หน่วยที่9

1 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 9 ชม. รหสั วชิ า 20106-2005 ชือ่ วิชา ประมาณราคางานสถาปต� ยกรรม ชวั่ โมง/สปั ดาห์ 3 ชื่อหน่วย บนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา แผนการจดั การเรียนรูค้ รง้ั ท่ี 16-17 ชอ่ื เรอ่ื ง บนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา จำนวน 6 ชวั่ โมง 1. หัวข้อเรือ่ ง 1) สว่ นประกอบของบนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา 2) ขั้นตอนการจดั ทำบันทึกสรุปรายการประมาณราคา 3) รูปแบบของบนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา 4) วิธกี ารบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา 5) การบันทกึ สรุปรายการประมาณราคาของหนว่ ยงานราชการ 6) การคำนวณหาคา่ Factor F งานอาคาร 2. สาระสำคญั เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับ หลักการ วิธีการ การบันทึกสรุปรายการประมาณราคางาน สถาป�ตยกรรมอาคารพักอาศัยในวิชาประมาณราคางานสถาป�ตยกรรม และสามารถที่จะนำความรู้ที่ได้จาก การศึกษาในครั้งนี้ไปใช้งานได้อย่างถูกต้อง เข้าใจ และแนะนำผู้อื่นได้อย่างเข้าใจสามารถทำงานเกี่ยวกับ ประมาณราคางานสถาป�ตยกรรมได้อยา่ งถูกต้องและเป�นไปตามวัตถุประสงค์ทีไ่ ด้ตัง้ ไว้ เพื่อเป�นหนทางในการลง มือปฏิบตั ิทถี่ กู ต้องและตรงตามวธิ ีการทำงาน 3. สมรรถนะหลกั (สมรรถนะประจำหน่วย) 1) แสดงความรเู้ กยี่ วกบั หลกั การและขั้นตอนการคำนวณหาปริมาณวัสดุ อุปกรณ์งานสขุ าภบิ าล 2) คำนวณหาปริมาณวสั ดุ อุปกรณ์งานสุขาภิบาล 4. สมรรถนะย่อย (สมรรถนะการเรียนรู)้ สมรรถนะทวั่ ไป (ทฤษฎี ) 1) แสดงความรู้เกยี่ วกบั ส่วนประกอบของบนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคา 2) แสดงความเข้าใจขัน้ ตอนการจดั ทำบนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา 3) แสดงความเข้าใจรูปแบบของบนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคา 4) แสดงความเข้าใจวธิ ีการบนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา 5) แสดงหลักการเกี่ยวกบั การบันทกึ สรปุ รายการประมาณราคาของหนว่ ยงานราชการ 6) แสดงหลกั การเกยี่ วกับการคำนวณหาค่า Factor F งานอาคาร

2 หน่วยการเรยี นรู้ที่ 9 ชม. รหสั วชิ า 20106-2005 ชือ่ วิชา ประมาณราคางานสถาปต� ยกรรม ช่ัวโมง/สปั ดาห์ 3 ช่ือหน่วย บนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา แผนการจดั การเรยี นรคู้ ร้ังท่ี 16-17 ชื่อเรอ่ื ง บนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคา จำนวน 6 ชว่ั โมง สมรรถนะที่พงึ ประสงค์ (ทฤษฎี) 1) บอกสว่ นประกอบของบันทึกสรปุ รายการประมาณราคา 2) อธบิ ายข้นั ตอนการจดั ทำบนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา 3) อธิบายรปู แบบของบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา 4) อธิบายวิธกี ารบันทึกสรปุ รายการประมาณราคา 5) สามารถการบนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคาของหน่วยงานราชการ 6) สามารถการคำนวณหาค่า Factor F งานอาคาร สมรรถนะทว่ั ไป (ปฏิบตั )ิ 1) แสดงหลักการเกี่ยวกับการบันทึกสรปุ รายการประมาณราคาของหน่วยงานราชการ 2) แสดงหลักการเกีย่ วกบั การคำนวณหาค่า Factor F งานอาคาร สมรรถนะที่พึงประสงค์ (ปฏิบัต)ิ 1) สามารถการบนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคาของหนว่ ยงานราชการ 2) สามารถการคำนวณหาค่า Factor F งานอาคาร 5. กจิ กรรมการเรยี นการสอน ในการจัดการเรียนการสอนรายวิชาประมาณราคางานสถาป�ตยกรรม หน่วยท่ี 9 บันทึกสรุปรายการ ประมาณราคา ได้กำหนดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการจัดการเรียนรู้ฐาน สมรรถนะเชิงรุก (Active Learning Competency Based) ด้านเทคนิคการจัดการเรียนการสอนแบบ MAIP โดยมขี ั้นตอนในการดำเนนิ กิจกรรมการเรยี นการสอน ดงั นี้

3 กจิ กรรมการเรยี นการสอน (สอนครั้งท่ี 16 ) เวลา 3 ช่วั โมง/สัปดาห์ ขนั้ ก่อนเรม่ิ บทเรียน 1. ครูชี้แจงรายละเอียดหนว่ ยการเรยี น และการเช็คช่อื นักเรียนนักศกึ ษา ขน้ั นำเข้าสู่บทเรียน 1. ครถู ามผู้เรียนเก่ยี วกบั บันทึกสรุปรายการประมาณราคาที่ใช้ในงานก่อสรา้ งและสอบถามความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับหลกั เกณฑบ์ ันทึกสรุปรายการประมาณราคาวา่ มอี ะไรบ้างท่ีนักเรียนรู้จัก โดย ใช้เกมวงลอ้ สมุ่ นักเรยี นในการตอบคำถาม เกมวงล้อสุ่มเลขที่นักเรียน 2.ครอู ธบิ ายถึงความสำคญั ในการเรยี นวิชาประมาณราคางานสถาป�ตยกรรม ว่าเปน� วชิ าทจ่ี ำเป�นต้องใช้ เปน� ความร้พู ้ืนฐานในการเรียนในวิชาทสี่ งู ขึน้ ไป ขนั้ สอน (ใช้วิธีการสอนแบบบรรยาย และถาม-ตอบ) 1. ครูดำเนินการสอนเก่ยี วกับ 1) ส่วนประกอบของบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา 2) ข้ันตอนการจัดทำบันทกึ สรุปรายการประมาณราคา 3) รปู แบบของบันทึกสรปุ รายการประมาณราคา 2. นักเรยี นมสี ่วนรว่ มในการแสดงความคิดเห็น โดยทค่ี รใู ชว้ ธิ ีการถาม-ตอบ โดยใช้เกมส์ quizizz ในการสรา้ งแรงดงึ ดูดความสนใจ ขั้นตอนการปฏบิ ัติ 1. ครูบรรยายพรอ้ มกบั ให้ผ้เู รียนจดบนั ทึก 2. ครสู อนความรู้เบอ้ื งต้นเก่ียวกับบันทกึ สรุปรายการประมาณราคาและสอบถามความรู้ แลว้ ให้ผู้เรยี น ออกมาเขยี นตอบ หรืออาจซกั ถามเปน� รายบุคคลสลับกนั ไป (โดยใช้เกมส์ quizizz ในการสรา้ งแรงดึงดดู ความ สนใจ) 3. ครูสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล 4. ครใู ห้ผู้เรยี นส่งสมดุ ทา้ ยชว่ั โมงเพอ่ื ตรวจสอบความตงั้ ใจ

4 กจิ กรรมการเรียนการสอน (สอนครงั้ ที่ 17 ) เวลา 3 ช่วั โมง/สัปดาห์ ขน้ั ก่อนเรม่ิ บทเรียน 1. การเช็คชือ่ นักเรยี นนักศึกษา ขั้นนำเข้าส่บู ทเรยี น 1. ครูถามผ้เู รียนเก่ียวกบั การเรยี นการสอนในครั้งทผ่ี า่ นมาว่าเรยี นเรื่องทผี่ ่านมา 2. ครอู ธิบายถึงความสำคัญในการนำความร้ใู นสปั ดาหท์ ่ผี า่ นมาใช้ในการเรียนการสอนครัง้ น้ี ขน้ั สอน (ใชว้ ิธกี ารสอนแบบบรรยาย และถาม-ตอบ) 1. ครูดำเนินการสอนเกย่ี วกับ 1) วธิ กี ารบันทึกสรุปรายการประมาณราคา 2) การบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคาของหนว่ ยงานราชการ 3) การคำนวณหาค่า Factor F งานอาคาร 2. นักเรยี นมสี ว่ นรว่ มในการแสดงความคดิ เหน็ โดยที่ครใู ช้วิธกี ารถาม-ตอบ ขัน้ ตอนการปฏิบัติ 1. ครูบรรยายพรอ้ มกบั ใหผ้ เู้ รียนจดบนั ทึก 2. ครแู สดงการทำตัวอยา่ งโดยละเอยี ดพรอ้ มใหผ้ ูเ้ รยี นออกมาเขยี นตอบ หรอื อาจซักถามเปน� รายบุคคลสลับกันไป 3. ครูสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล 4. ครใู หผ้ เู้ รียนสง่ สมดุ ท้ายช่ัวโมงเพอื่ ตรวจสอบความตั้งใจ 6. สือ่ การสอน 6.1 สอ่ื PowerPoint เรอ่ื ง การบันทึกสรปุ รายการประมาณราคา 7. งานที่มอบหมาย/กจิ กรรม ใหน้ กั เรียนทำใบงาน แบบฝก� เสริมทักษะทา้ ยหนว่ ยการเรยี นที่ 9

5 8. การวัดและประเมนิ ผล สมรรถนะท่ีพึง วิธกี ารวัด เครื่องมือ เกณฑก์ ารประเมนิ ประสงค์ ทดสอบ - แบบทดสอบ นกั เรียนต้องไดค้ ะแนนไมน่ ้อย 1. ด้านความรู้ การสงั เกต -ใบงาน กว่าร้อยละ 70 (Knowledge) - 2. ด้านทักษะ (Skill) แบบสงั เกตพฤติกรรมของ นกั เรียนผา่ นการประเมนิ นกั เรยี นดา้ นการใฝ่รู้ 3. คณุ ลักษณะอนั พึง ประสงค์ (Attitude) 9. บนั ทึกหลังสอน

6 ใบความรหู้ น่วยท่ี 9 เวลาเรียนรวม 54 ช่วั โมง 3 ชอ่ื วชิ า ประมาณราคางานสถาปต� ยกรรม คร้ังที่ 14-15 ชอื่ หน่วย บันทึกสรุปรายการประมาณราคา หน่วยที่ 9 บนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา จำนวน 6 ชวั่ โมง สาระสำคัญ การบันทึกสรุปรายการประมาณราคา เป็ นการจัดทาํ เอกสารท่ีแสดงรายการต่างๆของจาํ นวนวสั ดุก่อสร้าง คา่ แรงงานและคา่ ใชจ้ ่ายต่างๆของงานก่อสร้างท้งั หมด โดยการแยกหมวดงานตา่ งๆเรียงตามลาํ ดบั ประกอบดว้ ย ราคาวสั ดุ ราคาคา่ แรง ค่าดาํ เนินการ กาํ ไร ภาษี หรือค่า Factor F ในการก่อสร้างแตล่ ะโครงการ การจดั ทาํ บนั ทึก สรุปรายการประมาณราคา ผปู้ ระมาณราคาจะจดั ทาํ หลงั จากการคาํ นวณหาปริมาณวสั ดุต่าง ๆ เสร็จเรียบร้อยแลว้ ซ่ึงจะช่วยใหท้ ราบงบประมาณในการก่อสร้างท้งั หมด 9.1 ส่วนประกอบของบันทึกสรุปรายการประมาณราคา การจดั ทาํ บนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา ประกอบดว้ ยรายการดงั ต่อไปน้ี 9.1.1 ค่าวสั ดุ หมายถึง ปริมาณวสั ดุที่ไดจ้ ากการคาํ นวณตามแบบรายการก่อสร้างเสร็จสิ้นเรียบร้อยแลว้ นาํ มาคณู กบั ราคาต่อหน่วยที่ไดจ้ ากการหาขอ้ มลู ราคาวสั ดุจากแหลง่ ขอ้ มูลต่างๆ ซ่ึงผปู้ ระมาณราคาจะตอ้ งมีการ ติดตามขา่ วสารความเคลื่อนไหวเกี่ยวกบั ราคาวสั ดุก่อสร้างอยา่ งสม่าํ เสมอ 9.1.2 ค่าแรงงาน หมายถึง ค่าใชจ้ ่ายในการดาํ เนินการจา้ งแรงงาน หรือเคร่ืองจกั รกลท่ีใชใ้ นการก่อสร้าง แต่ละส่วน บางคร้ังอาจเป็นค่าแรงงานต่อหน่วย หรืออาจเป็นค่าแรงงานแบบเหมารวมข้ึนอยกู่ บั ความเหมาะสม ของแต่ละโครงการ 9.1.3 คา่ ดาํ เนินการ หมายถึง ค่าใชจ้ ่ายที่เกี่ยวขอ้ งกบั การบริหารจดั การในการดาํ เนินงานโครงการก่อสร้าง 9.1.4 กาํ ไร หมายถึง ส่วนตา่ งของรายรับรวมและตน้ ทนุ รวม หรือประโยชน์ท่ีผรู้ ับจา้ งจะ ไดร้ ับ จากการดาํ เนินงานก่อสร้าง 9.1.5 ภาษี หมายถึง ค่าภาษีเงินไดท้ ่ีผรู้ ับจา้ งจะตอ้ งชาํ ระ ให้แก่รัฐบาลเพ่ือนาํ ไปพฒั นาประเทศ ในอตั รา ปัจจุบนั ( ร้อยละ 7) 9.1.6 ดอกเบ้ีย หมายถึง อตั ราเงินล่วงหนา้ ท่ีผกู้ ่อสร้างไปกยู้ มื ในสถาบนั การเงินเพ่ือเป็นทุนหมุนเวียนใน การดาํ เนินงาน เน่ืองจากการดาํ เนินงานก่อสร้างอาคารตอ้ งใชเ้ งินทุนสูง ผูก้ ่อสร้างจึงจาํ เป็นตอ้ งไปกูย้ ืมเงินจาก สถาบนั การเงินเพอื่ เป็นทนุ หมนุ เวยี นในการเตรียมการก่อสร้างรวมท้งั การจดั หาวสั ดุอุปกรณ์ตา่ งๆ ท่ีจาํ เป็นมาใช้ ก่อสร้าง ซ่ึงผลของการกูย้ ืมเงินเพื่อเป็ นทุนหมุนเวียนดงั กล่าวก่อให้เกิดค่าดอกเบ้ีย ซ่ึงถือเป็ นค่าใช้จ่ายในการ ดาํ เนินงานก่อสร้างอีกรายการหน่ึง

7 9.2 ข้ันตอนการจัดทําบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา การจดั ทาํ บนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา มีแนวทางปฏิบตั ิ ดงั น้ี 9.2.1 ถอดแบบก่อสร้างจากแบบก่อสร้างท่ีจะใชก้ ่อสร้าง เพื่อสํารวจและกาํ หนดรายการงานก่อสร้าง รวมท้งั หน่วยวดั และปริมาณ วสั ดุ และค่าแรงงานสําหรับแต่ละรายการงานก่อสร้าง และรวมไปถึงการปรับ จาํ นวนหรือปริมาณงาน/วสั ดุของบางรายการงานก่อสร้างตามท่ีกาํ หนดใหส้ อดคลอ้ งกบั การก่อสร้างท่ีเป็นจริง 9.2.2 นาํ รายละเอียดหรือขอ้ มลู ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้างอาคาร ซ่ึงประกอบดว้ ย ค่าวสั ดุ ค่าแรงงาน และค่าวสั ดุมวลรวมตอ่ หน่วย มาลงในแบบฟอร์มประมาณราคาท่ีกาํ หนด 9.2.3 ศึกษาหาขอ้ มูลราคาวสั ดุก่อสร้างแต่ละชนิด จากแหล่งขอ้ มูลต่างๆท่ีน่าเชื่อถือ เช่น เวบ็ ไซดข์ อง กระทรวงพาณิชย์ เวบ็ ไซดโ์ ยธาไทย เป็นตน้ ซ่ึงรวบรวมราคาวสั ดุก่อสร้างของพาณิชยจ์ งั หวดั ไวใ้ ห้คน้ ควา้ และ มีการปรับปรุงราคาวสั ดุก่อสร้างเป็ นประจาํ ทุกเดือน หากไม่มีราคาวสั ดุก่อสร้างภายในจงั หวดั ให้ศึกษาราคา จากจงั หวดั ใกลเ้ คียง และราคาจากส่วนกลางตามลาํ ดบั หากยงั มีวสั ดุก่อสร้างชนิดใดท่ียงั ไม่ปรากฏราคา ผู้ ประมาณราคาอาจใชว้ ธิ ีการสืบราคา และเปรียบเทียบราคาจากร้านคา้ ภายในทอ้ งถ่ิน 9.2.4 ศึกษาหาขอ้ มูลราคาค่าแรง จากแหล่งขอ้ มูลต่างๆท่ีน่าเช่ือถือ เช่น เวบ็ ไซดก์ รมบญั ชีกลาง ซ่ึงได้ รวบรวมบญั ชีค่าแรงงานในการก่อสร้างและมีการปรับปรุงใหท้ นั กบั สถานการณ์การก่อสร้างอยเู่ สมอ 9.3 รูปแบบของบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา รูปแบบของบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา โดยทว่ั ไปแบง่ ออกเป็น 2 รูปแบบดงั น้ี 9.3.1 รูปแบบ B.O.Q. (Bill of Quantities) เป็นเอกสารแสดงราคากลางงานก่อสร้างที่ใชใ้ นข้นั ตอนการหา ผรู้ ับเหมาก่อนท่ีจะทาํ การก่อสร้างของงานส่วนบุคคลหรืองานก่อสร้างของหน่วยงานที่ไม่ใช่หน่วยงานราชการ โดยรายละเอียดของบญั ชีจะแสดงปริมาณเน้ืองาน ค่าวสั ดุ และค่าแรงงาน ที่ถอดมาจากแบบก่อสร้างท้งั หมด จากแบบสถาปัตยกรรม แบบวิศวกรรมโครงสร้าง และแบบวิศวกรรมระบบซ่ึงแยกหมวดหมู่อย่างละเอียด จากน้นั นาํ ราคารวมของวสั ดุและคา่ แรงท้งั หมดมาคาํ นวณหาค่าดาํ เนินการ กาํ ไร และภาษี 9.3.2 รูปแบบ ปร. ต่าง ๆ เป็ นเอกสารแสดงราคากลางงานก่อสร้างของหน่วยงานราชการต่าง ๆ ประกอบดว้ ยแบบ ปร.1, ปร.2, ปร.3, ปร.4, ปร.5 และ ปร.6 โดยทุกคร้ังที่จดั ทาํ บญั ชีรายการวสั ดุก่อสร้างและ ราคาของงานก่อสร้างในส่วนน้ีผปู้ ระมาณราคาตอ้ งคาํ นวณค่าใชจ้ ่ายในการดาํ เนินงานก่อสร้าง ซ่ึงประกอบดว้ ย ค่าอาํ นวยการ ดอกเบ้ีย กาํ ไร ภาษี ท่ีจดั ทาํ ไวใ้ นรูปแบบของตารางสาํ เร็จรูป เรียกวา่ “คา่ Factor F” 9.4 วิธีการบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา วธิ ีการบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคา มีข้นั ตอนดงั ต่อไปน้ี 9.4.1 นาํ รายการวสั ดุมาใส่ในช่อง “รายการ” โดยใส่รายละเอียดของวสั ดุไวต้ ามหมวดงาน ส่วนมากจะ เร่ิมตน้ จากงานดิน งานโครงสร้าง งานสถาปัตยกรรม งานระบบสุขาภิบาล งานสี งานไฟฟ้า ตามลาํ ดบั 9.4.2 นาํ ตวั เลขจาํ นวนวสั ดุท่ีคาํ นวณไดม้ าใส่ในช่อง “จาํ นวน” แลว้ ใส่หน่วยนบั ลงในช่องหน่วย

8 9.4.3 ใส่ราคาต่อหน่วยของวสั ดุแตล่ ะรายการลงในช่อง “คา่ วสั ดุ” 9.4.4 นาํ ตวั เลขในช่อง “จาํ นวน” มาคณู กบั ช่อง “ค่าวสั ดุ” เม่ือไดค้ ่าแลว้ นาํ มาใส่ลงในช่อง “จาํ นวนเงิน” 9.4.5 ใส่คา่ แรงงานต่อหน่วยของวสั ดุแต่ละรายการลงในช่อง “ค่าแรงงาน” 9.4.6 นาํ ตวั เลขในช่อง “ค่าวสั ดุ” มาบวกกบั ช่อง “คา่ แรงงาน” แลว้ นาํ ค่าที่ไดม้ าใส่ลงในช่อง “รวมค่าวสั ดุ และค่าแรงงาน” 9.4.7 เม่ือปฏิบัติตามข้ันตอนท่ี 1-6 จนครบทุกรายการแล้ว ให้นําตัวเลขในช่อง “รวมค่าวสั ดุและ ค่าแรงงาน”มาบวกกนั ตามแนวต้งั จนครบทกุ รายการ จะไดร้ าคาค่าก่อสร้างท้งั หมด 9.4.8 นาํ ตวั เลขจากช่อง “ราคาค่าก่อสร้างท้งั หมด” ที่ไดไ้ ปหาคา่ ดาํ เนินการ กาํ ไร ภาษี ดอกเบ้ียเงินกู้ หรือ หากเป็ นงานประมาณราคาของหน่วยงานราชการให้นําไปหาค่า Factor F จะได้ราคากลางในการก่อสร้าง ท้งั หมด 9.5 การบนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคาของหน่วยงานราชการ การบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคาของหน่วยงานราชการ ผูป้ ระมาณราคาตอ้ งจัดทาํ ให้ถูกต้องตาม แบบฟอร์มท่ีกาํ หนดดงั ตอ่ ไปน้ี 9.5.1 แบบฟอร์มประกอบการถอดแบบก่อสร้าง เป็นแบบฟอร์มที่กาํ หนดข้ึน เพ่ือใชป้ ระกอบการถอดแบบก่อสร้าง และใชส้ ําหรับแนบไวเ้ ป็น รายละเอียดประกอบในการคาํ นวณ ซ่ึงผมู้ ีหนา้ ท่ีคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้างจะใชห้ รือไม่ใชก้ ็ได้ ข้ึนอยูก่ บั ดุลพนิ ิจของแต่ละบุคคล ประกอบดว้ ยแบบฟอร์มดงั น้ี 1) แบบ ปร.1 : แบบฟอร์มการถอดแบบสาํ รวจรายการ ปริมาณงาน และวสั ดุก่อสร้างทว่ั ไป เป็นแบบฟอร์มสาํ หรับใชป้ ระกอบการถอดแบบก่อสร้าง เพื่อสํารวจและกาํ หนดรายการ ปริมาณงาน และวสั ดุก่อสร้างทว่ั ไป ที่ไม่เกี่ยวขอ้ งกบั งานคอนกรีต งานไมแ้ บบ งานไมค้ ้าํ ยนั งานเหลก็ เสริมคอนกรีต และ งานไม้ หรืออาจใช้เป็ นแบบฟอร์มสําหรับประมาณการราคาก่อสร้างของงานต่างๆ เพ่ือหาราคาต่อหน่วย เช่น งานทาํ ประตูหนา้ ต่าง งานเดินท่อระบบ เป็นตน้ 2) แบบ ปร.2 : แบบฟอร์มการถอดแบบสาํ รวจรายการและปริมาณงานคอนกรีต ไมแ้ บบ ไมค้ ้าํ ยนั และเหลก็ เสริมคอนกรีต เป็นแบบฟอร์มสาํ หรับใชป้ ระกอบการถอดแบบก่อสร้าง เพือ่ สาํ รวจและกาํ หนดรายการและปริมาณ งาน เฉพาะในส่วนของงานคอนกรีต งานไมแ้ บบ งานไมค้ ้าํ ยนั และงานเหลก็ เสริมคอนกรีต 3) แบบ ปร.3 : แบบฟอร์มการถอดแบบสาํ รวจรายการและปริมาณไม้ เป็นแบบฟอร์มสาํ หรับใชป้ ระกอบการถอดแบบก่อสร้าง เพอ่ื สาํ รวจและกาํ หนดรายการและปริมาณ งาน เฉพาะในส่วนของงานไม้

9 9.5.2 แบบฟอร์มรายงานการคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้าง เป็นแบบฟอร์มรายงานการคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้าง ซ่ึงผมู้ ีหนา้ ท่ีคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้าง ตอ้ งใชใ้ นการรายงานผลการคาํ นวณราคากลางงานก่อสร้าง ส่วนจะใชแ้ บบฟอร์มใด จาํ นวนก่ีแบบฟอร์มน้นั ข้นึ อยกู่ บั ขอ้ เท็จจริงของแต่ละโครงการก่อสร้าง ประกอบดว้ ยแบบฟอร์มดงั น้ี 1) แบบ ปร.4 (พ) : แบบแสดงรายการ ปริมาณงาน และราคา (B.O.Q.) เป็นแบบฟอร์มสาํ หรับรวบรวมรายการงานก่อสร้าง รวมท้งั ปริมาณงาน และค่าวสั ดุครุภณั ฑแ์ ละหรือ คา่ แรงงานสาํ หรับแต่ละรายการงานก่อสร้าง 2) แบบ ปร.5 (ก) : แบบสรุปค่าก่อสร้าง (ค่างานตน้ ทุน) เป็นแบบฟอร์มสําหรับสรุปค่าก่อสร้างเฉพาะงาน/กลุ่มงานที่ถอดแบบคาํ นวณในราคาตน้ ทุนหรือใน ราคาทุนโดยใชเ้ ป็นใบปะหนา้ แบบ ปร.4 ท่ีคาํ นวณในราคาตน้ ทนุ หรือในราคาทนุ แต่ละชุด 3) แบบ ปร.5 (ข) : แบบสรุปค่าครุภณั ฑจ์ ดั ซ้ือ เป็นแบบฟอร์มสําหรับระบุค่าก่อสร้างเฉพาะงาน/กลุ่มงาน ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั ครุภณั ฑอ์ ื่น ๆ ท่ีตอ้ งคาํ นวณในราคาผผู้ ลิตหรือตวั แทนจาํ หน่าย โดยใชเ้ ป็นใบปะหนา้ แบบ ปร.4 ของครุภณั ฑแ์ ละครุภณั ฑ์ อื่น ๆ ที่คาํ นวณในราคาผผู้ ลิตหรือตวั แทนจาํ หน่ายแตล่ ะชุด 3) แบบ ปร.6 : แบบสรุปราคากลางงานก่อสร้าง เป็ นแบบฟอร์มสําหรับรวบรวมค่าก่อสร้างของทุกส่วน (งาน/กลุ่มงาน) ท้งั ในส่วนของค่างานตน้ ทุน ครุภณั ฑจ์ ดั ซ้ือฯ และค่าใชจ้ ่ายพเิ ศษตามขอ้ กาํ หนดฯ มาสรุปรวมไวใ้ นแบบ ปร.6 น้ี และเมื่อรวมยอดค่าก่อสร้าง ของทุกส่วน (งาน/กลุ่มงาน) กจ็ ะไดค้ า่ ก่อสร้างหรือราคากลางงานก่อสร้างอาคารท้งั โครงการ/งานก่อสร้าง

10 ∙ ª ª º ƒ.1 ∙ Ωå∫ ∏.Ë◊.../.... ∙ ª ª ¿œƒ¬ê¢‘ƒ∑œµ∙ ª ª Ñ̃»©ƒ‘√¢‘ƒº ƒ÷¬‘¥ ®‘∫ ∙ ∆“»Ã”µ¢⁄ åœÃƒç‘®∏»”ˉº ´œËŸ‚•ƒ®¢‘ƒ/®‘∫ ¢œåÃ‘ç® ‡¬ËœŸ»∫”∏Ë◊ ‡µœŸ∫ ø.…. Ã∑‘∫ ∏¢Ë◊åœÃƒ‘ç® ∙ ª ª ‡∆£∏Ë◊ Õ∫ å»√®‘∫ ‡©‘磜®‚•ƒ®¢‘ƒ/®‘∫ ¢åœÃƒ‘ç® ∑œµ∙ ª ª /•‘Ì∫ »¥ƒ‘•‘¢∆‘®‚µ√ ∆‘̵ª”∏◊Ë ƒ‘√¢‘ƒ ©‘Ì∫ »∫ Õ∫ å»√ ƒ‘• ‘∂åœÕ∫ å»√ ©‘Ì∫ »∫ ‡®÷∫ ª ‘∏ Õ¬‘√‡Õ∂⁄

แบบ ปร.2 แผน่ ท่ี ......./........ แบบฟอร์มการถอดแบบสาํ รวจรายการและปริมาณงานคอนกรีต ไมแ้ บบ ไมค้ ้าํ ยนั และเหล็กเสริมคอนกรีต ชื่อโครงการ/งานก่อสร้าง สถานท่ีก่อสร้าง แบบเลขที่ หน่วยงานเจา้ ของโครงการ/งานก่อสร้าง ถอดแบบ/คาํ นวณราคากลางโดย เม่ือวนั ท่ี เดือน พ.ศ. ลาํ ดบั ที่ รายการ คอนกรีต ไมแ้ บบ ไมค้ ้าํ ยนั 6 มม. เหลก็ เส้นกลมผวิ เรียบ/เมตร เหล็กเส้นกลมผวิ ขอ้ ออ้ ย/เมตร หมายเหตุ ลบ.ม. ตร.ม. ตน้ 9 มม.12 มม.15 มม.19 มม.25 มม. 12 มม.16 มม.20 มม. 25 มม. 28 มม. 11

12 ∙ ª ª º ƒ.3 ∙ Ωå∫ ∏.Ë◊.../.... ∙ ª ª ¿œƒ¬ê¢‘ƒ∑œµ∙ ª ª Ñ̃»©ƒ‘√¢‘ƒ∙ ∆“º ƒ÷¬‘¥ ‰¬ç ´œËŸ‚•ƒ®¢‘ƒ/®‘∫ ¢åœÃƒ‘ç® Ã∑‘∫ ∏¢Ë◊åœÃƒ‘ç® ∙ ª ª ‡∆£∏Ë◊ Õ∫ å»√®‘∫ ‡©‘磜®‚•ƒ®¢‘ƒ/®‘∫ ¢œåÃ‘ç® ∑œµ∙ ª ª /•‘Ì∫ »¥ƒ‘•‘¢∆‘®‚µ√ ‡¬œËŸ»∫”∏Ë◊ ‡µœŸ∫ ø.…. ∆‘̵ª”∏◊Ë ƒ‘√¢‘ƒ ´ ∫ ÷µ‰¬ç £∫ ‘µÕ∫ 瑉¬ç • »‘¬√‘» ©‘Ì∫ »∫ º ƒ÷¬‘∂ƒ ∫ ÷È» ‡¬∂ƒ ¿.3 Õ¬‘√‡Õ∂⁄

แบบ ปร.4 แผน่ ท่ี ......./........ แบบแสดงรายการ ปริมาณงาน และราคา กลุ่มงาน/งาน แบบเลขที่ ชื่อโครงการ/งานก่อสร้าง สถานท่ีก่อสร้าง เม่ือวนั ท่ี เดือน พ.ศ. หน่วยงานเจา้ ของโครงการ/งานก่อสร้าง ถอดแบบ/คาํ นวณราคากลางโดย จาํ นวน หน่วย ค่าวสั ดุ คา่ แรงงาน รวมคา่ วสั ดุ หมายเหตุ ราคาต่อหน่วย จาํ นวนเงิน ราคาตอ่ หน่วย จาํ นวนเงิน และแรงงาน ลาํ ดบั ที่ รายการ 13

14 กลุ่มงาน/งาน แบบสรุปค่าก่อสร้าง แบบ ปร.5 (ก) ช่ือโครงการ/งานก่อสร้าง สถานทกี่ ่อสร้าง หน้า พ.ศ. แบบเลขท่ี เดือน หน่วย : บาท หน่วยงานเจ้าของโครงการ/งานก่อสร้าง แบบ ปร.4 ทแี่ นบ มีจํานวน คํานวณราคากลาง เม่ือวนั ท่ี ลาํ ดับท่ี รายการ ค่างานต้นทนุ Factor F ค่าก่อสร้าง หมายเหตุ 1 งาน/กลุ่มงาน................................ 2 งาน/กลุ่มงาน................................ 3 งาน/กลุ่มงาน................................ 4 งาน/กลุ่มงาน................................ .................ฯลฯ.................. เงื่อนไขการใช้ตาราง Factor F เงินล่วงหนา้ จา่ ย…….................% เงินประกนั ผลงานหกั ...............% ดอกเบ้ียเงินก.ู้ ........................% ภาษีมูลคา่ เพ่มิ ........................% รวมค่าก่อสร้าง ขนาดหรือเนื้อทอี่ าคาร จํานวน......................ตร.ม. เฉลย่ี .....................................บาท/ตร.ม. ......................................... (..............................................) ประธานกรรมการกาํ หนดราคากลาง ......................................... ......................................... (..............................................) (..............................................) กรรมการกาํ หนดราคากลาง กรรมการกาํ หนดราคากลาง

15 กลุ่มงาน/งาน แบบสรุปค่าครุภณั ฑ์จัดซื้อ พ.ศ. แบบ ปร.5 (ข) ชื่อโครงการ/งานก่อสร้าง สถานทกี่ ่อสร้าง หน้า หน่วย : บาท แบบเลขท่ี เดือน หมายเหตุ หน่วยงานเจ้าของโครงการ/งานก่อสร้าง แบบ ปร.4 ทแี่ นบ มจี ํานวน คาํ นวณราคากลาง เมื่อวนั ท่ี ลาํ ดบั ท่ี รายการ ค่างาน ภาษี ค่าก่อสร้าง มูลค่าเพม่ิ 1 งาน............................................. 2 งาน............................................. 3 งาน............................................. 4 งาน............................................. .................ฯลฯ.................. รวมค่าก่อสร้าง ......................................... (..............................................) ประธานกรรมการกาํ หนดราคากลาง ......................................... ......................................... (..............................................) (..............................................) กรรมการกาํ หนดราคากลาง กรรมการกาํ หนดราคากลาง

16 แบบสรุปราคากลางงานก่อสร้างอาคาร แบบ ปร.6 แผ่นที่ ...../...... ชื่อโครงการ/งานก่อสร้าง พ.ศ. หน่วย : บาท สถานทกี่ ่อสร้าง หมายเหตุ แบบเลขท่ี หน่วยงานเจ้าของโครงการ/งานก่อสร้าง แบบ ปร.4 และ ปร.5 ทแี่ นบ มจี ํานวน ชุด คํานวณราคากลาง เมื่อวนั ท่ี เดือน ลาํ ดับท่ี รายการ ค่าก่อสร้าง 1 งาน/กลุ่มงาน................................ 2 งาน/กลุ่มงาน................................ 3 งาน/กลุ่มงาน................................ 4 งาน/กลุ่มงาน................................ .................ฯลฯ.................. รวมค่าก่อสร้างท้งั โครงการ/งานก่อสร้าง สรุป ราคากลาง ราคากลาง (..........................................ตวั อกั ษร...........................................) ......................................... ......................................... (..............................................) (..............................................) ประธานกรรมการกาํ หนดราคากลาง กรรมการกาํ หนดราคากลาง ......................................... (..............................................) กรรมการกาํ หนดราคากลาง

17 9.6 การคาํ นวณหาค่า Factor F ค่า Factor F คือ ค่าตวั เลขซ่ึงกาํ หนดข้ึนตามมติคณะกรรมการควบคุมราคากลาง (ปรับปรุงล่าสุด ตุลาคม 2560) ใชค้ ูณราคาตอ่ หน่วยของตน้ ทนุ (Unit Cost) ออกมาเป็นราคาค่างานหรือคา่ ใชจ้ ่ายในการก่อสร้างท้งั หมด ของโครงการ ตารางค่า Factor F ประกอบดว้ ย ค่าอาํ นวยการ ดอกเบ้ีย กาํ ไร และภาษี แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ไดแ้ ก่ งานทาง งานอาคาร และ งานสะพานและท่อเหลี่ยม 9.6.1 โครงสร้างและองคป์ ระกอบของตาราง Factor F งานก่อสร้างอาคาร โครงสร้างและองคป์ ระกอบของตาราง Factor Fงานก่อสร้างอาคาร ประกอบดว้ ยส่วน ต่าง ดงั น้ี 1) เงินล่วงหนา้ จ่าย 2) เงินประกนั ผลงานหกั 3) ดอกเบ้ียเงินกู้ 4) ภาษีมลู คา่ เพิ่ม (VAT) 9.6.2 ช่องต่างๆ ในตาราง Factor F ประกอบดว้ ย 1) ช่อง คา่ งาน (ทนุ ) หมายถึง คา่ งานตน้ ทุนหรือค่าใชจ้ ่ายทางตรง (Direct Cost) ซ่ึงกาํ หนดไว้ เป็นช่วงๆ มีหน่วยเป็น ลา้ นบาท 2) ช่อง ค่าใชจ้ ่ายในการดาํ เนินงานก่อสร้าง ประกอบดว้ ย ช่อง คา่ อาํ นวยการ คา่ ดอกเบ้ีย ค่า กาํ ไร และช่อง รวมคา่ ใชจ้ ่าย (คา่ อาํ นวยการ + คา่ ดอกเบ้ีย + คา่ กาํ ไร) 3) ช่อง รวมในรูป Factor F (ค่า Factor Fที่ยงั ไมร่ วมภาษมี ลู คา่ เพ่มิ ) 4) ช่อง ภาษมี ลู คา่ เพ่มิ (VAT) 5) ช่อง Factor F (ค่า Factor F ซ่ึงรวมค่าภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ไวด้ ว้ ยแลว้ ) 6) หมายเหตุ (ทา้ ยตาราง Factor F) 9.6.3 รายการคา่ ใชจ้ ่ายท่ีประกอบเป็นคา่ Factor F ตามตาราง Factor F งานก่อสร้างอาคาร ค่าใช้จ่ายในการดาํ เนินงานก่อสร้างในโครงการ/งาน ก่อสร้างอาคาร จาํ แนกไดเ้ ป็ น 4 หมวดใหญ่ไดแ้ ก่ หมวดค่าอาํ นวยการ หมวดค่าดอกเบ้ีย หมวดค่ากาํ ไร และ หมวดคา่ ภาษี ตาราง Factor F งานก่อสร้างอาคาร มีท้งั หมด 12 ตาราง รายละเอียดปรากฏในภาคผนวก 9.6.4 คา่ Factor F กาํ หนดใหใ้ ชม้ าตรฐานทศนิยม 4 ตาํ แหน่ง (โดยไม่ปัดเศษทศนิยม) 9.6.5 สูตรการคาํ นวณหาคา่ Factor F Factor F = D - { [(D - E) × (A - B)] } (C - B)

18 เม่ือ A = ค่างานตน้ ทุนท่ีตอ้ งการหาค่า Factor F B = ค่างานตวั ต่าํ กวา่ ตน้ ทุน C = ค่างานตวั สูงกวา่ ตน้ ทุน D = Factor F ของคา่ งานตวั ต่าํ กว่าตน้ ทนุ E = Factor F ของค่างานตวั สูงตน้ ทุน ตวั อย่างที่ 9.1 จงคาํ นวณหาคา่ Factor F ของงานก่อสร้างอาคารของส่วนราชการแห่งหน่ึง ซ่ึงมีมลู คา่ วสั ดุและ ค่าแรงงาน จาํ นวน 2,968,690 บาท โดยมีเง่ือนไข ดงั น้ี เงินล่วงหนา้ จ่าย 0.00 เปอร์เซ็นต์ ค่าประกนั ผลงานหกั 5.00 เปอร์เซ็นต์ ดอกเบ้ียเงินกู้ 6.00 เปอร์เซ็นต์ ภาษมี ลู ค่าเพิ่ม (VAT) 7.00 เปอร์เซ็นต์ วธิ ที าํ [(D - E) × (A - B)] (C - B) จากสูตร Factor F = D - { } เมื่อ A = 2,968,690 B = 2,000,000 (จากตารางช่องคา่ งาน) C = 5,000,000 (จากตารางช่องค่างาน) D = 1.3042 (จากตารางช่อง Factor F) E = 1.3014 (จากตารางช่อง Factor F) 2,968,690 D E

แทนค่า Factor F = 1.3042 - { [(1.3042 -1.3014) ×(2,968,690 - 2,000,000)] } 19 (5,000,000 - 2,000,000) ตอบ (0.0028 ×968,690) = 1.3042 - 3,000,000 = 1.3042 - 0.0009041106667 = 1.303295883 สรุปคา่ Factor F ของงานตน้ ทุน 2,968,690 = 1.3032

20 ชือ่ วชิ า ประมาณราคางานสถาปต� ยกรรม แบบฝก หัดหนวยที่ 9 เวลาเรยี นรวม 54 ช่ัวโมง 3 ชื่อหน่วย บนั ทกึ สรปุ รายการประมาณราคา ครง้ั ที่ 16-17 หนวยที่ 9 บนั ทกึ สรุปรายการประมาณราคา จำนวน 6 ชั่วโมง คําชี้แจง จงแสดงวธิ ีทาํ 1. จากรายการวสั ดุก่อสร้างและขอ้ ท่ีกาํ หนดให้ จงจดั ทาํ บญั ชีสรุปราคาวสั ดุก่อสร้างบา้ นพกั อาศยั ช้นั เดียว ท้งั หมด

21 2. จงหาคา่ Factor F ของงานก่อสร้างอาคารสาํ นกั งานของส่วนราชการแห่งหน่ึงซ่ึงคาํ นวณหาค่าวสั ดุ และ ค่าแรงงานจาํ นวน 9,825.450 บาท โดยมีเง่ือนไข ดงั น้ี เงินลว่ งหนา้ จ่าย 0.00 เปอร์เซ็นต์ ค่าประกนั ผลงานหกั 10.00 เปอร์เซ็นต์ ดอกเบ้ียเงินกู้ 6.00 เปอร์เซ็นต์ ภาษมี ลู คา่ เพิม่ (VAT) 7.00 เปอร์เซ็นต์

22 ช่ือวิชา ประมาณราคางานสถาปต� ยกรรม แบบทดสอบหนว ยที่ 9 เวลาเรียนรวม 54 ช่ัวโมง 3 ช่ือหน่วย บันทกึ สรปุ รายการประมาณราคา ครงั้ ท่ี 16-17 หนวยท่ี 9 บนั ทึกสรปุ รายการประมาณราคา จำนวน 6 ช่วั โมง แบบทดสอบกอนเรยี น หนว ยท่ี 9 คาํ ชี้แจง จงเลือกคาํ ตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพียงขอ้ เดียว 1. คา่ ดาํ เนินการ ในแบบฟอร์มบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคาหมายถึง ก. คา่ ใชจ้ ่ายในการบริหารจดั การโครงการรวมถึงอตั ราเงินลว่ งหนา้ ข. ค่าใชจ้ ่ายท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การบริหารจดั การโครงการ ค. คา่ แรงงาน + ส่วนตา่ งของรายรับรวม ง. ราคาวสั ดุต่อหน่วย + คา่ แรงงาน 2. ข้นั ตอนในการจดั ทาํ บญั ชีรายการวสั ดุก่อสร้างท่ีควรดาํ เนินการเป็นข้นั ตอนแรกคอื ขอ้ ใด ก. จดั ทาํ แบบฟอร์มในการลงบญั ชี ข. ถอดแบบหาปริมาณวสั ดุ ค. สืบราคาคา่ แรงงาน ง. สืบราคา 3. การสืบราคาวสั ดุก่อสร้างควรหาขอ้ มลู จากแหลง่ ขอ้ มูลใดท่ีใหข้ อ้ มูลแมน่ ยาํ ท่ีสุด ข. ร้านขายวสั ดุก่อสร้าง ก. สาํ นกั งานทอ้ งถ่ินจงั หวดั ค. กระทรวงพาณิชย์ ง. บริษทั ผผู้ ลิต 4. ส่วนที่แสดงในช่องท่ี 2 ของแบบฟอร์มบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคาแบบ B.O.Q. คอื ก. รายการ ข. คา่ วสั ดุ ค. ค่าแรง ง. ค่าดาํ เนินการ 5. แบบฟอร์มท่ีใชส้ าํ หรับรวบรวมรายการวสั ดุก่อสร้าง ท้งั ปริมาณวสั ดุ คา่ แรง แตล่ ะรายการ ก่อสร้างคอื ขอ้ ใด ก. ปร.6 ข. ปร.5 ค. ปร.4 ง. ปร.3 6. วิธีการบนั ทึกสรุปรายการประมาณราคาจะตอ้ งนาํ รายละเอียดของวสั ดุก่อสร้างแตล่ ะหมวดงานไดม้ าใส่ใน ช่องใด ก. รายการ ข. ปร.3 ค. ปร.2 ง. ปร.1 7. ขอ้ ใดเป็นโครงสร้างของตาราง Factor F ท้งั หมด ก. ดอกเบ้ียเงินกู้ เงินลว่ งหนา้ จ่าย กาํ ไร ข. ดอกเบ้ียเงินกู้ ภาษี เงินลว่ งหนา้ จ่าย ค. เงินประกนั ผลงานหกั ภาษี กาํ ไร

23 ง. เงินล่วงหนา้ จ่าย ภาษี กาํ ไร 8. ส่วนท่ีแสดงในช่องแรกของตาราง Factor F คือ ก. คา่ อาํ นวยการ ข. คา่ งานตน้ ทุน ค. ค่า Factor F ง. คา่ ดอกเบ้ีย 9. โครงการก่อสร้างตามขอ้ ใดท่ีไม่ตอ้ งคิดคา่ Factor F ก. โรงพยาบาลประจาํ อาํ เภอ ข. อาคารหอพกั นกั ศึกษาของโรงเรียนเอกชน ค. ศนู ยเ์ ดก็ เลก็ ของสาํ นกั งานปกครองทอ้ งถ่ิน ง. อาคารเรียนของโรงเรียนมธั ยมประจาํ จงั หวดั 10. หน่วยงานใดที่มีหนา้ ที่รับผดิ ชอบในการกาํ หนดค่า Factor F ก. กระทรวงศึกษาธิการ ข. กระทรวงมหาดไทย ค. กระทรวงการคลงั ง. กระทรวงพาณิชย์

24 เฉลยแบบทดสอบ หนวยที่ 9 แบบทดสอบกอนเรยี น 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 ขคคกคขขขขง แบบทดสอบหลังเรียน 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 ขคคกคขขขขง