ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.บ้านเลือก อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมิปญั ญำท้องถนิ่ เดือน มกรำคม 2563 กศน.ตำบลบำ้ นเลอื ก ศนู ย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศยั อำเภอโพธำรำม สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั จงั หวดั รำชบรุ ี สำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัย สำนกั งำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธกิ ำร กระทรวงศึกษำธิกำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลบ้ำนเลือก ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนใน พื้นที่ตำบลบ้ำนเลือก เพ่ือเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และ ฝึกฝนได้ท้ังจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพ่ือให้ ประชำชนในพื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพิ่มอำชีพ และประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัวให้มี กำรเจริญเติบโตอย่ำงต่อเน่ืองและเก้ือกูลในกำรผลิตซ่ึงกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิด ประโยชน์ และไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของ สภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเนื่อง และเกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติ ด้วยกศน.ตำบลบ้ำนเลือก หวังว่ำเอกสำรเลม่ นค้ี งมีประโยชน์ต่อผอู้ ่ำนและผู้ปฏบิ ตั ิงำนต่อไป กศน.ตำบลบ้ำนเลือก มกรำคม 2563

สำรบญั 1 2 คำนำ 3 สำรบญั หนำ้ กศน.ตำบลบำ้ นเลือก - กำรเลยี้ งววั แบบธรรมชำติบำบดั : นำยสัจจำ ธรรมลงั กำ - กำรยกศำลพระภูมิเจำ้ ท่ี : นำยณัฐดนัย ชุ่มจิตร - กำรปลกู พันธไ์ ม้โบรำณหำยำก : น.ส.จติ ตมิ ำ จำปำจันทร์ คณะผูจ้ ัดทำ

1 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถนิ่ ตำบลบำ้ นเลือก อำเภอโพธำรำม จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภูมิปัญญำ : ชื่อ นายสัจจา ธรรมลงั กา วันเดอื นปีเกดิ : 18 สิงหาคม พ.ศ. 2498 ท่ีอยู่ปจั จุบนั (ทีส่ ำมำรถตดิ ต่อได้) : 9/2 หมูท่ ่ี 7 ตาบล บา้ นเลอื ก. อาเภอโพธาราม จงั หวัดราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70120 โทรศพั ท์ : ควำมเป็นมำของบุคคลคลงั ปัญญำ นายสัจจา ธรรมลงั กา เป็นผู้มีความชานาญเกย่ี วกับดา้ นการเลยี้ งววั นม มาเป็นระยะเวลา 25 ปี โดยได้รับการสบื ทอดอาชีพจากบดิ า เน้นความพอเพยี ง ทาแตพ่ อประมาณ พ่งึ พาตนเอง ใช้เหตุผลในการ ดาเนนิ ชีวิตและการประกอบอาชีพใช้ประสบการณ์ในชวี ิตและคนในชมุ ชนน้นั ได้ ทาการจดบญั ชคี รวั เรอื น ตลอด บญั ชีฟารม์ และบนั ทึกข้อมูลดา้ นที่การทาการเกษตรเพ่ือวเิ คราะห์วางแผนการผลิตนา้ นมจากววั นม โดยการใช้กรรมวธิ ที างธรรมชาตบิ าบดั ทาให้วัวนมนัน้ มีน้านมตลอดท้ังปีโดยอาจารย์สจั จาอาชีพเดิมนัน้ รบั ราชการครวู ิชาภาษาไทยไม่นานกไ็ ด้ตัดสินใจทจี่ ะลาออกจากขา้ ราชการมาทาการศึกษาโคนมอย่างจรงิ จัง โดยเร่ิมต้นจากโคนม7ตวั และคอ่ ยเพ่มิ ขึ้นมาเป็น12ตัวและตายไปสองตัวเหลือ 10 ตัวในปแี รกโดยวธิ ีการ เลีย้ งกเ็ ล้ียงแบบท่ีตัวเองเข้าใจแตไ่ ม่ประสบความสาเร็จเพราะจากการทาบญั ชีฟาร์มตัวเลขของรายรบั และ รายจ่ายใกล้เคยี งกนั มากทาให้ตนนนั้ รู้สกึ ทอ้ แทแ้ ละยากจะเลิกอาชพี น้ีแตด่ ้วยความบังเอิญไดไ้ ปรู้จักกับ หมอที่รักษาวัวนมทา่ นหน่งึ ท่านไดเ้ ข้ามาแนะนาวิธกี ารเล้ยี งแบบธรรมชาติเพ่ือลดการเจบ็ ปว่ ยของววั นม ใหน้ อ้ ยลงเพราะตน้ ทุนการรักษาวัวนมค่อนขา้ งสูงถ้าหากสามารถปฏิบตั ดิ ูววั นมด้วยวธิ ธี รรมชาตไิ ดก้ ็จะ ชว่ ยใหน้ มทม่ี ีคุณภาพทัง้ นี้การเล้ยี งในแบบธรรมชาติสิ่งสาคญั ก็คือการดูแลเรื่องอาหาร จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญำ - เป็นแหลง่ ศกึ ษาดูงาน - เป็นสถานทถ่ี า่ ยทอดความรู้ สง่ิ ท่ีใช้ประโยชนใ์ นกำรฝึกฝนท่เี กดิ จำกภมู ิปัญญำ ซึ่งพื้นที่อน่ื ไม่มี ไดแ้ ก่ - มีวิธกี ารผสมอาหารด้วยตนเองโดยวธิ ีการแบบธรรมชาติ - เน้นการเลีย้ งววั นมรูปแบบธรรมชาติบาบัด - ใชว้ ัตถุดิบที่มอี ยู่ในท้องถิน่ ไม่เนน้ ยาปฏิชวี นะ

2 รำยละเอียดของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน - รปู แบบในการถา่ ยทอดความรู้ มีทง้ั การศึกษาดูงาน การเข้ารบั การอบรมและฝึกปฏบิ ัติจรงิ เพอื่ นาประโยชนท์ ไ่ี ดร้ บั ไปปฏิบตั ิใชไ้ ดจ้ ริงในชวี ติ ประจาวัน รูปแบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ยังไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล / เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพร่ผ่านสอ่ื มวลชนและส่ืออยา่ งแพร่หลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน.........20.......ครั้ง จานวน......200......คน มกี ารนาไปใช้ ในพ้ืนท.่ี .......15.......คน นอกพื้นท่.ี ...13......คน อ่นื ๆ (ระบุ)√ ลกั ษณะของภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ กำรพัฒนำต่อยอดภมู ิปัญญำให้เปน็ นวตั กรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภมู ใิ จ ภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ /นวตั กรรมท่ีคิดคน้ ขึ้นมาใหม่ ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ด้งั เดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภูมปิ ัญญาท้องถิน่ ที่ไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ การเลี้ยงวัวแบบปล่อยไมม่ ีการดูแลและไม่มีการใชว้ ัตถุดิบในท้องถน่ิ กำรพัฒนำต่อยอดคอื มกี ารนารปู แบบและเทคโนโลยเี ข้ามาใช้ในการบรหิ ารจัดการฟาร์ม และการลดต้นทนุ ในการเลี้ยงตลอดจนนาวิธกี ารแบบธรรมชาตบิ าบดั เข้ามาดูแล

3 ภำพถำ่ ยเจำ้ ของภมู ิปัญญำ นายสจั จา ธรรมลงั กา (เจ้าของภูมปิ ัญญาทางด้านการเลี้ยงวัวนมธรรมชาติบาบดั )

4 รูปภำพภมู ิปัญญำ รูปภาพคลังปัญญาเกย่ี วกบั การผสมอาหารแบบธรรมชาติ การผสมอาหารแบบธรรมชาตแิ ละใช้แผงโซล่ าเซลสใ์ นแทนนา้ มันในการดูดนา้ ใช้ในการลา้ งคอกวัวนม การปลูกหญา้ เพ่ือเป็นสว่ นผสมผลิตอาหารวัวนมดว้ ยตนเอง

5 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถ่นิ ตำบลบำ้ นเลือก อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบุรี ช่ือภูมปิ ัญญำ : การทาพธิ ีกรรมทางด้านการยกศาลพระภมู เิ จา้ ท่ี ชอ่ื นายณัฐดนัย นำมสกลุ ชุ่มจิตร วันเดือนปเี กดิ : 19 สงิ หาคม พ.ศ.2512 ที่อยู่ปัจจบุ นั (ที่สำมำรถติดต่อได)้ : บ้านเลขที่ 5/2 หม่ทู ่ี 2 ตาบลบ้านเลอื ก อาเภอโพธาราม จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 0851981925 ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปัญญำ การยกศาลพระภมุ ิเจา้ ที่นั้นผมไดร้ บั การถา่ ยทอดจากคุณตาเตยี ง เสลาหลักเรม่ิ ศึกษาตงั้ แต่อายไุ ดป้ ระมาณ30ปี จะต้องมกี ารยกค่าครูก่อนโดยจะมีค่าครูน้ันท้งั หมด112บาทพร้อมดอกไมธ้ ูปเทยี นหรอื ท่เี ราเรียกกันว่าขนั ธ์5เองแลว้ หลงั จากน้ันกจ็ ะมาถวายตวั เปน็ ศิษยแ์ ละก็จะมการบริกรรมคาถาตามแบบฉบับบราณมกี ระบวการขนั้ ตอนการยกศาลพระภูมเิ จ้าทเ่ี จา้ ทางโดยเจ้าของบ้านจะต้องมีการ เตรียมศาลพระภูมิเจา้ ท่ีมีการเตรยี มเครอ่ื งเสน้ ไหว้โดยมขี องทกุ อย่างจะต้องจัดเตรียมให้เปน็ ค่มู มี ะพรา้ วจานวน 1คู่ , กล้วย1คู่ , บายศรีปาก ชามจานวน 1 คู่ , อาหารคาว 1ชดุ , ขนมต้มแดงต้มขาว,1ชดุ , ไก1่ คู่ , หมู1คู่ , นา้ ชา นา้ เปล่า, ผลไม้ทงั้ หมด9 อยา่ ง และของทจ่ี ะทาการไหว้ ทกุ อย่างนั้นจะต้องจดั ให้พนู ๆเต็มชามเพื่อแสดงให้เหน็ ว่าเราจะไดร้ ่ารวยมีอข้าวปลาอาหารเหลือกนิ เหลอื ใช้และจะมกี ารยกในชว่ งเวลาเชา้ พรอ้ ม ทั้งดูฤกง์ ามยามดตี ามแบบของวนั อธบิ ดี วนั ธงชยั มกี ารเตรยี มน้ามัน ผา้ สีๆสามศอก กระดาษเงนิ กระดาษทอง การใช้สญั ลกั ษณห์ ยิบดินมา3 ก้อนขึน้ ลงบนศาลพร้อมกับการท่องคาถาอัญเชิญเจ้าทเี่ จ้าทางขึน้ ประดษิ ฐานตามลาดับ จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำ - เปน็ แหลง่ ศกึ ษาดงู าน - เปน็ สถานทถี่ ่ายทอดความรู้ วัตถดุ ิบที่ใชป้ ระโยชนใ์ นกำรผลติ ภัณฑ์ทเี่ กดิ จำกภมู ิปัญญำ ซึ่งพืน้ ท่ีอ่นื ไม่มี ได้แก่ - หนังสอื ตาราบทสวดพิธกี รรมคาถาตา่ งๆ - ดอกไม้ ธูป เทยี น - ใบตองกล้วยนา้ วา - ขนั ธ์๕ยกครู - -ขนมต้มแดงต้มขาว - บายศรีปากชาม

6 รำยละเอยี ดของภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน - รูปแบบในการถา่ ยทอดความรู้ มีท้ังการศกึ ษาดูงาน การเข้ารับการอบรมและฝึกปฏบิ ตั จิ รงิ เพอื่ นาประโยชน์ทีไ่ ด้รับไปปฏบิ ัตใิ ช้ได้จริงในชวี ติ ประจาวนั รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญำท้องถ่นิ ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นส่ือมวลชนและสอ่ื อยา่ งแพรห่ ลาย มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน........-........คร้ัง จานวน.......-......คน มกี ารนาไปใช้ ในพืน้ ท่.ี .......-.......คน นอกพืน้ ท.่ี ...-.....คน อืน่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมปิ ญั ญำทอ้ งถิ่น กำรพฒั นำตอ่ ยอดภมู ิปญั ญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภูมใิ จ ภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น/นวัตกรรมท่ีคิดค้นขนึ้ มาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถิน่ ดั้งเดมิ ได้รับการถา่ ยทอดมาจาก ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ินท่ีไดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคอื เป็นการยกแบบความพึ่งพอใจของผอู้ ยู่อาศยั กำรพัฒนำตอ่ ยอดคือ ปัจจบุ นั มีการพฒั นาการทาพธิ ีกรรมทางด้านประเพณีต่างๆสามารถทา ได้โดยมีการยกครูขันธ์๕ กอ่ น มี วัสดุอุปกรณ์ ขัน้ ตอนการทาการเตรียมพธิ ีกรรมเปน็ การสบื ทอดประเพณี การต้ังศาลพระภมู ิเจ้าท่ี ต้องกระทาอย่างถูกต้อง เพื่อใหเ้ กิดความเป็นสิรมิ งคล แก่ผ้อู ยอู่ าศยั การ บวงสรวงเซน่ สังเวย และการตงั้ ศาลพระภมู ิ ถือเป็นพิธกี รรมโบราณของไทย เพราะเชอ่ื ว่า การต้ังศาลจะ เป็นการขับไล่สง่ิ อัปมงคลท้ังหลายให้ออกไปจากบา้ น แลว้ จึงอัญเชญิ พระภมู ิมาสถิตทิ ่ี ศาลพระภูมิเพื่อ ปกป้องคุม้ ครองเจา้ บา้ น และบรวิ ารใหอ้ ยู่เยน็ เปน็ สุข มีความเจริญร่งุ เรอื ง เพราะถือวา่ พระภูมิเป็นสิ่ง ศักดส์ิ ทิ ธิอ์ ย่างหนึง่ ของบ้านหรือสถานที่

7 ถำ่ ยภำพของภูมิปญั ญำ นายณัฐดนยั ชุม่ จติ ร (เจา้ ของภมู ิปญั ญาเร่ืองการพิธกี รรมการยกศาลพระภมู ิเจา้ ท่ี)

8 รปู ภำพภมู ปิ ัญญำ การสัมภาษณบ์ ทสวและการบรกิ รรมคาถาในการยกศาลเจ้าท่ี พิธีกรรมเชญิ ศาลเจา้ ท่เี ก่าลง การตั้งศาลพระภมู เิ จ้าที่

9 แบบบันทึกชุดขอ้ มลู คลังปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลบำ้ นเลอื ก อำเภอโพธำรำม จงั หวัดรำชบุรี ช่ือภูมิปัญญำ : ปราชญ์ทางดา้ นพนั ธ์ุไม้โบราณหายาก ชอ่ื นางสาวจติ ติมา นำมสกุล จาปาจนั ทร์ วนั เดอื นปเี กิด : 6 สิงหาคม พ.ศ.2500 ที่อยู่ปัจจุบนั (ที่สำมำรถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 28 หมู่ท่ี 3 ตาบลบา้ นเลือก อาเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรณีย์ 70120 โทรศัพท์ : 0966974298 Facebook : - ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ นางจิตตมิ า จาปาจนั ทร์ เป็นผู้ปฏบิ ัติตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงและมคี วามสนใจ เร่อื งของพนั ธไุ์ ม้โบราณหายากมาเปน็ ระยะเวลา 20 ปี เนน้ ความพอเพียง ทาแต่พอประมาณ พึง่ พาตนเอง ใช้เหตุผลในการดาเนินชวี ติ และการประกอบอาชีพและชว่ งแรกนน้ั มีความสนใจเกี่ยวกับเรอื่ งสมุนไพรใน พนื้ บา้ นตา่ งๆทม่ี ีอยู่ในท้องถนิ่ และได้ทาการศึกษาและวจิ ยั ทดลองของสรรพคุณของพืชสมุนไพรตลอดจน ประโยชนข์ องพนั ธุไ์ ม้ท่หี ายากและใกลจ้ ะสญู พันธโ์ุ ดยจะเหนไดว้ า่ กลุ่มชนพื้นบ้านนั้นมคี วามผกู พันกบั พืช มาตัง้ แต่ครัง้ โบราณภูมปิ ัญญาพนื้ บ้านในท้องถ่นิ ไดส้ ูญหายไปขาดการถ่ายทอดจึงไดม้ ีความคดิ ว่าจะต้อง ศกึ ษาเกยี่ วกับวชิ าพฤษศาสตรพ์ ้นื บา้ นตามแบบแผนทตี่ นเองน้นั กาหนดไว้และทเี่ กยี่ วกับการนาพชื หายาก เหลา่ น้ันมาใช้ประโยชน์และจะเน้นความสาคัญทางคณุ ค่าทางเศรษฐกิจของพชื ท่เี กดิ จากภูมปิ ัญญาต่าง พนื้ บา้ นและตอ่ ไปในอนาคตอาจจะมีศักยภาพกลายมาเปน็ พืชเศรษฐกิจขึน้ ก็ไดใ้ นอนาคตหากได้รับการ สง่ เสริมอยา่ งจรงิ จังโดยเนน้ หลกั ารทวี่ ่าตอ้ งมีความประหยัดการเกบ็ หาไดจ้ ากธรรมชาตแิ ละนามาใชโ้ ดย เพาะเลย้ี งด้วยวิธแี บบโบราณธรรมชาติเป็นพันธพุ์ ืชดงั้ เดิมที่ยงั ไม่ไดป้ รบั ปรงุ สายพันธ์ซุ ่ึงตอนน้กี ม็ ีพันธไ์ุ มท้ ี่ หายากอยู่อย่างมากมายเชน่ ดอกชานาด กระดงั งาไทย มะม่วงป่า จาปแี ขก แคนา เทพทาโร กฤษณาและ หลมุ พอ กระทัง พลับพลาซ่ึงในปัจจุบันก็ยังขยายพนั ธ์ไม้อย่างต่อเน่ืองและมีอาจายจ์ ากมหาวิทยาลยั ตา่ งๆ เข้ามาใหร้ ว่ มกันทาวจิ ัยเก่ยี วกับเรอื่ งพชื พนั ธ์ไุ ม้พน้ื เมืองอกี อย่างเปน็ ระยะ จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญำ - เป็นแหลง่ ศกึ ษาดูงาน - เปน็ สถานทีถ่ ่ายทอดความรู้ - เปน็ การสรา้ งรายไดใ้ ห้กบั ครอบครัวไดเ้ ป็นอย่างดี วัตถุดิบท่ีใชป้ ระโยชน์ในกำรผลิตภณั ฑ์ท่เี กิดจำกภูมปิ ัญญำ ซึง่ พ้ืนทอี่ ่นื ไมม่ ี ได้แก่ - เป็นการนาตาราพันธ์ไุ มโ้ บราณจากบรรพบุรษุ มาศึกษา - เปน็ การนาสรรหาและคัดสายพนั ธ์ุไมห้ ายากท่ีมีในท้องถ่ินและกาลงั จะสญู พนั ธ์ุ

10 รำยละเอยี ดของภูมิปัญญำทอ้ งถิ่น - รปู แบบในการถา่ ยทอดความรู้ มีทัง้ การศกึ ษาดงู าน การเข้ารับการอบรมและฝึกปฏิบัตจิ รงิ เพ่อื นาประโยชน์ท่ไี ดร้ ับไปปฏบิ ัติใช้ไดจ้ ริงในชีวิตประจาวัน รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำท้องถ่นิ ยังไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผ่านสอ่ื มวลชนและส่ืออย่างแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน........3........ครงั้ จานวน.......15......คน มกี ารนาไปใช้ ในพื้นที่........-.......คน นอกพ้ืนท่.ี ...-.....คน อืน่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมปิ ัญญำทอ้ งถิน่ กำรพฒั นำต่อยอดภมู ปิ ัญญำใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ ค่ำ (มูลค่ำ) และควำมภำคภมู ใิ จ ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ /นวตั กรรมที่คดิ คน้ ข้ึนมาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ดง้ั เดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ที่ได้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคือได้ทาการถ่ายทอดประสบการณ์แนวของการพง่ึ พาตนเองตามท่ีไดท้ าการศึกษา และคดิ คน้ โดยสรา้ งฐานการเรียนรู้ในพ้นื ท่ีของตนเองเพ่ือเป็นแหล่งเรียนรกู้ ารทาการเกษตรตามหลัก ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง และเปน็ วิทยากรถา่ ยทอดความรูใ้ หก้ ับเกษตรกร นักเรียน นกั ศึกษา เปน็ อาสาสมัครให้กบั ส่วนราชการตา่ ง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรโู้ ดยไม่หวงั ผลตอบแทน มกี ารรวมกลุ่มและสร้าง เครอื ข่ายเชือ่ มโยงระหวา่ งชมุ ชน กำรพัฒนำตอ่ ยอดคอื การเลือกพนั ธ์ุไม้เพื่อการปลูกปา่ ตามวตั ถปุ ระสงค์จาเปน็ ตอ้ งเข้าใจถึง ลักษณะทานเิ วศวทิ ยาของพันธ์ุไม้เหลา่ น้ันพันธ์ุไมห้ ลายชนิดได้มีการศึกษาถึงการกระจายความต้องการ เกยี่ วกบั ปัจจยั สง่ิ แวดลอ้ มการปรับตวั และอตั ราการเติบโตและชีพลักษณ์รวมไปถงึ คุณภาพเนื้อไม้และการ ใช้ประโยชน์ ความร้ทู างนิเวศวิทยาระดับเฉพาะชนดิ พันธ์ุเหลา่ นมี้ คี วามจาเปน็ อย่างยงิ่ สาหรบั การเลือก ชนิดพันธุ์ไมแ้ ละทีส่ าคัญตอ้ งให้มคี วามเหมาะสมกับบริบทชุมชนด้วย

11 ถำ่ ยภำพเจำ้ ของภูมิปญั ญำ นางสาวจติ ตมิ า จาปาจนั ทร์ (เจ้าของภูมปิ ญั ญาปราชญ์ทางดา้ นพันธ์ุไมโ้ บราณหายาก)

12 รูปภำพภมู ปิ ญั ญำ มีการประหยดั พ้ืนทใ่ี นการปลกู พชื หายากหลายๆชนิดรวมกัน พนั ธ์ุหายากที่มีอยู่ในท้องถิน่ และใกล้จะสูญพนั ธ์

ที่ปรกึ ษำ คณะผู้จดั ทำ นางสนุ ันทา โนรสี วุ รรณ นางโสภิญา ศรีทอง ผูอ้ านวยการ กศน.อาเภอโพธาราม ครู อาสาสมคั ร ฯ รำ่ ง/เรียบเรยี งและจดั ทำ ครู กศน.ตาบลบ้านเลอื ก นายกติ ติ พุทธา