unit 2

ไ ใบความรู้ 206 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. งานตดั หน่วยท่ี. 6ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 หลกั การจับชิ้นงานด้วยปากกาของเครื่องเลอ่ื ยกล เน่ืองจากปากกาจบั ชิ้นงานของเคร่ืองเล่ือยในดา้ นขนั เขา้ จบัจะมีจุดหมุนอยตู่ รงกลางเพื่อใชใ้ นการหมุนจบั ชิ้นงานกรณีเอียงชิ้นงานเม่ือตอ้ งการตดั เฉียงทามุมต่างๆ ดงั น้นัชิ้นงานตอ้ งมีความยาวเพียงพอต่อการจบัแต่ถา้ จาเป็นตอ้ งจบั ชิ้นงานที่ส้ันมากจะตอ้ งใชแ้ ทง่ เหลก็ ที่มีขนาดเทา่ กนั รองรับไวอ้ ีกดา้ นหน่ึงจะทาใหส้ ามารถจบั ชิ้นงานไดอ้ ยา่ งมนั่ คง ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงการจบั ชิ้นงานดว้ ยปากกาจบั ที่ไมถ่ ูกตอ้ ง ( ก ) และถูกตอ้ ง ( ข ) งานตัดด้วยสกดั สกดั เป็นเครื่องตดั ท่ีใชก้ นั มาต้งั แตส่ มยั โบราณปัจจุบนั กย็ งั นิยมใชง้ านอยเู่ ป็ นเครื่องมือพ้ืนฐานขนาดเล็กที่สาคญั และมีประโยชน์อยา่ งมากในการปฏิบตั ิงานทวั่ ไป ลักษณะของการขนึ้ รูปโลหะ การข้ึนรูปโลหะสามารถทาไดง้ ่ายๆ 2 วธิ ี คือ . การขึน้ รูปโดยไม่มีการตดั เฉือน (Non Cutting Operation)เป็นการข้ึนรูปโดยการใหเ้ น้ือโลหะแปรรูปไปโดยมิไดใ้ ชค้ มตดั ของเคร่ืองมือตดั แต่อาศยั ความร้อนทาใหอ้ ่อนตวัเราเรียกการข้ึนรูปดว้ ยวธิ ีน้ีวา่ งานตีเหลก็ ดงั แสดงในรูปท่ี . ( ก ) . การขึน้ รูปโดยใช้คมตดั ทาการตดั เฉือน (Cutting Operation)เป็นการข้ึนรูปโดยการตดั เฉือนของเครื่องมือตดั ใหม้ ีรูปร่างเปลี่ยนไปตามตอ้ งการ ดงั เช่น การข้ึนรูปดว้ ยสกดังานเลื่อยเป็นตน้ ดงั แสดงในรูปที่ . ( ข )

ไ ใบความรู้ 207 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. งานตดั หน่วยท่ี. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 รูปที่ . แสดงเน้ือโลหะที่เกิดจากการตีอดั ( ก ) และเกิดจากการตดั เฉือน ( ข ) การทางานสกดั สกดั จะถูกนามาใชง้ านในลกั ษณะการตดั ใหข้ าดโดยปราศจากเศษโลหะและการข้ึนรูปชิ้นงานซ่ึงจาเป็นตอ้ งเสียเศษโลหะท่ีเกิดจากการข้ึนรูป ดงั น้นั คมตดั ของสกดั จึงตอ้ งมีคุณสมบตั ิดงั น . ตอ้ งแขง็ กวา่ ชิ้นงาน . ตอ้ งมีมุมแหลม . ตอ้ งมีแรงกระทา รูปท่ี . แสดงการทางานของสกดั จากรูปท่ี . ( ก ) จะเห็นวา่ ทิศทางการจ่ายแรงจะอยใู่ นแนวต้งั ฉากกบั ผวิ งาน ทาให้งานแยกออกจากกนักรรมวธิ ีน้ีตอ้ งใชแ้ รงกระทามาก แต่ไมม่ ีเศษโลหะ ส่วนรูปที่ . ( ข )ทิศทางการจ่ายแรงอยใู่ นแนวทามุมแหลมกบั ผวิ งานจนเกือบจะขนานชิ้นงานถูกตดั เฉือนทาใหเ้ กิดเศษโลหะข้ึนท่ีหใชแ้ รงในการตดั เฉือนนอ้ ยกวา่

ไ ใบความรู้ 208 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย งานตดั หน่วยท่ี. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 ลกั ษณะมุมของสกดั รูปท่ี . แสดงข้นั ตอนการพฒั นามุมลิ่มของสกดั เนื่องจากคมล่ิมจะตอ้ งรับภาระงานดงั น้นั จึงตอ้ งมีคุณสมบตั ิแขง็ กวา่ งานแตช่ ิ้นงานตา่ งๆก็มิไดม้ ีคุณสมบตัสาหรับชิ้นงานที่แขง็ กวา่ ก็ยอ่ มตอ้ งการคมตดั ที่มีความแขง็ แรงมาก ดงั น้นัมุมลิ่มตอ้ งโตข้ึนจึงจะสามารถรับภารไดเ้ ป็นอยา่ งดีในการปาดผวิ เมื่อตอ้ งการมุมลิ่มท่ีโตผลกระทบที่ตามมาคือถา้ ใหม้ ุมลิ่มโตสุดคือ 90 องศา จะเกิดแรงปฏิกิริยาตอ่ หนา้ มีดมากอาจทาใหม้ ีดหกั ได้ เพราะเศษโลหะมว้ นตวั ออกมดงั แสดงในรูปท่ี . ( ก ) ดว้ ยเหตุผลอนั น้ีดา้ นหนา้ ของมุมลิ่มจึงอยใู่ นแนวต้งั ฉากไม่ไดค้ วรใหล้ าดลงเพ่ือใหเ้ ศษโลหะท่ีเกิดจากการตดั เฉือนเคลื่อนตวั หรือมขนาดของมุมที่เกิดข้ึนจึงมีคุณสมบตั ิโดยตรงต่อการคายเศษโลหะจึงเรียกมุมน้ีวา่ “ มุมคาย ” ดงั แสดงในรูปท่ี . หนา้ ที่สาคญั อีกดา้ นหน่ึงของมุมลิ่มก็คือการถูลงไปบนชิ้นงาน ผวิ หนา้ น้ีจะทาใหเ้ กิดความฝืดอยา่ งมากจึงทและมีคุณสมบตั ิออ่ นตวั ลงความร้อนน้ีจะมีผลทาใหผ้ วิ งานเสียหายอีกดว้ ย ดงั น้นัการป้ องกนั ความร้อนอนั เกิดจากหนา้ คมตดั น้ีจึงจาเป็นตอ้ งออกแบบใหม้ ีมุมหลบ (มุมฟรี) ดงั แสดงในรูปท่ี . ดงั น้นั จึงสรุปไดว้ า่ มุมคาย + มุมลิ่ม + มุมฟรี มีคา่ เท่ากบั 90 องศา ซ่ึงตา่ งกม็ ีความสาคญั ดว้ ยกนั ท้งั สิ้น รูปที่ . แสดงมุมลิ่ม มุมคาย และมุมฟรีของคมสกดั

ไ ใบความรู้ 209 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.21 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน สัปดาห์ท่ี 4 มุมลม่ิ ทเี่ หมาะสมกบั ความแข็งของวสั ดุ รูปที่ . แสดงภาระงานท่ีไดร้ ับ กรณีพ้ืนท่ีแรงมีนอ้ ย ( ก ) และกรณีพ้ืนที่รับแรงมีมาก ( ข ถา้ จา่ ยแรงเท่าๆกนั ยอ่ มทาใหเ้ ห็นชดั ถึงการรับภาระของหนา้ มีด ถา้ คมตดั มีพ้ืนที่นอ้ ยในการรับแรงทาใหโอกาสท่ีคมตดั จะทื่อหรือแตกบ่ินจึงมีมาก แตถ่ า้ คมตดั มีพ้นื ที่ในการรับแรงมากเกิดแรงกระจายไปเต็มผวิ หนา้ ทาใหค้ มตดั รับแรงนอ้ ยลงมีความคงานมากกวา่ การเลอื กมุมลม่ิ ให้เหมาะสมกบั วสั ดุงานวสั ดุ ประเภทของโลหะ มุมลม่ิวสั ดุแขง็ เหล็กผสมสูง เหลก็ ผสมคาร์บอน 60 – 70 องศาวสั ดุแขง็ ปานกลาง ทองบรอนซ์ หรือทองเหลือง 50 – 60 องศาวสั ดุอ่อน ตะกว่ั อะลูมิเนียม ทองแดง 20 – 40 องศา

ไ ใบความรู้ 210 วชิ า . งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. งานตัด หน่วยท่ี. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 ความแข็งแรงของสกดั ความหนาของตวั สกดั เป็ นตวั กาหนดความสูงและรูปร่างของคมสกดัซ่ึงความทนทานและผลงานของสกดั ข้ึนอยกู่ บั ความหนาและความสูงคมตดั น้ีดว้ ย ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . ถึงแมม้ ุมของสกดั จะเท่ากนั แต่ความหนาของสกดั ต่างกนั ความสูงของคมตดั ก็ต่างกนั ดว้ ย ลาตวั สกดั ยง่ิ บอบบางเทา่ ใดกย็ ง่ิ หกั ง่ายข้ึนเทา่ น้นั ดงั น้นัจึงตอ้ งเลือกสกดั ใหเ้ หมาะสมกบั งานท่ีจะใชส้ กดั น้นั มุมลิ่มน้นั ใชแ้ ทนดว้ ยตวั อกั ษรกรีก  (เรียกวา่เบตา้ ) คมสกดั จะแทรกเขา้ ในเน้ือวตั ถุไดง้ ่ายถา้ เขา้ มุมคมเล็กลง แต่จะหกั ง่ายยง่ิ ข้ึน ดงั น้นัถา้ วตั ถุยงิ่ แขง็ มากเทา่ ใดมุมล่ิมกจ็ ะตอ้ งใหญ่ข้ึนเท่าน้นั ดงั ตารางต่อไปน้ีมุมลม่ิ หรือมุมคม วตั ถุ การแยกและลดเศษวสั ดุ การแทรกตัวของสกดั โอกาสหกั แรงทใี่ ช้เลก็ แขง็ ง่าย มีมาก นอ้ ย เลก็ นอ้ ยออ่ น ง่ายมาก มีนอ้ ย มากใหญ่ แขง็ ยาก มีนอ้ ย นอ้ ยออ่ น ง่าย เน้ือโลหะยน่ ยู่ มีนอ้ ยมากมุมคมโดยทว่ั ไปมีค่าระหวา่ ง 30 – 80 องศา ซ่ึงมีคา่ สาหรับยดึ ถือโดยประมาณดงั น้ี คือ

ไ ใบความรู้ 211 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยท่ี. 6ชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4รูปที่ . แสดงมุมลิ่มของสกดั ขนาดตา่ ง ๆ กบั ความแขง็ ของวสั ดุ วสั ดุ มุมลม่ิไม้ ตะกว่ั อลูมิเนียม 30 องศาทองเหลือง เหล็กกลา้ ละมุน 60 องศาเหล็กกลา้ คาร์บอน เหล็ก เครื่องมือ 80 องศา ส่วนต่าง ๆ ของคมตดั สกดั ทาจากเหล็กกลา้ คาร์บอนสูง หรือเหล็กผสมสูงชุบแขง็ บริเวณคมตดับริเวณลาตวั และหวั จะอ่อนเพื่อรองรับการตีกระแทกโดยไม่แตกหรือบิ่น ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงส่วนตา่ ง ๆ ของสกดั

ไ ใบความรู้ 212 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. งานตดั หน่วยที่. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเครื่องมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 ชนิดของสกดั และลกั ษณะการใช้งาน สกดั มีหลายชนิดแต่ละชนิดมีลกั ษณะการทางานแตกตา่ งกนั ไปฉะน้นั รูปร่างและช่ือเรียกของสกดั จึงแตกตา่ งกนั ตามลกั ษณะการทางาน . สกดั ปากแบน คมตดั จะมีลกั ษณะปากแบนตรงเหมาะสาหรับใชง้ านในการตดั /ถากพ้ืนผวิ โลหะตบแตง่ งานหล่อ หรือรอยเช่ือม ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปากแบน . สกดั ปลายมน มีลกั ษณะคลา้ ยกบั สกดั ปากแบนแต่บริเวณคมตดั ดา้ นขา้ งท้งั สองขา้ งมีลกั ษณะมน เหมาะสาหรับตดั แผน่ โลหะเป็นแนวโคง้ดงั แสดงในรูปที่ .รูปท่ี . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปลายมน

213 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน ชม. ชื่อหน่วย. งานตดั สัปดาห์ที่ 4ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา . สกดั ปากจิง้ จก ลกั ษณะของปากจะแคบส้ันคมจะอยใู่ นแนวขวางกบั ลาตวัเหมาะสาหรับเซาะร่องตา่ งๆไดด้ ี ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปากแบน . สกดั ปลายเซาะลกั ษณะปากจะแคบส้นั และอยใู่ นแนวขวางกบั ลาตวั คลา้ ยกบั สกดั ปากจิ้งจกเพียงสวนปลายของสกดั จะโคง้ งอข้ึน เหมาะสาหรับเซาะร่องโคง้ รูปที่ . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปลายเซาะ. สกดั ปลายตดั ปากมีลกั ษณะเหมือนคมสิ่วเหมาะสาหรับตดั แผน่ โลหะหรือข้ึนรูปโลหะรูปท่ี . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปลายตดั

ไ ใบความรู้ 214 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-10 ช่ือหน่วย. งานตดั หน่วยที่. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเครื่องมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4. สกดั ปลายบาน ปากมีลกั ษณะบานออกและมีความแขง็ แรงสูง เหมาะสาหรับสกดั ทะลวงแผน่ โลหะที่เจ รูปท่ี . แสดงลกั ษณะและการใชง้ านของสกดั ปลายบาน. สกดั แบบพเิ ศษ (Special Cold Chisels) สกดั น้ีมีลกั ษณะพเิ ศษตามลกั ษณะการใชง้ านดงั น้ี คือ . สกดั เซาะร่องลิ่ม (Cape Chisels) ใชใ้ นการเซาะร่องลิ่มช่องแคบๆและมุมร่องท่ีเป็นเหลี่ยม . สกดั ปากกลม (Round nose Chisels) ใชใ้ นการสกดั ร่องโคง้ และเอาโลหะออกจากมุมภายในท่ีมีความโคง้รูปที่ . สกดั ชนิดพเิ ศษแบตา่ ง ๆ . สกดั ปลายแหลม (Diamond Point Chisels) ใชส้ าหรับเซาะร่องน้า ใหเ้ ป็นร่องตวั วบี นผวิ ของเครื่องจกั รท่ีเสียดสีกนั หรือใชส้ กดั แต่งมุมหรือเ

ไ ใบความรู้ 215 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100 ชื่อหน่วย . งานตัด หน่วยท่ี. 6ช่ือเรื่อง. ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ช สัปดาห์ที่ 4 การทางานด้วยสกดั การทางานดว้ ยสกดั ตอ้ งยนื อยใู่ นท่าที่ถนดั สายตาตอ้ งมองไปท่ีปลายสกดั ออกแรงมาจากหวั ไหล่จะทาใหไ้ ดง้ านสกดั ท่ีดีและไมเ่ กิดอนั ตรายกบั ตวั เองและผอู้ ื่น เบ่ียงตวั เล็กนอ้ ยเพือ่ ท่ีจะไดใ้ ชค้ อ้ นตอกไดถ้ นดั ดงั แ ในการสกดั ควรเลือกน้าหนกั ของคอ้ นใหเ้ หมาะสมกบั ขนาดของสกดั และวสั ดุที่ใชใ้ นการสกดั การออกแรเป็นหลกั รองลงมาเป็นขอ้ ศอกและใชแ้ รงที่ขอ้ มือเลก็ นอ้ ยเพอ่ื ใหค้ อ้ นส่งแรงไปยงั หวั สกดั ตรงแนวแกนของสกดั พรูปท่ี . แสดงลกั ษณะการยนื สกดั รูปที่ . แสดงลกั ษณะการออกแรงสกดั จากหวั ไหล่ การจับสกดั สามารถจบั ไดห้ ลายวธิ ีข้ึนอยกู่ บั ขนาดของสกดัรูปที่ . แสดงวธิ ีการจบั สกดั ขนานเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่

216 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ชื่อหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา * ถา้ เป็นขนาดเล็กควรจบั ดว้ ยนิ้ว 2 นิ้ว * ส่วนสกดั ขนาดปานกลางควรจบั ดว้ ยนิ้วท้งั 5 * การจบั สกดั ขนาดใหญ่ควรจบั กาท้งั มือ ส่วนหวั ของสกดั จะอ่อนเมื่อใชไ้ ปไดส้ ักระยะหน่ึงหวั สกดั ท่ีถูกคอ้ นตอก จะเป็นบ่าเยนิถา้ ฝืนใชต้ อ่ ไปอาจมีสะเกด็ เขา้ ตาหรือใบหนา้ เกิดบาดแผลได้ดงั น้นั ควรเจียระไนหวั สกดั ใหอ้ ยใู่ นสภาพดีเสมอ ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของหวั สกดั ที่ดี ( ก ) และไม่ควรใช้ ( ข ) การทางานของสกดั สามารถแบง่ ตามลกั ษณะการทางานไดด้ งั น้ี คือ . สกดั แบ่งแยก ขณะตอกดว้ ยคอ้ นสกดั จะถูกกดลงบนเน้ืองานเกิดรอยฉีกข้ึนในเน้ือวสั ดุน้นัโดยท่ีเน้ือวสั ดุน้นั ถูกดนั ออกจนสกดั จมลงไปในเน้ือวตั ถุและแยกออกจากกนั ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . การสกดั แบ่งแยก

217 ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตดั สัปดาห์ที่ 4ชื่อเรื่อง. ชนิดของเครื่องมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา . สกดั ตดั เฉือน สาหรับวตั ถุแผน่ บางๆนอกจากจะใชส้ กดั ช่วยในการตดั แยกดงั ท่ีกล่าวมาแลว้ยงั สามารถใชแ้ ทนกรรไกรไดอ้ ีกดว้ ยนน่ั คือ การสกดั ตดั เฉือน นน่ั เองซ่ึงจะตอ้ งมีแนวตดั อยขู่ า้ งบนติดกบั ขอบของปากกาหรือแผน่ รอง ดงั แสดงในรูปที่ . รูปท่ี . สกดั ตวั เฉือน . สกดั ลดเศษวสั ดุ เป็นการสกดั ผวิ ของเน้ือวสั ดุส่วนที่เกินออกไปจะตอ้ งต้งั สกดั ใหท้ ามุมกบั ชิ้นงานเพือ่ ใหส้ กดั ดนั เศษวสั ดุเลก็ ๆ ออก ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . สกดั ลดเศษวสั ดุ การสกดั แบ่งแยกจะทาใหเ้ กิดรอยฉีกในเน้ือวสั ดุและถูกความหนาของคมสกดั ดนั ออกมาเมื่อสกดั จมลงไปตนดงั น้ี คือการสกดั เร่ิมแรกและการสกดั ใหข้ าดในการสกดั เร่ิมแรกควรใชค้ อ้ นตอกนาเบาๆโดยขยบั คมตดั ไปตามรอยขีดและยอ้ นกลบั มาสกดั ใหข้ าดภายหลงั การใชส้ กดั ปากแบนซ่ึงมีคมตดั เป็ นเส้นตรงตดั แผน่ โลหะน้นั จะตอ้ งต้งั สกดั ใหเ้ อียงทามุมกบั ชิ้นงานเลก็ นเพือ่ ใหเ้ กิดแนวสกดั อยา่ งตอ่ เน่ือง ดงั แสดงในรูปที่ . ( ก )แต่ถา้ การตดั ดว้ ยสกดั ปลายมนสามารถทาการสกดั ตอ่ เนื่องกนั ไปไดเ้ ลย เนื่องจากคมตดั ของสกดั มีลกั ษณะโคง้ อยแู่ซ่ึงสามารถทาการสกดั ตอ่ เน่ืองไดโ้ ดยไมเ่ อียงลาตวั ของสกดั ดงั แสดงในรูปที่ . ( ข )

ไ ใบความรู้ 218 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหัสวชิ า.2100-1004 ชื่อหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ชื่อเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 รูปที่ . แสดงลกั ษณะการใชส้ กดั ปากแบน และสกดั ปลายมนตดั ชิ้นงาน การสกดั ใหข้ าดควรกระทาบนแผน่ รองซ่ึงทาดว้ ยเหล็กหล่อแต่ถา้ สกดั บนทง่ั ตอ้ งใชแ้ ผน่ รองที่ออ่ นกวา่ วางรองระหวา่ งกลาง รูปท่ี . แสดงการใชแ้ ผน่ รองในสกดั แบง่ แยก การต้ังมุมสกดั ขณะใช้งาน ในการสกดั ลดเศษวสั ดุหรือถากผวิ งานจะตอ้ งต้งั สกดั ใหท้ ามุมกบั ชิ้นงานสาหรับการสกดั เริ่มแรกจะตอ้ งสกดั ใหม้ ุมมากข้ึนเพื่อใหเ้ กิดรอยฉีกและเมื่อสกดั จมลงในเน้ือวสั ดุพอสมควรแลว้ จึงลดมุมสกดั ลงใหส้ กดั มีมุมที่เหมาะสม สกดั จะตดั ไดด้ ีเมื่อมีมุมอิสระใหญ่พอท่ีจะทาใหเ้ ศษวสั ดุออกมามีความหนาสม่าเสมอดงั แสดงในรูปท่ี . ( ก )

219 ไ ใบความรู้ วชิ า. งานฝึ กฝี มอื ช่ือหน่วย. งานตดัช่ือเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษาแต่ถา้ ต้งั มุมสกดั มากเกินไปคมสกดั จะจมลงไปในเน้ือวสั ดุมากเกินไป จนไม่สามารถตดั เศษวสั ดุออกมาไดแตถ่ า้ มุมสกดั นอ้ ยเกินไป คมตดั จะลื่นไถลไปบนชิ้นงาน เศษวสั ดุจะขาดหลุดออกไปไมเ่ กิดการต่อเนื่อง เม่ือทาการสกดั ตอ่ เนื่องไปเร่ือยๆจนจวนจะถึงส่วนปลายสุดของชิ้นงานควรหยดุ สกดั เพราะถา้ ทาการสกดังกนั ขา้ ม ดงั แสดงในรูปที่ . ( จ ) รูปที่ . แสดงการต้งั มุมสกดั พอดี มากเกินไป และนอ้ ย

ไ ใบความรู้ 220 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหัสวชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตดั หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 ตวั อย่างการใช้สกดั ตัดเฉือนชิ้นงาน การใช้ตดั ปากจิง้ จกและสกดั ปากแบน ในการสกดั ผวิ งานกวา้ งๆซ่ึงกวา้ งกวา่ ความกวา้ งของคมสกดั จะตอ้ งกดั เซาะเป็นร่องหลายร่องโดยใชส้ กดั เซาะร่อง ดงั แสดงในรูปท่ี . ) หลงั จากน้นั จึงเซาะสันบ่าท่ีเหลือดว้ ยสกดั ปากแบน ดงั แสดงในรูปท (ข) การใช้สกดั ปลายตัด ในการสกดั ช่องภายในของโลหะแผน่ บางควรเจาะรูบริเวณมุมของรูป งการ เพื่อป้ องกนั รอยสกดั ฉีกนาเลยเขา้ ไปในเน้ือที่ตอ้ งการใชป้ ระโยชน์ ดงั แสดงในรูปที่ . ( ค ) การใช้สกดั ปากบานทะลวงรูเจาะ ในการทะลวงบ่าตอ้ งต้งั สกดั ใหเ้ อียงและสกดั ออกทางดา้ นขา้ ง ควรทาการสกดั ท้งั ทางดา้ นบนและดา้ นล่างเพ่อื ใหร้ ูเจาะถึงกนั ดงั แสดงใน . (ง)รูปท่ี . แสดงวธิ ีการสกดั ชิ้นงานรูปแบต่าง ๆ

ไ ใบความรู้ 221 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ช่ือเร่ือง. ชนิดของเครื่องมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ที่ 4 การใช้งานและบารุงรักษาสกัด . ควรใชจ้ าระบีทาบริเวณคมตดั และผวิ ดา้ นขา้ งของสกดั ทะลวงบ่าเพ่ือลดความฝื ดขณะทาการทะลวง . การสกดั วสั ดุท่ีเปราะ เช่น เหล็กหล่อ ควรสวมใส่แวน่ ตาป้ องกนั อนั ตราย . ในการสกดั สายตาตอ้ งมองไปท่ีคมตดั ไม่ควรมองไปที่หวั สกดั หรือคอ้ น . สกดั โดยทว่ั ไปจะมีมุมลิ่ม 60 องศาแตถ่ า้ ตอ้ งการมุมลิ่มท่ีเลก็ กวา่ น้ีกส็ ามารถเจียระไนข้ึนมาใชเ้ องได้ . เลือกใชค้ อ้ นและสกดั ใหเ้ หมาะสมกบั ขนาดหรือลกั ษณะของงานท่ีจะทาการสกดั . สกดั เม่ือเลิกใชง้ านแลว้ ควรทาความสะอาดและชโลมน้ามนั เพอื่ ป้ องกนั สนิม งานตดั ด้วยกรรไกร การตดั ดว้ ยกรรไกรเป็นการตดั ที่ง่ายและสะดวกท่ีสุดเป็นการตดั ชิ้นงานใหข้ าดออกจากกนั โดยไมเ่ สียเศษวสั ดุจากการตดั กรรไกรมี 2 ชนิด คือ กรรไกรมือใชส้ าหรับตดั โลหะแผน่ บางและกรรไกรโยก ใชส้ าหรับตดั โลหะแผน่ หนาซ่ึงไม่สามารถตดั ดว้ ยมือได้ กรรไกรมือ เป็นเครื่องมือตดั เฉือนท่ีมีคมตดั ท้งั สองเคล่ือนที่รอบจุดหมุนเดียวกนัโดยมีมุมเฉือนประมาณ 20 องศา ดงั แสดงในรูปที่ . ( ก ) มุมเฉือนท่ีมากกวา่ 20 องศา จะเกิดการลื่นไถลออกไปไม่เกิดการตดั เฉือนดงั แสดงในรูปท่ี . ( ข )รูปท่ี . แสดงลกั ษณะของมุมเฉือนท่ีถูกตอ้ ง ( ก ) และไมถ่ ูกตอ้ ง ( ข )

ไ ใบความรู้ 222 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ รหสั วชิ า.2100-1004 ช่ือหน่วย. งานตัด หน่วยที่. 6ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา จานวน ชม. สัปดาห์ท่ี 4 กรรไกรโยกชนิดต้งั โต๊ะ สาหรับกรรไกรคนั โยกมีมีดตดั เฉือนอนั หน่ึงอยกู่ บั ท่ีอีกอนั หน่ึงเคลื่อนท่ีรอบจุดหมุนและมุมเฉือนจะทามุม 9 ถึง 15 องศาใบตดั ของกรรไกรโยกถา้ เป็นเส้นตรง จะมีผลตอ่ มุมงบั คือเกิดมุมงบั ต่างๆกนั บนจุดตา่ งๆของตาแหน่งตดั ทาใหก้ ารโยกตดั ดว้ ยแรงมากนอ้ ยไม่เท่ากนัขอ้ เสียน้ีแกไ้ ขได้ โดยการใชก้ รรไกรโยกแบบคมตดั โคง้ ซ่ึงจะช่วยรักษามุมตดั ใหอ้ ยใู่ นระดบั 9 – 15องศาตลอดเวลา ดงั แสดงในรูปที่ . รูปที่ . แสดงลกั ษณะของกรรไกรโยก กรรไกรโยกชนิดต้งั พนื้ กรรไกรโยกชนิดต้งั พ้นื น้ีสามารถตดั ชิ้นงานไดย้ าวถึง 200 มม. และหนาถึง 16 มม.ตดั เหล็กสี่เหลี่ยมไดห้ นา 25 มม. มีมุมเฉือนประมาณ 9 – 15 องศาเน่ืองจากขณะทาการโยกตดั น้นั ใบมีดเลื่อนลงมาในแนวดิ่ง ทาใหม้ ุมเฉือนคงท่ีตลอดขณะทาการตดัดงั น้นั คมตดั จึงมีลกั ษณะเป็ นเส้นตรง ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . แสดงลกั ษณะของกรรไกรโยกชนิดต้งั พ้นื

223 ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตัด สัปดาห์ที่ 4ชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา

224 คมตัดของกรรไกร คมตดั ของกรรไกรประกอบดว้ ย . มุมลิ่ม หรือมุมคมตดั มุมน้ีมีผลต่อความแขง็ แรงของคมตดั . มุมฟรีช่วยลดการเสียดสีระหวา่ งคมตดั ท้งั สอง . มุมคายช่วยลดคายเศษโลหะจากการตดั เฉือน มุมลม่ิ ของกรรไกร คือ มุมระหวา่ งผวิ ดา้ นหนา้ และผวิ ดา้ นขา้ งของมุมตดั เฉือนขนาดของมุมน้ีจะข้ึนอยกู่ บั ชนิดของวสั ดุท่ีจะตดั ถา้ เป็ นโลหะออ่ น เช่น อะลูมิเนียม พลาสติกหรือกระดาษ จะมีมุมล่ิมนอ้ ยเพื่อใหเ้ กิดความบางและความคมของใบมีดแต่ถา้ เป็นโลหะแขง็ จะมีมุมล่ิมท่ีโตเพ่ือใหค้ มตดั มีความแขง็ แรง ทนตอ่ ความแขง็ ของโลหะท่ีตดั ได้ในการตดั โลหะทว่ั ไปมุมล่ิมจะอยรู่ ะหวา่ ง 75 องศา ถึง 85 องศา มุมอิสระหรือมุมฟรีมีคา่ 2 ถึง 3 องศาท้งั น้ีเพอื่ ลดความฝืดระหวา่ งชิ้นงานกบั มีดเฉือน ส่วนมุมคาย () คือ ผวิ ดา้ นใตค้ มตดั มีมุมประมาณ 2 –3 องศา ดงั แสดงในรูปท่ี .รูปที่ . มุมต่าง ๆ ของคมตดั กรรไกร ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2 หน่วยที่. วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน ชื่อหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ีชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา

225 ระยะฟรีของคมตดั (Sight Clearance) ของกรรไกร คือระยะห่างที่คมตดั ท้งั สองเคลื่อนที่ผา่ นกนั โดยที่มีดไมช่ นกนั และไม่มีความฝืดระหวา่ งมีดเฉือนท้งั สองระยะเผอ่ื น้ีไมค่ งที่มากนอ้ ยข้ึนอยกู่ บั ความหนาและความแขง็ แกร่งของวตั ถุที่ตอ้ งการตดั ถา้ ระยะฟรีกวา้ งเกินไปจะดงั แสดงในรูปท่ี . รูปที่ . ระยะฟรีของคมตดั คมตดั ขงกรรไกรที่เคลื่อนที่ชิดกนั มากจะมีผลใหผ้ วิ ของมีเสียดสีกนั เอง ทาใหเ้ กิดความฝืดและการสึกหรอ แต่ถา้ ระยะระหวา่ งใบมีดหรือระยะฟรีมากเกินไปจะทาใหแ้ ผน่ งานพบั และเขา้ ไปอดั ตวั ระหวา่ งหนา้ มีดทอาการเฉือนงานกไ็ ม่เกิดข้ึน ดงั แสดงในรูปที่ . ในงานตดั ดว้ ยกรรไกรคมตดั ท้งั สองหนั มุมแหลมเขา้ หากนั ทาใหอ้ าการแยกตวั ของเน้ืองานจะมีทิศทางเขาซ่ึงเน้ืองานท่ีถูกเฉือนขาดไปเพราะใบมีดน้นั มีเป็ นส่วนนอ้ ยแตจ่ ะมีส่วนที่ตวั เน้ือโลหะแยกตวั เองออกเองเป็ นส่วนมฉะน้นั การกาหนดระยะฟรีของกรรไกรจึงแปรผนั ไปตามขนาดความหนาของชิ้นงาน เช่น ชิ้นงานหนา 0.5 – 5 มม.0.015 – 0.3 มม.รูปท่ี . แสดงระยะฟรีท่ีเหมาะสม (ก ) และระยะฟรีที่มากเกินไป ( ข ) ไ ใบความรู้ วชิ า. งานฝึ กฝี มือ ชื่อหน่วย. งานตดัช่ือเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมือตัด การใช้งาน การบารุงรักษา

226ระยะฟรีสัมพนั ธ์กบั ความหนาและความแข็งของชิ้นงานรูปที่ . ระยะฟรีของคมตดั สมั พนั ธ์กบั ความหนาและความแขง็สรุป ระยะฟรีโดยประมาณ 4 – 8 % ของความหนา การป้ องกนั การเกดิ โมเมนต์กบั ชิ้นงานรูปที่ . แสดงการเกิดโมเมนตข์ ณะทาการตดั และการป้ องกนั ระยะฟรี (Sight Clearance) เป็ นต้นเหตุที่จะทาให้เกิดโมเมนต์ (Moment) โดยคมตดั ล่างเป็นจุดหมุนงานจะหมุนหรือกระดกไปตามคมบนดงั น้นั จาเป็นตอ้ งยดึ งานใหม้ น่ั คงโดยใชม้ ือซา้ ยจบั ดงั แสดงในรูป . ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยที่. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน ชม. ชื่อหน่วย. งานตัด สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา

227 การตดั เฉือน คือ การตดั วตั ถุออกจากกนั เป็นสองส่วนโดยไม่มีเศษวสั ดุดว้ ยเคร่ืองตดั เฉือนซ่ึงมีคมตดั เป็นรูปลิ่มสองคมโดยคมท้งั สองน้ีไดเ้ คล่ือนท่ีสวนกนั ในระยะชิดหรือใกลก้ นั ดว้ ยแรงจากมือมนุษยห์ รือเครื่องจกั ร ในการตดั เฉือนคมมีดท้งั สองจะกดลงบนชิ้นงานพร้อมกนัแรงกดจะทาใหค้ มตดั จมลงในเน้ือโลหะ สาหรับโลหะบางก็จะตดั ผา่ นไดเ้ รียบตลอดตามแนวตดั สาหรับโลหะหนาจะมีความยดื หยนุ่ และเกิดความเคน้ แรงดึงโลหะมากแลว้ แรงเคน้ น้ีจะทาใหเ้ น้ือโลหะขาดออกจากกนั ตามแนวตดั ดงั แสดงในรูปท่ี . รูปท่ี . แสดงการเกิดแรงเคน้ ขณะทาการตดัรูปท่ี . แสดงลกั ษณะของรอยตดั เฉือน ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตดั สัปดาห์ท่ี 4ช่ือเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมือตดั การใช้งาน การบารุงรักษา

228 จากรูปที่ .จะเห็นวา่ แนวเอียงลาดขอบบนและล่างเกิดจากรอยกดของใบมีดแลว้ จึงเกิดรอยเฉือนทีใบมีดตวั บนจากน้นั แรงที่กดลงมาทาใหเ้ กิดรอยฉีกขาดระยะแกขาดน้นั จะมีความกวา้ ง 8 ใน 10ส่วนของความหนางาน โอกาสท่ีจะใชก้ รรไกรข้ึนอยกู่ บั ความหนาและความแขง็ แกร่งของงานท่ีจะตดัเน่ืองจากกาลงั จากมือมีแรงจากดัฉะน้นั ความยาวของดา้ มกรรไกรและการออกแบบท่ีดีจะช่วยผอ่ นแรงได้ ดงั แสดงในรูปที่ . งาน = แรง x ระยะทาง รูปท่ี . แรงที่กระทาและงานท่ีได้จากรูปที่ . = F1bกฎของโมเมนต์ Fa = = แรง F = ระยะทางหรือความยาวจากจุดหมุนถึงดา้ มจบั = งาน a ระยะทางหรือความยาวจากจุดหมุนถึงจุดตดั ของคมตดั F1 B ไ ใบความรู้ รหัสวชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า. งานฝึ กฝี มอื จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตดั สัปดาห์ท่ี 4ชื่อเรื่อง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตัด การใช้งาน การบารุงรักษา

229 ตัวอย่าง ใชก้ รรไกรมือตดั แผน่ เหล็กที่มีความตา้ นทานจากแรงกด 60 กิโลกรัมระยะห่างระหวา่ งจุดตดั ไปยงั จุดหมุน 15 มิลลิเมตร จุดกดท่ีดา้ มกรรไกรถึงจุดหมุน 160 มิลลิเมตรตอ้ งใชแ้ รงกดตดั ชิ้นงานบริเวณดา้ มกี่กิโลกรัม วธิ ีทา งาน = แรง x ระยะทาง กฎของโมเมนต์ Fa = F1b F=? a = 160 มิลลิเมตร F1 = 60 กิโลกรัม b = 15 มิลลิเมตรแทนคา่ F = 60 x 15 160 5.6 กิโลกรัม จะตอ้ งใชแ้ รงกดบริเวณดา้ ม = สรุป จะเห็นไดว้ า่ แขนของกรรไกรท่ียาวจะช่วยลแรงไดเ้ ป็ นอยา่ งมากนนั่ คือใชแ้ รงกดตดั เพียง5.6 กิโลกรัม แต่ไดง้ านบริเวณคมตดั ถึง 60 กิโลกรัม ไ ใบความรู้ รหสั วชิ า.2100-1004 หน่วยท่ี. 6 วชิ า . งานฝึ กฝี มือ จานวน ชม. ช่ือหน่วย. งานตดั สัปดาห์ท่ี 4ชื่อเร่ือง. ชนิดของเคร่ืองมอื ตดั การใช้งาน การบารุงรักษา

230 การบารุงรักษาและการใช้กรรไกร . ควรเลือกกรรไกรใหเ้ หมาะสมกบั ความแขง็ และความหนาของชิ้นงาน . ขณะทาการตดั ดว้ ยกรรไกรควรถือชิ้นงานดว้ ยมือซา้ ยไมค่ วรจบั กรรไกรดว้ ยสองมือ . ถา้ กรรไกรตดั ไมเ่ ขา้ จะดว้ ยความหนาหรือความแขง็ มากเกินไปควรหาทางตดั ดว้ ยวิธีอ่ืนอยา่ ใชท้ ่อต่อดา้ มหรือใชค้ น้ ตีดา้ มกรรไกร . ขณะทาการตดั ตอ้ งถือใหก้ รรไกรต้งั ฉากกบั ชิ้นงานเสมอ . ในการตดั โลหะที่ยาวควรถ่วงหรืองอเน้ือโลหะใหแ้ ยกออกจากกนั เพอื่ ไมใ่ หเ้ กะกะหรือบาดมือได้ . อยา่ ใชก้ รรไกรจบั ชิ้นงานแทนครีม หรือตีแทนคอ้ น . เมื่อเลิกใชง้ านแลว้ ควรทาความสะอาด พร้อมท้งั ชโลมน้ามนั บางๆเพอ่ื ป้ องกนั สนิมบริเวณคมที่ตดั สรุป งานตดั ดว้ ยเลื่อยและงานตดั ดว้ ยสกดัเป็นงานตดั ท่ีไดร้ อยตดั ท่ีหยาบเป็นงานตดั เพื่อนาไปสู่งานตะไบปรับผวิ และปรับขนาดต่อไปเคร่ืองมือตดั ท้งั สองชนิดน้ีคมตดั จะมีมุมคลายเป็นบวกซ่ึงจะตดั เฉือนเน้ืองานในลกั ษณะขดุ หรือปาดส่วนการตดั ดว้ ยกรรไกรเป็ นการตดั ท่ีง่าย สะดวกและประหยดั ที่สุดเน่ืองจากเป็นการตดั ท่ีไมม่ ีเศษที่เหลือจากคมตดั คมตดั จะเคล่ือนที่เขา้ หากนั รอบจุดหมุน สาหรับคมตดั ท่ีเคล่ือนท่ีรอจะออกแบบใหม้ ีคมตดั มีลกั ษณะโคง้ เลก็ นอ้ ยเพื่อรักษามุมเฉือนใหค้ งท่ีอยเู่ สมอขณะที่คมตดั เคล่ือนที่ตดั ทาใหแ้ รงท