ห น า | 1 หนงั สือเรยี นสาระความรพู น้ื ฐาน รายวชิ าภาษาไทย พท11001 ระดับประถมศึกษา หลักสตู รการศึกษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขัน้ พ้นื ฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554) หามจาํ หนาย หนังสือเรียนเลม น้ี จดั พิมพดว ยเงนิ งบประมาณแผน ดนิ เพือ่ การศึกษาตลอดชวี ติ สาํ หรบั ประชาชน ลิขสิทธิ์เปนของ สาํ นักงาน กศน. สํานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ สํานักงานสง เสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร
2 | ห น า หนงั สอื เรยี นสาระความรพู ืน้ ฐาน รายวิชาภาษาไทย พท11001 ระดบั ประถมศึกษา ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554 เอกสารทางวิชาการหมายเลข 1/2555
ห น า | 3
4 | ห น า สารบัญ หนา คํานํา คาํ แนะนําการใชหนงั สอื เรยี น โครงสรา งรายวชิ า คาํ แนะนาํ การใชแบบเรียน โครงสรา งรายวชิ าภาษาไทย บทท่ี 1 การฟง และการดู.......................................................................................................8 เร่อื งที่ 1 หลกั การความสําคัญ จดุ มุง หมายของการฟง และดู .......................................9 เรอ่ื งท่ี 2 การฟงการดูเพ่อื จบั ใจความสําคัญ.............................................................11 เรอื่ งที่ 3 การฟง และดูเพ่อื สรุปความ ........................................................................13 เรือ่ งท่ี 4 มารยาทในการฟง และการดู......................................................................14 บทท่ี 2 การพดู .................................................................................................................... 15 เรอื่ งที่ 1 การพูด ความสาํ คัญของการพูด.................................................................16 เร่ืองที่ 2 การเตรยี มการพูด และลักษณะการพูดที่ดี ..................................................17 เร่ืองท่ี 3 การพดู ในโอกาสตางๆ ...............................................................................18 เรื่องที่ 4 มารยาทในการพูด.....................................................................................20 บทท่ี 3 การอา น ................................................................................................................21 เร่อื งท่ี 1 หลกั การความสําคัญและจุดมุง หมายของการอา น ทงั้ การอา นออกเสยี งและอานในใจ.............................................................22 เรอ่ื งท่ี 2 การอา นรอยแกว .......................................................................................24 เรอ่ื งท่ี 3 การอา นรอยกรอง......................................................................................27 เรอื่ งที่ 4 การเลือกอา นหนงั สอื และประโยชนของการอา น..........................................29 เรือ่ งที่ 5 มารยาทในการอานและสรางนสิ ัยรักการอา น..............................................30 บทท่ี 4 การเขยี น ................................................................................................................31 เรือ่ งที่ 1 หลกั การเขยี นและความสาํ คัญของการเขียน...............................................32 เรอ่ื งที่ 2 การเขียนภาษาไทย ...................................................................................33 เรื่องที่ 3 การเขยี นสะกดคาํ และประสมคาํ ................................................................35 เรอ่ื งท่ี 4 การเขยี นสื่อสาร........................................................................................37 เรอ่ื งท่ี 5 การเขียนตามรปู แบบ ................................................................................40
ห น า | 5 เร่ืองท่ี 6 การเขยี นรายงานการคน ควาและอางองิ ความรู ...........................................44 เรอ่ื งที่ 7 การเขยี นกรอกรายการ ..............................................................................46 เรื่องที่ 8 มารยาทในการเขียนและนิสัยรกั การเขยี น...................................................47 บทท่ี 5 หลักการใชภาษา.....................................................................................................48 เรอื่ งที่ 1 เสียง รปู อกั ษรไทย และไตรยางค ...............................................................49 เรื่องที่ 2 ความหมายและหนา ท่ีของคํา กลุมคาํ และประโยค.....................................53 เร่ืองท่ี 3 เครือ่ งหมายวรรคตอนและอักษรยอ............................................................59 เรือ่ งที่ 4 หลกั การใชพจานานุกรม คาํ ราชาศพั ทและคาํ สภุ าพ....................................64 เรือ่ งท่ี 5 สาํ นวนภาษา............................................................................................68 เร่อื งที่ 6 การใชท กั ษะทางภาษาเปนเครอื่ งมอื การแสวงหาความรู..............................73 เรอ่ื งที่ 7 ลกั ษณะของคาํ ไทย คาํ ภาษาทองถิน่ และ คาํ ภาษาตา งประเทศในภาษาไทย..............................................................75 บทท่ี 6 วรรณคดีและวรรณกรรม........................................................................................78 เร่ืองที่ 1 ความหมาย คณุ คา และประโยชนของนทิ าน นิทานพื้นบา น และวรรณกรรมทองถิ่น........................................................79 เร่อื งที่ 2 ความหมายของวรรณคดี และวรรณคดีทีน่ าศกึ ษา ......................................81 บทท่ี 7 ภาษาไทยกับชองทางการประกอบอาชีพ...............................................................83 เรื่องท่ี 1 คณุ คาของภาษาไทย.................................................................................84 เรอื่ งท่ี 2 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี ....................................................85 เรอ่ื งที่ 3 การเพมิ่ พูนความรแู ละประสบการณทางดานภาษาไทย เพ่อื การประกอบอาชีพ ..............................................................................88 เฉลยแบบฝกหดั ................................................................................................................89 บรรณานุกรม ................................................................................................................98 คณะผูจัดทาํ ................................................................................................................99
6 | ห น า คาํ แนะนาํ ในการใชห นงั สือเรยี น หนงั สือแบบเรียนสาระความรูพืน้ ฐาน รายวิชาภาษาไทย ระดับประถมศึกษา เปน แบบเรียน ที่จัดทําขนึ้ สําหรับผเู รยี นทีเ่ ปนนกั ศกึ ษานอกระบบ ในการศกึ ษาหนงั สือเรียนสาระความรูพ ืน้ ฐาน รายวชิ าภาษาไทย ผูเ รียนควรปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 1. ศกึ ษาโครงสรา งใหเขา ใจหัวขอ สาระสาํ คัญ ผลการเรยี นรูคาดหวงั และขอบขายเนอื้ หา 2. ศกึ ษารายละเอียดเน้ือหาของแตละบทอยา งละเอียด และทํากิจกรรมตามท่ีกําหนด และ ตรวจสอบกับแนวตอบกิจกรรมที่กําหนด ถา ผูเ รียนตอบผิดควรกลับไปศึกษาและทําความเขาใจ เนอ้ื หาน้ันใหม ใหเขา ใจกอ นทจ่ี ะศกึ ษาเร่ืองตอไป 3. ปฏิบัติกิจกรรมทายเรื่องของแตละเรื่อง เพื่อเปนการสรุปความรู ความเขา ใจของเน้ือหา ในเรื่องนั้นๆ อีกคร้ัง และการปฏิบัติกิจกรรมของแตล ะเน้ือหาแตล ะเร่ือง ผูเรียนสามารถนําไป ตรวจสอบกบั ครแู ละเพ่ือนๆ ทรี่ ว มเรยี นในวชิ าและระดบั เดยี วกนั ได 4. แบบเรียนเลม น้ีมี 6 บท คอื บทที่ 1 การฟงและการดู บทท่ี 2 การพดู บทท่ี 3 การอาน บทที่ 4 การเขยี น บทที่ 5 หลกั การใชภาษา บทท่ี 6 วรรณคดแี ละวรรณกรรม บทท่ี 7 ภาษาไทยกบั ชอ งทางการประกอบอาชพี
ห น า | 7 โครงสรา งรายวิชาภาษาไทย พท11001 ระดบั ประถมศึกษา สาระคัญ การฟงและการดู การพูด การอา น การเขียน หลักการใชภาษา วรรณคดี และวรรณกรรม เปนพ้นื ฐานของทกั ษะทใี่ ชในชวี ิตประจําวัน ซึง่ ตอ งศกึ ษาอยางเขา ใจจึงนําไปใชป ระโยชนไดดี ผลการเรียนรทู ค่ี าดหวัง ผเู รียนสามารถ 1. อธบิ ายรายละเอยี ดของการฟง และการดูได 2. อธบิ ายการพดู และการอา นในสถานการณตางๆได 3. เขยี นไดถกู ตอ งตามหลักภาษา 4. ใชห ลกั การใชภ าษาไดถ กู ตอ ง 5. อธิบายความหมาย คุณคา และประโยชนข องนิทาน นิทานพื้นบาน วรรณกรรมทอ งถ่ิน และวรรณคดบี างเร่อื งได ขอบขายเนอื้ หา บทท่ี 1 การฟง และการดู บทท่ี 2 การพูด บทท่ี 3 การอาน บทที่ 4 การเขยี น บทท่ี 5 หลกั การใชภาษา บทท่ี 6 วรรณคดแี ละวรรณกรรม บทที่ 7 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี
8 | ห น า บทท่ี 1 การฟง การดู สาระสําคัญ การฟงและการดูเปนทกั ษะสําคญั ทตี่ องใชใ นชีวติ ประจาํ วัน หากฟงและดูไดอ ยา งเขาใจ จะนาํ ไปใชป ระโยชนไดมาก ผลการเรยี นรูท ่คี าดหวงั ผูเรียนสามารถ 1. อธบิ ายหลกั การ ความสาํ คัญ จุดมุงหมายของการฟงและการดูได 2. อธบิ ายการจับใจความสาํ คัญจากการฟงและการดูได 3. อธบิ ายการฟงและการดูเพ่อื สรปุ ความได 4. บอกมารยาทในการฟง และดูได ขอบขายเนือ้ หา เรอ่ื งที่ 1 หลกั การ ความสาํ คัญ จุดมุงหมายของการฟงและการดู เร่ืองที่ 2 การฟง และการดูเพอื่ จบั ใจความสาํ คญั เร่อื งท่ี 3 การฟงและดูเพ่อื สรปุ ความ เร่ืองที่ 4 มารยาทในการฟงและการดู
ห น า | 9 เร่ืองท่ี 1 หลักการ ความสําคญั จดุ มุงหมายของการฟงและดู 1. หลกั การฟง และดู การฟงและการดูเปนการเรยี นรเู รือ่ งราวตางๆ จากแหลง เสยี งและภาพ ทั้งจากแหลง จริง และผาน สือ่ ตางๆ เชน วทิ ยุ โทรทัศน ภาพยนตร คอมพวิ เตอร หนงั สอื เปน ตน การฟง และการดูมหี ลักการดงั นี้ 1. การฟงและดูอยางตั้งใจ จะไดร บั เน้อื หาสาระถกู ตองและครบถวน 2. มจี ดุ มงุ หมายในการฟง และดูเพอื่ จะชว ยใหก ารฟงและดูมีประโยชนแ ละมีคณุ คา 3. จดบันทึกใจความสําคญั จะไดศกึ ษาทบทวนได 4. มพี ื้นฐานในเรือ่ งท่ฟี งและดูมากอ นจะไดชว ยใหเขาใจเน้ือหาสาระไดเรว็ ขึน้ 2. ความสาํ คญั ของการฟงและการดู 1. เพิม่ ความรูแ ละประสบการณทีจ่ ะนาํ ไปใชป ระโยชนไ ด 2. เปน การส่อื สารระหวางกนั ใหเ ขาใจและปฏบิ ตั ิตามได 3. เปน การพัฒนาชีวิตและความเปนอยู โดยนําความรูดา นวทิ ยาศาสตร สงั คมศาสตร และ มนษุ ยศาสตร มาใชไ ดอ ยา งเหมาะสม 3. จดุ มงุ หมายของการฟง และการดู 1. เพ่ือรับความรูและความบันเทงิ จากการฟง และการดู 2. เพอ่ื นําไปใชป ระโยชนใ นชีวติ ประจาํ วัน อาจจะไปอธบิ ายหรือสอนตอ หรอื จะนําไปประกอบ เปนอาชพี ได 3. เพ่ือความเพลิดเพลิน หรอื เพอ่ื การผอนคลาย เชน การฟง เพลง การดูรายการบันเทิง เปน ตน 4. เพ่ือใชเ วลาวางใหเปน ประโยชน จดุ มุงหมายของแตละทานอาจจะเหมือนกนั หรอื ไมเหมอื นกนั กไ็ ดและอาจจะมากกวา 1 จดุ มงุ หมายกไ็ ด กจิ กรรม
10 | ห น า ใหผูเรียนตอบคําถามตอไปนี้ 1. ผเู รยี นมหี ลกั การฟง และการดูอยา งไร 1. _______________________________________________________________________ 2. _______________________________________________________________________ 3. _______________________________________________________________________ 4. _______________________________________________________________________ 2. ผูเรียนเหน็ วา การฟงและการดูมีความสําคัญอยา งไร 1. _______________________________________________________________________ 2. _______________________________________________________________________ 3. _______________________________________________________________________ 4. _______________________________________________________________________ 3. ทานมจี ดุ มุงหมายของการฟงและการดูละครโทรทัศนอยา งไร 1. _______________________________________________________________________ 2. _______________________________________________________________________ 3. _______________________________________________________________________ 4. _______________________________________________________________________ 4. ผเู รียนนําความรเู กย่ี วกบั การฟงและการดูทีไ่ ดศกึ ษาในเรอ่ื งที่ 1 ไปใชประโยชนไ ดอ ยา งไรบา ง 1. _______________________________________________________________________ 2. _______________________________________________________________________ 3. _______________________________________________________________________ 4. _______________________________________________________________________ 5. _______________________________________________________________________
ห น า | 11 เร่อื งท่ี 2 การฟง และการดูเพอื่ จบั ใจความสาํ คัญ ในเรอ่ื งที่ 2 น้ีมีเน้ือหาสาระเปน 2 สว นคอื 1. การฟงเพอื่ จบั ใจความสาํ คัญ 2. การดูเพ่ือจบั ใจความสาํ คญั ทงั้ สองสว นมรี ายละเอยี ดดังน้ี 1. การฟง เพ่อื จบั ใจความสําคัญ การฟง เพ่อื จบั ใจความสาํ คัญไมใ ชเ รอ่ื งยาก ถาผูฟงปฏบิ ตั ิดงั น้ี 1. ฟงอยา งตั้งใจ และมีสมาธิ 2. ฟงใหต ลอดจบความ 3. ฟงอยา งมวี จิ ารณญาณ โดยใชค วามรูประสบการณของตน มาพิจารณาไตรตรอง ประกอบเนอื้ หาสาระเพอื่ ความถกู ตอ งหรือมปี ระโยชนอยา งไรบา ง วิธีการฟง เพื่อจับใจความสําคัญ 1. ต้งั ใจฟงวา เรอ่ื งอะไร ใครทาํ ทาํ เมอื่ ใด ทําทไี่ หน ทาํ อยางไร และเกดิ ผลอยา งไร 2. ทาํ ความเขาใจเน้อื สาระ แยกแยะความจรงิ และขอ คิดเห็นในเรอ่ื งนนั้ ๆ 3. ประเมินคา เร่อื งทฟี่ งวา เน้ือหาถกู ตอ ง เหมาะสม มากหรือนอ ยเพยี งใด เหมาะสม กบั เพศและวยั และชว งเวลาของกลุม ผฟู งหรอื ไม 4. จดบันทึกใจความสาํ คญั ของเร่ืองท่ีฟง เมือ่ ทบทวนหรอื เผยแพรใหผูอ ืน่ ตอไป 2. การดูเพอื่ จบั ใจความสําคญั หลักการดู 1. ดูอยา งตงั้ ใจและมสี มาธใิ นการดู 2. มจี ุดมงุ หมายในการดจู ะทําใหก ารดูประสบผลสําเรจ็ ได 3. มีวจิ ารณญาณ ดแู ลว คิดไตรต รองอยางมีเหตผุ ล 4. นาํ ไปใชป ระโยชน คอื อาจจะมีการปรับใหเ หมาะสมกับเวลา และสถานการณ วิธีการดูเพอื่ จบั ใจความสาํ คัญ มองดูทีวีภาพรวมและรายละเอียด
12 | ห น า กจิ กรรม ใหผูเ รียนตอบคําถามตอไปน้ี 1. การฟงเพือ่ จับใจความสาํ คัญ มวี ธิ กี ารอยา งไร 1. __________________________________________________________ 2. __________________________________________________________ 3. __________________________________________________________ 4. __________________________________________________________ 2. การดูเพ่ือจับใจความสําคญั มวี ธิ กี ารอยา งไร 1. __________________________________________________________ 2. __________________________________________________________ 3. __________________________________________________________ 4. __________________________________________________________ 3. ใหผูเรียนฝกฟงขาว หรือสารคดีจากภาพรายการวิทยุและบันทึกใจความสําคัญของเรือ่ งทีฟ่ ง นน้ั 4. ใหผูเรียนฝกดูรายการขาวประจําวันหรือขาวในพระราชสํานัก จากสถานีโทรทัศนตางๆ และ บนั ทกึ ใจความสาํ คญั จากการดู
ห น า | 13 เร่ืองท่ี 3 การฟงและดูเพื่อสรุปความ การฟงและดูเพ่อื สรปุ ความเปนขัน้ ตอนสุดทายของกระบวนการฟง และดู การสรปุ ความเนน การประมวลเนอื้ หาสาระมาและใชป ระโยชนในชีวิตประจาํ วัน วธิ กี ารสรปุ ความควรทาํ ดังน้ี การนําสรปุ ความไปใชประโยชน ซ่งึ มีหลายวธิ กี าร เชน 2.1 ใชในการศกึ ษา 2.2 ใชในการเผยแพรโดยการอธิบาย สอน เขียนปน เอกสาร และตาํ รา ตวั อยา ง การสื่อสารท่ีเปน การสรปุ ความของการฟง และดู เชน 1. การโฆษณา การโฆษณาการใชภาษาใชเ วลานอย คาํ พดู นอย จะเนนการพดู ทส่ี ้นั ๆ ใหไ ดใจความ ดังนั้นการฟงและการดจู ะใชท กั ษะการสรปุ ความและเขา ใจสารนน้ั 2. การฟงประกาศ จะสรุปความเน้อื หาสาระน้นั มาปฏบิ ตั ิโดยจะใชหลกั ประกาศเรือ่ ง อะไร เกย่ี วของกบั เราอยา งไร และนําไปปฏบิ ตั ิอยางไร 3. สรปุ การนําขอ มลู มาใชประโยชน กจิ กรรม ใหผ ูเ รียนดขู าวสารคดี และโฆษณาตา งๆ จากรายการโทรทศั น ในรอบสปั ดาห แลวสรุปความแต ละรายการที่ดูมานําเสนอในกลมุ
14 | ห น า เรื่องท่ี 4 มารยาทในการฟง และการดู คอมพิวเตอร การมมี ารยาทในการฟงและการดู ปฏบิ ตั ดิ งั นี้ 1. การฟง 1. ต้งั ใจฟง 2. ไมรบกวนสมาธขิ องอ่นื 3. ควรใหเ กยี รติวทิ ยากร ไมคยุ และไมถามทดสอบความรผู พู ูด 4. ฟงใหจ บ 2. การดู 1. ตัง้ ใจดู 2. ไมร บกวนสมาธผิ อู ่นื 3. ไมควรฉกี หรอื ทาํ ลายภาพ เอกสารท่ดี ู 4. ดูแลวใหรักษาเหมือนเปนสมบัติของตนเอง เชน นิทรรศการ หรือภาพถา ย เปน ตน กจิ กรรม ใหผ เู รยี นนาํ เสนอตัวอยางลักษณะปฏิบัติตนเปนผูฟง ผูด ูทีม่ ีมารยาท และไมมีมารยาทมา อยา งละ 1 ตวั อยา ง
ห น า | 15 บทท่ี 2 การพดู สาระสําคัญ การพูดเปน การสื่อที่ควบคูกับการฟง การเขา ใจหลักการ การเตรียมการพูด การพูดใน หลายๆ โอกาส และมารยาทในการพดู จะทาํ ใหก ารพูดประสบผลสําเรจ็ ผลการเรยี นรูท ่คี าดหวัง ผูเ รียนสามารถ 1. อธบิ ายหลกั การ ความสําคญั และจุดมุง หมายของการพดู ได 2. อธบิ ายการเตรยี มการพดู และลกั ษณะการพูดได 3. อธบิ ายการพดู ในโอกาสตา งๆ ได ขอบขายเนือ้ หา เร่อื งท่ี 1 การพดู ความสําคญั ของการพดู เรื่องที่ 2 การเตรยี มการพดู และลกั ษณะการพดู ที่ดี เรอื่ งท่ี 3 การพดู ในโอกาสตางๆ เรอ่ื งท่ี 4 มารยาทในการพูด
16 | ห น า เรื่องท่ี 1 การพดู ความสําคญั ของการพดู 1. หลกั การพูด หลกั การพดู มดี ังนี้ 1. การพูดดวยภาษาและถอ ยคาํ ทีส่ ถุ าพ ใหเกยี รติผูฟ ง 2. พูดใหต รงประเด็นและใชภ าษาทีง่ ายตอ การเขา ใจ 2. ความสําคญั ของการพูด 1. ใชใ นการสื่อสารใหเ ขาใจตรงกัน 2. เพ่ือความรู ใหผูฟงมคี วามรไู ดอยางหลากหลาย และไปใชประโยชนไ ด 3. ไดรบั ความเพลิดเพลินและแลกเปล่ียนเนื้อหาสาระ 4. ใชป ระโยชนใ นชวี ิตไดอยา งเหมาะสมกับสภาพของตน 3. จุดมุงหมายของการพูด 1. เพ่อื สอื่ สารใหผอู ่ืนเขาใจความตองการของผพู ูด 2. เพื่อแสดงความรูค วามสามารถของตนเองใหผูอ่ืนไดร ับทราบ และนําไปใช ประโยชนได 3. เพ่ือแสดงความคิดเห็นในเร่ืองใดเรื่องหนง่ึ ของตนเองแกผ อู ืน่ กจิ กรรม ใหผเู รียนแบง กลมุ อภปิ ราย แสดงความคดิ เห็นในประเด็นเก่ยี วกบั ความสาํ คญั ของการพดู ใน ชวี ติ ประจาํ วัน หวั ขอ “ พดู ชั่วตวั ตาย ทาํ ลายมติ ร” เร่ืองท่ี 2 การเตรียมการพดู และลักษณะการพดู ท่ีดี
ห น า | 17 ผูเรยี นจะไดศกึ ษารายละเอยี ดโดยแบงเปน 2 สว นคอื 1. การเตรยี มการพดู 2. ลกั ษณะการพดู ทีด่ ี โดยมีรายละเอยี ดดังนี้ การเตรียมการพดู ผูพดู จะตองเตรียมตัวใหพ รอ มดังนี้ 1. เตรียมสภาพรา งกายใหพรอมท่ีจะพูด ซึ่งผูพ ูดควรจะทราบกําหนดการลว งหนา และตอ ง พรอ มที่จะพดู ในวนั นัน้ 2. เตรียมเน้ือหาสาระที่จะพูดใหถูกตอ ง โดยเอาความรูป ระสบการณข องตน หากไม เพียงพอตองคนควา เพิม่ เตมิ 3. เตรียมอุปกรณ เอกสารหรือส่ืออ่ืนๆ ท่ีจะใชป ระกอบการพูดใหเ สร็จทัน และอยูใ นสภาพ พรอ มท่ีจะใชงานได 4. เตรยี มการแตง กายใหส ภุ าพ และเหมาะสมกบั ผูฟ ง ท้งั นี้เพ่อื เปนการใหเกยี รติผฟู ง ลักษณะการพดู ท่ดี ี การพดู ท่ดี ีจะตองดีในดา นตางๆ ดังนี้ 1. ดีดว ยเนอ้ื หาสาระถูกตอ งเหมาะสมกับผูฟ ง 2. ดีดวยลีลาการพูด 2.1 นํ้าเสียง ไมดังเกินไปหรือเบาเกินไป การเนน เสียงหรือการใชเ สียงสูง ตํ่า เปน ตน 2.2 พูดถูกตอ งตามหลักการใชภ าษา ใชค ําควบกล้ํา อักษรควบ อักษรนํา คาํ สมาส สนธิ เปน ตน 2.3 การแบงวรรคตอน การใชอ กั ษรยอ หรอื การใชค าํ ที่เนนใหถกู ตอง 3. ดีดวยความพรอม ซึ่งรายละเอยี ดไดก ลาวมาแลว ขางตน กจิ กรรม ใหผ เู รียนยกตัวอยาง ผูทพี่ ดู ดีทงั้ จากท่พี บเหน็ ในกลุม ชุมชน และจากรายการวทิ ยุ โทรทัศน พรอ มใหความเหน็ ประกอบวาดใี นลักษณะใด เร่อื งท่ี 3 การพดู ในโอกาสตางๆ
18 | ห น า การพดู ในโอกาสตา งๆ ในระดับประถมศกึ ษา จะเปนการศกึ ษาการพดู ในโอกาสตา งๆดังน้ี 1. การพดู อวยพร 2. การพดู ขอบคณุ 3. การพูดแสดงความดีใจ และเสียใจ 4. การพูดตอนรบั 5. การพดู รายงาน 1. การพดู อวยพร การพูดอวยพรเปน การพูดแสดงความในใจ ที่จะใหพ รผูฟง ในโอกาสที่เปนมงคล เชน อวยพรวันเกดิ อวยพรปใ หม หรอื อวยพรใหกบั คูสมรส เปน ตน การพดู อวยพร มีวธิ กี ารดังนี้ 1. ใชค ําพูดงา ยๆ สั้นไดใ จความ และน้ําเสยี งสภุ าพนมุ นวล 2. ใชค าํ และขอ ความทีม่ คี วามหมายทีด่ ี และเหมาะสมกับโอกาสและผูฟง 3. อางส่ิงศักดส์ิ ิทธ์อิ วยพรใหผูฟ ง ในโอกาสนัน้ ๆ 4. พดู ใหผ ฟู งประทับใจ 2. การพดู ขอบคุณ การพูดขอบคุณเปนการพูดท่ีจะตอบแทนผูท ่ีทําประโยชนใ ห เปน การแสดง ความกตญั ู การพดู ขอบคณุ มวี ธิ กี ารดงั นี้ 1. บอกสาเหตุทต่ี องขอบคณุ ผูนั้น ทา นไดช ว ยเหลอื หรอื ทําประโยชนอะไรใหกบั ผพู ดู 2. พูดดวยนา้ํ เสยี งที่สภุ าพนมุ นวล นา ฟงและนาประทับใจ 3. หากเปน ผแู ทนของกลุม คน ผูพูดตอ งเริ่มตนดวย “ในนามของกลุม ผม/ดิฉัน ขอบคุณ ที.่ ..................” โดยตองบอกวาขอบคณุ ใคร และขอบคณุ เร่ืองอะไร 4. การพดู ขอบคณุ ควรลงทา ยดวย หากมโี อกาสตอบแทนผทู ่ีขอบคณุ บางในโอกาสหนา 3. การพูดแสดงความดใี จ และเสียใจ การพูดแสดงความดีใจและเสียใจ เปนการพูดเพื่อแสดงออกทางอารมณแสดงความรูส ึก ตอ ผูใ ดผูห นึ่งในเรื่องตางๆ การพดู แสดงความดใี จและเสียใจมีดงั น้ี 1. พดู ดวยการแสดงออกอยา งจรงิ ใจ หามแกลง ทาํ โดยเดด็ ขาด 2. แสดงออกทางสีหนา แววตา และน้ําเสียง ใหส อดคลอ งกับการพูดแสดงความดีใจ หรือการพดู แสดงความเสยี ใจ
ห น า | 19 3. หากเปนการพูดแสดงความดีใจ จะตอ ดวยการอวยพรใหด ีย่ิงขึ้น หากเปน การพูด แสดงความเสยี ใจ จะตอ งปลอบใจและทาํ ใหล ืมเหตุการณน ้ันโดยเรว็ 4. การพูดตอนรบั การพูดตอนรับเปนการพูดยินดีตอสมาชิกใหม หรือยินดีตอ นรับผูมาเย่ียมเยือน ใหผูฟ ง สบายใจและรูสกึ อบอนุ ทไี่ ดมาสถานทน่ี ้ี การพดู ตอนรับ มวี ธิ กี ารดังนี้ 1. การพูดในนามของ กลุม หนวยงาน องคกรใด จะตองกลาวข้ึนตนดวยวา “ในนาม ของ.............ขอตอ นรบั ...........” 2. การพูดดวยคาํ ทส่ี ภุ าพนมุ นวลและนาประทบั ใจ 3. อาจมกี ารแนะนาํ บคุ คล สถานที่ ใหผูม าไดท ราบหรอื รูจัก 4. อาจพูดลงทายดว ย ยินดตี อ นรบั ในโอกาสหนา อกี 5. การพดู รายงาน การพูดรายงาน เปน การนําเสนอเร่ืองราว ขอมูล สถานการณ หรือความกาวหนา ในการทาํ งาน ความกาวหนา ของการศกึ ษาคนควา การพูดรายงาน มวี ธิ กี ารดงั นี้ 1. เนือ้ หาสาระทีจ่ ะพดู ตอ งถกู ตอง เชอื่ ถือได และอา งองิ ได 2. การนําเสนอเน้อื หาสาระตอ งเหมาะสมกับผูฟ ง และสถานการณท่ีพดู 3. ใชภ าษาเปน ทางการ เพราะเปนงานวชิ าการ 4. อปุ กรณ เครือ่ งมอื หรอื เอกสารประกอบตอ งเตรียมใหพรอ ม 5. ควรเปด โอกาสใหผูฟ งไดซ ักถามขอ สงสัย หรือใหอ ธิบายเพ่ิมเติมเพื่อ ความเขา ใจ กจิ กรรม ฝก ปฎิบัตกิ ารรางคํากลาวทีจ่ ะใชพดู ตางๆ ดังน้ี 1. การพดู อวยพร ___________________________________________________ 2. การพดู ขอบคณุ __________________________________________________ 3. การพดู ตอ นรับ ___________________________________________________
20 | ห น า เร่ืองท่ี 4 มารยาทในการพดู มารยาทในการพูดมีลกั ษณะดงั น้ี 1. ใชคําพดู ทีส่ ภุ าพ และเหมาะสม กบั เวลา สถานที่ และโอกาส 2. หากจะพูดคัดคานตองคัดคานดว ยเหตุผล หา มใชคําพูดดวยอารมณโ มโห หรือโกรธ 3. ไมพ ูดใหผ อู ่ืนเดอื ดรอน และทาํ ลายผอู ่นื 4. การพูดชมผูอืน่ จะตองมบี า งเพอื่ เปนการใหกาํ ลังใจ กจิ กรรม ใหผ ูเ รยี นนําเสนอตัวอยางผูท ีไ่ มมีมารยาทในการพูดพรอมอธิบายลักษณะที่แสดงถึงการไม มมี ารยาทและขอเสนอแนวทางแกไข
ห น า | 21 บทท่ี 3 การอา น สาระสําคัญ การอานนั้นเปนการเปดประตูไปสูโลกกวาง การอานรอยแกวและรอยกรองได ตลอดจน การเลือกหนังสืออา นไดเหมาะสมจะทาํ ใหการอานมีประสทิ ธภิ าพยงิ่ ขน้ึ ผลการเรยี นรูท คี่ าดหวงั ผเู รียนสามารถ 1. อธบิ ายหลกั การ ความสาํ คัญ และจุดมุงหมายของการอา นได 2. อานรอ ยแกวไดถ กู ตองชัดเจน รวมท้ังเกบ็ ใจความเมอ่ื อานในใจได 3. อา นบทรอ ยกรองท่ีใชถอ ยคํางา ยๆได 4. เลือกหนังสอื อานและบอกประโยชนข องการอานได 5. บอกมารยาทในการอานและสรา งนสิ ยั รกั การอานได ขอบขา ยเนอ้ื หา เร่ืองที่ 1 หลกั การ ความสําคญั และจุดมงุ หมายของการอา น เรือ่ งท่ี 2 การอานรอยแกว เรอ่ื งท่ี 3 การอานรอ ยกรอง เรือ่ งที่ 4 การเลือกอานหนงั สอื และประโยชนของการอาน เรอื่ งที่ 5 มารยาทในการอา นและสรางนสิ ยั รกั การอา น
22 | ห น า เรอ่ื งท่ี 1 หลักการ ความสาํ คัญ และจุดมุงหมายของการอา น 1. หลักการอาน 1. ควรมีจุดมุงหมายในการอานทุกคร้ัง เพื่อเปน การประเมินหลังการอานจบแลววา ไดบ รรลุ ถงึ จุดมงุ หมายหรอื ไม 2. เลือกอา นหนังสือตามความสนใจของตน จะไดค วามรูและประสบการณตรงกับความตอง การ และกระตื้อรือรนท่จี ะอา น 3. อานถูกตองตามอักขรวิธี ออกเสียง ร และ ล ชัดเจน รวมท้ัง การเวนวรรคที่ถูกตอง ซึ่งการอานประเภทนี้จะเปนการอา นออกเสยี ง 2. ความสําคญั ของการอา น 1. การอา นเปน การรับสารโดยเนนเนื้อหาสาระท่ีหลากหลาย ผูอา นเลือกที่จะอา นไดต าม ความตองการ 2. การอา นไดความรู ทกั ษะและประสบการณที่นาํ ไปใชประโยชนไ ด 3. การอา นเปนการพฒั นาความคดิ ของผอู า น 4. การอานเปนการใชเ วลาใหเ กดิ ประโยชนไดทง้ั ความรแู ละความเพลิดเพลิน 3. จดุ มุง หมายของการอา น 1. เพ่ือใหเ กดิ ความรู ตามที่ผอู านตอ งการเลือก เพราะสามารถอา นได 2. เพอื่ ใหเ พลิดเพลิน โดยเฉพาะการอา นประเภท จรรโลงใจ เชน นิทาน นยิ าย นวนยิ าย เปน ตน 3. เพื่อนําความรไู ปประยุกตใช โดยศึกษาจากเนื้อหาสาระ หรือตัวอยา งของผูท ่ีประสบความ สําเรจ็ และนําไปปฏบิ ตั ิ 4. เพื่อใหเปน บคุ คลทนั สมัยทนั เหตุการณ มคี วามรรู อบดา น ซ่งึ จะไดจากการอา น
ห น า | 23 กจิ กรรม ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1. ในการอานมีหลกั การอยางไรบาง 1. _____________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________ 2. การอานมคี วามสําคญั อยางไร 1. _____________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________ 3. ผเู รียนมจี ดุ มงุ หมายในการอา นอยางไรบา ง 1. _____________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________
24 | ห น า เรอื่ งท่ี 2 การอานรอยแกว 1. ความหมายของรอ ยแกว รอยแกว หมายถึง ขอความท่ีเขียนข้ึนโดยไมไดค ํานึงการสัมผัส ตัวอยางเชน การเขียนตําราเรียน การเขียนขา ว การเขียนประกาศ และการเขยี นขอความท่ัวๆไป 2. การอา นรอ ยแกว 2.1 การอานออกเสยี ง มีหลกั การอานดงั น้ี - อา นออกเสยี งใหถ กู ตอ งตามอักขรวิธี - อานอยา งมจี งั หวะ แบง วรรคตอนถกู ตอง - อา นอยา งเขาใจเน้ือเร่ือง นํ้าเสียงจะไดเ หมาะสม เชน อานเร่ืองเก่ียวกับความสุข เสียงจะตองสดช่นื รื่นเริง หากเปน เรอ่ื งเศรา น้ําเสียงจะตองเศราตามไปดว ย เปนตน - อา นเสียงดงั ฟงชดั 2.2 การอา น ขอความ บทความ และเรือ่ งสน้ั ขอ ความ บทความและเรื่องสน้ั เปนการอานรอยแกว สว นใหญเ ปนการอา นในใจ ซ่งึ ผูอา น จะตอ งจบั ใจความสําคญั ใหไ ด วาเร่อื งทอี่ านคอื อะไร กลาวถงึ ใคร ทไ่ี หน และเม่อื ไร เปน ตน 2.3 การอานจับใจความสาํ คัญ การอา นจบั ใจความสําคัญ ผูอานเม่ืออานจบแลว จะตองจับใจความสําคัญได เชน เรื่อง อะไร เกดิ กบั ใคร เม่อื ใด และมีผลอยางไร ตวั อยางการอา นจบั ใจความสําคญั นาํ รอ ง นายจิตรพงษ กวา งสุขสถิต ประธานเจาหนาท่ีปฏิบัติการกลุม ธุรกิจปโ ตรเลียมข้ันตน และกา ซ ธรรมชาติ บริษัท ปตท. เปดเผยวา ปตท. ไดรวมกับบริษัท เกษมศักด์ิ เทรดด้ิง ผูประกอบการผลติ เหล็กเพื่อทดลองใชกาซธรรมชาติในรูปของกา ซธรรมชาติอัดหรือซีเอ็นจี ภายใน โรงงาน ซ่ึงเนนกลมุ โรงงานอุตสาหกรรมท่ีไมมแี นวทอ สง กา ซฯ ผา นโดยจะทําใหภ าคเอกชนลดตน ทุน การผลิตจากเดมิ ท่ตี องใชนา้ํ มนั เตาหรือดีเซลที่มีราคาสงู (หนงั สือพมิ พเ ดลินวิ ส ฉบบั วันที่ 11 กุมภาพันธ 2552)
ห น า | 25 ใจความสําคญั ประธานเจา หนาท่ีปฏบิ ตั ิการกลุม ธุรกิจปโตรเลียมเปดเผยวา ปตท. ไดร วมกับบริษัทเกษมศักด์ิ เทรดดง้ิ ทดลองใชกา ซธรรมชาตใิ นรูปของกา ซเพอื่ ลดตน ทนุ การผลิต 2.4 การอานเพื่อแสดงความคิดเห็นและสรปุ ความ การอานเพ่ือแสดงความคิดเห็นของผูอา นตอบทความ ขา ว หรือเรื่องท่ีอา น การแสดงความ คดิ เหน็ สวนมากจะแสดงตอ เน้ือหาสาระวานาจะจรงิ หรอื ไมนา เปนไปได หรือไมน าจะเกดิ ได เปน ตน สวนการอานเพอื่ สรปุ ความเปน การอานแลว นาํ ใจความสําคัญมาสรุปความเปนสํานวนของตน เอง จะเปนการสรุปดวยวาจาหรือเขยี นกไ็ ด ตวั อยา งการอานเพือ่ แสดงความคดิ เห็นและสรปุ ความ ภยั แลง ...ยดื เวลาชาํ ระหน้ี นายอนนั ต ภสู ทิ ธิกลุ เลขาธกิ ารสํานกั งานการปฏิรูปท่ีดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) เปด เผยวา ในทุกปพ้ืนที่เกษตรกรรมในประเทศไทยจะประสบกับสถานการณภ ัยแลงในชวงฤดูหนาวคือตัง้ แต เดือนตุลาคม-กุมภาพันธ และตอ เน่ืองมาจนถึงฤดูรอน คือระหวางเดือนกุมภาพันธ-พฤษภาคม โดยเฉพาะอยางย่ิงเดือนมีนาคม-เมษายน ท่ีท่ัวทุกภาคของประเทศไทยตอ งประสบปญ หาภัยแลง และในบางทอี าจเกดิ ภาวะฝนทิง้ ชวงในชวงกลางของฤดูฝนคอื ต้ังแตป ลายเดือนมิถุนายน-กรกฏาคม โดยจะเปน เวลาประมาณ 1-2 สปั ดาห หรอื อาจถงึ 1 เดอื น “สถานการณภ ัยแลง ปท ่ี ส.ป.ก. เตรยี มพรอมแกไขปญ หาในเบ้ืองตนไว คาดวา นอกจากพืชไรแ ละ ขาวนาปท ี่อาจจะประสบปญ หาขาดแคลนน้ําหรือฝนท้ิงชวงแลว พืชชนิดอ่ืนคิดวา ไมน าจะมีปญหา แตอยา งใด สาํ หรบั การดแู ลทรัพยากรในชวงแลง อาจจะประสบปญ หาบา งในบางพ้ืนที่อยา งไรก็ตาม ส.ป.ก. ไดเ ตรียมการสนับสนุนแหลง ทุนเพ่ือการปรับโครงสรางการผลิตใหม และเหนือส่ิงอ่ืนใด ส. ป.ก.เช่ือมั่นวา องคค วามรูท ี่เกษตรกรในเขตปฏิรูปท่ีดินไดพ ัฒนามาอยางตอ เน่ืองจะสามารถชว ยให พวกเขารับมือและผานวกิ ฤติไปไดด วยในท่สี ดุ ” นายอนันต กลา ว (หนงั สือเดลินวิ ส ฉบบั วนั ท่ี 11 กมุ ภาพนั ธ 2552)
26 | ห น า ความคดิ เห็นและสรปุ ความ นับไดวา เปน การเสนอวธิ กี ารแกไขและชว ยเหลือเกษตรกรไดเปนการยืดเวลาชําระหนี้โดยปรับ โครงสรา งของการผลิตใหม เนอื่ งจากฝนแลง ผลผลิตอาจจะไมม ีผล การอานจับใจความนี้ ครูสามารถปรับเปล่ียนโดยนําเหตุการณป จ จุบันหรือท่ีเก่ียวของท้ัง ชุมชนมาอานแทนได ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1. ผเู รยี นมีหลกั การอานออกเสยี งอยางไร 1. ______________________________________________________________ 2. ______________________________________________________________ 3. ______________________________________________________________ 4. ______________________________________________________________ 2. ใหผ ูเรียนทกุ คนอา นในใจเร่ืองตอ ไปน้ี แลวจบั ใจความสําคญั และเขยี นสรปุ ความ ผนู าํ ยวุ เกษตรกรไทยเตรียมไปญ่ีปนุ การประชมุ คณะกรรมการบริหารโครงการฯ โดยมีตัวแทนของ 5 หนว ยงาน คือ กรมสง เสริมการ เกษตร สํานักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณกรมสง เสริมสหกรณ กรมปศุสัตว และสํานักงาน การปฏิรูปท่ีดินเพ่ือการเกษตรกรรมไดมีมติวา จะใหย ุวเกษตรเขา รับการฝก งานตามโครงการฯ ณ ประเทศญปี่ ุน ในปนี้ จาํ นวน 21 คน ยุวเกษตรที่ผานการคัดเลือกจะตองเขา รับการอบรมพืน้ ฐานการเกษตรและภาษาญ่ีปุนโดย กรมสงเสริมการเกษตร ในระหวา งวันท่ี 16 กุมภาพันธ 2552 ถงึ 31 มีนาคม 2552 ณ ศูนยส ง เสริม เยาวชนเกษตร จ. กาญจนบรุ ี และกาํ หนดเดินทางไปฝก งาน ณ ประเทศญ่ีปุนวันที่ 6 เมษายน 2552 (หนังสือพมิ พเ ดลินิวส ฉบบั วนั ที่ 11 กมุ ภาพนั ธ 2552) ใจความสาํ คัญและสรปุ ความไดดงั น้ี _____________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
ห น า | 27 ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ เรอื่ งท่ี 3 การอานรอ ยกรอง 1. ความหมายของรอ ยกรอง รอยกรอง หมายถงึ คาํ ประพันธแ ตงขนึ้ โดยมีการสมั ผัสใหค ลอ งจองกนั 2. การอา นรอ ยกรอง 2.1 การอา นคําคลอ งจอง บทกลอมเด็ก และเพลงพ้ืนบา น ใหอานเปน จังหวะหรือใหค ล องจอง มีการเออ้ื นคาํ เปนตน ตัวอยางคําคลองจอง ขงิ กร็ าขา ก็แรง, คนรักเทา ผนื หนงั คนชงั เทาผืนเสอื่ , โยกเยกเอยน้ําทวมเมฆ เปน ตน ตวั อยางบทกลอ มเดก็ โอละเหเ อย แมจ ะเหใหน อนวัน ตน่ื ขน้ึ มาจะอาบน้าํ ทาํ ขวัญ นอนวันเถดิ แมค ณุ พอ เน้ือเยน็ เอย แมม ใิ หเ จาไปเลน ท่ที า นํ้า จระเขจ ะมา มันจะคาบเจาเขาถาํ้ เจาทองคาํ พอ คณุ ตวั อยางเพลงพ้นื บา น เพลงเกย่ี วขาว ควา เถดิ หนาแมควา รบี ตะบงึ ถงึ คนั นา จะไดพ ดู จากนั เอย เกย่ี วเถดิ หนาแมเกย่ี ว อยามัวแลเหลียว เคยี วจะบาดมอื เอย 2.2 การอา นกลอนสภุ าพ จังหวะในการอา นคาํ ในกลอนสภุ าพแบง คาํ ตามแผนผังดังน้ี 000/00/000/ 000/00/000/ 000/00/000/ 000/00/000/ ภายใน 1 วรรคมี 8 คาํ จะอาน3/2/3 หากมี 9 คาํ จะอา น 3/3/3 กลอนสภุ าพ บทหน่งึ จะมี 2 บาท บาทท่ี 1 เรยี กวา บาทเอก มี 2 วรรค คอื สดบั , รับ บาทท่ี 2 เรยี กวา บาทโท มี 2 วรรค คอื รอง และ สง ดังนี้
28 | ห น า ตัวอยา งกลอนสภุ าพ มีคนรกั รสถอ ยอรอ ยจติ ถงึ บางพูดพดู ดเี ปนศรีศกั ด์ิ จะถกู ผิดในมนษุ ยเ พราะพดู จา แมน พูดชว่ั ตวั ตายทาํ ลายมติ ร (สุนทรภู) แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอไปน้ี 1. ผเู รยี นจะเลือกหนังสืออานไดอยางไร 1. ________________________________________________________ 2. 3. 2. ประโยชนของการอา นมีดงั นี้
ห น า | 29 1. _________________________________________________________ 2. _________________________________________________________ 3. ________________________________________________________ เรือ่ งท่ี 4 การเลือกอานหนังสอื และประโยชนของการอา น 1. การเลอื กอานหนังสือ 1. อา นหนังสอื ตามความสนใจ หรือความตอ งการซึง่ สามารถหาอา นไดทีห่ อ งสมุดประชาชน หรอื ศูนยการเรยี นรชู มุ ชน หรือทอ่ี น่ื ๆ 2. การเลือกอานหนังสือกอนอนื่ จะตองดทู ส่ี ารบัญ เพ่ือดูเนอื้ หาวาตรงกับความสนใจ และ ตองการอานหรอื ไม 3.. อานเพ่ือหาสาระไตรตรองกาํ หนดความตองการ ใหอานรายช่ือหนังสือในหนา บรรณานุกรม เพราะจะมรี ายช่ือหนังสอื ท่ีประกอบการเขียน ซึง่ จะมเี น้ือหาสาระใกลเ คยงกับสง่ิ ที่ ตอ งการ 4. พจิ ารณาจากผเู ขียน วุฒิการศึกษา หรือประสบการณทําใหเ ชอื่ มน่ั ไดวา เปนหนงั สือท่มี ี คณุ ภาพ 5. ดูจากชอื่ หนังสือทจ่ี ะอาน นอกจากพิจารณาเน้ือหาสาระแลว จะตองดูคณุ ภาพการพิมพ ตัวหนงั สือ ภาพประกอบ และราคาวาเหมาะสมหรือไม 2. ประโยชนข องการอา น ประโยชนท่ีได 1. ไดรบั ความรู ความคิด และประสบการณทจ่ี ะนาํ ไปใชประโยชนได 2. ไดรบั ความเพลิดเพลิน ผอนคลาย 3. ใชเวลาวางใหม ีประโยชน ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี 1. ผเู รียนจะเลอื กหนังสอื อา นไดอยางไร 1. ................................................................................................................................................
30 | ห น า 2. ................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................ 2. ประโยชนข องการอานมดี ังนี้ 1. ................................................................................................................................................ 2. ................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................ เรือ่ งท่ี 5 มารยาทในการอา นและสรา งนิสยั รกั การอาน 1. มารยาทในการอาน 1. ไมอา นเสียงดงั รบกวนผอู นื่ 2. อานเสร็จแลวควรเกบ็ หนงั สือไวท ่เี ดมิ 3. ไมค วรอานเร่อื งสว นตวั ของผอู นื่ 4. ไมข ดี เขียนทาํ ลายหนังสือทเี่ ปน สมบตั ขิ องสวนรวม 5. ไมช ะโงกหนาไปอานในขณะทผ่ี อู ื่นกาํ ลงั อา น 2. การสรางนสิ ัยรกั การอา น 1. อา นหนงั สือท่ีตนเองชอบ 2. อา นอยางมสี มาธิ และจับใจความได 3. อานหนงั สอื ทกุ ครั้งที่วาง 4. ควรมหี นงั สือตดิ ตวั เสมอเพ่อื อานไดทกุ คร้ังที่ตอ งการ 5. ควรอา นและจดบนั ทึกขอ ความ คติทีต่ นเองชอบ แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี
ห น า | 31 1. ผูเรียนจะมีมารยาทในการอานอะไรบา ง ทนี่ อกเหนอื จากการศกึ ษาขางตน 1. ___________________________________________________________ 2. ___________________________________________________________ 3. ___________________________________________________________
32 | ห น า บทท่ี 4 การเขยี น สาระสาํ คัญ การเขียนเปนทกั ษะสําคัญทฝ่ี กฝนได การเขยี นอกั ษรไทยและการเขยี นสะกดคาํ ไดถกู ตองจะ นําไปสูก ารเขยี นอน่ื ๆ ไดเปน อยางดี ผลการเรยี นรูท ่คี าดหวัง ผเู รยี นสามารถ 1. อธบิ ายหลกั การและความสาํ คัญของการเขยี นได 2. อธบิ ายการเขยี นอกั ษรไทย สะกดคํา เขียนสอ่ื สารและเขียนตามรูปแบบตางๆได 3. อธบิ ายการเขียนรายงานการคน ควาและอา งองิ ความรู กรอกรายการได 4. บอกมารยาทในการเขยี นและนสิ ยั รักการอา น ขอบขา ยเนอ้ื หา เรอ่ื งที่ 1 หลกั การเขียนและความสาํ คัญของการเขียน เรื่องที่ 2 การเขียนภาษาไทย เร่อื งท่ี 3 การเขียนสะกดคาํ และประสมคาํ เร่อื งที่ 4 การเขียนสือ่ สาร เรื่องที่ 5 การเขียนตามรูปแบบ เร่อื งท่ี 6 การเขยี นรายงานการคน ควาและอา งองิ ความรู เร่อื งท่ี 7 การเขยี นกรอกรายการ เรื่องท่ี 8 มารยาทในการเขียนและนสิ ยั รกั การเขียน
ห น า | 33 เร่ืองท่ี 1 หลักการเขยี นและความสาํ คัญของการเขยี น 1. หลักการเขยี น 1. ขอความทเี่ ขยี นเรียบรอ ยและสะอาด 2. มคี วามรู ความเขาใจในเรื่องที่เขียน 3. เขยี นถกู ตอ งตามหลักภาษา และสะกดถกู ตอง 4. มีจุดมงุ หมายในการเขยี น 5. เขยี นดว ยความรูและความสามารถที่ถายทอดความรู ความรูสึก ตามความตอ งการของตนได 2. ความสาํ คัญของการเขยี น 1. เปนการส่ือสารทจี่ ะแจงใหผูอ นื่ ไดท าํ งานหรอื ปฏบิ ตั ิตาม 2. เปนการเผยแพรความรู วิทยาการใหผูอ ืน่ ไดทราบและนําไปใชป ระโยชน 3. เปนการบนั ทึกสาระสําคัญเพอื่ เปนหลกั ฐานและนาํ ไปใชประโยชน 4. เปน การเขยี นท่ีสามารถนําไปประกอบอาชพี ได เชน การเขยี นขา ว และการเขยี นนว นยิ าย หรือการเขียนบทละคร เปน ตน แบบฝกหดั ตอบคาํ ถามตอไปนี้ 1. ผเู รียนมหี ลกั การเขยี นอยางไรบาง _______________________________________________________ _______________________________________________________ _______________________________________________________ _______________________________________________________ 2. การเขยี นนาํ ไปใชป ระโยชนไ ดอ ยา งไรบา ง _______________________________________________________ _______________________________________________________ _______________________________________________________
34 | ห น า เร่อื งท่ี 2 การเขยี นภาษาไทย 1. พยญั ชนะ ภาษาไทยมพี ยญั ชนะ 44 ตวั คอื กขฃคฅฆงจฉชซฌญฎฏฐฑฒณดตถทธนบปผฝพฟภมยรลวศษ สหฬอฮ 2. สระ สระมี 21 รูป ดงั นี้ ะ เรียกวา วสิ รรนีย ั เรยี กวา ไมหนั อากาศ ็ เรยี กวา ไมไ ตคู า เรยี กวา ลากขาง ิ เรยี กวา พินทอิ ุ เรียกวา ตนี เหยยี ด ู เรยี กวา ตนี คู เรยี กวา ฝนทอง ํ เรยี กวา นิคหิต, นฤคหิต “ เรยี กวา ฟน หนู เ เรยี กวา ไมหนา ใ เรียกวา ไมมวน ไ เรยี กวา ไมม ลาย โ เรียกวา ไมโอ อ เรยี กวา ตวั ออ ย เรียกวา ตวั ยอ ว เรยี กวา ตวั วอ ฤ เรยี กวา ตวั รึ ฤา เรียกวา ตวั รอื ฦ เรียกวา ตวั ลึ ฦา เรยี กวา ตวั ลือ
ห น า | 35 3. วรรณยกุ ต มี 4 รปู 1. เรยี กวา ไมเ อก 2. เรียกวา ไมโท 3. เรยี กวา ไมตรี 4. เรยี กวา ไมจ ตั วา 4. เลขไทย เปนตวั อกั ษรท่ีใชแ ทนการนับ คอื 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 แบบฝกหดั ตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ บอกช่ือสระดงั นี้ 1. ะ เรยี กวา _____________________________________________________ 2. ุ เรียกวา _____________________________________________________ 3. ู เรยี กวา _____________________________________________________ 4. เ เรียกวา _____________________________________________________ 5. ไ เรียกวา _____________________________________________________ 6. โ เรียกวา _____________________________________________________ 7. ย เรยี กวา _____________________________________________________ 8. ว เรียกวา _____________________________________________________ 9. ฤ เรียกวา _____________________________________________________ 10. ฦา เรยี กวา _____________________________________________________
36 | ห น า เร่อื งท่ี 3 การเขยี นสะกดและประสมคํา 1. การเขยี นสะกดคํา การสะกดคาํ หมายถงึ การออกเสยี งจาํ แนกคาํ เพ่ือใหท ราบสว นประกอบของคาํ 1.1 คาํ ท่มี ีตัวสะกด เปนคาํ ที่ประสมดว ยพยัญชนะ สระ และพยัญชนะทา ยคาํ แบงเป น 8 มาตรา 1.1.1 มาตราแมก ง คอื พยางคท ่มี ตี วั ง สะกด เชน จาง บาง 1.1.2 มาตราแมกม คอื พยางคท มี่ ตี วั ม สะกด เชน ถม ดม 1.1.3 มาตราแมเ กย คอื พยางคท่มี ีตวั ย สะกด เชน เลย ตาย 1.1.4 มาตราแมเ กอวคอื พยางคท่ีมีตวั ว สะกด เชน สาว เลว แจว 1.1.5 มาตราแมกน คอื พยางคท่ีมตี วั น สะกด เชน กนิ นอน หรอื ท่ตี วั อ่ืนท่ี ทาํ หนาทีแ่ ละออกเสยี งเหมอื น น สะกด คอื ญ ณ ร ล ฬ เชน จรญู คณู ขจร มลู และทมฬิ 1.1.6 มาตราแมก ก คอื พยางคท่มี ีตวั ก สะกด เชน มาก จาก หรอื ตวั อื่นทีท่ าํ หนท่แี ละออกเสียงเหมือนมี ก สะกดคอื ข ค ฆ เชน สุข พรรค และเมฆ 1.1.7 มาตราแมกด คอื พยางคท ีม่ ีตวั ด สะกด เชน กด มด หรอื ตวั อ่นื ทีท่ ํา หนา ที่และออกเสียงเหมือนมตี วั ด สะกด เชน จ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ต ถ ท ธ ศ ษ และ ส เชน ดจุ ราช กาซ กฎ นาฏศิลป รฐั ครุฑ วฒุ ิ มารุต รถ บาท พทุ ธ เพศ เศษ และรส 1.2 คาํ ท่ีไมม ีตวั สะกด เปน คาํ ท่ีประสมดว ยพยัญชนะตน สระ หรอื คาํ ที่มตี วั สะกดใน แม ก กา เชน จะ นาํ ไป เปน ตน 2. การประสมคํา เปน การสรา งคาํ โดยใชพยญั ชนะ สระ และวรรณยกุ ต คาํ พยัชนะ สระ ตวั สะกด วรรณยกุ ต บาน บ า น - ราน ร า น งาม ง า ม - ลนิ้ ล ิ น การอา นออกเสยี งสะกด เชน
ห น า | 37 บาน อานวา บอ – อา – นอ – บาน งาม อานวา งอ – อา – มอ – งาม ราน อานวา รอ – อา – นอ –ราน–โท – ราน ล้นิ อา นวา ลอ – อิ – น – โท – ล้นิ แบบฝกหดั ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี 1. ใหยกตัวอยางคําที่สะกด ดว ยแมกง แมกน แมกม แมกบ และ แมเ กย อยางละ 3 คาํ แมกง _______________________________________________________________________ แมก น _______________________________________________________________________ แมกม _______________________________________________________________________ แมก บ _______________________________________________________________________ แมเกย _______________________________________________________________________ 2. ใหย กตวั อยางประสมคาํ ทม่ี ีพยญั ชนะ สระ และวรรณยกุ ตมา 5 ตวั 1. _____________________________________________________________________ 2. _____________________________________________________________________ 3. _____________________________________________________________________ 4. _____________________________________________________________________ 5. _____________________________________________________________________
38 | ห น า เรื่องท่ี 4 การเขยี นส่อื สาร การเขียนสือ่ สาร หมายถงึ การเขียนที่ผูอ่ืนอานแลวไดค วามตามจุดมุงหมายของผูเ ขียน ใน ระดบั ประถมศกึ ษาน้ี ของผเู รียนกศน.ควรจะเขยี นสง่ิ ตา งๆเหลานไ้ี ด 1. การเขยี นประวตั ิตนเอง การเขียนประวัติตนเองเปน การเขียนขอ ความเพื่อแสดงตนใหผ ูอ่ืนรูจ ักรายละเอียด เกย่ี วกบั เจาของประวตั ิ หัวขอ หลักๆควรมดี งั น้ี ประวัติตนเอง ชอ่ื ....................................................นามสกลุ ......................................................... เกดิ วันท่ี............เดอื น ................................... พ.ศ. ....................อายุ .................... สถานภาพสมรส.................................................................................................... อาชพี ................................................................................................................... ท่อี ยู. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................สถานท่ที ํางาน ................................................................................................................................................. ... ประวตั ิการศกึ ษา ................................................................................................................................................. ... ประสบการณในการทาํ งาน ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ...... ความรูความสามารถพเิ ศษ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ......
ห น า | 39 2. การเขยี นบนั ทกึ ประจําวัน การเขียนบันทึกประจําวัน เปน การเขียนเก่ียวกับสิ่งที่ทํา ท่ีพบ หรือที่เก่ียวของกับผูอ่ืน ในวนั นนั้ ๆ หลกั การเขยี นบนั ทึกประจําวนั ไดแ ก 1. บันทึกเปน ประจาํ ทุกวัน 2. บันทึกตามความเปน จรงิ 3. เลือกบนั ทึกเฉพาะเรอ่ื งสําคัญ หรอื ที่ตอ งการจดจํา 4. ใชภ าษา ถอ ยคาํ งา ยๆ อยา งไมเปน ทางการ และขอความกระชับ 5. อาจแทรกความรสู ึก และความคดิ เหน็ ของผูบนั ทึก ตวั อยางการเขยี นบนั ทกึ ประจําวัน วนั ท่ี 10 กมุ ภาพนั ธ 2554 วันนี้ตื่นนอนตอนเชา ตอ งรีบไปทํางาน ที่ทํางานมีการประชุมเก่ียวกับแผนการทํางานใน เดือนมีนาคม ตัง้ แต เวลา 10.00 -12.00 น. ตอนบายทํางานท่ียังไมเสร็จใหเ สร็จ กลับบานและถึงบ าน เวลา 18.30 น. รถตดิ มากถงึ ชากวาทุกวนั เหนอ่ื ยกบั การเดินทางมาก 3. การเขยี นเลาเรื่องเกี่ยวกับขา วหรอื เหตกุ ารณ การเขยี นเลาเร่ือง เปน การเขียนจากประสบการณตรงใหผูอ ื่นเขา ใจ โดยมีหลักการเขียน ดังน้ี 1. เขียนตามความจริง 2. ใชภ าษาทจ่ี ะใหผอู นื่ เขาใจและละเอียดพอท่จี ะอานเขา ใจ 3. เขยี นใหถ กู ตอ งตามหลกั ภาษาไทย 4. อาจจะมีเนือ้ หาสาระ แสดงความคดิ เหน็ หรือขอ เสนอแนะอน่ื ๆ ได ตัวอยางการเขยี นเลา เร่ือง เหตกุ ารณท ่ีประทบั ใจ เมื่อหยุดงานไดไปเท่ียวทะเลท่ีจังหวัดระยอง เรียกวา บานเพ ขณะที่น่ังเลน รมิ ชายหาด มเี ดก็ ถกู มอเตอรไซตชนจงึ เดินไปดูเดก็ ไดรับบาดเจ็บเล็กนอ ย คงจะชนไมแรง รถมอเตอร ไซตข ับเลยไปแลว ไมยอมหยดุ ดูเลย คงคดิ วา ไมเปน อะไรมาก เราจึงพาเด็กไปสงทีส่ ถานีอนามัยท่ีอยู
40 | ห น า ใกลๆ เจาหนาท่ีไดทําความสะอาดบาดแผลและใสย าให เราไดพาเด็กไปสงที่บา น และเราก็กลับมา นง่ั ชมทะเลทบ่ี านเพตอ จนถึงบาย 4 โมงเยน็ จึงกลบั บา น วนั น้ไี ดทาํ ความดี เปนเหตุการณท ีป่ ระทบั ใจที่ไดชวยเหลอื เพอ่ื นมนษุ ย
ห น า | 41 แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอไปนี้ 1. ทานคดิ วาในการเขยี นประวัตติ นเอง ขอ ความใดสาํ คัญที่สดุ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ 2. ใหผูเรยี นเขยี นบันทึกประจําวนั ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ 3. ใหผ เู รียนเขยี นเลา เรือ่ งหรือเหตกุ ารณท ่ปี ระทับใจ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________
42 | ห น า เร่อื งท่ี 5 การเขยี นตามรูปแบบ การเขยี นตามรปู แบบ เปน การเขียนตามแบบทีก่ าํ หนด เชน การเขยี นเรยี งความ 1. การเขยี นเรยี งความ การเขยี นเรียงความ เปนการแสดงออกทางความคดิ และประสบการณข องผเู ขียนเพือ่ ให ผอู ่นื ทราบ ซึ่งมรี ปู แบบในการเขยี น 1. ช่ือเรือ่ งจะบอกเคา โครงเรือ่ งได เชน โรงเรียนของฉัน ชมุ ชนทฉ่ี นั อยู เปนตน 2. การเขยี นเรียงความจะมีองคประกอบอยู 3 สว น คอื 1. คาํ นํา เปนการเรม่ิ ตน ของเรยี งความทีเ่ ปน สว นดงึ ดูดใจ ใหสนใจอา นท้ังเรือ่ ง 2. เน้ือเรอ่ื ง เปน เนอื้ หาสาระของเรยี งความท้ังเรอ่ื ง จะตอ งคดิ โครงเรอ่ื งกอนจึงจะเขยี น และเขียนรายละเอยี ดตอไป 3. บทสรุป เปนการสรุปแกนของเรื่อง ไมค วรจะยาวมาก 2. การยอ ความ การยอ ความเปนการสรปุ ใจความสาํ คญั จากเรอ่ื งท่อี า นดว ยภาษาหรอื สาํ นวนของตนเอง หลักการยอความ 1. ยอ ความตามรปู แบบของการยอ ความ 2. อา นเรอ่ื งทีจ่ ะยอจนเขา ใจ 3. พจิ ารณาใจความสาํ คญั และนาํ มาเขียนเปน ภาษาหรือสํานวนของตนเอง 4. รปู แบบของการยอความ จะมีคาํ นํา เพ่ือเขยี นท่มี าเบื้องตนของยอ ความนนั้ เชน ยอ ความเร่ือง..............................ของ(ผแู ตง )................................................. จากหนังสอื ................................................ความวา ...................................................... ยอขาวเรื่อง .....................................เขยี นโดย .................................................................. จากหนังสือ ........................................ ความวา ................................................. ยอหนา ตอ มาจะเปน ใจความสําคัญจากการอา น................................................................
ห น า | 43 ตัวอยางยอ ความ เมอื งโอง แนะระวงั ไฟปา นายสุเมธ ชัยเลิศวณิชกุล ผูวา ราชการจังหวัดราชบุรี กลา วถึงการรณรงคป ระชาสัมพันธ ปองกันไฟปา วา เน่ืองจากในขณะน้ีเขา สูช ว งที่มีอากาศแหง แลงและมีลมแรง อีกทั้งเปน ระยะเวลาท่ี เกษตรกรเกบ็ เกย่ี วพืชผลทางการเกษตรแลว และมักจะเผาซากพืช ตอซัง ขาวฝาง อันเปนเหตุใหเ กิด ไฟไหมล ุกลามเขา ไปยังพื้นท่ีปา ไม จนกลายเปนไฟปา สรางความเสียหายแกพ ันธุไมและสัตวปา รวมท้ังทําใหส ภาวะโลกรอนรุนแรงย่ิงขึ้น ดังน้ันจังหวัดราชบุรี จึงขอความรว มมือจากประชาชนใน จงั หวัดอยา เผาวัสดุส่งิ ของใดๆ อนั เปนสาเหตุใหเ กดิ ไฟปา ได และหากพบเห็นไฟปา กรุณาแจง ใหศ ูนย ปฏบิ ตั กิ ารควบคมุ ไฟปา ภาคกลางทราบดวย (หนงั สอื พมิ พเดลินวิ ส ฉบบั วันท่ี 11 กมุ ภาพันธ 2552) ยอขา วเรื่อง เมืองโองแนะระวังไฟปา จากหนังสือพิมพเดลินิวส ฉบับวันที่ 11 กุมภาพันธ 2552 หนา 15 ความวา นายสุเมธ ชัยเลิศวณิชกุล ผูว าราชการจังหวัดราชบุรี จัดใหม ีการรณรงคป ระชาสัมพันธ ใหประชาชนระวังไฟปาเผาซากพืช ตอซัง ฟางขาว จนเกิดเหตุเปน ไฟปาสรางความเสียหายแกพันธุ ไม สัตวป า และทําใหภ าวะโลกรอน หากพบเห็นไฟปา แจง ศูนยป ฏิบัติการควบคุมไฟปาภาคกลาง ทราบ 3. การเขยี นจดหมาย จดหมายทีผ่ เู รียนควรศกึ ษาในระดับประถมศกึ ษา คอื การเขียนจดหมายกิจธุระ หลักการเขยี นจดหมาย 1. เขียนใหส ะอาดเรียบรอ ย 2. อานและเขาใจความประสงคชัดเจน 3. ใชภาษาสภุ าพและถกู ตองตามหลกั ภาษา 4. ถกู ตองตามรูปแบบการเขยี นจดหมาย
44 | ห น า รูปแบบการเขยี นจดหมายกิจธรุ ะ สถานที่................................................... วนั ..........เดอื น.....................ป. ............... เร่ือง ........................................................................ เรยี น ................................................................. (ขอ ความ) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ............................................................. คาํ ลงทาย .............................................. ช่อื ผูเ ขยี นจดหมาย .................................
ห น า | 45 ตวั อยางการเขยี นจดหมายกจิ ธรุ ะ กลุม พฒั นาเศรษฐกจิ พอเพียง ต.บางใหญ อ. บางใหญ จ.นนทบรุ ี 11140 12 กุมภาพนั ธ 2552 เร่ือง ขอยมื อุปกรณกฬี า เรียน ผูอาํ นวยการ กศน. อาํ เภอบางใหญ ดวยกลุมพฒั นาเศรษฐกจิ พอเพอี ง จะใหมีการแขง ขันกฬี าภายใน ในวนั ท่ี 20 กุมภาพันธ 2552 เวลา 8.00 – 17.00 น. จึงใครขอยืมอปุ กรณก ฬี า เพอ่ื ใชประกอบการแขงขัน จาํ นวน 5 รายการ ดังนี้ 1. ลกู ฟตุ บอล 3 ลูก 2. ลกู บาสเก็ตบอล 2 ลูก 3. ไมแบดมินตัน 3 คู 4. เซปกตะกรอ 8 ลกู 5. นกหวีด 5 ตวั โดยจะคนื อุปกรณด งั กลา ว ภายในวันท่ี 21 กุมภาพันธ 2552 จงึ เรียนมาเพ่อื โปรดทราบและพิจารณา ขอแสดงความนับถือ (นายเดชา ไทยจงเจริญ) ประธานกลุมพัฒนาเศรษฐกจิ พอเพียง แบบฝก หดั ทา นคดิ วาในการเขียนประวตั ติ นเอง ขอความใดสาํ คัญท่ีสุดเพราะเหตใุ ด 1. เขยี นเรยี งความเร่ืองครอบครวั ของฉัน 2. ยอ ขา วจากหนังสือพมิ พ 1 เรอ่ื ง โดยแนบตน ฉบับขาวดวย 3. เขียนจดหมายกิจธุระ 1 ฉบบั
46 | ห น า _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ เรอื่ งท่ี 6 การเขยี นรายงานการคนควาและอา งองิ ความรู 1. การเขยี นรายงานการคนควา การเขียนรายงานเปนการเขียนผลการศึกษาจากการคน ควา เพื่อนําเสนอ ผูบังคบั บญั ชาหรอื ผูสอน หลักการเขยี นรายงาน 1. ขอมลู ทเี่ ขียนตองเปน ความจรงิ 2. ขอมลู ใดทน่ี าํ มาจากผูรอู นื่ ตองเขยี นเปนเชงิ อรรถและบรรณานุกรม 3. เขยี นเปนทางการ ใชภาษาถกู ตอ ง และชัดเจน สวนประกอบของรายงาน 1. ปกหนา ประกอบดว ยสือ่ เรือ่ ง ชื่อผูเขยี น และนาํ เสนอผูใด 2. คํานํา เปนความเรียงมี 3 สว น คือ ความเปน มาและวัตถุประสงค สาระของรายงาน ประโยชนท ไ่ี ดร บั และขอบคณุ ผูม ีสวนชว ยเหลอื 3. สารบญั 4. เนื้อหาสาระ 5. บรรณานกุ รม 2 . การเขยี นอางองิ ความรู การเขียนอา งองิ ความรู หมายถงึ การเขียนเชิงอรรถและบรรณานุกรม 1. เชงิ อรรถ เชิงอรรถเปน ชอื่ ผูเ ขียน ปที่พมิ พและเลขหนาหนังสือที่นําไปใชป ระกอบการเขียน เช น อุทัย ศิริศักด์ิ (2550, หนา 16) การฟง หมายถึง การรับสารและตีความสารที่ไดย ินหรืออาน การ เขียนอา งองิ แบบน้จี ะไมไดเ ขียนชือ่ หนังสือ ชื่อหนังสือจะเขยี นในหนาบรรณานุกรม 2. บรรณานกุ รม บรรณานุกรม ประกอบดว ยรายชื่อหนังสือท่ีใชป ระกอบการเขียน โดยจะตอ งเขียน เรียงตามตัวอักษรช่ือผูแตง โดยเขียนชื่อผูแตง ชื่อหนังสือ ช่ือสถานที่พิมพ ชื่อโรงพิมพแ ละปท ีพ่ มิ พ เชน กนกอร ทองคาํ . การใชภ าษาไทย, กรงุ เทพฯ : ไทยววิ ฒั น, 2549. ศริ ิอร ทองอาํ ไพ. หลักการใชภ าษา, นนทบุรี :ไทยเจริญ, 2550
ห น า | 47 แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี 1. สวนประกอบของรายงาน มดี ังน้ี ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ 2. ขอ ความในเชงิ อรรถ บอกอะไรบา ง ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ 3. บรรณานุกรม บอกใหเ รารอู ะไรบา ง ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
48 | ห น า เรอ่ื งท่ี 7 การเขยี นกรอกรายการ การกรอกรายการเปนการกรอกแบบฟอรม ของหนว ยราชการ หรือหนวยงานตางๆ ทใ่ี ห กรอกเพื่อแสดงขอ มลู ทห่ี นวยงานนั้นๆตอ งการทราบ เชน การกรอกใบสมัครเรียน การกรอกแบบฟอรมการติดตัง้ โทรศพั ทห รือการกรอกแบบฟอรมการขอใชไ ฟฟา เปน ตน หลักการกรอกแบบรายการ 1. อานขอ ความในแบบรายการน้ันๆ ใหเ ขา ใจกอนจะเขียนขอความ 2. เขียนใหถกู ตองและสะอาด 3. กรอกขอความตามความจริง 4. ใชถ อยคาํ ส้นั ๆ และกะทัดรัด 5. ปฏบิ ตั ิตามขอ บงั คับ หรือคาํ แนะนําของแบบรายการน้นั ๆ แบบรายการทจี่ ะใชใ นชวี ติ ประจําวัน 1. แบบฟอรมธนาณตั ิ 2. แบบฟอรมสงพัสดทุ างไปรษณยี 3. แบบฟอรม สมัครตางๆ 4. แบบฟอรม คาํ รอ ง 5. แบบฟอรมสญั ญา 6. แบบฟอรม ฝากเงิน แบบฟอรมถอนเงนิ ของสถาบนั การเงนิ แบบฝกหัด ใหผเู รียนเลือกกรอกแบบรายการ ขางลางน้ี 2 ชนดิ โดยใชแ บบฟอรมจรงิ จากหนว ยงานนน้ั ๆ และจดั เก็บไวใ นสมุดแบบฝกหัดหรือแฟมขอมูลวชิ าภาษาไทย 1. แบบฟอรมธนาณัติ 2. ใบสง พัสดทุ างไปรษณยี 3. ใบสมัครตา งๆ 4. ใบคาํ รอ ง 5. หนงั สือสัญญา 6. ใบฝากเงนิ ถอนเงิน ของสถาบนั การเงนิ
ห น า | 49 เร่อื งท่ี 8 มารยาทในการเขยี นและนิสัยรกั การเขยี น 1. มารยาทในการเขยี น 1. เขียนถกู ตองและชัดเจนใหผ ูอ ืน่ อานได 2. เขียนเชิงสรา งสรรค ไมเขียนเพือ่ ทาํ ลายหรือทําใหเ กดิ ความเสยี หายแกผ อู น่ื 3. เขยี นในสถานที่ควรเขยี น ไมไ ดเขียนในทีไ่ มสมควร เชน สถานที่สาธารณะ 4. เขยี นทกุ อยา งดวยขอ มลู ท่เี ปน ความจริง 5. ไมขดี หรือเขยี นขอความในหนงั สือ เอกสารและอ่นื ๆ ทเ่ี ปนของประชาชนโดยรวม เช น หนงั สอื ในศนู ยการเรียน หรือหองสมดุ 2. นิสัยรกั การเขยี น 1. เรมิ่ ตนดว ยการเขียนสงิ่ ทงี่ าย และไมใ ชเ วลามาก 2. เขยี นตอ เนอ่ื งจากการเขยี นคร้ังแรก เชน การเขียนบันทึกประจําวัน 3. เริ่มเขียนดว ยขอ ความที่งา ยและสั้น และกาํ หนดเวลากบั ตนเอง ใหพ ยายามเขยี น ทุกวนั ตามระยะเวลาท่ีพอใจ จะทาํ ใหเขยี นไดโ ดยไมเ บื่อหนาย แบบฝก หดั ตอบคาํ ถามตอไปนี้ 1. มารยาทในการเขยี นของผเู รยี น มอี ะไรบาง 1. _____________________________________________________ 2. _____________________________________________________ 3. _____________________________________________________ 4. _____________________________________________________ 5. _____________________________________________________ 2. ผูเรยี นจะปฏบิ ัตติ นอยา งไร จึงจะถอื วา เปนการสรา งนสิ ยั รักการเขยี น 1. _____________________________________________________ 2. _____________________________________________________ 3. _____________________________________________________
50 | ห น า บทที่ 5 หลกั การใชภ าษา สาระสําคัญ หลกั การใชภ าษาเปนการนําความรูท างภาษามาใชจ ริงตามลกั ษณะกฏเกณฑข องภาษาไทย ซ่งึ ประกอบดวยอกั ษรไทย พยางค คาํ ในมาตราตวั สะกด ชนดิ ของคาํ ประโยค และอ่นื ๆ ผลการเรยี นรูท ค่ี าดหวงั ผูเ รยี นสามารถ 1. อธบิ าย เสียง รปู อักษรไทย พยัญชนะ สระวรรณยุกต และไตรยางคไ ด 2. อธบิ ายการใชคาํ ชนดิ ของคํา หนา ท่ีของคาํ ประโยค เครอ่ื งหมายวรรคตอนและการใช พจนานกุ รมได 3. อธบิ ายสํานวน คําพังเพย สภุ าษติ คาํ ราชาศพั ท และคําสภุ าพได 4. อธบิ ายการใชภ าษาอยา งเหมาะสมตามกาละเทศะ บุคคล และสถานการณ ขอบขา ยเนอื้ หา เรื่องที่ 1 เสียง รปู อักษรไทยและไตรยางค เรื่องที่ 2 ความหมายและหนาทข่ี องคํา กลุมคําและประโยค เรอ่ื งท่ี 3 เครอ่ื งหมายวรรคตอนและอักษรยอ เร่ืองท่ี 4 หลักการใชพ จานกุ รม คาํ ราชาศพั ทแ ละคําสุภาพ เร่อื งที่ 5 สาํ นวนภาษา เร่ืองท่ี 6 การใชท กั ษะทางภาษาเปน เครือ่ งมอื ในการแสวงหาความรู เร่ืองที่ 7 ลักษณะของคําไทย คาํ ภาษาถน่ิ และคําภาษาตางประเทศในภาษาไทย
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105