คู่มือการดำเนินงานระบบปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข

คมู่ ือการดำ�เนินงาน ระบบคดั กรอง ปัจจัยพื้นฐาน นกั เรยี นยากจน และคมู่ ือการรับเงินอดุ หนนุ นกั เรียนยากจนพเิ ศษ แบบมีเง่ือนไข โดย สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา 30 พฤษภาคม 2562

ลิงค์เพอ่ื การเข้าใชง้ านระบบ และแหลง่ ขอ้ มูล 1. เว็บไซตร์ ะบบปจั จยั พ้ืนฐานนักเรยี นยากจน https://cct.thaieduforall.org (แบบคัดกรอง คู่มือ การดําเนินงาน วิดีโอแนะนําการใช้แอปพลิเคชัน และกระดานถามตอบ) 2. สามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชันไดท้ ่ี • ระบบ iOS: ค้นหาแอป “ปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจน” หรือ “ทุนยากจน” หรือ “สพฐ.” ที่ App Store • ระบบ Android: ค้นหาแอป “ปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจน” หรือ “ทุนยากจน” หรือ “สพฐ.” ที่ Play Store ชอ่ งทางการติดตอ่ โครงการจัดสรรเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไขในสถานศึกษาสังกัด สพฐ. Facebook : www.facebook.com/cctthailand โทรศัพท์ : 02-079-5475 กด 1  

ค�ำ นำ� สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน (สพฐ.) ร่วมมือกับสํานกั งานกองทนุ เพือ่ ความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) มหาวิทยาลัยนเรศวร และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ดําเนนิ การพฒั นาเกณฑก์ ารคดั กรองนกั เรยี นยากจนดว้ ยวธิ กี ารวดั รายไดท้ างอ้อม (Proxy Means Test: PMT) และพฒั นาแอปพลเิ คชันสําหรบั การเย่ยี มบ้านเพ่อื บันทกึ ข้อมูลการคดั กรองนกั เรยี น ยากจนจริงให้ได้รับเงินอุดหนุนเป็นรายบุคคลต้ังแต่ปีการศึกษา ถึงปัจจุบัน จึงเกิดเป็นความ ร่วมมือระหว่าง สพฐ. และ กสศ.ในการจัดท�ำโครงการจัดสรรเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษ แบบมีเงื่อนไข โดยในปีการศึกษา 2561 ท่ีผ่านมา กองทุนเพ่ือความเสมอภาคทางการศึกษา ได้จัดสรรเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษได้เพิ่มเติมจ�ำนวน 510,040 คน เพื่อแบ่งเบาภาระ ค่าใช้จ่ายในการมาเรียนของครอบครัวนักเรียนยากจนพิเศษ และสร้างโอกาสในการศึกษาและ พัฒนาตนเองได้ตามศกั ยภาพจนจบการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน ดงั นนั้ เพอื่ สง่ เสรมิ ความเสมอภาคทางการศกึ ษาใหแ้ กน่ กั เรยี นยากจนพเิ ศษในปกี ารศกึ ษา 2562 สพฐ. และ กสศ.จึงได้ประสานความร่วมมือในการพัฒนาและปรับปรุงหลักเกณฑ์การ คัดกรอง ขั้นตอนการด�ำเนินงาน แอพพลิเคช่ัน และระบบสารสนเทศให้มีความเหมาะสม มากยง่ิ ขน้ึ และสอดคลอ้ งกบั ผใู้ ชง้ านเพอ่ื ใหส้ ถานศกึ ษาสามารถน�ำไปประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กดิ ประโยชน์ สงู สุด ส�ำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน พฤษภาคม 2562











ปฏทิ นิ การคัดกรองปจั จัยพนื้ ฐานนักเรียนยากจน และการด�ำ เนินงานโครงการจัดสรรเงินอุดหนุน นักเรยี นยากจนพเิ ศษแบบมีเงื่อนไข สงั กัด วนั /เดอื น/ปี กิจกรรม ผรู้ ับผิดชอบ-บทบาท สพฐ. เปิดภาคเรยี น บันทกึ ข้อมลู นกั เรยี นยากจนใน Admin DMC และ CCT เตรยี มข้อมลู และบนั ทกึ – 10 มิ.ย.62 DMC เลือกประเภทความด้อย ข้อมลู นกั เรยี นยากจน-ยากจนพเิ ศษร่วมกนั เพื่อ โอกาส “ยากจน” (1) การยืนยนั ตัวตนนักเรยี นยากจน-ยากจนพเิ ศษ (2) เตรียมข้อมลู ส�ำหรับคดั กรองนกั เรียนยากจน ป.1 - ป.4 - ม.1 เขตพื้นทก่ี ารศกึ ษา ติดตามสถาน Admin เขตพ้ืนท่ี ก�ำกบั ติดตามให้สถานศกึ ษาบนั ทกึ ศกึ ษาให้อพั เดทและบันทึกข้อมลู ข้อมลู นักเรยี นท่ียากจนและยากจนพเิ ศษ เพอ่ื เตรยี ม DMC เชอื่ มข้อมูลจากฐาน DMC ไปฐาน CCT ตง้ั แต่ จัดอบรมและสร้างความเข้าใจการ Admin เขตพนื้ ท่ี ด�ำเนินการจดั อบรม สร้างความ 25 พ.ค. 62 คดั กรองนกั เรยี นยากจนและการ เข้าใจ และตดิ ตามการคดั กรองนกั เรยี นยากจนและการ เป็นต้นไป รบั รองข้อมลู -จ่ายเงนิ นกั เรยี น รับรองข้อมูล-จ่ายเงนิ นกั เรียนยากจนพิเศษ ยากจนพเิ ศษ 10-15 ก.ค. 62 กสศ.จัดสรรเงนิ อดุ หนนุ นักเรยี น กสศ. จัดสรรเงนิ อดุ หนุนให้นกั เรยี นยากจนกลุ่มเดมิ ยากจนพเิ ศษแบบมีเงอื่ นไขให้ ตามช่องทางท่ี นร.ยากจนพเิ ศษเคยได้รบั นกั เรียนยากจนพเิ ศษ กลุ่มเดมิ ท่ี เคยได้รบั เงนิ อดุ หนนุ จาก กสศ. 22 ก.ค. 62 สถานศึกษา และเขตพน้ื ทกี่ าร Admin โรงเรยี น และ เขตพ้นื ที่ ตดิ ตามสถานะการ ศึกษา ตดิ ตามสถานะการโอนเงนิ โอนเงนิ ผ่านระบบ CCT รายการ “รายงาน หวั ข้อ ผ่านระบบ CCT นกั เรยี นยากจน สถานะการโอนเงนิ ” พิเศษ กลุ่มเดมิ ที่เคยได้รับเงนิ อดุ หนนุ จาก กสศ. 1 - 20 ก.ค. 62 เปิดระบบ CCT ให้โรงเรยี นคัด ครปู ระจำ� ชั้น ด�ำเนินการดงั นี้ กรองเฉพาะนกั เรยี นเข้าใหม่/ (1) ลงพ้ืนทเ่ี ย่ยี มบ้านเพือ่ คดั กรองนกั เรยี นยากจน ตาม นกั เรียนท่ขี อทนุ เพ่มิ แบบ นร.01 (2) ให้เจ้าหน้าทร่ี ัฐรบั รองข้อมูลสถานะครวั เรือน เขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา ก�ำกบั ตดิ ตาม Admin เขตพ้ืนท่ี ติดตามการคดั กรองนกั เรยี น และสนับสนนุ สถานศึกษาในการ ยากจน ผ่านระบบ CCT รายการ “ตดิ ตามข้อมูล หวั ข้อ คดั กรองนกั เรยี นยากจน การคัดกรองนกั เรียนยากจน (นร.01)” 1 ส.ค. 62 ประกาศรายชอ่ื นักเรยี นยากจน Admin โรงเรยี น ตรวจสอบรายช่อื นักเรยี นยากจน พเิ ศษกลุ่มใหม่ พิเศษทผ่ี ่านเกฑ์ PMT 0.91-1 รายการ “รายงาน หวั ข้อ ประกาศรายช่อื นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ” 1 ส.ค. - 15 เปิดระบบ CCT ให้ รร. บนั ทกึ Admin โรงเรียน ด�ำเนินการดงั น้ี ส.ค.62 นร.05 (รับรองข้อมูลเฉพาะ (1) จัดประชมุ คกก.สถานศกึ ษาเพ่อื รบั รองรายชอ่ื / นกั เรียนเข้าใหม่/นกั เรยี น สถานะการมตี วั ตน/รบั รองแผนการใช้เงนิ ก.001 ที่ขอทนุ เพ่มิ ) และ ก.001 (2) ครู Admin บนั ทึกผลการรบั รองรายชอ่ื และแผนการ แผนการด�ำเนนิ งาน ใช้เงิน สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 9

สงั กดั วัน/เดือน/ปี กิจกรรม ผรู้ ับผิดชอบ-บทบาท เขตพน้ื ท่กี ารศกึ ษา ก�ำกบั ตดิ ตาม Admin เขตพื้นที่ ตดิ ตามการบนั ทกึ ผลการรบั รอง และสนับสนุนสถานศึกษาในการ ข้อมูลนักเรยี นยากจนพเิ ศษ(นร.05) รายการ “ตดิ ตาม รบั รองข้อมลู นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ ข้อมูล หัวข้อ ตรวจสอบการบนั ทกึ ข้อมลู (นร.05) โดย คกก.สถานศกึ ษา 21 - 31 ส.ค. กสศ.ตรวจสอบข้อมลู ผลการ กสศ. ด�ำเนินการดงั น้ี 62 รับรองข้อมูลนกั เรียนยากจนพเิ ศษ (1) ตรวจสอบรายชอ่ื และผลการรับรองจาก จาก คกก.สถานศกึ ษา และ คกก.สถานศกึ ษา จัดสรรเงนิ อดุ หนนุ ให้นกั เรยี น (2) ตรวจสอบข้อมูล บญั ชี จ�ำนวนเงนิ ยากจนพเิ ศษกลุ่มใหม่ (3) จดั สรรเงนิ อดุ หนุนนกั เรียนยากจนพเิ ศษ ตง้ั แต่ 25 ส.ค. สถานศกึ ษา และเขตพ้นื ทีก่ าร Admin โรงเรียน และ เขตพืน้ ที่ ตดิ ตามสถานะการ เป็นต้นไป ศึกษา ตดิ ตามสถานะการโอนเงนิ โอนเงนิ ผ่านระบบ CCT รายการ “รายงาน หวั ข้อ ผ่านระบบ CCT นกั เรียนยากจน สถานะการโอนเงนิ ” พิเศษกลุ่มใหม่ 20 ก.ค. - บนั ทกึ ใบส�ำคญั รับเงิน นร.06 ครูประจำ� ชัน้ บนั ทึก นร.06 นกั เรยี นยากจนทข่ี อรบั 30 ก.ย. 62 บนั ทกึ สรุปผลการใช้จ่ายเงนิ ก. เงินสดผ่านสถานศกึ ษา 002 Admin โรงเรียน บันทกึ แผนการใช้เงนิ ก.002 ตั้งแต่ 25 ก.ค. เขตพืน้ ทก่ี ารศึกษา ติดตามสถาน Admin เขตพื้นท่ี ตดิ ตามสถานศกึ ษาในการบนั ทกึ ใบ เป็นต้นไป ศกึ ษาในการบนั ทึกใบส�ำคัญรบั ส�ำคญั รบั เงนิ (นร.06) และ สรปุ แผนการใช้จ่ายเงนิ (ก. เงิน (นร.06) และ สรปุ แผนการใช้ 002) ผ่านระบบ CCT รายการ “ตดิ ตามข้อมลู หวั ข้อ จ่ายเงนิ (ก.002) การบันทกึ นร.06 และ ก.002) 1 ก.ค. - บันทกึ การมาเรยี น - ครปู ระจำ� ช้ัน บนั ทึกการมาเรยี น - น�้ำหนกั ส่วนสูง 30 ก.ย.62 น�ำ้ หนักส่วนสงู Admin เขตพน้ื ท่ี ตดิ ตามสถานศกึ ษาในการบนั ทึก เขตพ้นื ท่กี ารศึกษา ตดิ ตามสถาน การมาเรยี น-น�้ำหนกั ส่วนสูง รายการ “ตดิ ตามข้อมูล ศึกษาในการบนั ทึกการมาเรยี น-น�้ำ หัวข้อการมาเรยี น-น�ำ้ หนกั ส่วนสงู หนกั ส่วนสูง 26 ส.ค. - กรณี สถานศกึ ษามีการโอนเงนิ Admin โรงเรยี น บันทกึ ข้อมูลการโอนเงนิ คืน ผ่านระบบ 30 ก.ย. 62 ประเภท เงนิ อุดหนุนนกั เรยี น CCT โดยไม่ต้องส่งใบคนื เงนิ มาท่ี กสศ. รายการ ยากจนพเิ ศษคืน กสศ. ให้บันทกึ “นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ หวั ข้อ การโอนเงนิ คืน กสศ.” ผ่านระบบ CCT ส�ำหรบั โรงเรยี นทีไ่ ม่มกี ารโอนเงนิ คืน ให้กดเลือก “ไม่มกี ารโอนเงนิ คนื แล้วกดบนั ทกึ เท่านนั้ ” 5 ต.ค - เขตพืน้ ท่กี ารศึกษา บันทกึ สรุปผล Admin เขตพ้นื ท่ี บนั ทึกสรุปผลการตดิ ตาม ผ่านระบบ 25 ต.ค. 62 การตดิ ตามและตรวจสอบประจ�ำ CCT รายการ “รายงานตดิ ตามตรวจสอบ หวั ข้อ เขตพ้ืนท่กี ารศึกษา และภาพรวม รายงานสรปุ ติดตามตรวจสอบ” ท้งั ประเทศ เพ่อื รายงาน สพฐ. 10 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

คู่มือการด�ำ เนินงาน ระบบคัดกรองปจั จยั พื้นฐานนกั เรียนยากจน และค่มู ือการรบั เงนิ อุดหนนุ สำ�หรับนกั เรียนยากจนพิเศษ แบบมเี งือ่ นไขในสถานศกึ ษา สังกดั สำ�นกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน (สพฐ.) ภายใต้โครงการจดั สรรเงนิ อุดหนนุ นักเรยี นยากจนพเิ ศษ แบบมเี งอื่ นไข ประจำ�ปกี ารศึกษา 2562 1. หลักการ ดว้ ยพระราชบญั ญตั กิ องทนุ เพอื่ ความเสมอภาคทางการศกึ ษา พ.ศ.2561 มาตรา 5(2) ก�ำหนดวตั ถปุ ระสงค์ ของกองทนุ เพอ่ื ความเสมอภาคทางการศกึ ษา (กสศ.) เพ่ือให้ความช่วยเหลือ ส่งเสริม พัฒนา และสนบั สนนุ เงนิ และค่าใช้จ่ายให้แก่เด็กและเยาวชนซึ่งขาดแคลนทุนทรัพย์และด้อยโอกาส และผู้ด้อยโอกาส จนส�ำเร็จการศึกษา ข้นั พ้นื ฐาน กองทนุ เพอ่ื ความเสมอภาคทางการศกึ ษา(กสศ.) จงึ ร่วมกบั ส�ำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกึ ษาธกิ าร จดั ท�ำโครงการจดั สรรเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอ่ื นไข (Conditional Cash Transfer: CCT) โดยเชอ่ื มโยงขอ้ มลู นกั เรยี นยากจนผา่ นระบบการคดั กรองปจั จยั พน้ื ฐานนกั เรยี นยากจน เพอื่ สนบั สนนุ การจัดสรรเงินอุดหนุนอย่างมีเงื่อนไขให้แก่นักเรียนยากจนพิเศษในสถานศึกษาสังกัดส�ำนักงานคณะกรรมการการ ศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน (สพฐ.) โดยในปกี ารศกึ ษา 2562 จะจดั สรรเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอ่ื นไข ทวั่ ประเทศในระดับประถมศกึ ษา ถงึ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ ต่อเนอื่ งจากปีการศึกษา 2561 และเพ่มิ ในระดบั อนบุ าล 10 จังหวัด (ประกอบดว้ ย เชียงใหม่ เชียงราย รอ้ ยเอ็ด ขอนแกน่ กาญจนบุรี นนทบุรี สระแกว้ สุราษฎร์ธานี ยะลา และภูเกต็ ) ทง้ั นเ้ี พอื่ แบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายด้านการศกึ ษาของครอบครวั บรรเทา อปุ สรรคการมาเรยี น เสรมิ สร้างทกั ษะอาชีพและโอกาสทางการศกึ ษาของนกั เรยี นยากจนพิเศษได้ตามศักยภาพ คู่มือฉบับนี้จัดท�ำข้ึนเพ่ือเป็นเครื่องมือส่งเสริมให้การด�ำเนินการในเร่ืองน้ีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นไปตามหลกั ความโปร่งใส ความยตุ ธิ รรม และความรบั ผดิ ชอบ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 11

2. วตั ถุประสงค์ เพ่อื สนับสนนุ เงนิ อุดหนุนนกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมีเง่ือนไข (Conditional Cash Transfer: CCT) ส�ำหรับ บรรเทาอุปสรรคการมาเรียน และสนับสนุนสถานศึกษาให้สามารถส่งเสริมความเสมอภาคทางการศึกษาและ พฒั นาการของนกั เรียนยากจนพเิ ศษทสี่ อดคล้องกบั ความถนัดและความต้องการตามศกั ยภาพเป็นรายบคุ คล 3. นิยาม 1. นักเรียนยากจนพเิ ศษ : หมายถงึ นักเรียนยากจนท่ผี ่านเกณฑ์การคดั กรองผู้ขาดแคลนทนุ ทรพั ย์ แบบ (Proxy Means Test: PMT) จากระบบปัจจัยพน้ื ฐานนกั เรยี นยากจนของ สพฐ. และอยู่ในกลุ่มท่ีมี ค่าคะแนนความยากจนอยู่ทร่ี ะดับ 0.91-1.00 (Extremely Poor) 2. นกั เรยี นยากจน : นกั เรยี นยากจนทผ่ี า่ นเกณฑก์ ารคดั กรองผขู้ าดแคลนทนุ ทรพั ยแ์ บบ (Proxy Means Test: PMT) จากระบบปจั จยั พน้ื ฐานนกั เรยี นยากจนของ สพฐ. และอยใู่ นกลมุ่ ทมี่ คี า่ คะแนนความยากจน อยู่ทีร่ ะดบั 0.71-0.90 (Poor) 3. เงนิ อดุ หนนุ นกั เรียนยากจนพเิ ศษแบบมีเงือ่ นไข (Conditional Cash Transfer: CCT) : หมายถึง เงินอุดหนุนท่ีส�ำนักงานกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) จัดสรรให้แก่ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษตามหลกั เกณฑท์ คี่ ณะกรรมการก�ำหนด โดยนกั เรยี นยากจนพเิ ศษทไี่ ดร้ บั เงนิ จาก กสศ. จะต้องรกั ษาอตั ราการมาเรยี น สูงกว่าร้อยละ 80 ของเวลาเรยี นทงั้ หมด 4. คา่ ครองชีพ : หมายถงึ ค่าใช้จ่ายในการเดนิ ทางมาเรยี น และค่าใช้จ่ายในการด�ำรงชีพระหว่างเรียน 5. คา่ อาหาร : หมายถงึ คา่ ใชจ้ า่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การจดั หาอาหารเชา้ ส�ำหรบั นกั เรยี นยากจนพเิ ศษระดบั อนบุ าล-ประถมศกึ ษา และคา่ ใชจ้ า่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การจดั หาอาหารเชา้ และ/หรอื อาหารกลางวนั ส�ำหรบั นกั เรียนยากจนพเิ ศษระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น 6. คา่ กจิ กรรมการพฒั นานกั เรียนยากจนพเิ ศษ : หมายถงึ ค่าใช้จ่ายท่ีเก่ยี วเนื่องกับการศึกษา และกิจกรรมการพฒั นานกั เรยี นยากจนพิเศษให้มที กั ษะชีวติ และทักษะอาชพี 7. จำ� นวนสมาชกิ ในครวั เรอื น หมายถงึ จำ� นวนสมาชกิ ทงั้ หมดของครวั เรอื น (มชี อื่ อยใู่ นทะเบยี น บ้านหรือไม่ก็ได้) ท้ังหมดที่อาศัยอยู่ในบ้านเดียวกัน จัดหา หรือใช้สิ่งอุปโภคบริโภคอันจ�ำเป็นแก่การ ครองชพี ร่วมกนั โดยบคุ คลเหล่านน้ั อาจเป็นญาติ หรือไม่เป็นญาตกิ ็ได้ ไม่นบั สมาชกิ ท่ไี ปท�ำงานท่ีอื่น โดยไม่ได้กลบั มาพักนอนทบ่ี ้านนานเกิน 3 เดอื นในรอบ 12 เดือนท่ผี ่านมา (ระยะเวลานับจากเดอื น ก่อนสัมภาษณ์ย้อนหลงั ไป 12 เดอื น เช่น เดือนทส่ี ัมภาษณ์ คือ เดอื นมถิ นุ ายน 2562 ในรอบ 12 เดือน ที่ผ่านมา คือ เมษายน 2561– พฤษภาคม 2562) หากมีสมาชิกในครัวเรือนไปพ�ำนักอาศัยอยู่ที่อ่ืน เกินกว่า 3 เดอื น ไม่นบั เป็นสมาชิกในครัวเรอื น 12 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

8. รายไดข้ องสมาชกิ ในครวั เรอื น หมายถงึ รายได้ของสมาชกิ แตล่ ะคนตอ่ เดอื น หากไมม่ รี ายได้ให้ กรอก 0 รายได้ของนักเรียนไม่นับเป็นรายได้ของครัวเรือน กรณีท่ีสมาชิกในครัวเรือนมีรายได้ท่ีได้รับ จากสมาชกิ ท่ีไปท�ำงานทอ่ี ืน่ ให้นับด้วย 9. รายได้ในครัวเรอื น หมายถงึ รายได้ของสมาชกิ ทุกคนในครวั เรอื นรวมกัน 10. รายไดใ้ นครวั เรอื นเฉลย่ี ตอ่ คน หมายถงึ รายได้ของสมาชกิ ทุกคนในครวั เรอื นรวมกัน หารด้วย จ�ำนวนสมาชกิ ของครวั เรือนทัง้ หมด 11. ความพกิ าร หมายถงึ ผู้ทมี่ ีความพกิ ารทางด้านร่างกาย และด้านสติปัญญา 12. ความพกิ ารทางรา่ งกาย หมายถงึ ผพู้ กิ ารทางการมองเหน็ ทางการไดย้ นิ ทางการสอื่ ความหมาย และทางกายหรอื การเคล่อื นไหว 13. ความพกิ ารทางสตปิ ญั ญา หมายถงึ ผพู้ กิ ารทางจติ ใจหรอื พฤตกิ รรม และทางสตปิ ญั ญาและการ เรยี นรู้ 14. โรคเรอื้ รงั ตามนยิ ามท่กี ระทรวงสาธารณสขุ ใช้มี 2 นยิ าม คอื (1) โรคเรอื้ รงั คอื ภาวะเจบ็ ปว่ ยเรอ้ื รงั ทไ่ี มต่ ดิ ตอ่ หรอื ภาวะทเี่ กดิ จากความเสอื่ มของรา่ งกายตามอายุ สว่ นใหญจ่ ะไมม่ สี าเหตทุ แ่ี นน่ อน มปี จั จยั เสยี่ งหลายอยา่ ง มรี ะยะเวลาฟกั ตวั ของโรครวมถงึ ระยะ เวลาของการด�ำเนินโรคที่ยาวนาน ไม่ติดต่อโดยทางสัมผัส สามารถท�ำให้เกิดความพิการหรือ การท�ำงานท่ผี ดิ ปกติของร่างกาย และรกั ษาไม่หาย (2) โรคเรอื้ รงั คอื ภาวะทมี่ คี วามผดิ ปกตหิ รอื เบย่ี งเบนไปจากปกตขิ องร่างกาย เป็นภาวะทเ่ี ปน็ อย่าง ถาวร ท�ำใหเ้ กดิ ความพกิ าร เกดิ จากความเปลยี่ นแปลงทางพยาธสิ ภาพทไ่ี มส่ ามารถรกั ษาใหก้ ลบั คืนเป็นปกติได้ ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะน้ีต้องการการกายภาพบ�ำบัดหรือการปรับตัวส�ำหรับภาวะน้ี นอกจากน้ันยังต้องการรักษาติดตามดูแลในระยะยาว รวมท้ังโรคประจ�ำตัวที่สามารถรักษา หายได้ แต่ถ้ารักษาติดต่อกันนานเกิน 3 เดือนแล้วยังไม่หาย ยังต้องรักษาต่อไป ให้ถือว่าเป็น โรคเรื้อรัง สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 13

4. เกณฑ์การพิจารณาการจดั สรร 4.1 การคัดกรองนักเรียนยากจนในสถานศึกษาสงั กัด สพฐ. ระดับประถมศึกษาถึงมัธยมศึกษา ตอนต้น และระดับอนุบาล 10 จังหวัด ประจำ�ปีการศึกษา 2562 กสศ. ใช้การประเมินจากข้อมูล 2 ประเภทดังต่อ ไปนี้ 1) ข้อมูลรายได้เฉลย่ี สมาชิกครวั เรือนต่อคนต่อเดอื น พจิ ารณารายได้เฉล่ียต่อคน ไม่เกิน 3,000 บาท ต่อเดือน 2) ข้อมลู สถานะครวั เรอื น 8 ด้าน ได้แก่ 1. สมาชิกครวั เรือนทมี่ ภี าระพง่ึ พิง (พิการ ผู้สูงอายุ หรือไม่มรี ายได้) 2. การอยู่อาศยั 3. สภาพทีอ่ ยู่อาศยั 4. ท่ดี ินท�ำการเกษตร (รวมเช่า) 5. แหล่งน�ำ้ ดื่ม/ใช้ 6. แหล่งไฟฟ้าหลกั 7. ยานพาหนะในครวั เรอื น 8. ของใช้ในครวั เรอื น (ท่ใี ช้งานได้) 4.2 การบนั ทกึ ขอ้ มลู รายได้และข้อมูลสถานะครวั เรอื น ในข้อ 4.1 ให้มีการรับรองความถูกต้อง ของข้อมลู โดย 3 ฝ่ายดังต่อไปนี้ 1) ผู้ปกครองของนกั เรียน 2) ผู้อ�ำนวยการสถานศกึ ษา 3) เจ้าหน้าทข่ี องรัฐ ให้เป็นไปตามประกาศส�ำนกั งานกองทุนเพอื่ ความเสมอภาคทางการศึกษา เรอื่ ง หลักเกณฑ์การจัดให้มีการรับรองข้อมูลการขาดแคลนทุนทรัพย์หรือด้อยโอกาสโดยเจ้าหน้าที่ ของรฐั ดังน้ี การรับรองข้อมูลการขาดแคลนทุนทรัพย์หรือด้อยโอกาส ให้ผู้ด�ำเนินโครงการจัดให้เจ้าหน้าท่ีของ รัฐในต�ำบลทก่ี ลุ่มเป้าหมายท่ขี าดแคลนทนุ ทรัพย์หรือด้อยโอกาสอาศยั อยู่ในพื้นท่ี ดังต่อไปนเี้ ป็น ผู้รบั รอง (1) ข้าราชการผู้ด�ำรงต�ำแหน่งไม่ต�ำ่ กว่าระดบั 5 (2) ก�ำนนั ผู้ใหญ่บ้าน และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน (3) ผู้บรหิ ารท้องถ่นิ หรอื สมาชกิ สภาท้องถน่ิ ให้เจ้าหน้าท่ีของรัฐเป็นผู้รับรองและลงลายมือชื่อในเอกสารรับรองและแนบส�ำเนาบัตรประจ�ำตัว พร้อมรับรองส�ำเนาถกู ต้อง ซ่งึ อาจกระท�ำในรูปของข้อมูลอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์กไ็ ด้ ข้อมูลรายได้และสถานะครัวเรือนจะถูกน�ำมาค�ำนวณด้วยวิธีการทางสถิติแบบวัดรายได้ทางอ้อม (Proxy-Means-Tests: PMT) โดยก�ำหนดน้ำ� หนกั ให้กบั สถานะครวั เรอื นแต่ละด้านของแต่ละอ�ำเภอ/จงั หวดั น้ำ� หนกั ที่ ได้ถูกน�ำมาแปลงเป็นคะแนนความขาดแคลนทนุ ทรพั ย์ของนักเรยี น (ระดับความยากจน) แต่ละคน คะแนนความ 14 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

ขาดแคลนทนุ ทรพั ย์จะมคี ่าระหว่าง 0 ถึง 1 หมายถงึ จนน้อย ถึง จนมากทสี่ ดุ ระดับความขาดแคลนทนุ ทรพั ย์ (ระดบั ความยากจน ทง้ั นค้ี ะแนนความยากจนเปน็ คา่ คะแนนแบบสมั พทั ธอ์ าจเปลยี่ นแปลงได)้ สามารถแบ่งออกได้ เป็นสามระดบั คือ (1) กลุม่ ท่ีหนงึ่ ระดบั ยากจนพเิ ศษ (Extreme Poor) คะแนนความขาดแคลนทนุ ทรัพย์ มากกว่า 0.9 ขึน้ ไป (2) กลุ่มทส่ี อง ระดบั ยากจน (Poor) คะแนนความขาดแคลนทุนทรพั ย์ อยู่ระหว่าง 0.71 – 0.90 (3) กลมุ่ ทสี่ าม ระดบั ใกลจ้ น (Near Poor) คะแนนความขาดแคลนทนุ ทรพั ย์ อยรู่ ะหวา่ ง 0.51 – 0.70 ตัวอย่างเช่น ผู้ท่จี ะผ่านเกณฑ์การคดั กรองนักเรยี นยากจนพเิ ศษตามหลกั เกณฑ์ คอื เป็นนกั เรียนใน ครวั เรอื นมสี มาชกิ มรี ายไดเ้ ฉลยี่ ตอ่ คนตอ่ เดอื นไมเ่ กนิ 3,000 บาท และมคี ะแนนความขาดแคลนทนุ ทรพั ย์ มากกวา่ 0.9 ข้ึนไป 4.3 การแบง่ สดั สว่ นการจดั สรร การจัดสรรเงินอุดหนุนให้แก่นักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไขที่อยู่ในกลุ่มที่มีผลคะแนนความยากจนที่ ระดับ 0.91-1.00 (Extremely Poor) ประจำ�ปีการศึกษา 2562 ในครั้งนี้ ทางกองทุนฯ แบ่งการจัดสรรเงินออกเป็น 2 ส่วน เท่าๆ กัน คือ ส่วนที่ 1 เป็นเงินอุดหนุนช่วยเหลือค่าครองชีพแก่นักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข ที่อยู่ในกลุ่มที่มีผล คะแนนความยากจนที่ระดับ 0.91-1.00 (Extremely Poor) ส่วนที่ 2 เป็นเงินอุดหนุนแก่สถานศึกษาเพื่อดำ�เนินกิจกรรมทางการศึกษาในการเสริมสร้างพัฒนาทักษะ ชีวิต ทักษะอาชีพ รวมถึงค่าอาหารที่ทางสถานศึกษาจัดหาให้แก่นักเรียนยากจนพิเศษ ทงั้ นี้ มใิ ห้น�ำเงินส่วนท่ี 2 ไปจดั สรรเป็นเงนิ อดุ หนุนเพม่ิ เตมิ ในส่วนท่ี 1 อีกไม่ว่ากรณีใด 5. ลกั ษณะการใชจ้ ่ายงบประมาณ สำ�นักงานกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) จะโอนเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมี เงื่อนไข (Conditional Cash Transfer: CCT) ให้ตามช่องทางที่นักเรียนยากจนพิเศษขอรับเงินอุดหนุน ซึ่งประกอบด้วย ทางเลือก 2 ช่องทาง ดังนี้ 1) เข้าบัญชีธนาคารของสถานศึกษา (ตามหลักเกณฑ์ที่ กสศ. กำ�หนดเรื่องการเปิดบัญชีธนาคาร) สำ�หรับ กรณีที่นักเรียนยากจนพิเศษขอรับเงินสดผ่านสถานศึกษา โดยวิธีการและการจัดส่งหลักฐานการรับเงิน ให้เป็นไป ตามหลักเกณฑ์การเบิกจ่ายที่ กสศ.กำ�หนด 2) เข้าบัญชีธนาคารของนักเรียนยากจนพิเศษ/ผู้ปกครองของนักเรียนยากจนพิเศษรายนั้นๆ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 15

6. การใชจ้ า่ ยงบประมาณ วธิ กี ารใชจ้ า่ ยงบประมาณเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอ่ื นไข (Conditional Cash Transfer: CCT) สามารถใช้จ่ายเพอ่ื 1) ค่าครองชพี 2) ค่าอาหาร 3) ค่ากจิ กรรมการพฒั นานกั เรียนยากจนพเิ ศษ กรณกี ารจ่ายเป็นเงนิ สดให้แก่นกั เรยี นยากจนพเิ ศษโดยตรง สถานศกึ ษาจะต้องเบกิ จ่ายเงนิ ให้แก่นกั เรยี น ยากจนพเิ ศษภายใน 15 วนั ท�ำการ โดยใหผ้ ปู้ กครองลงลายมอื ชอ่ื ในใบส�ำคญั รบั เงนิ และแนบภาพถา่ ยบตั รประชาชน ของผู้ปกครองผ่านแอพพลิเคชัน พร้อมท้ังแนบภาพถ่ายการรับเงินสด ซ่ึงภาพถ่ายจะต้องประกอบด้วย นักเรียน ยากจนพเิ ศษ ผู้ปกครอง ผู้อ�ำนวยการสถานศกึ ษา และครู รวมจ�ำนวน 4 คน รายละเอยี ดตามแบบ (นร.06) โดย บนั ทึกการรบั เงนิ และภาพถ่ายผ่านแอพพลเิ คชนั cct.thaieduforall.org กรณกี ารจดั ซอ้ื จดั จา้ งตอ้ งด�ำเนนิ การตามพระราชบญั ญตั กิ ารจดั ซอ้ื จดั จา้ งและการบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 ระเบยี บกระทรวงการคลงั ว่าด้วยการจดั ซือ้ จดั จ้างและการบริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ.2560 และกฎกระทรวงท่ี เกีย่ วข้อง ส�ำหรับนักเรียนยากจนพิเศษที่ผ่านการรับรองและตรวจสอบข้อมูลจากคณะกรรมการสถานศึกษา ตาม บัญชีรายชื่อการจัดสรรจาก กสศ. หากมีการย้าย ลาออกและไม่สามารถมารับเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษ แบบมีเงื่อนไขได้ ให้สถานศึกษาส่งคืนเงินอุดหนุนเฉพาะส่วนของนักเรียนยากจนพิเศษท่ีได้รับการจัดสรรนั้น กลบั คืนให้ กสศ. ตัวอย่าง นกั เรียนได้ใบเงินอุดหนนุ 1,000 บาท/ภาคเรยี น แบ่งเป็นส่วนของนกั เรียน 500 บาท โรงเรียน 500 บาท ให้คนื เฉพาะส่วนของนกั เรยี น 500 บาท เท่านั้น โดยโอนเงนิ เข้าบญั ชีธนาคารของ กสศ. ดังน้ี กรณีสถานศึกษารับโอนเงิน ส่งคืนเงนิ อดุ หนุนเขา้ บญั ชธี นาคารตามรายละเอียด ดังน้ี อุดหนุนผา่ นธนาคาร ธนาคาร ชอื่ บญั ชี เลขทบ่ี ญั ชี ธนาคารกรงุ ไทย ธนาคารกรงุ ไทย กสศ.-เงนิ อดุ หนุน ม.6 (3) 172-0-29581-6 ธนาคารเพอ่ื การเกษตร ธนาคารเพอ่ื การเกษตร กสศ.-เงินอดุ หนุน ม.6 (3) 020149128856 และสหกรณ์การเกษตร และสหกรณ์การเกษตร ธนาคารออมสนิ ธนาคารออมสนิ กสศ.-เงนิ อดุ หนุน ม.6 (3) 020258268869 ทง้ั นี้ ใหส้ ถานศกึ ษาบนั ทกึ ขอ้ มลู ในแตล่ ะครง้ั ทม่ี กี ารสง่ คนื เงนิ พรอ้ มสง่ หลกั ฐานการสง่ คนื เงนิ เปน็ ภาพถา่ ย สลปิ การโอนเงนิ คนื ใหส้ �ำนกั งานกองทนุ เพอ่ื ความเสมอภาคทางการศกึ ษา (กสศ.) ผา่ นแอพพลเิ คชน่ั cct.thaieduforall. org ภายใน 30 วนั หลังจากท่ี กสศ. ได้โอนเงนิ อุดหนุนนกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอื่ นไขให้สถานศกึ ษา 16 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

7. การเบิกจ่าย และสัดสว่ นเงินอดุ หนนุ นักเรียนยากจนพิเศษแบบมเี งอ่ื นไข ในปีการศกึ ษา 2562 เงนิ อุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษ จ�ำนวนเงินในการโอนเงิน สดั ส่วนการจ่ายเงนิ 3,000 บาท/คน/ปี* ตอ่ ภาคเรยี น ต่อภาคเรยี น ตรงไปทคี่ รอบครวั สถานศึกษา ภาคเรยี นท่ี ภาคเรียนท่ี ผู้ปกครอง/ สถานศกึ ษา นักเรยี น บรหิ ารจดั การ 1/2562 2/2562 นักเรียน 1,500 บาท/ปี 1,500 บาท/ปี 1,000 2,000 50% 50% * ภาคเรียนท่ี 1/2562 กสศ. เบิกจ่ายจากงบประมาณประจ�ำปี 2562 ได้รบั อนมุ ตั ิให้จัดสรรแล้ว ส�ำหรับภาคเรียนที่ 2/2562 เป็นงบประมาณประจ�ำปี 2563 ซ่ึงอยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาอนุมัติงบประมาณรายจ่าย ประจ�ำปี 8. การเปิดบญั ชีธนาคารเพอื่ ขอรบั เงินอดุ หนนุ นักเรียนยากจนพเิ ศษ แบบมเี ง่อื นไข การเปดิ บญั ชธี นาคารเพอ่ื ขอรบั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอ่ื นไขในสถานศกึ ษาสงั กดั สพฐ. กสศ.ก�ำหนดให้สถานศกึ ษา และ/หรอื นกั เรยี นยากจนพเิ ศษเปดิ บญั ชธี นาคารเพอื่ ขอรบั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจน พเิ ศษแบบมีเงอ่ื นไข ดังน้ี 1) บญั ชสี ถานศึกษา ให้สถานศกึ ษาเปิดบญั ชีธนาคารเพอื่ รบั เงนิ อุดหนุนนักเรียนยากจนพเิ ศษแบบมี เงือ่ นไข ชอ่ื บัญชี “กสศ.เพื่อโรงเรียน..(ระบชุ ่อื โรงเรียนท่เี ข้าร่วมโครงการฯ).......” หรือ “โรงเรยี น....(ระบชุ ื่อโรงเรยี น ท่ีเข้าร่วมโครงการฯ)....เพื่อรับเงินอุดหนุน กสศ.” โดยให้คณะกรรมการสถานศึกษาแต่งตั้งผู้มีอ�ำนาจเบิกจ่ายเงิน จากบัญชธี นาคาร อย่างน้อยจ�ำนวน 3 คน และให้มีอ�ำนาจลงนาม 2 ใน 3 สถานศกึ ษาสามารถเลือกเปิดบัญชี ธนาคารได้ ดงั น้ี (1) ธนาคารกรงุ ไทย บัญชเี งนิ ฝากออมทรพั ย์ (2) ธนาคารเพอ่ื การเกษตรและสหกรณ์การเกษตร บญั ชเี งินฝากออมทรพั ย์ (3) ธนาคารออมสนิ บญั ชีเงินฝากเผอ่ื เรยี ก บญั ชเี งนิ ฝากธนาคารของสถานศกึ ษานใี้ ชส้ �ำหรบั รบั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอื่ นไขทง้ั สว่ น ของนักเรียนยากจนพิเศษที่ขอรับเงินสดที่โรงเรียนและส่วนท่ีสถานศึกษาใช้จัดกิจกรรมการพัฒนานักเรียนยากจน พเิ ศษด้วย 2) บัญชีนกั เรยี นยากจนพิเศษ นักเรยี นยากจนพเิ ศษทีไ่ ด้รบั การตรวจสอบตาม นร.05 แล้วให้ครทู ่ี รับผิดชอบการคดั กรองสอบถามความต้องการช่องทางการรบั เงนิ และระบุช่อื บัญชี เลขบัญชีธนาคารของนกั เรยี น ยากจนพเิ ศษ/ผู้ปกครอง โดยสามารถเลอื กเปิด/ใช้บญั ชีธนาคารได้ ดังนี้ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 17

(1) ธนาคารกรงุ ไทย บญั ชเี งินฝากออมทรพั ย์ (2) ธนาคารเพ่อื การเกษตรและสหกรณ์การเกษตร บญั ชเี งนิ ฝากออมทรพั ย์ (3) ธนาคารออมสนิ บญั ชเี งนิ ฝากเผ่อื เรียก ในกรณีทน่ี กั เรยี นยากจนพเิ ศษไม่สามารถเปิดบญั ชธี นาคารได้ ไม่มีผู้ปกครอง หรือผู้ปกครองไม่สามารถ เปิดบัญชธี นาคารได้ ควรเลอื กช่องทางการรบั เงนิ สดผ่านโรงเรยี น การสง่ หลักฐานการเปดิ บญั ชธี นาคาร ให้สถานศึกษาส่งหลักฐานการเปิดบัญชีธนาคารของสถานศึกษา และ/หรือของนักเรียนยากจนพิเศษ/ ผู้ปกครองของนักเรียนยากจนพิเศษนั้น โดยบันทึกข้อมูลชื่อบัญชี และเลขที่บัญชี พร้อมแนบภาพถ่ายหน้าสมุด บญั ชธี นาคาร (ชือ่ บัญชี และเลขท่บี ัญชีที่ชดั เจนและตรงตามรายละเอยี ดใน นร.05) ผ่านระบบเวป็ แอพพลิเคชนั cct.thaieduforall.org 9. แนวทางการดำ�เนินงานของ สถานศึกษา คณะกรรมการสถานศกึ ษา และสำ�นักงานเขตพนื้ ที่ 1) ระดบั สถานศกึ ษา (1) ครูบันทกึ ข้อมลู เพอ่ื คัดกรองความยากจน ด้วยวิธีการวดั รายได้ทางอ้อม (Proxy Mean Tests ลง พ้ืนท่เี ยีย่ มบ้าน ใช้ Mobile Application (ใช้ได้ท้งั online-offlfil ne) หรอื เวบ็ ไซต์ CCT เพอ่ื บนั ทึกข้อมลู รายได้ สถานะครวั เรอื น ถ่ายภาพบ้าน เชค็ อนิ บ้าน (ส่วนของครปู ระจำ� ช้นั ) (2) ครนู �ำขอ้ มลู การคดั กรองความยากจนใหผ้ ปู้ กครอง/ผแู้ ทน ผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษา และเจา้ หนา้ ที่ ของรฐั * “รับรองสถานะครวั เรอื นของนักเรยี น” (สว่ นของครปู ระจ�ำชนั้ ) (3) กสศ.ประกาศรายช่ือ “นักเรียนยากจนพิเศษ” ให้สถานศึกษาน�ำเข้าที่ประชุมคณะกรรมการ สถานศกึ ษา เพ่อื รบั รองผลการบันทกึ ข้อมลู นกั เรียนยากจนพเิ ศษของสถานศึกษาขั้นสุดท้าย (4) สถานศกึ ษาจดั ท�ำแผน/ผลการใชเ้ งนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษปกี ารศกึ ษา 2562 ครง้ั ท่ี 1 แบบ ก.001 และคร้งั ท่ี 2 แบบ ก.002 (สว่ นของผดู้ ูแลระบบ) (5) กสศ.จดั สรรเงนิ อดุ หนนุ “นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ” ผ่านบญั ชธี นาคารสถานศกึ ษา (ตามหลกั เกณฑ์ ที่ กสศ. ก�ำหนด) และ/หรอื บญั ชธี นาคารนกั เรยี นยากจนพเิ ศษ/ผปู้ กครอง ตามทส่ี ถานศกึ ษาบนั ทกึ ข้อมูลให้แก่ กสศ. (6) สถานศึกษาด�ำเนินการจ่ายเงินให้แก่นักเรียนยากจนพิเศษท่ีขอรับเงินสดผ่านสถานศึกษา และ จัดกจิ กรรมพฒั นานักเรียนยากจนพเิ ศษ (7) สถานศึกษาบนั ทึกการมาเรยี น และน�้ำหนัก-ส่วนสงู “นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ” 18 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

2) ระดบั คณะกรรมการสถานศกึ ษา ผู้อ�ำนวยการสถานศึกษาเรียกประชุมผู้แทนคณะกรรมการสถานศึกษา ประกอบด้วย ประธาน คณะกรรมการสถานศกึ ษา ผแู้ ทนชมุ ชน ผแู้ ทนผปู้ กครอง ผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษา และครทู ร่ี บั ผดิ ชอบการคดั กรอง เพอ่ื รบั รองความถกู ตอ้ งครบถว้ นของขอ้ มลู ผลการคดั กรองนกั เรยี นยากจนพเิ ศษ กอ่ นด�ำเนนิ การจดั สง่ รายชอื่ นกั เรยี น ยากจนพเิ ศษและข้อมลู ทไี่ ด้รบั การรับรองให้แก่ กสศ. ในการประชมุ รับรองข้อมลู นกั เรยี นยากจนพิเศษ ผู้แทนคณะกรรมการสถานศกึ ษาจะต้องพิจารณาข้อมลู ดงั ต่อไปน้ี (1) รับรองข้อมูลการบนั ทึกข้อมลู นกั เรียนยากจนพิเศษ ตามทค่ี รบู นั ทกึ ในแบบ นร.01 (2) กรณีท่ีคณะกรรมการสถานศึกษาพิจารณาแล้วเห็นว่านักเรียนท่ีผ่านการคัดกรองนักเรียนยากจน พเิ ศษ แต่ไม่สมควรได้รบั เงนิ อดุ หนุนเพม่ิ เตมิ ให้ระบเุ หตผุ ลประกอบด้วย (3) รบั รองแผนการใชเ้ งนิ ของสถานศกึ ษาและแบบ ก.001 ส�ำหรบั คา่ อาหารและคา่ กจิ กรรมการพฒั นา นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ โดยบนั ทึกลงระบบแอพพลิเคช่ัน CCT (4) ระบมุ ติทปี่ ระชมุ คณะกรรมการสถานศกึ ษาในการพจิ ารณารับรองข้อมลู นกั เรียนยากจนพิเศษ 3) ระดบั สำ� นกั งานเขตพนื้ ทกี่ ารศกึ ษา 3.1 สนับสนุนกระบวนการคัดกรองของสถานศึกษาและรับรองข้อมูลของคณะกรรมการสถานศึกษา ตดิ ตามการเบกิ จา่ ยเงนิ อดุ หนนุ ของสถานศกึ ษา ตดิ ตามผลการบนั ทกึ การมาเรยี นหรอื นำ�้ หนกั สว่ นสงู สนบั สนนุ การ สร้างความเข้าใจในข้นั ตอนการด�ำเนนิ งานและการใช้ระบบแอพพลเิ คชันให้แก่สถานศกึ ษา 3.2 ลงพื้นท่ตี รวจสอบผลการด�ำเนนิ งานตามกระบวนการคดั กรองนักเรยี นยากจนพเิ ศษแบบมีเงือ่ นไช ตดิ ตามการจา่ ยเงนิ ใหก้ บั นกั เรยี นยากจนพเิ ศษและการเบกิ จา่ ยตามแผน/ผลการใชจ้ า่ ยเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจน พเิ ศษของสถานศกึ ษาให้แก่กองทนุ เพอื่ ความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 19

10. แบบฟอรม์ การบันทึกขอ้ มลู การตรวจสอบ รบั รอง การขอรบั เงนิ อดุ หนุน และรายงานผลนกั เรียนยากจนพเิ ศษ แบบฟอรม์ ส�ำหรบั การบนั ทกึ ขอ้ มลู โครงการจดั สรรเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมี เงอ่ื นไขในสถาน ศึกษาสังกดั สพฐ. ประจ�ำปีการศกึ ษา 2562 มีดงั น้ี 10.1 แบบคัดกรองนกั เรียนยากจนพเิ ศษ (นร.01) 10.2 แบบรับรองผลการพจิ ารณาเพ่ือรบั เงนิ อุดหนนุ นักเรยี นยากจนพิเศษ (แบบ นร.05) 10.3 แบบหนงั สอื แจ้งผลการรับเงนิ อดุ หนนุ นักเรยี นยากจนพเิ ศษแบบมีเง่อื นไขรายบุคคล (นร.08) 10.4 ใบส�ำคญั รับเงนิ อุดหนุนนักเรยี นยากจนพเิ ศษ (แบบ นร.06) 10.5 แบบแผนการใช้เงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษ (ก.001) /แบบรายงานแผนการใช้เงินอุดหนุน นักเรยี นยากจนพเิ ศษ (ก.002) 10.6 แบบรายงานสรปุ การใชจ้ า่ ยเงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษของสถานศกึ ษา เพอ่ื รายงานส�ำนกั งาน เขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษา (แบบ นร.09) 11. ค�ำ อธบิ ายเพม่ิ เตมิ ในการกรอกข้อมลู ผจู้ ดั เกบ็ ขอ้ มลู ควรศกึ ษานยิ าม แบบนร.01 อยา่ งรอบคอบ เพอื่ ใหก้ ารคดั กรองนกั เรยี นยากจนถกู ตอ้ งตาม ความเป็นจรงิ โดยมขี ้อเสนอแนะ ดงั น้ี 1) ช่ือนักเรียนและนามสกุล ควรตรวจสอบให้ตรงกบั ข้อมลู นักเรียนยากจน ณ ภาคเรียนท่ี 1 วันท่ี 10 มถิ นุ ายน ของทกุ ปี หรอื ภาคเรยี นท่ี 2 วันท่ี 10 พฤศจกิ ายน ของทุกปี ท่ีโรงเรยี นกรอกในระบบ DMC ชอื่ ผปู้ กครองนกั เรยี น เปน็ ผปู้ กครองนกั เรยี นทเี่ ปน็ ทางการและเปน็ ปจั จบุ นั อาจไมต่ รงกบั ผปู้ กครอง ในทะเบยี นนกั เรยี นกรณที ไ่ี ม่ได้อาศัยอยู่ในครวั เรอื นปัจจบุ นั 2) ขอ้ มลู สมาชิกในครวั เรือน - ให้กรอกข้อมลู สมาชกิ ทกุ คนในครวั เรือน รวมตวั นกั เรียนด้วย - อายุ ให้กรอกจ�ำนวนเตม็ ปีบริบรู ณ์ กรณที ี่เดก็ อายตุ �่ำหว่า 1 ปี ให้กรอก 0 - ในช่องความพกิ ารทางร่างกาย/สตปิ ัญญา ถ้ามคี วามพิการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรอื ทงั้ สองอย่างให้ เลอื ก “ใช่” ถ้าไม่มเี ลอื ก “ไม่ใช่” - รายได้ในตารางเป็นรายได้รายเดอื น กรณที รี่ ายได้ไม่แน่นอนให้สอบถาม (รายวนั หรอื ท้ังปี) แล้ว เฉลย่ี เป็นรายเดอื น - รายได้จากการประกอบอาชีพทางการเกษตร ให้ค�ำนึงถึงรายได้หลัก ประเมินรายได้ท้ังปีหักค่าใช้ จ่ายแล้วน�ำมาหารด้วย 12 เดอื น - รายได้จากค่าจ้าง/รบั จ้าง ให้ประเมนิ จากจ�ำนวนวนั ท�ำงานใน 1 เดือน 20 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

- รายได้จากสวสั ดกิ ารจากรฐั ได้แก่ เงนิ บ�ำนาญ เงินสงเคราะห์เพ่ือการยงั ชีพส�ำหรับผู้สงู อายุ เงนิ สงเคราะห์ส�ำหรบั ผู้พิการ เงนิ อดุ หนุนเดก็ แรกเกดิ เงินช่วยเหลอื จากสวัสดกิ ารแห่งรัฐ (เงนิ คนจน) หรอื เงนิ ชว่ ยเหลอื อนื่ ๆ ทม่ี าจากภาครฐั ไมน่ บั รวมปจั จยั พนื้ ฐานนกั เรยี นยากจน เงนิ อดุ หนนุ โครงการ เรียนฟรี 15 ปี และรายได้จากกยศ. - รายได้จากแหล่งอน่ื ได้แก่ เงนิ ท่สี มาชกิ นอกครวั เรือนส่งมาให้ (หากส่งมาเป็นคร้ังคราวให้รวมท้งั ปี แล้วหาร 12) เงนิ ดอกเบ้ยี เงนิ ถูกหวย - ในกรณที ่เี ด็กอายตุ �่ำกว่า 15 ปี ไม่ต้องสอบถามรายได้ กรอกรายได้ให้ครบทกุ รายการ ทกุ ช่อง หากไม่มรี ายได้ให้ใส่ 0 ขอ้ ควรระวัง : ควรมกี ารตรวจสอบข้อมลู สมาชิกในครวั เรือน (ข้อ 2) และข้อมลู สถานะของครัวเรอื น (ข้อ 3) ให้ถูกต้อง เช่น รายการสมาชกิ ในครวั เรือนมยี าย อายุ 64 ปี ดงั นั้นในรายการข้อท่ี 3.1 ครวั เรอื นมีภาวะพง่ึ พิง ควรระบวุ ่าครวั เรือนมผี ู้สูงอายเุ กิน 60 ปี เป็นต้น กรณที มี่ นี กั เรยี นในครวั เรอื นเดยี วกนั เรยี นทโี่ รงเรยี นนห้ี ลายคน ใหโ้ รงเรยี นตรวจสอบขอ้ มลู ทจี่ ดั ท�ำในแบบ นร.01 ให้สอดคล้องกนั 12. คำ�ถามท่ีพบบ่อย 1. ค�ำถาม กรณีท่ีนักเรียนอาศัยอยู่กับวัด มูลนิธิ พักนอนที่โรงเรียนหรือโรงงาน คิดจ�ำนวนคนใน คำ� ตอบ ครอบครัว และรายไดอ้ ยา่ งไร ขั้นตอนท่ี 1 สอบถามว่ามคี รวั เรอื นหรอื ไม่ หากมีให้กรอกรายได้จรงิ ของครวั เรือน - นักเรยี นเป็นเดก็ วดั อยู่กับพระ สมาชกิ ในครวั เรอื น คือ พระกับเด็กทพี่ ระท่านนน้ั ดูแล - นักเรยี นทพ่ี กั นอนทีโ่ รงเรยี น ครวั เรอื น คือ ครอบครวั ของนกั เรียนตามภมู ลิ �ำเนา เพราะนกั เรียน พกั นอน คอื นกั เรียนทอี่ ยู่ห่างไกลไม่สามารถเดนิ ทางมาเรยี นได้ อาจไม่ยากจนทกุ คน - นักเรยี นทอ่ี ยู่หอพกั ครัวเรอื นของนกั เรยี น คือ ตวั นักเรียน แต่รายได้ให้นับรายได้ทีน่ กั เรยี นได้ รบั จากผู้ปกครองในแต่ละเดอื น - นกั เรยี นทพ่ี อ่ แมห่ รอื ผปู้ กครองมบี า้ นอยใู่ นโรงงาน โดยโรงงานจดั ทพี่ กั อาศยั ให้ ครวั เรอื น หมาย ถึง สมาชกิ ทกุ คนทพี่ ่อ แม่ หรอื ผู้ปกครองรับผิดชอบดแู ล - นักเรียนทอ่ี ยู่กับมลู นธิ ิ ครัวเรอื น คอื สมาชกิ ทง้ั หมดของมูลนธิ ใิ ห้พจิ ารณากรอกจ�ำนวนคนใน ระบบได้ไม่เกนิ 10 คน ขนั้ ตอนท่ี 2 ถ้ามูลนิธยิ อมให้ข้อมูลรายได้ สามารถกรอกรายได้ของมูลนิธิได้ แต่ต้องคดิ เฉลีย่ ต่อ คนก่อน ถงึ จะสามารถน�ำมาใส่ในตารางครวั เรอื น ขน้ั ตอนท่ี 3 หากไม่มคี รวั เรือน ไม่ต้องกรอกรายได้ เพราะว่าผู้ปกครองไม่ได้จุนเจอื เดก็ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 21

2. คำ� ถาม กรณขี อ้ มลู นกั เรยี น และขอ้ มลู ผปู้ กครอง อาทิ ชอ่ื -นามสกลุ เลขบตั รประชาชนไมถ่ กู ตอ้ ง คำ� ตอบ หรือข้อมลู ช่ือผู้ปกครองไม่อัพเดต เปน็ ต้น ควรท�ำอยา่ งไร โรงเรยี นตรวจสอบให้ถูกต้องเป็นปัจจบุ ัน 3. ค�ำถาม เด็กท่คี ดั กรองไปแล้วในเทอมก่อนหน้า จะตอ้ งทำ� อยา่ งไร ค�ำตอบ ไม่ต้องท�ำการคัดกรองใหม่ เพราะข้อมูลคัดกรองเดิมจะยังคงอยู่ แต่หากมีข้อมูลส่วนใดท่ี เปล่ียนแปลงสามารถแก้ไขข้อมูลได้ อาทิ เงินรายได้ของสมาชิกในครัวเรือนเพ่ิมข้ึนหรือลดลง สถานะครวั เรือนมกี ารเปลี่ยนแปลง 4. คำ� ถาม หากผูก้ รอกข้อมลู ตอ้ งการแก้ไขข้อมลู ทีจ่ ดั เก็บแล้ว ตอ้ งทำ� อย่างไร ค�ำตอบ สามารถแจ้งครูประจ�ำชั้น และครูประจ�ำช้ันสามารถแก้ไขข้อมูลการคัดกรองนักเรียนยากจนได้ที่ เวบ็ ไซด์ cct.thaieduforall.org 5. ค�ำถาม โรงเรียนท่ีไม่ได้เสนอขอเงินอุดหนุนนักเรียนยากจนพิเศษในปีการศึกษา 2561 ต้องปฏิบัติ อย่างไร ค�ำตอบ โรงเรียนสามารถเสนอขอเงนิ อดุ หนุนนกั เรยี นยากจนพิเศษได้ทกุ คนตามแบบท่ี กสศ.ก�ำหนด   22 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

ค่มู ือการใช้งาน ระบบปจั จัยพืน้ ฐานนักเรียนยากจน ผ่านเว็บแอปพลเิ คชัน สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 23

ในการคดั กรองนกั เรยี นยากจนผ่านเวบ็ แอปพลเิ คชนั ผู้ใช้งานสามารถเข้าใช้งานได้ท่ี cct.thaieduforall.org โดยโปรแกรมใช้งานบนเวบ็ แอปพลเิ คชนั จะสามารถแสดงผลได้ดบี น Google Chrome Version 50 ขน้ึ ไป ข้นั ตอน การบันทกึ ผลการส�ำรวจผ่านเวบ็ แอปพลเิ คชนั มดี งั ต่อไปนี้ การบนั ทกึ ผลการสำ�รวจผ่านเว็บแอปพลเิ คชนั กระบวนการคดั กรองนกั เรยี นยากจนโดยบนั ทกึ ข้อมูลผ่านเวบ็ แอปพลิเคชันในคอมพิวเตอร์ • ครถู อื กระดาษแบบคดั กรอง นร.01 เพ่อื ไปคดั กรองนักเรยี นยากจน • น�ำมาบนั ทกึ เข้าสู่ระบบสารสนเทศผ่านเวบ็ แอปพลิเคชันในคอมพิวเตอร์ • แนบรปู สภาพบ้านของนกั เรยี นทถี่ ่ายมาเข้าสู่ระบบ • ระบบจะปักหมดุ ต�ำแหน่งทต่ี ้งั บ้านของนกั เรยี นใน Google Map จากข้อมลู ทีอ่ ยู่จากระบบ DMC รูปท่ี 1 กระบวนการคดั กรองนกั เรยี นยากจนโดยบนั ทึกข้อมลู ผ่านเวบ็ แอปพลิเคชันในคอมพวิ เตอร์ 24 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

การลงชื่อเข้าใช้ระบบ (login) ครูผู้งานใช้แต่ละคนจะมี Username และ Password เป็นของตวั เอง โดยให้ท�ำการกรอก Username และ Password ดงั รปู ท่ี 2 แตห่ ากคณุ ครทู า่ นใดไมม่ ี Username และ Password ใหท้ �ำการแจง้ Admin โรงเรยี นเพอื่ ท�ำการ เพ่ิมผู้ใช้งาน หรอื ครจู �ำ Password ตนเองไม่ได้ให้แจ้ง Admin โรงเรยี นเพื่อท�ำการ Reset Password ให้ใหม่ รปู ที่ 2 หน้าเข้าสู่ระบบ หลังจากเข้าสู่ระบบ จะปรากฏเมนู 2 เมนู ได้แก่ o คดั กรองนกั เรยี นยากจน o เข้าเรยี นและน�ำ้ หนกั ส่วนสูง ในทีน่ ี้ให้ผู้ใช้เลอื กใช้งานเมนู “คดั กรองนกั เรยี นยากจน” ดงั รูปท่ี 3 รูปที่ 3 เมนูหน้าแรก สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 25

เมอื่ ผใู้ ชง้ านเลอื กเมนู “คดั กรองนกั เรยี นยากจน” แลว้ จะปรากฏหนา้ จอในสว่ นของคดั กรองนกั เรยี นยากจน โดยมเี มนดู งั ต่อไปนี้ 1) ทะเบียนนกั เรียน 2) แบบฟอร์มนกั เรยี นยากจน และ 3) ตดิ ตามความก้าวหน้า 4) รายงาน โดยแต่ละเมนูมหี น้าท่กี ารท�ำงานดงั ต่อไปนี้ 1. เมนู ทะเบยี นนกั เรียน จะแสดงแถบเมนู 2 เมนู 1 สถิติจ�ำนวนนกั เรยี นในภาคเรยี นน้ันได้แก่ นักเรยี นทัง้ หมดจากระบบ DMC นกั เรยี นยากจนจากระบบ DMC นกั เรยี นทไ่ี ด้รบั ทนุ นกั เรยี นทตี่ อ้ งตรวจสอบแกไ้ ข และนกั เรยี นทยี่ งั ไมเ่ คยคดั กรอง ดังรูปท่ี 4 รปู ที่ 4 สถิตจิ �ำนวนนกั เรียน 2) รายช่อื นกั เรียนท้งั หมดจากระบบ DMC 2/2561 เมื่อท�ำการเลือกช้ันและห้องเรียนแล้ว ระบบจะแสดง เลขประจ�ำตวั ประชาชนของนกั เรียน ชอื่ -นามสกลุ ชนั้ /ห้อง การรายงานนักเรยี นยากจนผ่านระบบ DMC และ การ ได้รับการจดั สรรอดุ หนนุ ดงั รูปที่ 5 รปู ท่ี 5 รายช่อื นักเรยี นทัง้ หมดจากระบบ DMC 2/2561 26 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

2. เมนู แบบฟอรม์ นกั เรียนยากจน ในส่วนของเมนู แบบฟอร์มจะประกอบไปด้วยเมนูย่อย 2 เมนู คอื 1) คดั กรองนักเรียนยากจน (นร.01) 2)ใบส�ำคัญรบั เงนิ อุดหนนุ (นร.06) เมอ่ื เลอื กทเ่ี มนู คดั กรองนกั เรยี นยากจน (นร.01) ระบบจะมฟี งั กช์ นั “การค้นหารายชอ่ื นกั เรยี น” ไวใ้ หห้ าก ผู้ใช้ต้องการค้นหารายชื่อนักเรียน ผู้ใช้สามารถพิมพ์เลขบัตรประจ�ำตัวประชาชนนักเรียนในช่องค้นหาจากน้ันกด “Search” ดงั รปู ที่ 6 รปู ที่ 6 การค้นหารายช่อื นกั เรียน กรณีค้นหารายชือ่ นกั เรยี น 1.2.1 นักเรียนทย่ี ังไม่เคยคดั กรอง ระบบจะแสดงปุ่ม “บันทึก นร.01” หลงั ชอื่ นักเรียนเพอ่ื ให้ผู้ใช้กดเข้าไป บนั ทึกข้อมูล รปู ที่ 7 1.2.2 นกั เรยี นทเ่ี คยคดั กรองแลว้ ระบบจะแสดงปมุ่ “แกไ้ ข นร.01” เพอ่ื ใหผ้ ใู้ ชก้ ดเขา้ ไปแกไ้ ขขอ้ มลู นกั เรยี น ปุ่ม “นร.01” เพอ่ื พิมพ์แบบ นร.01 รปู ที่ 8 1.2.3 นกั เรยี นทีไ่ ด้ทนุ แล้ว ระบบจะแสดงข้อความ “ได้ทนุ แล้ว” หลงั ชือ่ นักเรียน รูปท่ี 9 สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 27

2.1 เมนู คดั กรองนักเรียนยากจน (นร.01) เม่ือเข้าสู่เมนู “คดั กรองนกั เรยี นยากจน (นร.01)” ให้ผู้ใช้เลือกระดับชั้นและห้อง ดงั รูปท่ี 10 รปู ท่ี 10 ค้นหารายชอ่ื นกั เรียนขอรบั ทนุ เมอ่ื เลอื กระดบั ชน้ั และห้องแล้วระบบจะแสดงปุ่มเมนู “บนั ทกึ นร.01” ส�ำหรบั นกั เรยี นทย่ี งั ไม่เคยคดั กรอง และนกั เรียนยากจนพเิ ศษ ให้ผู้ใช้งานเลอื กบนั ทกึ ข้อมลู ดังรูปท่ี 11 รูปที่ 11 บันทกึ ข้อมูล 1) การบนั ทกึ แบบขอรบั ทุนการศึกษานกั เรียนยากจน (นร.01) หลงั จากกดทป่ี ุ่ม “บันทึก นร.01” ระบบจะแสดงแถบสถานะการบนั ทึกข้อมลู ดังรูปท่ี 12 ซงึ่ การบนั ทึก ข้อมลู แบบขอรบั ทุนปัจจัยพน้ื ฐานนกั เรียนยากจน (นร.01) แบ่งเป็น 4 ส่วนดังน้ี ข้อมลู ผู้ปกครอง และรายได้ครวั เรอื น สถานะครวั เรือน รูปสภาพบ้าน ข้อมูลต�ำแหน่งบ้าน รูปที่ 12 แถบสถานะการบนั ทกึ ข้อมูล 28 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

สว่ นที่ 1 ขอ้ มูลผ้ปู กครอง และรายไดค้ รัวเรือน ระบบจะแสดงข้อมูลส่วนบคุ คล ประกอบด้วย ช่ือ นามสกุล ชน้ั เรียนและเลขที่บตั รประจ�ำตัวประชาชน ของนักเรยี นข้นึ มาอัตโนมตั ิจากข้อมลู เดก็ นกั เรยี นยากจนในระบบจดั เก็บข้อมลู นักเรยี นรายบคุ คล (DMC) และผู้ใช้ สามารถระบขุ ้อมูลเกี่ยวกับผู้ปกครองได้ ดงั รูปท่ี 13 รูปที่ 13 ข้อมลู ผู้ปกครอง และรายได้ครัวเรือน ผใู้ ชบ้ นั ทกึ ขอ้ มลู จ�ำนวนสมาชกิ ในครวั เรอื น และขอ้ มลู รายไดข้ องสมาชกิ ในครวั เรอื น ซงึ่ จะแสดงเปน็ ตาราง ดังรปู ที่ 14 ซ่งึ ประกอบด้วยคอลมั น์ดงั ต่อไปน้ี • จ�ำนวนสมาชิกในครัวเรือน (รวมตัวนักเรียน) ให้ผู้ใช้ใส่จ�ำนวนสมาชิกในครัวเรือนท้ังหมด จากน้ันจะ แสดงตารางตามจ�ำนวนสมาชกิ • ชอื่ -นามสกลุ ของนักเรยี น ผู้ปกครองของนกั เรียน และสมาชกิ ในครัวเรือน • เลขบัตรประจ�ำตัวประชาชน/เลขบัตรที่ทางราชการออกให้ ของนักเรียน ผู้ปกครองของนักเรียน และ สมาชิกในครวั เรือน • ความสัมพนั ธ์กบั นักเรียน กดเลอื กความสมั พันธ์กบั นักเรยี นลงไป อาทิ มารดา บดิ า ย่า ยาย เป็นต้น • อายุ ส�ำหรบั กรอกอายุของนกั เรยี นหรือสมาชิกในครวั เรือนทีม่ คี วามสมั พนั ธ์กับนักเรียน • ความพิการทางร่างกายและสติปัญญา ถ้าบุคคลน้ันมีความพิการเลือก “ใช่” หรือไม่มีความพิการให้ เลอื ก “ไม่ใช่” สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 29

• รายได้ต่อเดอื นของบคุ คลทม่ี คี วามสมั พนั ธ์กบั นักเรียน จะประกอบด้วย 5 ประเภท ได้แก่ 1) ค่าจ้างเงนิ เดอื น 2) รายได้จากการประกอบอาชพี ทางการเกษตรหลงั หกั คา่ ใชจ้ ่าย 3) รายได้จากธรุ กจิ ส่วนตวั หลงั หักค่าใช้จ่าย 4) รายได้จากสวัสดิการจากรัฐ/เอกชน และ 5) รายได้จากแหล่งอื่นๆ ซ่ึงจะกรอกใน รปู แบบตวั เลข ถา้ ไมม่ รี ายไดใ้ นสว่ นใดใหใ้ ส่ 0 ระบบจะบวกรวมรายไดใ้ หผ้ ใู้ ชไ้ วใ้ นชอ่ ง รายไดร้ วมเฉลยี่ ต่อเดือน หากท่านกรอกไม่ครบถ้วนหรือรูปแบบข้อมูลไม่ถูกต้อง ช่องดังกล่าวจะกลายเป็นสีแดงเพื่อ แจ้งเตอื น • รวมรายได้ครัวเรือน / รายได้เฉล่ียต่อคนต่อเดือน ซึ่งท้ังสองส่วนน้ีระบบสารสนเทศจะท�ำการค�ำนวณ อัตโนมัติหลังจากลงข้อมูลเรียบร้อยแล้ว ส�ำหรับพิจารณารายได้ครัวเรือนของนักเรียนคนนี้ว่ามีความ ยากจนหรอื ไม่ รูปที่ 14 การบันทึกข้อมูลรายได้สมาชิกในครัวเรือน เม่ือผู้ใช้บนั ทึกข้อมลู ในส่วนน้เี สร็จเรยี บร้อยแล้ว กดปุ่ม เพื่อไปท�ำส่วนถัดไป หากกรอกข้อมูล ไม่ครบถ้วน ระบบจะแจ้งเตอื นและไม่สามารถท�ำงานในข้นั ตอนถดั ไปได้ 30 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

ส่วนท่ี 2 สถานะครัวเรอื น ผู้ใช้บันทึกข้อมูลสถานะของครัวเรือน เป็นข้อมูลแสดงสภาพความเป็นอยู่ของนักเรียนและครอบครัว ประกอบด้วย 1) ครัวเรือนมีภาวะพ่ึงพิง 2) การอยู่อาศัย 3) สภาพท่ีอยู่อาศัย 4) เป็นเกษตกรที่มีที่ดินท�ำกิน (รวมเช่า) 5) แหล่งน�้ำดม่ื /ใช้ 6) แหล่งไฟฟ้าหลกั 7) ยานพาหนะในครอบครวั และ 8 ของใช้ในครัวเรอื น(ทใ่ี ช้งานได้) ซ่ึงการกรอกข้อมูลจะเป็นตัวเลือกซ่ึงผู้ใช้สามารถเลือกข้อมูลตามความเป็นจริงและตอบได้มากกว่า 1 ค�ำตอบ ดงั รูปที่ 15 รปู ท่ี 15 การบนั ทกึ ข้อมลู สถานะครวั เรือน ผู้ใช้ไม่จ�ำเป็นต้องระบตุ วั เลอื ก (ตกิ๊ ถกู หน้าข้อความ) หากไม่มขี ้อมลู สถานะครัวเรือนตรงกับความเป็นจริง เม่ือผู้ใช้บนั ทกึ ข้อมูลในส่วนน้เี สรจ็ เรยี บร้อยแล้ว กดปุ่ม เพือ่ ไปท�ำส่วนถดั ไป สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 31

ส่วนที่ 3 ข้อมูลท่ีตง้ั ของบ้าน ส�ำหรับการบันทึกพิกัดท่ีตั้งของบ้านนักเรียน ระบบจะดึงที่อยู่บ้านนักเรียนมาให้อัตโนมัติตามฐาน ข้อมูล และถ้าทอี่ ยู่มกี ารเปลี่ยนแปลงไปจากเดมิ ให้เลอื ก เปล่ียนทอี่ ยู่และบนั ทึกที่อยู่ใหม่ จากน้ันกด ดึงพกิ ดั จาก ท่อี ยู่ระบบจะดงึ พิกดั มาให้อตั โนมตั ดงั รปู ท่ี 16 รปู ที่ 16 การบนั ทึกพิกัดทต่ี งั้ ของบ้านนกั เรียน 32 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

สถานภาพครอบครัว ภายในบา้ น และการเดินทาง ให้ผู้ใช้เลือกสถานภาพครอบครัว พร้อมกับแนบรูปถ่ายบ้านนักเรียนในแบบขอรับทุนโดยรูปภาพจะแบ่ง ออกเปน็ 2 รปู ไดแ้ ก่ 1) รปู สภาพภายนอกบา้ น และ 2) รปู สภาพภายในบา้ น และหากกรณถี า่ ยภาพบา้ นไมไ่ ดเ้ พราะ บา้ นอยตู่ า่ งอ�ำเภอ/ตา่ งจงั หวดั /ตา่ งประเทศ หรอื ไมไ่ ดร้ บั อนญุ าตใหถ้ า่ ยภาพ ใหถ้ า่ ยภาพนกั เรยี นคกู่ บั ปา้ ยโรงเรยี น และบันทกึ ข้อมูลการเดนิ ทางของนกั เรียน ดงั รูปท่ี 17 รูปท่ี 17 การบนั ทึกข้อมูลสภาพบ้านและการเดนิ ทาง สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 33

สว่ นท่ี 4 การรบั รองข้อมูล ในส่วนของการรบั รองข้อมูล ให้ผู้ใช้ท�ำการอัพโหลดรูปลายเซ็น ผู้ปกครอง/ตวั แทน ลายเซน็ เจ้าหน้าทีข่ อง รฐั ผู้รับรอง และลายเซน็ ผู้อ�ำนวยการสถานศกึ ษา ดงั รปู ท่ี 18 รปู ที่ 18 การรบั รองข้อมลู เมอื่ ท�ำการบนั ทกึ ขอ้ มลู เรยี บรอ้ ยแลว้ ใหผ้ ใู้ ชท้ �ำการกด “บนั ทกึ ” เพอ่ื เปน็ การบนั ทกึ ขอ้ มลู จากนน้ั จะมหี นา้ สรปุ ขอ้ มลู ขน้ึ มา เพอ่ื ใหร้ บั รองขอ้ มลู วา่ เปน็ ความจรงิ หรอื ไม่ โดยทา่ นสามารถเลอ่ื นขน้ึ ลงเพอื่ ดขู อ้ มลู ทบี่ นั ทกึ ไวแ้ ลว้ เพ่ือตรวจสอบความถกู ต้องจากน้นั ติ๊ก (1) “ขอรับรองว่าขอ้ มูลและภาพถ่ายเปน็ ความจริง” ทุกคร้ังเพอื่ ยนื ยนั ความถูกต้องว่าข้อมูลเป็นความจริงและถูกต้องครบถ้วน ก่อนกด (2) “บันทึก” เพ่ือบันทึกข้อมูลเข้าสู่ระบบ ดงั รูปที่ 19 34 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

รูปท่ี 19 การรบั รองข้อมูล จากน้ันระบบจะแสดงกล่องข้อความแจ้งเตือนว่าบันทึกข้อมูลเสร็จเรียบร้อย หากผู้ใช้ต้องการพิมพ์แบบ นร.01 ให้กดท่ปี ุ่ม “ตกลง” ไม่ต้องการให้กดปุ่ม “ยกเลกิ ” ดังรปู ท่ี 20 รูปที่ 20 หน้าแสดงการบนั ทกึ ข้อมลู เสรจ็ สิ้น เมื่อกด “ตกลง” โปรแกรมจะดาวน์โหลดไฟล์ นร.01 ( PDF ) เข้าสู่เครอ่ื งของผู้ใช้ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 35

ตัวอยา่ งแบบฟอรม์ (นร.01) 36 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

รปู ที่ 21 เอกสารแบบนร.01 สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 37

2.2 ใบสำ� คญั รับเงินอดุ หนุน (นร.06) เมอ่ื เขา้ สเู่ มนู “ใบส�ำคญั รบั เงนิ (นร.06)” ใหผ้ ใู้ ชเ้ ลอื กระดบั ชน้ั และหอ้ งเรยี น เมอ่ื ท�ำการเลอื กเรยี บรอ้ ยแลว้ ระบบจะแสดงรายช่ือนักเรียนยากจน เพ่ือให้ผู้ใช้ท�ำการบันทึกข้อมูล โดยให้ผู้ใช้กดท่ีปุ่ม “บันทึก นร.06” เพื่อ บันทึกข้อมลู ดงั รปู ที่ 22 รูปท่ี 22 หน้ารายช่อื เพอื่ บนั ทกึ นร.06 หลงั จากกด “บนั ทกึ นร.06” ระบบจะแสดงขอ้ มลู ตา่ ง ๆ ของผปู้ กครองนกั เรยี นและนกั เรยี น รวมถงึ จ�ำนวน เงนิ ทจี่ ะไดร้ บั โดยใหผ้ ใู้ ชท้ �ำการอพั โหลดรปู ภาพเขา้ สรู่ ะบบ 4 รปู ไดแ้ ก1่ ) รปู การรบั เงนิ ตอ้ งประกอบไปดว้ ย นกั เรยี น รปู บตั รประชาชนผปู้ กครอง ผปู้ กครอง คณุ ครแู ละผอู้ �ำนวยการโรงเรยี น 2) รปู บตั รประชาชนผปู้ กครอง 3) รปู เอกสาร มอบอ�ำนาจการรบั เงนิ ส่วนท้ายแบบฟอร์ม (กรณีผู้ปกครองไม่สามารถมารบั เงินได้) และ 4) รปู ลายเซ็นผู้ปกครอง ดงั รปู ท่ี 23 38 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

รปู ท่ี 23 การบนั ทกึ ข้อมลู นร.06 สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 39

กรณีผู้ปกครองของนกั เรยี นไม่สามารถมารบั เงนิ สดได้ ให้ท�ำการต๊กิ “ผู้รบั เงินไม่ใช่ผู้ปกครอง” ระบบจะ แสดงให้ผู้ใช้ท�ำการอัพโหลดรปู ภาพ เอกสารมอบอ�ำนาจ นร.08 ในส่วนท้ายของแบบฟอร์ม ดงั รปู ที่ 24 รูปท่ี 24 การบนั ทึกข้อมูล นร.06 กรณผี ู้รบั เงินไม่ใช่ผู้ปกครอง เม่ือท�ำการบันทึกข้อมูลเรียบร้อยแล้วให้ท�ำการกด “บันทึก” เพ่ือเป็นการบันทึกข้อมูลใบส�ำคัญรับเงิน อดุ หนุนนกั เรียนยากจนพเิ ศษ (นร.06) ระบบจะแสดงแจ้งเตอื นว่า “บันทึกเสรจ็ เรยี บร้อย ท่านต้องการกลบั ไปหน้า รายชอ่ื หรอื ไม่” หากไม่มกี ารเปลย่ี นแปลงข้อมูลให้ท�ำการกด “ตกลง” ระบบจะน�ำผู้ใช้กลบั ไปหน้ารายชอ่ื นกั เรียน เพื่อท�ำการบนั ทึกข้อมูลนกั เรยี นคนต่อไป แต่หากต้องการกลบั ไปแก้ไขข้อมูลให้กด “ยกเลกิ ” 40 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

การแก้ไขข้อมูลและการเรียกดเู อกสารแนบ 1) การแกไ้ ขขอ้ มูล ใหผ้ ใู้ ชเ้ ลอื กทเี่ มนู “ใบส�ำคญั รบั เงนิ อดุ หนนุ ” เลอื กชน้ั หอ้ งทต่ี อ้ งการแกไ้ ขขอ้ มลู และสามารถท�ำการแกไ้ ข ข้อมูลได้โดยการกดท่ปี ุ่ม “แกไ้ ข นร.06” ดงั รปู ท่ี 25 รปู ท่ี 25 การแก้ไขข้อมูล 2) การเรียกดเู อกสารแนบ (นร.06 , นร.08) ส�ำหรบั การเรยี กดเู อกสารแนบน้นั ในท่นี ร้ี ะบบจะแสดงเอกสารแนบ 1 ชุด ได้แก่ 1) นร.06 คอื ใบส�ำคัญรับเงินอดุ หนนุ นักเรียนยากจนพิเศษ 2) นร.08 คอื แบบหนงั สอื แจง้ ผลการรบั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมเี งอื่ นไข รายบคุ คล โดยให้ผู้ใช้กดทป่ี ุ่ม “นร.” ทต่ี ้องการ เพ่อื ท�ำการ Download แบบ นร. โดยไฟล์ PDF จะถกู Download ลง เครื่องคอมพิวเตอร์อตั โนมตั ิ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 41

ตัวอยา่ งแบบฟอร์ม 1) นร.06 คือ ใบส�ำคัญรบั เงนิ อุดหนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษ รปู ท่ี 26 นร.06 ใบสำ� คัญรับเงนิ อดุ หนุนนกั เรยี นยากจน 42 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

2) นร.08 คอื แบบหนงั สือแจ้งผลการรบั เงนิ อุดหนนุ นักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข รายบคุ คล รูปท่ี 27 นร.08 แบบหนงั สอื แจ้งผลการรบั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนพเิ ศษแบบมีเงื่อนไข รายบคุ คล สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 43

3. เมนู ตดิ ตามความก้าวหนา้ ในเมนู ติดตามความก้าวหน้า จะแสดงรายงานความคืบหน้าการท�ำงานของโรงเรียน โดยระบบจะแจ้ง จ�ำนวนนกั เรยี นท่ีคัดกรองแล้ว จากจ�ำนวนนกั เรยี นท่หี มดท่ตี ้องคดั กรอง ร้อยละของความคืบหน้า และสถานะการ คัดกรองของนกั เรยี น ดงั รปู ท่ี 28 รปู ที่ 28 ตดิ ตามความก้าวหน้า 44 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

4. เมนู รายงาน ส�ำหรบั เมนู รายงาน เป็นเมนูส�ำหรับประกาศผลการคดั กรองนักเรยี นยากจน โดยมี 1 เมนูย่อย ดงั น้ี 4.1 ประกาศรายช่อื นกั เรยี นยากจน แสดงจ�ำนวนนกั เรยี นทไี่ ดร้ บั เงนิ อดุ หนนุ นกั เรยี นยากจนในแตล่ ะชว่ งชน้ั และสามารถเลอื กผลการคดั กรอง ส�ำหรับภาคเรยี นท่ีผ่านมาได้ดงั รูปท่ี 29 ในหมายเลข 1 ดาวน์โหลดรายชอ่ื นักเรยี นได้จากหมายเลขท่ี 2 รปู ท่ี 29 ประกาศผลนกั เรยี นยากจน สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 45

และเมอ่ื ผู้ใช้กดท่ี “ระดบั ชน้ั ” จะสามารถเข้าไปดูรายช่อื นกั เรียนที่ได้รบั เงนิ อดุ หนนุ พร้อมกบั จ�ำนวนเงนิ ท่ี จะได้รับได้ดงั รูปที่ 30 รปู ท่ี 30 แสดงรายชอ่ื นักเรียนท่ผี ่านเกณฑ์ 46 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

คู่มือการใช้งาน ระบบปจั จยั พ้ืนฐานนักเรียนยากจน ผา่ นโทรศัพทเ์ คลอ่ื นทห่ี รือแทบ็ เลต็ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 47

ในกระบวนการคัดกรองนักเรียนยากจน ครูผู้ใช้งานสามารถใช้โทรศัพท์เคลื่อนท่ี หรือแท็บเล็ตเป็น เคร่ืองมือการส�ำรวจเพื่อความสะดวกรวดเร็วในการท�ำงาน แอปพลิเคชันสามารถใช้ได้ทั้งในระบบปฏิบัติการแบบ iOS และ Android คู่มือการใช้โทรศัพท์เคลอื่ นทห่ี รือแท็บเลต็ ในการส�ำรวจน้ปี ระกอบด้วย 2 ส่วนหลักคือ (1) การ ติดตั้งโปรแกรม และ (2) วธิ กี ารใช้ โดยมรี ายละเอยี ดดังต่อไปนี้ 1. การตดิ ตัง้ โปรแกรม โปรแกรมใช้งานบนโทรศพั ท์เคลอ่ื นท่ีหรอื แทบ็ เล็ตบนระบบปฏิบัตกิ าร iOS และ Android ความตอ้ งการขน้ั ตำ่� ของระบบ iOS version 8.2 ขน้ึ ไป และใช้งานบน iPhone 5 ข้นึ ไป Android minSdkVersion 14 หรอื KitKat 4.4 ขน้ึ ไป ถ้ามคี ุณสมบตั ิต�่ำกว่าน้ใี ห้ท�ำการอพั เดทเวอร์ชน่ั หรอื เปลีย่ นไปใช้เคร่ืองทม่ี ีคุณสมบัติท่ีเหมาะสมแทน • ระบบ iOS: ค้นหาแอปฯ “ทุนยากจน” หรือ “ปัจจัยพ้ืนฐานนักเรียนยากจน” หรือ “สพฐ” ท่ี App Store • ระบบ Android: ค้นหาแอปฯ “ทนุ ยากจน” หรือ “ปัจจยั พื้นฐานนกั เรยี นยากจน” หรอื “สพฐ” ที่ Play Store รปู ท่ี 1 ค้นหาแอปฯ “ปัจจยั พ้นื ฐานนกั เรยี นยากจน” 48 คู่มือการดำ�เนินงานระบบคัดกรองปัจจัยพื้นฐานนักเรียนยากจนฯ

เลือก “ปัจจยั พน้ื ฐานนกั เรยี นยากจน” และ กดตดิ ตง้ั (install) รูปท่ี 2 ค้นหาแอปฯ “ปัจจยั พ้นื ฐานนักเรยี นยากจน” เมือ่ ตดิ ต้ังเสรจ็ จะปรากฏไอคอนของ Mobile application ปัจจัยพ้ืนฐานนกั เรยี นยากจน รูปท่ี 3 ไอคอนของ Mobile application “ปัจจยั พืน้ ฐานนักเรยี นยากจน” 2. วธิ ีการใชโ้ ทรศพั ทเ์ คล่อื นท่ีหรอื แท็บเลต็ ในการส�ำ รวจ กระบวนการคดั กรองนกั เรยี นยากจนโดยบนั ทกึ ข้อมูลผ่านแอปพลเิ คชันในโทรศพั ท์มอื ถอื หรือ แท็บเลต็ • ครนู �ำโทรศพั ท์มือถือหรือแทบ็ เลต็ ไปเพื่อไปคัดกรองนกั เรียนยากจนทบ่ี ้าน • บันทึกข้อมลู ผู้ปกครอง รายได้ และสถานะครวั เรอื นผ่านแอปพลิเคชัน • ถ่ายรูปสภาพบ้านของนกั เรยี นแล้วอัปโหลด • อุปกรณ์เคล่อื นท่ี จะดงึ ค่าพกิ ดั จาก GPS อัตโนมตั ิ สำ�นักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน 49