QHS-2019-128385

thức mới, kiểm tra, đánh giá,… hay hướng dẫn học sinh tự học ở nhà. Nhờ ưu thế của infographic trong việc hệ thống hóa kiến thức và tính mới lạ, bắt mắt, sử dụng infographic có thể được xem là một biện pháp góp phần đổi mới phương pháp dạy học và góp phần nâng cao chất lượng bộ môn. Thứ hai, đổi mới phương pháp dạy học lịch sử phải được tiến hành đồng thời ở nhiều khâu, nhiều công đoạn của quá trình dạy học, phải phù hợp với đối tượng học sinh. Đặc biệt giáo dục của thời hiện đại đang gắn với yếu tố công nghệ, những thách thức của thời đại mới cũng đang đặt ra những vấn đề, yêu cầu giáo viên và học sinh phải thay đổi để thích ứng. Muốn sử dụng infographic và hướng dẫn học sinh thiết kế, sử dụng infographic hiệu quả, bản thân mỗi giáo viên phải tích cực chủ động, tự nghiên cứu, sáng tạo ra những sản phẩm infographic riêng, độc đáo phù hợp với nội dung kiến thức lịch sử, khiến lịch sử trở nên gần gũi, dễ hiểu hơn với học sinh. Thứ ba, sử dụng infographic là dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin nhưng lại không yêu cầu cao về nền tảng cơ sở vật chất. Các infographic hoàn toàn có thể được tạo ra từ dạng đơn giản: vẽ trên giấy, sử dụng bộ công cụ office đơn giản (Word, Powerpoint,…) hoặc sử dụng các ứng dụng miễn phí. Chi phí cao nhất đặt ra với việc sử dụng infographic là chi phí in màu để đảm bảo chất lượng và độ hấp dẫn thị giác của sản phẩm. Tuy nhiên, sản phẩm đã được làm ra hoàn toàn có thể được lưu trữ lại và sử dụng qua các năm. Do đó, việc sử dụng infographic trong dạy học lịch sử là hoàn toàn khả thi và có tính ứng dụng cao trong các nhà trường phổ thông. 2. Khuyến nghị Qua điều tra thực trạng và phân tích các yếu tố có liên quan tới việc sử dụng infographic trong quá trình dạy học lịch sử, chúng tôi nhận thấy để nâng cao hiệu quả của việc sử dụng infographic, đòi hỏi các điều kiện sau:  Đối với giáo viên giảng dạy Lịch sử - Trong quá trình dạy học, giáo viên cần nghiên cứu để sử dụng infographic sao cho hợp lí, nhằm mở rộng vốn kiến thức xã hội và rèn luyện nâng cao khả năng 92

nhận thức và hành động đúng đắn đối với rất nhiều vấn đề xã hội mà học sinh gặp phải trong cuộc sống. - Giáo viên cần đầu tư thời gian, công sức để xây dựng hệ thống các infographic phục vụ cho dạy học Lịch sử THPT, để infographic thực sự là một công cụ dạy học hữu ích đối với môn Lịch sử. Nhà trường và tổ chuyên môn cần thường xuyên phát động phong trào tự xây dựng sáng tạo ra infographic, thường xuyên tổ chức các hội thi giáo viên sáng tạo infographic và học sinh sáng tạo infographic theo chủ đề.  Đối với các cấp quản lí (nhà trường THPT, sở giáo dục,…) - Tiếp tục đổi mới đầu tư và hiện đại hóa các trang thiết bị giáo dục cũng như các phương tiện dạy học để nâng cao chất lượng hiệu quả dạy học nói chung và dạy học Lịch sử nói riêng. - Khuyến khích giáo viên nghiên cứu, sáng tạo và tăng cường đưa infographic trên các phương tiện công nghệ hiện đại để chia sẻ tới đồng nghiệp, học sinh, để giúp học sinh được học trong môi trường học tập có tính tư duy sáng tạo cao và có thể phát huy được khả năng sáng tạo của các em.  Đối với học sinh: Học sinh phải có ý thức và thái độ học tập lịch sử đúng đắn, hiểu được tầm quan trọng của bộ môn. Từ đó, các em có ý thức tự giác và tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, chủ động chiếm lĩnh kiến thức và phát triển được các năng lực của bản thân. 93

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Thomas Armstrong (2006), 7 loại hình thông minh, NXB Lao động xã hội. 2. Thomas Armstrong(2011), Đa trí tuệ trong lớp học, NXB Giáo dục Viẹt Nam. 3. Nhật Anh (2014), Infographic –bức tranh thay ngàn lời nói, tạp chí STINFO do Trung tâm thông tin KH&CN thành phố Hồ Chí Minh – Sở KH&CN thành phố Hồ Chí Minh xuất bản, tr 29-32. 4. Nguyễn Thị Thế Bình (2011), Tạo hứng thú tự học bộ môn lịch sử cho học sinh, Tạp chí giáo dục số 258, kì 2 -3. 5. Nguyễn Thị Thế Bình (2014), Phát triển kĩ năng tự học lịch sử cho học sinh, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội. 6. Nguyễn Lăng Bình (chủ biên), Đỗ Hương Trà, Nguyễn Phương Hồng, Cao Thị Thặng (2017), Dạy và học tích cực, một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội. 7. Nguyễn Lăng Bình (cb) – Nguyễn Hương Trà (2017), Dạy học tích cực một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, NXB Đại học sư phạm. 8. Bộ giáo dục và đào tạo (2006), Lịch sử 10 nâng cao, NXB Giáo dục, Hà Nội. 9. Bộ giáo dục và đào tạo (2006), Lịch sử 11 nâng cao, NXB Giáo dục, Hà Nội. 10. Bộ giáo dục và đào tạo (2011), Lịch sử 10, NXB Giáo dục, Hà Nội. 11. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng tiếp cận năng lực trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông, Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên. 12. Willemien Brand (2019), Tư duy hình ảnh, NXB Hồng Đức. 13. Trần Đình Chau, Đạng Thị Thu Thủy (2013), Vận dụng lí thuyết đa trí tuệ trong dạy học ở truờng phổ thong, Tạp chí Giáo dục, số 316, kì 2. 14. Nguyễn Thị Côi (2011), Những con đường, biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường phổ thông, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội. 15. Trần Thúy Duyên, Thiết kế và sử dụng infographic animation trong dạy học địa lí 11, Kỉ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 94

16. Đại học Sư phạm, đại học Thái Nguyên, khoa Tâm lý – Giáo dục, bộ môn Tâm lý học (2016), Giáo trình Tâm lý học giáo dục, NXB Đại học Thái Nguyên. 17. Howard Gardner (2012), Cơ cấu trí khon: “Lí thuyết về nhiều dạng trí khôn”, NXB Trí thức trẻ. 18. Nguyễn Kế Hào (Cb), Nguyễn Quang Uẩn, Giáo trình tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm, NXB Đại học sư phạm Hà Nội. 19. Vũ Quang Hiển, Hoàng Thanh Tú (2014), Phương pháp dạy học Lịch sử ở trường trung học phổ thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 20. Vũ Văn Hùng, Phan Xuân Thành, Trần Đức Tuấn (Đồng chủ biên) (2018), Đổi mới và hiện đại hóa chương trình và sách giáo khoa theo định hướng phát triển năng lực, NXB Giáo dục Việt Nam. 21. Nguyễn Mạnh Hưởng (2015), Một số yêu cầu cơ bản khi tích hợp công nghệ thông tin trong dạy học môn lịch sử ở trưởng phổ thông, Tạp chí thiết bị giáo dục, số 115. 22. Nguyễn Mạnh Hưởng (2018), Infographic ôn luyện, kiểm tra – đánh giá và thi THPT Quốc gia môn Lịch sử, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 23. Nguyễn Mạnh Hưởng (Cb), Nguyễn Thị Huyền Anh, Nguyễn Thị Ngọc Yến (2019)¸ Bí quyết tăng nhanh điểm kiểm tra Lịch sử 8, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 24. Nguyễn Mạnh Hưởng (Cb), Nguyễn Thị Huyền Anh, Nguyễn Thị Ngọc Yến (2019)¸ Bí quyết tăng nhanh điểm kiểm tra Lịch sử 9, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 25. Lester, P.M. (2006), Lý thuyết cú pháp của truyền thông hình ảnh, Fullerton: California State University. 26. Phan Ngọc Liên (Cb), Nguyễn Thị Côi, Trịnh Đình Tùng (2010), Phương pháp dạy học lịch sử, tập I, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội. 27. Phan Ngọc Liên (Cb), Nguyễn Thị Côi, Trịnh Đình Tùng (2010), Phương pháp dạy học lịch sử, tập II, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội. 28. Phan Ngọc Liên, Nguyễn Xuân Trường (Đồng Chủ biên), Đinh Ngọc Bảo, Nguyễn Hải Châu, Trịnh Đình Tùng, Đào Tố Uyên, Nghiêm Đình Vỳ, Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn lịch sử lớp 10, NXB Giáo dục Việt Nam. 95

29. Trần Thị Bích Liễu (Cb) (2017), Phát triển năng lực sáng tạo của học sinh phổ thông Việt Nam thông qua một số môn học cụ thể, NXB Đại học quốc gia Hà Nội. 30. Robert J. Marzano, Debra J. Pickering – Jane E. Pollock (2011), Các phương pháp dạy học hiệu quả, NXB Giáo dục Việt Nam. 31. Robert J. Marzano (2016), Nghệ thuật và khoa học dạy học, NXB Giáo dục Việt Nam. 32. Nguyễn Thị Mĩ Lộc, Đinh Thị Kim Thoa, Trần Văn Tính (2009), Tâm lý học giáo dục, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 33. Nhiều tác giả (2017), Bách khoa tri thức bằng hình (Tái bản lần thứ 3), NXB Dân trí, Hà Nội. 34. Nhiều tác giả (2017), Bách khoa thư bằng hình, NXB Kim đồng, Hà Nội 35. Huỳnh Phẩm Dũng Phát, Trần Thị Hoa Lan, Nguyễn Thị Thanh Thùy (2017), Sử dụng Piktochart thiết kế infographic phục vụ giảng dạy địa lí, tạp chí Khoa học trường ĐHSP TP Hồ Chí Minh, tập 14 số 7 (85). 36. Trương Thị Phương (2017), Giải pháp ứng dụng hiệu quả thông tin đồ họa trên báo điện tử, Tạp chí khoa học và công nghệ số 167 (07), tr 39- 42. 37. Phạm Minh Quyền (Cb), Huỳnh Cát Dung, Nguyễn Thị Yến (2015), Giáo trình tâm lý học lứa tuổi tâm lý học sư phạm, NXB Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh. 38. Trình Thị Quỳnh (2016), Sử dụng thông tin đồ họa trên báo in Việt Nam, Luận văn thạc sĩ chuyên ngành báo chí học, trường Đại học khoa học xã hội nhân văn, Hà Nội. 39. Kim Eun Sook (Giám sát) – Tranh: Yoo Kyung Hwa (2017), Lược sử thế giới bằng tranh. Sơ đồ tóm tắt lịch sử thế giới (3500 TCN – nay), Người dịch: Hải Hà, NXB Dân trí, Hà Nội. 40. Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Cà Mau (2018), Tài liệu hội thảo chuyên môn Dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh ở các trường trung học tỉnh Cà Mau, NXB Đại học Huế. 96

41. Nguyễn Thị Thiện (2011), Vấn đề sử dụng đồ họa trong thông tin báo chí Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 42. Lê Thu (2017), 30 ngày chinh phục kì thi trung học phổ thông môn Lịch sử bằng sơ đồ tư duy, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 43. Trần Anh Tuấn (2017), Đổi mới đánh giá học sinh theo định hướng tiếp cận năng lực, NXB giáo dục Việt Nam. 44. Trần Anh Tuấn (2017), Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực học sinh, NXB giáo dục Việt Nam. 45. Đào Thu Trang (2013), Đồ họa trong tác phẩm báo chí trên báo mạng điện tử Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 46. Trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc gia (2016), Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường phổ thông trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, NXB Đại học sư phạm tp Hồ Chí Minh. 47. Trường Đại học công nghệ Sài Gòn (2017), Kỷ yếu hội nghị giáo dục trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, NXB Khoa học và kỹ thuật. 48. Ximena Vengoechea (2018), Muốn giỏi lịch sử không? Tớ cho cậu mượn vở, tập 1, người dịch: Huyền Phạm, NXB Thế giới, Hà Nội. 49. Ximena Vengoechea (2018), Muốn giỏi lịch sử không? Tớ cho cậu mượn vở, tập 2, người dịch: Huyền Phạm, NXB Thế giới, Hà Nội. 50. Ximena Vengoechea (2018), Muốn giỏi lịch sử không? Tớ cho cậu mượn vở, tập 3, người dịch: Huyền Phạm, NXB Thế giới, Hà Nội. 51. Phan Thị Hồng Vinh – Trần Thị Tuyết Oanh - Từ Đức Văn – Vũ Lệ Hoa – Nguyễn Thị Tình – Trịnh Thúy Giang – Nguyễn Thị Thanh Hồng (2018), Giáo trình Giáo dục học, tập I, NXB Đại học sư phạm. 52. Nguyễn Quốc Vương (2016), Giáo dục Việt Nam học gì từ Nhật Bản, NXB phụ nữ. 53. Phạm Viết Vượng (2017), Giáo dục học, Giáo trình dành cho các trường Đại học và Cao đẳng sư phạm, NXB Đại học sư phạm. 97

Tài liệu điện tử 1. 8 bước để thiết kế một infographic hoàn hảo, truy cập từ: http://www.dpicenter.edu.vn/y-tuong/8-buoc-de-thiet-ke-mot-infographic-hoan-hao/ 2. Daniel Adams (25/3/2011), Infographics là gì và tại sao chúng quan trọng?, truy cập từ: http://www.instantshift.com/2011/03/25/what-are-infographics-and-why-are-they- important/ 3. CCBook (27/11/2018), Infographic là gì? Giúp teen hiểu một cách đầy đủ và chi tiết nhất, truy cập từ: https://ccbook.vn/doc-tin/infographic-la-gi-giup-teen-hieu-mot-cach-day-du-va-chi- tiet/ 4. CCBook (19/11/2018), Các dạng infographic phổ biến nhất – Bạn biết được bao nhiêu loại?, truy cập từ: https://ccbook.vn/doc-tin/cac-dang-infographic-pho-bien-nhat/ 5. CCBook, (30/ 11/2018), 7 cách dùng Infographic hiệu quả để học Lịch sử ít người biết đến, truy cập từ https://ccbook.vn/doc-tin/cach-dung-infographic-hieu-qua-de-hoc-lich-su/ 6. Andrew Childress, dịch bởi Võ Hoàng Tâm, Hướng dẫn sử dụng các mẫu Infographic cho trình diễn trên PowerPoint, 27/7/2018, truy cập từ: https://business.tutsplus.com/vi/tutorials/use-infographic-templates-for-powerpoint- -cms-31342 7. Các dạng infographic phổ biến nhất, truy cập từ: https://ccbook.vn/doc-tin/cac-dang-infographic-pho-bien-nhat/ 8. Cách Trình Bày Infographic Ấn Tượng Nhất Bằng DesignBold, truy cập từ: https://www.designbold.com/academy/vi/trinh-bay-infographic-an-tuong-nhat/ 9. Lê Duy, (6/12/2018), Những bài giảng sinh động nhờ công nghệ, truy cập từ: https://baomoi.com/nhung-bai-giang-sinh-dong-nho-cong-nghe/c/28874093.epi 10. Nguyễn Thành Đạt, Tạo infographics dễ dàng với Canva, truy cập từ https://techblog.vn/tao-infographics-de-dang-voi-canvacac-cong-cu-online 98

11. iDesign dịch từ SmashingMagazine, truy cập từ: https://idesign.vn/graphic-design/toi-ve-ca-ngay-25333.html 12. Làm infographic như thế nào? 28/11/2014, truy cập từ: https://nanapetcommunityblog.wordpress.com/2014/11/28/lam-the-nao-de-tao- infographic/ 13. Eric Miller, Điểm qua những cột mốc quan trọng trong lĩnh vực thiết kế đồ họa. Người dịch: Đáo, truy cập từ: https://idesign.vn/graphic-design/diem-qua-nhung-cot-moc-quan-trong-trong-linh- vuc-thiet-ke-do-hoa-286039.html 14. Nhi Phạm, Infographic là gì?, truy cập từ: https://www.webico.vn/infographic-la-gi-cac-buoc-thiet-ke-infographic-co-ban/ 15. RGB.vn, Dịch bởi Phương Trần, 10 lý do tại sao bạn nên sử dụng infographic, truy cập từ: http://rgb.vn/ideas/explore/10-ly-do-tai-sao-ban-nen-su-dung-infographics 16. Adamo Studio, (2/2015), Infographic là gì?, truy cập từ: http://adamo-studio.com/infographic-la-gi/ 17. Thiết kế đồ họa: Từ quá khứ đến hiện tại, truy cập từ: http://arena.fpt.edu.vn/thiet-ke-do-hoa-tu-qua-khu-den-hien-tai/ 18. Tản mạn về infographic 28/11/2014, truy cập từ: https://nanapetcommunityblog.wordpress.com/2014/11/28/infographic-tan-man/m 99