คู่มือพลังงานไฟฟ้า

2 สมุดบนั ทึกกิจกรรมการเรียนรู ชุดวชิ า การใชพลงั งานไฟฟาในชีวิตประจาํ วนั 3 รายวิชาเลอื กบังคับ ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย รหสั พว32023 หลักสตู รการศกึ ษานอกระบบระดบั การศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สํานกั งานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั สํานักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

3 คํานาํ สมุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรูชุดวิชาการใชพลังงานไฟฟาในชีวิตประจําวัน ท้ัง 3 ระดบั น้ี เปนสมดุ บนั ทกึ สําหรบั ทาํ กิจกรรมทก่ี าํ หนดไวในชุดวิชา เพื่อใหผูเรียนไดทดสอบ ความรู ความเขาใจ และฝกทกั ษะประสบการณท จี่ ําเปน ในวิชาการใชพ ลังงานไฟฟา ท้งั 3 ระดบั กิจกรรมที่กําหนดจะชวยสงเสริมใหผูเรียน มีประสิทธิภาพในการเรียนรูเพ่ิมข้ึนในแตละ เร่อื ง โดยกจิ กรรมจะประกอบดวย 1. กิจกรรมประเมินผลการเรียนรู จากบทเรียนทผ่ี ูเ รียนไดศ กึ ษามา ซ่ึงกิจกรรมนจี้ ะมี แนวทางเฉลยคําตอบใหผ ูเรยี นไดต รวจสอบไดดวยตนเองทายเลม 2. กจิ กรรม การนําความรูไปประยกุ ตใชในชวี ิตประจําวัน 3. กจิ กรรม ปฏบิ ัติ และเก็บขอมลู สถิตดิ วยตนเอง 4. กจิ กรรม การคน ควา และแสดงความคิดเห็น 5. กิจกรรม ทดลอง ปฏิบัติ จากวัสดุอุปกรณท ีห่ าไดจากทองถ่ิน สาํ นกั งาน กศน. หวังวา เม่อื ผเู รยี นไดศ ึกษาจากชุดวิชา พรอมไดทดสอบ ปฏิบัติ และทํากิจกรรม ตามคําแนะนําอยางสมบูรณครบถวนแลว ผูเรียนจะประสบความสําเร็จ ในการศกึ ษาได สํานกั งาน กศน. เมษายน 2559

4 คําชแ้ี จงการใชสมุดบนั ทึกกจิ กรรมการเรยี นรู สมุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรูนี้ ใชควบคูกับชุดวิชา การใชพลังงานไฟฟา ในชีวิตประจําวัน 3 พว32023 ใหผูเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนของชุดวิชาตามที่กําหนด เพื่อใหผูเรียนทราบความรูพ้ืนฐาน และตรวจคําตอบจากเฉลยแบบทดสอบทายเลมของชุดวิชา หลังจากนั้นผูเรียนศึกษาเนื้อหาในชุดวิชาในแตละหนวยการเรียนรู แลวใหทํากิจกรรมทายเร่ือง ของแตล ะหนว ยการเรียนรลู งในสมุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรู ผูเรียนสามารถตรวจคําตอบจาก เฉลยทายเลม ของชุดวิชา หากผูเรียนทํากิจกรรมไมถูกตองใหกลับไปทบทวนเนื้อหาสาระในเรื่อง นั้นใหเขาใจ แลวทํากิจกรรมเรียนรูซ้ําอีกครั้งจนถูกตอง และเม่ือทํากิจกรรมการเรียนรูครบ ทุกหนวยการเรียนรูแลว ใหทําแบบทดสอบหลังเรียนและตรวจคําตอบจากเฉลยทายเลมของ ชดุ วชิ า ในการทํากิจกรรมการเรียนรูน้ี ผูเรียนตองทํากิจกรรมดวยตนเองใหครบถวน ทกุ กจิ กรรม เพ่ือใหก ารเรยี นรูของผูเ รยี นมปี ระสิทธภิ าพประสิทธิผลบรรลุผลการเรียนรูท่ีคาดหวัง ของชดุ วิชานี้

5 หนา สารบัญ 1 12 คาํ นํา 12 คาํ ชีแ้ จงการใชส มุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรู สารบัญ 13 แบบทดสอบกอ นเรยี น 15 หนวยการเรยี นรูท ่ี 1พลงั งานไฟฟา 17 กจิ กรรมทายเรื่องที่ 1 การกําเนิดของไฟฟา 17 กจิ กรรมทายเรื่องที่ 2 สถานการณพ ลังงานไฟฟา ของประเทศไทย 24 28 ประเทศในกลมุ อาเซียนและโลก 28 กจิ กรรมทา ยเร่อื งท่ี 3 หนวยงานท่เี กี่ยวของดานพลงั งานไฟฟาในประเทศไทย 29 หนว ยการเรียนรทู ่ี 2 การผลติ ไฟฟา 35 กิจกรรมทายเรอื่ งที่ 1 เชอ้ื เพลงิ และพลังงานท่ใี ชใ นการผลติ ไฟฟา 36 กจิ กรรมทายเรื่องท่ี 2 โรงไฟฟากับการจัดการดา นส่ิงแวดลอม 36 หนว ยการเรยี นรูที่ 3 อปุ กรณไฟฟา และวงจรไฟฟา กจิ กรรมทายเรอ่ื งที่ 1 อุปกรณไฟฟา 38 กจิ กรรมทายเรอื่ งที่ 2 วงจรไฟฟา 43 กจิ กรรมทา ยเรอ่ื งท่ี 3 สายดินและหลกั ดิน 48 หนวยการเรยี นรทู ่ี 4 การใชแ ละการประหยัดพลังงานไฟฟา 59 กิจกรรมทา ยเรื่องที่ 1 กลยทุ ธก ารประหยัดพลงั งานไฟฟา 3 อ. กิจกรรมทายเรอ่ื งท่ี 2 การเลือกซื้อ การใช และการดูแลรกั ษา เครอื่ งใชไ ฟฟา ภายในบา น กจิ กรรมทายเรอ่ื งที่ 3 การวางแผนและการคาํ นวณคาไฟฟาในครวั เรือน แบบทดสอบหลังเรียน คณะผจู ัดทาํ

1 แบบทดสอบกอนเรียน คาํ ชแี้ จง เลอื กคาํ ตอบที่ถูกทส่ี ุดเพียงขอเดียว 1. ขอใดคอื ไฟฟา ที่เกดิ จากพลังงานแมเหลก็ ไฟฟา ก. แบตเตอรี่ ข. ถานไฟฉาย ค. มอเตอรไ ฟฟา ง. เซลลแสงอาทิตย 2. เชอ้ื เพลิงหรอื แหลงพลังงานใดที่นาํ มาผลิตไฟฟา มากทสี่ ุดในโลก ก. ถา นหิน ข. กา ซธรรมชาติ ค. พลงั งานนวิ เคลียร ง. พลงั งานแสงอาทิตย 3. กลุมประเทศอาเซียนใชเ ช้ือเพลิงใดในการผลิตไฟฟามากทส่ี ุด ก. นํ้ามนั ข. พลังนา้ํ ค. ถานหิน ง. กา ซธรรมชาติ 4. ปจ จุบนั ประเทศไทยรับซือ้ กาซธรรมชาติจากประเทศใดมาเปนเชื้อเพลิงในการผลติ ไฟฟา ก. ลาว ข. กัมพูชา ค. เวียดนาม ง. เมียนมาร

2 5. ประเทศไทยรบั ซ้ือไฟฟา มาจากประเทศใด ก. ลาว ข. สงิ คโปร ค. เวยี ดนาม ง. อินโดนีเซยี 6. ขอใดไมใชป จจยั ทีต่ อ งคํานึงถึงในการเลือกใชเชือ้ เพลิงผลิตไฟฟา ก. ปริมาณเชื้อเพลงิ สํารองเพยี งพอ ข. มรี าคาเหมาะสมและมีเสถยี รภาพ ค. กระจายชนิดและแหลง ทม่ี าของเชอ้ื เพลงิ ง. เลอื กใชเ ช้ือเพลงิ เพยี งชนิดเดียวในการผลิตไฟฟา 7. ชวงเวลาใดคือชว งเวลาทม่ี กี ารใชไฟฟา สงู สดุ ก. 03.00 – 04.00 น. ข. 06.00 – 07.00 น. ค. 14.00 – 15.00 น. ง. 16.00 – 17.00 น. 8. โรงไฟฟาประเภทใดที่เหมาะนํามาผลิตไฟฟาตามความตองการไฟฟาพ้นื ฐาน ก. โรงไฟฟาถานหิน ข. โรงไฟฟากังหันลม ค. โรงไฟฟาพลังงานแสงอาทิตย ง. โรงไฟฟา พลังความรอนใตพ ภิ พ 9. หนวยงานใดทม่ี หี นาที่กาํ หนดอตั ราคาไฟฟา ก. การไฟฟา นครหลวง (กฟน.) ข. การไฟฟา สว นภมู ภิ าค (กฟภ.) ค. การไฟฟาฝายผลิตแหง ประเทศไทย (กฟผ.) ง. คณะกรรมการกาํ กับกจิ การพลงั งาน (กกพ.)

3 10. บานนายแดง ตั้งอยูอ าํ เภอเมือง จงั หวัดเชยี งใหม เกดิ หมอแปลงไฟฟา ระเบิดทําใหไ ฟฟา ดบั ดังน้นั นายแดง ควรแจง เหตกุ ารณตอหนวยงานใด ก. การไฟฟานครหลวง (กฟน.) ข. การไฟฟา สวนภมู ิภาค (กฟภ.) ค. การไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ง. คณะกรรมการกาํ กบั กจิ การพลงั งาน (กกพ.) 11. นํา้ มนั ประเภทใดสามารถนาํ มาเปน เช้ือเพลงิ ผลติ ไฟฟาได ก. น้ํามนั ดิบ และนํ้ามนั ดเี ซล ข. น้าํ มันดเี ซล และนา้ํ มนั เตา ค. นาํ้ มนั เบนซิน และนํ้ามนั เตา ง. นาํ้ มันดิบ และนํา้ มนั เบนซิน 12. ปจจุบนั ประเทศไทยนาํ เขาถา นหนิ จากประเทศใดมาเปน เชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟา ก. ลาว ข. มาเลเซีย ค. ฟลปิ ปน ส ง. อินโดนีเซยี 13. ประเทศไทยยงั ไมม โี รงไฟฟาประเภทใด ก. โรงไฟฟา พลังงานลม ข. โรงไฟฟาพลงั งานนวิ เคลยี ร ค. โรงไฟฟา พลงั งานความรอนรวม ง. โรงไฟฟา พลงั งานความรอ นใตพ ิภพ

4 14. ขอ ใดคืออุปกรณท ที่ าํ หนา ท่ผี ลิตกระแสไฟฟาของโรงไฟฟาพลังนาํ้ ก. แผงเซลลแ สงอาทติ ย ข. กงั หันนํา้ และเครือ่ งกําเนิดไฟฟา ค. กังหนั ลมและเคร่ืองกาํ เนดิ ไฟฟา ง. กงั หันไอน้ําและเคร่อื งกาํ เนิดไฟฟา 15. ขอ ใดคอื ขอจาํ กดั ของโรงไฟฟา พลงั งานลม ก. เปน แหลงพลงั งานสะอาด ข. สามารถผลติ ไฟฟา ไดตลอดเวลา ค. ผลติ ไฟฟา ไดเ ฉพาะตอนมแี สงอาทติ ยเ ทา นั้น ง. สามารถใชไดในพนื้ ทีท่ ่มี กี ระแสลมพัดสม่ําเสมอ 16. ขอ ใดคอื ขอ ดีของโรงไฟฟาพลังงานนิวเคลยี ร ก. ไมม ีการปลอ ยกาซเรือนกระจก ข. มีปรมิ าณเช้อื เพลงิ เพียงพอ ค. ใชเช้อื เพลิงนอย ง. ถกู ทกุ ขอ 17. โรงไฟฟาในขอใดมีตนทุนการผลิตไฟฟา ตอหนว ยต่าํ ทีส่ ดุ ก. โรงไฟฟา ชีวมวล ข. โรงไฟฟา กังหันลม ค. โรงไฟฟาพลังงานนิวเคลียร ง. โรงไฟฟาพลงั งานแสงอาทิตย 18. เคร่อื ง FGD (Flue Gas Desulfurization) เปน เครื่องมือทใ่ี ชในการลดกาซพษิ ชนดิ ใด ก. กาซไนโตรเจนออกไซด ข. กา ซซลั เฟอรไ ดออกไซด ค. กา ซคารบ อนไดออกไซด ง. กาซคารบอนมอนอกไซด

5 19. การกอ สรา งโรงไฟฟาประเภทใดไมตองทํารายงานการวิเคราะหผลกระทบส่ิงแวดลอม สังคม และสขุ ภาพ (EHIA) ก. โรงไฟฟา ชวี มวล ขนาดกําลงั ผลติ 150 เมกะวตั ต ข. โรงไฟฟา ถา นหนิ ขนาดกาํ ลงั ผลติ 150 เมกะวัตต ค. โรงไฟฟา พลังงานนวิ เคลยี ร ขนาดกําลงั ผลิต 1,000 เมกะวัตต ง. โรงไฟฟาพลังความรอนรว ม ชนิด combined cycle ขนาดกาํ ลังผลติ 1,000 เมกะวัตต 20. หากทานตองการกอสรางโรงไฟฟาชีวมวลที่มีขนาดกําลังการผลิต 9 เมกะวัตต ทานจะตอง จดั ทาํ รายงานศึกษาผลกระทบสงิ่ แวดลอมแบบใด ก. รายงานการวเิ คราะหผ ลกระทบส่งิ แวดลอ ม (EIA) ข. รายงานการประเมินผลกระทบดานสุขภาพ (HIA) ค. รายงานการวเิ คราะหผลกระทบสิง่ แวดลอ ม สังคม และสขุ ภาพ (EHIA) ง. รายงานเกีย่ วกบั การศึกษามาตรการปองกันและแกไ ขผลกระทบตอคณุ ภาพสิ่งแวดลอมและ ความปลอดภยั (ESA) 21. สายไฟฟา หลักของวงจรไฟฟาในครัวเรือนมสี ายอะไรบาง ก. สายไฟ สายลอ ฟา ข. สายไฟ สายนิวทรลั ค. สายไฟ สายนิวทรลั สายดิน ง. สายไฟ สายนวิ ทรัล สายดิน สายลอ ฟา 22. วงจรไฟฟา ภายในครัวเรือนเปนการตอ วงจรแบบใด ก. แบบผสม ข. แบบรวม ค. แบบขนาน ง. แบบอนุกรม

6 23. ขอ ใดเปน ประโยชนของสายดิน ก. ทาํ ใหว งจรปด มีกระแสไฟฟา ไหล ข. จา ยกระแสไฟฟาไปยังเคร่อื งใชไ ฟฟา ค. ควบคมุ การจายพลังงานไฟฟา ในครวั เรอื น ง. การปอ งกนั ไมใ หไดรับอันตรายจากกระแสไฟฟา 24. ภาพใดคือการตอ วงจรแบบขนาน ก. ข. ค. ง. 25. ไฟฟาทใ่ี ชในครวั เรือนของประเทศไทยเปนกระแสสลับทีม่ คี วามตางศักยเ ทา ใด ก. 50 โวลต ข. 110 โวลต ค. 200 โวลต ง. 220 โวลต

7 26. จากภาพเปน อปุ กรณไฟฟาชนดิ ใด ก. ฟว ส ข. เตารบั ค. สะพานไฟ ง. เครือ่ งตัดไฟรัว่ 27. อปุ กรณชนิดใดใชในการปองกันกระแสไฟฟา ไหลเกิน ก. ฟวส ข. สายไฟ ค. เครอ่ื งตดั ไฟร่ัว ง. อุปกรณตัดตอน 28. บานหลงั หนงึ่ ใชเ ครือ่ งใชไ ฟฟา ตาง ๆ ดงั นี้ ตูเย็น 100 วัตต เตารดี 1,000 วัตต โทรทัศน 150 วัตต หมอหงุ ขาว 700 วัตต พัดลม 50 วัตต และหลอดไฟฟลูออเรสเซนต 25 วัตต 3 ดวง ถาบาน หลงั นีใ้ ชไ ฟฟาทีม่ ีความตางศกั ย 220 โวลต จะตอ งใชฟ วสขนาดก่ีแอมแปร ก. 5 แอมแปร ข. 10 แอมแปร ค. 15 แอมแปร ง. 30 แอมแปร

8 29. จากภาพเปน อุปกรณไฟฟาชนดิ ใด ก. ฟว ส ข. สวิตช ค. หลกั ดนิ ง. เตาเสียบ 30. ขอ ใดเปน การกดสวิตชเ ปดไฟ ก. การทาํ ใหว งจรปด มกี ระแสไฟฟาไหล ข. การทาํ ใหวงจรไฟฟาเปด มกี ระแสไฟฟา ไหล ค. การทาํ ใหวงจรปด ไมมกี ระแสไฟฟา ไหล ง. การทาํ ใหว งจรเปด ไมม ีกระแสไฟฟา ไหล 31. เครือ่ งใชไ ฟฟา ใดท่ตี อ งตอสายดินเพอ่ื ความปลอดภัย ก. เครอ่ื งทํานาํ้ อุนไฟฟา ข. กระติกนํ้ารอนไฟฟา ค. เตารีดไฟฟา ง. พัดลม

9 จากภาพที่กําหนดใหต อบคําถามขอ 32-33 32. จากใบแจงคาไฟฟา บานหลังน้ใี ชพ ลงั งานไฟฟา ไปกีห่ นว ย ก. 0.6900 หนว ย ข. 51.06 หนวย ค. 74.00 หนวย ง. 211.11 หนว ย 33. บานหลงั นเ้ี สียคาไฟฟา ทัง้ หมดก่ีบาท ก. 125.06 บาท ข. 211.11 บาท ค. 262.17 บาท ง. 280.52 บาท

10 34. คากอสรางโรงไฟฟา เปนตนทุนที่นาํ มาคาํ นวณในคา ไฟฟาแบบใด ก. คา ไฟฟาฐาน ข. อตั รากาวหนา ค. คาไฟฟา แปรผนั ง. คา ภาษีมลู คา เพิ่ม 35. คา Ft มีความหมายตรงตามขอ ใด ก. คาไฟฟาทส่ี ะทอ นตนทนุ ของระบบสายสง ข. คา ไฟฟาทส่ี ะทอ นตนทุนในการกอสรางโรงไฟฟา ค. คาไฟฟา ที่สะทอ นการเปล่ยี นแปลงของคาใชจา ยที่อยูนอกเหนอื การควบคุม ง. คาไฟฟา ท่ีสะทอนตน ทนุ ในการกอสรางโรงไฟฟา ระบบสายสง ระบบจําหนา ย 36. ถาเปดเคร่ืองทํานํ้าอุนที่ใชกําลังไฟฟา 3,000 วัตต เปนเวลา 1 ชั่วโมง จะใชพลังงานไฟฟา เทาใด ก. 1 หนว ย ข. 2 หนว ย ค. 3 หนวย ง. 5 หนว ย 37. การประหยดั พลังงานไฟฟา ในครวั เรอื นขอใดไมถ ูกตอ ง ก. ตั้งตูเย็นไวหา งจากผนงั บา น 15 ซม. ข. เปดสวติ ชไ ฟและเครื่องใชไฟฟา เมอ่ื เลกิ ใชง าน ค. ตง้ั อณุ หภูมิเครื่องปรับอากาศที่ 26 องศาเซลเซยี ส ง. ปด เคร่ืองปรบั อากาศทกุ ครั้งเมอ่ื ไมอ ยูในหอ งเกิน 1 ชวั่ โมง

11 38. ขอ ใดคือกลยทุ ธก ารประหยดั พลังงาน 3 อ. ก. อาหาร อาคาร อปุ นิสยั ข. อุปกรณ อาคาร อาหาร ค. อุปกรณ อาหาร อุปนิสัย ง. อปุ กรณ อาคาร อุปนิสยั 39. ขอ ใดคือหลกั การประหยดั พลังงาน 4 ป. ก. ปด – ปรบั – ปลด – ปลอย ข. ปด – ปรับ – ปลด – เปลี่ยน ค. ปด – ปรับ – ปลด – ประหยดั ข. ปด – ปรบั – เปลย่ี น – ประหยัด 40. อตั รากาวหนา คืออะไร ก. ถา ย่ิงใชไฟฟา มากข้ึน คาไฟฟาจะย่ิงสงู ขึน้ ข. คา ไฟฟา ท่สี ะทอ นตน ทนุ ของระบบสายสง ค. คาไฟฟาทสี่ ะทอ นตนทุนในการกอสรา งโรงไฟฟา ง. คา ไฟฟา ทส่ี ะทอนการเปล่ียนแปลงของคา ใชจา ยที่อยูนอกเหนือการควบคมุ

12 หนวยการเรียนรูที่ 1 พลงั งานไฟฟา กจิ กรรมทา ยเรอ่ื งท่ี 1 การกาํ เนดิ ของไฟฟา กิจกรรมท่ี 1.1 จบั ครู ปู ภาพและประเภทของแหลง กาํ เนดิ ไฟฟา 1) ก. ไฟฟาทเ่ี กิดจากพลงั งานแมเ หล็กไฟฟา 2) ข. ไฟฟาทเ่ี กดิ จากพลังงานแสงอาทติ ย 3) ค. ไฟฟา ท่เี กิดจากการทําปฏกิ ิริยาทางเคมี 4) ง. ไฟฟาท่ีเกิดจากความรอ น 5) จ. ไฟฟา ท่เี กดิ จากการเสยี ดสขี องวตั ถุ

13 กจิ กรรมทายเรื่องท่ี 2 สถานการณพ ลังงานไฟฟา ของประเทศไทย ประเทศในกลมุ อาเซยี นและโลก กิจกรรมที่ 2.1 ชมวีดิทัศน เรื่อง “ทําไมคาไฟฟาแพง” และเร่ือง “ไฟฟาซื้อหรือสราง” ประกอบการเรียน เรือ่ ง สถานการณพลงั งานไฟฟาของประเทศไทย แลว ตอบคําถามตอไปนี้ 1) สดั สว นการใชเชื้อเพลิงประเภทตาง ๆ ในการผลิตพลงั งานไฟฟาในประเทศไทยเปนอยางไร ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) ปจจุบันสัดสวนการใชเชื้อเพลิงผลิตไฟฟาของประเทศไทย เหมาะสมหรือไม อยางไร ควรมีการวางแผนเลอื กใชสัดสว นเชอื้ เพลงิ อยา งไร ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

14 3) ปจ จัยท่ีตองคาํ นึงถงึ ในการจดั ทาํ แผนพัฒนากาํ ลังการผลติ ไฟฟาของประเทศไทย คอื อะไรบาง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กจิ กรรม 2.2 ชมวดี ที ศั น เรอ่ื ง “ขมุ พลังอาเซียน” ประกอบการเรียนรูเร่ือง สถานการณไฟฟาของ ประเทศในกลุม อาเซยี น พรอมทง้ั ตอบคาํ ถามในประเด็นตอ ไปน้ี 1) เลือกประเทศในกลมุ อาเซียน ใสล งในตารางใหถูกตองตามสดั สว นเช้ือเพลิงท่ีใชผลิตไฟฟา ในป พ.ศ. 2557 เมียนมาร ไทย อนิ โดนีเซีย สงิ คโปร ฟลิปปนส บรไู น เวียดนาม ลาว กมั พูชา มาเลเซีย ประเทศ กา ซธรรมชาติ ถา นหนิ พลงั นาํ้ นํ้ามัน ความรอ นใตพ ภิ พ อื่นๆ (รอยละ) (รอ ยละ) (รอ ยละ) (รอยละ) (รอ ยละ) (รอยละ) 19.8 49.2 7.0 22.5 1.4 0.1 43.2 39.2 6.8 9.0 - 1.9 99.1 - - 0.9 - - 35.0 20.9 38.5 5.1 - 0.1 70.4 21.4 3.2 2.3 - 2.7 22.3 6.3 71.2 - - 0.2 28.9 48.3 13.8 8.6 - 0.4 - 6.2 90.7 3.1 - - 2.5 34.4 48.4 13.1 1.6 75.4 - - 22.1 - 2.5

15 2) ปจจัยสําคัญอะไรท่ีทําใหประเทศในกลุมอาเซียนแตละประเทศมีสัดสวนการใชเชื้อเพลิงผลิต ไฟฟา ที่แตกตางกนั ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรม 2.3 บอกแนวโนม ของการใชเชอ้ื เพลงิ ในการผลิตพลังงานไฟฟาของโลก ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กจิ กรรมทายเรอื่ งท่ี 3 หนวยงานที่เกี่ยวขอ งดานพลงั งานไฟฟา ในประเทศไทย กจิ กรรมท่ี 3.1 เลอื กตวั อักษรท่ีเปน หนวยงานท่ีเกีย่ วของดานพลังงานไฟฟา ไปเติมลงในชองวางที่ เปน ภารกิจของหนวยงานท่เี ก่ียวของดานพลงั งานไฟฟาดา นลางใหถ กู ตอง ก. การไฟฟา นครหลวง (กฟน.) ข.การไฟฟาฝายผลติ แหงประเทศไทย (กฟผ.) ค. คณะกรรมการกาํ กับกิจการพลังงาน (กกพ.) ง. การไฟฟาสวนภมู ภิ าค (กฟภ.)

16 1. รับซ้ือไฟฟา และจําหนายไฟฟาใหกับประชาชนในพื้นท่ี 74 จังหวัดท่ัวประเทศ ยกเวน กรุงเทพมหานคร นนทบรุ ี และสมุทรปราการ 2. กาํ กับกิจการไฟฟา และกิจการกา ซธรรมชาตภิ ายใตก รอบนโยบายของรัฐ 3. จัดหาพลังงานไฟฟาใหแกประชาชน โดยการผลิต และจัดสงไฟฟาใหกับระบบ จําหนาย 4. รฐั วิสาหกจิ ดา นกจิ การพลังงาน สงั กดั กระทรวงพลังงาน 5. เปน องคกรอิสระ อยภู ายใตกระทรวงพลงั งาน 6. รัฐวสิ าหกิจประเภทสาธารณปู โภค สังกดั กระทรวงมหาดไทย 7. กําหนดโครงสรางคา ไฟฟา โดยพิจารณาปรับคา ไฟฟา ฐานและคา ไฟฟา ผนั แปร (Ft) 8. เปลีย่ นขนาดมเิ ตอรไฟฟา จัดการเหตุหมอแปลงไฟฟาระเบิด เสาไฟฟาลม ไฟฟา ดบั ไฟฟา ตก บิลคาไฟฟา ไมถกู ตอ ง ใหกับประชาชนในพ้นื ทีก่ รงุ เทพมหานคร 9. รบั ซื้อไฟฟา จากผูผลติ ไฟฟาเอกชน รวมทงั้ รับซื้อไฟฟาจากผูผลิตไฟฟาในประเทศ เพอื่ นบา น 10. รับแจงเหตุเก่ียวกับระบบไฟฟาขัดของในพ้ืนที่ 74 จังหวัด ยกเวน กรุงเทพมหานคร นนทบุรี และสมทุ รปราการ

17 หนวยการเรียนรทู ่ี 2 การผลติ ไฟฟา กิจกรรมทายเรือ่ งที่ 1 เช้อื เพลงิ และพลังงานทใ่ี ชใ นการผลิตไฟฟา กิจกรรมที่ 1.1 อธบิ ายกระบวนการผลติ ไฟฟา จากเชือ้ เพลงิ แตล ะประเภทดงั นี้ 1) การผลิตไฟฟา จากถา นหนิ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) การผลติ ไฟฟา จากนํ้ามัน ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

18 3) การผลติ ไฟฟา จากกา ซธรรมชาติ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กจิ กรรมท่ี 1.2 นาํ ขอ มลู ที่กาํ หนดใหใ นตารางตอบประเด็นคําถามขอ 1) และ 2) พื้นที่ 1 พ้นื ท่ี 2 พ้ืนท่ี 3 พ้นื ท่ี 4 ความเร็วลม ความเรว็ ลม ความเร็วลม ความเรว็ ลม 12 เมตรตอวินาที 14 เมตรตอวนิ าที 2 เมตรตอ วินาที 4 เมตรตอ วินาที ลมพัดสมา่ํ เสมอ ลมพดั ไมส ม่ําเสมอ ลมพัดสมํา่ เสมอ ลมพดั ไมส มา่ํ เสมอ คนในชุมชนสว น คนในชุมชนสวน เปน ชมุ ชนเมอื ง คนในชมุ ชนสว น ใหญทาํ งานโรงงาน ใหญทาํ อาชพี ใหญทํานา คาขาย 1) พ้นื ท่ีใดเหมาะสมทจ่ี ะสรา งโรงไฟฟาพลงั งานลมเพราะเหตใุ ด ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

19 2) พนื้ ท่ีใดเหมาะสมทจ่ี ะสรา งโรงไฟฟา ชวี มวลเพราะเหตใุ ด ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมที่ 1.3 วิเคราะหศ กั ยภาพพลังงานทดแทนในชุมชนของตนเอง ในประเดน็ ดงั ตอ ไปนี้ 1) ชนดิ และปรมิ าณ 2) ความพรอมของพืน้ ที่ 3) การใชหรือแนวทางการนาํ มาใช 4) ประโยชนท ่ีเกิดหรือคาดวาจะเกดิ กบั ชุมชน ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมท่ี 1.4 ตอบคําถามตอไปนี้ 1) ตน ทุนในการผลติ ไฟฟาจากพลังงานทดแทนแตละประเภท เกิดจากอะไรบาง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

20 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) สวนเพม่ิ ราคารับซอ้ื ไฟฟา จากพลงั งานหมนุ เวยี น แบบ Adder (Adder Cost) หมายถึงอะไร และจะมผี ลตอผูบ ริโภคอยางไร ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

21 3) เลอื กราคาตนทนุ การผลติ ไฟฟา ตอ หนว ยใสต ารางชองตนทุนการผลิตใหถูกตอง และเรียงลําดับ ประเภทของเชอ้ื เพลงิ ท่ที ําใหต นทุนในการผลติ ไฟฟา จากราคาถกู ทสี่ ดุ ไปยังแพงที่สุดโดยใหเขียน ลาํ ดับจาก 1 ถึง 6 ลงไปในชอ งลําดบั ดา นขวา 5.00 – 6.00 3.00 - 3.50 2.50 – 3.00 2.50 – 2.70 2.50 – 3.00 8.00 – 9.00 เชื้อเพลิง ตนทนุ การผลติ ลําดับ (บาท/หนวยไฟฟา ) ลม พลงั นา้ํ ขนาดเล็ก แสงอาทติ ย ชวี มวล ถานหิน นิวเคลียร กิจกรรมท่ี 1.5 นําขอมูลท่ีเปนขอดี – ขอจํากัด เขียนลงในตารางใหตรงกับชนิดของเช้ือเพลิง/ แหลง พลงั งานแตละประเภท ขอ ดี - ขอ จาํ กดั 1. เปนแหลงพลงั งานท่ีไดจ ากธรรมชาติไมม ีคา เชื้อเพลิง 2. เปน แหลงพลงั งานสะอาดไมก อใหเ กิดกาซคารบ อนไดออกไซดจ ากการผลิตไฟฟา 3. สามารถนําไปใชใ นแหลง ท่ยี ังไมมีไฟฟาใชแ ละอยหู า งไกลจากระบบสายสง และสายจาํ หนายไฟฟา 4. ใชประโยชนจ ากเศษวสั ดุเหลือใชท างการเกษตรและชว ยแกปญ หาสงิ่ แวดลอมเรือ่ งของเหลือทิ้ง ทางการเกษตร 5. ใชเชื้อเพลิงนอ ยเม่อื เทียบกบั โรงไฟฟา ความรอ นประเภทอ่นื 6. มีปริมาณเช้ือเพลงิ สาํ รองจาํ นวนมาก

22 ขอดี - ขอจาํ กดั 7. มีความไมแนนอนข้ึนอยกู ับสภาวะอากาศ 8. สามารถทําไดเฉพาะพนื้ ทท่ี ่ีมศี กั ยภาพเพยี งพอเทา น้ัน 9. มเี สยี งดังและมผี ลกระทบตอ ทัศนยี ภาพทาํ ใหเ กดิ การรบกวนในการสงสัญญาณโทรทัศนและ ไมโครเวฟ 10. ตน ทุนคา ไฟตอหนวยสูง 11. การกอสรางเขือ่ นขนาดใหญต องใชพ ืน้ ทีก่ วางและอาจทาํ ใหเกิดน้ําทว มเปนบรเิ วณกวา งสงผล กระทบตอบา นเรือนประชาชน 12. มปี รมิ าณสาํ รองทไ่ี มแ นนอนทําให การบริหารจดั การเช้ือเพลงิ ทําไดยาก 13. ใชเ งินลงทุนในการกอสรางสูง 14. ตองมมี าตรการควบคุมความปลอดภัยอยา งเขมงวด เพ่อื ปอ งกันอบุ ัติเหตุ 15. มีการปลอ ยกาซเรือนกระจก 16. มปี ริมาณสํารองเหลอื นอย 17. สามารถผลติ ไฟฟาไดต ลอด 24 ชั่วโมง 18. ตนทุนคาไฟตอหนว ยตา่ํ 19. ประชาชนไมเ ชือ่ มน่ั เรอ่ื งมลภาวะทางอากาศ 20. ใชเชื้อเพลงิ ในปรมิ าณมาก เชื้อเพลงิ / แหลงพลงั งาน ขอ ด-ี ขอ จาํ กัด ถานหนิ ขอ ดี กาซธรรมชาติ ขอจํากดั ขอ ดี ขอ จํากดั นํ้ามัน ขอดี

เช้อื เพลงิ / แหลง พลงั งาน 23 ขอ ด-ี ขอ จาํ กดั ขอ จํากัด พลงั งานลม ขอ ดี ขอ จาํ กดั พลงั งานนํ้า ขอดี ขอจํากดั พลังงานแสงอาทิตย ขอ ดี ขอ จํากดั พลังงานชวี มวล ขอดี ขอจาํ กดั พลงั งานความรอ นใตพ ิภพ ขอ ดี ขอจาํ กดั พลงั งานนิวเคลยี ร ขอ ดี ขอจาํ กัด

24 กจิ กรรมทายเรอ่ื งที่ 2 โรงไฟฟา กบั การจดั การดานสงิ่ แวดลอ ม กิจกรรมท่ี 2.1 เลือกผลกระทบดานสิ่งแวดลอมจากโรงไฟฟา และวิธีการจัดการสิ่งแวดลอม จากนั้นนําคําตอบใสลงในตารางใหถกู ตอ ง ผลกระทบดา นสง่ิ แวดลอ ม การจัดการสง่ิ แวดลอ ม ไนโตรเจนออกไซด ติดตง้ั เครือ่ งดกั ฝุนดว ยไฟฟา สถติ (Electrostatic Precipitator) นา้ํ หลอ เยน็ ท่ใี ชสําหรบั ระบายความรอนใหก ับ ตดิ ต้งั เคร่อื ง SCR (Selective Catalytic Reduction) ระบบตางๆ ภายในโรงไฟฟา ตดิ ต้ังเครือ่ งFGD ซลั เฟอรไดออกไซด (Flue Gas Desulfurization) เสียงท่เี กิดจากกจิ กรรมของ ปรบั สภาพนา้ํ ใหม อี ณุ หภมู ิ โรงไฟฟา ใกลเ คยี งกับธรรมชาติ ฝนุ ละออง ติดตั้งอุปกรณดูดซบั เสยี ง

25 การจัดการสงิ่ แวดลอ ม ผลกระทบดา นสงิ่ แวดลอ ม ดานน้ํา ดานเสียง ดานอากาศ กิจกรรมท่ี 2.2 เลือกอักษรท่ีแสดงการจัดทํารายงานที่โรงไฟฟาตองทํา โดยนําอักษรมาเติมลงใน ชองวา งดานซา ยมอื โรงไฟฟาแตละประเภทใหถูกตอ ง ก. รายงานการวเิ คราะหผ ลกระทบสิง่ แวดลอ ม สงั คม และสขุ ภาพ (EHIA) ข. รายงานการวิเคราะหผ ลกระทบสิ่งแวดลอม (EIA) ค. รายงานการศึกษาและมาตรการปอ งกันแกไขผลกระทบตอ คณุ ภาพสงิ่ แวดลอมและความ ปลอดภยั (ESA) 1) โรงไฟฟาพลังงานนิวเคลยี ร ขนาดกาํ ลังผลิต 1,000 เมกะวตั ต 2) โรงไฟฟา ชวี มวล ขนาดกาํ ลงั ผลติ 100 เมกะวตั ต 3) โรงไฟฟา ถา นหิน ขนาดกาํ ลงั ผลิต 600 เมกะวัตต 4) โรงไฟฟาชวี มวล ขนาดกําลังผลิต 150 เมกะวตั ต 5) โรงไฟฟาชวี มวล ขนาดกาํ ลังผลติ 6 เมกะวตั ต 6) โรงไฟฟาทใ่ี ชกา ซธรรมชาตเิ ปน เชื้อเพลิง ขนาดกาํ ลงั ผลิต 1,000 เมกะวัตต 7) โรงไฟฟาพลงั งานนวิ เคลียร ขนาดเลก็ กําลงั ผลติ 180 เมกะวตั ต 8) โรงไฟฟา ถา นหนิ ขนาดกาํ ลังผลติ 90 เมกะวตั ต 9) โรงไฟฟาทีใ่ ชกา ซธรรมชาตเิ ปน เช้อื เพลิง ขนาดกําลังผลติ 3,000 เมกะวัตต 10) โรงไฟฟาทใ่ี ชก าซธรรมชาติเปน เชือ้ เพลงิ ขนาดกาํ ลงั ผลติ 600 เมกะวัตต

26 กิจกรรมท่ี 2.3 การจัดทาํ รายงาน EIA และรายงาน EHIA มีความเหมอื นและความแตกตา งกัน อยา งไร ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กจิ กรรมท่ี 2.4 แสดงความคิดเห็นโดยทาํ เครอ่ื งหมายถกู () ลงในชอ งเห็นดวย หรือ ไมเห็นดว ย ขอ ความคดิ เห็นตอโรงไฟฟาแตละประเภท เห็นดว ย ไมเห็นดวย 1 หากมีโรงไฟฟา ในชุมชนจะทําใหเ กิดการพฒั นาในชุมชน 2 โรงไฟฟาที่มอี ยใู นปจจบุ ันไมเ พียงพอตอความตองการใชไฟฟา ในอนาคต 3 ประเทศไทยมโี อกาสทจ่ี ะเกิดวิกฤตพลังงานในอนาคต 4 อยากใหมกี ารสรางโรงไฟฟาใหมในชมุ ชน 5 ไฟฟามคี วามจําเปนตอ การพัฒนาประเทศ 6 ไฟฟา มคี วามจําเปน ตอการพัฒนาชมุ ชน 7 การสรางโรงไฟฟา มกี ารจดั การดา นส่ิงแวดลอมเปนอยา งดี 8 โรงไฟฟา เทคโนโลยีถานหินสะอาดสามารถลดมลภาวะได 9 โรงไฟฟาถานหินมีความจาํ เปนตอ ประเทศไทย

27 10 โรงไฟฟา พลังงานนวิ เคลียรมรี ะบบความปลอดภยั 11 โรงไฟฟา พลังงานนิวเคลียรม คี วามจําเปน สําหรับประเทศไทย 12 พลังงานหมุนเวียน (ลม แสงอาทิตย นํ้า ชีวมวล) ไมสามารถ นํามาใชเปน เชอื้ เพลิงหลักในการผลิตไฟฟา แทนกาซธรรมชาติได 13 พลังงานนิวเคลียรสามารถนํามาใชเปนเชื้อเพลิงหลักในการ ผลติ ไฟฟา แทนกาซธรรมชาตไิ ด 14 ถานหินสามารถนํามาใชเปนเช้ือเพลิงหลักในการผลิตไฟฟา แทนกาซธรรมชาตไิ ด 15 การผลติ ไฟฟา ดวยถานหินทําใหร าคาคา ไฟฟาถูก 16 การผลติ ไฟฟาดวยพลังงานนวิ เคลียรทาํ ใหราคาคาไฟฟาถกู 17 การผลิตไฟฟาดวยพลังงานลมและพลังงานแสงอาทิตยทําให ราคาคาไฟฟา แพง 18 ปรมิ าณสาํ รองของกา ซธรรมชาตใิ นประเทศไทยมีเหลอื นอย 19 ประเทศไทยควรมโี รงไฟฟา พลงั งานนิวเคลยี ร 20 ควรมีโรงไฟฟาหลาย ๆ ประเภท เพื่อใหมีไฟฟาเพียงพอตอ ความตอ งการใชไฟฟา

28 หนวยการเรยี นรูที่ 3 อปุ กรณไ ฟฟา และวงจรไฟฟา กิจกรรมทา ยเรอ่ื งที่ 1 อปุ กรณไ ฟฟา กิจกรรมท่ี 1.1 นาํ ตัวอักษรท่อี ยูห นาคําตอบดานขวามอื มาเตมิ ลงในชองวางดานซายมือใหถ กู ตอง ...............1) สายไฟ ก. อุปกรณท ีเ่ ช่ือมตอกับวงจรไฟฟา ในครวั เรือน ...............2) ฟวส ข. อปุ กรณป ด หรอื เปดวงจรไฟฟา ...............3) เบรกเกอร ค. อปุ กรณป อ งกนั กระแสไฟฟาไหลเกนิ ...............4) สวิตช ง. อปุ กรณเ สรมิ ความปลอดภยั อกี หนึง่ ชนั้ สามารถตัดวงจรไฟฟา กรณเี กดิ ไฟฟาร่วั ...............5) สะพานไฟ จ. อปุ กรณส าํ หรับตัดตอวงจรไฟฟาทง้ั หมดภายในครัวเรือน ...............6) เคร่ืองตัดไฟร่ัว ฉ. อปุ กรณปด หรอื เปดวงจรไฟฟาทสี่ ามารถโยกปด หรือเปด วงจรไฟฟา ไดเพยี งทางเดยี ว ...............7) เตา รบั ช. อปุ กรณส ําหรบั สงพลงั งานไฟฟา จากท่ีหนึ่งไปยังอีกทห่ี นึง่ ...............8) เตา เสยี บ ซ. อปุ กรณตดั ตอ วงจรโดยอตั โนมัติ ...............9) สวิตชท างเดยี ว ฌ. อปุ กรณป ดหรือเปดวงจรไฟฟาที่มีการตดิ ตั้งสวติ ช 2 จดุ สามารถโยกปด หรอื เปดวงจรไฟฟา ไดสองจดุ ...............10) สวติ ชสองทาง ญ. อปุ กรณสวนที่ตดิ อยกู ับปลายสายไฟของเครอ่ื งใชไฟฟา

29 กิจกรรมทายเรอื่ งท่ี 2 วงจรไฟฟา กิจกรรมที่ 2.1 วาดภาพการตอวงจรไฟฟา พรอมอธบิ าย 1) วงจรไฟฟา แบบอนกุ รม ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) วงจรไฟฟา แบบขนาน ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 3) วงจรไฟฟา แบบผสม ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

30 กจิ กรรมที่ 2.2 ศึกษาสือ่ การเรียน เร่อื ง วงจรไฟฟา และทํากจิ กรรมตามท่กี าํ หนด 1) ศึกษาการตอหลอดไฟฟาแบบอนุกรมใน lab02 หัวขอยอย content2_4 โดยฝกปฏิบัติตาม ข้นั ตอนการทดลองพรอมบนั ทึกผลการทดลองลงในตาราง บนั ทึกผลการทดลอง อุปกรณ แรงดนั (V) กระแส (A) หลอดไฟ 1 หลอดไฟ 2 หลอดไฟ 3 ถอดหลอดไฟออก 1 หลอด บนั ทกึ ผลการทดลอง อปุ กรณ แรงดัน (V) กระแส (A) หลอดไฟ 1 หลอดไฟ 2 สรปุ ผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) ศึกษาการตอ หลอดไฟฟา แบบขนานใน lab02 หวั ขอยอ ย content2_5 โดยฝกปฏิบตั ติ าม ขั้นตอนการทดลอง บันทกึ ผลการทดลอง อุปกรณ แรงดนั (V) หลอดไฟ 1 6 หลอดไฟ2 6 หลอดไฟ3 6

31 สรปุ ผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมท่ี 2.3 ทําการทดลองการตอวงจรไฟฟาแบบอนุกรม โดยใชแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา ปฏบิ ตั ิตามขั้นตอนท่ีกําหนดให แลว เขียนผลการทดลอง พรอ มท้ังสรปุ ผลการทดลอง ภาพแผงสาธิตการตอ วงจรไฟฟา แบบอนุกรม ขน้ั ตอนท่ี 1 ประกอบวงจรอนุกรม ตามภาพแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟาแบบอนุกรมโดยใสหลอด LED ลงในฐานเสียบ LED จํานวน 3 หลอด จากน้ันเปดเบรกเกอร และสวิตชไฟ โดยหลอด LED ทุกหลอดตอ งตดิ หมายเหตุ : หากใสห ลอดไฟแลว ไฟไมต ดิ ใหส ลับข้ัวหลอดไฟ ขน้ั ตอนที่ 2 ทําการถอดหลอด LED ออก 1 หลอด สังเกตการเปลี่ยนแปลงและบนั ทกึ ผล ขั้นตอนท่ี 3 สรุปผลการทดลอง

32 บนั ทกึ ผลการทดลอง 1) เม่อื ทาํ การถอดหลอด LED ออก 1หลอด จะเกดิ อะไรขึ้นกบั หลอดไฟทเ่ี หลอื เพราะเหตุใด ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 2) สรุปผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมที่ 2.4 ทําการทดลองการตอวงจรไฟฟาแบบขนานโดยใชแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา ปฏบิ ตั ิตามขนั้ ตอนทกี่ าํ หนดให แลวเขียนผลการทดลอง พรอมทัง้ สรปุ ผลการทดลอง ภาพแผงสาธิตการตอ วงจรไฟฟาแบบขนาน ขัน้ ตอนท่ี 1 ตอ วงจรโดยใชส ายไฟตามภาพแผงสาธิตการตอ วงจรไฟฟา แบบขนาน โดยนาํ หลอดไฟ ทง้ั สามประเภท (หลอดไส หลอดตะเกยี บ และหลอด LED) มาตดิ ตงั้ กับขัว้ หลอด จากนั้นเปดเบรก เกอร และเปด ไฟ โดยทุกหลอดตอ งติด หมายเหตุ : หากใสห ลอดไฟแลวไฟไมต ิดใหข ยบั ข้วั หลอด

33 ขน้ั ตอนที่ 2 ทําการถอดหลอดไฟ ออก 1 หลอด หรือทดลองปดสวิตชบ างตวั บนแผงสาธติ สังเกตการเปลี่ยนแปลงของวงจรไฟฟา และบันทึกผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ขั้นตอนท่ี 3 ปดเบรกเกอร และสรุปผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมท่ี 2.5 ทําการทดลองการตอวงจรไฟฟาแบบผสมโดยใชแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา ปฏบิ ตั ิตามข้นั ตอนท่กี าํ หนดให แลวเขียนผลการทดลอง พรอมทัง้ สรุปผลการทดลอง ภาพแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา แบบผสม

34 ขั้นตอนท่ี 1 ประกอบวงจรผสมตามภาพแผงวงจรการตอวงจรไฟฟาแบบผสม โดยใสหลอด LED ลงในฐานเสียบหลอด LED จํานวน 3 หลอด และปรับตัวตานทานที่คาต่ําสุด โดยหมุนไปซายสุด (ทวนเขม็ นาฬิกา) จากนั้นทาํ การเปดเบรกเกอร และเปดสวิตชไฟ โดยหลอด LED ทุกหลอดตองติด ทําการปลดหลอด LED หลอดที่ 1 หรือ 2 ออก สังเกตการเปล่ยี นแปลง หมายเหต:ุ หากใสห ลอด LED แลวหลอดไมต ดิ ใหส ลับข้วั หลอด LED 1) มีหลอดไฟตวั ไหนบางท่ตี ิด และหลอดไฟตัวไหนบางทีด่ ับ เพราะเหตใุ ด ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ขน้ั ตอนที่ 2 ประกอบวงจรไฟฟา ตามภาพแผงวงจรการตอ วงจรไฟฟาแบบผสมใหค รบถวนตามเดมิ ขน้ั ตอนท่ี 3 ทาํ การปลดหลอด LED หลอดที่ 3 ออก สังเกตการเปลี่ยนแปลง ขั้นตอนท่ี 4 บนั ทึกผลการทดลองและสรุปผลการทดลอง 2) อธิบายความเปล่ียนแปลงของหลอดไฟ LED ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 3) สรปุ ผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

35 กจิ กรรมทายเรอื่ งท่ี 3 สายดนิ และหลกั ดนิ กจิ กรรมที่ 3.1 บอกถึงความสาํ คญั ของสายดินและหลกั ดนิ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมท่ี 3.2 บอกเครอื่ งใชไฟฟา ในครัวเรือนทีต่ องติดตง้ั สายดนิ มาอยา งนอย 3 ชนดิ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

36 หนว ยการเรยี นรทู ่ี 4 การใชและการประหยัดพลังงานไฟฟา กจิ กรรมทา ยเรอื่ งที่ 1 กลยุทธก ารประหยดั พลังงานไฟฟา 3 อ. กจิ กรรมที่ 1.1 อธบิ ายแนวทางการประหยัดพลงั งานไฟฟา ตามกลยุทธ 3 อ. มาพอสังเขป ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กจิ กรรมท่ี 1.2 อธบิ ายสาระสําคญั ทป่ี รากฏอยูบนฉลากประหยัดไฟเบอร 5

37 กิจกรรมที่ 1.3 จากความรูที่ไดจากการศึกษาแนวทางการประหยัดพลังงานไฟฟา ใหจัดทํา แผนพับ/ แผนปลิว เพื่อเผยแพรและเชิญชวนใหมีการประหยัดพลังงานไฟฟา โดยใหมีประเด็น เน้ือหาดังนี้ 1) สถานการณพ ลงั งานไฟฟาของประเทศไทย 2) เหตผุ ลและความจําเปน ทีต่ อ งชวยกันลดหรือประหยัดพลังงานไฟฟา 3) รว มแรง รวมใจประหยดั พลงั งานไฟฟา (กลยทุ ธ 3 อ. /ปฏบิ ัตกิ าร 4 ป.) ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

38 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมทายเร่อื งท่ี 2 การเลอื กซอื้ การใช และการดูแลรกั ษาเครื่องใชไ ฟฟา ภายในบาน กิจกรรมที่ 2.1 บอกวิธี / แนวทางการเลือกซ้ือ และการใชเคร่ืองใชไฟฟาเพื่อประหยัดพลังงาน ไฟฟา มา 5 ชนดิ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

39 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

40 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

41 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

42 ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมท่ี 2.2 บอกหลกั การหรอื เหตผุ ลทใี่ ชใ นการตดั สนิ ใจเลือกซ้ือเครื่องใชไฟฟาในครัวเรือนมา 1 ชนิด (ยห่ี อ ขนาด เหตุผลทีเ่ ลือก) ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

43 กิจกรรมทา ยเรอื่ งท่ี 3 การวางแผนและการคาํ นวณคา ไฟฟาในครัวเรอื น กจิ กรรมที่ 3.1 อธบิ ายเก่ียวกบั คาไฟฟา ฐานและคา ไฟฟาผันแปร (Ft) ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... กิจกรรมที่ 3.2 เพราะเหตุใด การคํานวณคาใชไฟฟาในปจจุบัน จึงกําหนดเปน “อัตรากาวหนา” (ย่ิงใชมากราคาย่งิ สูงขึ้น) ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

44 กิจกรรมที่ 3.3 ทําการทดลองการตอวงจรไฟฟาแบบขนาน โดยใชแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา ปฏิบัติตามขั้นตอนทีก่ าํ หนดให แลวเขียนผลการทดลอง พรอมทง้ั สรุปผลการทดลอง ภาพแผงสาธติ การตอ วงจรไฟฟา (วงจรขนาน) ขั้นตอนท่ี 1 ตอวงจรโดยใชสายไฟตามภาพแผงสาธิตการตอวงจรไฟฟา (วงจรขนาน) โดยนําหลอดไฟทัง้ สามประเภท (หลอดไส หลอดตะเกียบ และหลอด LED) มาติดตั้งกับขัว้ หลอด ขน้ั ตอนที่ 2 จากนัน้ เปด เบรกเกอร แลวอานคา แรงดันไฟฟา และบนั ทกึ ผลการทดลอง ข้ันตอนท่ี 3 เปดสวิตชทุกตัว แลวสังเกตความแตกตางของระดับความสวางของ หลอดไฟแตละชนดิ แลว ปดสวิตชไฟทกุ ตวั ข้ันตอนท่ี 4 เปดสวิตชไฟหลอดที่ 1 หลอดไส แลวอานคากระแสไฟฟาจากมิเตอร บันทกึ ผลการทดลองลงในตารางบนั ทึกผลการทดลอง แลว ปดสวิตชไ ฟหลอดที่ 1 ข้ันตอนท่ี 5 เปดสวติ ชไฟหลอดท่ี 2 หลอดตะเกียบ แลว อา นคา กระแสไฟฟาจากมิเตอร บันทกึ ผลการทดลองลงในตารางบันทกึ ผลการทดลอง แลวปดสวิตชไฟหลอดท่ี 2 ขั้นตอนท่ี 6 เปดสวิตชไฟหลอดท่ี 3 หลอด LED แลวอานคากระแสไฟฟาจากมิเตอร บนั ทึกผลการทดลองลงในตารางบันทกึ ผลการทดลอง แลวปดสวิตชไฟหลอดที่ 3 ข้ันตอนที่ 7 คาํ นวณคา กาํ ลังไฟฟา (วตั ต) คาพลงั งานไฟฟา (หนว ย) คาไฟฟา (บาท) ของหลอดไฟแตล ะชนดิ จากสตู รท่กี าํ หนดใหในตารางบันทึกผลการทดลอง และบนั ทกึ คา ทีไ่ ดล งใน ตารางบันทึกผลการทดลอง และสรปุ ผลการทดลอง

45 บนั ทกึ ผลการทดลอง 1. คาแรงดนั ไฟฟา (V) โวลต 2. สมมุติใหใ ชงานอปุ กรณไ ฟฟา เปน เวลา ชั่วโมง 3. สมมุตใิ หค าไฟฟา บาท ตอ หนว ย ตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง ลาํ ดับ อปุ กรณไฟฟา คากระแสไฟฟา คากาํ ลงั ไฟฟา คาพลงั งานไฟฟา คา ไฟฟา (แอมป) (วตั ต) (หนว ย) (บาท) P=VxI ยนู ติ = (Pxชั่วโมง)/1,000 คา ไฟฟา = ยนู ิต x ราคา ตอหนว ย 1 หลอดไส 2 หลอดตะเกียบ 3 หลอด LED รวม สรปุ ผลการทดลอง ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................