้homestasis

เนือ้ เย่ือ Tissue กลมุ่ ของเซลล์ท่ีมาอยแู่ ละทางานอยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ ร่วมกนั อวยั วะ Organกลมุ่ ของเนือ้ เยื่อที่มาอยแู่ ละทางานร่วมกนั ตามชนิดของเนือ้ เยื่อนนั้ ระบบอวยั วะ Organ systemการทางานร่วมกนั ของระบบอวยั วะตา่ งๆเกิดเป็นระบบของร่างกายขนึ ้ เชน่ ระบบขบั ถ่าย ระบบหายใจ ระบบยอ่ ยอาหาร

พืชมีกลไกการรักษาดลุ ยภาพของนา้การคายนา้ ทางปากใบ เร็วกวา่ การดดู นา้ ทางรากปากใบ Stroma แคบลง ปิ ดประตคู วบคมุ ปริมาณนา้ รักษาดลุ ยภาพของนา้

ปัจจัยที่มีผลตอ่ การดารงชีวติ ของมนุษย์มนุษยเ์ ปน็ สิ่งมีชีวติ หลายเซลล์ สิง่ แวดลอ้ มภายนอกรา่ งกาย สงิ่ แวดล้อมภายในรา่ งกาย> 70% น้า อณุ หภูมิ อน่ื ๆ ความเปน็ กรด - เบส

การรักษาดลุ ยภาพของนา้ ในร่างกายมนษุ ย์สมองสว่ นไฮโพทาลามสั Renal artery Kidney Renal veinตอ่ มหมวกไต Ureter Urinary bladder Urethra Urine

ของเหลวท่ีร่างกายรับเข้า ของเหลวท่ีร่างกายขบั ออกเครื่องด่ืม 1,200 cm3 ปัสสาวะ 1,500 cm3อาหาร 1,000 cm3 เหง่ือ 500 cm3กระบวนการหายใจ 300 cm3 หายใจออก 350 cm3รวม 2,500 cm3 อจุ จาระ 150 cm3 รวม 2,500 cm3

Kidneyช่องท้องค่อนไปทางด้านหลัง 2 ข้างระดบั เอวตามแนวกระดูกสันหลงั คล้ายเมลด็ ถ่วั แดงหน้าท่ี กรองของเสียออกจากเลือด รักษาดุลยภาพของนา้ + แร่ธาตุ

โกลเมอรูลัส Glomerulusส่วนประกอบของหน่วยไตเป็ นเส้นเลือดฝอยภายในกระเปาะโบว์แมนแคปซลูกรองของเสียออกจากเลือด ของเหลวท่ไี ตหน่วยไต Nephronองค์ประกอบของไตรีนลั คอร์เทก็ ซ์ (เนือ้ ไตสว่ นนอก) รีนลั เมดลั ลา (เนือ้ ไตสว่ นใน)กรองของเสียออกจากเลือด และรักษาดลุ ยภาพของนา้ และแร่ธาตุ นา้ ปัสสาวะ

ปริมาณของสารต่างๆ ในนา้ เลือด / ในของเหลวท่ไี ต / ในนา้ ปัสสาวะ ผ่านโกลเมอรูลัส ผ่านท่อหน่วยไต สาร ในนา้ เลอื ด ในของเหลวทไ่ี ต ในนา้ ปัสสาวะ นา้ ( g / 100cm3 ) ( g / 100cm3 ) ( g / 100cm3 ) โปรตนี 90 ยูเรีย 8 90 95 กรดยูริก 0.03 กลูโคส -- กรดอะมิโน 0.004ไอออนต่างๆ (Na+ , Cl-) 0.1 0.03 1.8 0.05 0.9 0.004 0.05 0.1 - 0.05 - 0.9 < 0.9-3.6

ในกระบวนการดดู สารกลบั ของทอ่ หนว่ ยไตใช้การลาเลียงสารแบบไม่ใช้พลังงานของเซลล์ แบบใช้พลงั งานของเซลล์ (Passive transport) (Active transport)น้ำ , ยเู รีย , Cl- , HCO-3 กลูโคส , กรดอะมิโน , Na+ , K+สมองสว่ นใดของร่างกายที่ควบคมุ สมดลุ ของปริมาณนา้ ในเลอื ดไฮโพทาลามัส Hypothalamusปลายประสาทในต่อมใต้สมองส่วนท้ายADH = Anti – Diuretic Hormone

Hypothalamusต่อมใต้สมอง

ไฮโพทาลามัส ต่อมใต้สมองส่วนท้าย ADHAnti – Diuretic Hormone vasopressinฮอร์โมนควบคมุ สมดลุ ของปริมาณนา้ ในเลอื ด โดยการดดู กลบั ที่บริเวณทอ่ หนว่ ยไตต่อมหมวกไตส่วนนอก ฮอร์โมนเรนิน (renin)Aldosterone hormone แอลโดสเตอโรนฮอร์โมนควบคมุ สมดลุ ของปริมาณแร่ธาตใุ นเลือด โดยการดดู กลบั ท่ีบริเวณทอ่ หนว่ ยไตเลอื ดท่ีมคี วามเข้มข้นมาก เลอื ดที่มปี ริมาณนา้ ในเลือดน้อย

เลอื ดท่มี ีความเข้มข้นมาก เลือดท่มี ปี ริมาณนา้ ในเลอื ดน้อยปริมาณปัสสาวะมากปริมาณปัสสาวะน้อย ยบั ยงั้ ไฮโพทาลามัสปริมาณนา้ ในเลือดมาก ดูดนา้ กลับ กระตุ้นให้หล่ัง ADH ต่อมใต้สมองส่วนท้ายไต ยบั ยงั้ การหล่ัง ADHด่มื นา้ กระหายนา้

Capsule Cut Section of Kidney Cortex Medulla Calyx Renal arteryRenal papilla Renal veinFat in renal Renal pelvis Renal pyramid in sinus renal medulla UreterRenal sinuswww.medindia.net/.../Images/kidney.gif

ท่ีมา : www.oknation.net/blog/NookL/2008/01/15



Kidney ควบคุมสมดลุ นา้ และอเิ ลก็ โทรไลต์ของร่างกาย ควบคุมความเป็ นกรดเบสของของเหลวในร่างกาย ขับถ่ายของเสีย ซ่งึ เกดิ จากเมแทบอลิซมึ ของร่างกายเกดิ สารบางอย่างท่เี ป็ นประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น กลูโคสขับถ่ายสารแปลกปลอมท่รี ่างกายรับมา เช่น ยารักษาโรค สร้างสารบางชนิดท่เี ป็ นประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น ฮอร์โมนเรนิน (renin)

Bowman’s capsule Renal corpuscle Glomerulus Afferent arterioleEfferent arterioleRenal tubule Proximal tubule Nephron Bowman’s capsule Distal tubule Collecting duct Loop of Henle kaekunz.exteen.com/20081025/endocrines-back-s...

ท่ีมา : commons.wikimedia.org/wiki/Image:Kidney_neph

ท่มี า : coe.fgcu.edu/…/greenep/kidney/Glomerulus.html

scienceblogs.com/.../2006/06/kidney-nephron.jpg



อวยั วะในการรักษาสมดุลของส่งิ มีชวี ติ บางชนิด Cell membrane พบในสิ่งมีชีวิต หลายเซลลเ์ ช่น ฟองน้าและกล่มุ ไฮดรา เป็ นตน้

อวยั วะในการรักษาสมดลุ ของสง่ิ มชี วี ติ บางชนิดFlame cell พบในสง่ิ มีชีวิตเช่น พลานาเรยี ท่อขบั ถา่ ย Flame cellพลานาเรีย

อวัยวะในการรกั ษาสมดลุ ของสงิ่ มีชวี ิตบางชนิด Nephridium พบในสงิ่ มชี วี ิตเชน่ ไสเ้ ดอื นดนิ เนอ่ื งจากมโี ครงสร้างรา่ งกายที่ซบั ซอ้ น มากยง่ิ ขนึ้ หลกั การทางานคลา้ ยไตNephriostome Nephriopore

อวยั วะในการรกั ษาสมดลุ ของส่งิ มีชีวิตบางชนิด Malpighian tubule พบในสงิ่ มีชีวิตเช่น แมลง ท่อมลั พเิ กียล ทวารหนกั

นา้ แพร่เข้าสู่ เซลล์ คอนแทรกไทล์ แวควิ โอล กาจัดนา้ ออก

ขับถ่ายของเสียในรูปแอมโมเนีย แพร่ออกจากเย่ือหุ้มเซลล์สู่นา้ รอบ ๆ ตวั

www.vcharkarn.com/vcafe/82734/1

ผวิ หนงั / เกลด็ ป้ องกนั แร่ธาตุ H2O สาร > นา้ กลมุ่ เซลล์ขบั ปัสสาวะน้อยและมคี วามเข้มข้นสงูHypertonic sol แร่ธาตสุ ว่ นเกิน / กาจดั ทางทวารหนกัH2O ผิวหนงั / เกลด็ ป้ องกนั นา้ Hypotonic sol สาร นา้ >Active transport ปัสสาวะบอ่ ยและคอ่ นข้าง มีความเจือจาง กลมุ่ เซลล์ดดู แร่ธาตกุ ลบั



http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=savika&month=03-2007&date=17&group=5&gblog=11 เมื่ออายมุ ากจะหลดุ ร่วงออกจากต้น พร้อมกบั แร่ธาตสุ ว่ นเกิน แร่ธาตสุ ว่ นเกินจะถกู เก็บไว้ในแวควิ โอล www.thummada.com/cgi-bin/iB315/ikonboard.pl?a...ของเซลล์ราก ลาต้น และใบastro.popcornfor2.com/horoscope/fortune_detai.

การรักษาดุลยภาพของความเป็ นกรด - เบสภายในร่างกายเอนไซม์ ปฏิกิริยาเคมีในร่างกาย ลดพลงั งานกระต้นุ ในปฏกิริยา Metabolism ชว่ ยเร่งการเกิดปฏกิ ิริยาภายในร่างกายระดบั ของคา่ pH ในร่างกาย การรักษาดลุ ยภาพของกรด - เบสระดบั ของคา่ pH ในร่างกายเหมาะสมกบั การทางานของเอนไซม์ในแตล่ ะชนิดเอนไซม์เพปซิน โปรตีน เอนไซม์ลิเพส ไขมนั pH = 2 pH = 8

pH เpพH่ตมิ ่าขึน้ กสรมดดุล H+ NH+ 4 Na+ Na+ HCO-3 KidneyNa+ Na+ HCO-3 Nephron H+ Na+ NH+ 4 H+HCO-3 Na+ NH+ 4 HCO-3

การรักษาดลุ ยภาพของนา้ และแร่ธาตุการตรวจเลือด การตรวจปัสสาวะสารละลายมีคา่ เบ่ียงเบนไปจากปกติอวยั วะภายในร่างกายทางานบกพร่อง

การรักษาดุลยภาพของอุณหภมู ภิ ายในร่างกายระดบั ของคา่ pH ในร่างกายเหมาะสมกบั การทางานของเอนไซม์ในแตล่ ะชนิด กลไกควบคมุ อณุ หภมู ใิ ห้อยใู่ นชว่ งท่ีเหมาะสมกบั การ ทางานของกระบวนการตา่ งๆในร่างกายต่ำกวำ่ 34 oC อณุ หภูมขิ องร่างกายอยู่ระหว่าง 35.8 – 37.7 oC มากกว่า 40 oC 35 - 40 oC กระบวนการตา่ งๆในร่างกายไมส่ ามารถทางานตามปกติ

Skin Structures Epidermis Dermis subcutaneous tissuewww.med.cmu.ac.th/.../human/lesson/lesson4.php

Epidermis Sweat gland Keratin Melanin หนงั กาพร้า Collagen เส้นเลือด / เส้นประสาท Elastic หนงั แท้ CelluliteDermis ตอ่ มไขมนั ตอ่ มเหง่ือ เซลล์ไขมนั ชนั้ ไขมนั เส้ นขนwww.sweatsheulpb.orcg/eungtliashn/PFeF_oHyupesrhitdirosssis_uOe...

กลไกการรักษาดุลยภาพของอุณหภมู ใิ นร่างกายT > 37 OC ไฮโพทาลามัส T < 37 OCลดอัตราเมแทบอลซิ มึ เพ่มิ อตั ราเมแทบอลซิ ึม หลอดเลือดหดตัวหลอดเลือดขยายตัว ขนลุก/ร่ างกายส่ ันขนเอนราบต่อมเหง่อื สร้างเหง่อื ต่อมเหง่อื ไม่สร้างเหง่อืเพ่มิ การระเหย ลดการระเหยT ของเลือดลดลง T ของเลือดเพ่มิ ขนึ้ T ของเลือดปกติ 37 OC hilight.kapook.com/view/11432imusichelp.blogspot.com/2009_07_01_archive.html

หนว่ ยรับรู้อณุ หภมู ิ ไฮโพทาลามัส ศนู ย์ควบคมุ กล้ามเนือ้ ยดึ กระดกู หลอดเลอื ด เซลล์ไขมนั ตอ่ มเหงื่อHomeothermic animal Poikilothermic animal สตั ว์เลอื ดอนุ่ สตั ว์เลือดเยน็สตั ว์ท่ีสามารถรักษาอณุ หภมู ิของ สตั ว์ท่ีไมส่ ามารถรักษาอณุ หภมู ิของ ร่างกายไค้คอ่ นข้างคงทีไ่ ม่ ร่างกายให้คงท่ีโดยจะเปลยี่ นแปลงไป เปลี่ยนแปลงไปตามสงิ่ แวดล้อม ตามสงิ่ แวดล้อมสตั ว์ปีก / สตั ว์เลีย้ งลกู ด้วยนม ปลา / สตั ว์สะเทนิ นา้ สะเทนิ บก สตั ว์เลอื ้ ยคลาน / แมลง

การรักษาดุลยภาพของอุณหภมู ภิ ายในร่างกาย การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมHibernation การหนีหนาว การหนีร้อน Estivationสตั ว์เลอื ดอนุ่ การจาศลี สตั ว์เลอื ดเยน็การท่สี ตั ว์ซอ่ นตวั อยนู่ ่ิงๆไมเ่ คล่ือนไหวในขณะที่อณุ หภมู ขิ องสภาพแวดล้อมเปลี่ยนไปจากปกติ อตั ราการเต้นของหวั ใจจะลดลง ร่างกายอาศยั อาหารที่สะสมไว้อยา่ งช้าๆ โดยระยะนีอ้ ตั ราเมตาโบลิซมึ ของร่างกายจะลดลง สตั ว์สว่ นใหญ่จงึ ใช้วิธีการนีใ้ นการสะสมอาหารในยามที่อาหารหายาก

Hibernation Estivationปรีชา สวุ รรณพินิจ,นงลกั ษณ์ สวุ รรณพินิจ,ชวี วทิ ยา 2 จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั 2549, สตั ววิทยา มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์www.nsm.or.th/nsm2008/modules.php?name=News.. www.bangpunature.com/article/article_14.htmlนก จาศีลช่ัวคราวโดยการนอนหลบั คร้ังละหลาย ๆ วนัเต่า , งู นอนเบียดหรือทบั กนั เพอ่ื ให้อณุ หภูมิสูงกว่าสิ่งแวดล้อม 1-2 องศาเซลเซียสหอย เข้าไปอยู่ใต้ขอนไม้ผุ ๆ หรือใต้ก้อนหิน สร้างเมอื กเคลอื บปิ ดฝาเอาไว้กบ จาศีลในรูดนิ ทม่ี ีความชื้น ส่วนกบป่ าจาศีลใต้ก้อนหิน ท่อนไม้หรือตอไม้ในป่ าปลาช่อน จาศีลโดยการฝังตัวอยู่ในโคลนท่มี คี วามชื้น พอฝนตกลงมา ดนิ อ่อนเป็ นโคลนตมกโ็ ผล่ขึน้ มาจากดนิการจาศีลจะสนิ้ สุดลงเม่ือสิน้ ฤดหู นาวเข้าสู่ฤดใู บไม้ผลิการจาศีลหน้าร้อนจะสนิ้ สุดลงเม่ือหมดฤดูร้อนเข้าฤดฝู น

www.oknation.net/blog/inter/2009/03/16/entry-4 www.aksorn.com/lib/detail.php?topicid=488

ความผดิ ปกตขิ องไตโรคนวิ่ (Renal stone) เกดิ จากตะกอนของแรธ่ าตุต่างๆในน้าปัสสาวะไม่ละลาย แตร่ วมตัวเปน็ กอ้ นไปอุดตันระบบทางเดนิ ปสั สาวะทาให้เกิดนว่ิ ในไต นว่ิ ในทอ่ ไต นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หรืออาจเกิดจากรา่ งกายสรา้ งแรธ่ าตุออกมามาก หรือรับประทานผกับางชนดิ ซง่ึ มีสารพวกออกซาเลต(oxalate) สูงเปน็ ประจา เช่น ผักโขม ใบชะพลูลูกเนียง เปน็ ต้น ซง่ึ มีผลทาให้ระบบการทางานของไตเสีย ทาให้การไหลของปัสสาวะขัดขอ้ ง และมีอาการเจบ็ ปวดขณะขับปสั สาวะ วธิ ีการรักษาโดยยาสลายนิว่ การผ่าตัดเอากอ้ นนิ่วออก การสลายน่ิวด้วยคลืน่ เสียงความถี่สูง สว่ นการป้องกันทาไดโ้ ดยการรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง ซึง่ จะมีธาตุฟอสเฟตจบั กับสารออกซาเลตได้ หรือหลีกเลี่ยงผักท่มี ีสารออกซาเลตสูงและดื่มน้าสะอาดมากๆทาใหก้ ารขับถ่ายสะดวกแร่ธาตุจึงไมม่ ีโอกาสตกตะกอน

โรคไตวาย (Renal failure) เปน็ ภาวะที่ไตเสยี หน้าที่การทางานจนทาใหเ้ กิดการสะสมของเสียที่ไตจนกระทั่งเกดิ ความผดิ ปกติของสมดุลนา้ แร่ธาตุ และ pH ของร่างกายมีสาเหตุจากการตดิ เชื้อรุนแรงจนไตเสียหนา้ ที่ ไตสญู เสยี เลือดมากจนแรงดันเลือดต่า หรือการเป็นโรคเบาหวานเรือ้ รัง ซึง่ เกิดจากตับออ่ นไม่สามารถสร้างฮอรโ์ มนอินซูลนิ ไดม้ ากพอทีจ่ ะควบคมุ ระดับน้าตาลในเลือดใหป้ กติ ทาให้ทอ่ ขดส่วนต้นไมส่ ามารถดูดน้าตาลเขา้ สูก่ ระแสเลือด จึงเหลือน้าตาลปนออกมากับปัสสาวะ วธิ ีการรักษาโดยการฉีดอนิ ซูลนิ หรือรับประทานยา ส่วนวธิ ีการรักษาโรคไตวายคือการใช้ยา การฟอกเลือดดว้ ยเครื่องไตเทียม หรือการผ่าตัดเปลี่ยนไต วิธีการดูแลป้องกัน คอื การควบคุมชนดิ และปรมิ าณอาหารและรักษาการตดิ เชื้อใหถ้ ูกตอ้ ง

โรคเบาจดื (Diabetes insipidus) เป็นอาหารทีป่ ัสสาวะมนี ้ามากกว่าปกติ ทาใหป้ ัสสาวะเจือจางมาก อาการนี้จะมีผลทาใหน้ ้าในรา่ งกายลดลงและเกดิอาหารกระหายน้า สาเหตุของโรคเกิดจากการหลั่งฮอรโ์ มนADH ลดน้อยกวา่ ปกติทาใหก้ ารดูดนา้ น้อยกว่าปกติ