สุขศึกษา ม.2 หน่วยที่ 1 วัยรุ่น วัยวุ่น

Teenager วยั รุ่น วยั วุ่น

1 2

?วยั รุ่น วัยรุน่ เปน็ วยั ทม่ี กี ารเปลยี่ นแปลง เน่ืองจากเปน็ ช่วงตอ่ ของวยั เด็กและวยั ผูใ้ หญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะตน้ ของวัยจะมีการเปลี่ยนแปลง เกดิ ขึน้ มากมาย

โดยเฉลีย่ จะมอี ายปุ ระมาณ 13-21 ปี “ เม่อื ย่างเขา้ สวู่ ัยรุ่นจะมีการเปล่ียนแปลง ด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสตปิ ัญญา “เดก็ บางคนอาจเริ่มเข้าสวู่ ัยรนุ่ กอ่ นหรือหลังอายุ ที่กาํ หนด อนั เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลง ของฮอร์โมนในรา่ งกาย และปัจจยั อืน่ ๆ เชน่ พนั ธุกรรม การอบรมเลี้ยงดู เปน็ ตน้

วยั ร่นุ

วัยรุน่ วยั รนุ่ เป็นวยั ทีม่ ีการเจริญพนั ธุท์ างเพศ ซึง่ พรอ้ มท่จี ะมีบตุ ร โดยปกตวิ ัยร่นุ สามารถแบ่งออกไดเ้ ป็น 3 ชว่ ง คือ 1 2 3 วยั ร่นุ ตอนต้น วยั รุ่นตอนกลาง วยั รนุ่ ตอนปลาย

วยั รุ่น วยั รนุ่ ตอนตน้ 1 เพศหญิงอยู่ในชว่ งอายุ 13-15 ปี เพศชายอยใู่ นช่วงอายุ 14-16 ปี เป็นช่วงทเี่ รมิ่ มกี ารเปล่ียนแปลงทาง ร่างกายทุกระบบ จึงมีความวิตกกังวล กับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดข้ึน ส่งผลทํา ให้มีอารมณห์ งดุ หงิดแปรปรวนไดง้ ่าย

วยั รุ่น วยั รนุ่ ตอนกลาง 2 เพศหญงิ อยู่ในช่วงอายุ 16-18 ปี เพศชายอยู่ในชว่ งอายุ 17-19 ปี เป็นชว่ งท่ีวัยรนุ่ สามารถยอมรับสภาพ การเปลี่ยนแปลงของตนเองได้แล้ว และ พยายามคน้ หาเอกลกั ษณข์ องตนเอง ต้องการเป็นทีย่ อมรับของกลมุ่ เพ่ือน

วยั รุ่น วยั รุ่นตอนปลาย 3 เพศหญงิ อยูใ่ นชว่ งอายุ 19-20 ปี เพศชายอยูใ่ นช่วงอายุ 20-21 ปี เป็นช่วงที่วัยรุ่นสามารถยอมรับสภาพ การเปล่ียนแปลงของตนเองได้แล้ว และ พยายามค้นหาเอกลักษณ์ของตนเอง พฒั นาความคิดของตนเอง

การเปล่ยี นแปลง ของวัยร่นุ

การเปลี่ยนแปลง ของวยั ร่นุ 1. ร่างกาย 2. จติ ใจและ อารมณ์ - สว่ นสูงและนํ้าหนกั - โครงร่างและสัดสวน - ออ่ นไหวง่าย - กล้ามเน้ือและไขมัน - ควบคุมอารมณ์ยังไมด่ ีนัก - กาํ ลังและความแขง็ - คน้ หาตวั เอง - ลกั ษณะทางเพศ - เกาะกลุม่ ติดเพ่ือน 4. สังคม 3. สติปญั ญา และการเรยี นรู้ - คบเพือ่ นกลมุ่ ใหญ่ - ตอ้ งการเป็นที่ยอมรับจาก - ความสามารถด้านการคิด กลมุ่ เพื่อน - มองสง่ิ ต่าง ๆ ได้ตามความจรงิ - สามารถตดั สนิ ใจโดยใช้เหตุผล ได้

1. การเปล่ียนแปลงทางดา้ นรา่ งกาย 1.1 การเปลี่ยนแปลงทางดา้ นสว่ นสงู และน้ําหนกั 1.2 การเปลีย่ นแปลงทางด้านโครงร่างและสดั สว่ น 1.3 การเปลย่ี นแปลงทางของกล้ามเน้ือและไขมนั 1.4 กําลังและความแข็งแรง 1.5 การเปลี่ยนแปลงลกั ษณะทางเพศ

ฮอรโ์ มนซ่งึ ผลติ จากลกู อณั ฑะ ตวั อสุจิซึ่งผลติ จากลกู อณั ฑะ

ฮอรโ์ มนซงึ่ ผลิต จากรงั ไข่ ไขซ่ ่งึ มีอยใู่ นรงั ไข่

?? ? 2. การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ ? เป็นช่วงที่มีอารมณ์หวั่นไหวไปกับการเปล่ียนแปลงทางร่างกาย ทั้งภายนอกและภายใน หงดุ หงดิ กบั ความเปล่ียนแปลง ทยี่ ังยอมรับไม่คอ่ ยได้ การแสดงออกทางอารมณด์ ขี ้ึน มั่นคงข้นึ ยอมรบั สภาพการเป็น ผู้ใหญ่มากข้ึน ส่วนหนึ่งมาจากการค้นพบตัวเอง ยอมรับข้อดีและ ข้อบกพรอ่ งของตัวเอง

3. การเปลี่ยนแปลงทางด้านสตปิ ัญญาและการเรยี นรู้ สามารถเรียนรู้เข้าใจเหตกุ ารณต์ า่ ง ๆ ไดล้ ึกซึง้ ขึ้น เข้าใจในหลกั ปรชั ญา ศาสนา วฒั นธรรม มีความสามารถ ในการคิดวิเคราะห์ สงั เคราะห์ คาดการณ์ ค้นหาขอ้ มลู และนาํ เหตุผล มาอา้ งอิงได้ มองสิง่ ตา่ ง ๆ ได้ตามความเป็นจริงมากขึน้ ตามลําดับ มีความคิดไดใ้ นหลายดา้ น ทําให้สามารถตดั สินใจได้

4. การเปลยี่ นแปลงทางด้านสงั คม สาํ คัญของวยั รุ่น เปน็ ท้ังผ้ทู ใี่ ห้กาํ ลงั ใจ รู้ใจและเขา้ ใจปัญหา เป็นแหลง่ เสรมิ พลงั ในการเจรจากบั ผู้ปกครองและครู และสง่ เสริมใหเ้ กดิ การแยกตวั จาก ผ้ปู กครองไดช้ ัดเจนข้ึน วยั รุ่นจะหลงใหลคนเก่งในสงั คม เชน่ ดารา นักร้อง วัยรุน่ มคี วามต้องการเปน็ ท่ยี อมรับสูง จากกลมุ่ เพอ่ื น ตอ้ งการตดิ ตอ่ สือ่ สารกับเพ่ือนตลอดเวลา และมกั เลอื กกล่มุ เพ่ือนทม่ี อี ะไรคลา้ ยกบั ตนเอง

สรุป เปน็ ช่วงเวลาทพ่ี ัฒนาจากวยั เด็กไปส่ผู ้ใู หญ่ มกี ารเปลยี่ นแปลง ด้านต่าง ๆ ที่สําคัญ ท้ังทางด้านร่างกาย จิตใจและอารมณ์ สติปัญญาและการเรียนรู้ และ ด้านสังคม เป็นการพัฒนาความมั่นคงของบุคลิกภาพและทักษะทางสังคม เพ่ือท่ีจะส่งเสริม ให้เป็นผู้ใหญ่ท่ีมีประสิทธิภาพ ดังน้ันวัยรุ่นจึงควรใส่ใจต่อสุขภาพตนเอง เข้าใจตนเองและ ผู้อนื่ ใหม้ ากยิง่ ขนึ้ เพอ่ื การเจริญเติบโดตอย่างสมบูรณท์ ั้งทางร่างกายและจิตใจ เตรยี มพร้อม ท่ีจะก้าวสู่วัยผู้ใหญ่อย่างมีคุณภาพ มีความรับผิดชอบ และดํารงตนให้เป็นประโยชน์ต่อ สังคมและชุมชน

สรปุ การเปลย่ี นแปลง 2. จติ ใจและ ของวัยร่นุ อารมณ์ 1. ร่างกาย 4. สังคม 3. สตปิ ญั ญา และการเรียนรู้