โครงการจิตรลดา

สวนจิตรลดาโครงการพระราชด�ำริ The Royal Chitralada Project

ค�ำน�ำ ตลอด ๗๐ ปแี ห่งการครองราชย์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช รชั กาลที่ ๙ พระองค์ มพี ระราชดำ� รเิ กยี่ วกบั โครงการตา่ งๆ เพอ่ื ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของพสกนกิ รชาวไทยกวา่ ๔,๖๐๐ โครงการ ซง่ึ แตล่ ะ โครงการลว้ นแสดงถึงพระอจั ฉริยภาพ พระวริ ยิ ะอตุ สาหะ และพระราชปณธิ านที่จะขจดั ปญั หาความทกุ ขย์ ากของ ราษฎร ทรงทุ่มเทพระวรกายในการเสด็จพระราชด�ำเนินไปเย่ียมเยียนราษฎรในพื้นที่ห่างไกล พระราชทานแนว พระราชดำ� ริ แนวทางการดำ� เนนิ งาน และคำ� แนะนำ� เพอื่ แกไ้ ขปญั หา รวมถงึ ทรงสรา้ งสรรคน์ วตั กรรมและสง่ิ ประดษิ ฐ์ ตา่ งๆ ดว้ ยพระองค์เอง จนทำ� ใหโ้ ครงการเหล่านน้ั สำ� เรจ็ ลุลว่ งด้วยดี หนงั สอื ชดุ ศาสตรพ์ ระราชา ไดน้ อ้ มนำ� โครงการตามพระราชดำ� รทิ เ่ี ปน็ แบบอยา่ งอนั ดี ในการศกึ ษาหลกั การ ทรงงานของพระองค์ท่าน ซง่ึ มีหลกั การสำ� คญั คือ “เข้าใจ เขา้ ถึง พัฒนา” เพ่อื เป็นแรงบันดาลใจทจ่ี ะนอ้ มเกลา้ น้อม กระหมอ่ มนำ� หลกั คดิ และพระราชกรณยี กจิ ของพระองคไ์ ปศกึ ษาคน้ ควา้ และประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กดิ ประโยชนแ์ กต่ นเอง และประเทศชาติสบื ไป ปวงขา้ พระพุทธเจา้ ขอนอ้ มเกลา้ นอ้ มกระหม่อมรำ� ลกึ ในพระมหากรุณาธคิ ณุ หาทสี่ ดุ มิได้ ขา้ พระพทุ ธเจ้า ส�ำนักพิมพ์สถาพรบุค๊ ส์ Preface During His 70-year reign, King Bhumibol Adulyadej, or King Rama IX, initiated more than 4,600 projects to improve the quality of life of His people. Each project reflects His intelligence, hard work, and determination to solve His people’s problems. He visited His people often, no matter how near or far, and gave advice and solutions to local problems. He also invented tools to ensure each project would be a success. The Art and Science of King Bhumibol Adulyadej Series gives knowledge and information about the King’s theories, process, and thoughts about work and life – emphasizing King Rama IX’s process of ‘Understand, Approach, and Develop,’ which guided his thinking and actions to improve quality of life of His people. We study what the King Bhumibol Adulyadej did for Thailand, so we can follow in His footsteps. This series is dedicated to the loving memory of His Majesty, King Rama IX of Thailand, Bhumibol Adulyadej. Respectfully, The Satapornbooks Publishing Company 2

…วันนี้จึงเปน็ วนั ท่สี �ำคัญ เพราะโรงงานนีเ้ ป็นโรงงานตวั อย่าง และจะด�ำเนนิ การเปน็ ตัวอย่างส�ำหรับกสกิ ร และผู้ที่สนใจในการผลิตนมในประเทศไทย โรงงานนีเ้ ป็นแหง่ แรกท่ที �ำขนึ้ ในเมอื งไทย และกเ็ ปน็ ที่นา่ ภมู ใิ จว่าคน ไทยได้ออกแบบและเป็นผู้สร้าง ขอให้ถือว่าโรงงานน้ีเป็นโรงงานตัวอย่าง ใครอยากได้ความรู้ใครอยากที่จะท�ำ กจิ การโคนมใหส้ ำ� เรจ็ ใหก้ า้ วหนา้ และเปน็ ประโยชนแ์ กต่ น แกเ่ ศรษฐกจิ ของบา้ นเมอื ง กใ็ หม้ าดกู จิ การไดท้ กุ เมอื่ … พระราชด�ำรัสของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดยุ เดช เนอ่ื งในพิธเี ปดิ โรงงานนมผงสวนดสุ ติ ณ บริเวณสวนจิตรลดา วันที่ ๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๒ Today is an important day. Farmers and those interested in dairy farming can visit this factory to learn about milk production. This is the first dairy factory in Thailand. I’m proud that the designers and the builders of this factory are Thai. From now on, whoever wants to start dairy farming can come here to get more information. I hope people can make a better living and have improved well-being. King Bhumibol Adulyadej The opening ceremony of the Suan Dusit Powdered Milk Factory, Chitralada Palace December 7, 2512 B.E. 3

โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา The Royal Chitralada Project พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดชทรงทดลองปลูกข้าวภายในบริเวณสวนจิตรลดาดว้ ยพระองค์เอง 4

ความเป็นมา พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชทรงปรารถนาจะไดเ้ หน็ ประชาชนอยดู่ มี สี ขุ โดยเฉพาะอาชพี ดา้ นเกษตรกรรม ซึ่งถอื ว่าเปน็ อาชพี หลักของประเทศ จึงท�ำใหเ้ กดิ โครงการสว่ นพระองค์สวนจิตรลดา ขึ้น โดย ทรงใชพ้ นื้ ท่ีบางส่วนของสวนจติ รลดา พระราชวังดสุ ติ ตัง้ แต่ พ.ศ. ๒๕๐๔ เปน็ สถานท่ีศึกษา ค้นควา้ ทดลอง หาวิธี แก้ไขปัญหาต่างๆ ให้ถูกต้องตรงจุดด้วยพระองค์เอง เพื่อเป็นโครงการตัวอย่างที่ช่วยเหลือบรรเทาความเดือดร้อน ของราษฎร โดยการด�ำเนินงานมุ่งเน้นยึดตามแนวพระราชด�ำริ ‘เศรษฐกิจพอเพียง’ ซึ่งเป็นแนวคิดส�ำคัญในการ พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของเกษตรกรอยา่ งยั่งยนื ให้สามารถพึ่งตนเองได้ ควบค่ไู ปกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ภายในโครงการฯ มีการศึกษาวิจัยเก่ียวกับการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรภายในประเทศ เพื่อลดการ น�ำเขา้ สนิ ค้าจากตา่ งประเทศ และการนำ� วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรมาใชใ้ หเ้ กดิ ประโยชน์สูงสดุ ดว้ ยกระบวนการ ผลิตท่งี ่าย แต่มปี ระสิทธิภาพ ประหยดั เวลาและค่าใช้จ่าย โดยด�ำเนินการภายใต้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ท่ีมี การศกึ ษา ทดลองเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู และผลการศกึ ษา โดยโครงการตา่ งๆ ทเี่ กดิ ขน้ึ ภายในสวนจติ รลดา เปน็ โครงการ ท่ีไม่หวังผลตอบแทนเชิงธุรกิจ ท�ำให้โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา กลายเป็นแหล่งรวมนวัตกรรมด้าน การเกษตรของแผ่นดิน ทเ่ี ปิดพร้อมสำ� หรับประชาชนที่สนใจศกึ ษาเรยี นร้กู ิจกรรมการเกษตรตามรอยพระราชดำ� ริ Background King Bhumibol Adulyadej wanted His people to have better lives. So, King Bhumibol wanted to focus on improving agriculture because agriculture is a major source of employment in Thailand. The Royal Chitralada Project began at the Chitralada Royal Villa in 2504 B.E. to be an agricultural learning and research center. The Royal Chitralada Project is based on King Rama IX’s theory of economic sufficiency. The project aims to improve people’s quality of life and enable them to make a living while conserving the environment. The Royal Chitralada Project supports research studies on domestic food production to reduce imports. These studies aim to add value to agricultural products. The production process is simple, efficient, and time-saving. The project uses the scientific method to conduct these studies. The sub-projects of the Royal Chitralada Project are not-for-profit. Many sub-projects create innovations in agriculture. Anyone who is interested can visit the Royal Chitralada Project and learn to follow in King Bhumibol’s footsteps to have a better quality of life. 5

แผนผังโครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา (Map of The Royal Chitralada Project) ๑ ๑ โรงปยุ๋ อินทรีย์ (Organic Fertilizer Plant) ๒ แปลงนาหญ้า (Grassland) ๒ ๓ โรงโคนมสวนจิตรลดา (Chitralada Dairy Farm) ๓ ๔ นาข้าวทดลอง (Experimental Rice Field) ๕ ปา่ ไมส้ าธิต (Demonstration Forest) ๖ ๙ ๖ ระบบผลิตไฟฟา้ ดว้ ยพลังงานลม (Electricity Generation by Wind Power) ๔๗ ๑๐ ๗ บา้ นพลงั งานแสงอาทติ ย์ ๒ (Solar Energy House 2) ระบบสบู น้ำ� พลังแสงอาทติ ย์ (Solar Cell-Powered Water Pumping System) ๕ ๘ ๑๑ ๘ กงั หนั ลม (Wind Mill) ๑๓ ๙ บ่อเพาะเลี้ยงปลานลิ (Culture of Nil Fish) น ๑๐ บา้ นพลงั งานแสงอาทิตย์ ๑ (Solar Energy House 1) ๑๒ ๑๑ โรงนม ยเู อชที สวนจิตรลดา (UHT Plant) ๓๕ ๑๒ ศูนย์รวมนม (Milk Collection Centre) ๑๔ ๑๓ โรงเนยแข็ง (Cheese Plant) ๑๔ โรงนมผงสวนดุสิต (Suan Dusit Milk Powder Plant) ๑๕ แ น ว ถ น น ศ รี อ ุย ธ ย า ๑๕ โรงนมผงอดั เมด็ สวนดสุ ิต (Suan Dusit Milk Tablet Plant) ๑๖ ฉางไม้แบบสหกรณ์ (Paddy Storage [wooden style]) ๑๖ ๑๗ โรงสขี า้ วตัวอยา่ งสวนจติ รลดา (Experimental Rice Mill) ๑๘ ไซโลเหล็กแบบนิวซีแลนด์ (Silo [New Zealand style]) ๑๗ ๑๙ โรงบดแกลบ (Rice-Husk Grinding Plant) ๑๘ ๒๐ การเพาะเล้ียงเนอ้ื เยือ่ (Plant Tissue Culture) ๒๑ โครงการอนรุ กั ษ์พนั ธุกรรมพืช (Plant Genetic Conservative Project) ๑๙ ๒๒ แปลงข้าวไร่ (Upland Rice Plantation) ๒๓ งานทดลองผลติ ภัณฑ์เช้ือเพลงิ (Experimental Fuel Production Unit) ๒๒ ๒๐ ๒๔ ศาลามหามงคล (Mahamonkol Reception Hall) ๒๕ งานวิจัยและพฒั นา (Research and Development Unit) ๒๓ ๒๑ ๒๖ ร้านจัดจ�ำหนา่ ยผลิตภัณฑโ์ ครงการฯ (Sales Office) ๒๗ โรงหลอ่ เทียนหลวง (Royal Candle Factory) ๓๐ ๒๗ ๒๔ ๒๘ โรงนำ�้ ผลไม้ (Fruit Juice Pasteurization Plant) ๓๖ ๓๔ ๒๙ ๒๕ ๒๙ โรงน้ำ� ผลไมบ้ รรจุกระปอ๋ ง (Cannery Fruit and Vegetable Juice Plant) ๒๖ ๓๐ โรงน้�ำผงึ้ (Honey Plant) ๓๑ ๒๘ ๓๑ โรงผลิตภัณฑข์ นมอบ (Bakery Production) ๓๓ ๓๒ โรงผลไมอ้ บแห้ง (Dried Fruit and Vegetable Production) ๓๒ ๓๓ โรงกระดาษสา (Sa Mulberry Paper Production) ๓๔ การเพาะเลี้ยงและแปรรูปสาหรา่ ยเกลยี วทอง (Culture of Spirulina Species) ๓๕ โรงเพาะเห็ด (Mushroom Culture Plant) ๓๖ ระบบผลติ น�้ำเย็นด้วยพลังงานความร้อนจากแกลบ (Cold Water Production by Means of Heat Energy from Husk) 6

พระต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน “ไม่มีพระราชวังไหนในโลกเหมือนพระต�ำหนักจิตรลดา และบริเวณสวนจิตรลดาที่เต็มไปด้วยบ่อเล้ียงปลา และไร่นาทดลอง อีกท้ังผองโคนม ผสมด้วยโรงสีและโรงงานหลายหลาก จึงพูดได้เต็มปากว่าในประเทศไทยไม่มี ช่องว่างระหวา่ งเกษตรกรกบั พระมหากษัตริย์ ผ้ทู รงท�ำงานอย่าง ‘หลงั สฟู้ ้าหน้าสดู้ นิ ’ ดว้ ยพระองคเ์ อง” คำ� กราบบังคมทลู ถวายพระพรชยั มงคลของพลอากาศเอก หะริน หงสกุล ประธานรฐั สภา ในการพระราชพิธีเฉลมิ พระชนมพรรษา ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ The Chitralada Royal Villa “The Chitralada Royal Villa is not like any other palace in the world. It has fish ponds, experimental paddy fields, livestock, rice barns, and factories. King Bhumibol was very close to His people. He worked hand-in-hand with His people both indoors and outdoors.” Speech Commemorating King Bhumibol Adulyadej’s 53th Birthday Air Chief Marshal Harin Hongsakun December 5, 2523 B.E. 7

โครงการสว่ นพระองคส์ วนจติ รลดา ต้งั อยู่ภายในบริเวณสวนจิตรลดา 8

พระต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๖ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยูห่ วั ตง้ั อยใู่ นเขตดสุ ติ กรงุ เทพมหานคร มลี กั ษณะเปน็ รปู สเี่ หลยี่ มจตั รุ สั เนอื้ ทปี่ ระมาณ ๓๙๕ ไร่ ทศิ เหนอื จดถนนราชวถิ ี ทิศตะวันออกจดถนนสวรรคโลก ทิศใต้จดถนนศรีอยุธยา ทิศตะวันตกจดถนนพระราม ๕ เป็นพระต�ำหนักท่ีมี ภูมิทัศน์รม่ รื่นด้วยหม่ไู ม้ เขียวขจีดว้ ยนาข้าว ไรห่ ม่อน สวนปา่ และพรรณไม้นานาชนดิ รอบนอกแวดล้อมดว้ ยคูนำ�้ ทัง้ สดี่ ้าน ภายในพระต�ำหนักฯ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงใช้เป็นสถานที่ทดลองโครงการ ทดลองสว่ นพระองคเ์ กยี่ วกบั การเกษตร เพอ่ื นำ� ผลการศกึ ษาพระราชทานแกป่ ระชาชน เชน่ โครงการนาขา้ วทดลอง โครงการคน้ ควา้ วจิ ยั เชอื้ เพลงิ เขยี ว โครงการปลกู ขา้ วไร่ โครงการเลย้ี งปลานลิ และโครงการโคนม รวมทง้ั ยงั มโี รงงาน จากโครงการทดลองของพระองค์เกิดขึ้นหลายประเภท เช่น โรงโคนมสวนจิตรลดา โรงนมผงสวนดุสิต โรงนมเม็ด สวนดสุ ติ โรงสีขา้ วตวั อย่าง โรงผลิตนำ้� ผลไม้ โรงบดและอัดแกลบ และโรงปุย๋ อินทรีย์ The Chitralada Royal Villa was built in 2456 B.E. in the reign of King Phra Mongkut Klao Chaoyuhua (King Rama VI). It is in Dusit District, Bangkok, Thailand. Its area is 632,000 square meters. Ratchawithi Road lies north of the villa; to the east is Sawankhalok Road; to the south is Si Ayutthaya Road; and to the west is Rama V Road. It is a green palace full of trees, paddy fields, mulberry trees, gardens, and plants. There is a moat surrounding the palace. King Bhumibol Adulyadej made the palace a laboratory for His experiments on agriculture. When He succeeded, He passed on the knowledge to His people. The projects include a rice field project, a renewable energy project, an upland rice project, a Nile tilapia project, and a dairy farm project. His experiments led to the founding of many factories, like the Suan Chitralada Dairy Factory, Suan Dusit Powdered Milk Factory, Suan Dusit Milk Tablet Factory, Rice Barn, Fruit Juice Factory, Rice Husk Factory, and Organic Fertilizer Factory. 9

พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดชทอดพระเนตรการเกบ็ เกี่ยวขา้ วท่แี ปลงนาทดลอง 10