรงิ ๆ ทานก็ไม Sense วาดิฉันเปน ลูก เยอ่ื ใยหรือ กส็ อบถามจากญาตเิ ทานั้น เม่อื เรยี นจบมีรายไดจ ึงฝากเงนิ ผาน สายสัมพันธมันหายไปไหนไมท ราบ ญาติใหแมไดใชจนกระทั่งเปล่ียนเปนการโอนเขาบัญชีโดยตรง ดิฉนั สงเสียทา นตามอตั ภาพมาโดยตลอด ไมเ คยนึกโกรธ หรือ ดิฉนั มีครอบครัว มกี ารงานดมี นั่ คงไดพ บเจอแตคนดๆี เคียดแคนเลย จนกระท่ังเม่ือปที่แลว ทานติดตอผานมาทางพี่ ดิฉนั ไมไดรงั เกยี จทา นแตมีเหตุหลายประการ ทีไ่ มสามารถนำ ชาย (เราไมไดเ จอกนั เกอื บ ๓๐ ป ได) ดิฉันไปเยยี่ มทานแตไ มได ทานมาเล้ียงดไู ด เพราะรวู า ปญ หาตองตามมาอยา งรบั ไมไ หว แสดงตน เพราะยงั กลวั อะไรบางอยา ง จงึ ใหน อ งชายตา งมารดา จะเปน บุญหรอื เปลา คะ และควรจัดวางชีวติ อยางไร เขาเปน ตวั กลางแทน เมอ่ื ทา นออกจากโรงพยาบาลดิฉันแอบไป หา เห็นสภาพสังขารแลวตกใจ ขาทานเดินไมไดลีบเล็ก สาวๆ อาจารยคะ ดิฉันคิดเองอยตู ลอดเวลาตัง้ แตเปนเด็ก ทานสวยมาก และรับทราบจากโรงพยาบาลคือ ทานมีอาการ วา ดฉิ ันคงทำกรรมไว เม่อื เหตุการณท ่ีเลวรา ยผา นพน ไป ดิฉัน เบลอ สมองฝอ คงเปนเพราะยานอนหลับและเหลา แตป จ จุบัน มักมาสรปุ บทเรียนใหตัวเองเสมอ ส่งิ เหลา นีเ้ ปนบาทฐานใหกับ ทราบวาเลกิ ทานเหลา แลว สวนสภาพความเปน อยูแยมาก ดิฉนั ชีวิตตัวเองมาตลอด ชวี ิตปจ จบุ นั มคี วามสุขดี แตเมอ่ื คิดเร่อื ง กับพี่สาวเห็นสภาพแลวรองไหโฮ ทุรนทุรายในความรูสึกอยาง แมข ้ึนมาก็อดึ อัดใจอยางบอกไมถูก พดู กับตัวเองวา เราควรจะ บอกไมถูก อนาถใจจริงๆ เมื่อตั้งสติไดจึงติดตอหาบานใหอยู ทำอะไรทีด่ ีกวานไี้ ดไหม แตก็ตอบตวั เองไมไ ดท กุ ครงั้ จดั หาขา วของทจ่ี ำเปน และโอนเงนิ ใหใ ชใ นแตล ะเดอื น โดยนำคา ใชจ ายมาหาร ๓ คน พชี่ ายดฉิ ันไมเ คยมาดูหรืออะไรกบั แมเ ลย สว นคุณอาท่ีเล้ยี งมา ตลอดเวลาท่อี ยดู ิฉนั สรปุ เองวา แตก็ยังโชคดีท่ียอมโอนเงินใหใชในแตละเดือน สวนญาติพี่นอง ดฉิ ันทำหนาทตี่ วั เองดีทสี่ ุดแลว ดูแลทา นทกุ อยา ง ทางแมไมมีใครมาดูกลับสาปสงเสียดวยซ้ำ ลูกและสามีก็หนีไป หมด ทราบความวา แมชอบดา วา ใชค ำพดู หยาบคาย และพดู ทุกวันน้ี ดิฉนั สวดมนตไ หวพระ ขออุทศิ สวนบุญและ เท็จจนไมมใี ครเชือ่ นึกรคู ุณกตญั ตู ลอดแตอยากขออยูห า งๆ คิดอยา งนผ้ี ิดไหม คะ ทุกวนั นด้ี ิฉนั ทำไดเพยี งสง เงนิ ใหใ ชใ นแตละเดอื น เมอื่ นึกถึงจะขบั รถไปวนดู เคยเขา ไปดแู ลแตไ มบ อกวา เปนลูก ความ ดฉิ นั รูวาคงตอ งเวียนวา ยตายเกดิ แตหากเลือกเกดิ ได อยากไดครอบครวั ดี มพี อแมด จี ะทำอยา งไรคะ ดฉิ ันเคยแปลก ใจวา ดฉิ ันกบั คณุ แมมอี ะไรท่ีตา งกนั มากมาย แตทำไมถงึ ไดม า เกดิ เปนแมลูกกนั กรรมจดั สรรอยา งไร อาจารยค ะ ดฉิ ันเพ่งิ หดั นัง่ สมาธิ เคยนัง่ สมาธอิ ยแู ลวสงบ

๔42๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๔4๓3 มาก มคี วามสุขมากๆ แตล กู ชายมาเรยี กกระทันหัน ดฉิ ันตกใจ สง่ิ ทที่ ำถกู ตอ งแลว อนง่ึ ผใู ดปฏบิ ตั วิ ปิ ส สนาภาวนาจนเกดิ ปญ ญา ถอนออกจากสมาธทิ ันที รูส ึกเจบ็ สะทานผวิ ท่แี ขน อาการนเ้ี กดิ เหน็ แจง ไดแ ลว ผนู นั้ สามารถเขา ถงึ ความจรงิ แทไ ดท กุ เรอ่ื ง และ จากอะไรคะ แกป ญ หาไดทุกเรอ่ื ง เคยเขานอนพรอมทำสมาธิกำหนดลมหายใจ เม่ือใกล การสวดมนตไหวพระและอุทิศบุญกุศลใหผูมีอุปการะ หลับ รูสึกเหมือนถูกกระชากหรือตกจากที่สูงวูบอยางแรงเปน (คุณอา) ตลอดจนความดงี ามอ่นื ทีส่ ามารถทำใหท านได และไม เพราะอะไรคะ เบียดเบียนตวั เอง ผเู จริญนิยมประพฤตเิ ชน น้ี รบกวนอาจารยฯ ชว ยชีท้ างใหดว ยนะคะ และขอกราบ ผูรูเลือกเกิดได ผูใดประพฤติศีล ๕ อยูเสมอ ตาย ขอบพระคุณอยา งสูง คะ แลวมีโอกาสกลับมาเกิดเปนมนุษย หากประสงคกลับมาเกิด ในครอบครัวที่บุคคลมีศีล มีธรรม ตองอธิษฐานแลวทำเหตุให คำตอบ ถกู ตรง คอื ทำตวั เองใหม ศี ลี มธี รรมดวย ความสมปรารถนา ชีวิตเปนสิทธิสวนบุคคล ผูเปนเจาของตองบริหาร จึงจะเกิดขน้ึ ได ผใู ดบำเพ็ญทานและรกั ษาศีล ๕ หรอื ประพฤติ กุศลกรรมบถ ๑๐ อยูเสมอ ตายแลวมีโอกาสไปเกิดในสวรรค จัดการชีวิตดวยตัวเอง ในฐานะลูกท่ีถูกแมทอดท้ิงมาแตในวัย ผูใดพัฒนาจิตจนเขาถึงความทรงฌาน แลวตายในขณะจิตทรง เด็ก ความกตัญูกตเวทีของลูกที่มีตอแมตองรักษาไว ดังที่ผู อยูในฌาน ตายแลวมีโอกาสไปเกิดเปนพรหม และผูใดปฏิบัติ ถามปญ หาปฏบิ ตั อิ ยนู น้ั เปน สงิ่ ทผี่ เู จรญิ นยิ มปฏบิ ตั กิ นั เชน เดยี ว วปิ สสนาภาวนา จนเกดิ ปญ ญาเหน็ แจง แลวใชปญ ญาเหน็ แจง กับ ยามใดท่ีแมเ จ็บปว ย ลกู ตองนำทานไปใหหมอรกั ษา สวนจะ กำจัดสังโยชน อยางนอยสามตัวแรกได ตายแลวจะไมลงไป ชว ยไดม ากนอ ยแคไ หนเปน เรอ่ื งของเวรกรรมทที่ า นตอ งรบั ดว ย เกิดเปนสตั วอยูอบายภูมิ และเกิดอยางมากไมเ กนิ เจ็ดชาติ จะ ตวั เอง สามารถนำพาชีวติ พน ไปจากวฏั สงสารได พระพทุ ธะสอนใหบคุ คลแกปญหาท่ีตัวเอง มไิ ดส อนให นงั่ สมาธแิ ลว มจี ติ สงบจากอารมณอ นื่ ใด เมอ่ื สง่ิ กระทบ แกปญหาท่ีผูอ่ืน เนื่องดวยเหตุที่ทำแลวในอดีตแกไขไมได แต ใหมท่มี ีกำลงั แรง (เสียงเรยี กลกู ชาย) เขากระทบ แลวจติ ขาด ทำเหตดุ อี ยทู กุ ขณะทเี่ ปน ปจ จบุ นั เมอ่ื กรรมใหผ ล จะเกดิ เปน ผล สติรับกระทบเขาปรุงอารมณทันที ความรุนแรงของการปรุง ดีในวันขางหนาแนนอน ฉะน้ันพึงมีสติระลึกอยูกับปจจุบันขณะ อารมณจึงมีมาก สงผลใหเกิดอาการสะทานผิวท่ีแขนจึงมีได แลว ความทกุ ขใจจะไมเกิดข้นึ บทสรปุ ท่ีหันกลับมาดตู วั เอง เปน

4๔4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๔4๕5 สว นอาการวบู เหมอื นตกจากทสี่ งู เปน เรอื่ งปรกตขิ องจติ ทตี่ ง้ั มนั่ อยากขอคำช้ีแนะจากอาจารยค รบั ประเดย๋ี วประดา ว (ขณกิ สมาธ)ิ เมอื่ ใดทม่ี อี าการวบู เกดิ ขนึ้ ตอ ง - ในการดำรงชวี ิต ที่เปนอยูปจ จุบนั ของคนทำงาน ควร กำหนดวา “วบู หนอๆๆๆๆ” ไปเรอื่ ยๆ จนอาการดังกลา วหายไป จะปฏบิ ตั อิ ยา งไร (เวลานง่ั สมาธิ จะมเี รอ่ื งงานเขา มาตลอด ตาม แลวจิตจะมีกำลังของสมาธิเพม่ิ มากขึ้น จติ ไมทนั ครับ) เพราะสภาพ การทำงาน แตกตา งจาก ตอนบวช มากๆ ครับ ไมเงียบ ไมสงบ ซ่ึงตอนแรกหลังจากลาสิกขามา ๑๘. ขอคำช้ีแนะ ผมยัง เขา ใจวา จะทำได แตพอดำเนนิ ชีวติ ไปเรอ่ื ยๆ แลว สภาพ แวดลอ ม การทำงาน สงั คม การเขา สังคม งานสงั สรรค ทำให คำถาม ผมหลงไปกับมัน พอจะพยายาม ปฏิบัติอีก มันก็รูสึก ไมสงบ กราบเรยี น อาจารยสนอง ครับ กำหนดจิตยาก มากๆ ครับ บางครงั้ เจอเรื่องทกุ ขตามจติ ไมทนั ขอคำชี้แนะจากอาจารยเรื่องการปฏิบัติ วิปสนา ก็ทุกขต ามเลย บางครง้ั ก็คดิ ยงั อยากกลับไปบวชอกี อยเู รอ่ื ยๆ รบกวนขอคำช้ีแนะจากอาจารย ครบั กรรมฐานครับ ผมไดรูจักวิปสนากรรมฐาน ตอนพรรษาป ๔๙ เน่อื งจากผมไดไปบวชพระ แลว หลวงพอ ทานสง ไปปฏบิ ัติธรรม ดว ยความเคารพอยางสูง อยูสำนกั ปฏิบัตธิ รรม ธรรมะโมลี ทีป่ ากชองครบั เปนยุบหนอ พองหนอ สตปิ ฏ ฐานสี่ คำตอบ ผใู ดประสงคค วามสำเรจ็ ในกจิ การงาน ผนู น้ั ตอ งทำงาน ตอนบวช ไดป ฏบิ ตั นิ งั่ กรรมฐาน เดนิ จงกรมทกุ วัน ครับ จิตนิง่ กำหนดตลอด หลังจากหมดพรรษา ดว ยใจรกั (ฉนั ทะ) ทำงานดวยความพากเพยี ร (วิริยะ) ทำงาน ผมกล็ าสกิ ขาออกมา ทำงาน และ แตง งานไปตอน ดวยใจจดจอ (จิตตะ) และใชปญญาไตสวนงานที่ทำ (วิมังสา) ตน ป ๕๒ ครบั และตอ งรักษาความดีใหคงอยู ดวยปฏิบตั ธิ รรมตอเนอ่ื ง นำมา ทำท่ีบานอยางสม่ำเสมอ แลว งานท่ที ำใหก บั สังคมจะไมเสีย ส่งิ หลังจาก ลาสิกขาออกมาแลว ชวงแรก ก็ ดงี ามท่ีทำใหต ัวเอง (งานภายใน) จะยังคงอยู หากประพฤติได ปฏิบตั ไิ ดอ ยู เปนประจำ แตตอ มาการปฏิบัตินอย เชนน้ีแลว งานทั้งสองอยางจะไมเสียหาย จึงไมมีความจำเปน ตอ งกลบั ไปบวชอีก ลง อารมณก รรมฐานเริ่มลดนอยลงเชน กนั

๔46๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๔4๗7 ๑๙. ทำยังไงดลี ะ ๒. เวลานงั่ สมาธใิ นหอ งพระ จะมเี สยี งดงั ออกมาจากตู ไม ๓ ชัน้ ทเี่ ก็บพระเครือ่ งตา งๆ ตูจะมีประตูปดท้ัง ๓ ช้ัน ตูเ ล็ก คำถาม คะไมใ หญ แตชวงหลังนี้เสยี งจากตไู มช กั จะดังชดั เจนมากข้ึน มี กราบเรียน อาจารย ดร.สนอง ดว ยความเคารพคะ อยวู นั หนงึ่ หนนู งั่ สมาธนิ งิ่ ในระดบั หนงึ่ ตวั เรม่ิ เบากำลงั จะนง่ิ ลง ไปอีก ก็มีเสียงดังมาอีกจากตูไม ทำใหตกใจตองลืมตา และมี หนูมคี ำถามดงั น้คี ะ อีกคร้ังหนึ่งมีเสียงดังจากกลองพระท่ีวางไวบนโตะหมูบูชาพระ ๑. หนูเช่ือในกรรม การเวียนวายตายเกิด เชื่อในส่ิงท่ี เสยี งดงั แกก ๆ อยสู กั ครู และอกี สภาวะคอื มกี ลน่ิ หอมโชยๆ เขา มาเปน ชว งๆ เวลานงั่ สมาธแิ ตไ มต ลอดเวลาทน่ี งั่ เรอ่ื งกลน่ิ นแี้ ทบ พระพทุ ธองคต รสั เชอ่ื วา พระพทุ ธเจา มจี รงิ ธรรมของพระองค ทกุ วนั คะ หนเู คยสอบถามพระทท่ี า นปฏบิ ตั ิ ทา นบอกวา กลนิ่ หอม จรงิ แนนอน ตอนนีห้ นปู ฏิบตั ทิ กุ วนั คะ สวดมนต นั่งสมาธิ ฟง นน้ั เปน เทวดา หนแู ผเ มตตาแทบทุกครัง้ หลังนง่ั สมาธิ กอ นนง่ั ก็ ธรรม อานหนังสือธรรมะ เวลาระหวางวันก็พยายามไมใหจิต มีสวดมนตหรืออาราธนาพระนะคะ เคยกำหนดจิตบอกตนเหตุ เผลอดวยการกำหนดลมหายใจหรือระลึกถึงรูปภาพพระบาง แหง เสยี งวาใหหยดุ ทำเสียงเถอะเด๋ยี วจะอุทศิ บุญไปให หลังน่งั สวดมนตบ ทสน้ั ในใจบา ง สง่ิ ทห่ี นไู ดศ กึ ษาและปฏบิ ตั นิ นั้ ทำใหห นู สมาธเิ สร็จ แตก ย็ งั ดังอยูแตรูส กึ วา หางลง หากเปนเทวดาจรงิ อยากตดั ภพชาตใิ หส น้ั ลงไมอ ยากเกดิ นาน หนเู หน็ ในโลกมแี ตท กุ ข ทำไมเขาจงึ ตอ งทำใหเ ราตกใจในขณะทเี่ ราทำความดอี ยคู ะ ตอน เต็มไปหมด หนูมีความศรทั ธาศาสนาพุทธมากข้นึ ปญหาหนูคือ น้หี นกู ็คอนขา งขยาดๆ เวลานั่งสมาธิคะ เพราะเปนคนกลวั เร่อื ง หนมู คี วามรสู กึ วา ไมอ ยากทำงานทต่ี อ งตดิ ตอ ลกู คา พดู คยุ เจรจา วิญญาณ แตย ังไมเ คยเจอคะ หนูเช็คในตูจะหาวา มสี ัตวอะไรอยู คดิ แผนงานสนิ คา ตวั ใหม มนั มองเรอ่ื งนวี้ า ไมเ ปน ของจรงิ เพราะ ในตูไหมกไ็ มม คี ะ ขอความเมตตาอาจารยช ้ีแนะดวยคะ วนุ วายเกย่ี วกบั คนในโลกธรุ กจิ ซง่ึ มนั มเี หลย่ี มการคา พดู ไมห มด บาง ตางๆ นาๆ ไมอยากเสยี เวลากับเรอ่ื งพวกนีค้ ะ ทำใหต อนนี้ ๓. ในอิริยาบทตางๆ ท่ไี มไ ดน งั่ สมาธิ คอื ทำธุรตางๆ หนูไม active กบั งานเลย เม่อื เกดิ ความคิดอยางน้แี ลวจะทำยัง ยืน เดนิ น่งั เอนตัวนอน บางทจี ะเห็นเปนแสงสวาง เปน กลมๆ ไงคะ หนูจะบริหารอยางไรระหวางทางโลกกับทางธรรมคะ หนู บา ง เปน จดุ บางมีท้ังสวางใสและไมสวาง ดวยตาเปลานี่คะ หนู ไมอ ยากเครยี ดเรอ่ื งธรุ กจิ การคา ไมอ ยากแกป ญ หาในงาน ซงึ่ มนั ไมอ ยากถามคำถามนเี้ ลยเขาจะหาวาบา หรอื จะมาพดู ทำไม หนู ไมใ ชข องจรงิ ไมอ ยากลงไปเสยี เวลา และกม็ องวา มนั เปน ทกุ ขใ น เคยคิดวาหนูเปนโรครายทางสมองหรือเปลา เรื่องเห็นอะไร งาน แตถ า ไมทำก็ไมมเี งินเลยี้ งชีพ ขอความเมตตาจากอาจารย แวบ ๆ นคี่ ะ ขอคำแนะนำอาจารยด ว ยคะ ดว ยความเคารพคะ แนะนำดว ยคะ

4๔8๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๔4๙9 คำตอบ (๒) อารมณตกใจ เกิดข้ึนเพราะจิตขาดสติ ไปรับเอา (๑) ผูใดปรารถนาตัดภพชาติใหหดสั้นลง ผูนั้นตอง สิง่ กระทบทีม่ ไิ ดคาดหวังมาปรงุ เปน อารมณ ผใู ดพฒั นาจติ จนรู แจงในสิง่ กระทบไดแลว ความกลวั ในสิง่ นั้นจะหมดไป ปฏิบัติวิปสสนากรรมฐาน จนเขาถึงปญญาเห็นแจงได แลวใช ปญญาเห็นแจง กำจัดสังโยชนอยา งนอยสามตัวแรกได (สักกาย (๓) สงิ่ ทผี่ ถู ามปญ หาสมั ผสั ไดด ว ยประสาททางตา เปน ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส) ใหหมดไปจากใจไดแลว เม่ือ เรอ่ื งจรงิ แตส ง่ิ ทถี่ กู เหน็ เปน จดุ เปน ดวง สวา งไมส วา ง เปน ของ ตายลงจะไมไ ปเกดิ เปน สตั วอ ยใู นอบายภมู ิ (เดรจั ฉาน เปรต อสรู ไมมีอยูจรงิ ความคิดวาตนเองเปน โรคทางสมอง เปนความคิด กาย นรก) อกี ตอ ไป และมชี วี ติ หดสน้ั ลง อยา งมากเกดิ อกี ไมเ กนิ ท่ีผดิ ผูรูนิยมคดิ ตรงขา ม ผูใ ดประสงคก ำจัดส่ิงทถ่ี ูกเห็นใหห มด เจ็ดชาติ ก็สามารถนำพาชวี ิตพน ไปจากวัฏสงสารได ไป ตองกำหนดทุกครั้งท่ีเหน็ จุดหรือดวงวา “เห็นหนอๆๆๆๆ” ไป เร่ือยๆ จนกวา สง่ิ ที่ถกู เหน็ ดบั ไป อนึ่ง มนุษยมีงานใหญตองทำอยูสองงาน คืองาน ภายนอก ทำเพื่อใหไดปจจัยทรัพยมาเล้ียงชีวิต หากยังมีความ ๒๐. ยังไมใชของจรงิ จำเปน ตองพ่งึ ทรัพยภ ายนอก ผูรไู มปฏิเสธทีจ่ ะทำ ตรงกนั ขาม หากหมดความจำเปน ผรู ูนยิ มทำงานภายใน ดวยการสรา งและ คำถาม ส่ังสมบญุ เพอ่ื ใชเปนปจ จัยเดินทางสปู รโลก กราบเรียนทา นอาจารย ดร.สนอง ดิฉันมีโอกาสไปปฏิบัติธรรมกลับมาครั้งนี้ ในครั้งพุทธกาล ปปผลิมาณพ เศรษฐีพราหมณแหง แควนมคธ ไดย กสมบัตทิ ้ังปวงใหภทั ทกาปล านี (ภรรยา) แลว (เปน ครัง้ ท่ี ๓ คะ ) แตคร้ังแรกไป ๒ วนั เมอื่ ตอนส้นิ ปแ ละวนั ขึ้น ภัททกาปลานีไดยกสมบัติตอใหบริวาร ท้ังสองไดนำตัวไปบวช ปใหมต อนปนี้ ครงั้ ทส่ี องไป ๕ วัน สว นคร้งั น้ีไป ๖ วนั ครัง้ น้ี ในพุทธศาสนา และปฏิบตั ธิ รรมจนบรรลอุ รหัตตผลในท่ีสดุ เชน มีโอกาสไดอานหนังสือทางสายเอกของทาน เลยทำใหสนใจใน เดยี วกนั ยสะเจา ของปราสาททสามฤดแู หง กรงุ พาราณสี กจั จาย การปฏิบตั วิ ิปสนากรรมฐานมากขนึ้ เพราะแตเดิมเวลาไปปฏบิ ัติ นะปุโรหิตของพระเจาจัณฑปชโชตแหงกรุงอุชเชนี อุทายีมหา สำนักปฏบิ ตั จิ ะเนนการปฏิบัติ มากกวา การทจ่ี ะไดศ ึกษาในเร่ือง อำมาตยข องพระเจา สทุ โธทนแหง กรงุ กบลิ พสั ดุ ฯลฯ บคุ คลเหลา ของเหตุและผลของการปฏิบัติ นอกจากวาเวลาเรามีปญหาก็ นฟี้ ง ธรรมจากพระโอษฐแลว บรรลอุ รหตั ตผล ทง้ิ สมบตั ภิ ายนอก ทั้งปวง แลว ไปบวชเปน สงฆอ รหันตอยใู นพุทธศาสนา

5๕0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๕5๑1 ใหถ าม ตอนทไ่ี ปปฏิบตั นิ ี้มคี วามประสงคอ ยากใหจิตใจน่ิงและมี ขอกราบขอบพระคุณทานอาจารยอยางสูงนะคะท่ีจะ สติมากข้ึน และตองการสรางบุญนะคะแตไมไดมีการศึกษาไป ชว ยไขขอของใจ (จรงิ ๆ แลวดิฉนั มคี ำถามอีกมากทอี่ ยากทราบ กอน แตพอไดอ านก็รูสกึ วา ธรรมะมีอะไรทน่ี า ศกึ ษาหลายอยาง แตขอรบกวนอาจารยไ วแ คน้กี อ นคะ ขอขอบพระคณุ คะ) มคี ำถามจะเรียนถามทา นดงั นค้ี ะ คำตอบ ๑. เวลาปฏบิ ตั แิ ลว เราจะรูได อยางไรคะวา จิตเราเขา (๑) ผูใดมีจิตจดจออยูกบั สิ่งกระทบในอริ ิยาบถปจจบุ นั ถงึ สมาธหิ รือยงั เพราะบางทีกำหนดยบุ หนอพองหนอแลวจติ เราไมไ ดค ิดเร่ืองอ่ืนเลยแตกไ็ มเ ห็นมีอะไรเกิดขึน้ (เพราะเคย ขณะ ผูนน้ั ยอมมจี ิตต้งั มัน่ เปนสมาธิ ซง่ึ มีตวั บง ชดี้ ังน้ี ไดย นิ คนอนื่ พดู กนั วาบางทจี ิตก็จะไดย ินเสยี ง หรอื รสู กึ อะไร • จติ ทต่ี งั้ มน่ั เปน ขณกิ สมาธิ เปน ผมู จี ติ สงบจากอารมณ บางอยาง) ช่ัวประเด๋ียวประดาว ขณะใดท่ีจิตขาดสติจะรับเอาสิ่งกระทบ ๒. ครงั้ ลา สุดที่ไปปฏิบัตนิ ้ี กอนทจ่ี ะลาศีลตอนกอนจะ (อปุ กเิ ลส) เขา ปรงุ อารมณ แลวทำใหใจเศรา หมองขุน มวั ได เชา เกิดความฝนวา มพี ระยืนชน้ี ิ้วมาทีเ่ รา แลว บอกวา “ทผี่ าน มายังไมใชของจรงิ แต ๑๐ วนั หลงั จากนตี้ างหากคือของจริง” • จติ ทต่ี งั้ มนั่ เปน อุปจารสมาธิ เปน ผูมีจิตสงบจวนแนว แลวกต็ กใจตนื่ แตไมเ ขา ใจวาเราฝน เพราะอปุ าทานไปเอง หรอื แน สมาธริ ะดบั น้ีสามารถใชจิตตามดูผัสสะ จะเห็นวา ทุกผสั สะ มคี วามหมายอะไรหรือไม แลว ถามคี วามหมายกไ็ มเขา ใจเหมือน ดำเนนิ ไปตามกฎไตรลักษณ แลว ปญ ญาเหน็ แจง ในผัสสะยอ ม กนั คะ แตไ มวาจะยังไงก็ยังตง้ั ใจวาจะพยายามปฏบิ ตั ิอยู ถึง เกดิ ข้ึน แมว า จะลาศลี มาแลวกต็ ามคะ • จติ ที่ต้งั มนั่ เปน อปั ปนาสมาธิ เปนผมู จี ิตสงบแนวแน ๓. แมข องดฉิ ันมีอาชพี คาขายอาหารทที่ ำจากปลา ตอง เรียกวาเปน สมาธิระดบั ฌาน จติ ไมร ับส่ิงกระทบภายนอกใดๆ ฆาปลาเปน ประจำ แตแ มข องดิฉนั ก็เปน คนดนี ะคะ ถึงแมว าไม เขาปรุงอารมณ มีเพยี งอารมณข องฌานเทานน้ั ท่ีเกดิ ขึ้น จิต คอ ยไดม โี อกาสไดไปทำบญุ บอย ๆ แตถามโี อกาสแมกจ็ ะทำบญุ ปลอดจากนวิ รณธรรม (ความพอใจในกามคณุ ความคดิ รายผู อยู อยากเรยี นถามวา อยา งน้จี ะมบี าปมากไหมคะ แลวเวลาที่ อนื่ ความหดหซู มึ เซา ความฟุง ซานรำคาญ ความลงั เลสงสัย) เราน่ังวิปสนากรรมฐานอุทิศสวนกุศลใหเจากรรมนายเวรของ ตราบนานเทาทจ่ี ติ ทรงอยูใ นสภาวะความเปนฌาน แมจ ะมผี ลบา งไหมคะ ฉะน้นั ผูถามปญหา ตองไมใ ชส มองคดิ แตตองใชจ ติ ที่

5๕2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๕5๓3 ตัง้ มน่ั จวนแนว แน ตามดูอารมณท ี่เกิดข้ึนกับใจของตวั เอง แลว ๒๑. จริงหรือเปลา จะเขา ใจสภาวะของจติ ตนเองได คำถาม (๒) ผใู ดสามารถพฒั นาจิต จนเห็นอารมณปรุงแตง กราบเรยี นทาน ดร.สนอง วรอไุ ร ของใจ (จิตสังขาร) ดบั ไปตามกฎไตรลกั ษณ ผูนั้นจะไมสงสัยใน เนอ่ื งจากเราแสวงหาการหลดุ พน มจี รงิ หรอื เปลา แลว นมิ ติ (ความฝน ) ทีเ่ กดิ ขนึ้ ฉะนัน้ จงพิสจู นด ว ยตนเอง ฝก พฒั นา จติ ตอไปดว ยมีศีล ๕ ทบ่ี ริสุทธค์ิ ุมใจ มสี จั จะ และมคี วามเพียร จดุ กำเนดิ ทท่ี ำใหเ ราตอ งมาวนเวยี นจนตอ งแสวงหาทางหลดุ พน เปนเคร่อื งสนับสนนุ โอกาสเขาถงึ ความจริงตามที่กลา ว จงึ จะ นัน้ มาจากไหน เกดิ ขนึ้ ได ขอรบกวนทานอาจารยดวยครบั ดว ยความเคารพอยา งสูง (๓) คนดีท่ีประพฤตทิ ศุ ลี เปนคนท่ีมที ัง้ บุญและบาป สั่งสมอยูใ นจติ ตนเอง จะบาปมากหรอื นอ ยข้ึนอยกู บั จำนวน คำตอบ ปลาทถ่ี ูกฆา และความรนุ แรงจากการผูกเวรของปลา ผูใ ดไม พระพทุ ธะตรัสกับอาฬวกยกั ษ (เทวดา) วา หยดุ ประพฤติปาณาตบิ าต แมเ พียงปฏิบตั สิ มถกรรมฐาน จติ บุคคลขามโอฆะ (เวียนวา ยตายเกิด) ไดด ว ย ไมสามารถเขา ถึงความตั้งมั่นเปนสมาธไิ ด จติ ยงั ฟุงซา นดวย อารมณหลากหลาย บญุ ทีเ่ กิดจากการปฏบิ ัติกรรมฐานจึงเกิด ศรัทธา บคุ คลลว งความทุกข ไดด วยความเพยี ร ขนึ้ นอย การอทุ ิศบญุ ปรมิ าณนอยใหเ จา กรรมนายเวร บุคคลบรสิ ทุ ธ์ิ ไดด ว ยปญญา ยอมมีผลบาง แตเปน ผลเพียงเลก็ นอ ยเทา นั้น อาฬวกยักษฟงแลวพิจารณาโดยแยบคาย (โยนิโส เห็นคนชัว่ ตองพิจารณาตน มนสิการ) แลวทำใหจ ิตบรรลุโสดาปตตผิ ล ฉะน้นั อวิชชา จึงเปน จดุ ที่ทำใหสตั วบคุ คล ตอ งเวียน ตาย-เกิดอยูในวัฏสงสาร และการจะนำพาชีวิตใหพนไปจาก วฏั สงสารได ตองใชป ญญาเหน็ ถูกตามธรรมกำจัดอวิชชา ซึ่งมี ความเปนไปไดจ ริง ดงั ทอี่ รหันตบุคคล (อนุปาทเิ สสนิพพาน) ได กระทำใหดูเปนตัวอยา งแลว

5๕4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๕5๕5 ๒๒. กรรมของแม เม่ือไมพอก็ยืมคนรูจักตลอด นอกจากนี้ไมยอมสำรองเงินของ กิจการสำหรับเร่ืองฉุกเฉิน ทุกคนในครอบครัวก็อดทน เพราะ คำถาม ไมอยากทำรายน้ำใจคุณแม แตความเสียหายก็มีแตจะเพ่ิมข้ึน กราบเรียน ทานอาจารยส นอง จะทำอยา งไรดคี ะใหค ณุ แมเ ขา ใจ และลดทฏิ ฐลิ งได คณุ แมอ ายุ ดิฉันอยากขอความกรุณาจากอาจารยในปญหาตอไปนี้ ๖๔ ปแลว แตเ พราะทา นทำงานมาตลอดชวี ติ คดิ วา ความกลวั ท่ี จะสญู เสยี อำนาจมอี ยูด วยคะ คะ ๑. คณุ พอปว ยเปน มะเรง็ คะ และกำลงั ไดร บั การรกั ษา ขอความกรณุ าจากอาจารยด ว ยคะ ขอขอบพระคณุ เปน อยา งสูง สุขภาพโดยทั่วไปยังคอนขางแข็งแรงดี แตที่เปนหวงคือปกติ แลว ทงั้ คณุ พอ และคณุ แม ไมส นใจในการทำทาน รกั ษาศลี และ คำตอบ ภาวนา มีบา งคอื การชวยเหลอื คนที่เดอื ดรอ น และไดท ำกิจการ (๑) การประพฤตทิ ุศลี ขอ ปาณาติบาต เปนสาเหตหุ นง่ึ งานทเี่ ปน กุศล คอื สรางถนนหนทางสาธารณะ ทีท่ ำใหผ ูป ระพฤติวบิ ตั จิ ากการเจ็บปวยเปนมะเรง็ สวนการชว ย ดิฉนั ควรจะทำอยางไรใหท า นท้ังสอง ไดมีโอกาสสรา ง เหลือคนอ่ืนและสรางถนนใหคนอ่ืนสัญจรไดสะดวก ถือวาเปน อรยิ ทรัพย และ มสี มั มาทิฏฐิ กอนจะหมดเวลาในชิวิตนี้ ทา นท้งั บญุ แตพ ลงั บญุ มีนอ ยกวาพลังบาป การเจบ็ ปว ยจงึ ไดเกิดข้ึน สองอยูกับความโกรธ ความไมพ อใจ ความไมใ หอภัย แมกระทั่ง พีน่ องของตนและคูครอง มาตลอดเวลา และเน่อื งจากการ การทจ่ี ะทำใหท า นทงั้ สองเปลย่ี นความเหน็ ผดิ ใหก ลบั มา ไมม กี ศุ ลมาคมุ ครอง ทำใหเห็นผิดเปน ถูก เสียหายจากคนท่เี ขา เปนความเห็นถกู ผูเ ปน ลกู ตอ งพฒั นาตนเองใหเปนผูมคี ณุ ธรรม มาเพอ่ื หาผลประโยชนคนแลว คนเลา เมอื่ ทา นทง้ั สองเกดิ ความศรทั ธาในตวั ลกู แลว เอย ปากใหล กู สอน ได เมอื่ นน้ั โอกาสทที่ า นทงั้ สองมคี วามเหน็ ถกู และสรา งอรยิ ทรพั ย ๒. ดว ยเหตุทคี่ ุณแมเปน ผูค วบคมุ การเงินของกจิ การ ๓ ใหก บั ตนเอง ยอมเกิดข้นึ ได บรษิ ทั มอี ยหู นง่ึ ธรุ กจิ ทไี่ มป ระสบความสำเรจ็ และตอ งการการ ปรับปรุงแกไข แตคุณแมไมยอมรบั ฟง และ ยังเอาเงนิ ของอีก (๒) ผูใดพัฒนาจิต จนเขาถึงสัจจธรรมของชีวิตได ๒ บริษัท และของนองสาวไปสนับสนุนคาใชจายของธุรกิจนั้น แลว เร่ืองขาดทุนหรือกำไรในธุรกิจ จะเปนบทเรียนใหกับชีวิต ตลอดเวลาสบิ กวา ป ทผี่ า นมา ซง่ึ เหมอื นเอาเงนิ ไปถมทะเล และ วา สมบัติทางโลกนำความคับแคนใจมาใหผูเปนเจาของ ตาย

๕56๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๕5๗7 แลวไมมีใครสักคนสามารถนำติดตัวไปสูปรโลกได ผูน้ันจะอยู คำตอบ กับสมบัติทางโลกอยางรูเทาทัน และพรอมจะจากไปอยางไม “กัมมุนา วตั ตตี โลโก” สตั วโ ลกเปน ไปตามกรรม พอ เสียดายเมื่อวันสุดทายของชีวิตเวียนมาถึง ยิ่งไปกวานั้น ผูรู จรงิ เกี่ยวกบั ชวี ติ นยิ มสรา งและส่งั สมทรพั ยภายใน คือบุญ ให ประพฤติทุศลี ขอสอง คอื โกงของหลวงเปนเรือ่ งของพอ หาก มากเทาท่ีสามารถทำได เพราะทั้งหมดท่ีเปนบุญ สามารถนำสู พอ ยงั ไมศ รัทธาในความดแี ละยังไมข อรอ งใหล กู สอน ในทาง ปรโลกได ธรรมลูกไมม สี ทิ ธิ์ไปสง่ั สอนพอ และเชน เดยี วกัน หากลกู หวัง ดไี มใหพ อประพฤตผิ ิดไปมากกวา น้ี ดวยการไปแจงความกับ ดงั นน้ั เรื่องของแมจงึ เปน บทเรียนท่ดี ี ทผ่ี เู ปนลูกจะเอา ตำรวจใหด ำเนนิ การ ถือวา ประพฤติเนรคณุ ตอ บพุ การี เม่ือ มาเปน ครสู อนใจวา ผูใ ดมจี ิตเปนทาสของมนุษยส มบตั ิ ยอ มไม ใดท่ีกรรมใหผ ล ความวบิ ตั ขิ องชวี ติ และงานยอมเกดิ ขน้ึ กบั ผู ตา งไปจากบุคคลผถู กู งพู ษิ กดั ซ้ำเมอ่ื ตายไปแลวความหลงยงั ประพฤติเนรคณุ ผรู ูเ อาพฤตกิ รรมโกงของหลวงของผอู ่นื มา นำสกู ารเกดิ เปน สตั วใ นอบายภูมอิ ีกดว ย เปน ครสู อนใจตวั เองวา เราจะไมประพฤติเชน นนั้ แลว จะไม วิบัติเมือ่ กรรมใหผ ล ๒๓. โกงเงินหลวง ๒๔. หนไู มส บายใจ คำถาม กราบเรยี นทานอาจารยสนองทเ่ี คารพรัก เมตตาใหค ำ คำถาม กราบเรียน ดร.สนอง ตอบลกู ดวย การสาบานถาเราไมเต็มใจท่ีจะสาบานถูกบังคับแต ..ลกู ไมอยากใหค ณุ พอ ทำบาป และไมตองการเปน ลกู เราก็สาบานไปตอ ส่งิ ศักดส์ิ ิทธ์จิ ะมผี ลหรอื ไม ทเ่ี นรคุณพอแม คณุ พอเปนขาราชการและโกงของหลวงเปน ถาเราผิดคำสาบานจะมีวิธีแกไขหรือไมชวยตอบหนอย อาชีพมานาน นบั ลา นบาท....ปจจุบนั กท็ ำไมหยดุ ถา ลกู ๆ แจง ความกบั ตำรวจจะไดหรอื ไม และถาแจงความจะบาปมากแค นะคะหนไู มส บายใจมากเลยคะ ไหน (กลัวเนรคุณพอ) แตไมต องการใหพ อทำผิดไปมากกวา นี้... กราบขอบพระคณุ ทา นอาจารยดร.สนอง ไว ณ โอกาส นี้ดว ยนะคะ

๕58๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๕5๙9 คำตอบ เชน ตงั้ ใจวา จะสวดมนตกอนนอนทกุ คืน ตอ งประพฤตใิ หได ศาสนาพทุ ธมิไดสอนใหพ ุทธบริษัทประพฤติสาบาน แต ทกุ คนื กอนนอน หรอื ตง้ั ใจวา จะรกั ษาศีลขอสองใหไ ด ตองไม ประพฤติคอรปั ชั่น หรือไมเ อาส่งิ ของท่เี จา ของยงั มไิ ดอนญุ าต สอนวา กรรมอยทู ีเ่ จตนา ฉะน้ัน การถกู ผอู ื่นบงั คบั ใหประพฤติ ยกใหมาเปน ของตน อยา งนี้เรยี กวา มสี จั จะ สาบาน โดยท่ผี ถู ูกกระทำไมเ ต็มใจหรอื ไมมีเจตนา ผลของกรรม ยอ มไมม ี แตหากจิตของผถู ูกบังคบั ใหส าบาน ยงั ระลกึ ถึงการ ฉะน้นั กอ นอธษิ ฐานจิต ผูใ ดมสี ัจจะแลว กลาววาจา ผิดคำสาบานแลว ทำใหไ มสบายใจ น่นั คือ บาปท่เี กิดขึ้นแลวกบั อธษิ ฐาน คำอธิษฐานจึงจะมคี วามศกั ดิ์สทิ ธิ์ ใจ ผใู ดประสงคปลอดจากความไมส บายใจ ตอ งไปขอขมาโทษ ตอ หนา สงิ่ ศักดสิ์ ทิ ธิ์ เชน พระพุทธรปู แลวตองไมประพฤติ ๒๖. อาหารทะเลเผา สาบานใหเกดิ ข้นึ ซ้ำอกี คำถาม ๒๕. มีสัจจะยงั ไงคะ ๑. หากอธิษฐานจะรกั ษาศีล ๕ ใหครบทงั้ ๕ ขอ แต คำถาม หากวันใดทำไดไมครบจะตองทำอยางไรเพ่ือตอศีลใหกลับมา อาจารยค ะ ในการอธษิ ฐานจติ คอื ทราบมาจากการตอบ สมบูรณดงั เดมิ เชน บางครงั้ ตอ งพดู ไมจรงิ กบั ลกู คาบา ง มี บางทานบอกวาใหอธษิ ฐานขอขมาวา จะไมทำอกี แลวศลี ก็จะ คำถามของอาจารย ดร. สนอง วา ตอ งมสี จั จะดว ย ไมเ ขา ใจคะ วา กลับมาครบดังเดิม เปน ไปไดหรอื (เพราะหากเปนไปได อยาง ตองมสี จั จะยงั ไงคะตอนอธษิ ฐาน ขอทราบหลัก และคำอธิบาย นีก้ ็พูดปดกนั ไดตลอดเวลา ตกเย็นก็มาขอขมา) หนอ ยคะ ขอโทษ และขอบคุณ ความเมตตาจติ ของทานคะ ๒. หากนง่ั สมาธิ (ยงั เปนมอื ใหมอยู) จิตยังไมนง่ิ เทาไร คำตอบ นัก สามารถแผกุศล/แผเมตตาใหแกคนที่ตองการไดไหม แลว มสี จั จะหมายถึง มคี วามซอ่ื ตรง ไมกลับเปนอยางอื่น จะไปถึงไหม ๓. ครอบครัวชอบรับประทานอาหารทะเลเผา เชน กุง

6๖0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๖6๑1 เผา ปนู ง่ึ นั้น หากขา พเจาไมไดเ ปนคนเลือกหรือสั่งเอง แตร ว ม ๒๗. ตง้ั โปรแกรมจติ ไวผ ิด รับประทานดว ย จะบาปไหม ประมาณใด คำถาม คำตอบ กราบเรียน ดร.สนอง (๑) อธษิ ฐานประพฤตสิ งิ่ ดีงามใดไว แลวทำไมไ ด ถือวา ไดติดตามอานหนังสือสนทนาธรรมของทานหลายเลม เปนการอธษิ ฐานท่ีไรสัจจะ ผหู วังความสมปรารถนาในอธษิ ฐาน จึงขอถามปญหาเร่ืองอุบัติเหตุ เน่ืองจากเพ่ือนไดทักไววา ใน จะไมป ระพฤตกิ นั การขอขมาทตี่ นอธษิ ฐานแลว ประพฤตลิ ะเมดิ ชว งชวี ติ ของตวั เองนนั้ จะเกดิ อบุ ตั เิ หตทุ างรถปเ วน ป และทผี่ า น สามารถทำได แตต อ งไมใ หก ารประพฤตลิ ะเมดิ เกดิ ซำ้ ขน้ึ อกี ผล มาไดเกิดเหตุการณที่เพื่อนวามาตลอด และในปนี้ก็เชนกันก็ได แหงการขอขมาจงึ จะเกดิ การสมั ฤทธิ์ เกิดอุบัติเหตุทางรถอีกคร้ัง แตโชคดีที่ไมไดโดนกับตัวเองเปนผู อื่นโดนแทน แตเพื่อนก็ไดบอกไววาอีกไมนานก็ตองโดนดวยตัว (๒) การนั่งสมาธิแลวทำใหจิตตั้งม่ันแมเพียงหนึ่งนาที เอง จึงอยากถามมีวิธีแกจากหนักเปนเบา หรือไมโดนเลย ได บุญยอมเกิดข้ึนแลว ผูมีบุญสามารถอุทิศบุญท่ีตนมีใหกับผูอ่ืน หรือเปลา และอยากรูดวยวาชาติท่ีผานๆ มาไดทำกรรมอะไร (คน) ทต่ี นปรารถนาได หากคนทอ่ี ยปู ลายทางรบั ทราบการอทุ ศิ ไว ถึงตองมเี หตุการณเ ชนน้ี แตตวั เองกไ็ ดป ฏิบตั ิดจู ติ ตามสาย บญุ น้ันยอ มสงไปถึง ของพระอาจารยป ราโมทยอยู พยายามพจิ ารณากาย แตก ก็ ลวั วาถาหากเกิดเหตุการณเขาสักวันจะแยกกายกับใจไมได คือจะ อน่ึง หากผูสงมีเมตตา แลวแผเมตตาใหคนอื่นท่ีตน ไมมีสติในเวลาใกลจ ะตาย จึงขอใหทานชวยช้ีทางใหดว ยคะ ปรารถนาจะแผให ถาเขารบั ทราบ เมตตายอ มสงไปถึงเชนกนั คำตอบ (๓) จะไมเ ปน บาปไดตอเมื่อ จิตไมไดร ะลึกถึงวา เขาได ผูใดไมตั้งโปรแกรมจิตไวกับตนเองวา “จะประสบ นำสัตวทะเลเปนๆมาเผาใหเรารับประทาน แตจะเปนบาปหาก ขณะรับประทานแลวเกิดความสงสัย เขาเอาสัตวเปนๆไปเผา อุบัติเหตุทางรถยนต” ผูนั้นยอมปลอดภัยจากอุบัติภัยอันเนื่อง เพอ่ื เรา สว นจะบาปมากหรอื นอ ยขนึ้ อยกู บั การจองเวรของสตั ว มาจากรถยนต ฉะนนั้ การมสี ตริ ะลกึ ไดท กุ ครง้ั กอ นเดนิ ทางดว ย และขึ้นอยูก บั จำนวนของสตั วทีถ่ กู เผา รถยนตวา “การเดินทางครั้งน้ีสะดวก ราบรื่น ปลอดภัย” จึง เปนการตง้ั โปรแกรมจิตทีป่ ลอดจากอบุ ตั ิภัยทกุ ดา น

๖62๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๖6๓3 ๒๘. ใชและไมใช การคิดไมดี ถือวามีศีลไมบริสุทธ์ิ (ดางพรอย) ปฏิบัติสมถ กรรมฐานแลวจิตไมสามารถต้ังมน่ั เปน สมาธไิ ด คำถาม เรียน ถามทา นอาจารยคะ หนูมีขอ สงสัย (๒) ใชครบั ๑. การ รกั ษาศลี ๕ ในชวี ิตประจำวนั นน้ั ศีล ๕ เปนการ (๓) การกลาววาจาท่ีทำใหผฟู ง รูส กึ ขบขนั เรียกวา พูด ตลก นับไดวาพดู เพอ เจอ การพดู ทไี่ มตรงกบั ความเปนจริง พูด ควบคมุ ทางดา นกายและวาจาใชห รอื ไม ดงั นน้ั ถา มกี ารคดิ ทไี่ มด ี แลว ทำใหผ ฟู งขบขัน ฉะนัน้ การพูดเพอเจอ ถือวาผดิ ศลี ทำให แตยังไมมีการแสดงออกทางกายหรือวาจา ก็แสดงวายังไมผิด ศีลไมบริสุทธ์ิ ผูมีศีลไมบริสุทธิ์ สามารถปฏิบัติธรรมได แตจิต ศลี ๕ ใชห รอื ไมค ะ(ทง้ั ๆทสี่ งิ่ ทส่ี ำคญั ทสี่ ดุ กค็ อื เรอ่ื งจติ หรอื มโน เขาไมถึงความต้ังม่ันเปนสมาธิ ในระดับที่จะนำไปใชเปนฐาน และเปนสงิ่ ทค่ี วบคมุ ยากมากในปถุ ุชนวาใหค ดิ แตสงิ่ ที่ดีๆ อยาง พัฒนาจติ ใหเ กดิ ปญญาเหน็ แจงได เดียว) ๒๙. เริม่ เหน็ กองทกุ ข ๒. การปฏิบัติกรรมฐาน-วิปสสนา จะชวยทำใหจิต บริสุทธิ์ข้ึน ดังนั้นผูท่ีบรรลุธรรมข้ันตนแลว อยางเชนโสดาบัน คำถาม จะไมมีการคิดในทางท่ไี มดีแลว ใชห รือไม กราบเรยี นทานอาจารยดร.สนอง วรอไุ ร ขอขอบพระคณุ ดร.สนอง วรอไุ ร และทางทมี งานชมรม ๓. การถือศีลโดยเฉพาะในขอ ที่ ๔ ไมกลา วเท็จ ไมพดู เพอเจอ ไมพูดหยาบ ไมพูดสอเสียด โดยเฉพาะพูดเพอเจอทำ กลั ยาณธรรมทส่ี ละเวลามาเพอื่ ทำงานธรรมน้ี ชว ยเหลอื ผคู น ให ยากมากคะ เพราะสอนหนงั สอื บางครงั้ ตอ งสอนใหต ลก ๆ เพอ่ื ท่สี ดุ ไดเขาถึงธรรม ขอกราบขอบพระคุณจากใจ ใหน ักเรียนสนใจในเนอื้ หาท่เี รยี น อยา งน้ีถือวา ผิดศลี ไหมคะ กระผม เปนคนหน่ึงที่ยังอยูในกองทุกข และพอจะ ขอบคุณทานอาจารยค ะ มองเหน็ กองทุกขอ ยูเนืองๆในความสขุ ทางโลก กระผมจงึ อยาก คำตอบ ยกจิตใจของตนเองใหเขาถึงธรรม ใหเบาบางดวยกิเลส และ (๑) ตอบวา ใช สำหรบั คนทศ่ี ึกษามาทางดานปริยตั ิ แต ไมใชสำหรับนักปฏิบัติธรรม ตองเอาศีลหาลงคุมใหถึงใจ แลว โอกาสที่ใจจะเขาสูความตั้งม่ันเปนสมาธิ จึงจะเกิดขึ้น ฉะนั้น

6๖4๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๖6๕5 ปรารถนาใหเ ขา ถงึ ธรรมไดใ นทส่ี ดุ จงึ ขอกราบเรยี นทา น อาจารย แลว ถงึ จะเกดิ ครบั ...พอทนไปนานๆ เทา ทถ่ี กู ทบั กระตกุ เลยครบั ดร.สนอง วรอุไร ดงั ตอ ไปนค้ี ือ แตกไ็ มห ายสักที แบบนถ้ี าผมฝก ใหมผมจะตอ งตงั้ ใจยอมตายไม เปลย่ี นทา เพอ่ื ใหเ ขา ถงึ ธรรม หรือตองเปลยี่ นทาครบั ขอความ ๑. ถา ในชวงเดอื นตุลา-ปลายเดือนพฤศจิกายน ผมวาง กรุณาทา นอาจารยส นอง ชวยชแ้ี นะ จากการเรียนหนังสอื ผมพอจะหาเวลาใหไ ดสัก ๗ วนั เปนอยาง นอ ย หรอื ๑ เดอื นเปน อยา งมาก กระผมจงึ อยากขอให อาจารย กราบขอขอบพระคุณดร.สนอง วรอุไร และทีมงานท่ี ดร.สนอง ชวยกรณุ าชแี้ นะวา ตวั กระผม ควรจะไปฝก สมาธิ ฝก สละเวลามากๆ ครบั ขอใหม บี ารมยี งิ่ ๆ ขน้ึ ไป ขอใหส มปรารถณา วิปส สนากรรมฐาน ทใ่ี ด ที่ๆ อาจารยด ร.สนองเห็นวาเปนทๆ่ี ดี ในธรรม มอี าจารยท ่ดี ีจริง, กระผมพกั อยูประจำท่กี รุงเทพฯ แตก ส็ ะดวก ไปทกุ ท่ๆี ทา นอาจารยด ร.สนองชแ้ี นะ ขอบคุณครบั . คำตอบ (๑) แนะนำใหไปฝกกรรมฐานกบั หลวงปูพทุ ธอิสระ วัด ๒. ผมเคยไปฝก น่งั สมาธิวิปส สนา ที่วัด ๒ ครั้ง นง่ั ไป ๑ ชว่ั ไมง กับ ๒ ชัว่ โมง พอเวทนาจากความปวดเม่ือยมนั เกดิ ก็ไม ออนอ ย อำเภอกำแพงแสน จังหวดั นครปฐม เปลีย่ นทา กใ็ ขส ตไิ ปจับท่ีเวทนาทเ่ี กดิ จากกายแทน พอใชสติจับ (๒) ใชค รับ ไปเรื่อยๆ ก็เห็นวาความเมื่อยนั้นมันก็ยังมีอยู แตจิตเรามันเร่ิม (๓) ความเม่ือยเปนอารมณของจิตท่ีถูกสมมติเรียกวา เบ่ือหนา ยจากความเกดิ -ดบั ของความเม่อื ย เร่มิ เห็นถึงความไม เทย่ี ง และสดุ ทา ยกป็ ลอ ยวางลงได อนั นผ้ี มมาถกู ทางแลว ใชไ หม ทกุ ขเวทนา เกดิ ขนึ้ เพราะจติ มสี ตเิ คลอ่ื นออกไปจากการพจิ ารณา ครบั ? กาย หรือสติเคล่ือนออกไปจากการพิจารณาลมหายใจ วิธีแก ปญ หา ตอ งกำหนดคำวา “เมือ่ ยหนอๆๆๆ” ไปเรอ่ื ยๆ จนความ ๓. ถา พจิ ารณากายอยู ลมหายใจอยู ถาความเม่ือยมนั เมอื่ ยหายไป แลว นำจติ กลบั มาสอู งคบ รกิ รรมเดมิ นเ่ี ปน วธิ เี รยี ก เกิด เรากใ็ ชส ตไิ ปจบั ท่เี วทนา ใชไ หมครับ ? สตกิ ลบั คนื มา ระลกึ อยกู บั กายหรอื ระลกึ อยกู บั ลมหายใจ อยา ง ใดอยา งหนึง่ ทีใ่ ชฝ ก จติ ใหมกี ำลงั สติเพิ่มขนึ้ ๔. พอนัง่ ไปนานๆ ตรงเทา ซายทีถ่ กู เทา ขวาทับมนั รอ น มากๆ เหมือนถูกเอาไฟมาลนยังไงยังงั้น ผมลองทนดูใชสติจับ (๔) ตองเปล่ียนจากน่ังบริกรรมไปเปนการเดินจงกรม ดูแตมันก็ไมหายไมคิดเปล่ียนทา คือผมไมรูวามันมาจากกรรมที่ แลว จะทำใหจิตมกี ำลังสติเพมิ่ ขึ้น ผมเคยทำหรือ มนั มาจากการทบั เสน ครับ สวนมากนัง่ ไปนานๆ

6๖6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๖6๗7 ๓๐. โลกของใคร ก็เพิ่มขึ้นทุกวัน หากทุกชีวิตที่เกิดมาตองมีดวงจิตทุกชีวิต แลว ดวงจิตมากมายขนาดนี้ มาจากไหนและมนั จะเปนไปไดห รอื ? คำถาม อยากจะเรยี นถามทานอาจารยวา จนกระทงั่ วนั หนงึ่ ผมไดม โี อกาสพบกบั พระสงฆอ งคห นง่ึ เวลาเราปฎบิ ตั ธิ รรมเชน นงั่ สมาธิ สวดมนต กท็ ำใหจ ติ ใจ ในการพบกบั ทา นครงั้ แรกตวั ผมเองกย็ งั ไมม คี วามเลอื่ มใส ซงึ่ ใน ใจกค็ ดิ วา ทา นจะดจี รงิ หรอื เปลา หรอื เปน พระทศุ ลี ใบห ว ย ดดู วง เราสงบ แตใ นโลกของความเปน จรงิ ทเ่ี ราจะตอ งแขง ขนั ทำงาน ตามประสบการณส ว นใหญท ผี่ มไดป ระสบและทราบมา และผม เผชญิ กับกเิ ลสมากมาย ทเี่ ขามาทาง อายตนะ ๖ เองก็เร่ิมไมแนใจในความคิดและความเชื่อของผมดังที่กลาวใน ขา งตน เมอ่ื ผมถามคำถามทา นเพียงแค ๑ คำถาม วา “หากผม ผมอยากจะเรยี นถามวา อะไรเปน ตวั ยบั ยง้ั ใหจ ติ ของเรา จะบวช แตผ มไมม เี งนิ แมแ ตบ าทเดยี วผมจะบวชไดห รอื ไม” ทา น น้ันมนั่ คงไมห ว่ันไหวหรอื หลงกับกิเลสพวกน้ี ครับ ไมไ ดต อบสงิ่ ทผ่ี มถามในทนั ทที นั ใดแตท า นกลบั สอน และตอบใน สิง่ ท่ีผมเปน ทกุ ขอ ยใู นใจชงึ่ ไดทำผดิ มา คำตอบ สติและสัมปชัญญะระดับโลกุตตระท่ีมีกำลังกลาแข็ง หลังจากน้ันทานจึงตอบคำถามในส่ิงท่ีผมถาม..... ผม เองเก็บความสงสัยวา ทานรูความคิดและส่ิงท่ีเราทำผิดมาได จะเปน ตัวยบั ยง้ั ไมใหจติ ตกเปนทาสของกิเลสครบั อยา งไรเปน เวลา ๗ ป จนวนั หนงึ่ กไ็ ดม โี อกาสฟง ผลงานของทา น ดร. อาจอง และ อาจารยดร.สนอง ผมกพ็ อจะเขา ใจอะไรบาง ๓๑. เปนไปไดหรอื แตไ มท กุ อยา งหลงั จากนนั้ กด็ าวนโ หลดคำสอนของพระอาจารย ตางๆ ท้งั มชี ิวิตและมรณะมาลองศึกษาดู แตก็ยงั ไมเ ขา ใจเพียง คำถาม ลองทำตามทีท่ า นแนะนำใหป ฏิบัติ เรยี นอาจารยสนองที่เคารพอยา งสูง เมื่อกอนผมเปน คนท่ไี มเชื่อในเร่ืองบุญบาป เชื่อวา ตาย กระผมขอความเมตตาจากอาจารยตอบขอสงสัยของ กระผมดงั นี้ แลว สญู และสงสัยวา สัตวต า งๆ ทเี่ ราบรโิ ภค เชน ปลา ไก หมู ฯลฯ ในปจ บุ นั มเี ปน จำนวนมาก ประกอบกบั ประชากรของมนษุ ย ๑. การสวดมนตเปนภาษาบาลีแตไมรูความหมาย กับ การสวดเปนภาษาไทย ซง่ึ แปลความหมายแลว และเขา ใจความ

๖68๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๖6๙9 หมาย เหมือนหรอื ตางกันอยา งไรและอยา งไหนดกี วา กันเพราะ อยกู ับเสยี งท่ฟี ง แลวมีความสบายใจ คา งคาวทง้ั ๕๐๐ ตวั ตาย อะไร? แลว ไปเกดิ เปน เทวดาอยใู นสวรรคช น้ั ดาวดงึ ส ผใู ดสวดมนตเ ปน ภาษาบาลีและรูความหมายของบทมนตที่สวด ความดีงามจาก ๒. การถวายปจจัย(เงิน) แกพระบาปหรอื ไมท ำอยางไร บทมนตท่ีสวด จะถูกเก็บบันทึกไวในใจไดมากกวาการสวดมนต จะไมบ าป ท่แี ปลเปนภาษาไทยเพียงอยาง เดียว ๓. การทำสังฆทานที่ถูกตอ งเปน อยา งไร เพราะผมเหน็ (๒) การถวายเงินแกพระผูทรงศีล ผูถวายไดบุญ แต ทีบ่ า นปฏิบตั ไิ มตรงกับที่ไดร บั ทราบมา หากถวายแดภิกษุผูทุศีล ผูถวายไดบาป ผูถามปญหาประสงค ถวายเงนิ แกพ ระ ควรเอาเงนิ ใสซ องแลว ถวาย หากเปน พระสาย ๔. การกรวดนำ้ หากไมต อ งเทนำ้ ใชวธิ ีการคิดอุทศิ สว น ธรรมยตุ ควรเขียนคำปวารณาแยกออกจากซองบรรจุเงนิ แลว กศุ ลไดหรอื ไมอยางไหนถกู ตอ ง นำใบปวารณาถวาย สวนซองบรรจเุ งินก็วางไวในท่ีอันควร ๕. ผมไดฟ งจาก ดร.อาจอง และทาน ว.วชริ ะเมธี วา (๓) การถวายไทยธรรมใหก บั หมสู งฆ เรยี กวา ถวายเปน กรรมอยทู เี่ จตนา หากมบี คุ คลใชอ ำนาจหนา ทที่ ส่ี งู กวา บบี บงั คบั สงั ฆทาน ฉะนน้ั จะอปุ โลกนส งฆห ลายองคม ารว มกนั รบั ของทม่ี ผี ู ใหผูนอยตองคอรับชั่นใหผูบังคับบัญชา โดยท่ีผูนอยไมมีเจตนา ถวาย หรอื มสี งฆเ พยี งหนง่ึ องคม ารบั ถวาย เมอื่ รบั แลว นำเครอ่ื ง และไมม สี ว นไดจ ากทรพั ยน น้ั และไมร สู กึ เศรา หมองจะบาปและ ไทยธรรมไปรวมเปน สวนกลางของหมสู งฆ ท่สี งฆท กุ องคมีสทิ ธิ์ มผี ลแหง บาปหรอื ไมอยา งไร นำไปบรโิ ภคใชส อยได จึงจะเรียกไดว าเปน สังฆทาน ๖. ทำอยางไรจึงจะไดพบกับอาจารยและเปนลูกศิษย (๔) ถูกท้ังสองอยาง ทางธรรม(ใกลชิด) (๕) ผใู ดมจี ติ ระลกึ ไดในสงิ่ ทไี่ มถกู ตองชอบธรรม ท่ตี น มีสวนรว มกระทำ ทำใหความเศราหมองของจิตเกิดขึ้น เรยี กวา ๗. การฝก สติ (สมาธิ) จำเปนตองมศี ีล ๕ คุมใจกอ นฝก บาป เมือ่ ใดทกี่ รรมใหผ ล ความวบิ ตั ิของทรพั ยย อ มเกดิ ข้ึนกับผู ใชหรือไม การอาราธนาศีล ๕ เราคดิ ในใจไดหรือไมโดยไมตอ ง มีสว นรวมในการประพฤตทิ ุจริตนัน้ เปลง วาจา และไมตอ งขอจากพระสงฆไดหรือไม (๖) เม่ือใดผูถามปญหาพัฒนาจติ ใหมีธรรมวินัยสถติ อยกู ับใจ จนมคี ณุ ธรรมสงู การไดพ บและเปน ศษิ ยในทางธรรม ดว ยความเคารพอยางสงู ยอ มมีโอกาสเปน ไปได คำตอบ (๑) สวดมนตภ าษาบาลแี ตไมรูความหมาย ไมตางไปจาก คา งคาว ๕๐๐ ทฟ่ี ง พระสวดมนตอ ยใู นถำ้ แตจ ติ ของคา งคาวจบั

7๗0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๗7๑1 (๗) ขอปฏบิ ตั ทิ ี่ตองศกึ ษาเรียกวา ไตรสกิ ขา (ศลี ๑. หนมู ปี ญหากับลูกสาวของสามที ่ที ำงานดว ยกนั บาง สมาธิ ปญญา) ศีลเปน ฐานรองรบั ใจใหต ั้งมน่ั เปน สมาธิ สมาธิ คร้ังถูกกดดนั อยากออกไปทำงานอนื่ แทน ทนี ี้เพอื่ นพูดวา งานที่ เปน ฐานรองรบั ใจใหเกิดปญญาเหน็ แจง ฉะนัน้ ผใู ดประสงคฝ ก ทำอยเู ปนงานทไี่ ดบ ุญ หนูเลยสงสัยวาเราทำงานเพือ่ เงินเดอื น จิตใหม ีสติ เพ่ือนำจติ เขา สูค วามต้งั มั่นเปน สมาธิ จำเปน ตองมี อยแู ลว เราจะไดบญุ ตรงไหนคะ ศลี หาทค่ี รบและบริสุทธค์ิ มุ ใจใหไดกอน ๒. ลูกสาวของสามีเคยไปทำงานแลวทำเงินของมลู นิธิ การอาราธนาศีลหา เปนการเชอื้ เชิญหรอื นิมนตใ หพ ระ หายไปประมาณเกอื บ ๔,๐๐๐ เหรยี ญ หนแู นะนำสามีวา ควร บอกศลี ให หากผูถ ามปญ หาอาราธนาศีลดว ยการคิดในใจ แลว จะใหลกู สาวคณุ รบั ผิดชอบ เพราะถอื วา เงนิ จำนวนนี้ ไมวาใคร สงฆผูถกู นมิ นตใ หบ อกศีลรับทราบดว ยใจ แลว บอกศลี ให การ ทำหาย สามี หนู หรอื ลูกสาวคณุ กอตอ งรับผิดชอบเงนิ จำนวน ไมก ลา ววาจาอาราธนาศลี ยอมทำได นี้ เพราะเปนเงินท่ีเคา บริจาคเขามา ควรจะดูแลหรือใชจายให รัดกุม ไมท ราบวาหนูคิดถูกหรือผดิ อยา งไรคะ อนึง่ ผูใดมีศีลหา อยกู ับใจเปนปรกตไิ ดแ ลว ไมจ ำเปน ตองอาราธนาศลี กับใครผูใ ด ๓. บางเร่ืองหนูเห็นลูกสาวของสามีทำไมคอยถูกตอง หรือเหมาะสมหลาย ๆ อยาง เชนบางครั้งเปลย่ี นมอื ถือบอย ๆ ๓๒. กลวั บาปติดตวั โดยใชเงนิ ของมูลนธิ ิ บางคร้ังออกไปทานขาวกับแฟน กอใชเงิน ของมูลนิธิ โดยเขียนอางในบลิ วา คุยเรอื่ งงาน หนทู ำบัญชี หนู คำถาม เลยเหน็ ในสวนตา ง ๆ เหลา น้คี ะ หนกู ออยใู นลกั ษณะพดู ไมเขา กราบสวสั ดีคะทานอาจารยดร.สนอง วรอุไร คายไมออก เพราะรูสึกวาสิ่งที่เธอทำไมสมควร ไมทราบวาหนู หนูมีปญหาอยากกราบเรียนถามทานอาจารยดังนี้คะ คดิ ผดิ ถูกอยา งไรบางคะ คอื ตวั หนทู ำงานมลู นิธดิ ว ยกันกบั สามี ท่ีตา งประเทศคะ ได ๔. ท่ีหนูกังวลใจ เพราะเคยมีคนพูดใหฟงคะวา ถาใช รบั เงนิ เดอื นจากเงินทบ่ี รจิ าคเขา มาคะ ทนี ้หี นเู คยสงสยั หลายๆ เงินของมลู นิธิไมส มควรและถกู ตองจะกลายไปเปนเปรตคะ ถา อยางเพราะมีความรสู ึกไมด ี กลัววาจะเปน บาปกรรมตดิ ตวั ไป ทราบคำตอบแนนอนแลว หนูจะไดบอกใหสามีเขาใจส่ิงท่ีถูกท่ี โดยท่ีเราไมร ตู ัวคะ ขอ สงสัยของหนคู ือ ควรดวยคะ กราบขอบพระคุณทา นอาจารยดร.สนอง ไว ณ โอกาส นด้ี วยนะคะ ผสู งสัย

7๗2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๗7๓3 คำตอบ จิตจนตั้งม่ันเปนสมาธริ ะดบั ฌาน แลว ถอยจติ ออกมาจากความ (๑) การทำงานใหกบั มูลนธิ ิ เปนการชว ยเหลอื ผูอืน่ ผู ทรงฌาน อธิษฐานพบเห็นเปรต เมื่อเหตุปจจัยลงตัว ตาทิพย (ทพิ พจกั ข)ุ ยอมสมั ผสั กบั สัตวเ ปรตนัน้ ได ทำไดบุญ สวนภาวะของจิตที่ถูกกดดัน อันเนื่องมาจากการ ทำงานรวมกับผูอื่น ถือวาเปนบาป ฉะนั้นงานท่ีทำจึงไดท้ังบุญ ๓๓. เหมือนจะสงบ และบาป ซึง่ ผูถามปญ หาตองประเมินดูดวยตนเองวา บญุ และ บาปทเี่ ปน ผลมาจากการทำงานใหม ลู นธิ ิ อยา งไหนมมี ากกวา กนั คำถาม หากประเมินแลว ไดบญุ มากกวา บาป ถือวาไดกำไร จงทำงานนี้ อาจารยค ะ ตอไป หากเปนไปในทางตรงขาม ประเมินแลวไดบาปมากกวา ตอนทีน่ ่ังสมาธิ จติ มันเหมอื นจะสงบแตก ็ยังมีความคิด บญุ ถอื วาขาดทุน จงยุตงิ านนแ้ี ลว ไปหางานอน่ื ท่ีไดบ ญุ ทำ ผดุ ขน้ึ มา อยางนต้ี องทำยังไงดคี ะ ตองเพิ่มตัวสตใิ ชม ย้ั คะ (๒) จะคดิ ถกู ไดต อ เมอื่ ตอ งระบหุ นา ทแ่ี ละความรบั ผดิ ชอบของบุคคลท่ีทำงานใหชัดเจน และบันทึกเปนหลักฐานดวย คำตอบ เอกสารทีม่ ผี ลู งนามกำกบั ทำไดสองทาง คอื เพิม่ กำลังของสติใหม ากข้ึน ดว ย (๓) ผถู ามปญ หาควรทำบญั ชใี หถ กู ตรงตามหนา ที่ มหี ลกั การกำหนดวา “คิดหนอๆๆๆๆ” ไปเร่ือยๆจนกวา ความคดิ ที่ผดุ ฐานตามขอ (๒) กำกับ เมอื่ ใดท่ผี ลงานของมลู นธิ ไิ ดแสดงออก ขน้ึ ดบั ไป แลว ดงึ จติ กลับมาสอู งคบ รกิ รรมเดมิ หรอื ในทางท่ี เปนรายงาน ผูอานเอกสารยอมรูเห็นเขาใจดวยตนเองวา ผูใด สอง หากผูป ฏิบตั ิธรรมมจี ติ สงบ แลวความคดิ ไดผดุ ขนึ้ มา ให ประพฤติถกู ตรงตามเจตนารมณข องผบู ริจาค ผใู ดประพฤตผิ ิด ใชจ ติ ที่สงบเปน สมาธจิ วนแนวแน ตามดคู วามคิดที่ผุดข้นึ วา ไปจากเจตนารมณ ดำเนินไปตามกฎไตรลกั ษณ เมือ่ ใดจติ เหน็ วา ความคิดที่ผุดขึ้น ดับไป (อนตั ตา) ความคดิ ไมใชต ัวตนแทจ รงิ ปญ ญาเห็นแจงใน (๔) การใชเ งนิ ไมถ กู ตรงตามความประสงคข องผบู รจิ าค ความคดิ ยอมเกิดขึ้น จติ จะปลอยวางความคิด แลว จติ วางเปน ผใู ดประพฤตแิ ลว เปนการสรา งเหตุใหบ าปเกดิ ขนึ้ เมือ่ ถึงเวลา อิสระจากความคดิ ผูใดพิจารณาจนเห็นเปนจริงแทไ ดเ ชน นี้แลว ทจ่ี ำเปน ตอ งทง้ิ ขนั ธล าโลก จติ วญิ ญาณจะถกู พลงั ของบาปผลกั ปญ ญาเหน็ แจง ยอ มเกดิ ขนึ้ ดนั ใหโคจร เขาไปอยอู าศัยในรางท่ีเปนเปรตในภพถดั ไปได อน่ึง หากประสงคจะรูวาเปรตมีจริงไหม ตองพัฒนา

๗74๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๗7๕5 ๓๔. แรงบันดาลใจ สมองใหมกี ารปรับตวั เปน ระเบียบมากขนึ้ แลวความจำจะดขี น้ึ แนน อน คำถาม กราบเรยี น อาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ทเ่ี คารพคะ อยาก ผถู ามปญ หาประสงคพัฒนา IQ ของตวั เองใหม ีกำลงั มากข้นึ ตอ งพฒั นาจติ ใหเขา ถงึ สมาธิระดับจวนแนว แน (อุปจาร เรยี นถามอาจารยว า สมาธิ) แลวใชส มาธิเปนฐานพฒั นาปญ ญาเห็นแจง (วปิ ส สนา ๑. หากตองการเพิ่ม IQ ใหสูงข้ึนตองทำสมาธิใหถึง ภาวนา) เมื่อใดทีป่ ญญาเห็นแจงไดเ กิดข้นึ แลว โอกาสเขา ถงึ ความเปน ผูมี IQ สงู ยอมเกดิ ตามมา ขนั้ ไหนและวธิ ีการอยางไรคะ คลืน่ สมองจงึ จะเปลย่ี นได (จริงๆ น่งั สมาธิอยูบา งแลว คะ คร้ังละ ๕ - ๔๕ นาที แตคอนขางฟุง (๒) การเปล่ยี นแปลงตามขอ (๑) สามารถเกิดขึ้นไดใ น มากกวาสงบ) ชาตปิ จ จุบัน ผพู ฒั นาจติ ตองประพฤตเิ หตปุ จจยั ใหถ ูกตรง คือมี ศลี มีสัจจะ มีความเพียรเปน เครอ่ื งสนับสนนุ ๒. การเปลี่ยนแปลงนส้ี ามารถเห็นผลไดในปจจบุ ันชาติ หรือไม หรือเกี่ยวของกับการสั่งสมและวิบากกรรมจากอดีต ๓๕. ความเชือ่ ของเขา ดวยหรือไมคะ อยากจะพัฒนาศักยภาพของตัวเองเพ่ือการ ทำงานและการใชชีวิตใหดีกวานี้คะ เน่ืองจากเปนคนที่สมาธิ คำถาม ไมคอยดี เขาใจชาและความคิดไมเปนระเบียบ เวลามองคนท่ี กราบเรียน ทา นอาจารยด ร.สนอง วรอไุ ร ดวยความเคารพ ประสบความสำเรจ็ ในสาขาอาชพี ทท่ี ำประโยชนไ ดใ นวงกวา งแลว ขอความเมตตาจากทานอาจารยชวยช้ีแนะใหดวยคะ รูสกึ มีแรงบันดาลใจอยากทำสิง่ ทเ่ี ปน ประโยชนอ ยา งน้นั บา งคะ เนอื่ งจากมีความสงสัยคะ คำตอบ หนูเกิดสงสัยในการกระทำของผูท่ีเรียกวาไดถือศีล (๑) จติ ฟุงซา น เพราะจิตมศี ลี ไมครบ จติ มศี ีลไมบริสุทธ์ิ ปฏิบตั ิธรรมแลว แตทำไมยังทำผิดอยู เชน เห็นการฆามด ผูใ ดประสงคแกป ญ หาเชนน้ี ตองเอาศลี ในลักษณะท่กี ลา ว คมุ ใจใหไดทุกขณะต่นื แลว การปฏบิ ัติสมถภาวนา ยอ มทำใหจ ติ ตัง้ มน่ั เปน สมาธไิ ดง าย จติ ทเี่ ปนสมาธิ สงผลกระทบถึงคลื่น

๗76๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๗77๗ ยุง เปนสัตวเลก็ ท่ที ำแลว เชอื่ วาไมบาป การทำใหผูอืน่ ไมพ อใจ วนิ ยั แตเขาไมถ งึ ธรรมวินยั เมอื่ มีปญ หาเกดิ ข้ึนกบั ชวี ติ แลว ยงั เบยี ดเบียนทางใจ การบดิ เบอื นความจริงตอ เวลาในการปฎิบตั ิ ใชป ญ ญาเหน็ ไมแ จง (สญั ญา) แกป ญ หา ปญ หาจงึ ดบั ไปชว่ั คราว งาน โดยไมคิดวา ผอู น่ื จะรูสึกพอใจ หรือไมพ อใจทีไ่ ดถูกกระทำ และไปสรา งปญ หาอน่ื ใหเ กดิ ขน้ึ ซง่ึ ตรงขา มกบั ผเู ขา ถงึ ธรรมวนิ ยั จากเขา เขาจะทำเสมอื นหน่ึงวา ไมมอี ะไรเกิดขน้ึ และไมทำให ดว ยการปฏบิ ัตธิ รรม ปญ ญาเห็นแจงหรอื เห็นถูกตรงตามธรรม เขารูสกึ ตอ งทกุ ขหรือผดิ เนอ่ื งจากเขาไดแสดงวา ตนเปน ผูม ี ยอ มเกดิ ขนึ้ เมอื่ ใชป ญ ญาเหน็ แจง แกป ญ หาใหก บั ชวี ติ ปญ หาจงึ ความรูมากในเรอ่ื งการเขา ถงึ ธรรมวา ส่งิ ท่เี ขาพูดมานน้ั ถกู ตอง ดับไปสิน้ เชงิ และไมสรา งปญหาอ่นื ใหเกิดขนึ้ ทุกเรือ่ ง ดเู ปน ผูเ ลื่อมใสในพระพทุ ธศาสนา แตเ วลาอยูใกลร ูส กึ ไมส นทิ ใจ ไมเ ช่ือใจเลยคะ หนูควรจะวางใจอยางไรดีคะ เพราะ ฉะน้ัน ผูถามปญหา ควรยกเอาเขาเปนครูสอนใจ แม บางทีความคิดมันก็ทำใหค ิดไมพอใจ เมือ่ เห็นการกระทำจากเขา จะสนใจในธรรม แมจะนำตัวเขาปฏิบตั ิธรรม แตยงั ไมส ามารถ หนูจะบาปมากมยั้ คะ ทรี่ สู ึกไมดกี ับเขา เพราะเขากป็ ฏบิ ตั ธิ รรม พฒั นาจติ ใหเ ขา ถงึ ธรรมทป่ี ฏบิ ตั ิ พฤตกิ รรมจงึ แสดงออกใหเ หน็ แตห นูกพ็ ยายามรตู ัวอยูเสมอวา กำลังคิดไมด อี ยู ดงั ทบ่ี อกเลา ไป คนทมี่ ลี ักษณะเชน น้ีในสังคมชาวพทุ ธมอี ยูม าก ขอขอบพระคณุ ในความเมตตาของอาจารยเ ปนอยา งสงู คะ ๓๖. หลบั ในระหวา งสวดมนต คำตอบ คำถาม ผูใดประพฤติฆาสัตว เบียดเบียนผูอ่ืนดวยกาย วาจา เรยี น อาจารย ดร.สนอง ท่ีเคารพ ครบั ผมขอเรียนถามอาจารยครับวา ปกติผมจะสวดมนต ใจ ผนู นั้ ไดช อ่ื วา ประพฤตทิ ศุ ลี ผใู ดศรทั ธาคำสอนในพทุ ธศาสนา ดวยการเรียนรูจากการอานตำราคัมภีร (ปริยัติ) จนถองแท เปน ประจำเกอื บทกุ วนั มนี งั่ สมาธบิ า งเปน บางครง้ั แลว แต เวลา เรียกผูมีลักษณะเชนนี้วาเปนผูรูธรรมวินัย แตยังไมเรียกวาเปน อำนวย แตบางคร้ังทำงานมาเหน่ือยมากท้ังวัน อยากนอนพัก ผมู ธี รรมวินยั คุม ครองใจ ดว ยเหตนุ ี้พระมหากสั สปะ ผทู ำหนา ที่ ผอ น แตก จ็ ะฝน ไหวพระสวดมนตใหไ ด เพราะอยาก ใหตอ เนื่อง เปน ประธานปฐมสงั คายนาพทุ ธศาสนา จงึ ไดก ลา ววาจาตกั เตอื น กป็ รากฏวา บางครง้ั สวดมนตแ ลว หลบั ทง้ั ทป่ี ากยงั สวดอยู หรอื ภกิ ษผุ รู ธู รรมวนิ ยั เฉพาะดา นปรยิ ตั ิ ในทำนองทว่ี า “เพยี งแคท อ ง บางทีนงั่ สมาธิก็หลบั อยากเรียนถามอาจารยครับวา บนคำสอนตามพุทธวจนะได ยอมทำใหคนโงมองไมเห็นตัวเอง สำคัญตนวาประเสริฐกวาผอู ื่น” ซง่ึ มีความหมายวา ผูร ูธรรม

๗78๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๗79๙ ๑. การท่ีผมหลบั ในระหวางสวดมนต หรอื นัง่ สมาธิ จะ (๓) ถวายสังฆทานแลว มีจติ เปนกศุ ล ผถู วายยอมได ไดบาป แทนท่ีจะเปน บุญ หรือไมครบั หรือ ถึงไดบ ญุ ก็จะได บญุ ผูใดเอาจิตไปตามดูของที่ถวายแลวเกดิ อกศุ ลขึน้ กับจติ ผู บญุ นอยลงไปกวาเวลาปกตทิ ี่ไมห ลับ หรอื ไมค รบั นั้นไดบ าป ผูร ูผ ูฉลาดจงึ ไมเ อาจติ ไปตามดขู องทถ่ี วาย ๒. เนือ่ งจากผมมีสวดมนตอญั เชญิ เทวดามารวมดว ย ๓๗. สองเดอื นท่ผี า นมา ทกุ คร้งั ถางวงๆ หลบั ๆ แบบน้ี เทวดาทา นจะไมพอใจไดห รือไม และ ทา นจะโมทนากับบญุ นีไ้ ดหรอื ไมครบั คำถาม เรียนถามอาจารยครับ ๓. อนั นไ้ี มเ กย่ี วกบั สวดมนตค รบั แตอ ยากทราบวา เวลา ๑.) กระผมไดฝ กสติปฏ ฐานสี่ แบบตามดูกาย ยืนเดิน ไปวดั เพอ่ื ทำสงั ฆทานยคุ สมยั นี้ เราไมต อ งซอ้ื ถงั เตรยี มไปเองแลว เพราะทางวัดมีสังฆทานที่ใชเวียนกันแลวใหเราบริจาคเงินซ้ือถัง นงั่ นอน เคลือ่ นไหวในอริ ิยาบถตา งๆ ตามที่ครบู าอาจารยท า น เพือ่ ใช ถวาย เม่ือพระรบั แลว ก็นำไปเวยี นใหค นอ่นื ใชถ วาย ซ้ำ ไดช้แี นะ (กระผมขอคำช้ีแนะกับทานทุกเดือนครบั )ตอนนี้ทำมา อกี ขอเรยี นถามวา แบบนจ้ี ะไดบ ุญหรือไมครบั ได ๑๐ เดือนแลว ผลคือ สองเดอื นท่ผี านมาทุกครง้ั ที่รูสึกตัว จติ จะรวมเขามาหน่ีงขณะ แลวก็คลายออกไปรบั รูเ รอื่ งราวขา ง ขอบพระคุณอาจารยม ากครับ นอกตอนท่เี ผลอ ระหวางสองเดอื น จะเห็นวาเวลาม่ีสง่ิ มากระ ทบเม่ือรูวาเกดิ อารมณสตจิ ะระลึกถึงความไมใ ช ตวั ตน แลว คำตอบ ก็กลับมาตง้ั ม่นั ช่วั ขณะเหมือนเดมิ และจติ ก็คอ ยๆ ละเอียดขึ้น (๑) ขณะใดจิตจดจออยูกับบทมนตท่ีสวด หรือจดจอ มาเรื่อยๆ เขาใจวา เปน ขณิกะสมาธิ ไปกราบเรยี นครูบาอาจารย ทา นกบ็ อกวา ใหอ ยูกับความน่ิงนน่ั หละ ตอนทเี่ ผลอออกไปแลว อยกู บั การปฏบิ ตั สิ มาธิ ขณะนนั้ บญุ ไดเ กดิ ขน้ึ แลว แมจ ะเปน บญุ จิตรวมเขามานัน่ ละ ท่ีสำคญั มันจะทำใหจิตละเอียดขน้ึ เพยี งเลก็ นอ ยทีเ่ กิดขน้ึ กอนหลบั หากประพฤติบอ ยๆ บุญยอมมี กำลังมากข้ึนได ดังนนั้ จึงอยากเรยี นถามอาจารยวาสมาธิที่เหมาะกับ การวิปส สนา เปน ขณกิ ะสมาธิเพยี งพอหรือไม หรอื วาผมตอ ง (๒) ผใู ดมศี ลี สถติ อยกู บั ใจ ผนู น้ั ยอ มเปน ทร่ี กั ของมนษุ ย ภาวนาไปจนสมาธติ ง้ั มนั่ กวา นค้ี รับ และเทวดา ผูใดมีศีลมีสัจจะผูนั้นศักดิ์สิทธ์ิ ผูศักด์ิสิทธ์ิกลาว อัญเชิญเทวดาใหมาสรางบุญดวยการฟงบทมนต เทวดายอม รับคำเชิญ ปญหาจึงมีอยูวา ผูกลาวคำเชิญเทวดามีคุณสมบัติ ตามทกี่ ลาวหรือไม

๘80๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๘8๑1 ๒.) แลวอาการท่ีกระผมกลาวมา ชวงสองเดือนหลัง ๓๘. คนเลย้ี งกมุ ารทอง เรียกวาวิปสสนาหรือไมครับ หรือวาเปนปญญาอบรมสมาธิ (กระผมสงสัยเพราะตอนท่ีจิตของกระผมเร่ิมนิ่งต้ังม่ันข้ึนมาได คำถาม เปนเพราะสติไประลึกถึงไตรลกั ษณ กอนหนาน้ี ๘ เดอื นจิตจะ เรยี นอาจารยดร.สนอง วรอไุ ร สายไปมาไมรวมแบบนี้ครับ) ผมไดติดตามผลงานของ อาจารย ผานทางหนังสือ คำตอบ ทางสายเอก และไดซ อื้ แจกเปน ทานไปหลายครง้ั อกี ยงั ฟง เทป (๑) สำหรบั ผฝู ก ปฏบิ ัตธิ รรมทยี่ งั ไมมคี วามชำนาญ สนทนาธรรมของอาจารยดว ย ในการใชจติ ตามพจิ ารณากาย วา ดำเนนิ ไปตามกฎไตรลกั ษณ ขอขอบพระคุณอาจารยที่ชวยใหผมไดเขาใจเร่ืองพุทธ จงึ มคี วามจำเปน อยางยิ่ง ทจ่ี ติ ตอ งมีความต้ังม่ันจวนแนวแน ศาสนามากข้ึนจากเดิมมาก และจะศึกษาเพ่ิมเติมมากข้ึนครับ (อุปจารสมาธ)ิ แตผ ูท ีม่ คี วามชำนาญมากอนแลว เพียงแคจ ิต ผมมขี อ สงสัยเลก็ นอ ยดังน้คี รบั ตง้ั มัน่ เปน สมาธปิ ระเดย๋ี วประดาว (ขณกิ สมาธิ) กส็ ามารถเหน็ สิง่ ทเ่ี ขา กระทบจิตวา ไมใ ชต วั ตน (อนตั ตา) ได ๑) ผมเห็นบางวัดเขามี กุมารทอง ใหบูชา จึงอยาก รูวาการที่คนเล้ียงกุมารทองนั้นบาปหรือไม เพราะผมรูสึกวา (๒) การทจ่ี ะเรยี กวาเกดิ ปญ ญาเหน็ แจง (วิปสสนา) ได เหมือนเปนการเหน่ียวรง้ั วญิ ญานกุมารทองไมใ หไ ปเกิด มีเครอื่ งชว้ี ัดอยสู องอยา งคือ เห็นสงิ่ ทเี่ ขา กระทบจติ ไมใ ชตัวตน (อนัตตา) แลวจติ ปลอยวางส่ิงทเ่ี ขากระทบ เกดิ เปน ความวาง ๒) หากการเล้ียงกุมารทองเปนการเหนี่ยวรั้งวิญญาน ความเปน อิสระขึ้นกบั จิต อยางนจี้ งึ จะเรียกวา ปญญาเหน็ แจง ไมใ หไปเกิดจริง (ตาม ๑) แลว ถา เราเลยี้ งแลวทำบุญอุทิศสวน หรอื เห็นถูกตรงตามธรรม กศุ ล สวดมนต จะชว ยปลดปลอยเขาไดไหม พงึ ชนะคนไมด ี ดวยความดี คำตอบ (๑) กมุ ารทองเปน ของขลงั รปู เดก็ ไวผ มจกุ คนทมี่ คี วาม หลงนิยมเล้ียงกุมารทองไวเฝาบานหรือเพ่ือประโยชนอยางอ่ืน ผูเลี้ยงกุมารทองคิดเอาเองวาไมเปนบาป แตสำหรับผูรู การ ประพฤตเิ ชน นัน้ เปนบาป เพราะเปนเหตุใหไมส ามารถพฒั นาจติ ไปสูค วามพน ทุกขไ ด

๘82๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๘8๓3 (๒) เรื่องที่ถามไป ไมตางจากการจับสัตวมาขังไวใน ไมทราบวา ส่ิงทีเ่ กดิ ขึน้ นนั้ มเี หตุปจ จัยอะไรทเ่ี ปน อยาง กรงเลยี้ ง แมจ ะเอาอาหารใหส ตั วก นิ ทกุ วนั ยงั ไมเ รยี กวา ไดป ลด นน้ั และปฏิบตั ิผดิ หรอื เปลาคะ โปรดแนะนำดว ยคะ ปลอยสตั วใ หเ ปนอสิ ระ กราบขอบพระคณุ มากคะ ๓๙. งวงนอนทกุ ครงั้ คำตอบ คำถาม (๑) การสวดมนตเ ปน การพัฒนาจิตแบบหนึ่ง แตการ กราบเรียนทานอาจารยคะ ดิฉันมีขอสงสัยถามปญหา สวดมนตไมเ หมาะกบั จรติ ของผูถามปญ หา จงึ ทำใหเ กิดอาการ จากการปฏบิ ัติดงั นี้คะ งว งเหงาหาวนอน ๑. ทกุ วนั ท่สี วดมนตจ ะมีสติตั้งมนั่ อยกู บั บทสวดคะ แต (๒) ปฏบิ ตั ธิ รรมไมผ ดิ แตย ังแกปญหาทเ่ี กิดจากการ จะเกิดอาการหาวงวงนอนทุกครั้ง แตพอสวดจบแลวก็ไมรูสึก ปฏิบตั ิธรรมไมถ ูกทาง วธิ ีแกป ญหาคือ เมอื่ ใดทจี่ ิตระลกึ ไดวา งวงแตอ ยางใด ทำไมจงึ เปนเชนนัน้ ลมหายใจหายไป ตอ งสรางอิริยาบถใหญใหจ ติ ระลึกได ดว ย การหายใจเขา ลึกๆ แลวปลอ ยออกดวยเอาจิตจดจอ อยกู บั ลม ๒. บางครง้ั หลังจากสวดมนตเสร็จแลว กจ็ ะน่ังสมาธิ หายใจ วิธีการเชนนี้เปน การเพ่ิมกำลังสติใหมกี ำลงั มากข้นึ และ บาง เวลาน่ังน้ันมีสตินิ่งตลอดเวลา แทบจะไมคิดเร่ืองอ่ืนเลย เมอ่ื ใดมอี าการวูบเกิดขึน้ ตองเอาจิตกำหนดวา “วบู หนอๆๆๆ” สตจิ ะจบั อยกู บั ลมหายใจเขา ออกเกอื บตลอดเวลา มเี หตุ ๒ แบบ ไปเรือ่ ยๆ จนกวาอาการวบู หายไป แลวดึง ดงั น้ี จิตกลบั สอู งคบริกรรมเดมิ ๒.๑ หากนงั่ นาน เหมอื นกบั ลมหายใจเขา ออกจะหายไป ไมร ูจรงิ อยา พดู แทบจะจบั ไมไ ด และรสู กึ วบู คลา ยตกจากทส่ี งู จงึ รสู กึ ตกใจและ กลับมาจับลมหายใจไดใหมอีกคร้ัง ๒.๒ หากนั่งไมนาน จะเกดิ อาการเหมือนตอนสวดมนต คือ จะรสู กึ งวงนอน บางคร้ังทนไมไหวตอ งเลิกนงั่ แลวนอนคะ

๘84๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๘8๕5 ๔๐. ทำหมนั สนุ ัขและแมว ๔๑. ธุรกิจไมเจรญิ คำถาม คำถาม เรียน อาจารย ดร.สนอง ทเี่ คารพ กราบเรยี นอาจารย ดร.สนอง หนขู ออนญุ าตกราบเรยี น ผมเปน สตั วแพทย เปด คลนิ กิ รกั ษาสตั ว มงี านอยา งหนงึ่ ปรกึ ษาดงั นคี้ ะ ท่ีผมทำเปน ประจำคอื การทำหมนั สนุ ัขและแมว ท้ังตัวผูและตัว หนแู ละสามี ทำงานธุรกจิ สวนตัวดวยกัน และเปนเวลา เมยี วธิ กี ารคอื ตวั ผผู า ตดั เอาอณั ฑะออก ตวั เมยี ผา ตดั เอามดลกู และรังไขออก ผมจงึ มีคำถามท่ีจะถามอาจารยดงั น้ี เกือบ ๓ ปแลวคะ ธุรกิจไมเจริญกาวหนา อยางที่ควรจะเปน เปนลักษณะท่ีวาไมมีความรูสึกมั่นคง กระทอนกระแทนตลอด ๑. การกระทำดงั กลาวขา งตนบาปมากไหม และถา ผล งานไมสม่ำเสมอ แตก็ผานไปไดแตละปดวยความทุกขคะ หนู ของกรรมขางตนใหผ ลจะเปนอยา งไร และสามี พยายามคิดหาทางทำธรุ กิจใหม ๆ ตลอดเวลาแตก ็ยงั ไมสำเรจ็ ผล ปจจบุ ัน หนแู ละสามี ก็พยายามสวดมนต ทำสมาธิ ๒. การกระทำดังกลาวขางตน เปนอุปสรรคตอการ พยายามฝก ทำจติ ใจใหป กติ และพยายามไมส รา งกรรมทางดา น ปฏิบัติธรรมหรือไม สามารถทำวิปสนากรรมฐานเพื่อใหเกิด การทำงานกบั ใคร แมแ ตเ กบ็ สตางคล กู คา ไมไ ด แตก จ็ า ยสตางค ปญญาเห็นแจง ไดห รอื ไม ขอบพระคณุ อาจารยม ากครับ ใหกบั ซัพพลายเออรทีต่ ดิ ตอ ดว ยตรงควิ เสมอ คำตอบ หนอู ยากจะเรียนถามอาจารยเปนแนวทางคะ วากรรม (๑) พฤติกรรมทีท่ ำถือวาเปนบาป ถามวาบาปมากหรือ อันใดอาจท่ีสงผลตอความไมราบรื่นในอาชีพการงาน และการ ทำบุญแบบใด ท่ีจะทำใหกรรมน้ีเบาบางลงไดคะ หนูจะไดเนน ไม อยูที่จำนวนของสัตวท่ีถูกทำหมัน และอยูที่การผูกเวรของ ทำบุญทางดานน้ี และระมัดระวังการกระทำของตนเอง ไมให สัตว เมื่อใดที่กรรมใหผล ความเจ็บปวย ความไมมีทายาทสืบ สรา งกรรมเชน น้ันอีกคะ สกลุ ยอ มเกดิ ขน้ึ ได หนสู ำรวจตนเอง กห็ าสาเหตไุ มไ ดค ะ นอกจากเรอื่ งชอบ (๒) เปน อปุ สรรคตอ การปฏบิ ตั ธิ รรม ตรงทยี่ งั สามารถ เถยี งบิดา, มารดา (ในอดตี ) เพราะคดิ แตว า ความคิดเห็นของ ปฏบิ ัติธรรมได แตไมสามารถเขา ถึงปญญาเหน็ แจง ได ตนถูกตอ งคะ (ในปจจุบนั สำนึกไดแลวคะ) สำหรับสามนี ้นั กับ

8๘6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๘8๗7 บดิ ามารดา แทบไมเ คยมปี ญ หากนั เลยคะ ขอบพระคณุ อาจารย ยังติดตอพูดคุย และพบปะกันอยู โดยในใจหนูตอนน้ีไมยึดติด มาก ๆ คะ แลว คะ ไมอ ยากใหเ ขากลบั มาอยดู ว ยอกี แลว คดิ ในใจอยเู สมอวา เราเลกิ กันแลว (ยงั ไมจดทะเบียนหยา ) แตสามอี ยากกลบั มาอยู คำตอบ ดว ยอกี ถา สามีกลบั มาอยดู วยจรงิ โดยทเ่ี คา ไปมีเมยี อีกคนหนึ่ง ผูประสบปญหาดานธุรกิจ ตองประพฤติเหตุอยางใด แลว (ยังไมไดอยดู ว ยกัน) หนูจะไดชอื่ วา แยง สามคี นอนื่ จะผดิ ศลี ขอ ๓ หรอื ไมคะ เพราะหนตู ั้งใจไวแลว วา จากนไ้ี ปจะรกั ษา อยา งหน่งึ ดงั น้ี ศลี ขอ ๓ ใหบริสุทธิ์ หนูขอรบกวนอาจารย เพราะหนตู อ งตัดสนิ ๑. ทำธุรกจิ ท่ีผดิ กฎหมาย ทศุ ีล ไรธรรม ใจแลวคะ ๒. ทำธุรกิจดว ยการหวงั ผลเลิศ แตไมใชวิธีการอันเลศิ ๓. ผทู ำธรุ กิจประพฤตอิ กตญั ูตอ ผมู อี ุปการคณุ อาทิ ๒. ถาหนใู หอภยั สามี โดยไมคดิ ดาทอ โกรธเคอื ง หรือ พยาบาท เคา ท้งั ๒ คน ถือวาหนใู หอภยั ทานแลวหรือไม และ โตแ ยง โตเถยี งพอ แม ไมซื่อสตั ยต อลกู คา ฯลฯ ถาสามีขอกลับมาอยูดวยอีกครั้ง แตหนูไมยอม เปนเชนนี้ ตรงกนั ขา ม ผใู ดประพฤตทิ าน ศลี ภาวนา จนกศุ ลกรรม หมายความวา หนไู มใหอ ภัยทานใชหรอื ไมค ะ ทท่ี ำแลว ใหผ ล ผปู ระพฤตยิ อ มมดี วงดี พน จากความไมม ี พน จาก ๓. ถา สามที ำประกนั ชวี ติ ไว เมื่อเขาตายหนจู ะไดรับเงนิ ความไมดี พนจากความไมไ ด พนจากความไมส บายกายใจได ตรงน้ี ถาหนูไดรับเงินจริง ๆ จะถือวาหนูเปนหนี้เขาหรือไมคะ โดยเขาสมคั รใจทำเอง ๔๒. หนตู องตัดสินใจ ขอขอบพระคณุ ในคำตอบของอาจารย ดว ยความเคารพ คำถาม เปน อยา งสูงคะ กราบเรยี นอาจารย ดร. สนองท่ีนบั ถอื ๑. หนูมปี ญ หาเรื่อง ศีล ขอ ๓ คะ คอื หนจู ับไดว าสามี คำตอบ (๑) หากผถู ามปญหาไดรบั การยนิ ยอมจากพอ แมยกให มเี มยี นอย เราจงึ แยกบา นกนั อยู (มีลกู ดว ยกัน ๒ คน) แตเ รา เปน ภรรยาของชายผเู ปน สามี ไมผิดศลี ขอ สาม แลวยังไมชอื่ วา แยง สามีคนอืน่

๘88๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๘8๙9 (๒) หากผูถามปญหาประพฤติไดอยางท่ีบอกเลาไป ไดมีดวงตาเหน็ ธรรม จนเมอื่ ประมาณ ๒ เดือนมานี้ ขาพเจา ได ถอื วา ไดใ หอ ภยั เปนทานแลว ความเมตตายอ มเกดิ ข้นึ สงผลให เร่ิมศึกษาพระธรรม คำสั่งสอนของพระพุทธเจา โดยการอาน มีจิตสงบเยน็ หนังสอื ธรรมะ ดู และ ฟง สื่อธรรมะ ตา งๆ ทางอนิ เตอรเ นต รวมทงั้ กลั ยาณธรรม ดว ยคะ และไดเ กดิ ดวงตาเหน็ ธรรม (หลงั อนงึ่ การไมย นิ ยอมใหส ามผี จู ากไปมหี ญงิ อนื่ เปน ภรรยา จากเกิดมาต้ัง ๓๕ ป) จงึ เกดิ ความเบอ่ื หนา ยกบั การเกิดมาเปน แลว กลบั เขา มาอยรู ว มกบั ครอบครวั ถอื วา ผถู ามปญ หามจี ติ เปน คน และเวยี นวา ยตายเกดิ อยา งมาก จนอยากจะไปปฏบิ ตั ธิ รรมท่ี อิสระจากสามี และมิไดห มายความวา มไิ ดใ หอ ภัย วดั ทอ่ี ยไู มไ กลจากบา น (วดั สนั ตวิ งศาราม สาขาของวดั สงั ฆทาน และวัดปา สนั ตธิ รรม สาขาของวดั หนองปาพง) แตปญ หากค็ อื (๓) ไมถือวาเปนหน้ี ตรงกันขาม อดีตสามีน่ันแหละที่ สามีเกิดตอตานอยางรนุ แรง ไมยอมใหไ ปคางคนื ทไี่ หน และไม เปน หนผ้ี ูถ ามปญหา พอใจแทบทุกครง้ั ที่เหน็ ขาพเจา ดู ฟง หรือ อาน ธรรมะ และยัง มาพดู สอเสียดพทุ ธศาสนา และบอกใหขา พเจาทำตามที่ตนเหน็ ๔๓. ถกู ตอตา น ควรในความเชอื่ ทางศาสนาของตน กเ็ กดิ การทะเลาะกนั เพราะ ขา พเจาศรทั ธาในพระรัตนตรยั มากกวา เมอื่ เปน เชนน้ี ขาพเจาก็ คำถาม ตอ งคอยแอบทำ ทง้ั การนัง่ สมาธิ และสวดมนตทีบ่ านกเ็ ชนกัน กราบเรยี นถามทา นอาจารย ดร. สนอง ดังน้คี ะ ตองทำในเวลาท่ีเขาไมอยูบาน ขาพเจาจึงเกิดความอึดอัดทาง ขาพเจา ช่ือ ทรงสุดา สุวงศจันทร ขณะน้ีอาศัยอยู ใจและยง่ิ เพิ่มพูน ความเบ่ือหนายในวงเวียนชีวิตเชน นีเ้ ปนอยา ง มาก จงึ อยากจะหนไี ปใหพ น ๆ จงึ คดิ ทจ่ี ะหนกี ลบั ไปอยทู เี่ มอื งไทย ท่ีประเทศอังกฤษตั้งแตป ๒๕๔๒ แตงงานคร้ังแรกกับฝรั่งที่ เพอื่ ทจ่ี ะปฏบิ ตั ธิ รรมไดโ ดยสะดวก และหากทำไดข า พเจา กอ็ ยาก พิการทางหไู ด ๒ ปก็หยา กนั และไดคบกบั ผชู ายฝร่งั อีก ๒ คน จะบวชเปนแมชถี ือศีล ๘ ไปตลอดชวี ติ ทเ่ี หลืออยูนี้ แตป ญหาที่ จนมาพบและแตงงานครั้งท่ี ๒ กับสามีคนปจจุบันเม่อื ป ๒๕๕๑ ขา พเจา อยากจะถามน้กี ค็ อื ขณะน้ีขาพเจาอายุ ๓๕ และมีความสงสัย เน่ืองจาก สามีคน ปจจบุ ันนี้ เปน คนอนิ เดีย นับถือศาสนา SIKH มลี ูกติด ๓ คน ๑. ขาพเจาจะบาปหรือเปลาที่จะท้ิงเขาไปเชนน้ี เขา สว นขา พเจา ไมม บี ตุ รเลย (เคยทำแทง ๑ ครงั้ และลกู ตายในทอ ง จะตองโกรธ และคิดวาขา พเจาเหน็ แกต ัว และหนีปญหา (เขา ไมท ราบสาเหตุ ๑ ครงั้ ) ขาพเจาเปนคนในพทุ ธศาสนาแตไ มเ คย

9๙0๐ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๙9๑1 เคยพูดไว) เรามีหน้ีสินที่สรางขึ้นมาดวยกันท่ีอังกฤษนี้เปนเงิน ขาพเจา ไมเคยทำสิ่งไมดีกับสามีเลย ชวยเขาดูแลลูก ไมน อ ย แตเ รากม็ บี านและรถ ท่เี ปน ทรัพยน อกกาย มากกวาหน้ี ทั้ง ๓ เปน อยางดี และเดก็ ๓ คนก็ดกี ับขา พเจาดว ย ทำงาน สินที่มี และขาพเจา เองก็ไมคิดที่จะเอาอะไรไปดวยเลย ยกเวน ดูแลบาน และเปนแมบานท่ีดี มาตลอด แตอยูๆ ความรักที่มี เงินสดเล็กนอยที่จะเอาไปใหพอและแมเพ่ือตอบแทนบุญคุณ ใหเ ขามันกห็ ายไป แตก็ไมไดเ กลยี ด รูสกึ เฉยชากับความรกั มาก ทา น แตเ รอ่ื งของเรอื่ งกค็ อื หนส้ี นิ ทม่ี กี บั ทางธนาคารนนั้ เปน ชอื่ ขา พเจา เองกแ็ ปลกใจอยเู หมอื นกนั วา จากทเ่ี คยรกั มาก ทมุ เทให ของขาพเจาผูเ ดียว หากขาพเจา หนีไปเขาคงไมย อมจายหนนี้ ีแ้ น ทกุ อยาง ทนความเจบ็ ชำ้ กบั เขามามาก แตพ อวันหน่งึ มนั ก็หาย ขาพเจาเองก็คงกลับมาที่อังกฤษไมไดอีก แตก็ไมรูสึกเปนทุกข ไปเฉยๆ ยง่ิ ไดม าศกึ ษาธรรมมะ กย็ งิ่ วางเฉย ยง่ิ เขามาพดู ลบหลู กับเรื่องน้ีเลย แตกลัวจะบาปที่หนีหนี้ไปคะ เรียนทานอาจารย พุทธศาสนา ก็ย่ิงอยากหนีใหไกลหางคนคนน้ี มีแตอยากจะไป โปรดชว ยชแ้ี นะดว ยคะ บวช ทา นอาจารยชว ยชี้แนะดว ยนะคะ ถา ขาพเจาจะหนีไปเชน นี้ จะเปนอยา งไรบาง จะบาป ไหม จะตอ งมาเกิดเพอื่ เจอกับเขา ๒. ขาพเจารูมาวาครอบครัวของสามีขาพเจาเขานับ อีกไหมคะ แตขาพเจาไมอยากมาเกิดอีกเลยไมวาจะเปนมนุษย ถือวิญญานตนหน่ึงอยู และพวกเขาเชื่อวาวิญญาณตนน้ีเปนผู เทวดา หรืออะไรกต็ ามแต มันก็ทกุ ขเ หมือนกนั ดังที่อาจารยเ คย ดแู ลพวกเขาทุกคน ถึงขนาด สรางท่ีอยูบนที่ดินของตระกูล ท่ี กลาวไว มนั จริงแทแนนอนคะ และอกี ๑ คำถามสดุ ทาย ประเทศอินเดียใหกับวิญญาณนี้ และกราบไหวสักการะบูชา มาเปนเวลานาน รวมถึงบานทุกหลังของตระกูลน้ีท่ีอังกฤษ ก็ ๓. พรหม หรือ เทวดา สามารถสรา งบญุ จากการ เจริญ ตองนำสัญลักษณของวิญญาณนี้มาสักการะบูชาอยางเขมงวด ภาวนา จนถงึ เขาสูพระนิพพาน ไดห รอื ไมค ะ ?? ดวย ขาพเจาเลยกลัววาเขาจะพากันสาปแชงขาพเจา หรือใช ทาย นีข้ า พเจา ขอกราบขอบพระคณุ ทานอาจารย เปน วิญญาณนี้ในการสาปแชง ทำใหขาพเจากลัววาจะเปน อยา งสงู ทท่ี า นมจี ติ เมตตาตอ สตั วโ ลกทงั้ หลายทชี่ ว ยชแ้ี นะ ชท้ี าง บวงกรรมทำใหตองมาเวียนวายตายเกิด และเจอกัน สวา งใหท ุกผูท ุกนาม และขออนุโมทนาบุญ กบั อาจารย ดว ยคะ อีกในชาติตอๆไป ขาพเจาหวังอยากใหอโหสิกรรมตอ สาธุ สาธุ สาธุ กนั ขาพเจาเองอโหสอิ ยแู ลว แตเขานข่ี าพเจา ไมแนใ จ แลวอยา งนขี้ า พเจาตอ งพบกบั แรงอาฆาตนี้หรือไม และ คำตอบ จะเปนอปุ สรรคใด ในการหนีไปบวชอยา งไรหรอื ไมเจา (๑) กรรมที่เกิดขึ้นจากการกระทำ หากมีสัตวบุคคล คะทานอาจารย

9๙2๒ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๙9๓3 ประพฤตเิ บยี ดเบยี น เรยี กวา หนเี้ วรกรรม (บาป) ดว ยเหตนุ ที้ ชี่ วี ติ (๒) พระพุทธะตรัสในทำนองท่ีวา ใครผูใดไมสามารถทำให มกี ารเวยี นตาย-เกิดไมรจู บ บญุ และบาปทเี่ ปนหนเี้ วรกรรมของ บุคคลเปนไปตามวาจาที่เขาพูด แตบุคคลเปนไปตามที่ตนเอง สตั วบ ุคคล จึงมีอนนั ต ไมม ใี ครผใู ดสามารถชดใชไดห มดสิ้น แต ประพฤติ ผูรูจึงมีจิตเปนอิสระตอคำพูด คำสาปแชงใดๆ ดวย มใี ครผใู ดสามารถปลอดจากหนเี้ วรกรรมดว ยการบรหิ ารจดั การ ประพฤติตนใหมีสติ มีปญญาเห็นแจงคุมครองใจ แลวใชสติ ดงั นี้ ปญ ญาเชน นี้ สอ งนำทางใหกบั ชวี ติ ๑. เมอื่ หนเ้ี วรกรรมตามทนั ผเู ปน ลกู หนต้ี อ งชดใชจ นกวา อน่งึ ผใู ดใชส ติปญ ญาทเี่ หน็ ตา งกนั สอ งนำทางชวี ติ จะหมดสิน้ เสน ทางเดนิ ของชีวติ ยอ มแยกออกจากกนั โอกาสทีจ่ ะโคจรไป พบกนั อกี ยอ มไมเ กิดข้ึน ๒. เมอื่ หน้เี วรกรรมตามทัน ผูเปนลูกหนต้ี อ งประพฤติ บญุ ใหญ (ปฏิบัติธรรม) ใหเกดิ ขึ้น แลวอุทศิ บุญใหญช ดใชห นกี้ ็ (๓) พรหม (สทุ ธาวาส) และเทวดาบางองคส ามารถ จะหมดไปไดเ ร็ว ปฏิบัติธรรม แลวเขาสนู ิพพานได ๓. ทำดหี นหี นี้ คอื หนเ้ี วรกรรมทย่ี งั ตามใหผ ลไมท นั ตอ ง ๔๔. ระลกึ อยา งไร คดิ พูด ทำดอี ยทู กุ ขณะตืน่ คำถาม ๔. หนเี ขา นิพพาน หนี้เวรกรรมที่เหลือเปนอันยกเลกิ กราบเรียน อ.สนอง คะ (อโหสิ) ดฉิ นั ใสบ าตรตอนเชา และบางครั้งถวายหนังสือ วิธีการสุดทายน้ี พระองคุลีมาล หนีบาปที่ถูกขวางปา ธรรมะทเี่ หมาะสมแกพระดว ย(เลม ซ้ือใหม) ทา นก็ไดบอกวา ได ดว ยกอ นดนิ และทอ นไมจ นไดร บั บาดเจบ็ ดว ยประพฤตฆิ า คนมา อานหนงั สือทีถ่ วายแลว ดีมากๆ จะเอาไวไปเทศนใหญ าติโยม มาก อฑั ฒกาสหี นบี าปไมต อ งไปปน ตน งวิ้ นรก ดว ยเหตปุ ระพฤติ ฟง ดฉิ ันฟงแลวปลืม้ ใจมากเลยคะ ตนเปนโสเภณีแหงแควนกาสี อิสิทาสีหนีบาปจากการคิดฆาตัว ตาย ดวยเหตถุ กู สามถี ึงสามคนปฏิเสธที่จะอยูรวม ฯลฯ อยากทราบวา หากดิฉนั จะนำหนังสือธรรมะทดี่ ิฉัน ขอ เท็จจรงิ ยงั ไมชัดเจน อยาถายทอด

๙94๔ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๙9๕5 อา นแลว (แตส ภาพดีมาก) ถวายไป จะเปนบาปไหมคะ หรือ ไมไ ดว า ทำไมตอ งเปน เรา ทต่ี อ งชว ยเหลอื คนในครอบครวั ตลอด ไมเ หมาะสมหรอื เปลาคะ เพราะดิฉนั คิดวา หนังสือเลมนน้ั ๆ ดี เวลา เวลาเราเดอื ดรอ นกต็ อ งดแู ลตวั เอง แตก พ็ ยายามทำหนา ที่ มากๆ และหนงั สือบางเลมก็ซอ้ื จากรา นหนังสือเกาคะ ของตนเองใหด ที สี่ ุด รทู ุกขท กุ อยาง บางคร้ังไมร ู อาจจะทำให ทุกขนอยลงไหมคะ จติ ของดฉิ นั ขณะนไ้ี มเ บิกบานเลย อยากลมื ขอใหอ าจารยใหค ำแนะนำดว ยคะ กราบขอบพระคณุ ทุกอยาง อยากวางทกุ อยาง อาจารยมากคะ ขอความกรุณาทานอาจารยชวยช้ีแนะดวยคะ วาดิฉัน คำตอบ ควรวางใจอยา งไรคะ จิตถงึ จะเปนอเุ บกขาและใจเบกิ บานคะ ผใู ดถวายหนงั สือธรรมทต่ี นเองไดอานแลวใหพระ ดว ย กราบขอบพระคุณคะ มีจิตระลกึ วา เปน ธรรมทีด่ คี วรเผยแพร การถวายในลกั ษณะนี้ คำตอบ เปน บญุ ตรงกนั ขามหากจิตของผถู วายระลึกไดวา เปน หนงั สอื ความทกุ ข หมายถึง ความยากลำบาก ความไมสบาย ที่ตนเองใชแลว นำไปถวายพระ การถวายในลักษณะน้เี ปนบาป กายไมสบายใจ ความเดือดรอน ฯลฯ ผูใดมีจิตเปนสมาธิจวน ฉะนัน้ ผูถามปญหาคดิ วา หนงั สือเลมน้ีดมี าก ซือ้ มา แนวแน แลว ใชจติ ตามดูความทุกขท่ีเกดิ ขน้ึ จนเหน็ วา ความทกุ ข จากรา นหนังสือเกา แลวนำไปถวายพระ ไมถ อื วา เปน บาป เปนสิง่ ไมเ ทยี่ ง ความทุกขเ ปนภาวะทค่ี งทนอยูไมไ ด และความ ทกุ ขย อ มดบั ไปไมม ตี วั ตนแทจ รงิ กจ็ ะเกดิ ปญ ญาเหน็ ถกู ตรงตาม ๔๕. ทำไมตอ งเปนเรา ความเปนจริงวา ความทกุ ขเ กิดขนึ้ แลวดบั ไป ความทุกขจ งึ ไมมี ตัวตนแทจริง มีแตคนที่รูไมจริงเทานั้น ยึดเอาสิ่งที่ไมมีตัวตน คำถาม (ความทกุ ข) ไวกบั ตวั จงึ ตองมคี วามทกุ ข กราบเรยี นทา นอาจารยค ะ ขณะนี้ดิฉันมีความทุกขมากคะ ตัวดิฉันมองเห็นทุกขที่ ฉะนน้ั หากผถู ามปญ หาประสงคจ ะพน ไปจากความรไู ม จริง (ความทกุ ข) ตอ งพฒั นาจิตใหส งบ แลว ใชจิตตามดคู วาม หลงั่ ไหลเขา มา พยายามมองใหเ หน็ ทกุ ขต ามสภาพความเปน จรงิ ทกุ ขต ามกฎไตรลกั ษณใ หถ งึ ทสี่ ดุ จงึ จะสามารถปลอ ยวางความ ทเี่ กดิ มองเห็นวาทกุ อยา งกเ็ กดิ ข้นึ ตั้งอยู และดบั ไป แตอดคดิ ทกุ ขได ความมจี ติ วา ง ความมจี ิตอสิ ระ ความมีจิตเปนไท ก็จะ เกิดข้ึนไดเ อง คนทรี่ จู รงิ ประพฤตเิ ชนน้ี

9๙6๖ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : ๙97๗ ๔๖. อยากชว ยสมั ภเวสี (๒) แมจ ะไปเกิดเปน สตั วอ ยูในตางภพภูมิ หากผอู ุทศิ บุญสามารถส่ือสารถึงกนั ได เขายอ มรบั ทราบไดไ มว า จะเอย ชือ่ คำถาม หรือไมเ อย ชอ่ื กต็ าม กราบเรียนทานอาจารย สนอง ขอเรียนถามทานอาจารย ดงั นี้คะ ๔๗. วิทยากรบรรยายธรรม ๑. เราสามารถชว ยผูท ่ตี ายกอนอายุขยั ไดด ว ยวธิ ีการ คำถาม ทำบุญแบบใด จงึ จะมผี ลทำใหผตู ายหลุดพน จากสภาพสัมภเวสี กราบสวสั ดีคะ...ทา นอาจารย ดร.สนอง วรอไุ ร ไปเปน เทวดา หรอื ไดไ ปอยใู นภพภมู ทิ ดี่ ี หากไมส ามารถทำไดจ ะมี เมือ่ วันท่ี ๑๑ สิงหาคม ทีผ่ านมา วดั แถวบานของหนู วธิ ใี ดที่จะชว ยใหด วงวิญญาณนัน้ ไมตอ งทนทุกขท รมานบางคะ มีการจัดอบรมภาวนาคะ หนูและคุณแมสามีคิดวาเมื่อเรา ไม ๒. ผลบญุ ทเ่ี ราไดก ระทำแลว และอทุ ศิ ใหแ กผ ตู าย เราจะ ไดเขา ภาวนา นา จะไปรว มทำบญุ และ อนุโมทนาบุญ กับชาว ทราบไดอ ยา งไรวา ผตู ายไดม าอนโุ มทนาสว นกศุ ลนน้ั แลว หาก บานท่ีรวมภาวนา (สวนใหญเปนคนวัยกลางคน และผูสูงอายุ ผูตายอยูในสภาวะทส่ี ามารถมารับได เขาจะทราบไหมคะวาเรา คะ) ระหวางนั้น หนูไดสนทนาธรรมกับพระอาจารยผูจัดงาน เรยี กชอื่ เขา ใหม าอนุโมทนาในเม่อื เราอยกู นั คนละภพภูมิ ทานทราบวาหนูพอมีความรูบาง หนูเคยศึกษา พระอภิธรรม มาพอสมควรจบช้ันจุลตรี จบนักธรรมโทและผานการฝกอบรม รบกวนทานอาจารยชวยคลายขอสงสัยและแนะนำวิธี วิปสสนามาหลายสำนักคะ และทุกวันนี้ไมหยุดที่จะแสวงหา การทำบุญท่ีถกู ตอ งใหดวยคะ ความรูทางธรรมคะ ทานตองการใหหนูเปนวิทยากรบรรยาย ธรรมะ ใหผูรวมภาวนาฟงคะ ทีแรกหนูปฏิเสธ เพราะหนูคิด ขอขอบพระคณุ ทา นอาจารยเ ปน อยา งสงู วาตองเตรยี มตัว และ การพดู ธรรมะตองพูดของจริง แตทาน ก็ขอรอง เพราะไมมีวิทยากรท่ีเปนฆราวาสมาบรรยายธรรม คำตอบ ตอ มาหนคู ดิ วา หากไมพ ดู ธรรมตอนนหี้ นกู ไ็ มม โี อกาสจะสงั่ สมบญุ (๑) การชวยผูที่ตายไปเปนสัมภเวสี ไมใหตองทนทุกข ทรมาน สามารถทำไดบ างสว นดว ยการอทุ ศิ บญุ อนั เกดิ จากการ ใหวัตถุเปนทาน สวนอกุศลวิบากท่ีสงผลใหไปเกิดเปนสัมภเวสี เขาตองเสวยไปจนครบอายุขัย แลวจึงสามารถไปเกิดเปนสัตว อยใู นภพภมู ิอื่น ตามแรงผลักของกรรมที่ตนทำไวก อ นตาย

๙98๘ : w w w. k a n l a y a n a t a m . c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๖ : 9๙9๙ ๑ ใน ๑๐ บญุ กริ ยิ า จงึ ตดั สนิ ใจรบั ปากทา น เรอื่ งทหี่ นพู ดู ในวนั นน้ั (๒) การบรรยายธรรม ถือไดว าเปนการใหป ญญาเปน หนไู ดน ำธรรมของอาจารยสรุ วฒั น ที่หนูไดอานและงา ยสำหรบั ทาน เม่ือเทยี บกบั การใหทานประเภทตา งๆ แลว การใหปญ ญา ผูเริม่ ปฏิบัตคิ ะ เปนทาน ถือวาเปนบุญสูงสุดในบรรดาทานท้ังหลาย ฉะนั้นผู ใดประสงคใหปญญาเปนทานดวยการบรรยายธรรม จึงไมควร ๑. หนจู ะบาปรึเปลา คะ ในการนำธรรมะของครบู า ปฏิเสธ แตการเผยแพรธรรมตองถูกตรงตามธรรมวินัยของ อาจารย ไปบรรยายใหผ ปู ฏิบตั ธิ รรมฟง (แตหนมู นั่ ใจวา เปน พระพทุ ธโคดม จึงจะไมเ ปน บาปเกดิ ขนึ้ ธรรมทเ่ี ปน สัมมาทฐิ คิ ะ) หนูมเี จตนาตั้งใจตอ งการใหผูภาวนา (ท้ังสมาธิ หรือ วิปสสนา) ไดม คี วามรเู ก่ียวกบั เรอื่ งเหลา นี้มาก (๓) การเรียนอภิธรรมเปนเพียงรูธรรม แตการปฏิบัติ ขึ้น เลยเลาเร่อื งประสบการณของตนเสริม ใหผ ูเขา ภาวนาฟง ธรรมจนเขาถึงเหตุผลแทจริงไดแลว ถือวาเปนผูมีธรรม คือ บาง (บา นหนูอยบู านนอกคะ ชาวบา นสว นใหญ ไมเนน ปฏิบตั ิ สามารถรูเห็นเขาใจความจริงแทของสรรพสิ่งได ดวย และ ปรยิ ัติ ทำไร ทำสวน คนแก) เหตนุ ้ผี ทู ี่กลัวการบรรยายธรรม จึงยงั เปน ผทู ่ยี งั ไมรแู จง ในธรรมทบี่ รรยายน่ันเอง ๒. วันที่ ๙ ตุลาคม ทา นเจาอาวาสตองการใหห นูไป เปน วทิ ยากรอีกคะ หนอู ยากขอคำแนะนำจากทานอาจารยคะ ๔๘. การุณยฆาต วา ควรจะไปบรรยายหรอื ไม หากตอ งไป ควรทำอยา งไร หรอื ปฏิเสธทา นไปเลยคะ คำถาม กราบเรียนทา นอาจารยส นอง วรอุไร ทเ่ี คารพย่งิ คะ ๓. ในสมัยที่หนูเรยี นพระอภธิ รรม หนูเคยบรรยาย ดิฉันขอเรียนถามทานอาจารยวา ทานมีความเห็น ธรรม ใหพ ระและฆราวาสฟง (ผูมคี วามรู) แตท ำไมไมร ูสกึ วา ผิดคะ แตต อนนี้พอปฏิบตั มิ ากขนึ้ กลบั กลวั การบรรยายธรรมะ อยางไรบาง เกี่ยวกบั “การณุ ยฆาต” (ทั้งท่ีผฟู งเปนชาวบาน) ๑. ในแงข องผทู ลี่ งมอื กระทำ ๒. ในแงข องผูปวย ท่เี ตม็ ใจใหล งมือกระทำ รบกวนอาจารยดว ยนะคะ และหนูขอรวมอนโุ มทนาที่ ขอทราบไวเ ปน ความรคู ะ เพราะเคยดขู า วแลว อดสงสยั ส่ิงทอี่ าจารยทีไ่ ดทำอยูทกุ วันนคี้ ะ คำตอบ (๑) ไมบ าปครับ