ภาษาไทย ระดับประถม

ห น า | 51 เรอื่ งท่ี 1 เสียง รปู อกั ษรไทย และไตรยางค ผเู รียนไดศกึ ษารปู อกั ษร คอื พยญั ชนะ 44 ตวั สระ 21 รปู วรรณยุกต 4 รปู และเลขไทย 0 – 9 แลว ในเรือ่ งที่ 2 การเขยี นอกั ษรไทย ซงึ่ อยูใ นบทท่ี 4 การเขียน ในเรอื่ งนี้ผูเรียนจะไดศ กึ ษาเสียงของภาษาไทย คอื เสียงพยัญชนะ เสียงสระ และเสียง วรรณยุกตตามรายละเอยี ดดงั น้ี 1. เสยี งพยญั ชนะ เสียงพยัญชนะมี 21 เสียง รปู พยัชนะ เสยี งพยัชนะ ก ก - กอ ขฃคฅ ฆ ค - คอ ง ง - งอ จ จ - จอ ชฌฉ ช - ชอ ซสศษ ซ - ซอ ดฎ ด - ดอ ตฏ ต - ตอ ทธฑฒถฐ ท - ทอ นณ น - นอ บ บ -บอ ฟ ฟ - ฟอ พภผ พ - พอ ฟฝ ฟ - ฟอ

52 | ห น า ม ม - มอ ย ย - ยอ ร ร - รอ ล ล - ลอ ว ว - วอ ฮ ห ฮ - ฮอ อ อ - ออ พยัญชนะตน ของคาํ บางคาํ มกี ารนาํ พยัญชนะมารวมกนั แลวออกเสยี งพรอ มกนั เรยี กวา “เสียงควบกล้าํ ” มีท่ีใชก นั พอยกเปนตวั อยางได ดังน้ี 1. กว เชน แกวง / ไกว 2. กร เชน กรอบ / กรงุ 3. กล เชน กลอง / กลบั 4. คว เชน ควาย / ควา 5. คร เชน ใคร / ครวญ 6. คล เชน คลอ ย / เคลิม้ 7. พร เชน พระ / โพรง 8. พล เชน พลอย / เพลง 9. ปร เชน ปราบ / โปรด 10.ปล เชน ปลกุ / ปลอบ 11.ตร เชน ตรวจ / ตรอก 12.ทร เชน จันทรา / ทรานซสิ เตอร 13.ฟร เชน เฟรน / ฟรี 14.ฟล เชน ฟลกุ / แฟลต

ห น า | 53 15.บล เชน บลอ็ ก / เบลอ 16.ดร เชน ดราฟท 2. เสยี งสระมี 24 เสียง โดยแบงเปนเสียงสนั้ และเสียงยาว สระเสียงส้ัน สระเสียงยาว อะ อา อิ อี อุ อู เอะ เอ แอะ แอ โอะ โอ เอาะ ออ เออะ เออ เอยี ะ เอยี เออื ะ เออื อวั ะ อวั 3. เสยี งวรรณยกุ ต มี 5 เสยี ง คือ เสียงสามญั เชน กา เสียงเอก เชน กา เสียงโท เชน กา เสียงตรี เชน กา เสียงจตั วา เชน กา คาํ ไทยทกุ คาํ มีเสยี งวรรณยุกต แตอาจไมม ีรูปวรรณยุกต เชน ขอ หนู หู ตงั

54 | ห น า 4. ไตรยางศ คอื อกั ษร 3 หมู ซ่งึ แบงตามเสียง ดงั น้ี 1. อกั ษรสงู มี 11 ตวั คอื ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ษ ส ห 2. อกั ษรกลางมี 9 ตวั คอื ก จ ฎ ฏ ด ต บ ป อ 3. อกั ษรตํา่ มี 24 ตวั คอื ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ นพฟภมยรลวฬฮ ตัวอยา งการผันวรรณยกุ ต อกั ษร 3 หมู เสยี งสามั เสยี งเอก เสียงโท เสยี งตรี เสยี งจตั วา อกั ษรกลาง กา กา กา กา กา - กะ กะ กะ - อกั ษรสูง - ขา ขา - ขา - ขะ ขะ - - อกั ษรตํ่า คา - คา คา - - - คะ คะ - แบบฝก หดั จงเตมิ คาํ และขอความใหถูกตอ ง 1. เสียงพยญั ชนะม_ี _________________เสียง 2. เสียงสระม_ี _____________________เสียง 3. เสียงวรรณยกุ ตมี_________________เสียง 4. นา มีเสียงวรรณยุกต ______________________ หมา มีเสยี งวรรณยุกต ______________________ กนิ มีเสยี งวรรณยุกต ______________________ สิน มเี สยี งวรรณยุกต ______________________ พลอย มเี สียงวรรณยุกต ______________________ 5. ไตรยางศค อื ______________________________________________

ห น า | 55 เรอื่ งท่ี 2 ความหมายและหนาท่ีของคํา กลุมคาํ และประโยค คํา หมายถึง เสียงท่ีเปลง ออกมาแลว มีความหมาย จะมีก่ีพยางคก็ได เชน ไก ขนม นาฬิกา เปน ตน พยางค หมายถึง เสียงท่ีเปลงออกมาครั้งหนึ่ง จะมีความหมายหรือไมม ีก็ได เสียงท่ีเปลง ออกมา 1 ครั้งก็นบั วา 1 พยางค เชน นาฬกิ า มี 3 พยางค แตมี 1 คํา แมน้ํา มี 2 พยางค แตมี 1 คํา มี ความหมายวา ลาํ นํา้ ใหญ ซึ่งเปน ทร่ี วมของลาํ ธารท้ังปวง ชนิดของคํา คําที่ใชใ นภาษาไทยมี 7 ชนิด คือ คํานาม คําสรรพนาม คํากริยา คําวิเศษณ คาํ บพุ บท คาํ สันธาน และคาํ อุทาน ซึ่งคาํ แตละชนดิ มีหนาที่แตกตา งกนั ดังนี้ 1. คํานาม คือ คําที่ใชเรียกชื่อคน สัตว สิง่ ของ สถานท่ีและคําที่บอก กิริยาอาการหรือ ลกั ษณะตา งๆ ทําหนา ท่ีเปนประธานหรือกรรมของประโยค ตัวอยา ง เรียกช่อื สัตว = แมว ชาง หมู คาํ ท่ีใชเรยี กชือ่ เรยี กชอ่ื สิ่งของ = ดินสอ พัดลม โตะ ท่วั ไป คาํ ทใ่ี ชเรียกชอ่ื เรยี กช่ือสถานที่ = โรงเรยี น เฉพาะบคุ คล กรุงเทพมหานคร สมศักดิ์ พรทิพย หรือสถานท่ี เรียกชื่อคน = คาํ ทใี่ ชแสดง บอกหมวดหมู = ฝงู กรม กอง โขลง การรวมกนั เปน หมวดหมู

56 | ห น า คาํ ทใี่ ชบ อกอาการ บอกอาการหรอื บอก จะมคี าํ วา “การ” และ หรือคุณลักษณะที่ = “ความ” ไมมีตวั ตน ั ไี่  ี ํ ํ ิ  คาํ ทีบ่ อก นามทใี่ ชตามนาม นาฬกิ า 1 เรอื น ลกั ษณะ อ่นื ๆ = ววั 3 ตัว บาน 3 ่ื ั ั 2. คําสรรพนาม คือ คําท่ีใชแ ทนคํานามหรือขอความที่กลา วมาแลว ในกรณีท่ีไมต อ งการ กลา วคาํ นั้นซ้ําอกี ทาํ หนา ทเ่ี ชน เดยี วกบั คาํ นาม ตัวอยาง สรรพนามแทน ขา ขาพเจา กระผม ผม เรา อาตมา ฉัน (แทนผูพูด) ผพู ดู /ผูฟง และ เธอ ทา น มงึ เอง็ พระคณุ เจา (แทนผูกาํ ลังพูดดว ยหรือผฟู ง ) ผทู ่ีกลาวถงึ เขา พวกเขา พวกมัน (แทนผทู ่ถี กู กลา วถงึ ) สรรพนามทก่ี าํ หนด น่ี โนน โนน ใหร คู วามใกลไกล สรรพนามคาํ ถาม ใคร อะไร ที่ไหน อนั ไหน 3. คํากริยา คือ คําที่แสดงการกระทําอยางใดอยางหนึ่งของคํานาม คําสรรพนาม หรือ แสดงการกระทําของประธานในประโยค ใชวางตอ จากคาํ ทเ่ี ปนประธานของประโยค ตัวอยา ง คาํ กรยิ า ไดแก วิง่ ยนื เดนิ นง่ั นอน พดู ไป กนิ เลน ฯลฯ คาํ กรยิ าท่ตี องมีกรรม นักเรียน ซอื้ หนังสือ มารบั ขางทา ยจึงจะ นายแดง กิน ขา ว ไดความสมบรู ณ

ห น า | 57 คาํ กรยิ าไมต อ งมี นกรอ ง กรรมมารบั ขา งทา ย เธอรองไห คาํ กรยิ าท่ีตอง ฉัน เปน แมบาน อาศยั สว นเติมเต็มหรอื เธอ อยู ภูเก็ต ตอ งมีกรรมมารบั 4. คําวิเศษณ คือ คําท่ีใชป ระกอบคํานาม คําสรรพนาม และคํากริยา เพ่ือบอกลักษณะ หรือรายละเอียดของคํานั้นๆ คําวิเศษณส วนมากจะวางอยูห ลังคําท่ีตอ งการบอกลักษณะหรือ รายละเอยี ด ตวั อยา ง คาํ วเิ ศษณ ไดแก สูง ตา่ํ ดาํ ขาว แก รอน เยน็ เล็ก ใหญ ฯลฯ เขาใสเ สอื้ สีแดง จิ๋มเรียนหนังสือเกง คนตวั สูงวง่ิ เรว็ 5. คาํ บุพบท คอื คาํ ท่ีแสดงความสัมพันธระหวา งประโยคหรือคาํ หนา กบั ประโยคหรอื คาํ หลงั ตัวอยาง บอกสถานท่ี ใน นอก บน ใต ลา ง ไกล ใกล นกเกาะอยบู นตน ไม บอกความ แหง ของ เปนเจา ของ การรถไฟแหง ประเทศไทย แสดงความเปน กบั แก แด ตอ โดย เพือ่ ดวย ผูรบั หรอื แสดง

58 | ห น า ส่งิ ทีท่ ํากรยิ า 6. คําสนั ธาน คอื คาํ ทีใ่ ชเชอ่ื มขอ ความหรือประโยคใหเปนเรอื่ งเดยี วกนั ตวั อยา ง แต กวา ...ก็ ถึง...ก็ เช่ือมความขัดแยง กนั กวาถ่วั จะสกุ งาก็ไหม พไี่ ปโรงเรยี นแตน อ งอยบู าน เช่อื มความท่ี กับ พอ...ก็ คร้นั ...ก็ คลอ ยตามกนั พอ กบั แมไปเท่ยี ว พอฝนหายตกฟากส็ วา ง เชอื่ มความท่เี ปน เนือ่ งจาก จงึ ฉะน้ัน เพราะ เหตุเปนผลกนั เน่อื งจากฉนั ต่นื สายจงึ ไปทํางานไม ทัน สาเหตขุ องวยั รุน ตดิ ยาเสพติด เพราะ ครอบครัว 7. คําอุทาน คือ คําที่เปลงออกมา แสดงถึงอารมณห รือความรูส ึกของผูพูด มักอยูห นา ประโยคและใชเ ครอื่ งหมายอัศเจรยี ( !)กาํ กบั หลงั คาํ อทุ าน ตวั อยาง คาํ อทุ าน ไดแ ก โธ! อยุ ! เอา ! อา ! กลุมคําวลี คือ คําท่ีเรียงกันตั้งแต 2 คําขึ้นไป ส่ือความได แตยังไมสมบูรณ ไมเ ปน ประโยค กลุมคาํ สามารถทาํ หนาท่ีเปนประธาน กรยิ า หรือกรรมของประโยคได ประโยค คือ ถอ ยคําท่ีเรียบเรียงขึ้นไดใจความสมบูรณ ใหรูว า ใคร ทําอะไร อยางไร ใน ประโยคอยา งนอยตอ งประกอบดว ยประธานและกรยิ า โครงสรา งของประโยค

ห น า | 59 ประโยคจะสมบูรณไ ด จะตองประกอบดว ย 2 สวน คือ สวนที่เปนภาคประธาน และสวนท่ีเป นภาคแสดง สว นท่ีเปนภาคประธาน แบง ออกเปน ประธาน และสวนขยาย สวนที่เปน การแสดง แบงออกเปน กรยิ า สวนขยาย กรรม สว นขยาย ตวั อยาง ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง ประธาน สวนขยาย กรยิ า สวนขยาย กรรม สว นขยาย เดก็ เดนิ เดก็ - เดนิ - -- พอกนิ ขาว พอ - กนิ - ขา ว - พีค่ นโตกนิ ขนม พ่ี คนโต กนิ - ขนม - แมข องฉนั ว่งิ แม ของฉัน ว่งิ ทุกเชา - - ทุกเชา สนุ ขั ตวั ใหญ สุนัข ตวั ใหญ ไล กดั สุนขั ตัวเลก็ ไลกดั สนุ ัขตวั เลก็ นักเรียนหญิงเล นักเรียน หญงิ เลน - ดนตรี ไทย นดนตรีไทย การใชประโยคในการสือ่ สาร ประโยคท่ีใชใ นการสื่อสารระหวางผูสื่อสาร (ผูพ ูด) กับผูรับสาร (ผูฟ ง, ผูอานและผูดู) เพือ่ ใหมี ความเขาใจตรงกนั นั้นจําเปนตองเลือกใชประโยคใหเ หมาะสมกบั การส่อื สาร ซง่ึ จําแนกไดดังน้ี 1. ประโยคบอกเลา เปนประโยคท่ีบอกเร่ืองราวตา งๆใหผูอ ่ืนทราบวา ใคร ทําอะไร ที่ไหน เมื่อใด ทําอยางไร เชน คณุ พอชอบเลน ฟตุ บอล 2. ประโยคปฏิเสธ เปนประโยคท่ีมีใจความไมต อบรับ มักมีคําวา ไม ไมใช ไมได มิได เชน ฉนั ไมช อบเดนิ กลางแดด

60 | ห น า 3. ประโยคคําถาม เปนประโยคที่มีใจความเปนคําถามซึ่งตอ งการคําตอบ มักจะมีคําวา ใคร อะไร เมอ่ื ไร เหตุใด เทา ไร วางอยตู น ประโยคหรือทายประโยค เชน ใครขโมยปากกาไป ปลาชอน ตวั น้ีมีนํ้าหนกั เทาไร 4. ประโยคแสดงความตองการ เปนประโยคท่ีมีใจความท่ีแสดงความอยากได อยากมี หรอื อยากเปน มกั จะมคี าํ วา อยาก ตองการ ปรารถนา เชน นักเรียนไมอ ยากไปโรงเรียน หมอตองการ รกั ษาคนไขใ หหายเร็วๆ 5. ประโยคขอรอ ง เปน ประโยคท่ีมีใจความ ชักชวน ขอรอ ง มักจะมีคําวา โปรด วาน กรุณา ชว ย เชน โปรดใหความชวยเหลอื อีกครั้ง ชว ยยกกลองนไี้ ปดว ย 6. ประโยคคําสั่ง เปนประโยคที่มีใจความท่ีบอกใหทําสิง่ ใดสิ่งหน่ึง หรือหามทํา ไมใหทํา เช น นายสมศกั ด์ิตองไปจงั หวดั ระยอง บคุ คลภายนอกหา มเขา เดก็ ทกุ คนอยาเลนเสยี งดงั แบบฝก หดั จงสรา งกลมุ คําและประโยคทกี่ ําหนดไดต อ ไปน้ี 1. สรา งกลุม คาํ หรอื วลโี ดยใชคาํ ที่กาํ หนดให 1. เดนิ _____________________________________________________ 2. ชน _____________________________________________________ 3. แดง _____________________________________________________ 4. นา้ํ _____________________________________________________ 2. สรางประโยคโดยใชกลุมคําจากขอ 1 มาจํานวน 4 ประโยค พรอ มกับระบุดว ยวาเปน ประโยค ประเภทใด 1. __________________________________________________________ 2. __________________________________________________________ 3. __________________________________________________________ 4. __________________________________________________________

ห น า | 61 เร่อื งท่ี 3 เครื่องหมายวรรคตอนและอักษรยอ 1. เคร่อื งหมายววรคตอน การใชเ ครอื่ งหมายในภาษาไทย นอกจากจะเขา ใจในเรื่องการเวนวรรคตอน แลว ยงั มีเครือ่ งหมายอ่ืนๆ อกี มากท้งั ทใี่ ชแ ละไมค อ ยไดใ ช ไดแก เคร่อื งหมาย วิธีการใช 1. , จุลภาค ใชคน่ั ระหวางคาํ หรือคน่ั กลุม คาํ หรอื คน่ั ชอ่ื เฉพาะ เชน ดี, เลว 2. . มหพั ภาค ใชเ ขยี นจบขอความประโยค และเขียนหลงั ตวั อกั ษรยอ หรือตัวเลขหรอื กาํ กบั อกั ษรขอ ยอ ย เชน มี.ค. , ด.ช. , 1. นาม, ก.คน ข. สตั ว, 10.50 บาท, 08.20 น. 3. ? ปรัศนี ใชกบั ขอความท่เี ปนคาํ ถาม เชน ปลาตวั นร้ี าคาเทาไร? 4. ! อศั เจรีย ใชก บั คาํ อทุ าน หรอื ขอ ความทแี่ สดงอารมณต างๆ เชน อุ ยตา ยตาย! พุทธโธเอย! อนิจจา! 5. ( ) นขลขิ ติ ใชค ่นั ขอ ความอธบิ ายหรอื ขยายความขางหนา ใหแจ มแจง เชน นกมีหหู นมู ีปก (คางคาว) ธ.ค.(ธนั วาคม) 6. ___ สัญประกาศ ใชขดี ใตข อ ความสําคญั หรือขอ ความทใี่ หผ ูอานสังเกต เปนพิเศษ เชน งานเริ่มเวลา 10.00 น. 7. “ ” อัญประกาศ ใชส าํ หรบั เขียนครอมคําหรือขอความ เพอื่ แสดงวา ขอ ความนัน้ เปนคําพูดหรือเพ่อื เนนความนั้นใหเ ดน ชัด ข้นึ เชน “พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตาํ ลึงทอง” 8. – ยัตภิ ังค ใชเขียนระหวางคําท่ี เขยี นแยกพยางคกันเพอ่ื ใหร ู

62 | ห น า เคร่ืองหมาย วิธีการใช พยางคห นา กบั พยางคห ลงั นั้นตดิ กันหรือเปนคํา เดยี วกัน คําทเี่ ขียนแยกนัน้ จะอยใู นบรรทัดเดยี วกันหรือ ตา งบรรทดั กันกไ็ ด เชน ตวั อยา งคาํ วา ฎกี า ในกรณีคํา อยใู นบรรทัดเดียว เชน คําวา สัปดาห อา นวา สับ - ดา 9. ..... เสนไขป ลาหรือ ใชแสดงชองวางเพอื่ ใหเ ตมิ คาํ ตอบ หรือใชละขอความท่ี เสน ปรุ ไมตอ งการเขยี น เชน ไอ ........า ! หรอื ละขอ ความท่ียก มาเพยี งบางสว น หรือใชแ สดงสวนสัมผสั ทไ่ี มบ งั คบั ของ คาํ ประพนั ธ 10. ๆ ไมย มก ใชเขียนเพอ่ื ซํ้าคาํ ซ้ําวลี ซาํ้ ประโยคส้นั ๆ เชน ดาํ ๆ แดงๆ วันหน่ึงๆ ทลี ะนอยๆ พอมาแลว ๆ 11. ฯลฯ ไปยาลใหญ ใชล ะขอความตอนปลายหรอื ตอนกลาง เชน สตั ว (เปยยาลใหญ) พาหนะ ไดแ ก ชา ง มา ววั ควาย ฯลฯ 12. ฯ ไปยาลนอ ย ใชล ะบางสวนของคาํ ทเ่ี นน ชือ่ เฉพาะและรูจ ักกนั ดีแลว (เปยยาลนอย) เชน อุดรฯ กรุงเทพฯ 13. ” บพุ สัญญา ใชเขยี นแทนคาํ ทต่ี รงกันกับคําขางบน เชน ซอ้ื มา 3 บาท ขายไป 5” 14. ๏ ฟองมัน ใชเ ขยี นขึ้นตน บทยอ ยของคาํ รอ ยกรอง ปจ จุบันไมนยิ มใช 15. มหรรถสัญญา ขึน้ บรรทัดใหมใหต รงยอ หนาแรก หรอื ยอ หนา

ห น า | 63 เครอื่ งหมาย วิธีการใช 16. เวนวรรค ใชแยกคาํ หรอื ความทีไ่ มตอ เนอื่ งกนั ซึ่งแบงเปน เว นวรรคใหญ จะใชก บั ขอ ความที่เปนประโยคยาวหรือ ประโยคความซอ นและเวน วรรคนอยใชกบั ขอ ความท่ีใช ตัวเลขประกอบหนาหลงั อักษรยอ หรอื ยศ ตําแหนง แบบฝก หดั จงใชเครอ่ื งหมายวรรคตอน ตามความเหมาะสมกับขอความตอไปน้ี 1. วนั นี้ลกู สาวสง่ั ซ้อื ขนมทองหยิบทองหยอดเม็ดขนนุ ฝอยทอง ฯลฯ 2. นทิ านมหี ลายชนดิ เชน นทิ านชาดกนทิ านปรัมปรานิทานคติสอนใจ 3. คาํ ตอบขอ น้ีถกู ทั้ง ก ข ค ง 4. เธอนดั ใหฉ นั ไปพบในเวลา 08.00 น.

64 | ห น า 2 . อักษรยอ อักษรยอ หมายถึง พยัญชนะที่ใชแทนคําหรือขอความยาวๆเพื่อประหยัดเวลา เน้ือที่ และสะดวกตอ การเขยี น การพดู ประโยชน ของการใชค ํายอ จะทําใหสื่อสารไดสะดวก รวดเร็ว แตก ารใชจะตอ งเขา ใจความหมายและคําอานของคําน้ันๆ คํายอแตล ะคําจะตอ งมีการประกาศเปนทางการใหทราบทั่ว กนั เพือ่ ความเขา ใจที่ตรงกัน ปจจุบนั มีมากมายหลายคาํ ดวยกนั วิธีการอานคาํ ยอ จะอานคาํ ยอ หรือคาํ เตม็ กไ็ ดแ ลว แตโ อกาส ตัวอยาง 1. อกั ษรยอ ของเดือน ม.ค. ยอมาจาก มกราคม อานวา มะ-กะ-รา-คม ก.พ. ยอ มาจาก กุมภาพนั ธ อานวา กมุ -พา-พนั มี.ค. ยอ มาจาก มีนาคม อา นวา มี-นา-คม 2. อกั ษรยอจงั หวดั กบ. ยอมาจาก กระบ่ี กทม. ยอมาจาก กรุงเทพมหานคร ลย. ยอ มาจาก เลย 3. อักษรยอ ลําดับยศ ทหารบก พล.อ. ยอ มาจาก พลเอก อา นวา พน-เอก พ.ต. ยอ มาจาก พันตรี อานวา พนั -ตรี ร.ท. ยอ มาจาก รอ ยโท อานวา รอย-โท ทหารอากาศ พล.อ.อ. ยอมาจาก พลอากาศเอก อา นวา พน-อา-กาด-เอก น.ท. ยอ มาจาก นาวาอากาศโท อานวา นา-วา-อา-กาด-โท ร.ต. ยอมาจาก เรอื อากาศตรี อา นวา เรือ-อา-กาด-ตรี ทหารเรอื พล.ร.อ.......ร.น. ยอมาจาก พลเรอื เอก....แหง ราชนาวี อานวา พน-เรือ-เอก-แหง -ราด-ชะ-นา-วี น.ท....ร.น. ยอ มาจาก นาวาโท....แหงราชนาวี ร.ต.....ร.น. ยอ มาจาก เรอื ตร.ี .....แหงราชนาวี

ห น า | 65 ตาํ รวจ พล.ต.อ ยอมาจาก พลตํารวจเอก พ.ต.ท. ยอ มาจาก พนั ตํารวจโท ร.ต.ต. ยอมาจาก รอ ยตาํ รวจตรี 4. อักษรยอวฒุ ิทางการศึกษา กศ.ม. ยอ มาจาก การศกึ ษามหาบณั ฑติ กศ.บ. ยอมาจาก การศกึ ษาบัณฑิต ป.กศ. ยอมาจาก ประกาศนียบตั รวชิ าการศกึ ษา อานวา ประ-กา-สะ-นี-ยะ-บดั -ว-ิ ชา-กาน-สึก-สา ป.วส. ยอมาจาก ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ชน้ั สูง ป.วช. ยอมาจาก ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี 5. อักษรยอ มาตรา ชั่ง ตวง วัด กก. ยอมาจาก กิโลกรมั ก. ยอมาจาก กรมั (มาตราชั่ง) ล. ยอมาจาก ลติ ร (มาตราดวง) กม. ยอมาจาก กิโลเมตร ม. ยอมาจาก เมตร มาตราวดั ซม. ยอ มาจาก เซนติเมตร 6 . อักษรยอบางคาํ ท่ีควรรู ฯพณฯ ยอ มาจาก พณหวั เจา ทาน อา นวา พะ-นะ-หวั -เจา -ทาน โปรดเกลา ฯ ยอ มาจาก โปรดเกลาโปรดกระหมอ ม ทลู เกลาฯ ยอมาจาก ทลู เกลา ทลู กระหมอม นอ มเกลาฯ ยอมาจาก นอมเกลา นอมกระหมอ ม แบบฝก หดั ใหผเู รยี นฝกเขียนอกั ษรยอประเภทตา งๆ นอกเหนือจากตัวอยา งท่ียกมา

66 | ห น า ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------- เรอื่ งท่ี 4 หลักการใชพจนานกุ รม คาํ ราชาศัพทแ ละคําสุภาพ 1. การใชพจนานกุ รม การใชภาษาไทยใหถ กู ตอ งท้ังการพูด การอา นและการเขียน เปนส่ิงท่ีคนไทยทุกคนควร กระทาํ เพราะภาษาไทยเปน ภาษาประจาํ ชาติ แตบ างครัง้ เราอาจสับสนในการใชภาษาไทยไมถูกตอ ง เชน อาจจะเขยี นหรอื อานคําบางคําผิด เขาใจความหมายยาก สิ่งหนึ่งท่ีจะชวยใหเ ราใชภาษาไทยได ถูกตองก็คือ พจนานุกรม พจนานุกรมเปนหนังสือที่ใชค น ควา ความหมายของคําและการเขียนคําให ถกู ตอ ง ซึง่ เรยี งลาํ ดับตวั อกั ษรและสระ ผูเรียนควรมีพจนานุกรมฉบบั ราชบัณฑิตยสถานไวใชแ ละควร เปนฉบบั ลาสดุ วิธีใชพจนานุกรม การใชพจนานกุ รมมีหลักกวางๆดังน้ี 1. การเรยี งลําดบั คํา 1.1 เรียงตามลาํ ดบั พยญั ชนะ ก ข ค ง.......ฮ 1.2 เรียงลาํ ดับตามรูปสระ เชน ะ ั า ิ ี ึ ุ ู เ แ โ ใ ไ 1.3 วรรณยุกต     และ ็ (ไมไ ตคู) กับ  (ไมทัณฑฆาต) ไมไดจ ัดเปน ลํา ดบั พจนานกุ รม 2. การพิจารณาอักขรวิธี ในพจนานกุ รมจะบอกการพจิ ารณาอกั ขรวธิ โี ดยละเอียด เช น กรณที ่ีตวั สะกดมีอักขรซํ้ากัน หรือตัวสะกดที่มีอักษรขรซอนกัน ตลอดจนบอกถึงหลักการประวิสรร ชนีย ฯลฯ 3. การบอกเสียงการอาน คาํ ที่มีการสะกดตรงๆ จะไมบ อกเสียงอา น แตจ ะบอกเสียง อานเฉพาะคาํ ทอ่ี าจมีปญหาในการอาน 4. การบอกความหมาย ใหความหมายไวห ลายนัย โดยจะใหค วามหมายท่ีสําคัญ หรือเดน ไวกอน 5. บอกประวัติของคําและชนิดของคํา ในเรื่องประวัติของคําจะบอกท่ีมาไวท า ยคํา โดยเขยี นเปนอกั ษรยอไวในวงเล็บ เพื่อรวู า คาํ นนั้ มาจากภาษาใด และเพือ่ ใหร ูว า คําน้ันเปน คําชนิดใด ในพจนานุกรมจะมีตัวอักษรยอ เล็กๆ หลังคําน้ัน เชน ก. = กริยา บ.= บพุ บท เปน ตน

ห น า | 67 เพอ่ื ใหผเู รียนไดร บั ประโยชนเ ต็มท่ีจากการใชพ จนานุกรม ผูเรียนควรอา นวิธีใชพจนานุกรม โดยละเอียดกอ นจะใช ประโยชนข องพจนานกุ รม พจนานุกรมชว ยใหอานและเขียนภาษาไทยไดอยางถูกตอ งและเขา ใจภาษาไดอยา งลึกซึ้ง ทําใหเ ปนคนท่ีมีความสามารถในการใชภ าษาไดอยางดีและมัน่ ใจเม่ือตอ งติดตอธุรกิจการงานหรือ สือ่ ความหมายกบั บคุ คลตา งๆ 2. คาํ ราชาศัพทและคาํ สุภาพ ชาติไทยมีลักษณะพิเศษในการใชภาษากับบุคคลชั้นตา งๆ ภาษาที่ใชจะแสดงความ สภุ าพ และคาํ นงึ ถงึ ความเหมาะสมเสมอ ภาษาทถี่ ือวาสุภาพไดแ ก คําราชาศัพทและคําสุภาพ คํารา ชาศัพท หมายถึงคําที่ใชกับพระมหากษัตรย พระบรมวงศานุวงศ ขาราชการและพระสงฆ สวนคํา สุภาพ หมายถึงคําที่สุภาพชนท่ัวไป นิยมใช ไมใ ชคําหยาบ ไมใ ชคําสบถสาบาน เชน โกหก ใช พูด เทจ็ รู ใช ทราบ หวั ใช ศรี ษะ กิน ใช รบั ประทาน โวย-คะ ครบั ฯลฯ ตัวอยางคําราชาศัพท 1. คํานามราชาศัพท คําราชาศัพท คําแปล พระราชบดิ า พระชนกนาถ พอ พระราชมารดา พระราชชนนี แม สมเด็จพระเจา ลกู ยาเธอ พระราชโอรส ลกู ชาย สมเด็จพระเจาลูกเธอ พระราชธดิ า ลกู สาว พระตาํ หนัก ทพี่ ัก พระบรมฉายาลกั ษณ รปู ภาพ 2. กรยิ าราชาศพั ท 2.1 กรยิ าไมต องมีคาํ “ทรง” นํา คาํ ราชาศัพท คาํ แปล ตรสั พูด ประทบั อยู นัง่ รบั สั่ง ส่ัง เสด็จ ไป

68 | ห น า 2.2 คาํ กรยิ าท่ีเปน ภาษาธรรมดา เมื่อตอ งการใหเ ปน ราชาศัพท ตองเติม “ทรง” ข างหนา เชน ฟง เปน ทรงฟง ทราบ เปน ทรงทราบ เปน ตน 2.3 คาํ กรยิ าสําหรับบคุ คลท่วั ไปใชกบั พระเจา แผน ดนิ คําราชาศัพท คาํ แปล ถวายพระพร ใหพ ร ขอพระราชทาน ขอ เฝา ทลู ละอองธลุ ีพระบาท ไปหา หรือ เขา พบ 2.4 คาํ กรยิ าเกย่ี วกบั พระสงฆ คําแปล เชิญ คําราชาศัพท ไหว อาราธนา ปว ย นมสั การ ให อาพาธ ถวาย ดังน้นั สรุปไดวา 1. การใชพจนานุกรมใหไ ดป ระโยชนอยางเต็มท่ี ควรอานวิธีใชพจนานุกรมโดยละเอียดก อนใช 2. การเรียนรูการใชอ ักษรยอเปน การประหยัดเวลาในการสื่อความหมาย ผูเรียนควรจะ ศกึ ษาไวเ พื่อใชใหถ กู ตองทงั้ การอานและการเขยี น 3. การเรียนรูคําราชาศัพทเ ปนประโยชนตอผูเ รียนในการเลือกใชคําศัพทใ หเหมาะสมกับ โอกาสและบคุ คลระดบั ตา งๆ

ห น า | 69 แบบฝก หดั จงเตมิ คาํ หรือขอความใหถ กู ตอง 1. วธิ กี ารใชพ จนานกุ รม 1. _________________________________________________ 2. _________________________________________________ 3. _________________________________________________ 4. _________________________________________________ 5. _________________________________________________ 2. เขยี นคาํ ราชาศัพทมา 7 คาํ ____________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ 3. เขยี นคําสภุ าพมา 7 คาํ ____________________________________________________

70 | ห น า เรื่องท่ี 5 สํานวนภาษา สํานวนภาษา สํานวนภาษา หมายถึง ถอยคําท่ีมีลักษณะพิเศษ ใชเ พื่อรวบรัดความที่ยาวๆ หรือเพื่อ เปรียบเทียบ เปรียบเปรย ประชดประชัน หรือเตือนสติ ทําใหม ีความหมายลึกซึ้งย่ิงกวาถอ ยคํา ธรรมดา สํานวนภาษามีความหมายคลายกับโวหารซ่ึงรวมถึงอุปมาและอุปไมย บางครั้งจะเรียกซอ นกันวา สํานวนโวหาร คนไทยใชส ํานวนหรือสํานวนภาษามานานจนถึงปจ จุบัน จงึ มสี าํ นวนภาษารนุ เกาและสาํ นวนทเ่ี กดิ ขึ้นใหม สาํ นวนภาษาเปน วฒั นธรรมทางภาษาซึ่งเปนมรดก ตกทอดมาถงึ ปจ จุบนั และสืบสานมาเปนสาํ นวนภาษารนุ ใหมอ กี มากมาย ภาษาไทยที่เราใชพูดจาส่ือสารกันนั้น ยอมมีสองลักษณะ ลักษณะหน่ึงคือ เปนถอยคํา ภาษาที่พูดหรือเขียนกันตรงไปตรงมาตามความหมาย เปนภาษาที่ทุกคนฟง เขาใจกัน อีกลักษณะ หนึ่งคือถอ ยคําภาษาที่มีชั้นเชิงผูฟ ง หรือผูอานตอ งคิดจึงจะเขาใจ แตบางคร้ังถาขาดประสบการณด  านภาษาก็จะไมเขาใจ ภาษาที่มีชั้นเชิงใหอ ีกฝา ยหน่ึงตองคิดน่ีเอง คือสํานวนภาษา บางคนเรียกวา สําบัดสาํ นวน สาํ นวนภาษามีสกั ษณะตา งๆ ดงั กลา วขา งตนนน้ั เรียกแตกตา งกนั ดงั น้ี 1. สํานวน คือ สํานวนภาษาที่ใชเ พ่ือเปนการรวบรัดตัดขอ ความที่ตอ งพูดหรืออธิบาย ยาวๆ ใหส นั้ เขาใชเ พยี งสน้ั ๆ ใหก นิ ความหมายยาวๆ ได เชน ปลากระด่ีไดน า้ํ หมายถงึ แสดงกริ ยิ าทาทางดดี ดน้ิ รา เริง ท่เี ทาแมวดน้ิ ตาย ท่ีดนิ หรือเน้ือท่เี พยี งเล็กนอ ย ไมพอจะทํา ประโยชนอ ะไรได เลอื ดเย็น ไมสะทกสะทา น เหีย้ ม แพแตก พลดั พรากจากกนั อยา งกระจดั กระจาย ไมอ าจ จะมารวมกนั ได ไมม ปี ม ีกลอง ไมม ปี ม ีขลยุ ไมมีเคา มากอนเลยวาจะเปน เชนน้ี จูๆ ก็เปน ขน้ึ มา หรอื ตัดสนิ ใจทําทนั ที รกั ดหี ามจ่ัว รกั ชว่ั หามเสา หมายถงึ ใฝด ีจะมีสขุ ใฝช่วั จะพบความลาํ บาก สวยแตรปู จูบไมห มอม มีรูปรางหนาตางาม แตค วามประพฤติและ กริ ยิ ามารยาทไมดี อดเปรีย้ ว ไวกินหวาน อดใจไวกอ น เพราะหวังส่ิงท่ีดี สิ่งที่ปรารถนา ขา งหนา

ห น า | 71 ฯลฯ สาํ นวนตางๆ ยอ มมีท่ีมาตา งๆ กัน เชน จากการดูลักษณะนิสัยใจคอของคน จากเหตุการณ แปลกๆ จากความเปน ไปในสังคม จากส่ิงแวดลอ ม นิทาน ประวัติศาสตร ตํานาน ฯลฯ สํานวนจึงเกิดข้ึน เสมอ เพราะคนชา งคิดยอมจะนําเร่ืองนั้นเร่ืองน้ีมาผูกเปนถอยคํา สํานวนสมัยใหมท่ีไดยินเสมอๆ เชน เขย้ี วลากดนิ หมายถงึ คนเจาเลห รมู าก ชาํ นาญ เชย่ี วชาญ (ในเรื่องไมด ี) ชน้ั เชิงมาก สมหลน หมายถงึ ไดร บั โชคลาภโดยไมไดคดิ หรอื คาดหวงั ไวกอ น เด็กเสน หมายถงึ มคี นใหญค นโต หรอื ผูมีอิทธพิ ลท่คี อย ชว ยเหลอื หนุนหลงั อยู อม หมายถงึ แอบเอาเสียคนเดยี ว ยกั ยอกไว ฯลฯ 2. คําพังเพย คือ สํานวนภาษาท่ีใชเปรียบเทียบหรือเปรียบเปรย ประชดประชัน มี ความหมายเปนคติสอนใจ มีลักษณะคลา ยกับสุภาษิต อาจจะเปนคํากลา วติชมหรือแสดงความ คดิ เหน็ คาํ พังเพยเปน ลกั ษณะหนึง่ ของสาํ นวนภาษา เชน กินบนเรอื น ข้บี นหลงั คา หมายถงึ เปรียบกบั คนอกตญั ู หรือเนรคณุ ขายผาเอาหนา รอด หมายถงึ ยอมเสียสละแมส่ิงจําเปน ที่ตนมีอยู เพื่อรกั ษาชอ่ื เสยี งของตนไว คางคกขนึ้ วอ แมงปอใสตุง ติ้ง หมายถงึ คนที่ฐานะตํา่ ตอยพอไดดบิ ไดด ี ก็มักแสดงกิริยา อวดดี ตําขา วสารกรอกหมอ หมายถงึ คนเกยี จครา นหาเพียงพอกนิ ไปมอ้ื หนึ่งๆ ทําพอใหเสรจ็ ไปเพยี งครงั้ เดยี ว นา้ํ ทวมปาก หมายถงึ พูดไมออก เพราะเกรงจะมีภัยแก ตนและอืน่ บอกหนงั สอื สงั ฆราช หมายถงึ สอนสง่ิ ท่ีเขารูอยแู ลว หมายถงึ พยายามทําใหเ ปน เรื่องเปน ราวขึ้นมา ปล้าํ ผลี ุก ปลกุ ผีนัง่ มง่ั มใี นใจ แลน ใบบนบก หมายถงึ คดิ ฝนในเรื่องทีเ่ ปน ไปไมไ ด คดิ สมบตั บิ าสรา งวมิ านในอากาศ ราํ ไมดโี ทษปโ ทษกลอง หมายถงึ ทําไมด ี หรอื ทาํ ผิดแลวไมรบั ผดิ

72 | ห น า กลบั โทษผอู นื่ หาเลือดกบั ปู หมายถงึ เค่ียวเข็ญหรอื บบี บงั คบั เอากบั ผูที่ ไมม ีจะให เอามือซกุ หบี หมายถงึ หาเรือ่ งเดอื ดรอ นหรอื ความลาํ บาก ใสตวั โดยใชท ่ี 3. สุภาษิต คอื สาํ นวนภาษาทีใ่ ชเปนเครื่องเตือนสติ คํากลาวสอนใจในส่ิงที่เปนความจริง แทแนน อนเปน สจั ธรรม มักกลา วใหท าํ ความดหี ลกี หนีความชัว่ เชน กลา นกั มกั บิ่น หมายถงึ กลาหรือหา วหาญเกนิ ไปมกั ได รบั อนั ตราย เขา เถื่อนอยา ลืมพรา หมายถงึ ใหมีสตอิ ยา ประมาท เชน เดยี วกบั เวลาจะเขาปา ตองมีมดี พรา ตดิ ตวั ไปดวย เดนิ ตามหลังผใู หญหมาไมกัด หมายถงึ ป ร ะ พ ฤ ติ ต า ม ผู ใ ห ญ ย อ ม ปลอดภยั ตัดหนามอยาไวหนอ หมายถงึ ทาํ ลายสง่ิ ช่ัวรายตอ งทาํ ลายใหถงึ ตน ตอ นา้ํ ข้นึ ใหร บี ตัก หมายถงึ มีโอกาสควรฉวยไว หรอื รีบทาํ บวั ไมช ํา้ นํา้ ไมข ุน หมายถงึ รูจ กั ผอ นปรนเขาหากนั มใิ หก ระทบ กระเทือนใจกันรูจกั ถนอมน้ําใจกนั มใิ หขนุ เคอื งกนั หมายถงึ ขยนั ขันแขง็ ตัง้ ใจทาํ งานจะสบายเมอื่ ใฝรอ นจะนอนเยน็ ภายหลงั ใฝเ ยน็ จะดิน้ ตาย หมายถงึ เกียจครา นจะลําบากยากจน ภายหลงั แพเ ปนพระ ชนะเปนมาร หมายถงึ การรูจ ักยอมกนั จะทาํ ใหเ ร่ืองสงบ มุงแตจะเอาชนะจะมีแตความ เดอื ดรอน รกั ยาวใหบ นั่ รกั สัน้ ใหตอ หมายถงึ รักจะอยดู ว ยกนั นานๆ ใหตดั ความโกรธอาฆาตพยาบาทออกไป ถาไมคดิ จะรักกนั นานก็ใหโ ตเ ถยี ง

ห น า | 73 เรอ่ื งที่โกรธกนั และทาํ ใหไมตรี ขาดสะบ้ัน เอาพิมเสนไปแลกเกลอื หมายถงึ ลดตวั ลงไปทะเลาะหรือมีเรอ่ื งกบั คนท่ีตาํ่ กวามแี ตจะเสีย สาํ นวนภาษานี้เปนวฒั นธรรมอยา งหนงึ่ ของคนไทย จงึ มอี ยูทกุ ทองถิน่ เชน ภาคเหนอื หมายถงึ กรรมทผี่ ใู ดทําไวยอมสง ผลใหแกผนู ัน้ ทาํ มชิ อบเขา ลอบตนเอง คนรกั ใหญเ ทา รอยตนี เสอื หมายถงึ คนรกั มีนอย คนชังมีมาก ขา วเหลอื เกลืออ่มิ หมายถงึ อยดู กี ินดี ภาคใต ปากอ้ีฆาคอ หมายถงึ ปลาหมอตายเพราะปาก ใหญพ รา วเฒา ลอกอ หมายถงึ อายมุ ากเสียเปลา ไมไ ดม ีลกั ษณะเปน ผใู หญ ชา งแลน อยา ยงุ หาง หมายถงึ อยาขัดขวางผูท่มี อี าํ นาจ หรือเหตุการณท่ี กาํ ลงั รุนแรงอยาไปขัดขวาง ฯลฯ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ตกี ลองแขง เสียงฟา ข่ีมาแขง หมายถงึ แขงดหี รือผมู อี าํ นาจวาสนา ตาแวน (ตะวนั ) ไมม ีทางจะสูไ ด นํ้าขึน้ ปลาลอย นา้ํ บกหอยไต หมายถงึ ทใี ครทมี นั ตกหมแู ฮง (แรง ) เปนแฮง หมายถงึ คบคนดีจะพาใหตนดีดว ย ตกหมูกาเปนกา หมายถงึ คบคนชั่วจะพาใหต นชวั่ ตาม ฯลฯ การรูจ ักสํานวนไทย มีประโยชนใ นการนํามาใชในการพูดและการเขียน ทําให ไมต องพูดหรืออธิบายยาวๆ เชน ในสํานักแหงหน่ึง จูๆ ก็เกิดมีของหาย ทั้งๆ ท่ีไดมีการรักษาปอ งกัน อยางเขมงวดกวดขัน ไมใหมีคนภายนอกเขา มาได แตของก็ยังหายได เหตุการณ เชน นี้ก็ใชส ํานวน ภาษาส้ันๆ วา “เกลือเปนหนอน” ไดซ ่ึงหมายถึงคนในสํานักงานนั้นเองเปน ไสศึกใหคนภายนอกเข ามาขโมยของหรอื เปน ขโมยเสียเอง ถา จะเตือนสติคนที่กําลังหลงรักหญิงที่มีฐานะสูงกวาซึ่งไมม ีทางจะสมหวังใน ความรกั กใ็ ชส าํ นวนภาษาเตอื นวา “ใฝส ูงเกนิ ศกั ด”ิ์ นอกจากจะใชสํานวนภาษาในการประหยัดคําพูด หรือคําอธิบายไดแ ลว ยังทําใหคําพูด หรอื ขอ เขียนน้นั มคี ณุ ภาพแสดงความเปน ผูร ูจักวัฒนธรรมของผใู ชดว ย

74 | ห น า  แบบฝกหดั ตอบคาํ ถามตอไปนี้ 1. ใหเขียนสาํ นวน 3 สาํ นวน ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ 2. ใหเ ขยี นคาํ พังเพย 3 คาํ พังเพย ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ 3. ใหเ ขียนสภุ าษติ 3 สภุ าษติ ________________________________________________________ ________________________________________________________

ห น า | 75 เร่อื งท่ี 6 การใชทกั ษะทางภาษาเปน เครอ่ื งมือการแสวงหาความรู การสื่อความหมายของมนุษยเปนสิ่งที่จําเปนอยางย่ิง และการสื่อสารจะดีหรือไมด ีข้ึนอยู กับทักษะทางภาษาของแตล ะคน ซ่ึงเกิดข้ึนไดจะตอ งมีการฝกเปนประจํา เชน ทักษะการฟง ทักษะ การพดู ทกั ษะการอาน ทกั ษะการเขียน และทกั ษะตา งๆ เหลานี้ไดม ีการซึมซับอยูในคนทุกคนอยูแ ลว เพยี งแตวา ผูใดจะมโี อกาสไดใ ชไ ดฝก ฝนบอยๆ ก็จะเกดิ ทกั ษะทชี่ าํ นาญขึน้ ในการแลกเปลี่ยนขอ มูล ขาวสาร ความรู ความเขา ใจของคนในอดีตจะเปน การสื่อสารโดยตัวตอ ตัวเพราะอดีตคนในสังคมมีไมม าก แตป จ จุบันคนในสังคมเร่ิมมากข้ึน กวางข้ึน การแลกเปลี่ยนขาวสารขอมูลจึงจําเปน ตองใชเคร่ืองมือส่ือสารไดรวดเร็วกวางไกลและทั่วถึง ไดแ ก โทรศัพท โทรเลข โทรทัศน วิทยุ โทรสาร คอมพิวเตอร ซ่ึงเคร่ืองมือแตละประเภทมีจุดเดน หรือขอจํา กดั ท่แี ตกตา งกนั ไป การใชภาษาในชีวิตประจําวันไมว า จะเปน ภาษาพูดหรือภาษาการเขียน จะตอ งให เหมาะสมกบั บคุ คลและสถานการณ เชน กนิ เปนภาษาท่ใี ชกนั ในกลุมเพ่ือนหรือบคุ คลคุนเคย แตถ าใช กบั บคุ คลทเี่ ปน ผใู หญหรอื คนท่ีไมค ุน เคย จะตองใชภาษาทสี่ ภุ าพวา ทาน หรือรับประทาน แม  คุณแม  มารดา  หมอ  คุณหมอ  แพทย เปนตน การใชภาษาไทยนอกจากจะตองมีความรู ความเขาใจของภาษาแลว ส่ิงสําคัญอยางย่ิง ประการหนึ่ง คอื ความมคี ุณธรรมในการใชภ าษา ไมวาจะเปนภาษาพดู หรือภาษาเขยี น วิธีการใชภาษาไดเหมาะสม ดงี าม มีดงั น้ี 1. ใชภ าษาตรงไปตรงมาตามขอเท็จจริงที่เกิดข้ึน ไมพูดโกหก หรือหลอกลวง ใหรายผอู ืน่ 2. ใชภาษาไพเราะ ไมใชค าํ หยาบ 3. ใชภาษาใหเหมาะสมกับกาลเทศะและระดับของบคุ คลที่สือ่ สารดวย 4. ใชภ าษาเพอื่ ใหเกดิ ความสามคั คี ความรัก ไมท าํ ใหเกดิ ความแตกแยก 5. ใชภ าษาใหถกู ตอ งตามหลกั การใชภ าษา

76 | ห น า แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี วธิ กี ารใชภ าษาไดเหมาะสม มอี ะไรบา ง 1. ________________________________________________________ 2. ________________________________________________________ 3. ________________________________________________________ 4. ________________________________________________________ 5. ________________________________________________________ เร่ืองท่ี 7 ลกั ษณะของคําไทย คาํ ภาษาถิ่น และคําภาษาตา งๆ ประเทศในภาษาไทย

ห น า | 77 การนําคําภาษาถ่ินและภาษาตา งประเทศมาใชใ นภาษาไทย จึงทําใหภาษาไทยมีคําท่ีใช สื่อความหมายหลากหลายและมีจํานวนมากข้ึน ซึ่งไมว า จะเปนคําไทย คําภาษาถิ่น หรือคําภาษาต างประเทศตา งก็มลี กั ษณะเฉพาะที่แตกตา งกนั 1. ลักษณะของคําไทย มหี ลกั การสังเกต ดงั นี้ 1.1 มีลักษณะเปน คําพยางคเ ดียวโดดๆ มีความหมายชัดเจน เปนคําท่ีใชเ รียกชื่อ คน สตั ว สงิ่ ของ เชน แขน ขา หวั พอ แม เดนิ ว่งิ นอน ฯลฯ แตม ีคําไทยหลายคําหลายพยางคซ ่ึงคําเหลาน้ีมีสาเหตุมาจากการกรอนเสียงของคํา หนา ทน่ี ํากรอ นเปน เสียงส้ัน (คาํ หนากรอ นเปนเสยี งสั้น) กลายเปนคาํ ทีป่ ระวิสรรชนีย เชน มะมว ง มาจาก หมากมวง มะนาว มาจาก หมากนาว มะกรดู มาจาก หมากกรูด ตะขบ มาจาก ตนขบ ตะขาบ มาจาก ตวั ขาบ - การแทรกเสียง หมายความวา เดิมเปนคําพยางคเดียว 2 คําวางเรียงกัน ตอ มา แทรกเสียงระหวางคาํ เดมิ 2 คาํ และเสียงทแ่ี ทรกมกั จะเปนเสียงสระอะ เชน ผักกะเฉด มาจาก ผักเฉด ลกู กระดุม มาจาก ลูกดมุ ลูกกะทอ น มาจาก ลูกทอน ชัดเจนขนึ้ - การเติมเสียงหนา พยางคหนา เพือ่ ใหมีความหมายใกลเ คียงคําเดิม และมีความหมาย เชน กระโดด มาจาก โดด ประทวง มาจาก ทวง ประทบั มาจาก ทบั กระทํา มาจาก ทํา ประเดยี๋ ว มาจาก เด๋ียว 1.2มีตวั สะกดตรงตามมาตรา เชน จง (แมกง) ตกั (แมกก) กบั (แมก บ) เปน ตน 1.3ไมน ิยมมคี าํ ควบกลาํ้ เชน ทราบ ตราบ สรวง ประพฤติ เปนตน 1.4ไมมีตวั การันต คาํ ทกุ คาํ สามารถอา นออกเสยี งไดหมด เชน แม นา รกั ไกล

78 | ห น า 1.5คําไทยคําเดียว อาจมีความหมายไดห ลายอยาง เชน ขันตักนํ้า นกเขาขัน หวั เราะขบขนั 1.6มีรูปวรรณยุกตกํากับเสียง ท้ังท่ีปรากฏรูปหรือไมป รากฏรูป เชน นอน (เสียงสามญั ไมปรากฏรูป) คา (เสียงตรี ปรากฏรูปไมโ ท) 1.7คาํ ทีอ่ อกเสยี ง ไอ จะใชไ มมว น ซง่ึ มอี ยู 20 คาํ นอกน้ันใชไ มม ลาย ผูใหญหาผาใหม ใหสะใภใชคลองคอ ใฝใจเอาใสห อ มิหลงใหลใครขอดู จะใครลงเรือใบ ดูนํ้าใสและปลาบู ส่ิงใดอยใู นตู มิใชอ ยูใตต งั่ เตยี ง บาใบถ อื ใยบวั หูตามวั มาใกลเ คยี ง เลา ทอ งอยา ละเลี่ยง ยสี่ บิ มวนจาํ จงดี 2. ลักษณะของคําภาษาถิ่น ภาษาถิน่ หมายถึง คําที่ใชใ นทองถ่ินตา งๆ ของประเทศไทยที่มีลักษณะแตกตา งจาก ภาษากลาง เชน ภาษาถิ่นใต ภาษาถิ่นอีสาน ภาษาถิน่ เหนือ ซ่ึงภาษาถิน่ เหลานี้เปนภาษาที่ใชก ัน เฉพาะคนในถิ่นน้ัน ตัวอยา ง เปรยี บเทียบภาษากลาง และภาษาถน่ิ ภาษากลาง ภาษาถิ่นเหนอื ภาษาถิ่นอีสาน ภาษาถิ่นใต พดู อู เวา แหลง มะละกอ มะกวยเตด หมากหงุ ลอกอ อรอ ย ลํา แซบ หรอย สบั ปะรด มะขะนัด หมากนัด ยา นดั ผม/ฉนั ขา เจา เฮา ขอ ย ฉาน 3. ลกั ษณะของคาํ ภาษาถิ่นตางประเทศท่ปี รากฏในภาษาไทย

ห น า | 79 คําภาษาตา งประเทศท่ีใชอ ยูใ นภาษาไทยมีอยูม ากมาย เชน ภาษาจีน ภาษาเขมร ภาษาอังกฤษ แตท ี่ใชกันอยูส ว นใหม าจากภาษาจีน และภาษาอังกฤษ ซ่ึงมีสาเหตุมาจากประเทศ ไทยมีการติดตอและมีการเจริสัมพันธไมตรีกับชาติน้ันๆ จึงยืมคํามาใช ซึ่งทําใหภ าษาไทยมีคําใชใน การตดิ ตอสอื่ สารมากขน้ึ ตวั อยา ง ภาษาจีน ภาษาอังกฤษ ตงฉนิ แปะเจ๊ียะ กว ยจบ๊ั ชนิ แส กก โฮมรมู ซอส โชว แชมป คลินิก แท็กซี่ ปม แสตมป มอเต อง้ั โล เหลา ฮอ งเต ต้ังฉา ย แซยดิ ซอี ิว้ อรไซต ฟต อิเล็กทรอนิกส คอมพวิ เตอร คอรด เซียน เตาฮวย เตา หู แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1. ลกั ษณะของคาํ ไทยมีอะไรบาง 1. _____________________________________________________ 2. _____________________________________________________ 3. _____________________________________________________ 2. จงเขยี นคาํ ภาษาตางประเทศท่นี าํ มาใชในภาษาไทยมา 10 คาํ __ _____________________________________________________ __ _____________________________________________________

80 | ห น า บทท่ี 6 วรรณคดีและวรรณกรรม สาระสําคัญ วรรณคดีและวรรณกรรม เปนส่ือที่มีคุณคา ควรไดอ านและเขาใจ จะมีประโยชนต อตนเอง และผูอ่ืน โดยการอธิบายและเผยแพรน ิทาน นิทานพ้ืนบา น วรรณกรรมทองถ่ิน และวรรณคดีเร่ือง นั้นๆตอๆกนั ไป ผลการเรยี นรทู ่ีคาดหวัง ผเู รยี นสามารถ 1. อธบิ ายความหมาย คณุ คา และประโยชนข องนิทาน นิทานพื้นบาน และวรรณกรรมทอ ง ถิน่ ได 2. อธบิ ายความหมายของวรรณคดี และขอ คดิ ท่ีไดรับจากวรรณคดที ีน่ า ศกึ ษาได ขอบขา ยเน้อื หา นิทานพืน้ บา น และ เรือ่ งท่ี 1 ความหมาย คุณคา และประโยชนข องนิทาน วรรณกรรมทองถนิ่ เรื่องท่ี 2 ความหมายของวรรณคดี และวรรณคดที น่ี า ศกึ ษา

ห น า | 81 เรือ่ งท่ี 1 ความหมาย คุณคา และประโยชนข องนทิ าน นทิ านพน้ื บา น และวรรณกรรมทองถ่ิน 1. ความหมาย คุณคา และประโยชนของนิทาน 1.1 นทิ าน หมายถงึ เร่อื งทเ่ี ลาสืบทอดกนั มา ไมม ีการยืนยันวา เปน เร่ืองจรงิ เชน นทิ านเดก็ เลีย้ งแกะหรือเทวดากบั คนตดั ไม เปน นทิ านสวนใหญ จะแฝงดว ยคตธิ รรม ซึ่งเปน การสรุป สาระใหผูฟง หรือผอู านปฏบิ ัติตาม 1.2 คุณคา 1.2.1 ใชเปน ขอคิดเตอื นใจ เชน ทําดีไดดี ทําชั่วไดช ัว่ 1.2.2 เปนมรดกของบรรพบุรษุ ที่เปนเร่ืองเลา ใหฟง ท้ังไดร บั ความรูและ ความเพลิดเพลิน 1.2.3 ไดรับประโยชนจากการเลาและการฟงนทิ านทั้งดา นภาษาและ คติธรรม 1.3 ประโยชนข องนทิ าน 1.3.1 ไดรบั ความรูเ พมิ่ เติม 1.3.2 ไดรบั ความเพลิดเพลิน สนุกสนาน 1.3.3 ไดขอคดิ เตอื นใจนําไปใชประโยชน 2. ความหมาย คณุ คา และประโยชนจากนทิ านพนื้ บาน 2.1 นทิ านพน้ื บา น หมายถงึ เรอื่ งเลา ท่ีเลา สืบทอดกนั มา สวนใหญเนอ้ื หาจะเปน ลกั ษณะเฉพาะถน่ิ โดยอา งอิงจากสถานท่ีหรือบคุ คลซงึ่ เปน ทร่ี ูจักรว มกนั ของคนในถน่ิ น้นั ๆ เชน นิทานพน้ื บา นภาคกลาง เรื่องลกู กตญั ู นทิ านพนื้ บานภาคใต เร่อื งพษิ งเู หลือม นิทานพ้ืนบา น ภาคเหนือ เรอ่ื งเชียงเหมย้ี งตําพระยา และนิทานพืน้ บา นภาคอสี าน เรือ่ ง ผาแดงนางไอ 2.2 คณุ คา 2.2.1 เปน เร่อื งเลา ท่เี ลา สืบทอดกนั มา ซึ่งแสดงใหเหน็ ถงึ สิ่งแวดลอ ม ชีวติ ความเปนอยูในสมยั กอ น 2.2.2 ถอื เปน มรดกสาํ คัญที่บรรพบุรษุ มอบใหแ กค น 2.2.3 ใหข อ คดิ เตอื นใจท่ีจะนําไปใชป ระโยชนได

82 | ห น า 2.3 ประโยชน 2.3.1 ไดร ับความรูและความเพลิดเพลนิ จากการเลา การอาน และการฟง 2.3.2 ไดนาํ ความรูไปใชป ระโยชน 2.3.3 ใชเ ผยแพรใ หเ ยาวชนรุนหลังไดร ู ไดเขา ใจนทิ านพ้ืนบา นของ บรรพบรุ ษุ 3. ความหมาย ความสําคัญ และประโยชนจ ากวรรณกรรมทอ งถ่ ิน 3.1 ความหมาย วรรณกรรมทอ งถน่ิ เปน เร่อื งราวท่ีมีมานานในทองถิ่น และมีตวั ละครเปน ผู นําเสนอเนื้อหาสาระของเรือ่ งราวนนั้ เชน เรือ่ งสาวเครือฟา หรือวงั บวั บาน เปน ตน 3.2 คณุ คา 3.2.1 แสดงถงึ ชวี ิต ความเปน อยู สงั คม และวฒั นธรรมของทอ งถิ่นน้นั 3.2.2 เปน เรือ่ งทีใ่ หข อ คดิ ขอ เตือนใจ 3.2.3 เปน มรดกสําคัญท่ีมีคณุ คา 3.3 ประโยชน 3.3.1 ไดค วามรู ความเพลิดเพลิน 3.3.2 นาํ ขอคดิ ขอเตอื นใจ และสรุปนํามาใชใหเปน ประโยชนตอ ตนเอง 3.3.3 เปนความรูท่เี ผยแพรไ ด

ห น า | 83 เร่ืองท่ี 2 ความหมายของวรรณคดี และวรรณคดีท่ีนาศึกษา 1. ความหมายของวรรณคดี วรรณคดี หมายถงึ เร่ืองแตง ทไ่ี ดรับยกยองวา แตง ดี เปน ตวั อยา งดา นภาษา แสดงให เหน็ ถงึ วัฒนธรรมความเปน อยูในยคุ น้นั ๆ แตง โดยกวีทมี่ ีช่ือเสียง เชน วรรณคดีเร่อื ง ขนุ ชางขุนแผน พระอภยั มณี และสงั ขทอง เปน ตน วรรณคดีท่แี ตงดีมีลกั ษณะดงั น้ี 1. เนอื้ เร่ืองสนุกสนาน ใหข อ คิด ขอเตอื นใจ ท่ีไมลา สมยั 2. ใชภ าษาไดเ พราะ และมีความหมายดี นําไปเปนตวั อยา งของการแตงคาํ ประพนั ธไ ด 3. ใชฉากและตวั ละครบรรยายลกั ษณะนสิ ยั และใหข อ คิดทีผ่ ูอานตคี วาม โดยฉากหรอื สถานที่เหมาะสมกับเรือ่ ง 4. ไดร บั การยกยอ ง และนําไปเปน เรื่องใหศ กึ ษาของนักเขยี นและนักคดิ ได 2. วรรณคดีท่ีนาศึกษา สาํ หรับระดบั ประถมศึกษาน้ีมีวรรณคดีท่ีแนะนําใหศกึ ษา 3 เรือ่ ง คอื สังขทองซ่งึ เปน กลอนบทละคร พระอภยั มณเี ปน กลอนนทิ าน และขนุ ชางขุนแผนเปนกลอนเสภา โดยขอใหนักศึกษา คนควา วรรณคดี 3 เรือ่ งและสรปุ เปน สาระสําคัญ ในหวั ขอตอ ไปน้ี (อาจใหผูเ รยี นนาํ หัวขอเหลานี้แยก เขยี นภายนอกโดยไมตอ งเขียนลงในหนังสือน้ไี ด) 1. สังขทอง 1.1 ผแู ตง _________________________________________________ 1.2 เนอ้ื เรื่องโดยสรุปยอ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ 1.3 ขอ คิดและความประทับใจทีไ่ ดร ับจากเรื่องน้ี ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ 2. พระอภยั มณี

84 | ห น า 2.1 _ ผแู ตง _________________________________________________ 2.2 _ เน้อื เร่อื งโดยสรุปยอ______________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ 2.3 ขอคิดและความประทบั ใจที่ไดร ับจากเรื่องนี้ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ 3. ขนุ ชา งขุนแผน 3.1 ผแู ตง _________________________________________________ 3.2 เนื้อเรอื่ งโดยสรุปยอ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ 3.3 ขอคิดและความประทบั ใจที่ไดรบั จากเรอ่ื งน้ี ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________ ____ _________________________________________________

ห น า | 85 (สถานที่คน ควา คอื กศน.ตาํ บล หอ งสมดุ ประชาชน ศูนยการเรยี นชุมชนและแหลงเรยี นรู อืน่ ๆ สําหรับขอคดิ และความประทบั ใจผูเรยี นแตละคนอาจเขยี นแตกตา งกนั ซึง่ ควรไดอ านและ พจิ ารณาขอ คดิ เหลาน้นั วา ถกู ตอ งเหมาะสมกบั เน้อื หาของแตล ะเร่อื งเหลา น้หี รอื ไม)

86 | ห น า บทท่ี 7 ภาษาไทยกับชองทางการประกอบอาชีพ สาระสําคัญ ภาษาไทยเปนภาษาประจําชาติ เปนภาษาท่ีใชใ นการส่ือสารในชีวติ ประจําวัน อีกทัง้ ยังเปน ชอ งทางทสี่ ามารถนาํ ความรูภาษาไทยไปใชในการประกอบอาชพี ตางๆ โดยใชศลิ ปทางภาษาเปนส่ือ นํา ผลการเรยี นรูทค่ี าดหวัง เม่ือศกึ ษาจบบทท่ี 7 แลวคาดหวงั วาผูเรียนจะสามารถ 1. มคี วามรู ความเขาใจ สามารถวเิ คราะหศ กั ยภาพตนเอง ถึงความถนัดในการใช ภาษาไทยดานตางๆ ได 2. เหน็ ชองทางในการนําความรูภาษาไทยไปใชใ นการประกอบอาชพี 3. เหน็ คณุ คา ของการใชภาษาไทยในการประกอบอาชีพ ขอบขา ยเน้ือหา เร่ืองท่ี 1 คณุ คา ของภาษาไทย เร่อื งท่ี 2 ภาษาไทยกบั ชองทางการประกอบอาชพี เรือ่ งท่ี 3 การเพม่ิ พนู ความรแู ละประสบการณทางดานภาษาไทยเพ่อื การประกอบอาชีพ

ห น า | 87 เร่อื งที่ 1 คณุ คาของภาษาไทย ภาษาไทย นอกจากจะเปนภาษาท่ีใชสื่อสารในชีวิตประจําวันของชาวไทยแลว ภาษาไทยยงั บงบอกถึงเอกลักษณค วามเปนไทย มาต้ังแตโ บราณกาลเปน ภาษาทป่ี ระดษิ ฐคิดคน ข้นึ โดยพระมหากษัตริยไ ทย ไมไ ดล อกเลียนแบบมาจากภาษาอน่ื หรอื ชาติอนื่ ประเทศไทยมภี าษาไทย เปนภาษาประจําชาติ ซึง่ ถือไดวาเปนประเทศทีม่ ีศิลปะ วัฒนธรรมทางภาษา กลาวคือ เปนภาษาที่ ไพเราะ สภุ าพ ออ นหวาน แสดงถงึ ความนอบนอม มสี มั มาคารวะ นอกจากน้ียงั สามารถนาํ มาเรียบ เรยี ง แตง เปนคาํ ประพันธป ระเภทรอยแกว รอ ยกรอง นิยาย นิทาน วรรณคดี และบทเพลงตา งๆ ได อยา งไพเราะ ทาํ ใหเพลิดเพลิน ผอนคลายความตงึ เครียดใหก ับสมอง แมชาวตางชาติก็ยังชนื่ ชอบ ในศลิ ปะวัฒนธรรมไทยของเรา ดงั นัน้ พวกเราชาวไทย จึงควรเห็นคณุ คา เห็นความสําคัญและรว มกันอนรุ กั ษ ภาษาไทยไวใ หช นรนุ หลังไดศกึ ษาเรยี นรู และสืบทอดกนั ตอ ๆ ไป เพ่อื ใหภาษาไทยของเราอยูคูกบั ประเทศไทยและคนไทยตลอดไป ความสําคัญของภาษาไทย ภาษาไทยมคี วามสําคัญและกอ ใหเ กิดประโยชนหลายประการเชน 1. เปนพนื้ ฐานในการศึกษาเรียนรแู ละแสวงหาความรู บรรพบุรุษไดส รา งสรรค สะสม อนุรกั ษแ ละถายทอดเปนวฒั นธรรมจนเปน มรดกของชาติ โดยใชภาษาไทยเปนสือ่ ทาํ ใหคนรนุ หลงั ไดใชภ าษาไทยเปนเคร่ืองมอื ในการแสวงหาความรู ประสบการณ เลือกรับสิง่ ทีเ่ ปน ประโยชนม าใช ในการพฒั นาตนเอง พัฒนาสติปญญา กระบวนการคือ การวเิ คราะห วิพากษ วิจารณ การแสดง ความคดิ เห็น ทาํ ใหเกดิ ความรแู ละประสบการณท ง่ี อกงาม 2. เปน พน้ื ฐานในการศึกษาตอในระดบั ที่สงู ขึ้น เชน ศกึ ษาตอในระดับมัธยมศึกษา ตอนตน มธั ยมศึกษาตอนปลาย ระดับอุดมศึกษา เปนตน ลว นตองใชภาษาไทยเปนพ้ืนฐานในการศึกษา ตอ 3. เปนพน้ื ฐานในการประกอบอาชพี หรือพัฒนาอาชีพ การบันทกึ เร่อื งราวตางๆ การจดบันทกึ การอา น การฟงการดู ทําใหเกิดประสบการณเห็นชองทางการประกอบอาชีพ

88 | ห น า เรื่องที่ 2 ภาษาไทยกับชองทางการประกอบอาชีพ การศึกษาและเรียนรูรายวชิ าภาษาไทย นับเปน พนื้ ฐานสาํ คัญในการประกอบอาชพี หากมีการฝกฝนเพ่มิ พนู ทักษะดานตางๆ เชน การฟง การพูด การอา น และการเขียน ก็จะสามารถใช ประโยชนจ ากภาษาไทยไปประกอบอาชพี ได ในการประกอบอาชีพตา งๆ น้นั ลวนตอ งใชภาษาไทยเปนพ้ืนฐาน การไดฟ ง ไดอ าน ไดเขียนจดบันทึก ตัวอยางเรือ่ งราวตางๆ จะทําใหไดรับความรูแ ละขอมูลเกีย่ วกับอาชีพตางๆ ทําให มองเหน็ ชองทางการประกอบอาชพี ชวยใหตัดสินใจประกอบอาชีพไดอยา งม่ันใจ นอกจากนย้ี งั เปน ขอ มูลท่จี ะชวยสง เสรมิ ใหบุคคลผูทีม่ ีอาชีพอยแู ลว ไดพัฒนาอาชีพของตนใหเ จรญิ กา วหนา อีกดว ย นอกจากนย้ี ังสามารถใชก ารฟง การดู และการอา นเปนเคร่ืองมือท่ีจะชวยใหผ ูเรยี น มขี อมลู ขอเท็จจรงิ หลักฐาน เหตุผล ตวั อยา งแนวคิดเพ่อื นาํ ไปใชในการวเิ คราะห วจิ ารณ และ ตัดสินใจแกปญหาตางๆ รวมทง้ั ตดั สินใจในการประกอบอาชีพไดเ ปนอยา งดี ชองทางการประกอบอาชีพ วชิ าชีพทใี่ ชภาษาไทย เปนทักษะพ้ืนฐานในการประกอบอาชพี ไดแก อาชีพนักพูด นักเขยี นที่ตอ งใชท ักษะการพูด และการเขยี นเปนพื้นฐาน เชน 1. ผูป ระกาศ 2. พธิ ีกร 3. นกั จัดรายการวทิ ยุ 4. นักเขียนโฆษณาประชาสัมพันธ 5. นกั ขาว 6. นกั เขียนประกาศโฆษณาขา วทองถิ่น 7. นกั เขียนบทความ ทงั้ นี้ ในการตัดสินใจเลอื กอาชพี ตางๆ ขึน้ อยูกับความถนัด ความสามารถและ ประสบการณท่แี ตละคนไดสั่งสมมา รวมท้งั ตอ งมกี ารฝกฝนเรียนรูเพ่มิ เตมิ ดวย การเตรียมตวั เขา สูอ าชพี พธิ กี ร อาชพี พธิ กี ร เปน อาชพี ที่ตอ งใชท กั ษะการพูดมากทสี่ ุด รองลงมาเปน การใชทกั ษะ การฟง การดู การอาน ทีจ่ ะชวยสะสมองคความรูไวในตน พรอมที่จะดึงออกมาใชไดตลอดเวลา

ห น า | 89 สง่ิ สําคญั ในการเปนพิธกี ร คือ การพูด จึงตองเตรียมตวั เขาสอู าชีพ เชน ศึกษาเรื่องลักษณะการพดู ทีด่ ี หนาทขี่ องพิธกี ร คณุ สมบัตขิ องผทู ี่เปนพิธกี ร ขน้ั ตอนการพดู ของพธิ กี ร เปนตน ลักษณะการพดู ท่ีดี 1. เนื้อหาท่พี ดู ดี ตรงตามจุดประสงคเปนไปตามข้ันตอนของงานพธิ ีน้ันๆ 2. มวี ธิ ีการพูดท่ีดี น้ําเสียงนุม นวล ชัดถอย ชดั คาํ ใชค ําพดู ถูกตองเหมาะสม พดู สัน้ ๆ กระชบั ไดใ จความและประทับใจ เชน การพูดแสดงความเสยี ใจกรณีเสียชีวิต เจ็บปว ย หรือ ประสบเคราะหก รรม ควรมีวิธีการพดู ดังน้ี - พดู ใหรสู ึกวา เหตกุ ารณท่ีเกิดข้นึ เปนเรอื่ งปกติ - แสดงความรสู กึ หวงใย รวมทกุ ขร ว มสุข - พดู ดวยนาํ้ เสียงแสดงความเศรา สลดใจ - พดู ดวยวาจาสภุ าพ - ใหกําลงั ใจและยินดจี ะชว ยเหลอื 3. มีบุคลิกภาพที่ดี ผพู ูดมกี ารแสดงออกทางกาย ทางสีหนา ทางจิตใจที่เหมาะสม กับลักษณะงานน้ันๆ ซ่ึงมลี ักษณะแตกตางกัน เชน งานศพ งานมงคลสมรส งานอุปสมบท เปนตน หนาทข่ี องพธิ ีกร พธิ ีกร คอื ผูดําเนนิ การในพิธี ผูดําเนินรายการ ผูทําหนา ที่ดาํ เนนิ รายการของงานที่ จดั ขน้ึ อยา งมีพิธกี าร หนา ทีข่ องพธิ กี ร จะเปน ผทู าํ หนา ทบี่ อกกลาวใหผรู วมพิธกี ารตางๆไดท ราบถงึ ขน้ั ตอนพิธกี ารวามอี ะไรบาง ใครจะเปน ผพู ูด พดู ตอนไหน ใครจะทําอะไร พิธกี รจะเปน ผูแ จง ใหทราบ นอกจากนี้ พิธีกรจะทําหนาทีป่ ระสานงานกับทุกฝายใหรับทราบตรงกัน และเพือ่ ใหการดาํ เนินการ ตามขน้ั ตอนของพธิ ีการนั้นๆ เปน ไปตามกาํ หนดการและบรรลวุ ตั ถุประสงคข องงาน หากพธิ ีกรทํา หนาทีไ่ ด พิธีกร จงึ เปน ผมู คี วามสาํ คัญยิ่งตอ งานพิธีนนั้ ๆ ถา พิธีกรทําหนา ทไี่ ดดี งานพิธีนั้นก็ จะดําเนินไปดวยความราบร่ืนเรียบรอย แตถ าพธิ ีกรทําหนา ที่บกพรองกจ็ ะทาํ ใหง านพิธีนัน้ ไมราบร่นื เกดิ ความเสยี หายได คุณสมบัตขิ องพิธกี ร 1. เปนผูทม่ี ีบุคลกิ ดี รูปรางดี สงา มีใบหนา ยมิ้ แยม แจม ใส รูจ ักแตง กายใหส ภุ าพ เรยี บรอยเหมาะกับกาลเทศะ

90 | ห น า 2. มนี ํา้ เสยี งนุม นวล นา ฟง มลี ีลาจงั หวะการพูดพอหมาะ ชวนฟง มชี วี ิตชีวา 3. พดู ออกเสียงถกู ตอ งตามอกั ขรวธิ ี ชดั เจน ออกเสยี งคําควบกลาํ้ ไดถกู ตอง 4. ใชภาษาดี เลือกสรรถอยคํานํามาพูดใหผ ูฟ ง เขา ใจงา ย สอื่ ความหมายไดดี สัน้ และกระชบั มีศิลปะในการใชภาษา 5. มีมารยาทในการพูดใหเกยี รติผูฟง ควบคุมอารมณไ ดดี 6. มีมนุษยสมั พันธท ี่ดี มีวธิ ีสรา งบรรยากาศดวยสหี นาทาทาง ลลี าและนาํ้ เสียง ฯลฯ 7. เปนผใู ฝใจศกึ ษารูปแบบวิธีการใหมๆ มาใช มคี วามคิดสรา งสรรค ยอมรับฟง ความคดิ เห็นของบุคคลอ่นื และพยายามพฒั นาปรับปรุงตนเองอยเู สมอ 8. มคี วามรูในรายละเอยี ด ข้ันตอน วิธกี ารของกิจกรรมท่จี ะทําหนา ท่พี ธิ กี รเปน อยา งดี ดวยการศึกษา ประสานงาน ซกั ซอมสอบถามจากทกุ ฝา ยใหช ัดเจนและแมน ยาํ 9. เปนคนมีปฏภิ าณไหวพริบดี มีความสามารถในการแกป ญหาเฉพาะหนาได อยา งฉบั ไว ขน้ั ตอนการพดู ของพธิ ีกร 1. กลา วทกั ทายกับผฟู ง 2. แจง วตั ถปุ ระสงคห รอื กลาวถงึ โอกาสของการจัดงาน 3. แจง ถงึ กจิ กรรมหรือการแสดงที่จะจดั ขนึ้ วามีอะไร มขี ้ันตอนอยางไร 4. กลาวเชิญประธานเปดงาน เชญิ ผูกลาวรายงาน (ถา มี) และกลาวขอบคณุ เมือ่ ประธานกลา วจบ 5. แจง รายการที่จะดําเนนิ การในลําดับตอ ไป ถา มกี ารอภิปรายกเ็ ชญิ คณะผูอ ภปิ ราย เพื่อดําเนนิ การอภิปราย ถา หากงานน้ันมีการแสดงกแ็ จง รายการแสดง ดังนี้ 5.1 บอกช่ือรายการ บอกที่มา หรอื ประวัตเิ พอ่ื เกร่ินใหผ ูฟง เขา ใจเปนพื้นฐาน 5.2 ประกาศรายนามผแู สดง ผฝู กซอ ม ผูควบคมุ 5.3 เชิญชมการแสดง 5.4 มอบของขวัญของท่รี ะลกึ หลงั จบการแสดง 6. พดู เชอ่ื มรายการ หากมีการแสดงหลายชุดกจ็ ะตองมกี ารพดู เชอ่ื มรายการ 7. เมอ่ื ทุกรายการจบสนิ้ ลง พธิ ีกรจะกลาวขอบคุณแขกผูมีเกียรติ ผูฟ งและผูชม ผทู ่ใี หก ารชว ยเหลือสนบั สนุนงาน หากมีพิธีปด พิธกี รก็จะตองดําเนนิ การจนพิธีปดเสร็จเรยี บรอย

ห น า | 91 เรอื่ งที่ 3 การเพิ่มพูนความรูและประสบการณดานภาษาไทยเพื่อการประกอบอาชีพ ผูเ รียนทมี่ องเหน็ ชองทางการประกอบอาชพี แลว และในการตัดสนิ ใจเลอื กอาชีพ จําเปนตอ ง ศึกษาเรียนรูเพิ่มเติม เพื่อเพิม่ พนู ความรูและประสบการณ นําไปประกอบอาชีพไดอยางมปี ระสิทธิภาพ การศึกษาเรียนรูเ พม่ิ เติม อาจทําไดห ลายวิธี 1. ศกึ ษาตอ ในระดับท่สี งู ขนึ้ 2. ศึกษาตอ เรียนรูเ พิม่ โดยเลอื กเรยี นในรายวิชาเลอื กตางๆ ที่สาํ นกั งาน กศน. จัดทําไวใ ห ตามความตองการ 3. ฝกฝนตนเองใหมีทักษะ มีประสบการณเ พม่ิ มากขนึ้ เชน อาชพี พธิ ีกร ควรฝกทกั ษะดาน 3.1 การมบี ุคลกิ ภาพที่ดี 3.2 การพดู ในที่ชมุ ชน 3.3 มารยาทในการพดู แบบฝก หดั ใหผ เู รียนตอบคําถามตอ ไปน้ี 1. บอกคณุ คา ของภาษาไทย 1).................................................................... 2).................................................................... 3).................................................................... 4).................................................................... 5)....................................................................

92 | ห น า 2. ใหผ ูเรียนดแู ละฟง การพดู ของพธิ กี รในรายการตา งๆ จากโทรทัศน วิทยุ รวมทัง้ จากงาน พิธจี รงิ เพ่ือสังเกตข้นั ตอน วิธกี ารและเทคนคิ ตางๆ ของพิธกี รเพื่อเปน ตวั อยาง และใหพจิ ารณา เลอื กใชส่งิ ดีๆ มาเปน แบบอยาง สว นที่มองเหน็ วาบกพรอง ก็นาํ มาเปนขอ ควรระวัง โดยบนั ทึกขอดี และขอควรปรับปรุงจากการดูและฟงในรายการตางๆ 3. ใหผูเรียนแสดงบทบาทสมมตุ ใิ หต ัวเองเปนพธิ กี รในงานใดงานหนึง่ แลวใหเพ่ือนชวย วิจารณ จากน้ันครปู ระจํากลุมชว ยสรปุ และใหคาํ แนะนาํ กจ็ ะทําใหผเู รียนไดพ ัฒนาปรับปรุงตนเอง และพัฒนาการพดู ในฐานะพธิ ีกรไดอยางดี เฉลยแบบฝกหดั ในการเฉลยแบบฝกหดั ผสู อนสามารถพจิ ารณาปรบั เปลี่ยนไดตามความเหมาะสม บทท่ี 1 การฟงการดู เรอื่ งท่ี 1 1. หลักการฟง และดู 1. ฟงและดูอยา งตั้งใจ 2. มีจดุ มงุ หมาย 3. จดบันทกึ ใจความสาํ คญั 4. ศกึ ษาความรู กอนท่จี ะฟงและดู 2. ความสําคัญของการฟงและดู 1. เปนการสื่อสารระหวางกนั 2. เพ่ิมความรแู ละประสบการณ 3. เปนการเผยแพรความรู 4. เปนการพัฒนาชีวิตและความเปนอยู 3. มีจุดมงุ หมายของการฟงและดู 1. เพือ่ ความรู 2. เพ่ือรูเ ทา ทันเหตุการณ 3. เพ่อื ความเพลิดเพลิน 4. เพ่ือใชเ วลาวางใหเกดิ ประโยชน เรือ่ งท่ี 2 1. วิธีการฟงเพอ่ื จับใจความสําคัญ

ห น า | 93 เรือ่ งท่ี 3 1. ฟงอยางตั้งใจและมีสมาธิ 2. ฟง ใหต ลอดเร่อื ง 3. ฟงอยา งมีวจิ ารณญาณ 2. วิธีการดูแลว จบั ใจความสําคัญ 1. ฟงแลวรรู ายละเอยี ด 2. เขา ใจเนอื้ หาสาระ 3. ประเมินคาเรือ่ งที่ฟง 4. จดบันทกึ ใจความสาํ คัญ 1. วิธีการของการสรุปความ 1. นําใจความสําคญั มาเขยี นสรุปดวยสาํ นวนตนเอง 2. การใชประโยชนจากสรปุ ความ โดยนาํ มาศกึ ษาหรอื เผยแพร เรือ่ งท่ี 4 2. การนาํ วิธีการสรปุ ความไปใชป ระโยชน 1. สรุปการฟง และดูประจาํ วนั 2. เผยแพรค วามรเู ร่อื งจากการฟงและดู 1. มารยาทในการฟง 1. ตงั้ ใจฟง ผอู นื่ 2. ไมร บกวนสมาธิผอู ืน่ 3. ใหเกยี รติวทิ ยากร 4. ฟง ใหจ บ 2. มารยาทในการดู 1. ตัง้ ใจดู 2. ไมร บกวนสมาธิผอู ่นื 3. ไมฉ ีกทาํ ลายเอกสารท่ีดู 4. ดูแลวใหรกั ษาเหมือนสมบตั ขิ องตน บทท่ี 2 การพดู 1. การนาํ หลกั การและความสําคัญของการพดู ไปใช ดงั น้ี เรื่องท่ี 1 1. มคี วามรเู รอ่ื งทพ่ี ดู 2. พดู ดวยคาํ สภุ าพ 3. สือ่ สารกบั ผูอ่ืนเขาใจ

94 | ห น า เรอื่ งท่ี 2 4. ใชแสดงความคดิ เห็น 2. จุดมงุ หมายของการพดู 1. เพ่อื ส่อื สารกบั ผูอน่ื 2. เพือ่ แสดงความรู ความสามารถของตนเอง 3. เพ่ือแสดงความเหน็ 1. การเตรียมตัวการพดู 1. การแตงกาย 2. เน้ือหาสาระทพ่ี ูด 3. เอกสาร อปุ กรณประกอบการพดู 4. เตรยี มพรอ มทั้งรางกายและจติ ใจ เรื่องท่ี 3 1. วิธีการพดู ในสถานการณต า งๆ เรื่องท่ี 4 1 การพูดอวยพร ใหม ีความสุข ความเจริญ โดยอา งส่ิงศักดิ์สิทธิ์ ใหผ ฟู งประทบั ใจ 2 การพูดขอบคุณ พูดดวยภาษาสุภาพ บอกเหตุที่ตอง ขอบคณุ และหากมีโอกาสจะตอบแทนบา งโอกาสหนา 3 การพดู ตอนรับ พูดดวยคําสุภาพ นุมนวล ประทับใจ พูดแนะนําบคุ คล หรือสถานท่ี 2. การนาํ ความรูด า นการพดู ไปใช 1. อวยพรวันเกดิ 2. อวยพรวนั ขึน้ ปใ หม 3. กลา วตอ นรบั ผมู าเยย่ี มเยอื น 4. กลา วขอบคณุ ท่ีใหก ารตอ นรบั อยา งดี 1. มารยาทในการพดู 1. ใชคําพดู สภุ าพ 2. ไมพดู วารายผูอ่นื 3. พดู คดั คานดวยเหตผุ ล 2. มารยาทดีในการพดู จะมปี ระโยชน 1. เปน ทรี่ กั ของผอู ่ืน

ห น า | 95 2. ผูอื่นยินดพี ดู ดวย 3. ไดรับความไววางใจจากผูอน่ื บทท่ี 3 การอา น เรือ่ งท่ี 1 1. หลกั การอาน 1. มีจุดมงุ หมายในการอาน 2. เลือกหนังสืออา นตามความสนใจ 3. อา นถกู ตองตามอกั ขรวธิ ี 2. ความสาํ คัญของการอา น 1. รับสารเปนความรหู ลากหลาย 2. ไดค วามรู ทกั ษะและประสบการณ 3. พัฒนาความคดิ ผูอาน 3. จุดมงุ หมายในการอาน 1. ใหมคี วามรู 2. ใหเพลิดเพลิน 3. นําความรไู ปประยกุ ตใ ช 4. เปน ผูท นั สมัย ทันเหตุการณ เรอื่ งท่ี 2 1. อานออกเสียงไดโดย 1. ออกเสยี งถกู ตอ ง 2. อา นอยา งมจี งั หวะ 3. อานอยางเขาใจเนอื้ เร่ือง 4. อานเสียงดงั ฟง ชัด 2. ใจความสําคัญและสรปุ ความเรอ่ื งผูนํายวุ เกษตรกรไทย “เตรยี มไปญ่ีปุน” กรมสงเสริมการเกษตร สํานักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมสง เสริม สหกรณก รมปศสุ ตั ว และสาํ นกั งานงานปฏิรปู ท่ีดินเพื่อเกษตรกรรม คัดเลือกยุวเกษตรกรเขา รับการฝ กงานตามโครงการ จํานวน 21 คน เขารับการฝกงานที่ญี่ปุนโดยเดินทาง 6 เมษายน 2552 โดยจะตองอบรมดานพื้นฐานการเกษตรและภาษาญ่ีปุนกอ น ระหวางวันท่ี 16 กุมภาพนั ธ – 31 มีนาคม 2552 เรอื่ งท่ี 3 1. รอยกรองคอื คาํ ประพนั ธท ่ีแตง โดยมีการสมั ผสั ใหค ลองจองกนั 2. การอา นกลอนสุภาพ ใหแบงคําแยกเปน 3/2/3 หรือบางบท อาจเปน 3/3/3 กไ็ ด

96 | ห น า เร่ืองท่ี 4 1. เลือกหนงั สอื อานไดโ ดย 1. อานหนังสือตามความสนใจ พิจารณาจากชื่อผูเ ขียนหรือ สารบญั 2. พิจารณาเนือ้ หาสาระท่เี กย่ี วกบั ผูเขยี น 3. พจิ ารณาหนังสือประกอบการเรยี น บรรณานกุ รม 2. ประโยชนของการอาน 1. ไดร ับความรู ความคดิ 2. ไดรับความเพลิดเพลิน 3. ใชเ วลาวางใหเปนประโยชน เร่อื งท่ี 5 1. มารยาทในการอา นท่นี อกเหนอื จากการศึกษา บทท่ี 4 การเขยี น 1. ไมอ านหนงั สอื ขณะฟงผูอ่ืนพูด 2. ไมอ านหนงั สือของผูอ ื่นทไ่ี มไดรับอนญุ าตกอน ฯลฯ เร่อื งท่ี 1 เร่ืองท่ี 2 2. การมนี สิ ยั รกั การอา นท่ีนอกเหนอื จากการศึกษา 1. พยายามอานทกุ อยางทพ่ี บเห็นแมจ ะเปน ขอความส้ันๆ เร่ืองท่ี 3 หลักการเขยี น ประโยชนข องการเขยี น 1. เขียนดว ยความเรียบรอ ย และถกู ตองตามหลกั ภาษา 2. มจี ดุ มุงหมายในการเขยี น บอกชือ่ สระตอ ไปนี้ 1. ะ เรียกวา วสิ รรชนีย 2. ุ เรียกวา ตีนเหยียด 3. ู เรยี กวา ตนี คู 4. เ เรียกวา ไมห นา 5. ไ เรยี กวา ไมม ลาย 6. โ เรยี กวา ไมโอ 7. ย เรยี กวา ตวั ยอ 8. ว เรียกวา ตวั วอ 9. ฤ เรยี กวา ตวั รึ 10. ฦา เรยี กวา ตัวลือ 1. คําสะกดดวย

ห น า | 97 เรือ่ งท่ี 4 - แมก ง เชน งง สรง คง ฯลฯ เรอ่ื งท่ี 5 - แมก น เชน กล คน บน ฯลฯ - แมกม เชน กลม คม ดม ฯลฯ เรื่องท่ี 6 - แมก บ เชน กบ ครบ หลบั ฯลฯ - แมเ กย เชน เลย เฉย ตาย ฯลฯ 2. ประสมคาํ ท่ีมีพยญั ชนะ สระ และวรรณยกุ ต 1. สิน้ 2. ดา ย 3. ที่ 4. เตา 5. ตา ย ชอื่ นามสกลุ เจาของประวตั ิ 1. สว นประกอบของรายงาน 1. ปกหนา 2. คํานาํ 3. สารบญั 4. เนื้อหาสาระ 5. บรรณานกุ รม 2. เชิงอรรถ จะมีชือ่ ผูเ ขียน ปท่ีพิมพ และเลขที่หนา หนังสือที่ นํามาใชป ระกอบการเขียน 3. บรรณานุกรม ประกอบดว ย รายช่ือผูเ ขียนเรียงตามตัวอักษร ช่อื หนงั สอื ชือ่ สถานท่พี ิมพ ช่ือโรงพิมพ และ ปท พ่ี ิมพ 1. มารยาทในการเขยี น 1. เขยี นถกู ตอง ชัดเจน 2. เขียนเชิงสรางสรรค 3. เขียนในส่ิงท่คี วรเขียน ไมเ ขียนในสง่ิ ท่ีไมค วรเขียน 4. เขยี นทุกอยางที่เปนความจริง 5. ไมเ ขยี นขอ ความในหนังสอื ท่ีเปนสว นรวม 2. นิสยั รกั การเขยี น 1. เริ่มตน เขยี นจากงา ยไปยาก 2. เขียนทกุ ๆ วนั

98 | ห น า 3. พยายามเขยี นดว ยใจรัก บทท่ี 5 หลักการใชภ าษา เร่อื งท่ี 1 1. เสียงพยัญชนะ มี 21 เสียง 2. เสียงสระมี 24 เสียง 3. เสียงวรรณยกุ ต มี 5 เสียง 4. นา มีเสียงวรรณยกุ ตส ามญั หมา มีเสียงวรรณยกุ ตจตั วา กิน มีเสยี งวรรณยกุ ตสามญั สิน มีเสยี งวรรณยกุ ตจตั วา พลอย มีเสียงวรรณยกุ ตส ามญั 5. ไตรยางศ คอื อกั ษร 3 หมู ไดแก อักษรสูง กลาง และตา่ํ เรอ่ื งท่ี 2 1. สรางกลุมคาํ 1. เดนิ เดนิ ไปโรงเรียน 2. ชน ชนกนั อยา งแรง 3. แดง แดงมาก 4. นํ้า นาํ้ สกปรก 2. สรา งประโยค 1. บญุ ศรีเดนิ ไปโรงเรยี น (บอกเลา ) 2. รถโรงเรยี นชนกนั อยา งแรง (บอกเลา) 3. เส้ือตวั น้แี ดงมากไปหรือ (คาํ ถาม) 4. อยาดืม่ น้ําสกปรก (คาํ สัง่ ) เรอื่ งท่ี 3 ใชเครอ่ื งหมายวรรคตอนท่เี หมาะสม 1. วนั น้ลี กู สาวส่งั ซื้อขนมทองหยิบ ทองหยอด เมด็ ขนุน ฝอยทอง ฯลฯ 2. นทิ านมีหลายชนิด เชน นทิ านชาดก นิทานปรมั ปรา นิทานคติสอนใจ 3. คาํ ตอบขอนถี้ กู ทัง้ ก. ข. ค. ง. 4. เธอนัดใหฉ ันไปพบในเวลา 08.00 น. อักษรยอ พ.ศ. ร.ร. น.ส. เร่อื งท่ี 4 1. วิธีการใชพจนานกุ รม

ห น า | 99 เรื่องท่ี 5 1. เรียงลําดับคาํ เร่อื งท่ี 6 2. พจิ ารณาอกั ขรวธิ ี 3. การบอกเสียงอาน 4. การบอกความหมาย 5. การบอกประวัตขิ องคาํ และชนดิ ของคาํ 2. คําราชาศัพท 7 คํา พระราชบิดา ตรัส พระราชทาน พระบรมฉายาลักษณ ประทับ เสด็จ รบั สัง่ 3. คําสุภาพ 7 คํา สุนขั รบั ประทาน ทราบ มลู ดิน ไมตพี ริก ครบั ศีรษะ 1. สาํ นวน ในนาํ้ มีปลา ในนามีขาว คนรักเทา ผนื หนงั คนชงั เทาผืนเส่ือ ฝนท่งั ใหเ ปนเขม็ ฯลฯ 2. คําพงั เพย รกั ววั ใหผ กู รักลกู ใหตี สอนหนังสอื สงั ฆราช ชา งตายทงั้ ตวั เอาใบบวั ปด ฯลฯ 3. สุภาษติ รักยาวใหบ ั่น รกั ส้ันใหต อ นา้ํ รอนปลาเปน นา้ํ เย็นปลาตาย เหน็ ชา งข้ี อยาข้ตี ามชา ง ฯลฯ วธิ ีใชภ าษาไดอ ยา งเหมาะสม 1. ใชภาษาตรงไปตรงมา ไมโ กหกหลอกลวง ใหร ายผูอืน่ 2. ไมใ ชค าํ หยาบ 3. ใชภาษาใหเ หมาะสมกับกาลเทศะและระดบั ของบคุ คล 4. ใชภ าษาใหเกดิ ความรักสามคั คี 5. ใชภ าษาใหถ กู ตอ งตามหลักภาษา

100 | ห น า บทท่ี 6 เรือ่ งท่ี 7 1. ลกั ษณะคําไทย 1. เปน คาํ เดยี วโดดๆ มคี วามหมายชัดเจน 2. ตวั สะกดตรงตามมาตรา 3. ไมมีตวั การันต ฯลฯ 2. คาํ ภาษาตางประเทศ 10 คาํ แปะ เจ๊ียะ กวยจ๊ับ ซินแส อ้ังโล โฮเต็ล ปม แชมป แท็กซี่ แสตมป ฟต วรรณคดแี ละวรรณกรรม เรือ่ งท่ี 1 1. คุณคา 1. คุณคาของนิทาน ไดแ ก ใชเปนขอคติเตือนใจ เปน มรดก ของบรรพบุรษุ และไดป ระโยชนจ ากการเลา และฟง 2. คุณคาของนิทานพืน้ บาน ไดแ ก เปนเร่ืองเลาที่แสดงใหเ ห็น ถึ ง ชี วิ ต ค ว า ม เ ป น อ ยู ข อ ง ค น พื น้ บ า น ท่ี เ ป น อ ยู กั น ม า แ ต  ด้ังเดิม และไดข อ คิด ขอเตือนใจ รวมท้ังความภูมิใจของ คนรนุ หลงั ตอมา 3. คุณคาของวรรณกรรมทองถ่ิน ไดแ ก การแสดงถึงวิถีชีวิต ความเปน อยูของทองถ่ิน ใหขอคิด ขอเตือนใจ เปน มรดก ทีค่ วรรกั ษาไว 2. นําไปใชป ระโยชนไดโ ดย 1. อา นเพิม่ ความรู ความเพลิดเพลิน 2. ใชเวลาวางใหเปน ประโยชน 3. นาํ ขอดเี ปน ตวั อยางไปใช บทท่ี 7 ภาษาไทยกับชองทางการประกอบอาชีพ เร่ืองที่ 1 คณุ คาของภาษาไทย 1. ใชส ือ่ สารในชวี ิตประจาํ วัน 2. บง บอกถงึ ะเอกลกั ษณความเปน ไทย 3. เปนวฒั นธรรมทางภาษา 4. เปน ภาษาท่สี ามารถแสดงถึงความนอบนอม สุภาพ ออนหวาน 5. สามารถเรียบเรียงแตง เปนคาํ ประพนั ธ