บุศรา โมลา

“โ ร ค”...ส อ น ชี วิ ต <<อยกู ับโรคอยา งไรใหก ายใจเปนสุข >> By @ นาํ้ ตาหยดสดุ ทา ย @

คํานิยม ภาษติ ฝรง่ั บอกวา Not how long you live, but how you live ! แปลวา ชวี ติ จะยืนยาวเทา ไรไมสําคัญเทา กบั วาคุณมีชีวติ อยางไร ผมโชคดีท่ีไดรจู กั กบั ผูห ญงิ หลายคน ลว นอายุยงั นอย แตใหบ ทเรยี นชีวติ ทป่ี ระมาณ คามไิ ดใ หผมและผูคนในสังคมไทย สุภาพร พงศพฤกษ เรียนจบธรรมศาสตร ผมชวนไปทํางานดวยที่องคกรพฒั นา เอกชนเม่อื ป 2523 ทาํ งานอยหู ลายปกอนทีเ่ ธอจะลาออก วนั หน่ึงไดขา ววา เธอเปนมะเร็ง ตัดสินใจไมผาตัด หาทางดูแลสขุ ภาพของตนเอง เธอเขียนหนังสือ ท่ี ”เมอ่ื ดฉิ นั เปนมะเร็ง“ แพรห ลายขายดี สุภาพรมชี วี ิตยนื ยาวอกี หลายป กลายเปน วทิ ยากรไปใหกําลงั ใจผปู วยมะเร็งจํานวน มากทัว่ ประเทศ แตสุดทา ย เธอกเ็ สียชวี ิตดวยมะเร็ง แตเ ปน บ้นั ปลายชวี ิตท่งี ดงาม มีคณุ คา อยา งยิ่ง มกี ารสรุปบทเรยี นการจากไปของเธออยา งยิ่งใหญท ่ีมหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตรแ ละ เวทีอ่นื ๆ ท้ังชวี ิตและความตายของเธอมคี ณุ คา สาํ หรบั ทุกคน ไมวาเจบ็ ปว ยหรอื ไม ไมวาเปน มะเรง็ หรอื ไมกต็ าม พมิ ใจ อินทะมลู เปน สาวชาวแมร มิ จงั หวัดเชียงใหม ทตี่ ดิ เชือ้ เอชไอวีจาก สามตี ้งั แตอ ายุยังนอ ย เธอขอบคุณเอดสที่ทาํ ใหเธอไดเ ขา ใจชีวิต ไดรูจักผูคน รูจ ักโลก อยางทีเ่ ธอคงไมมีโอกาสไดรจู ักถา หากไมเ ปนเอดส เธอดูแลสขุ ภาพตนเองอยางดีจนมี ชีวติ ยืนยาวมาจนถงึ วนั นี้ หลงั จากติดเชือ้ มาเกือบ 30 ปแลว พมิ ใจขอบคณุ ทีท่ ําใหเธอไดเ รียนรูวาตนเองแมอ าจจะถูกคนมองวาเป น เหมือน “ขยะ” ที่ลอยตามนํ้า แตเ ปนขยะท่ีอยางนอยก็ยงั นํามาเปน ปยุ ได เธอเลาวา กอ นติดเช้อื เธอกม็ สี ุขภาพที่ออ นแออยแู ลว ยิ่งติดเชือ้ ยิ่งหนักเขา ไป อีก แตเ มื่อเธอลกุ ขึ้นมาดแู ลสขุ ภาพของตนเอง ชวยเหลอื ชมุ ชน ทกุ คน ไมว า ติดเชอ้ื ไม ตดิ เชอื้ ทาํ ใหเธอลืมความทกุ ข ความเจบ็ ปว ยของตนเอง เธอมองวา เธอนา จะตายไป ตง้ั แต 30 ปท่แี ลว อยูมาถงึ ทุกวันนจ้ี งึ ถอื เปนกําไรชีวิต นอกจากพิมใจ ผมยงั ไดท าํ งานรว มกบั ผูชดิ เช้อื อีกหลายคน ทงั้ หญิงและชาย หลายคนยงั มีชวี ติ อยู พวกเขาไดเรียนรใู นการมชี วี ิตท่ีดีเพ่อื คนอนื่ จนลืมความเจบ็ ปวด ความทกุ ขและปญ หาของตนเอง ติดเช้ือมาเกอื บ 30 ปยังมชี ีวติ อยูแ บบท่ีมองภายนอก ไมรูวาพวกเขาติดเช้ือเอชไอวี บุศรา โมลา เปน ผูหญงิ อีกคนหน่งึ ท่อี ยใู นกลุม คนทีผ่ มช่นื ชมยกยอง คนที่กา วขา ม ความเจบ็ ปวย ความทกุ ขทรมานทางรางกายทีห่ าคาํ อธบิ ายไมไ ด ยอมรบั และเรยี นรทู ีจ่ ะอยู

กบั โรคน้ี เปน นักเรยี นรูที่ไมไ ดข งั ตวั เองอยูแตในมุมมดื ของชวี ิต แตออกไปสูอกี มมุ หนงึ่ ที่ สวางไสว ปลดปลอยตนเองจากขอจํากดั ของรางกาย ที่ไมอ าจปดก้ันการกา วขามไปสู การปลดปลอยและอิสรภาพ ”โรคสอนชวี ิต“ เปน ”พินัยกรรม“ สาํ หรับผอู า นทกุ คน เปน ”มรดก“ มคี ณุ คา ใหญยงิ่ ทีก่ ล่ันกรองออกมาจากสวนลึกของหวั ใจของคนท่มี องชีวิตในอดตี แบบนกั เรียนรู ผเู หน็ คุณคาของทกุ ส่งิ ท่ีเกิดขน้ึ ไมวา ทกุ ขห รอื สุข ไมวาความสบายหรือความเจบ็ ไขไดป ว ย ขอ เขยี นของบุศราเปนปรชั ญาชวี ติ เปนการคิดคาํ นงึ ถึงเหตกุ ารณตา ง ๆ ท่เี กิดขน้ึ สะทอ นการมองโลกมองชีวิตดว ยสายตาของคนที่เขา ใจ ยอมรบั แตไ มใ ชก ารยอมจาํ นน หรือ หมดอาลยั และก็ไมใชการตอสปู ระหนึ่งโรครา ย คอื ศัตรู แต คอื ส่งิ ที่หน่งึ เกิดขนึ้ มาจาก ธรรมชาติ ทีอ่ าจจะยังหาคาํ ตอบไมไ ด แตชวี ติ กเ็ ปนเชน น้ี มีมากมายหลายอยางทอ่ี ธบิ ายไมไ ด เรามีชวี ติ อยูดวยศรัทธา มากกวา เหตุผล อยดู ว ยความไมรมู ากกวาความรู อานขอเขียนของบุศราจงึ รูสึกถึงความออ น นอ มถอมตนของคนที่ยอมรับชีวติ ยอมรบั สิง่ ที่เกดิ ขึน้ ไมมคี วามอหังการท่ีพยายามหาคําตอบ ของทกุ สง่ิ มีแตค วามพรอ มที่จะอยู พรอ มที่จะไป ตามวิถที ีธ่ รรมชาติกาํ หนด อา นแลว รสู กึ ถงึ คําสอนท่ไี ดยนิ พระบางรูปท่ีสอนให หมายถงึ ให ”ปลง อโหสิ แผ“ ปลอยวาง ใหอโหสใิ หคนอื่นและขออโหสกิ รรมใหต นเอง พรอ มกบั แผเมตตาใหค นอนื่ และ สรรพสง่ิ คนท่คี ดิ ไดเชน นเี้ ปน คนโชคดี เพราะชีวติ กับความตายไมใชอ ะไรที่แยกจากกันเปน เพียงคนละดา นของเหรยี ญเดยี ว เปนสจั จธรรมที่ทาํ ใหเ รากา วพน จากความทุกขที่มาจากการ แบง แยก คลา ยกับทท่ี า นพทุ ทาสสอนวา \"Die before dying fore immortality” ตายกอ น ตาย เพ่อื จะไดไ มม วี ันตาย รองศาสตราจารย ดร. เสรี พงศพิศ 28 ตลุ าคม 2558

คาํ นิยม หากเรานัง่ มองสายน้ําที่กาํ ลังไหลผานไปอยา งพนิ จิ พิเคราะห เราอาจสงั เกตไดว า กระแสนาํ้ น้ีกอ กําเนดิ มาจากลาํ ธารเล็กๆ ไหลรนิ ลงมาจนเปน แมน้ําใหญ หยดนํ้าทุกหยดผา น เร่ืองราวมามากมาย หนนุ เนอื่ งจากอดีตจนถึงปจจบุ นั และคงไหลตอ ไปในอนาคต ชวี ติ ของเราแตล ะคนเปรียบเสมอื นแมน ํ้าทัง้ สาย เน้ือหาของชีวิตสัมพันธก ันต้งั แต ตนธารจนถงึ หว งมหาสมุทร ในวิถีทางทด่ี ําเนินไปนี้ลวนมรี ายละเอียดหลากหลายที่ทกุ คน จะตอ งไดป ระสบ เรียนรู สุข หรือ ทุกข คละเคลา กันไป จนกวาสายธารแหง ชีวติ จะหยดุ ไหล รนิ ... ชวี ติ ของ แมว บุศรา ก็เปน อกี หน่งึ สายนา้ํ ทีเ่ ดนิ ทางผานเสนทางของกาลเวลาโดยมี ภาวะความเจบ็ ปว ยดว ยโรคไต เปน สิง่ ท่ีดําเนินควบคมู ากับชวี ติ อยา งยาวนาน โรคภยั ไขเจบ็ นี้ กค็ ลา ย ๆ กบั คนทเี่ ดนิ ทางดวยกัน ไมนานเรากจ็ ะเรียนรจู ากเพือ่ นรวมทางทลี ะนอ ยทลี ะนอย จนสามารถเดินทางไปดวยกนั ไดอ ยา งกลมกลืน หนาทข่ี องผม ซึง่ เปนอายรุ แพทยโรคไตไมไ ดมี สงิ่ ใดสลกั สาํ คญั มากไปกวา การเปน เพอ่ื นอกี คนหน่ึง ที่ไดม ารวมการเดินทางครัง้ น้ี ในชว งเวลา ใดเวลาหนึ่ง สิง่ ที่เราพอจะทําไดก ็ คือ การเกอ้ื กลู อดุ หนนุ ประคบั ประคองใหก ารเดนิ ทาง เปน ไปอยางปลอดภยั ราบรืน่ และมีอุปสรรคนอ ยทสี่ ดุ ไมใชเพียงแคม ชี ีวิตอยู แตยังตองอยู อยา งมชี วี ติ อกี ดว ย แลว ผูป วย โรคของไต และ หมอ กเ็ ดนิ รวมทางกันตอ ไป ... ชีวิตก็เทา นี้ ... ในวันขา งหนา เสน ทางชีวิตหรอื สายน้ําของแมว มีความเปนไปไดไ ม นอยท่จี ะไดร บั การรกั ษาดว ยการปลกู ถายไต เมอื่ ถึงวันนั้นสขุ ภาพตา ง ๆ ของรางกายก็จะ กลับมาสมบรู ณ และการเจ็บปวยในอดีตทเ่ี คยประสบกจ็ ะเปนเพยี งความทรงจาํ อันมคี ณุ คา ประดบั ไวใ นชวี ติ \" มนุษยเ ปน สัตวโลกเพยี งชนดิ เดยี วที่มชี ีวิตอยูรอดมาถึงทุกวันนี้ก็เพราะ มคี วามหวงั ความฝน ใฝอดีตอาจเคยพบอปุ สรรคหรอื ความทกุ ขจ นคิดวาไมอาจทานทน ตอไปแตม นุษยก ส็ ามารถมชี ีวิตรอดตอมาไดและพรอมทจี่ ะสรางความหวังขนึ้ มาอีกคร้ัง \" ... สายนาํ้ ยงั คงไหลไป… นายแพทย ธีระยุทธ หยกอบุ ล 21 มนี าคม 2559

คาํ นิยม ขอบคณุ บศุ รา โมลา ท่ีตดั สินใจมาเปนลกู ศิษย ในรว้ั พอ ขุนเมื่อป 2550 ทําใหครมู โี อกาส ไดรูจ ักและเห็นความสามารถของลกู ศิษยคนนี้ จําไดว าบศุ รามีแตค วาม ย้ิมแยม แจมใส ราเรงิ โดยครู ไมร ูเลยวาเธอมีโรคประจาํ ตวั ไมว าตองอานหนงั สอื ตาํ ราประจาํ วชิ าทีเ่ ปน ภาษาอังกฤษที่แสนยาก หรอื ตอ งสอนแนะเพ่ือนและครู ในการเรียนรวู ิธสี รางหนาเว็บประจาํ รนุ เพือ่ นาํ เอาความรทู ี่เราคนควา มาขน้ึ หนา เว็บใหเ พ่ือน ๆ และนอ งรนุ ตอ ๆ มาไดฝกฝน การใชเทคโนโลยีเพ่ือจดั เก็บและคนคืนขอมูล บุศราทําไดอยางดี อธิบายใหเพอ่ื นเขาใจไดโดยไมเ ห็นเธอจะกังวลหรือมีโมโหเลย ทงั้ น้ีเพราะเราหลาย คนตองการคาํ แนะนาํ อยางใกลชิดมาก ๆ (หมายถึงเราไมค อยถนดั เรอ่ื งเทคโนโลยี มีคําถาม และ ตองการตวั ชวยกนั เกอื บทุกคน) ในชวงทบี่ ศุ ราทาํ วทิ ยานพิ นธน น้ั เธอคงหนกั ใจมิใชนอ ย แตเ มอื่ ใดที่มี เสยี งรองขอความชวยเหลอื จากครูและเพ่ือน บศุ รารีบเดินทางมาทันที แมใ นเวลาที่เธอไดท ํางานที่ สถาบนั การเรยี นรูเพ่อื ปวงชนแลว ก็ไมเคยทจ่ี ะปฏเิ สธคาํ ขอของครแู ละเพ่อื น ท้งั งานวชิ าการ งานรบั นอ ง งานวชิ าการทีค่ รูขอใหชว ย ผหู ญิงตวั เล็ก ๆ ทแี่ ขง็ แกรงคนน้ี ชางมศี กั ยภาพ และมีหัวใจของการใหต ลอดมา ครูไมเคย ไดยินเสียงบนคราํ่ ครวญในความเจ็บไขข องเธอเลย ไมร ูดว ยซาํ้ วาเธอตอ งทนทุกขท รมานตอความ เจบ็ ปวดมาหลายป เมอ่ื ไดอานหนงั สอื ทีเ่ ธอเขียนเลาเรือ่ งความยากลําบากยามเดก็ เมื่อเธอตองเดนิ ทางเขา เมืองเพอื่ ใหไดเ รยี นหนังสอื นนั้ ทาํ ใหครตู อ งนํ้าตาไหล เธอชางเปนคนใฝรจู ริง ๆ ไมมคี าํ วา ยอ ทอ เลยใน ผหู ญงิ ตัวเล็ก ๆ คนนี้ เรือ่ งโรคภัยทเ่ี ขามาทาํ ใหเ ธอตอ งเจ็บปวดทกุ ขท รมานนชี้ างโหดรายเสยี จริง ๆ แมร า งกายของเธอตอ งทนทกุ ข แตเ ธอไดใชช ีวิตอยางมคี ณุ ภาพจรงิ ๆ โดยเฉพาะเธอนกึ ถงึ ประโยชน ของผอู ่นื และสังคมกอนตัวเองเสมอมา ความเจบ็ ปว ยสอนเธอใหใชช วี ิตทมี่ เี ปาหมาย ทําประโยชน ตลอดเวลา ใชช ีวิตใหม ีความสุข ความเจบ็ ปวดมไิ ดท ําใหเ ธอยอ ทอ เธอเปน ตัวอยา งที่หายากย่ิง เธอรู คณุ คา ของการมชี ีวติ และรูอยูใ หม ีคณุ คา ตลอดเวลา เธอมคี ุณแมที่เขม แขง็ ใหกาํ ลงั ใจและดูแลใกลชดิ นน่ั คือ เธอเกดิ มาเพอ่ื ตระหนกั ถงึ คําสอนของพระพทุ ธองค ไดฝก การมีสติ การมสี มาธเิ อาชนะความ เจบ็ ปวด การมปี ญญาใชช ีวติ ดวยการคดิ บวก แมแ ตความเจ็บปวดจากโรคภัยกไ็ มยอมใหมันมามี อาํ นาจเหนอื ความรสู ึกของเธอได ขอยกยอ งผูหญิงคนน้ี ชีวติ เปนเชน นั้นเอง ขอใหบศุ รามคี วาม เจบ็ ปวดนอ ยลง และใหคณุ พระศรรี ัตนไตรคมุ ครองใหบุศรามีชีวติ ยนื ยาวตอไปอกี นาน ๆ ทายนี้ขอใหผ ทู ่ไี ดอานหนังสือเลม น้ี จงรักชวี ติ ของตนเอง มเี มตตาทําประโยชน ใหผอู น่ื บา งกอ นทีเ่ ราจะไมมโี อกาส ปญหาทเ่ี ราพบเปน เร่ืองเล็กนอ ย เมอ่ื เทยี บกบั ความเจ็บปวดจากโรคภยั ของบุศรา โมลา รองศาสตราจารย ดร. พมิ ลพรรณ ประเสรฐิ วงษ เรพเพอร 12 ธนั วาคม 2558

คํานยิ ม ความเจ็บปว ยเปน เร่ืองทที่ ุกคนตอ งประสบในชวี ติ โดยไมจ าํ กดั เพศ วยั บางคน โชคดมี สี ขุ ภาพแขง็ แรง แตอยาชะลาใจ ภัยเงียบมาไดท กุ เวลา บางคนเปนโรคเรื้อรงั จะอยู อยางไรกบั โรคอยางสนั ติ และสามารถใชช วี ิตประจาํ วันไดเปน ปกติ มคี วามสขุ ตามอัตภาพ หนงั สือ “โรคสอนชีวติ ” เปน หนังสือท่ีมคี ุณคา เหมาะสาํ หรบั ผูอ า นทกุ คน เปน อทุ าหรณส าํ หรบั คนมสี ุขภาพดใี หด แู ลตนเอง และอยา ละเลยตอเสียงเรยี กรอ งของรางกาย เปน กําลังใจใหสําหรบั ผูป วยโรคเรอื้ รงั ใหอ ยกู บั โรคไดอ ยางสันติสุข ใชชวี ิตไดตามปกติ โดยหัน มาเอาใจใส ดแู ล และใหเ วลากับตัวเองมากข้ึน เขาทํานองทวี่ า “ปวยกายแตอยา ปวยใจ” บศุ รา โมลา เปนบุคคลทีม่ ีความอดทนยอดเย่ยี ม เธอตองตอ สูก บั ความเจ็บปวดครัง้ แลว คร้งั เลา กับโรคไตทเี่ ปน มานาน และโรคแทรกซอนตาง ๆ และโรคไตยังอยกู ับเธอตลอด ชวี ติ การรกั ษาใจใหค ดิ บวก ใหเวลากับตวั เองมากขึน้ เอาใจใสด ูแลรางกาย เรยี นรู ท่จี ะ ยอมรบั และเปนกําลงั ใจใหก ับตนเองน้ัน ทาํ ใหเธอเปนคนทเี่ ขมแขง็ มีจิตใจที่แข็งแกรง และ รูจักใชช ีวิตอยางมคี ุณคา ทกุ วนั นถ้ี งึ เธอจะปว ยก็เพียงรางกาย เธอยังคงทําประโยชนต อ สงั คม ทาํ หนา ทใ่ี หค วามรูแ กผูอนื่ ซึง่ เปน แบบอยางท่ีนายกยอ ง ขอใหเธอจงมสี ุขภาพแขง็ แรง รกั ษา กาย รกั ษาใจ ใหม คี วามสขุ ไดท าํ ในสง่ิ ทต่ี นเองปรารถนาเทอญ รองศาสตราจารย ดร. สนุ ีย กาศจํารูญ 11 พฤศจิกายน 2558

คาํ นิยม ไดรบั รเู รอ่ื งราวของนอ งแมว ผานทางลกู ศิษยผ ูชว ยศาสตราจารย ดร. เชาวนี ลอ งชผู ล ผเู ปน เพ่อื นของนองแมว แมว า จะไมไดพบนองแมวบอย ๆ แตก็ไดติดตาม อาการของนอ งแมวมาโดยตลอด เม่ือไดต อบรับคําขอของนอ งแมว ใหเ ขียนคาํ นิยม สําหรบั หนังสอื “โรคสอนชีวิต” กเ็ รม่ิ อา นหนงั สอื และอา นจบในเวลาไมน าน แตพ บวา การเขยี นคาํ นยิ มใหห นงั สอื เลมนไ้ี มงายเลย จงึ เขียนดวยใจจรงิ ๆ หนงั สอื เลมนีเ้ ปนเหมือนครูผูใชช ีวิตของตนเองสอนผอู านแบบกัลยาณมิตร ผทู ่หี ยบิ ไปอาน ถือไดวา เปน ผูม ีบุญ หากมองเหน็ แลว ผานเลยไป ไมหยิบมาอานก็ถอื ได วาพลาดการเรยี นรทู ด่ี ที ีส่ ดุ ไป และผมู บี ุญทไ่ี ดอานหนงั สอื เลมนแ้ี ลวเอาไปคดิ และเลอื ก ปฏิบตั ใิ หเหมาะสมกบั ตนเอง ถือไดว าเปน ผมู ีบญุ มากท่ีสดุ เพราะหนังสือประเภทนี้ ไมไ ดห าอา นงา ย ๆ เปนการเขียนจากชวี ิตของผูเขียนท่ีจะเปน ประโยชนต อ ผูอานอยา ง ทสี่ ุด เพราะทกุ คนไมสามารถหลีกพน ความเจบ็ และความตายได ในชวี ติ ของนองแมว ตอ งเคยทําบญุ มามากมาย แตหนังสอื เลมน้ี ถอื ไดวา เปนการสรางบญุ อีกแบบหนึง่ เพราะจะเปน ครชู วี ติ ใหก ับผูอา น เพ่ือใหใ ชช วี ิตไดอ ยา งสมดลุ ระหวา งกายกบั จติ และใช จติ นาํ กายไดอ ยา งสงา งาม ขอแสดงความชน่ื ชมอยา งสงู ศาสตราจารย ดร. ดาราวรรณ ตะ ปน ตา 20 กรกฏาคม 2562

คาํ นิยม ต้ังแตรูจ ักกนั เมอ่ื ประมาณ 20 ปกอน แมวเปน ผหู ญิงทคี่ ลองแคลว วอ งไว คดิ เร็ว ทาํ เร็ว เต็มไปดวยพลงั ถา ไมน ับการเจอกนั ครัง้ แรกทโ่ี รงพยาบาล ในฐานะพยาบาลก็แอบ คดิ วา “ปวยแบบน้ี แตเ ธอยังบอกไดว า สบาย ๆ” .... เวลาผา นไป มิตรภาพทด่ี มี ีใหก นั ตลอดมา เราชวนกนั เรียน ชวนกนั ทําวิจัย พัฒนางาน และส่ิงทบ่ี อกกบั แมวมาเสมอ คือ ดแู ล ตวั เองดว ยนะ ฟง เสยี งของรา งกายดว ย เธอจะตอบมาเสมอวา “แมวมีเกาชีวติ ” เมอ่ื กาลเวลาผานไป บทสนทนาระหวา งจึงเปล่ียนเปน “แมวเกา ชวี ิต ใชไปแลว กี่ ชวี ิต” ดวยความเปนเจา แมข อ มลู การดูแลตวั เองในฐานะผเู ชยี่ วชาญดานโรคไต (ประสบการณ ตรง) ทําใหบทสนทนา แผนการรกั ษา และการดูแลตนเอง ระหวา งผปู วยโรคไตดีกรปี ริญญาโท 2 ใบ (แมว) และพยาบาลจติ เวช (แอน) เปน คนละมมุ มอง แตก ็เปนการมองคนละมุมอยาง เขา ใจ และเคารพในการตัดสินใจของผปู ว ย ไมม น่ั ใจวา การสนทนาในระยะเวลาทผ่ี า นมา โดยทีพ่ ยาบาลจติ เวช อยากใหผ ูปว ยอยกู บั โรคอยา งเขา ใจ (แอบใช CBT มาตลอด) จะชว ยให ผปู ว ยมคี วามสขุ ทางใจ สามารถอดทนตอ ความเจบ็ ปวด และความเสอ่ื มของรา งกายตาม กาลเวลาที่ตองเผชิญอยใู นทุก ๆ วนั ไดม ากนอยเพียงใด ความหวงั ของพยาบาลจติ เวช คอื (1) ทุกขได (รูจักทกุ ขท ้ังกายและใจ มนั ผา นเขา มาเดีย๋ วมันกจ็ ากเราไป รเู ทาทันความทุกขทางใจจากความคดิ ของเราเอง ถามตัวเองวาสิ่งที่ เราคิดวามันทุกขจรงิ มากนอ ยแคไ หน : Validating Negative Automatic Thoughts คิดเปนอยา งอนื่ ไดห รอื เปลา : Variety และมปี ระโยชนท ีเ่ ราจะคิดใหทุกขหรือเปลา : Utility (2) ปลอ ยบา ง (บางเร่อื งไมไ ดมีสาเหตมุ าจากเรา ขอแคใหร ับรูไมตองเก็บเอามาใหท กุ ขมาก เกินไปจนใจจะทนไมไหว) (3) วางเปน (บางเหตเุ รากย็ ากทจ่ี ะหาคาํ ตอบ แมเ ราจะถาม โชคชะตา จะโทษดนิ โทษฟา แตเ ม่ือเราพิจารณาจากตน เหตุของปญหา และเขาในในทุกส่ิงที่ เกิดอยา งเขา ใจ เรากต็ อ งรจู กั วางใหเ ปน ... ใคร วางไดก อ นก็จะพน ทกุ ขนัน้ ไดกอ น) ยงั คงเปน กําลงั ใจดี ๆ เสมอ ใหเ ธอคนนี้ไดเดินบนเสนทางชีวิตทเ่ี ธอเลอื กเอง คอยดแู ลประคบั ประคองสุขภาพกายและใจ ไมใหท กุ ขม าก เพราะทุกขกายตอ งเผชิญอยู ทกุ วัน บางครัง้ เขาใจวา ทุกขมาก เจ็บปวดมาก ในใจก็บอกวา “เธอตอ งสู” (แตกไ็ มร ูวา จะให เธอสกู บั อะไร ?) .... จะบอกวา “ขอใหดีข้ึน” (กร็ ูวาตามพยาธิสภาพของโรคมันตองดาํ เนินไป ซง่ึ เปน คําตอบทีย่ ากเย็น สงิ่ ทีบ่ อกมาเสมอ คอื “สเู ทา ท่ีไหว” ไมทุกขกายทุกขใจมากจนเกิน ทน ปลอ ยบา ง วางบา ง”

เพราะสุดทา ยของทุกคน คอื ทเ่ี ดียวกนั บทพสิ ูจนข องชวี ิต คือ เราทกุ คนตอ งพบ กบั ความเจบ็ ปวย ความแกชรา และการจากลา เพียงแคเ ราไดเตรยี มตัว และใจของเรา ไดม ากนอยแคไหน ? การตายดี ตายอยา งสมศักดิศ์ รีความเปน มนุษย และการจากไปไดท้ิง อะไรดี ๆ ไวใหค นขา งหลังไดจดจาํ มากนอยแคไหน ผชู ว ยศาสตราจารย ดร. เชาวนี ลอ งชผู ล 9 กรกฏาคม 2562

คาํ นยิ ม นาํ้ ตาหยดสดุ ทา ย เจา ของงานเขยี น “โรคสอนชีวิต” << อยกู ับโรคอยา งไรใหกาย ใจเปน สขุ >> เด็กหญงิ บุศรา โมลา “นองแมว” ลกู สาวคนเดยี วของคณุ พอ อาพร โมลา และ คุณแมบ ุญสง โมลา ครูเริ่มรจู ักเดก็ หญงิ ไวผ มเปย 2 ขา ง ท่ีเขา มาเรยี นโรงเรียนบา นแมระหนั พรอมพี่ ๆ ซ่ึงมีแตเด็กผชู าย ฉะนั้นไมแปลกใจเลยวา ทาํ ไมเดก็ หญงิ บุศรา จงึ มนี สิ ัยคลาย เด็กผชู าย ซ่งึ เปน เดก็ ที่เขม แขง็ และอดทนมาก เปนเด็กที่มคี วามซนในระดบั ตน ๆ ของ โรงเรียน มีเหตุใหต อ งเจบ็ ตวั ไดไ มเวนแตล ะวนั จากลูกชาวนาที่เขา มาเรียนในชน้ั ประถมศกึ ษา จนจบระดบั ชั้น ป.6 และเขา ไป สอบแขง ขนั เรยี นตอในโรงเรยี นสตรปี ระจาํ จงั หวัด (โรงเรยี นเฉลมิ ขวญั สตรี) ขณะทศี่ ึกษาตอ ทน่ี ี่ ไดเ ปน ตวั แทนของโรงเรียน จงั หวัด และเขตการศึกษา ในการแขง ขนั กรฑี า จนไดร ับ รางวลั พรอ มใบประกาศมากมาย ซง่ึ ตลอดระยะเวลาทผ่ี า นครเู ฝา ถาม ขา วคราวจากแม และ เพ่อื น ๆ ติดตามความกาวหนาของลูกศษิ ย ทายทีส่ ดุ ครูและลกู ศษิ ย ก็จบการศึกษาระดบั ปรญิ ญาโทสถาบนั เดยี วกัน คอื มหาวิทยาลัยนเรศวร และในขณะเดยี วกันครูกท็ ราบขา ววา ลูกศษิ ยครูคนน้ี บศุ รา โมลา ปวยเปนโรคไตวายเรื้อรังระยะสดุ ทาย ถึงข้นั ตองลา งไตทาง ชองทอง นัน่ คือ บทพิสูจนใหเ หน็ ถึงความอดทน และเขมแขง็ อยเู พอื่ “แม” .... ทร่ี ักเธอ ยา งสุดหวั ใจ ครขู อเปน กําลงั ใจใหล กู ศิษยม ีความเขม แขง็ และอดทน อยูก บั “โรค” บน “โลก” ใบน้ใี หไดน านที่สุดเทา ทจ่ี ะนานได เพื่อคนรอบขา งท่ีเธอรกั และเธอรกั สุดชีวิต ขอใหห นงั สือทเ่ี ธอผูน้ีไดเขยี น เปนครูสําหรับผูปวยโรคตา ง ๆ ใหมีความอดทน และ ไมดือ้ กบั คณุ หมอ ใหปฎบิ ตั ติ ัวตามคาํ แนะนาํ ของคุณหมอ และอยูบนโลกใบน้อี ยางมีสติ ครอู ํานวย ปานสมบตั ิ 11 กรกฏาคม 2562

คาํ นิยม คุณคาของงานเขียนน้ี มไิ ดอ ยทู ่คี วามหนา หรอื หมึกท่อี ยบู นกระดาษ แตเปน คณุ คา ของ “การเรียนรูอนั ยิง่ ใหญจากประสบการณด ูแลตัวเองอยางเขาใจชวี ิตของ ผเู ขียน” ซ่งึ ตองเปนผูปว ยโรคเรอ้ื รัง้ ตงั้ แตอ ายุยังนอย เปน ภาพสะทอ นของการเขา ถงึ บรกิ ารทย่ี งั มชี อ งโหว ความอดทนกบั การดาํ เนนิ ของโรค การทาํ ความเขา ใจ การ ปรบั ตัว ปรบั ใจกบั ความเจบ็ ปว ย อีกทงั้ ฉายภาพ ความรกั หลากหลายรปู แบบบนโลก ใบน้ี ท่ีเปน แรงผลักดนั และกาํ ลังใจใหก าวขามผานชว งเวลาทย่ี ากลําบากคร้งั แลว ครัง้ เลา ประสบการณชีวติ และการเผชิญหนากบั ชดุ ความเจ็บปว ย ถกู ถา ยทอดอยา งเปน ธรรมชาติ ทง้ั การอยูกบั โรคอยางเขาใจ คดิ บวก จนกลายเปน “โรคสอนชีวติ อยูกบั โรค อยา งไรใหกายใจเปนสขุ ” ส่ิงสาํ คัญทีส่ ุดไมใ ชก ารหาคาํ ตอบวา งานเขียนน้พี ดู ถงึ อะไรบา ง แตสาํ คัญทคี่ ณุ ไดอะไรหลงั จากอา นจบ... เปนกาํ ลังใจเสมอคะ ผูชวยศาสตราจารย ดร. ภทั รมนัส มณจี ริ ะประการ 2 พฤศจิกายน 2558

คาํ นาํ “เมอ่ื ทกุ ชวี ิตเมือ่ ลมื ตามาดูโลกตา งตอ งด้นิ รนเพือ่ ความอยรู อด ตอ งตอ สู เผชญิ กบั ปญ หา และอปุ สรรคตา ง ๆ กาลเวลา มกั จะมาพรอมกบั ความเปลีย่ นแปลงใน ชวี ิต” คนเราเกดิ มาบนโลกใบน้ี ...เพอ่ื อะไร ? เปน คาํ ถามงา ย ๆ แตไ ด ...มมุ มองและ แงคิด บางคน...เกิดมาเพ่อื ...หาความสุขใหชวี ิต บางคน...เกดิ มาเพื่อ...อุทิศสรางกุศล บางคน...เกดิ มาเพอื่ ...ขอแคไดเ ปน คน บางคน...เกดิ มาเพอื่ ..หลดุ พน ไปนพิ พาน บางคน...เกิดมาเพื่อ...สานฝน สรา งผลงาน บางคน....เกดิ มาเพ่อื ...เปน อนั ธพาลมถี มไป แลว ตําตอบทจี่ ริง...อยทู ไ่ี หน ? ไมมีใครตอบได นอกจาก “ตวั ...ของตวั เอง” สําหรับ “ฉนั ” เกิดมาเพือ่ << ชดใชก รรมอนั เกดิ จากการกระทาํ ของชวี ติ เรยี นรถู ูกผิด และทาํ ชีวิตใหมคี ุณคาอยา งมสี ติในทุก ๆ วนิ าที >> ไมป ระมาทในชวี ติ กับวนั เวลาท่ียังเหลืออยู เพราะทุก ๆ วินาทขี องชวี ติ อาจเปน การหายใจครงั้ สุดทา ยใน ชวี ิตของเราก็เปน ได หากเราไดเรียนรูภายในจิตใจของตนเอง ไดวา “สขุ และทุกขเ ปน เชน ไร ?” เรากจ็ ะสามารถปลอ ยวางทุก ๆ สิ่งท่เี กดิ ขน้ึ ในชวี ติ เราได เมอื่ เราวางไดใจเรา ก็จะมีพืน้ ท่ีวางเพอ่ื รบั “สุขและทกุ ขใ หม” ทจ่ี ะผา นเขา มาในชวี ติ เราได ในทุก ๆ วนั ไมม ีส่ิงใดท่ีเปนของเรา และไมม สี งิ่ ใดทีจ่ ะอยูก บั เราไดต ลอดไป แมแ ตร างกายของเรา เพราะสดุ ทา ยของทกุ ชวี ิต คงหนีไมพ น “ความตาย” ทเ่ี ปน จดุ จบของทุกชีวติ หลายชีวิตถอื กาํ เนิด และเตบิ โตมาบนเสน ทางชวี ติ ทส่ี วยสดงดงาม ทา มกลาง ความพรอ มทางครอบครวั และสงั คม ไมต องด้ินรนฟน ฝา ไขวค วา กไ็ ดม าซึ่งความสขุ และสิง่ ที่ตนเองตอ งการ และอกี หลาย ๆ ชวี ิตทถ่ี ือกาํ เนิด และเตบิ โตมาบนเสน ทางชวี ติ ทแ่ี สนลาํ บาก ยากเข็ญ ตองตอสดู ิ้นรนฟนฝา ไขวค วา ใหไ ดม า ซง่ึ ความสขุ และสงิ่ ท่ี ตนเองตองการ และน่คี อื ...ความแตกตา งในชวี ติ ท่ที กุ ชีวติ ตอ งยอมรับ เรยี นรู และอยู

กับส่ิงท่ี มีและเปน ใหไ ด เสน ทางเดนิ ชวี ิตของคนแตล ะคน ไมเ หมอื นและไมเ ทา กนั แตท ุกคนเกิดมายอมมเี สนทางฝน ของตวั เอง อาจมีเปาหมาย และฝน เดียวกนั แตว ธิ ีการ เดนิ ทางไปสเู สน ทางแหง ความฝน น้ันแตกตางกัน บางคนอาจเดนิ ทางไปสทู างสายฝน อนั รวดเรว็ แตบ างคนอาจเดนิ หลงทางครั้งแลวครัง้ เลา กวา จะไปถึงปลายทางฝน นัน้ “ฉนั ” ก็เปนหนึ่งในหลายคน ๆ ที่เกิดมาทามการเสน ทางชวี ติ ท่ี แสนลาํ บาก ยากเขญ็ ตอ งตอ สดู น้ิ รนฟน ฝา ไขวค วา ใหไ ดม า ซ่งึ ความสุขและส่ิงทีต่ นเองตองการ มีความฝน และมคี วามพยายามท่ีจะเดนิ ตามเสนทางฝน แตการเดนิ ทางของชีวิต ก็มกั มี ชุดเหตกุ ารณตา ง ๆ ทีเ่ กดิ ขึน้ ทาํ ใหไ มส ามารถเดนิ ทางไปสูค วามฝนของตัวเองได แตก ็ ไมไดทําใหชวี ติ เราหมดเสน ทางเดินไปสูค วามฝน เม่ือไปสฝู น ทีห่ นง่ึ ไมได ก็ตอ งยอมรบั ความจรงิ ท่ีเกดิ ข้นึ ในชีวติ ใหได และมองหาเสนทางฝน ใหมต อ ไป ทผ่ี า นมาฉนั อาจใช ชวี ติ ดว ยความประมาท ไมเคยสนใจถึงการมีชีวิตอยู หรอื คุณคา ของการใชชีวิตของ ตวั เอง เดนิ ตามหาฝน แบบไรท ศิ ทาง อยไู ปวนั ๆ ทําทุกสง่ิ เพ่อื ตอบสนองความตอ งการ จติ ใจตัวเอง ทําแตในสง่ิ ทต่ี วั เองตอ งการ ไมสนใจวาใครจะคิดอยางไร คดิ แคเพยี งวาสิ่ง ทที่ าํ ไมไดสรา งความเดือดรอ นใหใ ครแคนัน้ พอ มุงหนา เดนิ ไปตามทางฝน ของตัวเอง เพียงอยางเดียว จนทําใหเกดิ จุดเปล่ียนในชวี ติ มากมาย 42 ป ในการใชช วี ิตของฉัน มีเร่อื งราวเหตกุ ารณม ากมายทผี่ านมาในชีวิต “ท้งั สขุ และทกุ ข- ผานความเปน ความตาย” คร้ังแลว ครง้ั เลา “ทุกความเจ็บปวด ทกุ ความทรมาน” ท่ีเกดิ ขึ้น เปน “ครูทีด่ ีท่สี ุดทส่ี อนเรอ่ื งการใชชวี ติ ในทกุ ๆ วัน” หนังสือเลม น้ีเขยี นขนึ้ จากประสบการณในการตอสูและใชช ีวติ ของผูหญิง คนหนึ่งทีเ่ กดิ มาในครอบครัวเล็ก ๆ ของ “ลูกชาวนา” ท่ีดิน้ รน ตอสู และฟน ฝา กบั ทกุ ปญหาที่ผานเขา มา เพ่อื รกั ษาลมหายใจและชีวิต อาจทําใหเกดิ แงค ิดและกาํ ลงั ใจ ในการใชช วี ติ ใหแ กห ลาย ๆ คน “น้าํ ตาหยดสุดทาย” 18 ตลุ าคม 2560

สารบัญ ย อ น อ ดี ต จุ ด เ ป ลี่ ย น ข อ ง ชี วิ ต ทม่ี าของนามปากกา “นํา้ ตาหยดสดุ ทาย” บทพิสจู น...ความอดทน ยิ้มใหต วั เอง...ในวนั ท่ีใจมนั ออนลา หวั ใจทีแ่ ขง็ แกรงทําใหฉนั มีแรงกา วเดินตอไป อยกู ับความทกุ ขใหมสี ขุ ไดอ ยางไร โลกสดใสในทกุ ๆ วนั <<ชวี ติ ใหม...กบั วนั ใหม>> ความเจบ็ ปว ย...คอื ..ลาภอันประเสริฐ ชวี ติ ..ทกุ ขได ก็ตอ งทนได ตองเขมแข็งใหไ ด ทุกขห รือสขุ ..อยูที่ใจของเราเอง เม่อื รูจกั วาง...ก็จะเพิ่มท่ีวา งใหช ีวติ ความในใจของผูปวยโรคไตวายเร้ือรงั ทแ่ี สนด้ือ อยูกบั โรคดวยกัลยาณมติ ร ก า ว ข า ม ผ า น คาํ ว า ต า ย ก า ร สู ญ เ สี ย ท่ี ไ ม เ สี ย ศู น ย เ ต รี ย ม ตั ว เ ผ ชิ ญ ค ว า ม ต า ย อ ย า ง มี ศั ก ด์ิ ศ รี

ย อ น อ ดี ต ร า ก เ ห ง า...ลู ก ช า ว น า วันองั คารท่ี 18 ตลุ าคม 2520 เปนวันทีผ่ ูหญงิ อายุวยั 25 ป คนหนึง่ กําลังนอน เจบ็ ปวด ทกุ ขท รมาน อยา งแสนเสาหสั อยบู นเตยี งนอนของโรงพยาบาล เฝา แตถ าม ตวั เองตลอดเวลาวา “เมอ่ื ใดเลาฉันจะพนผา นความเจบ็ ปวดน้ไี ปเสียที” จนกระทง่ั เวลา 11.44 น. เสยี งรอ งของเด็กหญงิ คนหนึง่ ก็ดังข้นึ มา ความเจบ็ ปวด ความทกุ ขทรมาน อยา งแสนสาหัสก็จบสน้ิ ลงในทันที จากนัน้ พยาบาลกอ็ มุ เดก็ นอ ยตวั เหยี่ ว ๆ หนงั ยน ๆ คนหนง่ึ (คงจะนาเกลียดพอสมควรเนอะ...อันนี้ตองถามแมวา มนั นาเกลยี ดแคไหน..ตอบ เองไมไ ด) ความเหี่ยว ๆ ยน ๆ นี่เองเปน ทมี่ าของชือ่ เดก็ นอยคนนี้ “เด็กหญิง แมว” หรอื “นอ งแมว” ของบรรดาพี่ชายทง้ั 3 คน เดก็ นอ ย คอย ๆ หดั คว่ํา หัด คลาน หัดเดิน หดั วิ่ง หัดพดู เริม่ เรียนรสู ิ่งตา ง ๆ ท่ีอยรู อบตัว เตบิ โตมาทามกลางธรรมชาตทิ ่ีเปนทอ งทงุ นา อนั เขียวขจี มบี อ น้ํา คลอง และบึง ไวใหกินใหใช (นา้ํ ประปา คอื อะไรไมร จู ัก) มีกุง หอย ปู ปลา เต็มไปหมด ชางนา อศั จรรยเสยี จรงิ ๆ แคอยากกินปลาก็เหน็ พอ กบั แมเ อาตาขายไปวางในนาํ้ ก็มปี ลา ตดิ มาเตม็ เลย อยากกินหอยพอแมก ไ็ ปงม ๆ ในนาํ้ ก็ไดห อยมากนิ อยากกินปูกนิ กงุ พอกบั แมกเ็ อาลอบเอาไทรไปดักก็ไดป ไู ดกุงมากิน พืชผกั นานาพันธุหาเกบ็ กนิ ไดรอบรั้วบาน แตละวนั เดก็ นอยก็จะเห็นวิถีชวี ติ ความเรยี บงา ยของคนในครอบครัว ทีต่ ื่นมา ตั้งแตไ กโ ห (พูดกันจังคําน้ี เดก็ นอย ก็งง ๆ วา ไอไ กโ หเน่ียมันเปนอยา งไร แตก ช็ างเถอะไก โหก ป็ ลอยใหม นั โหไป) วา แตพ อ กบั แมจ ะตน่ื มาทาํ ไมนะกไ็ มรสู นิ ะ พอเดก็ นอยลืมตามาก็ เหน็ แตแ สงอะไรไมร ูม าทม้ิ ตา แสบตาเสียจริง ไมอ ยากลมื ตาเลย พอลืมตาเสร็จแมก บั ยายก็มาอมุ ไปปอนขาว ปอ นนํา้ (ชวี ติ ดด๊ี .ี ..สบายทส่ี ดุ ลมื ตามากม็ คี นเอาขา วเอานาํ้ ใสป าก ใหไ มรกู นิ อะไรไปบา งแตก ค็ งอรอ ยเนอะถงึ ไดโ ตมาขนาดน้ี ทกุ ๆ วนั กจ็ ะเหน็ พอ กบั แมเดนิ ไปกลางทงุ มคี นั ก้ันเปนชวง ๆ เปน ตาราง ๆ ในตารางมีนาํ้ ดว ย เด็กนอยก็สงสยั วาท่ีเหน็ เขาเรียกอะไร “พอกับแมก็บอกวา เรยี กวา “นา” คันทกี่ ัน้ เรียกวา “คันนา” ที่อยูตรงกลางตามคันนากั้น เรียกวา “บิ้งนา” แลว สงิ่ ท่ี พอ กบั แมก าํ ลังทํา เรียกกนั วา “ทาํ นา” (เด็กนอยทาํ หนา เหมอื นเขา ใจ แตม ันเปน อยา งไร ก็ไมร สู ินะ “นา” มันเยอะแทอ ะไรไมร ู พอ แมว า ไงก็ตามนั้นละ)

วันหนึ่ง...เด็กนอ ยเห็น พอกบั แมใชอ ะไรไมรูเสียงมันดัง๊ ดัง มีสายยาว ๆ ตอมากับอะไรอีกกไ็ มรู มีนํา้ ออกมาดวย แตจะเปน อะไรก็ชา งเถอะ ทีร่ ู ๆ คอื นํา้ ทไ่ี หล ออกมาใสมาก (นกึ ในใจ...เสร็จฉันละ ) เดก็ นอยไมรอรีรีบลงไปเกลอื กกล้งิ นอนเลนใน รอ งนา้ํ ทม่ี ีนา้ํ ไหลออกมาในทันที (ชวี ติ สนุกสนานดแี ทน้าํ มาจากไหนเนี่ย เย็นจรงิ ๆ ชื่นใจ ท่สี ุด) เลนนํา้ เสร็จกว็ งิ่ เลนไปตามคนั นา แตเอะ !! เม่ือวานทเี่ ราเหน็ ท่ีพอ กบั แมบอกวามนั เปน “บง้ิ นา” มีนาํ้ ขังเต็มเลย มนั มาจากไหน ความเปนเด็กชา งสงั เกต (ไมไดอยากรอู ยาก เหน็ นะ) กเ็ ดนิ สาํ รวจไปตามคนั นา กพ็ บวา นน่ั แนม นั มาจากรอ งนาํ้ นเ่ี อง กเ็ ดนิ ตามรอ งไป เรอ่ื ย ๆ ก็ถึงบางออวาน้ําทีข่ ังในบ้ิงนา มันมากจากน้าํ ที่เราเลน น้ีเอง เด็กนอยกโ็ ลดแลน ดว ยความเรว็ ไปตามคันนาเพอื่ ถามพอกับแมว า ทีท่ าํ อยูพ อกบั แมท าํ อะไร ? พอกับแมก็ ตอบวา “วิดนาํ้ เขา นา” (โอว !! ศัพทใ หม ไมเ ปนไร อยา งไรกล็ งทา ยดว ย...นา) ไมร อชา มนั คางคาในใจ เดก็ นอ ยรีบถามพอ กับแมท นั ทีวา ไอท่ีมันเสียงดงั ๆ มีสายยาว ๆ ตอกับ อะไรสกั อยา ง และมนี ้าํ ไหลออกมามันคอื อะไร ? พอ กับแมก ็บอกวา นน่ั คอื “รถไถนา” สายยาว ๆ เรียกวา “สายพาน” ทย่ี าว ๆ มนี ้าํ ไหลออกมา เรียกวา “ทอ” (วนั นี้เลน เอา เด็กนอยงงไปเลย เจอศัพทใหมเยอะจริง) แลวเด็กนอยกเ็ ริงรา ทาแดดทา ลมบนคันนาอัน กวา งใหญตอไป วันถดั มา ...เด็กนอ ยกอ็ อกสาํ รวจผนื นาตามพอ กับแมเปน ปกติเชน ทุกวนั แต เอะ !! วนั น้ีทาํ ไมพอกับแมเอารถไถนาลงไปทาํ อะไรในบิ้งนาละเนี่ย ? (งงแฮะ) กถ็ าม วา พอกับแมท ําอะไร พอ กับแมก็ตอบวา “ไถนา” โดยใช “ผาน” ไถนาเสร็จกจ็ ะตอง “คราดนา” โดยเปลย่ี นจากผานเปน “คราด” คราดเสร็จก็จะ “รดู เทอื กนา” โดยใช “ไมแ ปร” เลน เอาเด็กนอ ยมนึ เลยทเี ดยี ว พอ กบั แมก ็เลา วิธีการทาํ นาใหเ ดก็ นอ ยฟงวา หลังจากรูดเทอื กเสรจ็ ก็ตองเอาเมลด็ ขา วไปแชน ้ํา แลว เอาขึ้นมาเพาะใหเ มล็ดมันงอก สกั 2-3 วนั หลงั จากนน้ั กเ็ อามาใส “กระบงุ ” หวา นไปในบง้ิ นา หลงั จากนน้ั ใช “ไห” ชกั รอ งนํ้าในบิง้ นาแตล ะบิ้ง เพ่อื เอาไวระบายน้ําออกจากบิง้ นา (พอกบั แมท ําอะไรกันเนีย่ ยุงยากแท) ตน ขา วก็จะคอย ๆ โตข้นึ เร่ือย ๆ เราก็ตอ งดแู ละไมใ ห “หนอน / เพล้ยี ” หรอื แมลงตา ง ๆ มาเกาะกนิ ตน ขา ว (วันน้เี ลนเอาเดก็ นอยเพลียกับกรรมวิธกี าร ทาํ นาของพอ กบั แม)

วันเวลาผา นไป... ตน ขาวก็เรม่ิ เตบิ โต (ไมน าเชือ่ จากเมลด็ ขาวเปลือกเมล็ด เลก็ ๆ เหลอื ง ๆ มันจะกลายเปนสีเขยี วได (โอว !! พอกบั แมฉ นั เกงทส่ี ุดเลย) สขุ ใดไหนจะ เทาไดโ ลดแรนทามกลางทุงนาอนั เขียวขจที ่ีพอ กบั แมฉ นั สรางมา 2 เดือนกวา ๆ ผานไป ตนขา วอันเขยี วขจี ก็มีอะไรไมรแู ตกออกมาจากปลายยอดตนขา ว เดก็ นอ ยไมร อชารีบถาม พอกบั แมในทนั ที นีอ่ ะไร ? พอ กับแมก ็ตอบวา “รวงขา ว” ขาวออกรวงแลวรอมันแกเปน สเี หลอื งทองเม่ือไร เราจะได “เกีย่ วขาว” แลว (เด็กนอยใจพองโต อยากเห็นเสียจริงวา ขา วเปนสเี หลืองทองเนย่ี มันเปนอยาง จะสวยสูสีเขียวขจีที่เด็กนอยเหน็ อยหู รอื เปลา) แลว วนั ทเ่ี ดก็ นอ ยรอคอย ...กม็ าถึง วนั ทีท่ ัง้ ทอ งทงุ ผนื นาของพอ กบั แมม ี เมล็ดขา วทีอ่ วบเตงมสี เี หลืองทองอรา ม งามตายงิ่ นัก (สเี หลอื งทองมนั เปน แบบน้นี เ่ี อง) พอกับแมก ็อธิบายวา หลงั จากน้ีเราจะ “เกย่ี วขาว” โดยการเอา “เคยี ว” มาเกย่ี วตนขาว แลว เอามาวางเปน “ตบั ” ตากแดดไว 1-2 วนั เมอ่ื ขาวทีเ่ กย่ี วแหง กต็ อ ง “หอบขาว” โดยการใช “ตอก” มัดเปน “ฝอ น” หลงั จากนน้ั เอา “ไมค นั หลาว” (ไมไ ผย าวสกั ประมาณ 2 เมตร ท่มี ีปลายแหลมท้งั 2 ดา น) เสียบไปท่ฝี อ นขา วดา นละฝอน แลวหาบไป กองตามจดุ ตางใน บิ้งนา หลงั จากน้ันกใ็ ช “รถสขี า ว” แยกตน ขา ว เรยี กวา “ฟางขา ว” ออกจากเมลด็ ขา ว เรยี กวา “ขาวเปลอื ก” แลว เอาขาวเปลอื กไปขายจึงจะไดเ งินมาใช (เด็กนอยคิดในใจมันยุงยากลําบากจงั กวาพอ กับแมจ ะไดเงินมาใหเรากินขนม) สิ่งทีเ่ ดก็ นอยเหน็ สง่ิ ท่ีเดก็ นอ ยสมั ผัสต้ังแตเ ปนเดก็ นอยในชวี ิต “ครอบครวั ชาวนา” มนั เปนวถิ ีชวี ิตที่เรยี บงาย มคี วามสขุ ในผืนแผน ดินเกดิ ผนื แผนดนิ ทพี่ อ กับหกั รางถางพง จนกลายเปนผืนนาทก่ี วางใหญ ขาวทกุ ตน ขา วทุกเมลด็ ทพี่ อแมปลกู มนั แลก มาดวย หยาดเหงือ่ แรงใจของพอ แม ผลผลติ ท่ีไดเ พียงแคแ ลกมาซง่ึ เงินตรา เอามาเลี้ยงดู ครอบครัว เพื่อความสุขสบาย อนาคตของลูก ๆ ภาพทุกภาพ เหตุการณท ุกเหตกุ ารณใ นแตล ะวนั ทเ่ี กดิ ขึ้น มันตราตรงึ อยใู นใจ ของเดก็ นอ ยอยตู ลอดเวลา ความสุขทบ่ี รสิ ทุ ธิ์ ความสุขที่หาไดร อบ ๆ ตัว มันชางแสนมี คณุ คา มากมายนกั การเรียนรูจ ากชวี ติ จริงมนั เปน สมบตั ิอนั เลอคาทพ่ี อแมใ หมาโดย ไมรตู วั “ความสุขในชวี ติ หาไดรอบ ๆ ตัว ถา เราเขาใจในสิง่ ท่เี ปน ”

ย อ น อ ดี ต ค ว า ม สุ ข จ า ก ผื น น า ทุกวัน เดก็ นอ ยก็จะเรงิ รา ว่งิ ทา ลม ฝา แดด ตามพ่ี ๆ และผูเปน บิดรและมารดา ออกไปกลางทงุ นาอนั เขยี วขจี สสี นั ของตน ขา วเปน ภาพวาดอนั สวยสดงดงาม ตระการตา ย่ิงนักสําหรับเดก็ นอ ย สายลมทีพ่ ดั ผานกลางทงุ นา ฝูงนกท่ีโบยบนิ หากินตามยอดหญา และยอดขา วมนั เปน ภาพความทรงจาํ อนั งดงาม “ นา” คอื แหลง เรียนรชู วี ติ หลอหลอมความคิด จติ ใจของเดก็ นอ ย เธอจะมี ความสขุ ทกุ ครงั้ ที่ไดอ อกไปสาํ รวจผืนนาของพอ แม ทุกกิจกรรมทีพ่ อแมทํา มนั ทําใหเดก็ นอ ยตื่นเตน อยตู ลอดเวลา ในบงิ้ นาของพอแมมีทั้งขา ว มที ้ังกงุ หอย ปู ปลา นานาชนดิ อยากกินอะไรกห็ าจบั ไดต ามรองนํ้ารอบ ๆ ทุงนา อยากกินผัก ก็มผี ักใหเ ก็บกนิ รอบทุง เงนิ คือ อะไรเด็กนอยไมรูจกั ความสุขการดําเนนิ ชวี ิตในแตล ะวนั ไมตองแลกมาดวย เงินตรา แตไดมาจากธรรมชาตทิ ่ีอยูรอบตวั ของเลน ไดม าจากตน ไม ตน หญา กองฟาง และดนิ เหนยี ว อยากไดอ ะไรกป็ น เอา แลว กต็ ากแดดรอจนหวา จะแหง กเ็ อามาเลน อยาก เลนสไลดเ ดอรก ป็ นไปบนยอดกองฟางแลว กท็ ้ิงตวั ลงมา แคนีก้ ท็ ําใหส นกุ เพลดิ เพลนิ กันได ท้งั วนั อยากวา ยน้ําก็กระโดดคลองขางบา น (บอน้าํ ของฉนั กวางใหญเหลือเกิน) วิถีชวี ติ ท่ีอยกู ับธรรมชาติ เปนแหลงเรยี นรชู วี ติ อันกวางใหญไพศาลให เดก็ นอ ยไดเรียนรูมิรจู บ พ้นื ทท่ี ุกตารางเมตรบรเิ วณรอบบา น และอาณาเขตใกลเ คยี งไมม ี ตารางเมตรไหนเลย ท่เี ด็กนอ ยไมเคยวง่ิ ออกไปสัมผสั มัน ตน ไม ดอกไม ยอดหญา ผีเส้ือ แมงปอ คอื เพ่อื นเลนท่ีดีท่สี ดุ ของเธอ และส่งิ ทเ่ี ด็กนอยโปรดปรานมากทีส่ ดุ ในบรรดาของ เลน เหลา นี้ คงจะเปน อะไรไปไมได ถาไมใช ตน ไม อนั สงู ใหญน านาพนั ธุ เพราะเธอมี ความสามารถทโ่ี ดดเดน ในเรอ่ื งของการ “ปน ตนไม” แมจ ะตองหลน ตอ งตกลงมาหลาย ครัง้ หลายคราก็ไมไดทาํ ใหเธอเกิดความกลัวเลยแมแ ตนอย ดวยทกั ษะการเคลอ่ื นไหวตวั ท่ี รวดเร็ว (แบบหาตัวจับยาก) ไมคอยจะอยนู ิ่งสักเทาไร (คนอน่ื ชอบมกั บอกวา “ซน”)

ย อ น อ ดี ต วี ร ก ร ร ม ข อ ง เ ด็ ก ห ญิ ง บุ ศ ร า เดก็ นอย พยายามบอกกบั ใคร ๆ วา “เธอไมไ ดซ น แคไมชอบอยูน่งิ ๆ เธอ ไมไ ดซ ุม ซาม แตข องมนั วางขวางทางว่ิงเธอเอง” ก็ดูเหมือนจะไมม ีใครเชอ่ื เลย เด็กนอ ย กไ็ ดแ ตถ อนหายใจแลว พูดคําวา “เฮย !!...มันยากจังเนอะไมเขา ใจกันบา งเลย” ทาํ ไงได “เพราะชีวติ มนั คอื การเรยี นรู” ในแตล ะวันเดก็ นอ ยก็จะออกสํารวจตน ขา ว ตนไม ใบหญา ในพ้นื ท่แี ปลงนา อาณาจักรอันกวา งใหญข องเธอ วนั หน่งึ เธอกว็ ิ่งตามพ่ี ๆ ไปเลน กลางทุงนา เหน็ พี่ ๆ ปน ขนึ้ ไปบนยอดตนกระทมุ ตน ใหญท ีข่ นึ้ อยกู ลางทงุ นา ขนึ้ -ลง ๆ กนั หลายหนและบอกวา “มีลูกนกเอี้ยงดว ย” ในใจกค็ ดิ วา “ลกู นกเอย้ี งหนาตามันเปน อยา งไรละ ” ก็ถามพ่ี ๆ กไ็ มไดค าํ ตอบ << ดวยความเปน เดก็ ทีอ่ ยากรตู องหาคาํ ตอบ >> ก็คิดวธิ ีวา จะทาํ อยางไรจะไดเห็นหนาลกู นกเอยี้ งบา ง เด็กนอยก็เรมิ่ สาํ รวจที่โคนตน กระทุม และเรมิ่ หาทางมงุ ไปสเู ปาหมาย คือ รังของนกเอ้ยี งรงั นน้ั ทอ่ี ยูบนยอดตนกระทมุ ทนั ทที ี่พ่ี ๆ เผลอเดก็ นอ ยก็เร่มิ ปนข้นึ ตน กระทมุ จนไดเห็นลกู นกเอย้ี ง พิจารณาหนา ตาเจา นอยนกจนสมใจ ถงึ คราวทจี่ ะลงจากยอดตนกระทมุ (เอาละ สิ...งานเขา ละ คราวน้ี ดแู ต ตอนพี่ ๆ ปนขึน้ แตไมไ ดดูตอนพีป่ น ลง ทําไงดี ?) จะเรยี กพ่ีก็กลวั พจ่ี ะตที ีแ่ อบปน ข้นึ ไป เธอกโ็ รยตัวลงมาจากยอดกระทุมทันทีท่ลี งมาถึงพ้นื เธอก็แหกปากรอ งลั่นทุงเพราะโดน หนอนลา น โดนกิ่งไมข ว น เปน เหตุใหพชี่ ายทงั้ 3 ตอ งเดินเรียงแถวถกู ไมเรยี วตาม ๆ กัน วีรกรรมบนยอดไม ยังไมห มด วันหนงึ่ ณ บานปา เด็กนอยวง่ิ เลน อยกู ับบรรดา พี่ชายทงั้ 3 ตามกจิ วัตรประจาํ วัน เมอ่ื เหนอ่ื ยจากการเลน กเ็ ริม่ หวิ พวกเรากเ็ ริ่มสํารวจ บริเวณบา นปา วา มอี ะไรกนิ ไดบ า ง ? ทันใดนน้ั ...พี่ชายคนโตก็เหลือบไปเห็นตนมะละกอ ตน สูงใหญพอ ๆ กับหลงั คาของยุงเกบ็ ขาว มนั มีมะละกอสกุ ดวย ตา งก็พากันไปหาไมมา สอย แตก็ไมส ามารถสอยมนั ไดเพราะมนั อยูส งู มาก แลวจะทาํ อยา งจะไดก นิ ก็นง่ั คิดกนั 4 คน พี่นอง “พ่ี ๆ ลงมตเิ ปนเอกฉันทวา ใหนอ งเลก็ คนสุดทอง ปนข้นึ ไปเกบ็ ลงมา พี่ ๆ จะใชก ระสอบปานรองอยขู า งลา ง” (ออิ ิ...สนกุ ฉันละ เดก็ นอ ยนึกในใจ เร่ืองปน ๆ ปาย ๆ ของหมู ๆ) ดวยความสามารถของเธอเปาหมายคร้ังน้ีจึงไมใ ชเ รอื่ งยาก เธอปนขน้ึ ไปจน เด็ดมะละกอสุกโยนมาใหพ ่ี ๆ ไดตามแผนทวี่ างไวท กุ ประการ มะละกอตกลงบนกระสอบ ปา นไมมีชาํ้ เลยสกั นดิ “เย !! สาํ เรจ็ แลว” พ่ี ๆ ไดมะละกอแลวก็แยกยา ยเตรียมจะเอาไป

กนิ แต เด็กนอยตองถงึ กับจะรอ งไห เอาอกี แลว จะลงยงั ไงอะ (ทกั ษะการปนขึน้ เนี่ยหาใคร เทียบเทียมยาก) ทกั ษะการลงเน่ียไมม เี ลย พ่ี ๆ กไ็ มม ีใครชวยอะไรได ตะโกนบอกเพยี งแค ลงมาเลย เดี๋ยวปามาจะโดนตี คราวนี้ละดวยความกลัวก็โรยตัวลงมาเหมือนเดิม เพราะ เปน ทักษะเดียวทีม่ ี พอลงมาถึงพื้นไมตองพดู เลย แหกปากรอ งเหมอื นเดินดวยความเจบ็ เพราะต้ังแตหนา อกลงมาถงึ ทอ งเปนแผลถลอก เลือดไหลซบิ ๆ เลยทีเดยี ว สรุปวา มะละกอสกุ ก็ไมไ ดกนิ แถมเจบ็ ตวั อกี ตา งหาก พอปากลบั มาเหน็ หลานสาวเจบ็ ตวั พีช่ าย ทง้ั 3 ก็ โดนไมเรียวไปตาม ๆ กันดังเชนเคย (ออิ ิ...สมนาํ้ หนา กินกนั อิม่ แตเ ราอด) ทุกวัน เดก็ นอยจะสรา งวรี กรรมเดด็ ๆ ไมมีหยดุ หยอน (ความสามารถพเิ ศษ ของเธอเยอะเกนิ เดก็ ธรรมดาทว่ั ไปในวยั เดยี วกนั ) เธอมสี ามารถในการปน ปา ยขน้ึ บน จกั รยานที่แมถบี โดยทีแ่ มไมต อ งจอด ตน ไมท กุ ตน ท่ีมีในบรเิ วณบา น และทงุ นา ไมมีตน ไหนเลยที่เธอไมเคยขึ้นเปนสํารวจ (เปนนักสํารวจตัวนอยประจาํ บาน) สิง่ ใดท่ีพอกับแม บอกวา อยาทาํ นะลูก อยาไปนะลกู เดก็ นอยผนู ี้เปน คนวานอ ยสอนไงงาย ก็ตกปากรับคํา วา “จะ” ทกุ ครง้ั ไปท่พี อและแมเ ตอื นและสอน แต ทนั ทที ผ่ี ูเปนพอ และแมห ันหลังให เธอก็จะลงมือปฏบิ ัตทิ ันที ถาบอกใหเดนิ ไปซายเธอก็ไปเดนิ ไปทางขวา ถา บอกใหเ ธอ เดนิ หนาเธอกจ็ ะถอยหลัง ถาบอกใหเดินชา ๆ เธอกจ็ ะวงิ่ ทันที สงิ่ ใดทไ่ี มใหท ําเธอก็จะทํา โดยเร็ว (ไมไ ดด ้ือนะ...แตม ีความคดิ เปนของตัวเองมาแตเ ล็กแตน อ ย) สรปุ วาถา เธอไมเ จ็บ ตัวเธอจะไมม ที างหยดุ ทําในสิ่งท่ีเธอตอ งการทาํ เม่อื ถึงวยั ..เขา โรงเรยี นอนบุ าล ไปเรยี นได 3 วัน เด็กนอยผูมคี วามคลองแคลว วอ งไว ในการเคล่อื นไหวมากกวาคนปกติทมี่ ี ออกมาวิ่งเลน ตอนพักกลางวันกับเพอ่ื น ๆ วง่ิ ไปวง่ิ มาดว ยความสนกุ สนาน เอะ ... !! เงาอะไรดาํ ๆ อยูตรงหนา เงยหนา มาเอามอื ไป จบั เฮย !! … นม่ี นั เลอื ดนน่ี า ใครเอาเสาอาคารเรยี นมาขวางทางวง่ิ ของเราเนย่ี ? ทาํ ไงได มันหลบไมท ันแลว จะรองกร็ อ งไมไ ดก ลวั ครูตี ตองเกบ็ นา้ํ ตาเอาไวอยาใหใ ครเห็น สรปุ โดน จัดไป 4 เขม็ แคน ัน้ เอง จบ๊ิ จบ๊ิ แผลทก่ี ลางหนา ผากจากการวง่ิ ชน มมุ เสาอาคารเรยี น ยังมิไดต ัดไหมออก เด็กนอยกแ็ สดงความสามารถพิเศษของเธอดงั เชน เคย ตามแมไ ปซ้ือ ของ (แม...ตะโกนบอกวา “อยา ลงมานะนง่ั รอทา ยรถนน่ั ละ ” เดก็ นอยไดย ินกต็ อบวา “จะ แม” ) ทันทที ่ีแมห นั หลังจะเดินไปซอ้ื ของกไ็ ดยินเสียง “โผะ !!” จงึ หนั หลงั กลับมาดู ภาพท่ี แมเห็น คอื เดก็ นอ ยผวู านอนสอนงา ยกระโดดลงจากทา ยรถ หัวไปกระแทกกอ นหินเลอื ด ไหลนองหนา คราวนแ้ี ค 2 เขม็ สบายใจไป

น่ีเปนแควีรกรรมเดด็ ๆ บางสวนทีส่ รา งรอยแผลเปนใหก บั เดก็ นอย ไมร วมกับ วีรกรรมเลก็ ๆ นอ ย ๆ อันนบั ไมถวนทสี่ รา งไว แต “ทุกส่ิงที่เกิดขึน้ ในชวี ิตของเด็กนอย คนหนึง่ มันเปนประสบการณ เปน จดุ เรม่ิ ตนของการเรยี นรใู นการใชช ีวิต การปรับตวั และการเอาตวั รอด (แกปญ หา) ทจี่ ะเติบโตกา วไปสสู ังคมอื่นตอ ไป นอกจากสงั คมใน ครอบครวั ” “การสงั เกต การลงมอื ปฏบิ ตั ิ การแกป ญหา ” ถูกหลอหลอมมาจากได การเรยี นรูธรรมชาตริ อบ ๆ ตัว ซงึ่ เปน ครทู ีส่ อนเราตลอดเวลา ตลอดชีวติ จนนํามาสู “ประสบการณชีวิต ” ทีม่ ีทั้งรา ยและดี ประสบการณท เี่ ลวรา ย ความผดิ พลาดใน การคิดและตัดสนิ ใจลงมอื ทําในส่ิงตา ง ๆ ทผี่ า นมาในชวี ิต เปนเครอ่ื งเตือนสตขิ องเราได เปนอยา งดีวา “เม่ือเราเดินทางผิดเราก็ไมควรเดนิ ทางนนั้ ซา้ํ อีก ยังมเี สนทางอีกหลายรอย หลายพนั หลายหมน่ื หลานแสน หลายลา นทางใหเ ราเลอื กเดนิ หากเสน ทางใดทเ่ี ราเดนิ แลว เรามีความสุข เรากใ็ ชเ สนทางเดนิ เดิมเดินตอ ไปและพยายามมองหาเสนทางใหมเดนิ ตอไปเพื่อใหถงึ ฝง ฝน ของตวั เอง “การมอี ิสระทางความคิด เรียนรูถกู ผิดจากการปฏิบัติ” แมบ างครงั้ ตอ ง เจ็บตวั บางครัง้ ตองเลือดตกยางออกบางก็ตองยอม เพื่อแลกกบั คาํ วา “ประสบการณ” เพราะ ถาไมเ จบ็ ไมปวด เราจะไมร วู าคําวา “เจบ็ ” “ปวด” เปน อยา งไร ถา ไมม ี เลอื ดออก เราก็จะไมร ูเลยวา “เลอื ด” สอี ะไร ทุกสง่ิ ทุกเหตกุ ารณท ่เี กดิ ขึน้ ทผ่ี า นเขามา ในชีวติ ผา นเขา มาเพื่อใหเ ดก็ ผูห ญิงคนหนงึ่ ไดเรียนรชู วี ติ เรียนรูจ กั การปรบั ตัว และเรียนรู ที่จะแกปญหา เพอ่ื ใหสามารถเอาตัวรอดตามวถิ ชี วี ิตทีเ่ ปน อยู ทุกวรี กรรมที่เกิดข้นึ อาจเกิดจากความตั้งใจบา ง ไมไดต ้งั ใจบาง ก็ทําใหเ ดก็ นอ ยคนนี้มี “ความมานะ ความพยายาม และความอดทน มคี วามมงุ มนั่ ทีจ่ ะกา วเดนิ ไปขางหนา เพอ่ื เผชิญกับ โชคชะตาทีล่ ิขติ มาจากฟา และชะตาชีวติ ของตวั เอง” การเขาสูรัว้ การศึกษา คอื การ เปลยี่ นวิถชี ีวิตครงั้ ใหญใ นชีวติ เดก็ นอย จากออ มกอดของพอแม ท่ีมีใหเดก็ นอ ยออดออน ในทกุ ๆ วนั จากอสิ ระในการโลดแลน ตามทอ งทงุ และคนั นา จากสนามเดก็ เลน อนั กวา ง ใหญท ่เี ต็มไปดวยตน ขาว กงุ หอย ปู ปลา และตนไมอ ันเปนที่ โปรดปรานยงิ่ นกั ตอ จาก น้ไี มมแี ลว ทําใหเ ด็กนอ ยตอ งปรับตัว เรยี นรู อยกู ับส่งิ แวดลอมใหมเ ปน ครงั้ แรกในชีวติ

ย อ น อ ดี ต มุ ง สู ก า ร ศึ ก ษ า ... ส ม บั ติ เ ล อ ค า ... ที่ พ อ แ ม ใ ห เมอื่ ตองกา วเขาสูร้ัวการศกึ ษา จากทเ่ี คยว่ิงเริงรา ไปตามทองทุง ตามประสา เด็กนอ ย ตองเขา มาน่ังอยใู นหอ งสเ่ี หลย่ี ม มโี ตะ เกาอี้มากมาย วางเรียงกันเปน แถว ๆ อยางเปนระเบียบ (นี่มันอะไรกนั เตม็ หองเลย แลว เราจะเอาพืน้ ท่ีทีไ่ หนวง่ิ เลนละ เน่ีย ?) แลวคุณครกู ็เรียกใหไ ปนัง่ เกา อีป้ ระจําตาํ แหนง คงไมต อ งบอกวาเธอจะรูส กึ อยา งไร คุณครกู ล็ อหลอกสารพัดท่จี ะทําใหเ ด็ก ๆ ในหอ งสงบนิง่ และพรอ มทจี่ ะทาํ กจิ กรรมกบั ครแู ละเพือ่ น ๆ กวา เด็กนอ ยจะปรบั ตัวไดก็ใชเ วลานานพอสมควร การไปโรงเรยี นของ เดก็ นอ ยกเ็ หมอื นคนอืน่ ท่วั ไป คือ เดินไปโรงเรยี น เพราะโรงเรยี นในหมบู านอยไู มไ กลจาก บา นมากนกั เนือ่ งจากเปนหมบู า นเล็ก ๆ ทอี่ ยใู นเขตอําเภอเมอื ง (แตเ หมือนจะอยไู กล เมอื งมาก) ดานสาธารณูปโภค ไมมไี ฟฟา ไมม นี าํ้ ประปาใช มเี พียง “ตะเกยี งเจา พายุ” และ “นาํ้ ในหนอง คลองบงึ ” เทานน้ั ทีน่ ํามาใชด ่ืมกิน สังคมใหม ที่เรยี กวา “โรงเรยี น” ไดสอนใหเ ดก็ นอ ยรจู ักอาน เขยี น เรยี นรู หลกั วิชาการ แมจ ะเปน โรงเรียนเล็ก ๆ ในชุมชนชนบททีห่ างไกลความเจรญิ ยงั มี “คร”ู จาํ นวนหนง่ึ ท่เี สียสละตนเองมาเพื่อสอนหนังสอื ใหก ับเด็กหลายสิบ หลายรอ ยคน จากรุน สรู ุน มาเปนระยะเวลาหลายสบิ ป ครูสอนทั้งวิชาการ สอนทงั้ การใชช วี ิต และสอนใหรจู ัก กับคาํ วา “ถูกผดิ ” ในการกาวเดนิ และเผชญิ ชวี ิต 7 ป ณ โรงเรยี นแหงน้ี (โรงเรยี นบานแมระหัน) ชวี ติ ของเดก็ นักเรียนในชนบท เมื่อ 30 กวา ปที่แลว ชางมีความสุขเหลอื เกิน ไปเรยี นเรากเ็ ดนิ ไปโรงเรียน หอ ขาวใสปนโต ไปน่ังกินรวมกันกับเพื่อน ๆ (นาํ้ ไปกินทโี่ รงเรียน เพราะโรงเรียนมนี ้ําใหกินฟรี ทางรฐั บาล สรา งถงั นา้ํ เกบ็ น้าํ ฝนขนาดใหญไวใ หพวกเรา) ในฤดูน้าํ ทวม เรากจ็ ะมยี านพาหนะเฉพาะ คอื “เรอื ” ทุกคนจะตองพายเรอื ไปเรยี นกันทุกคน รําใหญบ างเล็กบา งแลวแตจาํ นวน ผูรว มทาง เน่ืองจากน้ําจะทว มทงั้ หมูบา นทุกป ถนนหนทางตาง ๆ ไมมีใหเราเดนิ สญั จร มี เพียงทอ งทงุ ทีเ่ ตม็ ไปดวยนํา้ และระลอกคลืน่ (ทะเลบา นเรา) ยง่ิ ในยามฝนตกลงมา สาย ลมพดั โชย หยดนาํ้ ฝนตกลงกระทบลงบนผวิ นาํ้ เปน ภาพทส่ี วยงามยง่ิ นกั การเดนิ ทางไป

เรียนในแตละวนั เราก็จะสลบั ผลัดเปลยี่ นกันน่งั ตวั เปย กเรียนกนั (สาเหตเุ นอ่ื งมาจาก ระหวา งการเดนิ ทางมาโรงเรยี น “เรอื ” ที่เราพายมาโรงเรียนเกิดอบุ ตั เิ หตลุ ม ระหวางทาง หนังสือและสมดุ จะเปย กนาํ้ (บวมและอวบมาก...ความรูเลยฟูตามหนงั สือ) ปน โตขาว จมนาํ้ (อาหารกลางวันหายไปในพรบิ ตา ครั้งแรกก็นกึ อยใู นใจทาํ ไงดี วนั นี้อดขา วแน ๆ เพราะท่ี โรงเรยี นไมม อี าหารกลางวนั ขาย) แตพอถึงเวลาพักกลางวันเพอ่ื น ๆ ก็จะแบงปน อาหารกลางวนั ใหเ รากนิ เรากแ็ บงกนั กนิ อมิ่ บา งไมอ มิ่ บา ง แตพ วกเรามีรอยย้มิ แหง ความสขุ ไปดว ยกนั พวกเราเรยี นเลน กนั ดว ยความรกั ความผกู พนั เปน เวลา 6-7 ปเ ต็ม ๆ และแลวพวกเรากเ็ รียนจนจบประถมศกึ ษาปท ี่ 6 (กําลงั จะเกิดการเปลย่ี นแปลงในชีวติ คร้ังใหญ อกี ครั้ง) สมัยนั้นการศกึ ษาเปนเรือ่ งหางไกลมากสาํ หรบั คนในชุมชนท่ีเด็กนอย อาศยั อยู คนท่จี ะไดเ รยี นตอในระดับมัธยมศกึ ษาสวนใหญจ ะเปนเดก็ ผชู าย (โรงเรียน มธั ยมจะอยใู นตัวเมอื ง และหมูบานทีเ่ ดก็ นอยอาศยั อยไู กลเมืองมาก อกี ท้ังถนนหนทางก็ ยากลาํ บากมเี พยี งถนนทเ่ี ปน ดนิ เหนยี วความกวา งประมาณ 3 เมตร ระยะทางประมาณ 8 กโิ ลเมตร ท่เี ช่ือมจากตัวหมบู า นเขา ตาํ บล) การเดินทางเขาตวั เมอื งตอ งใชร ถจักรยาน ข่ีไป และไปข้ึนรถสองแถวประจําทางตอ หลังจากจบการศกึ ษาช้นั ประถมศึกษาปที่ 6 พอ กบั แมก ็บอกเดก็ นอยวาไมต อง เรยี นตอ แลว เนาะใหอ ยบู า นกบั พอ แม คอยกวาดบา น ถบู า น ลา งจาน ทาํ งานบา นก็ พอแลว ไปเรียนมนั ลาํ บาก แตด ว ยความทีเ่ ปน คนชอบเรยี นรู ในใจกค็ ิดวาถาเอาเวลาที่ เหลอื อีกคอ นชีวติ ทาํ แคน ีค้ งไมด ีแน ๆ เลยเกิดการตอรองวา “ขอไปสอบกอน ถาไมไดก็ จะไมเ รียน จะทาํ ตามทพ่ี อแมบอก” เมอื่ มีโอกาส กท็ าํ ใหเ ตม็ ท่ี เพราะโอกาสไมไ ดเขามาในชีวิตเราบอยนัก ในทีส่ ดุ ความพยายามในการอานหนงั สอื ความมุง ม่ัน ความต้งั ใจกส็ าํ เร็จผล เดก็ นอ ยสอบเขา เรียนในระดับชน้ั มัธยมศึกษาปท ่ี 1 ของโรงเรยี นเฉลมิ ขวัญสตรี ซึ่งเปน โรงเรยี นหญิงลวน ประจําจังหวดั ได และน่ีคือ “จุดเปลย่ี นชวี ิต” ครัง้ สําคญั ของเด็กบานนอกคนหน่ึง ทก่ี ําลัง จะเขาไปเผชิญชะตากรรมในตวั เมืองเปน ครง้ั แรกในชวี ิต ตองพบเจอกบั คนมากมาย หลายพันคนท้ังครูและนักเรียน ตองใชช ีวิตอยูกบั คนแปลกหนาทไี่ มเคยรูจ ัก การปรบั ตวั เปนเร่ืองที่สําคัญและยากลาํ บากมาก แตเ ดก็ บา นนอกคนนกี้ ็จะสไู มยอมแพ

จากสงั คมลกู ชาวนา สูสงั คมลกู ขา ราชการ คําถามท่มี ักจะถูกครูและ เพอื่ น ๆ ในชนั้ เรยี นถาม คือ “พอ แมท าํ งานอะไร ?” 80% ในหองเรยี นก็จะตอบวา “พอแมร บั ราชการ” อกี 19% ตอบวา “พอแมค าขาย/มธี ุรกจิ สว นตวั ” สว นอกี 1% ตอบวา “พอแมทาํ นา” ทนั ทเี มือ่ สิ้นเสยี งตอบทกุ สายตาในหอ งเรยี นก็จะหันมามองหนา “ลูกชาวนา” ฉนั ไมร ูหรอกวา เพ่อื น ๆ จะหนั มามองเพราะอะไร ? หรือแปลความวา ลกู ชาวนาเปน อยา งไร ? ฉนั รเู พยี งแคว า “ลกู ชาวนาคนน้”ี สามารถมานง่ั และยนื อยตู รง น้ีในที่ ทีล่ กู ขาราชการ พอ คา แมค าเขาอยกู ันไดก ็พอละ ฉนั ไมเ คยอายทเ่ี ปน ลกู ชาวนา แตก ลบั ภูมใิ จในความเปน ลกู ชาวนา และมแี รงผลกั ดนั ที่จะกาวเดนิ ตอ ไปในร้วั การศกึ ษา แหงนี้ ภาพทุกภาพที่ฉนั เหน็ มาตั้งแตเปน เด็กนอย หยาดเหงือ่ ทุกหยดของพอแม เปน เครือ่ งเตอื นสติฉนั ไดเปนอยางดี คอยสอนและกระตุนเตือนใหฉนั ตง้ั ใจเรยี น ขวนขวายหา ความรใู หส มกบั สงิ่ ทพ่ี อ แมตอ งเหน็ดเหนื่อยเพอ่ื ฉัน ปด เทอมเพ่ือนก็จะไปเท่ยี ว ทะเล นํ้าตก ฯลฯ แตเราลูกชาวนาตองไปชว ยพอ แมร ับจา งเกี่ยวขา ว เพ่ือหาเงินมาซ้ือชดุ นักเรียน รองเทา นกั เรียน และอปุ กรณก ารเรียน สว นเงินคาเทอม และคาหนงั สอื พอแมออกให เพราะถาเราไมชวยพอ แมพ วกเราทัง้ 4 คน กจ็ ะไมไดเรยี นตอ ชีวติ เปนเชน นี้ตลอดระยะเวลา 6 ป ทเี่ รยี นในระดบั มัธยมศึกษา หกปก บั การศึกษาเรียนรู ในร้ัวโรงเรยี นเฉลิมขวัญสตรี ฉันไดอ ะไรมากมาย ทั้งความรูวชิ าการ และความรใู นการใชช ีวติ จากการเลนกีฬา ซง่ึ เปนชว งเวลาท่ดี ีทส่ี ดุ ชวงหนงึ่ ในชวี ติ ไดพบเจอและรจู ักเพอื่ นมากมาย ซึ่งลวนเปนเพือ่ นทีด่ ี และเปน กลั ยาณมติ รเสมอมา “หกปก บั ความยากลาํ บาก” ในการเดนิ ทางไปเรยี นของเดก็ บา นนอกทตี่ อ งเขาไปเรียนในตวั เมอื ง ตอ งตนื่ ตั้งแตต ี 5 เตรียมตัวไปโรงเรียนกับ แสงตะเกียงดวงนอ ย ๆ ทสี่ องแสงราํ ไร พอใหเ ห็นชุดนักเรยี นและอุปกรณตา ง ๆ น่ังกนิ ขา ว (ไขเจียวสุดแสนอรอ ยจากฝมือแมเ ปนอาหารทดี่ ีที่สุดสาํ หรับครอบครวั เรา หมู ไก เปนไงไมรจู กั หรอกนาน ๆ จึงจะไดล ้มิ รส) รอจนกวา พระอาทติ ยจ ะโผลข น้ึ มาจากขอบฟา เพือ่ สอ งนาํ ทางใหข่จี กั รยาน โลดแลนไปบนถนนดนิ เหนียวเขาสตู วั ตําบล แลวขน้ึ รถ โดยสารเขา ตัวเมือง กวาจะถึงโรงเรยี นก็เกือบแปดโมงพอดี เลิกเรียนกต็ องรีบวิ่งมาขน้ึ รถ โดยสารเพ่อื แยงทีน่ ัง่ กบั นกั เรยี นมากมายอกี หลายโรงเรยี น กวา จะถงึ บานกพ็ ระอาทิตย เกอื บจะลาลบั ขอบฟาไปแลว วันไหนโชคดีชวี ติ กจ็ ะเปน แบบน้ไี มล าํ บากมากเทา ไร มเี พียง ความหวิ (เพราะต้งั แตอาหารกลางวนั ก็ไมม อี ะไรตกถงึ ทองอกี เลย) สิ่งที่พวกเราทาํ ได คอื แวะขา งทางกนิ “ตะขบ ฝรง่ั ข้นี ก มะมวง” ทข่ี ้ึนขางทาง ปะทงั ความหวิ จนกวาจะปน

จกั รยานไปถงึ บา น แตถ า วนั ไหนโชครา ย “ฝนตกตอนเชา ” ถือวา เปน วกิ ฤตชีวิตท่ีสุด (วดั ใจกนั เลยกว็ าได ถา ใจไมมคี วามมงุ มนั่ พยายามจริง ๆ คงตอ งนอนอยบู า นแน) แตด ว ย ความต้งั ใจที่จะไปเรยี นก็ตอ งพบั ชุดนักเรยี น รองเทา ใสถงุ พลาสตกิ มัด หอ ยหนา รถจักรยาน ใสเสอ้ื กนั ฝน (ดว ยความเปนลกู ชาวนาเสือ้ กันฝนไมต อ งซอ้ื พอ แมต ัดใหเ อง ... โดยการใชถ ุงพลาสติกทใ่ี สปุย เอามาลางใหส ะอาด ตัดตรงกลางใหสวมหัวได ตัดมุมถุง ใหใ สแขนได แคนก้ี ็เปนเส้อื กันฝนอยางดสี ําหรบั พวกเรา) หลงั จากนน้ั กข็ ่ีจักรยานฝาลม ฝา ฝน บนถนนดินเหนยี วทท่ี ้งั ล่นื ทั้งเปนโคลน ขี่ ๆ ไปดินเหนยี วกเ็ ขา ไปตดิ ทีบ่ ังโคลนรถ ตองมีไมไผตดิ ตัวไวหนึ่งอนั ไวคอยแคะดินเหนียวออก ข่จี ักรยานไปรอ งไหไ ป ทั้งหนาว ท้ังกลัว แตก ็ตอ งบอกตัวเองวา “ตองอดทน” เพื่ออนาคต ขี่จักรยานไปจนถงึ ตวั ตาํ บล (กอนถึงตวั ตําบลจะมีคลองน้าํ ชลประทานและแองน้ําขา ง ๆ ซง่ึ เปนสถานทีล่ า งคราบดนิ โคลนทีเ่ ปอนจากการขีจ่ กั รยาน และขี่ตอ ไปเพือ่ เอาจกั รยานไปฝากไวกบั คนรจู กั แลว เปลี่ยนเสอ้ื ผา นัง่ รถโดยสารเขา เมอื งเพอื่ ไปโรงเรียน แคการข่ฝี า ฝน ฝา ลม ไปเรยี นใน “ฤดูฝน” ยงั ไมล าํ บากเทา ใน “ฤดนู ํ้าทว ม” (เปนฤดเู ฉพาะสําหรบั หมบู า นเรา จะยาวนานแคไหนข้นึ อยูก บั “ฝน” ทต่ี กลงมาสว นใหญ จะทว มประมาณ เดอื นสงิ หาคม ถึง เดอื นพฤศจกิ ายน) ฤดนู ี้ตอ งมีพาหนะเพ่มิ ขึ้นใน การเดนิ ทาง คอื “เรอื ” เพราะนาํ้ จะทว มทง้ั หมบู า นความลกึ จากพน้ื นา ประมาณ 1-2 เมตร พอกบั แมต อ งเอาจักรยานใสเรือแลวพายมาสง ตรงบรเิ วณถนนที่นา้ํ ทว มไมถึง ระยะทาง ประมาณ 2 กโิ ลเมตร ตอนเยน็ กต็ องพายเรอื มารบั กลบั (เหตุนี้นีเ่ องทีพ่ อ แม บอกวา ไมต อ งเรยี นอยบู า นทาํ งานบา นเถอะ) ภาพท่เี ราเห็นมนั สะทอ นใหเราตระหนักอยู เสมอวา พอแมมี “ความรกั ความหวงั ดี ความมานะ พยายาม และอดทน” มากมาย นักนอกจากจะทํางานเพ่ือหาเงินมาเลีย้ งครอบครวั สงเสียลกู ๆ เรียนหนงั สือ แลว ยงั ตอ ง พายเรอื รับสง ลูกเพ่ือไปโรงเรียน เพือ่ แลกกับความรใู หแ กล กู ๆ ส่งิ เหลานจ้ี ึงยิง่ เปนแรง พลักดันใหเ ราตอ ง “ตง้ั ใจ ตอ งอดทน มคี วามมานะ พยายามในการศกึ ษาเลา เรยี น” และทําทุกอยางใหไดค ร่ึงหนงึ่ ของท่ีพอแมทาํ และทมุ เทเพ่ือเรา หกปเ ต็มกบั ความอดทน ความพยายาม เพื่อใหไ ดมา คือ การศกึ ษา เปนหกป ท่ีสอนการใชชวี ิต และไดประสบการณมากมาย และเปน หกปเ ต็มกบั การโลดแลน บน ลวู ิง่ เสนทางนกั กรีฑา จากตัวแทนของโรงเรียน ไปสูต วั แทนของจงั หวัด ตวั แทนเขต จนเขาไปแขง ในระดับประเทศ เหรียญรางวัล ใบประกาศหลายรอ ยใบทไ่ี ดม า ตางลว น ไดม าจากความมานะ อดทน และฝกฝน เปนประสบการณท ด่ี ใี นชีวติ เพราะกวา จะไดม า

ซ่งึ คาํ วา “ชยั ชนะ” ทใ่ี ชเ วลาในการแขง ขนั เพยี งแคไมกี่ “วนิ าที” สอนใหฉ นั ไดเ รียนรวู า เวลาเพยี งเสี้ยววินาที ทําใหเ ราสามารถไปสเู สน ชยั หรือเปาหมายในชวี ติ ไดก อ น และหลงั คนอ่นื การทุม เทแรงกาย แรงใจในการฝก ซอมบนลูว ่ิง สอนชวี ติ เรามากมาย สอนใหฉ ันได เรียนรูว า สง่ิ ทสี่ าํ คญั ทส่ี ุดในการทาํ ส่งิ ตาง ๆ คอื “การมวี นิ ยั ” เมอื่ มวี นิ ัยในตวั เองแลว สงิ่ อืน่ ๆ จะตามมา การแขงขันสอนใหเรารจู กั คุณคาของ “เวลา” เพราะเวลาเพียงแค เสยี้ ววินาที ถาเรากาวชา กวาคนอ่ืน และไมส ามารถรักษาระยะหาง หรือความเรว็ ได เราก็ ไมส ามารถท่ีจะเขา ถงึ เสนชยั กอ นคนอืน่ ไดเ ลย สงิ่ สาํ คัญทสี่ ุดทีไ่ ดจ ากลูวง่ิ คอื “คณุ คา ของเวลา ความอดทน พยายาม และ กาํ ลงั ใจ” เมอ่ื เราอยูหลงั คตู อ สู หากเรามีความพยายาม อดทน และมีกําลังใจ เรากจ็ ะมี พลงั ใจการกาวแซงคแู ขงได แตถา เมือ่ ใดท่ีเราบอกวา ไมเอาแลว เหน่อื ยแลว เราจะไมม ี ทางวิ่งเขา เสน ชยั กอนคแู ขง ไดเลย กาวเขา สูรั้ว “สถาบนั ราชภฎั พบิ ลู สงคราม” หลงั จากจบการศกึ ษาชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที่ 6 เพื่อน ๆ ตา งก็สอบ Entrance กันหมด มีเพียงแตเรา เพราะในใจคิด แลว วา พอแมเราคงไมสามารถหาเงินมาสง เราเรียนตอได เราจึงตดั สนิ ใจจะไปสมคั รเปน พลรม หญงิ ทล่ี พบรุ ี แตแลว ความฝนกพ็ งั ทลาย เพราะแมไมใหไป ตอนน้ีใจสลาย ผดิ หวัง (มันเหมอื นดวงเทยี นทก่ี ําลังสองสวาง วูบดับลง เหลือแตความมึดมดิ ในหวั ใจ) เสียใจอยู หนึง่ สปั ดาหตั้งสตวิ า จะทําอยา งไรกบั ชีวิต บอกตัวเองวา “ความฝน หน่ึงจบลง เราตอง สรา งความฝนใหม” เมอื่ ตง้ั สติไดจึงไปสมคั รสอบเขา ศกึ ษาตอทส่ี ถาบันราชภัฎพบิ ุล สงคราม และสอบติดสาขาบรรณารักษศาสตร และสารนิเทศศาสตร (ทีแรกก็ไมเขา ใจวา สาขานเ้ี ขาเรยี นอะไรกนั ) ตอนแรกต้ังใจเลอื กเรยี นสาขาพัฒนาสงั คม แตสถาบันไมเ ปด การเรยี นการสอนในปน น้ั จงึ ตดั สนิ ใจเลอื กเรยี นสาขาบรรณารกั ษศาสตร และสารนเิ ทศ ศาสตร เพราะช่ือยาวดี 555 ) และแลว ก็เหมือนฟา ผา ลงตรงกลางหวั ใจ นา สาวบอกวาพอ แมเราจะสงไหวหรอื ใหออกไปเรยี นผูชว ยพยาบาล 1 ป กห็ าเงนิ ไดแลว (นกึ ในใจใหใ ช ชีวติ ทัง้ ชวี ิตอยกู ับสิง่ ทเ่ี ราไมชอบ ชีวติ เราคงหาความสขุ ไมไดแ น) จงึ เกดิ การตอ รองขึ้นอกี ครัง้ กับพอแมวา จะเอาใบปรญิ ญามาใหพอ แม พรอมกบั เกยี รตินิยม ซง่ึ มันเปน ความ ลาํ บากมากในการปรับตวั กบั ระบบการศกึ ษาจากมัธยมมาเปน อดุ มศึกษา แตส่งิ ท่ีมอี ยูใน หัวใจอยูตลอดเวลา คือ เราตอ งสู ตองอดทน ตอ งเพียรพยายามทาํ มันใหได และในทีส่ ดุ เรากท็ าํ ไดด ว ยการควา เอา เกยี รตินยิ มอนั ดบั สอง มาใหพ อ แม

หลังจากจบการศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรี กส็ อบเขาทํางานทห่ี องสมดุ คณะ เภสชั ศาสตรศาสตร มหาวทิ ยาลยั นเรศวร ในระหวา งการทาํ งาน ป 2457 ก็ศกึ ษาตอ ระดับปริญญาโท สาขาเทคโนโลยแี ละส่ือสารการศกึ ษา มหาวิทยาลัยนเรศวร ซึง่ ได ความรู และประสบการณต า ง ๆ มากมาย ไดพ บกบั กลั ยาณมติ รหลากหลายสาขา และใน ป 2550 ไดต ดั สนิ ใจเขา ศกึ ษาตอ ในสาขาบรรณารกั ษศาสตร และสารนเิ ทศศาสตร มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง (กรงุ เทพ ฯ) หลังจากที่เราตัดสินใจจะไปศึกษาตอในวนั เสาร- อาทิตย ซง่ึ ตอ งน่ังรถไปกลบั พิษณุโลก-กรงุ เทพ ฯ เกดิ การคดั คา น และคาํ ถาม ตามมาจากบคุ คลรอบตวั ปว ยแบบนวี้ าจะเดนิ ทางไหวหรือ ? คนดี ๆ เขายงั ไมท าํ กนั (เราเปน คนท่ยี อมรบั และเคารพในการตดั สินใจของตัวเอง ถกู ผิด เรากจ็ ะยอมรับผลของ การตดั สินใจน้ัน) เรากต็ อบไปเพียงแคว า ทําไดเทาที่ทําได สวนจุดจบจะเปน เชนไรก็ชา ง ขอเพยี งแคไดเรยี นรู ในระหวางการเดนิ ทางนนั้ กพ็ อ (สําหรับฉันมองเปา หมาย คอื กาํ ไร ชีวติ สง่ิ ที่สาํ คญั คอื ระหวา งทางเดนิ เราไดอ ะไรมากกวา ) 1 ปเตม็ ๆ กบั การเดินทางไป เรียน ม. รามคําแหง กับระยะหลายหมน่ื กโิ ลเมตร เรากต็ ัดสนิ ใจเปลี่ยนท่ีทํางานไปทาํ ที่ สถาบันการเรยี นรเู พ่ือปวงชน อยูท่จี งั หวดั สมุทรสงคราม และศึกษาตอ จนจบในป 2552 “เมอื่ ใจเราสูจ ะไมมีคาํ วา แพ และไมมสี ่ิงใดในโลกใบนีท้ ี่เราจะทาํ ไมไ ดห าก เราตอ งการจะทาํ ”

ย อ น อ ดี ต คาํ ส อ น ข อ ง “พ อ แ ม ” การเดนิ ตามรอยเทา “ พอ แม” มาตง้ั แตเปนเด็กนอยในทงุ นาอันกวา งใหญ นบั เปน “การเรยี นรคู รงั้ แรกในชวี ิต อิสระทางความคิด อสิ ระในการปฏิบัต”ิ ทพ่ี อ แม ปลอย ใหเ ราไดค ดิ ไดทาํ ในส่งิ ท่ีเราตองการ และเรียนรูท่ีจะแกไ ขปญ หาตาง ๆ ดว ยตนเอง คอย ๆ หลอ หลอมเกดิ ขน้ึ มาในชวี ิตโดยทีเ่ ราไมร ูต ัว ซง่ึ เปนการสอนท่ีมีคา ท่ีสดุ ในชีวิต ประโยคทลี่ ูก ๆ จะไดยินบอ ย ๆ จากพอและแมทีพ่ ร่ําสอนลูก ๆ มีเพยี งไมก ่ี ประโยค “ตงั้ ใจเรียนนะ โตข้ึนจะไดไมต องลําบากเหมอื นพอกบั แม” “พอกับแมไ มม ีสมบตั ิอะไรให มีแตก ารศึกษา เพราะการศกึ ษาจะทําใหลกู หา เล้ียงตวั เองได” “อดทน...นะ ความเหนื่อยไมเคยทําใหคนตาย” แตส ิ่งทีแ่ มสอนจากการปฏบิ ัติมนั มากมายนัก แมจ ะพาไปกลางนาตั้งแตย ัง เดก็ ๆ และแมจ ะถามวา “รอ นไหม” เรากต็ อบวา “รอ น” แมก จ็ ะพดู ตามมาวา “ถารอ น ตองต้ังใจเรียน” เรากต็ อบวา “จะ ” (ตอนนนั้ ไมร ูหรอกกจ็ ะ ๆ ไปอยางงัน้ ) ชวี ติ ลกู ชาวนา มันยอ มแตกตางจากเพอื่ น ๆ ท่ีเปนลกู ขาราชการ พอ คา แมคา อยากไดอะไรกต็ อ งเก็บเงิน หาเงินซื้อเอง เสาร-อาทิตย ปด เทอม ตองตามพอ แมไ ปรับจา งเก่ียวขา ว เพ่อื ใหไ ดเ งินมา เพือ่ ซ้ือชดุ นกั เรียน คา เทอม หนงั สือ (พนี่ อง 4 คน เรียนมัธยมพรอมกันหมด) แมจ ะถาม ลกู ๆ วา “เหนอ่ื ยไหม” เรากจ็ ะตอบวา “เหนือ่ ย” แมก็จะพดู ตามมาวา “ถา เหนือ่ ยตอง ต้ังใจเรยี น” พอเกย่ี วขา วโดน “เคยี วเกีย่ วขา วบาดมือ” แมจ ะถามวา “เจ็บไหม” เราก็ ตอบวา “เจบ็ ” และทนั ทีแมกพ็ ดู ประโยคเดิมวา “ถา เจ็บก็ตองใจเรียน” ตอนเราเปนเด็ก ไมเขาใจในความหมายท่ีแมพูดหรอก คิดเพยี งแควา ถาไมอยากรอ น ไมอ ยากเหน่ือย ไมอยากเจ็บตวั กต็ องต้ังใจเรยี น แตสงิ่ ทแ่ี มต องการบอกลกู ๆ คือ การเปน ชาวนามนั ยากลาํ บาก กวา จะไดมาซ่ึงขาวเปลอื กสักเมด็ มันตอ งใชท ั้งแรงกาย แรงใจ และตอ ง พง่ึ พาดนิ ฟา อากาศ ถา ฝนไมต กขา วกต็ าย ถา ฝนตกมากนาํ้ ทว มนา ขา วกเ็ สยี หาย เปน หน้ี เปน สนิ กวา จะไดเ งนิ มาแตล ะบาทแตล ะสตางคม นั แสนยากเขญ็ การศกึ ษาจะทาํ ใหล กู มี อาวธุ หรอื เครื่องมอื ในการไปหาเลี้ยงชพี ได โดยไมลาํ บากเหมือนพอ แม

เมื่อลกู ๆ เร่ิมโตขึ้น รายไดจากการทํานาเพียงอยางเดียวไมพอกบั คาใชจา ยท่ี ตองใชใ นการดําเนนิ ชวี ิตในแตละวันของครอบครวั ภาระหนส้ี ินที่เกดิ จากนาํ้ ทว มนา และ คาใชจายในการสงลกู ๆ เรียนหนงั สอื ทําใหพ อกับแมต องไปทาํ งานกอสรางเพอื่ หารายได เพม่ิ และในทุกวนั เสาร-อาทติ ย พอกบั แมจ ะพาฉนั ไปดว ย (ตอนนน้ั คิดแคว า ทําไมชวี ิตเรา ไมสุขสบายเหมอื นเพอ่ื น ๆ หวิ้ ปูนมนั ท้งั หนักทั้งเหนือ่ ย รอ นก็รอ น ทาํ ไมพอแมไ มร กั เรา หรอื อยา งไร ทาํ ไมพาเรามาลาํ บากแบบน้ี) ส่งิ ที่พอ แมทาํ เพยี งเพอ่ื ใหฉนั ไดเรยี นรูวา การ เปน กรรมกรทํางานกอ สรางมนั ลําบาก มนั เหน่ือยอยางไร ตอ งหิ้วปนู กีก่ ระถัง ตองยกอิฐ ก่ีกอน กวา จะไดเงนิ มา 100 บาท ใหเ รียนรวู าถาเปน ชางท่ีมฝี มือมคี วามรู เขาทาํ อะไรกนั บาง คา แรง เขาถงึ ได 300-500 บาท การเปน ผรู บั เหมาเขา ทาํ อะไรบา ง เขาจงึ มรี าย หลักพนั หลกั หมนื่ หลักแสน หลักลาน พอแมสอนใหดกู ารปฏบิ ตั ขิ องคนเปน ตัวอยา งในการใชชวี ติ สอนใหรูจักทัง้ คนดี และคนไมด ี สอนใหเ หน็ ผลจากการกระทาํ ของคนเหลา นน้ั มากกวา การสอนใหเ ปน แบบ นัน้ ใหเ ปน แบบนี้ เมอื่ ลกู ๆ ทาํ อะไรก็ทาํ แตตอ งยอมรบั ผลของการกระทําของตัวเองให ได ไมวาจะดหี รือราย เพราะนนั่ คอื “สิง่ ทลี่ ูกเลอื กทําเอง” ทุกคร้งั ทเี่ หนอ่ื ยและทอ แมจ ะบอกกบั เราเสมอ วา “ลูกแมทาํ ได” แคไดย นิ คาํ ๆ น้ี เพยี งคาํ เดียว พลังใจก็มา อปุ สรรคใด ๆ ท่อี ยูตรงหนามันดูเลก็ ลงไปในทนั ที การสอนของพอกับแม ลว นแตเปนการสอนใหป ฏิบัติ สอนใหชว ยเหลอื ตัวเอง สอนใหค ดิ เอง ตดั สนิ ใจเอง วาชีวิตและอนาคตเราเลือกทีจ่ ะทําอะไร เลือกทีจ่ ะเปน อะไร ตนแบบของความเสียสละ ตน แบบของความทดทนท่ีลกู ๆ ไดจากพอและแม เปน เครอื่ ง เตอื นสติ และเปน แนวทางในการกา วเดนิ บนถนนสายชวี ติ ของลกู ๆ ไดเ ปน อยา งดี ตั ว อ ย า ง ท่ี ดี มี ค า ม า ก ก ว า “คาํ สอน”

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต ที่ มา ข อ ง น า ม ป า ก ก า “น้ํา ต า ห ย ด สุ ด ท า ย” “ชวี ิตทกุ ชวี ิตเมือ่ ลืมตามาดูโลกตา งตองดิ้นรนเพ่อื ความอยูรอด ตองตอ สเู ผชญิ กบั ปญ หา และอุปสรรคตา ง ๆ กาลเวลามกั จะมาพรอ มกบั ความเปลีย่ นแปลงในชวี ิต” “เพราะชวี ติ คอื ชวี ติ ไมมอี ะไรแนน อน มจี ุดสูงสุด-ต่าํ สดุ มที ง้ั ดแี ละราย” จากเดก็ ผหู ญงิ ท่ีแข็งแรงคนหนงึ่ โตขึน้ มาเปนนกั กรีฑาระดบั เขต ระดับประเทศ ใชช วี ติ มา ดวยความสุข สดใส วันหนึง่ ชีวิตตองมาพบกบั จุดเปลีย่ นแปลงครง้ั ยิง่ ใหญในชีวติ \"สงิ่ ท่เี ราไมเ คยคิดมากอนในชวี ติ ....วา มนั จะเกิดข้ึนกบั เรา และกไ็ มเ คยคดิ เลยวาวนั น้ีเราตอ งมาเผชญิ กบั โรคราย ทีเ่ ขา มาเปลย่ี นชวี ติ ท้ังชวี ิตท่เี หลอื อยู\" ประมาณปลายป 2543 อยดู ี ๆ กม็ อี าการปวดทอ งมากจนทําใหต อง admit อยู หลายวนั ทแี รกกค็ ดิ วา กระเพาะอาหารอักเสบธรรมดา ซึ่งหมอฉีดยาใหก็คงหาย แตเวลา ผา นไป 3 วนั กบั การรกั ษา พยาบาล ทกุ อยา งดูเหมอื นมนั จะรนุ แรงข้ึนเรื่อย ๆ จากแค ปวดทอ งเรากลบั เร่มิ มีอาการปวดหวั บวม ปส สาวะไมอ อก ความดนั โลหิตเร่มิ สูงข้นึ เรื่อย ๆ จนทาํ ใหหมอตอ งสง่ั ตรวจวินจิ ฉยั เพมิ่ มากมาย ทั้งการเจาะเลือด สอ งกระเพาะ อาหาร อลุ ตรา ซาวน กลนื แปง สวนแปง การนอนโรงพยาบาลครง้ั นน้ั ยอมรบั วา สาหสั มากสําหรับเรา เพราะในชวี ติ ต้ังแตเ ด็กจนโต ไมเคยเจบ็ ปว ยอะไรขนาดน้มี ากอน แมกระท่ังไขหวัดกแ็ ทบจะนับครัง้ ได และในท่สี ุดหมอกว็ นิ ิจฉัยวา “ไตอักเสบเฉียบพลนั ” ตอนนน้ั มันเกดิ คาํ ถามมากมายกบั ตวั เอง วา เราเปน อะไร ทาํ ไมเรื่องแบบน้จี งึ ตอ งเกดิ กบั เราและไมท ราบวา เปน โรคไตแลว มนั รา ยแรงอยา งไร รูเพียงแคว า เรารบั สภาพตัวเองท่ี ตองเขาออกโรงพยาบาลบอย ๆ แบบนไี้ มได (เขา ออกโรงพยาบาลอาทติ ยเ วน อาทติ ย เลย) ยอมรับวาปรบั สภาพรา งกายและจติ ใจของตวั เองไมไ ดเลยจรงิ ๆ ดว ยความที่เราเปนคนท่มี ีสขุ ภาพแขง็ แรง เราเปน นกั กฬี าเร่ืองแบบนไี้ มน าเกดิ กับเรา ยงิ่ คดิ ไมร นู า้ํ ตามนั มาจากไหน ตอนน้ันเสียใจมาก เครยี ด กงั วล และรูสกึ สบั สนใน ชวี ติ ไมรวู าเราตองทาํ อยา งไรตอ ไปดี ในการนอนโรงพยาบาลครง้ั แลว ครง้ั เลา กค็ งหนไี ม

พน หัตถการทางการแพทย เข็มฉีดยา ยาเม็ด และ lab ตา ง ๆ ตามคําสงั่ ของหมอ ในเวลา นน้ั การทาํ หตั ถการทางการแพทยทท่ี ําใหเ ราเจ็และไมเ คยลืมจนทุกวันนี้ คือ “การเจาะนาํ้ ไขสนั หลงั ” (ใหน อนขดตวั ทากุง แลว หมอใชเขม็ แทงเขา ไปในชอ งไขสนั หลงั เพอ่ื นํานํา้ ไขสันหลัง มาตรวจคนหาสาเหตุของการเกิดโรค) ทุกครงั้ ทต่ี องเขา โรงพยาบาล แลว ไดฟง วา คุณตอง admit \" น้ําตาก็เรมิ่ ซึม...พรอมกับคาํ ถามในใจของตัวเองวา .. นเ่ี ราเปน อะไรกนั แน ... ทาํ ไม แคไ ตอกั เสบเราจงึ ตอ งเขา ออกโรงพยาบาลบอ ยขนาดนเ้ี ลย หรอื ? คาํ ถามมากมายยังคงวนเวียนอยูในความคิดของเรา ความทอแท สิ้นหวัง เรมิ่ เขา มาในความรูสกึ อยา งตอ เนื่อง\" แตทุกครง้ั ทม่ี องหนา แม (ซง่ึ ไมเ คยหนเี ราไมไ ปแมแ ต วนั เดียว) ผูหญงิ ที่ดีท่ีสุดในชวี ติ แววตา สีหนาทหี่ ว งใยของผูห ญงิ คนน้ี ทําใหเรามี รอยย้มิ มีกาํ ลงั ใจท่จี ะตอ สูก ับสิ่งท่เี กิดขนึ้ 3 เดอื น หลงั จากการพยายามคน หาสาเหตขุ องอาการตาง ๆ ทเี่ กดิ ข้นึ แตก็ยงั ไม พบสาเหตทุ ่แี ทจริง เราถกู สง ไปรกั ษาตอทโี่ รงพยาบาลศิริราช เพ่ือหาสาเหตทุ แ่ี ทจริงของ อาการปว ยดังกลา ว ความรูสึกสบั สน ทอ แท สน้ิ หวงั เร่ิมกลับมาอีกครงั้ ความไมคุนเคย ทําใหเ รารสู ึกกลวั แตล ะคนื ณ โรงพยาบาลศริ ริ าชชา งเปน ทค่ี นื แสนยาวนานเหลอื เกนิ ในชวี ติ ในแตล ะ วนั ๆ ก็ไดแ ตน ัง่ มองแมน าํ้ เจา พระยา มองดเู รือทีล่ อง ลอยไปตามแมน าํ้ เพอ่ื คลายเหงา ตองน่งั มอง นอนมอง คนไขท ี่คอ ย ๆ จากไปทลี ะคนทลี ะคน จิตใจเร่มิ หดหู ขึ้นเร่ือย ๆ 2 สัปดาหผ า นไปของการรักษา เรากย็ ังไมรวู าเปนอะไร ความดันโลหติ ก็ยงั คง สงู ตอ เนอ่ื ง 200 กวา ตลอดเวลา ทาํ ให Order การรักษาเรม่ิ เกดิ ข้นึ อีกมากมาย เร่มิ จาก การเจาะเลอื ด เกบ็ ปส สาวะ X-ray ทาํ Ultrasound ทํา EKG ทาํ MRI Order ยาวเปน หางวา ว ตอนน้นั รสู ึกอยางเดียววาอยากรอ งไห แตกต็ องเก็บนาํ้ ตาเอาไวบ อกกับตวั เองวา เราตอง “อดทน” (คาํ น้แี มสอนมาตั้งแตเ ปนเด็กนอย) เราตองไมรองไหก ับสิ่งท่ีกาํ ลังจะ เกิดขน้ึ เรา “ตองสแู ละตองผานเวลานีไ้ ปใหได” Order ที่ยาวเปน หาวา วก็ยงั ไมพ บสาเหตุของอาการทเี่ ปน หลังจากน้นั หมอขอ “เจาะนาํ้ ไขสนั หลงั ” อีกคร้ัง ตอนนนั้ มันกเ็ กิดคําถามขึ้นมาอกี “เราเคยเจาะไป แลวน้ี ทําไมเราตองทําอีก ” จะมีใครรไู หมวามันเจ็บและทรมานแคไหน สงิ่ เดยี วทที่ ําได คอื ตองพยายามอดทน ไมแสดงความเจ็บปวดใด ๆ ใหแมเห็น เพราะทุกคร้ังทมี่ องหนา แมก ร็ ูทันทวี า แมเจ็บปวดกวา เรามากมายนัก เราก็พยายามอดทนจนผา นมนั ไปไดอ กี คร้ัง ผลการตรวจก็ยังคงไมพบสาเหตุของการเกิดอาการตาง ๆ เหมือนเชนเคย และอกี 7 วนั ตอ มา หมอกข็ อ “ตัดชน้ิ เนอ้ื ไต” กพ็ ยายามบอกกบั ตวั เองวา “อยากลัว ในสิ่งทก่ี ําลังจะ

เกิดขน้ึ ” มันคงไมเ จ็บเพราะเราผา นส่ิงที่เจ็บปวดมาแลว ต้งั หลายครง้ั คร้งั นเ้ี รากต็ อ งผาน มนั ไปได และแลว เม่อื ถงึ เวลาที่ตอ งตัดชนิ้ เนอื้ ไต สายตาเราก็เหลือบไปเห็น เข็มทีย่ าวมาก ในชีวิตน้ีไมเคยเหน็ เข็มอะไรทยี่ าวขนาดน้มี ากอ น (อนั น้ีนีน่ ะหรือทีม่ ันจะตองมาเจาะตรงที่ หลังเราเพ่ือตัดเอาเนอ้ื ไตออกมาตรวจ ) คงไมต อ งบอกวารสู ึกอยา งไร วา มันเจ็บและ ทรมานแคไ หน ยาชากย็ าชาเถอะคงไมช ว ยอะไรเราไดม ากนกั ตอนเจาะไมเ ทา ไรเพราะ ฤทธ์ิของยาชา แตต อนตัดช้ินเนือ้ ทไ่ี ตนส้ี ิ “บอกไดค าํ เดยี ววา เจบ็ สุด ๆ” หลงั การตัดชิ้น เนอ้ื ไต ตอ งนอนทบั หมอน ทราย อกี 8-12 ชม. น่ีคอื ส่ิงทที่ รมานกวา เพราะหมอหามลกุ จากเตียง เนอ่ื งจากตอ งรอดูผลการตรวจปส สวะวามีเลอื ดออกมาหรอื ไม ผูปว ยคนอนื่ ๆ เขาก็เริ่มทยอยก ลับ Ward ทีละคนสองคนจนหมด เหลือเราเพียงคนเดียวที่ปสส าวะ ไมออก สรุปวา คืนน้ันเรานอนเฝาหนว ยไตอยูคนเดยี ว ความเจบ็ ทงั้ หมดท่มี หี ายไปสิ้น เพราะ ความกลัวเริ่มเขามา แทนที่ ความเงียบสงบ และความมดื ของหนว ยไต มนั วงั เวง ยิ่งนัก โดยเฉพาะยามดึก สงัด มันเงียบสงบมาก เหมือนไมม ใี ครอยูก ับเราเลยสักคน มนั แสนจะทรมานใจเหลือเกิน คืนนั้นท้ังคนื แทบไมไ ดนอนเลย สายตาท้งั สองขา งจบั จอ ง มองดแู ตน าฬกิ าวา เมอื่ ไรจะถึง 6 โมงเชา เสียที ย่งิ รอดูเหมือนวาเวลามนั ย่งิ เดินชา ลง กวา จะผานไปแตละนาที แตละช่วั โมง มันยาวนานเสียเหลือเกิน ผลการตรวจ ครั้งน้ัน ทําให พบสาเหตุทแี่ ทจริงของอาการตาง ๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ หมอวนิ จิ ฉยั วา กลมุ อาการตา ง ๆ นน้ั มาจากการเปน โรค IgA Nephopathy ตอนแรก ก็ไมร ูห รอกวามัน คือ อะไร รูแคเพียงวา มนั เปน โรคท่ีเกิดจากการติดเช้ือไวรัส ท่ี Immune ที่ไต ชนดิ A เชอ้ื ไวรสั ไดเขา ไปทาํ ลายเน้ือเยื่อทีไ่ ตท้งั 2 ขา ง สง ผลใหไ ต ฟอ ลงไปเรื่อย ๆ และไตจะคอ ย ๆ สญู เสยี การทาํ งานจนในทสี่ ดุ จะเขาสูภาวะไตวายเรือ้ รัง หลงั จากนน้ั 2 ป กวา ๆ ทีต่ อ งเดนิ ทางเพอ่ื รับการรกั ษาตอเนอื่ งท่ีศริ ิราชเดือนละ 2 ครง้ั “การเดนิ ทาง” ทาํ ใหเ ราไดฝ ก ความอดทน และความแข็งแกรงของจติ ใจของเรา มากขึน้ เรื่อย ๆ “ความ เจ็บปวด” “ความทกุ ขท รมาน” ตา ง ๆ จากโรคทีม่ ันเกดิ ขน้ึ เรม่ิ เปน สว นหนง่ึ ในชวี ิตเรา ทีเ่ ราไมอาจจะหลีกเล่ยี งมนั ได และกเ็ ร่ิมบอกตวั เองวา “เราตอ งยอมรบั และเรยี นรทู จี่ ะ อยูโรค รว มกนั อยางสันต”ิ ถา เราอยไู มไ ด โรคก็อยไู มไดเ ชน กัน แมจ ะบอกตัวเองใหเข็มแข็ง บอกตวั เองใหสู เรียนรูอยูกับโรคใหไ ด แตห ลาย ครงั้ หลายคราทม่ี ันเจบ็ ปวด ทกุ ขทรมานอยา งแสนสาหัส กวา จะผา นไปไดแตล ะวัน แตล ะ เดือน แตละป มนั ยาวนานเหลือเกนิ จนบางครัง้ คดิ วาเราคงอดทนตอ สง่ิ เหลา น้ันตอ ไป ไมไ ดอีกแลว การหันหาเขา ธรรมะ ปฏิบตั ธิ รรม อา นหนงั สือ เปนอกี หนทางหนึง่ ทท่ี ําให

ใจเราสงบลง เขา ใจชวี ติ มากขึน้ ยอมรับในสิง่ ทเ่ี กดิ ส่ิงท่เี ปน ไดอยางแทจริง “สง่ิ ทีเ่ กิด ข้ึนกับเราไมตอ งถามหาคําตอบจากใครเลย ทุกสิ่งลวนมาจาก << กรรมของตวั เอง ... อันเปน ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตวั เอง >> เม่อื คดิ ได ก็ไดคิด วา จะใชชีวติ อยูต อไป ไดอ ยา งไร ใหท ัง้ กายใจเราไมท กุ ข ? “ความตาย” จงึ ไมใ ชส ่ิงท่มี ีความหมาย หรอื เปนสง่ิ ท่ี เราจะตองกลวั อีกตอไป แตส ่งิ ทมี่ ีความหมายในชวี ิต คอื “การยอมรบั เรยี นรู ทจี่ ะอยกู บั โรคท่เี ปนไดอ ยา งไร ? กายใจเราจึงจะเปนสุข” จากนี้ตอ ไป คือ บทพิสูจนใ นการเดนิ ชวี ติ ของชวี ติ เราจะผานความทุกข ความ เจ็บปวดท่จี ะเขามาในชวี ิตเราไดอ ยางไร ? เพอื่ ที่จะรกั ษาชวี ติ และลมหายใจของเราเอาไว ทําในสงิ่ ทต่ี องการ ทาํ ในสง่ิ ท่ีเปน ประโยชนตอสังคม นบั จาก น้ีไปฉนั จะไมร อ งไห ใหก ับ ความเจ็บปวดจากโรคนีอ้ กี แลว เพราะฉนั ทาํ ใจยอมรับส่งิ ทเ่ี กิดข้นึ กับตวั เราไดแ ลว นา้ํ ตา ท่มี นั เคยไหลจะไมมอี กี แลว มันจะเปน \"นํา้ ตาหยดสุดทาย\" ทเ่ี ราจะรองไหเ พราะ เจบ็ ปวดทรมานจากโรคไต “โรคไต เราและนายจะอยดู ว ยกนั ตอ ไป วนั ใดทเ่ี ราหมดลม หายใจนายก็ตองหมดลมหายใจดว ยเชน กัน หากนายตองการมชี ีวติ อยูรว มกับเรานาย กต็ อ งไมท ํารา ยเรา” ขอบคุณ \"โรคไตท่ที าํ ใหเรารจู กั คณุ คาของชวี ิต รจู กั การใชชวี ติ และท่ี สําคัญทําใหเรารวู าชีวิตและเวลาทีเ่ ราเหลืออยูเ ราตองทาํ อะไร เพอ่ื ใคร\" 29 มนี าคม 2546

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต บ ท พิ สู จ น ค ว า ม อ ด ท น “ไมร ูวาเปนเพราะชะตาฟา ลขิ ิต...หรอื ...ชวี ติ ทีต่ ดิ กรรม ที่ตอ งมีเรือ่ งราวและบทพิสูจนค วามอดทนใหชวี ิตอยา งตอ เน่อื ง” หลงั จากการรกั ษา IgA Nephopathy เปน ไปไดดว ยดี การดําเนนิ ของโรค เริม่ ชลอชาลงแตเรากลบั ประสบอบุ ัตเิ หตุในการแขง แชรบ อล ในงานกฬี าบุคลากร มหาวทิ ยาลยั ...ตอนนั้นก็ไมไ ดม ีการอาการอะไรมากแคร ูสึกวาปวดหลัง และ อาการปวด หลงั ก็เรม่ิ ทวีความรุนแรงและปวดมากข้ึนเรอ่ื ย ๆ จนทําใหต อ งไปพบแพทย X-ray ปรากฏวา กระดกู สนั หลงั L4, L5 ราว และเคล่ือนมาทับเสน ประสาท เมอื่ ตอ งมีการรกั ษา กระดูกหลังทร่ี า วและเคลอ่ื นเร่ิมข้นึ การรกั ษากส็ วนทางกบั อาการของ โรคไตที่เปน ยาแก ปวดทกุ ชนิดกไ็ มส ามารถกนิ ได สงิ่ ท่ที าํ ได คอื ทายา ระงับความเจ็บปวด ซง่ึ ก็ไมไดช ว ยให ความเจบ็ ปวดเหลา น้ันลดลงเลย ตอนนน้ั สิ่งทด่ี ที ่สี ุดท่ี ทาํ ได คือ “อดทน และกอ็ ดทน” ไดแตบอกกบั ตวั เองวา “เดี๋ยวมนั กห็ าย” เวลาผา นไปอาการตา ง ๆ กเ็ รม่ิ ทวคี วามรนุ แรง มากขน้ึ จนไมส ามารถขยบั ขาสว นลา งตง้ั แตเอวลงไปได จึงทําใหต ดั สินใจเขา รับการผา ตัด ใสเ หลก็ และทาํ Bone Graft กอ นการผาตัดก็ตอ งพบกับ Lab ชดุ ใหญอ ีกตามเคย เรมิ่ จาก X-ray เจาะเลือด Ultrasound เพื่อฉีดสีดูรอยรา วท่กี ระดกู หลงั (การรกั ษาครั้งนีก้ ไ็ ด เรียนรเู คร่อื งมือแพทยใหม ๆ อาการใหม ๆ ความเจ็บปวดแบบใหม ๆ ชีวติ ไดเ รียนรู เพมิ่ ขน้ึ อีก ถา กระดูกไมร า วคงไมม ที างไดสัมผสั หรอื เรียนรูแ น ๆ) การผาตดั เรม่ิ ข้นึ ในวนั ท่ี 5 ธนั วาคม 2546 เวลา 20.00 น. (ฤกษด มี าก ผา ตดั วนั พอเลย) ใชเ วลาในการผา ตดั 4 ชม. เตม็ หลังจากนนั้ เราก็มเี หลก็ ยาว 7 นิ้วเปนของ ตวั เอง พรอ มกบั ความเจบ็ ปวดทีแ่ สน จะทรมาน เพราะหลงั การผา ตดั หมอสง่ั ฉดี ยา แกปวดไปหลายเขม็ ในขณะท่ีไตเรากเ็ ร่ิมแยล ง เพราะเสยี ทงั้ เลือดและไดท ้งั ยาแกปวด 2 วนั หลงั การผาตดั เริ่ม มอี าการ บวม คา Cr ก็เพ่มิ ข้นึ เร่อื ย ๆ ซึง่ หมอบอกวา ถา ไมล ดคง ตองฟอกเลือด ทนั ทีที่ไดย ินทําใหเ ราตัดสินใจของดยาแกป วดทกุ ชนิด ทันที จะขอตอ สูกับ ความเจบ็ ปวดดว ยใจของตวั เอง หลงั จากท่ีงดยาแกปวด 2 วนั หลงั จากนน้ั อาการบวมก็ ลดลง แตค วามเจบ็ ปวดมนั ไมไ ดล ดลงเลย 12 วนั กบั การอดทน ตอสูกบั ความเจบ็ ปวด 1 เดือนทตี่ อง นอนนง่ิ ๆ (เพราะหมอใหเ ดินใหนอยทสี่ ดุ เพ่ือปองกันไมใ หเ หล็กท่ดี าม

กระดูกเคลอ่ื น ) ในชีวติ ดเู หมอื นวา ครงั้ น้จี ะทาํ ใหชวี ิตเราสงบนง่ิ ไดนานท่ีสดุ เทา ที่เคย เปน มา การรกั ษาครั้งนี้ ใหบ ทเรยี นชวี ติ เพ่ิมข้นึ เปนผูมีประสบการณด านโรคเพ่มิ ข้ึน อีกหนงึ่ โรค ใหบ ทเรียน และพิสจู นก าํ ลงั ใจ สอนใหร ูวา “ทกุ สิ่ง ทกุ ปญหา ทม่ี ันผา นเขา มาในชวี ติ ถาเรามีความ ..อดทน.. และ ..มงุ มัน่ ..มันก็จะผานไปได ” และทกุ ความ เจบ็ ปวด ความทรมาน ผานมาเพียงแคเ สี้ยววนิ าที แลวมนั ก็ผา นไปเหลือแคเ พยี งอดตี และ ความทรงจาํ วันตอ ไปกต็ อ งพบกบั ความเจ็บปวดแบบใหมเขา มาใหเ ราเรียนรูที่จะกาวขาม เดนิ ไปขา งหนา ตอ ไป 12 มกราคม 2547

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “ ย้ิ ม ใ ห ตั ว เ อ ง...ใ น วั น ที่ ใ จ มั น อ อ น ล า ” \"เมอ่ื ชีวิตเดนิ ทางมาถึงจดุ ๆ หนง่ึ ที่ใจมันออ นลา หมดหวงั รูส กึ ทอ แท สง่ิ เดยี วทีท่ าํ ได คอื ยิม้ ใหต ัวเองแลว บอกกับตวั เองวา .. หนึง่ ชีวติ ท่เี ปน เรานัน้ ไมใชของเรา แตมาจากสองหัวใจแหง ความรัก ไมวา จะเกิดอะไร ขนึ้ เราตอ งอดทนและฟน ฝาไปใหได เพอ่ื ตอบแทนหัวใจทงั้ สองดวง \" หลายครั้ง ทช่ี ีวติ พบกับปญหาตา ง ๆ ท่เี ขามารมุ เรา และทกุ คร้งั เราก็ได กาํ ลังใจจากคนที่รักเรา ทําใหเรามแี รงและกําลงั ทีจ่ ะลุกขนึ้ สู กา วเดนิ ตอ ไป ยอมรับวาเคย มหี ลายครง้ั เหมอื นกันท่ีคิดอยากหยุดทุกอยา ง อยา งหนปี ญหา ไมอ ยากเผชิญกบั ส่ิงท่ีมนั เกดิ ขึ้นอีกแลว ซง่ึ ทกุ ครั้งท่ีเกิดความคดิ นี้ขึน้ มา มภี าพหน่งึ ทล่ี อยมาหาเรา คอื \"พอกับ แม\" คนท่ใี หชวี ิตและลมหายใจเรา คนทร่ี กั เรามากกวาชวี ิตของตวั เอง เคยถามตัวเอง เหมอื นกนั วาเราทาํ รายตัวเองไดไหม ?...คาํ ตอบ...คอื ...เราทาํ ได แลวเราจะทาํ รา ยหวั ใจ ของพอกับแมไดไหม ? พอคําถามนม้ี ันเกดิ ข้ึน ความรสู ึกทอแท ส้ินหวงั และความรูสกึ เหลานน้ั มนั จะหายไปในทนั ที เพราะเราคงทาํ อยา งนน้ั ไมไ ด หน่งึ ชีวติ ของเราเกิดมา จากความรกั ของสองชีวิต หากเราทํารายหนึง่ ชีวติ คอื ตวั เรา เทา กบั เราทํารา ยชวี ติ อกี สองชวี ติ ทกุ ครัง้ ที่มองยอ นกลับไป เราดีใจที่เราผานความรูสกึ แบบนั้นมาได ดใี จทเี่ รามี คนรอบขา งทดี่ ี คอยเปน กําลังใจใหเ ราอยตู ลอดเวลา ทกุ รอยยม้ิ ท่เี ราไดร บั มนั ทําใหมี กําลงั ใจสูกบั สิง่ ท่ีเกดิ ขน้ึ มแี รงและมคี วามหวงั ในการใชชวี ิต มองเห็นวนั พรงุ น้ี เพราะที่ ผานมาเราเคยแตยิ้มใหคนอื่น แตเรากลับไมเคยยิ้มใหตัวเองเลย เราจงึ ไมเคยไดสัมผสั ความสวยงาม และเสนหของรอยยิ้มเหลานั้นเลย วันนี้ เราไดลองหดั ยมิ้ ใหตัวเองแลว มนั ทําใหไ ดรบั รูวา กาํ ลงั ใจทด่ี ีที่สดุ ในชีวิต ตอ งมาจากตวั ของเราเอง เพียงแคเราลองยิ้มใหต ัวของตัวเอง เรากม็ ีแรงและกาํ ลงั ใจทีจ่ ะ สรรคส รา งสิ่งตาง ๆ ไดอ กี มากมาย ปญหาทกุ ปญ หาที่ผา นเขา มาในชวี ิต เราก็พรอ มท่ีจะ เผชญิ พรอมที่จะกา วผา นมนั ไปดวยความหวงั \"ไมวา ชีวติ จะเกิดอะไรขึ้น ฉนั จะกา วผานมนั ไปดวยหนึ่งรอยย้มิ กบั สองความรกั \" 11 พฤษภาคม 2550

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “หั ว ใจ ท่ี แ ข็ ง แ ก ร ง ทาํ ใ ห มี แ ร ง ก า ว เ ดิ น ตอ ไ ป” “ภมู ิคมุ กนั ทดี่ ีทสี่ ดุ ในตวั เอง คอื จิ ต ใ จ ท่ี เ ข ม แ ข็ ง” เมอ่ื เวลาผา นไป “ไต” ...กส็ ญู เสยี การทํางานไปทลี ะนอ ย ๆ จนในทีส่ ุด อาการตา ง ๆ ก็เริ่มรนุ แรงขึ้นเรอ่ื ย ๆ จน กาวเขา สู ภาวะ “ไตวายเร้ือรังระยะสดุ ทา ย ” (นี่ฉันกลายเปนผปู ว ยไตวายเร้ือรังระยะสุดทาย...แลว หรอื ? ) คําถามทีเ่ กิดขึน้ ไมไ ดเปน คาํ ถามท่ีตอ งการคําตอบ แตเ ปนคําถามท่ถี ามตวั เองวา ? จากนต้ี อ ไปเราจะใชชีวติ อยู อยา งไร ? ทุกสิ่งทเี่ กิดขึน้ ตลอดระยะเวลาผานมากับคาํ วา “ผูปวยโรคไต” ทาํ ใหเ ราได เรยี นรจู ักพยาธิสภาพของโรคไต การดาํ เนนิ ของโรค อยา งทอ งแท และท่สี าํ คญั ที่สุด คอื “การปรบั ตวั ” ทีจ่ ะเผชญิ และกา วขามผา นกลมุ อาการตาง ๆ เหลา นนั้ ของโรคไตทีเ่ กิดข้ึน ในแตละวนั เพือ่ ใหชวี ิตมีความสุขทงั้ กายใจ ไมทกุ ข ทรมานกบั อาการตาง ๆ ที่เกิดข้นึ “โรคไต” เปน ครสู อนประสบการณ ชวี ิตหลาย ๆ ดา น ทง้ั ประสบการณก ารใช เคร่ืองมือทางการแพทย ประสบการณการใชยา และที่สําคญั คือ ประสบการณก ารใช ชีวติ ในการเปนผูโ รคไต (รบั รองไดว า ใครไมเคยเปนไมม ีทางรไู ดเลย) การเจบ็ ปวยตา ง ๆ มีดา นดี ๆ มากมายใหเ ราสมั ผัส อยูเราเลอื กท่ีจะมอง สําหรบั ฉัน “โรคไต” ใหอ ะไร มากมายในชวี ติ โรคไต... “สรา ง” ... ภมู ิคุมกนั ท่ีดที สี่ ดุ คือ “จติ ใจท่ีเขมแข็ง” โรคไต... “สอน” ... ใหร วู า “เวลา” มีคุณคา และสาํ คัญมากเพยี งใด โรคไต... “เสรมิ ” ... พลังและกาํ ลงั ใจในการเรยี นรตู อ สชู ีวิต “การฝก จติ ใจใหเขมแข็ง เปน เหมอื นกําแพงก้ันปญ หา และอุปสรรคในชีวติ ชว ย ใหเ รามีแรงและกําลังใจในการกาวเดนิ ตอ ไป” ความอดทนในการตอ สกู บั เหตกุ ารณต า ง ๆ ทผ่ี า นเขา มาในชวี ิต การบอกตัวเองทกุ วนั วา “ตองส”ู และ “กาวเดนิ ตอ ไปใหไ ด ” แมบ างครง้ั อาจเจ็บปวด ทุกข หรอื ผดิ หวงั เกดิ ความรสู กึ ทอแท และออนแอ แตเมอื่ ไดส ติ ฉันก็จะลุกขึ้น กา วเดนิ ตอ ไปดวยความหวงั และกาํ ลงั ใจ บอกตวั เองอยเู สมอวา สกั วนั คงไป ถงึ เสน ชัยในชวี ิต 20 พฤศจิกายน 2550

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “อ ยู กั บ ค ว า ม ทุ ก ข ใ ห มี ค ว า ม สุ ข ไ ด อ ย า ง ไ ร” “วนั ท่ีเรามคี วามทุกขม ากทสี่ ดุ วนั นัน้ กจ็ ะเปนวนั ที่เราเขมแขง็ มากทสี่ ดุ เชน เดยี วกนั ” จะกค่ี ร้งั ท่ี ทอแท และส้ินหวงั ส่งิ เดียวทที่ ําใหมแี รงลุกข้ึน และกา วตอ ไป ขางหนาได คือ “ความหวัง” และ “กาํ ลงั ใจ ” อยางนอยมุมหนึ่งของความเสียใจ ความ ผดิ หวงั มันก็ทาํ ใหเราเรยี นรแู ละเขาใจโลกมากยิง่ ขึน้ ทกุ ยางกาวทีเ่ รากา วเดนิ ไปจะทาํ ให เราไดเรยี นรูคุณคา ของการมชี วี ติ และลมหายใจ แมห นทางในการดาํ เนนิ ของชวี ติ จะ คดเคี้ยว และลาํ บากสกั เพยี งใด แมบางคร้ังจะเดินไปสทู างตนั ก็ตาม เสน ทางที่คดเคยี้ ว จะ สอนใหเ ราสามารถประคองตวั รกั ษาสมดลุ ชวี ติ ใหส ามารถเดนิ ทางไปตามความคดเคย้ี ว น้ันได สอนใหเรารจู ักการออนนอมถอ มตน รูจกั การปรบั ตวั ในการดาํ เนนิ ชีวิต ลาํ บากมาก บางนอ ยบางก็ขนึ้ อยูกับเสน ทางทเี่ รากา วเดนิ ไป เมอ่ื เราเดนิ ทางไปสทู างตนั (เสน ทางผดิ ) การเดินทางเหลา นั้นก็จะสอนใหเ ราใหเ รยี นรู ทบทวนในสิ่งที่เราคิดเราทาํ ใหมอกี คร้ัง สอนใหเ ราเอาขอ ผดิ พลาดพลาดในการเดนิ ทางครง้ั แรก มาพจิ ารณาหาสาเหตเุ พอ่ื แกไ ข และกา วเดนิ ตอ ไปดว ยสตใิ นเสนทางใหมอ กี ครัง้ จะก่ีรอ ยกี่พันเสนทางเดนิ ในชวี ติ จะก่ี รอยกี่พนั ครัง้ ในการกาวเดินที่ผดิ พลาด ไมใ ชจ ดุ จบสุดทา ยในการใชช วี ิต แตท กุ รอ ยทุกพัน ครัง้ ท่กี าวเดินผิด คือ “ประสบการณใ นการใชช วี ติ ” ย่ิงกา วผิดพลาดมากเทาไร ยิ่งได เรยี นรู มปี ระสบการณใ นการแกไขส่ิงตาง ๆ มากเทา น้ัน ในชีวิตเราทกุ คน คงไมมใี ครกาวเดินบนถนนสายชวี ติ ดวยเสน ทางท่โี รยดวย กลีบกหุ ลาบ คงไมม ใี ครทไี่ มเ คยกาวพลาดสักครง้ั สกั ครา มีแตวา จะผิดพลาดมากนอ ย แคไ หนเทา นน้ั เอง คนเราเกดิ มาบนโลกใบในเวลาทต่ี า งกนั (แมแตคูแ ฝดยงั คลอดออกมา ไมพ รอ มกนั ) จงึ ไมตองแปลกใจเลยวา “ทําไมคนเราจึงไมเ หมอื นกัน” “หนา ตา”...เหมือนกนั ...นสิ ัยตา งกัน “พอ แม”...เดยี วกนั ...เพศ อายุ หนา ตา นสิ ยั อาชพี ...ไมเ หมอื นกนั “ครอบครัว”...เดยี วกนั ...เพศ อายุ หนา ตา นิสยั อาชพี ไมเ หมือนกนั

“ชมุ ชน”...เดยี วกนั เพศ อายุ หนา ตา นสิ ยั อาชพี วฒั นธรรมในครอบครวั ไม เหมือนกัน ธรรมชาติ สรางทกุ ส่งิ บนโลกใบนใี้ หเ กิดความแตกตาง เพ่อื ใหทุกชีวติ ท่ีเกดิ มา ไดเ รยี นรทู ่จี ะอยกู ับความแตกตาง คนทเ่ี รยี นรูและปรบั ตัวกบั ความแตกตา งไดม ากทส่ี ุด คอื “คนทม่ี ีความสขุ มากท่สี ดุ ” คนที่ไมส ามารถเรียนรูแ ละปรับตวั เขา กับความแตกตา ง ไดนอยทีส่ ุด คอื “คนท่มี ีความทุกขมากที่สุด” หลกั งาย ๆ ในการใชชีวิตทจ่ี ะอยูก ับความ แตกตา งบนโลกใบน้ี คือ “การยอมรับ เรยี นรู อยก บั สงิ่ นั้น ๆ ” ยอมรับในที่มี ยอมรับใน ส่งิ ท่ีเปน ทงั้ ในธรรมชาติสภาพแวดลอ ม เหตกุ ารณตา ง ๆ ตวั ตนของตนเองและตัวตนของ คนอ่ืน เพ่อื ที่จะเรียนรูปรบั ตัวใหสามารถอยรู วมกบั ธรรมชาตสิ ภาพแวดลอ ม เหตุการณ และสังคมได เพียงเทาน้เี ราก็สามารถใชช ีวิตอยบู นโลกของความแตกตา งไดอ ยา งมี ความสขุ “หากตวั เรายงั คงมคี วามหวงั มแี รง และพลงั ” สักวนั เราคงเดนิ ไปถึงเสน ชัย ในชวี ติ วนั วาน และวันน้ที ําใหเ ราไดบ ทเรียนชวี ติ ทม่ี คี ามากท่สี ุด ทาํ ใหรูวาโลกน้ยี งั มี อะไรอีกมากมาย ทั้งที่ดแี ละเลวรา ยทีเ่ ราไมเคยสมั ผัส สงิ่ ราย ๆ ท่ีเราพบมันคงเปนเพียง แคเสี้ยวหนึ่งในชีวิตแคน้ันเอง วนั พรงุ น้ยี ังมีสงิ่ ดี ๆ อกี มากมายทร่ี อใหเราเอือ้ มมือไป สมั ผสั มนั มองทกุ สิง่ ทผ่ี านเขามาในชวี ติ “ใหเปนบทเรียนทมี่ คี า ยิง่ ” ทเ่ี ราไมส ามารถหา อา นไดจ ากหนงั สอื หรือตําราเลมไหน ๆ ที่สดุ ของความทุกขใ นทุก ๆ เรอื่ งน้นั มีขอบเขต มวี งจํากัดของความทุกขน้ัน เพยี งแคเ รามคี วามอดทน อดกลนั้ ตอ สงิ่ เหลาน้ัน และกาว ผา นชว งเวลานน้ั ไปใหไ ด เวลาจะเปนผูที่คอยเยียวยา รักษาความเจ็บปวดทั้งหลายให หายไป เวลาจะเปน ตวั ชว ยใหจ ิตใจเราแขง็ แกรงข้ึน ถา เรามสี ติ อยกู บั ปจจุบนั ทเ่ี ราเปน ไมกงั วลและคดิ ถึงวันวานและอนาคต มากนกั จะทาํ ใหเ ราสามารถตอ สู หรือแกไ ขกับ ความทกุ ขท ่ีเกิดขึ้นกับเราในปจจุบนั ได อยา งงา ยดาย ลมื อดตี ทม่ี ันเลวราย รวบรวมแรงและกําลงั ใจแกไขสิ่งทเ่ี ปน ปจ จบุ ัน ตง้ั มัน่ จติ ใจใหแ นว แน เพือ่ หาแนวทางแกไข เรยี นรแู ละเขา ใจธรรมชาตขิ องความ ทกุ ข จะทําใหเราไดสัมผสั สง่ิ ท่ีดี ๆ กลบั มาเสมอ “วนั ทเ่ี รามี ความทกุ ข มากที่สุด วันนั้นก็จะเปนวันที่เรา เขม แข็ง มาก ทส่ี ุด เชนเดยี วกัน”

วันนี้ ฉันสามารถใชชีวิตอยูรว มกบั ภาวะไตวายเรอื้ รังระยะสดุ ทา ยได อยา งมี ความสขุ “ความเจ็บปวด ความทกุ ข ความกังวลในอดีตฉนั ลืมมนั ไป หมดแลว พยายามอยกู ับปจจบุ ันใหมคี วามสุขมากที่สดุ ” ทําในส่ิงท่อี ยากทาํ และ สามารถทาํ ได กลา ที่จะกาวเดนิ ในเสนทางท่ีเลอื กเอง และเดินไปดวยหวั ใจท่ีตง้ั ม่ัน ไมเ คย คดิ หรือกงั วลกบั อนาคตที่มันจะเกดิ ข้นึ ในวนั พรงุ นี้ วาเสน ทางทเี่ ราเลือกเดนิ ไปนั้น เราจะ พบกับความสาํ เรจ็ หรือไม จดุ จบจะเปน เชน ไร “เพยี งแคว ันน้ีไดล งมือทําในส่งิ ทอี่ ยากทาํ แคน กี้ ส็ ขุ พอแลวกบั หน่ึงชวี ติ ทีเ่ หลืออย”ู อยากขอบคณุ โรค และทุกปญหาและอุปสรรคในชีวติ ทท่ี ําใหวนั น้ีฉัน สามารถท่จี ะยมิ้ ไดทัง้ นาํ้ ตา ทาํ ใหฉนั มคี วามอดทน และเขมแข็งท่จี ะยนื และ กา วเดนิ ตอ ไปไดใ นโลกใบน้ีไดอยางมคี วามสุขในทกุ ๆ วัน 28 เมษายน 2551

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต โ ล ก ส ด ใ ส ใ น ทุ ก ๆ วั น “ ชี วิ ต ใ ห ม..กั บ วั น ใ ห ม ” \" บนเสนทางเดนิ ของชีวติ ...ยอ มมแี สงสวางใหเ รากา วเดนิ ไปอยูเ สมอ \" เม่อื พระอาทิตยกําลงั เคลื่อนพนจากขอบฟาเปน สัญญาณใหร วู ากําลงั กาวเขาสู “วันใหม” อดีต...คือ...บทเรยี นชวี ติ ทนี่ าจดจํา และเปน ประสบการณทด่ี ี ปจจุบัน...คอื ...ชวงเวลาทีด่ ีที่สุดทเี่ ราสามารถลขิ ติ ได อนาคต...คือ...ความหวังและความฝน ท่ีเปนแรงบันดาลใจ ไมว าจะวันไหน ๆ จะเปน วันท่ีดที ่สี ุดในชีวิ ต เมอ่ื ใดทเี่ รารสู กึ วา ตัวเองกาํ ลัง “ทอ ..กําลังสิน้ หวงั ” อยาปลอ ยใหค วามทอ แทส นิ้ หวังน้นั มนั กอ ตัวขึน้ ในใจเรา นาน ใหส ิ่ง เหลา น้ันมนั เปนแคเพียงความรสู กึ พยายามลบมนั ออกจากใจใหเ รว็ ท่ีสุด และพยายามลุก ขน้ึ กาวเดนิ ตอ ไป เพราะหนทางขา งหนา ยงั มีสิง่ ใหม ๆ รอใหเราเรยี นรูอกี มากมาย ความทุกขใ จ เศราใจ ความผิดหวงั ทงั้ หลายทผ่ี า นเขามาในชีวติ เปน ประสบการณทีด่ ี ท่ีทาํ ใหเ ราเขม แขง็ และอดทน ทาํ ใหเ ราสามารถเผชญิ กบั ส่ิงเลวรา ย ที่จะเกดิ ขึน้ ในวันน้แี ละอนาคตไดอ ยา งไมม ีขอ แม ทกุ ส่ิงในชีวติ แมวาจะเร่ิมตนไมส วยงาม แตก็สามารถจบลง ดวยความงดงามไดดวย “สองมือ สองเทา และ หน่งึ หวั ใจ ” ที่ กลา แกรง เมื่อทกุ ขเ กา ผา นไป ทกุ ขใหมกจ็ ะเขา มาแทน เมื่อความสขุ เกาผา นไป ความสุข ใหมก็จะเขา มาแทน ในชีวิตเราก็มเี พียงเทาน้ี จะอยูก บั เราชา หรือเร็วนน้ั อยูท ี่ตวั เราเองวา จะเกบ็ “ทกุ ข และสขุ ” นนั้ ไวกบั เรานานเทาไรแคนั้นเอง วนั น้ีสขุ -ทกุ ขผ านเขา มาเพือ่ ให เราไดสมั ผัส แกไข จดจาํ อยา ไดย ดึ ตดิ กบั สงิ่ เหลา น้นั เมอ่ื สมั ผสั แลววานั่น คอื ความสขุ น่ัน คอื ความทุกข กจ็ งวางส่งิ เหลาน้ันลง เตรยี มกําลงั ใจเพอ่ื รอรับทุกข-สุขในวนั พรุงนี้ ตอไป วันเวลาผานมาแลว กผ็ า นไป ชีวิตเรามีวนั ใหม ๆ ไวร อใหเ ราสมั ผสั และกา วขา ม ชว งเวลาเหลา นนั้ ตลอดเวลา ทุกสิง่ ทุกเหตกุ ารณท ่ีเกดิ มันเกิดข้นึ เพียงแคเสย้ี ววินาที ไมม เี หตกุ ารณใ ดเกดิ ขน้ึ นานกวา วนิ าที แตล ะเหตกุ ารณน น้ั อาจตอ เนอ่ื งยาวนานมากนอ ย ข้ึนอยูกับชดุ เหตกุ ารณน ้นั ๆ

ชวี ิตที่เหนอื่ ยนนั้ เปน เรื่องธรรมดา ถาชวี ิตใครไมเคยเหนื่อยลา นั่นสแิ ปลกเพราะ คน ๆ น้ันคงไมเ คยตอ สแู ละดนิ้ รน “เม่ือทกุ ขไมเกิด...กาํ ลังใจก็ไมเ กดิ ” ทกุ ยา งกา วของ การตอ ส.ู ..คือ...วนั พรุง น้ที ่ดี ีกวา หากวันนเ้ี รามวั แตทอ แทสน้ิ หวงั หยดุ ทุกส่ิงทุกอยางลง วนั พรงุ นค้ี งไมตองพูดถงึ เราคงไมม ีแมแตแ รงทีจ่ ะประคองรา งของเราใหย นื อยู ทุก ๆ วนั พยายามบอกตวั เองวา \"วนั นเ้ี ปนวนั ท่ฉี ันมคี วามสขุ มากทีส่ ดุ ความทุกขลวนเปน บทพสิ ูจนค วามสามารถ และกาํ ลงั ใจของฉนั ไมว า หนทางขา งหนา จะยาวไกลสกั เพยี งใด ฉันจะกา วไปขา งหนา ดว ยหัวใจท่ีตงั้ ม่ัน ไมมีสิง่ ใดท่ีฉนั ปรารถนา จะทาํ แลว ทําไมได \" เพยี งแคน ี้ ทกุ ส่งิ ทเี่ ราตองการจะไขวค วาคงไมไ กลเกิน เออ้ื ม “ขอใหว ันนีเ้ ปนทุก ๆ วันใหมข องชวี ติ ...ทกุ ๆ เร่อื งทเี่ ลวรายนน้ั จะ กลายเปน ดา นทด่ี ี ๆ ของชวี ติ เพยี งแคเรารจู ักที่จะมองหาดา นดี ๆ ของสง่ิ เหลา นน้ั ความสขุ ความสมหวงั มมี ากเกนิ ไปจะทําใหเราออนแอ ไมม ีภมู ิ ตา นทานใด ๆ เลย ตรงกนั ขา มยง่ิ เราทุกขม าก ผิดหวงั มากจะทําไหเ ราได เรียนรูการใชช วี ติ และสามารถเผชญิ กบั วนั พรุงนไ้ี ดอยา งมีความสขุ ” ตราบใดทเี่ รายงั รสู ึกวาเรามที ุกข เราเศรา ใจ แสดงวาเรายังมลี มหายใจ ยังมี โอกาสไดเ รียนรทู จ่ี ะแกป ญหา \"ทกุ อยา งทผ่ี า นเขา มาในชีวิต..คอื ..ประสบการณท ่ีดี ทีส่ ดุ \" “อยาเพียงแคคิดวาเราจะเดนิ ...แตข อใหเราเรม่ิ ตนทจ่ี ะกาวเดนิ ไป ขา งหนา ...แลวเสนชัยในชวี ติ จะเปนของเรา” 3 มกราคม 2552

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “ ค ว า ม เ จ็ บ ป ว ย...คอื ...ล า ภ อั น ป ร ะ เ ส ริ ฐ ” \"เพียงแคเราเขาใจชีวิต ทุกสงิ่ ท่วี นเวียนเขา มาในชวี ติ ก็จะเปนแคเรื่องงา ย ๆ และเปน ประสบการณท ่ดี ี ๆ ใหชีวติ \" สิบกวาปม าแลว ....ท่ีฉนั ไดร ว มทุกขร ว มสขุ มากบั เพอื่ นรัก “โรคไต” ทีใ่ คร ๆ ก็ ไมต องการใหมนั เกดิ ข้นึ กบั ตัวเอง แตใ นเมอ่ื มันเกดิ ขน้ึ แลว เราก็ตองอยูกบั มันตอ ไป วันแรกทีเ่ ราพบกนั ยอมรบั วาทกุ ข ทอแท และสน้ิ หวัง จนหวั ใจมนั ออ นลา เหมอื นกบั โลกนีม้ ันมึดมนไปทุกทิศ ทาง อนาคตท่ี วาดหวงั ไว เสน ทางเดนิ ชวี ติ ที่ คดิ วาจะ สดใส มันมดึ ดบั ลงในทันที วินาทนี น้ั แทบจะไมม ีอะไรใหหวั ใจดวงน้ไี ดหวงั อกี ตอไป วันแลววนั เลาฉันกไ็ ดแ ตเฝาถามตวั เองวา ทาํ ไม ? และทาํ ไม ? ชีวิตฉันถึงได โชครา ยขนาดน้ี ทาํ ไม? ชวี ติ ฉันจะตอ งมาเจบ็ ปว ยดว ยโรคอะไรแบบน้ี คําถามเหลานี้มนั วนเวียนอยูในความคิดตลอดเวลา ยิ่งคดิ ใจยง่ิ ทอ ยง่ิ คดิ ยิง่ สิ้นหวงั และวันหน่ึงฉันกไ็ ดค ดิ วา ทุกอยางทีเ่ ราประสบลว นมาจากการกระทําของตัวเองทัง้ สิ้น แลวเราจะเฝา ตัง้ คาํ ถาม วา ทาํ ไม ? ตอไปอีกเพอ่ื อะไร เพราะในความโชครายมนั มีส่งิ ดี ๆ ซอ นไวเ สมอ อยา งนอ ย ในทกุ ๆ ความเจบ็ ปวด เรากไ็ ดฝ ก ความอดทนมากขน้ึ ไดเ รยี นรอู าการ และพยาธสิ ภาพ ของโรค “โรคเปน ครสู อนใหเ ราไดเ รยี นรกู ารปรบั ตวั และพฤตกิ รรมไดเ ปน อยา งดใี น แตละวันเราไดเ รยี นรูอาการมากมายทม่ี นั กําลังจะเกดิ ขึ้น และสิง่ เหลานีจ้ ะสอนใหเ รา เปน คนที่รูจ ักสงั เกต และสามารถแกปญหาในส่ิงท่ีเราเผชญิ อยไู ดเ ปน อยา งดี และสอน ใหเ รารวู า เราตองปฏิบตั ติ นอยา งไรจึงจะอยรู วมกับโรคไดอ ยา งมีความสขุ ” ทุกยางกา วที่เรากาวเดนิ ตอ จากน้ีเราก็จะกาวเดินตอไปดว ยสติ เวลาทุก วินาทีทีก่ ําลงั จะผานเขามาในชีวิตเราจะใชม นั คมุ คามากทสี่ ดุ

วันนฉ้ี ันดีใจและขอบคุณเพือ่ นอยา งนายมาก “โรคไต ” ทท่ี ําใหฉ นั ไดพ บกบั (แอน) ผูหญงิ ทีด่ ที ่สี ุดในชวี ิตอีกหน่งึ ทคี่ อยเปน แรงผลกั ดนั เปน กําลงั ใจใหฉ ันกลา ทีจ่ ะ กา วขามผานความทกุ ขทเี่ กดิ ขนึ้ ในชีวิต โรคไตยังทําใหฉ ันไดพ บกับกลั ญาณมิตรมากมาย ทง้ั ในรว้ั สถานศกึ ษา และสถานทท่ี าํ งาน แมว าวันน้ีคา การทาํ งานของไตจะลดลงมาก เพยี งใด ฉันจะอดทนและตอสตู อ ไป ไมว าพรงุ นจี้ ะเกดิ อะไรขนึ้ ฉันจะไมเสยี ใจเลย เพราะ วนั นี้ฉันทาํ ดที สี่ ดุ แลว อนาคตนาย (โรคไต) จะพาฉันไปอยทู ่ไี หน ฉนั พรอมทจี่ ะไปพรอมนาย แตว ันนี้ ฉนั ยงั สามารถเอาชนะนายไดอ ยนู ายจะตอ งไปพรอ มฉนั แลว ฉนั จะพานายไปตามหาดา น ดี ๆ ใหชีวิตดวยกัน บางทีนายอาจจะติดใจแลว อยกู บั ฉันตลอดไปก็ไดใครจะรู วันนี้ฉัน ขอบใจนาย (โรคไต) มากท่ีทําใหฉ นั ไดเรียนรวู า การใชช ีวติ มันมีคา มากมายแคไ หน ขอบคุณ “สองหัวใจ สองความรกั ” ที่มอบหวั ใจที่แข็งแกรง ดวงนม้ี าเรียนรู ชวี ิตในโลกใบน้ี จะใชช วงเวลาดี ๆ ท่เี หลืออยูตามหาดานดี ๆ ของชีวติ ตอ ไป 1 กนั ยายน 2552

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “ ชี วิ ต..ทุ ก ข ไ ด ก็ ต อ ง ท น ไ ด ต อ ง เ ข ม แ ข็ ง ใ ห ไ ด ” \"ขอบคุณ โรค ท่ีทาํ ใหไดเรยี นรู และประสบการณช ีวติ ไดสัมผสั กับความรูสึกตาง ๆ มากมายทง้ั ความเจบ็ ปวด ทรมาน และรวู า ความอดทนเปน อยา งไร\" มีหลายคนเคยบอกฉันวา “ดูไมเหมือนคนปวยเลย ” ทกุ คร้ังที่ไดย นิ คําน้ี ทําให หวั ใจฉนั ชมุ ชื่นอยตู ลอดเวลา มแี รงและกาํ ลังใจการกาวเดินบนถนนสายฝน ทุก ๆ เสนที่ เลือกเดินตลอดมา แตเมือ่ เวลามนั ผา นไป เรากต็ อ งยอมรบั ในพยาธสิ ภาพของรา งกาย วา มนั ยอ ม เสื่อมไปตามกาลเวลาและการดาํ เนินของโรค แมท่ีผานมาตองสรา งภมู ิคุมกันใหต วั เอง สรา งกาํ ลงั ใจใหต วั เองใหม แี รงและพลงั ในการตามใหด า นดี ๆ ใหกบั ชีวิต แตค วามรูส ึกของ ผปู วยเรือ้ รังระยะสดุ ทา ยทกุ คน คงปฏิเสธไมไ ด ณ จดุ หน่งึ ท่ีรูสึกสับสน วนุ วาย วาตอจาก นีไ้ ปเราจะใชชวี ิตอยา งไร ท่จี ะทําใหคนรอบขา งทเี่ รารัก และรักเราเปน ภาระหรอื เดอื ดรอ นนอ ยท่ีสุดจากการเจบ็ ปว ยของเรา ทกุ วนั นี้พยายามบอกตัวเองอยตู ลอดเวลาวา “เราตอ งเดนิ ตอ ไปขางหนา ได ดวยตัวของตัวเอง ถาเราอดทน ” ไมวา พรงุ นจ้ี ะเปนอยา งไร ขอแคว ันน้ีไดทาํ ในสงิ่ ทด่ี ี ๆ เพ่ือตัวเองและคนรอบขางก็พอ ฝง ฝน จะจบลงท่ตี รงไหนกค็ งตอ งยอมรับมนั ขอบคณุ “โรค” ทท่ี ําใหไดเ รียนรูจ กั กับคาํ วา “เจบ็ ปวด ” “อดทน ” และ “เขม แขง็ ” ขอบคณุ “โรค” ทีท่ ําใหฉันไดเรียนรวู า “ชีวิตน้ีมันมคี า มากเพยี งใด” ขอบคณุ “โรค” ทที่ าํ ใหฉ นั ไดใ ช “ชวงเวลาทเี่ หลืออยูอ ยา งมคี ุณคา มากทสี่ ดุ ” ขอบคณุ “โรค” ท่ีทําใหฉ ันได “เรยี นรวู า ชวงเวลาของการเปนผูปว ยเรือ้ รัง ระยะสุดทายมันเปน อยางไร”

จากวันน้ีไปฉนั จะกา วเดนิ ผานทุกส่งิ ท่ีกําลงั จะเกิดข้นึ ดวยสติ และหวังวา โรคเรือ้ รงั ท่อี าศยั อยูในตัวฉัน จะใหป ระสบการณท ด่ี ีในการใชช ีวิต และเรยี นรูก นั และกนั ตอไปอกี นาน ๆ เพราะชวี ิตยงั มดี า นดี ๆ ใหต ามหาอีกมากมาย หวังแคเพยี งวนั นี้เราจะอยู รวมกันและตอ สไู ปดว ยกนั อยา งมคี วามสขุ ก็พอ จะขอใชช ว งเวลาท้ังหมดทเี่ หลอื ทมี่ ี สรา งสรรคส งิ่ ดี ๆ เพื่อสงั คมตอ ไป 18 พฤษภาคม 2553

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต “ ทุ ก ข ห รื อ สุ ข..อ ยู ที่ ใ จ ข อ ง เ ร า เ อ ง ” “ส่ิงท่มี ีคาทส่ี ุดในชีวติ คอื การไดมชี ีวติ และลมหายใจ การไดมีโอกาสตอสูแ ละกา วเดิน ตอ ไปขา งหนา ชวี ิตทุกชวี ติ ยอ มมีทัง้ เร่ืองราวดี ๆ และเลวรายทหี่ มุนเวยี น เปลี่ยนผันเขา มาในชวี ติ จะมีสักกีค่ นในโลกใบน้ที ่เี กิดมาเพยี บพรอ มทุกอยา ง โดยท่ีไมเคยพบกบั ปญหา และเรอ่ื งราวเลวรายใด ๆ เลยในชีวติ ” ตราบใดที่เรายงั คงเปน มนุษยท่ยี ังคงเวยี นวา ยตายเกดิ ในโลกใบน้ี เรายอ มเจอทั้ง ปญ หาและอปุ สรรคนานาชนดิ ทเ่ี ขา มาใหเ ราพสิ จู นค วามอดทน ชวี ติ เรายง่ิ เจอปญ หามาก เทาไร ย่งิ ทาํ ใหเรามปี ระสบการณม ากขึน้ เทาน้นั ทกุ ๆ ปญหาทผ่ี านเขามาในชีวติ จะเปนแบบฝก หดั ที่แสนวเิ ศษท่ีสุดที่ใหเ ราได ฝกคดิ ไตรตรอง ดว ยเหตผุ ล ยงิ่ เราไดเจอปญ หาทีห่ นกั มากเทา ไร ทาํ ใหเ ราไดใช วจิ ารณาญาณ และความคดิ มากขึน้ เทานน้ั เคยมีความรูส กึ แบบนไี้ หม ?...วา … ทาํ ไมนะ...ชวี ติ เราถงึ โชครา ยไดม ากมายขนาดน้ี ? ทาํ ไมนะ...เราถึงไดเ จอแตป ญ หาเดมิ ๆ แบบซ้าํ ซากอยูร่ําไป ? ทาํ ไมนะ...เราถงึ พบเจอแตเ รอื่ งราวเลวรา ยอยูไดต ลอดเวลา ? ทาํ ไมนะ...เราถงึ ไมไ ดม ีไมไดเปน อยางทเี่ ราคิด ? ทาํ ไมนะ...เราทําสิ่งใดไมเคยประสบความสําเร็จเลยสักที ? ในชวี ิตจรงิ ๆ แลว เราเคยหาคําตอบเหลา น้ีใหก ับตวั เองไหมวา “คาํ ถามเหลา น้ี ” มนั เกดิ ขน้ึ มาจากอะไรกนั แน ? “มนั เกิดขึ้นมาจากปญ หาที่ผานเขามาในชวี ติ เรา ” หรอื วา “มันเกดิ ข้ึนจากใจ ของเราเอง” ถา เราพิจารณาใหดโี ดยการใชสตเิ ราจะเหน็ ไดว า “ปญหาทุกปญ หาที่ผา น เขา มาในชีวิตเรานน้ั ที่เราทกุ ข เราเศรา เราทอ แท ผิดหวงั เบอื่ หนา ย มันเกิดมาจาก ใจของเราเองทง้ั สน้ิ ” มนั ไมไดเกิดมาจากตวั ปญหาเหลา นัน้ เลย

เคยลองคิดเลน ๆ ไหมวา ...ทาํ ไม...มเี หตกุ ารณ ๆ เดยี วกนั เกดิ ข้ึนระหวา งคน สองคน ทาํ ไมคนหนึ่งถงึ ไดท กุ ขใจไดอยา งแสนสาหัส...แตอ กี คนหนง่ึ กบั นัง่ หวั เราะและย้มิ ไดอ ยา งมคี วามสุข สิง่ เหลานี้ไมใชเร่อื งแปลก เพราะวา “ความทกุ ข” กบั “ความสขุ ” คือ เรือ่ งเดียวกัน แตใ จเราตางหากท่ที าํ ให “ความทกุ ข” กบั “ความสขุ ” เปน คนละเร่อื งกนั หากเรามองในดานดี ๆ ของส่ิงทเ่ี กดิ ขึน้ เราก็จะพบแต “ความสขุ ” หากเรามอง แตในดา นรา ย ๆ ของส่ิงน้นั เราก็จะพบแต “ความทกุ ข ” จะเห็นไดวา จะสุขหรอื จะทกุ ข อยทู ีใ่ จของเราเองท้ังสนิ้ ทกุ ๆ ครั้งท่เี รามปี ญหาวนเวยี นเขามาในชวี ิต หากเรามองอกี มมุ หนึ่งในดานทเ่ี รา ไมเคยมอง เราจะพบวา ทุก ๆ ปญ หาทีเ่ ขามา ลว นแตมีสิ่งดี ๆ แฝงอยใู นตวั ของมันเอง อยา งนอ ยทีส่ ุดเราก็รูส ึกมีคณุ คา ในตวั เอง วาเราสามารถกาวขา มผานมันมาได เกดิ ประสบการณด ี ๆ ในการตอสูและดน้ิ รน ซึ่งความรูสึกและสิ่งเหลาน้ีเราไมสามารถหา ซ้ือหรือขอมาจากใครไดเ ลย ยิ่งเราเจอปญหามากเรากจ็ ะมีประสบการณม ากขนึ้ เร่อื ย ๆ จนในทสี่ ุดเราก็จะมองเหน็ สิ่งเหลานี้วามนั ไมใชป ญหา เพราะเราไดเรยี นรแู ละศึกษา อยา ง ถอ งแท ไดสัมผสั ในทกุ ความเปน ไปของส่ิงท่เี กดิ ข้ึนเปน อยา งดี ชีวิตเราเกิดมาพรอ มกบั “หวั ใจหนงึ่ ดวง ” ทม่ี าจากความรักของสองชวี ติ เพราะฉะนน้ั เทา กบั เรา “หนึง่ ชวี ิต” มหี วั ใจทผี่ กู พันกันอยู “สามดวง” ในเมื่อเรามหี วั ใจ อยใู นตัวของเราเองต้ังสามดวง เราก็ตอ งมแี รงและกาํ ลงั ใจในการตอสแู ละกาวเดนิ ตอ ไป ขา งหนา ไมวา จะเกิดสง่ิ รา ย ๆ ใด ๆ ผานเขามาในชีวิตเราตอ งกา วผา นมนั ไปใหไ ด และ เกบ็ เกี่ยวสิ่งที่ดเี หลา นี้เอาไวในภาพความทรงจาํ ของเราใหไ ดมากท่สี ุดเทา ท่ีเราจะทําได ทุกคร้ังท่ีเกดิ ปญหาและเรือ่ งราวรา ยใด ๆ จงบอกกบั ตัวเองวา “ขอบคณุ ทกุ ๆ ปญหาทผี่ านเขา มาในชีวิต และทาํ ใหฉ ันไดฝ กความอดทนและความเขมแขง็ ” แลว เรากจ็ ะ ยิ้มไดกบั เร่อื งราวตา ง ๆ ท่ีผา นเขามาในชวี ิต “ขอเปน กําลงั ใจใหกบั หวั ใจทุกๆดวงในการกา วเดินอยูบนถนนชีวติ สายน”้ี 28 กุมภาพนั ธ 2554

จุ ด เ ป ลี่ ย น ชี วิ ต เ มื่ อ “รู จั ก ว า ง ก็ จ ะ เ พิ่ ม ที่ ว า ง ใ ห ชี วิ ต” เม่ือรูตน เหตุแหงทุกข \"ใจ...ของเราจะสขุ เอง “การมสี ติ สมาธิ และปญ ญา ” จะทําใหเราสามารถตอ สูและกา วขา มผา นกับตน เหตแุ หง ทกุ ขน น้ั ๆ ได ทผ่ี านมาฉันใชชีวติ จมอยกู บั ความทกุ ข ยอมใหความเจ็บปวด และความเศรา ความทอแท ส้นิ หวัง วนเวยี นอยูในหวงความรูสึก ฉันปลอ ยใหใ จของตวั เองจมอยกู บั ความทุกข ไมเคยมองเหน็ ส่ิงทีด่ ี ๆ ของมันเลย ในแตล ะวนั ไดแ ตถ ามตวั เองวา “ทาํ ไม โชคชะตาไมเคยเขาขางเราเลย ? ทาํ ไมชีวติ เราจึงเจอแตป ญ หา ? ทาํ ไมชีวติ เราจงึ เจอแต เหตกุ ารณทเี่ ลวราย ? ทาํ ไมชวี ติ เราไมป ระสบความสําเร็จเหมือนคนอืน่ ? มีแตคาํ ถามวา ทาํ ไม ? ทาํ ไม ? และทาํ ไม ? ทีม่ าพรอ มกบั มรสมุ ครง้ั แลวคร้งั เลาในชีวิต ” ความรูสกึ ทม่ี นั ปวดรา วในหวั ใจ กบั คาํ ถามวา ทาํ ไม ? ไมไ ดช ว ยใหช วี ติ ของฉันดีข้นึ มาเลย ความปวดรา วที่ มันเกาะกินในหัวใจมันมากเกนิ กวา ใจจะรับได มันกท็ ําใหฉนั ตอ งถามตวั เองใหมวา “จะ ยอมใหค วามปวดรา วนน้ั มนั เกาะกนิ ใจเราไปอกี นานแคไ หน ?” ลองเปลย่ี นคาํ ถาม ถาม ตัวเองใหมสิวา “เพราะอะไร....เราจงึ ทกุ ข ? เพราะอะไร...ชวี ติ เราจงึ เจอแตปญ หา ? เพราะอะไร...เราจงึ เจอแตเหตกุ ารณทเี่ ลวรา ย ? เพราะอะไรชวี ติ เราจงึ ไมป ระสบ ความสําเร็จ ? แปลกเนอะ...แคเ ปลย่ี นคาํ ถามจากคาํ วา “ทาํ ไม” มาเปน “เพราะอะไร” ประโยคคําถามสน้ั ๆ ทเี่ ราใชม นั ต้ังแตวนั ท่เี ราเรม่ิ หดั พดู เมอ่ื คร้ังเรายงั เปนเดก็ นอ ย << แม. ..นน่ั อะไร ? แม. ..ทําไมมันเปนแบบนน้ั ? แม. ..เพราะอะไรมันจึงเปน แบบน้ี ? >> มันเปลย่ี นความคดิ เราในทนั ที ใจที่มนั เจ็บ ใจท่มี ันทุกข ใจทม่ี นั ทอ กลบั มีพลังเกดิ ขน้ึ ในทนั ที สต.ิ .. ทมี่ นั ลอยเควง ควาง หายไปจากตวั เรา มันเรม่ิ กลับเขามา จากใจที่ กระสับกระสายไรสมาธิ สมาธิ... กเ็ ริ่มหยุดนง่ิ พิจารณาตนเหตุแหงทกุ ขว า “เพราะอะไรเราจงึ ทุกข ?” เม่ือเรารูตนเหตแุ หงทกุ ขเ ราก็เกดิ ปญ ญา ปญญา...ท่จี ะแกทกุ ขเหลาน้นั ได วนั น้ีฉันกส็ ามารถหาคาํ ตอบใหกบั ตัวเองไดแ ลว วา “เพราะอะไรฉันจึงตอ งเปน ทุกข” คาํ ตอบทีไ่ ด คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง (กเิ ลส) ในตัวของเราเองท่ีเกบ็

มนั สะสมเอาไวในใจ จนวนั หน่ึงมนั เพิม่ มากข้ึนเรื่อย ๆ จนมนั ลน ออกมา ไมส ามารถเติม อะไรเขาไปไดอีกแลว ทําใหหาความพอดีใหกบั ชวี ิตตวั เองไมได เวลานฉ้ี นั สามารถเรยี นรู และทาํ ความเขา ใจ “จิตใจ” ของตวั เองไดแลว ฉนั กค็ อยเรมิ่ “วาง” (วางในทนี่ ้ี หมายถึง การวางเฉย และปลดปลอยทุกขทีละทกุ ข ทุกขใดท่ีเกดิ จากตวั เองก็หาวิธกี ารแกทุกขเทา ที่ เราจะทาํ ได ทกุ ขใดทเ่ี กิดจากคนอื่นท่เี ราไมส ามารถแกไ ด เราก็แครบั รูและกป็ ลอ ยใหม นั ผา นไป โดยไมเ อาใจเราไปผกู ตดิ กบั ทกุ ขน นั้ ) เม่อื เรา “วาง” ทกุ ขท่ผี านเขา มาได ใจเรา ก็จะเบาและมี “พ้นื ทวี่ าง” ท่ีจะรับทุกขใหมท ่ผี านเขา มาในชวี ิตที่เหลอื อยูท ้งั ชีวิตดวย หัวใจทีเ่ ปน สุข ฉนั สามารถที่จะอยรู ว มกบั ทกุ ขน นั้ ไดอยา งเปนสุข โดยการพยายามเรียนรู และมองเห็น “ขอ ด”ี ของทกุ ขน้นั ๆ แมจะเปนเพยี งขอ ดีเพียงนอยนดิ ก็ตาม ซึ่งทาํ ให ฉนั เปนทุกขน อ ยกวา ทีเ่ คยเปน พยายามคน หาดา นดใี นเชงิ บวกของสถานการณ ตา ง ๆ ทเี่ ลวราย ท่ีผานเขามาในชีวติ จะทาํ ใหเ รามคี วามหวงั และกําลังใจ สามารถตอสู กับสิ่งเหลา นนั้ ได และการไมยึดติดกับความทกุ ขม ากเกนิ ไป จะทําใหเ รามองเห็นสวนดี จากดา นตา ง ๆ ของชวี ิตที่เหลอื อยู ความทกุ ข และปญหาท่ผี านเขา มาในชีวติ เรา จะทาํ ให เราเขา ใจชวี ิตมากขน้ึ ฉนั เขาใจแลววา “การมสี ติ สมาธิ และปญ ญา...อนั นาํ ไปสกู ารวางเฉย ” จะ ทาํ ใหเราสามารถตอ สูก ับตนเหตแุ หง ทกุ ขน ั้น ๆ ได ถา เราคดิ วา “ความสุข ” นน้ั เปนส่งิ ท่ี หาไดยาก ชวี ิตเราก็จะมี “ความสขุ ” ไดย าก ทงั้ ๆ ท่คี วามเปน จรงิ แลว ความสุขมีอยู รอบ ๆ ตัวเรา ถา เรามัวหมกมนุ อยูกับความทุกข ความเศรา เรากจ็ ะมองไมเ หน็ ความสขุ เหลา นน้ั เลย การเปดโอกาสใหตัวเองมองสงิ่ รอบขางในแงมุมอน่ื บา ง โดยเฉพาะในแงมุม ทด่ี ีตอชวี ิต พยายาม มองดา นดี ๆ ของส่ิงตาง ๆ จะทาํ ใหเราพบกับความสขุ ไดอ ยา ง งา ยดาย ในโลกใบน้ยี งั มีส่งิ สวยงามรอใหเ ราสมั ผสั อกี มากมาย หากเราปรับความคิด เปลีย่ นมมุ มองของการใชช วี ติ เราจะพบวามีความสุขอกี มากมายท่รี อใหเ ราคนพบ อยาปด กน้ั ตวั เองใหจมอยูก ับความทุกข จงวางทุกขน้ันแลวหันกลบั มาเตมิ ความสุขใหกับชีวิต กนั ดกี วา \"ใชชีวติ และเวลาท่ีเหลืออยูใหคมุ คา และเกดิ ประโยชนม ากทีส่ ุด คงเพียงพอแลว สําหรับหน่งึ ชวี ติ \" 25 มถิ นุ ายน 2550