ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.เจ็ดเสมียน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ทาเนยี บภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ตาบลเจด็ เสมียน ประจาเดือน กมุ ภาพนั ธ์ 2563 ศสนูานยัก์กงาาสรนาศสสนึกง่ักานเศงษสาสูนักรนาายงิมนสานก์ นก่งักาอเสางรสกาศร่งรนศเึกรมิสสษึกะกร่งษามิาบเนรสกาบศอรานึกิมกรแอศษรกลกะึกาารบะรษนะกศบกอาบศึกแนกานบษลอรร.าะแะกตศนบกรลาึกะาอบบะบรกแษกลศบรลาเกึาะจแะรบษต็ดลกศบาเะาาึกสตกแรมษมาศาลียมอรากึะศนอตษกัธึกัธาาายยษรมตาศาาาอศกึศตมัธยัษาอัยยอมาัธาอาอตยศเาาัธาภยั มยศเอจภาอัยโศังัธพจอหัยยังธโหาวาพศวดัรัยาธดัรมราาาชรชบาบมุรุรี ี สานักสงาานนกั ปงลานดั ปกลระดั ทกรระวทงรศวึกงษศาึกธษกิาาธิกราร กระทกรรวะงทศรกึวงษศากึ ธษกิ าาธริการ

คานา ด้วย กศน.ตาบลเจ็ดเสมียน ได้ดาเนินการจัดทาภูมิปัญญาในท้องถิ่น ให้กับประชาชนใน พ้ืนท่ีตาบลเจ็ดเสมียน เพ่ือเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการดาเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และ ฝึกฝนได้ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อื่น การนาภูมิปัญญามาเผยแพร่เพื่อให้ ประชาชนในพืน้ ที่ได้นาไปใชแ้ ละเรยี นรู้เพอ่ื เพม่ิ อาชพี และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มีการ เจริญเตบิ โตอย่างต่อเนื่องและเก้ือกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไมม่ ีสารพษิ เชน่ ดิน น้า แสงแดดอย่างเหมาะสม เกิดประโยชนส์ งู สดุ มีความสมดุล ของสภาพแวดล้อม อย่างต่อเน่ือง และเกิดผลในการเพ่ิมพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตาบลเจด็ เสมียน หวังว่าเอกสารเลม่ นีค้ งมีประโยชน์ตอ่ ผู้อา่ นและผปู้ ฏิบัติงานต่อไป กศน.ตาบลเจด็ เสมียน กุมภาพนั ธ์ 2563

สารบญั หน้า คานา 1 สารบัญ 4 กศน.ตาบลเจ็ดเสมยี น -ภูมิปญั ญา ไชโปว้ หวานแมเ่ นาวรตั น์ราชบรุ ี: นางเนาวรตั น์ มว่ งสนุ ทร 8 -ภมู ิปัญญา บ้านตมี ีด เจ็ดเสมยี น : นายไพรชั อารยี ์ -ภมู ิปญั ญา ศูนยก์ ารเรยี นรเู้ กษตรรนุ่ ใหม่พัฒนา P.R Model : นายกติ ศิ กั ด์ิ ทวสี ุข คณะผู้จัดทา

1 แบบบนั ทึกชุดข้อมลู คลงั ปัญญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน ตาบล เจด็ เสมียน อาเภอ โพธาราม จังหวดั ราชบุรี ช่ือภูมิปัญญา ไชโปว้ หวานแมเ่ นาวรัตน์ ราชบุรี ข้อมูลพื้นฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน/บุคคลคลังปญั ญา ชื่อ นางเนาวรตั น์ นามสกลุ ม่วงสุนทร วันเดือนปีเกิด 12 กรกฎาคม 2501 ที่อย่ปู จั จุบัน (ที่สามารถติดตอ่ ได้) บ้านเลขท่ี 69 หม1ู่ ตาบล เจ็ดเสมียน อาเภอ โพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70120 โทรศพั ท์ 081-8236534 Line ID 081-8236534 E-mail address: [email protected] Facebook ไชโปว้ หวานแมเ่ นาวรัตน์ ราชบุรี พิกัดทางภูมศิ าสตร์ คา่ X: 13.62822 ค่าY: 99.81426 ความเปน็ มาของภมู ิปญั ญา เริ่มประกอบอาชีพหวั ไชโปว้ ตั้งแต่รุ่น คุณพ่อสายัณห์ คุณแม่ทองชุบ ม่วงสุนทร ก่อนท่ีจะมา ประกอบอาชีพนี้ได้มีอาชีพทานามาก่อน รายได้ไม่เพียงพอที่จะเล้ืยงลูกๆและครอบครัว จึงคิดหาอาชีพ อื่นๆ จนหันมาประกออาชพี ทาไชโปว้ เมือ่ ปี พ.ศ.2502 คณุ แม่ทองชบุ กลา่ วว่าอยากทดลองทา สมัยน้ัน ยังทาไม่มากนกั ทาเอง ขายเอง โดยเดนิ ทางใชโ้ ดยสารทางรถไฟไปขายในกรุงเทพ เริ่มที่จะขายดีจนเป็น ท่ีรูจ้ กั ของลูกคา้ ต่างๆและคนท่ัวไป ตอ่ มา ในปี พ.ศ. 2537 คุณพ่อสายณั ห์ คุณแม่ทองชุบ ได้เสียชีวิตลง และลูกชายคือคุณวิชาญ และคุณเนาวรัตน์ ม่วงสุนทร ได้สานต่อการทาไชโป้วเป็น รุ่นที่2 ต่อจากคุณ พอ่ คณุ แม่ และเป็นทนี่ ยิ ม และรจู้ กั ของคนท่ัวไปและเป็นของดี ของฝาก ของตาบลเจ็ดเสมียน จนเป็น ไชโป้วหวานแมเ่ นาวรตั น์ จนถงึ ทกุ วันน้ี จดุ เดน่ ของภูมปิ ญั ญา ไชโป้วหวานแม่เนาวรัตน์ ใช้วัตถุดิบสดๆจากไร่ คัดสรรอย่างดี โดยใช้แรงงานคนในชุมชน เป็น การส่งเสริมให้คนในชุมชนมีรายได้ และในการผลิต คานึงถึงผู้บริโภค ท้ังในด้านความสะอาด และความ ปลอดภยั ในสินคา้ เพ่ือลูกค้าได้ม่ันใจ ในสินค้า ไชโป้วหวานแม่เนาวรัตน์เป็นของฝากราชบุรี ของดีเจ็ด เสมียน โดยมีสูตรแบบด้ังเดมิ คงความอรอ่ ย และมีแบบต่างๆ ให้เลือก โดยใส่ใจทุกขั้นตอนผลิตภัณฑ์ จึงสะอาด กรอบ อรอ่ ย ปลอดภยั สามารถนาไปประกอบอาหารได้หลากหลายชนิด วัตถุดิบทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑ์ท่ีเกดิ จากภูมิปัญญา ซึ่งพน้ื ที่อื่นไม่มี -ใช้วัตถุดิบทมี่ ีคณุ ภาพ สด สะอาด ไม่ใสส่ ารกนั บูด - คงความอรอ่ ยในสตู รแบบดัง้ เดมิ

2 รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาทอ้ งถิน่ เป็นการส่งเสริมและสนับสนนุ และสืบทอด อาชพี ของบรรพบุรุษใหค้ งอยู่ แต่มีการพฒั นาจาก สตู รเดิม ใหม้ ีความต้องการต่อผู้บรโิ ภคในปัจจุบนั มกี ระบวนผลติ ที่คานึงถึงผ้บู ริโภค มคี วามสะอาด และ ความปลอดภัยในตัว และมกี ารสง่ เสรมิ โดยใช้แรงงานในชมุ ชน รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ  ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน  มกี ารเผยแพร่ผา่ นส่อื มวลชนและสอื่ อนื่ อยา่ งแพร่หลาย  มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน มากกวา่ 20 ครง้ั จานวน ครงั้ ละ 5-30 คน  มกี ารนาไปใช้  อน่ื ๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภูมปิ ัญญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ ค่า (มูลคา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ /นวัตกรรมท่คี ดิ คน้ ข้นึ มาใหม่ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ด้งั เดมิ ได้รบั การถา่ ยทอดมาจาก ภมู ิปญั ญาท้องถิน่ ที่ได้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คือ เปน็ การใช้หวั ไชโปว้ ดองเคม็ อย่างเดยี ว รูปแบบสินค้า ยังไมห่ ลากหลาย การพฒั นาต่อยอด คือ ไชโป้วหวานแม่เนาวรัตน์ ราชบรุ ี มกี ารพัฒนาจากสตู รเดิม เปน็ การดองหวาน มีรูปแบบ ชนิดหวั ชนดิ ฝอย ชนิดลกู เตา๋ ชนิดสับละเอียด และชนดิ แว่น ทาให้ผบู้ ริโภคไดเ้ ลอื กบรโิ ภคมีจาหน่าย ทางเพจไชโปว้ หวานแม่เนาวรัตน์ ราชบรุ ี สามารถเลอื กดูสินคา้ และส่ังทางออนไลน์ ซง่ึ เหมาะกบั สังคม ยคุ ออนไลน์ในปจั จบุ นั เปน็ อีกทางเลือกหน่งึ ท่ีให้ความสะดวกสบายตอ่ ผ้บู ริโภค

3 รปู ภาพเจา้ ของภูมิปญั ญา นางเนาวรตั น์ มว่ งสนุ ทร เจา้ ของรา้ น ไชโปว้ หวานแมเ่ นาวรตั น์ ราชบุรี รูปภาพภูมิปัญญา ไชโป้วหวานแบบต่างๆของแม่เนาวรตั น์ มีแบบหัว แบบเต๋า แบบแวน่ แบบฝอย มีขายในงานต่างๆหรือ ติดต่อสั่งซอ้ื ไดท้ ี่ เพจไชโปว้ หวานแมเ่ นาวรัตน์ หรือ บา้ นเลขท่ี 69 หมู1่ ตาบลเจด็ เสมียน

4 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมลู คลังปัญญา-ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ตาบล เจ็ดเสมยี น อาเภอ โพธาราม จงั หวดั ราชบุรี ชอื่ ภมู ปิ ญั ญา บ้านตีมีด เจด็ เสมยี น ข้อมลู พน้ื ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถน่ิ /บุคคลคลงั ปัญญา ช่ือ นายไพรชั นามสกลุ อารีย์ วันเดอื นปเี กดิ 23 เมษายน 2508 ท่ีอยปู่ จั จุบนั (ที่สามารถติดตอ่ ได้) บา้ นเลขท่ี 45 หม6ู่ ตาบล เจด็ เสมยี น อาเภอ โพธาราม จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ 099-1916869 Line ID 099-1916869 Facebook บ้านตมี ดี เจ็ดเสมยี น พิกัดทางภมู ิศาสตร์ ค่า X: 13.63293 ค่าY: 99.83296 ความเปน็ มาของภมู ิปญั ญา อาชีพตีมีดนายไพรัช อารีย์ เร่ิมต้นตั้งแต่รุ่น คุณปู่ มารุ่นคุณพ่อ และตัวเองน้ีเป็นรุ่นที่สามแล้ว จากเดิมทาเครื่องมือทางการเกษตรต่างๆก่อน เช่น เคียว ได้ทาอยู่กับบ้าน ซึ่งตนได้เรียนรู้จากการทา ของคูณพ่อ ได้เร่ิมทาจริงจัง มา 10 ปีแล้ว หลังจากที่คุณพ่อได้เสียชีวิตลง ตนจึงได้เร่ิมทาจากน้ันมา และได้มกี ารเรียนรู้ และพัฒนามาเปน็ มีดเหน็บ มดี อโี ต้ มีดขวาน และแบบต่างๆ ตามที่ลูกค้าต้องการ ซึ่ง ปัจจบุ ันการมกี ารขายผ่านชองเฟสบุค ลกู ค้าสามารถเข้ามาชม และส่ังแบบต่างๆตามต้องการได้ เพจบ้าน ตมี ีด เจ็ดเสมียน จุดเดน่ ของภมู ปิ ัญญา บ้านตีมีด เจ็ดเสมียนใช้เหล็กแหนบในการตีมีดซ่ึงคุณสมบัติ มีความแข็งแกร่ง กว่าเหล็กทั่วไป รูปแบบมีความทันสมัย มีเอกลักษณ์ในแบบเฉพาะ ฝักไม่หมือนใคร มีความคม และความทนทานแต่ก็ ข้ึนอยู่กับการใช้งานด้วย ราคามิตรภาพ มีการขายผ่านทางโซเชียล และที่สาคัญการตีมีด เป็นสิ่งท่ีหา ยากแลว้ ในปจั จบุ นั การตมี ดี จึงเป็นภมู ปิ ญั ญาทีเ่ ก่าแก่อกี อย่างหนึง่ ในตาบลเจ็ดเสมยี นทค่ี วรสืบทอดไว้ วัตถุดิบท่ีใชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑ์ทีเ่ กิดจากภมู ิปญั ญา ซงึ่ พื้นท่ีอื่นไมม่ ี ใชเ้ หล็กแหนบในการตมี ดี ซงึ่ คุณสมบัติ มีความแข็งแกร่ง กว่าเหลก็ ท่ัวไป รายละเอยี ดของภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ บ้านตมี ดี เจด็ เสมียน เปน็ ภูมิปัญญาท่ีเก่าแก่อกี อยา่ งหน่ึงในตาบลเจด็ เสมยี นที่ควรสืบทอดไว้ มี การตมี ดี แบบหลายๆอย่าง ไว้สาหรับการใชง้ าน ในการสั่งแบบลูกค้าตอ้ งเลือกแบบท่ีต้องการและสามารถ สงั่ และดูแบบผ่านช่องทางเฟสบุ

5 รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน  ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพร่ผา่ นสอื่ มวลชนและสื่ออ่ืนอยา่ งแพร่หลาย  มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก มีการนาไปใช้  อนื่ ๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน การพัฒนาต่อยอดภูมปิ ญั ญาให้เปน็ นวตั กรรม คณุ คา่ (มลู คา่ ) และ ความภาคภูมิใจ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น/นวัตกรรมท่ีคิดค้นข้นึ มาใหม่ ภูมปิ ัญญาท้องถิน่ ดงั้ เดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ินท่ีได้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิม คอื บา้ นตมี ดี เจ็ดเสมยี น จากเดิมทาเคร่ืองมือทางการเกษตรตา่ งๆกอ่ น เช่น เคียว การพัฒนาตอ่ ยอด คอื บา้ นตมี ีด เจด็ เสมียน พัฒนามาเปน็ มดี เหนบ็ มีดอโี ต้ มดี ขวาน และแบบต่างๆ ตามที่ลูกคา้ ต้องการ ซงึ่ ปจั จุบันการมกี ารขายผา่ นชองเฟสบุค ลกู ค้าสามารถเข้ามาชม และสงั่ แบบต่างๆตามต้องการได้ เพจ บ้านตมี ีด เจ็ดเสมยี น

6 รูปภาพเจา้ ของภมู ปิ ญั ญา นายไพรชั อารยี ์ เจา้ ของบา้ นตมี ีด เจ็ดเสมยี น รูปภาพภูมปิ ัญญา แบบมดี ต่างๆของนายไพรัช อารยี ์ เจ้าของบา้ นตมี ีด เจด็ เสมยี น มีหลายรูปแบบ หลายขนาด

7 อุปกรณ์ เครอื่ งมือในการตมี ดี

8 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มลู คลังปญั ญา-ภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน ตาบล เจ็ดเสมียน อาเภอ โพธาราม จังหวัดราชบรุ ี ชื่อภูมปิ ัญญา ศนู ย์การเรียนรูเ้ กษตรรนุ่ ใหมพ่ ฒั นา P.R Model ข้อมลู พน้ื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ /บคุ คลคลังปญั ญา ชื่อ นายกิติศกั ดิ์ นามสกลุ ทวีสขุ วนั เดอื นปเี กิด 10 พฤษภาคม 2517 ท่อี ยู่ปจั จุบัน (ทส่ี ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 118 หม5ู่ ตาบล เจ็ดเสมียน อาเภอ โพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70120 โทรศพั ท์ 082-3559936 Line ID 082-3559936 E-mail address: [email protected] Facebook กติ ศิ ักด์ิ ทวีสุข พกิ ัดทางภมู ิศาสตร์ ค่า X: 13.65102 ค่าY: 99.82589 ความเปน็ มาของภมู ิปญั ญา เร่ิมจากท่ีบ้านของนายกิติศักดิ์ ทวีสุข ปลูกพืชผักตั้งแต่รุ่นของคุณพ่อ คุณแม่ มีการปลูกพืช ผสมผสาน ทาในครอบครวั อยู่แล้ว จนประมาณปี พ.ศ.2559 ได้รับให้เป็นศูนย์การเรียนรู้เกษตรรุ่นใหม่ พัฒนา P.R Model โดยไดร้ ับเลอื กจากเทศบาลตาบลเจ็ดเสมียน ให้เป็นที่ศึกษาดูงานในตาบลเจ็ดเสมียน จากเดิมที่ไร่มีการปลูกพืชผัก การทาปุ๋ยหมัก ก็มีไปศึกษาดูงานจากที่อ่ืน แล้ว นาความรู้มาพัฒนา ปรบั ปรงุ ลองผดิ ลองถูกในไร่ของตวั เอง จุดเด่นของภมู ปิ ัญญา ศูนย์การเรียนรู้เกษตรรุ่นใหม่พัฒนา P.R Model เป็นศูนย์การเรียนรู้ด้านเกษตรประจาตาบล เจ็ดเสมียน มีผู้มาศึกษาดูงาน โดยมีพ้ืนที่กว้างขวางมาก จานวนหลายไร่ ซึ่งมีการปลูกพืช ผสมผสาน อย่างหลากหลาย เช่น มะพร้าว มะนาว กล้วย ต้นหม่อน ตลอดจนพืชผักสวนครัว และสมุนไพร สามารถสรา้ งรายได้ให้กับครอบครัวเป็นอย่างดี โดยพืชผักที่นี่ ไม่ใช้สารเคมี มีการทาปุ๋ยหมักไว้ใช้เอง นอกจากน้ยี งั มีการเล้ียงไกไ่ ข่และมบี อ่ ปลาด้วย เป็นการทาเกษตรทค่ี รบวงจร วตั ถดุ ิบทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑท์ ่ีเกิดจากภมู ิปัญญา ซ่งึ พื้นทอี่ ื่นไม่มี การปลูกพืชแบบผสมผสาน อย่างหลากหลาย โดยพืชผกั ท่ีน่ี ไม่ใช้สารเคมี มีการทาปยุ๋ หมกั ไว้ใช้ เอง เป็นการทาเกษตรท่ีครบวงจร รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาท้องถ่นิ -รปู แบบในการถ่ายทอดความรู้ มีการศกึ ษาดูงาน เพื่อนาประโยชน์ทไี่ ด้รบั ไปปฏิบัติใชไ้ ด้จรงิ ใน ชวี ิตประจาวัน

9 รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ  ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มกี ารเผยแพร่ผ่านสอ่ื มวลชนและสอ่ื อื่นอย่างแพร่หลาย  มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน 3 ครงั้ จานวน ครง้ั ละ10-15 คน มีการนาไปใช้  อ่นื ๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภูมปิ ัญญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ ค่า (มลู คา่ ) และ ความภาคภมู ิใจ ภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน/นวัตกรรมทคี่ ิดคน้ ขน้ึ มาใหม่ ภูมปิ ัญญาท้องถิน่ ดัง้ เดมิ ได้รับการถา่ ยทอดมาจาก ภมู ิปญั ญาท้องถิ่นทไ่ี ดพ้ ฒั นาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คอื ศูนย์การเรยี นรูเ้ กษตรรุ่นใหม่พัฒนา P.R Model จากเดิมเร่ิมจากการปลกู ผักสวนครัว ไวก้ ินเอง ลองผดิ ลองถกู ลองปลูก พืชต่างๆไว้กินเอง การพฒั นาต่อยอด คอื จากทเ่ี รม่ิ การปลูกผกั สวนครวั ไว้กินเอง ลองผดิ ลองถูก ลองปลูก พืชต่างๆไวก้ ินเอง จากท่พี อ่ ทา คนเดยี วกเ็ ร่ิมตอ่ ยอดลงมอื ทาด้วยตนเอง จากทีละน้อย ปลกู ไมก่ อ่ี ย่าง ก็เริ่มปลกู แบบผสมผสาน โดยไม่ ใชส้ ารเคมี มีการทาปุ๋ยหมกั ไว้ใชเ้ อง นอกจากนย้ี งั มกี ารเล้ียงไก่ไข่และมีบ่อปลาด้วย เป็นการทาเกษตรที่ ครบวงจร

10 รปู ภาพเจา้ ของภูมปิ ญั ญา นายกติ ศิ กั ดิ์ ทวีสขุ ศูนยก์ ารเรียนรเู้ กษตรรนุ่ ใหม่พัฒนา P.R Model รปู ภาพภูมปิ ัญญา บรเิ วณโดยรอบศนู ยก์ ารเรียนรูเ้ กษตรรุ่นใหมพ่ ัฒนา P.R Model มีการปลกู พืช ผสมผสาน อย่าง หลากหลาย เชน่ มะพร้าว มะนาว กลว้ ย ต้นหม่อน ตลอดจนพืชผักสวนครวั และสมนุ ไพร

11 การเลย้ี งไขไ่ กแ่ ละไข่จากไร่ศนู ยก์ ารเรยี นรเู้ กษตรรนุ่ ใหม่พฒั นา P.R Model

ทีป่ รึกษา คณะผู้จดั ทา นางสนุ นั ทา โนรสี วุ รรณ นางโสภญิ า ศรีทอง ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอโพธาราม ครู อาสาสมัคร ฯ ร่าง/เรียบเรียงและจัดทา นางสาววนดิ า ทองแจ่ม ครู กศน.ตาบลเจ็ดสมียน