การภาษีอากร

การภาษอี ากร ครพู ฒั นยี ์ พรหมสทุ ธิ ์

ภาษีทจ่ี ะกลา่ วถึงในวชิ า การภาษีอากร ภาษีเงินไดบ้ ุคคลธรรมดา ภาษเี งินไดน้ ิตบิ ุคคล ภาษีมูลคา่ เพิ่ม ภาษธี ุรกิจเฉพาะ ภาษสี รรพสามติ ภาษีศุลกากร อากรแสตมป์ ภาษีโรงเรอื นและทด่ี นิ ภาษีป้ าย ภาษที ดี่ นิ 2

ความรูท้ ว่ั ไปเกี่ยวกบั ภาษีอากร

วตั ถุประสงคก์ ารเรยี น1 . เพอ่ื ใหร้ คู้ วามสาคญั ของการเสยี ภาษี2. เพอ่ื ใหท้ ราบถงึ วธิ กี ารจดั เกบ็ ภาษี3. เพอ่ื ใหท้ ราบประเภทของภาษอี ากร4. เพอ่ื ใหท้ ราบโครงสรา้ งของภาษอี ากร5. เพอ่ื ทราบถงึ โทษของการหลบหลกี หรอื เลย่ี งภาษี 4

ความหมายของภาษอี ากร เงนิ ทร่ี ฐั บงั คบั ใหบ้ คุ คล นติ บิ คุ คลตอ้ งจ่ายใหแ้ ก่รฐั เพอ่ื รฐั จะไดน้ าไปใชจ้ า่ ยในกจิ การอนั เป็นสาธารณประโยชน์ทวั่ ไปโดยทผ่ี จู้ ่ายไมไ่ ดร้ บั ผลประโยชน์ตอบแทนเป็นการเฉพาะตวั 5

วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั เก็บภาษีอากร1. เพอ่ื หารายไดม้ าใชจ้ า่ ยในกจิ การของรฐั2. เพอ่ื ควบคุมหรอื สง่ เสรมิ พฤตกิ รรมทางเศรษฐกจิ3. เพอ่ื การกระจายรายไดแ้ ละทรพั ยส์ นิ ใหเ้ ป็นธรรม4. เพอ่ื รกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ5. เพอ่ื เป็นเครอ่ื งมอื สง่ เสรมิ ความเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ6. เพอ่ื เป็นเครอ่ื งมอื สนองนโยบายของรฐั 6

ลกั ษณะของภาษีอากรทดี่ ี1. มคี วามเป็นธรรม2. มคี วามแน่นอนและชดั เจน3. มคี วามสะดวก4. มปี ระสทิ ธภิ าพและประหยดั5. อานวยรายได้6. มคี วามยดื หยนุ่ 7

โครงสรา้ งของภาษอี ากรผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษอี ากรฐานภาษอี ากรอตั ราภาษอี ากรการประเมนิ จดั เกบ็ ภาษอี ากรการอุทธรณ์ภาษอี ากรเบย้ี ปรบั เงนิ เพม่ิ และโทษ 8

ผมู้ ีหนา้ ทเ่ี สยี ภาษีอากร ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษอี ากรจะแตกต่าง ขน้ึ อยู่ กบั ประเภทของภาษอี ากร เชน่ ภาษเี งนิ ได้ บคุ คลธรรมดา ผมู้ หี น้าทเ่ี สยี ภาษคี อื บคุ คล ธรรมดา คณะบุคคล หา้ งหนุ้ สว่ นสามญั เป็น ตน้ 9

ฐานภาษีอากร คอื มลู คา่ ทใ่ี ชเ้ ป็นเกณฑใ์ นการคานวณ ภาษี อาจเป็นจานวนเงนิ หรอื ปรมิ าณ ซง่ึ เมอ่ื คณู กบั อตั ราภาษี กค็ อื จานวนภาษที ่ี ตอ้ งจ่าย 10

ประเภทของฐานภาษีฐานรายได้ฐานเกย่ี วกบั การบรโิ ภคฐานเกย่ี วกบั ความมงั่ คงั่ /ฐานภาษที รพั ยส์ นิฐานสทิ ธพิ เิ ศษในการประกอบการ 11

อตั ราภาษี คอื อตั ราทเ่ี รยี กเกบ็ จากฐานภาษี อาจ กาหนดเป็นรอ้ ยละ หรอื กาหนดเป็น ปรมิ าณ เชน่ จดั เกบ็ จากรายไดส้ ทุ ธใิ น อตั รารอ้ ยละ 3 หรอื เกบ็ กโิ ลกรมั ละ 3 บาท 12

ประเภทของอตั ราภาษี แบบคงท่ี แบบกา้ วหน้า แบบถดถอย 13

การประเมินการจดั เก็บภาษี ประเมนิ ตนเอง ประเมนิ โดยเจา้ พนกั งาน ประเมนิ โดยการหกั ณ ทจ่ี า่ ย 14

การอุทธรณภ์ าษอี ากร เกดิ ในกรณีทม่ี คี วามขดั แยง้ เกย่ี วกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื ขอ้ กฏหมายระหวา่ งผมู้ ี หน้าทเ่ี สยี ภาษแี ละผจู้ ดั เกบ็ ภาษอี ากร จงึ ตอ้ งมกี ารอทุ ธรณ์เพอ่ื หาขอ้ ยตุ ิ 15

เบ้ยี ปรบั เงินเพิ่ม และโทษกรณที ไ่ี มช่ าระภาษอี ากร ผเู้ สยี ภาษตี อ้ งเสยี คา่ ปรบั หรอื เงนิ เพม่ิ ในกรณที ช่ี าระภาษไี มถ่ กู ตอ้ ง รวมทงั้ อาจมโี ทษทางอาญาได้ หากมกี ารหลบ เลย่ี งภาษี 16

ประเภทของภาษอี ากร จาแนกได้ 5 แบบจาแนกตามระดบั ทจ่ี ดั เกบ็ จาแนกตามหลกั การผลกั ภาระภาษี จาแนกตามวธิ กี ารประเมนิ จาแนกตามลกั ษณะการนาเงนิ ภาษไี ปใช้ จาแนกตามความถาวรของกฎหมายภาษอี ากร 17

การจาแนกภาษีอากรตามระดบั ทจ่ี ดั เก็บภาษรี ะดบั ประเทศภาษรี ะดบั ทอ้ งถนิ่ 18

การจาแนกภาษีอากรตามหลกั การผลกั ภาระภาษีภาษที างตรงภาษที างออ้ ม 19

การจาแนกภาษีอากรตามลกั ษณะการนาเงินภาษไี ปใช้ภาษที วั่ ไปภาษเี พอ่ื การเฉพาะอยา่ ง 20

การถาวรของกฎจาแนกภาษีตามความหมายภาษอี ากรภาษถี าวรหรอื ภาษปี กติภาษชี วั่ คราว 21

ผลกระทบของการจดั เก็บภาษีผลกระทบดา้ นการจดั สรรทรพั ยากรผลกระทบต่อการกระจายรายได้ผลกระทบตอ่ การผลติ ของชาติ 22

การหลบหนีภาษีกบั การหลีกเลี่ยงภาษีการหลบหนีภาษี (Tax Evasion) คอื การทผ่ี เู้ สยีภาษใี ชว้ ธิ กี ารทผ่ี ดิ กฎหมายหรอื ฉ้อฉลเพอ่ื ทจ่ี ะไม่ตอ้ งเสยี ภาษหี รอื เสยี ภาษนี ้อยลง เชน่ ไมก่ รอกจานวนเงนิ ไดห้ รอื ทรพั ยส์ นิ ทต่ี อ้ งเสยี ภาษใี นแบบแสดงรายการ 23

การหลบหนีภาษีกบั การหลกี เลี่ยงภาษีการหลบหลกี ภาษี (Tax avoidance) คอื การเสยีภาษถี กู ตอ้ งตามกฎหมายแต่เสยี น้อยลงหรอื ไม่ตอ้ งเสยี โดยการอาศยั ชอ่ งโหวข่ องกฎหมาย 24

นโยบายภาษีอากร รฐั มกี ารกาหนดนโยบายภาษเี พอ่ื ใหต้ อบสนอง ต่อเป้าหมายทางเศรษฐกจิ ในขณะนนั้ ๆ เชน่ ในขณะทเ่ี ศรษฐกจิ กาลงั รุง่ เรอื งการจดั เกบ็ ภาษจี ะ อยใู่ นอตั ราทส่ี งู แต่ถา้ อยใู่ นชว่ งภาวะเศรษฐกจิ ถดถอยจะจดั เกบ็ ภาษใี นระดบั ต่า เพอ่ื กระตุน้ เศรษฐกจิ 25

ความขดั แยง้ ของนโยบายภาษีความขดั แยง้ ระหวา่ งเป้าหมายดา้ นรายไดก้ บั เป้าหมายอ่นืความขดั แยง้ ระหวา่ งเป้าหมายการกระจายรายไดก้ บั การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิความขดั แยง้ ระหวา่ งเป้าหมายการรกั ษาเสถยี รภาพ ทางดา้ นราคากบั การจา้ งงาน 26

รายรบั ของรฐั บาล 27

รายจา่ ยของรฐั บรหิ ารเศรษฐกจิ รายจา่ ย สงั คม ความ มน่ั คง 28

สรุป ภาษอี ากร มคี วามสาคญั ต่อการพฒั นาประเทศหลายประการ ไมว่ า่ จะเป็นเครอ่ื งมอื หน่ึงในการหารายไดข้ องรฐั ชว่ ยสง่ เสรมิ พฒั นา เศรษฐกจิ ชาติ ควบคมุ การบรโิ ภคของประชาชน สรา้ งความมนั่ คงต่อ สงั คม โดยการจดั เกบ็ ภาษนี นั้ จะจดั เกบ็ จากบุคคลธรรมดาหรอื นิตบิ ุคคล ทม่ี รี ายได้ และการจดั เกบ็ ภาษนี นั้ มที งั้ การจดั เกบ็ โดยตรงทเ่ี รยี กวา่ ภาษี ทางตรง และภาษที างออ้ ม การจดั เกบ็ ภาษอี ากรนนั้ ถอื เป็นรายไดห้ ลกั ของประเทศทจ่ี ะ นามาใชเ้ ป็นรายจา่ ย โดยการจดั ทางบประมาณรายจา่ ยประจาปี 29