แหล่งท่องเทียวในสมุทรปราการ

33 การสรางทางเดินและซุมพกั ผอนหยอ นใจ จึงเปน สถานทที่ ีน่ กั ทองเที่ยวใหค วามสนใจ ทง้ั ศกึ ษาหา ความรูและพกั ผอ นโดยสามารถเขา ชมเปน หมูค ณะหรือมาเปนครอบครัว 1 ปอมแผลงไฟฟา ปอมแผลงไฟฟา ตัง้ อยูร ิมแมน ํา้ เจา พระยาในเขตเทศบาลเมอื งพระประแดง บรเิ วณทีว่ า การ อาํ เภอพระประแดง เปน โบราณสถานทมี่ ปี ระวัติคกู บั เมอื งพระประแดง โดย เปน 1 ใน 24 ปอ มทตี่ ้ังอยู รมิ แมนาํ้ เจา พระยาท่สี รางขน้ึ ระหวา งรัชกาลพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟาจฬุ าโลกมหาราช จนถงึ รัชสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั เพ่ือปองกนั ขา ศกึ ศตั รทู ่ีรกุ รานทางปากแมน้ํา เจาพระยา โดยปอมแผลงไฟฟา สรางขนึ้ ในคราวเดยี วกบั การสรา งเมอื งนครเข่อื นขนั ธ ใน พ.ศ.2357 ใน ปจจบุ นั ปอ มแผลงไฟฟา เปน ปอมปน ท่ียงั คงเหลอื สภาพเกาอยบู างสว น และไดขึ้นทะเบยี นเปน โบราณสถานของกรมศลิ ปากร โดยเทศบาลไดเขา มาบรู ณะเปนทพ่ี ักผอนหยอนใจของประชาชน และ จดั บริเวณขา งปอ มเปนทีต่ ง้ั ของปอมปนใหญโ บราณหลายกระบอกตัง้ ไวใ หชม บรเิ วณรอบ ๆจัดปลูก ตน ไม 2 และในอนาคตมีโครงการสรา งถนนวงแหวนรอบนอกจะทาํ ใหการเดนิ ทางทองเทยี่ วเช่ือมกัน สะดวกยง่ิ ขึ้นจะทาํ ใหป อ มแผลงไฟฟา เปน จุดทอ งเทย่ี วทนี่ า สนใจแหง หนงึ่ เช่ือมโยงกบั พระสมทุ รเจดีย และปอมพระจุลจอมเกลา 3 พพิ ิธภณั ฑทหารเรอื พพิ ธิ ภณั ฑทหารเรอื ตัง้ อยใู นเขตเทศบาลนครสมทุ รปราการ ริมถนนสุขมุ วทิ ตาํ บลปากนํ้า อาํ เภอเมืองสมทุ รปราการ ตัง้ อยูตรงขา มโรงเรยี นนายเรือ พพิ ิธภัณฑทหารเรอื เรมิ่ จดั ตั้งขึ้น ใน พ.ศ. 2466 โดยนําเอาวสั ดจุ ากกรมกองตา ง ๆ ท่มี ีคุณคา ทางประวตั ศิ าสตรและโบราณคดี มาจดั ต้งั กอง ประวัตศิ าสตรข ้ึนในกรมเสนาธิการทหารเรอื ในพระราชวังเดิม กรงุ ธนบุรี และพ.ศ.2496 กอง ประวัตศิ าสตรไ ดเปลย่ี นสงั กดั ขน้ึ กับกรมธรุ การทหารเรือ ¼ และยา ยไปตัง้ อยรู าชนาวกิ สภาชน้ั ลา ง จึง ไดจัดแผนกพพิ ิธภณั ฑ เปดใหป ระชาชนเขาชมคร้ังแรกในพ.ศ.2498 ตอมากองทพั เรอื ไดยายสถานที่ ของกองประวตั ศิ าสตรไ ปอยูบริเวณปอมพระจุลจอมเกลา และกองประวตั ศิ าสตรไดย ายไปขึ้นกับกรม 1 จริ าภรณ เชอื้ ไทย .(ม.ป.ป.). อทุ ยานประวตั ิศาสตรท หารเรือ ปอมพระจลุ จอมเกลา . หนา 2 – 22. 2 ศูนยก ารศึกษานอกโรงเรยี นจังหวดั สมทุ รปราการ. (2547) .สมุทรปราการเมืองแหง การเรยี นรู. หนา 52-53 3 สํานักบรกิ ารวิชาการแหงจุฬาลงมหาวิทยาลยั . (2535). การศกึ ษาเบือ้ งตน เพ่ือพัฒนาการทองเท่ียว กรุงเทพมหานครและปรมิ ณฑล. หนา (4-71) ¼ ปจจบุ นั คอื กรมสารบรรณทหารเรือ

34 ยุทธการทหารเรือ ในพ.ศ. 2515 จึงไดจดั สรางอาคารพิพธิ ภณั ฑทหารเรือขึ้น เปนท่ีตง้ั จนถงึ ปจ จบุ นั มีเน้ือท่ี 21 ไร เปน พิพิธภณั ฑสถานแบบพเิ ศษ มโี บราณวตั ถทุ ีเ่ กยี่ วขอ งกบั กจิ การราชนาวเี ทา นัน้ จัด แสดงทั้งภายนอกและภายในอาคาร โดยจดั แสดงแบง ตามประเภทของวสั ดุ เชน ววิ ฒั นาการของเรอื รบ ไทย เครอ่ื งแตง กายของทหารเรือ อาวธุ ของทหารเรอื การแสดงประวตั ิยุทธนาวี สามารถเขา ชมไดท กุ วันในวนั เวลาราชการโดยไมต อ งเสยี คาเขา ชม เปน สถานทีน่ ยิ มของนักทองเทย่ี วท่เี ดนิ ทางมายงั จงั หวัด สมุทรปราการ เนอ่ื งจากอยูใ นเสน ทางทจ่ี ะเดนิ ทางไปยังแหลง ทองเที่ยวอนื่ คือฟารม จระเขและเมือง โบราณ ทงั้ มีความพรอ มในการรองรบั นักทอ งเทย่ี ว 1 พระสมทุ รเจดยี  พระสมุทรเจดยี  หรอื พระเจดียกลางนาํ้ ตง้ั อยูตาํ บลบางปลากด อําเภอพระสมทุ รเจดีย รมิ แมน ํ้าเจา พระยาฝง ตรงขา มศาลากลางจงั หวัดสมทุ รปราการ แตเดมิ พระสมุทรเจดยี ตง้ั อยบู นเกาะปาก แมน า้ํ เจา พระยา ทา ยปอมผเี สอื สมุทร ตอ มาชายตลงิ่ ฝง ขวาของแมน ้าํ ตนื้ เขนิ งอกออกมาเชื่อมติดกับ เกาะพระสมทุ รเจดยี  สรางขนึ้ ในสมยั รชั กาลพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลา นภาลัย เนอื่ งจากในระหวา งสรา งเมอื งสมุทรปราการ พระองคไ ดเ สดจ็ พระราชดําเนนิ ทอดพระเนตรการสราง เมืองสมทุ รปราการอยเู สมอและไดทอดพระเนตรเหน็ หาดทายปอ มผีเส้อื สมุทร ทรงมพี ระราชดํารจิ ะ สรางมหาเจดยี ข น้ึ เพอื่ เปน อนสุ รณ 2 เมอ่ื สรางเมืองสมทุ รปราการแลวเสรจ็ ทรงโปรดเกลา ฯ ใหก รม หมนื่ เจษฎาบดินทรกบั เจา พระยาพระคลงั (ดศิ ) เปน แมกองดาํ เนนิ การสรางในพ.ศ.2369 แตย ังไม สําเรจ็ ก็สนิ้ รชั กาล พระบาทสมเด็จพระนง่ั เกลา เจา อยหู วั ไดด าํ เนนิ การสรา ง ตอ แลว เสร็จใน พ.ศ. 2371 องคพ ระเจดยี เ ดิมสรางแบบยอ เหลย่ี มไมส บิ สองสงู 20 เมตร ตอ มาในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอม เกลาเจา อยหู วั โปรดเกลา ใหปฏิสงั ขรณแ ละไดสรา งเจดยี แบบเจดยี ลอ มฟางครอบองคเ ดิมโปรดใหชาง ถา ยแบบอยา งเจดียกรงุ เกา มาสรา ง โดยมีเจาพระยาทิพากรวงคโ กษาธิบดเี ปน แมกอง พรอ มท้ังทรง สรา งวหิ าร หอระฆงั ประดิษฐานพระชัยวฒั นและพระพุทธหา มสมทุ รพรอ มทั้งอัญเชญิ พระบรม สารีรกิ ธาตมุ าบรรจไุ ว องคพ ระสมทุ รเจดยี ส ูง 37.25 เมตร3นับเปน เจดียท่ีมีความสงางามรมิ ฝง แมนํา้ เจาพระยา ถือเปน สัญลกั ษณข องจังหวดั สมทุ รปราการทป่ี ระชาชนใหความนับถอื และจะจัดงาน นมัสการประจาํ ทกุ ปช วงเดอื นตลุ าคม ระหวา ง แรม 5 คา่ํ ถึงแรม 14 คาํ่ เดือน 11 เปน เวลา 9 วนั 9 คืน 1 สาํ นกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหงชาต.ิ (2545). ขอมูลวัฒนธรรมภาคกลาง. (CD-ROM) 2 บรรจง ศศิธรากูร.(2539). พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลิศหลา นภาลัยกบั องคพ ระสมทุ รเจดีย. หนา 18-19 3 ทิพากรวงคมหาโกษธิบดี (ขาํ บุนนาค),เจาพระยา. (2548). พระราชพงศาวดารกรงุ รัตนโกสินทร รชั กาล ที่ 4. หนา 295

35 มีการประดบั ตกแตง ไฟอยางสวยงามทวั่ บริเวณองคพ ระสมทุ รเจดยี  การออกรานและพธิ กี ารเปลย่ี น ผาแดงซงึ่ พนั รอบองคพ ระเจดยี เปน งานทยี่ งิ่ ใหญประจาํ ปม ีนกั ทอ งเทยี่ วเดนิ ทางมานมสั การเปน จาํ นวนมากในทุก ๆ ป 1 เมืองโบราณ ตง้ั อยูใ นเขตตาํ บลบางปูใหม อําเภอเมืองสมทุ รปราการ ริมถนนสุขมุ วทิ กิโลเมตรที่ 33 หา ง จากตัวจงั หวัดประมาณ 8 กโิ ลเมตร จดั เปนพพิ ธิ ภณั ฑกลางแจง ที่มีขนาดใหญท ส่ี ุดในโลก มีเนอ้ื ท่ี ประมาณ 800 ไร เริ่มกอ สรางเมอื่ พ.ศ. 2506 โดยคณุ ประไพ วริ ิยะพันธุ ท่ตี อ งการใหป ระชาชนชาว ไทยและชาวตา งชาติไดรจู กั ประเพณแี ละวฒั นธรรมของชาติไทยรวมท้งั โบราณสถาน โบราณวตั ถุของ ไทย โดยเปน ศูนยรวมปูชนยี สถานท่ีสาํ คญั ๆของแตละจงั หวดั เชน เขาพระวหิ าร ปราสาทหนิ พนมรงุ วัดมหาธาตสุ โุ ขทยั พระธาตุเมอื งนคร พระบรมธาตุไชยา เปน ตน โดยจําลองขนาดใหมขี นาดเลก็ ลง 3 ใน 4 สวน ดว ยฝม อื ที่ประณตี ใหเหมือนกบั ไดไปทอ งเท่ยี วสถานที่นน้ั จรงิ ๆ ภายในเมืองโบราณไดจ ดั วางสถานทีโ่ บราณตา ง ๆ ไวเปน สดั สว น โดยแบง เปน ภาคตางๆ ของประเทศไทย คือ ภาคเหนอื ภาค กลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ และภาคใต ในแตล ะภาคจะมีสง่ิ สาํ คัญตางๆของแตละภาคสรางไว และเนอ่ื งจากเมืองโบราณมพี ืน้ ท่ีกวา งขวางมากจงึ สามารถนํารถยนตส ว นตวั เขาเท่ียวชมไดส ะดวก เมอื งโบราณนบั เปน สถานทท่ี องเท่ยี วสําคญั ของจงั หวดั สมทุ รปราการทุกๆวนั จะมนี กั ทอ งเทยี่ วทัง้ ชาว ไทยและชาวตา งประเทศเดนิ ทางมาเทีย่ วชมเปนจาํ นวนมากเพราะนอกจากจะเปน การพักผอ นหยอ น ใจแลว ยังปรียบเสมือนไดเทยี่ วทวั่ ทกุ ภาคของประเทศไทย ในระยะเวลาอันรวดเร็ว 2 พิพิธภัณฑช างเอราวัณ ตง้ั อยรู มิ ถนนสุขมุ วิท หางจากแยกบางนา ประมาณ 3 กโิ ลเมตร โดยเกิดจากความคดิ ของ คณุ เล็ก วิริยะพันธุ ผูกอ ตง้ั เมืองโบราณ นอกจากเปนสถานที่แสดงงานประติมากรรมขนาดใหญแ ลว ยังมีจดุ ประสงคเ พื่อจดั ทําเปน พพิ ิธภณั ฑเ ก็บรกั ษา ศลิ ปวัตถุ โบราณวัตถสุ ว นบคุ คลทเ่ี กบ็ สะสมมา นาน โดยตวั ชา งเอราวณั มคี วามสงู จากพ้นื ดนิ ถงึ โหนกหัวชาง 43.60 เมตร สว นตัวชางเอราวัณ มี ความสงู 29 เมตร กวา ง 12 เมตร ยาว 39 เมตร นา้ํ หนกั ชาง 250 ตนั และทองแดงบริสทุ ธิ์เคาะดว ยมอื ทาํ ผวิ ชา ง ภายในอาคารพพิ ธิ ภณั ฑชา งเอราวณั แบงเปน 3 สว น ตามลักษณะไตรภมู ิ คือ ชั้นลา งสุด 1 หอการคา จงั หวดั สมุทรปราการ.(2539).รายงานประจําปห อการคา จังหวัดสมุทรปราการ. หนา 151 - 152 2 เมืองโบราณ.(2548). วัตถุประสงค.(Online)

36 เปนชน้ั บาดาล มรี ูปปน มนษุ ยนาคตั้งอยเู หนอื นาํ้ เปน สญั ลักษณแ ละไดจ ัดแสดงศลิ ปะโบราณวัตถุ ตางๆ เชน เครือ่ งถวยชามสังคโลก พระพุทธรูป รวมทงั้ จดั นิทรรศการแสดงความเปนมาของพพิ ธิ ภณั ฑ ชนั้ ท่ีสองคือชน้ั ของมนุษยโ ลก มที างเขา 8 ประตู ดานบนของแตล ะซมุ แกะสลักปูนปน รปู เทวดา ประจําวนั ทง้ั 7 ภายในตกแตง ดวยลวดลายปนู ปน ประดบั เบญจรงคแ ละมเี กง จนี ซง่ึ ภายในประดษิ ฐาน พระโพธสิ ัตวก วนอิมอายกุ วา 1,300 ปดา นบนเพดาน ประดบั ดว ย กระจกสี ออกแบบเปนรูปทวปี ท้งั 5 และรปู กลมุ จกั รราศี ชน้ั ท่ีสาม คอื ชนั้ สวรรค ซ่ึงอยภู ายในตวั ชาง ดา นบนของเพดานเปนหมดู าวตางๆ ตรงกลางทอ งจักรวาล มพี ระพุทธรปู ปางลลี าเปน ประธาน พนื้ ทโี่ ดยรอบมพี ระพทุ ธรูปและเทวรปู ตางๆ ท่ีคณุ เล็ก วิริยะพนั ธสะสมไวจ ดั แสดง ดานนอกพพิ ธิ ภณั ฑซง่ึ มพี นื้ ท่ี 11 ไร จัดเปน อุทธยานพรรณไม อาคารสําหรบั พักผอน และจัดแสดงประติมากรรมลอยตวั เรอ่ื งรามเกยี รต์ิ รวม 134 ตอน ตัง้ แตตอน กําเนิดนางสดี าจนกระทง้ั กรงุ ลงกาแตก ซง่ึ นกั ทอ งเทย่ี วท่ีมาชมพพิ ธิ ภณั ฑจ ะไดร บั ความรเู ชงิ ชางหลาย อยา ง และโบราณวตั ถทุ รงคณุ คา รวมทง้ั ยงั ไดสักการะองคชา งเอราวัณตามความเชอื่ เหน็ ไดจากถนน หนา พพิ ธิ ภณั ฑมีพอ คา แมคานาํ ของมาขาย เชน พวงมาลัย ดอกไม ธูปเทยี น และของแกบ นที่เปน อาหารของชาง 1 วดั อโศการาม วัดอโศการามต้ังอยูหลกั กิโลเมตรท่ี 31 รมิ ถนนสขุ มุ วิท ตาํ บลทา ยบา ย อาํ เภอเมอื ง สมุทรปราการ หา งจากตวั เมืองประมาณ 6 กโิ ลเมตร เปนวัดฝา ยธรรมยตุ นิ ิกาย ดานทา ยวัดตดิ ทะเล อา วไทย สรา งข้นึ ตามปณิธานของพระสทุ ธธิ รรมรังสคี มั ภีรเมธาจารย (ฉายา ธมมฺ ธโร) หรอื ทา นพอลี เดิมเปนชาวอบุ ลราชธานี เปน พระฝา ยวปิ ส สนาธุระ ศิษยข องพระอาจารยม น่ั ไดธ ุดงคไปยังทต่ี าง ๆ จนกระท่งั ถงึ บรเิ วณตาํ บลทา ยบา น เปน ปาชายเลน เงยี บสงบ และไดส่งั สอนธรรมเปนที่ศรทั ธาของ ชาวบา น ตอ มานางกมิ หงษและนายสเุ มธ ไกรกาญจน ไดถวายท่ดี นิ จาํ นวน 53 ไรส รางวัดข้นึ เม่อื พ.ศ.2497 สถานท่ีโดยรอบเปนพน้ื ทปี่ าชายเลนมีบรเิ วณสงบเหมาะสําหรับใชเปน ท่ีอบรมทางวปิ สสนา กรรมฐาน ภายในวัดมสี งิ่ ทน่ี า สนใจ คอื พระธุตงั คเจดยี  13 องค เปน เจดยี ห มทู ่ีระลึกถึงธรุ งควัตร 13 ประการ สรา งเมอื่ พ.ศ. 2505 ตง้ั อยูตรงขา มพระวิหารวสิ ทุ ธิธรรมรงั สี ท่ีประดิษฐานสรรี ะทานอาจารย ลี บริเวณลานจอดรถยังมีรูปปน พระเจา อโศกมหาราช ตงั้ เปน อนุสรณสถาน ในวนั อาทติ ยและวันธรรม สวนะจะมพี ุทธศาสนกิ ชนเดนิ ทางมาน่งั วสิ สนาเปน จาํ นวนมาก ปจจบุ นั วัดอโศการามเปนสถานท่ีที่ อุบาสก อบุ าสิกา จากจงั หวัดตาง ๆเดนิ ทางมาบาํ เพญ็ กุศลและสกั การะทานพอ ลี ธตุ งั คเจดีย หลวง พอเศียร และวหิ ารวิสุทธิธรรมรงั สี นอกจากนย้ี ังเทย่ี วชมธรรมชาติ ปา ชายเลน ชมฝงู นก และสัตว 1 การทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทย .(2548). พิพธิ ภณั ฑช า งเอราวัณ.(Online)

ตางๆทม่ี าอาศยั บรเิ วณปา ชายเลนเปน จาํ นวนมาก 37 อภัยทาน 1 เน่อื งจากเปน บริเวณทว่ี ัดกาํ หนดใหเปน เขต วดั กลางวรวหิ าร วัดกลางวรวหิ ารเปน พระอารามหลวงชน้ั โท ชนดิ วรวหิ าร ตัง้ อยรู ิมคลองปากน้ํา ตาํ บลปากนํ้า สรา งขนึ้ ในพ.ศ. 2299 สมยั สมเดจ็ พระเจา อยหู วั บรมโกศ เดิมเรยี กวดั ตะโกทอง ตอมาเปลีย่ นชอื่ เปนวดั กลาง เน่ืองจากอาณาเขตวดั ตง้ั อยรู ะหวางวดั นอก คอื วดั พชิ ยั สงคราม กบั วัดใน คอื วดั สองวหิ าร วัด นี้ไดรับการปฏิสงั ขรณใ นรชั กาลพระบาทสมเดจ็ พระน่ังเกลา เจา อยหู วั และยกข้ึนเปน พระอารามหลวง ในพ.ศ. 2459 สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยูหวั ส่งิ ทนี่ าสนใจในวัดกลางวรวหิ าร ไดแ ก พระอุโบสถทสี่ รา งข้นึ ในพ.ศ. 2345 อาคารกอ อฐิ ถอื ปูน หลังคามงุ กระเบื้องเคลอื บ หนาบนั ประดับ กระเบือ้ ง ไมม ชี อฟา ใบระกา ระเบียงดา นหนาประดษิ ฐานพระพทุ ธรปู หินออนปางมารวิชัยแบบพมา และพระพทุ ธรปู สัมฤทธิป์ างสมาธิ ภายในมีจติ รกรรมฝาผนงั เรื่องพระปฐมโพธกิ ถาหรอื พทุ ธประวตั ิ นอกจากนยี้ ังมพี ระวหิ าร มณฑปจตั รุ มขุ ประดษิ ฐานพระพทุ ธบาทจําลอง ศาลาการเปรยี ญเปน เรือน ไทยหมไู มส ักทง้ั หลัง ซง่ึ หนา บันมลี วดลายไมแกะสลักละเอยี ดออ น งดงาม เหมาะสาํ หรับผูทมี่ ีความ สนใจดา นสถาปตยกรรมและศิลปกรรมไทยโดยเฉพาะ 2 วัดโปรดเกศเชษฐาราม วัดโปรดเกศเชษฐาราม เปน วัดอารามหลวงช้ันตรี ชนิดสามญั ตงั้ อยทู างทศิ ตะวนั ตกของคลอง ลดั หลวง ตาํ บลทรงคนอง ตรงขา มวัดไพชยนตพลเสพ เปน ศาสนสถานของชาวไทยเช้อื สายไทย เพียง แหงเดียวในเขตอาํ เภอพระประแดง เพราะวัดอื่น ๆ เปน วัดของชาวไทยเชื้อสายรามญั สรางข้นึ ในสมัย พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลา นภาลัย พ.ศ.2365 โดยพระยาเพชรพไิ ชย (เกต)ุ เปนผูส รางและไดรบั พระราชทานนามวา วัดโปรดเกศเชษฐาราม แตชาวบา นเรียกวา วดั ปากคลอง เนอ่ื งจากอยทู ศิ เหนอื ของคลองหลวง ภายในวัดมโี บราณสถานโบราณวตั ถทุ ่ีสาํ คัญไดแ ก พระอุโบสถ เปนสถาปต ยกรรมท่ี ไดร บั อทิ ธิพลจีน ไมม ีชอฟา ใบระกา หนาบนั ทงั้ สองดา นประดบั เครือ่ งถวยชามกระเบือ้ ง ภายในมภี าพ จิตรกรรมฝาผนังรปู พระอรหนั ตในซุม เรือนแกว อยเู หนือบานหนา ตา ง ซึ่งคน พบระหวา งการบรู ณะ เมื่อ พ.ศ.2542 พระวหิ ารเปน รูปแบบสถาปตยกรรมจีน หนา บันประดับดว ยเคร่อื งถวยชามกระเบอ้ื งตกแตง เปน ลายดอกไม ภายในวดั ยงั มีพระมณฑป แบบยอ มุมไมส ิบสอง ประดิษฐานพระพทุ ธรปู ปางมารวิชยั 1 สํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง ชาติ . (2545). ขอมูลวฒั นธรรมภาคกลาง. ( CD – ROM) 2 พรรณศิริ จลุ กาฬ.(2541) . การศึกษาเบอ้ื งตนวัฒนธรรมทอ งถ่นิ จงั หวดั สมุทรปราการ. หนา 60 – 62.

38 และรอยพระพทุ ธบาทจาํ ลองทาํ ดวยศลิ าประดับมุก ดา นนอกมณฑป มีซมุ พระฤาษนี าคสิทธ์ิโคดก สลกั ดวยหนิ สเี ขยี วปดทอง เปน ทน่ี ับถอื ของประชาชน 1 วดั ไพชยนตพ ลเสพยราชวรวหิ าร วดั ไพชยนตพ ลเสพยราชวรวิหาร เปน พระอารามหลวงช้นั โท ชนดิ วรวหิ าร ตงั้ อยรู มิ คลองลัด หลวง ตาํ บลบางพึ่ง อาํ เภอพระประแดง สรางขน้ึ ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระพุทธเลศิ หลา นภาลยั โดยกรมพระราชวงั บวรมหาศักดพิ ลเสพ เปนผสู รา งตงั้ แตค ร้ังยงั ดาํ รงพระยศเปนกรมหม่นื ศกั ดพิ ลเสพ เจาตา งกรมกาํ กบั ราชการพระกลาโหม และเปนแมก องสรางเมืองนครเข่ือนขนั ธ และขุดคลองลดั หลัง เมืองนครเขอื่ นขนั ธม าทะเลออกคลองตาขาว และสรา งวดั ไพชยนตพลเสพยบ รเิ วณคลองขดุ ใหมข ึ้น พรอมกบั วัดโปรดเกศเชษฐารามซงึ่ อยใู กลกนั สถาปตยกรรมของวดั ไพชยนตพ ลเสพย สรางเปน แบบราชนยิ ม โดยนาํ เครอ่ื งเคลอื บท้งั จนี และ ไทยมาประยกุ ตเ ขาดวยกนั ทงั้ บริเวณหนา บันและหนา ตา งของโบสถ สว นบษุ บกยอดปรางคทําจากไม แกะสลกั ลวดลายประดบั กระจก สรา งข้ึนในสมัยพระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟา จฬุ าโลกมหาราช ทรง สรา งข้นึ เพอ่ื ประดิษฐานพระพุทธสหิ งิ ค ท่ีพระทน่ี ัง่ พุทไธสวรรยตอ มาไดอญั เชิญพระพทุ ธสิหงิ คไป ประดษิ ฐานณ.วดั พระศรีรัตนศาสดาราม ในสมยั พระบาทสมเด็จพระนง่ั เกลาเจา อยหู ัว กรมพระราชวงั บวรมหาศักดพิ ลเสพยจงึ โปรดฯใหย กบุษบกยอดปรางคมาต้งั ประดษิ ฐานพระประธานในพระอโุ บสถ วัดไพชยนตพ ลเสพย ซ่ึงเปน วดั ที่พระองคท รงสรา ง 2 พระอุโบสถเปน รปู แบบสถาปต ยกรรมจีน ไมมีชอ ฟา ใบระกา หวั บนั ไดประดับดว ยสิงโตหนิ แบบจีน พระประธานในพระอุโบสถ เปน ประพทุ ธรปู ปนู ปน ลงรกั ปดทอง ปางมารวชิ ยั ประดิษฐานบน บษุ บกยอดปรางค พระวหิ ารตง้ั อยูคกู บั พระอุโบสถ มขี นาดและลกั ษณะคลา ยกนั หนาบนั ไมม ชี อฟา ใบระกา ผนงั ดา นในพระวหิ ารมีซมุ คูหาประดิษฐานพระพทุ ธรปู จาํ นวน 44 องค พระอโุ บสถและวหิ ารมี กาํ แพงแกว ลอ มรอบ ทีม่ มุ กาํ แพงแกว มีวหิ ารนอยทงั้ สท่ี ศิ 3 1 วริ ชั ทศนนท.(2543). วดั โปรดเกศเชษฐาราม และทาํ เนียบสกุลวงค เกตุทัต หงสกลุ บุษปะเกศ.หนา 19- 29 2 สํานักงานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง ชาต.ิ (2545). ขอมูลวัฒนธรรมภาคกลาง. (CD-ROM) 3 กฤษกร วงคก รวุฒิ.(2543) สมุทปราการ. หนา 91-94

39 วดั ทรงธรรมวรวหิ าร วัดทรงธรรมวรวหิ าร เปน พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร สรางขน้ึ ในสมยั พระบาทสมเด็จ พระพทุ ธเลศิ หลานภาลยั ทรงสรา งข้นึ พรอ มพรอ มเมอื งนครเขอ่ื นขันธร ะหวา ง พ.ศ. 2357-2358 โดย สมเด็จพระอนชุ าธริ าช กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล 1 วดั นี้เปน วดั รามญั เพ่ือใหช าวรามญั ทีอ่ พยพ มาพงึ่ พระโพธสิ มภาร ไดใ ชเปน ทบี่ ําเพญ็ กศุ ลทางศาสนา หลังจากกรมพระราชวังบวรสถานมงคล เสดจ็ สวรรคต เมือ่ พ.ศ. 2360 พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลานภาลยั ทรงโปรด ฯใหก รมพระราชวงั บวรมหาศักดพิ ลเสพ ครง้ั ยงั ดาํ รงพระยศเปน กรมหมนื่ ศกั ดพิ ลเสพ เจา ตา งกรมกํากบั ราชการพระ กลาโหม เปน แมก องสรางเมืองนครเขือ่ นขนั ธ และไดส รางปอมในเขตวดั ทรงธรรม จงึ โปรดฯใหย า ยวัด เขามาอยูใ นกาํ แพงปอ ม 2 วดั ทรงธรรมมีอาณาเขตกวา งขวางมากเนอ่ื งจากในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระ มงกฎุ เกลา เจา อยูหวั ทรงโปรดใหยุบวัดกลางนา ซง่ึ อยูใกลเคยี งรวมกับวดั ทรงธรรม วัดทรงธรรม ไดรับการปฏิสงั ขรณและสรางเพม่ิ เตมิ เร่ือยมา พระอโุ บสถภายในวดั เคยใชเ ปน ทถ่ี อื น้ําพพิ ฒั นส ตั ยา ของขา ราชการในพระประแดง ชว งพ.ศ. 2461-2475 ภายในมพี ระพทุ ธรูปปางมารวชิ ยั สมยั สโุ ขทยั เปน พระประธาน ซงึ่ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลาเจา อยหู วั โปรดฯใหอญั เชญิ มาจากกรงุ เทพ ฯ สว นพระ วิหารสรา งข้ึนเมอ่ื พ.ศ. 2455 – 2456 เปนวหิ ารประดับลายปนู ปนมชี อฟา ใบระกา นอกจากน้ี สถาปต ยกรรมทสี่ ําคัญภายในวดั คือ พระเจดยี อ งคใหญ เปน เจดียแ บบรามัญ เรียกวา พระมหารามัญ เจดีย 3โดยรอบ ๆ มีพระเจดียอ งคเล็กแบบรามัญ ตง้ั อยูทฐ่ี านท้งั 4 มุมของเจดยี ใ หญ ภายในวัดมี อาคารทรงไทยประยกุ ต 2 ชน้ั โดยดา นซา ยจดั เปน หอ งสมุด สว นดานขวาจดั เปน หองพพิ ธิ ภัณฑ รวบรวมศลิ ปวตั ถมุ คี า ในปจจบุ นั วดั นเี้ ปน วดั รามญั ทม่ี ีทงั้ ศาสนกจิ ทางสงฆแ ละสาํ หรับผศู กึ ษาหา ความรเู รอื่ งเมอื งนครเขื่อนขนั ธ วัดสาขลา ตงั้ อยูร ิมคลองสาขลา ตาํ บลนาเกลือ อาํ เภอพระสมทุ รเจดยี  สรา งขนึ้ ใน พ.ศ. 2327 ภายในวัด มโี บราณสถานและโบราณวตั ถทุ นี่ า สนใจ คอื พระปรางคว ดั สาขลา สรา งอยใู กลค ลอง มีลกั ษณะทาง สถาปตยกรรมแบบรัตนโกสินทร บรเิ วณประตูทางเขาประดับดวยชามสงั คโลก ปจ จบุ นั องคพ ระปรางค เอียงไปทางทศิ ตะวนั ตก หลวงพอ โต สรา งมาคกู ับวดั สาขลา เปน ศลิ ปะสมัยอทู อง ปางมารวชิ ยั บน ฐานบวั ศาลาการเปรยี ญ ภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเปน เรอื่ งราวชาดกตา ง ๆ และภาพพทุ ธประวัติท่ี 1 เฉลมิ สุขเกษม. (2515). สมุทรปราการ.หนา 149 – 150 . 2 พรรณศริ ิ จลุ กาฬ. (2541). การศกึ ษาเบ้ืองตนวฒั นธรรมทอ งถ่ินจังหวัดสมุทรปราการ.หนา 97. 3 เฉลิม สุขเกษม . ( 2515). เลมเดมิ . หนา 153 .

40 เพดานและคอสอง(แผงไมร ะหวา งเสา) และท่ีบานสาขลายงั อนุรกั ษข นบธรรมเนยี มประเพณี ภาษา และการละเลน พน้ื เมอื งไวใ หน กั ทองเทย่ี วไดเดินเท่ยี วชม 1 วัดบางพลีใหญกลาง (วดั กลางหรอื วดั พระนอน) วดั บางพลใี หญก ลาง ต้ังอยตู ําบลบางพลีใหญ อาํ เภอบางพลี สรา งเมอ่ื พ.ศ. 2367 ชาวบา น เรียก วัดกลาง เพราะตง้ั อยรู ะหวางวัดบางพลใี หญในกับวดั คงคาราม หรอื บางคร้ังเรียกวา วดั พระ นอน ทเี่ รยี กตามลกั ษณะพระพทุ ธรูปนอนขนาดใหญ ซง่ึ ความยาวขององคพ ระนอน ตัง้ แตปลายเกศถงึ พระบาท ยาว 52 เมตร กวา ง 7 เมตร หลอ ดว ยคอนกรตี เสรมิ เหล็ก ลงรักปดทอง จัดเปน พระพทุ ธรูป ปางไสยาสนองคใหญท ่สี ุดของประเทศในปจ จบุ ัน พระพทุ ธสหี ไสยาสนห รอื พระนอน มคี วามพิเศษ คอื ภายในองคพ ระแบงเปน 4 ชนั้ สามารถเขาชมภายในองคพ ระได โดยชน้ั ทห่ี นงึ่ จัดเปน หองปฏิบตั ธิ รรม จาํ นวน 30 หอ ง ชนั้ ทส่ี อง เปน ทฝี่ ก กรรมฐานของพระและหองนรก หอ งสวรรค ชน้ั ทีส่ าม มภี าพวาด เรือ่ งราวเกี่ยวกับพทุ ธประวตั ิ ชัน้ ที่สี่ เปนชัน้ ทบี่ รรจพุ ระสารรี ิกธาตุ ซงึ่ อญั เชญิ มาจากประเทศศรีลงั กา และมหี อ งประดษิ ฐานหัวใจพระนอน ใหป ระชาชนไดก ราบไหว ปดทองทีห่ วั ใจพระ จงึ เปน สถานทที่ ี่ ประชาชนทงั้ ในจังหวดั สมทุ รปราการและนกั ทองเที่ยวจากตา งจังหวัดนยิ มเดนิ ทางมาสักการะ 2 วดั บางพลีใหญใน วัดบางพลใี หญใน ตง้ั อยทู ต่ี ําบลบางพลใี หญ อาํ เภอบางพลี ริมคลองสาํ โรงหา งจาก ประตนู ํา้ สําโรงประมาณ 13 กโิ ลเมตร มีเนือ้ ทป่ี ระมาณ 40 ไร สรางขนึ้ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนเรศวร มหาราช เดมิ ช่อื วา วดั พลบั พลาชยั ชนะสงคราม ชาวบา นเรยี กวา วดั ใหญห รอื วดั หลวงพอ โต3 พระพทุ ธรปู ทองสัมฤทธข์ิ นาดใหญป างมารวิชยั ชาวบา นจงึ เรียกอกี ชอ่ื วา วดั หลวงพอโต องคพระมี ความสงู ประมาณ 2 เมตร เปนพระพทุ ธรปู ศักด์สิ ทิ ธข์ิ องจงั หวดั สมทุ รปราการ ซง่ึ มตี าํ นานควบคมู ากับ หลวงพอ วัดบานแหลม จงั หวดั สมทุ รสงคราม และหลวงพอ โสธร จังหวัดฉะเชงิ เทรา คือ เมือ่ ครง้ั เสีย กรุงศรอี ยธุ ยา ครง้ั ที่ 2 ประชาชนไดอพยพหนภี ัยและไดนาํ พระพทุ ธรูปทตี่ นนบั ถอื ไปดว ย แตเนอ่ื งจาก พระพทุ ธรปู มขี นาดใหญเ คลอ่ื นยายลาํ บาก พทุ ธศาสนิกชนไดทาํ แพขึน้ 3 แพ ใสพ ระพทุ ธรูปลอยไป ตามลําน้ําเจา พระยา ซึ่งตอ มาองคห นงึ่ ลอยตามแมน า้ํ แมกลองและไดอ ญั เชิญขน้ึ ประดิษฐาน ณ วัด 1 องคก ารบริหารสว นจังหวัดสมทุ รปราการ.(2544) . ผลงานขององคก ารบริหารสวนจงั หวัดสมทุ รปราการ . หนา 50-51 . 2 กนกพร ทองมลวี รรณ . (2535) .สมทุ รปราการ. หนา 70-73 . 3 พรรณศิริ จุลกาฬ.(2541) . การศึกษาขอมูลเบื้องตนวัฒนธรรมทอ งถ่ินจงั หวัดสมทุ รปราการ. หนา 15.

41 บา นแหลม จังหวดั สมทุ รสงคราม ชาวบา นเรียกวา หลวงพอ บานแหลม อกี องคห นง่ึ ลอยไปถงึ แมนาํ้ บางประกง และไดอัญเชญิ ข้ึน ณ วัดโสธรวราราม จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา ประชาชนเรยี กวา หลวงพอ โสธร สว นอกี องคหนงึ่ ท่ีมขี นาดใหญทสี่ ดุ วกจากแมน ํา้ เจา พระยาเขา สูคลองสาํ โรงและไดอญั เชญิ ข้นึ ประดษิ ฐานทว่ี ดั บางพลีใหญใ น อาํ เภอบางพลี จงั หวดั สมทุ รปราการ ประชาชนเรยี กวา หลวงพอ โต พระพทุ ธรูปท้ัง 3 องคนเ้ี ปนพระพุทธรูปศกั ดสิ์ ิทธิ์ เปน ทเ่ี คารพสกั การะของประชาชนทว่ั ไป 1 และ วดั ไดม งี านนมสั การเปน ประจาํ ทกุ ปในระยะใกลเคียงกับงานประเพณรี บั บัวของชาวอาํ เภอบางพลี จงึ นับไดวา เปน แหลง ทองเทย่ี ว ที่มนี กั ทอ งเทยี่ วเดนิ ทางเขามาสกั การะมาก เน่ืองดวยความศกั ดิ์สทิ ธข์ิ อง หลวงพอโต 1.3.3. ทรัพยากรการทองเทยี่ วประเภทศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณี และกจิ กรรม ทรัพยากรการทองเท่ียวประเภทศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณี และกจิ กรรม หมายถงึ วถิ ีการ ดาํ เนนิ ชวี ิตของผูค นในสงั คม และการประพฤตปิ ฏิบตั ิทย่ี ึดถอื สบื ทอดกนั มา รวมทงั้ กจิ กรรมท่จี ัดขนึ้ อยางนา สนใจและเปนเอกลกั ษณ เชน วถิ ชี ีวิตรมิ น้ํา ตลาดนาํ้ เรือนแพ หมบู า นชาวเขา งานเทศกาล ประเพณี ศนู ยว ัฒนธรรม และสวนสนกุ เปน ตน 2 จังหวัดสมุทรปราการเปน จงั หวดั หน่ึงท่ีมกี ารตงั้ ถน่ิ ฐานของชาวไทยเชอ้ื สายตา ง ๆ ปะปนอยู โดยเฉพาะชาวไทยเชือ้ สายรามัญ ทอ่ี พยพเขา มาตัง้ บา นเรอื นอยูอ ําเภอพระประแดง ดงั นน้ั ประเพณี และการละเลน หลายอยา งจงึ เปนแบบชาวรามัญ และประเพณสี ว นใหญเปนประเพณที ี่เกี่ยวของกบั พระพทุ ธศาสนา ประเพณที ีถ่ ือเปน เอกลกั ษณ เปน ทรี่ ูจ กั ของทงั้ ชาวสมทุ รปราการและนกั ทอ งเทย่ี ว ทวั่ ไป คอื งานนมสั การองคพ ระสมทุ รเจดีย งานสงกรานตพ ระประแดง และงานประเพณรี บั บัวที่ อาํ เภอบางพลี เปนตน ซ่ึงเปน สงิ่ ดึงดดู ใหน ักทองเที่ยวเดินทางเขามาทอ งเทีย่ วในจงั หวัดในชว งเทศกาล นอกเหนอื จากชาวจงั หวัดสมทุ รปราการเอง งานนมัสการองคพ ระสมทุ รเจดยี  องคพระสมทุ รเจดยี สรางขน้ึ พ.ศ.2367 ในสมยั รัชกาลพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา นภาลัย และไดร ับการบรู ณะในสมยั พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา เจา อยูหวั พรอ มทง้ั มีการสรางศาลา เกงจนี หอเทยี น หอระฆัง พระวหิ าร รวมทงั้ พระพทุ ธรปู ปางหา มสมุทร กบั หลักผกู เรอื ริมนํา้ และได อญั เชญิ พระบรมสารรี กิ ธาตุ 12 องค จากพระบรมมหาราชวงั มาบรรจุ 1 เฉลิม สุขเกษม.(2515) .สมุทรปราการ. หนา 110 – 112. 2 สาวติ รี พิสณพุ งศ (2543). โบราณสถานกบั การทอ งเทย่ี ว. หนา 16.

42 และจัดใหม งี านสมโภชครัง้ ใหญ ในวนั ท่ี 30 ธนั วาคม พ.ศ. 2403 1 จากนน้ั งานนมสั การองคพระสมทุ ร เจดยี ไดก ลายเปน งานประจําปข องจงั หวดั สมุทรปราการเร่ือยมาจนถงึ ปจ จบุ ัน2 งานนมสั การพระสมทุ ร เจดยี  จัดข้นึ ในวนั แรม 2 คาํ่ เดือน 11 จะมีพทุ ธศาสนกิ ชนพรอ มใจกนั ชว ยเยบ็ ผาแดงผืนใหญส าํ หรบั หม องคพ ระสมุทรเจดีย ใชเ วลา 2 วัน ในวนั แรม 5 ค่ําเดือน 11 คณะกรรมการจะอัญเชิญขน้ึ ตั้งบน บษุ บกโดยใชร ถยนตแ หไ ปรอบเมือง มีขบวนแหข องสถานศึกษา หนวยงานของภาครฐั และภาคเอกชน เขา รวมขบวน และอัญเชญิ ผาแดงลงสูเรอื แหไ ปตามลํานา้ํ เจา พระยาไปอาํ เภอพระประแดงแลว อญั เชิญขนึ้ รถแหไ ปรอบตวั เมอื งพระประแดงเพอื่ ใหช าวพระประแดงไดร ว มอนโุ มทนาแลว อัญเชญิ ลง เรือกลับมายงั พระสมทุ รเจดยี ม าทําพิธที กั ษกิ ณาวัตรรอบองคพ ระสมทุ รเจดียแ ลวจงึ อัญเชิญผาแดงข้นึ หม เม่อื งานแหผ าหม องคพ ระสมทุ รเจดยี ผา นพน ไปจะเปนงานสมโภชมมี หรสพ การออกรานตลอด ระยะเลา 7 วนั 7 คนื ภายหลงั ไดร วมงาน กาชาดไปดว ย รวม 10 วัน 10 คืน 3 งานสงกรานตอ ําเภอพระประแดง (สงกรานตป ากลดั ) วันสงกรานตต รงกบั วนั ที่ 13 เมษายนของทกุ ปค ือเปน ประเพณขี ึน้ ปใหมข องไทยแตโ บราณ ใน แตละภมู ภิ าคจะจัดงานสงกรานตทแ่ี ตกตา งกนั ออกไป สาํ หรับประเพณีสงกรานตท ่พี ระประแดงหรือ เรียกวา สงกรานตปากลดั แตกตา งจากทอ่ี ่นื ๆ ตรงทเ่ี ปน ประเพณสี งกรานตแ บบรามัญ ประเพณี สงกรานตท พ่ี ระประแดง ไดรบั การสนบั สนนุ จากการทองเทยี่ วแหง ประเทศไทย ขั้นตอนการจัดงานเปน การผสมผสานระหวา งวฒั นธรรมไทยกับรามญั สงกรานตพ ระประแดงของชาวรามัญ เรม่ิ ตน ตง้ั แต เดือนตนเดือนเมษายน เริม่ ดว ยการทําความสะอาดบา น เตรียมเส้ือผา กวนขนมประเพณี เชน กา ละแม ขา วเหนียวแดง ขา วเหนยี วแกว ไวส ําหรบั ทาํ บญุ และแจกจา ยไปตามบานญาติ เพอ่ื นบา น และ หนุมสาวจะชว ยกนั ปรับพน้ื ท่ีๆ จะเลน สะบา เมอื่ ถงึ วนั สงกรานต ชาวบานเช้อื สายรามัญแตงกายแบบ รามัญ จะไปทาํ บญุ ท่ีวดั แหธ งตะขาบ แตล ะหมบู า นมกี ิจกรรมยอ ย ๆ ภายในชุมชน เชน สรงนํ้าพระ กอเจดียทราย จากนน้ั หลงั จากวนั ท่ี 13 เมษายนไปแลวประมาณ 1 สปั ดาหแ ละตอ งเปน วันอาทติ ย มี 1 ทิพากรวงคมหาโกษาธบิ ดี (ขํา บุนนาค),เจา พระยา. (2548). พระราชพงศวดารกรงุ รตั นโกสินทร รัชกาล ที่ 4 .หนา 295 – 296 . 2 ศริ ิพร กิตติสขุ เจริญ . (2543). สมทุ รปราการ. หนา 100. 3 สํานกั งานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหงชาต.ิ (2545). ขอมูลวัฒนธรรมภาคกลาง. (CD-ROM)

43 การจัดขบวนแหจ ากหมบู า นตา ง ๆ ขบวนตกแตงอยา งสวยงาม มีเทพสี งกรานต ขบวนแหน กแหปลา การละเลน สะบา การสาดนาํ้ เปน ที่รูจกั ของทงั้ ชาวไทยและชาวตา งชาติ 1 ประเพณีรับบวั ประเพณีรบั บวั จัดข้ึนทกุ ปในวนั 14 คา่ํ เดอื น 11 กอนออกพรรษา 1 วนั ชว งเดือนตุลาคม ท่ี ตาํ บลบางพลี เปน ทตี่ ง้ั ของวดั บางพลีใหญก ลาง ซ่งึ ประดิษฐานของหลวงพอ โต ประเพณีรับบวั เปน ประเพณขี องชาวอาํ เภอบางพลี ท่สี บื ทอดมาตงั้ แตส มัยโบราณ โดยไมไ ดปรากฏวามมี าแตส มัยใด ประเพณีรบั บวั มขี อ สนั นิษฐานความเปน มาได 3 ประการคือ ประการแรก ในสมัยกอนในแถบอําเภอ บางพลี มีประชากรอาศัยอยู 3 พวก คอื คนไทย คนรามญั และลาว และทัง้ 3 พวกไดปรกึ ษาจะชว ยกนั หักลา งถางปา เพิ่มขน้ึ เพอ่ื ทํานาทาํ สวน จนถงึ ทางแยก 3 ทางคอื ทางทศิ ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื คือ คลองสลุด ทางเหนือคือคลองชวดลากขา ว และทางทศิ ตะวันออกเฉียงเหนอื เปนคลองลาดกระบงั ทั้ง 3 พวกจึงตกลงแยกกนั ไปประกอบอาชีพ โดยพวกคนลาวไปทางคลองสลดุ คนไทยไปทางคลองชวด ลากขา ว และพวกรามัญไปทางคลองลาดกระบัง พวกรามญั ประกอบอาชพี อยู 2 – 3 ป ไมไ ดผ ลพวก รามัญจึงปรกึ ษากนั อพยพกลบั ถ่ินเดมิ ท่ีปาดลดั และเรมิ่ อพยพในตอนเชามดื ของเดอื น 11 ขนึ้ 14 ค่ํา กอนไปไดเกบ็ ดอกบัวทม่ี ีมากบรเิ วณน้เี พ่อื เอาไปบูชาพระคาถาพนั ท่ีปากลัด และไดสัง่ คนไทยทีส่ นิทให เก็บดอกไวใ นปต อ มาจะมารับในเดือน 11 ขนึ้ 14 ค่าํ ใหร วบรวมไวท วี่ ัดบางพลีใหญกลาง ปตอ มาถงึ กําหนด เดอื น 11 ขนึ้ 14 ค่าํ คนไทยทบ่ี างพลีจะเก็บรวบรวมดอกบวั ไวทว่ี ัด พวกรามัญจะมารบั ทกุ ป การมาของพวกรามัญจะมากันในเวลากลางคนื มาถงึ วดั ประมาณตี 1 – 4 และมกี ารตฆี อ งรอ งเพลง อยา งสนกุ สนาน คนไทยไดท ําอาหารไวเ ลย้ี งและรอ งเพลงกนั อยางสนกุ สนาน ชาวรามัญจะนาํ ดอกบัว ไปนมัสการหลวงพอ โต และนาํ กลับไปบชู าพระคาถาพนั ท่ปี ากลดั ประการที่สอง ชาวรามญั ทปี่ ากลัด มาทาํ นาที่อาํ เภอบางพลี เนอื่ งจากไดท ําความดีความชอบไดรบั พระราชทานทน่ี าทบ่ี างพลี ชาวรามัญ จะทาํ นาทีบ่ างพลเี ฉพาะฤดทู าํ นา และจะกลบั ไปทป่ี ากลดั เม่อื ออกพรรษาชาวรามญั จะกลับไปทาํ บุญ ท่วี ัดบานของตน จงึ เกบ็ ดอกบวั ทม่ี ีมากบริเวณตําบลบางพลใี หญ คร้ังแรกชาวรามัญจะเก็บกนั เองซง่ึ ตอ มาชาวบางพลีชวยเก็บดอกบัวใหช าวรามัญระยะแรกสง มือตอ มอื ตอมาเกดิ ความคนุ เคยถา ใกลสง มือตอมือถาไกลกโ็ ยนใหก นั เรียกวา โยนบวั หรือ รบั บัว ประการทสี่ าม เดิมท่ตี าํ บลบางพลีใหญเ ปน ตาํ บลทีม่ ีดอกบัวมาก อาํ เภอตา ง ๆทีอ่ ยใู กลเ คียง เมอื่ ถึงออกพรรษาจะมาเกบ็ ดอกบวั ทนี่ ่ี เพอ่ื บาํ เพญ็ กศุ ลในเทศการออกพรรษา ในสมยั แรกจะมาเก็บกนั เองแตในสมัยตอ มาชาวบางพลีจะเตรยี มไวเ พือ่ 1 สํานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง ชาติ.(2545). ขอมูลวัฒนธรรมภาคกลาง. CD-ROM

44 บําเพญ็ กศุ ลรว มกนั 1 ตอมา พ.ศ. 2478 ไดจ ดั แหหลวงพอ โตจาํ ลองไปตามลาํ คลองสําโรงในวนั ขนึ้ 13 คาํ่ เดือน 11 กอนวันรับบวั 1 วนั ประชาชนริมสองฝง คลองสําโรงจะโยนดอกบัวลงในเรือ เพอ่ื เปน การนมสั การองคหลวงพอโต และมกี ารละเลนตาง ๆ เชน การแขงเรอื การประกวดเรอื แตละตาํ บล มหรสพสมโภช 4 คืน รวมท้ังนมัสการหลวงพอโตทวี่ ดั บางพลีใหญก ลาง ที่จดั ขายสินคา ตา ง ๆ มากมาย ในป พ.ศ.2536 นายวงศ เลศิ ไพศาล อดีตนายอาํ เภอบางพลไี ดป ระสานงานกบั การทอ งเท่ยี ว แหงประเทศไทย ไดร ับเงนิ งบประมาณมาสนบั สนนุ ในการจดั ประเพณรี ับบวั เพอื่ เผยแพรใ หช าวไทย และชาวตา งประเทศรูจ กั ประเพณีรบั บวั และจัดกจิ กรรมเสรมิ ในวนั ขน้ึ 13 คาํ่ เดอื น 11 โดยเนน เอกลกั ษณของชาวบางพลี เชน อาหาร การละเลน โบราณและวถิ ชี วี ิตของชาวอาํ เภอบางพลี 2 ประเพณีนมัสการหลวงพอ ปาน หลวงพอ ปาน เปน ชาวอาํ เภอบางบอ จาํ พรรษาทว่ี ัดมงคลโคธาวาส เปน พระภกิ ษทุ ่ปี ฏิบตั พิ ระ ธรรมวนิ ัยอยา งเครง ครดั และทาํ ประโยชนแ กชาวบางบอ มากมาย รวมทั้งมคี วามศกั ดิส์ ทิ ธ์ิ อภนิ ิหารเปน ที่เลอ่ื งลือตงั้ แตส มยั พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลาเจา หวั อยู เครอ่ื งรางของขลังเปนท่ศี รทั ธาของ ประชาชน และดว ยคณุ ความดีรวมทง้ั อภนิ หิ ารสวนตัวของทา นสง ผลใหเ มอื่ ทานมรณภาพไปแลว ชาว บางบอจงึ ไดป ระกอบพธิ นี มสั การรปู หลอของทา น เปน งานประจําปของชาวอาํ เภอบางบอ จัดขึ้นเพื่อ ระลึกถงึ คณุ ความดีของหลวงพอปาน ในวนั ขน้ึ 8 คา่ํ เดอื น 12 ประชาชนกบั หนวยงานตาง ๆ รวมกนั จัดขนึ้ เดิมจดั ข้นึ ท่วี ัดมงคลโคธาวาส ตาํ บลคลองดา นกอน 2 – 3 วนั แลว อัญเชญิ รูปเหมอื นหลวงพอ ปานลงเรอื ลอ งไปตามลําคลองสาํ โรง ในเวลาเชา มีขบวนเรือตกแตง อยา งสวยงามไปท่ีวา การอาํ เภอ บางบอ ซง่ึ จดั มณฑปไวเ ตรียมรบั จากน้ันจะเรมิ่ แขงเรือ สว นกลางคืนจะมีมหรสพสมโภช และมี การละเลน ทมี่ เี ฉพาะทอ่ี าํ เภอบางบอ คอื การทายโจก ปจ จบุ ันไดห ลอ รปู เหมอื นหลวงพอ ปานข้ึนไวท วี่ า การอําเภอบางบอ จงึ ยกเลกิ การอญั เชญิ รปู เหมือนหลวงพอ ปานไป ในงานจะมกี ารแขง เรือยาว การ ประกวดหนุมสาวพายเรือและมหรสพตา ง ๆ และจาํ หนายสนิ คา พนื้ บาน ทีเ่ ปนเอกลกั ษณของชาวบาง บอ คือ ปลาสลิดแหง 3 1 สาํ นกั งานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหงชาต.ิ (2545). ขอมูลวฒั นธรรมภาคกลาง. CD-ROM 2 พรรณศริ ิ จุลกาฬ. (2541) .การศึกษาเบ้ืองตน วัฒนธรรมทอ งถ่ินจังหวดั สมุทรปราการ.หนา 159. 3 กนกพร ทองมลีวรรณ.(2535) สมทุ รปราการ. หนา 49-50.

45 บานสาขลา บา นสาขลา ตง้ั อยรู มิ คลองสาขลา ตาํ บลนาเกลือ อําเภอพระสมทุ รเจดีย ซง่ึ เปนหมบู าน เกา แกริมทะเลอา วไทย ตงั้ แตสมัยสุโขทยั ถึงสมยั อยุธยา เดมิ ชาวบา นมีอาชพี ทาํ นาเกลอื และเผาถาน แตเน่อื งจากการขนเกลือไปขายทาํ ไดลาํ บากและเกลือมรี าคาไมด ี ชาวนาเกลือ จงึ เปลยี่ นมาทําอาชีพ เล้ียงกงุ และเลยี้ งปทู ะเล บรเิ วณทะเลแถบบานสาขลาคอนขา งสงบ ชายฝง เปน ปาโกงกางและ ปลาโลมามาปรากฏใหเ ห็นบอย ๆ บรเิ วณชายฝง ในชวงเชา และเยน็ ภายในหมบู านนักทองเทย่ี ว สามารถเดนิ เยย่ี มชม บา นเรอื นไทยปน หยาที่มตี ลอดทางและชมพระปรางคเ อนวดั สาขลา รวมทง้ั สามารถซอื้ อาหารทะเลบริเวณทา เรอื ตรงขา มวดั สาขลา และกุงเหยียดของฝากหมูบา นสาขลาทงั้ ท่ี หมูบ านสาขลายงั มที พี่ ักใหน กั ทองเทีย่ วไดพ กั คางคนื ในลักษณะโฮมสเตย 1 ตลาดบางพลีใหญ ตลาดบางพลใี หญ ตง้ั อยรู มิ คลองสาํ โรง ตําบลบางพลใี หญ อาํ เภอบางพลี ตดิ กบั วดั บางพลี ใหญใน เดมิ ชอื่ ตลาดโสภณ สรางขน้ึ โดยชาวจนี ทมี่ าตั้งถน่ิ ฐานยา นบางพลี เพื่อทาํ การคา เมอ่ื ประมาณ พ.ศ. 2400 ในอดตี ตลาดแหงนีม้ ีความคกึ คกั มากเนอื่ งจากเปน ตลาดขนถายสนิ คา จากภาค ตะวันออกเขา สกู รงุ เทพฯ โดยใชเสนทางคลองสําโรงเปน หลกั และตลาดบางพลีใหญเ ปนตลาดโบราณ เพยี งแหง เดียวในลําคลองสาํ โรงท่ยี งั คงสภาพเหมอื นเมอื่ แรกสรา ง ลกั ษณะเปน ตลาดเรือนไมสองช้ัน หลายคหู าเรยี งตามลาํ คลองสาํ โรง ขายสนิ คาตาง ๆ เชน เคร่ืองมอื เกษตร เครือ่ งใชในครวั เรือน รา น ขายยาไทย เปน ตน ปจจุบนั ตลาดไดซ บเซาลงไป ในชว งสปั ดาหห นงึ่ กอ นประเพณรี บั บัว ทางอาํ เภอจะ จัดงานตลาดนา้ํ รําลกึ อดีตบางพลีขน้ึ แสดงวิถีชวี ติ ชุมชนในตลาดใหน ักทองเทีย่ วไดเยย่ี มชมตลาด 2 ตลาดคลองสวน 100 ป ตลาดคลองสวนต้งั อยูระหวา ง เขตตําบลคลองสวน อาํ เภอบางบอ จงั หวัดสมทุ รปราการ กับ ตาํ บลเทพราช อาํ เภอบานโพธิ์ จงั หวัดฉะเชิงเทรา สรางขึ้นในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั โดยตลาดคลองสวนมีลกั ษณะเปน ตลาดบกแบบโบราณ เรอื นหองแถวจีนยาวขนานกบั ลํา คลองประเวศนบ รุ ีรมย ในตอนเชาชาวสวนจะออกมาซอ้ื สนิ คา ภายในตลาดมโี รงเจ วดั สเุ หรา อยู 1 กฤษกร วงคกรวฒุ ิ . (2543). สมทุ รปราการ.หนา 99 – 102. 2 แหลงเดิม. หนา 78 – 80 .

46 บริเวณเดียวกนั เปนการผสมผสานวฒั นธรรมอยา งลงตวั นอกจากนย้ี งั มีการแสดง งว้ิ ใหชมอีกดว ย 1 ปจ จุบนั ตลาดคลองสวนอยูในความดูแลขององคก ารบริหารสวนตาํ บลเทพราช จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา และ เทศบาลตําบลคลองสวน จังหวัดสมทุ รปราการ ไดส นับสนนุ ใหช มุ ชนรว มกนั อนุรกั ษบ า นเรือน การ ดําเนนิ ชวี ิตความเปน อยูทเี่ รยี บงาย และสง เสรมิ ใหต ลาดคลองสวนเปน แหลง ทอ งเท่ยี วทางวัฒนธรรม ซึง่ นกั ทองเทย่ี วสามารถเรยี นรดู วู ถิ ชี วี ติ และสงิ่ กอ สรา งสมยั รัชกาลที่ 5 2 ตลาดน้ําบางนาํ้ ผง้ึ ตงั้ อยูที่ ต.บางนา้ํ ผ้งึ อ.พระประแดง ตลาดนาํ้ บางนาํ้ ผึ้ง จดั ต้งั ข้นึ โดยความรว มมือของชาว ตาํ บลบางนา้ํ ผ้ึง รว มกับผนู าํ ทอ งถิ่นและ องคการบรหิ ารสวนตาํ บลบางนาํ้ ผง้ึ ใน พ.ศ. 2547 เพ่ือ สง เสริมการทอ งเทย่ี วเชงิ อนรุ กั ษ และสนบั สนุนใหชาวบาน มีรายไดจ ากการนําผลผลติ ในทอ งถิ่นมา จาํ หนาย ภายในตลาดนาํ้ มสี ินคาและผลิตภัณฑท่ผี ลติ ขนึ้ ภายในชมุ ชน ตาง ๆ ไดแก การทาํ ขนม หวาน การทาํ ธูปหอมสมนุ ไพร ดอกไมเกล็ดปลา เปน ตน และมีสภาพแวดลอมทเ่ี ปนธรรมชาติ วถิ ีชีวิต แบบดัง้ เดิม ทงั้ มบี ริการเรือพายใหเ ชา บริการนวดผอ นคลายไวบ ริการนักทองเทย่ี ว ตลาดนาํ้ บาง นา้ํ ผง้ึ ไดร ับความนยิ มและเปน ทรี่ จู ักของนกั ทอ งเทยี่ ว โดยมเี ฉพาะชว งวนั เสารแ ละวนั อาทติ ย 3 1 ศูนยก ารศกึ ษานอกโรงเรียนจังหวัดสมุทรปราการ .(2547). สมุทรปราการเมอื งแหง การเรยี นรู. หนา 105 - 106 . 2 การทองเทย่ี วแหง ประเทศไทย ภาคกลางเขต 8 .(2549). ตลาดคลองสวน 100 ป. (Online) 3 ศูนยการศกึ ษานอกโรงเรยี นจังหวัดสมุทรปราการ .(2547). เลมเดิม .หนา 57 – 58

47 ตาราง 6 แสดงประเภทแหลง ทองเทย่ี วทีส่ าํ คญั ของจังหวัดสมุทรปราการ อําเภอ ธรรมชาติ ประวัตศิ าสตร ศิลปวัฒนธรรม โบราณสถานวตั ถุ และศาสนา ประเพณแี ละวฒั นธรรม เมืองสมทุ รปราการ - ฟารมจระเข และ - พิพธิ ภณั ฑท หารเรือ สวนสตั ว - เมอื งโบราณ สมุทรปราการ - พิพธิ ภณั ฑชา งเอราวณั - สถานตากอากาศ - วดั อโศการาม บางปู - วดั กลางวรวหิ าร - สวางคนิวาส - พิพธิ ภัณฑเปลอื กหอย พระสมุทรเจดยี  - ปา ภูมิรกั ษ - อทุ ยานประวัตศิ าสตร - งานนมัสการองค - เกาะคางคาว - ทหารเรือปอมพระจุล ฯ พระสมทุ รเจดยี  - พระสมทุ รเจดีย - วดั สาขลา - บานสาขลา พระประแดง - สวนศรนี ครเขอื่ นขนั ธ - ปอ มแผลงไฟฟา - สงกรานต - วดั โปรดเกศเชษฐาราม พระประแดง - วัดไพชยนตพ ลเสพย - ตลาดน้าํ บางนํา้ ผงึ้ - วัดทรงธรรม บางพลี - ฟารม งูหนองงูเหา - วัดบางพลีใหญกลาง - ประเพณรี บั บวั - วัดบางพลใี หญใ น - ตลาดโบราณ บางพลีใหญ

ตาราง 6 ตอ 48 อําเภอ ธรรมชาติ ประวัตศิ าสตร ศิลปวฒั นธรรม ประเพณแี ละวฒั นธรรม โบราณสถานวตั ถุ และศาสนา - ตลาดรอ ยป บางบอ คลองสวน - นมสั การหลวง พอปาน 2.ปจจยั ภายนอก นอกจากปจจยั ภายใน คอื สถานทตี่ ้งั ทใ่ี กลกรุงเทพมหานคร การคมนาคมทส่ี ะดวก และ ทรพั ยากรการทองเทยี่ วทหี่ ลากหลายเปน ปจจัยที่สง เสรมิ ทาํ ใหเกดิ การทองเท่ียว นอกจากนย้ี งั มปี จจัย ภาคนอกทมี่ สี ว นทําใหเกดิ การทองเทีย่ วขนึ้ ในจงั หวดั สมทุ รปราการ ซงึ่ คอื สํานกั งานจงั หวดั องค บรหิ ารสวนจังหวัด สาํ นกั งานวัฒนธรรมจังหวดั และศนู ยก ารทอ งเท่ยี ว กฬี าและนนั ทนาการจงั หวดั อนั เปน หนว ยงานภายในจงั หวัดสมุทรปราการ นอกจากนีย้ งั ไดรับการสงเสรมิ จากหนวยงานภายนอก จังหวดั คอื การทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย เขามามีสวนรว มจัดกจิ กรรมและประชาสัมพนั ธการ ทองเท่ียวรวมทั้งนโยบายของรฐั บาล ซึ่งสง ผลใหเกดิ การพฒั นาการทอ งเทีย่ วขน้ึ ในจงั หวัด สมุทรปราการ 2.1 การสง เสรมิ การทองเที่ยวของภาครฐั 2.1.1 รัฐบาล ป พ.ศ.2520 รฐั บาลไดร วมแผนพฒั นาการทอ งเทย่ี วเขา ไวใ นแผนพัฒนาการ เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับท่ี 4 (พ.ศ. 2520 – 2524) ซงึ่ ถอื ไดว า เปนครั้งแรกทไี่ ดบรรจเุ รื่องการ ทองเทย่ี วไวใ นแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ และใน พ.ศ.2523 รัฐบาลยังประกาศใหเปน ป ทอ งเทย่ี วไทย 1 รฐั บาลไทยใหค วามสาํ คัญของการทอ งเทย่ี วและสนบั สนุนให การทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทยมบี ทบาทอยา งชัดเจน ในการพฒั นาการทองเทยี่ วไทย ตงั้ แต พ.ศ. 2530 ซ่งึ เปน ปท ี่ 1 การทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย. (2543) อลงั การแผนดินวฒั นธรรม. หนา 31 – 38

49 ประเทศไทยประชาสัมพนั ธ “ ปท องเทย่ี วไทย “ ( Visit Thailand Year ) 1 ในระยะเวลาดําเนนิ การ พฒั นาและสง เสรมิ การทองเทยี่ วตามแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 8 รัฐบาลมมี ติ เมือ่ วันที่ 17 เมษายน 2540 กาํ หนดให พ.ศ. 2541 – 2542 เปน “ปทอ งเทย่ี วไทย” ( Amazing Thailand 1998 – 1999 ) เนอื่ งในโอกาสพเิ ศษ 2 ประการ คือ การเปน เจา ภาพแขงขันเอเชียนเกมส ครั้งที่ 13 ใน พ.ศ. 2541 และวโรกาสพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ ของพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู วั ใน ปพ .ศ. 2542 ซ่ึงเคยประสบความสาํ เร็จมาแลว ใน พ.ศ. 2530 2 ตามแผนแมบทพัฒนาการทอ งเทย่ี วของประเทศในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 8 ซง่ึ มนี โยบาย เปาหมาย และกลยทุ ธตา งๆ ท้ังนโยบายระดบั ประเทศ เปา หมายระยะยาว ( ป พ.ศ. 2555) และเปา หมายระยะสน้ั ( ป พ.ศ.2541 – 2546 ) เปาหมายป พ.ศ.2541 – 2546 กาํ หนด นโยบาย “ เทย่ี วไทย...รกั ษไ ทย ” สรุปคอื มุงเนนใหพ ัฒนาการทองเทยี่ วไทยในทิศทางท่จี ะชว ยอนรุ ักษ มรดกทางวฒั นธรรม และสงิ่ แวดลอมอยา งยงั่ ยนื รัฐบาลใหค วามสาํ คญั กับทองถนิ่ ไดม ีบทบาทรวมกนั ในการพฒั นาและสงเสรมิ การทอ งเทีย่ ว รฐั บาลมนี โยบายและสง เสริมใหท กุ จังหวดั รับนโยบายเพ่อื การ พัฒนาและสง เสริมการทอ งเที่ยวในแตละจงั หวดั โดยมีองคการบรหิ ารสว นทองถ่นิ เขา มามบี ทบาทใน การจัดกจิ กรรมสง เสริมการทอ งเทยี่ ว การพัฒนาแหลง ทอ งเทย่ี ว การอนุรกั ษศ ลิ ปวัฒนธรรม สถานที่ ทางประวัตศิ าสตร เพือ่ สนองตอบนโยบาย “เทย่ี วไทย...รกั ษไ ทย ” 3 2.2.2 การทองเทีย่ วแหง ประเทศไทย การทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย (ททท.) กอตั้งโดยพระราชกฤษฎกี าลงประกาศในราชกจิ จา นุเบกษา ตอนท่ี 74 เลม ที่ 36 ลงวนั ท่ี 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2502 ในสมยั รัฐบาล จอมพลสฤษด์ิ ธนะ รชั ต เปน นายกรัฐมนตรี ใหเ ปน องคการสงเสริมการทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย ใชตวั ยอ อสท. และ ประกอบพธิ เี ปด สํานกั งานเปน ทางการ เมอื่ วันที่ 18 มนี าคม พ.ศ. 2503 ตอมาไดรับการยกฐานะตาม มติสภานติ บิ ญั ญตั แิ หง ชาติทาํ หนา ท่รี ฐั สภา ลงประกาศในราชกจิ จานุเบกษา เลมที่ 96 ตอนท่ี 72 ลงวนั ที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 ยกฐานะองคการสง เสริมการทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทย ข้ึนเปน การทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย ใชต วั ยอ ททท. 4 โดยมวี ตั ถุประสงคข องการจัดตั้ง ตาม 1 ทวีศักดิ์ ทิพยมหิงษ . (2546) . โครงการศกึ ษาพฤติกรรมนกั ทองเทย่ี วชาวไทยท่ีเดินทางมาทองเท่ียวใน พ้ืนที่ จงั หวัดฉะเชงิ เทรา จงั หวดั นครนายก จงั หวดั ปราจนี บรุ ี จงั หวัดสมุทรปราการและจงั หวดั สระแกว . หนา 1 . 2 แหลง เดมิ . หนา 2 3 แหลงเดมิ . หนา 3 . 4 การทองเทีย่ วแหงประเทศไทย.(2548). ประวัติ . (Online)

50 พระราชบญั ญตั ิการทอ งเทย่ี วแหงประเทศไทย พ.ศ. 2522 มาตรา 8 กาํ หนดให การทอ งเทยี่ วแหง ประเทศไทยมวี ัตถุประสงค ดังตอ ไปน้ี 1. สง เสริมการทอ งเทยี่ วและอตุ สาหกรรมการทอ งเทย่ี ว ตลอดจนการประกอบอาชพี ของคนไทยในอุตสาหกรรมทองเที่ยว 2. เผยแพรป ระเทศไทยในดานความงามของธรรมชาติ โบราณสถาน โบราณวัตถุ ประวตั ิศาสตร ศิลปวัฒนธรรม การกฬี า และวัฒนธรรมตลอดจนกจิ กรรมอยา งอนื่ อนั เปนการชกั จงู ให มีการเดินทางทองเทย่ี ว 3. อํานวยความสะดวก และความปลอดภัยแกน ักทองเทยี่ ว 4. สงเสรมิ ความเขา ใจอันดี และความเปน มิตรไมตรีระหวา งประชาชน ระหวา งประเทศ โดยอาศัยการทอ งเทยี่ ว 5. รเิ รมิ่ ใหมกี ารพฒั นาการทอ งเทย่ี ว และเพอื่ พัฒนาปจจยั พนื้ ฐานและส่ิงอาํ นวยความ สะดวกใหแ กน ักทอ งเทยี่ ว อนึง่ ตาม มาตรา 9 ในพระราชบัญญตั กิ ารทองเทยี่ วแหง ประเทศไทย พ.ศ. 2522 ได กําหนดให การทองเท่ียวแหง ประเทศไทย มอี าํ นาจทํากจิ กรรมตาง ๆ ภายในขอบเขตแหงวัตถุประสงค ตามมาตรา 8 ดังตอไปน้ี 1. ใหคําปรึกษา แนะนาํ รว มมอื และประสานงานกบั หนว ยราชการ องคการ สถาบนั นิตบิ คุ คล และเอกชน ทงั้ ภายใน และภายนอกราชอาณาจกั ร 2. สง เสรมิ รว มมอื หรือดาํ เนินการในการฝก อบรมและใหการศกึ ษาวิชาการตา ง ๆ เพ่อื สรางบุคคลากรใหไ ดม าตรฐาน และเพยี งพอในอตุ สาหกรรมการทอ งเทีย่ ว โฆษณาเผยแพร หรอื การ ดาํ เนนิ การอื่นใด โดยมคี วามมงุ หมาย หรอื ชักนาํ หรือสง เสรมิ ใหม กี ารเดนิ ทางทอ งเที่ยว การดาํ เนนิ งานของการทองเทย่ี วแหง ประเทศไทย(ททท.)ในปจ จบุ ัน หลังจากท่ีรัฐบาลไดการปฏริ ูประบบราชการ ในเดอื น ตลุ าคม พ.ศ. 2545 และจัดต้ังกระทรวง การทองเทยี่ วและกีฬา เพอื่ มารบั ผิดชอบงานดา นการทองเทย่ี วเพมิ่ เติม โดยมกี ารโอนงานจากการ ทอ งเท่ียวแหง ประเทศไทยดา นการพฒั นา และดา นทะเบยี นธรุ กิจนําเท่ยี วและมคั คเุ ทศก ไป ดําเนนิ งาน การทอ งเทย่ี วแหงประเทศไทยจึงมบี ทบาทเฉพาะดา นตลาด การโฆษณา ประชาสมั พันธ การสงเสรมิ การขาย การผลติ เครื่องมือ การสง เสริมกจิ กรรมหลกั ๆ เพื่อใหเ กดิ กระแสการเดินทาง ทอ งเท่ยี วทง้ั จากตา งประเทศ และภายในประเทศ 1 1 การทองเที่ยวแหง ประเทศไทย. (2548). นโยบาย .(Online)

51 สาํ หรบั วสิ ยั ทศั นและพนั ธกจิ ของการทองเทย่ี วแหง ประเทศไทยจากการศกึ ษาเพื่อ ทบทวนแผนวสิ าหกจิ ของ การทองเท่ยี วแหง ประเทศไทย (พ.ศ. 2546 – 2549 ) กาํ หนดไวด งั น้ี วิสยั ทศั น การทอ งเที่ยวแหง ประเทศไทย มงุ สคู วามเปน เลิศ ในการสง เสรมิ และ พฒั นาตลาดการทองเทยี่ ว พนั ธกิจท่ี 1 สนบั สนนุ การดําเนนิ นโยบาย และแผนแมบทการพฒั นา และสง เสรมิ อตุ สาหกรรมการ ทองเทยี่ ว พันธกจิ ท่ี 2 กาํ หนดและดาํ เนินกลยทุ ธดานการตลาดเชงิ รุก เพ่ือใหเ กดิ การตดั สนิ ใจในการเดนิ ทางมา ทอ งเท่ยี วประเทศไทย อนั จะนําไปสกู ารเพมิ่ รายไดต อ อุตสาหกรรมการทองเทยี่ ว พนั ธกจิ ท่ี 3 สง เสรมิ และขยายตลาดทองเที่ยวภายในประเทศ พนั ธกจิ ที่ 4 พฒั นาองคกร และระบบบริหารจัดการเพือ่ ความเปน เลศิ ในการบริหารจัดการ และการ ใหบ ริการ จังหวดั สมทุ รปราการ อยใู นเขตความรบั ผดิ ชอบของ การทองเท่ยี วแหง ประเทศไทย ภาคกลาง เขต3 (พัทยา) ซ่งึ รบั ผดิ ชอบจังหวัดชลบรุ ีและสมุทรปราการ มหี นา ทีส่ ง เสรมิ การตลาดและบริการ ขอ มูลดานการทอ งเที่ยว โดยมสี ํานกั งานจงั หวดั ทาํ หนาทกี่ าํ หนดยทุ ธศาสตรดานการทอ งเท่ยี ว การ ทอ งเท่ียวแหง ประเทศไทย ภาคกลางเขต 3 จะรวมกบั จงั หวัดสมทุ รปราการในการเผยแพรก ิจกรรมการ ทองเที่ยวและการสงเสรมิ การทองเที่ยวภายในจงั หวดั สมทุ รปราการ เชน ประเพณสี งกรานตพระ ประแดง ประเพณรี ับบัว รวมท้ังเผยแพรใ หข อ มูลความรูเ กย่ี วกบั การทอ งเทย่ี วโดยจดั ทาํ เวบ็ ไซต แนะนาํ การทองเทยี่ ว คอื www.tat3.com ภายหลงั จงั หวดั สมุทรปราการเขา รวมในกลมุ จงั หวัดเบญจบรูพาสุวรรณภมู ิ ซ่ึงทําใหอ ยู ภายใตการรบั ผิดชอบของ สํานักงานการทองเที่ยวแหง ประเทศไทย ภาคกลาง เขต 8 โดยไดจ ดั ทํา ขอ มูลแนะนาํ แหลง ทองเทยี่ วท่ีเชอื่ มโยงกนั 2.2 การสง เสรมิ การทอ งเทยี่ วจากหนว ยงานในจงั หวัดสมุทรปราการ 2.2.1 องคก ารบริหารสว นจงั หวัดสมทุ รปราการ ตามพระราชบญั ญตั อิ งคการบริหารสวนจงั หวดั พ.ศ. 2540 ไดป รบั ปรุงบทบาทและ อํานาจหนาทข่ี ององคก ารบริหารสวนจงั หวดั ใหเ หมาะสมแทนพระราชบญั ญัตริ ะเบียบบรหิ าร ราชการ สวนจงั หวดั พ.ศ. 2498 โดยกระจายอาํ นาจใหแกองคกรสวนทอ งถนิ่ พ.ศ. 2542 ไดก าํ หนดการ ทองเทีย่ วไวในอํานาจหนา ที่ คือ การสง เสรมิ การทอ งเทยี่ ว 1 ดงั นนั้ องคการบรหิ ารสว นจงั หวัด 1 องคการบรหิ ารสวนจังหวัดสมทุ รปราการ ( 2544 ). ผลงานขององคการบรหิ ารสว นจงั หวัดสมุทรปราการ. หนา 62

52 สมทุ รปราการ ไดก าํ หนดเร่ืองการทอ งเทย่ี ว ในวิสัยทศั นก ารพฒั นาองคก ารบรหิ ารสว นจงั หวดั สมุทรปราการ โดยในวิสัยทศั น ยทุ ธศาสตรแ ละแนวทางการพฒั นาองคการบริหารสว นจังหวัด สมุทรปราการ ระยะ 5 ป ( พ.ศ. 2545 – 2549 ) ไดกาํ หนดวสิ ยั ทศั นไ ว คือ เมืองทนี่ าอยู คณุ ภาพชีวติ ท่ดี ี เศรษฐกิจชมุ ชนเขมแขง็ ส่ิงแวดลอมสดใส การทอ งเทยี่ วกาวไกล โดยประเดน็ การทอ งเที่ยว คอื การทอ งเทยี่ วกา วไกล จะสนบั สนนุ การจดั ศูนยจ ําหนา ยสินคา หนงึ่ ตาํ บล หนง่ึ ผลติ ภณั ฑ เพ่ือรองรับ นกั ทองเทีย่ ว ทาํ การปรบั ปรงุ และพัฒนาพ้นื ท่ีบริเวณชายฝง ทะเลเพ่ือเปน แหลง ทอ งเทย่ี วเชงิ อนุรักษ และพัฒนาแหลงทองเทย่ี วเดมิ ทม่ี ีอยูใหเปนทน่ี ยิ มแพรห ลาย 1 2.2.2 สํานักงานจงั หวดั สมทุ รปราการ สาํ นกั งานจงั หวัดสมทุ รปราการ เปนผจู ัดทาํ กําหนดแผนพฒั นาจงั หวัด ซึ่งสอดคลอง กับแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ซึ่งทางจงั หวัดสมทุ รปราการไดก ําหนดแผนพฒั นาการ ทองเที่ยวจังหวดั สมุทรปราการ 5 ป พ.ศ. 2545 – 2549 ไวด ังนี้ 2 1. พัฒนาแหลง ทอ งเทยี่ วทอ งถิ่นหลากรปู แบบ ทงั้ การทอ งเทย่ี วเชงิ เกษตรกรรม เชิง อนุรกั ษธรรมชาติ เชิงวฒั นธรรมประเพณี อาทิเชน การฟนฟูวถิ ชี ีวติ รมิ ฝงคลอง และการสญั จรทางนา้ํ แบบดั้งเดมิ ในลักษณะของตลาดนํา้ ในคลองสําโรงบรเิ วณหนา ตลาดเกาบางพลี เพื่อทัศนาไรนาสวน ผสมตวั อยา ง ชมสาธิตวธิ กี ารเลีย้ งปลาสลดิ และผลงานกลุมแมบ าน เปนตน 2. การทอ งเท่ียวในรปู แบบวนั เดยท วั รใ นชว งวนั หยุดสดุ สัปดาห ซงึ่ ไดรบั ความสนใจการ นกั ทอ งเทยี่ วในขณะน้ี คอื การทอ งเทย่ี วภายใตช ่อื โครงการกนิ ปู ดูทะเล ซงึ่ จงั หวัดสมทุ รปราการได มีนโยบายท่จี ะจัดการทอ งเท่ียวแบบ Home Stay ( 1 วนั 1 คนื ) 3. สนบั สนนุ แหลง ทองเทยี่ วอื่น ๆ เชน ฟารม จระเขแ ละสวนสัตวส มทุ รปราการ เมอื ง โบราณ พพิ ธิ ภณั ฑชา งเอราวณั วัดอโศการาม วดั กลางวรวิหาร วัดบางพลีใหญ สถานตากอากาศบาง ปู 4. การสนับสนนุ เทศกาลงานประเพณขี องจังหวดั สมทุ รปราการ เชน งานนมสั การองค พระสมุทรปราการและกาชาดประจาํ ป งานเทศกาลสงกรานตป ากลดั (พระประแดง) ประเพณรี บั บัว หรอื โยนบัว 5. สนับสนนุ สง เสรมิ สินคา พืน้ เมืองและของทีร่ ะลกึ เชน ขนมจาก ปไู ข ปลาสลดิ 1 กองแผนและงบประมาณ.(2547) . แผนพฒั นาองคการบริหารสว นจงั หวดั สมทุ รปราการประจาํ ป พ.ศ. 2547 .หนา 61 2 ศูนยบ รกิ ารวิชาการแหง จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย .(2546) แผนแมบ ทพัฒนาการทองเท่ียว กรุงเทพมหานครและปรมิ ณฑล . หนา 3 - 17

53 6. กระจายแหลงสนั ทนาการสูชมุ ชน สรา งสง่ิ อาํ นวยความสะดวกตา ง ๆ ในแหลง ทองเท่ยี วมากขน้ึ โดยเพอ่ื เฉพาะคนพกิ าร คนชรา และผดู อ ยโอกาสทางสงั คมไดรว มใชประโยชน 7. ปรบั เปลย่ี นทัศนคตขิ องผูประกอบการธรุ กจิ เพ่อื การทอ งเท่ยี ว ใหแ สดงความเปน เจา บา นที่ดี ตอ นรับผูมาเยอื นดว ยนา้ํ ใจไมตรีอยางจรงิ ใจและซือ่ สตั ย สง เสรมิ ชมุ ชนใหไ ดม สี วนรว มในการ บริหารจัดการธรรมชาติ แหลงทอ งเทย่ี ว และสถานทพี่ กั ผอ นหยอ นใจ 8. เสรมิ สรา งวนิ ยั คนในพนื้ ที่ ใหร วมกนั รณรงคอ นุรกั ษส ถานท่ีทอ งเทยี่ วทางธรรมชาติ และวัฒนธรรมดว ยการประชาสมั พนั ธ 9.การสรางเครือขายความสมั พนั ธเ ชอ่ื มโยงระหวา งทรพั ยากรธรรมชาตกิ ับการทอ งเทีย่ ว และการพกั ผอ นหยอ นใจ การทอ งเทยี่ วไดถ ูกกําหนดไวในแผนยุทธศาสตรพฒั นาจงั หวัด และกลมุ จงั หวดั เบญจ บูรพาสุวรรณภูมิ อนั ประกอบดวยกลุมจงั หวัดภาคกลางตอนลา ง คอื จงั หวัดสมทุ รปราการ จงั หวดั ฉะเชิงเทรา จงั หวดั ปราจนี บรุ ี จังหวัดสระแกว และจงั หวดั นครนายก ไดรว มกันจดั ทาํ แผนยทุ ธ ศาสตรก ารทองเทย่ี วเชงิ รกุ ขนึ้ เพอื่ เพ่มิ ประสิทธิภาพในดา นการทอ งเท่ียวเชือ่ มโยงในกลมุ จงั หวัด 2.2.3 สาํ นกั งานวัฒนธรรมจงั หวดั สมุทรปราการ สาํ นกั งานวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรปราการ จดั ต้ังตามคําสงั่ สาํ นักปลัดกระทรวง วัฒนธรรม โดยอาศัยอาํ นาจตามมาตรา 21 และ 31 แหง พระราชบญั ญตั ิบริหารราชการแผน ดิน (ฉบบั ท่ี 5 ) พ.ศ. 2545 1โดยแบงออกเปน 4 กลมุ 12 ภารกจิ กลมุ งานทม่ี ีสวนเกย่ี วของกับการสงเสรมิ การ ทองเท่ียว คอื กลุม งานที่ 4 กลมุ สง เสรมิ และปฏิบตั ิงานดา นศาสนา ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประกอบดว ย 4 ภารกจิ คอื ภารกจิ ท่ี 9 สง เสริมสนับสนุน และประสานการดําเนินงานแหลง เรยี นรู ทางดา นศาสนา ศิลปะและวฒั นธรรม ( โบราณสถาน / พพิ ธิ ภัณฑ / หอสมุดแหง ชาติ / หอจดหมายเหตุ / หอไทยทศั น / ศูนยพฒั นาจติ / โรงเรยี นพทุ ธศาสนา) ภารกจิ ท่ี 10 จัดกจิ กรรมดาํ เนนิ การดา นพทุ ธศาสนา ศลิ ปะและวฒั นธรรม ภารกจิ ท่ี 11 งานประสาน สงเสริม สนบั สนนุ การดาํ เนนิ งานการอนรุ ักษ สรา งสรรค พฒั นาและสบื สานจารตี ประเพณี ภูมิปญ ญาไทย ทางดา นศาสนา ศลิ ปะและวัฒนธรรม 1 สํานกั งานวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรปราการ.(2545,ธันวาคม). แนะนาํ สาํ นักงานวัฒนธรรมจงั หวัด สมทุ รปราการ.ขาว ศาสนาศิลปะวัฒนธรรม.1(1):1

54 ภารกิจที่ 12 งานสง เสริม สนบั สนนุ และพัฒนาเครือขายดําเนนิ งานดานศาสนา ศลิ ปะ และวฒั นธรรม 1 2.2.4 ศนู ยการทองเท่ียว กฬี าและนนั ทนาการจงั หวัดสมทุ รปราการ ศนู ยก ารทองเทีย่ วกฬี าและนันทนาการจงั หวัดสมทุ รปราการ จดั ตง้ั ขึ้นตาม พระราชบัญญตั ปิ รับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 และกฎกระทรวง พ.ศ. 2545 ตามมาตรา 21 แหง พระราชบญั ญตั ิบริหารราชการแผน ดิน พ.ศ.2534 และแกไ ขเพิ่มเติม โดยพระราชบัญญัติระเบยี บ บริหารราชการแผน ดิน (ฉบบั ที่ 5 ) พ.ศ. 2545 กระทรวงการทอ งเท่ียวและกีฬา โดยศนู ยก ารทอ งเท่ยี ว กฬี าและนนั ทนาการ มภี ารกจิ คอื เปน ศนู ยก ลางในการสง เสริม สนบั สนนุ และประสานงานกบั หนว ย ตาง ๆ ในการจัดกจิ กรรมสง เสรมิ การทอ งเท่ยี ว การพฒั นาการทอ งเทย่ี วในจงั หวัด และการจัดกิจกรรม อน่ื ๆ ตามทไ่ี ดรับมอบหมาย 2 1 สาํ นักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม.(2546). ภารกจิ และแนวทางบริหารของสํานกั งานวัฒนธรรมจังหวัด สมุทรปราการ.หนา ข 2 กระทรวงการทองเท่ยี วและกีฬา.(2546,15 มกราคม) คําสั่งที่ กก 0202/343 เรอื่ ง ภารกิจและอํานาจ หนาท่ีของศูนยก ารทอ งเที่ยวกีฬาและนันทนาการจงั หวดั .

บทที่ 3 พฒั นาการการทอ งเท่ียวของจงั หวดั สมทุ รปราการ พฒั นาการการทอ งเที่ยวกอนแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติฉบบั ท่ี 1 การทองเทยี่ วในจงั หวดั สมทุ รปราการ เร่ิมปรากฏในสมยั รัตนโกสนิ ทรตอนตน หลังจากการ สรา ง พระสมทุ รเจดยี  เมอื่ พ.ศ. 2371 โดยพระบาทสมเด็จพระนง่ั เกลา เจา อยูหวั ไดเสดจ็ จาก พระบรมมหาราชวงั โดยทางชลมารค พรอมดวยขา ราชบริพาร ขา ราชการ แหพระบรมสารีริกธาตแุ ละ พระปฏกธรรม มาบรรจุไวท ค่ี อระฆงั ขององคพระสมทุ รเจดีย ทรงบาํ เพ็ญพระราชกศุ ลทาํ การสมโภช ครัง้ ใหญ1นบั เปน จดุ เรมิ่ ตน ของการเกิดการทองเทย่ี วในจงั หวัดสมทุ รปราการเปน ทรี่ จู กั ของประชาชน และเดินทางมาเพื่อจารกิ แสวงบญุ คอื นมสั การองคพระสมุทรเจดีย ดงั ปรากฏในนริ าศถลาง ของนายมี ( หมน่ื พรหมสมพัตรสร) ประพันธขนึ้ เมอ่ื พ.ศ. 2382 ไดก ลา วถงึ การเดนิ ทางผานเมืองตาง ๆ ใน จงั หวัดสมุทรปราการ และกลา วถึงการสกั การะ พระสมทุ รเจดยี  ไวดงั นวี้ า มาถงึ บางหวั เสือพ่เี หลือพร่นั ใจหวน่ั หวั่นหวาดเสอื รบิ เรือหนี ไมหยดุ หยอ นจรมาในวารี ถงึ เจดยี ก ลางนา้ํ พอคาํ่ เยน็ พน่ี งั่ นบอภวิ าทพระธาตบุ รรจุ วา สาธชุ วยดับระงับเขญ็ ใหฉันวางเวลานาํ้ ตากระเดน็ อยา ใหม ที กุ ขโ ศกมโี รคภัย ราํ พนั แลว แคลวคลาดลีลาศลอ ง มาตามทองคงคาชวาไหล เหน็ เมอื งสมุทรปราการอันชาญชัย พระภวู ไนยสรา งสรรไวมน่ั คง ดสู งา หนาแนน แสนสาหสั เหน็ ถนดั หอคอยลอยระหง มีเชงิ เทนิ เดินพลรณรงค กาํ แพงวงปอมประตูดพู ิลกึ มปี นใหญใ สป ระจาํ ไวทกุ อยา ง จะคอยปองลา งผลาญสังหารศกึ 2 แสดงใหเหน็ ถงึ การเคารพบชู าสักการองคพ ระสมุทรเจดยี ซ่ึงเปน ทร่ี จู กั กันดใี นสมยั นน้ั ครน้ั ถึงรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจาอยูหวั ประเทศไทยเรมิ่ เปด ประเทศอยางเปน ทางการ โดยประเทศไทยไดลงนามในสนธิสญั ญาเบาวริง เม่ือ พ.ศ. 2398 กบั อังกฤษใหยกเลกิ การคา ผูกขาดในระบบพระคลังสนิ คามาเปน ระบบการคาเสรมี สี ัมพนั ธไมตรกี ับตา งประเทศ ถอื ไดว า เปน การ เร่มิ รากฐานของการทอ งเทย่ี วของไทยในยุคใหม และชาวตา งประเทศเรมิ่ เดนิ ทางเขาออกประเทศไทย 1 บรรจง ศศธิ รากรู .(2539) . พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลศิ หลา นภาลัยกบั องคพระสมทุ รเจดีย . หนา 20 – 21 2 สนุ ทรภู. (ม.ป.ป.). วรรณคดีบางเร่ืองของสนุ ทรภูและนายม.ี หนา 93

56 เพอื่ ดําเนินธุรกจิ และการเมอื งมากขึ้น1 ในพ.ศ.2403 พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจา อยหู วั รชั กาล ที่ 4 ไดเ สด็จประพาสเมืองสมทุ รปราการและนมสั การพระสมุทรเจดยี ทง้ั ยงั ทรงโปรดใหสรางมหาเจดยี  ใหมเ ปน แบบเจดียลอมฟางตามแบบอยุธยาครอบพระเจดียองคเดมิ ทม่ี ขี นาดเลก็ และเพ่ือเปน ศรสี งา คู กบั เมืองสมุทรปราการ 2 เมือ่ แลวเสรจ็ ไดจดั งานสมโภชพระสมทุ รเจดียข้ึน ดงั ปรากฏในพระราช พงศาวดาร กรุงรัตนโกสนิ ทรรัชกาลที่ 4 ของเจาพระยาทพิ ากรวงศม หาโกษาธิบดี ดังน้ี ในปวอกนนั้ เจา พระยารววิ งษมหาโกษาธบิ ดกี ราบทลู วา พระสมทุ รเจดยี ไ ดกอ พอก เสรมิ ขึน้ แลวเสรจ็ ขอเชิญเสดจ็ บรรจพุ ระบรมธาตุ จงึ่ โปรดเกลา โปรดกระหมอ ม ประทานฤกษ วนั อาทติ ย เดอื นยี่ แรม 3 คา่ํ เสดจ็ พระราชดําเนนิ ทางชลมารค แหพ ระ บรมธาตุพระไชยพระหา มสมุทรลงเรอื ไปจังหวดั สมทุ รปราการพระราชา คณะฐานา [ นุกรม ] เปรียญแหไ ปดวย รงุ ขน้ึ ณ วนั จนั ทร เดือนย่ี แรม 4 คาํ่ ไดบรรจพุ ระบรมธาตุ พระไชย พระหา มสมทุ รในหอ งแผนศลิ าใหญท ที่ ําไว ไดลงรัก ปดทองไวเปน อันดี ไดทรงจารึกแผน ศลิ าดว ยพระหตั ถท ี่ผนงั หอง พระบรมธาตทุ ้ัง สี่ดา น แลขา งลา งขางบนดว ยขาดหรคณุ เปน คาถาตาง ๆ ครั้นเสด็จแลวก็ปดแผน ศิลาขา งดา นทกั ษิณ แลว กอ อฐิ สมทบปด ชอ งนนั้ เสยี แลวโปรดใหย งิ ปน สลุดทเ่ี รอื พระทนี่ ่งั แลเรอื กลไฟทตี่ ามเสดจ็ ลําละ 21 นดั ทกุ ลํา แลว เสดจ็ ขา มมามีละครขา ง ในสมโภช ประทับ ณ พระทน่ี งั่ ทําใหม จ่งึ ประทานช่อื วา พระทนี่ ง่ั สมทุ าภมิ ุข ทพ่ี ระ บรรทม ชอ่ื วา พระทยี ศุ ขุ ไสยาศ ทพี่ ระสนมเอกอยูช อ่ื หออนงคน าฎสําราญรมย ตึกแถวช่ือ สนมนกิ ร โรงละครชือ่ สันถาคาระสภา โรงทหารใหช่อื วา โรงศึกษาสงคราม ครั้นเสดจ็ การสมโภชพระสมุทรเจดยี ว ันหน่ึงกบั คนื หนงึ่ แลว เสด็จกลบั มายงั พระนคร3 ซ่ึงเปน การเดนิ ทางมานมสั การองคพระสมุทรเจดียของพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจา อยหู วั ทําใหอ งคพระสมทุ รเจดียเ ปน ทีร่ จู กั ของประชาชน 1 ศรญั ยา วรากุลวทิ ย . (2546) . ปฐมนิเทศอตุ สาหกรรมการทองเที่ยว. หนา 81 2 บรรจง ศศิธรากรู .(2539) . พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลยั กับองคพระสมุทรเจดีย . หนา 22 3 ทพิ ากรวงศมหาโกษาธบิ ดี (ขาํ บนุ นาค) , เจา พระยา.(2548). พระราชพงศาวดารกรงุ รัตนโกสนิ ทร รชั กาล ท่ี 4. หนา 153-154.

57 การทอ งเทยี่ วของไทยเร่ิมเปน ระบบในรัชสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยู ซึง่ พระองคไดเ สดจ็ ประพาสยโุ รปสองคร้งั โดยคร้งั ท่ี 1 เมือ่ พ.ศ.2440 ซงึ่ มวี ตั ถุประสงคเพอื่ แกไ ขปญหา มหาอาํ นาจองั กฤษและฝร่ังเศสท่เี ขา มาแทรกแซงกจิ การภายในของประเทศ รวมทั้งเปน การสรา งสมั พันธไมตรีและเผยแพรช่อื เสยี งของประเทศสยาม ครง้ั ที่ 2 ใน พ.ศ.2450 เปน การเสดจ็ ประพาสแบบ ทอ งเท่ียวตากอากาศเพอ่ื รกั ษาพระวรกายและเพ่ือใหท รงสาํ ราญพระราชหฤทยั 1 สําหรับการทองเทย่ี ว ภายในประเทศ รชั กาลที่ 5 ทรงเสด็จประพาสตน ไปตามหวั เมืองตา ง ๆ หลายหวั เมอื ง เพอ่ื เยยี่ มเยียน ราษฎร และสํารวจสภาพทั่วไปของประเทศ โดยรชั กาลท่ี 5 และคณะไดเทีย่ วชมสถานทตี่ งั้ โบราณสถานและธรรมชาติในหวั เมืองตา ง ๆ การเสด็จประพาสจงั หวดั สมุทรปราการของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจา อยูหวั เมอื่ คร้งั เสร็จประพาสจงั หวัดจนั ทบรุ ี พรอ มดวยพระบรมวงศานวุ งศและขาราชการ ทรงทอดพระเนตรและ นมัสการองคพ ระสมุทรเจดยี  และทรงพระราชนพิ นธ โคลงกระทพู ระสมทุ รเจดียข ้ึน ดงั ปรากฎใน พระ ราชนพิ นธ เสดจ็ ประพาสจนั ทบรุ ี ใน วนั อาทติ ย ขน้ึ 9 คาํ่ เดอื น ยี่ อฐั ศก 1239 ( พ.ศ.2419) กลา วคือ ...เวลาเทย่ี ง 40 นมิ ิต เรอื ผานหนา ปอมเสอื ซอ นเล็บมาทอดตรงพระเจดยี กลางนาํ้ คอื พระสมุทรเจดียเ หนอื ปอ มผีเสือ้ สมทุ ร เกาวนาสมุทร 2 มาหา ไดพูดกันดวยเร่ือง โทรเลขปากนาํ้ สองสามคํา แลวมอบเทยี นไปบชู าพระสมุทรเจดยี  8 เลม เพราะจะ ไปทะเล แตเ ดมิ มากย็ งั ไมเ คยขาดสกั ครั้งหนึง่ ตองบชู าทกุ เทยี่ ว… และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจา อยหู ัวทรงพระราชนพิ นธ โครงกระทู พระสมทุ รเจดยี  พระ สถูปธิราชสราง ในสถาน สมทุ ร ปราการตรง เกาะนี้ เจ ดยี ท ศิ ไพหาร ทรงเพ่มิ ใหมแ ฮ ดยี  ลกพระเกยี ยรติช้ี เชิดใหบ ูชา ...เรอื เดนิ รอเบาๆ หรอื วา ลอยมากไ็ ด จนถงึ เวลาบายโมงกบั 13 นิมิต จงึ ไดออกเดิน อนง่ึ ในแมนาํ้ ตัง้ แตห นา ปอ มผีเสือ้ สมทุ รมาถงึ ปากอาว มีนกนางนวลชมุ กวา แตกอน ลอยน้ํามาจนใกลๆ เรอื ประมาณ 3 เสน 4 เสน ดงู ามนกั เมื่อเรามาถึงปากนาํ้ 2 คราว แลว ดูไมใครจ ะมีมาก มแี ตท โี่ พงพาง คราวนเี้ หน็ ปลาจะชมุ มากกวา แตกอน 1 ปรชี า แดงโรจน. (2544). อุตสาหกรรมการทองเทยี่ วสศู ตวรรษที่ 21 .หนา 109 – 117. 2 พระยาสมุทรบุรานรุ ักษ (เนตร) ผวู าราชการจงั หวัดสมุทรปราการ

58 นกจงึ ชมุ ขนึ้ ทีจ่ ริงนกนางนวลนงี้ ามจรงิ ๆ ดีกวา นกยางมาก ...1 ภาพประกอบ 4 พระสมทุ รเจดยี ใ นอดตี การเสด็จประพาสเมืองสมทุ รปราการในคร้ังทเี่ สด็จออกตางประเทศหรือเสด็จตามหวั เมือง ตา งๆ ทอ่ี อกทางปากแมนาํ้ เจาพระยา จะตองเสด็จนมสั การองคพ ระสมุทรเจดียท กุ ครง้ั ทาํ ใหอ งคพระ สมทุ รเจดียเปน แหลง ทองเทยี่ วท่ีสาํ คัญ รวมทงั้ นกนางนาลบริเวณปากอา วกลายเปนแหลง ทองเทย่ี วที่ ไดรบั ความนิยมตอ มาคือ สถานตากอากาศบางปู ตอมาในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา เจาอยหู วั ซึ่งถือเปนจดุ เรมิ่ ของการสง เสรมิ การ ทองเทยี่ วในประเทศไทย เกดิ ขึ้นเมื่อพระบรมวงศเธอกรมพระกาํ แพงเพชรอัครโยธิน เมือ่ ดาํ รงตาํ แหนง ผบู ญั ชาการรถไฟ ไดจดั ต้ังแผนกโฆษณาของรถไฟขนึ้ ใน พ.ศ.2467 เพอ่ื ทําหนา ทโ่ี ฆษณา ประชาสัมพันธป ระเทศ การสงเสริมการทอ งเทยี่ วเรมิ่ อยา งเปน ทางการ เมื่อ พ.ศ. 2479 โดยกระทรวง พาณิชยและคมนาคม เสนอโครงการบาํ รงุ อุตสาหกรรมการทองเทย่ี วในประเทศตอคณะรฐั มนตรี โดย วางแผนและวตั ถุประสงคของอตุ สาหกรรมการทองเทยี่ วไว 3 ประการ คอื งานโฆษณาชักชวน นักทองเทย่ี ว งานรับรองนกั ทองเทย่ี ว และงานบาํ รุงสถานที่ทองเทย่ี วและทพี่ กั 2 พ.ศ.2492 กระทรวงพาณชิ ยแ ละคมนาคม โอนกจิ การสงเสริมการทอ งเที่ยวมาขึ้นอยกู บั กรมโฆษณาการ สํานัก นายกรัฐมนตรี โดยเรียกหนว ยงานนว้ี า สาํ นักงานสง เสรมิ การทองเที่ยว ตอ มาไดส ถาปนาสาํ นกั งาน 1 จลุ จอมเกลาเจาอยูหัว,พระบาทสมเดจ็ .(2514). เสด็จประพาสจนั ทบุรี. ใน . ชุมนุมเร่อื งจันทบุรี. หนา 87 – 93 2 ศรญั ยา วรากุลวิทย .(2546). ปฐมนเิ ทศอุตสาหกรรมการทองเทีย่ ว. หนา 81 - 82

59 สงเสรมิ การทอ งเทยี่ วใหม ฐี านะเทยี บเทา กองเรียกวา สาํ นักงานทอ งเทยี่ ว ตามพระราชกฤษฎีกาจดั วางระเบยี บราชการ กรมโฆษณาการ ในสาํ นักนายกรฐั มนตรี พ.ศ. 2493 1 การทอ งเทย่ี วในจังหวัดสมทุ รปราการชว งกอ นเกิดแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 1 จงั หวดั สมทุ รปราการไดเ กิดแหลง ทองเทีย่ วเปนท่ีรูจกั กนั ดโี ดยมสี ถานทที่ องเทยี่ วท่ีสาํ คญั เกิดข้ึน อาทิเชน สถานตากอากาศบางปู ฟารม จระเขและสวนสตั วสมุทรปราการ สรางขึ้น พ.ศ.2480 และ พ.ศ. 2493 ตามลาํ ดับ สถานตากอากาศบางปู สรา งขนึ้ ใน พ.ศ. 2480 โดยการริเร่ิมของจอมพล ป. พบิ ลู สงคราม นายกรัฐมนตรีในสมยั น้นั โดยหวงั ใหเ ปน สถานทีพ่ กั ผอ นสําหรบั ประชาชน ทงั้ นเ้ี นื่องจากเปน บริเวณที่ตดิ ชายทะเล และไมไ กล จากกรงุ เทพมหานคร โดยไดดาํ เนนิ การสรางและแลว เสรจ็ เปด ใหบ ริการแกป ระชาชน เมื่อ พ.ศ. 2482 โดยมีสาํ นักงานทรพั ยส นิ สวนพระมหากษตั รยิ  เปน ผรู ับผดิ ชอบ และเรียกชื่อวา สถานตากอากาศ ชายทะเล บางปู สถานตากอากาศบางปูไดห ยุดดาํ เนนิ การใน ป พ.ศ. 2484 เน่อื งจากกองทัพญ่ีปนุ ยกพลขึ้น บกในชว งสงครามโลกคร้งั ที่ 2 และไดเปด กิจการอีกครงั้ หลงั เหตกุ ารณส งบ เม่ือ พ.ศ. 2490 กจิ การ ของสถานตากอากาศบางปูไดอ ยใู นความดแู ลของกองทพั บก และไดเ ปดใหบรกิ ารขายอาหารและ เคร่อื งดื่ม จัดแสดงดนตรแี ละลีลาศรวมท้งั มที พ่ี กั บรกิ าร ในป พ.ศ.2505 กองทพั บกไดจ ัดตง้ั สถานตาก อากาศบางปูใหเ ปนสถานพกั ฟน และสถานตากอากาศ สําหรบั ทหารทบ่ี าดเจบ็ จากการสูรบ จนถงึ พ.ศ. 2542 กองทพั บกไดย บุ สถานพกั ฟน เหลือไวเพยี งสถานพักผอน ปจจบุ นั สถานตากอากาศบางปู ยังเปน แหลง เรยี นรเู กย่ี วกบั ปา ชายเลนและสัตวนํ้าใหแกส ถานศกึ ษาและประชาชนทว่ั ไป 2 ในสมยั สงครามโลกครั้งท่ี 2 กองทพั ญปี่ นุ ไดย กพลขน้ึ บกท่ีบริเวณสะพานสุขตา เพ่อื ใชเปน เสน ทางผา นไปสรู บกบั ฝา ยสมั พันธมิตร ในวนั ท่ี 8 ธนั วาคม พ.ศ.2484 พรอ ม ๆ กบั ยกพลขึน้ บกท่ี จังหวดั ประจวบคีรขี นั ธ ชมุ พร สงขลา และปต ตานี สถานตากอากาศบางปจู ึงมคี วามสําคัญทาง ประวัตศิ าสตร ทงั้ ยงั สรางอนุสรณสถานเครอื่ งหมายทางประวัตศิ าสตรสงครามหาเอเชียบูรพา เพอื่ เปน ท่รี ะลึกถงึ เหตุการณท ญ่ี ี่ปนุ ยกพลขนึ้ บก ณ สถานท่ีแหงน้ี โดยเปน แทง หนิ แกรนิตสดี ําสงู 2 เมตร ลกั ษณะเปน รูปเสมาฐานยอ มมุ ไมสบิ สองหนั หนา ออกทะเล แสดงถึงความมน่ั คงและการเตรยี มพรอม 1 เสรี วงั สไ พจติ ร . (2534) . จุดหกั เหของอุตสาหกรรมทองเท่ียวชนวนใหเกดิ การนเิ วศวทิ ยาทางการเมือง . หนา 109 2 สถานตากอากาศบางปู.(2548). ประวัติสถานตากอากาศบางป.ู (Online)

ทจ่ี ะตอสูกับศตั รขู องคนไทย 60 ดา นหนา และดา นหลงั สลกั เหตุการณในครงั้ นนั้ ทง้ั ภาษาไทยและ ภาษาอังกฤษ 1 สถานตากอากาศบางปูเคยเปนสถานท่เี ตน ลีลาศอันเกา แกห รูหราของบคุ คลในสงั คมช้นั สงู ของเมอื งไทย ดังมีปรากฏใน ฉากนวนยิ าย เร่อื งบา นทรายทอง ประพันธโ ดย ก.สรุ างคนางค (กณั หา เคียงศิริ) ซึง่ พมิ พครง้ั แรกในนิตยสารรายปก ษ ช่ือ ปย มติ ร ประมาณป พ.ศ.2493 โดยกลาวถงึ นางเอก พจมาน สวา งวงค และบรรดาสาวสงั คมผมู ชี ื่อเสยี งทีไ่ ดม ายงั สถานตากอากาศบางปเู ปน ประจาํ และ เปนสถานที่ ๆ จอมพล ป. พบิ ูลสงคราม โปรดปรานบางปูมากถงึ กบั สรา งบานพกั สวนตวั ไว นอกจากน้สี ถานตากอากาศบางปู ยงั มคี ุณคา ทางดา นจติ ใจเพราะเคยเปนสถานพกั ฟน ของ ทหารทบ่ี าดเจบ็ จากการรบโดยกองทพั บกจัดตงั้ ขึ้นเม่ือ พ.ศ. 2505 แตป จ จุบันไดเปลยี่ นไปเปน เพียง สถานพกั ผอนหยอ นใจและรับประทานอาหาร ทง้ั เปน สถานทเ่ี ตน ราํ สาํ หรบั ขา ราชการและประชาชน ทว่ั ไป รวมทงั้ เปน แหลง รวมนกนํา้ ทย่ี า ยถน่ิ มาในฤดหู นาว จงึ เปน สถานที่ ๆ มีผูแวะเวยี นมาเสมอ สถานตากอากาศบางปูเปน แหลง ทองเทีย่ วท่สี าํ คญั ของจังหวดั สมทุ รปราการ ซง่ึ ไดร บั การ สนบั สนนุ จากรัฐบาล เนอื่ งจากเปน แหลงทองเทยี่ วเชงิ อนุรกั ษท ม่ี ีทรพั ยากรทางดา นปา ชายเลนท่ี สมบรู ณ ไดรับความคุม ครองและดแู ลโดยกองทัพบก เปนสถานทรี่ าชการที่เปด ใหป ระชาชนเขา มาใช บรกิ าร สวัสดกิ ารรายไดตาง ๆ จะนาํ เขาสวัสดกิ ารของกองทพั บก และบริการโดยไมแ สวงหากาํ ไรและ การแขง ขันในเชงิ ธุรกจิ 2 ฟารม จระเขและสวนสัตวส มทุ รปราการ สรา งขึน้ เม่ือ พ.ศ. 2493 โดยนายอทุ ยั ยงั ประภากร ซง่ึ เรม่ิ ตน เลยี้ งจระเข เมือ่ พ.ศ.2488 ใน บานแถวสี่พระยา และยา ยมาตงั้ อยหู นาวัดราฟาเอล สมุทรปราการ มเี นื้อที่ 1 ไร ภายหลงั ยา ยมาตัง้ ที่ ตําบลทายบาน อาํ เภอเมอื งสมทุ รปราการ มีพนื้ ที่ 400 ไร และเปด เปนฟารมจระเขและสวนสตั ว สมุทรปราการอยางเปน ทางการ เม่อื วนั ที่ 6 มีนาคม พ.ศ.2517 โดยมกี ารเพาะพนั ธจระเข ทงั้ พนั ธนํ้า จดื พันธนา้ํ เคม็ และพนั ธผสม รวมท้ังอุตสาหกรรมการแปรรูปผลติ ภัณฑจากจระเข นอกจากนีฟ้ ารม จระเขและสวนสัตวสมทุ รปราการ ยงั เปนแหลงอนุรกั ษพ ันธส ัตวป า โดยจดั บรรยากาศใหเ ปน ธรรมชาติ เพือ่ เพาะเลยี้ งสตั วป าประเภทตาง ๆ เชน ชาง เสือโครง เปนตน และมกี ารแสดงการตอ สแู ละจบั จระเข ดวยมือเปลา การแสดงของชางแสนรู การแสดงกายกรรม การเชดิ สิงโตตามเทศกาลตา ง ๆ ในวันหยุด 1 สมุทรปราการ . (2548). วีรกรรมชาวสมทุ รปราการ.( Online) 2 อภินภัส ไวทยากุล .(2546). ปจ จัยทมี่ ีผลตอพฤติกรรมนักทองเที่ยวทเี่ ดนิ ทางมาใชบ ริการสถานตาก อากาศบางปู. หนา 1 - 2

61 สําคัญตา ง ๆ ทางฟารมจระเขจ ะจดั กิจกรรมตาง ๆเชน การจดั นทิ รรศการเก่ียวกบั วนั สําคัญนนั้ ๆ การ แสดงศลิ ปวฒั นธรรมไทย ในปจจบุ นั ยังมพี พิ ธิ ภณั ฑไ ดโนเสาร ซง่ึ ไดร ับการสนับสนนุ ดา นวชิ าการจาก มหาวิทยาลยั มหิดลและกรมทรพั ยากรธรณี ซึ่งเปนสงิ่ ดงึ ดดู นักทองเท่ียวทัง้ ชาวไทยและชาว ตา งประเทศใหเ ขา มาเทย่ี วชม ในอนาคตฟารม จระเขแ ละสวนสตั วส มุทรปราการมีโครงการจะขยาย พืน้ ทพ่ี กั ผอ นเพิ่มขึน้ อีก 100 ไร และมุงใหเ ปน ธรรมชาตมิ ากทสี่ ุดเพื่อดึงดดู นักทอ งเที่ยวทงั้ ชาวไทยและ ชาวตางประเทศ 1 ท้งั สถานตากอากาศบางปูและฟารมจระเขแ ละสวนสตั วส มุทรปราการเปน แหลง ทองเทย่ี วท่ี รูจกั ของนกั ทองเทย่ี วตง้ั แตส มัยเมอื่ เรมิ่ สรา งเปน แหลง ทอ งเทยี่ วทน่ี ยิ มและเปนแหลง ทอ งเท่ียวหลกั ของ จงั หวดั จนถึงปจจุบัน โดยการทองเท่ยี วในชว งกอ นมแี ผนพัฒนาและเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ มี ลกั ษณะเปน ไปตามศกั ยภาพของสถานทท่ี อ งเท่ยี วนนั้ โดยไมม ีหนว ยงานใดเขามาสงเสริมการ ทอ งเทยี่ ว พฒั นาการการทองเทย่ี วชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ที่ 1 – 3 (พ.ศ.2504- 2519 ) การทองเทย่ี วในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 1- 3 เปน ชว งที่ยงั ไมมกี าร บรรจุเรือ่ งการทอ งเทยี่ วไวในแผนพัฒนาฯ โดยการทอ งเที่ยวนน้ั ไดดาํ เนนิ ไปตามนโยบายของ นายกรฐั มนตรี ในสมยั ตา ง ๆ คอื ในสมยั จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต เปน นายกรฐั มนตรี (พ.ศ.2502- 2506) ไดใหค วามสําคัญกบั อตุ สาหกรรมการทอ งเทยี่ วของประเทศไทย และมกี ารจัดตั้งองคก าร สงเสรมิ การทอ งเทย่ี วแหง ประเทศไทย (อ.ส.ท.) ขนึ้ เมอื่ พ.ศ.2503 แตย ังไมไ ดบ รรจเุ ร่ืองการทอ งเทยี่ วไว ในแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบับที่ 1 – 3 (พ.ศ.2503 – 2519) โดยการทอ งเทีย่ วดาํ เนิน ไปตามนโยบายของผูนาํ ในแตละสมัย ในสมัยจอมพลสฤษด์ิ ธนะรชั ต ไดม ุงสง เสรมิ และเผยแพรใ หมี นกั ทอ งเทีย่ วเขามาทองเที่ยวในประเทศไทยโดยพยายามรณรงคใหป ระเทศไทยเปน ท่รี จู กั ของชาว ตางประเทศ ในสมยั จอมพลถนอม กติ ติขจร เปนนายกรฐั มนตรี (พ.ศ.2506 -2516) ไดดาํ เนนิ นโยบายการทอ งเทย่ี วเชน เดยี วกับสมยั จอมพลสฤษด์ิ ธนะรชั ต 2 แตเมอ่ื ถึงรัฐบาลภายใตการนาํ ของ 1 สํานกั งานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหงชาต.ิ (2545) . ขอ มลู วัฒนธรรมภาคกลาง. (CD – ROM) 2 ศรญั ยา วรากุลวทิ ย .(2546). ปฐมนิเทศอตุ สาหกรรมการทอ งเทย่ี ว.หนา 321

62 ม.ร.ว.คึกฤทธ์ิ ปราโมช เปน นายกรัฐมนตรี (พ.ศ.2518-2519) ไดแ ถลงนโยบายการทอ งเทย่ี วอยาง เปนทางการคร้งั แรกตอสภาผูแทนราษฎร เมื่อวันท่ี 19 มนี าคม 2518 มคี วามตอนหนึ่งวา 1 “...จะดาํ เนินการสงเสริมการทอ งเทย่ี วอยา งจรงิ จงั เพราะการทอ งเที่ยว เปนอุตสาหกรรมท่สี รางงานใหค นทาํ ไดมากอยา งและหลายแขนงทง้ั นี้โดยจะยก ฐานะและขยายบทบาท ตลอดจนความรบั ผิดชอบขององคก ารสงเสรมิ การ ทอ งเท่ยี วใหเ ทยี บเทา ทบวง และจะกาํ หนดหนา ท่ใี หเนน หนกั ไปในการสรา งงาน อาชีพของประชาชนในชนบท โดยมอบหมายใหด าํ เนนิ การปรับปรงุ บรกิ ารและ พฒั นาสถานทท่ี อ งเทยี่ วในตางจงั หวดั เปา หมายของการสง เสริมการทอ งเทยี่ ว ตามแนวทางดงั กลาว ไมเ พยี งแตจะขยายงานอาชพี ของประชาชนเทา นั้น แตจะมงุ ไปที่การแสวงเงินตราตา งประเทศ เพื่อรกั ษาดลุ การชาํ ระเงิน ไวม ใิ หต อ งเสยี เปรียบอีก...” ในระยะนน้ั องคก ารสง เสริมการทองเที่ยวแหง ประเทศไทย ไดพ ัฒนาการทองเทย่ี วใหเ ปน ระบบมากขนึ้ โดยรวมกบั บริษัททป่ี รกึ ษาเนเธอรแ ลนด จดั ทาํ แผนพัฒนาการทอ งเทยี่ วของประเทศ ( National Plan on Tourism Development )2 ทง้ั ไดบ รรจกุ ารทองเทย่ี วไวในแผนพฒั นาเศรษฐกิจ และสงั คมแหง ชาติ ฉบับท่ี 4 (พ.ศ.2520 – 2524) เปน ครั้งแรก และในแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคม แหงชาตฉิ บับตอ ๆ มาไดบ รรจุเรือ่ งการทอ งเทย่ี วตลอดมา สาํ หรับการทองเทยี่ วในจังหวดั สมทุ รปราการชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 1- 3 ซงึ่ เปน ชว งท่ีรฐั ยงั ไมกาํ หนดเรอ่ื งการทอ งเทยี่ วไวใ นแผนพฒั นา ฯ ในจงั หวดั สมทุ รปราการ น้ัน การทอ งเทยี่ วจะคลา ยคลึงกับระยะทยี่ งั ไมมกี ารจดั ทําแผนพฒั นา ฯ โดยเกดิ ขึน้ ตามศกั ยภาพของ แหลงทอ งเทย่ี วแตล ะแหลง ในชวงน้ีจงั หวดั สมุทรปราการ เกดิ สถานทที่ องเทย่ี วตา ง ๆ ที่ไดร ับความนยิ มนน้ั ขณะนน้ั คอื สวางคนวิ าศ 1 สํานักนายกรัฐมนตร.ี (2549). คําแถลงนโยบายของคณะรฐั มนตรี คณะที่ 36 ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ( Online ) 2 วินิจ วีรยางกูล .(2532) . การจดั การอตุ สาหกรรมการทองเท่ียว.หนา 46

63 สวางคนิวาสเปนสถานท่พี กั ฟน ของสภากาชาดไทย ต้งั อยทู ตี่ าํ บลทา ยบา น อาํ เภอเมือง สมุทรปราการ มพี น้ื ที่ 60 ไร เปนสถานีกาชาดท่ี 5 ใหบ รกิ ารรักษาผปู ว ยและเปน สถานทพี่ กั ผอน สรางบนพน้ื ทขี่ องนายอือ้ จือ่ เหลียงซึ่งเปนผสู รา งและอปุ การะโรงพยาบาลประสานมติ ร กรงุ เทพมหานคร โดยในป พ.ศ.2494 นายอ้อื จอ่ื เหลียงคิดจะสรางสถานที่สําหรับรกั ษาผปู วยเปน วณั โรคขึน้ ท่ีตาํ บลทายบา น อําเภอเมืองสมุทรปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ เพอื่ ขยายโรงพยาบาล ประสานมิตร และใน พ.ศ. 2496 นายออ้ื จื่อเหลียงไดเดนิ ทางไปในประเทศแถบยโุ รป ไดนําความคิด การสรางสถานพกั ฟน ทมี่ ีอยมู ากในยโุ รป ซง่ึ เปน ประโยชนในการรักษาพยาบาลและยังไมมใี นเมอื งไทย โดยบริเวณจงั หวดั สมทุ รปราการใกลท ะเล อากาศสดชนื่ และอยูไมไ กลจากกรงุ เทพมหานครมากนกั จงึ เปลย่ี นความคดิ จากการสรา งโรงพยาบาลมาจัดสรา งสถานที่พกั ฟน ขึ้นแทน การกอสรางอาคารตาง ๆ เร่มิ ขึ้นเมื่อเดอื นมกราคม พ.ศ.2500 เม่อื แลว เสร็จ นายอ้ือจอื่ เหลยี งซึ่งมีอายมุ ากแลว จะดูแล กจิ การสถานพกั ฟน ใหรุงเรอื งไดไมนานจงึ ตกลงมอบใหส ภากาชาดไทยและจัดตง้ั มลู นธิ ิอือ้ จ่อื เหลยี งข้ึน ซึ่งมวี ัตถปุ ระสงคเ พอื่ การกศุ ลทวั่ ไปและดําเนนิ การอปุ การะสถานพักฟน และเมอ่ื วนั ที่ 15 เมษายน 2503 โดยไดเ ขา เฝา ทูลละอองธลุ พี ระบาท พระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัวและสมเดจ็ พระนางเจา พระบรมราชนิ นี าถ พระบรมราชปู ถัมภกและองคสภานายกิ าสภากาชาดไทย นายออ้ื จอ่ื เหลียง ไดน อ ม เกลา ฯถวายทดี่ ิน 60 ไร ทจ่ี ังหวัดสมุทรปราการรวมทงั้ สงั หาริมทรัพยและอสังหารมิ ทรพั ยใ นทด่ี นิ เมอ่ื พระราชทานแกสภากาชาดไทย และไดพระราชทานนามสถานพักพน้ื นวี้ า สวางคนิวาส โดย พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยหู วั และสมเด็จพระนางเจา พระบรมราชินนี าถไดเสดจ็ พระราชดําเนนิ ประกอบพิธีเปด สถานพกั ฟนสวางคนิวาส เมอ่ื วนั ท่ี 8 มิถนุ ายน 2505 สวางคนวิ าสมตี กึ ตรวจโรคพรอมอปุ กรณ มีอาคาร 4 ช้นั ดาดฟา สาํ หรบั ชมทวิ ทศั น และอาคาร แยกสําหรบั ครอบครัว 8 หลงั ภายในบรเิ วณมีสระนํ้า และคยู าว 2 กิโลเมตร ประกอบดวยสวนดอกไม และพันธไมนานาชนดิ ปลกู ไวเปน ระเบยี บสาํ หรับพกั ผอน ทางดา นตดิ ชายทะเลมสี ะพานยน่ื ลงไปใน ทะเล นอกจากนีย้ งั มสี ัตวน า้ํ เล้ยี งไวใ นตกู ระจก ภายในจดั รถราง 1 คนั ไวใหชมเปน ทรี่ ะลกึ ถงึ รถรางใน กรงุ เทพมหานครในอดตี ทางหนว ยราชการและองคการตา ง ๆ ใชหอประชุมใหญของสวางคนวิ าส เปน ทจ่ี ัดประชมุ และสมั มนาเพราะมที พี่ กั สะดวกและอยูไมไกลกรุงเทพมหานคร 1 1 พรรณศริ ิ จุลกาฬ .(2538).การศึกษาเบอ้ื งตนของวัฒนธรรมทองถนิ่ จังหวดั สมุทรปราการ. หนา 227 - 228

64 เมืองโบราณ จัดเปน สถานทีท่ องเทย่ี วทส่ี าํ คญั ในจังหวดั สมุทรปราการ เร่ิมสรางขึ้น พ.ศ. 2506 โดยนาย เลก็ และนางประไพ วริ ยิ ะพนั ธ มวี ตั ถุประสงคเพอ่ื รวบรวมศลิ ปกรรมทโี่ ดดเดนของแตละภาคของไทย มาถา ยแบบหรอื ยอ สว นไว ประกอบดวยศิลปวตั ถุ โบราณสถานและปูชนียสถาน ของไทยในยคุ ตาง ๆ จัดเปน พพิ ธิ ภณั ฑกลางแจง ท่ใี หญท สี่ ุดในประเทศไทย มีเนอ้ื ที่ 800 ไร รปู รางคลายประเทศไทยที่จัด โบราณสถานตาง ๆ ตามแบบแผนทป่ี ระเทศไทยโดยเรม่ิ จากใตส ุดของประเทศขนึ้ ไปตอนเหนอื ทัง้ ยงั มกี ารขุดคลอง สรางถนน ใหน กั ทองเทย่ี วเขาถึงโบราณสถานทุกแหงไดส ะดวก 1 ในปจ จุบนั เมอื งโบราณเปน สถานทจ่ี ดั งาน สงกรานตใ นชวงเทศกาลสงกรานต โดยเรยี กวา มหาสงกรานตเ มอื งโบราณ สมุทรปราการ เปนความรว มมอื ของจงั หวดั สมทุ รปราการ การทอ งเท่ียว แหงประเทศไทย สมาคมไทยธรุ กิจการทอ งเทย่ี วและเมอื งโบราณ ซึ่งมีวตั ถปุ ระสงค คอื เพื่ออนรุ ักษ และสงเสรมิ มรดกทางวัฒนธรรมอนั ทรงคณุ คา เพอ่ื เพม่ิ ทางเลอื กใหจ ังหวัดสมทุ รปราการเปน แหลง ทอ งเทยี่ วในชว งเทศกาลสงกรานตอ กี แหง หนง่ึ รว มทง้ั สง เสริมใหเ ยาวชนไทยและชาวตางชาตไิ ดเ ห็นถงึ ทัศนคตขิ องชาวตะวันออก ในการใหค วามสาํ คัญตอ สถาบันครอบครัว รปู แบบการจดั งาน มหาสงกรานตเ มอื งโบราณ สมุทรปราการ แสดงถึงการอนรุ กั ษประเพณีไทยโบราณ 4 ภาค รวม 6 จุด การแสดง โดยแตละภาคจะจัดแสดงวถิ ชี วี ติ ความเปน อยู ศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณีไทย การแสดง การละเลน พน้ื บาน อาหาร และประเพณสี งกรานตป ระจาํ ทองถน่ิ ท่ีมแี ตโ บราณโดยนกั ทอ งเทย่ี วได สมั ผัสอยางใกลช ดิ รวมทงั้ มขี องดีประจาํ จงั หวดั สมุทรปราการใหเ ลือกซื้อ 2 พพิ ิธภณั ฑท หารเรอื สรางเมือ่ พ.ศ 2515 เปนพพิ ิธภณั ฑสถานแบบพเิ ศษ ต้งั อยูบ นถนนสขุ ุมวทิ อาํ เภอเมอื ง สมทุ รปราการ ซึง่ อยตู รงขามโรงเรียนนายเรอื และมโี บราณวตั ถทุ เ่ี กย่ี วขอ งกับกจิ การทหารเรือเทาน้ัน โดยรเิ ร่มิ จดั ตัง้ ข้ึนใน พ.ศ.2466 ไดนําเอาวตั ถุของกรมกองตา ง ๆ ท่ีมีคุณคาทางประวัติศาสตรและ โบราณคดี มาจัดตงั้ กองประวัติศาสตรขึ้นในกรมเสนาธกิ ารทหารเรอื ในพระราชวงั เดมิ กรุงธนบุรี พ.ศ.2496 กองประวัติศาสตรไดเปลย่ี นสงั กดั ไปข้นึ กบั กรมธุรการทหารเรือ ( กรมสารบรรณ ทหารเรือ) พ.ศ.2497 กองประวัตศิ าสตรไ ดย ายไปตัง้ อยูท ช่ี ัน้ ลา งของราชนาวกิ สภา ซง่ึ ไดจ ัดแผนก พพิ ิธภณั ฑ 2 หองทางดานเหนอื และไดข ออนมุ ัตกิ องทพั เรือเปดใหป ระชาชนเขา ชมเปน ครง้ั แรกใน พ.ศ. 2498 จนกระท่งั พ.ศ.2501 กองทพั เรือไดยายสถานทขี่ องกองประวตั ศิ าสตรกลบั มาอยใู นพระราชวัง 1 กฤษกร วงคกรวฒุ ิ. (2543). สมุทรปราการ. หนา 39 – 46 2 การทองเทยี่ วแหงประเทศไทย ภาคกลางเขต 8 .(2549) . ปฏิทินทองเทีย่ ว : เมษายน .( Online)

65 เดมิ และยา ยแผนกพิพิธภณั ฑไปอยู ณ ปอ มพระจลุ จอมเกลา และใหก องประวัติศาสตรไ ปข้ึนตรงกบั กรมยุทธการทหารเรือ พ.ศ.2514 กองทัพเรือไดด ําเนินการจดั สรางอาคารพิพิธภณั ฑท หารเรอื ขึน้ ท่ี จังหวดั สมุทรปราการ ฝง ตรงขา มโรงเรียนนายเรือมีเนื้อท่ี 21 ไร เปน อาคาร 2 ข้นั เมื่อสรา งแลวเสร็จได ยา ยพพิ ธิ ภัณฑทหารเรือจากปอมพระจลุ จอมเกลา มาจดั แสดง ณ อาคารใหมเมอื่ เดือนเมษายน พ.ศ. 2515 ทําใหพ พิ ธิ ภัณฑท หารเรือมอี าคารของตนเองและเปด ใหประชาชนไดเขาชม พิพธิ ภณั ฑท หารเรือทําหนา ทเ่ี ก็บรกั ษาและจดั แสดงวตั ถพุ ิพธิ ภณั ฑทม่ี คี ณุ คา ทาง ประวตั ิศาสตรและโบราณคดที ่ีเก่ยี วกบั กจิ การทหารเรือ เพ่อื ใชประกอบการศกึ ษาพจิ ารณายทุ ธศาสตร ยุทธวธิ ี และหลักนยิ มในการรบของกองทัพเรือ เพอ่ื ใหขา ราชการทหารเรือ ขา ราชการทว่ั ไป นกั เรยี น นกั ศึกษาและประชาชนทว่ั ไปไดเ ขาชม เขาศกึ ษาและไดร ับความเพลิดเพลิน การจัดแสดงวตั ถุ พิพิธภัณฑในปจจบุ นั ดาํ เนนิ การเปน 2 ลักษณะ คือการจดั แสดงวัตถพุ ิพธิ ภณั ฑเ ปน ประจาํ เชน การ แสดงววิ ัฒนาการของเรอื รบไทย อาวุธของทหารเรอื เปน ตน และการจดั แสดงนทิ รรศการเฉพาะเรื่อง เปน ครั้งคราว เชน แสดงเหตุการณ ร.ศ.112 เรอ่ื งการจบั เรอื เชลย เปน ตน ซงึ่ ทางพิพิธภณั ฑทหารเรอื เปดใหผูส นใจเขา ชมโดยไมเกบ็ คา ผานประตทู กุ วนั ยกเวน วนั จันทร 1 การทอ งเทย่ี วในชวงแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 1 – 3 ในจังหวดั สมทุ รปราการไดเกดิ แหลงทอ งเทย่ี วทนี่ า สนใจขนึ้ หลายแหง ซง่ึ แหลง ทอ งเทย่ี วตาง ๆ เหลานม้ี ีผลตอ การทอ งเทยี่ วในชว งตอ มา โดยการทอ งเทยี่ วทเี่ กิดข้ึนเปน ผลพวงมาจากแหลง ทองเทีย่ วทีเ่ กิดขึน้ ซึ่ง แหลง ทองเท่ยี วทีเ่ กิดขึน้ ซ่งึ เกิดจากการกอ สรา งแหลง ทอ งเทยี่ วของทง้ั ภาคเอกชนและภาครัฐบาล พฒั นาการการทองเท่ยี วชวงแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 4 ( พ.ศ.2520-2524 ) รฐั บาลไดบรรจุแผนพัฒนาการทอ งเทยี่ วโดยวางนโยบายดงั นี้ นโยบาย รัฐจะใหความสําคญั ในดานการเพิ่มรายไดในรปู เงนิ ตราตา งประเทศจากการ ทองเทยี่ วใหส งู ข้ึน เพื่อชว ยลดภาวการณข าดดุลการคา การชาํ ระเงนิ ระหวา งประเทศ เปาหมาย กาํ หนดใหมีนกั ทอ งเทยี่ วจากตา งประเทศเพม่ิ ขึ้น โดยเฉลยี่ รอ ยละ 11 คอื ใน พ.ศ. 2524 ใหม ีนักทองเท่ยี ว 2.2 ลา นคน มวี นั พักเฉลีย่ 5.5 วนั ทาํ ใหม ีรายไดจ ากการทอ งเทย่ี วเพิม่ ขน้ึ โดย เฉล่ยี รอ ยละ 19 เปน เงิน 11,700 ลานบาท 1 สาํ นกั งานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง ชาต.ิ (2545). ขอ มูลวัฒนธรรมภาคกลาง.( CD – ROM )

66 แนวทางและมาตรการ ในการสงเสริมการทอ งเที่ยวโดยพยายามรกั ษาตลาดการทองเทย่ี ว ท่ีมอี ยูเดมิ และแสวงหาตลาดใหม รวมทง้ั แนวทางในการพฒั นาแหลง ทอ งเทย่ี ว จัดรปู แบบธรุ กิจ ทองเทยี่ ว การยกมาตรฐานกาํ ลงั คนในธรุ กิจทอ งเทย่ี ว 1 จังหวัดสมทุ รปราการยงั ไมม หี นว ยงานทรี่ ับผดิ ชอบเรอื่ งการทอ งเทย่ี ว แหลง ทอ งเทย่ี วตา งๆ ดาํ เนนิ ไปตามหนว ยงานหรือผจู ัดสรางดําเนินการพฒั นา โดยจังหวดั สมทุ รปราการเกิดแหลงทองเที่ยว ในลักษณะนี้ คอื สวนศรีนครเขอื่ นขนั ธห รือสวนบางกะเจา สวนศรีนครเขอ่ื นขันธส รา งขน้ึ โดยมตขิ องคณะรัฐมนตรใี น พ.ศ.2520 โดยไดม ีมติใหอนรุ กั ษ พื้นทีเ่ กษตรริมฝงแมนาํ้ เจา พระยา ฝง ตรงขามเขตคลองเตย ยานนาวา ใหเ ปน ปอดกลางเมอื ง และได มอบหมายใหส าํ นกั นโยบายและแผนสง่ิ แวดลอ ม กระทรวงวิทยาศาสตรเทคโนโลยีและส่ิงแวดลอ ม ซือ้ ทสี่ วนรกรา งจากชาวบา นในตําบลบางกะเจา จาํ นวน 148 ไร เพอื่ สรา งเปน สวนสาธารณะ โดยใน พ.ศ. 2535 พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรงพระราชกรณุ าโปรดเกลา ฯ พระราชทานช่ือวา สวนศรี นครเข่ือนขนั ธ แปลวา สวนสาธารณะทีเ่ ปน ศรีแกนครเขือ่ นขันธ นอกจากนรี้ ฐั บาลยังกาํ หนดใหพ ้ืนที่ 6 ตําบลของอําเภอพระประแดง คือ ตาํ บลบางกะเจา ตาํ บลบางกอบวั ตาํ บลบางนํ้าผงึ้ ตาํ บลบาง กระสอบ ตาํ บลทรงคะนอง และตําบลบางยอ ท่ีเรยี กวา กระเพาะหมู เปน เขตสเี ขยี ว ใหคงสภาพสวน ผลไมแ บบด้งั เดมิ ไว โดยควบคุมการสรา งอาคารและโรงงานอตุ สาหกรรม 2 ในปจ จบุ นั บริเวณสวนศรนี ครเข่อื นขันธ ไดจดั การทองเทย่ี วใหเ ดนิ ทางโดยรถจกั ร ยานนาํ เท่ยี วบริเวณโดยรวมและสถานทใี่ กลเ คยี งเชือ่ มโยงแหลง ทอ งเทยี่ วตา ง ๆ เขา ดว ยกนั ในอาํ เภอพระ ประแดงซ่ึง ในป พ.ศ. 2549 ไดจ ัดแนะนําเปดเสน ทางการทองเทย่ี วข้นึ โดยชมรมจกั รยานเพ่อื สขุ ภาพ แหง ประเทศไทย รวมกับชมรมจกั รยานนครเข่ือนขนั ธ และมหาวทิ ยาลยั ราชภฎั พระนคร จดั รายการ ไหวพ ระ ชมวดั ท่พี ระประแดง เพ่อื สง เสริมและแนะนาํ การทอ งเทยี่ วบรเิ วณอําเภอพระประแดง โดยมี จุดตน ท่ีวดั ไพชยนตพลเสพย ซง่ึ เปนวดั ทส่ี รา งข้นึ ในสมยั รชั กาลท่ี 2 จากนนั้ ขบวนจกั รยานตอ ไปที่ วัด โปรดเกศเชษฐาราม ต้งั อยบู ริเวณตัง้ อยบู รเิ วณปากคลองลัดหลวง เพือ่ ชมจิตรกรรมฝาผนงั จากนน้ั ขี่ จักรยานตอ ไปยังวัดทรงธรรมวรวหิ าร สรางขน้ึ ในสมยั รชั กาลที่ 2 พรอมกบั การสรางเมืองนครเข่อื น ขันธ เพ่ือใหเ ปนวดั ของชาวมอญ จากนนั้ ขบวนจกั รยานจะขึน้ สะพานขา มคลองลดั โพธเิ์ ขา สบู างกะเจา 1 ศริ ิ ฮามสุโพธ์ิ .(2543). สงั คมวิทยาการทอ งเที่ยว. หนา 56 - 57 2 ศูนยการศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดสมทุ รปราการ. ( 2547). สมทุ รปราการเมืองแหง การเรยี นร.ู หนา 54 – 55

67 ทเ่ี รยี กวากระเพาะหมู เขา สชู มรมฟน ฟอู าชพี คนพิการพระประแดง และขจี่ กั รยานตอ ไปยงั วัดปาเกด ซึ่งสรางขน้ึ สมยั รัชกาลท่ี 3 ตอ ดวยวัดกองแกว และบา นธูปสมนุ ไพร เขาสูวดั บางนํ้าผง้ึ นอก และไป สิ้นสดุ ท่สี วนศรนี ครเขือ่ นขนั ธ ซ่งึ ภายในสวนจดั ภูมทิ ัศนส วยงามเปน เอกลักษณและยงั รกั ษาสภาพรอ ง สวน มีจกั รยานและเรือใหเชา ออกกาํ ลงั กาย บริเวณใกลเ คยี งยงั เปน ทต่ี ัง้ ของตลาดนา้ํ บางผึ้งเปน ตลาด ริมคลองเปด จําหนา ยสินคา และอาหารในวันเสารและวนั อาทิตยเปน ทนี่ ยิ มของนักทองเที่ยวซง่ึ การเปด เสนทางจัดกิจกรรมการทองเทย่ี วนจี้ ะเปนการสง เสริมการทองเที่ยวใหเ ปนท่ีรจู กั ของนักทอ งเที่ยวและ ยังเพ่มิ ทางเลอื กในการทองเทีย่ วใหห ลากหลายขนึ้ 1 การทองเทย่ี วในจงั หวดั สมทุ รปราการมเี พยี งการ ดําเนนิ การกอ สรา งสวนศรนี ครเข่อื นขนั ธ ดังนน้ั จะเห็นไดวาแหลง ทองเทยี่ วเมอ่ื เกิดขนึ้ จะดําเนนิ การพฒั นาไปตามศักยภาพโดยไม มงุ เนนเพ่ือใหเ ปนไปตามแผนพัฒนาการทอ งเทย่ี วที่บรรจุไวในแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 4 (พ.ศ. 2520 – 2524) พฒั นาการการทองเทยี่ วชวงแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบบั ที่ 5 ( พ.ศ.2525-2529 ) แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 5 ไดบรรจุเรือ่ งการทอ งเทย่ี วไวดงั นี้ นโยบาย รฐั จะทาํ การสง เสรมิ และชักจูงใหน ักทอ งเท่ียวชาวตางประเทศเดินทางมาสปู ระเทศ ไทยมากขน้ึ พกั นานวนั และใชจา ยมากขึ้น ชะลอการเดินทางออกไปทองเทย่ี วของคนไทยใหน อ ยลง สง เสริมและสนบั สนนุ การลงทนุ ทงั้ ภาครัฐและเอกชน รวมทงั้ สรา งความมนั่ ใจและความปลอดภยั ตอ ชีวติ และทรัพยส นิ ชองนกั ทอ งเทยี่ ว เปา หมาย เพม่ิ จํานวนนกั ทอ งเทย่ี วตา งประเทศเฉลย่ี รอยละ 8.4 ตอป คอื มีนักทอ งเทีย่ วใน ป พ.ศ.2529 จํานวน 2.9 ลานคน มวี นั พักเฉล่ยี 5.5 วนั รายไดจากการทอ งเทยี่ วประมาณ 50,000 ลา น บาท ซง่ึ เพม่ิ ขนึ้ เฉล่ียรอยละ 21.5 ตอ ป มาตรการ กาํ หนดมาตรการในการบาํ รุงรกั ษาและพฒั นาแหลง ทอ งเท่ยี วโดยปรบั ปรงุ พระราชบญั ญตั กิ ารทอ งเทย่ี วแหงประเทศไทยใหแขงขันกับประเทศอนื่ ๆไดรวมท้งั ปรบั ปรงุ แนวทางใน การสง เสรมิ การทองเทยี่ ว เพอ่ื ชกั จงู นกั ทอ งเทยี่ วทง้ั ตางประเทศและในประเทศใหเทยี่ วเมอื งไทยมาก ขึ้น 2 1 ภาคภูมิ นอ ยวัฒน .(2549 , พฤษภาคม) . ขี่สองลอ หรรษา สวนบางกะเจา . อนุสรณ อ.ส.ท. 46(10) :100 -110 2 ศิริ ฮามสโุ พธิ์ .(2543). สังคมวิทยาการทองเท่ียว. หนา 57

68 จากมาตรการสงเสรมิ การทอ งเทยี่ ว ภายในจังหวัดชวงแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคม แหง ชาติ ฉบบั ที5่ จงั หวดั สมุทรปราการยังไมมมี าตรการและแหลง ทองเทย่ี วแหง ใหมเกิดข้นึ โดยใน แหลงทอ งเท่ียวท่ีเกิดขึน้ กอ นชวงแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติ ไดด าํ เนนิ กิจกรรมสง เสรมิ และพฒั นาแหลง ทอ งเทย่ี วของตนเองไปตามศกั ยภาพโดยในชวงแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคม แหงชาติ ฉบับที่ 5 นยี้ งั ไมม หี นวยงานใดเขา มาจดั การสง เสริมหรอื สรางกจิ กรรรมใดๆ เพื่อดงึ ดูด นกั ทอ งเทย่ี วเขามาทองเท่ยี วในจงั หวดั สมทุ รปราการ โดยยงั คงใชช่อื เสียงที่มมี าแตเดิมของแหลง ทองเที่ยวในการดงึ ดูดนักทอ งเทยี่ วเทา นน้ั พฒั นาการการทอ งเที่ยวชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ ฉบบั ท่ี 6 ( พ.ศ.2530-2534 ) นโยบายการพฒั นาการทองเทยี่ วในชว งแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ที่ 6 มดี งั นี้ 1. สรา งระบบความสัมพันธร ะหวา งการพฒั นาการทอ งเที่ยวและสงเสริมการตลาดใหเปนไป ตลอดโดยสอดคลอ งและในทศิ ทางเดยี วกนั 2. เนน การปรับปรงุ คุณภาพของสินคา ทองเท่ียวที่มอี ยแู ลว และดําเนนิ การท่ตี อ เน่อื งจาก แผนพฒั นา ฯ ฉบับท่ี 5 ใหด ขี น้ึ 3. เสริมสรา งสินคา ทอ งเทย่ี วใหเปน ระบบและใหเ ดน เปน ประจาํ ป เพอื่ นาํ สนิ คานไ้ี ปเผยแพร ตอไป 4. เสรมิ สรางการจดั ระบบธรุ กจิ และการบรกิ ารทางการทองเที่ยวใหมมี าตรฐานที่ดขี ึน้ 5. เสรมิ สรางความมน่ั ใจ และความปลอดภัยตอ ชวี ิต และทรพั ยสนิ ของนกั ทองเทยี่ ว 6. เนน การสง เสรมิ ตลาดการทองเทย่ี วระหวา งประเทศที่มีคณุ ภาพและศกั ยภาพและมสี วน แบง ตลาดในระดบั สงู และแสวงหาตลาดทอ งเที่ยวใหม โดยพิจารณาสภาวการณค วามผนั ผวนทาง เศรษฐกิจของโลก 7. สง เสรมิ ความรวมมอื ระหวางประเทศในดานการสง เสรมิ การตลาด 8. สง เสรมิ และชกั จงู ชาวไทยและผทู พี่ ักอาศยั อยใู นประเทศไทยใหเดนิ ทางทอ งเท่ยี ว ภายในประเทศมากขึ้น 9. สง เสริมความรคู วามเขา ใจในคุณประโยชนข องการทองเท่ียว และสรา งภาพลกั ษณที่ดขี อง การทอ งเทยี่ วในทองถนิ่ 10. สงเสรมิ และประสานการลงทนุ เพอื่ พฒั นาการทองเทย่ี วของภาครัฐและเอกชนใหเปน ไป โดยสอดคลอ งกนั เพือ่ ปะโยชนทางการทอ งเทย่ี วของประเทศ 11. สนับสนนุ การลงทนุ การทองเทยี่ วตา ง ๆ ทก่ี อใหเกิดมูลคา เพม่ิ ทางการทองเทยี่ ว

69 12. สง เสริม สนับสนนุ และประสานงาน ใหม กี ารลงทนุ ขนาดกลาง ขนาดเล็ก เพื่อใหร ับกับ นกั ทองเทยี่ วระหวา งประเทศระดบั กลางและนกั ทองเทย่ี วชาวไทย 13.สงเสริมความรว มมอื ระหวางภาครัฐและเอกชน ใหม กี ารพัฒนาและสง เสรมิ การทอ งเทย่ี ว 1 ในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ที่ 6 (พ.ศ.2530 -2534) การทองเทย่ี ว แหงประเทศไทยไดปรบั กลยุทธก ารขยายแหลง ทอ งเท่ียวใหม โดยเนน ความสาํ คญั ในการลดบทบาท ของกรุงเทพฯ ในการเปน ศูนยกลางกระจายนกั ทองเทย่ี ว และเพิ่มบทบาทใหเ มืองอน่ื ๆ มี ความสาํ คัญในการเปน ศูนยก ลางเชอื่ มตอ ดา นการทอ งเที่ยวใหม ากขน้ึ โดยใหเ กดิ “วงจรเสน ทาง ทอ งเทยี่ ว” มีการกระจายนักทอ งเทยี่ วจากจงั หวัดทีเ่ ปน แมข า ยศูนยก ลางทอ งเทยี่ วไปสจู งั หวัด ทอ งเทยี่ วใกลเ คียง โดยใหแหลง ทอ งเทย่ี วแตล ะแหลง มลี กั ษณะเปน ทัง้ “จดุ หมายปลายทาง” ของเสน ทางการทอ งเทย่ี ว และ ”จดุ เชื่อมตอ” ไปยังแหลง ทอ งเทย่ี ว อื่น ๆ การกระจายศนู ยก ลางการทอ งเทยี่ วน้ี นอกจากจะเปน การสนับสนนุ การกระจายความเจริญ ทางเศรษฐกิจไปสภู ูมภิ าคแลว ยงั เปน แนวทางสาํ คญั ที่จะใหน ักทอ งเทย่ี วสามารถเลือกวงจรทส่ี นใจ และสามารถพาํ นักอยูในแหลงทอ งเทย่ี วไดน านวนั ทําใหเกดิ การใชจ ายเพิม่ ขึน้ ดงั นน้ั รปู แบบ วงจรเสน ทางการทอ งเทย่ี วจึงเปนกลยทุ ธส าํ คญั ท่ีเปน จดุ แขง็ ในการจงู ใจใหน ักทองเทีย่ วชาวไทย เล็งเหน็ ถงึ ความสาํ คัญของการทองเท่ยี วภายในประเทศ และลดความสําคัญในการออกไปทอ งเที่ยว ในตา งประเทศลง ขณะทนี่ ักทอ งเทยี่ วตา งประเทศใหความสนใจในความหลากหลายของเสนทาง ทอ งเทีย่ วทเี่ ปน ขอบขายสมบรู ณ 2 การทองเทย่ี วชว งแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติ ฉบับที่ 6 ( พ.ศ.2530 – 2534 ) จงั หวดั สมุทรปราการไดเร่มิ จัดทาํ แผนการลงทนุ โดยไดร บั ความรว มมือจากหนวยงานตาง ๆ ของ จังหวัดสมุทรปราการ และภาคเอกชน โดยมีบรษิ ัท เอส.เจ.เอ. ทรดี ี จํากดั เปน ผทู าํ การวิจัย ซงึ่ ใน แผนการลงทนุ ไดจดั ทาํ โครงการสง เสรมิ การลงทนุ ในจงั หวดั รวมทงั้ ไดจ ดั ทาํ โครงการสงเสรมิ การ ทอ งเท่ยี วขึน้ ในจังหวัดสมทุ รปราการ โดยเล็งเหน็ ถึงศกั ยภาพดา นการทองเทย่ี วรวมทงั้ รายไดจ ากการ ทอ งเท่ยี ว โดยจดั ทําโครงการ ชอ่ื วา โครงการฟน ฟู พฒั นา และปรับปรงุ แหลง ทอ งเทย่ี ว 3 โดยมวี ตั ถุประสงค คือ 1 ศริ ิ ฮามสุโพธ์ิ .(2543). สงั คมวทิ ยาการทอ งเที่ยว. หนา 57 - 58 2 การทองเท่ยี วแหง ประเทศไทย .(2545) . โครงการศึกษาเพ่อื จดั ทําแผนแมบ ทพัฒนาการทอ งเท่ียวภาค กลางฝง ตะวันออก . หนา (2 -1) 3 จงั หวัดสมุทรปราการและบรษิ ัททปี่ รึกษา. (2534) . แผนลงทุนจังหวดั สมุทรปราการ. หนา 13

70 1. สง เสรมิ การจัดนาํ เท่ียวทงั้ ในจงั หวดั สมทุ รปราการ และแหลงทองเทยี่ วในจงั หวัดใกลเ คยี ง 2. เพอ่ื พฒั นาแหลงทอ งเทีย่ วของจังหวดั ท้ังสถานทท่ี อ งเทย่ี วธรรมชาติ สถานทพ่ี กั ผอนหยอ น ใจ โบราณสถานศาสนสถานตาง ๆ 3. ฟน ฟขู นบธรรมเนียมประเพณไี ทย วฒั นธรรมพ้ืนบา น เพอ่ื จูงใจใหเกดิ การทอ งเทยี่ ว 4. สง เสรมิ ใหม สี ินคาพน้ื เมอื ง ผลิตภณั ฑพ ้ืนบา น ทงั้ ดานอาหาร สินคา ท่รี ะลกึ ของจงั หวัด เพ่อื ประชาสมั พันธก ารทอ งเท่ยี ว โดยพน้ื ทด่ี าํ เนนิ การคือ สถานทที่ องเท่ยี วในอําเภอตาง ๆ ท้ังสถานทท่ี อ งเทยี่ ว พกั ผอ นหยอ น ใจ ทั้งบรเิ วณชายฝง ทะเล โบราณสถาน ศาสนสถาน และบริเวณอื่น ๆ เชน ฟารมจระเข เมอื งโบราณ เปน ตน โดยสิง่ ทีโ่ ครงการจะดําเนนิ การเพ่ือใหบ รรลุวัตถุประสงคข องโครงการ คือ 1. พฒั นาและปรบั ปรงุ สถานทที่ อ งเทยี่ วและพกั ผอ นหยอนใจ ไดแ ก สถานตากอากาศบางปู สวางคนิวาส เมืองโบราณ ฟารมจระเข 2. ปรับปรุงโบราณสถาน ศาสนสถาน เชน พระสมทุ รเจดีย วดั กลางวรวหิ าร วัดอโศการาม เปน ตน 3. ฟน ฟู ประเพณีวฒั นธรรมพนื้ บา นทม่ี ชี อื่ เสยี ง เชน งานสงกรานตป ากลดั การเลน สะบา ประเพณแี ขง เรอื ของอําเภอพระประแดง และงานประเพณีรบั บวั อาํ เภอบางพลี เนอ่ื งจากสถานทที่ องเท่ยี วในจงั หวดั สมทุ รปราการ ต้ังอยูไมไ กลจากกรงุ เทพ ฯ นกั ทอ งเทย่ี ว สามารถเดนิ ทางไป กลบั ภายในวนั เดียวได จึงมีความประหยดั คา ใชจ า ยในการเดินทางทอ งเทย่ี ว โดยมกี ารฟนฟูแหลงทอ งเทยี่ วทน่ี า สนใจ คอื อุทยานประวตั ิศาสตรทหารเรือปอมพระ จลุ จอมเกลา ปอ มพระจุลจอมเกลา สรา งขนึ้ ในสมัยพระบาลสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลาเจา อยูห วั โดยปรารภ ถงึ ปอ มปราการตา ง ๆ ทเ่ี มอื งสมุทรปราการซ่งึ ใชเ ปน ท่ีมนั่ ในการปองกนั และต้ังรบั ขา ศกึ ทางทะเล ลว น แตเ กาลา สมยั และชํารุดทรุดโทรมมากไมสามารถใชปองกนั บา นเมืองได อีกทง้ั ในชว งเวลาน้ันประเทศ ตาง ๆ แถบยุโรปขยายอํานาจทาํ ใหเ กิดลทั ธิลาอาณานิคม รชั กาลท่ี 5 จึงทรงมพี ระบรมราชโองการให ปรับปรุงและซอมแซมปอ มปราการเกา ๆ และทรงมกี ระแสรับสงั่ ใหจดั การสรา งปอมปราการทท่ี นั สมัย ขึ้นอกี แหง หนง่ึ บรเิ วณปากแมนา้ํ เจา พระยา ณ ตาํ บลแหลมฟา ผา เรม่ิ สรางในพ.ศ. 2427 แลว เสรจ็ ลง เม่ือ พ.ศ. 2436 โดยเม่ือวนั ท่ี 10 เมษายน 2436 พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา เจาอยูหวั ไดเ สดจ็ ทอดพระเนตรและพระราชทานช่อื วาปอ มพระจุลจอมเกลา หลงั จากกอสรางและตดิ ตง้ั ปนแลวเสร็จไม นานเกิดเหตกุ ารณส าํ คญั เกดิ ข้นึ คอื ในวนั ที่13 กรกฎาคม 2436 เมอื่ หมูเ รือรบฝรง่ั เศสลวงล้ําเขา มาใน นานนาํ้ ไทย

71 การสรู บระหวา งไทยกับฝรัง่ เศสจงึ เร่ิมข้ึนทบี่ รเิ วณปอมพระจลุ จอมเกลา และทวีความรุนแรง จนกลายเปน วกิ ฤตการณท เี่ รยี กวา วิกฤตการณ ร.ศ. 112 1 เม่ือเวลาผา นไปปอ มพระจุลจอมเกลา อยใู นสภาพทรดุ โทรมมาก ถกู ปลอยใหร กรางและนํ้า ทว มสงู และมตี น ไมปกคลมุ อยทู ั่วบริเวณ จนกระท่งั พ.ศ. 2534 กองทัพเรอื ไดด ําเนินการบรู ณะ ปรับปรงุ ใหปอ มพระจลุ จอมเกลามสี ภาพดีข้นึ เพ่อื เปน การเทดิ พระเกยี รติ พระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกลา เจาอยหู ัว และเปน อนุสรณส ถานเพอื่ ระลึกถงึ การสรู บและการปอ งกนั บา นเมอื งใน เหตุการณ ร.ศ.112 นอกจากการปรับปรุงบริเวณโดยรอบปอ มพระจุลจอมเกลาใหกลบั มาสมบรู ณแ ลว กองทพั เรอื ยงั ไดจัดสรางพระบรมราชานสุ าวรียพ ระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา เจาอยหู ัวขน้ึ เพอื่ เปน พระราชานุสรณแ ละระลกึ ถงึ พระมหากรณุ าธคิ ุณ และยังตรงกับเหตุการณส าํ คญั 2 เหตกุ ารณ คือ ประการแรก ในป พ.ศ. 2535 เปนปท พี่ ระบาทสมเดจ็ พระนางเจา พระบรมราชินนี าถ ทรงมีพระชนมายุ ครบ 60 พรรษา ประการทส่ี อง คอื เปน ปที่ปอมพระจุลจอมเกลา มอี ายุครบ 100 ป ในวนั ที่ 10 เมษายน พ.ศ.2536 นับเปน ชวงเวลาทเ่ี หมาะสมในการจดั สราง โดยพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระ จุลจอมเกลา เจาอยหู วั ทรงฉลองพระองคเคร่ืองแบบเตม็ ยศจอมพลเรอื สวมพระมาลา มีความสงู 4.20 เมตร หรอื 2 เทาครึ่งของพระองคจริง สวนฐานของพระบรมรูปมขี นาด 935 ตารางเมตร โดยใตฐาน ของพระบรมรปู ไดจัดเปนหองโถง สําหรบั จัดกิจกรรมตา งๆของกองทพั เรือและจดั เปน พพิ ิธภณั ฑแสดง ประวตั คิ วามเปน มาของปอ มพระจลุ จอมเกลา ดว ยงบประมาณ 32 ลานบาท โดยวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ.2535 สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า สยามบรมราชกุมารี เสดจ็ เปน องคประธานประกอบพธิ วี าง ศลิ าฤกษ และเมื่อวนั ท่ี 19 มกราคม พ.ศ.2536 พระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัวไดเสดจ็ พระราชดาํ เนิน พรอมดว ยสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา สยามบรมราชกมุ ารี ทรงเสดจ็ เปน ประธานในพธิ เี ปดพระบรม ราชานสุ าวรยี  2 ภายหลงั การบูรณะปอ มและกอ สรางพระบรมราชานสุ าวรยี แ ลว เสรจ็ มปี ระชาชนและผสู นใจ เดินทางเขา เยยี่ มชมสถานทแ่ี ละสกั การะพระบรมราชานสุ าวรียเปน จาํ นวนมาก กองทัพเรอื จึง ดาํ เนนิ การพฒั นาพนื้ ทบี่ ริเวณปอ มพระจลุ จอมเกลาและเรงซอ มแซมปรับปรงุ ปนเสอื หมอบ ตลอดจน จัดทาํ พน้ื ที่แสดงวิวฒั นาการของทหารเรอื ไทย โดยเชิญผทู รงคณุ วุฒิดานภมู สิ ถาปต ย ดาน ประวัติศาสตร ตลอดจนดา นการทอ งเทยี่ ว เขารว มปรกึ ษา สาํ รวจพนื้ ที่ และตรวจสอบประวตั ิของอาวธุ 1 จิราภรณ เช้ือไทย .(ม.ป.ป.) . อุทยานประวัตศิ าสตรปอ มพระจลุ จอมเกลา . หนา 4 - 7 2 แหลง เดิม. หนา 8 – 11

72 ตาง ๆ ทน่ี าํ มาแสดงในรูปแบบของพิพธิ ภัณฑอ าวุธกลางแจง บรเิ วณดานหนา ของพระบรมราชานุ สาวรีย โดยใชช่ือวา อทุ ยานประวตั ศิ าสตรทหารเรอื ปอ มพระจลุ จอมเกลา ทง้ั น้ีเพื่อเฉลมิ พระเกยี รติ พระบาทสมเดจ็ เนื่องในวโรกาสทที่ รงมพี ระชนมายุครบ 6 รอบใน พ.ศ.2542 และไดทําพิธเี ปดอทุ ยาน ประวัตศิ าสตรท หารเรอื ปอมพระจลุ จอมเกลา เมือ่ วนั ท่ี 24 ธนั วาคม 2542 รปู แบบของอุทยาน ฯ เปน การจัดวางและต้ังแสดงอาวธุ ยุทโธปกรณ แสดงถึงววิ ัฒนาการของกองทพั เรอื ในการปองกนั ประเทศ ตัง้ แตอ ดตี จนถงึ บทบาทในการรักษาผลประโยชนข องชาตทิ างทะเลในปจ จุบนั นอกจากนที้ างดา น ตะวนั ออกของหมปู น เปน ปา ชายเลนที่เสอื่ มโทรม กองทพั เรือไดด ําเนินการเรงปลกู ปา ชายเลนข้ึนใหม ใหม ีความอดุ มสมบรู ณ รวมทงั้ ไดส รางทางเดนิ และซมุ พกั ผอ นสาํ หรับผูเ ขา เยยี่ มชม ซึง่ ปจจุบนั บริเวณ ปา ชายเลนเตม็ ไปดวยพนั ธไุ มป าชายเลนและเปน แหลง ทอ่ี ยูอาศัยของสัตวต าง ๆ ทง้ั นกน้ําหลายชนิด ซึ่งในชว งเย็นนกั ทอ งเท่ียวทมี่ าเทย่ี วชมสถานทแ่ี หง น้จี ะไดเห็นนกนาํ้ ชนิดตา ง ๆ เชน นกกระเต็น นก กานาํ้ นกกระสา ภายในปอ มพระจุลจอมเกลา ยงั มสี ถานทนี่ าสนใจทางประวัตศิ าสตรทหารเรอื คือ เรือหลวงแมก ลอง ซง่ึ สรางขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2478 เปนเรอื ทป่ี ฎิบตั หิ นาทส่ี าํ คญั ตาง ๆ เชน เปนเรอื พระท่นี งั่ ในพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัว รัชกาลที่ 8 รชั กาลท่ี 9 ในคราวเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปศกึ ษาตอ ณ เมอื งโลซานน ประเทศสวติ เซอรแ ลนด เปน ตน เรือหลวงแมกลองมีอายกุ ารใชงานถงึ 60 ป เนอ่ื งใน มหาวโรกาสทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห วั เสด็จเถลงิ ถวลั ยส ริ ริ าชสมบตั ิครบ 50 ป ในพ.ศ. 2539 เปน ปก าญจนาภิเษก จงึ ไดนาํ เรอื หลวงแมก ลองจดั เปน พิพิธภณั ฑกลางแจง ใหป ระชาชนไดเ ขา ชม โดย ภายในลําเรือจดั แสดงหอ งตาง ๆ เชน หอ งสะพานเดินเรอื หอ งควบคมุ หอ งแสดงประวตั คิ วามเปน มา เรือหลวงแมก ลอง เปน ตน ภายในลําเรอื ยังมอี าวธุ ยทุ โธปกรณตา ง ๆ และภาพเหตุการณในอดีต ซึง่ เปนสถานทที่ คี่ วรไปเยย่ี มชมอกี แหง หน่งึ ของจังหวดั สมทุ รปราการ 1 โดยอทุ ยานประวัตศิ าสตรทหารเรอื ปอมพระจลุ จอมเกลา ไดปรบั ปรุงและพัฒนาส่งิ ตา ง ๆ ภายในอทุ ยาน ฯ จนสง ผลใหอุทยาน ฯ กลายเปน แหลง ทองเทยี่ วทีส่ าํ คัญอีกแหงหนงึ่ ของจงั หวัด สมทุ รปราการ โดยจะเหน็ วา จงั หวดั สมุทรปราการไดเร่มิ ดําเนนิ การบรรจุเรอ่ื งการทองเทยี่ วไวใน แผนพฒั นาจงั หวดั คอื มกี ารดําเนนิ งาน โครงการรองรบั และสงเสริมการทอ งเท่ียวรว มกัน พฒั นาการการทองเท่ียวชว งแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 7 ( พ.ศ.2535-2539 ) แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535 -2539) ไดเปล่ยี นแปลง แนวทางการพฒั นาจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 6 ซง่ึ เนน การขยายตวั ของ 1 จริ าภรณ เชอ้ื ไทย .(ม.ป.ป.) . อทุ ยานประวตั ศิ าสตรปอ มพระจลุ จอมเกลา . หนา 18 - 22

ตลาดนักทองเทย่ี วจากตา งประเทศท่มี รี ายไดสูง 73 เปน การกระจายการผลิตและการบริการการ ทองเทย่ี วไปสูสวนภมู ภิ าค ซ่ึงจากการพยากรณการเพม่ิ ขน้ึ ของจํานวนนกั ทองเทยี่ วทง้ั ชาวไทย และชาวตา งประเทศวา จะมอี ัตราการขยายตัว รอยละ 5.8 ตอ ป เมอื่ เปน เชน นีจ้ ะสง ผลใหเ กดิ ความตอ งการดา นหองพกั ท่เี พ่ิมข้ึนตามสดั สวนของนกั ทอ งเทย่ี วทเ่ี พม่ิ ข้นึ นอกจากนย้ี งั สงผลตอ การ พฒั นาองคประกอบอน่ื ๆ อาทิ การเพม่ิ ความหลากหลายของสนิ คาและของที่ระลกึ และการจัด นิทรรศการอนั จะกอใหเกิดรายไดแกทอ งถน่ิ จากลกั ษณะดังกลา วสง ผลใหเกดิ ปญ หาตอทรพั ยากร การทองเทยี่ วและสงิ่ แวดลอม นอกจากน้ยี งั มงุ ใหป ระเทศไทยเปน ศนู ยกลางการทอ งเทย่ี วในภูมภิ าค เอเชียตะวนั ออกเฉียงใต พรอมกับการอนุรักษและพฒั นาทรัพยากร และปจจยั ท่เี ก่ียวขอ งกบั แหลง ทองเทยี่ ว รวมทง้ั การพัฒนาและยกระดบั คณุ ภาพกาํ ลังคนดา นการทองเทยี่ ว 1 โดยมแี นวทางและ มาตรการดงั ตอ ไปน้ี 1. ดําเนนิ การใหเ ปน ศนู ยกลางการทอ งเทยี่ วภูมภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต 1.1 รว มมือกบั ประเทศในอาเซียน เพือ่ พฒั นาวงจรการทอ งเทยี่ วในภมู ิภาคอาเซยี นมาก ข้ึน โดยเนน การรวมมือทางการตลาดแทนการแขงขนั ระหวา งประเทศในภูมภิ าคนี้ 1.2 กาํ หนดแนวทางสนบั สนุนใหไทยเปนประตูทางออกสูการพัฒนาวงจรการทอ งเทยี่ ว ในกลมุ ประเทศอนิ โดจนี และประเทศเพอ่ื นบาน 1. 3 สนบั สนนุ การลงทนุ ของภาคเอกชน ในการพัฒนากิจกรรมการทอ งเท่ยี วประเภท ใหม ๆ เพอ่ื เพิ่มจดุ ดงึ ดดู ความสนใจ นอกจากอาศยั แหลงศลิ ปวฒั นธรรม เชน การทอ งเท่ียว ทางทะเล และการทอ งเทย่ี วเพ่ือการกฬี าและ สุขภาพ 2. อนรุ ักษแ ละพฒั นาทรัพยากรและปจจัย 2.1 ใหม ีแผนแมบทเพอื่ พฒั นาฟน ฟูสภาพแหลง ทอ งเทีย่ ว และระบบสาธารณูปโภค บรกิ ารพนื้ ฐานตาง ๆ ทั้งในแหลง ทอ งเทย่ี วหลัก และแหลง ทอ งเทยี่ วใหมท ม่ี ศี กั ยภาพในระบบ เดยี วกับการพฒั นาเมอื งหลกั ไดแ ก เมอื งพัทยา ภเู ก็ต เชยี งใหม หาดใหญ ชะอํา หวั หนิ เชยี งราย เกาะสมุย สรุ าษฎรธ านี กาญจนบรุ ี พระนครศรีอยุธยา และพน้ื ทีอ่ ีสานตอนลา ง 2.2. นํามาตรการทางกฎหมายควบคมุ อาคาร ผังเมอื ง อทุ ยานแหงชาติ และ โบราณสถานมาใชกาํ กบั ใชป ระโยชนท ี่ดินเพื่อกจิ กรรมตา ง ๆ ของธรุ กจิ เอกชนในบริเวณรอบ ๆ แหลงทอ งเทยี่ ว เพ่ือปอ งกนั ผลกระทบทางสิ่งแวดลอมจากการลงทนุ ประกอบธุรกจิ ตาง ๆ 1 ศิริ ฮามสโุ พธิ์ .(2543). สังคมวิทยาการทอ งเท่ียว. หนา 59 - 60

74 2.3 สนบั สนนุ องคกรของรฐั ภาคเอกชนและประชาชนในระดับทองถ่นิ เขา มีสว นรวม ในการบริหาร บรู ณะ จัดการทรพั ยากรธรรมชาติ และอนรุ ักษสง่ิ แวดลอ มธรรมชาติ เชน นา้ํ ตก เกาะ และหาดทราย ตลอดจนอนุรกั ษส ิ่งแวดลอ ม ศลิ ปกรรม เชน โบราณสถาน แหลง ประวัติศาสตร 2.4 สนบั สนุนบทบาทของภาคเอกชน ใหเ ขา มามสี วนรว มในการพัฒนาพน้ื ทแี่ หลง ทอ งเทีย่ วตา ง ๆ มากขึ้นพรอมกับการปรบั ปรงุ กฎระเบยี บทเี่ ก่ยี วของใหเ ออื้ ตอการลงทนุ ของ ภาคเอกชน โดยเฉพาะการลงทุนเพอ่ื พฒั นาแหลง ทอ งเที่ยวใหมเ พือ่ สนบั สนนุ การพฒั นาวงจร ทอ งเทยี่ วในภมู ิภาค 2.5 เพิม่ ประสิทธิภาพการบริการดา นสาธารณปู โภค สาธารณปู การ โดยมุงการใช ประโยชนใ นระยะยาวและความปลอดภัยของนักทอ งเทยี่ ว รวมทง้ั การปรบั ปรงุ กฎหมายตา ง ๆ เพื่อ คมุ ครองนกั ทอ งเทย่ี วและผปู ระกอบธุรกจิ ท่เี กยี่ วของใหด ําเนนิ การอยใู นกรอบ ไมเ อาเปรียบ นกั ทองเทีย่ ว จนเกิดภาพลบตอ ประเทศโดยรวม 3. พฒั นาและยกระดบั คุณภาพกาํ ลังคนดา นการทอ งเทย่ี ว 3.1 ขยายการผลิตกําลังคน ทงั้ ในระดบั อดุ มศึกษาและวชิ าชีพใหไดปรมิ าณ และมี คุณภาพที่สอดคลอ งกบั ความตองการของตลาดของธรุ กจิ ทองเทย่ี ว ท้งั ในสว นกลางและสว นภูมภิ าค 3.2 สนับสนนุ ภาคเอกชนเขา มามบี ทบาทในการลงทนุ ผลิต และฝกอบรมกาํ ลังคนดา น ตา ง ๆ ใหม ีคณุ ภาพมาตรฐานการบรกิ ารในระดบั สูง พรอมทัง้ ปรับปรงุ กฎหมายตา ง ๆ ทเี่ กีย่ วของเพื่อ แกไ ขพระราชบัญญัตโิ รงแรม พ.ศ. 2476 เพ่อื เปด โอกาสใหใชโรงแรมท่ีมีมาตรฐานสูงเปนสถานทผ่ี ลิต และฝกอบรมไดม ากข้ึน 1 จากนโยบายการสงเสริมการทอ งเทีย่ วในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติฉบับที่ 7 การทอ งเทยี่ วของประเทศไทยไดเปนทรี่ จู กั ของนกั ทอ งเทยี่ วตา งประเทศและทาํ รายไดเ ขา สปู ระเทศ อยา งสงู ทาํ ใหเ กดิ การสงเสริมการทอ งเทยี่ วไปยงั จงั หวดั ตา ง ๆ อยางมีแนวทางท่ีแนนอนมากขน้ึ โดยเฉพาะ การทอ งเที่ยวแหง ประเทศไทย ไดรว มกับจงั หวัดจัดการสง เสริมฟน ฟูแหลงทองเทย่ี วและจัด กิจกรรมสง เสริมการทองเทย่ี วในจงั หวัดตา ง ๆ โดยในจงั หวัดสมทุ รปราการเปน ครงั้ แรกท่กี ารทองเที่ยว แหงประเทศไทย (ททท.) มารว มกบั จังหวดั สมุทรปราการ จดั การสง เสรมิ และประชาสมั พนั ธป ระเพณี รบั บัวของอาํ เภอบางพลใี หเ ปน ที่รจู กั ของประชาชนทว่ั ไปมากขน้ึ ซง่ึ ประเพณีรบั บวั เกดิ ขน้ึ มาเนอื่ งจาก การรบั และโยนดอกบวั กนั ระหวา งชาวอาํ เภอบางพลกี ับชาวบา นตา งอาํ เภอ และกลายเปน ที่มาของ ประเพณรี บั บวั ตอมาสมัยนายชนื้ วรศิริ ( เพชรบรู ณะ วรศิร)ิ เปนนายอําเภอบางพลี ระหวา ง พ.ศ. 2473 -2481 ไดกลบั มาฟน ฟปู ระเพณรี บั บวั ข้นึ โดยรว มกบั พอคา ประชาชนและขา ราชการ โดยทาง 1 ศริ ิ ฮามสุโพธ์ิ .(2543). สังคมวทิ ยาการทอ งเที่ยว. หนา 60 - 61

75 อําเภอบางพลไี ดตกลงจัดงานประเพณรี ับบัวขนึ้ คอื เรมิ่ งานวนั ข้ึน 13 ค่ํา เดอื น 11 และรงุ ขึ้น 14 คาํ่ เดือน 11 เปน วนั รับบวั ซง่ึ เปน คร้ังแรกทท่ี างราชการเขา มามีสว นรว มกับประเพณีรบั บัวของชาวอาํ เภอ บางพลี ในการจัดงานรบั บวั ของทางราชการอาํ เภอบางพลี ไดม กี ารแตง เรือประกวด เรมิ่ เมอ่ื พ.ศ. 2480 และกาํ นนั ผใู หญบ า น จะนาํ ดอกบวั และขา วตม มัดมาแจกแกผมู ารว มงานและผจู ดั เรอื เขา ประกวด ในวนั ขึน้ 13 ค่ํา เดือน 11 ประชาชนตา งถน่ิ และชาวอาํ เภอบางพลจี ะลงเรอื ลองไปตามคลอง สําโรง รองราํ ทําเพลงกันอยา งสนกุ สนาน ในงานประเพณรี ับบัวมอี งคป ระกอบทส่ี าํ คัญคือ การแหหลวง พอ โต โดยใชร ูปหลวงพอ โต จนพ.ศ.2485 ไดท าํ หนุ จาํ ลองหลวงพอโต สานดว ยโครงไมปดกระดาษสี ทอง ชว งกลางคนื มงี านมหรสพฉลอง จนสมยั พระครูพศิ าลสมณวตั ต เปนเจา อาวาสวัดบางพลีใหญใ น ไดจดั หลอ รปู หลวงพอโตจาํ ลองขนึ้ ในพ.ศ. 2497 จดั ขบวนแหไปตามลําคลองสาํ โรงในวนั ขึ้น 13 คาํ่ เดอื น 11 เปน การประกาศขา วงานรบั บวั ใหประชาชนทราบและวธิ นี ี้กลายเปน ประเพณแี หหลวงพอ โต กอ นงานรับบวั ประชาชนท่อี ยูร ิมสองฝง คลองสาํ โรงทข่ี บวนหลวงพอ โตผา นจะประดบั ธงทิว ตกแตง บานเรือนและต้ังโตะ หมูบชู า เชาวนั ขึน้ 14 คา่ํ เดือน 11 มีการประกวดเรือตา ง ๆ ของตาํ บลใกลเ คยี ง ซงึ่ เรม่ิ ขึน้ เม่อื พ.ศ.2500 โดยเรม่ิ ต้ังแต เวลา 6.00 -11.00 น. 1 ในงานประเพณรี ับบัวซึ่งจะตรงกบั ชว ง เดือนตลุ าคมของทุกป โดยเฉพาะหลงั จาก พ.ศ.2535 เปน ตน มา หนวยงานตางๆไดเขามามสี ว นรวม ในการจัดงานรว มทง้ั ยงั จดั กจิ กรรมทหี่ ลากหลาย เชน การแขงขันกฬี าพื้นบา น การประกวดทาํ อาหาร โบราณ เปน ตน เพ่ือดงึ ดูดนกั ทองเทยี่ วมากข้ึน การทองเทยี่ วในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 7 การทองเทย่ี วแหง ประเทศไทยเรม่ิ เขามบี ทบาทในการวางแผนการทอ งเทยี่ โดยรว มกับทอ งถิ่นจดั กจิ กรรมสง เสริมการ ทอ งเทยี่ วเพ่ือใหการทองเทย่ี วในจงั หวัดสมุทรปราการเปน ท่ีรจู กั และแพรห ลายของประชาชนทวั่ ประเทศมากขนึ้ พฒั นาการการทอ งเที่ยวชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบับท่ี 8 ( พ.ศ.2540-2544 ) นโยบายการพฒั นาและสง เสริมการทอ งเทยี่ วในชว งของแผนพฒั นา ฯ ฉบบั ที่ 8 ( พ.ศ. 2540 -2544 ) มุงเนน ใหก ารพฒั นาทางการทอ งเทยี่ วเปน ไปอยางมคี ุณภาพและยง่ั ยืน เพ่อื ใหเ ปนไปตาม วัตถปุ ระสงคห ลักของแผนพฒั นา ฯ ฉบับท่ี 8 ทีใ่ ห คน เปน จุดมงุ หมายหลกั ในการพฒั นาประเทศ โดยใหป ระชาชนทกุ กลุมมสี ว นรว มในการพฒั นาการทองเทย่ี วในทกุ ระดบั ทงั้ ดา นการวางแผนและ 1 สํานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหงชาต.ิ ( 2545) .ขอมูลวฒั นธรรมภาคกลาง. (CD - ROM)

76 การจัดการทรพั ยากรการทอ งเทยี่ วอยา งเปน ระบบ และเกดิ ความสมดลุ ท้งั ดา นเศรษฐกจิ สงั คม การเมือง และสง่ิ แวดลอ มโดยตรง 1 นโยบายการพฒั นาการทองเทีย่ วจึงไดกาํ หนดไวด ังน้ี 1. สงเสรมิ การอนุรกั ษ ฟน ฟศู ิลปวัฒนธรรมและทรพั ยากรการทอ งเทยี่ วควบคกู ับ สงิ่ แวดลอม โดยคํานงึ ถงึ คณุ ภาพของการพัฒนาการทอ งเทย่ี วแบบยงั่ ยนื เพื่อใหสามารถรองรับการ ขยายตวั ของนกั ทอ งเทย่ี วในระยะยาวและคงไวซ ง่ึ ความเปนเอกลักษณแ ละมรดกของชาตสิ บื ไป 2. สงเสรมิ ความรวมมือระหวางภาครฐั และเอกชนรวมทงั้ ประชาชนในทองถนิ่ ใหเ ขามามี บทบาทในการรวมกันแกไขปญ หาทางการทอ งเที่ยวมสี ว นรว มในการพฒั นาและบรหิ ารจดั การ ทรพั ยากรการทองเท่ยี วใหม คี ณุ คา ชว ยดงึ ดูดความสนใจของนกั ทอ งเทย่ี วมากขน้ึ 3. สนบั สนนุ การพฒั นาปจ จยั การใหบ รกิ ารอาํ นวยความสะดวกแกน กั ทองเที่ยวใหส อดคลอ ง กบั ความเจรญิ กา วหนา ทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะระบบการใหบรกิ ารขอมลู ขา วสารดวยโครงขา ย คอมพวิ เตอรทง้ั ภายในและระหวา งประเทศ 4. สง เสรมิ ความรว มมือกบั ประเทศเพอ่ื นบา นท้งั ในดานการพฒั นา และสง เสรมิ การตลาด ทอ งเท่ยี ว รวมท้งั พัฒนาระบบเครือขา ยการคมนาคมขนสงและสอ่ื สงิ่ อาํ นวยความสะดวกเกย่ี วกบั การ บรกิ ารทอ งเทยี่ วตางๆ เพื่อพฒั นาประเทศไทยใหเปน ศนู ยกลางการทอ งเทย่ี วของภมู ิภาคนี้ 5. สง เสริมการพฒั นาบุคลากรในชาตใิ หเ ปน นกั ทองเทย่ี วทีด่ ี มีความรักความหวงแหน และชวยทาํ นบุ ํารุงทรพั ยมรดกทางการทองเทยี่ วและสง่ิ แวดลอม ตลอดจนมีความโอบออมอารใี หมี การตอนรบั นกั ทองเทย่ี วดวยนํา้ ใจไมตรีอนั ดงี ามสืบไป 6. สงเสริมการผลติ บคุ ลากรในอตุ สาหกรรมทอ งเทย่ี วใหม ปี รมิ าณสอดคลองกบั ความตอ งการ ของตลาด มคี ุณภาพไดม าตรฐานในระดบั นานาชาติ เพือ่ รองรับนโยบายการเปดเสรดี านการคา บริการตลอดจนสนับสนนุ ใหบ คุ ลากรชาวไทยมงี านทาํ ในอุตสาหกรรมทองเท่ียวเพมิ่ มากขนึ้ 7. กาํ กบั ดแู ลใหน กั ทอ งเทยี่ วและผูประกอบธรุ กจิ ในอุตสาหกรรมทอ งเที่ยวไดร ับการคมุ ครอง ตาม พ.ร.บ. ธรุ กิจนาํ เที่ยวและมคั คเุ ทศก พ.ศ. 2535 รวมทง้ั ผลักดนั ใหมกี ารกวดขนั ในมาตรฐาน ตา ง ๆ ในการใหความคุม ครองรักษาความปลอดภัยแกนกั ทองเทยี่ วอยา งจริงจังตอเนอ่ื งตอ ไป 8. สง เสรมิ ใหม กี ารทองเที่ยวมีบทบาทสําคญั ในการชวยพฒั นาคุณภาพชวี ิตของประชาชนและ สงผลดีตอ การพฒั นาสังคมทง้ั ในระดับ ครอบครัว ชมุ ชน และสงั คมสว นรวมของประเทศสืบไป 1 สถาบนั วิจัยเพื่อการพฒั นาประเทศไทย . (2544) . โครงการศึกษาเพื่อจัดทาํ แผนปฏบิ ตั กิ ารพฒั นา อุตสาหกรรมทอ งเทยี่ วแหงชาติ ในชวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติ ฉบับท่ี 9. หนา 4-5

77 9. สง เสรมิ เชญิ ชวนใหน กั ทอ งเทย่ี วชาวตา งประเทศทม่ี คี ุณภาพเดินทางเขามาทอ งเทีย่ ว ภายในประเทศเพิม่ มากข้ึน พักอยนู านวนั ใชจ า ยเพ่ิมมากยง่ิ ขนึ้ และเดินทางกระจายไปทว่ั ภูมิภาค โดยคาํ นงึ ถงึ ขดี ความสามารถหรอื ขอจํากดั ในการรองรบั ไดข องแหลง ทอ งเทย่ี วแตล ะแหง 10. สรา งคา นิยมใหชาวไทยเพิม่ การเดนิ ทางทอ งเท่ยี ว และจบั จา ยใชส อยภายในประเทศ กระจายไปทวั่ ภมู ิภาคตลอดป เพอื่ เพมิ่ ดุลการทอ งเทีย่ วใหมมี ากขน้ึ และเปน การกระจายความ เจริญไปสูท องถิน่ อนั จะเปน ผลดตี อการพฒั นาการทางเศรษฐกจิ โดยรวมของประเทศตอ ไป 11. พจิ ารณาประกอบธรุ กิจการทอ งเทยี่ วเทาทีจ่ ําเปนและเหมาะสมในลกั ษณะของการลงทนุ รวมทนุ หรือใหการสง เสริมสนับสนนุ การลงทนุ เพอ่ื ประโยชนโ ดยรว มของชาติและองคกร 1 ในชวงระยะเวลาการดาํ เนนิ การพฒั นาและสงเสริมการทองเทยี่ วตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 8 คณะรัฐมนตรีไดม มี ตกิ ําหนดใหป  พ.ศ.2541 – 2542 (Amazing Thailand 1998 - 1999) เนอื่ งในโอกาสพเิ ศษ 2 ประการคอื การเปน เจา ภาพการแขงขันกีฬาเอเชยี น เกมส ครงั้ ที่ 13และเนอ่ื งในวโรกาสพระชนมายุครบ 6 รอบ ของพระบาทสมเด็จพระเจา อยหู ัว ในปพ .ศ. 2542 โดยมวี ัตถุประสงค เพือ่ รณรงคใหม กี ารเดินทางมาเยือนประเทศไทยและใหน กั ทอ งเท่ียวคนไทย เดนิ ทางทอ งเท่ยี วในประเทศใหม ากขน้ึ 2 และเพ่อื สนองนโยบายของรัฐบาลในการจดั ปก ารทอ งเท่ยี วไทย พ.ศ.2541 – 2542 (Amazing Thailand 1998 - 1999) จงั หวัดสมทุ รปราการจึงไดจ ัดการแสดง แสง สี เสยี ง ภายใตช ่อื วา มหศั จรรย...เมืองปากนา้ํ จดั แสดงเร่ืองราวจงั หวัดสมทุ รปราการในเชงิ ประวัตศิ าสตรเช่อื มตอจนถงึ เปน อุตสาหกรรมในปจจบุ นั โดยมงุ หวงั สง เสรมิ การทอ งเทย่ี วในจงั หวดั สมทุ รปราการใหเ ปน ทรี่ ูจกั ของ นักทอ งเทย่ี วทงั้ ชาวไทยและชาวตา งประเทศใหม ากขนึ้ ซง่ึ งานไดจัดข้นึ ระหวา งวันท่ี 1 – 10 พฤษภาคม 2541 ประกอบดว ยกิจกรรมตาง ๆ อาทเิ ชน การจัดแสดง แสง สี เสยี ง มหัศจรรย. ..เมอื ง ปากนํา้ การจัดเทศการอาหารทะเล การจดั จาํ หนา ยและแสดงสนิ คา อุตสาหกรรม การจัดแสดง ประเพณี ศลิ ปวฒั นธรรม การทาํ ขนมอาหารพื้นบา น และการจดั นําเท่ียวในจงั หวัดสมทุ รปราการ ( One Day Tour ) 3 จากการจดั งานทําใหก ารทองเทยี่ วของจงั หวัดเปน ที่รจู กั ของประชาชนทว่ั ไป ในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ที่ 8 จังหวัดสมทุ รปราการยงั ไดจ ัด โครงการเพอ่ื สง เสริมการทอ งเทยี่ วในจงั หวดั สมุทรปราการ เนอ่ื งในโอกาสฉลององคพ ระสมทุ รเจดยี  1 การทองเทีย่ วแหง ประเทศไทย.(2545). โครงการศกึ ษาเพอื่ จัดทําแผนแมบทพัฒนาการทอ งเทย่ี วภาค กลางฝง ตะวันออก. หนา (2 – 4) – (2 – 5) 2 การทอ งเท่ยี วแหงประเทศไทย .(2543) . อลงั กาแผนดนิ วฒั นธรรม . หนา 37 3 สาํ นกั งานจงั หวัดสมทุ รปราการ. (2541). มหัศจรรย...เมืองปากน้ํา. หนา 8 – 9

78 ครบ 175 ป คอื โครงการ กินปู ดทู ะเล จดั ขึน้ ใน พ.ศ. 2544 โดยความรวมมอื ของกองทพั เรอื จังหวดั สมุทรปราการ และการทองเทย่ี วแหง ประเทศไทย โครงการ กนิ ปู ดทู ะเล รวมสมโภชองคพระสมุทร เจดีย 175 ป จัดขึ้นในวนั ที่ 19 – 20 และวันที่ 26 – 27 พฤษภาคม 2544 โดยมวี ตั ถุประสงคเพ่ือจดั หา รายไดใ นการบูรณปฏิสังขรณอ งคพระสมทุ รเจดยี และศาลาทรงยโุ รป ทัง้ สง เสรมิ การทอ งเทยี่ วสถานที่ ตา ง ๆ ในจงั หวดั สมทุ รปราการ โดยมกี จิ กรรม อาทเิ ชน ลอ งเรือชมปากอา วและโบราณสถานบริเวณ ปอมพระจุลจอมเกลาและอทุ ยานประวตั ศิ าสตรทหารเรือ ชมวิถชี วี ติ ของชาวประมง นมสั การองคพ ระ สมุทรเจดีย เปน ตน โดยกาํ หนดการบริการวนั ละ 2 รอบ 1 ซง่ึ ตอมาเสน ทางการทองเทยี่ วที่จัดขึน้ ใน โครงการกนิ ปดู ทู ะเล ไดก ลายเปน เสนทางการทอ งเทยี่ วเชงิ อนุรักษ (Ecoloical Tourism) เปน เสน ทาง การทอ งเทยี่ วแบบ เชาไป – เย็นกลบั จัดขึน้ ในทกุ วนั เสารแ ละวนั อาทติ ย เวลา 14.00 – 19.00 น. โดย มรี ายละเอยี ดดงั นี้ คือ 1. ออกเดินทางโดยลงเรือจากทาเรือหนาศาลากลางจงั หวดั สมทุ รปราการ 2. ลองเรือชมทศั นยี ภาพของแมนาํ้ เจา พระยา 3. จอดเรือชมปากอา วและปอ มพระจลุ จอมเกลา 4.ข้ึนเรอื ทที่ า เรอื เอเชียมารีนา เดนิ ทางตอไปยงั ปอ มพระจลุ จอมเกลาเยยี่ มชมอทุ ยาน ประวัติศาสตรทหารเรือ เรือรบหลวงแมก ลอง 5. ลอ งเรือหางยาว ชมวิถีชวี ติ ชาวตําบลแหลมฟา ผา 6. พกั รับประทานอาหาร เมนูจากอาหารทะเลสด ในบรรยากาศธรรมชาติ 7. เดนิ ทางโดยรถยนตไปนมัสการองคพ ระสมุทรเจดีย เยี่ยมชมนทิ รรศการรัชกาลท่ี 2 ซื้อขนม จากของท่รี ะลกึ 8. ลงเรือกลับศาลากลางจงั หวัดสมทุ รปราการ สิน้ สดุ การเดนิ ทาง 2 ซ่งึ การทองเทยี่ วในชว งแผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบบั ท่ี 8 การจัดกิจกรรมการ ทองเทย่ี วตา ง ๆ ของจังหวดั สมุทรปราการทําใหก ารทอ งเทยี่ วในจงั หวดั สมุทรปราการไดร บั ความสนใจ มากขนึ้ ทัง้ ยงั มีสวนทําใหเ กดิ การทองเทย่ี วในจงั หวัดและเปน ที่รูจักของนกั ทองเทย่ี ว และการทองเท่ียวแหง ประเทศไทยยงั ไดเ ขามามสี ว นรว มกับการทอ งเทย่ี ว โดยเฉพาะการเขา มสี ว นใน การจดั งานสงกรานตพ ระประแดง ใหเ ปน ท่รี จู กั ของนักทองเท่ยี วและจดั งานสงกรานตพระประแดงไวใ น เดอื นแหง การทองเทย่ี วไทย 1 กองทัพเรอื . (2548). ขา วทหารเรือ. (Online) 2 องคก ารบริหารสวนจังหวดั .(ม.ป.ป.) . หน่ึงตาํ บล หน่งึ ผลิตภัณฑ. หนา 45

79 พฒั นาการการทองเที่ยวชว งแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 9 ( พ.ศ.2545-2549 ) นโยบายในการพฒั นาและสง เสริมการทองเทยี่ วในแผนพัฒนา ฯ ฉบบั ท9ี่ ดําเนนิ การ ตามแผนพฒั นา ฯ ฉบบั ท่ี 8 โดยองคกรการปกครองทอ งถ่นิ มสี ว นรว มในการกําหนดและควบคุมการ กอ สรา งสง่ิ อาํ นวยความสะดวกบริการใหแ กนกั ทองเท่ียวอยางเหมาะสม ทง้ั นเ้ี พ่ือใหทรพั ยากรใน ทอ งถน่ิ เหลา นน้ั ไดรบั การพฒั นาอยา งยง่ั ยืน การสรา งคา นยิ มใหชมุ ชนเกิดความภาคภมู ใิ จใน ศิลปะวฒั นธรรมทอ งถน่ิ จะกอ ใหเกดิ การหวงแหนในทรพั ยากรเหลา นนั้ และเปนวถิ ที างทถ่ี ูกตอ งใน การพัฒนาอุตสาหกรรมการทองเทย่ี วใหย งั่ ยนื 1 โดยในแผนพัฒนา ฯ ไดก ําหนดแนวทางในการพฒั นา และสง เสรมิ การทองเที่ยวไวด งั น้ี 1. พฒั นาการทอ งเท่ยี วเพ่ือเพมิ่ การจางงาน กระจายรายไดส ชู มุ ชน และการพัฒนาทย่ี งั่ ยนื โดยดําเนนิ การพฒั นาทอ งเทีย่ วเชงิ กลุมพนื้ ทีใ่ หความสาํ คญั กับการพฒั นาแหลงทองเทย่ี วในระดบั รอง ท่ีมศี ักยภาพ พรอ มทัง้ สนับสนนุ การพฒั นากิจกรรมการทอ งเที่ยวรปู แบบใหมท ่ไี มม ผี ลกระทบตอ ส่ิงแวดลอ ม เชน การทองเทยี่ วเชงิ นเิ วศน อยางถกู วิธี การทอ งเที่ยวเชงิ เกษตร กิจกรรมการทอ งเท่ยี ว เพือ่ การกฬี า สวนสขุ ภาพและสวนสนกุ เปน ตน เพอ่ื ใหเ กิดความนากลับมาเยยี่ มเยอื นของแหลง ทอ งเที่ยว 2. ปรบั ปรุงคณุ ภาพบริการทางการทองเที่ยวใหไ ดม าตรฐานและเพยี งพอ โดยใหค วามสาํ คญั ตอการเพิ่มและกวดขันมาตรฐานดา นความปลอดภัยของนกั ทองเทยี่ ว การแกไขปญ หาการ หลอกลวงเอารัดเอาเปรียบนักทองเท่ยี ว การพฒั นาส่งิ อํานวยความสะดวกทางการทองเท่ยี ว โดยเฉพาะดา นการเขา - ออก นอกประเทศ การเดินทางในประเทศ การใหบ รกิ ารขอ มูลขาวสารที่ ทันสมยั รวมทงั้ การพัฒนาบคุ ลากรทางการทองเท่ียวใหม คี ณุ ภาพและปรมิ าณสอดคลองกับความ ตอ งการของตลาด 3. สง เสริมบทบาทชมุ ชนและองคก รชมุ ชนในทอ งถน่ิ ใหม สี วนรวมในการบรหิ ารจัดการ ทองเทย่ี วอยา งครบวงจร ทงั้ การพัฒนาแหลงทอ งเที่ยว การบํารุงรักษา และการพฒั นาสงิ่ อาํ นวย ความสะดวกดา นการทอ งเทีย่ ว โดยรณรงคสรางจติ สาํ นกึ และเสรมิ สรา งความรเู ขาใจที่ถกู ตองแก ชุมชนและทอ งถน่ิ ในการพฒั นาการทองเทย่ี วอยางยงั่ ยนื 4. เนน กลมุ เปา หมายนักทอ งเทยี่ วทม่ี คี ณุ ภาพจากตา งประเทศใหมากข้นึ โดยเฉพาะ นักทองเท่ียวกลมุ การประชุม การจดั นทิ รรศการนานาชาติ และการทอ งเท่ยี วเพอ่ื เปน รางวลั เพ่ือ 1 ศรญั ยา วรากุลวทิ ย .(2546). ปฐมนเิ ทศอุตสาหกรรมการทอ งเทยี่ ว.หนา 329

80 เพ่ิมสัดสว นของรายไดตอ นกั ทอ งเทยี่ วและเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพในการใชป ระโยชนท รัพยากรการ ทองเทีย่ ว โดยใหม ีระบบบริหารจดั การเฉพาะขึน้ มารบั ผดิ ชอบ 1 การทอ งเทย่ี วในชวงแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 9 เนอ่ื งจากแนวทางและ มาตรการสงเสริมการทอ งเทีย่ ว สนบั สนนุ การดําเนนิ การทองเทีย่ วในลกั ษณะกลมุ พื้นท่ี จงั หวัด สมุทรปราการ ไดจ ดั ทาํ แผนยทุ ธศาสตรก ารทอ งเทยี่ วเชงิ รกุ ขน้ึ ในลกั ษณะการรวมกลมุ จงั หวัด โดยมี ชือ่ วา กลุมจังหวัดเบญจบูรพาสุวรรณภมู ิ ประกอบดว ยจังหวัดสมุทรปราการ จังหวดั ฉะเชิงเทรา จังหวดั นครนายก จงั หวดั ปราจนี บรุ ี และจังหวัดสะแกว เปน ความพยายามรวมกันของภาครฐั และ เอกชนเพอ่ื แกไ ขปญหาและพัฒนาเศรษฐกิจในกลมุ อนภุ ูมภิ าค โดยความรว มมอื ในลกั ษณะพหภุ าคี เพ่อื พฒั นาการทองเท่ียวใหเชอ่ื มโยงถงึ กัน พงึ่ พาอาศยั กนั ปฎิบตั กิ ารสคู วามสาํ เร็จรวมกนั โดยจัดตงั้ คณะประสานงานการทองเท่ียว คอื คณะ กรอ.จังหวดั หรือ คณะอนุกรรมการรว มภาครัฐและเอกชน ซ่ึงไดรว ม จัดทํา แผนยทุ ธศาสตรการทองเทยี่ วเชงิ รุกขน้ึ เพื่อพฒั นาการทองเทยี่ วและตลาด พ.ศ. 2547 – 2549 ขน้ึ โดยกําหนดไวด งั น้ี คือ ยทุ ธศาสตรก ารพัฒนาการทอ งเทยี่ วในระยะ 3 ป ของกลุมเบญจบรูพาสุวรรณภมู ิ 1. วสิ ัยทศั น กลมุ เบญจบูรพาสวุ รรณภมู ริ ว มกนั พฒั นาคุณภาพการทอ งเทย่ี วสมู าตรฐาน 2. พันธกิจ 2.1 ดําเนนิ การพฒั นาโดยมงุ เนน ผลประโยชนของนกั ทอ งเทยี่ วและชมุ ชนทอ งถน่ิ โดยสวนรว มเปน สําคญั 2.2 สนบั สนนุ ใหเ กดิ ความรว มมือหรอื การมสี ว นรว มจากทุกภาคสว นเพอ่ื สง เสริม พฒั นาการทอ งเทย่ี ว 2.3 มงุ พัฒนาคุณภาพการทอ งเทย่ี วดวยความรอู ยา งตอเน่ือง 3. เปา หมาย 3.1จดั ใหม ีเครือขายพัฒนาการทอ งเทย่ี วในลักษณะพหภุ าคีไวเ ปน แกนหลกั ใน การประสานพฒั นาทองเทยี่ วในทุกจงั หวดั และของกลมุ จงั หวดั อยางเขม แขง็ 3.2 เพมิ่ จํานวนกลุม หรอื องคก รชุมชนเพอื่ การพัฒนาดา นทองเทยี่ ว โดยเฉพาะ อยางยง่ิ ในทท่ี เ่ี ปนแหลง ทอ งเท่ยี วสําคญั ของแตละทอ งถนิ่ เพือ่ สรา งการมสี ว นพฒั นาคณุ ภาพการ ทองเทย่ี ว ตลอดจนอนรุ ักษ ฟน ฟู พฒั นาแหลงทอ งเทย่ี วของตนไดอยางตอ เนอื่ ง 1 คณะทํางานประสานงานการพัฒนาการทอ งเที่ยวกลุมจังหวัดเบญจบูรพาสุวรรณภมู ิ . (2546). โครงการ พฒั นาและจดั ทําแผนยุทธศาสตรการทองเทีย่ วเชิงรกุ กลุมเบญจบรู พาสุวรรณภูมิ . หนา 8

81 3.3. ยกระดับความรคู วามเขา ใจใหกับบุคลากรชมุ ชน ทอ งถน่ิ ผปู ระกอบการ แรงงาน อาสาสมัครเยาวชน ผูใ หบ ริการ และผเู กย่ี วของ ใหม ีจิตสาํ นึกดา นตา ง ๆ และมที กั ษะ ความสามารถในการบริหาร การบรหิ ารการทอ งเท่ยี วของตนไดอยา งมคี ุณภาพย่ังยนื 3.4 เพ่ิมขดี ความสามารถผปู ระกอบการรายยอ ย และ วสิ าหกจิ ชมุ ชน ใหสามารถ พฒั นาคณุ ภาพสนิ คา และบริการทางการทองเทีย่ วไดตรงกบั ความตองการของนักทอ งเทย่ี ว นักทองเทย่ี วไดร ับการบรกิ ารทางการทอ งเท่ยี วที่ดีขึ้น 3.5 มีเรื่องราว เรื่องเลา และตาํ นานทอ งถน่ิ ในแตละจงั หวดั ไวเปนหลักฐาน เพม่ิ ข้ึน เพ่อื สารประโยชนแ กนกั ทองเทยี่ ว 3.6 เพม่ิ งบประมาณเพอ่ื พฒั นาสงิ่ อาํ นวยความสะดวกพนื้ ฐานทางการทองเทยี่ ว ทย่ี งั ขาดอยู เชน ศนู ยใหบรกิ ารทอ งเทยี่ ว ปา ยบอกทางขนาดตาง ๆ เสนทางการทอ งเทีย่ วทีส่ ะดวก ขา ยขอ มลู อิเลก็ ทรอนกิ ส หรอื อ่นื ๆ ใหอ ยูในระดับท่ีนกั ทองเทย่ี วสามารถเดนิ ทางทองเทีย่ วในพน้ื ท่ี ดวยตนเองไดอ ยา งมนั่ ใจและปลอดภยั 3.7 เพิ่มจํานวนนกั ทองเทย่ี วรายจังหวัดปละไมนอยกวา รอ ยละ 10 และ นักทองเทีย่ วเดนิ ทางเยี่ยมเยือนชุมชนมากขน้ึ 3.8 มสี ื่อใชใ นการเผยแพรขอ มูลประชาสมั พนั ธก ารทอ งเทยี่ วของ 5 จงั หวัดอยาง พอเพยี งแหลง ทองเที่ยวใน 5 จงั หวัดเปน ทร่ี จู กั และสนใจของนักทองเทยี่ วเพม่ิ ข้ึน 3.9 มแี ผนยทุ ธศาสตรเ พอื่ การพัฒนาทองเท่ียวในกลมุ 5 จงั หวดั ตอเนือ่ ง หลงั จาก ป พ.ศ.2549 4.กลยทุ ธและกระบวนการพฒั นา 4.1 กลยทุ ธส รา งการมสี วนรว มของภาคประชาชน แนวทางการพฒั นา 4.1.1 สงเสริมการรวมกลมุ จดั ตงั้ องคกร เครือขา ยของชุมชน และสนบั สนนุ ใหช มชนมี สว นรวมในการวางแผน จดั และกําหนดรปู แบบการทองเทย่ี วท่เี หมาะสม 4.1.2 ปลกู สรางจติ สาํ นกึ รว มกันของชมุ ชนใหตระหนกั ถึงทรพั ยากรและมรดกชมชน 4.1.3 สงเสริมจดั ใหมีแผนแมบ ทการทองเท่ียวชุมชน บนพน้ื ฐานความตอ งการของ ชุมชน 4.2 กลยทุ ธการใหการศกึ ษาและสรางจิตสาํ นึก แนวทางการพฒั นา 4.2.1 สงเสริมกระบวนการประชมุ การประชุมเชิงปฏิบตั กิ ารและเปลยี่ นเรยี นรูในชมุ ชน 4.2.2 สงเสรมิ การดงู าน เพือ่ เปด โลกทัศนท างวิชาการและอาชพี แกป ระชาชน

82 4.2.3 สนบั สนุนการศกึ ษาสบื คน ภมู ิปญ ญาทอ งถิน่ ประวัติศาสตร วัฒนธรรม แหลง ทอ งเทยี่ วเพอื่ สรา งความภาคภูมิใจในทอ งถ่ินชุมชน 4.2.4 ผลกั ดันใหส ถาบนั การศกึ ษากําหนดหลักสูตรการเรียนการสอนทีเ่ กยี่ วขอ งกบั การ ทอ งเทีย่ วในทอ งถนิ่ เพือ่ สรา งจติ สาํ นกึ และสามารถนาํ ความรไู ปใชใ นการประกอบอาชีพได 4.2.5 สง เสรมิ ใหเ ยาวชนเขา มามบี ทบาทในการรว มพฒั นาการทอ งเที่ยวท่ีเหมาะสมกับ วยั 4.3 กลยทุ ธการวจิ ัยศกึ ษา คน ควา สํารวจ แนวทางการพฒั นา 4.3.1 สง เสริมการผนกึ กาํ ลงั ความรว มมอื ระหวา งองคก ร ชมุ ชน นกั วชิ าการ เพอื่ สรา ง ความเขมแขง็ ของระบบการวจิ ยั ทางการทอ งเทยี่ วอยา งมสี ว นรว ม 4.3.2 ควรมีการศกึ ษาวางกรอบการวิจัยอยางเปน องคร วมและมีระบบรวมกนั โดยมี วตั ถุประสงคเพอ่ื สรา งรากฐานพัฒนาการทองเท่ียวอยางยงั่ ยนื เชน งานวิจยั เพอ่ื สรางความรทู อ งถนิ่ งานวจิ ยั รปู แบบการจัดการทอ งเทยี่ วในแตละพนื้ ที่ และความเช่อื มโยงระหวา งทรพั ยากรทอ งเทีย่ วใน พ้นื ที่ งานวิจยั เพอ่ื การตลาด และศึกษาตดิ ตามพฤตกิ รรมนักทอ งเทีย่ วภายในประเทศ งานวจิ ยั เพอื่ สรางแนวนโยบายการพฒั นา ฯลฯ 4.3.3 การพัฒนาบุคลากรชมุ ชนเพอื่ เปน นกั วจิ ยั ชมุ ชนทอ งถ่นิ 4.4 กลยทุ ธก ารพัฒนาการทอ งเทย่ี วอยา งยัง่ ยนื แนวทางการพฒั นา 4.4.1 พฒั นาองคค วามรทู กุ สาขาแกบ คุ คลที่เกย่ี วของ 4.4.2 จดั ทาํ แผนพัฒนาและกาํ หนดมาตรฐานสงิ่ อาํ นวยความสะดวกท่ีใหบริการใน แหลง ทอ งเที่ยว 4.4.3 ดงึ องคก รอาสาสมัครพัฒนาทอ งเทย่ี วและชุมชนเขา มามสี ว นรว มในการวางแผน ดูแล 4.4.4 มแี ผนแมบ ทการพัฒนาที่ชัดเจน ทง้ั ในระดบั กลมุ จงั หวดั จงั หวดั และชมุ ชน ทอ งถน่ิ 4.4.5 ผลกั ดนั ใหพ ื้นทที่ องเท่ียวท่เี สย่ี งตอ การถกู ทาํ ลายหรอื ความเปราะบาง ได ประกาศและบังคบั ใช Zoning เชน ละลุ 4.4.6 ขยายกาํ ลงั การรองรบั ของสาธารณปู โภค และส่งิ อํานวยความสะดวกใหท นั กบั จํานวนนกั ทอ งเทย่ี วท่เี พิ่มขน้ึ เพอ่ื ไมใหเ กดิ มลภาวะ เชน ขยะ นํา้ เสยี