หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพ รายวชิ า การพฒั นาอาชีพให้มคี วามเข้มแขง็ (อช21003) ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั การศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สานกั งานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการห้ามจาหน่ายหนงั สือเรียนเล่มน้ีจดั พิมพด์ ว้ ยเงินงบประมาณแผน่ ดินเพ่ือการศึกษาตลอดชีวติ สาหรับประชาชน ลิขสิทธ์ิเป็นของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการเอกสารทางวชิ าการลาดบั ท่ี 31/2555
หนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชีพรายวชิ า การพฒั นาอาชีพให้มีความเข้มแขง็(อช21003)ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้นฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2560ลิขสิทธ์ิเป็นของ สานกั งาน กศน. สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการเอกสารทางวชิ าการลาดบั ท่ี 31/2555
คาํ นาํ กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานพุทธศักราช 2551 เม่ือวันท่ี 18 กันยายน พ.ศ. 2551 แทนหลักเกณฑและวิธีการจัดการศึกษานอกโรงเรียนตามหลักสูตรการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2544 ซ่ึงเปนหลักสูตรที่พัฒนาข้ึนตามหลักปรัชญาและความเชือ่ พื้นฐานในการจดั การศึกษานอกโรงเรียนทม่ี กี ลมุ เปา หมายเปน ผูใหญมกี ารเรียนรูแ ละสัง่ สมความรูและประสบการณอยางตอ เน่ือง ในปง บประมาณ 2554 กระทรวงศึกษาธิการไดกําหนดแผนยุทธศาสตรในการขับเคล่ือนนโยบายทางการศึกษาเพอื่ เพมิ่ ศกั ยภาพและขีดความสามารถในการแขงขันใหประชาชนไดมีอาชีพท่ีสามารถสรางรายไดที่มั่งค่ังและม่ันคง เปนบุคลากรท่ีมีวินัย เปยมไปดวยคุณธรรมและจริยธรรม และมีจิตสํานึกรับผดิ ชอบตอตนเองและผูอน่ื สาํ นกั งาน กศน. จึงไดพิจารณาทบทวนหลักการ จุดหมาย มาตรฐาน ผลการเรยี นรูท ีค่ าดหวัง และเนอื้ หาสาระทัง้ 5 กลุมสาระการเรยี นรู ของหลกั สตู รการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศกั ราช 2551 ใหมีความสอดคลอ งตอบสนองนโยบายกระทรวงศึกษาธกิ าร ซ่ึงสง ผลใหตองปรับปรุงหนังสือเรียนโดยการเพิ่มและสอดแทรกเนื้อหาสาระเก่ียวกับอาชีพ คุณธรรม จริยธรรมและการเตรียมพรอ ม เพอ่ื เขาสูป ระชาคมอาเซียน ในรายวชิ าท่ีมีความเกย่ี วขอ งสัมพนั ธก นั แตย ังคงหลกั การและวธิ กี ารเดิมในการพฒั นาหนงั สือท่ีใหผูเรียนศึกษาคนควาความรูดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรม ทําแบบฝกหัดเพ่ือทดสอบความรูความเขาใจ มีการอภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรูกับกลุม หรือศึกษาเพิ่มเติมจากภูมิปญญาทองถนิ่ แหลงการเรียนรแู ละสื่ออืน่ การปรบั ปรงุ หนงั สอื เรยี นในครง้ั น้ี ไดร ับความรวมมืออยา งดยี ง่ิ จากผทู รงคุณวุฒิในแตละสาขาวิชาและผเู กย่ี วขอ งในการจัดการเรียนการสอนที่ศึกษาคนควา รวบรวมขอมูลองคความรูจากสื่อตาง ๆ มาเรียบเรียงเนื้อหาใหครบถวนสอดคลองกับมาตรฐาน ผลการเรียนรูท่ีคาดหวัง ตัวช้ีวัดและกรอบเนื้อหาสาระของรายวชิ า สํานกั งาน กศน.ขอขอบคุณผูมสี วนเกี่ยวของทุกทานไว ณ โอกาสน้ี และหวังวาหนังสือเรียนชุดน้ีจะเปนประโยชนแ กผ ูเรยี นครู ผสู อน และผูเ กีย่ วของในทกุ ระดับหากมขี อเสนอแนะประการใด สํานกั งาน กศน.ขอนอมรับดวยความขอบคณุ ยง่ิ
สารบัญ หนาคาํ นําคาํ แนะนาํ การใชหนงั สอื เรียนโครงสรา งรายวิชาการพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขมแขง็ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตนบทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กิจ 1 ใบความรูท่ี 1 การพฒั นาอาชพี เพื่อความเขมแขง็ 2 ใบความรทู ี่ 2 การวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กิจ 3 ใบความรูท่ี 3 การวิเคราะหต ําแหนงธรุ กจิ 5 ใบความรทู ี่ 4 การวเิ คราะหศ ักยภาพธรุ กิจบนเสน ทางของเวลา 7บทท่ี 2 การจัดทําแผนพัฒนาการตลาด 10 ใบความรทู ี่ 1 การกาํ หนดทศิ ทางและเปา หมายการตลาด 11 ใบความรู ที่ 2 การกาํ หนดและวิเคราะหก ลยุทธส ูเปาหมาย 15 ใบความรู ท่ี 3 การกาํ หนดกจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด 20บทที่ 3 การจดั ทําแผนพฒั นาการผลติ หรอื การบรกิ าร 23 ใบความรูท่ี 1 การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรอื การบรกิ าร 24 ใบความรทู ี่ 2 การวิเคราะหทนุ ปจจยั การผลิตหรือการบรกิ าร 26 ใบความรูท่ี 3 การกําหนดเปา หมายการผลิตหรอื การบรกิ าร 28 ใบความรูที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ หรือการบริการ 30 ใบความรูที่ 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบรกิ าร 33บทที่ 4 การพฒั นาธุรกจิ เชงิ รกุ 35 ใบความรูที่ 1 ความจาํ เปน และคณุ คา ของธรุ กิจเชิงรกุ 36 ใบความรูท่ี 2 การแทรกความนยิ มเขาสตู ลาดของผบู ริโภค 37 ใบความรทู ี่ 3 การสรางรปู ลกั ษณคณุ ภาพสนิ คาใหม 38 ใบความรูท่ี 4 การพฒั นาอาชพี ใหมีความเขม แข็ง 40บทท่ี 5 โครงการพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขม แขง็ 44 ใบความรทู ี่ 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผน 45 ใบความรทู ่ี 2 การเขียนโครงการพัฒนาอาชพี ใหม ีความเขม แข็ง 47 ใบความรูท ี่ 3 การตรวจสอบความเปน ไปไดข องโครงการพฒั นาอาชพี ใหม ีความเขมแขง็ 54 ใบความรทู ่ี 4 การปรับปรุงโครงการพัฒนาอาชีพ 56คณะผูจดั ทํา 58
คาํ แนะนําการใชหนังสอื เรยี น หนังสือเรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวิชาการพฒั นาอาชพี ใหม คี วามเขม แขง็ ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตนรหัส อช21003 เปนหนงั สอื เรยี นทจี่ ัดทาํ ขึ้น สําหรับผูเรยี นท่ีเปน นักศกึ ษานอกระบบ ในการศกึ ษาหนงั สือเรียนสาระการประกอบอาชพี รายวชิ าการพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขม แข็ง ผูเรยี นควรปฏบิ ัตดิ ังนี้ 1. ศึกษาโครงสรางรายวิชาใหเขาใจในหัวขอและสาระสําคัญ ผลการเรียนรูท่ีคาดหวัง และขอบขาย เนอ้ื หาของรายวชิ าน้นั ๆ โดยละเอียด 2. ศึกษารายละเอียดเนอื้ หาของแตล ะบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามที่กําหนด ถายังไมชัดเจนควรทําความเขา ใจในเนอ้ื หานน้ั ใหมใหเขาใจ กอนที่จะศึกษาเรอ่ื งตอ ๆ ไป 3. ปฏิบตั กิ จิ กรรมใบงานทายเรอ่ื งของแตล ะบท เพอื่ เปนการสรุปความรู ความเขา ใจของเนอื้ หาในเรอ่ื งนั้น ๆ อีกคร้งั และการปฏบิ ัติกิจกรรมใบงานของแตละบท ผูเรียนสามารถนําไปตรวจสอบกับครูและเพอื่ น ๆ ท่ีรว มเรยี นในรายวชิ าและระดับเดยี วกันได 4. หนังสือเรยี นเลม นี้มี 5 บท บทที่ 1 ศกั ยภาพธรุ กิจ บทท่ี 2 การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด บทที่ 3 การจดั ทําแผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ าร บทที่ 4 การพัฒนาธรุ กิจเชงิ รกุ บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชีพใหมีความเขม แขง็
โครงสรางรายวชิ า พฒั นาอาชีพใหม ีความเขม แข็ง (อช21003) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตนสาระสําคัญ การพัฒนาอาชีพใหมคี วามเขม แขง็ จาํ เปน ตอ งศึกษาวเิ คราะหศ ักยภาพของธรุ กิจแลว จดั ทําแผนพัฒนา-การตลาด แผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ าร กํากับดูแล เพ่ือใหอาชีพสูค วามเขม แขง็ผลการเรียนรทู ค่ี าดหวัง 1. อธิบายความหมาย ความสาํ คัญ ความจาํ เปนในการพัฒนาอาชีพใหมผี ลติ ภณั ฑหรอื งานบรกิ าร สรา งรายไดพ อเพียงตอ การดํารงชีวติ และเหลอื เงินออมตามศกั ยภาพ 2. วิเคราะหศักยภาพธรุ กจิ การตลาด การผลติ หรอื การบรกิ าร แผนธุรกจิ เพื่อสรางธุรกิจใหมคี วาม เขม แข็ง 3. อธบิ ายวธิ ีการจดั ระบบการพัฒนาอาชีพสคู วามเขม แข็ง 4. ปฏบิ ัติการจัดทาํ แผนโครงการพฒั นาอาชีพใหม คี วามเขม แข็งขอบขา ยเนอื้ หาวิชา บทท่ี 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ บทที่ 2 การจดั ทําแผนพฒั นาการตลาด บทท่ี 3 การจดั ทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบรกิ าร บทที่ 4 การพัฒนาธุรกจิ เชิงรกุ บทท่ี 5 โครงการพฒั นาอาชีพใหมคี วามเขมแข็ง
1 บทที่ 1 ศักยภาพธรุ กิจสาระสําคัญ การพัฒนาอาชพี ใหม ีความเขม แขง็ จาํ เปน ตองรูจ กั การวิเคราะหศ ักยภาพของธุรกจิ และวิเคราะหตาํ แหนงธรุ กจิ ของตนในระยะตา ง ๆ ได รวมถงึ การวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กจิ ของตนเองบนเสนทางของเวลาตัวชีว้ ดั 1. อธบิ ายความหมาย ความสาํ คญั และความจําเปน ของการพัฒนาอาชพี เพือ่ ความเขมแขง็ 2. อธิบายความจาํ เปน และคุณคา ของการวเิ คราะหศกั ยภาพของธรุ กจิ 3. สามารถวเิ คราะหตําแหนง ธุรกิจในระยะตาง ๆ 4. สามารถวิเคราะหศ ักยภาพธรุ กิจบนเสน ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตละพืน้ ที่ขอบขายเนือ้ หา 1. ความหมาย ความสําคญั และความจาํ เปนในการพฒั นาอาชพี เพื่อความเขม แข็ง 2. ความจําเปนของการวเิ คราะหศ กั ยภาพธรุ กจิ 3. การวิเคราะหตําแหนง ธรุ กจิ 4. การวิเคราะหศักยภาพธุรกจิ บนเสนทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตล ะพืน้ ที่สอ่ื การเรยี นรู ใบความรู / ใบงาน การพฒั นาอาชีพเพ่อื ความเขม แข็ง ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหศ ักยภาพธุรกจิ ใบความรู / ใบงาน การวิเคราะหตําแหนงธรุ กจิ ใบความรู / ใบงาน การวเิ คราะหศกั ยภาพธรุ กิจบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตล ะพนื้ ท่ี
2 ใบความรูที่ 1 การพัฒนาอาชพี เพ่อื ความเขม แข็ง การพฒั นาอาชพี หมายถึง การประกอบอาชพี ท่ีมกี ารพัฒนาสินคาหรือผลิตภัณฑใ หต รงกบัความตอ งการของลูกคา อยตู ลอดเวลา โดยมีสว นครองตลาดไดต ามความตอ งการของผูผลติ แสดงถงึความมัน่ คงในอาชีพ การพฒั นาอาชพี เพ่ือความเขม แขง็ มีความจําเปน และสําคญั คือ 1. ทาํ ใหอ าชพี ท่ปี ระกอบการเจรญิ กาวหนาขึ้น เขม แขง็ พ่ึงตนเองได 2. ทําใหผปู ระกอบการพฒั นาตนเองไมลาสมัย 3. ชวยใหสรา งภาพลกั ษณท ี่ดใี หกับตนเองและกิจการหรอื องคก ร 4. ทาํ ใหอ งคก รดงึ บุคลากรทม่ี คี วามสามารถสูงเขามาทํางานไดมากขน้ึ 5. เปน การรับประกนั บุคคลที่มีความสามารถใหท าํ งานอยกู ับองคกรตอไป ใบงานท่ี 1 พัฒนาอาชพี เพอ่ื ความเขม แขง็ ใหผ เู รยี นรวมกลุมกนั 5 คน อภิปรายวา “การพัฒนาอาชพี มคี วามจาํ เปนจรงิ หรอื อยา งไร” แลว จดบันทึกสรปุ ผลการอภิปราย...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3 ใบความรูท่ี 2 การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กจิ ศักยภาพ คือ ความสามารถภายในรา งกายทีซ่ อ นเรน และยงั ไมถูกนํามาใชในการพัฒนาธุรกิจหรือดาํ เนนิ การในสงิ่ ตา ง ๆ การพัฒนา คอื การเปลย่ี นแปลงอยา งมีกระบวนการโดยมจี ดุ มุงหมายกาํ หนดไว การพฒั นาศักยภาพ คอื การนําเอาความสามารถทซี่ อ นเรน ภายในมาใชป ระโยชนอยางมีกระบวนการเพื่อใหไดผ ลงานเกดิ ประสิทธภิ าพท่ดี ที ส่ี ดุ การวเิ คราะห คอื การแยกแยะสิ่งทจี่ ะพิจารณาออกเปนสวนยอย ทีม่ คี วามสมั พันธก นั รวมถึงสืบคนความสัมพนั ธสว นยอ ยเหลานัน้ การวเิ คราะหศ ักยภาพธรุ กจิ คือ การแยกแยะสว นยอ ยของความสามารถที่ซอ นเรน ในตัวตนนํามาใชประโยชนอยา งมกี ระบวนการ เพอื่ ผลงานทดี่ ีทส่ี ุด คณุ คา และความจาํ เปนของการวิเคราะหศ ักยภาพธุรกิจ 1. ผูป ระกอบการรจู ักตวั เอง, คแู ขงขนั 2. ผูประกอบการสามารถวางกลยุทธท างธรุ กจิ ไดห ลายระดับ และแบงแยกหนาที่ไดชดั เจน เหมาะสม กบั ความถนดั 3. ผูประกอบการสามารถมองหาลูทางการลงทนุ ไดด ขี ้ึนตัวอยางการวเิ คราะหศ ักยภาพธุรกจิ คณุ พงษศ ักดิ์ ชัยศริ ิ เจาของรา นเฟอรนเิ จอรเครื่องเรือนไม 1. มใี จรกั ดานการคา เฟอรนเิ จอร ชอบบรกิ ารงานดา นการขาย 2. มีมนษุ ยสมั พันธท ด่ี ี ยิม้ แยม แจม ใส เปนกนั เอง ออนนอ มถอมตน 3. มีความซอ่ื สตั ยต อ ลกู คา ขายสนิ คาเหมาะสมกับราคา ไมเ อาเปรียบลกู คา 4. มีความรูด า นเฟอรนเิ จอรเ ครือ่ งเรือนไมเ ปนอยา งดี 5. ทาํ เลทต่ี ั้งรา นมคี วามเหมาะสม 6. มีเงินทุนหมนุ เวียนคลอ งตวั 7. มีสว นแบงตลาดในทองถ่นิ ประมาณ 30% 8. ลกู คาสวนใหญอ าชีพพนักงานบรษิ ัท ขาราชการ ระดับรายไดป านกลาง ในหมบู านจัดสรรบริเวณ ใกลเคยี งประมาณ 7 หมบู า นแถบชานเมือง 9. ในทอ งถน่ิ มผี ูป ระกอบกจิ การคาเฟอรนิเจอรไ มเ ชนเดียวกนั 3 ราย 10. ทิศทางในอาชีพน้ี ยังมีอนาคตอีกยาวไกล และมีจํานวนหมูบานจัดสรรเพิ่มขึ้นในแถบนี้อีก ประมาณ 5 หมูบาน
4 จะเหน็ ไดวา การวเิ คราะหศกั ยภาพมคี วามสาํ คัญและจาํ เปนตอการพัฒนาอาชพี ใหเขมแข็งมาก หากไดวเิ คราะหแยกแยะศักยภาพของตนเองอยางรอบดาน ปจจัยภายในตัวตนผูประกอบการ ปจจัยภายนอกของผปู ระกอบการโอกาสและอุปสรรคในการประกอบธรุ กิจการคาย่งิ วเิ คราะหไ ดมากและถูกตอ งแมนยํามาก จะทําใหผปู ระกอบการรจู กั ตนเอง อาชีพของตนเองไดด ยี ิ่งข้ึนเหมอื นคํากลา ว รเู ขา รูเรา รบรอยครง้ั ชนะทง้ั รอ ยครัง้ ใบงานท่ี 2 การวิเคราะหศ กั ยภาพธุรกจิ ใหผูเรียนวิเคราะหศักยภาพธุรกิจอาชีพของตนเอง หรืออาชีพท่ีตนเองสนใจจากปจจัยภายในตัวตนของผเู รยี นและปจ จยั ภายนอกที่แวดลอ ม รวมถึงโอกาสท่ีดี อุปสรรคที่อาจเกิดข้ึนเปนลําดับเหมือนตัวอยางใบความรทู ่ี 2....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5 ใบความรทู ี่ 3 การวเิ คราะหตาํ แหนง ธรุ กจิ ตําแหนง ธุรกิจ หมายถึง ระยะเวลาในชวงการประกอบอาชพี หรอื ธุรกิจของผูประกอบการแตละระดับขั้นตอนของการดําเนนิ กิจการ โดยทัว่ ไปแบงระยะ ดังน้ี 1. ระยะเรม่ิ ตน 2. ระยะสรา งตัว 3. ระยะทรงตัว 4. ระยะตกตํ่าหรือสูงขึ้น ซง่ึ จะอธิบายเปนรูปแบบกราฟดังน้ีมูลคาธุรกจิ 4.1 ธรุ กจิ กาวหนา จะมีผูคนเขา มา เรียนรทู าํ ตาม ทาํ ใหเ กิดวกิ ฤตสวน แบงทางการตลาด1. ระยะเร่ิมตน 2. ระยะสรา งตัว 3.ระยะทรงตัว 4.2 ถา ไมม กี ารพฒั นาธรุ กิจจะซบเซา จาํ เปน ตอ งขยายขอบขา ย จงึ มคี วาม ตองการใชน วัตกรรมเทคโนโลยเี ขา มาใช เวลา 4. ระยะสูงขนึ้ หรอื ตกต่ํา1. เปนระยะที่ 2- 3 ธรุ กิจอยใู นชว งพัฒนาอาชีพหรอื ธุรกจิ อยู ขยายตัว หรอื ยงั ทรงตัวจะมคี นในระยะฟกตวั ของ จับตามองและพรอ มทาํ ตามการเขา สอู าชพี (เรมิ่ มคี ูแขง ขนั ) กราฟวิเคราะหตําแหนงวงจรธุรกิจ
6 1 ระยะเรมิ่ ตน เปน ระยะท่ีอาชพี หรอื ธุรกจิ อยใู นระยะฟก ตวั ของการเขา สอู าชีพ 2 – 3 ระยะสรา งตวั และระยะทรงตัว ธุรกิจอยใู นชวงพัฒนาขยายตวั หรอื ยงั ทรงตัวอยูจะมีคนจบั ตาและพรอมทาํ ตาม (เร่มิ มคี แู ขงขันทางการคา) 4 ระยะตกตํ่าหรอื สงู ข้นึ 4.1 เมื่อธุรกิจกาวหนาจะมผี คู นเขา มาเรียนรู ทําตาม ทาํ ใหเ กิดวกิ ฤติสว นแบง ทางการตลาด 4.2 ถาไมมีการพัฒนาธุรกิจจะเปนขาลง จําเปนตองขยายขอบขายจึงมีความตองการใชนวัตกรรม เทคโนโลยเี ขาใชงาน ผปู ระกอบการตอ งมีการวเิ คราะหตาํ แหนง ธุรกิจในอาชีพหรือกิจการของตนใหไ ดวา อยใู นชว งระยะใดกําลงั ขยายตวั ทรงตัว หรือเปน ขาข้นึ และหรือขาลง ซ่งึ ในใบความรตู อ ไปจะเปน การวเิ คราะหม มุ มองกิจการผลประกอบการกาํ ไร – ขาดทุนแตล ะระยะเวลาในการดําเนนิ ธุรกิจท่ีตอ เนื่องกนั ทาํ ใหเราไดทราบวา ขณะนี้เราจดั อยูในชว งไหนในการวิเคราะหจดั ตาํ แหนง ธรุ กิจ ระยะทรงตวั ขาข้นึ หรือขาลง ใบงานที่ 3 การวเิ คราะหทตี่ ําแหนงธุรกิจ ใหผเู รยี นวิเคราะหตาํ แหนง ธุรกิจอาชีพของตนเองหรือาชพี ทีต่ นเองสนใจวาในขณะนั้นอยูในระยะใดและใหเ หตุผลประกอบดว ย..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
7 ใบความรทู ี่ 4 การวิเคราะหศ กั ยภาพธุรกจิ บนเสน ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตละพนื้ ท่ี เสน ทางของเวลา คือ วฎั จกั รของการประกอบอาชีพ ธุรกิจ สินคา หรอื บริการในชวงระยะเวลาหน่ึงของการดําเนนิ กิจการ ตวั อยา ง การปลกู คะนาใน 1 ฤดูกาลการเกบ็ เกย่ี วกจิ กรรม การ การ การ การ การจดั การสรปุบรหิ าร วางแผน เตรียม จดั การ จําหนาย ยอดจดั การ ปจจัยการ แรงงาน กาํ ไร- ขาดทนุ ผลิตการผลติ การ การปลกู การ การเก็บผกั คะนา เตรยี มดนิ บํารงุ รักษา เกีย่ ว การ จัดหา การ จดั การ เงินทนุ จดั การ เงินทนุ หมุนเวียน เงินทุนหมุนเวียน หมนุ เวยี นชว ง 1 2 3 4 5 6 7 8ระยะเวลา ระยะเวลาตัวอยา ง การปลูกผกั คะนา ในชวงฤดูหนาว แบงออกเปน 8 ชวง มีความสัมพันธกับกิจกรรม 3 รูปแบบ คือ1 การบรหิ ารจัดการ 2 การผลิตผกั คะนา 3 การจดั การเงนิ ทุนหมนุ เวยี น ระยะเวลา ท่ีแบงเปน 8 ชว งในชว งฤดูหนาว ข้ันตอนท่ี 1, 2, 3 เปนการวางแผน, เตรียมปจจัยการผลิตจดั หาแรงงานของกจิ กรรมการบรหิ ารจดั การ ซึง่ สัมพันธกับกิจกรรมการจัดการเงินทุนหมุนเวียนในชวง 1,2, 3 คือ การเตรียมการสว นลงทุน จดั หาเงินทุน เพอ่ื ดําเนินกิจกรรม ซึง่ ตอมา มีการตอเนอื่ งในชวง 3, 4, 5, 6,ท่ีเกีย่ วของกบั การผลติ (การเตรยี มดนิ , การปลกู , การบาํ รงุ รกั ษา, การเกบ็ เกย่ี ว) จนไดผลติ ผลและจัดจําหนายไดร บั เงินในระยะเวลาท่ี 8 ซ่งึ สมั พันธกับการจดั การเงนิ ทนุ หมนุ เวียน การจัดหาเงนิ หมุนเวียนไดรับเงินจากการผลติ คะนา ในชวงระยะเวลาท่ี 8 ซึ่งสัมพนั ธกับกจิ กรรมการบรหิ ารจดั การ คอื การสรุปยอดกําไรขาดทุนเปนการสรุปรวบยอดผลการประกอบการ จะเหน็ ไดว า ในการประกอบธุรกิจอาชีพหน่งึ ๆ หากไดมีการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาอยา งตอ เนื่องในชว งดาํ เนินกิจกรรม จะชวยใหก ารดาํ เนินงานเปน ไปตามเปา หมายทกี่ ําหนดไว
8การดําเนนิ ธุรกจิ อาชีพ การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กิจบนเสนทางของเวลา ทาํ ใหทราบถึงผลประกอบการกาํ ไร - ขาดทุน ในชวงเวลาหนงึ่ หากมกี ารวิเคราะหอยา งตอ เน่ือง เชน หวงเวลา 1 + หวงเวลา 2 + หวงเวลา 3 ทําใหไดทราบและพยากรณถ งึ ตําแหนงธุรกิจของตนเองไดวา อยใู นชว งขาขน้ึ - หรือขาลง การวเิ คราะหศักยภาพบนเสนทางของเวลาตามศักยภาพของแตละพื้นที่ คอื การแยกแยะกระบวนการทางธุรกจิ หรือการดําเนินการดา นอาชีพหรอื การประกอบอาชีพ โดยแบงตามชวงระยะเวลาดําเนินกิจกรรมและมเี ปาหมาย คอื ผลการประกอบการในชว งเวลาน้ัน เม่อื เปรียบเทียบชวงกอนหนา น้ัน จัดอยูประเภทขาข้ึนหรอื ขาลงในตําแหนงธุรกจิ โดยเขียนเปนผงั การไหลของงาน เพื่อใชเฝาระวังการดําเนินงานใหกําหนดภารกิจการทาํ งานเปนเร่ือง ๆ จดั ลาํ ดบั กอ น - หลัง ดงั ตอไปนี้1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพ้ืนท่ี ทรัพยากรธรรมชาติหมายถงึ ส่งิ ท่เี กดิ ขน้ึ เองตามธรรมชาติ ซง่ึ มนุษยส ามารถนําไปใชใหเกดิ ประโยชนตอ ชวี ติ ประจําวนั และการประกอบอาชพี ได เชน การวางแผนการปลูกคะนา มีแหลงนํ้าเพียงพอตอระยะเวลาในการปลูก 1 ฤดูกาล หรือไม และความอุดมสมบูรณของดิน มีมากนอยเพียงใด ซึ่งจะสงผลตอการปรับปรุงบาํ รงุ ดนิ และการใสปยุ คะนา2. ศกั ยภาพของพื้นที่ตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ลักษณะภูมิอากาศ หมายถึง ลักษณะอากาศประจําถ่ินในชวงระยะเวลาหน่ึง ซึ่งมีอิทธิพลตอการประกอบอาชีพในแตล ะพ้ืนที่มีสภาพอากาศท่ีแตกตางกัน การเตรยี มปจ จยั การปลูกคะนาเกี่ยวกับเมล็ดพันธุควรเลอื กเมลด็ พนั ธใุ หเ หมาะสมกับฤดกู าล เพราะจะทําใหค ะนามกี ารเจริญเติบโตทีด่ ี3. ศักยภาพของภมู ิประเทศ และทําเลที่ตง้ั ของแตล ะพืน้ ท่ี ภมู ิประเทศ หมายถึง ลักษณะทางกายภาพของแผนดนิ ความสูงต่าํ ที่ราบลุม ทร่ี าบสูง ภเู ขา แมน ํา้ทะเล เปน ตน สภาพภมู ปิ ระเทศในการปลูกคะนา ควรเลอื กพน้ื ท่ีทีร่ าบสูงใกลแ หลงน้ํา4. ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวิถชี วี ิตของแตล ะพื้นท่ี ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี หมายถงึ ความเชอ่ื การกระทําท่มี ีการปฏิบัติสืบเน่ืองกันมาเปนเอกลักษณและมคี วามสําคัญตอสงั คม ในแตละภาคของประเทศไทย มีวิถีชีวิต ความเปนอยู และการบริโภคท่ีแตกตางกัน การปลูกคะนาควรปลูกใหตรงกับความตองการของผูบ ริโภคและตลาด5. ศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ยใ นแตล ะพื้นที่ ทรัพยากรมนุษยในแตละพ้ืนที่ หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยที่เปนภูมิรู ภูมิปญญาทั้งในอดตี และปจ จบุ นั ตางกัน ในแตละทอ งถิน่ มีความถนัดและความชํานาญในการจัดการแรงงาน การดูแลรักษาการเก็บเก่ียวทไี่ มเ หมือนกนั สงผลใหผ ลผลิตและรายไดท ่ตี า งกนั
9 ใบงานที่ 4 การวเิ คราะหศักยภาพบนเสน ทางของเวลาตามศกั ยภาพของแตล ะพน้ื ท่ี ใหผ เู รยี นจดั ทาํ ผงั การไหลของการพฒั นาอาชีพของตนเองหรืออาชีพที่สนใจ แลววิเคราะหศักยภาพของธรุ กิจแตละขัน้ ตอนวา มคี วามสามารถอะไรไดบา ง.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
10 บทที่ 2 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการตลาดสาระสาํ คญั การจดั ทําแผนพัฒนาการตลาด เปนการพัฒนาการตลาดของสินคาใหสามารถแขงขันไดโดยการกาํ หนดเปาหมายและกลยทุ ธตา ง ๆ เพือ่ ใหบรรลุเปาหมายทางการตลาดที่กาํ หนดไวตวั ช้วี ดั 1. กําหนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาดของสนิ คา หรอื บริการได 2. กาํ หนดและวเิ คราะหกลยุทธสเู ปาหมายการตลาดได 3. กาํ หนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาดไดขอบขายเน้ือหา เรอ่ื งท่ี 1 ทิศทางและเปาหมายการตลาดเพือ่ พฒั นาการตลาด เร่ืองท่ี 2 การกําหนดกลยทุ ธแ ละวิเคราะหส ูเปาหมาย เรอื่ งท่ี 3 วเิ คราะหก ลยุทธ เร่ืองท่ี 4 กําหนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาดส่ือการเรยี นรู ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดทิศทางและเปาหมายการตลาด ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดและวิเคราะหก ลยุทธสเู ปาหมาย ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดกิจกรรมและแผนการพัฒนาการตลาด
11 ใบความรูท ี่ 1 การกาํ หนดทศิ ทางและเปาหมายการตลาด ( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปาหมายการตลาดได)การกาํ หนดทศิ ทางธรุ กิจ เปนการคดิ ใหมองเห็นอนาคตการขยายอาชพี ใหมีความพอดี จะตอ งกาํ หนดใหไดว า ในชว งระยะขา งหนาควรจะไปถงึ ไหน อยา งไรการกาํ หนดเปา หมายการตลาด เปาหมายการตลาดเพ่อื การขยายอาชีพ คือ การบอกใหทราบวา สถานประกอบการน้ันสามารถทําอะไรไดภ ายในระยะเวลาเทาใด ซ่ึงอาจจะกําหนดไวเ ปนระยะสัน้ หรือระยะยาว 3 ป หรือ 5 ป ก็ได การกําหนดเปา หมายของการพฒั นาอาชีพ ตองมีความชัดเจนสามารถวัดและประเมินผลได การกําหนดเปาหมายหากสามารถกําหนดเปนจํานวนตัวเลขไดก็จะย่ิงดี เพราะทําใหมีความชัดเจน จะชวยใหการวางแผนมีคุณภาพย่ิงข้นึ และจะสง ผลในทางปฏบิ ตั ไิ ดดยี งิ่ ข้ึน การบรหิ ารการตลาด (Marketing Management) เปนกระบวนการตัดสินใจท่ีเก่ียวกับการวางแผนการปฏบิ ตั ิการ และการควบคมุ กจิ กรรมตา ง ๆ ทที่ าํ ใหธุรกจิ บรรลเุ ปาหมายท่ีตง้ั ไว ประกอบดว ย 3 สวน 1. การวางแผนวิธกี ารเพอื่ บรรลุเปา หมาย 2. การปฏิบตั ติ ามแผน 3. การควบคุมและตรวจสอบ การตลาดในยคุ โลกาภวิ ตั นม ีการเปลี่ยนแปลงเร็วมาก ซึ่งข้ึนอยูกับกระแสของสังคม กําลังซ้ือของผบู ริโภค และสวนแบง ของตลาด ดงั นนั้ ผูประกอบอาชีพ จําเปน ตอ งศึกษากระบวนการตลาดอยูตลอดเวลาเพอื่ นํามากาํ หนดทศิ ทางและเปา หมายทางการตลาด โดยพยายามผลิตสินคาหรือบริการขึ้นมาที่จะสามารถตอบสนองความพึงพอใจของผูบริโภคใหไดมากที่สุด ดังนั้น จําเปนที่จะตองมีการกําหนดทิศทางและเปา หมายทางการตลาดมาใชท างการตลาด เพ่ือเอาชนะคูแ ขง ขันทางการตลาดและเปนผูประสบความสําเร็จในทีส่ ดุ การกาํ หนดทศิ ทางและเปาหมายทางการตลาดจะตอ งตอบคําถามเหลา น้ใี หไ ดด งั น้ี 1. ตลาดตองการซอ้ื อะไร หมายถึง สินคาท่ผี บู รโิ ภคตองการ 2. ทําไมจงึ ซอ้ื หมายถงึ จดุ ประสงคใ นการซอื้ สนิ คา ไปทําไม 3. ใครคอื ผซู ้ือ หมายถงึ กลุมเปา หมายทจ่ี ะซ้ือคอื กลมุ ใด 4. ซื้ออยางไร หมายถึง กระบวนการซอ้ื อยา งไร เชน ซือ้ แบบตั้งคณะกรรมการการประมลู 5. ซอ้ื เมื่อไร หมายถงึ โอกาสท่จี ะซอื้ สินคาเม่ือไร เชน ทุกวัน ทุกเดือน 6. ซอื้ ที่ไหน หมายถงึ สนิ คาที่จะซอื้ มขี ายตามรานคาประเภทใด เชน รานขายของเบ็ดเตล็ด รานขาย ทัว่ ไป
12 ผปู ระกอบการ จะตองสรุปใหไ ดว า ผูบริโภคตอ งการสินคาชนดิ ใดนําไปใชทําอะไร กลุมเปาหมายท่ตี อ งซือ้ เปนกลมุ ทม่ี กี ําลังซ้ือหรือไม วธิ ีการท่ีซ้อื เชน ซอื้ ไดทั่วไปหรือตองผานคณะกรรมการ ซ้อื ใชเมื่อใดและควรซ้ือแหลงใด สิ่งเหลานี้จะเปนทิศทางในการผลิตสินคาแลวนํามากําหนดเปาหมายที่จะผลิตสินคาเชน ผลิตผกั อนิ ทรยี ผูซอ้ื ตอ งการกินอาหารปลอดสารเคมี คอื กลุมเปาหมายผูสูงอายุในหมูบาน ซื้อปลีกใชทกุ วัน ตามรา นคา ในชมุ ชน นอกจากนี้อาจจะตอ งวเิ คราะหส ิ่งตา ง ๆ ดงั น้ี เพ่อื นํามาพิจารณากาํ หนดทิศทางดว ยตวั อยาง การวิเคราะหพฤตกิ รรมการบรโิ ภคของลกู คา สายการบนิ 1. ตลาดตองการซื้ออะไร : การเดนิ ทางทสี่ ะดวก สบาย รวดเร็ว การบริการท่ีประทับใจ มีเที่ยวบิน ใหเลอื กมาก มเี ท่ียวบินตรง 2. ทําไมจึงซอ้ื : ตอ งการประหยดั เวลา ตอ งการเดินทางอยา งรวดเร็ว มีความภูมใิ จ 3. ใครคือผูซ้อื : นกั ธรุ กจิ นกั ทองเท่ียว 4. ซอื้ อยางไร : ซ้อื ซา้ํ ซ้อื เมอ่ื มธี ุระดวนและจําเปน ซื้อจากความประทับใจ 5. ซอื้ เมื่อไร : ซื้อสม่าํ เสมอ ซอื้ เรง ดว นเปน ครงั้ คราว ซ้อื เมอ่ื ตอ งการเดนิ ทางทอ งเท่ียว 6. ซ้อื ที่ไหน : ตัวแทนจาํ หนาย สํานักงานขายของสายการบิน การเลอื กตลาดเปา หมาย (Target Market) นั้น เปนองคประกอบท่ีสําคัญของกลยุทธทางการตลาดซ่งึ นกั การตลาดจะเลือกตลาดเปา หมายได จะตอ งทาํ การวิเคราะหส่งิ ตาง ๆ ดังตอไปน้ี 1. ผทู คี่ าดวาจะเปนลูกคาในอนาคตมีลักษณะการบริโภคอยางไร มีความตองการสินคาชนิดใดมีรปู แบบพฤตกิ รรมการบรโิ ภคอยางไร และผทู ี่คาดวา จะเปน ลูกคาในอนาคตเปน ใครอยทู ่ไี หน 2. สว นผสมทางการตลาด และความสามารถในการจัดสวนผสมทางการตลาดใหเขาถึงเปาหมายทางการตลาดที่ไดวางไว 3. เปาหมายของกิจการ โดยวเิ คราะหถ งึ การแสวงหาโอกาสทางการตลาดท่เี ห็นวา พอมชี อ งทาง 4. ปจจยั อ่ืน ๆ ซ่ึงสวนมาก ไดแ ก ตวั แปร หรอื สภาพแวดลอ มทางการตลาดท่คี วบคุมไมได เพราะปจจยั นม้ี ผี ลตอ การเลอื กตลาดเปาหมายเชนกนั 5. การแบง สวนตลาด เพ่อื ท่ีจะไดก ลยทุ ธและยุทธวิธที างการตลาดใหเหมาะสมกบั ตลาดแตละสว น เปา หมายทางการตลาด เปนการคดั เลอื กกลมุ ลูกคาทีเ่ ปนเปาหมายโดยตองคํานึงถึงปจจัยสําคัญ คือสว นผสมทางการตลาด ผูที่คาดหวงั วาจะเปน ลูกคา ในอนาคตและกรณีมีสว นแบง ในการตลาด หลกั การกาํ หนดเปาหมายทางการตลาด มีดังน้ี 1. เปา หมายทกี่ าํ หนดตองมคี วามเปน ไปได 2. เปาหมายตอ งชดั เจน 3. การกาํ หนดเปาหมายตอ งมีความละเอยี ดเพียงพอ
13ตวั อยาง 1. ตอ งการเพ่มิ สินคา อีก 25% จากปก อน 2. ตอ งการกําไรตอยอดขายสูงกวา คูแขง อยางนอ ย 2% 3. ตองการเพ่มิ จุดกระจายสนิ คาจาก 10 จุดเปน 15 จุด ใบงานท่ี 1/1 การกาํ หนดทิศทางและเปา หมายการตลาด( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปา หมายการตลาดได) ใหผูเรียนรวมกลุมกนั 5 คนกําหนดทิศทางและเปาหมายการตลาดในการพัฒนาสินคาของตนเองหรือสนิ คา ท่สี นใจ 1. ศกึ ษาตลาดเพอ่ื กําหนดทศิ ทาง 1.1 สนิ คา คือ.......... 1.2 ลูกคา ซอ้ื ไปทําอะไร 1.3 กลมุ เปา หมายทซ่ี อ้ื สนิ คา คือใคร มีกําลงั ซื้อหรอื ไม 1.4 ลูกคา จะซอ้ื อยา งไร 1.5 ลกู คา ซือ้ ใชเม่ือไร 1.6 ซอ้ื สินคา ไดที่ไหน 2. เม่อื ศกึ ษาทศิ ทางการตลาดแลว ใหก ําหนดเปา หมายการตลาดในการผลติ สนิ คา แบบบนั ทกึสมาชกิ ในกลมุ 1............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................. 3............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................. 5.............................................................................................................................................1. ทศิ ทางการผลติ สนิ คา ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. เปา หมายการผลติ สนิ คา ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
14 ใบงานที่ 1/2 การกาํ หนดทิศทางและเปา หมายการตลาด( 1. กําหนดทิศทางการตลาดได 2. การกาํ หนดเปา หมายการตลาดได) ผเู รียนนาํ ทศิ ทางและเปา หมายการตลาดจากใบงานท่ี 1 ไปใหผรู วู ิเคราะหความเปนไปได แลวสรุปลงในแบบบนั ทึกแบบบันทกึชื่อสนิ คา ............................................................................................................................................................สรุปผลการวิเคราะหจ ากผรู ู..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................แนวทางการแกไขจากการแสดงความคดิ เหน็ ของผรู ู............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
15 ใบความรูที่ 2 การกําหนดและวิเคราะหก ลยุทธสเู ปาหมาย ( 3. กาํ หนดกลยุทธสเู ปาหมายได 4. วิเคราะหก ลยุทธไ ด ) การกําหนดกลยุทธ เปนการพัฒนาแผนระยะยาวบนพ้ืนฐานของโอกาสและอุปสรรคภายในสภาพแวดลอมภายนอก จดุ แขง็ และจุดออนภายในสภาพแวดลอมภายในของบริษทั การกาํ หนดกลยุทธ จะตองรวมทง้ั การรุก การรบั การกําหนดเปา หมาย กอนการพัฒนากลยทุ ธ และการกาํ หนดนโยบายของบรษิ ทั การกําหนดกลยุทธ เปนการทําใหธุรกิจเจริญเติบโต เพื่อความอยูรอดเปนสําคัญ การสรางความเจริญเติบโตอยางตอเนื่องอันจะนํามาซึ่งยอดขายที่สูงข้ึน ตนทุนตอหนวยลดลงและเปนผลเนื่องจากประสบการณในการผลติ และเปนผลทําใหกําไรสูงขึ้นอีกดวย ถือวาไดเปนกลยุทธการเจริญเติบโตโดยวิธีทางลดั เพื่อตดั ลดคาใชจา ยท้ังทางดานการเงินและการบรหิ ารจดั การกลยทุ ธ กลยุทธการพัฒนาการตลาด เปนกลยุทธท่ีนํามาใช เพ่ือเพิ่มยอดขายและขยายการเติบโต โดยใชผลิตภณั ฑท ีม่ ีอยูออกจําหนายในตลาดใหม กลุมลูกคาในพ้ืนท่ีแหงใหม เพื่อใหสามารถครอบคลุมใหครบทกุ พื้นทที่ ง้ั ในประเทศและตา งประเทศ กลยุทธ เปน แนวทางปฏิบัติ เพื่อใหบ รรลวุ ตั ถุประสงค กลยทุ ธ คือ หลักวธิ กี ารและแนวทางในการปฏบิ ัติ เพื่อใหสอดคลองกับวัตถุประสงค ซ่ึงจะใชกลยุทธในระดับปฏิบตั กิ าร การวิเคราะหกลยทุ ธส เู ปา หมาย อาจใชวิธกี ารวิเคราะหจ ุดออน จดุ แข็ง (SWOT Analysis) ซงึ่ มอี งคประกอบดงั นี้ SWOT Analysis จุดแขง็ จดุ ออน โอกาส อุปสรรค SWOT Analysis เปนการวเิ คราะหส าํ รวจสภาพภายในองคก ร และสภาพแวดลอมภายนอกเพอื่ นํามาสงั เคราะหวา องคก รมจี ุดแข็ง (S) จดุ ออน (W) โอกาส (O) และอปุ สรรค (T) อยา งไร ปจ จยั ภายใน คอื ส่งิ ท่ีเราควบคมุ ไว ไดแกจดุ ออน จุดแขง็ ปจ จัยภายนอก คือ ส่งิ ที่เราควบคุมไมไ ด ไดแ ก อุปสรรคและโอกาส
16จดุ แข็ง (Strengths) มีลกั ษณะ ดังนี้1. เปนงานท่ีเราถนดั ทาํ แลวมคี วามสุข2. เปน งานทโี่ ดดเดน ชมุ ชนช่ืนชอบ3. ทรัพยากรและเครอื่ งมือมีความพรอมจดุ ออน (Weakness) มลี กั ษณะดังน้ี1. เปน งานทีเ่ ราไมส บายใจที่จะทาํ2. ตองการรับความชวยเหลอื จากคนอื่น3. ทกั ษะบางอยา งทเี่ รายังไมม ั่นใจ4. ขาดทรัพยากรในการทํางานใหบ รรลเุ ปา หมายโอกาส (Opportunities) มีลกั ษณะดงั นี้ คอื1. โอกาสทีก่ าํ ลงั จะเกดิ ขึน้ ท่จี ะทาํ ใหเ ราประสบความสําเร็จ2. มเี คร่ืองมือใหมท ีไ่ ดร บั การสนับสนนุ3. มสี วนแบง ของตลาดทเี่ รามองเหน็4. บคุ ลากรมศี ักยภาพทําใหง านสาํ เรจ็ ไดงา ยข้นึอุปสรรค (Threats) มลี ักษณะดงั นี้1. ใครคือคแู ขงขันที่ทําไดด ีกวาเรา2. ถา สภาพแวดลอ มเปลย่ี นจะทาํ ใหแผนโครงการเรามปี ญ หา3. ความขัดของที่จะเกดิ จากเราเองศึกษาความเปนไปได ดังน้ี คอื1. ความเปนไปไดท างการเงนิ2. ความเปน ไปไดทางการตลาด3. ความเปนไปไดทางการผลิต4. ความเปนไปไดท างเทคโนโลยีการกําหนดกลยุทธ1. ลงทนุ ต่ําที่สดุ ซึง่ มคี วามเปน ไปไดทางการเงนิ2. ทาํ ในส่ิงท่ที ําไดดี ซึง่ มีความเปน ไปไดใ นการผลิต3. ทําจาํ นวนนอ ย แลว คอย ๆ เพมิ่ ไปสจู าํ นวนมาก4. เปนธุรกจิ ทส่ี ามารถทาํ ไดในระยะยาว ซง่ึ มีความเปน ไปไดทางการตลาดความสามารถในการแขงขัน อาจพจิ ารณาในสงิ่ ตา ง ๆ ดงั นี้1. อะไรท่ีเราทาํ ไดดีทีส่ ดุ เมือ่ เทยี บกบั ผอู ืน่ 1.1 ดกี วา 1.2 เร็วกวา
17 1.3 ถกู กวา 1.4 แตกตา งกวา เดน กวา 2. มองจุดเดนทเ่ี รามี 2.1 สินคา / บรกิ ารของเราดีอยา งไร 2.2 ใครคอื ลกู คา ของเรา 2.3 ขนาดตลาดมีมูลคา เทาไร 2.4 เทคโนโลยีในการผลิตสดุ ยอดเพยี งใด 2.5 ถาคแู ขง ทาํ ไดจ ะใชเวลาอกี นานเทา ไรกลยทุ ธก ารตลาดโดยใช 4P กลยุทธการตลาดนัน้ มอี ยูมากมาย แตเ ปน ทีร่ จู กั และเปน พืน้ ฐาน คือ การใช 4P เปนการวางแผนในแตล ะสว นใหเขา กนั ในบางครัง้ อาจจะไมสามารถปรับเปล่ียนทง้ั 4P ไดทัง้ หมดในระยะสัน้ กไ็ มเปนไร แตจ ะคอ ย ๆ ปรบั จนสมดุลครบทั้ง 4P ในทสี่ ุด 1. สินคา หรือบรกิ าร (Product) กาํ หนดสินคา ใหต รงกับความตอ งการของลกู คา เชน ลูกคา สงู อายุตอ งการน้ําผลไมท มี่ รี สหวานเล็กนอย 2. ราคาสินคา (Price) เปนการต้ังราคาท่ีเหมาะสมกับสินคาหรือบริการ และกําลังซื้อของลูกคาพจิ ารณาจากราคาของคแู ขง บางครงั้ อาจลดราคาตํา่ กวาคแู ขงก็ได โดยลดคุณภาพบางตัวท่ีไมจําเปนก็จะทําใหสินคามรี าคาตํา่ กวาคูแขง หรือกาํ หนดราคาสงู กวา คูแขง ก็ได ถาสินคาของเราดีกวาคูแขงดา นใด เพื่อใหล กู คามโี อกาสเปรียบเทยี บ 3. สถานท่ีขายสินคา (Place) ควรเลือกทําเลขายใหเหมาะสมกับลูกคา หรือคิดหาวิธีการสงของสินคา ใหถงึ มอื ลูกคาไดอ ยางไร 4. การสง เสริมการขาย (Promotion) เปน การทาํ กิจกรรมตา ง ๆ เพื่อใหล กู คา รจู กั สนิ คา และอยากท่ีจะซือ้ มาใช เชน การแจกใหท ดลองใช การลดราคาในชวงแรก การแถมไปกบั สนิ คา อน่ื ๆ
18 ใบงานที่ 2/1 การกําหนดและวิเคราะหก ลยทุ ธท างการตลาด ( 3. กําหนดกลยุทธสูเปา หมายได 4. วิเคราะหก ลยทุ ธไ ด ) ใหผเู รียนรวมกลุมกนั 5 คน รวมกนั กาํ หนดและวิเคราะหกลยุทธพ ัฒนาทางการตลาดแลว สรุปลงในแบบบันทึก แบบบนั ทกึสมาชกิ ในกลุม 1............................................................................................................................................. 2............................................................................................................................................. 3............................................................................................................................................. 4............................................................................................................................................. 5.............................................................................................................................................กลยุทธ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................การวิเคราะหก ลยุทธ โดยการวเิ คราะหจ ุดออน จุดแข็ง1. จุดแขง็ ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. จดุ ออ น.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. โอกาส..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. อปุ สรรค...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................สรุปผลการวิเคราะห........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
19 ใบงานท่ี 2/2 ตรวจสอบผลการวเิ คราะหกลยุทธ ใหผ เู รียนนําผลการวิเคราะหก ลยทุ ธจ ากใบงานทนี่ าํ ไปใหผูรชู ว ยตรวจสอบความเปนไปไดแ ลว สรุปลงในแบบบนั ทึกแบบบันทกึกลยทุ ธ. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................สรปุ ผลการวิเคราะหจ ากผรู ู..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................แนวทางการแกไขจากการแสดงความคดิ เหน็ ของผรู ู............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
20 ใบความรูที่ 3 การกําหนดกิจกรรมและแผนการพฒั นาการตลาด การตลาดมีความสําคญั เพราะเปน จดุ เรม่ิ ตน และมผี ลตอการบรรลเุ ปา หมายสุดทายของการดาํ เนินธุรกจิธุรกิจตองเร่มิ ดวยการศึกษาความตอ งการทแ่ี ทจรงิ ของลกู คา จากนนั้ จึงทําการสรา งสินคา หรือบรกิ ารที่ทําใหลกู คาเกิดความพอใจสงู สุด (Customer Focus) การบริหารตลาด เปนกระบวนการวางแผน ปฏิบัติงานและการควบคุมกิจกรรมทางการตลาดที่กอ ใหเ กิดการแลกเปลี่ยนระหวา งผูซื้อและผูขาย พรอมทงั้ นําความพอใจมาสูท ั้ง 2 ฝาย การกาํ หนดกจิ กรรมเพ่อื พฒั นาการตลาด เมอ่ื เราทราบวา กลยทุ ธท่กี าํ หนดไวม ดี านใดบา ง เชน กลยทุ ธ 4P ก็คือ ดานตัวสินคา ดานราคา ดานสถานท่ขี าย และการสง เสรมิ การขาย กลยุทธท ้งั 4 ดา น ใหนํามากาํ หนดเปนกจิ กรรมทตี่ องดําเนนิ การ เชน 1. กิจกรรมดา นพฒั นาตัวสนิ คา พฒั นาใหต รงกบั ความตอ งการของลูกคา 2. กิจกรรมดา นราคา ผูผลิตก็ตอ งกําหนดราคาท่เี หมาะสมกบั กําลังซอ้ื ของผูบริโภค และเหมาะสมกับคณุ ภาพของสินคา 3. กจิ กรรมดานสถานท่ี ตอ งคดิ วาจะสงมอบสนิ คาใหกบั ผูบริโภคไดอยางไร หรือตองมีการปรับสถานทขี่ าย ทําเลที่ต้ังขายสนิ คา 4. กิจกรรมสงเสริมการขาย จะใชว ธิ กี ารใดทท่ี าํ ใหล กู คา รจู กั สินคาของเรา การวางแผนพฒั นาการตลาด ผผู ลิตจะตองนาํ กิจกรรมตาง ๆ มาวางแผนเพื่อพัฒนาการตลาด ซง่ึ สามารถนําไปสูการปฏิบัติใหไดดงั ตัวอยา ง
ที่ กจิ กรรมทีต่ องดาํ เนินการ 211 ศึกษาขอมลู เพ่ือกําหนดทศิ ทางการ แผนการพฒั นาการตลาด พฒั นาการตลาด แผนการพัฒนาการตลาดป 25532 กําหนดเปา หมายการตลาด ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.3 กาํ หนดกลยทุ ธสูเปาหมาย4 วิเคราะหก ลยุทธ5 ดําเนินการ - การโฆษณา - การประชาสมั พนั ธ - การรวบรวมขอ มูลลกู คา - การสงเสริมการขาย - การกระจายสินคา - การสงมอบสนิ คา - ฯลฯ
22 ใบงานที่ 3 การกําหนดกจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด ใหผูเรียนรวมกลุมและรวมกันกําหนดกิจกรรมและวางแผนการพัฒนาตลาด ลงในแบบบันทึกท่ีกาํ หนดให แบบบันทกึสมาชิกในกลมุ 1.............................................................................................................................................2.............................................................................................................................................3.............................................................................................................................................4.............................................................................................................................................5............................................................................................................................................. กจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาดท่ี กจิ กรรมทีต่ องดาํ เนินการ แผนการพฒั นาการตลาดป 2553 ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
23 บทที่ 3 การจดั ทาํ แผนพฒั นาการผลติ หรือการบรกิ ารสาระสําคญั การพัฒนาการผลิตหรอื การบรกิ าร หรือจากการกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรอื การบริการ วเิ คราะหท ุนปจ จัยการผลติ หรือการบริการ กาํ หนดเปาหมาย การกําหนดแผนกิจกรรม และการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ จงึ จะนําสูการพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขมแขง็ตวั ชวี้ ัด 1. อธบิ ายการกําหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบรกิ าร 2. วเิ คราะหทุนปจ จัยการผลิตหรอื การบรกิ าร 3. กาํ หนดเปาหมายการผลติ หรอื การบรกิ าร 4. กําหนดแผนกจิ กรรมการผลติ 5. พฒั นาระบบการผลติ หรอื การบริการขอบขา ยเน้ือหา 1. การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลติ หรือการบรกิ าร 2. การวเิ คราะหทนุ ปจจัยการผลติ หรือการบรกิ าร 3. การกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรอื การบรกิ าร 4. การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลติ 5. การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ ารสือ่ ประกอบการเรียนรู ใบความรู / ใบงาน การกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรือการบริการ ใบความรู / ใบงาน การวิเคราะหท ุนปจ จัยการผลิตหรือการบรกิ าร ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ ใบความรู / ใบงาน การกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลติ ใบความรู / ใบงาน การพัฒนาระบบการผลิตหรอื การบรกิ าร
24 ใบความรทู ี่ 1 การกําหนดคุณภาพผลผลติ หรอื การบรกิ าร การจัดการการผลิต หมายถึง การสรางสรรคห รอื การแปรสภาพส่งิ หนึ่งสง่ิ ใด ใหเปน สนิ คา เปนกระบวนการที่ดําเนินงานผลติ สินคา ตามขนั้ ตอนตา ง ๆ อยา งตอ เนื่อง และมีการประสานงานกัน เพื่อใหบรรลุเปา หมายขององคกรหรือกจิ การการผลติ การกาํ หนดคณุ ภาพผลผลิต เปนการกาํ หนดคณุ สมบตั ิของผลผลติ ตามที่ลกู คา ตองการ เชนลกู คา ตองการผักปลอดสารพิษ ดังนน้ั ตอ งพฒั นากระบวนการปลกู ผกั โดยใชสารธรรมชาตแิ ทนปยุ เคมี หรอืพัฒนารสชาติของอาหารแปรรปู ใหมีรสเปร้ียวยิง่ ขึ้น เพอ่ื ใหตรงกับความตองการของลกู คา กลมุ วัยรุน การบริการ หมายถงึ กระบวนการท่เี นน การใหบรกิ ารแกลกู คา โดยตรง โดยการทาํ ใหลกู คาไดรับความพงึ พอใจ มคี วามสขุ และไดร บั ผลประโยชนอยา งเต็มท่ี ลักษณะงานอาชพี ในการผลติ งานอาชีพในการผลติ นนั้ สว นใหญม อี ยใู นภาคเกษตรกรรมและภาคอุตสาหกรรม เชน ภาคเกษตรกรรม - ผลผลิตไดแ ก พชื ไร พืชสวน ไมดอกไมป ระดบั นาขา ว ปศุสตั ว ฟารม เปน ตน ภาคอุตสาหกรรม - อาชพี ตดั เยบ็ เส้ือผา อาชพี ผลิตรถยนต ผลผลติ คือ รถยนต เปนตน การผลติ เพือ่ ใหไดผ ลผลติ ทดี่ ีน้นั ตองใหต รงกับความตอ งการของผูใชห รอื ผซู ้อื ใหม ากทสี่ ดุ คุณภาพของผลผลิตทดี่ ี นน้ั ตอ งมาจากผผู ลติ ที่มีคณุ ลกั ษณะท่ีดี ซงึ่ ประมวลได ดงั น้ี 1. ซอื่ สตั ยตอ ผูบรโิ ภค 2. รักษาคุณภาพของผลผลติ ใหค งทแ่ี ละปรับปรุงใหด ีข้นึ 3. ไมป ลอมปนผลผลติ 4. ไมเ อารัดเอาเปรยี บผูบริโภค 5. ไมกกั ตุนผลผลติ 6. มคี วามรู ความชาํ นาญในงานอาชพี ที่ดาํ เนนิ การเปน อยา งดี 7. มีความรกั และศรัทธาในงานอาชพี ท่ีดําเนินการ 8. มคี วามเชื่อมั่นในตวั เอง 9. มีความคิดรเิ ร่มิ และมมี นษุ ยสมั พนั ธท ีด่ ี ลกั ษณะงานอาชีพการใหบริการ การบรกิ าร เปน กจิ กรรมหรือการกระทาํ ท่ีผูใหบ รกิ ารทาํ ข้นึ เพอื่ สงมอบการบรกิ ารใหแกผรู ับบริการผูร บั บริการสว นใหญจะเนน ใหค วามสําคัญกับ “กิจกรรม” หรอื “กระบวนการบรกิ าร” ของผใู หบริการมากกวาสิ่งอ่ืน และจะเกดิ ความประทบั ใจในขณะทีผ่ ูรับบรกิ ารสัมผัสไดก ับการไดรับบริการนัน้ ๆ
25 คณุ ภาพของการบริการ วดั ไดจากการบริการของผใู หบ ริการ 7 ประการ ดงั นี้ 1. การยมิ้ แยม เอาใจใส เหน็ อกเหน็ ใจตอความลาํ บากยุงยากของลกู คา 2. การตอบสนองตอความประสงคของลกู คาอยางรวดเร็วทันใจ 3. การแสดงออกถงึ ความนับถอื ใหเกยี รติลกู คา 4. การบริการเปน แบบสมคั รใจและเต็มใจทาํ 5. การแสดงออกถงึ การรักษาภาพลกั ษณของการใหบรกิ าร 6. การบรกิ ารเปน ไปดวยกิรยิ าทสี่ ภุ าพ และมมี ารยาทดี ออนนอ มถอ มตน 7. การบริการมีความกระฉบั กระเฉง กระตอื รือรน มีบางอาชีพทเ่ี ปน ไปไดท้งั การผลิตและการบรกิ าร เชน ผูประกอบการอาชีพรานอาหาร ตองมีผลผลิตเชน อาหารประเภทตาง ๆ ควบคูก บั การบรกิ าร ใบงานที่ 1 การกําหนดคณุ ภาพผลผลิตหรอื การบริการ ใหผูเ รียนกําหนดคุณภาพผลผลิตหรือการบริการ ในงานอาชีพท่ีผูเรียนดําเนินการเองหรืออาชีพที่สนใจ ใหเหตุผลประกอบ ลกั ษณะงานอาชีพ…………………………………………………………………………………… ประเภทของผลผลิตหรือการบรกิ าร…………………………………………………………………. ช่อื เจา ของธรุ กิจ……………………………………………………………………………………... ทีต่ ง้ั ของธรุ กิจ………………………………………………………………………………............ คุณภาพของผลผลิตหรือการบรกิ ารทปี่ รากฏ และอธิบายเหตุผลประกอบคณุ ภาพนนั้ ๆ ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................
26 ใบความรูที่ 2 การวิเคราะหทุนปจจัยการผลิตหรือการบริการ การวเิ คราะหทนุ ซ่ึงเปนปจจยั การผลิต จงึ มคี วามจําเปน ตอ การพัฒนาอาชีพ จะสงผลตอความเขมแขง็ ของอาชีพ ถารจู กั ลดตนทนุ ใชทนุ อยา งเหมาะสมและประหยดั จัดหาทุนทดแทน ทุน หมายถงึ ปจ จยั ทีใ่ ชในการลงทุนในการดําเนนิ การประกอบอาชพี เพอื่ หวังผลกําไรจากการดําเนินการทุนถอื วาเปนปจ จัยสําคัญในการประกอบอาชพี ใหด ําเนินงานไปอยางมีประสิทธิภาพ และมีความเจริญเติบโตอยางตอ เนอ่ื ง ตนทนุ การผลติ หมายถึง ทุน ในการดาํ เนนิ การประกอบอาชีพ แบงได 2 ประเภท คือ 1. ทุนคงท่ี คือปจจัยท่ผี ปู ระกอบการจดั หามา เพอ่ื ใชในการจดั หาสินทรพั ยถ าวร เชนดอกเบย้ี เงินกู ท่ดี ิน อาคาร เครื่องจกั ร เปนตน สําหรบั ใชใ นการประกอบอาชีพ ทุนคงทสี่ ามารถแบงได2 ลกั ษณะ คือ 1) ทุนคงที่ทเ่ี ปน เงนิ สด เปน จํานวนเงนิ ที่ตองจายเปนคาดอกเบีย้ เงนิ กู เพอ่ื นํามาใชในการดําเนนิ การประกอบอาชีพ 2) ทุนคงทที่ ่ีไมเปน เงนิ สด ไดแก พ้ืนท่ี อาคารสถานท่ี โรงเรือน รวมถึงคาเสือ่ มราคาของเคร่ืองจกั ร 2. ทนุ หมนุ เวยี น คือ ปจ จยั ทผี่ ปู ระกอบการจัดหามา เพอ่ื ใชในการดําเนินการจัดหาสินทรัพยหมุนเวียนในการดําเนินกิจกรรมอาชีพ เชน วัตถุดิบในการผลิตสินคาหรือการบริการ วัสดุส้ินเปลืองคาแรงงาน คา ขนสง คาไฟฟา คาโทรศพั ท เปน ตน ทนุ หมนุ เวยี นแบงออกเปน ดงั นี้ คอื 1. คา วัสดอุ ปุ กรณในการประกอบอาชีพ ดงั นี้ 1.1) วสั ดอุ ุปกรณอ าชีพในกลมุ ผลิตผลผลิต เชน งานอาชพี เกษตรกรรม เชน คาปุยพันธุพชื พันธุสตั ว คา น้าํ มัน เปนตน 1.2)วสั ดุอปุ กรณอาชพี ในกลมุ บริการ เชน อาชีพรับจางซักรีดเสื้อผา เชน คาผงซักฟอกคานํา้ ยาซกั ผา เปนตน 2. คา จา งแรงงาน เปน คาจางแรงงานในการผลิตหรือบริการ เชน คาแรงงานในการไถดินคา จางลูกจา งในรานอาหาร 3. คา เชาท่ีดนิ /สถานท่ี เปน คา เชา ที่ดิน/สถานทใ่ี นการประกอบธรุ กิจ 4. คาใชจา ยอืน่ ๆ เปน คา ใชจา ยในกรณีอน่ื ท่นี อกเหนอื จากรายการ 5. คา ใชจา ยในครวั เรอื นเปน แรงงานในครวั เรือนสว นใหญ ในการประกอบอาชพี อาจจะไมไดนาํ มาคดิ เปนตนทุน จึงไมทราบขอมูลการลงทุนที่ชัดเจน ดังน้ัน การคิดคาแรงในครัวเรือน จึงจําเปนตองคิดดว ย โดยคิดในอัตราคา แรงขน้ั ตํา่ ของทองถ่นิ นั้น ๆ
27 6. คาเสียโอกาสท่ีดิน กรณีเจาของธุรกิจมีที่ดินเปนของตนเอง การคิดตนทุนใหคิดตามอตั ราคาเชา ทด่ี นิ ในทองถิ่นหรือบรเิ วณใกลเคียง ในการดาํ เนนิ งานประกอบอาชีพ การบริหารเงินทุนหรอื ดานการเงินน้ัน เปนส่ิงท่ีผูประกอบการตองใหความสาํ คญั เปนอยา งมาก เพราะมผี ลตอ ความมั่นคงของอาชีพวา จะกา วหนาหรือลมเหลวได ใบงานที่ 2 การวเิ คราะหท ุนปจจัยการผลติ หรอื การบรกิ าร ใหผูเรียนกําหนดทุนและวิเคราะหความจําเปนในการพัฒนาอาชีพ เพื่อจะทําใหอาชีพมีความเขมแข็ง รายการทนุ เหตผุ ลในการใชท ุน รายการ จาํ นวน
28 ใบความรูที่ 3 การกําหนดเปาหมายการผลติ หรือการบรกิ าร เปาหมายการผลิตหรือการบริการ เปนสิ่งที่ผูประกอบอาชีพตองการมุงไปใหถึง เกิดผลตามท่ีตองการ ดวยวิธีการตาง ๆ เปาหมายจึงเปนตัวบงชี้ปริมาณที่จะตองผลิตหรือบริการใหไดตามระยะเวลาท่ีกาํ หนดดว ยความพึงพอใจของลูกคา เต็มใจในการรบั บรกิ าร ปจ จัยทสี่ ง ผลใหประสบความสําเร็จนน้ั ประกอบดว ย 1. การกาํ หนดกลุม ลกู คาเปาหมายอยางชดั เจน 2. การเสรมิ สรา งสวนประสมทางการตลาดไดอยางลงตัว 3. การคํานึงถงึ สภาวะแวดลอมทค่ี วบคุมไมได 4. สามารถตอบคําถามตอ ไปน้ไี ดทุกขอ ขอ มูลปจ จัยของลูกคา ท่ีตองการสินคาท่ีจะพัฒนาข้ึนใหมป ระกอบดว ย ใครคอื กลุมลกู คา เปา หมายสาํ หรบั ผลผลิตทผี่ ลิตขนึ้ หรือการบริการ ลูกคาเปา หมายดงั กลาวอยู ณ ท่ีใด ในปจ จบุ นั ลูกคา เหลานซ้ี อ้ื ผลผลติ หรือการบรกิ ารไดจ ากท่ีใด ลูกคาซอ้ื ผลผลิตหรอื การบรกิ ารบอยแคไหน อะไรคือสิ่งจูงใจท่ที าํ ใหลกู คา เหลานน้ั ตดั สนิ ใจใชบ ริการ เหตผุ ลทําไมลูกคาถงึ ใชผลผลติ หรือบรกิ ารของเรา อะไรทล่ี กู คาเหลาน้ันชอบและไมช อบผลผลิตหรอื บรกิ ารอะไรทเี่ รามีอยบู า ง ขอมลู ปจ จยั ของผลผลิตหรอื การบริการ ประกอบดว ย 1. ลูกคา ตองการผลผลติ หรอื บรกิ ารอะไร 2. ลูกคาอยากจะใหมีผลผลติ หรอื บรกิ ารในเวลาใด 3. งานดา นการบรกิ าร ควรตงั้ ชอ่ื วาอะไร เพือ่ เปนส่งิ ดึงดูดใจลกู คา ไดม ากที่สดุ นอกจากนี้ขอมูลดานการกําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการใหสอดคลองกับความเปนจริงและความเปน ไปไดแ ลว ขอ มลู องคประกอบดา นผปู ระกอบการ ในการพัฒนาอาชีพจะตองพิจารณาตามประเดน็ สาํ คญั ๆ ดังนี้ 1. แรงงาน ตองใชแ รงงานมากนอยที่เพ่มิ หรือลดลงเทา ไร ปจ จบุ นั มีแรงงานเพยี งพอตอการดําเนินงาน หรือไม ถา ไมเพยี งพอจะทําอยา งไร จะนําเครอ่ื งจักรมาใชแทนแรงงานบา งไดห รอื ไม 2. เงินทุน ตองใชเงินทุนมากนอยเพียงไร ปจจุบันมีเงินทุนเพียงพอตอการดําเนินงานหรือไม ถาไม เพยี งพอจะทําอยา งไร 3. เคร่อื งมือ/อุปกรณ ตอ งใชเครอื่ งมอื /อุปกรณอะไร จาํ นวนเทา ไร เพียงพอหรอื ไม ถา ไมเพียงพอจะทํา อยา งไร
29 4. วตั ถดุ บิ เปน ส่ิงสาํ คญั มากขาดไมไ ด ผูผลิตจะตองพิจารณาวาจะจัดหาจัดซ้ือวัตถุดิบจากท่ีใด ราคา เทา ไร จะหาไดจากแหลง ไหน และโดยวธิ ใี ด 5. สถานท่ี หากเปน การประกอบอาชีพดานการผลิต ตองกําหนดสถานทที่ ่ใี กลแหลงวัตถุดิบ ถาเปน ธรุ กิจดา นการบริการ ตอ งจัดสถานท่ใี หมีความเหมาะสม สะอาด และเดินทางสะดวก เปนหลกั ใบงานท่ี 3 การกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรือการบริการ ใหผูเรียนรวมกลุมกัน 3-5 คน กําหนดเปาหมายการผลิตหรือการบริการ ในการพัฒนาอาชีพท่ีผูเ รียนดาํ เนินการเอง หรืออาชีพทสี่ นใจแลว บันทกึ ดังนี้ 1. ลักษณะงานอาชพี …………………………………….………………………………………… 2. ประเภทของผลผลติ หรือการบรกิ าร…………………………………………………………… 3. ชือ่ เจา ของธรุ กจิ ………………………………………………………………………… 4. ทีต่ ง้ั ของธุรกจิ ………………………………………………………………………… 5. เปาหมายการผลติ หรอื การบริการ……………………………………………………… 6. เหตผุ ลในการกาํ หนดเปา หมายการผลิตหรอื การบริการ เพราะ ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................
30 ใบความรูที่ 4 การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบรกิ าร แผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบริการ คอื แผนงานทางการประกอบอาชพี ท่ีแสดงกจิ กรรมตา ง ๆท่ตี องปฏิบัตใิ นการลงทนุ ประกอบการ โดยมีจดุ เริ่มตน จากจะผลิตสินคา และบรกิ ารอะไร มกี ระบวนการปฏบิ ตั ิอยางไรบาง และผลจากการปฏบิ ัตอิ อกมาไดม ากนอยแคไหน ใชง บประมาณและกําลงั คนเทา ไรเพ่อื ใหเ กิดเปน สนิ คาและบรกิ ารแกลกู คา และจะบริหารธรุ กิจอยา งไรธรุ กิจจงึ จะอยรู อด การกําหนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรือการบริการ เปนส่ิงท่ีสําคัญย่ิงตอการประกอบอาชีพ เพราะเปน การกําหนดเปา หมายในสงิ่ ทต่ี องการใหเ กดิ รายละเอียดที่ตองปฏิบัติ ผานกระบวนการตัดสินใจอยางมีระบบและขอ มลู เพ่อื ใหเ กิดผลการปฏบิ ตั บิ รรลผุ ลตามเปาหมายท่ีกาํ หนดไว โดยมีข้ันตอนการกําหนดแผนกจิ กรรมการผลิตหรอื การบริการ ดังน้ี 1. สาํ รวจตัวเอง เพ่อื ใหร ูถ งึ สถานภาพปจจุบันของงานอาชีพของตนเอง เปนการตรวจสอบขอมูลเก่ยี วกับ แรงงาน เงนิ ทุน เคร่อื งมือ/อุปกรณ วัตถุดบิ และสถานทีว่ า มสี ภาพความพรอ มหรือมีปญหาอยางไรรวมถึง ผลผลิตหรือบริการของตนวามอี ะไรบกพรองหรือไม 2. สาํ รวจสภาพแวดลอม เปน การตรวจสอบขอมูลภายนอกเก่ียวกบั สภาพธุรกจิ ประเภทเดยี วกนั ในชุมชน ความตอ งการของลูกคา การดําเนินงานตามขั้นตอนท่ี 1 และ 2 เปนการศึกษาขอมูล เพื่อระบุถึงปญหาที่เกิดข้ึนและควรแกไข ซ่ึงขอมูลของทั้งสองขอนี้ อยูในเร่ืองของสภาพปญหา และหลักการและเหตุผล ในสวนแรกของแผนงาน/โครงการผลิต หรอื บริการ 3. การกําหนดทางเลือกเพื่อใหการวางแผนมีความชัดเจน หลังจากสามารถกําหนดสาเหตุของปญ หา( ขอ 1 และ ขอ 2 ) ไดแ ลว ผูประกอบการตองตัดสินใจเพื่อพิจารณาหาทางเลือก เพ่ือใหไดทางเลือกหลายทางสกู ารปฏิบัติ 4. การประเมินทางเลือก เม่ือสามารถกําหนดทางเลือกไดหลากหลายแลว (จากขอ 3) เพื่อใหไดทางเลือกสูการปฏิบัติที่เหมาะสมท่ีสุด ในการวางแผนกลยุทธทางการตลาด ผูประกอบการตองพิจารณาประเมินทางเลอื กในแตล ะวิธี เพ่ือใหส ามารถบรรลเุ ปา หมายใหด ที ่สี ดุ 5. การตัดสินใจ เมอื่ ไดทางเลอื กหลายทางเลอื กในการตัดสนิ ใจสามารถใชหลัก 4 ประการในการพจิ ารณาประกอบการตัดสินใจคอื 1) ประสบการณ 2) การทดลอง 3) การวิจยั หรือการวิเคราะห และ 4) การตัดสินใจเลือก 6. กําหนดวัตถุประสงค เปน การกําหนดเปา หมายของการดาํ เนินงานวา ตอ งการใหเกดิ อะไร 7. พยากรณอนาคตถึงความเปนไปได เปนการคิดผลบรรลุลวงหนาวา หากดําเนินการตามแผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบรกิ ารแลว ธุรกจิ ทด่ี ําเนนิ งานจะเกิดอะไรขน้ึ 8. กําหนดแนวทางการปฏิบัติ เปนการกําหนดรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติวาจะทําอยางไรเม่อื ไร เพอื่ ใหเ กิดผลตามวตั ถุประสงคท่กี าํ หนดไว
31 9. ประเมินแนวทางการปฏิบตั ิทีว่ างไว เปน การตรวจสอบความสมบูรณของแผนกิจกรรมการผลิตหรอื การบริการวา มคี วามสอดคลอ งกนั หรอื ไมอ ยา งไร สามารถท่จี ะปฏิบัติตามข้ันตอน วิธีการท่ีกําหนดไวไดหรอื ไมอ ยา งไร หากพบวาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการ ที่จัดทําขึ้นยังไมมีความสอดคลอง หรือมีขน้ั ตอนวิธีการใดทไี่ มมน่ั ใจ ใหจดั การปรบั ปรงุ ใหมใ หม คี วามสอดคลอ งและเหมาะสม 10. ทบทวนและปรับแผน เมื่อสถานการณสิ่งแวดลอมที่เปล่ียนแปลงไป และผลลัพธไมเปนไปตามที่กําหนด เปนการพัฒนาแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในระหวางการปฏิบัติตามแผน เม่ือมีสถานการณเปลย่ี นแปลงไป หรือมีขอมลู ใหมทสี่ าํ คญั การควบคมุ คุณภาพการผลิตหรือการบริการ หมายถงึ การจัดกิจกรรมตาง ๆ เพอ่ื ใหผลผลิตหรือการบรกิ ารไดตามทีก่ ําหนดคณุ ภาพไว ทําใหตอบสนองความตอ งการและสามารถสรา งความพึงพอใจใหก ับลกู คาบนแนวคดิ พน้ื ฐานวา เมอื่ กระบวนการดีผลลพั ธท่ีออกมากจ็ ะดตี าม การจัดการเกยี่ วกบั การควบคุมคณุ ภาพการผลติ หรือการบรกิ าร การควบคมุ คุณภาพนัน้ มวี ตั ถปุ ระสงคเ พื่อใหผ ลิตภณั ฑหรอื การบรกิ ารบรรลุจดุ มงุ หมายดังตอ ไปนี้ 1. สินคา ที่สงั่ ซื้อหรือสั่งผลิตมคี ุณภาพตรงตามขอตกลงหรอื เงอ่ื นไขในสัญญา 2. กระบวนการผลติ ดําเนนิ ไปอยางถูกตองเหมาะสม 3. การวางแผนการผลติ เปนไปตามที่กาํ หนดไว 4. การบรรจุหีบหอดแี ละเหมาะสม หมายถึงสามารถนําสงวัสดุยงั จดุ หมายปลายทางในสภาพดี ข้ันตอนการควบคมุ คุณภาพการผลิต แบงออกเปน 4 ข้นั ตอน คือ 1. ข้ันการกาํ หนดนโยบาย เปนการกาํ หนดวตั ถุประสงคอยา งกวาง ๆ เชน ระดบั สินคาขนาดของตลาด วธิ กี ารจําหนา ย ตลอดถงึ การรับประกัน ขอ กําหนดเหลาน้ีจะเปนเครื่องช้นี ําวา กิจการจะตองทาํ อะไรบา ง เพื่อใหบรรลุวัตถปุ ระสงคท ่ีไดก ําหนดไว 2. ข้นั การออกแบบผลิตภัณฑ หมายถงึ การกาํ หนดคณุ ลกั ษณะของผลติ ภณั ฑก ารออกแบบผลิตภัณฑ ซ่ึงจะตอ งมีความสัมพันธกับระบบการผลติ 3. ขัน้ ตอนการควบคมุ คณุ ภาพของการผลิต การควบคุมคณุ ภาพการผลิต แบง ออกเปนขน้ั ตอนยอย 3 ข้ัน คือ การตรวจสอบคุณภาพของช้ินสวน การควบคุมกระบวนการการผลติ และการตรวจสอบคุณภาพของผลิตภณั ฑ โดยในการตรวจสอบทั้ง 3 ขนั้ น้ี สว นใหญจ ะใชเ ทคนคิ การสมุ ตวั อยา ง เพราะผลติ ภณั ฑท่ีผลิตไดนัน้ มจี ํานวนมากไมอ าจจะทาํ การตรวจสอบไดอ ยางทั่วถึงภายในเวลาจาํ กดั 4. ข้ันการจัดจําหนาย การควบคุมคุณภาพในการจําหนาย จะใหความสําคัญกับบริการหลงั การขาย ซงึ่ ในระบบการตลาดสมยั ใหม ถือวาเปน เร่ืองสําคัญมาก เพราะสินคาบางชนิดโดยเฉพาะอยางย่ิง
32สินคาประเภทเคร่ืองมือ เครื่องจักรหรืออุปกรณทางไฟฟา หรือ เครื่องอิเล็กทรอนิกสหรือคอมพิวเตอร ซ่ึงมีวิธีการใชแ ละการดแู ลรักษาทค่ี อ นขางยุง ยาก ผูผลิตหรือผูขายจะตองคอยดู และเพ่ือใหบริการหลังการขายแกผูซ้ืออยูเสมอ เพ่ือสรางความพึงพอใจ ซึ่งจะมีผลตอการสรางความเชื่อมั่น และความกาวหนาทางธุรกิจในอนาคต การควบคมุ คุณภาพการผลิตหรอื การบรกิ ารมีความสําคญั ตอ การกาํ หนดกิจกรรมการผลิตหรอื การบริการเปน อยางมาก เพราะการผลิตสนิ คาหรือการบรกิ ารทด่ี ีน้ัน ตอ งมีคุณภาพที่คงที่ ดเี สมอตน เสมอปลาย จึงจะคงความพึงพอใจตอลกู คาใหซ่ือสัตย และเช่ือมั่นในคณุ ภาพของสนิ คาและการบรกิ ารตลอดไป ………………………………………………………………. ใบงานที่ 4 การกาํ หนดกิจกรรมการผลติ หรอื การบริการ ใหผ ูเรยี นกาํ หนดแผนกิจกรรมการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพของผูเรียน หรืออาชีพที่สนใจโดยบันทึก ดังนี้ ลักษณะงานอาชีพ…………………………………………………………………………………… ประเภทของผลผลติ หรอื การบริการ………………………………………………………………… ช่อื เจา ของธรุ กจิ ……………………………………………………………………………………... ที่ต้งั ของธรุ กิจ……………………………………………………………………………………….. แผนกจิ กรรมการผลติ หรอื การบริการ คือ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. แผนน้ีไดมกี ารจดั การควบคุมคณุ ภาพดานใดบาง ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... เหตผุ ล เพราะ..................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................
33 ใบความรทู ี่ 5 การพัฒนาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร การประกอบอาชีพทั้งดานการผลิตและการบริการ ที่ดําเนินการอยูจะสามารถดําเนินไปไดดวยดีแลวก็ตาม แตเพ่ือใหการประกอบอาชีพน้ีมีความกาวหนาและม่ันคง ผูประกอบการธุรกิจตองคํานึงถึงการพัฒนาระบบการผลิตหรอื การบริการอยางตอ เน่ือง การพฒั นาระบบการผลิตหรือการบริการ สามารถดาํ เนินการไดดังน้ี 1. ลกั ษณะการผลิตและการใหบ ริการ หมายถงึ สภาพของแหลงใหบ รกิ ารทีด่ ที ่ีผูใ ชบริการสามารถสัมผสั จับตองได ลกั ษณะของสินคาและผลิตภัณฑด ูดี นา ซอ้ื นา ใช 2. ความไววางใจ หมายถึง ความสามารถในการนาํ เสนอผลิตภัณฑหรือการบริการตามคําม่ันสัญญาท่ใี หไ วอยางตรงไปตรงมาและถกู ตอง และมีการรับรองคุณภาพจากหนว ยงานทีเ่ ก่ยี วขอ ง 3. ความกระตอื รอื รนดา นการบรกิ าร หมายถงึ การแสดงความเตม็ ใจทจี่ ะชว ยเหลอื และพรอมที่จะใหบรกิ ารผใู ชบ ริการอยา งทันทว งที 4. ความเช่ียวชาญ หมายถึง ความรู ความสามารถ ในการปฏิบัติงานบริการท่ีรับผิดชอบอยางมีประสทิ ธิภาพ ความนาเชื่อถือในตัวสินคา รับรองดว ยตราสนิ คา 5. อัธยาศยั ทีน่ อบนอมดานการบรกิ าร หมายถงึ ความมีมติ รไมตรี ความสภุ าพนอบนอ มเปนกนั เอง 6. ใหเ กียรตผิ อู ่นื จริงใจ มีน้าํ ใจ และความเปน มติ รของผูป ฏบิ ัตงิ านผลผลติ และบรกิ าร 7. ความนาเชื่อถือ หมายถึงความสามารถในดานการสรางความเช่ือม่ัน ดวยความซื่อสัตยของผูประกอบการธรุ กิจ 8. ความปลอดภัย หมายถงึ สภาพทีป่ ราศจากอันตราย ความเส่ียงภัยและปญหาตา ง ๆ 9. การเขาถึงบริการ หมายถึง การติดตอเพื่อการซื้อผลิตภัณฑหรือใชบริการ ดวยความสะดวกไมย งุ ยาก 10. การติดตอส่ือสาร หมายถึง ความสามารถในการสรางความสัมพันธ และสื่อความหมายไดชดั เจน ใชภาษาทงี่ า ย และรับฟง ความคิดเห็นของผูรบั บริการ 11. ความเขาใจลกู คา หมายถงึ ความพยายามในการคนหาและทําความเขาใจกับความตองการของผใู ชบริการ และใหค วามสาํ คญั ตอบสนองความตองการของผใู ชบรกิ ารโดยทันที คุณภาพของการผลิตหรือการบริการเปนส่ิงสําคัญท่ีผูประกอบการธุรกิจตองรักษาระดับคุณภาพและพัฒนาระดับคุณภาพการผลิตหรือการบริการใหเหนือกวาคูแขงขัน โดยเสนอคุณภาพการผลิตหรือการใหบ รกิ ารตามลกู คา คาดหวัง หรือเกินกวาส่ิงทล่ี กู คาคาดหวงั ไวเ สมอ
34 ใบงานท่ี 5 การพัฒนาระบบการผลิตหรอื การบรกิ าร ใหผ เู รียนอธิบายการพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการในการพัฒนาอาชีพที่ผูเรียนดําเนินการหรืออาชีพทส่ี นใจ ดังน้ี 1...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 2...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 3...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 4...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 5...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 6...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................
35 บทที่ 4การพฒั นาธรุ กจิ เชงิ รุกสาระสาํ คัญ การพัฒนาธรุ กจิ เชงิ รกุ จะตอ งเหน็ ความจาํ เปนและคณุ คา ของธรุ กจิ เชิงรกุ การแทรกความนยิ มเขาสูความตอ งการของผูบรโิ ภค การสรา งรูปลักษณค ุณภาพสินคา ใหม และการพฒั นาอาชีพอยา งตอ เนอ่ื งตัวชวี้ ดั 1. ความจําเปนและคุณคา ของธรุ กิจเชงิ รกุ 2. อธบิ ายการแทรกความนยิ มเขา สคู วามตอ งการของผูบรโิ ภคอยางแทจรงิ 3. อธบิ ายการสรางรปู ลักษณคณุ ภาพสินคา ใหม 4. อธิบายการพฒั นาอาชีพใหม คี วามเขมแข็งขอบขา ยเน้อื หา เรอื่ งที่ 1 ความจําเปนและคณุ คาของธรุ กิจเชงิ รกุ เร่ืองท่ี 2 การแทรกความนยิ มเขาสคู วามตองการของผูบรโิ ภค เร่ืองที่ 3 การสรางรปู ลกั ษณค ณุ ภาพสนิ คาใหม เรื่องที่ 4 การพัฒนาอาชีพใหมคี วามเขมแขงสื่อการเรยี นรู ใบความรูที่ 1 ความจาํ เปน และคุณคาของธุรกจิ เชงิ รกุ ใบความรทู ่ี 2 การแทรกความนิยมเขาสตู ลาดของผบู รโิ ภค ใบความรูท่ี 3 การสรา งรปู ลักษณค ณุ ภาพสินคา ใหม ใบงานที่ 1 การพัฒนาธุรกจิ เชงิ รกุ ใบความรทู ่ี 4 การพฒั นาอาชพี ใหมคี วามมนั่ คง ใบงานท่ี 2 การพัฒนาอาชีพใหม ีความเขม แข็ง
36 ใบความรทู ี่ 1ความจําเปนและคณุ คาของธรุ กิจเชิงรกุ 1. ความหมายของธุรกจิ เชงิ รกุ ธุรกิจเชิงรกุ หมายถึง การบรหิ ารจัดการธุรกิจแบบมีแบบแผน เปนระบบการพัฒนางานท่ีดี อํานวยประโยชนใ หกบั ผูประกอบการ สามารถวางแผนตดิ ตามและควบคุมใหการดําเนินงานในทุกดานไดอยางมีประสิทธภิ าพ 2. ความจาํ เปนและคุณคา ของธุรกจิ เชิงรกุ ธุรกจิ เชิงรุก เปน ความพยายามท่ีจะหาวธิ กี ารใหไ ดเ ปรยี บทางการแขงขันทางธุรกิจ เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภค สินคาไดรับการพัฒนาอยางตอเนื่องตลอดเวลา ผูบริโภคมีโอกาสเลือกซอื้ สินคา ไดห ลากหลาย
37 ใบความรทู ่ี 2 การแทรกความนยิ มเขา สตู ลาดของผบู ริโภคการแทรกความนิยมเขาสูความตอ งการของผูบริโภค การแทรกความนิยมเขา สคู วามตองการของผบู ริโภค จะตองรวู า ชวยอะไรใหกบั ใครกลยทุ ธเ ปนสวนประกอบทางการตลาดท่ีตอ งแทรกความนยิ มเขา สูค วามตอ งการของลูกคา ซ่ึงสวนประกอบทางการตลาดเบอ้ื งตน ไดแก ผลติ ภัณฑ ( Product ) ซงึ่ เปน ทง้ั สินคา ( Goods ) หรือบริการ ( Services ) หรือทั้งสองอยาง ซงึ่ ผูป ระกอบการตอ งชีแ้ จงไดวาผลิตภณั ฑของตนคืออะไร ใชประโยชนไ ดอยางไร และมุงหวังวาจะตองหาทางผลกั ดันใหเ ปน ทีย่ อมรบั ของลกู คา ในตลาดใหไ ดโ ดยการแทรกรสนิยมเขาสูส ินคา หรือบรกิ ารนน้ั ๆผลิตภัณฑค อื สิ่งตอบสนองความตอ งการของลูกคา ผปู ระกอบการควรคํานึงถึงสนิ คา ทข่ี ายใหกบั ลูกคา เปรียบเสมือนผูแกปญหาทางการตลาด ปญหาของลกู คา คือ ความตองการสิ่งทม่ี าตอบสนองใหกบั ตนเอง เชน ลูกคานิยมกล่ินใบเตยในขนมปง ผูผลิต จึงนําใบเตยมาใชเปน สวนผสมในขนมปง การใชใ บเตยในขนมปง จึงเปนการแทรกความนยิ มลงในสินคา รปู ท่ี 1 ความสัมพนั ธระหวา งผลติ ภัณฑก ับลกู คาผลิตภัณฑ ลูกคา( ส่ิงท่ธี รุ กิจขาย ) ( สิ่งทีล่ กู คา ตอ งการ )
38 ใบความรูที่ 3การสรา งรปู ลกั ษณค ณุ ภาพสินคา ใหม การสรางรูปลักษณคุณภาพสินคาใหม เปนการพัฒนาสินคาใหตรงกับความตองการของผูบริโภคเชน มีความสวยงาม ใชง านสะดวก มคี วามทนทาน การพฒั นาผลิตภัณฑของธุรกิจมีหลายรูปแบบ ซึ่งการพัฒนาผลิตภัณฑ อาจมีสาเหตุมาจากความม่ันคงของธุรกิจ หรือการเติบโตของธุรกิจจึงตองมีการพัฒนาผลติ ภัณฑใหม ีคุณภาพแตกตา งกนั ไป แตละธุรกจิ จะพฒั นาไดตอ เมือ่ ผปู ระกอบการรบั รคู วามตอ งการในการตัดสนิ ใจซื้อสินคา และบริการ จงึ กาํ หนดทศิ ทางทางวิธกี ารพฒั นาผลติ ภัณฑไ ดเ หมาะสมสอดคลองกับความตองการของผูประกอบการ แนวทางพิจารณาผลิตภณั ฑไมห มายถึงเฉพาะรปู แบบหรือวตั ถสุ ิ่งของท่เี ปนรูปรางเทานั้น แตยังรวมไปถงึ คุณคาของผลิตภณั ฑและการบริการดวย ดังน้ัน ผลิตภัณฑ จึงหมายถึง สินคาท่ีสามารถตอบสนองความพอใจท่จี บั ตอ งไดแ ละจับตอ งไมได สว นประกอบท่สี ําคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ มี 2 ประการ คอื 1. ผลติ ภัณฑน้นั ตอ งมีคุณคา และตอบสนองความตอ งการของผบู รโิ ภคไดม ากท่สี ุด 2. สว นประกอบของผลิตภณั ฑตอ งมอี ยางครบถวน หนา ทใี่ นการพฒั นาผลิตภณั ฑ ในการคิดคนผลติ ภัณฑใ หมออกสตู ลาด ผผู ลิตควรดาํ เนินการ ดังนี้ 1. รวบรวมขอ มลู สาํ หรบั ปรับปรงุ และวิธีการดําเนนิ การพัฒนาผลิตภณั ฑ 2. กาํ หนดแผนการพัฒนาผลติ ภณั ฑ 3. ดําเนินการและติดตามผลพฒั นาผลิตภณั ฑใ หมีประสิทธภิ าพ 4. วางแผนกลยุทธก ารขายผลิตภณั ฑ
39 ใบงานที่ 1 การพัฒนาธรุ กจิ เชงิ รกุ ใหผเู รียนรวมกลมุ กนั อภิปรายแลกเปลย่ี นเรียนรูซง่ึ กนั และกนั เพอื่ ดําเนนิ การพฒั นาธรุ กจิ เชิงรุกในการทจี่ ะทําใหอาชีพท่ปี ระกอบการอยหู รืออาชพี ท่ีสนใจมคี วามเขม แข็งสามารถครองอยูในตลาดไดน านตามหัวขอ ดังนี้ 1. มีความจาํ เปนอยา งไรที่จะตอ งพฒั นาธรุ กจิ เชิงรุก........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. คิดวา การแทรกความนิยมของสินคาที่จะพฒั นาขน้ึ ใหมเ ขา สูความตองการของผูบรโิ ภค อะไรบา งอยา งไร........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. คดิ วาจะกําหนดรูปลักษณค ุณภาพสินคาทจ่ี ะพัฒนาขนึ้ ใหม เปนอยา งไร เพราะเหตใุ ด........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
40 ใบความรูท ่ี 4 การพฒั นาอาชพี ใหมีความเขม แขง็ การพฒั นาอาชพี เขา สคู วามเขม แข็งของผูประสบความสาํ เรจ็ มมี ากมาย จะมีลักษณะการกระทาํ ที่สอดคลอ งกนั เปน สว นใหญว า ความเขมแข็งของอาชพี ขนึ้ อยูก ับองคประกอบอยางนอย 3 ประการ คือ(1) การลดความเสีย่ งในผลผลติ (2) ความมุงม่ันพฒั นาอาชพี และ (3) การยดึ หลกั คณุ ธรรม ลดความเส่ียงผลผลิตมุงม่นั พัฒนาอาชพี สคู วามมนั่ คงยง่ั ยืน ยึดหลักคณุ ธรรม จากแผนภมู ิ จะพบวา องคป ระกอบรวมท้งั 3 องคประกอบ เปนตัวสงผลตอความเขม แขง็ ในอาชพี ท่ีเราจะตองนํามาบรู ณาการใหเปนองครวมเดียวกนัการลดความเส่ียงผลผลติ การประกอบอาชพี มักจะประสบกับความเสยี่ ง เชน - เสยี่ งตอการขาดทนุ ตอ งจดั การโดยการหาตลาดไวลวงหนา เชน มกี ารประกนั ราคาผลผลิต - เสย่ี งตอ การไมม ีเงนิ ทนุ ในการดําเนินการ แกปญ หาความเสี่ยงดวยการจัดหาแหลง เงนิ ทุน หรอืพยายามที่จะลดตนทนุ การผลิตการพฒั นาอาชพี เปน กระบวนท่ีเนนความสาํ คญั การพฒั นาระบบการจดั การทั้งการผลิตและการตลาดใหต รงกับความตองการของลกู คา ดังน้ี คุณภาพผลผลติลดตน ทนุ การผลติ การพฒั นาอาชีพ การสงมอบความปลอดภัย
41 ปจ จยั รว มท้งั 4 ดาน เปนปจ จยั ทส่ี ง ผลตอ การพฒั นาอาชีพ โดยมลี ักษณะความสาํ คัญ ดังน้ี 1. คณุ ภาพผลผลติ เปนเรอื่ งท่ีเราจะตอ งใหคณุ ภาพตรงความตอ งการของลกู คา ใหม ากที่สุดเพอื่ ใหลูกคา ม่ันใจไดวา จะไดร บั สนิ คา/บรกิ ารทด่ี ีเปน ไปตามความคาดหวัง 2. ลดตน ทุนการผลติ เกยี่ วขอ งกบั การกําหนดราคาผลผลิตทจ่ี ะตองเปนราคาทีล่ กู คาสามารถซ้ือผลผลิตของเราได แตไมใชก ําหนดราคาตาํ่ จนกระทั่งรายไดไมพอเพยี ง ดงั น้ัน การลดตน ทุนจึงเปน เร่อื งสาํ คญั ทเ่ี ราจะตอ งศกึ ษาเรยี นรหู าวธิ ีลดตนทนุ ที่ทําใหมีรายไดเพียงพอ ไมใชไ ปลดตน ทุนกับคา แรงงานแตเ ปนการบรหิ ารจดั การใหลดความเสียหายในปจ จยั การผลิต และการจดั การใหไดผลผลิตสงู 3. การสง มอบผลิตผล ใหลูกคา ตอ งเปน ไปตามขอตกลงท้ังเวลานดั หมายและจํานวนผลผลิตตวั อยาง เชน อาชีพรานตดั เย็บเส้ือผา ชาย สว นใหญม กั จะผิดนดั ทําใหเสยี หายกบั ลูกคาทมี่ กี าํ หนดการจะใชเ สื้อผา จงึ หนั ไปใชบ ริการเสอ้ื ผาสาํ เร็จรปู ทม่ี คี วามสะดวกมองเห็นสินคา และตัดสนิ ใจเลือกซอื้ ไดทนั ที ทําใหป จจบุ ันรา นเย็บเสื้อผา ชายเกอื บหายไปจากสงั คมไทย 4. ความปลอดภยั ท้ังผูผลติ และผบู รโิ ภคผลผลติ เชน อาชีพเกษตรอินทรีย คนงานไมม โี อกาสสมั ผัสกับสารพิษ ทาํ ใหก ารทาํ งานปลอดภยั ขณะเดียวกนั ผลผลิตจากเกษตรอนิ ทรยี เ ปนอาหารที่ปลอดภยัการยดึ หลักคุณธรรม การยึดหลักคณุ ธรรม เปน พฤติกรรมภายในของผูป ระกอบอาชีพ ทสี่ าํ คญั สง ผลตอความม่นั คงของอาชพี ดงั นี้ความขยันความประหยัด คุณธรรมประกอบอาชพีความซื่อสตั ยความอดทน คุณธรรมทงั้ 4 ประการดังกลาวหลายคนบอกวา เปน เรอื่ งทต่ี องปลกู ฝง มาแตเยาวว ยั จงึ จะเกดิ ขนึ้ ไดความเช่อื น้ีเปนจรงิ เราสามารถเรยี นรู สรางความเขา ใจ มองเห็นคุณคา ปรบั เปลย่ี นและตกแตงพฤตกิ รรมเพ่อื ใชเปนเคร่ืองมอื สรา งความสําเรจ็ ใหกบั ตนเองได
42 1. ความขยัน มลี ักษณะพฤตกิ รรมของการทําอะไรอยา งเอาจรงิ เอาจงั แข็งขนั ไมเ กียจครานถา ผปู ระกอบอาชพี เปน อยา งน้ี เขาจะมองเหน็ งานอยา งทะลุไปขา งหนา มุงมั่นเอาจรงิ เอาจงั ยกระดบัความสาํ เร็จไปอยา งตอเนอ่ื ง ความมัน่ คงก็จะเกิดขน้ึ 2. ความประหยดั เปน พฤตกิ รรมของการยับยั้ง ระมดั ระวงั การใชจายใหพอ สรางความคมุ คาใหมีความเสียหายนอยทสี่ ดุ พฤตกิ รรมเชนน้เี ปนเรื่องของความรอบคอบในการทาํ งาน 3. ความซอ่ื สตั ย เปนลักษณะการประพฤติตรงและจริงใจตอ ลกู คา ทมี งานไมค ดิ ทรยศ คดโกงหลอกลวงคคู า ผรู วมทนุ เปน พฤตกิ รรมทส่ี รา งความภกั ดี ความไววางใจตอ ลูกคา ทีมงานหนุ สว น 4. ความอดทน มีลักษณะพฤตกิ รรมทสี่ ามารถอดกลน้ั งดเวน ทนอยไู ดกบั ความยากลําบากไมท้ิงงาน ไมย กเลกิ ขอตกลงงาย ๆ ใบงานที่ 2 การทําบญั ชีครวั เรอื นใหผเู รยี นทาํ บญั ชคี รวั เรือนมาคนละ 1 เดอื น ตามตวั อยาง................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
43 ใบงานที่ 3 การพัฒนาอาชีพใหม คี วามเขม แขง็ ใหผ เู รยี นรวมกลมุ กัน 3-5 คน แลกเปลี่ยนเรยี นรซู ึง่ กนั และกนั วาจะพัฒนาอาชพี ใหมคี วามเขม แข็งอยา งไรในอาชพี ทป่ี ระกอบการอยหู รืออาชพี ท่ีผเู รียนสนใจ แลวสรปุ ผลการอภปิ ราย.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Search