หน่วยที่ 3

ตารางการคานวณดอกเบีย้ จา่ ยและหนีส้ ินตามสัญญาเชา่ ดงั นี้



การแสดงรายการและการเปิ ดเผยขอ้ มลู ในงบการเงนิ ผูใ้ หเ้ ช่าตอ้ งปฏิบตั ิตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 35 ของสมาคมนักบญั ชีและ ผสู้ อบบญั ชีรบั อนุญาตแห่งประเทศไทย เรื่อง การนาเสนองบการเงิน ส่วนการแสดงรายการ และการเปิดเผยขอ้ มลู สาหรบั แตล่ ะบญั ชี

การแสดงรายการสญั ญาเช่าในงบการเงนิ ของผใู้ หเ้ ช่า (1) บญั ชีลกู หนีต้ ามสญั ญาเช่าการเงินอย่ใู นหมวดของสินทรพั ยห์ มุนเวียนดว้ ย ยอดคงเหลือสทุ ธิจากบญั ชดี อกเบยี้ ตามสญั ญาเชา่ ที่ยงั ไมถ่ ือเป็นรายไดแ้ ละค่าเผื่อหนีส้ งสยั จะสญู (2) บัญชีเงินมัดจาการเช่าจากผูเ้ ช่าอย่ใู นงบแสดงฐานะการเงินภายใต้หัวขอ้ หนีส้ นิ อ่นื แลว้ โอนไปเป็นหนีส้ นิ หมนุ เวียน (3) บญั ชีดอกเบีย้ ตามสญั ญาเชา่ ที่ยงั ไมถ่ ือเป็นรายได้ ผเู้ ช่ารับรูเ้ ป็นรายไดท้ าง การเงินท่ยี งั ไมเ่ กิดขนึ้ (4) บญั ชีสินทรพั ยร์ อการขายใหแ้ สดงดว้ ยยอดสุทธิจากบญั ชีประมาณการลด ราคาสนิ ทรพั ยร์ อการขาย (หากมี) (5) บญั ชรี ายไดด้ อกเบยี้ ตามสญั ญาเชา่ การเงิน ถือเป็นรายไดร้ ะหว่างงวด แสดง อยใู่ นงบกาไรขาดทนุ การเปิ ดเผยขอ้ มูล นอกจากที่ผใู้ หเ้ ชา่ ตอ้ งเปิดเผยขอ้ มลู ตามขอ้ กาหนดทรี่ ะบไุ วใ้ นมาตรฐานรายงาน ทางการเงิน ฉบับท่ี 17 เรื่อง การเปิดเผยขอ้ มลู สาหรบั เครื่องมือทางการเงิน (เมื่อมีการ ประกาศใช)้ ดงั ตอ่ ไปนี้

(1) การกระทบยอด ณ วนั สนิ้ รอบระยะเวลารายงาน ระหวา่ งผลรวมของเงินลงทนุ ขัน้ ตน้ ทัง้ สิน้ ตามสัญญาเช่ากับมูลค่าปัจจุบันของจานวนเงินขั้นต่าท่ีลูกหนีต้ อ้ งจ่ายตาม สญั ญาเช่านอกจากนนั้ และมลู คา่ ปัจจบุ นั ของจานวนเงินขนั้ ต่าท่ีลกู หนี้ตอ้ งจา่ ยตามสญั ญา เชา่ สาหรบั รอบระยะเวลาแตล่ ะชว่ งตอ่ ไปนี้ – ระยะเวลาท่ไี มถ่ ึง 1 ปี – ระยะเวลาทเี่ กิน 1 ปี แตไ่ มเ่ กิน 5 ปี – ระยะเวลาท่เี กิน 5 ปี (2) รายไดท้ างการเงินรอการรบั รู้ (3) มลู คา่ คงเหลอื ทไ่ี มไ่ ดร้ บั การประกนั ซง่ึ รวมอยใู่ นผลประโยชนข์ องผใู้ หเ้ ชา่ (4) คา่ เผื่อหนีส้ งสยั จะสญู ของจานวนเงินขนั้ ต่าที่ลกู หนีต้ อ้ งจา่ ยตามสญั ญาเช่าที่ คาดวา่ จะเก็บไมไ่ ด้ (5) คา่ เชา่ ที่อาจเกิดขนึ้ ที่รบั รูเ้ ป็นรายไดส้ าหรบั งวด (6) คาอธิบายโดยท่วั ไปของขอ้ ตกลงทสี่ าคญั ตามสญั ญาเชา่ ของผใู้ หเ้ ชา่

ในงบการเงนิ ของผ้ใู หเ้ ชา่

สญั ญาเช่าดาเนินงาน (Operating Lease) หมายถงึ สญั ญาเชา่ ที่ไมใ่ ชส่ ญั ญา เชา่ การเงินหรอื อีกนยั หนึ่งสญั ญาเชา่ ดาเนินงาน คอื สญั ญาเชา่ ที่ไม่ไดม้ ีการโอนความเสี่ยง และผลตอบแทนทงั้ หมด หรือเกือบทงั้ หมดท่ีเป็นเจา้ ของพึงไดร้ บั จากสินทรพั ยใ์ หแ้ ก่ผูเ้ ช่า สามารถสรุปลกั ษณะสญั ญาของสญั ญาเชา่ ดาเนินงานไดด้ งั นี้ 1. เป็นสัญญาเช่าท่ีผูเ้ ชา่ ไมไ่ ดม้ ่งุ หวงั จะเป็นเจา้ ของสินทรพั ย์ หรอื มีกรรมสิทธิ์ เหนือสินทรพั ยน์ นั้ 2. อายขุ องสญั ญาเชา่ มกั จะสนั้ กวา่ อายกุ ารใหป้ ระโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกิจ 3. ในการบารุงรกั ษาสนิ ทรพั ยท์ ่เี ชา่ หรอื การซอ่ มแซมสนิ ทรพั ยท์ เ่ี ชา่ 4. ผเู้ ชา่ สามารถบอกเลกิ สญั ญานนั้ ก่อนกาหนดได้ หากเหน็ วา่ สินทรัพยท์ ่ีเชา่ นนั้ หมดประโยชนล์ ง

3.5.1 หลกั การบนั ทกึ บัญชีเก่ยี วกบั สัญญาเชา่ ดาเนินงาน ดา้ นผูเ้ ช่า 1. บันทึกค่าเช่าเป็นค่าใชจ้ ่ายประจางวดและตอ้ งรับรูจ้ านวนเงินที่จ่ายตาม สญั ญาเชา่ เป็นคา่ ใชจ่ า่ ยในงบกาไรขาดทนุ 2. สนิ ทรพั ยต์ ามสญั ญาเชา่ ดาเนินงาน 3. บนั ทกึ คา่ เส่อื มราคาสนิ ทรพั ย์ และตดั คา่ เส่ือมราคาตามเกณฑท์ ่ีสอดคลอ้ งกับ นโยบายคา่ เสอ่ื มราคาตามปกติ 4. บนั ทึกรบั รูจ้ านวนเงินท่ีรบั เป็นรายไดใ้ นงบกาไรขาดทนุ รายได้ค่าเช่าตอ้ งไม่ รวมจานวนเงินท่ีรบั จากการใหบ้ รกิ าร เชน่ การประกนั ภยั และบารุงรกั ษา ดา้ นผู้ใหเ้ ชา่ 1. บนั ทกึ สินทรพั ยใ์ นบญั ชแี ละรบั รูค้ า่ เชา่ ในแตล่ ะงวดเป็นรายได้ 2. บนั ทกึ คา่ เสื่อมราคาเป็นคา่ ใชจ้ า่ ย

3.5.2 การรับรู้กรณีสัญญาเชา่ ดาเนินงาน (บันทกึ เป็ นค่าใช้จา่ ย) ผูเ้ ช่าตอ้ งรบั รูจ้ านวนเงินท่ีจ่ายตามสญั ญาเช่าดาเนินงานเป็นค่าใชจ้ ่ายตามวิธี เสน้ ตรงตลอดอายสุ ญั ญาเชา่ ตัวอย่าง 3.4 วนั ท่ี 1 มกราคม 25x1 บริษัท สายเพชร จากดั ไดข้ อเช่าเคร่ืองจกั รจากบรษิ ัท สายทอง จากดั ระยะเวลา 5 ปีเครื่องจกั รดงั กล่าวบริษัท สายทอง จากดั ซือ้ มาในราคา 700,000 บาท โดยมเี งือ่ นไขในสญั ญาดงั นี้ 1. บรษิ ัท สายเพชร จากดั จา่ ยเงนิ มดั จาทนั ที 60,000 บาท 2. จ่ายค่าเช่าทกุ ตน้ ปี ๆ ละ 120,000 บาท ภายในไมเ่ กินวนั ท่ี 5 มกราคม อัตรา ดอกเบยี้ 10% 3. ผู้เช่าเป็นผูร้ ับผิดชอบ ค่าประกันภัย 2,500 บาท ส่วนผูใ้ หเ้ ช่ารับผิดชอบค่า ซอ่ มแซมและบารุง 6,000 บาท 4. เม่ือสิน้ สุดสัญญาผู้เช่ามีสิทธิซือ้ เครื่องจักรต่อในราคา 100,000 บาท หาก ตอ้ งการทาสญั ญาตอ่ ผใู้ หเ้ ชา่ จะลดราคาใหเ้ หลือ 100,000 บาท 5. อายกุ ารใชง้ านของเครอื่ งจกั ร 10 ปี

แนวตอบ สญั ญาเชา่ ทีเ่ กิดขนึ้ เป็นสญั ญาเชา่ ดาเนินงาน เนื่องจาก 1. อายสุ ญั ญาเชา่ ในวนั ทาสญั ญา 5 ปี ไมค่ รอบคลมุ การใชป้ ระโยชนส์ ว่ นใหญ่ของ สนิ ทรพั ยท์ ่ีเชา่ 10 ปี 2. เมือ่ เปรยี บเทียบมลู คา่ ยตุ ธิ รรม ณ วนั เรม่ิ ตน้ สญั ญาเช่ากบั มลู ค่าปัจจบุ นั ของคา่ เชา่ ขนั้ ตา่ ท่ีตอ้ งจา่ ยตามสญั ญาเชา่ นอ้ ยกวา่ 90% ดงั นี้

การบันทกึ บญั ชจี ะบนั ทกึ ในทานองเดยี วกนั กับการทาสัญญาเชา่ โดยปกติ







การแสดงรายการและการเปิ ดเผยข้อมลู ในงบการเงนิ สญั ญาเช่าในงบการเงนิ ของผ้เู ชา่ 1. ผเู้ ชา่ รบั รูจ้ านวนเงนิ ในสญั ญาเชา่ ดาเนินเป็นคา่ ใชจ้ า่ ยดว้ ยวธิ ีเสน้ ตรง 2. ผเู้ ชา่ รบั รูจ้ านวนเงนิ ในสญั ญาเชา่ ดาเนินเป็นคา่ ใชจ้ า่ ยตามเกณฑอ์ ืน่ เชน่ – อตั ราค่าเชา่ มีจานวนเพ่ิมขึน้ แต่ละชว่ งระยะเวลาตามประโยชนเ์ ชิง เศรษฐกิจทเ่ี พิ่มขนึ้ ของสินทรพั ย์ – อตั ราคา่ เชา่ มจี านวนเพม่ิ ขนึ้ แตล่ ะปีตามอตั ราเงินเฟอ้ ถวั เฉล่ียท่ีคาด วา่ จะเกิดขนึ้ 3. บญั ชีเงินมดั จาจากการเช่าที่จ่ายใหผ้ ูใ้ หเ้ ชา่ อย่ใู นหมวดสินทรพั ยใ์ นงบแสดง ฐานะการเงนิ แลว้ ไปเป็นสินทรพั ยห์ มนุ เวยี นอ่ืน 4. บญั ชคี า่ เชา่ ถือเป็นคา่ ใชจ้ า่ ยในงบกาไรขาดทนุ สาหรบั งวดทเ่ี กิดขนึ้ การเปิ ดเผยข้อมลู คา่ เช่าท่ีตอ้ งจา่ ยตามสญั ญาเชา่ ในอนาคตซึง่ ไมส่ ามารถบอกเลิกสญั ญาไดแ้ ละ สัญญามีอายุเกินกว่า 1 ปี ใหเ้ ปิดเผยขอ้ มูลโดยสรุปตามจานวนเงินในงวดต่าง ๆ ที่ถึง กาหนดชาระในหมายเหตปุ ระกอบการเงิน

สัญญาเช่าในงบการเงนิ ของผ้ใู หเ้ ช่า การแสดงรายการ 1. ผใู้ หเ้ ช่าตอ้ งแสดงสินทรพั ยท์ ่ีอย่ภู ายใตส้ ญั ญาเช่าดาเนินงานภายใตห้ ัวขอ้ ทดี่ นิ อาคารและอปุ กรณใ์ นงบแสดงฐานะการเงนิ 2. ผูใ้ หเ้ ช่ารับรูต้ น้ ทุนรวมถึงค่าเส่ือมราคาและรบั รูร้ ายไดค้ ่าเช่าตลอดอายุ สญั ญาเชา่ 3. ตน้ ทนุ ทางตรงเร่ิมแรก เกิดจากการต่อรอง/การทาสญั ญาเชา่ ดาเนินงานจะ รวมเป็นมลู คา่ ตามบญั ชีของสนิ ทรพั ยท์ ่เี ชา่ (และรบั รูเ้ ป็นคา่ ใชจ้ า่ ยตลอดอายสุ ญั ญาเชา่ ) 4. ผใู้ หเ้ ชา่ ทเ่ี ป็นผผู้ ลติ –ผแู้ ทนจาหน่าย เมือ่ ทาสญั ญาเช่าดาเนินงานตอ้ งไมร่ บั รู้ เป็นกาไรจากการขาย

การเปิ ดเผยข้อมลู 1. จานวนเงินขนั้ ตา่ ทต่ี อ้ งจา่ ยในอนาคตทงั้ สนิ้ ภายใตส้ ญั ญาเชา่ ดาเนินงานท่ี บอกเลิกไมไ่ ดส้ าหรบั ระยะเวลาแตล่ ะชว่ ง 2. จานวนเงินขนั้ ต่าทงั้ สิน้ ท่ีคาดวา่ จะไดร้ บั ในอนาคตจากการเช่าชว่ งที่บอก เลิกไมไ่ ด้ ณ วนั ที่ในแสดงฐานะการเงนิ 3. จานวนเงนิ ทีต่ อ้ งจา่ ยตามสญั ญาเช่าและจานวนเงินที่จะไดร้ ับตามสญั ญา เชา่ ชว่ งทรี่ บั รูใ้ นกาไรขาดทนุ สาหรบั งวด ซง่ึ แยกแสดงจานวนเงินขนั้ ตา่ ท่ตี อ้ งจา่ ย 4. คาอธิบายโดยท่วั ไปของขอ้ ตกลงทส่ี าคญั ตามสญั ญาเชา่ ของผูใ้ หเ้ ชา่