การสร้างป่าเชิงนิเวศ เพื่อความมั่นคงของราษฎรในพื้นที่ป่าอนุรักษ์

ลำ� ดบั ชื่อ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 27 กะหนานปลงิ Pterospermum aceri- ไมโ้ ตเร็ว/ไม้เบกิ น�ำ, ที่ราบ-ทลี่ าดชัน ดนิ มกี ารระบายน้�ำด,ี ชั้นดินลึกมากกว่า 0.5 ม., เมล็ด folium ที่โล่ง, ความสูงไมเ่ กนิ 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, เนื้อไม้อ่อน ใชใ้ นงานชว่ั คราว 28 กะอวม Acronychia pedunculata ดินรว่ น-ดินปนทราย มกี ารระบายน้ำ� ดี, ที่โลง่ , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,600 ม. จาก เมลด็ ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,000 มม./ปี, ท่ัวประเทศไทย 29 กะออก Artocarpus elasticus ชนั้ ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม., ทรี่ าบ-ลาดชันเล็กนอ้ ย หรอื ใกลล้ �ำธาร, ระดับความสูงไม่เกิน เมล็ด 1,000 ม., ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี 30 กนั เกรา Fagraea fragrans ช้นั ดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม. ดินรว่ น-ดินปนทราย, ท่ีราบ-เชงิ เขา, ทโี่ ลง่ , ความสงู ไมเ่ กิน เมลด็ 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,500 มม./ปี 31 กลั ปพฤกษ์ Cassia bakeriana ชน้ั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ท่รี าบ-ทีล่ าดชนั , มกี ารระบายนำ้� ด,ี ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. เมลด็ จากระดับทะเลปานกลาง, ไม่ทนต่อน�ำ้ ท่วมขงั , ปริมาณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,100 มม./ป,ี ทั่วประเทศ ยกเว้นภาคเหนอื 32 กางหลวง Albizia chinensis ชั้นดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม. ท่ีราบ-ทล่ี าดชนั , มีการระบายน�้ำดี, ทโ่ี ล่ง, ระดับความสูง เมลด็ 33 กาลอ Shorea faguetiana 500-1,800 ม., ภาคเหนอื ภาคตะวนั ตก และภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ทีร่ าบ-เนินเขา-ลาดชัน, ดินมกี ารระบายนำ้� ไดด้ ี และลกึ มากกว่า 1 ม., ทีโ่ ลง่ -แสงรำ� ไร, เมลด็ ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ 34 กาสะลองค�ำ Mayodendron igneum ชน้ั ดินท่ีลกึ มากกว่า 0.5 ม. ดนิ มีการระบายนำ�้ ได้ด,ี ทม่ี แี สงรำ� ไร-ทโี่ ล่ง, ความสูง เมลด็ 300-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคตะวัน ออกเฉียงเหนือ 35 กาสามปีก Vitex peduncularis ทร่ี าบ-ที่ลาดชัน, ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. การระบายนำ�้ ดี, ที่โลง่ , ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 เมลด็ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้, เน้อื ไม้มคี ุณภาพ ปลวกมอดไมก่ นิ คลา้ ย กลุ่มไม้ซ้อ-สกั 36 ก�ำแพงเจด็ ชน้ั Salacia chinensis ที่ราบ-ลาดชนั , ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. ทนน้�ำท่วมไดด้ ,ี ทแ่ี สงรำ� ไร-กลางแจง้ , ความสูง เมล็ด ไม่เกนิ 1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 101

102 ลำ� ดบั ชือ่ ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 37 กำ� ลังควายถึก Smilax perfoliata ทร่ี าบ-ลาดชนั , ดินมกี ารระบายน้ำ� ได้ดี, แสงร�ำไร-ชายป่า, ความสงู ไมเ่ กิน 1,500 ม. เมลด็ จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 38 กำ� ลังวัวเถลงิ Anaxagorea luzonensis ดินที่มีการระบายนำ�้ ได้ดี หรอื ใกลล้ �ำธาร, มแี สงรำ� ไร, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 39 ก�ำลงั เสอื โครง่ Betula alnoides ดินทมี่ ีการระบายน้�ำไดด้ ,ี ที่โล่ง-ชายปา่ , ความสงู 700-2,500 ม. จาก เมลด็ ระดับทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต,้ เป็นไม้โตเรว็ 40 กุ่มน�้ำ Crateva magna ที่ราบ มักขนึ้ รมิ ลำ� ธาร, ทีโ่ ล่ง, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, เมลด็ ทั่วประเทศ 41 กุ่มบก Crateva adansonii ที่ราบ-ลาดชนั เล็กน้อย มักขึ้นตามทดี่ อน, มโี ลง่ , ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก เมลด็ subsp. trifoliata ระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 42 เก็ดด�ำ/กระพี้เขา Dalbergia cultrata ที่ราบ-ทล่ี าดชนั , ชนั้ ดนิ ลึกมากกวา่ 0.5 ม., มกี ารระบายนำ�้ ด,ี ท่โี ลง่ , ความสงู ไม่เกิน เมลด็ ควาย 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ 43 เกด็ แดง Dalbergia lanceolaria ไมเ้ น้ือแขง็ ใช้กอ่ สร้าง เปน็ ไม้ในกลุ่มพะยูง-ชงิ ชัน, ปลูกไดด้ ที ว่ั ประเทศไทศ ยกเวน้ เมลด็ ภาคใต้, ในดนิ ทีม่ กี ารระบายน้ำ� ดี, ที่โล่ง-แสงรำ� ไร, ความสูง 10-1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง 44 เก็ดแดง/อเี ม็ง Dalbergia lakhonensis ไมเ้ น้ือแขง็ ใชก้ ่อสรา้ ง เปน็ ไมใ้ นกล่มุ พะยูง-ชงิ ชัน, ปลูกได้ดที ั่วประเทศไทศ ยกเวน้ เมล็ด ภาคใต,้ ในดินทม่ี ีการระบายนำ�้ ด,ี ที่โลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูง 10-1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง 45 แกง Cinnamomum tamala ช้ันดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. ดนิ ร่วน-ดินรว่ นเหนียว, ท่รี าบ-ที่ลาดชนั ทม่ี ีการระบายนำ�้ ดี, เมล็ด ความสงู ไมเ่ กนิ 2,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ภาคเหนอื 46 แกนมอ/รักเขา Rhus succedanea ไมโ้ ตเร็ว, ทรี่ าบ-ลาดชัน, ดินลึกมากกวา่ 0.7 ม., ทโี่ ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูง 200-2,500 เมล็ด ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี หากนอ้ ยกวา่ นี้ ควรปลกู ใกล้ล�ำธาร, ท่วั ประเทศ, นยิ มปลกู เพอื่ กรีดน้�ำยางรกั

ลำ� ดบั ชือ่ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 47 แกว้ มหาวัน Magnolia floribunda ช้นั ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. ดนิ รว่ น-ดนิ ร่วนเหนยี ว, ที่ราบ-ที่ลาดชัน มีการระบายน้�ำดี, เมล็ด ความสูง 500-1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,600 เมลด็ 48 ขนุนปา่ Artocarpus chama มม./ปี, ภาคเหนอื ภาคตะวนั ตก ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ เมลด็ ดินที่มีการระบายน้�ำไดด้ ี ชั้นดนิ ลึกมากกว่า 70 ซม. หรือใกล้รอ่ งน้�ำ, เปน็ ไม้โต ชำ� ก่งิ /เมล็ด 49 ขม้นิ เครือ Arcangelisia flava เรว็ ขนึ้ ตามทโ่ี ล่ง/ป่าเส่อื โทรมได้ด,ี ท่โี ลง่ -ชายป่า, ความสูงไมเ่ กนิ 1,200 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ หัว/หน่อ 50 ข่อย Streblus asper ท่ีราบ-ลาดชนั , ดินมีการระบายนำ�้ ด,ี มชี ้นั ดนิ ท่ลี กึ มากกว่า 70 ซม., ในทมี่ แี สงรำ� ไร- หวั /หน่อ ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกวา่ หวั /หน่อ 51 ขันทองพยาบาท Suregada multiflora 1,500 มม./ป,ี ทั่วประเทศ เมลด็ 52 ขา่ /ข่าหยวก Alpinia galanga ไม้พมุ่ -ไม้ต้นขนาดเลก็ โตเร็ว, ท่รี าบ-เชิงเขา, ปลกู กลางแจง้ -แสงรำ� ไร, ข้นึ ไดใ้ นดิน 53 ขา่ /ขา่ เหลือง Alpinia siamensis เกอื บทุกชนดิ ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. มีการระบายน�้ำได้ดี ทนแลง้ และน�ำ้ ท่วมได้ดี, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 54 ขา่ นำ้� /เร่วใหญ่ Alpinia mutica var. ไม้โตเร็ว, ทร่ี าบ-ลาดชนั , ปลกู ทโี่ ล่ง-แสงร�ำไร, ดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม. มกี ารระบายนำ�้ 55 ขามคัวะ nobilis ได้ดี, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ Pterospermum semisag- ปลูกกลางแจง้ หรือท่ีมแี สงร�ำไร, ดนิ มกี ารระบายนำ�้ ได้ด,ี ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. ittatum จากระดับทะเลปานกลาง, ปลูกได้ทัว่ ประเทศ ปลูกกลางแจง้ หรือท่มี ีแสงรำ� ไร, ดนิ มกี ารระบายน�้ำไดด้ ี, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปลูกไดท้ ัว่ ประเทศ, ใชไ้ ด้เหมอื นกบั ข่าหยวก แตใ่ ห้กลนิ่ / รสที่แรงกว่า ปลูกในที่มแี สงรำ� ไร หรอื ชายปา่ , ดินทช่ี มุ่ ชื้น แตม่ กี ารระบายนำ�้ ไดด้ ี หรือใกล้ล�ำธาร, ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปลกู ไดท้ ั่วประเทศ ไม้โตเรว็ /ไมเ้ บกิ น�ำ, ทรี่ าบ-ทลี่ าดชนั ดนิ มกี ารระบายน�้ำด,ี ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม., ที่โลง่ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, มักพบตามพื้นท่ที เี่ คยเปน็ ป่าผลัดใบ-ปา่ ดิบแลง้ มากอ่ น, ปลูกท่ัวประเทศ ยกเวน้ ภาคใต,้ เนอ้ื ไม้ออ่ น ใช้ในงาน ชั่วคราว 103

104 ลำ� ดับ ช่ือ ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 56 ขา้ วเย็นเหนอื Smilax corbularia ทร่ี าบ-ลาดชนั , ที่โลง่ -แสงรำ� ไร, ปลูกตามทช่ี มุ่ ช้ืน ใกลล้ �ำธาร, ความสงู ไม่เกิน 2,000 เมลด็ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ เมลด็ /หน่อ 57 ขา้ วเยน็ เหนอื / Premna herbacea ทโี่ ลง่ -แสงร�ำไร, ดินระบายนำ้� ดี, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ขา้ วเย็นใต/้ ขา ทวั่ ประเทศ เป๋ีย Senna siamea Nageia wallichiana ไม้โตเรว็ , ที่ราบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย ดนิ ระบายน�ำ้ ไดด้ ีและลกึ มากกวา่ 0.1 ม., ที่โล่ง, เมลด็ 58 ขี้เหล็ก/ขเ้ี หล็ก ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ เมลด็ บา้ น ไม้มงคล เน้อื ไม้มคี ุณภาพดี มีกลน่ิ หอม, ขนึ้ ไดด้ ใี นดินท่เี ป็นกรดจดั เชน่ ปา่ ดบิ เมล็ด ชน้ื ป่าดิบเขา, ที่โลง่ -แสงรำ� ไร, ทร่ี าบ-ท่ลี าดชนั , ความสูง 100-2,000 ม. จาก 59 ขนุ ไม้ ระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,800 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก เมลด็ /ช�ำก่ิง/ พบในคาบสมทุ รมาเลเซีย และเกาะบอรเ์ นียว, ตามพืน้ ท่ดี นิ เปน็ กรด เชน่ ดินปน หนอ่ 60 ขนุ ไมบ้ อรเ์ นียว Agathis borneensis ทรายตามขอบป่าพรุ หรอื บนภูเขาสูง, มีปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ความ เมล็ด สูง 2-2,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, มกี ารนำ� ไม้และชันมาใช้ประโยชนม์ ากใน เมล็ด/หนอ่ 61 เขยตาย Glycosmis pentaphylla มาเลเซยี เหมาะสมต่อการนำ� มาปลกู ในภาคใต้ จันทบรุ ี และตราด เมลด็ ปลูกในที่มแี สงรำ� ไร-กลางแจ้ง, ในดนิ ที่มกี ารระบายน้ำ� ได้ดี หรือดนิ เหนยี วท้องนา 62 เขลง/หยี Dialium cochinchinense ก็ได้ ทนทานตอ่ ทนรม่ เงา ทนแล้งและทนนำ�้ ทว่ มได้ด,ี ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 63 เขา้ พรรษา Globba spp. ทีร่ าบ-ลาดเทเล็กน้อย, ควรปลกู ในพื้นทีท่ ม่ี ีชนั้ ดินลึกมากกวา่ 1 ม. ดินมกี ารระบาย นำ�้ ดี ในพ้ืนทีโ่ ลง่ -มแี สงร�ำไร, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ 64 ไขเ่ ขียว Parashorea stellata ประเทศ ทั่วประเทศ, ปลกู ในทแี่ สงร�ำไร, ในดินที่มกี ารระบายน�้ำได้ดี หรอื มคี วามชุ่มชืน้ เกือบ ตลอดทง้ั ปี, ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, หลายชนิดเหมาะตอ่ การปลูกตัดดอกขาย-ประดับ ท่รี าบลกู คล่นื -ลาดชัน, ดนิ ระบายนำ้� ได้ดี และลกึ มากกวา่ 0.7 ม., ท่โี ลง่ -แสงร�ำไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวนั ตก

ลำ� ดบั ชอื่ ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 65 ไข่เน่า Vitex glabrata ขนึ้ ใกลล้ ำ� ธาร หรือทร่ี าบล่มุ ทนนำ�้ ทว่ ม ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม., ทีโ่ ล่ง, ความสงู ไมเ่ กนิ เมล็ด 66 คนทเี ขมา Vitex negundo 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ปลูกในทีโ่ ลง่ -ค่อนขา้ งโลง่ , ดินลกึ มากกวา่ 0.7 ม. มีความช้นื เกือบตลอดปี แตร่ ะบาย ช�ำกิ่ง/เมลด็ นำ�้ ดี, ความสงู ไม่เกิน 2,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ, เป็นสมุนไพรที่ ใชป้ ระโยชน์ไดห้ ลากหลาย 67 คลา้ /แหยง่ Schumannianthus ทร่ี าบลุ่ม/รมิ ลำ� ธาร, มีนำ้� ขงั หรือชื้นแฉะตลอดป,ี ที่โลง่ , ความสงู ไม่เกนิ 500 ม. จาก หน่อ 68 คลมุ้ /แหยง่ ปา่ dichotomus ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ Donax canniformis ดนิ ลึกมากกวา่ 0.7 ม., มีความชุ่มช้นื เกือบตลอดท้งั ปี เช่นรมิ ล�ำธาร/รอ่ งน้�ำบนภเู ขา, หนอ่ ท่คี ่อนขา้ งโลง่ -แสงรำ� ไร, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัว ประเทศ 69 ค้อ/ค้อไข่/ค้อ Livistona speciosa ที่ลาดชนั -ทร่ี าบ การระบายนำ้� ดี, ดินลึกมากกว่า 0.7 ม., ท่ีโลง่ -แสงรำ� ไร, ความสงู เมล็ด เขยี ว 100-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ทวั่ ประเทศ 70 ค้อ/คอ้ มว่ ง Livistona jenkinsiana ที่ลาดชัน-ที่ราบ การระบายน�ำ้ ด,ี ดินลึกมากกว่า 0.7 ม., ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสงู เมลด็ 100-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ท่วั ประเทศ 71 คอแลน/หมาก Nephelium hypoleucum ปลกู ในดนิ ที่มกี ารระบายน้�ำดี แตม่ ีความชมุ่ ชืน้ เกือบตลอดปี ชัน้ ดนิ ลึกมากกว่า เมล็ด แงว 0.7 ม. หรือปลูกใกลล้ ำ� ธาร, ที่โลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูงไมเ่ กิน 1,500 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 72 คายา่ ขาว/ Khaya anthotheca ไมโ้ ตเรว็ หลงั จากปลูกได้ 10 ป,ี ทีร่ าบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย, ทโ่ี ลง่ -ชายป่า, ดินมีการ เมล็ด มะฮอกกานขี าว ระบายนำ้� ไดด้ ,ี ชนั้ ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. ปลูกใกลแ้ หล่งนำ�้ จะโตเรว็ , ความสงู ไม่เกิน 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝน 800-2,000 มม./ปี, ท่วั ประเทศ, เนอ้ื ไมค้ ณุ ภาพดี คลา้ ยไม้มะฮอกกานี 105

106 ลำ� ดบั ช่อื ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 73 คาย่าเซเนกลั / Khaya senegalensis ไมโ้ ตเร็ว หลงั จากปลกู ได้ 10 ป,ี ท่รี าบ-ลาดชันเล็กน้อย, ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , ดนิ มีการ เมลด็ มะฮอกกานีแอฟริ ระบายน้�ำได้ด,ี ช้นั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ปลกู ใกลแ้ หล่งน�้ำจะโตเร็ว, ความสูงไม่เกนิ เมล็ด กนั /ยมชวน 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝน 800-2,000 มม./ป,ี ทว่ั ประเทศ, เมล็ด เนื้อไมค้ ณุ ภาพดี คล้ายไม้มะฮอกกานี 74 คายา่ ใบใหญ่/ Khaya grandifoliola ไม้โตเร็ว หลังจากปลูกได้ 10 ป,ี ท่รี าบ-ลาดชนั เลก็ นอ้ ย, ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , ดนิ มกี าร เมล็ด มะฮอกกานี ระบายน�ำ้ ไดด้ ี, ช้นั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ปลูกใกล้แหลง่ น�้ำจะโตเรว็ , ความสงู ไม่ ชำ� ก่งิ /เมล็ด แอฟริกนั เกิน 1,300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝน 1,200-2,000 มม./ปี, ทั่ว เมลด็ ประเทศ, เนื้อไมค้ ุณภาพดี คลา้ ยไม้มะฮอกกานี เมลด็ 75 คายา่ ไอ Khaya ivorensis ไม้โตเรว็ หลังจากปลูกได้ 5 ปี รอบตดั ฟนั ใชไ้ มอ้ ย่างน้อยที่สดุ 30 ปี, ทร่ี าบ-ลาดชัน วอรีโ่ คสต/์ เล็กน้อย, ท่ีโล่ง-ชายป่า, ดนิ มกี ารระบายน�ำ้ ได้ด,ี ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 1 ม., ความสูงไม่ มะฮอกกานี เกิน 500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝน 1,500-3,000 มม./ปี, เหมาะ แอฟรกิ นั สมกบั ภาคใตแ้ ละภาคตะวันออก หากภาคอื่นควรปลูกเขตที่ราบใกล้แหล่งน�ำ้ ทนนำ้� ท่วมไดด้ ี, เนอื้ ไม้คุณภาพดี คล้ายไม้มะฮอกกานี เปน็ ไมท้ ีน่ ยิ มมากในยุโรป, ไม่ควร 76 ค�ำมอกหลวง Gardenia sootepensis ปลูกชนดิ เดียว เพราะอาจท�ำใหเ้ กดิ การระบาดของแมลงศตั รูพชื ทรี่ าบ-ลาดชัน, ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม. ท่โี ลง่ -ชายปา่ , ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จาก 77 เครอื งเู หา่ /ผัก Toddalia asiatica ระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ แปมปา่ ปลูกในทโ่ี ล่ง-ชายป่า-แสงรำ� ไร, ท่ีมีการระบายนำ�้ ได้ดี มักขน้ึ ใกลป้ า่ ดิบ หรอื ปลูกใกล้ แหล่งนำ้� , ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ, ปลกู เปน็ 78 เครือปลอก/พญา Ventilago harmandiana พุ่มเล้อื ยกับพนื้ ดนิ แล้วเด็ดยอดอ่อนทาน หรือเนอ้ื ไมท้ �ำยาสมนุ ไพร งิ้วดำ� /คนทดี �ำ ท่รี าบ-ทลี่ าดชัน, ดินลกึ มากกว่า 1 ม. การระบายน้ำ� ดี, ทโี่ ล่ง-ชายป่า, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี หากน้อย 79 เคยี นทราย Shorea gratissima กวา่ น้ันควรปลกู ใกลล้ �ำธาร ทนน้ำ� ท่วม, ทวั่ ประเทศ, แก่นสีด�ำมีราคาแพง เนินเขา-ทล่ี าดชัน, ดนิ มีการระบายน้ำ� ได้ดี และลึกมากกวา่ 0.5 ม., ท่ีโลง่ -แสงรำ� ไร, ระดบั ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม., ปรมิ าณนำ้� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้

ลำ� ดับ ช่ือ ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 80 เคี่ยม Cotylelobium lanceo- ช้นั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ชอบดนิ ทราย ดินร่วน ดนิ ลกู รงั , ทรี่ าบ-ท่ลี าดชัน ทม่ี ีการ เมลด็ 81 เคยี่ มคะนอง latum ระบายน�้ำด,ี ทีโ่ ล่ง-แสงร�ำไร, ความสงู ไม่เกนิ 600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, Shorea henryana ปริมาณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวันออก ที่ราบ-เนนิ เขา-ที่ลาดชัน, ดนิ มีการระบายน�้ำไดด้ ี และลกึ มากกว่า 0.7 ม., ทโี่ ลง่ -แสง เมลด็ รำ� ไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันตก ภาคตะวันออก และภาคตะวันออกเฉียงเหนอื 82 แคนา Dolichandrone serrulata ตามธรรมชาติชอบข้ึนตามพน้ื ทีร่ าบ ดนิ ตะกอน ชั้นดนิ ลึกมากกว่า 1 ม., ความสูงไม่ เมล็ด เกิน 500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 83 แคบา้ น/แค Sesbania grandiflora ไมโ้ ตเรว็ , ท่รี าบ-ลาดเทเล็กน้อย ดนิ ระบายนำ้� ได้ดี และลึกมากกว่า 0.7 ม., ที่โล่ง, เมล็ด ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 84 แคหวั หมู Markhamia stipulata ไม้โตเร็ว/ไม้เบิกนำ� , ท่ีราบ-ลาดชนั , ทโี่ ลง่ -ชายป่า, ชัน้ ดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม., ความสงู เมล็ด ไมเ่ กิน 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 85 แคหางค่าง Fernandoa adenophylla ทร่ี าบ-ลาดชันเลก็ น้อย, ดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม., ทโี่ ลง่ -ชายป่า, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 เมลด็ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้, ไม้โตเร็ว 86 โคคลาน Mallotus repandus ปลกู ทีโ่ ลง่ -ชายปา่ , ในดินแทบทุกประเภททล่ี ึกมากกว่า 0.5 ม. ยกเว้นดินทรายจัด, ทัว่ เมล็ด/ชำ� กงิ่ / ประเทศ แยกหนอ่ 87 งิ้วแดง/งิว้ บ้าน Bombax ceiba ท่ีราบ-ที่ลาดชนั เลก็ น้อย, ทโ่ี ล่ง/ชายป่า, มักพบใกล้ลำ� ธาร-ท่งุ , ขึ้นได้ในดินทกุ เมลด็ ประเภท ควรปลูกในพนื้ ท่มี ีชั้นดินทีล่ กึ มากกว่า 0.7 ม., ความสูงไม่เกนิ 1,700 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 88 จันเขา Diospyros dasyphylla ที่ราบ-ลาดชนั เล็กน้อย, ดินลึกมากกว่า 1 ม. และมกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ี แต่มกั พบตาม เมล็ด หบุ เขาหรอื ใกลล้ ำ� ธารดินชมุ่ ช้ืน, ทีโ่ ล่ง-แสงรำ� ไร, ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,400 ม., ทั่วประเทศ, แก่นไมม้ กั เกดิ ลายสดี �ำสวยงาม และแข็งแรง 89 จันทนแ์ ดง/ Dracaena cochinchin- ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินระบายนำ้� ได้ดี หรอื ดนิ ตนื้ มหี นิ โผล,่ โตเร็ว เลีย้ งดูงา่ ย ปลกู กลาง เมลด็ , กิง่ ชำ� จนั ทนผ์ า ensis แจง้ , ระดบั ความสูงไม่เกนิ 1,600 ม. ทวั่ ประเทศ 107

108 ลำ� ดบั ชื่อ ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 90 จนั ทนห์ อม/ Mansonia gagei ไม้โตช้า ทนแลง้ ไดด้ ี ปลูกกลางแจง้ -มแี สงรำ� ไร ในทีด่ ินมีการระบายน�้ำได้ดี, ความสงู เมลด็ จนั ทนช์ ะมด ไมเ่ กนิ 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, ในภาคใต้จะตอ้ งปลกู ในพนื้ ท่ี Artocarpus integer ดนิ มีการระบายน้ำ� ได้ดี หรอื ทเี่ คยเปน็ ปา่ ดิบแลง้ มาก่อน 91 จ�ำปาดะ Magnolia champaca var. 92 จำ� ปาปา่ pubinervia ช้นั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ที่ราบ-ลาดชนั เลก็ น้อย หรือใกล้ลำ� ธาร, ความสูงไม่เกนิ 700 เมล็ด Magnolia baillonii ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี 93 จ�ำปปี า่ ช้นั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ที่ราบ-ท่ีราบลูกคลืน่ , ทม่ี กี ารระบายน้ำ� ดี, ความสูงไมเ่ กนิ เมลด็ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ตก ภาคตะวันออก ชนั้ ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ดินรว่ น-ดนิ ร่วนเหนียว, ท่ีมกี ารระบายน้�ำดี, ความสงู 500- เมล็ด 1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 1,500 มม./ปี, ยกเวน้ ภาคใต้ 94 จำ� ปหี ลวง Magnolia rajaniana ชน้ั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ดนิ รว่ น-ดินรว่ นเหนียว, ที่มีการระบายนำ้� ด,ี ความสูง 800- เมล็ด 1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคเหนือ ภาคตะวันตก 95 จ�ำปูลิง Baccaurea polyneura ดนิ ทม่ี ีการระบายนำ�้ ไดด้ ี แต่มคี วามช้ืนสูง เช่น ใกล้ลำ� ธาร-หบุ เขา, ท่ีโล่ง-ชายป่า, เมลด็ ความสงู ไมเ่ กนิ 500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,800 มม./ ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันออก 96 แจง Maerua siamensis ทนแล้งได้ดี ปลกู กลางแจ้ง ในทดี่ ินมกี ารระบายนำ�้ ได้ดี, ความสงู ไมเ่ กิน 700 ม. จาก เมลด็ /ตอนกิง่ ระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ 97 เฉยี งพรา้ นางแอ Carallia brachiata ปลูกกลางแจ้ง, ในดินทม่ี คี วามชมุ่ ชื้นเกือบตลอดท้ังปี หรอื ใกล้แหล่งนำ�้ , ในพ้นื ทแี่ ห้ง เมลด็ แลง้ จะตอ้ งปลูกใกล้ลำ� ธาร, ความสงู ไม่เกิน 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่ว ประเทศ 98 ชะมวง/สม้ โมง Garcinia cowa ทร่ี าบ-ลาดชันเลก็ น้อย, ดนิ ลึกมากกวา่ 0.5 ม. ข้ึนได้ดีในดนิ ทีม่ ีการระบายน้�ำไดด้ ี เมลด็ เช่น ดนิ ปนทราย ดนิ ลูกรัง ท้งั ในป่าผลัดใบ-ปา่ ดบิ , ความสงู ไมเ่ กิน 1,200 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,200 มม./ป.ี , ทว่ั ประเทศ

ล�ำดับ ช่อื ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 99 ชะมวงปา่ Garcinia bancana ทร่ี าบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย, ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม., ความสูงไม่เกิน 700 ม. จาก เมล็ด 100 ชะลูด Alyxia reinwardtii ระดบั ทะเลปานกลาง, ที่โลง่ -แสงร�ำไร, มปี รมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ ท่โี ลง่ -ชายปา่ , ดนิ มีการระบายน้ำ� ได้ดี หรอื ดนิ ปนทราย, ความสูง 200-1,400 ม. จาก เมล็ด/ชำ� กง่ิ ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,500 ม., ภาคใต้ ตะวนั ออก และตะวัน ออกเฉยี งเหนือ 101 ชะเอมเถา Myriopteron extensum ขน้ึ ได้ดใี นดนิ ท่รี ะบายนำ�้ ได้ดี ในท่โี ล่ง-ชายป่า, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,500 ม. จาก เมลด็ 102 ชนั ภู่ Hopea recopei ระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ทร่ี าบ-ลาดชนั , ท่โี ล่ง-แสงร�ำไร, ดนิ มกี ารระบายน�้ำดี และลกึ มากกวา่ 0.7 ม., ความ เมล็ด สงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ภาคตะวันออก ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ภาคใต้ 103 ช้ามว่ ง Anisoptera scaphula ที่ราบ-ลาดชนั , ดินที่มีการระบายน้�ำได้ดี แตม่ คี วามช้นื ปานกลาง-มาก เชน่ ใกล้ลำ� ธาร เมลด็ หบุ เขา, ท่ีค่อนข้างโล่ง-โลง่ , ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันตก 104 ชงิ ชนั /หมากพลู Dalbergia oliveri ชัน้ ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม., ที่ราบ-ทลี่ าดชนั , ไมเ่ หมาะกบั ทรี่ าบลุ่มทีม่ ีน้�ำทว่ มขังเปน็ เมลด็ ตกั๊ แตน ประจ�ำ, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง 105 ชงิ ชันขาว Dalbergia errans ไมเ้ นื้อแข็ง ใชก้ ่อสร้าง เป็นไม้ในกลมุ่ พะยูง-ชิงชนั , ปลูกไดด้ ที ่วั ประเทศไทศ ยกเวน้ เมลด็ ภาคใต้, ในดินทม่ี ีการระบายน้ำ� ดี, ทโ่ี ลง่ -แสงร�ำไร, ความสูง 10-1,000 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง 106 ชงิ ช่ี Capparis micracantha ทีร่ าบ-ลาดชัน ดินมกี ารระบายนำ้� ได้ดี ทนแล้งและทนนำ้� ทว่ ม, ทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร. ความ เมลด็ 107 ซอ้ Gmelina arborea สูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 108 ซางจนี Nageia motleyi ที่ราบ-ลาดชนั , ทโี่ ล่ง-แสงรำ� ไร, ดินมีการระบายนำ้� ดี และลึกมากกว่า 0.7 ม., ความสูง เมลด็ 100-1,300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ ขน้ึ ไดด้ ใี นดินท่เี ปน็ กรดจดั เช่น ป่าพรุ ป่าดบิ ช้ืน, ท่ีโลง่ -แสงร�ำไร, ทรี่ าบลุม่ -ท่ีลาดชนั , เมลด็ ความสงู ไม่เกนิ 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 2,000 มม./ ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก, เน้ือไมม้ คี ณุ ภาพดี มกี ล่นิ หอม เชน่ เดยี วกับขุนไม้ 109

110 ลำ� ดบั ชือ่ ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 109 ดาหลา Etlingera elatior ที่ราบ-ลาดชนั , ชนั้ ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม. มักพบตามพ้นื ทช่ี ุม่ ชืน้ เช่น ใกลล้ �ำธาร, ท่ี หน่อ/เหง้า โล่ง-แสงรำ� ไร, ความสูงไม่เกิน 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ภาคตะวันตก 110 ดปี ลาก้ัง Phlogacanthus pulcher- ปลกู ทีแ่ สงรำ� ไร, ชนั้ ดินลกึ มากวกา่ 0.5 ม., มีความชุ่มช้นื ในอากาศสูง หรือปลกู ใน ชำ� กิ่ง/เมล็ด 111 ดีปลี rimus กระถาง, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ Piper retrofractum ปลูกในทมี่ ีแสงร�ำไร ใหเ้ ลอ้ื ยเกาะตามก�ำแพงหินหรอื ล�ำตน้ ไม้ ความช้นื ในอากาศค่อน ช�ำก่ิง/เมล็ด ขา้ งสงู หรือในปา่ ดบิ , ความสูงไมเ่ กนิ 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 112 เด่อื ชิ้ง/ชงิ้ ขาว Ficus fistulosa โตเร็ว ปลกู กลางแจง้ -มีแสงร�ำไร ในดนิ ทุกประเภททีม่ กี ารระบายน้ำ� ไดด้ ีและมี เมลด็ /กิ่งช�ำ ความชุ่มชน้ื ตลอดทงั้ ปี หรือใหป้ ลกู ใกลแ้ หล่งน�้ำ, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 113 เด่ือปล้องหนิ Ficus semicordata ท่รี าบ-ลาดชัน, ดนิ ลกึ มากกว่า 0.3 ม., ทโ่ี ล่ง-ชายป่า, ความสูงไม่เกิน 1,600 ม. จาก เมลด็ /กง่ิ ชำ� 114 แดง Xylia xylocarpa ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ, ไมโ้ ตเร็ว ทร่ี าบ-ท่ลี าดชัน, ชัน้ ดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม. การระบายน้ำ� ดี, ไมเ่ หมาะกบั ที่ราบลุ่มท่ี เมลด็ มนี ้�ำทว่ มขังเปน็ ประจำ� , ความสงู ไมเ่ กิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเว้น ภาคใต้ 115 ตองแตบ Macaranga denticulata ไม้โตเร็ว/ไม้เบกิ น�ำ, ทีโ่ ลง่ -ชายปา่ , ทีร่ าบ-ลาดชนั , มีชน้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความ เมล็ด สูงไม่เกนิ 1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,400 มม./ป,ี ทัว่ ประเทศ 116 ตะขบควาย Flacourtia jangomas ท่รี าบ-ลาดชนั , ดินลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ทโ่ี ลง่ -ชายป่า, ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จาก เมลด็ 117 ตะคร้อ/มะโจ้ก Schleichera oleosa ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ที่ราบ-ลาดชันเล็กนอ้ ย, ดนิ ระบายนำ้� ดี ลึกมากกว่า 0.5 ม., ท่โี ลง่ -ชายป่า, ความสูง เมล็ด ไมเ่ กนิ 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ แต่ในภาคใตค้ วรปลกู ในเขต ที่ราบใกล้ชายทะเลและดินมกี ารระบายน้ำ� ได้ดี

ลำ� ดบั ช่อื ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 118 ตะเคยี นเขา Hopea griffithii ทรี่ าบ-ลาดชนั , ทโ่ี ล่ง-แสงร�ำไร, ดินมกี ารระบายนำ้� ดี และลึกมากกว่า 0.7 ม., ความ เมลด็ สงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ เมลด็ 119 ตะเคียนชันตา Neobalanocarpus heimii ป,ี ภาคใต้ เมลด็ แมว ช้นั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ดินร่วน-ร่วนเหนยี ว ท่ีราบลูกคลืน่ -ท่ลี าดชนั ในเขตภูเขา ทมี่ ี เมลด็ การระบายน�้ำด,ี ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, และมปี รมิ าณ 120 ตะเคียนเต็ง/ยาง Shorea thorelii น�้ำฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ เมล็ด หยวก ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินมีการระบายนำ้� ไดด้ ี และลกึ มากกว่า 1 ม., ทโี่ ล่ง-แสงร�ำไร, ความ เมล็ด สงู ไม่เกิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี เมลด็ 121 ตะเคยี นทอง Hopea odorata หากนอ้ ยกวา่ ควรปลูกใกลล้ ำ� ธาร/หุบเขา, ท่วั ประเทศ เมล็ด ช้ันดินลกึ มากกว่า 1 ม. ท่ีราบลมุ่ ทรี่ าบดนิ ตะกอน แต่จะชอบพ้ืนทรี่ ิมน�ำ้ มากกวา่ 122 ตะเคยี นราก Hopea pierrei หรอื เหมาะกับการปลูกในพืน้ ท่ีนำ้� ใต้ดนิ ต้นื ไมท่ นไฟปา่ และไมท่ นแล้ง, ความสูงไม่เกนิ 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ในพื้นท่ีภาคใต้ และ ระยอง จันทบุรี และตราด ซ่ึง 123 ตะเคยี นสามพอน Shorea laevis มีน�ำ้ ฝนมาก สามารถปลกู ตามทดี่ อน/เนินดนิ ที่มีชัน้ ดินลกึ มาก 1 ม. ได้ดี ทีร่ าบ-ลาดชัน, ทีโ่ ลง่ -แสงรำ� ไร, ดนิ มกี ารระบายนำ้� ดี และลึกมากกวา่ 0.7 ม., ความ 124 ตะเคียนหนู Anogeissus acuminata สงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี 125 ตะเคียนหนิ Hopea ferrea ภาคตะวันออก ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ภาคใต้ ที่ราบ-เนินเขา-ลาดชัน, ดินมีการระบายน้ำ� ได้ดี และลึกมากกวา่ 0.5 ม., ท่โี ลง่ -แสง รำ� ไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ภาคใต้ โตคอ่ นข้างเร็ว ขึน้ ไดใ้ นดินเกือบทุกประเภท ปลูกกลางแจ้ง ดูแลงา่ ย ทนแลง้ , ทีร่ าบ- ลาดชนั , ความสงู 10-1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ชัน้ ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ทีร่ าบ-ที่ลาดชนั ที่มีการระบายน้�ำด,ี ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 111

112 ล�ำดับ ชือ่ ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 126 ตะไคร้ตน้ Litsea cubeba ไมโ้ ตเรว็ -ไมเ้ บกิ นำ� , ทีโ่ ล่ง-ชายป่า, ท่ีราบ-ลาดชัน, ดินระบายน�ำ้ ได้ดี ชั้นดินลึกมากกว่า เมลด็ 1 ม., ความสูง 700-1,700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ท่วั ประเทศ 127 ตะแบกแดง/ Lagerstroemia calycu- ไม้โตเร็ว, ชอบขนึ้ ตามชายป่าหรอื ชอ่ งวา่ งป่า ป่าดงดิบแลง้ ช้ันดินลกึ มากกว่า 1 ม. เมลด็ ตะแบกใหญ่ lata และมีการระบายนำ้� ดี, ความสงู ไม่เกิน 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ Terminalia mucronata 128 ตะแบกเลือด ไมโ้ ตเรว็ , ที่ราบ-ลาดชนั , ทโ่ี ล่ง-คอ่ นข้างโล่ง, ช้ันดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม. มกี ารระบาย เมล็ด Trevesia palmata น้�ำดี, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ 129 ตา้ งหลวง Litsea pierrei ที่ราบใกลล้ ำ� ธาร, แสงร�ำไร, ดนิ มกี ารระบายนำ้� ได้ดี, ความสูงไม่เกิน 1,500 ม. จาก ชำ� กง่ิ /เมลด็ 130 ตานหก ระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ไม้โตเร็ว เนือ้ ไม้ปลวกมอดไม่กนิ ใชก้ อ่ สรา้ ง/ทำ� เฟอร์นเิ จอร,์ ท่ีราบ-เชงิ เขา, ดนิ เมลด็ ระบายน้ำ� ไดด้ ี ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ท่ีโล่ง-แสงรำ� ไร, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี หากนอ้ ยกว่านคี้ วรปลกู ใกล้ล�ำธาร/หุบเขา, ทวั่ ประเทศ 131 ตา๋ ว/ชดิ Arenga pinnata ดินท่มี ีการระบายน�้ำได้ดี แต่มคี วามชื้นปานกลาง-มาก เช่นใกล้ลำ� ธาร หรอื หุบเขา, เมล็ด 132 ตนี นก Vitex pinnata แสงรำ� ไร-ที่โลง่ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ทีร่ าบ-ทีล่ าดชัน, ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม. การระบายน้�ำดี, ท่โี ล่ง, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 เมล็ด ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, เน้ือไมม้ ีคณุ ภาพ ปลวกมอดไม่กิน คลา้ ย กลุ่มไมซ้ ้อ-สกั 133 ตีนเปด็ เขา Alstonia rostrata ทรี่ าบ-ลาดชนั , ช้ันดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม., ท่ีโล่ง/ชายป่า, ความสงู ไมเ่ กิน 1,500 ม. จาก เมลด็ ระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกวา่ 1,800 ม., ภาคตะวันออก ภาคตะวัน ตก และภาคใต้ 134 ตนี เป็ดดำ� Alstonia angustiloba ทร่ี าบ-ลาดชนั , ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ที่โลง่ /ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,200 ม. จาก เมล็ด 135 ตีนเป็ดแดง Dyera costulata ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,500 ม., ภาคตะวันออกและภาคใต้ ที่ราบ-ลาดชัน, ชน้ั ดนิ ลึกมากกว่า 0.7 ม., ทีโ่ ลง่ -ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. เมล็ด จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 2,000 มม./ป,ี ภาคใต้

ลำ� ดับ ช่อื ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 136 ตนู /คูน/อ้อดิบ Colocasia gigantea ปลูกตามชายปา่ -กลางแจ้ง, ในดินท่ีชุ่มชนื้ หรือใกลแ้ หง่ น้ำ� , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. แยกหนอ่ /หัว จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ เมลด็ 137 เต็งตานี Shorea guiso ทร่ี าบ-เนนิ เขา-ท่ีลาดชนั , ดนิ มีการระบายนำ้� ไดด้ ี และลกึ มากกว่า 1 ม., ที่โล่ง-แสง ร�ำไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ เมล็ด 138 เตา้ ดง Macaranga indica 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันออก ไม้โตเร็ว/ไม้เบกิ น�ำ, ทโ่ี ล่ง-ชายปา่ , ทรี่ าบ-ลาดชนั , มชี น้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความ เมล็ด/หน่อ 139 เต่ารา้ ง Caryota mitis สงู 800-1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี, เมล็ด 140 เต้าหลวง Macaranga siamensis ท่วั ประเทศ ทีร่ าบ-ลาดชัน, ช้ันดินลกึ มากกวา่ 1 ม.,มักขึ้นใกล้แหลง่ นำ�้ , ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูง เมล็ด 141 เตมิ /ประดสู่ ม้ Bischofia javanica ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ เมล็ด ไม้โตเร็ว/ไมเ้ บิกนำ� , ทโี่ ล่ง-ชายป่า, ทรี่ าบ-ลาดชนั , มชี น้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความ เมล็ด 142 เถาคัน Cayratia trifolia สงู ไมเ่ กนิ 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี เมลด็ 143 เถาวลั ย์เปรียง/ Derris scandens หากนอ้ ยกวา่ นี้ควรปลูกใกลล้ ำ� ธาร, ทวั่ ประเทศ เมลด็ /ชำ� กง่ิ ดินท่ีมีการระบายน้�ำไดด้ ี แต่มคี วามช้ืนปานกลาง-สูง มกั พบตามรมิ นำ�้ -หบุ เขา, ทโี่ ลง่ - เครือตาปลา Smilax ovalifolia ชายปา่ , ความสงู 5-1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 144 เถาวลั ยย์ ง้ั ทโี่ ลง่ -ชายปา่ , ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ทรี่ าบ-ทลี่ าดเทเลก็ นอ้ ย, ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ปลูกได้ทง้ั ในท่ลี ุ่มน�ำ้ ท่วมซำ้� ซาก-ทดี่ อน, 145 เถาเอน็ ออ่ น Cryptolepis dubia ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ทีร่ าบ-ลาดชัน, ดินมกี ารระบายน้�ำไดด้ ,ี ท่ีโลง่ -ชายป่า, ความสูงไม่เกิน 1,500 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ในพื้นที่ดนิ มีการระบายน�้ำได้ดี และกลางแจง้ /ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กิน 1,200 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 113

114 ลำ� ดับ ชื่อ ชือ่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 146 ทองบงึ้ Koompassia malac- ท่ีราบ-ลาดชนั , ท่โี ลง่ -แสงรำ� ไร, ดินมีการระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ชน้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม., เมลด็ censis ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 2,000 เมลด็ /กิ่งช�ำ มม./ป,ี ภาคใต,้ เนอ้ื ไมแ้ ข็งแรง คลา้ ยไม้เขลง/หยี เมล็ด/กิง่ ชำ� 147 ทองหลางนำ�้ Erythrina fusca เปน็ ไม้โตเร็ว ปลกู กลางแจ้ง ควรปลกู ใกล้แหลง่ น�้ำ ร่องสวน หรอื ช่วยยึดเกาะตล่ิงให้ เมล็ด/กิง่ ช�ำ แขง็ แรง, ความสูงไมเ่ กิน 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ เมลด็ 148 ทองหลางใบมน Erythrina suberosa เปน็ ไมโ้ ตเร็ว ปลกู กลางแจง้ ตามทรี่ าบ/ใกลล้ ำ� ธาร/หรือชายทะเล ชว่ ยปรบั ปรุงดนิ , เมล็ด ความสงู ไม่เกิน 500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ เมล็ด 149 ทองหลางปา่ Erythrina subumbrans เปน็ ไม้โตเร็ว ปลูกกลางแจ้ง ตามที่ราบ-ลาดชนั ชว่ ยปรบั ปรงุ ดิน, ดินลึกมากกว่า 0.5 เมล็ด ม. ขน้ึ ไป, ความสงู ไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ชนิดนีจ้ ะทนแลง้ และ เมลด็ 150 ทะโล/้ คายโซ่/ Schima wallichii ไฟปา่ ได้ดี, ทวั่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ มงั ตาน ไม้โตเรว็ /ไม้เบกิ นำ� , ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินระบายน้ำ� ดี ลกึ มากกวา่ 0.5 ม. มกั ขน้ึ ตามดนิ ปนทราย/ดินทเ่ี ปน็ กรด, ความสูง 100-2,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณ 151 ทังเก Magnolia elegans น�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ทวั่ ประเทศ ช้ันดินลกึ มากกว่า 1 ม. ดนิ ร่วน-ดินรว่ นเหนยี ว, ที่ราบ-ทล่ี าดชัน มีการระบายนำ้� ด,ี 152 ทำ� มัง/ใบแมงดา Litsea elliptica ความสูง 10-500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ ปี, ภาคใต้ 153 ทง้ิ ถอ่ น Albizia procera ไม้โตเรว็ , ที่โล่ง, ทรี่ าบ-ลาดชัน, ดินระบายนำ้� ไดด้ ี ชัน้ ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม., ความสงู ไม่ เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ป,ี ภาค 154 ท้งุ ฟ้า Alstonia macrophylla ใต้ ภาคตะวนั ออก ปกตขิ นึ้ ตามทรี่ าบ แต่สามารถพบไดต้ ามที่ลาดชนั ทีม่ ชี ้นั ดนิ ลึกมากกว่า 70 ซม. และมปี ริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,500 ม./ป,ี ตามท่โี ล่ง, ความสงู 2-500 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, เป็นไมโ้ ตเร็ว ท่รี าบ-ลาดชัน, ช้ันดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม., ทีโ่ ลง่ /ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,200 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,500 ม., ภาคตะวนั ออกและภาคใต้

ลำ� ดับ ชอ่ื ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 155 เทพทาโร/จวง Cinnamomum parthe- ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ดินร่วน-ดนิ ร่วนเหนียว, ทร่ี าบ-ท่ลี าดชนั ท่ีมกี ารระบายน้ำ� ดี, เมล็ด noxylon ความสงู ไม่เกนิ 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ทวั่ ประเทศ เมล็ด 156 นางพญาเสือโคร่ง Prunus cerasoides ท่ลี าดเทนอ้ ย-มาก, ดนิ มกี ารระบายนำ้� ด,ี ชั้นดินลกึ มากกว่า 0.5 ม., ท่ีโลง่ , ความสงู 900-2,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื และ หน่อ/เมลด็ 157 นางเลว Tupistra albiflora ภาคตะวันตก เมล็ด/หนอ่ ทีร่ าบใกลล้ �ำธาร, แสงร�ำไร, ดนิ มกี ารระบายนำ้� ได้ด,ี ความสงู ไมเ่ กิน 1,500 ม. จาก เมล็ด/หนอ่ 158 นางแลว Aspidistra sutepensis ระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ เมลด็ ดินทม่ี ีความช่มุ ชนื้ สงู แตร่ ะบายนำ�้ ดี เช่น ใกล้ล�ำธาร, แสงร�ำไร, ความสงู ไมเ่ กนิ เมล็ด 159 เนระพูสีไทย/ Tacca chantrieri 1,300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ เมล็ด คา้ งคาวด�ำ Gluta laccifera ดนิ ที่มคี วามชุ่มชน้ื สงู แต่ระบายน�้ำดี เชน่ ใกลล้ ำ� ธาร, แสงร�ำไร, ความสงู ไมเ่ กิน เมลด็ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 160 นำ้� เกลย้ี ง/รกั ที่ราบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย, ทโี่ ลง่ , ดินระบายนำ้� ไดด้ ,ี ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก ชำ� กงิ่ /เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ 161 เนยี ง/เนียงบ้าน Archidendron jiringa ดนิ ทมี่ ีการระบายน้ำ� ได้ดี, ทโ่ี ล่ง-ชายปา่ , ความสูงไมเ่ กิน 1,200 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ท่วั ประเทศ 162 เนียงนก Archidendron bubali- ปลกู ในพ้นื ทที่ ่ีดินมกี ารระบายน�้ำไดด้ ี แตไ่ มเ่ ป็นดนิ ทราย มีช้ันดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม., 163 เนียน num ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคใต้ Diospyros diepenhorstii ที่ราบ-ลาดชันเล็กนอ้ ย, ดินลกึ มากกวา่ 1 ม. และมีการระบายนำ�้ ได้ดี มกั พบ ตามท่รี าบ หรือใกล้ร่องน้�ำ, ที่โลง่ -แสงรำ� ไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จาก 164 บอระเพ็ด Tinospora crispa ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,600 ม., ภาคใต้, แก่นไม้มกั เกดิ ลายสี ด�ำสวยงาม และแข็งแรง ปลูกในทโี่ ลง่ -แสงรำ� ไร ใหเ้ ล้อื ยพันตามกิง่ ไมห้ รอื คา้ ง, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 115

116 ลำ� ดับ ชอ่ื ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 165 บ๊าซาด/ผกั หวาน Strophioblachia fimbri- ไม้พ่มุ โตเรว็ , ทรี่ าบ-ลาดชัน, ปลกู แสงรำ� ไร, ดินลกึ มากกวา่ 0.7 ม. มกี ารระบายนำ้� ชำ� กิ่ง/เมล็ด calyx ได้ด,ี ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ, ยอดออ่ นรส หวานมนั ทานเป็นผกั สด/ลวก 166 บกุ ไข่/บกุ คนโท Amorphophallus mu- elleri ดนิ ที่มกี ารระบายน้ำ� ได้ดี มีแสงรำ� ไร-ท่โี ล่ง, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก เมล็ด/แยก ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ หนอ่ 167 บนุ นาค/นากบดุ Mesua ferrea ช้ันดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ทร่ี าบ-ท่ลี าดชัน, ท่ีมกี ารระบายน้ำ� ดี, ความสูงไมเ่ กิน 1,200 เมล็ด 168 ใบสีทอง/ย่าน Phanera aureifolia ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ท่ัวประเทศ ดาโอะ๊ ปลกู กลางแจ้ง หากปลูกในพนื้ ทที่ ีม่ ีอากาศชุ่มชื้นสูงตลอดปีจะมใี บสแี ดงเขม้ แต่ใน เมล็ด/กง่ิ ตอน พน้ื ท่ีทอ่ี ากาศแห้งใบจะออกสสี ้มอมน้ำ� ตาล, ปลกู ในดินทมี่ กี ารระบายนำ้� ไดด้ ีแตช่ มุ่ ชน้ื , ความสูงไม่เกิน 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปกตขิ ้ึนในภาคใตต้ อนลา่ ง และ สามารถปลกู ได้ทว่ั ประเทศ 169 ประ/กระ Elateriospermum tapos ทร่ี าบ-ลาดชัน, ชั้นดนิ ลึกมากกวา่ 0.7 ม. ดินชุ่มชืน้ หรือใกล้ล�ำธาร, ท่โี ล่ง-ชายป่า, เมลด็ ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ในพนื้ ท่ีทมี่ ปี ริมาณน�ำ้ ฝนตง้ั แต่ 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ในจงั หวัดจันทบรุ แี ละตราด 170 ประดงเลอื ด/ Spatholobus harmandii ทร่ี าบ-ลาดชนั , ดินมีการระบายนำ้� ไดด้ ี และลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ทโ่ี ลง่ -ชายป่า, ความ เมลด็ ก�ำลงั เลือดม้า สงู ไม่เกิน 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ Pterocarpus macro- 171 ประดู่ป่า carpus ทีร่ าบ-ทลี่ าดชัน ดินมกี ารระบายนำ้� ดี, ชน้ั ดินลึกมากกว่า 0.5 ม., ท่โี ลง่ -แสงรำ� ไร, เมลด็ Eurya acuminata ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ 172 ปลายสาน ไมโ้ ตเร็ว/เบกิ น�ำ, ท่ลี าดชนั -เนินเขา, ท่โี ล่งหรอื ชายปา่ , ดินมกี ารระบายน้�ำได้ดี ลึก เมล็ด มากกว่า 0.7 ม., ความสูง 300-3,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝน มากกว่า 1,600 มม./ปี, ในภาคใต้ข้นึ ในปา่ ดิบชื้นและปา่ ดิบเขา ภาคอนื่ ๆ ขึน้ ในปา่ ดิบ เขา 173 ปลาไหลเผือก Eurycoma longifolia ปลกู ในทม่ี แี สงร�ำไร-กลางแจ้ง, ตามพ้ืนท่ดี ินปนทราย ดนิ ผสมอินทรียว์ ตั ถุโปร่ง ๆ หรือ เมล็ด ดนิ ทม่ี ีการระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ

ล�ำดบั ชอ่ื ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 174 ปอกระสา Broussonetia papyrifera ไมโ้ ตเรว็ ปลูกกลางแจ้ง-ชายปา่ , ในดินทุกประเภทท่มี ีการระบายน�้ำได้ด,ี ความสงู ไม่ ช�ำกง่ิ /เมลด็ 175 ปอหู Hibiscus macrophyllus เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ ท่ีราบ-ลาดชันเลก็ น้อย, ท่ีโล่ง-ชายป่า, ดนิ ลึกมากกว่า 0.7 ม. และมีความช่มุ ชน้ื เกอื บ เมล็ด ตลอดป,ี ความสูงไม่เกนิ 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,500 มม./ป,ี ท่วั ประเทศ 176 ปออีเก้ง Pterocymbium tincto- ไมโ้ ตเรว็ /ไมเ้ บิกน�ำ, ทร่ี าบ-ท่ลี าดชนั ดนิ มีการระบายนำ้� ดี, ช้ันดนิ ลึกมากกวา่ 0.5 ม., เมลด็ 177 ปันแถ rium ท่โี ล่ง, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ, เน้อื ไมอ้ อ่ น Albizia lucidior ใช้ในงานชว่ั คราว ชนั้ ดนิ ลึกมากกว่า 0.1 ม. ทร่ี าบ-ทล่ี าดชนั เลก็ น้อย, ที่มีการระบายนำ�้ ดี แต่เก็บ เมลด็ ความชื้นไดด้ ,ี ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ, เปน็ ไมโ้ ตเร็ว 178 ปบี Millingtonia hortensis ชัน้ ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. ทร่ี าบ-ที่ลาดชนั , ทมี่ กี ารระบายน้�ำดี, ความสงู ไม่เกนิ 700 เมลด็ /หนอ่ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนไม่เกิน 1,600 มม./ป,ี ท่ัวประเทศ ภาคใต้ ควรปลกู ในดินปนทราย 179 เปราะ Kaempferia spp. พชื กลมุ่ นมี้ หี ลากชนิด สว่ นใหญ่ใบออ่ นใชเ้ ป็นอาหาร หัวใชเ้ ป็นยาสมนุ ไพร หรือปลกู หัว/เมลด็ ประดบั ได,้ ข้นึ ท่ัวไปในพ้ืนท่รี ะบายน้�ำไดด้ ี, ทม่ี ีแสงร�ำไร, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 180 เปลา้ ใหญ่ Croton persimilis ในพนื้ ที่ดินมกี ารระบายน้ำ� ได้ดี และกลางแจ้ง, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จาก เมลด็ /แยก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, ภาคใตป้ ลกู ไดต้ ามพื้นทีเ่ นินทรายหรอื ดินลูกรงั ใกล้ หน่อ ชายทะเล 181 ผักกูด Diplazium esculentum ดินปนทราย ท่ชี ื้นแฉะริมล�ำธาร, ที่โล่ง, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก หน่อ 182 ผักต้ิว/แตว้ Cratoxylum formosum ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ subsp. formosum เปน็ ไม้โตเร็ว, ควรปลกู กลางแจ้ง, ทนแลง้ ไดด้ ,ี ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ, ในภาคใต้ควรปลกู ในพ้นื ทร่ี าบใกลช้ ายทะเลในดิน ทีม่ กี ารระบายนำ้� ดี ดนิ ลูกรงั ดนิ ทราย หรือเขตเหมืองเก่าท่ดี ินเสื่อมโทรม 117

118 ลำ� ดบั ช่ือ ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 183 ผักพูม/ผกั หวาน Champereia manillana ทรี่ าบ-ลาดชนั ดนิ มีการระบายนำ้� ดี, ที่แสงรำ� ไร-กลางแจง้ , ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. เมลด็ /หน่อ ปา่ จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 184 ผักเม็ก/เสม็ดชุน Syzygium antisepticum ทร่ี าบ-ลาดชนั , ปลูกท่ีโลง่ , ดินปนทราย-กรวด ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความสงู ไมเ่ กนิ เมลด็ 1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 185 ผกั สาบ/อีนูน Adenia viridiflora พ้นื ที่ราบ-ลาดชนั , ดินมีการระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ทโ่ี ล่ง, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ 186 ผักแส้ว Marsdenia glabra ที่ราบ ใกล้ล�ำธาร หรือในพืน้ ท่ีดนิ มคี วามชมุ่ ชื้น, มแี สงร�ำไร, ความสูง 300-1,200 ม. ชำ� ก่งิ /เมล็ด จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 187 ผกั หวานบา้ น Sauropus androgynus ปลกู ชายปา่ -ทแี่ สงร�ำไร ใต้เรือนยอดไม้อ่ืนๆ ทม่ี เี รือนยอดช้ันบนไมห่ นาแน่น เมล็ด/ก่ิงชำ� มาก ในดินทีม่ ีการระบายน้�ำได้ดี แต่ช่มุ ช้ืน, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 188 ผกั หวานป่า Melientha suavis ทั่วประเทศ, ยกเวน้ ภาคใต้ ควรปลูกบนดินลกู รงั หรือดนิ ทราย, ปลูกกลางแจง้ -มีแสง เมล็ด ร�ำไร ใต้เรือนยอดไมอ้ ่นื ๆ ทม่ี เี รอื นยอดช้ันบนไมห่ นาแนน่ มาก ในดนิ ท่ีมกี ารระบาย น�ำ้ ได้ด,ี ความสูงไมเ่ กนิ 1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 189 ผกั เหมยี ง/ผัก Gnetum gnemon var. ทีร่ าบ-ลาดชัน, แสงรำ� ไร, ดินมีการระบายน�้ำไดด้ ,ี ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ เมล็ด/หน่อ เหลยี ง tenerum ปี หรือหากนอ้ ยกว่าน้ีควรปลกู ในหบุ เขา/ใกลล้ �ำธาร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 190 ผักฮาก Erythropalum scandens ทรี่ าบ ใกล้ลำ� ธาร, ดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม., แสงรำ� ไร-ท่ีโล่ง, ความสูง 100-1,500 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 191 ผักเฮอื ด Ficus virens ไม้โตเร็ว, ทรี่ าบ-ลาดชนั , ดินลึกมากกวา่ 0.3 ม., ทโ่ี ล่ง-ชายปา่ , ความสูงไมเ่ กิน 1,600 เมลด็ /ก่ิงช�ำ ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 192 ผ่าเสีย้ น Vitex canescens ทร่ี าบ-ท่ีลาดชัน, ดินลึกมากกวา่ 0.5 ม. การระบายน้ำ� ดี, ที่โล่ง, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 เมล็ด ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้, เนอื้ ไม้มคี ณุ ภาพ ปลวกมอดไมก่ นิ คล้าย กลมุ่ ไมซ้ ้อ-สกั

ล�ำดับ ช่ือ ช่อื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 193 ไผข่ ้าวหลาม Cephalostachyum ช้ันดินลึกมากกว่า 1 ม. ทีร่ าบ ทมี่ กี ารระบายน้ำ� ดี, ทนต่อน�้ำทว่ มขัง, ความสูงไมเ่ กิน หน่อ-กิ่งช�ำ 194 ไผ่ซาง pergracile 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ กิ่งชำ� /หน่อ Dendrocalamus strictus ช้ันดินลกึ มากกว่า 1 ม. ทร่ี าบ-ท่ีลาดชนั บนภเู ขา ทมี่ กี ารระบายน้ำ� ดี แต่มคี วามชุ่ม ชน่ื เชน่ ตามร่องน้�ำ, ความสูง 100-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ กิ่งชำ� /หนอ่ 195 ไผ่ซางนวล Dendrocalamus mem- ยกเว้นภาคใต้ branaceus ชน้ั ดินลึกมากกวา่ 0.5 ม. ท่รี าบ-ทลี่ าดชันบนภเู ขา ทีม่ ีการระบายน�้ำดี, มีความชืน้ ก่ิงช�ำ/หน่อ 196 ไผซ่ างหม่น Dendrocalamus sericeus ปานกลาง, ความสงู 10-1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ ยกเวน้ ภาค กง่ิ ชำ� /หนอ่ 197 ไผ่บงใหญ่ Dendrocalamus brandisii ใต้ตั้งแต่จงั หวดั นครศรธี รรมราชลงไป ก่งิ ช�ำ/หน่อ/ 198 ไผป่ า่ Bambusa bambos ชน้ั ดินลึกมากกวา่ 1 ม. ทีร่ าบ-ทล่ี าดชันบนภเู ขา ทีม่ ีการระบายน้�ำดี แตม่ คี วามชมุ่ ช่ืน เมล็ด เช่น ตามรอ่ งนำ�้ , ความสูง 500-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ กิง่ ชำ� /หน่อ 199 ไผ่ยักษ์/ไผ่เปา๊ ะ Dendrocalamus gigan- ชน้ั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ที่ราบ-ท่ลี าดชันบนภเู ขา ทีม่ กี ารระบายนำ้� ดี แตม่ คี วามชุ่มชน่ื ชำ� กง่ิ /เมล็ด 200 ไผ่รวก teus เช่น ตามร่องน�้ำ, ความสูง 500-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ชำ� กิง่ /เมลด็ Thyrsostachys siamensis ดนิ ทมี่ ีการระบายน้�ำไดด้ ี แตม่ คี วามชื้นปานกลาง-มาก, ที่ราบ-ทลี่ าดชนั เล็ก ก่งิ ช�ำ/หนอ่ / น้อย แตม่ ีชัน้ ดนิ ทล่ี ึกมากกว่า 1 ม., ทโี่ ลง่ -ชายป่า, ความสูงไม่เกนิ 700 ม. จาก เมล็ด 201 ไผ่รวกด�ำ/ไผร่ วก Thyrsostachys oliveri ระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ เลก็ ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ทีร่ าบ-ท่ลี าดชันบนภูเขา ทีม่ ีการระบายน�้ำดี แต่มคี วามชมุ่ ชน่ื เชน่ ตามรอ่ งน�ำ้ , ความสงู 700-1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 202 ไผเ่ ล้ียง/ไผ่หวาน/ Bambusa multiplex ทรี่ าบ-ทีล่ าดชัน, ชั้นดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม., มกี ารระบายน�ำ้ ด,ี ความสูงไม่เกนิ 1,000 ไผ่สรา้ งไพร ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ ทร่ี าบ-ที่ลาดชนั , ชนั้ ดินลึกมากกว่า 0.5 ม., มกี ารระบายนำ้� ดี, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ ดินทีม่ ีการระบายนำ�้ ไดด้ ี แตม่ คี วามช้ืนปานกลาง-มาก, ทรี่ าบ-ที่ลาดชนั เลก็ น้อย แตม่ ีชน้ั ดนิ ที่ลกึ มากกวา่ 1 ม., ท่ีโลง่ -ชายปา่ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 119

120 ล�ำดบั ช่อื ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 203 ไผ่หก Dendrocalamus ham- ช้นั ดินลึกมากกว่า 1 ม. ที่ราบ-ท่ีลาดชันบนภูเขา ทมี่ กี ารระบายนำ�้ ดี แต่มีความช่มุ ช่นื กง่ิ ชำ� /หน่อ 204 ไผเ่ ฮยี ะ iltonii เชน่ ตามร่องน้�ำ, ความสงู 100-1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ Cephalostachyum 205 ฝาง virgatum ทร่ี าบ-ลาดชัน, ชัน้ ดินลึกมากกวา่ 1 ม. มกี ารระบายนำ้� ดี แตค่ ่อนขา้ งชุม่ ชืน้ เชน่ ใกล้ หน่อ-กง่ิ ชำ� ลำ� ธาร, ทโ่ี ล่ง-แสงคอ่ นขา้ งมาก, ความสูง 500-1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, Caesalpinia sappan ทวั่ ประเทศ ในพืน้ ที่ดินมีการระบายนำ้� ได้ดี และกลางแจ้ง ปกติชอบขนึ้ ตามป่าผลัดใบหรอื ชาย เมลด็ ป่าดบิ แลง้ , ความสงู ไมเ่ กนิ 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ภาคใต้ ปลูกได้ตามพื้นทเ่ี นนิ ทรายหรือดนิ ลูกรังใกลช้ ายทะเล 206 พญามะขามปอ้ ม Cephalotaxus mannii ทีร่ าบ-ลาดชนั , ชน้ั ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม. มีการระบายนำ้� ดี แต่คอ่ นข้างชุ่มช้ืน, ท่ีโลง่ - เมลด็ แสงรำ� ไร, ความสูง 800-2,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, เนื้อไม้มีคณุ ภาพเชน่ เดยี วกนั ไมห้ อมฮิโนกิ เปลอื กและเมลด็ เปน็ ยารักษาลวิ คเี มียและมะเร็งต่อมน�้ำเหลอื ง หรือเปน็ ไม้ประดบั , ทั่วประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 207 พญาไม้ Podocarpus neriifolius ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดนิ มีการระบายน้�ำได้ดี แตช่ มุ่ ชื้น ชอบดนิ เปน็ กรด, ชอบอากาศเย็น เมล็ด และชุม่ ชืน้ , ทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร, ความสงู 800-2,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ, เนือ้ ไม้มีคุณภาพดี และมีกล่ินหอม เปน็ ไม้มงคล 208 พนอง Shorea hypochra ทร่ี าบ-เนนิ เขา-ทีล่ าดชัน, ดินมกี ารระบายน�ำ้ ได้ดี และลึกมากกว่า 0.7 ม., ที่โล่ง-แสง เมล็ด ร�ำไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,800 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ตก ภาคตะวนั ออก 209 พระเจ้าห้า Dracontomelon dao ที่ราบล่มุ หรอื รมิ ล�ำธาร, ทีโ่ ล่ง-แสงร�ำไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จาก เมล็ด พระองค์ Piper nigrum ระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 210 พรกิ ไทย ปลูกในพนื้ ท่อี ากาศชมุ่ ชื้นสงู สามารถปลกู กลางแจ้งไดใ้ นภาคใตแ้ ละจนั ทบุรแี ละตราด ชำ� กิ่ง/เมล็ด แตภ่ าคอื่นๆ ท่ีมีอากาศแหง้ แล้งจะต้องปลูกทมี่ ีแสงรำ� ไรและใกลแ้ หลง่ น�้ำหรือตาม หบุ เขา และอากาศไม่หนาวมาก, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 211 พฤกษ์ Albizia lebbeck ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 0.5 ม. ทรี่ าบ-ท่ีลาดชัน, ที่มกี ารระบายนำ�้ ดี, ความสูงไม่เกนิ 1,000 เมล็ด ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ

ล�ำดบั ช่ือ ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 212 พลบั ดง/สาวด�ำ Diospyros bejaudii ที่ราบ-ลาดชนั เลก็ นอ้ ย, ดนิ ลึกมากกวา่ 0.7 ม. และมกี ารระบายน�้ำไดด้ ี, ท่ีโลง่ -แสง เมล็ด ร�ำไร, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกวา่ เมล็ด 213 พะยอม Shorea roxburghii 1,200 ม., ทวั่ ประเทศ, แก่นไมม้ กั เกดิ ลายสดี �ำสวยงาม และแขง็ แรง เมล็ด ท่ีราบ-ลาดชนั , ดินมีการระบายน�ำ้ ไดด้ ี และลึกมากกวา่ 0.5 ม. ข้ึนได้ในดินปนทราย เมลด็ 214 พะยูง Dalbergia cochinchin- ดนิ ลกู รัง ทง้ั ในปา่ ผลดั ใบและปา่ ไม่ผลดั ใบ, ทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,200 ม. เมล็ด 215 พะวา ensis จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,000 มม./ป,ี ท่ัวประเทศ เมล็ด Garcinia speciosa ทร่ี าบ-ท่ลี าดชนั , ช้ันดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ดนิ มกี ารระบายน้�ำดี, ท่โี ล่ง-แสงรำ� ไร, เมลด็ /หวั ความสงู ไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ เมล็ด/หนอ่ 216 พังแหร/พังแหร Trema orientalis ทรี่ าบ-ลาดชนั เล็กน้อย, ดินลกึ มากกวา่ 0.5 ม. มกั พบใกลล้ ำ� ธาร-รอ่ งนำ�้ , ความสูงไม่ เมล็ด ใหญ่ เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทีม่ แี สงรำ� ไร, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี., ทวั่ ประเทศ 217 พนั จำ� /ซี Vatica odorata ไม้โตเรว็ /ไมเ้ บิกน�ำ, ที่โลง่ , ที่ราบ-ลาดชนั , ขึน้ ในดนิ เกือบทกุ ชนิด ยกเว้นดินเคม็ จดั ช้ันดินลึกมากกวา่ 0.5 ม. การระบายน้�ำได้ด,ี ความสูงไมเ่ กิน 1,600 ม. จาก 218 พชื สกุลกระเจียว Curcuma spp. ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ, เนอื้ ไมไ้ มแ่ ข็งแรง ใช้งานช่วั คราว/ไมฟ้ ืน 219 พชื สกลุ กะพอ้ Licuala spp. ทรี่ าบ-ที่ลาดชัน, ท่ีโลง่ -แสงรำ� ไร, ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. การระบายนำ้� ด,ี ความสูงไม่ เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี หาก 220 พชื สกุลก�ำยาน Styrax spp. น้อยกว่าน้ันควรปลูกใกลล้ ำ� ธาร, ท่ัวประเทศ ปลกู ตามท่ีโล่งกลางแจง้ -แสงรำ� ไร, ชอบดินทีม่ ีการระบายน้�ำไดด้ ี, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ มหี ลายชนิดมักใช้เปน็ ไมป้ ระดับ หรอื ใช้ใบออ่ นห่ออาหาร/กนิ ยอดออ่ น, มกั ขึ้นไดด้ ี ในทแี่ สงร�ำไร ในป่าดิบ, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ภาคตะวันตก ไม้โตเรว็ , ปลูกท่โี ล่ง-แสงร�ำไร, ดนิ ลกึ มากกว่า 0.7 ม. มกี ารระบายน�ำ้ ได้ดี แต่ชุ่มชน้ื เกอื บตลอดปี, ความสงู ไม่เกิน 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝน มากกวา่ 1,400 มม./ป,ี ทั่วประเทศ 121

122 ล�ำดับ ช่ือ ช่อื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 221 พืชสกุลกหุ ลาบ Rhododendron spp. พืชกลุ่มนี้เป็นไมพ้ ุม่ ออกดอกหลากสสี วยงาม ขึ้นบนภูเขาสูงมากกว่า 800 ม. จาก เมล็ด พนั ปี ระดับทะเลปานกลาง, ปลูกในท่ีแสงรำ� ไรใตไ้ มใ้ หญช่ ่วยสรา้ งสีสรรใหป้ ่าอย่างดใี นชว่ ง ต้นฤดูหนาว-ตน้ ฤดูรอ้ น หรือบางชนดิ ขน้ึ กลางแจง้ เป็นกลุม่ ใหญ่แบบทุง่ ดอกไม้, ข้ึนได้ ดใี นดนิ ท่ีระบายน้�ำได้ดี ความลกึ มากกวา่ 0.3 ม., ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ ปี, ท่วั ประเทศ 222 พชื สกุลขนนุ Artocarpus spp. ดนิ ทมี่ กี ารระบายน้�ำไดด้ ี เป็นไมโ้ ตเร็ว ข้นึ ตามท่ีโล่ง/ป่าเส่ือโทรมไดด้ ,ี ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , เมล็ด มีหลายชนิดทวั่ ประเทศ, ผลมักจะกนิ ได้ 223 พชื สกลุ คำ� มอก Gardenia spp. ท่ัวประเทศ, ปลกู กลางแจ้ง, ในดินท่มี ีการระบายน้�ำได้ดี หรือมีความชุม่ ช้ืนเกอื บตลอด เมล็ด/ตอนก่งิ หลวง Nephelium spp. ทงั้ ป,ี ความสูงไม่เกิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง 224 พืชสกลุ เงาะ พชื กลุม่ นีส้ ว่ นใหญ่เปน็ ผลไมป้ า่ กนิ ได้, ข้ึนในป่าดิบ หรือใกล้ลำ� ธาร, ท่ีโล่ง-แสงรำ� ไร, เมล็ด ความสงู ไมเ่ กิน 1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง 225 พชื สกุลจงั๋ Rhapis spp. ทกุ ชนดิ เปน็ ไม้ประดับ/ไมก้ ระถาง, ปลูกในที่ราบ-ลาดชนั เล็กน้อย, ที่แสงร�ำไร ใต้ เมล็ด/หนอ่ เรอื ดยอดไมไ้ ม่ผลดั ใบ หรือเคยเปน็ ป่าดบิ มากอ่ น, ดนิ ระบายน้ำ� ดีแต่ชุ่มชืน้ ชน้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม. หรอื ปลูกใกลล้ �ำธาร, ความสงู ไมเ่ กนิ 700 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 226 พืชสกลุ ดาหลา Etlingera spp. ที่ราบ-ลาดชนั , ช้นั ดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม., มกั พบตามพนื้ ทช่ี ุม่ ชนื้ หรือมีปรมิ าณน�ำ้ ฝน หน่อ/เหงา้ 227 พชื สกลุ ตะเคียน Hopea spp. มากกวา่ 1,800 มม./ป,ี ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ภาคใต้ ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก 228 พืชสกลุ ตงั หน- Calophyllum spp. พชื สกุลตะเคียนทุกชนิดมเี นอ้ื ไม้ทีม่ ีคณุ ภาพ มคี วามแขง็ แรง เหนยี ว และทนทาน เมล็ด กระทิง เหมาะตอ่ การปลูกเพ่ือใชไ้ ม,้ ชนิดสว่ นใหญจ่ ะขนึ้ ไดใ้ นพืน้ ทช่ี ุ่มชน้ื มีชัน้ ดินลกึ มากกวา่ 0.7 ม. และมกี ารระบายน�้ำไดด้ ี ทีร่ าบ-ลาดชนั , ดินลึกมากกว่า 1 ม., ท่ีโลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,500 ม., ท่วั ประเทศ, ส่วนใหญ่พชื กลมุ่ น้ีจะมีเนอ้ื ไมท้ แ่ี ข็งแรง ใช้ในงานก่อสร้างได้ดี

ลำ� ดบั ชือ่ ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 229 พืชสกุลเตย Pandanus spp. พนื้ ท่ีราบ-ทลี่ าดชัน, มักพบใกล้แหลง่ น�้ำ ในท่มี ีแสงร�ำไร-กลางแจ้ง, ปลูกแทรกตาม หนอ่ /ช�ำกิง่ สวนป่าได้ หรือตามชายน�ำ้ , ใบใชใ้ นท�ำเครอื่ งจักสาน เหนยี วทนทาน บางชนดิ ใชเ้ ป็น ไม้ประดับได้ 230 พชื สกุลทเุ รียน Durio spp. ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม. ดนิ ร่วน-ดินร่วนเหนยี ว, ท่ีราบ-ที่ลาดชัน ที่มกี ารระบายน�้ำดี เมล็ด การปลกู ในท่ลี ่มุ หรอื ทีร่ าบควรพนู เนนิ ดนิ ให้สูง 0.5-1 ม. ป้องกนั รากเนา่ , ความสงู ไม่ เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี ถา้ ความช้นื ในอากาศสงู จะเจริญเติบโตและติดดอก-ผลไดด้ ี 231 พืชสกุลปรง Cycas spp. ปลูกลางแจ้ง-แสงค่อนข้างมาก ในดินทร่ี ะบายน�้ำได้ดี ไมท่ นต่อนำ�้ ทว่ มขงั , ทัว่ ประเทศ, เมล็ด/แยก นยิ มปลูกเป็นไมป้ ระดบั หน่อ 232 พชื สกุล Mitrephora spp. ปลกู กลางแจ้ง/ท่มี แี สงรำ� ไร ขน้ึ ได้ในดินเกือบทุกชนดิ ท่ีมีการระบายน้ำ� ไดด้ ี ตาม เมลด็ /ตอน มหาพรหม- Mangifera spp. ธรรมชาติจะพบตามปา่ ดบิ แล้ง, ทวั่ ประเทศ ก่งิ /เสียบยอด ลำ� ดวนดอย ชั้นดินลึกมากกว่า 1 ม. ดินรว่ น-ดนิ ร่วนเหนยี ว, ที่ราบ-ทลี่ าดชนั ทม่ี ีการระบายน�ำ้ ด,ี เมล็ด 233 พชื สกุลมะมว่ ง ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝน 700-3,000 มม./ ปี ชอบสภาพอากาศทีม่ ฤี ดูแล้งมากกวา่ 4 เดอื น/ปี ในภาคใต้ปลูกได้ไม่ดนี ัก ยกเวน้ เมลด็ 234 พชื สกลุ มะฮงั Macaranga spp. บางชนิด/สายพนั ธ์ุ เชน่ มะมว่ งเบา มะมดุ และมะมว่ งป่าพนั ธุพ์ นื้ เมืองตา่ งๆ เมลด็ ทกุ ชนิดไม้โตเร็ว/ไมเ้ บิกนำ� ปกตมิ อี ายุสน้ั ไม่เกนิ 30 ปจี ะลม้ ลง, ขึน้ ท่โี ลง่ -ชายป่า ใน เมลด็ /หนอ่ 235 พชื สกลุ สยา- Shorea spp. ปา่ ดิบหรอื ป่าผลดั ใบทม่ี ชี ั้นดินลึกและชื้นสงู เหมาะสมตอ่ การปลกู ฟ้นื ฟูป่าหรอื เป็นไม้ พะยอม พ่เี ลย้ี ง ทกุ ชนิดเป็นไม้ป่าเศรษฐกจิ เนอื้ ไมแ้ ข็งแรง ใชใ้ นงานก่อสร้างไดห้ ลากหลาย หรือเกบ็ 236 พชื สกลุ สละ-ระกำ� Salacca spp. ชนั ใช้เป็นวสั ดุงานชา่ งส-ี ตอ่ เรอื -สมุนไพร ก็ได้, เป็นไม้ตน้ ขนาดใหญ่ช่วยสรา้ งความชุ่ม ชน้ื แกป่ ่า 123 ผลไมป้ า่ บางสายพนั ธเ์ุ ปน็ พืชสวน เน้อื ผลกลน่ิ หอมรสเปร้ยี ว-หวาน, ปลกู ในทีแ่ สงร�ำไรใต้เรือนยอดปา่ ดบิ /สวนผลไมไ้ ดด้ ,ี ความสูงไมเ่ กนิ 700 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,600 มม., หากนอ้ ยกว่านคี้ วรปลูกใน หุบเขา/ใกล้ล�ำธาร, ยกเวน้ ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

124 ล�ำดับ ช่อื ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 237 พืชสกุลสารภี Mammea spp. มดี อกหอม เป็นยาสมนุ ไพรที่นิยมทำ� ยาหอม/ยาลม ไม้ประดบั ใหร้ ม่ เงาดี, ทน เมล็ด แลง้ และน�้ำท่วมได้ดี ปลกู กลางแจ้ง-แสงรำ� ไร, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 238 พชื สกลุ สำ� รอง- Scaphium spp. โตคอ่ นข้างเร็ว, ปลกู กลางแจ้ง-มแี สงรำ� ไร ในที่ดนิ มกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ี อากาศช่มุ เมล็ด จอง ชน้ื หรือเคยเปน็ ปา่ ดิบมาก่กอน, ความสูงไม่เกิน 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ทั่วประเทศ, ทกุ ชนิดมวี ุ้นใสห้มุ เมล็ด ทานได้ 239 พชื สกุลหมักม่อ- Rothmannia spp. ปลูกในทม่ี แี สงรำ� ไร-กลางแจ้ง, ในดินทม่ี กี ารระบายนำ�้ ไดด้ ี แต่ได้รบั ความชุ่มชื้นเกือบ เมลด็ /ตอนกง่ิ สะแล่งหอมไก๋ ตลอดท้งั ปี, ความสงู ไม่เกิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ, พชื กลุ่ม นีม้ ดี อกขนาดใหญ่ สีสวย และมีกล่ินหอม เหมาะตอ่ การปลกู เพือ่ ขายเปน็ ไมป้ ระดับ 240 พชื สกลุ หย-ี เขลง Dialium spp. ควรปลกู ในพื้นทท่ี ีม่ ชี น้ั ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม. ดินมกี ารระบายนำ�้ ดี ในพนื้ ท่โี ลง่ -มีแสง เมล็ด รำ� ไร, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,500 ม.ม./ปี 241 เพกา/ล้ินฟ้า Oroxylum indicum เปน็ ไมโ้ ตเรว็ ควรปลูกกลางแจ้ง ดนิ ระบายน�้ำดี, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 242 เพ้ียกระทิง Melicope pteleifolia ที่ราบ-ลาดชนั , ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความสงู 200-1,200 ม. จาก ช�ำกง่ิ /เมลด็ ระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี หรือหากนอ้ ยกว่าควร ปลกู ใกลล้ �ำธาร, ภาคเหนอื ภาคตะวนั ตก ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 243 เพ้ียฟานตน้ Macropanax dispermus พนื้ ทีห่ บุ เขา ทร่ี าบ-เชิงเขา, ดนิ ชมุ่ ชื้น หรอื ใกล้ล�ำธาร, แสงรำ� ไร-ชายปา่ , ความสูง ช�ำกง่ิ /เมลด็ 244 เพ้ยี ฟานเล็ก Clausena wallichii 500-2,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 245 โพบาย Balakata baccata 246 ไพล Zingiber montanum ปลูกในทมี่ แี สงรำ� ไร-กลางแจง้ , ในดินทีม่ กี ารระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. เมลด็ จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ไมโ้ ตเรว็ /เบิกนำ� , ดนิ ที่มีการระบายนำ้� ได้ดี แต่มีความชื้นปานกลาง-มาก, ทโี่ ล่ง-ชาย เมล็ด ป่า, ความสงู ไม่เกิน 1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ปลูกตามทีโ่ ลง่ หรอื ช่องว่างใตเ้ รอื นยอดไมใ้ หญ่ที่มีแสงร�ำไร หรือชายคาบ้านทไี่ ดร้ บั หัว/หน่อ/ แสงช่วงเช้า, ชอบดนิ ทีม่ ีการระบายน�ำ้ ได้ดี แต่มีความชุม่ ชนื้ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. เมล็ด จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ

ล�ำดบั ช่อื ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 247 ไพลด�ำ/ไพลใจดำ� Zingiber ottensii ปลกู ตามทโี่ ล่ง หรอื ช่องว่างใตเ้ รือนยอดไมใ้ หญ่ทมี่ ีแสงร�ำไร หรอื ชายคาบา้ นทีไ่ ดร้ บั หัว/หน่อ/ แสงชว่ งเช้า, ชอบดินทีม่ ีการระบายนำ้� ได้ดี แตม่ ีความชุ่มชน้ื , ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. เมล็ด จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 248 ไพลนก Zingiber gramineum ปลูกตามทโ่ี ล่ง หรอื ชอ่ งวา่ งใตเ้ รือนยอดไม้ใหญท่ มี่ ีแสงร�ำไร หรอื ชายคาบา้ นท่ีได้รบั หวั /หนอ่ / แสงชว่ งเช้า, ชอบดินทม่ี ีการระบายน้ำ� ได้ดี แต่มีความชมุ่ ช้นื , ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. เมลด็ จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 249 ฟา้ ทะลายโจร Andrographis paniculata ดนิ ทีม่ กี ารระบายน�ำ้ ไดด้ ,ี ท่ีโลง่ -แสงร�ำไร, ความสูงไม่เกิน 700 ม. จาก เมลด็ ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 250 มะกลิง้ /มะกิ้ง Hodgsonia heteroclita ท่ีราบ-ลาดชนั , ทีโ่ ลง่ -ชายป่า, ดนิ มีการระบายน้ำ� ดี, ความสูง 200-1,500 ม. จาก เมล็ด subsp. indochinensis ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี, หรอื นอ้ ยกวา่ น้นั ควร ปลูกใกลล้ ำ� ธาร/หบุ เขา, ทัว่ ประเทศ 251 มะกอกนำ้� /หมาก Elaeocarpus hygrophilus ดูแลงา่ ย โตค่อนขา้ งเร็ว ขึน้ ไดใ้ นดินเกอื บทุกชนดิ ปลกู กลางแจ้ง ทม่ี ชี นั้ ดนิ ลกึ มากกว่า เมล็ด แซว 1 ม. แตจ่ ะชอบดนิ ท่ชี ่มุ ชืน้ หรอื ปลูกใกลแ้ หลง่ น�ำ้ , ทัว่ ประเทศ 252 มะกอกป่า Spondias pinnata ไม้โตเร็ว, ทรี่ าบ-ลาดชนั , ปลูกกลางแจง้ , ทนแลง้ ได้ดี ขึน้ ได้ในดนิ แทบทกุ ชนิดยกเว้น เมลด็ ดนิ เป็นกรดหรือดนิ เคม็ จดั , ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่ว ประเทศ 253 มะกา้ ก/หม่าล่า/ Zanthoxylum armatum พชื กล่มุ เด่ียวกบั มะแขวน่ , ปลกู ในดินท่มี กี ารระบายน�้ำไดด้ ี ชั้นดินลึกมากกว่า 0.3 ม., เมลด็ หมักก้าก ท่โี ล่ง/ชายป่า, ความสงู 1,300-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาค ตะวันตก ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 254 มะเกลอื Diospyros mollis ทรี่ าบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย, ดินลึกมากกว่า 0.5 ม. และมกี ารระบายน�ำ้ ได้ด,ี ท่ีโลง่ -แสง เมล็ด รำ� ไร, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,100 ม., ทัว่ ประเทศ, แกน่ ไมม้ กั เกดิ ลายสีด�ำสวยงาม และแขง็ แรง 125

126 ลำ� ดับ ช่อื ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 255 มะเก๋ียง Syzygium nervosum var. ทรี่ าบ-ท่ลี าดชนั , ที่โลง่ -ชายปา่ , ดินลกึ มากกว่า 1 ม. มีการระบายนำ�้ ดี ปกติชอบดิน เมล็ด paniala ช่มุ ช้นื , ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี หากน้อยกวา่ นค้ี วรปลกู ใกลล้ �ำธาร/ หุบเขา, ความสูงไมเ่ กนิ 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, เลอื กสายพนั ธ์ุใหเ้ หมาะ สมกับระดับความสงู จากทะเล ปลกู ได้ทวั่ ประเทศ 256 มะขม Pittosporopsis kerrii ที่ราบ-ลาดชนั , ดนิ ระบายน�ำ้ ไดด้ ี ลกึ มากกว่า 0.5 ม., ท่โี ล่ง-แสงรำ� ไร, ควรปลกู ใน เมลด็ พน้ื ที่ทเ่ี คยเป็นปา่ ดงดิบมาก่อน, ความสงู 500-2,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื 257 มะข่วง/หมกั กา้ Zanthoxylum acan- พชื กลุ่มเดยี่ วกับมะแขว่น, ปลูกในดินท่ีมกี ารระบายน�ำ้ ไดด้ ี ชั้นดินลึกมากกว่า 0.3 ม., เมลด็ กดอย thopodium ทีโ่ ล่ง/ชายป่า, ความสูง 1,300-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาค ตะวนั ตก ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 258 มะขวิด Limonia acidissima ทว่ั ประเทศ, ปลูกในท่ีกลางแจง้ ในดินทมี่ ีการระบายน้ำ� ได้ดี ทนแล้งและน�ำ้ ท่วมไดด้ ี, เมล็ด/ตอนกิง่ ความสงู ไมเ่ กนิ 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, แตใ่ นภาคใต้ควรปลูกในเขตทรี่ าบ ใกลช้ ายทะเล 259 มะขามปอ้ ม Phyllanthus emblica ชั้นดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. ท่ีราบ-ทล่ี าดชัน มกี ารระบายนำ้� ดี, ท่ีโล่ง, ความสงู ไมเ่ กนิ เมล็ด 260 มะขามปอ้ มดง Dacrycarpus imbricatus 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., แสงรำ� ไร-ทโี่ ลง่ , ความสงู 700-1,700 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,500 ม., ท่วั ประเทศ, เน้อื ไมม้ คี ณุ ภาพ มีสีและลายสวยงาม ทนต่อปลวกและเม็ดได้ดี คลา้ ยไม้ขุนไม้ ใช้กอ่ สรา้ ง-เฟอร์นเิ จอร์ 261 มะเขาควาย Dittoceras maculatum ทโ่ี ลง่ -ชายป่า, ความสูง 1,000-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื ภาค เมลด็ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 262 มะแขวน่ /กำ� จัด Zanthoxylum rhetsa ปลกู ในดินที่มีการระบายน�ำ้ ได้ดี ชั้นดนิ ลึกมากกวา่ 0.7 ม. มีความชืน้ คอ่ นข้างมาก มัก เมล็ด ต้น ปลูกในพื้นท่ีป่าดบิ มากอ่ น/ตามหุบเขา, ปลูกในท่โี ลง่ หรือปลูกแทรกตามชอ่ งว่างใน สวนผลไม/้ พชื ไร่, ความสูง 100-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 263 มะคะ Sindora echinocalyx ท่รี าบ-เนินเขา-ทลี่ าดชัน, ดนิ มกี ารระบายน้ำ� ได้ดี และลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ทีโ่ ลง่ -แสง เมล็ด รำ� ไร, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้, เนือ้ ไม้มีคณุ สมบัติคล้ายมะค่าแต้

ล�ำดบั ชือ่ ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 264 มะคา่ แต้ Sindora siamensis ท่รี าบ-เนนิ เขา-ที่ลาดชนั , ดินมีการระบายน้�ำไดด้ ี และลึกมากกว่า 0.5 ม., ที่โลง่ -แสง เมล็ด ร�ำไร, ความสงู ไมเ่ กิน 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,000 มม./ป,ี ทวั่ ประเทศ 265 มะค่าโมง Afzelia xylocarpa ชนั้ ดินลึกมากกวา่ 1 ม. และมกี ารระบายน้�ำไดด้ ,ี ทร่ี าบ-ทีล่ าดชัน, ไมเ่ หมาะกับท่ีราบ เมลด็ ลุ่มทีม่ นี ้ำ� ทว่ มขังเป็นประจำ� , ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง 266 มะซัก/มะค�ำดี Sapindus rarak ไมโ้ ตเรว็ , ปลูกในพ้ืนทด่ี นิ ทม่ี กี ารระบายน�ำ้ ไดด้ ี แตค่ อ่ นข้างชุ่มชืน้ ดินลึกมากกวา่ 1 เมลด็ ควาย ม., กลางแจ้งหรอื ปลกู แทรกตามช่องวา่ งในสวนผลไม/้ พชื ไร่, ความสูงไมเ่ กนิ 1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 267 มะตมู Aegle marmelos ในทก่ี ลางแจ้ง ปลกู ในดนิ มกี ารระบายน้�ำไดด้ ,ี ท่ัวประเทศ เมล็ด 268 มะนาวควาย/ Citrus medica var. ปลูกในท่กี ลางแจง้ -ชายปา่ , ในดินท่มี ีการระบายน�้ำได้ดี, ความสงู ไมเ่ กิน 1,500 ม. เมล็ด/ตอนกง่ิ มะงวั่ medica จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 269 มะปรงิ /มะปราง Bouea oppositifolia เปน็ พืชป่าท่ขี ึ้นตามธรรมชาติในป่าดิบทั่วประเทศ ถูกน�ำมาปลูกเป็นผลไมใ้ ตเ้ รอื นยอด เมล็ด ปา่ ของป่าไม้หรอื สวนสมรม, ต้องการพ้ืนท่ีชืน้ ดินลึก มกี ารระบายนำ�้ ดิ หรือดนิ ตะกอน ริมน้�ำ, ความสงู ไมเ่ กิน 800 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนตัง้ แต่ 1,100 มม./ปี ขน้ึ ไป 270 มะพร้าวนกกก Horsfieldia amygdalina ทร่ี าบ-ลาดชัน, ทโ่ี ล่ง-ชายปา่ , ดินมกี ารระบายน�ำ้ ไดด้ ี แตช่ ุ่มชื้นเกอื บตลอดป,ี โต เมล็ด var. amygdalina เรว็ , มผี ลทเ่ี ปน็ อาหารแก่สัตว์ปา่ หลายชนิด, ระดบั ความสูง 300-1,600 ม. จาก ระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ทัว่ ประเทศ 271 มะแฟน Protium serratum ทร่ี าบ-ลาดชนั , ดินลึกมากวา่ 0.7 ม., ทโ่ี ลง่ -แสงร�ำไร มกั พบในที่ที่เคยเปน็ ป่าดิบมา เมลด็ ก่อน, ความสูงไมเ่ กิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 272 มะไฟ Baccaurea ramiflora ดนิ ที่มกี ารระบายน้ำ� ได้ดี แต่มีความช้ืนสงู เช่น ใกลล้ ำ� ธาร-หุบเขา, ทโ่ี ลง่ -ชายป่า, เมล็ด ความสูงไม่เกนิ 1,300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 273 มะไฟแรด/นมววั Scleropyrum pentan- ท่ีราบ-ลาดชัน ดินระบายน้ำ� ได้ดแี ละลึกมากกว่า 0.7 ม., ท่แี สงรำ� ไร-ทโี่ ล่ง, ความสูงไม่ เมลด็ drum เกนิ 1,700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 127

128 ล�ำดับ ชอ่ื ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 274 มะม่วงป่า Mangifera caloneura ท่รี าบ-ลาดชนั , ทโี่ ล่ง-แสงร�ำไร, ทนน้ำ� ทว่ มและทนแล้ง, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. เมลด็ จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 275 มะมว่ งหมิ พานต์ Anacardium occidentale ปลูกในดนิ มกี ารระบายน้�ำไดด้ ี ข้นึ ไดด้ ีในดนิ ปนทราย ดินลูกรงั ทนแลง้ ไดด้ ,ี เพ่อื ใชใ้ น เมล็ด โครงการเกษตรกรบนพน้ื ที่สูงปลูกตามพน้ื ที่ภูเขาช้ันดินต้นื และลาดชนั หรอื พื้นท่ีดิน เส่อื มโทรมตามใกลช้ ายหาดริมทะเล ดินปนทราย ดนิ เค็ม, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 276 มะมดุ Mangifera foetida ท่รี าบ-ลาดชนั , ทโ่ี ลง่ -แสงรำ� ไร, ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ความสูงไม่เกนิ 700 ม. จาก เมล็ด 277 มะยมป่า Ailanthus triphysa ระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคใต้ ภาคตะวันออก 278 มะรดิ Diospyros discolor ไม้โตเร็ว/เบิกน�ำ, ที่โลง่ , ช้นั ดนิ ลกึ มากกว่า 0.7 ม., ความสงู ไม่เกนิ 1,300 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ ท่รี าบ-ลาดชนั เลก็ นอ้ ย, ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. และมีการระบายนำ้� ได้ดี แตข่ ึน้ ได้ เมลด็ ดีในทีร่ าบใกล้ล�ำธาร/ทช่ี ุ่มช้นื , ท่โี ลง่ -แสงร�ำไร, ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ประมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,200 ม., ทั่วประเทศ, แกน่ ไมม้ ักเกิด ลายสดี �ำสวยงาม และแขง็ แรง 279 มะรุม Moringa oleifera ปลกู ในทก่ี ลางแจ้ง ในดนิ มีการระบายน้ำ� ได้ดี, ความสูงไม่เกิน 700 ม. จาก เมล็ด 280 มะสัง Citrus lucida ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ปลกู ในทกี่ ลางแจ้ง, ในดินทีม่ ีการระบายน�้ำไดด้ ี หรือดินเหนียวท้องนา ทนทานต่อ เมลด็ /ตอนกง่ิ นำ้� ทว่ มขังไดด้ ี และทนแลง้ , ความสงู ไมเ่ กนิ 500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 281 มะหลอด Elaeagnus spp. ท่รี าบ-ลาดชัน, ชัน้ ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ทโ่ี ล่ง-ชายป่า, ความสงู 300-2,000 ม. จาก เมลด็ 282 มะหาด/หาด Artocarpus lacucha ระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ตะวันตก ตะวันออกเฉียงเหนือ 283 มะหาดข่อย Artocarpus nitidus ช้ันดินลึกมากกว่า 1 ม. เป็นไมโ้ ตเรว็ ขน้ึ ตามท่ีโล่ง/ปา่ เสื่อมโทรมได้ดี, ดินมีการระบาย เมลด็ น้�ำด,ี ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง ดินท่ีมีการระบายน้�ำได้ดี ชั้นดนิ ลกึ มากกว่า 70 ซม., ที่โล่ง/ป่าเส่อื มโทรม, ความสงู เมล็ด 800-1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ ยกเว้นภาคใต้

ล�ำดับ ชือ่ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 284 มะแหลบ/เทียน Heracleum burmanicum ที่ลาดเททีม่ กี ารระบายน�ำ้ ได้ดี, ดนิ ร่วนปนทราย/ปนหนิ ปูน, ท่ีโลง่ , ความสงู 500- เมล็ด/หน่อ ตั๊กแตน 2,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ และภาคตะวันตก 285 มะฮอกกานี Swietenia macrophylla ไมโ้ ตคอ่ นข้างเรว็ , ปลูกทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร, ดินลกึ มากกว่า 1 ม. มีการระบายน้ำ� ไดด้ ี แต่ เมล็ด มคี วามชมุ่ ชื้นคอ่ นข้างมาก, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,600 ม. หากนอ้ ยกวา่ ควรปลูกท่รี าบในหบุ เขา-เชงิ เขา หรอื ใกลล้ �ำธารจะโตเร็ว, ทั่วประเทศ 286 มงั คาก Cynometra malaccensis ที่ราบ-ลาดชนั , ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., แสงรำ� ไร, ความสูงไม่เกนิ 700 ม., ปริมาณน�้ำฝน เมล็ด มากกว่า 1,800 ม., ภาคใต้ 287 มนั นก/มนั กะทาด Dioscorea birmanica ทร่ี าบ, ดินลึกมากกว่า 1 ม., แสงรำ� ไร-กลางแจง้ , ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จาก เมลด็ /หวั ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 288 มันปลา Glochidion sphaerog- ท่ีราบ-ลาดชนั , ดนิ มกี ารระบายน้ำ� ได้ดี แตม่ ีความชมุ่ ชื้นสม�่ำเสมอ, ปลกู กลางแจ้ง-ชาย เมล็ด 289 มนั ปู ynum ปา่ , ความสงู 100-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ Glochidion wallichianum ทร่ี าบ-ลาดชนั ลก็ น้อย, กลางแจ้ง-ชายป่า, ดินมกี ารระบายน�ำ้ ได้ดี แตม่ ีความชุ่มช้นื เมลด็ สมำ่� เสมอ, ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 290 ม้าทลายโรง/ม้า Neuropeltis racemosa ทรี่ าบ-ลาดชนั , ดนิ ระบายน้ำ� ไดด้ ี ลึกมากกวา่ 0.5 ม. ทเี่ คยเป็นป่าดิบมากอ่ น, ทีแ่ สง เมลด็ /กิ่งชำ� กระทืบโรง รำ� ไร-ชายป่า, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 291 เมก็ Macaranga tanarius var. ไมโ้ ตเรว็ /ไมเ้ บิกนำ� , ที่โล่ง-ชายป่า, ที่ราบ-ลาดชนั , มีชนั้ ดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม., ความ เมลด็ tanarius สงู ไมเ่ กิน 1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ตก 292 เมา่ ไขป่ ลา Antidesma ghaesembilla ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดนิ มีการระบายนำ้� ได้ด-ี ดินเหนียว ทนตอ่ น้ำ� ทว่ มและความแห้งแล้ง เมล็ด ไดด้ ี, ปลกู กลางแจ้ง-ชายป่า, ความสงู 2-1,300 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 293 เมา่ ช้าง/มะเม่าดง Antidesma bunius ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินมกี ารระบายน�้ำได้ด,ี ปลกู กลางแจ้ง-ชายป่า, ความสูง 2-1,300 ม. เมล็ด จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 129

130 ล�ำดบั ชอื่ ช่อื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 294 เมา่ สรอ้ ย Antidesma acidum ที่ราบ-ลาดชนั , ดนิ มกี ารระบายน�ำ้ ได้ด,ี ปลูกกลางแจ้ง-ชายป่า, ความสงู ไม่เกนิ 1,300 เมลด็ ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 295 ไมห้ อม/กฤษณา Aquilaria malaccensis ชน้ั ดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม. ดนิ รว่ น-ดินร่วนเหนียว, ที่ราบ-ทล่ี าดชนั ทม่ี คี วามชน้ื สงู แต่ เมล็ด ใต้ การระบายน�้ำด,ี ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝน มากกวา่ 1,600 มม./ปี หากน้อยกว่านคี้ วรปลกู ใกลน้ �ำ้ , ปลกู ในภาคใต้ 296 ยมหอม Toona ciliata ท่รี าบ-ลาดชนั , ท่ีโลง่ , ช้นั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ชอบดินที่ช่มุ ชื้นแต่ระบายน�้ำไดด้ ี, ความ เมลด็ สูงไมเ่ กิน 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 297 ยมหนิ Chukrasia tabularis ชน้ั ดินลึกมากกวา่ 0.5 ม. ที่ราบ-ทล่ี าดชนั , ทมี่ กี ารระบายนำ้� ดี ทนแลง้ และไฟปา่ ไดด้ ี, เมลด็ ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง 298 ยวน Koompassia excelsa ท่ีราบ-ลาดชัน, ทีโ่ ล่ง-แสงร�ำไร, ดนิ มีการระบายน้ำ� ไดด้ ี, ชัน้ ดินลึกมากกว่า 1 ม., เมล็ด ความสูงไม่เกิน 800 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกว่า 2,000 มม./ 299 ยอบา้ น/ยอทะเล Morinda citrifolia ปี, ภาคใต,้ เน้อื ไมแ้ ข็งแรง คลา้ ยไม้เขลง/หยี ปลกู กลางแจ้ง, ในดนิ ทีม่ กี ารระบายนำ�้ ได้ดี หรือมคี วามชมุ่ ชื้นเกือบตลอดทั้งปี, ความ เมล็ด 300 ยางกล่อง Dipterocarpus dyeri สูงไม่เกนิ 500 ม., ท่วั ประเทศ ช้นั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. ท่ีราบ-ที่ลาดชนั บนภเู ขา, ทีม่ กี ารระบายน�ำ้ ด,ี ความสูงไม่เกนิ เมล็ด 301 ยางขน Dipterocarpus baudii 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี ชนั้ ดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม. ทรี่ าบ-ที่ลาดชันบนภเู ขา, ท่มี ีการระบายน้ำ� ด,ี ความสูงไม่เกนิ เมล็ด 302 ยางแดง Dipterocarpus turbinatus 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ภาคตะวันตก ชั้นดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. ทีร่ าบลูกคล่นื -ทล่ี าดชนั บนภเู ขาหรอื ท่รี าบรมิ น�้ำ (แต่ไม่ลุม่ ตำ่� เมล็ด จัด), ชอบดนิ รว่ น ทม่ี ีการระบายน้�ำดี ทนแลง้ และอากาศหนาวไดด้ ีกวา่ ยางนา, ความ สูง 100-1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ ยกเว้นภาคใต้

ล�ำดับ ช่ือ ชือ่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 303 ยางนา Dipterocarpus alatus ชั้นดินลึกมากกว่า 1 ม. ท่รี าบดินตะกอนใกลแ้ หลง่ น�ำ้ ไมท่ นแลง้ และไม่เหมาะกับ เมลด็ พื้นท่ลี าดชนั หรอื ทเ่ี นิน/ดอนแห้งแล้ง แตส่ ามารถขึ้นไดบ้ นทเี่ นินทรายใกล้ชายทะเล/ เคยเปน็ ปา่ ชายหาดมากอ่ น, ความสูงไมเ่ กนิ 300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่ว ประเทศ 304 ยางบง Persea kurzii ทีร่ าบ-ลาดชัน, ชน้ั ดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม., ทีโ่ ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูง 200-1,300 ม. เมล็ด จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,500 มม./ปี หากนอ้ ยกวา่ นีค้ วร ปลูกใกล้ป่าดงดบิ /หบุ เขา/ใกลล้ ำ� ธาร, ภาคเหนอื ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวัน ตก 305 ยางปาย Dipterocarpus costatus ชั้นดินลึกมากกวา่ 1 ม. ทร่ี าบลกู คลน่ื -ทลี่ าดชันบนภเู ขา,ชอบดนิ รว่ น-ดนิ ปนทราย ท่ี เมล็ด มีการระบายนำ�้ ดี ทนแลง้ และอากาศหนาวไดด้ ีกวา่ ยางนา เหมาะกับการปลูกบนพื้นท่ี สูงท่ีเคยเปน็ ปา่ ดบิ /ปา่ เบญจพรรณชืน้ มาก่อน, หรือเนินเขาชายทะเล, ความสูง 200- 1,300 ม. จากระดับทะเลปานกลาง 306 ยางพลวง Dipterocarpus tubercu- ชั้นดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม. ท่ีคอ่ นข้างราบ-เนนิ -ที่ลาดชันบนภูเขา, ชอบดินรว่ นปน เมล็ด latus ทราย-ดินทราย-ดินลูกรงั ทมี่ ีการระบายน้�ำดี ทนแลง้ และไฟป่าได้ดี, ความสูงไมเ่ กิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�ำ้ ฝนไม่เกนิ 1,800 มม./ปี, ทั่วประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 307 ยางมนั หมู Dipterocarpus kerrii ชน้ั ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม. ท่ีราบลกู คลืน่ -ทล่ี าดชนั บนภูเขา, ท่มี กี ารระบายน้�ำดี, ความ เมลด็ สูงไมเ่ กิน 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ 308 ยางวาด Dipterocarpus charta- ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ทีร่ าบดินตะกอน-ทีร่ าบลกู คล่ืน หรือเนนิ ทรายชายทะเล, ที่ เมลด็ 309 ยางเสียน ceus มกี ารระบายนำ�้ ด,ี ความสูงไมเ่ กนิ 100 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝน Dipterocarpus gracilis มากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ชนั้ ดินลึกมากกวา่ 1 ม. ที่ราบ-ที่ลาดชนั บนภูเขา, ทีม่ กี ารระบายน�้ำด,ี ความสงู ไม่เกนิ เมล็ด 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก 131

132 ลำ� ดับ ชอ่ื ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 310 ย่านางแดง/ขยนั Lysiphyllum strychni- โตเรว็ ดแู ลง่าย ขึ้นทโี่ ล่ง-ชายป่า, ทนแล้ง ขน้ึ ไดใ้ นดินเกอื บทุกชนิด ยกเว้นดินท่ีเปน็ เมล็ด/ตอนกง่ิ folium กรดหรือดินเคม็ จดั , ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 311 รกฟา้ Terminalia alata ไมโ้ ตเร็ว, ทีร่ าบ-ลาดชัน, ทโี่ ล่ง-ค่อนขา้ งโลง่ , ชัน้ ดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม. มกี ารระบาย เมล็ด น�ำ้ ดี, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 312 ระไม Baccaurea motleyana ดนิ ท่มี ีการระบายน้�ำไดด้ ี แตม่ คี วามช้ืนสูง เช่น ใกลล้ ำ� ธาร-หุบเขา, ท่โี ล่ง-ชายป่า, เมลด็ ความสูงไมเ่ กนิ 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนมากกว่า 1,800 มม./ ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก 313 รักใหญ่/ฮกั หลวง Gluta usitata ทร่ี าบ-ลาดชันเลก็ นอ้ ย, ทโ่ี ล่ง, ดินระบายน้�ำไดด้ ,ี ความสงู ไม่เกิน 1,300 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ 314 รางจดื Thunbergia laurifolia ทโ่ี ล่ง-ชายป่า-แสงรำ� ไร, ชนั้ ดินลึกมากกวา่ 0.5 ม. มีความช้นื เกือบตลอดปี, มักปลูก ชำ� กิง่ /เมล็ด ใกลน้ �้ำหรือทีร่ าบลุ่ม, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 315 รางแดง/คนทีด�ำ Ventilago denticulata ทรี่ าบ-ท่ลี าดชัน, ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. การระบายน้ำ� ดี, ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , ความสงู ไมเ่ กิน เมลด็ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี หากน้อย กวา่ นน้ั ควรปลกู ใกล้ล�ำธาร ทนนำ้� ทว่ ม, ทวั่ ประเทศ, แก่นสดี �ำมรี าคาแพง 316 ราชพฤกษ์/คนู Cassia fistula ชั้นดนิ ลึกมากกว่า 0.5 ม. ทร่ี าบ-ท่ลี าดชนั , มกี ารระบายนำ�้ ด,ี ท่ีโลง่ , ความสูงไม่เกิน เมลด็ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง 317 เร่ว/แหน่ง Amomum villosum var. ปลูกตามชายปา่ หรอื สวนผลไม้ มแี สงร�ำไร ท่มี คี วามช่มุ ชนื้ ปานกลาง-มาก หรือใกล้ เมลด็ /แยก xanthioides ล�ำธาร, ดนิ มีการระบายน้�ำได้ดี, ความสูง 10-1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั หนอ่ ประเทศ 318 ลงั แข Baccaurea macrophylla ดนิ ท่มี กี ารระบายน�้ำไดด้ ี แตม่ ีความชน้ื สูง เช่น ใกล้ลำ� ธาร-หุบเขา, ทีโ่ ล่ง-ชายป่าา, เมล็ด ความสงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกวา่ 1,800 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวันออก

ล�ำดับ ชือ่ ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 319 ลางสาด/ลองกอง Lansium parasiticum เป็นพชื ปา่ พบตามธรรมชาตใิ นปา่ ดบิ ชืน้ ในภาคใตต้ อนลา่ ง ถูกน�ำมาปลกู เป็นผลไม้ใต้ เมลด็ เรอื นยอดของปา่ ไม้หรอื สวนสมรม, ตอ้ งการพนื้ ที่ชื้นดินลกึ มกี ารระบายนำ�้ ดี, ความสงู ไมเ่ กนิ 800 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, มีปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,800 มม./ป,ี ข้ึน ไดใ้ นท่มี แี สงร�ำไร, ทัว่ ประเทศ 320 ลานปา่ Corypha lecomtei ปลูกกลางแจ้งหรือชายปา่ , ในพน้ื ทีท่ ม่ี ีชั้นดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. แต่ตามธรรมชาตปิ กติ เมลด็ 321 ล�ำดวน Melodorum fruticosum จะข้นึ ตามท่รี าบ/หบุ เขา จนถงึ พน้ื ที่เนินเขาทีม่ ีชั้นดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม., ความสงู 10- 400 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ ทั่วประเทศ ปลูกกลางแจ้ง(ในพน้ื ท่ีท่ีมฝี นตกมากกว่า 1,500 มม/ป)ี หรอื ท่มี ีแสงรำ� ไร เมล็ด/กิ่งตอน ที่ได้รับแสงแดดชว่ งครึง่ วนั เชา้ ตามมุมอาคาร/ชายคา/ใตท้ างด่วน/ทางเทา้ ในดินที่ มีการระบายนำ�้ ได้ดแี ตช่ ่มุ ชื้น, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ 322 ล�่ำตาควาย Diospyros coaetanea ท่ีราบ-ลาดชนั เลก็ นอ้ ย, ดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. และมีการระบายนำ�้ ได้ดี, ทีโ่ ล่ง-แสงร�ำไร, เมล็ด ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,100 ม., ท่ัวประเทศ, แกน่ ไม้มกั เกดิ ลายสดี �ำสวยงาม และแขง็ แรง 323 ล�ำปา้ ง Pterospermum diversi- ไมโ้ ตเรว็ /ไม้เบกิ นำ� , ทรี่ าบ-ท่ลี าดชัน ดนิ มกี ารระบายน�้ำด,ี ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม., เมล็ด folium ที่โล่ง, ความสูงไม่เกนิ 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ, เนอ้ื ไมอ้ ่อน ใชใ้ นงานช่ัวคราว 324 ล�ำพปู ่า Duabanga grandiflora ที่ราบ-ลาดชันเลก็ นอ้ ย, ชน้ั ดินลกึ มากกว่า 1 ม. มกั ขึ้นใกล้ลำ� ธาร/ร่องนำ�้ หรอื ทชี่ ุ่ม เมลด็ ชื้น, ความสูงไมเ่ กนิ 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 325 ลงิ ลาว/นางเลว Tupistra muricata ทร่ี าบใกล้ลำ� ธาร, แสงร�ำไร, ดนิ มีการระบายน�้ำได้ด,ี ความสูงไม่เกิน 1,500 ม. จาก หนอ่ /เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ 326 ลิ้นควาย/กรวย Endocomia macrocoma ที่ราบ-ลาดชนั เลก็ นอ้ ย, ชั้นดินลึกมากกว่า 1 ม. ดินชุม่ ชื้น หรือใกลล้ ำ� ธาร, ความสูงไม่ เมล็ด ปา่ subsp. macrocoma เกิน 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 133

134 ลำ� ดับ ชอ่ื ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 327 ลูกข่า/อ้ายแหวง Cinnamomum sintoc ชั้นดินลึกมากกวา่ 1 ม. ดนิ ร่วน-ดนิ ร่วนเหนียว, ท่รี าบ-ทีล่ าดชัน ทมี่ กี ารระบายน�้ำดี, เมลด็ ความสงู ไม่เกนิ 1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,600 เมลด็ 328 ลูกดงิ่ /ค้อนกลอง Parkia sumatrana subsp. มม./ป,ี ท่วั ประเทศ streptocarpa เมล็ดกินไดค้ ล้ายสะตอ, ทรี่ าบ-ทีล่ าดชนั , ดนิ มีการระบายน้ำ� ได้ดี ลกึ มากกวา่ 1 ม. ท่ี เมล็ด โล่ง-แสงรำ� ไร, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝน เมลด็ 329 เลยี งผง้ึ Ficus albipila มากกว่า 1,400 มม./ปี หากน้อยกว่าควรปลกู ใกล้ลำ� ธาร/หุบเขา, ภาคตะวนั ออกเฉยี ง 330 เลี่ยน Melia azedarach เหนือ ภาคตะวันออก ภาคกลาง เมล็ด/กิ่งช�ำ ทรี่ าบริมลำ� ธาร ดินลึกมากกวา่ 1 ม. หรอื มีความชมุ่ ชื้นสูง, ทโี่ ลง่ , ความสูงไมเ่ กิน 700 เมลด็ 331 เลยี บ/ไทรเลยี บ Ficus spp. ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ เมลด็ /หวั ไมโ้ ตเรว็ /ไมเ้ บกิ นำ� , เรอื นยอดคอ่ นขา้ งโปร่ง เหมาะตอ่ การปลูกเป็นไมพ้ ่ีเลีย้ งให้แก่ เมล็ด/หัว 332 โลงเลง/ไม้ฮิโนกิ Fokienia hodginsii พชื ทตี่ อ้ งปลกู ภายใตแ้ สงรำ� ไร/ต้องการความชุ่มชืน้ , ปลูกได้ในท่รี าบ-ลาดชนั ดินลึก เมล็ด/หน่อ ลาว/สนฮกเก้ยี น มากกว่า 0.5 ม., ท่ีโล่ง-ชายป่า, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 333 วา่ นชกั มดลูก Curcuma latifolia ไมโ้ ตเรว็ , ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดนิ ลึกมากกวา่ 0.3 ม., ทโ่ี ล่ง-ชายปา่ , ความสูงไม่เกนิ 1,600 ตัวผ/ู้ มหากำ� ลัง ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ ท่ีราบ-ลาดชัน, ช้นั ดนิ ลึกมากกวา่ 0.7 ม., ระบายนำ้� ได้ด,ี ทโ่ี ลง่ -ป่าเสื่อมโทรม, ความ 334 วา่ นชักมดลูกตัว Curcuma comosa สูง 900-2,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,500 มม./ป,ี เมีย/วา่ นทรหด ภาคเหนือ ภาคตะวันตก ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ ปลูกตามช่องว่างในสวนผลไม้ กลางแจง้ หรอื มีแสงร�ำไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. 335 ว่านพงั พอน/ฤาษี Tacca integrifolia จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ นางครวญ ปลกู ตามชอ่ งวา่ งในสวนผลไม้ กลางแจง้ หรอื มีแสงรำ� ไร, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ดนิ ทมี่ คี วามชมุ่ ชื้นสงู แต่ระบายนำ้� ดี เชน่ ใกลล้ ำ� ธาร, แสงรำ� ไร, ความสูงไมเ่ กนิ 800 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,800 มม./ป,ี ภาคใต้

ล�ำดับ ชือ่ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 336 วา่ นมหากาฬ Gynura pseudochina ปลูกลางแจ้ง ในดนิ ร่วนปนทรายท่มี กี ารระบายน�ำ้ ได้ด,ี ความสูงไม่เกิน 1,300 ม. จาก แยกหน่อ/ ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ เมลด็ /ชำ� กงิ่ 337 วา่ นสาวหลง Amomum biflorum ที่มแี สงรำ� ไร, ดนิ มกี ารระบายน�้ำไดด้ ี แตช่ ่มุ ชื้น เช่น ใกล้ล�ำธาร, ความสูงไม่เกนิ 1,000 หน่อ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคใต้ 338 วา่ นสาวหลง Amomum schmidtii ท่มี แี สงร�ำไร หรอื ใต้สวนผลไม,้ ดนิ มีการระบายนำ�้ ไดด้ ี แต่ชุ่มช้นื ปานกลาง-มาก เช่น หนอ่ ใกล้ล�ำธาร, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 339 สนไซเพรสแดง Chamaecyparis formo- ทร่ี าบ-ลาดชนั , ช้นั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม. มกี ารระบายน้ำ� ดี แตค่ ่อนขา้ งชมุ่ ชื้น, ทโี่ ล่ง- เมล็ด ไตห้ วัน sensis แสงร�ำไร, ความสูง 1,000-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, เนอ้ื ไม้มีคณุ ภาพเช่น เดยี วกนั ไมห้ อมฮโิ นกิ หรอื เปน็ ไมป้ ระดับ 340 สนไซเพรสไตห้ วัน Chamaecyparis obtusa ที่ราบ-ลาดชัน, ชั้นดินลึกมากกวา่ 1 ม. มีการระบายนำ�้ ดี แต่ค่อนขา้ งชมุ่ ชนื้ , ทโี่ ลง่ - เมลด็ var. formosana แสงรำ� ไร, ความสูง 1,000-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, เนื้อไมม้ ีคุณภาพเช่น เดียวกันไมห้ อมฮิโนกิ หรือเป็นไม้ประดบั 341 สนใบพาย Podocarpus polys- ทร่ี าบ-ลาดชนั , ดนิ มกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ี แตช่ ่มุ ชืน้ ชอบดนิ เปน็ กรด, ชอบอากาศเยน็ เมลด็ tachyus และช่มุ ช้นื , ท่โี ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูง 600-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ, เนอ้ื ไม้มคี ุณภาพดี แขง็ แรง ปลวกมอดไม่กิน ใชก้ อ่ สรา้ งหรือเฟอรน์ เิ จอร์ ดา้ มเครืองมือ งานกลงึ 342 สนแผง/แปกลม Calocedrus macrolepis ที่ราบ-ลาดชัน, ดินมกี ารระบายน้ำ� ได้ดี แตม่ คี วามชืน้ ปานกลาง, ทโ่ี ล่ง-แสงคอ่ นขา้ ง เมล็ด มาก, ความสงู 800-2,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,500 มม./ปี, เนือ้ ไม้มกี ลนิ่ หอมจากชัน คล้ายไม้หอมฮิโนกขิ องญปี่ นุ่ , ทนต่อปลวก และแมลง ใช้ก่อสรา้ งหรือท�ำเฟอรน์ เิ จอร์ได้ดี หรือสกดั นำ้� มันหอมระเหยได้เชน่ กนั หรือปลูกเปน็ ไม้ประดบั 343 สนสองใบ Pinus latteri ทลี่ าดชัน-ลาดเท, ดนิ รว่ นปนทราย-กรวด ระบายนำ้� ได้ด,ี หรอื เป็นกรด, ที่โลง่ , ความ เมลด็ 344 สนสามใบ Pinus kesiya สงู 200-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ ที่ลาดชนั -ลาดเท, ดนิ รว่ นปนทราย-กรวด ระบายนำ้� ได้ด,ี หรอื เป็นกรด, ทีโ่ ลง่ , ความ เมลด็ สูง 1,000-3,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต้ 135

136 ล�ำดับ ชือ่ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 345 สนสามพนั ปี Dacrydium elatum ทร่ี าบ-ลาดชัน, ดินลกึ มากกวา่ 1 ม., ข้นึ ได้ดใี นดนิ เหนียวสีเหลอื งแดงทเ่ี ป็นกรดหรอื เมล็ด ดนิ พรบุ นภเู ขา ท่ีโล่ง-ชายป่า, ความสูง 700-2,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,700 ม., ทวั่ ประเทศ, เน้ือไมแ้ ข็งและเหนยี วมาก มีกลิน่ หอม ใช้ในการกอ่ สรา้ ง-เฟอร์นเิ จอร์ แตไ่ ม่ทนตอ่ ปลวก 346 ส้มแขก Garcinia atroviridis ท่รี าบ-ลาดชนั เล็กน้อย, ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม., ความสูงไม่เกนิ 700 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ทีโ่ ล่ง-แสงร�ำไร, มปี รมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 2,000 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ในจังหวัดจันทบุรีและตราด 347 สม้ ควาย Garcinia pedunculata ท่ีราบ-ลาดชันเลก็ นอ้ ย, ดินลึกมากกวา่ 1 ม. หรอื ใกลล้ ำ� ธาร, ความสูงไม่เกนิ 1,000 เมล็ด ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร, มปี ริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ ป,ี ท่ัวประเทศ 348 สม้ ป่อย Acacia concinna ปลกู ในพนื้ ท่ดี นิ มีการระบายน้�ำได้ดี, ทโ่ี ลง่ , ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 349 ส้มแปะ/ส้มป้ี Vaccinium sprengelii ทร่ี าบ-ลาดชนั , ทีโ่ ลง่ , ดินปนทราย หรอื เปน็ กรด, ความสงู 700-1,600 ม. จาก เมลด็ ระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื ภาคตะวันตก ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื 350 สม้ สา/เอย้ี บ๊วย Myrica esculenta ข้ึนได้ดใี นดินเปน็ กรดจดั เชน่ ในป่าพรุ หรือที่ลาดชนั บนภเู ขา, ท่โี ล่ง-แสงร�ำไร, ความ เมลด็ สูงไม่เกนิ 2,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ทว่ั ประเทศ 351 ส้มโหลก Baccaurea lanceolata ดินทีม่ ีการระบายน้ำ� ไดด้ ี แต่มีความชืน้ สูง เช่น ใกล้ล�ำธาร-หุบเขา, ท่โี ล่ง-ชายป่า, เมล็ด ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 1,800 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวันออก 352 สมอไทย Terminalia chebula ที่ราบ-ลาดชนั , ท่โี ลง่ , ช้นั ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. ระบายน้�ำไดด้ ,ี ความสงู ไม่เกิน 1,000 เมล็ด ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 353 สมอพเิ ภก/สมอ Terminalia bellirica ทร่ี าบ-เนินเขา, ท่ีโล่ง-แสงรำ� ไร, ชัน้ ดินลึกมากกวา่ 1 ม. มีความชน้ื เกือบตลอดปี ทน เมล็ด ชด น้�ำทว่ มได้ด,ี ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ

ล�ำดับ ช่อื ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 354 สมอรอ่ ง/ตะแบก Lagerstroemia suban- โตเร็ว ทนแล้งได้ดี ปลูกกลางแจ้ง ในดินทม่ี ีการระบายนำ้� ได้ดีหรอื บนภเู ขาท่มี ีชัน้ ดนิ เมล็ด หนู gulata ต้ืน, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ ยกเว้นภาคใต้ 355 สมุย/หสั คณุ Micromelum pubescens ที่ระบายน�ำ้ ด,ี ท่ีโลง่ -ชายปา่ , ความสงู ไม่เกิน 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, เมลด็ /กง่ิ ช�ำ ปรมิ าณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี, ท่วั ประเทศ 356 สมุลแวง้ Cinnamomum bejol- ที่ราบ-ลาดชันเล็กนอ้ ย, ชน้ั ดนิ ลกึ มากกวา่ 1 ม., มักพบตามที่ชื้นใกล้ลำ� ธาร, แสงรำ� ไร- เมล็ด ghota ชายปา่ , ความสงู ไม่เกิน 1,600 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี, ทว่ั ประเทศไทย 357 สยาขาว Shorea assamica subsp. ท่รี าบ-ลาดชัน, ดนิ มีการระบายน้�ำไดด้ ี และลกึ มากกวา่ 1 ม., ท่ีโล่ง-แสงรำ� ไร, ความ เมลด็ globifera สงู ไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนมากกว่า 2,000 มม./ ป,ี ภาคใต้ 358 สยาแดง Shorea leprosula ทรี่ าบ-ลาดชนั , ดินมกี ารระบายน�้ำได้ดี และลกึ มากกว่า 1 ม., ทโ่ี ลง่ -แสงร�ำไร, ความ เมลด็ สงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 2,000 มม./ ปี, ภาคใต้ 359 สยาเหลือง Shorea curtisii ที่ลาดชัน-ยอดเขา-สันเขา, ดนิ มกี ารระบายนำ�้ ไดด้ ี และลึกมากกวา่ 0.5 ม., ที่โล่ง-แสง เมลด็ รำ� ไร, ความสูง 200-1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ 360 สอ่ งฟ้า Clausena harmandiana ปลกู ในท่ีมแี สงรำ� ไร-กลางแจง้ , ในดนิ ที่มกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ความสูงไมเ่ กิน 1,200 ม. เมล็ด 361 สอ่ งฟา้ หวาน Clausena heptaphylla จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 362 สอยดาว Mallotus paniculatus ปลูกในทม่ี ีแสงรำ� ไร-กลางแจง้ , ในดนิ ทมี่ ีการระบายนำ้� ไดด้ ,ี ความสงู ไมเ่ กิน 1,200 ม. เมล็ด จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ ไม้โตเร็ว/ไม้เบกิ น�ำ, ที่ราบ-ลาดชนั , ทโี่ ล่ง-ชายป่า, ชนั้ ดนิ ลกึ มากกวา่ 0.5 ม., ความสูง เมลด็ ไม่เกนิ 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 137

138 ลำ� ดับ ช่อื ชื่อ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 363 สะแก/สะแกนา Combretum quadran- เปน็ ไม้โตเร็ว, ปลกู กลางแจ้ง, ทนแล้งและทนน�ำ้ ทว่ มได้ดี แต่ควรมีช้นั ดนิ ลึกมากกว่า เมลด็ /หน่อ gulare 0.5 ม., และโตไดด้ ีในพนื้ ทด่ี นิ ปนหนิ ดินทราย ดินเหนยี วทีช่ นื้ แฉะหรือมนี ำ้� ทว่ มขงั เป็นประจ�ำ เชน่ ตามแอ่งน้�ำในเหมืองเกา่ พรุ รมิ บึง พน้ื ท่บี ุง่ ทาม หรอื ทน่ี ารกรา้ ง, ความสูงไมเ่ กิน 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ, ปลกู เผาถา่ น/ไม้ฟ้นื คณุ ภาพดมี าก 364 สะคา้ น/จะค้าน Piper ribesioides ปลกู ในที่มแี สงรำ� ไร ให้เล้ือยเกาะตามลำ� ตน้ ไม้ ความชื้นในอากาศคอ่ นข้างสูง หรอื ใน ชำ� กง่ิ /เมล็ด ปา่ ดบิ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 365 สะค้านหยวก/ Piper wallichii ปลูกในทม่ี แี สงร�ำไร ใหเ้ ลือ้ ยเกาะตามลำ� ต้นไม้ ความชนื้ ในอากาศค่อนขา้ งสูง หรอื ใน ช�ำก่งิ /เมลด็ จะคา้ น Azadirachta indica ปา่ ดบิ , ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 366 สะเดา ชน้ั ดินลึกมากกวา่ 0.5 ม., ท่โี ล่ง-ชายป่า, ทีร่ าบ-ทรี่ าบลูกคลื่น, ชอบดนิ ร่วนปนทราย- เมลด็ ดินทราย-ดนิ ลูกรัง ทีม่ ีการระบายน้ำ� ดี ทนแล้งและไฟปา่ ได้ดี, ความสูงไม่เกิน 500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ, เหมาะกบั การปลูกแทรกตามไร่นาสวนผสม ใช้ใบหมกั สารไล่แมลงชวี ภาพ และใชเ้ น้อื ไม้ 367 สะเดาช้าง Acrocarpus fraxinifolius ดินทีม่ กี ารระบายน�้ำดี และชัน้ ดินลึกมากกว่า 1 ม., ที่โลง่ -แสงร�ำไร, ที่ลาดชันเลก็ เมล็ด นอ้ ย-ทร่ี าบรมิ ลำ� ธาร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 368 สะเดาเทยี ม Azadirachta excelsa ชนั้ ดินลกึ มากกว่า 1 ม. ทีร่ าบ-ทลี่ าดชนั , ทีม่ ีการระบายน�้ำดี, ความสูงไม่เกิน 500 ม. เมล็ด จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 2,000 มม./ปี, ภาคใต้ ภาคตะวัน ออก 369 สะเดาปัก Vatica harmandiana ทร่ี าบ-ที่ลาดชัน, ทีโ่ ล่ง-แสงรำ� ไร, ดินลกึ มากกว่า 1 ม. การระบายน�ำ้ ด,ี ความสูงไม่ เมลด็ เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี หาก น้อยกว่านนั้ ควรปลกู ใกลล้ ำ� ธาร, ท่วั ประเทศ 370 สะตอ Parkia speciosa ที่ราบ-ที่ลาดชัน, ดินมกี ารระบายนำ�้ ได้ดี ลกึ มากกวา่ 1 ม. ท่ีโลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูงไม่ เมล็ด เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,600 มม./ปี หาก น้อยกวา่ ควรปลูกใกลล้ �ำธาร/หุบเขา, ภาคใต้ ภาคตะวันตก ภาคตะวันออก

ลำ� ดบั ช่อื ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธ์ุ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 371 สะเต้า Pterospermum grandif- ไม้โตเรว็ /ไมเ้ บิกนำ� , ทรี่ าบ-ท่ลี าดชนั ดนิ มกี ารระบายน้�ำดี, ชัน้ ดนิ ลกึ มากกว่า 0.5 ม., เมลด็ 372 สะท้อนรอก lorum ท่ีโล่ง, ความสูงไม่เกนิ 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ยกเวน้ ภาคใต,้ เนอ้ื ไม้อ่อน Elaeocarpus tectorius ใชใ้ นงานชวั่ คราว ทีร่ าบ-ลาดชัน, ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 0.7 ม. ดนิ ชมุ่ ชื้น หรอื ใกลล้ ำ� ธาร, ท่ีโล่ง-ชายปา่ , เมลด็ ความสูงไมเ่ กิน 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้ำ� ฝนมากกวา่ 1,600 ม., ทัว่ ประเทศ 373 สะเลยี มหอม Sauropus thorelii ผักพ้ืนบ้านของภาคเหนอื ยอดรสขม, ปลูกชายปา่ -ทแี่ สงรำ� ไร ใตเ้ รอื นยอดไม้อื่นๆ ที่ เมล็ด/กง่ิ ช�ำ มีเรอื นยอดช้ันบนไม่หนาแน่นมาก ในดินทม่ี ีการระบายน�้ำได้ดี แตช่ ่มุ ชน้ื , ความสูงไม่ เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 374 สะแล Broussonetia kurzii ไมโ้ ตเรว็ ปลูกกลางแจ้ง-ชายปา่ , ในดนิ ทกุ ประเภทที่มกี ารระบายน�้ำได้ด,ี ทร่ี ะดบั ชำ� กิ่ง/เมลด็ 375 สัก Tectona grandis ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม., ทว่ั ประเทศ ไมโ้ ตเร็ว/ไม้เบิกน�ำ, ทรี่ าบ-ลาดชนั , ทโี่ ลง่ -คอ่ นขา้ งโลง่ , ชน้ั ดนิ ลึกมากกวา่ 1 ม. มกี าร เมลด็ ระบายนำ�้ ดี ไมแ่ ฉะน้�ำ, ความสูงไม่เกิน 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณ น้�ำฝนไม่เกิน 2,000 มม./ปี, ยกเวน้ ภาคใต,้ เนื้อไม้มคี ณุ ภาพดมี าก ราคาแพง 376 สกั ขี/กระซกิ Dalbergia parviflora ทร่ี าบลมุ่ ในเขตใกลช้ ายทะเล หรอื พ้ืนทีน่ �ำ้ กร่อยด้านหลงั ปา่ ชายเลน ทนต่อน้ำ� ทว่ มขงั เมลด็ 377 สกั ขไ้ี ก่ Premna tomentosa ไดด้ ี, ความสูงไมเ่ กิน 200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคใต้ ภาคตะวันออก ไมโ้ ตเรว็ , ที่ราบ-ลาดชนั , ดนิ ลึกมากวา่ 0.7 ม., ท่ีโลง่ -ชายป่า, ความสูงไม่เกนิ 1,200 เมลด็ ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,100 มม./ป,ี ขน้ึ ได้ทัง้ ปา่ ดบิ - ปา่ ผลดั ใบ, ทัว่ ประเทศ, เนื้อไม้คุณภาพดีคล้ายไมส้ ัก 378 สัตบรรณ/ตนี Alstonia scholaris ชั้นดนิ ลกึ มากกว่า 1 ม. ท่รี าบ-ที่ลาดชนั บนภเู ขา, ทม่ี ีการระบายนำ�้ ด,ี ความสูงไม่เกิน เมล็ด เป็ดขาว Metroxylon sagu 1,200 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 379 สาคู เจริญเตบิ โตตามพื้นที่ชุ่มน้ำ� ริมบึง ตล่งิ ลำ� ธาร ปา่ พรุ หรือร่องสวน ท่ชี ื้นแฉะ เมลด็ /แยก หรอื มีนำ�้ ท่วมขงั ลกึ ไม่เกิน 50 ซม. ในฤดนู ำ้� หลาก, ความสงู ไม่เกิน 300 ม. จาก หน่อ ระดับทะเลปานกลาง, พนื้ ทที่ ม่ี ปี รมิ าณนำ�้ ฝนไมน่ ้อยกวา่ 1,700 ม., ภาคใต้ 139

140 ล�ำดบั ชือ่ ชอื่ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 380 สาธร/ขะเจ๊าะ Millettia leucantha ทร่ี าบ-ทล่ี าดชัน ทม่ี ีการระบายน้ำ� ด,ี ช้ันดนิ ลึกมากกวา่ 0.5 ม., ความสูงไมเ่ กิน 1,200 เมล็ด ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ เมล็ด 381 สามเต้า Pterospermum grande ไม้โตเร็ว/ไมเ้ บกิ นำ� , ที่ราบ-ท่ีลาดชัน ดนิ มกี ารระบายนำ�้ ดี, ช้ันดินลึกมากกวา่ 0.5 ม., ท่โี ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสงู 1,000-1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื , เมลด็ /ก่งิ ตอน 382 สามสิบสอง Phanera sirindhorniae เนื้อไม้อ่อน ใช้ในงานช่ัวคราว ประดง/สิรินธร Parkia leiophylla ปลูกกลางแจ้ง ในดนิ ท่มี ีการระบายนำ�้ ได้ดแี ต่ชมุ่ ช้นื , ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จาก วัลลี ระดับทะเลปานกลาง, ประเทศ 383 สารผักหละ เมล็ดกนิ ไดค้ ลา้ ยสะตอ, ที่ราบ เนนิ -ทล่ี าดชนั , ดินระบายนำ�้ ได้ดี และลกึ มากกว่า 1 เมลด็ ม., ท่โี ลง่ -แสงร�ำไร, ความสูงไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ�้ ฝนมากกวา่ 1,400 มม./ปี หากนอ้ ยกว่าควรปลูกใกลล้ ำ� ธาร/หุบเขา, ภาคเหนอื ภาค ตะวนั ตก 384 สาวดำ� /มะพลับ Diospyros transitoria ทีร่ าบ-ลาดชนั เล็กนอ้ ย, ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม. และมีการระบายน�ำ้ ไดด้ ี, ทีโ่ ล่ง-แสงรำ� ไร, เมล็ด ทอง ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้ำ� ฝนมากกว่า 1,400 ม., ท่ัวประเทศ, แก่นไมม้ ักเกดิ ลายสีดำ� สวยงาม และแข็งแรง 385 สรุ ามะริด Cinnamomum subav- ช้นั ดนิ ลึกมากกว่า 1 ม. ดนิ รว่ น-ดินรว่ นเหนยี ว, ที่ราบ-ที่ลาดชนั ทมี่ ีการระบายน้�ำดี, เมลด็ enium ความสูงไมเ่ กิน 1,600 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน้�ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ป,ี ทัว่ ประเทศ 386 เสลดพังพอนตัว Clinacanthus nutans ปลกู ในทม่ี แี สงร�ำไร-กลางแจง้ , ในดินที่มกี ารระบายน�้ำได้ด,ี ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. กง่ิ ชำ� /แยก เมยี /พญาปลอ้ ง จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ หนอ่ ทอง 387 เสลาขาว Lagerstroemia tomen- โตเรว็ , ปลูกกลางแจ้ง ในดนิ ท่ีมีการระบายน้ำ� ได้ดหี รอื บนภูเขา, ความสูงไม่เกนิ 1,000 เมล็ด tosa ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ โตเร็ว, ปลกู กลางแจง้ ในดนิ ทม่ี กี ารระบายน�้ำไดด้ ีหรือบนภเู ขา, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 เมล็ด 388 เสลาเปลือกบาง Lagerstroemia venusta ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้

ล�ำดบั ชื่อ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 389 เสี้ยวดอกขาว Bauhinia variegata ดนิ ที่มกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ,ี ท่ลี าดชัน-ท่รี าบ, ท่โี ล่ง, ความสูง 300-1,600 ม. จาก เมลด็ ระดบั ทะเลปานกลาง, ควรปลกู ในที่มีสภาพภมู ิอากาศท่มี ฤี ดูหนาวชัดเจนจะยิง่ ออกดอกจ�ำนวนมาก ทนแล้งทนไฟป่าได้ด,ี ภาคเหนอื ภาคตะวนั ตก ภาคตะวนั ออก เฉยี งเหนอื ตอนบน 390 แสมสาร Senna garrettiana ไม้โตเร็ว, ทร่ี าบ-ลาดชัน ดนิ ระบายน้�ำไดด้ ีและลึกมากกว่า 0.5 ม., ท่ีโลง่ -ชายป่า, เมล็ด ความสงู ไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ยกเว้นภาคใต้ 391 โสน/โสนนอ้ ย Sesbania cannabina ไมโ้ ตเร็ว อายุปีเดียว, ที่ราบล่มุ ดนิ ชื้นแฉะในช่วงฤดูฝน หรือปลกู ริมตลิง่ , ทโ่ี ลง่ , ความ เมลด็ สูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ 392 หญ้าแฝก/แฝก Chrysopogon nemoralis ปกติชอบข้ึนตามทีร่ าบล่มุ แต่ปลูกได้ตามท่ลี าดชนั เล็กนอ้ ย, ทีโ่ ลง่ , ความสูงไม่เกนิ เมล็ด/หนอ่ 700 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ 393 หนามโค้ง/ผกั งวม Caesalpinia furfuracea ดนิ ทีม่ กี ารระบายน้�ำ, ท่ีโล่ง-ชายปา่ , ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก เมล็ด ระดับทะเลปานกลาง, ทัว่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 394 หนามป่ยู ่า/ช้า Caesalpinia mimosoides ดนิ ทีม่ ีการระบายนำ�้ , ที่โลง่ -ชายป่า, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จาก เมล็ด เรอื ด Docynia indica ระดับทะเลปานกลาง, ทั่วประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ Garcinia lanceifolia 395 หมกั ขีห้ นู/ ทีร่ าบ-ลาดชัน, ดนิ ลกึ มากกว่า 0.7 ม., ที่โล่ง-แสงรำ� ไร, ความสงู 1,300-3,000 ม. เมลด็ แอปเปิ้ลป่า จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนอื ภาคตะวนั ตก และภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื 396 หมากแปม/ชะ ดแู ลง่าย ข้ึนได้ในดินเกอื บทุกประเภท แตช่ อบดนิ ท่ีมีความชมุ่ ช้ืนและร่วนซยุ ปลูก เมล็ด มาง กลางแจ้ง หากปลูกในทีม่ แี สงร�ำไรจะมสี ใี บเขยี วเข้มขนึ้ , ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกวา่ 1,400 ม.ม./ปี, ทว่ั ประเทศ 397 หมากหมก Lepionurus sylvestris เป็นพืชป่า พบตามธรรมชาติในป่าดบิ ท่วั ประเทศ, ในพื้นทดี่ ินลึกมากกว่า 0.5 ม. ที่ เมลด็ แสงรำ� ไร, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ�้ ฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี หากน้อยกว่าน้ีควรปลูกใกล้ล�ำธาร/หบุ เขา, ทัว่ ประเทศ 398 หมเี หมน็ /หมี่ Litsea glutinosa ไมโ้ ตเร็ว, ทโ่ี ลง่ , ท่รี าบ-ลาดชัน, ดนิ ระบายนำ้� ไดด้ ี ชน้ั ดินลกึ มากกวา่ 0.7 ม., ความสงู เมล็ด ไมเ่ กิน 1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 141

142 ล�ำดับ ช่ือ ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลูก การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพนั ธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 399 หลงั กับ/มะพร้าว Arenga obtusifolia ใชป้ ระโยชน์ได้เชน่ เดยี วกบั ต๋าว/ชิด, ปลกู ในดนิ ทม่ี กี ารระบายน้ำ� ได้ดี แต่มคี วามชน้ื เมล็ด หนู ปานกลาง-มาก, แสงร�ำไร-ที่โล่ง, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ 400 หลาวชะโอน Oncosperma spp. ชั้นดินลึกมากกวา่ 1 ม. ในท่โี ล่ง-แสงรำ� ไร, มี 2 ชนิด หลาวชะโอนทงุ่ ขนึ้ ตามทร่ี าบ, เมลด็ สว่ น หลาวชะโอนเขา จะขึ้นบนทด่ี อน-ท่ีลาดชันบนภเู ขา, ความสงู ไมเ่ กิน 700 ม. จาก ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนมากกว่า 2,000 มม./ป,ี ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก, เนอ้ื ไมส้ ว่ นใกลเ้ ปลอื กแข็งแรงทนทานและเหนียวมาก มีลายสวยงาม 401 หลุมพอ Intsia palembanica ช้นั ดินลกึ มากกวา่ 1 ม. ดนิ รว่ น-ดนิ รว่ นเหนียว, ที่ราบ-ทลี่ าดชนั ทีม่ ีการระบายน�้ำดี, เมลด็ ความสงู ไม่เกิน 700 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�้ำฝนมากกวา่ 1,800 มม./ ปี, ภาคใต้ และภาคตะวันออก 402 หว้า Syzygium cumini ที่ราบ-ท่ลี าดชนั , ท่โี ล่ง-ชายป่า, ดินลกึ มากกว่า 0.5 ม. มกี ารระบายนำ�้ ดี, ความสูงไม่ เมล็ด 403 หวายก�ำพวน Calamus longisetus เกิน 1,200 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่ัวประเทศ 404 หวายขม Calamus viminalis ท่รี าบ หรอื ใกล้ลำ� ธาร, แสงรำ� ไร-กลางแจ้ง, ความสูงไมเ่ กิน 1,000 ม. จาก เมล็ด/หน่อ ระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนไม่ต่ำ� กว่า 1,600 ม. ภาคใต้ ภาคตะวนั ออก ที่ราบ หรือใกลล้ ำ� ธาร, ดินมีความลกึ มากกว่า 1 ม., แสงร�ำไร-กลางแจ้ง ความสูง เมลด็ /หนอ่ ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนไม่ต�่ำกวา่ 1,200 ม., ทั่ว ประเทศ, นิยมปลูกแทรกตามสวนผลไม้-ยางพารา เกบ็ หนอ่ /ลำ� ขาย 405 หวายขรงิ Calamus palustris ท่ีราบ หรอื ใกล้ลำ� ธาร, ดนิ มคี วามลกึ มากกวา่ 1 ม., แสงร�ำไร-กลางแจ้ง, ความสงู เมล็ด/หน่อ ไมเ่ กิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณน้�ำฝนไมต่ �่ำกวา่ 1,200 ม., ทัว่ ประเทศ 406 หวายขอ้ ดำ� Calamus manan ทร่ี าบ หรือท่ีลาดชนั , ดินมีการระบายน้ำ� ได้ด,ี แสงรำ� ไร-กลางแจ้ง, ความสงู ไม่เกนิ เมลด็ /หนอ่ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนไมต่ �่ำกว่า 2,000 ม. ภาคใต้ ภาค ตะวนั ออก 407 หวายตะคา้ ทอง Calamus caesius ที่ราบ หรือใกลล้ �ำธาร, แสงร�ำไร-กลางแจง้ , ความสงู ไม่เกิน 500 ม. จาก เมล็ด/หน่อ ระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนไม่ต่ำ� กวา่ 1,800 ม. ภาคใต้

ลำ� ดบั ชอ่ื ชอ่ื ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ท่ี ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 408 หอมไก/๋ กระดกู ไก่ Chloranthus elatior ท่ีราบ-ลาดชนั ดนิ มีการระบายน�้ำด,ี ท่ีแสงร�ำไร, ความสงู ไม่เกิน 1,500 ม. จาก เมลด็ /หน่อ ระดับทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 409 หอมแขก/ใบแกง Bergera koenigii ดินมกี ารระบายนำ�้ ได้ดี, ทโี่ ล่ง-ชายปา่ , ความสูง 2-1,000 ม. จาก เมล็ด ระดบั ทะเลปานกลาง, ทว่ั ประเทศ 410 ห้อมช้าง Phlogacanthus curvi- ปลูกทแี่ สงรำ� ไร, ชนั้ ดินลกึ มากวก่า 0.5 ม., มคี วามชุม่ ชื้นในอากาศสงู ปลูกใกลล้ ำ� ธาร ช�ำกิง่ /เมล็ด florus หรือรอ่ งน้ำ� , ความสงู 300-1,500 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ภาคเหนือ ภาคกลาง ตอนบน และภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ 411 หัสคณุ /เฟีย้ ฟาน Clausena excavata ปลูกในที่มีแสงรำ� ไร-กลางแจ้ง, ในดินทีม่ กี ารระบายน�ำ้ ไดด้ ,ี ความสูงไม่เกิน 1,200 ม. เมลด็ จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ 412 หาดสา้ น/หาดเขา Artocarpus chaplasha ดนิ ทม่ี ีการระบายนำ้� ไดด้ ี ชัน้ ดนิ ลึกมากกวา่ 70 ซม., ทโ่ี ล่ง/ป่าเสอื่ มโทรม, ความสูง เมลด็ 800-1,500 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ ยกเวน้ ภาคใต้ 413 เหรยี ง Parkia timoriana ทร่ี าบ-ที่ลาดชัน, ดนิ มกี ารระบายน้ำ� ไดด้ ี ลกึ มากกว่า 1 ม. ท่โี ล่ง-แสงร�ำไร, ความสูงไม่ เมลด็ เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณน�ำ้ ฝนมากกว่า 1,400 มม./ปี หาก นอ้ ยกวา่ ควรปลูกใกล้ลำ� ธาร/หุบเขา, ภาคใต้ ภาคตะวนั ตก ภาคตะวนั ออก 414 อะราง Peltophorum da- ไมเ้ บิกน�ำ โตเรว็ ใบเปน็ ปุย๋ ชอบขนึ้ ในท่ีมแี สงมาก ดินมีการระบายน�ำ้ ไดด้ ี ข้ึนตาม เมล็ด syrrhachis ชายป่าผลดั ใบ และปา่ ดงดิบ, ความสงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั 415 อัคคที วาร Rotheca serrata ประเทศ 416 อ้ายกล้ิง Sindora coriacea ท่รี าบ-ลาดชนั , ดินลกึ มากกว่า 0.3 ม., ทโ่ี ล่ง-แสงรำ� ไร, ความสงู ไม่เกิน 2,000 ม. จาก เมลด็ /หนอ่ ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ทีร่ าบ-เนนิ เขา, ดินมกี ารระบายน�้ำไดด้ ี และลกึ มากกว่า 1 ม., ที่โล่ง-แสงร�ำไร, ความ เมล็ด สงู ไมเ่ กนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปริมาณนำ้� ฝนมากกวา่ 1,800 มม./ป,ี ภาคใต,้ เน้อื ไมม้ คี ณุ สมบัติคลา้ ยมะค่าแต้ 417 อนิ ทนลิ นำ้� Lagerstroemia speciosa ชั้นดินลกึ มากกวา่ 1 ม. ทรี่ าบรมิ น้ำ� หรือเขตดินตะกอน, ทนตอ่ นำ�้ ทว่ มขังได้ด,ี ความ เมลด็ สูงไม่เกนิ 1,000 ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ทวั่ ประเทศ 143

144 ล�ำดบั ชื่อ ช่ือ ื้ฟน ูฟ ่ปา การปลกู การ ที่ ราชการ พฤกษศาสตร์ เนื้อไม้ ขยายพันธุ์ วัสดุ ไม้ประดับ อาหาร ผลไม้ ส ุมนไพร เค ่รืองส�ำอาง 418 อนิ ทนลิ บก Lagerstroemia macro- ทนแลง้ ได้ดี ปลกู กลางแจง้ ในทดี่ นิ มกี ารระบายน�้ำไดด้ ี, ความสูงไม่เกนิ 1,000 ม. จาก เมลด็ 419 อินทรชิต/เสลา carpa ระดบั ทะเลปานกลาง, ท่วั ประเทศ ยกเว้นภาคใต้ 420 แอก๊ Lagerstroemia loudonii ชัน้ ดินลึกมากกว่า 0.5 ม. ท่รี าบ-ที่ลาดชัน, ที่มกี ารระบายน�้ำดี, ความสงู ไมเ่ กิน 1,000 เมลด็ Shorea glauca ม. จากระดับทะเลปานกลาง, ปรมิ าณนำ้� ฝนไม่เกิน 2,000 มม./ปี, ทวั่ ประเทศ 259 238 32 103 128 61 148 ทรี่ าบ-เนินเขา-ลาดชนั , ดินรว่ นปนทราย/กรวด มกี ารระบายน�้ำได้ดี และลึกมากกวา่ เมลด็ รวม (ชนิด) 0.5 ม., ทีโ่ ลง่ -แสงรำ� ไร, ความสูงไม่เกิน 1,000 ม. จากระดบั ทะเลปานกลาง, ปรมิ าณ น�้ำฝนมากกว่า 1,600 มม./ปี, ภาคใต้ 7

ตารางภาคผนวกท่ี 2 ตวั อย่างพืชสมุนไพรเพอื่ สร้างรายได้ 145

ล�ำดบั ท่ี รายชื่อสมนุ ไพร ต้นละ 50 ราคา ตน้ ละ 50 1 กรดน�ำ้ ซองละ 30 บ. (เมลด็ ) แบบแห้ง (ดอก) 245 บ. / กก. 2 กรรณิการ์ ตน้ ละ 80 3 กระเจีย๊ บแดง ตน้ ละ 150 แบบแห้ง 110 บ. / กก. แบบผง 145 บ. / กก. 4 กระเจียวขาว ตน้ ละ 30 บ. แบบแหง้ 450 บ. / กก. 5 กระแจะ ตน้ ละ 50 บ. 6 กระชาย ต้นละ 15 บ. แบบแห้ง (ผล) 1,070 บ. (ใบ) 80 บ. / กก. 7 กระดกู ไกด่ �ำ ต้นละ 90 บ. 8 กระทิง ตน้ ละ 200 บ. แบบแห้ง 600 บ. / 10 ก. 9 กระทอื ตน้ ละ 100 บ. 10 กระวาน ตน้ ละ 50 บ. แบบแห้ง 130 บ. / กก. แบบผง 160 บ. / กก. 11 กรุงเขมา ตน้ ละ 300 บ. 12 กฤษณา ต้นละ 300 บ. แบบแหง้ 490 บ. / กก. แบบผง 620 บ. / กก. 13 กลงึ กลอ่ ม ต้นละ 50 บ. แบบผง 480 บ. / กก. 14 กะตังใบ ต้นละ 200 บ. แบบแห้ง 120 บ. / กก. 15 กะเมง็ ตน้ ละ 150 บ. 16 กนั เกรา ตน้ ละ 250 บ. แบบแหง้ 180 บ. / กก. แบบผง 270 บ. / กก. 17 กานพลู ต้นละ 40 บ. แบบแหง้ 145 บ. / กก. 18 การบูร ตน้ ละ 900 บ. แบบผง 179 บ. / 500 ก. 19 ก�ำแพงเจ็ดช้นั ต้นละ 100 บ. แบบแห้ง 360 บ. / กก. 20 กำ� ยาน ต้นละ 80 บ. แบบแหง้ 145 บ. / กก. แบบผง 170 บ. / กก. 21 กระบอื เจ็ดตัว ต้นละ 200 บ. แบบแหง้ 230 บ. / กก. แบบผง 265 บ. / กก. 22 กำ� ลงั ววั เถลิง ต้นละ 59 บ. แบบแห้ง 90 บ. / กก. 23 ก�ำลงั เสอื โคร่ง ตน้ ละ 200 บ. แบบแห้ง (เปลือก) 140 บ. / กก. แบบผง 150 บ. / กก. 24 โกฐจุฬาลมั พา ตน้ ละ 50 บ. แบบผง 55 บ. / 125 ก. 25 ขม้นิ เครอื ตน้ ละ 100 บ. แบบแหง้ 10 บ. / กก. 26 ขมนิ้ ชนั ต้นละ 50 บ. แบบแห้ง 290 บ. / กก. 27 ขมน้ิ ออ้ ย ตน้ ละ 100 บ. แบบผง 250 บ. / กก. 28 ขลู่ ต้นละ 200 บ. 29 ขอ่ ย ตน้ ละ 35 บ. 30 ขนั ทองพยาบาท ตน้ ละ 40 บ. 31 ข่า ต้นละ 25 บ. 32 ขงิ ต้นละ 20 บ. 33 ขเ้ี หล็ก 34 เขยตาย 146

ลำ� ดบั ท่ี รายช่อื สมนุ ไพร ต้นละ 100 บ. ราคา ต้นละ 200 บ. 35 คงคาเดือด ต้นละ 80 บ. แบบแห้ง 100 บ. / กก. 36 คนทา 37 คนทสิ อ ต้นละ 200 บ. แบบแหง้ 350 บ. / 500 ก. 38 ครอบจักรวาล ต้นละ 350 บ. 39 คันทรง ตน้ ละ 30 บ. เนอื้ ในฝัก 150 บ. / กก. 40 คูน/ราชพฤกษ์ ตน้ ละ 200 บ. 41 แคบ้าน ตน้ ละ 300 บ. แบบแหง้ 90 บ. / กก. แบบผง 115 บ. / กก. 42 โคคลาน 43 จันทนช์ ะมด ต้นละ 100 บ. แบบแห้ง 200 บ. / 500 ก. 44 จนั ทน์แดง ตน้ ละ 390 บ. แบบแห้ง 1,420 บ. / กก. 45 จันทน์เทศ ตน้ ละ 200 บ. แบบผง 250 บ. / 500 ก. 46 จนั ทน์หอม ต้นละ 280 บ. แบบแห้ง 100 บ. / 100 ก. 47 จำ� ปา ตน้ ละ 200 บ. แบบแหง้ 70 บ. / 100 ก. 48 จ�ำปี ต้นละ 150 บ. แบบแหง้ 250 บ. / กก. 49 เจตพงั คี ตน้ ละ 200 บ. แบบแห้ง 310 บ. / กก. 50 เจตมูลเพลงิ ขาว แบบแห้ง 580 บ. / กก. แบบผง 600 บ. / กก. 51 เจตมลู เพลิงแดง ตน้ ละ 50 บ. แบบแหง้ 265 บ. / กก. 52 ชะเอมเทศ ต้นละ 200 บ. แบบแห้ง 60 บ. / 100 ก. 53 ชา้ พลู แบบแห้ง 100 บ. / กก. 54 ชิงชี่ ต้นละ 40 บ. ซองละ 50 บ. (เมลด็ ) แบบผง 290 บ. / กก. 55 ชุมเห็ดเทศ ต้นละ 70 บ. แบบแห้ง 500 บ. / กก. 56 ดองดงึ ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ 260 บ. / กก. แบบผง 290 บ. / กก. 57 ดปี ลี ต้นละ 180 บ. แบบแห้ง 130 บ. / กก. แบบผง 160 บ. / กก. 58 โด่ไมร่ ลู้ ม้ ต้นละ 300 บ. 59 ตรชี วา กอละ 40 บ. แบบแห้ง 150 บ. / กก. 60 ตองแตก กอละ 40 บ. แบบแห้ง 160 บ. / กก. 61 ตะไคร้ ต้นละ 10 บ. แบบแหง้ 600 บ. / กก. แบบผง 850 บ. / กก. 62 ตะไครห้ อม ต้นละ 100 บ. แบบแหง้ 180 บ. / กก. แบบผง 230 บ. / กก. 63 เตยหอม ตน้ ละ 100 บ. แบบแห้ง 110 บ. / กก. แบบผง 250 บ. / กก. 64 เถาย่านาง ตน้ ละ 200 บ. แบบแห้ง 120 บ. / กก. แบบผง 150 บ. / กก. 65 เถาวลั ย์เปรียง ตน้ ละ 80 บ. แบบแห้ง 160 บ. / กก. แบบผง 570 บ. / กก. 66 เถาเอน็ ออ่ น แบบแห้ง 130 บ. / กก. 67 ทองพันชัง่ 68 ทิง้ ถอ่ น 147

ลำ� ดบั ที่ รายชือ่ สมุนไพร ตน้ ละ 250 บ. ราคา หัวละ 200 บ. 69 เทพทาโร แบบผง 300 บ. / กก. 70 เทา้ ยายม่อม ตน้ ละ 180 บ. 71 เทยี นขา้ วเปลอื ก ตน้ ละ 70 บ. แบบแห้ง 130 บ. / กก. 72 เทยี นด�ำ ต้นละ 20 บ. แบบแหง้ 190 บ. / กก. 73 เนระพสู ไี ทย ตน้ ละ 35 บ. 74 บอระเพด็ ตน้ ละ 70 บ. แบบแหง้ 100 บ. / กก. แบบผง 130 บ. / กก. 75 บวั บก ต้นละ 50 บ. แบบผง 350 บ. / กก. 76 บวั หลวง ตน้ ละ 50 บ. แบบแหง้ (เกสร) 455 บ. / กก. 77 บุนนาค ต้นละ 50 บ. แบบแห้ง 40 บ. / 50 ก. 78 ประคำ� ดีควาย ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ 120 บ. / กก. 79 ปลาไหลเผือก ตน้ ละ 30 บ. แบบแห้ง 230 บ. / กก. 80 ปบี ตน้ ละ 300 บ. แบบแหง้ (ดอก) 50 บ. / 100 ก. 81 เปปเปอร์มินต์ ตน้ ละ 200 บ. น้�ำมนั หอมระเหย 450 บ. / 100 มลิ ลิลติ ร 82 เปราะหอม กระถางละ 30 บ. แบบแหง้ 320 บ. / กก. แบบผง 375 บ. / กก. 83 เปลา้ นอ้ ย ตน้ ละ 200 บ. แบบแห้ง 150 บ. / กก. แบบผง 240 บ. / กก. 84 เปล้าใหญ่ ตน้ ละ 100 บ. แบบแหง้ 500 บ. / กก. แบบผง 49 บ. / 125 ก. 85 ผักชลี อ้ ม ต้นละ 70 บ. แบบแห้ง 480 บ. / กก. 86 ฝาง ต้นละ 100 บ. แบบแห้ง 110 บ. / กก. แบบผง 120 บ. / กก. 87 พญาไรใ้ บ ต้นละ 30 บ. 88 พรมมิ ตน้ ละ 50 บ. แบบแห้ง 800 บ. / กก. 89 พระจันทรค์ ร่งึ ซกี ตน้ ละ 50 บ. 90 พรกิ ไทย ต้นละ 100 บ. แบบแห้ง (ผล) 600 บ. / กก. 91 พริกปา่ ต้นละ 50 บ. 92 พฤกษ์ ตน้ ละ 40 บ. แบบแห้ง 400 บ. / กก. 93 พลบั พลงึ ต้นละ 80 บ. แบบแห้ง (เปลอื ก) 100 บ. / 100 ก. 94 พลู ตน้ ละ 65 บ. แบบแหง้ (ดอก) 450 บ. / กก. 95 พะยอม ต้นละ 30 บ. 96 พิกุล ตน้ ละ 190 บ. แบบแห้ง (ผล) 650 บ. / กก. 97 พมิ เสน ตน้ ละ 50 บ. 98 พลิ งั กาสา ต้นละ 200 บ. แบบแหง้ (ผล) 185 บ. / กก. 99 พพี วนนอ้ ย ต้นละ 40 บ. แบบแห้ง (ดอก) 290 บ. / 40 ก. 100 พดุ แบบแหง้ (ใบ) 170 บ. / กก. 101 พุดซ้อน 102 เพกา 148

ลำ� ดับที่ รายชอ่ื สมนุ ไพร ตน้ ละ 70 บ. ราคา ตน้ ละ 80 บ. 103 เพชรสงั ฆาต ต้นละ 100 บ. แบบแหง้ 380 บ. / กก. แบบผง 300 บ. / กก. 104 แพงพวยฝรงั่ ต้นละ 250 บ. 105 ไพล ตน้ ละ 50 บ. แบบแห้ง 170 บ. / กก. แบบแห้ง 160 บ. / กก. 106 ไพลด�ำ ต้นละ 70 บ. 107 ฟกั ขา้ ว ต้นละ 100 บ. แบบแห้ง 699 บ. / กก. แบบผง 180 บ. / กก. 108 ฟ้าทะลายโจร ต้นละ 20 บ. 109 มหาหงส์ ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ 200 บ. / กก. 110 มะกรูด ถุงละ (เมลด็ ) 100 บ. / 100 เมล็ด 111 มะกลำ่� ตน้ ตน้ ละ 50 บ. (เมล็ด) 130 บ. / 100 ก. 112 มะกล�่ำตาหนู ตน้ ละ 150 บ. 113 มะกอก ต้นละ 30 บ. แบบแห้ง (ใบ) 90 บ. / กก. 114 มะกา ตน้ ละ 40 บ. แบบแห้ง (ผล) 145 บ. / กก. 115 มะเกลือ ต้นละ 50 บ. แบบแห้ง 120 บ. / กก. แบบผง 140 บ. / กก. 116 มะขามป้อม ตน้ ละ 180 บ. แบบแหง้ 120 บ. / กก. สารสกัด 300 บ. / 100 ก. 117 มะค�ำดคี วาย ตน้ ละ 140 บ. แบบแห้ง 130 บ. / กก. แบบผง 180 บ. / กก. 118 มะเด่ือชุมพร ต้นละ 150 บ. แบบแห้ง (ผล) 130 บ. / กก. แบบผง 150 บ. / กก. 119 มะตมู ต้นละ 450 บ. 120 มะนาวเทศ ซองละ (เมลด็ ) 50 บ. แบบแหง้ 800 บ. / กก. 121 มะป่วน ตน้ ละ 35 บ. แบบแหง้ (ใบ) 380 บ. / กก. (เมล็ด) 590 บ. / กก. 122 มะระขนี้ ก ต้นละ 150 บ. แบบแหง้ (ผล) 380 บ. / กก. 123 มะรุม ตน้ ละ 60 บ. (เมล็ด) 20 บ. / 100 ก. 124 มะแว้งเครอื ตน้ ละ 30 บ. 125 มะแว้งต้น ต้นละ 15 บ. แบบแหง้ (เปลอื ก) 130 บ. / กก. แบบผง 150 บ. / กก. 126 มะสงั ต้นละ 150 บ. แบบแหง้ 140 บ. / กก. 127 มะอึก ตน้ ละ 300 บ. แบบแห้ง (ผล) 280 บ. / กก. แบบผง 550 บ. / กก. 128 มงั คุด ต้นละ 25 บ. 129 โมกมนั ต้นละ 550 บ. แบบแหง้ (เมลด็ ) 330 บ. / กก. 130 ยอบ้าน ตน้ ละ 50 บ. แบบแหง้ (ยางไม้) 1.30 บ. / 1 ก. 131 ยางนอ่ งเถา ต้นละ 800 บ. 132 ย่หี รา่ ตน้ ละ 180 บ. แบบแหง้ 150 บ. / กก. แบบผง 260 บ. / กก. 133 รง ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ (ผล) 159 บ. / 100 ก. 134 รสสุคนธ์ ต้นละ 50 บ. 135 รางจืด 136 เร่ว 149

ลำ� ดบั ท่ี รายชือ่ สมนุ ไพร ต้นละ 85 บ. ราคา ต้นละ 100 บ. 137 ละหงุ่ ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ (ใบ) 250 บ. / กก. แบบสด 150 บ. / กก. 138 ลำ� ดวน ต้นละ 190 บ. 139 ลิ้นงเู ห่า หนอ่ ละ 450 บ. แบบแหง้ 360 บ. / กก. 140 ลกู ใต้ใบ ตน้ ละ 100 บ. แบบแห้ง 240 บ. / กก. 141 โลดทะนง ตน้ ละ 100 บ. แบบสด (เหงา้ ) 180 บ. / กก. 142 ว่านกบี แรด ตน้ ละ 100 บ. แบบแห้ง 160 บ. / กก. แบบผง 190 บ. / กก. 143 วา่ นชักมดลกู กอละ 100 บ. 144 ว่านธรณีสาร ตน้ ละ 70 บ. แบบแหง้ 165 บ. / กก. แบบผง 180 บ. / กก. 145 ว่านนางค�ำ ตน้ ละ 30 บ. แบบแห้ง 300 บ. / กก. 146 ว่านน้�ำ ต้นละ 30 บ. 147 ว่านมหากาฬ ต้นละ 100 บ. แบบแหง้ 160 บ. / กก. 148 วา่ นมหาเมฆ ตน้ ละ 100 บ. แบบผง 550 บ. / กก. 149 ว่านสากเหล็ก ต้นละ 40 บ. 150 ว่านสาวหลง แบบแห้ง (ยางสีเหลอื ง) ยาด�ำ 40 บ. / 50 ก. 151 ว่านหางจระเข้ ต้นละ 300 บ. แบบแห้ง (ใบ) 100 บ. / กก. (ฝัก) 90 บ. / กก. แบบผง 110 บ. / 152 สม้ ปอ่ ย ตน้ ละ 80 บ. กก. ต้นละ 40 บ. แบบแห้ง (ผล) 270 บ. / กก. 153 สมอดงี ู ต้นละ 50 บ. แบบแหง้ (ผล) 90 บ. / กก. แบบผง 120 บ. / กก. 154 สมอไทย ต้นละ 100 บ. แบบแหง้ (ผล) 110 บ. / กก. แบบผง 140 บ. / กก. 155 สมอพิเภก ต้นละ 180 บ. แบบแหง้ (เปลือกผล) 129 บ. / 200 ก. 156 สม้ โอ ต้นละ 50 บ. แบบแห้ง 160 บ. / กก. แบบผง 160 บ. / กก. 157 สะค้าน ต้นละ 400 บ. 158 สังกรณี ต้นละ 80 บ. แบบแห้ง (ดอก) 420 บ. / กก. 159 สนั พร้าหอม ต้นละ 300 บ. แบบแห้ง (เมลด็ ) 300-500 บ. / กก. 160 สารภี ตน้ ละ 70 บ. 161 ส�ำรอง ตน้ ละ 70 บ. แบบแห้ง (ใบ) 153 บ. / 50 ก. แบบผง 155 บ. / 100 ก. 162 สเี สียด ตน้ ละ 70 บ. แบบสด (ใบ) 400 บ. แบบแห้ง 3,500 บ. แบบผง 3,600 บ. / กก. 163 เสลดพังพอน แบบแหง้ (ทง้ั ต้น) 50 บ. / กก. 164 เสลดพังพอนตัวผู้ ตน้ ละ 200 บ. แบบแหง้ (หัว) 110 บ. / กก. แบบผง 140 บ. / กก. 165 หญา้ หนวดแมว ตน้ ละ 50 บ. แบบแห้ง (ราก) 260 บ. / กก. แบบผง 290 บ. / กก. 166 หญา้ แหว้ หมู ตน้ ละ 70 บ. 167 หนอนตายหยาก แบบแหง้ (ใบ) 800 บ. / กก. 168 หนาดใหญ่ 169 หนมุ านประสานกาย 150