unit 2

12 รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของเหล็กขีดขนาน และการใชง้ าน งานร่างแบบ (Lay Out) งานร่างแบบเป็นงานที่สาคญั ในข้นั ตน้ ซ่ึงจะทาใหไ้ ดผ้ ลิตภณั ฑท์ ่ีดีมีคุณภาพเป็นท่ีตอ้ งการของตลาด ดงั น้นั ผปู้ ฏิบตั ิงานนอกจากจะเรียนรู้เครื่องมือวดั เครื่องมือร่างแบบแลว้ตอ้ งศึกษาวธิ ีและหลกั การแบบใหถ้ ูกตอ้ งดว้ ย วธิ ีและหลกั การร่างแบบน้ีจะช่วยใหผ้ ปู้ ฏิบตั ิงานสามารถร่างแบบไดอ้ ยา่ งรวดเร็วและถูกตอ้ ง ซ่ึงมีหลกั การร่างแบบดงั น้ี คือ . วธิ ีการร่างแบบโดยเร่ิมต้นมาจากขอบของงาน วธิ ีน้ีขอบของงานท่ีใชเ้ ป็นเส้นอา้ งอิง จะตอ้ งตรงและทามุมฉากซ่ึงกนั และกนัและมีผวิ เรียบดงั น้นั ขนาดที่วดั ออกไปจะตอ้ งเริ่มตน้ วดั จากเส้นอา้ งอิงท้งั สองเส้นท่ีต้งั ฉากกนั น้ีดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงวธิ ีการร่างแบบโดยเริ่มตน้ จากขอบของงาน . วธิ ีการร่างแบบโดยเร่ิมต้นมาจากจุดกง่ึ กลางของชิ้นงาน การร่างแบบวธิ ีน้ีจะกาหนดจุดอา้ งอิงท่ีบริเวณก่ึงกลางของชิ้นงานการร่างแบบดว้ ยวธิ ีน้ีมีขอ้ ดีก็คือ กรณีขอบของชิ้นงานไมเ่ รียบหรือไม่ไดฉ้ ากซ่ึงกนั และกนัแตก่ ส็ ามารถร่างแบบไดก้ รณีขนาดของชิ้นงานไม่เพยี งพอการร่างแบบวธิ ีน้ีจะช่วยใหด้ า้ นท้งั สองขา้ งมีขนาดท่ีขาดเท่าๆ กนั ดงั แสดงในรูปท่ี . ใบความรู้วชิ า. งานฝึ กฝี มือช่ือหน่วย. งานร่างแบบ

13ชื่อเร่ือง. เคร่ืองมือและอุปกรณ์การร่างแบบ รูปที่ . แสดงวธิ ีการร่างแบบโดยเริ่มตน้ จากจุดก่ึงกลางของงาน การร่างแบบมี วธิ ีการ ดงั นี้ . การร่างแบบงานบนโต๊ะระดบั การร่างแบบงานบนโต๊ะระดบั น้ี จะตอ้ งปฏิบตั ิงานร่วมกบั เวอร์เนียร์ไฮเกจหรือขีดเส้นขนานไดอ้ ยา่ งรวดเร็วกวา่ การเขียนแบบดว้ ยเหล็กขีด โดยมีข้นั ตอนการร่างแบบ ดงั น้ี . ตอ้ งศึกษาแบบใหเ้ ขา้ ใจ และวางแผนในการเร่ิมตน้ เขียนแบบ . นาชิ้นงานมาตรวจสอบขนาดท่ีแทจ้ ริง ส่วนครีบรอยเยนิ และมุมท . . พน่ หรือทาน้ายาร่างแบบลงบนผวิ งาน หรือบริเวณที่มีการร่างแบบ จึงเริ่มร่างแบบ ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . รูปที่ . ไ ใบความรู้ วชิ า. งานฝึ กฝี มือ ชื่อหน่วย. งานร่างแบช่ือเรื่อง. เครื่องมือและอุปกรณ์การร่างแบบ

14 . กรณีท่ีชิ้นงานไมส่ ามารถต้งั ดว้ ยตวั เองไดใ้ หพ้ ิงดว้ ยฉากพิง (Angle การขีดเส้นในแนวดิ่งอาจใชฉ้ ากช่วยในการร่างแบบก็ไดห้ รือจบั ชิ้นงานน ดงั แสดงในรูปที่ . . จากน้นั จึงขีดเส้นนอนดว้ ยเวอร์เนียร์วดั ความสูง ดงั แสดงในรูปที่ . การร่างแบบชิ้นงานด้วยเหลก็ ขดี การร่างแบบดว้ ยวธิ ีน้ีโดยมากจะเป็ นการร่างแบบงานในสถานที่ท่ีไม่มีโกราูปรรท่า่ี ง.แบบจะทาไดช้ า้ กวราู่ปกทาี่ รร. ่างแบบบนโตะ๊ ระดบั เน่ืองจากการลากเส้นขนาน จาเป็นตอ้ งวดั ขนาดท้งั สองขา้ งดว้ ย 1) ศึกษาแบบงานใหเ้ ขา้ ใจและวางแผนในการร่างแบบ 2) ลากเส้นฐานหรือเส้นอา้ งอิง 3) วดั ระยะเพ่ือกาหนดตาแหน่งความกวา้ งความยาว เพอื่ ลากเส้นดิ่งหาความสูงของกล่อง 4) ลากเส้นขนานกบั เส้นฐานซ่ึงเป็นความสูงของกล่อง 5) ร่างแบบกอ้ นกล่องและฝาปิ ด 6) ร่างแบบตะเขบ็ และขอบ 7) นาไปพบั ข้ึนรูป 8) เป็นผลิตภณั ฑ์นาไปจาหน่าย รูปที่ . แสดงข้นั ตอนการร่างแบบกล่องไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 3 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน 3 ชม. ช่ือหน่วย. งานร่างแบบ

15ช่ือเรื่อง. เครื่องมอื และอปุ กรณ์การร่างแบบ สัปดาห์ท่ี 3 สรุป เครื่องมือร่างแบบ ลาพงั ตวั ของมนั เองน้นั ไม่สามารถทางานใหเ้ กิดผลได้เนื่องจากไม่รู้ระยะทางท่ีขีด แตเ่ ม่ือทางานร่วมกบั เคร่ืองมือวดัจะทาใหเ้ ครื่องมือร่างแบบมีประสิทธิภาพการทางานสูง การสร้างผลิตภณั ฑท์ ี่ดีน้นัมาจากทกั ษะการใชเ้ คร่ืองมือร่างแบบที่ถูกตอ้ ง เช่น การร่างแบบและการตอกนาศูนย์ เป็นตน้

ไ ใบความรู้ 154 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน หน่วยท่ี.ช่ือเร่ือง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ที่ 3 ส่วนต่างๆ ของตะไบ ตะไบเป็นเครื่องมือท่ีทำหนำ้ ท่ีปรับผวิ ชิ้นงำนที่ขรุขระใหเ้ รียบหรือตกแต่งผวิ งำนเพื่อประกอบชิ้นส่วนเขำ้ ดว้ ยกนั ใชก้ บั งำนโลหะทุกชนิดคมของตะไบจะขดู เอำเศษโลหะเล็กๆ บนผวิ งำนออก จำกรูปท่ี . เมื่อขยำยคมตดั จะเห็นคอมตดั เลก็ ๆ เรียงตำมกนัซ่ึงมีลกั ษณะเหมือนฟันเลื่อยท่ีหนำมำก รูปที่ . ส่วนต่ำง ๆ ของตะไบและลกั ษณะของฟันตะไบ ตะไบประกบดว้ ยส่วนลำตวั ซ่ึงบนลำตวั มีฟันขนำดเล็กจำนวนมำกและส่วนกำ้ นตะไบจะประกอบเขำ้ กบั ดำ้ มตะไบฟันตะไบเมื่อขยำยใหเ้ ป็ นเพียงฟันเดียวแลว้ นำมำเปรียบเทียบกบั ฟันของเล่ือยรูปที่ . กำรเปรียบเทียบคมตดั ของตะไบ กบั คมตดั ของฟันเล่ือย

ไ ใบความรู้ 155 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน หน่วยท่ี.ช่ือเร่ือง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ท่ี 3มุมคายมีค่าลบ มุมคายมคี ่าเป็ นบวกคมตดั กระทำกบั ผวิ งำนในลกั ษณะปำดเศษหรือขดู ผวิ คมตดั จะกระทำกบั ผวิ งำนในลกั ษณะขดุ แซะซ่ึงตอ้ งใชแ้ รใชแ้ รงตดั เฉือนนอ้ ยเศษโลหะหลุดออกเป็นขยุ จำนวนนอ้ ย ตวั อยำ่ งเช่น กำรคำยเศษโลหะจะหลุดออกไดง้ ่ำยมีลกั ษณะชิ้นใหญ่จำนตะไบ เหลก็ ขดุ เป็นตน้ ดงั แสดงในรูปท่ี . (ก) ตวั อยำ่ งเช่นสกดั เล่ือย เป็ นตน้ ดงั แสดงในรูปท่ี . (ข) แนวของฟันตะไบ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของร่องฟันตะไบและกำรไหลของเศษโลหะ ลำยตดั ของฟันตะไบแบบน้ีเรียกวำ่ ตะไบลำยตดั เดี่ยว แต่ละลำยตดั จะทำใหเ้ กิดคมตดั เป็นรูปปริซึมสำมเหขณะที่ทำกำรปำดผวิ จะไดแ้ ถบของเศษกวำ้ ง หรือกล่ำวไดว้ ำ่ ฟันตะไบกินเตม็ หนำ้ จึงเหมำะสำหรับโลหะอ่อนๆ เชอะลูมิเนียม เพรำะถำ้ โลหะงำนแขง็ จะทำใหฟ้ ันกินเตม็ หนำ้ และใชแ้ รงมำกเกินไป ผลคือ ผวิ ไม่เรียบส่วนแนวฟันท่ีเอียงหรือโคง้ ก็เพื่อใหเ้ ศษโลหะวงิ่ ออกจำกช่องไดส้ ะดวกเทำ่ น้นั ตะไบลำยตดั เด่ียวโดยทวั่ ไปจะมีม องศำ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงมุมทวั่ ไปของตะไบลำยตดั เด่ียว

ไ ใบความรู้ 156 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน หน่วยที่.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ท่ี 3 ตะไบลายไขว้ เกิดจำกแนวตดั แนวตดั กนั ทำใหเ้ กิดเป็ นรูปปิ รำมิดเหมำะสำหรับตะไบวสั ดุแข็ง เช่น เหล็กหล่อ เหล็กเหนียว ทองเหลือง ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . ตะไบลำยไขว้ ปิ รำมิดเหล่ำน้ีจะเรียงเป็นแนวเดียวกนั กบั แนวแรงของตะไบแลว้ ถำ้ ใหแ้ นวตดั ท้งั สองทำมุมกบั แกนตะไบเทำ่ กนัจะเป็นผลใหฟ้ ันตะไบอยใู่ นลกั ษณะตรงกนั ตลอดท้งั แนว เป็นผลใหต้ ะไบผวิ งำนเป็นร่องดงั แสดงในรูปที่ . (ก) ตำมแบบรูปที่ . (ข) แนวตดั ท้งั สองทำมุมไมเ่ ทำ่ กนั คือ แนว aทำมุมกบั แกนตะไบประมำณ - องศำ ในขณะที่แนวแกน b ทำมุมกบั แกนตะไบประมำณ -องศำ เป็นผลใหแ้ นวยอดฟันมิไดข้ นำนกบั แกนตะไบ และจะทำมุมกนัซ่ึงใชส้ ำหรับตะไบเหล็กหยำบทวั่ ไป จำกรูปที่ . (ค) แนว X ทำมุมกบั แกนตะไบประมำณ องศำ ในขณะท่ีแนว Yทำมุมกบั แกนตะไบประมำณ - องศำ เน่ืองจำกควำมแตกตำ่ งของมุมท้งั สอง มำกกวำ่ แบบ (ข)ทำใหย้ อดฟันทำมุมกบั แนวตะไบมำกกวำ่เป็นผลทำใหม้ ีฟันเกิดข้ึนจำนวนมำกและเย้อื งกนั อยำ่ งมำกใชส้ ำหรับตะไบผวิ สำเร็จ ช่วงร่องฟังตะไบ ช่วงร่องฟันตะไบ คือ ระยะห่ำงท่ีแกนตะไบของร่องฟัน ร่อง ท่ีอยเู่ รียงกนัควำมหยำบละเอียดของตะไบจะบอกเป็นจำนวนร่องฟันตอ่ ควำมยำว เซนติเมตร ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . ตะไบลำยไขว้

157 ไ ใบความรู้ชื่อเรื่อง. งานตะไบ วชิ า. งานฝึ กฝี มือ ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน ความลกึ ของแนวตัด ในกรณีตะไบลำยตดั คู่ ถำ้ หำกวำ่ แนวตดั ท้งั สองแนวมีควำมลึกเท่ำกนั แลว้จะเป็นผลทำใหเ้ กิดปิ รำมิดยอดแหลมกำรที่เกิดฟันเป็นยอดแหลมน้ีทำใหก้ ำรตะไบผวิ งำนไม่เรียบเน่ืองจำกฟันท่ีไดจดงั แสดงในรูปที่ . (ก) แต่ถำ้ ร่องฟังตะไบของแนวตดั ท้งั สองไมเ่ ทำ่ กนั จะมีผลทำใหย้ อดฟันมิไดเ้ ป็ นจุด และมีควำมกวำ้ งหรือเซ่ึงจะทำใหไ้ ดผ้ วิ เรียบกวำ่ เม่ือทำกำรตะไบ ดงั แสดงในรูปท่ี . (ข) รูปที่ . แสดงลกั ษณะของร่องฟันตะไบที่ลึกเท่ำกนั ( ก ) และลึกไม่เท่ำก แนวตดั หลกั และแนวตัดรอง จำกแนวตดั ของตะไบคมตดั คู่ จะเห็นวำ่ มีร่องตดั ท่ีลึก เรียกวำ่ “แนวตดั หลกั ” (First Cut) ซ่ึงจะทำมุมกบัส่วนร่องตดั ที่ต้ืนกวำ่ เรียกวำ่ แนวตดั รอง” (Second Cut) ซ่ึงจะทำมุมกบั แกนตะไบนอ้ ยกวำ่ คือ ประมำณ - อ รูปท่ี . แสดงมุมของแนวตดั หลกั และมุมของแนวตดั รอง

158 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 3 ชม. ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน สัปดาห์ท่ี 3ช่ือเร่ือง. งานตะไบ วสั ดุทใี่ ช้ทาตะไบ ตะไบทำจำกเหล็กผสมคำร์บอน ซ่ึงมีส่วนผสมของคำร์บอนอยปู่ ระมำณ . ถึง . %ส่วนตะไบท่ีตอ้ งกำรควำมคงทนสูงตอ้ งทำดว้ ยเหล็กกลำ้ อยำ่ งดี รูปร่ำงของฟัน นอกจำกที่ถูกกำหนดโดยลำยตดั แลควำมถ่ีควำมลึกของร่องฟังยงั มีผลต่อขนำดของฟันอีกดว้ ย คือ ตะไบหยำบจะเกิดจำกร่องตดั ลึกและห่ำงใชส้ ำหรับตะไบงำนหยำบ ส่วนตะไบละเอียด จะเกิดจำกร่องตดั ต้ืนและถี่ ซ่ึงเป็นผลใหเ้ กิดฟันจำนวนมำกและถ่ีซ่ึงเหมำะสำหรับตะไบตกแต่งผวิ ข้นั สุดทำ้ ย หรือเรียกวำ่ กำรตะไบผวิ ละเอียดการกาหนดความหยาบ-ละเอยี ดของตะไบกาหนดได้ ดงั นี้เบอร์ตะไบ ชนิดของตะไบ ลกั ษณะลาย จานวนฟัน : ซม. คุณภาพผวิ1 ตะไบหยำบ หยำบ .- ตะไบหยำบปำนกลำง ซี่ฟันขนำดกลำง .-4 ตะไบละเอียดปำนกลำง ละเอียดปำนกลำง - ตะไบละเอียด ละเอียด - ตะไบละเอียดมำก ละเอียดมำก ตะไบละเอียดที่สุด ละเอียดที่สุด - -ชนิดของลายคมตดั กบั การใช้งานลำยคมตดั แบบต่ำงๆ ของตะไบถูกออกแบบโดยเฉพำะสำหรับตะไบวสั ดุตำ่ งๆ ดงั น้ี คือ . ตะไบคมตัดเดยี่ ว ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุอ่อน เช่น ตะกว่ั ดีบุก อะลูมิเนียม และทองแดง บำงคร้ังกอ็ อกแบบตะไบคมตดั เด่ียวสำหรับตะไบผวิ ละเอียดชิ้นงำนท่ีเป็ . ตะไบคมตดั คู่ ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุแขง็ เช่น เหลก็ กลำ้ เหล็กหล่อ เหล็กเหนียว บรอนซ์ และทองเหลือง เป็นตน้

ไ ใบความรู้ 159 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. การแปรรูปชิ้นงาน หน่วยท่ี.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ที่ 3 . ตะไบคมตัดเดีย่ วมรี ่อง ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุอ่อน เช่น โลหะเบำ คือ อะลูมิเนียม แมกนีเซียม และพลำสติก เป็ นตน้ . ตะไบหนาม หรือบุ้ง ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุอ่อน เช่น หนงั สัตว์ ไม้ เป็ นตน้ . ตะไบคมตัดโค้ง มีร่องหกั เศษวสั ดุใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุเบำผสม เช่น ดูรำล (โลหะอ่อนผสมอะลูมิเนียม) กระดำษอดั แขง็ วตั ถุอดั เป็ นตน้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะลำยคมตดั แบบตำ่ ง ๆ และกำรใชง้ ำน ชนิดของตะไบ และลกั ษณะการใช้งาน กำรเลือกชนิดของตะไบไมเ่ ฉพำะแตจ่ ะเลือกควำมหยำบละเอียดมำใชง้ ำนใหเ้ หมำะกบั วสั ดุงำนเทำ่ น้นัยงั ตอ้ งเลือกตำมขนำดและรูปร่ำงของชิ้นงำนที่ตอ้ งกำรดว้ ยตำมปกติกำรใชง้ ำนของตะไบข้ึนอยกู่ บั รูปร่ำงหนำ้ ตดั ของมนั เช่น ตะไบกลม ใชส้ ำหรับตะไบรูกลมเป็ นตน้ อยำ่ งไรกต็ ำม ขนำดของตะไบก็มีส่วนเก่ียวขอ้ งในกำรเลือกใชง้ ำนดว้ ย เช่นอำจใชต้ ะไบทอ้ งปลิงสำหรับตะไบรูกลมขนำดใหญ่ เป็นตน้ . ตะไบแบน ใชส้ ำหรับตะไบผวิ นอก ลกั ษณะแบนรำบ หรือตะไบผวิ งำนโคง้ มน. ตะไบท้องปลงิ ใชส้ ำหรับตะไบรูกลมท่ีมีขนำดใหญ่

160หรือผวิ งำนท่ีมีร่องโคง้ มำกๆ ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 3 ชม. ช่ือหน่วย การแปลรูปชิ้นงาน สัปดาห์ท่ี 3ชื่อเร่ือง. งานตะไบ

161 . ตะไบคมตัดเด่ียวมรี ่อง ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุอ่อน เช่น โลหะเบำ คือ อะลูมิเนียม แมกนีเซียม และพลำสติก เป็ นตน้ . ตะไบหนาม หรือบุ้ง ใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุอ่อน เช่น หนงั สตั ว์ ไม้ เป็ นตน้ . ตะไบคมตดั โค้ง มีร่องหกั เศษวสั ดุใชส้ ำหรับตะไบวสั ดุเบำผสม เช่น ดูรำล (โลหะอ่อนผสมอะลูมิเนียม) กระดำษอดั แขง็ วตั ถุอดั เป็ นตน้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะลำยคมตดั แบบตำ่ ง ๆ และกำรใชง้ ำน ชนิดของตะไบ และลกั ษณะการใช้งาน กำรเลือกชนิดของตะไบไม่เฉพำะแต่จะเลือกควำมหยำบละเอียดมำใชง้ ำนใหเ้ หมำะกบั วสั ดุงำนเทำ่ น้นัยงั ตอ้ งเลือกตำมขนำดและรูปร่ำงของชิ้นงำนท่ีตอ้ งกำรดว้ ยตำมปกติกำรใชง้ ำนของตะไบข้ึนอยกู่ บั รูปร่ำงหนำ้ ตดั ของมนั เช่น ตะไบกลม ใชส้ ำหรับตะไบรูกลมเป็ นตน้ อยำ่ งไรก็ตำม ขนำดของตะไบก็มีส่วนเกี่ยวขอ้ งในกำรเลือกใชง้ ำนดว้ ย เช่นอำจใชต้ ะไบทอ้ งปลิงสำหรับตะไบรูกลมขนำดใหญ่ เป็นตน้ . ตะไบแบน ใชส้ ำหรับตะไบผวิ นอก ลกั ษณะแบนรำบ หรือตะไบผวิ งำนโคง้ มน . ตะไบท้องปลงิ ใชส้ ำหรับตะไบรูกลมท่ีมีขนำดใหญ่ หรือผวิ งำนที่มีร่องโคง้ มำกๆไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

ช่ือหน่วย . การแปลรูปชิ้นงา 162ชื่อเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ที่ 3รูปท่ี . แสดงลกั ษณะกำรทำงำนของตะไบมีด ( ก ) และตะไบดำบ ( ข )การใส่ ถอดด้ามตะไบปลำยแหลมของตะไบ ที่เรียกวำ่ “กำ้ นตะไบ”ตอ้ งถูกสวมดว้ ยดำ้ มตะไบท่ีมีขนำดพอเหมำะเพือ่ ใหส้ ำมำรถจบั ทำงำนไดส้ ะดวกและปลอดภยั . การเจาะรูด้ามตะไบ ดำ้ มตะไบปกติดเป็ นไม้ ก่อนท่ีจะนำไปใส่ ตอ้ งเจำะรูดำ้ มตะไบเป โดยใหเ้ ส้นผำ่ ศูนยก์ ลำง และควำมลึกของรูมีขนำดดงั แสดงในรูปท ท้งั น้ีเน่ืองจำกกำ้ นตะไบเป็ นลำยเรียวรูปท่ี . แสดงขนำดควำมโตและควำมลึกของรูเจำะในดำ้ มตะไบ . ด้ามตะไบทถี่ ูกต้อง ดำ้ มตะไบท่ีถูกตอ้ ง ควรยำวกวำ่ กำ้ นของตะไบประมำณ 1 3 ของควำมยำวกำ้ นตะไบ และเมื่อสวมเขำ้ กบั กำ้ นตะไบ จะตอ้ งอยใู่ นแนวตรงก่ึงกลำงพอดีโดยเวน้ ช่องวำ่ งระหวำ่ งลำตวั กบั ดรูปท่ี . แสดงลกั ษณะของดำ้ มตะไบท่ีถูกตอ้ ง มิลลิเมตร ดงั แสดงในรูปที่ .ไ ใบความรู้ วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

163ชื่อเร่ือง. งานตะไบ ช่ือหน่ว. การแปลรูปชิ้นงาน . การใส่ด้ามตะไบ ใชม้ ือซำ้ ยจบั ลำตวั ตะไบและสวมดำ้ มตะไบบนกำ้ นตะไบ แลว้ ใชค้ อ้ นไมต้ อกดำ้ มดว้ ยแรงพอประมำณจ. (ก) . การถอดด้ามตะไบ กระทำไดโ้ ดยเปิ ดปำกของปำกกำจบั งำนใหห้ ่ำงออกเลก็ นอ้ ยพอท่ีจะสอดตะไบเขำ้ ไปไดจ้ ำกน้นั ใหจ้ บั ลำหลุดออกมำ ดงั แสดงในรูปที่ . (ข ) รูปท่ี . แสดงวธิ ีกำรใส่และกำรถอดตะไบอนั ตรายจากการใส่ตะไบไม่ถูกวธิ ีกำรใส่ดำ้ มตะไบไม่ควรจบั ดำ้ มตะไบกระแทกลงพ้ืน เพรำะตะไบท่ีติดอยอู่ ำจหลุดออกมำแทงใส่มือได้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะกำรเกิดอนั ตรำยจำกกำรใส่ดำ้ มตะไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

164 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 การทาความสะอาดตะไบ ตะไบเม่ือใชง้ ำนไปไดร้ ะยะเวลำหน่ึง เศษโลหะจะอุดตนั อยรู่ ะหวำ่ งช่องฟันโดยเฉพำะตะไบละเอียด จำเป็นตอ้ งทำควำมสะอำดบ่อยๆ เน่ืองจำกตะไบท่ีมีเศษโลหะอุดตนัจะทำใหผ้ วิ งำนถูกขดู เป็นรอยขนำดใหญข่ ณะตะไบ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงรอยขีดข่วนท่ีเกิดจำกเศษอุดตนั อยใู่ นช่องฟันตะไบ ดงั น้นั กำรทำควำมสะอำดตะไบควรทำเป็น ช่วงดงั น้ี คือ ก่อนเริ่มตน้ ตะไบในระหวำ่ งตะไบ และหลงั จำกตะไบเสร็จแลว้ . การทาความสะอาดตะไบด้วยแปรงเหลก็ เศษโลหะหรือเศษวสั ดุที่อุดตนั ร่องฟันตะไบสำมำรถขจดั ออกไปได้โดยกำรใชแ้ ปรงเหล็กถูในทิศทำงแนวร่องลึก ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงวธิ ีกำรใส่แปรงทำควำมสะอำดตะไบที่ถูกตอ้ งไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

165 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ชื่อเร่ือง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 กำรแปรงที่ถูกวธิ ี คือ กำรดึงแปรงเหลก็ เขำ้ หำลำตวั ทำงเดียวโดยวำงปลำยตะไบบนพ้ืนโตะ๊ งำน และจบั ดำ้ มตะไบดว้ ยมือซำ้ ยกำรถูกตะไบไปมำตำมควำมยำวของตะไบเป็นวธิ ีกำรทำควำมสะอำดท่ีไมถ่ ูกตอ้ งเพรำะแปรงเหลก็ จะถูกคมตะไบทำใหต้ ะไบทื่อ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงวธิ ีกำรแปรงทำควำมสะอำดตะไบท่ีไม่ถูกตอ้ ง . การทาความสะอาดตะไบด้วยแท่งทองเหลอื ง ในกรณีท่ีเศษวสั ดุติดฝังแน่นในร่องตะไบไมส่ ำมำรถขจดั ออกไดด้ ว้ ยแปรเหล็กจำเป็นตอ้ งใชแ้ ทง่ ทองเหลืองปลำยแบน แซะออกในแนวร่องคมตดั ดงั แสดงในรูปท่ี . ไม่ควรใชเ้ หลก็ ขีดแซะเศษวสั ดุออก เพรำะเหล็กขีดเป็ นเครื่องมือร่ำงแบบอำจทำใหเ้ หลก็ ขีดท่ือหรือปลำยเหลก็ ขีดหกั ได้ รูปที่ . แสดงวธิ ีกำรใชแ้ ปรงทองเหลืองแคะเศษท่ีติดแน่นออกจำกตะไบ หมายเหตุ หำ้ มใชน้ ้ำมนั ทำควำมสะอำดตะไบ เพรำะอำจทำใหเ้ กิดสนิมหรือทำใหต้ ะไบลื่นไม่กินชิ้นงำนไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

166 ชื่อหน่วย . การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ชื่อเร่ือง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 ระดบั ของปากกาทเ่ี หมาะสมสาหรับการตะไบ เพ่ือที่จะใหไ้ ดก้ ำรตะไบท่ีดีผลงำนออกมำใชไ้ ด้ควรใชร้ ะดบั สูงสุดของปำกกำต่ำกวำ่ ระดบั ขอ้ ศอกประมำณ - ซม. ดงั น้นัถำ้ หำกกำรยนื ยงั ไมไ่ ดร้ ะดบั ที่เหมำะสมจะตอ้ งมีกำรปรับระดบั ของปำกกำให้เหมำะสมกบั ควำมสูงของผปู้ ฏิบตั ิงำนโดยกำรหนุนปำกกำรข้ึนสำหรับคนสูงและใชไ้ มร้ องสำหรับคนเต้ีย ดงั แสดงในรูปท่ี . และรูปท่ี .รูปที่ . แสดงวธิ ีควำมสูงของปำกกำจบั ชิ้นงำนที่เหมำะสมในกำรตะไบรูปท่ี . แสดงวธิ ีกำรเสริมปำกกำดว้ ยแผน่ รอง และกำรเสริมดว้ ยมำ้ รองยนืไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

167 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 การจัดวางเครื่องมือบนโต๊ะปฏบิ ตั ิงาน ในกำรปฏิบตั ิงำนตะไบควรวำงเครื่องมือและเคร่ืองวดั ไวบ้ นโตะ๊ เฉพำะท่ีจำเป็ นตอ้ งใชใ้ หพ้ ร้อม ตะไบและเคร่ืองมือวดั ตอ้ งไมว่ ำงปะปนกนั ท้งั บนโตะ๊ ทำงำนและในลิ้นชกัเคร่ืองมือและเครื่องมือวดั ท่ีทำควำมสะอำดแลว้ จึงจะเกบ็ ไวใ้ นลิ้นชดั ได้ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงวธิ ีกำรจดั วำงเครื่องมือสำหรับโตะ๊ งำนทวั่ ไป วธิ ีการจับตะไบ กำรจบั ตะไบกม็ ีควำมสำคญั อยำ่ งหน่ึง ซ่ึงผปู้ ฏิบตั ิงำนจะละเลยเสียไม่ได้เพรำะถำ้ หำกจบั ตะไบไม่ถูกวธิ ีแลว้ จะเกิดกำรเสียดสีระหวำ่ งดำ้ มตะไบกบั ฝ่ ำมือ ทำใหฝ้ ่ ำมือพองส่งผลใหไ้ ม่สำมำรถปฏิบตั ิงำนได้ ดงั น้นั ผปู้ ฏิบตั ิงำนตะไบจะตอ้ งศึกษำวธิ ีกำรจบั ตะไบใหถ้ ูกตอ้ ง . ท่าจับเบือ้ งต้น * วำงดำ้ มตะไบลงบนฝ่ ำมือขวำ โดยใหป้ ลำยของดำ้ มตะไบอยใู่ นแนวก่ึงกลำงของนิ้วหวั แมม่ ือ . การจับตะไบขนาดใหญ่ ใชส้ ำหรับตะไบลดขนำดหรือตะไบผิวหยำบ * กำรอบดำ้ มตะไบดว้ ยนิ้วสี่นิ้ว * กดดำ้ มตะไบดว้ ยนิ้วหวั แม่มือ ซ่ึงเหยยี ดตรงอยใู่ นแนวก่ึงกลำงตะไบ * กดปลำยตะไบดว้ ยฝ่ ำมือซำ้ ยไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน 168ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ท่ี 3 . การจับตะไบขนาดกลาง ใชส้ ำหรับตะไบหลงั จำกตะไบหยำบมำแลว้ หรือตะไบผวิ ละเอียด * จบั และกดดำ้ มตะไบเหมือนวธิ ีจบั ตะไบขนำดใหญ่ * กดปลำยตะไบดว้ ยนิ้วหวั แมม่ ือซำ้ ยและหนุนดว้ นนิ้วสองนิ้ว . การจับตะไบขนาดเลก็ ใชส้ ำหรับงำนพ้ืนท่ีแคบๆ * จบั ดำ้ นตะไบดว้ ยมือขวำนิ้วช้ีกดดำ้ มตะไบและนิ้วหวั แม่มือกบั นิ้วกลำงประคองดำ้ มตะไบ * มือซำ้ ยอำจไม่จำเป็ นตอ้ งใช้ . การจับตะไบสาหรับแต่งผิวละเอยี ด ใชส้ ำหรับปรับแต่งผวิ ใหเ้ รียบและผวิ ละเอียดสำหรับงำนสำเร็จข้นั สดทำ้ ย มีวธิ ีกำรจบั ดงั น้ี * กำรอบดำ้ มตะไบดว้ ยมือขวำนิ้วช้ีกดดำ้ มตะไบนิ้วหวั มือและนิ้วกลำงประคองตะไบ * กดกลำงลำตวั ตะไบดว้ ยฝ่ ำมือหรือนิ้วท้งั ส่ี * ชกั ตะไบระยะส้ันๆ เทำ่ น้นั . การจับตะไบในการตะไบรูตนั สำมำรถเพิม่ แรงกดไดโ้ ดย * จบั ดำ้ มตะไบดว้ ยมือขวำนิ้วหวั แมม่ ือกดดำ้ มตะไบและประคองดว้ ยนิ้วท้งั สี่ * เพ่มิ แรงกดดำ้ มตะไบดว้ ยฝ่ ำมือซำ้ ยซ่ึงกดลงบนหลงั มือขวำไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

169 ช่ือหน่วย การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ที่ 3 การตะไบ มีวธิ ีกำร ดงั น้ี การรักษาระดับของตะไบ กำรตะไบเพอ่ื ใหไ้ ดผ้ วิ งำนท่ีเรียบ และมีขนำดตำมท่ีกำหนดน้นักำรประคองตะไบใหอ้ ยใู่ นแนวขนำดเป็นเรื่องสำคญั ซ่ึงในขณะท่ีดนั ไปขำ้ งหนำ้ จนถึงโคนตะไบน้นัแขนซำ้ ยจะตอ้ งตึง เพื่อรักษำระดบั ของตะไบใหอ้ ยใู่ นแนวขนำน ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . กำรประคองตะไบที่ถูกตอ้ งตะไบอยใู่ นแนวระดบั ไดผ้ วิ งำนเรียบ กำรออกแรงกดมำกเกินไป โดยกำรโนม้ ตวั ไปทำงดำ้ นหนำ้ ทำใหแ้ ขนซำ้ ยงอทำใหไ้ ม่สำมำรถรักษำระดบั ของตะไบใหอ้ ยใู่ นแนวขนำนได้ ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . กำรประคองตะไบท่ีไมถ่ ูกตอ้ งตะไบกระดก ไดผ้ วิ งำนโคง้ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน 170ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ท่ี 3 วธิ ีการออกแรงกดตะไบขณะทาการตะไบ กำรตะไบประกอบดว้ ยกำรเคล่ือนท่ีสองทำง คือ กำรเคล่ือนท่ีตดั (เดินหนำ้ ) และกำรเคล่ือนท่ีกลบั (ถอยหลงั ) ซ่ึงมีกำรออกแรงกด ดงั น้ี . การเคลอื่ นทต่ี ดั กระทำไดด้ งั น้ี * ดนั ดำ้ มตะไบไปขำ้ งหนำ้ โดยใชอ้ ุง้ มือขวำ * กดดำ้ มตะไบดว้ ยนิ้วหวั แม่มือขวำและกดปลำยตะไบดว้ ยฝ่ ำมือซำ้ ย * ดนั ตะไบไปตลอดควำมยำวรูปท่ี . กำรออกแบบแรงกดขณะเคล่ือนท่ีตดั ไปขำ้ งหนำ้ . การเคลอ่ื นทก่ี ลบั กระทำไดด้ งั น้ี * ดึงดำ้ มตะไบถอยหลงั ดว้ ยมือขวำ * พกั ฝ่ ำมือซำ้ ยไวบ้ นปลำยตะไบโดยไม่ตอ้ งออกแรงกด ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงวธิ ีกำรเคลื่อนที่กลบั โดยไมอ่ อกแรงกดไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.21 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน 171ช่ือเร่ือง. งานตะไบ จานวน 3 สัปดาห์ที่ 3ความสัมพนั ธ์ระหว่างการเคลอื่ นทกี่ บั แรงกด กำรตะไบงำนผวิ รำบ ตะไบตอ้ งถูกรักษำระดบั ในแนวนอนตลอ และแรงกดตดั บนชิ้นงำนจะตอ้ งคงที่ดว้ ย ในกำรใชแ้ รงใหส้ ัมพนั ธ์กนั ท้งั สองขำ้ งน้นั เกิดไดโ้ ดยกำรปรับแ ะไบ และตอ้ งควบคุมระดบั ของมือท้งั สองขำ้ งพร้อมกนั ดว้ ย ขนำดของแรงกดดำ้ มตะไบกบั ปลำยตะไบ อำจแบง่ ออกเป็นรูปที่ . แสดงควำมสัมพนั ธ์ของแรงกดเม่ือเคล่ือนท่ีไปขำ้ งหนำ้ ก. ตอนเริ่มตน้ กดปลำยตะไบดว้ ยมือซำ้ ยใหห้ นกั กวำ่ กดดำ้ มตะไบดว้ ยมือขวำ ข. ตอนกลำง กดปลำยตะไบและดำ้ มตะไบดำ้ มตะไบดว้ ยแรงกดท่ีเท่ำกนั น้นั หมำยควำมวำ่ ขณะเคลื่อ แรงกดท่ีปลำยตะไบลดลง และแรงกดท่ีดำ้ มตะไบเพิม่ ข้ึนเป็นสัดส่วนกนั ค. ตอนปลำย แรงกดท่ีปลำยตะไบนอ้ ยกวำ่ แรงกดท่ีดำ้ มตะไบ ดงั แสดงในรูปที่ . หมายเหตุ : ขณะตะไบ สำยตำและควำมสนใจตอ้ งทุม่ เทไปที่ผวิ งำนที่กำลงั ถูกตะไบไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

172 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ชื่อเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ที่ 3 การวางตาแหน่งเท้าขณะทาการตะไบ กำรวำงตำแหน่งเทำ้ มีควำมสมั พนั ธ์โดยตรงกบั กำรเคล่ือนไหว ซ่ึงจะตอ้ งปฏิบตั ิใหถ้ ูกตอ้ งตำมวกี ำรตะไบ ดงั น้ี . การตะไบขวาง *เทำ้ ซำ้ ยทำมุมเลก็ นอ้ ยกบั แนวก่ึงกลำงตวั ปำกกำและอยหู่ นำ้ เท้ ำขวำ *เทำ้ ขวำทำมุมประมำณ องศำ – องศำ กนั แนวก่ึงกลำงตวั ปำกกำ *ระยะห่ำงระหวำ่ งเทำ้ ท้งั สองประมำณ – เซนติเมตร *ตำแหน่งกำรยนื อยทู่ ำงซีกซำ้ ยของปำกกำ ดงั แสดงในรูปที่ . (ก) . การตะไบตามยาว *เทำ้ ซำ้ ยทำมุมเลก็ นอ้ ยกบั แนวร่องของปำกกำและอยหู่ นำ้ เทำ้ ข วำ *ระยะห่ำงระหวำ่ งเทำ้ ท้งั สองประมำณ - เซนติเมตร *ตำแหน่งกำรยนื อยทู่ ำงซีกขวำของปำกกำ ดงั แสดงในรูปท่ี . (ข) . การตะไบไขว้ *กำรวำงเทำ้ เช่นเดียวกนั กบั กำรตะไบขวำงและตะไบตำมยำว *ตำแหน่งกำรยนื อำจอยทู่ ำงซำ้ ยหรือทำงขวำของปำกกำ ข้ึนอยกู่ บั ทิศทำงกำรตะไบไขว้ ดงั แสดงในรูปท่ี . (ค) หมายเหตุ กำรยนื ใกลป้ ำกกำมำกเกินไป จะทำใหก้ ำรโยกตวั ลำบำก และถำ้ ยนื ห่ำงมำกเกินไปทำใหต้ อ้ งยนื่ แขนออกไปมำก ทำใหก้ ำรรักษำระดบั ของตะไบทำไดย้ ำกไ ใบความรู้ รหัสวชิ หน่วยท วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน 173ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน สัปดาหการเคลอื่ นตัวในขณะตะไบเพอ่ื ใหไ้ ดผ้ ลงำนตะไบท่ีมีคุณภำพ กำรเคล่ือนลำตวั แขน และขำ จะตอ้ งถูกบงั คบั ควบคุมใหถ้ ูกตอ้ งตำ . การตะไบหยาบ เป็นกำรตะไบซ่ึงตอ้ งกำรลดเศษโลหะออกเป็นจำน ฉะน้นั จะตอ้ งออกแรงกดหนกั และกำรเคล่ือนที่ตอ้ งสม่ำเสมอ น้ำหนกั ของลำตวั จะถูกนำไปช่วยเพ่มิ แรงกดจำกมือท้งั สอง ฉะน้นั จะตอ้ ง เพื่อใหส้ ำมำรถโยกลำตวั ไปมำไดอ้ ยำ่ งถนดั กำรเคลื่อนที่ แบ่งออกไดเ้ ป็ น จงั หวะ คือ ต้งั ตน้ เริ่มตน้ ตอนกลำง ถึง ง ประกอบ) ในระหวำ่ งกำรเคลื่อนท่ีตดั จะตอ้ งโถมตวั ไปขำ้ งหนำ้ อยำ่ งต และโยกหวั เขำ่ ซำ้ ยงอไปขำ้ งหนำ้ แรงดนั ตะไบไดจ้ ำกกำรผลกั ของแขนขวำ ในขณะเดียวกนั มือขวำตอ้ งรักษำใหอ้ ยใู่ นแนวระดบั อยำ่ งเที่ยงตรง . การตะไบข้นั ทสี่ อง เป็นกำรตะไบหลงั จำกท่ีไดต้ ะไบหยำบมำแลว้ เป็นกำรตะไบค่อนขำ้ งละเอียดซ่ึงกำรตะไบในช่วงน้ี ควำมเท่ียงตรงของขนำดรูปร่ำงและผวิ ตอ้ งใกลเ้ คียงกบั คุณภำพท่ีตอ้ งกำรม กำรเคลื่อนลำตวั และแขนจะตอ้ งควบคุมอยำ่ งระมดั ระวงั แรงกดและแรงดนั ตะไบมีขนำดปำนกลำงระดบั แนวตะไบตอ้ งอยใู่ นแนวร . การตะไบละเอยี ด เป็นกำรตะไบผวิ สำเร็จข้นั สุดทำ้ ยซ่ึงขนำดรูปทรงและผวิ จะตอ้ งถูกตอ้ งตำรูปที่ . กำรเคล่ือนตวั ในขณะตะไบ ใชก้ ำรเคลื่อนท่ีและแรงกดจำกแขนเท่ำน้นั ไมม่ ีกำรเคล่ือนท่ีลำตวัไ ใบความรู้ วชิ า . งานฝึ กฝี มอื

174ช่ือเร่ือง. งานตะไบ ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน การปรับบิดตะไบในการตะไบชิ้นงานทมี่ พี นื้ ผวิ สัมผสั ไม่เท่ากนั ในกำรปฏิบตั ิงำนน้นั งำนบำงชิ้น มีพ้ืนท่ีผวิ ไมข่ นำนกนั ทำใหง้ ำนเทลงไมไ่ ดร้ ะดบั จำกกำรตะไบสำเหตุของปัญหำน้ี เกิดจำกกำรก ซ่ึงสำมำรถแกไ้ ขได้ ดงั น้ี . ผวิ สัมผสั เท่ากัน กำรตะไบชิ้นงำนที่มีผวิ สมั ผสั เตม็ หนำ้ ตะไบ กำรกระจำยแรงกดตดั ของตะไบที่ไดจ้ ำกกำรกดของมือท้งั สองขำ้ งจะกระจ ควำมลึกของกำรตดั เฉือนของฟันตะไบจะเท่ำกนั ตลอด ผวิ ชิ้นงำนที่ไดร้ ับ ผวิ ชิ้นงำนท่ีไดร้ ับจะมีระนำบเท่ำกนั ดงั แสดงในรูปท่ี . (ก) . ผวิ สัมผสั ไม่เท่ากนั ถำ้ พิจำรณำชิ้นงำนที่มีปลำยเรียว จะพบวำ่ ผวิ ส ผวิ สัมผสั ซีกขวำของตะไบจะนอ้ ยกวำ่ ซีกซำ้ ย ดงั น้นั แรงกดตดั ของตะไบบนชิ้นงำนซีกขวำจะสูงกวำ่ ซีกซำ้ ยเพรำะฉะน้นั กำรกิน ผลที่ไดค้ ือ ผวิ ชิ้นงำนจะเทลงไปทำงดำ้ นปลำยเรียวขวำมือ ดงั แสดงในรูป . วธิ ีแก้ไขทถ่ี ูกต้อง ในกรณีที่ตอ้ งกำรรักษำระนำบของผวิ ชิ้นงำนให จะตอ้ งทำใหแ้ รงกดตดั ของตะไบเท่ำกนั ตลอดผวิ สัมผสั ดงั น้นั ในขณะตะ ควรจะตอ้ งเพิ่มกำรบิดตวั ตะไบเขำ้ หำดำ้ นที่มีพ้ืนที่ผวิ สัมผสั มำกกวำ่ ดงั แส และเทคนิคกำรตะไบผวิ รำบน้ียงั ถูกนำไปใชก้ บั ชิ้นงำนตำ่ งๆ ที่มีผวิ สัมผสั อยำ่ งเช่นกำรตะไบชิ้นงำนหนำ้ ตดั กลม ตำมรูปที่ . (ง) เป็นตน้รูปท่ี . แสดงวธิ ีกำรปรับบิดตะไบใน กรณีชิ้นงำนผวิ สัมผสั ไม่เทำ่ กนัไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื

175 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 การตะไบผวิ โค้ง กำรตะไบผวิ โคง้ น้นั เป็นเทคนิควธิ ีกำรตะไบซ่ึงผปู้ ฏิบตั ิงำนตอ้ งศึกษำและฝึกปฏิบตั ิใหถ้ ูกวธิ ี ซ่ึงจะส่งเสริมใหง้ ำนมีควำมสมบูรณ์ยงิ่ ข้ึน โดยวธิ ีกำรตะไบดงั ต่อไปน้ี . การตะไบชิ้นงานทมี่ ีลกั ษณะโค้งไปทางด้านข้าง ใหด้ นั ตะไบไปขำ้ งหนำ้ พร้อมท้งั บิดตะไบและเคล่ือนตะไบไปทำงขวำมือพร้อมๆ กนั ดงั แสดงในรูปท่ี . (ก) . การตะไบชิ้นงานทม่ี ีผวิ โค้งไปทางด้านหน้า ใหย้ กดำ้ มตะไบใหส้ ูงข้ึน จำกน้นั ใหด้ นั ตะไบไปขำ้ งหนำ้ พร้อมท้งั กดดำ้ มตะไบลง ดงั แสดงในรูปที่ . (ข) . การตะไบผวิ กลม กำรตะไบมีลกั ษณะเช่นเดียวกนั กบั กำรตะไบรัศมีโคง้ เพียงแตม่ ุมในกำรกดดำ้ มตะไบน้นั มีมำกกวำ่ เนื่องจำกมีผวิ โคง้ เป็นวงกลม ดงั แสดงในรูปที่ . (ค) . การตะไบลบมุม มีลกั ษณะกำรตะไบ เช่นเดียวกบั กำรตะไบรัศมีโคง้ เพยี งแตก่ ำรตะไบลบมุมน้ีตอ้ งเอียงตะไบทำมุม องศำกบั แกนของชิ้นงำนเท่ำน้นั ดงั แสดงในรูปท่ี . (ง)ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า . งานฝึ กฝี มือ

ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน 176ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ที่ 3 . การตะไบร่องโค้งขนาดเลก็ กำรตะไบร่องโคง้ ขนำดเล็ก ใหด้ นั ตะไบทอ้ งปลิงไปดำ้ นหนำ้ พร้อมท้งั ปรับบิดตะไบไปทำงขวำมือ จะทำใหไ้ ดผ้ วิ โคง้ ท่ีต่อเน่ืองกนั ดงั แสดงในรูปที่ . (จ) . การตะไบร่องโค้งขนาดใหญ่ กำรตะไบผวิ ชิ้นงำนที่มีลกั ษณะตะไบทอ้ งปลิงไปดำ้ นหนำ้ พร้อมท้งั บิดขอ้ มือขวำและเคล่ือนตะไบไปทำงขวำมือพร้อมๆ กนั ดงั แสดงในรูปท่ี . (ฉ)รูปที่ . แสดงเทคนิคกำรตะไบผวิ โคง้ แบตำ่ ง ๆ ความโค้งของตะไบช่วยในการปรับผวิ เรียบ เพ่ือใหส้ ะดวกในกำรตะไบผวิ รำบ ตะไบส่วนมำกจึงทำใหม้ ีลกั ษณะบำงลงท้งั ทำงส่วนปลำยและส่วนโคน (เป็นส่วนโคง้ ) โดยเฉพำะตะไบแบนส่วนมำกจะโคง้ เพียงดำ้ นเดียว “ส่วนโคง้ ” ของตะไบน้ีจะช่วยในกำรแบง่ แรงกด และจะช่วยแกก้ ำรเคล่ือนท่ีท่ีไม่สม่ำเสมอท่ีหลีกเล่ียงไมไ่ ดข้ ณะตะไบดว้ ย โดยจะช่วยป้ องกนั มิให้ตะไบกินเน้ือวตั ถุบริเวณขอบดำ้ นหนำ้ และหลงั ของชิ้นงำนมำกเกินไป เม่ือรักษำตะไบไม่อยใู่ นแนวขนำน ดงั แสดงในรูปที่ .ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

177 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ที่ 3 รูปที่ . ปะโยชนข์ องควำมโคง้ ตะไบ การพจิ ารณาเลอื กทศิ ทางการตะไบ ถำ้ หำกชิ้นงำนตะไบมีพ้ืนท่ีหนำ้ ตดั เป็นรูปสี่เหลี่ยมจตั ุรัสหรือสี่เหล่ียมพ้ืนผำ้ กค็ งไม่มีปัญหำในกำรเลือกทิศทำงตะไบ สำมำรถใชว้ ธิ ีกำรตะไบตำมยำว ตำมขวำง หรือตะไบไขวไ้ ดเ้ ลยแต่ถำ้ ชิ้นงำนมีรูปร่ำงไม่แน่นอน สำมำรถพิจำรณำเลือกทิศทำงกำรตะไบ ดงั น้ี . กำรตะไบชิ้นงำนตำมรูปที่ . (ก) ขณะทำกำรตะไบจะตอ้ งมีกำรเปล่ียนแปลงแนวตะไบไปเร่ือยๆ เม่ือผวิ งำนมีพ้ืนท่ีกวำ้ งหรือแคบลง . กำรตะไบชิ้นงำนตำมรูปท่ี . (ข) เป็นกำรตะไบเหลก็ ฉำก ควรตะไบใหต้ ะไบสมั ผสั ขำท้งั สองขำ้ งที่ทำมุมฉำกกนั . กำรตะไบชิ้นงำนกลมหรือชิ้นงำนท่ีเป็นวงแหวน ตำมรูปที่ . (ค) ตอ้ งวำงตะไบใหอ้ ยใู่ นทิศทำงและสดั ส่วนท่ีเหมำะสมรูปท่ี . แสดงทิศทำงกำรตะไบชิ้นงำนที่ไมข่ นำน เหล็กฉำกและชิ้นงำนหนำ้ ตดั กลมไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ

178 ชื่อหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเร่ือง. งานตะไบ สัปดาห์ที่ 3 งานตะไบผวิ ราบ ชิ้นงำนที่ตอ้ งกำรลดขนำดและตกแตง่ ผวิ ใหเ้ รียบน้นั มีขนำดควำมกวำ้ ง ควำมยำวและควำมหนำที่แตกต่ำงกนั ดงั น้นั ลกั ษณะของกำรตะไบ สำมำรถแบง่ ได้ ลกั ษณะ ดงั น้ี . การตะไบตามขวาง กำรตะไบลกั ษณะน้ีทิศทำงของกำรตะไบจะทำมุมฉำกกบั ขอบของชิ้นงำนดำ้ นยำว ใชใ้ นกำรลดขนำดของชิ้นงำนซ่ึงสำมำรถตะไบลดขนำดลงไดร้ วดเร็วกวำ่ กำรตะไบลกั ษณะอ่ืนและใชใ้ นกำรแก่ไขชิ้นงำนท่ีโคง้ นูนตำมยำว ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะตะไบตำมขวำง และกำรตะไบแกไ้ ขผวิ โคง้ ของชิ้นงำนใหเ้ รียบ . การตะไบตามยาว กำรตะไบลกั ษณะน้ีทิศทำงกำรตะไบทำมุมฉำกกบั ดำ้ นกวำ้ งของชิ้นงำน หรือขนำนไปกบั ขอบดำ้ นยำวของชิ้นงำนไม่นิยมนำไปใชใ้ นกำรลดขนำดของชิ้นงำนเน่ืองจำกลดลงไดช้ ำ้ เพรำะมีพ้นื ผวิ สัมผสั มำกคมตดั จะตดั เฉือนเน้ืองำนไดช้ ำ้ เหมำะสำหรับใชใ้ นกำรปรับผวิ เรียบหรือชิ้นงำนที่มีควำมกวำ้ งแคบดงั แสดงในรูปท่ี . และใชแ้ กไ้ ขผวิ งำนที่มีผวิ โคง้ ตำมขวำง ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะชองชิ้นงำนซ่ึงตอ้ งใชก้ ำรตะไบตำมยำวไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. วชิ า . งานฝึ กฝี มอื

179 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน จานวน 3 ชม.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ สัปดาห์ท่ี 3 รูปท่ี . แสดงลกั ษณะชองชิ้นงำนซ่ึงตอ้ งแกไขดว้ ยกำรตะไบตำมยำว . การตะไบไขว้หรือการตะไบทแยงมุม กำรตะไบลกั ษณะน้ี ทิศทำงกำรตะไบจะทำมุมองศำกบั ขอบของชิ้นงำนดำ้ นยำว หรือกำรตะไบจำกมุมหน่ึงยงั มุมที่อยตู่ รงขำ้ มกนั (ทแยงมุม)ดงั แสดงในรูปท่ี . โดยระหวำ่ งกำรตะไบตอ้ งมีกำรสลบั ทิศทำงกำรทแยงมุมเหมำะสำหรับใชใ้ นกำรปรับสลบั ทิศทำงกำรทแยงมุม เหมำะสำหรับใชใ้ นกำรปรับผวิ เรียบรอยตะไบท่ีไขวก้ นั อยจู่ ะแสดงและตรวจสอบผวิ นูนไดเ้ ป็ นอยำ่ งดีซ่ึงสงั เกตไดจ้ ำกรอยที่เกิดจำกกำรตะไบทแยงมุมถำ้ รอบตะไบยำวต้งั แตม่ ุมหน่ึงไปสิ้นสุดอีกมุมหน่ึงทอ้ งสองดำ้ น แสดงวำ่ผวิ ของชิ้นงำนที่ทำกำรตะไบมีผวิ เรียบแลว้สำมำรถตรวจสอบใหแ้ น่ใจอีกคร้ังโดยกำรตรวจรอยผวิ เรียบดว้ ยบรรทดั เส้นผม ดง้ แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของกำรตะไบไขวห้ รือตะไบทแยงมุม รูปที่ . แสดงลกั ษณะของรอยตะไบที่สังเกตไดว้ ำ่ มีผวิ นูน หรือผวิ เรียบ

ไ ใบความรู้ 180 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน หน่วยที่.ช่ือเร่ือง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ท่ี 3 . การตะไบขูด กำรตะไบแบบน้ี เป็นกำรตะไบผวิ ละเอียดและตะไบที่ใชจ้ ะเป็ นตะไบคมตดั เด่ียวเท่ำน้นั ตะไบถูกดนั ตำมขวำงกบั ลำตวั ของมนั บนผวิ ชิ้นงำนดว้ ยมือท้งั สองขำ้ งที่จบั ตวั ตะไบใกลช้ ิดกนั กำรตะไบวธิ ีน้ีใชส้ ำหรับขดู ผวิ ท่ีนูนใหล้ ดลงโดยกำรชกั ตะไบระยะส้นั ๆ ดว้ ยแรงกดเพยี งเบำๆซ่ึงใชเ้ ฉพำะกบั งำนที่มีควำมกวำ้ งเพียงเลก็ นอ้ ยเทำ่ น้นั ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงวธิ ีกำรตะไบขดู การตะไบขนึ้ รูป ชิ้นงำนที่จะนำมำข้ึนรูปดว้ ยกำรเลื่อย เจำะ หรือตะไบน้นัก่อนอ่ืนตอ้ งนำมำตะไบปรับผวิ ใหเ้ รียบและมีขนำดตำมแบบเสียก่อน ซ่ึงกำรปรับผวิ ของชิ้นงำนน้นัมีข้นั ตอนกำรตะไบ ดงั น้ี ลาดบั ข้นั ตอนการตะไบผวิ เรียบของชิ้นงาน ชิ้นงำนท่ีนำมำปรับผวิ เรียบดว้ ยตะไบน้นั จะมีดำ้ นท้งั หมด ดำ้ นแต่ละดำ้ นตอ้ งมีผวิ เรียบและตอ้ งทำมุมฉำกซ่ึงกนั และกนั อีกท้งั ตอ้ งมีขนำดตำมที่กำหนด ในข้นั ตอนแรกตอ้ งพจิ ำรณำเลือกดว้ นที่จะตะไบปรับผวิ เรียบก่อนเพอ่ื ใชเ้ ป็นผวิ เทียบผวิ เทียบน้ีควรจะเป็ นดำ้ นที่มีพ้ืนท่ีกวำ้ งกวำ่ ดำ้ นอ่ืนๆ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลำดบั ในกำรตะไบผวิ ของชิ้นงำน

ไ ใบความรู้ 181 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย . การแปลรูปชิ้นงาน หน่วยที่.ช่ือเรื่อง. งานตะไบ จานวน 3 ชม. สัปดาห์ที่ 3 การบารุงรักษาและการใช้ตะไบ . อยำ่ งใชต้ ะไบท่ีไมม่ ีดำ้ มเพรำะตะไบไมม่ ีดำ้ มนำอกจำกจะไมเ่ กิดประโยชนใ์ นกำรตะไบแลว้ ยงั ทำใหเ้ กิดอุบตั ิเหตุได้ . ควรแยกตะไบออกจำกเคร่ืองมือชนิดอ่ืน โดยเฉพำะเครื่องมือวดั . ตะไบท่ีมีฟันเป็นเกล็ดขนำดเล็ก ตดั เฉือนเน้ือโลหะดว้ ยกำรขดู ดงั น้นัตอ้ งระวงั ผวิ งำนล่ืนจำกน้ำมนั . อยำ่ ใชม้ ือปัดผงตะไบหรือใชป้ ำกเป่ ำ เพรำะจะทำใหข้ อบท่ีคมของชิ้นงำนบำดมือหรือผงตะไบฟ้ ุงเขำ้ ตำได้ . ตอ้ งเลือกใชต้ ะไบใหเ้ หมำะสมกบั ควำมแขง็ และลกั ษณะของงำน . ตะไบมีควำมแขง็ แตก่ ม็ ีควำมเปรำะอยใู่ นตวั ดงั น้นัอยำ่ ใชต้ ะไบตีแทนคอ้ นหรือใหต้ ะไบหล่นจำกโตะ๊ เพรำะอำจทำใหต้ ะไบแตกหกั ได้ . ชิ้นงำนผวิ ดิบที่ผำ่ นกำรรีดร้อนมำ ผวิ ภำยนอกจะมีควำมแขง็ กวำ่ เน้ือภำยใน ดงั น้นักำรเอำผิวดิบออกควรใชส้ นั ตะไบทำกำรตะไบผวิ ดิบออกก่อนจำกน้นั ถึงใชห้ นำ้ ตะไบทำกำรปรับผวิ ต่อไป ดงั แสดงในรูปที่ .รูปที่ . แสดงกำรใชส้ ันตะไบทำกำรตะไบผวิ ดิบของชิ้นงำนออก

182 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน 3 ชม. ช่ือหน่วย. การแปลรูปชิ้นงาน สัปดาห์ที่ 3ชื่อเร่ือง. งานตะไบ . ตะไบเป็นเครื่องมือท่ีมีคม ไมค่ วรเกบ็ หรือถือตะไบใหค้ มตดั ถูกนัจะทำใหต้ ะไบทื่ออยำ่ งรวดเร็วควรเก็บไวใ้ นที่เก็บ ซ่ึงอำจเป็นแบบแขวนผนงั หรือแบบต้งั โตะ๊ ก็ได้ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงช้นั เก็บตะไบแบบต้งั โตะ๊ และแบบยดึ ผนงั สรุป ตะไบเป็นเครื่องมือตดั ชนิดหน่ึง คมตดั จะทำงำนในลกั ษณะขดูจึงเหมำะสำหรับใชใ้ นกำรปรับผวิ ชิ้นงำนใหเ้ รียบ คมตดั มีขนำดเล็ก ตดั เฉือนเน้ืองำนแต่นอ้ ยซ่ึงเป็นงำนที่ควรกระทำต่อจำกกำรเล่ือยซ่ึงมีขนำดใกลเ้ คียงกบั ขนำดที่ตอ้ งกำรหลงั จำกน้นั จึงใชต้ ะไบทำกำรตะไบข้ึนรูปหรือปรับผวิ เรียบตอ่ ไป ตะไบมีรูปร่ำงต่ำงๆ มีกำรใชง้ ำนตำมรูปร่ำงของมนั กำรตะไบปรับผวิ น้นัผทู้ ่ีทำกำรตะไบตอ้ งควบคุมแรงกดใหส้ มดุลกนั ขณะเคลื่อนที่ไปขำ้ งหนำ้จะตอ้ งมีกำรผอ่ นแรงจำกมือซำ้ ยมำยงั มือขวำ กำรควบคุมที่ดีจะทำใหไ้ ดผ้ วิ งำนที่เรียบ กำรปรับผวิ ชิ้นงำน ดำ้ น เพ่อื นำไปสู่กำรข้ึนรูปต่อไปน้นัควรเลือกผิวงำนท่ีมีพ้ืนที่มำกเป็นผวิ ท่ี เพื่อใชเ้ ป็ นผวิ อำ้ งถึงในกำรวดั ฉำกดำ้ นต่อไปต่อจำกน้นั ผวิ ดำ้ นท่ี และ ควรเป็ นผวิ สมั พนั ธ์กบั ดำ้ นท่ี หรือดำ้ นที่มีลกั ษณะเป็นสำมเส้ำนนั่ เอง

183

ไ ใบความรู้ 190 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 งานตัด ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน และการบารุงรักษา งานตดั มีอยหู่ ลายวธิ ีแตล่ ะวธิ ีจะประกอบดว้ ยเคร่ืองมือตดั ซ่ึงผปู้ ฏิบตั ิงานจะตอ้ งพิจารณาเลือกใชเ้ ครื่องมือใหถ้ ูกตอ้ งเหมาะสมกบั ลกั ษณและความรวดเร็วในการตดั เคร่ืองมือตดั มีแบบต่าง ๆ ดงั น้ี งานตัดด้วยเลอ่ื ย การเล่ือย คือ การตดั วสั ดุดว้ ยใบเลื่อยที่มีคมเล็กๆ คลา้ ยคมสิ่วหรือคมสกดั จานวนมากท่ีเรียงกนั เป็นแถวตามความยาวของใบเลื่อย ซ่ึงฟันเหล่าน้ีจะกดั ชิ้นงานพร้อมๆ กนั ทีละหลการเลื่อยน้ีจะกระทาดว้ ยมือหรือเคร่ืองจกั รก็ได้ เลอ่ื ยมอื (Hand Hacksaw) เป็นเลื่อยท่ีทาการเล่ือยดว้ ยมือ ซ่ึงหลายประเภทดว้ ยกนั เช่นรูปท่ี . เล่ือยแฮคซอร์ ( Hack saw ) . เลอื่ ยแฮดซอว์ (Hack saw) นิยมใชก้ นั มากในงานโลหะทว่ั ไปรูปที่ . เล่ือยช่างไม้ หรือเลื่อยลนั ดา ส่วนมากใชต้ ดั โลหะต่างๆ ตามท่ีตอ้ งการ ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปท่ี . เล่ือยแทง หรือเล่ือยดาบ . เลอ่ื ยช่างไม้หรือเลอ่ื ยลันดา เป็นเลื่อยที่ช่างก่อสร้าง หรือช่างไม่นิยมใชก้ นั มากเนื่องจากเหมาะสาหรับเล่ือยไมด้ งั แสดงในรูปท . เลอื่ ยแทงหรือเลอ่ื ยดาบ ใชส้ าหรับเลื่อยตดั ภายใน ส่วนมากใชใ้ นงานเลื่อยไมช้ ิ้นเลก็ ๆ หรือเล่ือยเจาะรู เลื่อยบากมุม ดงั แสดง .

ไ ใบความรู้ 191 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยท่ี. 6ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 . เลอื่ ยฉลุ ใชส้ าหรับตดั ภายใน ตดั เส้นตรงตามรูปท่ีร่างแบบไว้ เหมาะสาหรับเล่ือยไมบ้ างๆ และพลาสติกหรือโลหะอ่อน ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . เล่ือยฉลุ . เลอื่ ยมดี สามารถเปล่ียนใบเลื่อยได้ ใชป้ าดมุมรูปท่ี . เลื่อยมีด บากมุมและทาช่องหรือร่องท่ีตอ้ งการความละเอียด ดงั แสดงในรูปท่ี . ในงานฝึกฝีมือน้ีจะขอกล่าวถึงเฉพาะเล่ือยมือ (Hack saw) และปฏิบตั ิงานเก่ียวกบั เล่ือยมือเป็นส่วนมาก เพราะเป็นความรู้และทกั ษะพ้ืนฐานสาหรับผทู้ ่ีเริ่มศึกษาและฝึกปฏิบตั ิงานดา้ นช่างอุตสาหกรรม เลื่อยมือเป็ นเคร่ืองมือตดั ขนาดเล็กแต่มีประสิทธิภาพในการตดั สูง ส่วนต่าง ๆ ของเลอ่ื ยมอื เลื่อยมือประกอบดว้ ยส่วนตา่ งๆ ดงั น้ี คือ โครงเล่ือย ดา้ มจบั ขอเก่ียวหูใบเลื่อยสกรูนตั หางปลาใชป้ รับใหใ้ บเล่ือยตึงหรือหยอ่ น และใบเล่ือย ส่วนโครงเลื่อยน้นัสามารถปรับใหม้ ีระยะส้นั หรือยาวไดต้ ามความยาวของใบเล่ือย รูปที่ . แสดงส่วนต่าง ๆ ของเลื่อย

ไ ใบความรู้ 192 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตดั หน่วยท่ี. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 ชนิดของด้ามโครงเลอ่ื ย ดา้ มจบั ของโครงเลื่อยมี 2 ชนิด คือ โครงเล่ือยแบบดา้ มตรงและโครงเล่ือยแบบดา้ มปื นแต่ท่ีนิยมใชก้ นั มากในประเทศไทยกค็ ือ แบบดา้ มปื นเน่ืองจากสามารถจบั ไดม้ น่ั คง การเลื่อยเที่ยงตรงกวา่ และโครงเล่ือยสามารถปรับขนาดได้ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของโครงเลื่อยแบดา้ มตรง ( ก ) และแบบดา้ มปื น ( ข ) ขนาดของใบเลอ่ื ย ใบเลื่อยมือจะถูกผลิตข้ึนมาหลายขนาด เพ่ือเลือกใชไ้ ดต้ ามความเหมาะสมของขนาดชิ้นงานเช่น ความยาว 8 นิ้ว (200 มม.) ขนาดความยาว 10 นิ้ว (250 มม.) และขนาดความยาว 12 นิ้ว (300 มม.)โดยความยาวของใบเล่ือยจะวดั จากจุดศูนยก์ ลางของรูขา้ งหน่ึงไปยงั จุดศนู ยก์ ลางของรูอีกขา้ งหน่ึงขนาดของใบจะกวา้ ง 1 นิ้ว (12.7 มม.) และหนา 0.025 นิ้ว (0.64 มม.) 2 รูปท่ี . แสดงการวดั ความยาวของใบเล่ือย

193 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา การใส่ใบเลอื่ ยเข้ากบั โครงเลอ่ื ย (Putting Blade in Frame) การใส่ใบเลื่อยตอ้ งใส่ใหย้ อดของฟันเล่ือยช้ีออกไปจากดา้ มเพราะการเล่ือยจะออกแรงกดเพือ่ ใหฟ้ ันเลื่อยตดั ชิ้นงานเมื่อดนั ไปขา้ งหนา้จากน้นั จึงปรับใบเล่ือยใหต้ ึง โดยการขนั นตั หางปลาการปรับใบเล่ือยใหต้ ึง ควรปรับใหต้ ึงปานกลางไม่ควรปรับใหต้ ึงหรือหยอ่ นเกินไป มิฉะน้นั จะเป็นสาเหตุทาใหใ้ บเลื่อยแตกหกั ได้ รูปท่ี . แสดงวธิ ีการใส่ใบเล่ือยเขา้ กบั โครงเลื่อยท่ีถูกตอ้ ง การทางานของฟันเล่ือย เลื่อยจะเคล่ือนที่ไปในทิศทางตดั พร้อมแรงกดแรงกดตดั น้ีจะทาใหฟ้ ันเลื่อยจมลงไปในเน้ือวตั ถุ และกดั ออกเป็ นเศษวสั ดุเลก็ ๆเศษวสั ดุจะอยใู่ นช่องฟันจะหลุดออกไปตามรอยเล่ือยส่วนเศษวสั ดุที่อยบู่ นผวิ งานจะถูกเกบ็ ไวใ้ นช่องเก็บเศษซ่ึงเกิดจากมุมคายรูปที่ . การกินงานของฟันเล่ือย

ไ ใบความรู้ 194 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตดั หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 มุมต่างๆ ของฟันเลอ่ื ย มุมของฟันเลื่อย และระยะห่างระหวา่ งฟันเล่ือย (Pitch)จะมีคา่ ตามความตอ้ งการในการใชง้ าน โดยคานึงถึงความแขง็ ของเน้ือวสั ดุชนิดและคุณภาพงานส่วนกาลงั ตดั และแรงท่ีใชใ้ นการเล่ือยก็ข้ึนอยกู่ บั มุมของฟันเล่ือยดว้ ยรูปที่ . แสดงลกั ษณะมุมตา่ ง ๆ ของฟันเลื่อยมุมต่างๆ ของฟันเลอ่ื ยคมตดั ของใบเล่ือยจะมีมุมต่างๆ ดงั น้ีมุมฟรี หรือมุมอิสระ () = 20 องศามุมลิ่มหรือมุมคม () = 65 องศามุมคาย () = 5 องศามุมตดั () = + หลกั การทางานของมุมลม่ิ มุมคาย และมุมฟรี . มุมลม่ิ หรือมุมคม () เป็นงานท่ีกินเน้ืองานและปะทะกบั เน้ืองานทาหนา้ ท่ีเช่นเดียวกบั คม สกดั คมส่ิว คมมีด และคมขวาน ถา้ งานแขง็ ตอ้ งการใชฟ้ ันเล่ือยท่ีแขง็ แรงฉะน้นั มุมลิ่มควรจะโตเพือ่ เพ่ิมความแขง็ แรง แตถ่ า้ งานออ่ นมุมลิ่มจะนอ้ ย เพราะตอ้ งการความคมมากเช่น มุมลิ่มของมีด เป็นตน้

195 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษารูปท่ี . มุมคายของคม . มุมฟรี หรือมุมอสิ ระ หรือมุมหลบ () มุมน้ีจะช่วยใหฟ้ ันเลื่อยที่กินงานไมเ่ สียดสีกบั งาน จะ สมั ผสั เฉพาะส่วนคมเทา่ น้นั . มุมคาย () ทาหนา้ ที่คายเศษโลหะ ช่วยใหเ้ ศษโลหะคายออกไดส้ ะดวก ดงั แสดงในรูป . จากรูปท่ี . มุมคายเล็กจะทาใหส้ ่วนที่ถูกปาดผวิ ยน่ เล็กนอ้ ย หลงั จากน้นั จะเกิดรอยร้าวและฉีกออก ทาให้ ผวิ งานหยาบ ขรุขระ เศษโลหะท่ีไดจ้ ากมุมคายเล็กเกินไป เรียกวา่ เศษหัก กรณีมุมคายโตเศษโลหะจะไม่เกิดรอยยน่ และไม่ขาดออกจากกนั เพราะเศษโลหะแล่นออกไดง้ ่าย เศษโลหะชนิดน้ี เรียกวา่ เศษแล่น . มุมตัด () คือ มุมฟรีรวมกบั มุมลิ่ม ( + ) มุมน้ีจะทาใหเ้ กิดการตดั งาน แตม่ ุมลิ่มท่ีขนาน ไปกบั ผวิ งานจะทาใหเ้ กิดการเสียดสีกบั งาน เกิดความร้อน มุมลิ่ม มุมฟรี และมุมคาย รวมกนั มีคา่ เทา่ กบั 90 องศา ท้งั สามมุมมีความสมั พนั ธ์กนั ถา้ มุมคายและมุมฟรีโต จะทาใหม้ ุมลิ่มบอบบาง ไมส่ ามารถตดั งานแขง็ ๆ ได้ ระยะ Pitch เป็นระยะห่างจากยอดฟันหน่ึงถึงยอดฟันหน่ึง โดยท่ีระยะน้ีเกิดจากส่วนของมุมฟรี และมุมคาย

ไ ใบความรู้ 196 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 การออกแบบฟันเลอ่ื ย จากภาพท่ี เมื่อฟันเล่ือยถากผวิ งานไปเรื่อย ๆ เศษท่ีเกิดก็ถูกสะสมอยใู่ นช่องเก็บเศษฉะน้นั โลหะที่ออ่ น เศษเล่ือยออกมาชิ้นใหญ่จึงจาเป็นตอ้ งมีร่องเกบ็ เศษที่โตกวา่ จากภาพท่ี แบบน้ีทาใหไ้ ดร้ ่องเกบ็ เศษโลหะท่ีโตข้ึนโดยการเพ่มิ มุมคายและมุมฟรี แต่จะเป็ นผลเสียกบั ความแขง็ แรงของคมตดั เพราะขนาดของมุมล่ิมลดลง จากภาพที่ ออกแบบใหฟ้ ันเล่ือยลกั ษณะน้ีทาใหม้ ีช่องเกบ็ เศษโลหะโตข้ึน และไม่มีผลเสียต่อขนาดของมุมล่ิมและความแขง็ แรงของฟันเล่ือยความหยาบ และความละเอยี ดของใบเลอื่ ยความหยาบ และความละเอียดของฟันเลื่อยน้นั มีการกาหนดไว้ 2 ระบบ ดงั น้ี .ระบบเมตริก จะวดั ความหยาบ ความละเอียดของฟันเลื่อยเป็นระยะพิตช์ (Pitch) -ระยะพติ ช์ (Pitch) หมายถึง ระยะห่างจากยอดฟันหน่ึงไปอีกยอดฟันหน่ึงท่ีอยถู่ ดั ไป 2.ระบบองั กฤษ จะวดั ความหยาบและความละเอียดของฟันเล่ือยเป็นจานวนฟันต่อนิ้ว (Teeth per inch)

ไ ใบความรู้ 197 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตดั หน่วยที่. 6ชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 รูปที่ . แสดงการวดั ความหยาบ ความละเอียดของฟันเล่ือยท้งั ระบบ ชนิดของใบเลอ่ื ย ใบเลื่อยในงานอุตสาหกรรมมีหลายชนิด แต่ท่ีใชก้ นั มากในประเทศไทยพบเห็นกนั เป็ นประจามีอยู่ 3 ชนิด คือ .ใบเลอื่ ยชนิดเหลก็ กล้าคาร์บอนสูง (High Carbon Steel) ใบเลื่อยชนิดน้ีมีความแขง็ ท้งั ใบ มี ความเปราะสูง หกั ง่าย และไม่สามารถเล่ือยไดเ้ ร็วเนื่องจากความร้อนอาจทาให้ความแขง็ ของฟันเลื่อยลดลง ใบเล่ือยชนิดน้ีราคาถูกแตใ่ ชง้ านไดน้ อ้ ย .ใบเลอ่ื ยชนิดเหลก็ รอบสูง (High Speed Steel)เป็นใบเลื่อยที่ทนต่อการเสียดสีไดด้ ีใบเล่ือยทน ต่อความร้นไดส้ ูงโดยไมเ่ ปล่ียนแปลงโครงสร้างภายในงอไดเ้ ลก็ นอ้ ยสามารถเลื่อยงานไดม้ ากกวา่ ใบเล่ือยชนิดคาร์บอนสูงแตม่ ีราคาแพง .ใบเลอ่ื ยชนิดบดั กรีฟันเลอ่ื ย ใบเล่ือยชนิดน้ีปัจจุบนั นามาใชง้ านกนั มากเป็นใบเลื่อยที่ออก แบบมาเพ่ือป้ องกนั ใบเล่ือยหกั ก่อนเวลาอนั สมควรลาตวั ใบเล่ือยทาจากเหล็กเหนียวที่สามารถออ่ นตวั ไดด้ ีส่วนฟันจะทาจากเหลก็ รอบสูงบดั กรีติดอยกู่ บั ความหนาของชิ้นลาตวัดงั น้นั ใบเลื่อยชนิดน้ีจึงมีประสิทธิภาพในการเล่ือยเช่นเดียวกบั ใบเล่ือยชนิดเหล็กรอบสูงและมีขอ้ ดีกค็ ือ ไมม่ ีโอกาสหกั ใชต้ ดั ชิ้นงานจนกวา่ ฟันจะทื่อไปเองเหมาะสาหรับผใู้ ชท้ ่ีเร่ิมฝึกเล่ือยงานใหมๆ่

ไ ใบความรู้ 198 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ชื่อเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 การเลอ่ื ยฟันเลอื่ ยให้ถูกต้องกบั ความหนาของชิ้นงาน ถา้ ใชฟ้ ันเลื่อยละเอียดกบั ชิ้นงานที่มีความหนามาก จะทาใหก้ ารตดั เฉือนนอ้ ยใชเ้ วลามากในการตดั ชิ้นงานใหข้ าด แตถ่ า้ ชิ้นงานบางมาก เช่น บางกวา่ ระยะพิตช์มกั จะทาใหช้ ิ้นงานเขา้ ไปอยใู่ นร่องฟัน ทาใหเ้ กิดการติดขดั และงดั ข้ึนมาขณะทาการเล่ือยเป็นเหตุใหฟ้ ันเล่ือยแตกหกั ในที่สุดดงั น้นั ในการเลือกฟันเล่ือยใหเ้ หมาะสมกบั ความหนาของชิ้นงานตอ้ งเลือกใหฟ้ ันเล่ือยเกาะอยบู่ นความหนาของชิ้นงานอยา่ งนอ้ ย 2 ฟันรูปท่ี . แสดงการเลือกใชค้ วามหยาบ ความละเอียดของฟันเลื่อยเหมาะสมกบั ความหนาของชิ้นงาน การออกแบบการจับยดึ งานเลือ่ ย การปฏิบตั ิงานเล่ือย ผปู้ ฏิบตั ิงานจะตอ้ งมีการวางแผนในการเลื่อยใหพ้ ร้อม โดยพิจารณาแนวเล่ือยของชิ้นงาน จากน้นั จึงนาไปสู่การจบั ยดึ ดว้ ยปากกา การจบั ดว้ ยปากการที่เหมาะสมทาใหไ้ ม่ตอ้ งเสียเวลาในการขยบั หรือจบั ชิ้นงานใหม่ ซ่ึงการจบั ชิ้นงานท่ีเหมาะสมน้นั สามารถออกแบบไดด้ งั น้ี

199 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ชื่อหน่วย . งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา .เพอื่ ไม่ใหใ้ บเล่ือยตดั เฉือนถูกปากกาจบั งานควรจบั ใหแ้ นวเลื่อยยน่ื ออกดงั แสดงในรูปที .(ก) . เพ่อื ไม่ตอ้ งเปล่ียนการจบั ชิ้นงานบ่อยๆ สาหรับแนวเลื่อยยาวๆควรจบั งานใหร้ อยเลื่อยยน่ื ออกมาจากปากกาในแนวดิ่ง ดงั แสดงในรูปท . ปากของปากกามีผวิ ราบ ดงั น้นั การจบั ทอ่ กลม ควรใชเ้ ข้ียวรองเพ่ือช่วยใหก้ ารจบั ยดึ มีความแขง็ แรงข้ึนดงั แสดงในรูปที . ( ค ) . สาหรับโลหะแผน่ บางๆ ควรใชอ้ ุปกรณ์ช่วยจบั เช่น ใชเ้ หลก็ ฉาเป็นเหตุใหป้ ากกาไมข่ นาน จึงตอ้ งใชแ้ ผน่ รองกนั รองรับอีกดา้ นหน่ึงเพ่อื ใหก้ ารจบั ยดึ แขง็ แรงข้ึนดงั แสดงในรูปที . ( ง )รูปที่ . แสดงการจบั ยึดชิ้นงานเพื่อเลื่อย การออกแบบความยาวตดั ในการเลอ่ื ย สาหรับชิ้นงานที่มีความหนานอ้ ย การที่จะเลื่อยความยาวตดั ใหเ้ ทา่ กบั ความหนาน้นั อาจทาใหร้ ะยะพติ ช์ไมเ่ พยี งพอต่อความหนาของงาน ทาใหโ้ ลหะแผน่ แทรกเขา้ ไปอยใู่ นร่องฟันเลื่อยได้ เป็นเหตุใหฟ้ ันเลื่อยแตกบิ่น ไมส่ ามารถทาการเล่ือยต่อไป การทามุมของใบเล่ือยจะช่วยเพม่ิ ความยาวตดั ได้ ในขณะเดียวกนั สาหรับชิ้นงานที่มีความกวา้ งมาก การเล่ือยเตม็ หน การยกดา้ มเลื่อยทามุม 30 องศากบั แนวระดบั จะช่วยทาใหเ้ กิดความยาวตดั ที่เหมาะสม สาหรับความยาวตดั y จะทาใหเ้ ลื่อยไดเ้ ร็วกวา่ การใชค้ วามยาวตดั ตลอดความกวา้ งของชิ้นงาน

ไ ใบความรู้ 200 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 รูปท่ี . แสดงการออกแบบระยะความยาวตดั ที่เหมาะสมและตดั ไดเ้ ร็วกวา่ การเลอื่ ยโลหะแผ่นบาง บางคร้ังเราจาเป็ นตอ้ งเล่ือยโลหะแผน่ บางโดยที่ชิ้นงานมีความหนานอ้ ยกวา่ ระยะพติ ชเ์ พื่อใหฟ้ ันเล่ือยเกาะท่ีชิ้นงานอยา่ งนอ้ ย 2 ฟันผปู้ ฏิบตั ิงานตอ้ งใชไ้ มเ้ น้ือแข็งประกบกบั ชิ้นงานขณะจบั บนปากกาจบั งาน รูปที่ . แสดงการประกอบโลหะแผน่ บางดว้ ยไมเ้ น้ือแข็ง คลองเลอื่ ย ในขณะทาการเล่ือย ใบเล่ือยท่ีติดแน่นกบั ร่องเลื่อยจะเสียดสี ทาใหเ้ กิดความร้อนสูงและตอ้ งใชแ้ รงในการเลื่อยมาก เป็นสาเหตุทาให้เกิดอุบตั ิเหตุหรือใบเล่ือยหกั ได้ในการเลื่อยจึงมีการออกแบบใหฟ้ ันเล่ือยกวา้ งกวา่ ลาตวั ใบเลื่อย เรียกวา่ “ คลองเลื่อย ”

201 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ชื่อหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ชื่อเรื่อง. ชนิดของเครื่องมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา การจัดฟันเลอื่ ย (Tooth Set) เพอ่ื ให้เกดิ คลองเลอื่ ย ฟันเล่ือยน้นั จะมีการจดั ใหฟ้ ันบิดไปทางซา้ ยและขวากรณีฟันเล่ือยมีขนาดใหญแ่ ละจดั ใหฟ้ ันเล่ือยมีลกั ษณะเป็ นคลื่นโคง้ ไปทางซา้ ยและทางขวาสาหรับฟันเล่ือยขนาดเลท้งั น้นั กเ็ พือ่ ตอ้ งการใหเ้ กิดร่องเลื่อยบนชิ้นงานท่ีกวา้ งกวา่ ความหนาของใบเล่ือย เพ่ือวตั ถุประสงคด์ งั น้ี . ลดการเสียดสีระหวา่ งใบเล่ือยกบั ร่องเล่ือยบนชิ้นงานอนั เป็ นสาเหตุทาใหเ้ กิดความร้อนและความร้อนจะเป็ นผลเสียต่อความแขง็ ของฟันเล่ือย . ช่วยทาใหก้ ารเล่ือยไดส้ ะดวก ไมฝ่ ืดหรือติดขดั ขณะทาการเล่ือย ทาใหใ้ บเลื่อยไมห่ กั ก่อนหมดสภาพกา การทาคลองเลือ่ ยทาได้หลายวธิ ี เช่น . แบบฟันสลบั จะตดั ฟันให้สลบั กนั ไปทางซา้ ยและขวาของใบเล่ือยการจดั คลองเล่ือยแบบน้ีจะทาไดเ้ ฉพาะฟันใหญ่ๆเท่าน้นั เช่น ฟันเลื่อยกลและเลื่อยลนั ดา . แบบฟันคลน่ืเหมาะสาหรับเลื่อยขนาดเลก็ เนื่องจากฟันมีขนาดเล็กไม่สามารถดดั ฟันสลจึงออกแบบคลองเลื่อยเป็นแบบฟันคล่ืนเฉพาะบริเวณฟันเท่าน้นั เช่น เลื่อ . แบบฟันบานหรือแบบทาใบใหเ้ รียวคลองเลื่อยชนิดน้ีใชก้ นั มากสาหรับเลื่อยวงเดือนรูปที่ . แสดงการออกแบบฟันเล่ือยเพอ่ื ใหเ้ กิดคลองเลื่อย

202 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า . งานฝึ กฝี มอื จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา การจับและการใช้เลอื่ ยมอื ใชม้ ือขวาจบั ที่ดา้ มของโครงเลื่อยส่วนมือซา้ ยจบั ที่บริเวณส่วนในดา้ นหนา้ โครงเล่ือยขณะทาการเล่ือยควรจบั ใหด้ า้ มเลื่อยยกข้ึนเล็กนอ้ ยเป็นมุมประมาณ 10 องศากบั แนวระดบัดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงวธิ ีการจบั โครงเลื่อย และวธิ ีการเล่ือยซ่ึง ใบเลื่อยตอ้ งการทามุมกบั ชิ้นงานประมาณ องศา การเลื่อยน้นั จะตอ้ งออกแรงกดเม่ือดนั ไปขา้ งหนา้ แต่ในช่วงชกั กลบั ไมต่ อ้ งออกแรงกดเพียงประคองถอนออกมาตรงๆ ควรเลื่อยใหห้ มดระยะชกั หรือตลอดความยาวของใบเลื่อยไมค่ วรเร็วหรือชา้ เกินไปควรใชค้ วามเร็วเลื่อยประมาณ 40 รอบ / นาที ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะการเคลื่อนตวัและระยะความสูงที่เหมาะสมสาหรับการเล่ือยมือ

ไ ใบความรู้ 203 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 การเร่ิมต้นเลอื่ ย ในการเร่ิมตน้ เล่ือยน้นั ผปู้ ฏิบตั ิงานเลื่อยตอ้ งมีการวางแผนและการเตรียมการล่วงหนา้ ท่ีดีเพราะถา้ หากตาแดไปแลว้ อาจจะตอ้ งเสียชิ้นงานไป ทาใหเ้ สียท้งั เวลาและคา่ ใชจ้ า่ ยสูงข้ึนดงั น้นั ก่อนที่จะเร่ิมตน้ ทาการเล่ือยน้นั เพ่ือไม่ใหเ้ กิดการอาการล่ืนไถลออกไปจากตาแหน่งที่ไดก้ าหนดไว้ผปู้ ฏิบตั ิงานควรใชต้ ะไบสามเหลี่ยมตะไบนาร่องไว้ หรืออาจจะใชห้ วั แม่มือประคองใบเลื่อยใหอ้ ยใู่ นตาแหน่งท่ีตอ้โดยไมล่ ่ืนไถลออกไปจากจุดที่ไดข้ ีดไว้ รูปที่ . แสดงวธิ ีการนาร่องดว้ ยตะไบสามเหล่ียม และการใชน้ ิ้วหวั แมม่ ือ ประคองใหใ้ บเล่ือยอยใู่ นตาแหน่งที่ตอ้ งการ เทคนิคการเล่อื ยท่อและแนวเลอื่ ยทยี่ าว . การเลอ่ื ยท่อผนังบาง อยา่ ทาการเลื่อยอยใู่ นตาแหน่งเดียวจนกระทงั่ ขาดออกจากกนัเพราะใบเลื่อยอาจติดขดั ทาใหใ้ บเลื่อยหกั ได้ ควรขยบั ชิ้นงานหลายๆคร้ังและเล่ือยเทา่ ๆกนั จนรอบดา้ น รูปที่ . แสดงวธิ ีการเล่ือนท่อผนงั บาง

204 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ชื่อหน่วย. งานตดั สัปดาห์ที่ 4ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา . การเลอ่ื ยชิ้นงานทม่ี ีแนวเลอื่ ยยาวการเลื่อยแบบน้ีผปู้ ฏิบตั ิงานสามารถทาไดโ้ ดยการหมุนปรับใบเล่ือยทามุม 90องศากบั โครงเล่ือยทาใหส้ ามารถทาการเลื่อยไดต้ ลอดความยาวของชิ้นงาน รูปที่ . แสดงการหมุนใบเลื่อยใหท้ ามุมฉากกบั โครงเล่ือยชิ้นงานท่ีมีแนวเลื่อยยาว วธิ ีการใช้งานและการบารุงรักษาเลอื่ ยมอื . เม่ือเล่ือยงานใกลจ้ ะขาดควรลดแรงกดตดั ลง . ในการเล่ือยควรใหส้ ่วนหวั กดลง โดยใหส้ ่วนดา้ มยกข้ึนทามุมประมาณ 10 – 30 กบั แนว ระดบั เพราะการเล่ือยกดลงจะเท่ียงตรงกวา่ การเล่ือยข้ึน . ในขณะชกั โครงเล่ือยกลบั ไมต่ อ้ งออกแรงกดและไม่ตอ้ งยกเล่ือยข้ึน 4. ในการเล่ือยควรเล่ือยใหต้ ลอดความยาวมิฉะน้นั ใบเลื่อยจะสึกหรอไมเ่ ทา่ กนั ตลอดท้งั ใบเป็นสาเหตุใหใ้ บเลื่อยติดแน่นในร่องเล่ือยและหกั ได้ 5.ควรจบั งานใหร้ อยเล่ือยอยใู่ กลป้ ากกามากท่ีสุดถา้ อยไู่ กลหรือสูงมากไปจะทาใหง้ านสั่นและเกิดเสียงดงั 6. ก่อนเลื่อยควรตรวจสอบใบเลื่อยดูก่อนวา่ ขนั ใบเล่ือยตึงพอดีแลว้ หรือยงั 7. ควรเลือกใบเล่ือยใหถ้ ูกตอ้ งกบั ความหนา และความแขง็ ของงาน . ควรใหฟ้ ันเลื่อยเกาะอยบู่ นความหนาของงานอยา่ งนอ้ ย 2 ฟัน ถา้ นอ้ ยกวา่จะทาใหช้ ิ้นงานเขา้ ไปงดั อยใู่ นร่องฟันทาใหฟ้ ันบิ่นได้ . เม่ือเลิกใชง้ านแลว้ ควรคลายนดั หางปลาใหใ้ บเล่ือยผอ่ นคลายอยใู่ นสภาพปกติ

205 ไ ใบความรู้ วชิ า. งานฝึ กฝี มือ ช่ือหน่วย. งานตดัชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา เคร่ืองเลอ่ื ยกล (Machine Saw) เป็นการเลื่อยชิ้นงานใหข้ าดโดยกลไกของเครื่องจกั รและพลงั งานก ผลิต ซ่ึงจะสะดวกและรวดเร็วในการตดั ดว้ ยมือไมส่ ามารถทาได้ ซ่ึงมีลรูปที่ . แสดงการตดั ตรงดว้ ยเคร่ืองเล่ือยกล เคร่ืองเล่ือยกลสามารถตดั ตรงและตดั เฉียงทามุมตา่ งๆได้ เพียงแต่ป ดงั แสดงในรูปที่ . การตดั ดว้ ยเคร่ืองเล่ือยกลเป็นการตดั แบบหยาบๆ ดงั น้นั การวดั ระยะตดั จึงกระทาไดโ้ ดยง่าย เพียงแต่ใชบ้ รรทดั เหล็กวดั ระยะความยาวท่ีโผล่พน้ ออกมาจากใบเล่ือยต รูปที่ . แสดงลกั ษณะการตดั เฉียง ชิ้นงานดว้ ยเคร่ืองเล่ือยกลรูปที่ . แสดงการวดั ขนาดของชิ้นงานบนเคร่ืองเลื่อยกล