คำนำ การพฒั นาคณุ ภาพการศึกษาดว้ ยเทคโนโลยที างไกล (Distance Learning) เป็นการจัดการศึกษาท่ีใช้ เทคโนโลยี ในการจดั การเรียนการสอนในทุกห้องเรยี น แก้ปญั หาการขาดแคลนครูในโรงเรียนขนาดเล็ก ครูสามารถ จดั การเรยี นรูใ้ นทุกสาระได้อย่างมีประสิทธภิ าพ นกั เรียนและครไู ดเ้ ขา้ ถึง สือ่ เทคโนโลยที ีท่ ันสมัย นักเรยี นและครมู ี เครือข่ายในการแลกเปลีย่ นเรียนรู้ และทกุ ภาคส่วนเขา้ มามีสว่ นร่วม ในการจัดการศึกษาการนาเทคโนโลยกี ารศึกษา ทางไกล (Distance Learning) มายกระดบั คุณภาพการศึกษา เป็น 2 รูปแบบ คือ การจดั การศึกษาทางไกล ผ่านดาวเทียม (Distance Learning Television ; DLTV) และการจดั การศกึ ษาทางไกลผ่านเทคโนโลยี สารสนเทศ (Distance Learning via Information Technology ; DLIT) มาดาเนนิ งานโดยเรง่ ด่วนเพ่ือ แก้ปัญหาคุณภาพการศึกษา โดยมกี ารจัดสภาพการสนบั สนุนการจดั การเรยี นการสอน ของครูอยา่ งครบถ้วน ทั้ง กระบวนการออกแบบกิจกรรมการเรยี นการสอนท่เี นน้ กระบวนการสรา้ งความรู้ จากการลงมือปฏบิ ัติ เนือ้ หา ตลอดจนสือ่ และอุปกรณ์ทีจ่ าเป็นในการจัดเรยี นการสอน อันจะเปน็ การลดความเหลอื่ มล้าทางการศกึ ษา ลดช่องว่าง และเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงการศกึ ษาทีม่ ีคณุ ภาพใหก้ ับ ประชาชนไทยทุกคน อนั เป็นการดาเนินการตามรอยเบื้อง พระยุคลบาทและสนองพระราชดารใิ นการท่ีจะพฒั นาการศกึ ษาไทยให้เจรญิ ก้าวหนา้ มลู นธิ ิการศึกษาทางไกลผา่ น ดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ และสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน ได้จัดทามาตรฐานการเรยี นการ สอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ให้โรงเรยี นและผู้เกี่ยวขอ้ ง ใช้เปน็ แนวทางในการจดั การเรียนการสอน เพือ่ พฒั นาคุณภาพผู้เรยี นโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี มได้อย่างมีประสิทธภิ าพ ในปจั จบุ นั การจัดการศกึ ษา ทางไกลผา่ นดาวเทยี ม (DLTV)ได้มีการเปลยี่ นแปลงการดาเนนิ งานเปน็ New DLTV คูม่ อื ”แนวทางการดาเนนิ การจดั การเรียนรู้โดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม” เล่มน้ี จะชวยใหผู บรหิ ารสถานศกึ ษา ครู และผูท่เี กย่ี วของมแี นวทางการดาเนนิ งาน ไดสรางความรู ความเขาใจ อีกทั้งไดทราบบทบาท หนาทข่ี องตนเอง อยางถูกตองและชัดเจน รวมถงึ ใชเปนส่ือ ในการประสานงานกบั บุคคล ชุมชน หรือหนวยงานที่ เก่ยี วของ เพ่ือใหบรรลุเปาหมายของการจัดการเรยี น การสอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาสรุ าษฎร์ธานี เขต 3 หวงั เป็นอยา่ งยง่ิ วา่ คู่มือ เล่มน้ี จะเป็นแนวทางในการนาไปปรบั ใชใ้ นการจดั กจิ กรรมการเรยี นรไู้ ด้อยา่ งมี ประสทิ ธิภาพ และเกิดประสทิ ธิผลอนั จะสงผลตอการพฒั นาคณุ ภาพผูเรียนซึ่งเปนทรัพยากรของชาตติ อไป กลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจดั การศึกษา สานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาสุราษฎร์ธานี เขต 3
สำรบญั หนำ คำนำ ๑ สำรบญั 1 สวนที่ ๑ บทนำ 4 4 ความนา 4 วัตถปุ ระสงค เปาหมายการ 5 ดาเนินงาน ประโยชนท่ไี ดรับ 6 มำตรฐำนกำรจดั กำรเรยี นกำรสอนโดยใชกำรศกึ ษำทำงไกลผำนดำวเทยี ม 10 สวนที่ 2 (DLTV) 13 มาตรฐานระดบั สถานศึกษา 19 * มาตรฐานดานคณุ ภาพของผูเรยี น 19 * มาตรฐานดานการจัดการเรียนการสอน 20 * มาตรฐานดานการบรหิ ารจดั การ กำรจัดกำรเรียนกำรสอนโดยใชกำรศกึ ษำทำงไกลผำนดำวเทียม (DLTV) ใหได 40 มำตรฐำน 41 สวนท่ี 3 แนวทางการดาเนินงาน 45 แนวทางการดาเนินงานการจัดการเรยี นการสอน โดยใช้การศึกษาทางไกล 45 47 ผา่ นดาวเทยี ม (DLTV) ใหไ้ ดม้ าตรฐาน 49 การเตรยี มความพร้อมของโรงเรยี นปลายทาง 65 *ระบบสญั ญาณ *ชอ่ งออกอากาศ *ปัญหาเรง่ ดว่ นอปุ กรณ์ การดาเนินงานในระดับสถานศึกษา ยทุ ธศาสตร 6 สวนที่ 4 การนเิ ทศ ตดิ ตาม และประเมินผลการจัดการเรยี นการสอน การนเิ ทศภายใน ในสถานศึกษา การนิเทศ ตดิ ตาม และประเมินผล โดยสานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษา ภำคผนวก ภาคผนวก ก แบบประเมินตนเองในระดับสถานศึกษา คณะ คณะทางานจดั ทาคมู่ ือ ผจู้ ัดทำ
ส่วนท่ี1 ควำมนำ บทนำ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชบรมนาถบพิตร ทรงมีพระราชญาณทัศน์ ในด้าน การศึกษาและประโยชน์ของการสื่อสารผ่านดาวเทียม ในการใช้เพื่อการศึกษาของไทย สามารถ แก้ปัญหาในการ เข้าถึงการศึกษาของประชาชนชาวไทยที่อาศัยอยู่ในพ้ืนท่ีต่าง ๆ ท้ังชนบททุรกันดาร และห่างไกลความเจริญ ซ่ึงขาดโอกาสในการศึกษาหาความรู้ประกอบกับพื้นท่ีดังกล่าวยังขาดแคลน ครูผู้สอน และอุปกรณ์การเรียนที่ ส่งเสริมต่อการเรียน และการศึกษาของเด็กและเยาวชน อันจะส่งผล ระยะยาวต่อการพัฒนาทรัพยากรบุคคลให้มี ความรู้ความสามารถ มีสติปัญญาในการไตร่ตรองความคิด และการกระทาอย่างมีเหตุผล และมีคุณภาพชีวิต ท่ีดีข้ึน เพื่อที่จะมาเป็นกาลังหลักสาคัญ ในการร่วมมือกันพัฒนาประเทศให้มีความผาสุกสืบไปในเบื้องหน้า ดังพระราช ดารัสตอนหน่งึ เกี่ยวกับ การศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม1 “..สว่ นที่ไดก้ ลา่ วถึงการศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี มนั้น ก็เป็นโครงการ ทีม่ าหนนุ มลู นิธิราชประชานุเคราะห์ เหมอื นกนั เพราะวา่ ถ้าประชาชนมคี วามรู้ ก็หมายความวา่ เด็กไดส้ ามารถท่จี ะเรียนวิชาการต่างๆ ท้ังด้านวิทยาศาสตร์ ทั้งด้านภาษาได้ดี ก็สามารถที่จะดารงชีวิตได้ นอกจากนั้นโรงเรียน ที่รายการของการศึกษาทางดาวเทียมนี้ ก็ได้ พยายามทีจ่ ะใหน้ กั เรยี นมีความรู้ ทางจรยิ ธรรมด้วย ซงึ่ ปจั จุบันนก้ี บ็ ่นกันว่า เยาวชนมักจะไม่ค่อยมีจริยธรรม ไม่ค่อย มีความดี เลยทาให้เกิดความเดือดร้อนท่ัวประเทศ เกิดปัญหาต่างๆ เกี่ยวข้องกับยาเสพติด เก่ียวข้องกับการรุนแรง ความรุนแรงต่างๆ ฉะน้ันการสอนของโครงการการศึกษาทางดาวเทียมน้ัน ก็จะทาให้ราษฎรของประเทศชาติ มี คณุ สมบตั ิ มีคณุ ภาพดขี ้ึน...” การศึกษาเป็นรากฐานของการพัฒนาความเป็นอยู่ของประชาชน และการพัฒนาประเทศ การสร้างโอกาส ในการเข้าถึงการศกึ ษา จะช่วยสร้างพลเมอื งใหม้ ีคณุ ภาพและสรา้ งสังคมแห่งปญั ญา การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ช่วยแก้ไขปัญหาการขาดแคลนครู สร้างความเสมอภาคในการศึกษา ตลอดจนเปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปเรียนรู้ ผ่านโทรทัศน์ ทางช่องทีวี ได้ตลอดเวลา สามารถเรียนรู้ ได้ทุกช่วงเวลา และไม่มีข้อจากัดด้านสถานท่ีอีกต่อไป หลกั การจดั การเรียน การจัดการศกึ ษาทางไกล ผา่ นดาวเทียม เปน็ การถา่ ยทอดกระบวนการเรียนรู้ของครูผู้สอนจาก ห้องเรียน ในโรงเรียนวังไกลกังวล หรือ “โรงเรียนต้นทาง” ส่งตรงไปยังห้องเรียนในโรงเรียนในพ้ืนท่ีต่าง ๆ หรือ “โรงเรียนปลายทาง” โดยครูจากโรงเรียนต้นทางจัดการเรียนการสอนตามตาราง ในขณะที่โรงเรียนปลายทางจะมี การทากิจกรรมการเรียนการสอนไปพร้อมกัน ในเวลาเดียวกัน มีการถ่ายทอดออกอากาศตลอด 24 ชั่วโมง เป็น ประจาทุกวัน ปัจจุบัน การจัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ได้มีการเปล่ียนแปลงการดาเนินงานเป็น New DLTV โดยแบ่งระบบการทางานออกเป็น ตน้ ทาง กลางทาง และปลายทางดงั น้ี New DLTV ในส่วนของตน้ ทำง การดาเนินงาน New DLTV ในส่วนของต้นทาง มีสถานีโทรทัศน์และโรงเรียนวังไกลกังวลเป็นหน่วยงานหลักทา หน้าท่ใี นการถ่ายทอดการเรียนการสอน และผลติ รายการ โดยมีการเปล่ยี นแปลงทีส่ าคญั ๔ ประการ ดงั น้ี กำรเปล่ียนแปลงประกำรท่ี ๑ กำรปรับผังรำยกำรให้ New DLTV เป็นกำรจัดกำรศึกษำทำงไกล ท่คี รอบคลมุ กำรเรียนรูต้ ลอดชวี ติ โดยช่อง DLTV 1 ถึง DLTV 12 จะมีการปรับผังรายการออกเป็น 2 ห้วง ห้วงแรกคือ ช่วงเวลา 08.30- 16.30 น. เป็นการถ่ายทอดการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ในปีการศึกษา 2561 นี้มีการ เปล่ียนแปลงจากเดิม ท่ีถ่ายทอดการเรียนการสอนช้ัน ป.1 ถึง ม.6 เปลี่ยนเป็น อนุบาล 1 ถึง อนุบาล 3 และ ป.1 ถึง ม.3 โดยเฉพาะการถ่ายทอดการจัดการศึกษา ปฐมวัยน้ัน นอกจากจะถ่ายทอดไปยังโรงเรียนขนาดเล็ก กว่า 15,000 แห่งแล้ว ยังมีการถ่ายทอด ไปยังศูนย์ดูแลเด็กเล็กขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินกว่า 6,000 แห่งท่ัว ประเทศ เพ่ือให้เด็กเล็ก ท่ัวประเทศมีพัฒนาการท่ีสมวัย ส่วนการจัดการเรียนการสอนระดับ ม.ปลาย (ม.4-6)
ซึ่งไม่ได้ ออกอากาศตามตารางสอนแล้วในปีการศึกษานี้ จะนาเทปการเรียนการสอนวิชาท่ีเป็นที่ ต้องการ มา ออกอากาศในชว่ งบ่ายในชอ่ ง DLTV 1 ถงึ DLTV 3 ซ่ึงออกอากาศระดับอนุบาลเพียงครึ่งวัน สาหรับผังรายการห้วง ที่ 2 ตั้งแต่เวลา 16.30 น. เป็นต้นไป จะเป็นรายการเรียนรู้ตลอดชีวิต สาหรับ คนทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย อาทิ รายการท่ีเก่ียวกับสุขภาพ รายการให้ความรู้เกี่ยวกับการรักษา ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม รายการ ภาษาอังกฤษและภาษาต่างประเทศอ่ืน ๆ รายการความรู้ ปกิณกะต่าง ๆ ตลอดจนรายการแนะนาการประกอบ อาชีพสาหรบั ผทู้ ี่สนใจท่ัวไป สาหรับช่อง DLTV 13 เป็นการถา่ ยทอดการจัดการเรียนการสอนของสถาบันอาชีวศึกษา และมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคล ช่อง DLTV14ถา่ ยทอดสญั ญาณการจดั การศึกษาทางไกลของ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และช่อง DLTV 15 เป็นช่องสาหรับคุณครูโดยเฉพาะ เพื่อเผยแพร่ เทคนิคการสอน ส่ือการเรียน และองค์ความรู้ท่ี เปน็ ประโยชน์ในการจดั การเรียนการสอน การเปลี่ยนแปลงประการที่สอง คือ การจัดการเรียนการสอนตามแผนการจัดการ เรียนรู้ใหม่แบบ Active Learning โดยตั้งแต่ปีการศึกษาน้ีเป็นต้นไป ทางห้องเรียนต้นทางท่ีโรงเรียน วังไกลกังวลจัดการเรียนการสอนตาม แผนการจดั การเรยี นรใู้ หม่ ดังตอ่ ไปน้ี ระดับปฐมวัย จัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรปฐมวัย ปี 2560 เพ่ือพัฒนาเด็ก ให้ครบทุกด้าน ทั้งด้าน รา่ งกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสตปิ ัญญา ซ่ึงตรงตามมาตรฐานตัวช้ีวัด พัฒนาเด็กปฐมวัย โดยได้รับความร่วมมือ จาก สพฐ. ในการจัดทาแผนการจัดการเรียนรู้ และสื่อ เพ่ือให้ครูปลายทางพร้อมต่อการจัดการเรียนการสอนใน ช้ันเรียน ระดับประถมศึกษา มูลนิธิฯได้รับพระราชทานพระราชานุญาตให้นาส่ือ 60 พรรษา เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน โดยได้รับความร่วมมือจาก สพฐ. และ สสวท. ในการจัดทาแผนการจัดการเรียนรู้แบบรายช้ันเรียน โดยเน้นการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning เพื่อให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมและลงมือ ปฏิบัติจริง ทาให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการคิด วิเคราะห์ สงั เคราะห์ และสามารถเช่อื มโยงความรแู้ บบ องค์รวมได้ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้ ไดร้ ับความร่วมมอื จาก สพฐ. ในการปรบั หลกั สตู รการสอนและแผนจัดการเรียนรู้ แบบ Active Learning รวมท้ังเพ่มิ วชิ าสาระเพิม่ เติมที่เน้นความรู้และทักษะวิชาชีพ โดยโรงเรียนวังไกลกังวลจะเริ่ม นามาใชจ้ ัดการเรียนการสอนออกอากาศในปีการศึกษา 2562 การเปลี่ยนแปลงประการท่ี 3 คือ การเปลี่ยนระบบ การออกอากาศจากการออกอากาศสดเป็นแบบบันทึกเทป โดยมีการวางแผนการถ่ายทา การทา Story Board การ ซักซ้อมทาความเข้าใจระหว่าง ทีมช่างกล้องกับครูผู้สอน ทาให้ได้ภาพกิจกรรมท่ีน่าสนใจ มีสื่อท่ีทันสมัยซ่ึงฝ่ายส่ือ การสอน ช่วยจัดหา และแนะนาการทาและใช้สื่อการสอนให้กับครูในห้องเรียนต้นทาง เพ่ือให้การเรียนการสอนมี ความ น่าสนใจมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ เพ่ือให้การถ่ายทอดออกอากาศไปยังห้องเรียนปลายทางมีประสิทธิภาพมาก ย่ิงข้ึน ทั้งยงั สามารถตดั ต่อแกไ้ ขเทปให้สมบรู ณ์ ก่อนนาไปออกอากาศการเปล่ียนแปลงประการที่ ๔ คือ การปรับห้องเรียน ท่ีใช้ในการออกอากาศและอุปกรณ์สถานีโทรทัศน์ โดยมูลนิธิฯได้ดาเนินการปรับปรุงห้องเรียนและอุปกรณ์ประจา หอ้ ง อาทิ การนาโทรทศั น์แบบ Smart TV มาใชเ้ พอ่ื ใหค้ รสู ามารถนาสอ่ื การเรยี นรู้มาประกอบการสอนได้ง่าย ยิ่งข้ึน นอกจากน้นั ยังไดเ้ พ่มิ กลอ้ งทเ่ี ป็น Robot อีกหอ้ งละ 1 ตวั ทาให้สามารถเก็บรายละเอียดการ ทางานของนักเรียนได้ ทั่วห้อง โดยท่ีไม่ต้องให้ช่างกล้องเดินไปถ่ายใกล้ ๆ ซึ่งเป็นการรบกวนสมาธิ ของนักเรียน นอกจากน้ี มูลนิธิฯยังได้ เปล่ียนระบบการถา่ ยทาและการออกอากาศรวมท้ังอุปกรณ์ต่างๆ ของสถานี จากระบบ SD มาเป็นระบบ HD ซ่ึงเป็น ระบบที่ทันสมัยท่ีสุดในปัจจุบัน ทาให้นักเรียนและ ครูปลายทาง ตลอดจนประชาชนท่ัวไป สามารถรับชมรายการ จากสถานีไดค้ มชัดมากยง่ิ ขึ้น New DLTV ในสว่ นของกลำงทำง การดาเนินงานของ New DLTV ในสว่ นของกลางทาง หมายถึงการนาสัญญาณภาพและเสียงจากห้องเรียน ต้นทางท่ีโรงเรียนวังไกลกังวล ไปยังโรงเรียนปลายทาง ซ่ึงเดิมนี้ผู้รับชมปลายทาง สามารถ รับชมได้ทั้งสามช่องทาง เช่นเดิม แต่มีการปรับปรุงพัฒนา เพื่อให้สัญญาณภาพและเสียงมีคุณภาพดีขึ้น และมีการแลกเปล่ียนข้อมูลกับผู้ รบั ชมปลายทางไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น จะช่วยให้โรงเรียน ปลายทางที่ได้ติดต้ังเคร่ืองรับสัญญาณไว้แล้วกว่า 16,000 โรงเรียน สามารถรับชมทางโทรทัศน์ ผา่ นระบบดาวเทยี มได้ทง้ั 15 ช่อง นอกจากนี้ ท้ังโรงเรียนปลายทาง และประชาชนทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย ยังสามารถเข้าถึงการจัดการศึกษาทางไกลและรับชมรายการของมูลนิธิฯ ได้ทาง Website ของมูลนิธิฯ ซึ่งนอกจากจะรับชมรายการได้เช่นเดียวกับระบบการถ่ายทอดผ่านดาวเทียมแล้ว
ยังสามารถสืบค้นรายการย้อนหลังได้ตามต้องการ และสามารถ Download แผนการจัดการเรียนรู้ ใบงาน สื่อการ สอน ได้ด้วย นอกจากนี้ยังมีห้องสนทนา (Web board) ท่ีผู้รับชมปลายทางสามารถต้ังกระทู้สอบถามปัญหาการจัด เรียนการสอน ซึ่งทั้งครูต้นทางและครูปลายทางสามารถเข้ามาตอบ ปัญหาและแลกเปล่ียนเรียนรู้ได้ตลอดเวลา เพ่ือให้เกิดการสื่อสาร 2 ทาง แลกเปล่ียนประสบการณ์ ในการจัดการศึกษาทางไกลของโรงเรียนปลายทางหรือ ปรึกษาปัญหาที่เกิดขึ้นในห้องเรียน เพ่ือนาข้อมูลที่ได้จากการแลกเปล่ียนเรียนรู้มาปรับใช้ให้เข้ากับบริบทของ โรงเรียนตนเองให้ดีย่ิงข้ึน และถือว่าเป็นการจัดการศึกษาแบบ E-Learning อย่างเต็มรูปแบบ นอกจากน้ี Website มูลนิธิฯ ยังเปิดช่องทางให้มีการแจ้งปัญหาเกี่ยวกับการใช้งานอุปกรณ์การรับสัญญาณต่าง ๆ ซึ่งหากเป็นปัญหา เล็กนอ้ ย เจ้าหน้าท่เี ทคนิคประจาสถานจี ะเป็นผู้ตอบปัญหาขั้นต้น แต่หากเป็นปัญหาท่ีต้องมีช่าง เทคนิคเข้าไปแก้ไข กจ็ ะแจ้งปญั หาต่อไปยงั ศูนย์ DLTV ประจาเขตพ้นื ทก่ี ารศกึ ษาเพื่อดาเนินการต่อไป นอกจากน้ัน ในส่วนของการดาเนินงาน New DLTV ในส่วนของกลางทางนี้ มูลนิธิฯ ได้มี การปรับปรุง พัฒนา Application on Mobile ให้มีประสิทธิภาพมากย่ิงขึ้น เพ่ือเป็นอีกช่องทางหน่ึง ในการเข้าถึงการศึกษา ทางไกล ซึ่งครู นักเรียน และประชาชนทั่วไปสามารถรับชมรายการของมูลนิธิฯ โดยมี Function หรือขีด ความสามารถเช่นเดยี วกนั กับ Website ของมลู นิธฯิ New DLTV ในส่วนของปลำยทำง การดาเนินงาน New DLTV ในส่วนของปลายทาง คือ การเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการเรียนการสอน ใหก้ ับคุณครูทโ่ี รงเรยี นปลายทาง โดยการ upload รายการการจัดการเรียนการสอน ของทุกระดับชั้นทาง Website ของมูลนิธิฯ ล่วงหน้า 3 วัน ก่อนวันออกอากาศ เพ่ือให้ครูปลายทาง สามารถเตรียมความพร้อมในการจัดการเรียน การสอนในห้องเรียนปลายทางได้อย่างมีประสิทธิภาพ มากย่ิงขึ้น เตรียมพร้อมที่จะเป็นผู้อานวยความสะดวกให้แก่ นกั เรียน เตรียมใบงาน สื่อการเรียนรู้ และอปุ กรณก์ ารเรียนเชน่ เดียวกับโรงเรยี นตน้ ทางได้ลว่ งหนา้ นอกจากนี้ มูลนิธิฯยังจัดให้ครูท่ัวประเทศได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาการจัดการศึกษาทางไกล โดยการ สง่ เสริมให้ครูต้นทางและครูปลายทางแลกเปล่ียนเรียนรู้ผ่านทางห้องสนทนา หรือ Web board บน Website ของ มูลนิธิฯ ซึ่งนับว่าเป็นรูปแบบหน่ึงของกระบวนการ PLC หรือ ชุมชน การเรียนรู้ทางวิชาชีพ ที่กระทรวงศึกษาธิการ ได้กาหนดเป็นรูปแบบหนึ่งของการพัฒนาครู และที่สาคัญ DLTV ช่อง 15 เป็นช่องสาหรับครูโดยเฉพาะ มีรายการ ใหค้ วามรู้ พัฒนาทกั ษะการสอน การทาส่ือ การประเมินผล การพัฒนาตนเอง การแลกเปล่ียน ประสบการณ์ในการ จดั การเรยี นรู้ ฯลฯ มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมป์ และสานักงานคณะกรรมการ การศึกษาข้ัน พืน้ ฐาน ได้จัดทามาตรฐานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทียม เพื่อให้โรงเรียนและผู้ท่ี เกี่ยวข้องมีแนวทางในการจัดการเรียนการสอนเพ่ือพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมได้ อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งผู้ที่มีบทบาทสาคัญในการ ดาเนินงานจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทยี ม (DLTV) ให้ไดม้ าตรฐาน ประกอบด้วย ฝา่ ยปฏิบัติ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครู และบุคลากร ฝ่ายนิเทศ ติดตาม ประเมินผล ได้แก่ มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมป์ สานักงานคณะกรรมการ การศึกษาข้ันพื้นฐาน และสานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา นอกจากนี้ยังได้รับความร่วมมือจาก สานักงานศึกษาธิการ จงั หวดั ได้ร่วมเปน็ ฝา่ ย ตดิ ตาม ประเมินผล
วัตถปุ ระสงค์ ๑. เพ่ือให้ผู้ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้อง มีความรู้ ความเข้าใจเก่ียวกับมาตรฐานการจัดการเรียน การสอนโดยใช้ การศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทียม ๒. เพ่ือเปน็ แนวทางในการดาเนินงานการจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกล ผ่านดาวเทียมให้ได้ มาตรฐาน เป้ำหมำยกำรดำเนินงำน ๑. สถานศึกษามีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับมาตรฐานการจัดการเรียน การสอนโดยใช้การศึกษาทางไกล ผ่านดาวเทยี ม ๒. สถานศึกษานาความรู้ ความเข้าใจท่ีได้รับ ไปใช้ในการดาเนินงานการจัดการ เรียนการสอนโดยใช้ การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียมตามบทบาทหนา้ ทขี่ องตนเอง ๓. สถานศกึ ษาจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกล ผา่ นดาวเทียมไดต้ ามมาตรฐาน ๔. สถานศึกษาได้รับการนเิ ทศ ตดิ ตามและประเมนิ ผลการดาเนินงาน จัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษา ทางไกลผา่ นดาวเทียม ๕. สถานศึกษานาผลการนิเทศ ติดตามและประเมินผล การดาเนินงานจัด การเรียนการสอนโดยใช้ การศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี มไปใช้ในการปรับปรุงพัฒนางานอยา่ งตอ่ เน่ือง ประโยชน์ท่ีไดร้ ับ ๑. สถานศึกษาที่จดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี มไดต้ ามมาตรฐาน ๒. ไดข้ อ้ มูลสารสนเทศเก่ียวกับการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม นาไปใช้ใน การวางแผนในการปรบั ปรงุ แกไ้ ขและพฒั นาการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม ๓. บุคคลทัว่ ไป มคี วามรู้ความเขา้ ใจและใหก้ ารสนับสนนุ การดาเนนิ งานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ให้ไดม้ าตรฐาน
ส่วนท่ี 2 มำตรฐำนกำรจดั กำรเรยี นกำรสอนโดยใชกำรศึกษำทำงไกลผำนดำวเทียม (DLTV) การจดั การเรียนการสอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม มงุ เนนการดาเนนิ งาน ในระดับสถานศึกษา โดยมกี ระบวนการดาเนนิ งานตามมาตรฐานการจัดการเรียนการสอนโดยใช การศึกษาทางไกลผานดาวเทียม (DLTV) มำตรฐำนกำรจัดกำรเรียนกำรสอนโดยใชกำรศึกษำทำงไกลผำนดำวเทยี ม (DLTV) หมายถึง ขอกาหนด เกณฑคุณภาพ สาหรบั การดาเนนิ งานการจดั การเรียนการสอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทียม มาตรฐานการ จดั การเรียนการสอนโดยใชการศกึ ษาทางไกล ผานดาวเทยี ม (DLTV) ระดับสถานศึกษา มำตรฐำนกำรจดั กำรเรยี นกำรสอนโดยใชกำรศึกษำทำงไกลผำนดำวเทียม (DLTV) ระดับสถำนศึกษำ หมายถึง ขอกาหนดเกณฑคุณภาพสาหรับการดาเนนิ งานเกย่ี วกับการจดั การเรียน การ สอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม (DLTV) ในระดับสถานศกึ ษา มจี านวน ๓ มาตรฐาน ไดแก มาตรฐาน ดานคณุ ภาพผูเรยี น มาตรฐานการจัดการเรียนการสอน และมาตรฐานดานการบริหาร จัดการ ในแตละมาตรฐาน ประกอบดวยตัวชี้วัด ดังตอไปน้ี มาตรฐานดานคุณภาพผูเรยี น ประกอบดวยตวั ชี้วัด จานวน ๔ ตวั ชีว้ ัด ไดแก ตวั ชวี้ ดั ที่ 1 พฤตกิ รรม สาคัญทเี่ กิดจากการเรยี นการสอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม (DLTV) ตัวช้วี ดั ที่ 2 ผลการเรยี นรู ตาม หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พ.ศ.๒๕๕๑ ตัวชว้ี ดั ที่ 3 ผลการ ทดสอบระดับชาตขิ ้นั พื้นฐาน (O-Net) ตวั ชี้วดั ท่ี 4 ผลการประเมนิ คุณภาพการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน (NT) มาตรฐานดานการจดั การเรียนการสอน ประกอบดวยตัวชว้ี ดั จานวน ๔ ตัวช้วี ัด ไดแก ตัวชี้วัดท่ี 1 การ เตรยี มการกอนการเรยี นการสอน ตัวชว้ี ดั ที่ 2 การจดั การเรียนการสอนของครูปลายทาง อยางมปี ระสิทธภิ าพ ตัวชีว้ ัดที่ 3 การวัดผลและประเมนิ ผลการเรยี นรู และตวั ชว้ี ัดที่ 4 การสอนซอมเสริม เพื่อพฒั นาศักยภาพผูเรียน มาตรฐานดานการบรหิ ารจัดการ ประกอบดวยตวั ชวี้ ดั จานวน ๖ ตัวชว้ี ดั ไดแก ตัวชว้ี ดั ท่ี ๑ การจดั หาวัสดุ อปุ กรณการจัดการเรยี นการสอนทางไกลผานดาวเทียม ตวั ช้ีวัดท่ี 2 การจดั สภาพ หองเรียน อาคารเรียน และสง่ิ แวดลอมภายในสถานศกึ ษาใหเอือ้ ตอการจัดการเรียนการสอนโดยใช การศกึ ษาทางไกลผานดาวเทียม ตัวชี้วัดท่ี 3 การสนับสนุนการจดั การเรยี นการสอน โดยใชการศึกษา ทางไกลผานดาวเทยี ม (DLTV) ตวั ช้วี ดั ท่ี 4 การกาหนด นโยบายและการนานโยบายการจัดการเรียน การสอนใชการศกึ ษาทางไกลผานดาวเทยี มสูการปฏิบตั ิ ตวั ช้ีวัดที่ 5 การพฒั นาครแู ละบุคลากร ทางการศึกษาเก่ียวกับการจดั การเรยี นการสอนโดยใชการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี ม และตวั ช้ีวัดท่ี 6 การนเิ ทศภายใน กรอบโครงสรางของมาตรฐานและตัวช้ีวัดการจัดการเรยี นการสอนโดยใชการศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทียมโดยใช้ DLTV มดี งั นี้
สว่ นที่ ๓ กำรจดั กำรเรยี นกำรสอน โดยใชก้ ำรศกึ ษำทำงไกลผำ่ นดำวเทยี ม (DLTV)ให้ได้มำตรฐำน การจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) มีเป้าหมายหลัก คือ การพัฒนา คุณภาพผู้เรียนให้เป็นไปตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ และ ที่แก้ไขปรับปรุง เพม่ิ เตมิ กำรดำเนนิ งำนของสถำนศกึ ษำ ๑. แต่งตั้งคณะกรรมการดาเนินงานฝา่ ยตา่ ง ๆ ๒. ศึกษา “มาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม (DLTV)” ๓. โรงเรียนประเมินตนเองตาม “มาตรฐานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษา ทางไกลผา่ น ดาวเทียม (DLTV)” (ประเมินตนเอง ก่อนการดาเนนิ งาน) ๔. รายงานผลการประเมนิ ๕. นาผลการประเมินตนเองเพอื่ กาหนดแผนการดาเนินงานการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ การศกึ ษา ทางไกลผา่ นดาวเทยี มให้เปน็ ไปตามมาตรฐาน 6. จัดประชมุ ชแี้ จงแผนการดาเนนิ งานใหท้ ุกฝา่ ยรบั ทราบและเขา้ ใจตรงกนั 7. กาหนดปฏิทนิ การดาเนินงาน 8. ดาเนนิ งานใหเ้ ป็นไปตามมาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทียม 9. ประเมนิ ตนเองตาม “มาตรฐานการจัดการเรยี นการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทยี ม (DLTV)” (ประเมนิ ตนเอง หลังการดาเนนิ งาน) 10. รายงานผลการประเมนิ ตนเอง 11. จัดทาขอ้ มูล สารสนเทศ ผลการประเมินตนเอง 12. นาข้อมลู สารสนเทศ ท่ีได้จากการประเมินผลการจัดการศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทยี มไปใช้ โดยการ วิเคราะห์จดุ เดน่ และจดุ ทีค่ วรพัฒนา เพ่ือนาไปพฒั นางานในส่วนทีเ่ กี่ยวขอ้ ง แผนภาพที่ ๒ กรอบการดาเนินงานการจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV)
กำรเตรยี มควำมพร้อมของโรงเรียนปลำยทำง
แนวทำงกำรพฒั นำในภำพรวม เพ่อื ใหก้ ารจดั การเรยี นการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ใหไ้ ด้ตามมาตรฐาน สถานศกึ ษาสามารถด าเนินงานตามยุทธศาสตร์ ๔ ๕ ๖ (อนุสรณ์ ฟเู จริญ, ๒๕๖๐) 1 ดงั น้ี
ยุทธศำสตร์ ๔ ๕ ๖ ยทุ ธศาสตร์ ๔ ๕ ๖ ประกอบด้วยการดำเนินงาน 4 ขอ้ พน้ื ฐำน 5 ข้อผู้บริหำรจดั ทำ 6 ขอ้ ครนู ำไปปฏิบตั ิ มีรายละเอียดดังน้ี ๔ ข้อพน้ื ฐำน การดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ “๔ ข้อพื้นฐาน” มุ่งเน้นให้โรงเรียนได้สำรวจและ จัดสภาพแวดล้อม รวมถึงปัจจัยพ้ืนฐานทวั่ ไปโดยรวม ให้เอ้ือต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษา ทางไกลผา่ นดาวเทียม ดงั น้ี 1. สภาพแวดล้อมของโรงเรยี นและภายในหอ้ งเรียนสะอาด และเปน็ ระเบยี บ 2. โทรทศั น์มีขนาดเหมาะสมกับหอ้ งเรยี นและจานวนนักเรียนตดิ ต้งั โทรทัศน์ใหม้ ีความสูง เหมาะสมกับระดับ สายตานกั เรียน ปัจจุบันโรงเรยี นขนาดเลก็ ทุกโรงเรยี นได้รับจดั สรรงบประมาณอปุ กรณ์เคร่ืองรบั โทรทัศน์ทจ่ี ดั ได้วา่ เป็นขนาดทเี่ หมาะสม ดงั นั้นโรงเรยี นควรให้ความสาคัญกบั การตดิ ต้งั เครื่องรับโทรทัศน์ท่ีเหมาะสมกับระดบั สายตา ของนักเรียน 3. ครเู อาใจใส่กากับดแู ลชว่ ยเหลือนกั เรียน ก่อนเรียน ระหวา่ งเรยี น และหลังเรียน 4. นกั เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม และต้ังใจเรียนรู้ไปพร้อมกันกบั นักเรยี นในโรงเรยี นตน้ ทาง ๕ ข้อ ผบู้ ริหำรจดั ทำ การดาเนินงานตามยุทธศาสตร์ “๕ ข้อผบู้ รหิ ารจดั ทา” มุ่งเน้นใหผ้ ู้บรหิ ารโรงเรียน ได้ดาเนนิ การในฐานะหัวหน้าหนว่ ยงาน ทเี่ อ้อื ต่อการจัดการเรยี นการสอนโดยใช้การศกึ ษาทางไกล ผา่ นดาวเทียม มีขอ้ ทีผ่ ้บู ริหารควรดาเนินการดังนี้ ๑. วางแผนการบริหารจัดการอย่างเปน็ ระบบ ส่งเสริม สนับสนนุ การจัดการเรยี น การสอน ทางไกลผ่าน ดาวเทียมอย่างจรงิ จัง และอานวยความสะดวกใหก้ ารจดั การเรยี นการสอน เปน็ ไป อยา่ งมปี ระสิทธิภาพและต่อเน่ือง ๒. เป็นผนู้ าดว้ ยความมงุ่ ม่นั และนาพาครู ทุกคน ทุกฝา่ ย ตระหนกั เหน็ ความสาคญั และให้ ความร่วมมือ ดาเนนิ การอย่างจริงจังตอ่ เน่ือง ๓. สง่ เสริม สนบั สนนุ ให้มเี ครือ่ งรบั สัญญาณดาวเทียม และโทรทศั น์ขนาดเหมาะสม กับ ห้องเรยี น และจานวนนกั เรียน รวมถึงการกากับ ดแู ลให้มีการติดต้ัง โทรทัศนใ์ ห้มีความสูงเหมาะสม กบั ระดบั สายตานกั เรียน ๔. จัดหา ส่งเสรมิ กากบั ดูแลใหม้ ีคู่มือครสู อนทางไกลผ่านแผนการจดั การเรียนร้รู ายช่ัวโมง ๕. นเิ ทศ กากบั ตดิ ตาม ประเมินผลการจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี มของทุก ห้องอยา่ งสมา่ เสมอ
ครูนำ ๖ ข้อปฏบิ ัติ การดาเนนิ งานตามยุทธศาสตร์ “๖ ขอ้ ครูนาไปปฏบิ ัติ” มงุ่ เนน้ ให้ครผู สู้ อนในโรงเรียน ปลายทาง ดาเนนิ งาน ในสว่ นท่เี กี่ยวข้อง ให้เอื้อต่อการจัดการเรียนการสอนโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกล ผา่ นดาวเทยี ม มีข้อทค่ี รคู วรดาเนินการ ดงั นี้ ๑. จดั สภาพหอ้ งเรียนใหเ้ หมาะสมกบั เอ้ือต่อการปฏิบตั ิ กิจกรรมตามแผนการจดั การเรียนรู้ ๒. เตรียมการสอนล่วงหนา้ ท้ังสอ่ื วสั ดุ อปุ กรณ์ ใบงาน ใบความรูแ้ ละกิจกรรมเสริม ตามทค่ี ู่มือครสู อนทางไกล ผ่านดาวเทยี มกาหนด รวมทั้งมอบหมายงานใหน้ กั เรียนเตรียมพร้อม ในการเรยี นคร้งั ต่อไป ๓. ร่วมจดั การเรยี นรูไ้ ปพรอ้ มกบั ครูโรงเรยี นตน้ ทางและ ต้องเอาใจใส่ กากับ ดแู ล แนะนา นักเรยี นให้ปฏิบตั ิ กิจกรรมการ เรียนทุกครง้ั ๔. สรุปสาระสาคัญรว่ มกับนักเรยี นหลงั จากกจิ กรรมการเรียนรู้สิน้ สดุ ลงและบันทึกผล การจัดการเรียนรู้หลงั สอนทกุ ครงั้ ๕. วัดและประเมนิ ผล เมื่อกจิ กรรมการเรียนรู้สิ้นสดุ ใน แต่ละคร้งั แต่ละหนว่ ยการเรยี นรู้ ทาใหท้ ราบว่าผลการ เรยี นรู้ ของนักเรียนบรรลจุ ดุ ประสงคก์ ารเรียนรูห้ รอื ไม่ เพื่อปรับปรุงแกไ้ ขต่อไป ๖. จดั กจิ กรรมสอนซ่อมเสริมนอกตารางออกอากาศเพ่ือ ชว่ ยเหลอื นกั เรียนท่ไี ม่บรรลุ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ หรอื ใหค้ วามรู้เพิ่มเติมแก่นักเรยี น แนวทำงกำรพฒั นำในรำยมำตรฐำนและตวั ชี้วัดระดบั สถำนศกึ ษำ ๑. ดำ้ นกำรจดั กำรเรียนกำรสอน ตัวชว้ี ดั ท่ี ๑ เตรียมกำรก่อนกำรเรียนกำรสอน ๑) จัดสภาพแวดลอ้ มให้เออ้ื ตอ่ การเรยี นการสอน โดยมมี ุมแสดงผลงานและป้ายนเิ ทศ แสดงความรู้ตามหน่วย การเรียนรู้ ๒) ตรวจสอบความพร้อมของอุปกรณ์ สญั ญาณการแพร่ภาพของโรงเรียนตน้ ทางใหส้ ามารถ จัดการเรยี นการ สอน ๓) ศกึ ษาค่มู ือ แผนการจัดการเรียนรู้ของโรงเรียนต้นทาง เตรียมสอื่ อปุ กรณ์ ใบงาน ให้สอดคลอ้ งกบั โรงเรียนตน้ ทางโดยการเตรียมลว่ งหนา้ ก่อนสอนอยา่ งน้อย ๑ วนั ๔) ช้ีแจงการทาความเขา้ ใจให้กบั นักเรียนในการเรียนร้กู บั DLTV ตวั ชีว้ ดั ท่ี ๒ จดั กำรเรยี นกำรสอนของครูปลำยทำงให้มปี ระสทิ ธิภำพ ๑) จดั สภาพห้องเรียนใหเ้ หมาะสมเอ้ือต่อการปฏบิ ตั ิ กิจกรรมตามแผนการจดั การเรยี นรู้ ๒) เตรียมการสอนล่วงหน้า ท้งั ส่อื วสั ดุ อุปกรณ์ ใบงาน ใบความรู้และกิจกรรมเสริม ตามที่คมู่ ือครสู อน ทางไกลผ่าน ดาวเทียมกาหนด รวมท้ังมอบหมายงานให้นักเรียนเตรียมพร้อมในการเรียน ครง้ั ตอ่ ไป ๓) ร่วมจัดการเรียนรู้ไปพร้อมกบั ครูโรงเรียนต้นทางและ ตอ้ งเอาใจใส่ กากบั ดแู ล แนะนา นักเรยี นใหป้ ฏิบตั กิ ิจกรรมการเรียนทุกครง้ั ๔) สรปุ สาระสาคัญร่วมกับนักเรยี นหลงั จากกิจกรรมการเรียนรู้สิน้ สดุ ลงและบันทึกผลการ จัดการเรียนร้หู ลงั สอนทุกครัง้
ตัวช้ีวดั ที่ ๓ วดั ผลและประเมินผลกำรเรียนรู้ ๑) ครูต้องวดั และประเมนิ ผล เมอ่ื กจิ กรรมส้นิ สดุ ในแต่ละครัง้ แต่ละหน่วยการเรียนรู้ ทาให้ ทราบผลการเรยี นรขู้ องนักเรียนบรรลุตามตัวช้ีวัดหรอื ไม่ เพ่อื ทาการซอ่ มเสรมิ ต่อไป โดยมกี ารวัดผล กอ่ นเรยี น ระหว่างเรียน หลงั เรยี น และวัดผลปลายปีอยา่ งเป็นระบบ ตามสภาพจรงิ ดว้ ยวิธีการท่ี หลากหลาย ๒) มีการวิเคราะห์ผลการวดั และประเมินผล เพ่ือนาไปปรับปรงุ พัฒนาการจัดการเรียน การสอน ตวั ชว้ี ดั ที่ ๔ สอนซ่อมเสริม เพื่อพัฒนำศักยภำพผูเ้ รยี น ๑) วิเคราะหข์ ้อมูลนักเรียนเป็นรายบคุ คล โดยนำผลการประเมินมาใช้ ๒) สอนซอ่ มเสรมิ นอกตารางออกอากาศ เพื่อชว่ ยเหลอื นักเรียนทไ่ี ม่บรรลเุ ปา้ หมายตามตัวชว้ี ดั เพื่อปรับปรงุ แก้ไข ตอ่ ไป ๓) สอนซอ่ มเสริมให้ความรเู้ พมิ่ เตมิ แกน่ ักเรียนที่มีความสามารถพิเศษ ๔) บันทกึ ผลการสอนซ่อมเสริมให้สอดคล้องกับปญั หาท่ีพบจากการวดั และประเมนิ ผล ๒. ด้ำนกำรบริหำรจัดกำร ตวั ชี้วดั ที่ ๑ จดั หำวัสดอุ ุปกรณ์ กำรจัดกำรเรียนกำรสอนโดยใช้กำรศกึ ษำทำงไกล ผ่ำนดำวเทยี ม (DLTV) ๑) จดั หาวสั ดุ-อุปกรณ์ ๒) มกี ารตรวจสอบ บารุงรักษาให้มคี วามแขง็ แรง พรอ้ มใช้งานตลอดเวลา ตวั ช้วี ดั ที่ ๒ กำรจดั สภำพห้องเรยี น อำคำรเรยี น และสิ่งแวดล้อมภำยในสถำนศึกษำ ให้เออ้ื ต่อกำร จดั กำรเรียนกำรสอนโดยใชก้ ำรศึกษำทำงไกลผ่ำนดำวเทียม (DLTV) ๑) สถานศกึ ษามีการกาหนดมาตรฐานห้องเรยี น ตามบรบิ ทของโรงเรียน โดยบรเิ วณ โรงเรียน อาคารเรยี นและห้องเรียน มคี วามสะอาดเปน็ ระเบียบ และปลอดภัย ๒) มพี ืน้ ที่สาหรับจัดกิจกรรมการเรยี นรทู้ ้ังในห้องเรยี น และนอกห้องเรียนอย่างเพียงพอ ๓) มภี มู ทิ ศั นแ์ ละแหล่งเรยี นรู้ภายในโรงเรียน ที่เอือ้ ต่อการจดั การเรยี นการสอนโดยใช้ การศกึ ษาทางไกล ผา่ นดาวเทยี ม ตวั ชว้ี ดั ที่ ๓ กำรสนับสนนุ กำรจดั เรียนกำรสอนโดยใช้กำรศึกษำทำงไกลผำ่ นดำวเทียม (DLTV) ๑) สถานศึกษามีการมอบหมายผรู้ บั ผิดชอบควบคมุ ดูแลอุปกรณ์ และระบบการจัดการเรียน การสอนโดย ใช้การศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทียม ๒) กาหนดแนวทางปฏิบัติและแก้ไขปัญหา ให้สามารถจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศกึ ษา ทางไกลผา่ น ดาวเทยี มได้ ๓) จัดทาตารางกจิ กรรมของสถานศึกษาทเ่ี อื้อต่อการจัดการเรียนการสอน โดยใช้การศึกษา ทางไกลผ่าน ดาวเทียม
ตวั ช้วี ัดที่ ๔ กำรกำหนดนโยบำยและกำรนำนโยบำยกำรจัดกำรเรยี นกำรสอนโดยใช้ กำรศึกษำทำงไกล ผ่ำนดำวเทียม (DLTV) สู่กำรปฏบิ ตั ิ ๑) จดั ประชุมเพ่ือสร้างความตระหนักถึงความสาคัญ ของคุณภาพการศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม ชี้ใหเ้ หน็ ถึงแนว ทางการใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทยี มเปน็ วธิ ีหน่ึงทส่ี ามารถยกระดับคุณภาพ ได้ ๒) กาหนดวสิ ยั ทศั น์ กลยุทธ์ เปา้ หมาย ในการพัฒนาคุณภาพการศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทียม ๓) จัดโครงการ/กจิ กรรม/งบประมาณ เพื่อยกระดับการจัดการเรียนการสอน โดยใช้ การศึกษาทางไกลผ่าน ดาวเทียม ตามบริบทของโรงเรยี น ๔) นเิ ทศ ตดิ ตาม และประเมินผลโครงการ/กิจกรรม อย่างสมา่ เสมอ ๕) การประเมินและรายงานผลการดาเนินงานตามโครงการ/กจิ กรรม ท่ีเกีย่ วกบั การจดั การ เรยี นการสอน โดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม ๖) นาข้อมลู จากรายงานผลการดาเนินงานทีผ่ ่านมา ไปใช้ในการพัฒนา ปรับปรุง ให้มี คุณภาพต่อไป ตวั ชี้วดั ท่ี ๕ กำรพัฒนำครูและบุคลำกรทำงกำรศกึ ษำเกี่ยวกบั กำรจดั กำรเรียนกำรสอน โดยใชก้ ำรศึกษำทำงไกลผ่ำนดำวเทียม (DLTV) ๑) ให้ความรู้ ความเข้าใจ เกย่ี วกับการจัดทาแผน พัฒนาตนเอง (ID Plan) และ กระบวนการ PLC เก่ยี วกับการศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม ๒) กาหนดให้ครูและบคุ ลากรทางการศกึ ษา จัดทาแผนพฒั นาตนเอง (ID Plan) เก่ยี วกบั การศกึ ษา ทางไกลผ่านดาวเทยี ม ๓) กาหนดแนวทางและวิธกี ารประเมนิ ผลการพฒั นาตนเอง (ID Plan) ท่สี อดคล้องกับ แผน ท่ีไดจ้ ัดทาไวเ้ ก่ียวกบั การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียม ๔) จดั กจิ กรรมแลกเปล่ยี นเรยี นรู้ (Share & Learn) จากผลการพฒั นาตนเองเกย่ี วกบั การศึกษาทางไกล ผ่านดาวเทยี ม ๕) จดั กิจกรรมถอดบทเรียน การจดั การเรยี นการสอนโดยใชก้ ารศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม (DLTV) ตัวชี้วัดที่ ๖ กำรนิเทศภำยใน ๑) กาหนดแผนการนิเทศโดยมอี งคป์ ระกอบ ดงั นี้ การนิเทศ เน้ือหา ระยะเวลา วธิ ีการ แนวทาง และผู้นเิ ทศใหค้ รอบคลุมตามประเดน็ การพจิ ารณา ๒) ดำเนินการนิเทศภายใน ตามบริบทของสถานศึกษา เช่น คู่สัญญา,เย่ียมชน้ั เรียน,เพ่ือน สนทิ ฯลฯ
สว่ นท่ี ๔ กำรนเิ ทศ ติดตำม และประเมินผล กำรจดั กำรเรียนกำรสอนโดยใช้ กำรศกึ ษำทำงไกลผ่ำนดำวเทยี ม (DLTV) การนิเทศ ติดตาม และประเมนิ ผลการศึกษาจะชว่ ยสง่ เสรมิ สนับสนุนใหก้ ารจดั การเรียนการสอน โดยใช้การศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทียมในระดบั สถานศึกษา และการจดั การเรียนการสอนในหอ้ งเรยี น สามารถ ดาเนินไปไดอ้ ย่างมีประสทิ ธภิ าพ การนเิ ทศ ติดตาม และประเมนิ ผลดงั กลา่ ว เป็นการบูรณาการ ความรว่ มมือ ในการดาเนินการของมลู นธิ ิการการศกึ ษาทางไกลผา่ นดาวเทียม ในพระบรมราชปู ถัมภ์ และสานักงาน คณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน ซึง่ จะมีการดาเนินการแบบมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ในทกุ ระดับ อย่างต่อเน่ือง สมา่ เสมอ อนั จะเป็นส่วนสาคัญทช่ี ่วยใหก้ ารจดั การเรยี นการสอน โดยใชก้ ารศกึ ษา ทางไกลผา่ น ดาวเทียม (DLTV) ประสบผลสาเรจ็ สามารถพัฒนาคณุ ภาพผ้เู รียนเกดิ การเรยี นรู้ และมคี ุณภาพตามที่ หลกั สตู ร การศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐานตามท่สี ถานศกึ ษากาหนด การดาเนินงาน “การนิเทศ ติดตาม และประเมนิ ผลการจดั การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียม (DLTV)” มีเป้าหมายหลักคอื การแนะนา ชว่ ยเหลอื ใหส้ ถานศกึ ษาสามารถดาเนินการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษา ทางไกลเป็นไปตามมาตรฐานที่กาหนด และนาผลไปใชใ้ นการพฒั นาคุณภาพการศึกษาได้อยา่ งต่อเนอ่ื งซึง่ เป็น การดำเนินงานท่ีตอ่ เน่ือง สมั พันธ์กัน โดยมีขอบเขตการดำเนินงาน จำแนกเป็น ๑) การนิเทศ ติดตามและ ประเมนิ ผลในสถานศึกษา การนเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผล โดยสานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษา มูลนธิ ิการศกึ ษา ทางไกลผ่านดาวเทยี มในพระบรมราชูปถัมป์ และสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน ๒) การติดตาม และ ประเมนิ ผลโดยสำนักงานศึกษาธิการจังหวดั และ ๓)การนเิ ทศภายในมีรายละเอยี ดการดาเนนิ งาน ดงั ต่อไปน้ี กำรนเิ ทศภำยใน การนิเทศภายในในสถานศึกษา เป็นการชว่ ยเหลือ สง่ เสรมิ ให้ ผู้บรหิ ารสถานศึกษา ครูและบุคลากร ให้สามารถดาเนินงานเพ่ือพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ในสถานศกึ ษา โดยมแี นวทางการดาเนินงาน ดงั น้ี
กรอบแนวทางในการดาเนนิ ก
การนเิ ทศภายใน แสดงดังแผนภาพท่ี 3
กระบวนกำรนเิ ทศภำยใน กระบวนการนเิ ทศภายใน การจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทยี ม (DLTV) ใน สถานศึกษา มขี ั้นตอนการดาเนินการ ดังน้ี ขั้นท่ี 1 ประสำนควำมร่วมมือ และสรำ้ งข้อตกลง ๑) ประสานความร่วมมือในการสรา้ งทีมงานนิเทศ ติดตามผล และดาเนนิ การแต่งตงั้ คณะนเิ ทศ ตดิ ตามผล ซึ่งประกอบด้วย ผบู้ ริหารสถานศึกษา ครูวิชาการ และคณะกรรมการสถานศึกษา ข้ันพ้ืนฐาน ๒) กาหนดเปา้ หมายร่วมกนั ระหว่างคณะกรรมการนเิ ทศ และ คณะครแู ละบุคลากร ในการ ดาเนนิ งานในสถานศกึ ษา ๓) วเิ คราะห์ข้อมลู ผลการประเมนิ ตนเองของโรงเรียน เพ่อื นามาใช้ประกอบการประเมินภายใน เกยี่ วกบั การจัดการเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียม (DLTV) ในแตล่ ะครั้ง ๔) กาหนดแผน / ปฏทิ ินการนเิ ทศ ตดิ ตามผลการจดั การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทยี ม (DLTV) ในแต่ละภาคเรียน ขนั้ ที่ 2 สรำ้ งควำมตระหนกั ประชุมชี้แจงแนวทางการดำเนินงาน และเครื่องมือ ทีน่ ำไปใช้ในการนเิ ทศภายใน ให้คณะนิเทศ ภายใน และคณะครู บุคลากรท่ีเกย่ี วข้องไดร้ บั ทราบ เพ่ือใหม้ ีความรู้ ความเข้าใจท่ตี รงกนั ก่อนการดำเนนิ งาน ข้นั ที่ ๓ ดำเนินกำรนเิ ทศ 1) โรงเรียนแจ้งปฏิทนิ การนิเทศภายใน แก่คณะครูและบุคลากร 2) คณะนเิ ทศภายในดาเนินการ นเิ ทศภายในตามแผน และปฏทิ นิ ทกี่ ำหนด 3) คณะนิเทศภายใน สะทอ้ นผลการดาเนินการนเิ ทศ แก่ผู้รบั การนิเทศ ขน้ั ท่ี ๔ สรปุ และรำยงำนผลกำรตดิ ตำม และประเมินผล 1) คณะนเิ ทศภายใน สรุปผลการดาเนินงานนิเทศ ติดตาม ๒) รวบรวมผลการนิเทศภายใน แล้วจดั กระทาข้อมูลเปน็ สารสนเทศ เพอื่ รายงานผล การตดิ ตาม ต่อหน่วยงานต้นสงั กัด ( สานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา /กองกากับการตารวจตระเวนชายแดน/ องค์กรปกครองสว่ น ท้องถ่ิน) เพือ่ รายงานต่อไปยังมลู นธิ กิ ารศกึ ษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์สานกั งานคณะกรรมการ การศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน ข้ันที่ ๕ กำรพฒั นำกำรนเิ ทศภำยใน ๑) ประเมินผลการนิเทศภายใน ๒) นาผลการนิเทศภายใน มาใช้ในการพัฒนาการจดั การเรียนการสอนโดยใชก้ ารศึกษา ทางไกล ผ่านดาวเทียม (DLTV) อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง เคร่ืองมอื นิเทศ ตดิ ตำมประเมินผล ๑. แบบประเมนิ ตนเอง ๒. แบบนเิ ทศภายในตามมาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใช้การศึกษาทางไกลผา่ นดาวเทียม ๓. แบบรายงานผลการนิเทศภายใน ตามมาตรฐานการจดั การเรียนการสอนโดยใชศ้ ึกษาทางไกล ผา่ น ดาวเทยี ม
กรอบแนวทางในการดาเนนิ การนเิ ทศ ตดิ
ดตาม และประเมนิ ผล แสดงดงั แผนภาพท่ี 4
Search