Öğrenme Güçlüğü

Bölüm 4.6. Geometri Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 4.6.1. Geometrik şekil- leri ayırt eder. 4.6.1.1. Geometrik şekilleri eşler. Bu hedefte kare, daire, üçgen, dikdörtgen geometrik şekilleri ön- 4.6.1.2. Geometrik şekiller arasın- celiklidir. 4.7.1. Standart olmayan dan istenen geometrik şekli gösterir. ölçme araçlarıyla ölçüm 4.6.1.3. Gösterilen geometrik şeklin Gerçek nesneler/nesne resimleri ve geometrik şekiller arasında iliş- yapar. adını söyler. ki kurmasına yönelik etkinlikler yaptırılmalıdır. Bölüm 4.7. Ölçme 4.7.1.1. Bir uzunluğu ölçmek için Ölçme yapılırken bir başlangıç noktası alınmasına, birimlerin aynı uygun olan standart olmayan ölçme doğrultuda, aralarında boşluk kalmayacak ve üst üste binmeyecek aracını seçer. şekilde yerleştirilmesine dikkat edilmelidir. 4.7.1.2. Bir ağırlığı ölçmek için uygun olan standart olmayan ölçme Standart olmayan ölçme araçları olarak ip, kalem, lego, kitap, taş, aracını seçer. bardak, kaşık gibi malzemeler ve adım, ayak, kulaç, karış, parmak, 4.7.1.3. Bir sıvının miktarını ölç- avuç gibi doğal ölçme araçları kullanılmalıdır. Öğretim sırasında mek için uygun olan standart olma- bu araçların uzunluğunun, ağırlığının ve hacminin esas alındığı yan ölçme aracını seçer. vurgulanmalıdır. 4.7.1.4. Standart olmayan ölçme araçlarıyla belirtilen uzunluğu ölçer. Hedef davranış 4.7.1.6., 4.7.1.7. ve 4.7.1.8. için tahminler “Masa- 4.7.1.5. Standart olmayan ölçme nın uzunluğu 5 kırmızı kalem eder.” şeklinde örneklendirilebilir. araçlarıyla belirtilen ağırlığı ölçer. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı4.7.1.6. Standart olmayan ölçme araçlarıyla belirtilen sıvı miktarını 99 ölçer. 4.7.1.7. Bir uzunluğu, standart ol- mayan birimler cinsinden tahmin eder. 4.7.1.8. Bir ağırlığı, standart olma- yan birimler cinsinden tahmin eder. 4.7.1.9. Bir sıvının miktarını, stan- dart olmayan birimler cinsinden tahmin eder. 4.7.1.10. Ölçüm sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırır.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 4.7.2. Zamanın ölçüle- 100 bilir bir nitelik olduğu- Bölüm 4.7. Ölçme nu ayırt eder. Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 4.8. Veri 4.7.3. Zaman bildiren 4.7.2.1. Gün içerisinde kısa ve uzun Bireyin olaylarda geçen süreyi nitelerken “kısa” ve “uzun” kav- kavramları konuşma süreli olayları söyler. ramlarını kullanması sağlanmalıdır. içinde bağlama uygun Farklı sürelere sahip olaylar/olay resimleri için okula bisikletle git- kullanır. 4.7.2.2. Farklı sürelere sahip olayla- mek, akşam yemeğini yemek, diş fırçalamak gibi örnekler veril- rı/olay resimlerini gruplandırır. melidir. “Akşam yemeğini yemek, diş fırçalamaktan uzun sürer.” 4.8.1. En çok iki veri şeklinde karşılaştırma yapılmalıdır. grubuna sahip basit 4.7.2.3. Farklı iki olayı/olay resmini tabloları okur. kısa ya da uzun olmasına göre kar- * “Bağlama uygun” ifadesi ile zaman bildiren sözcüklerin gerçek şılaştırır. hayattaki karşılığı ile kullanılması gerektiği anlatılmaktadır. Örne- ğin “Gece okula giderim.” veya “Dün okula gideceğim.” kullanım- 4.7.2.4. Farklı sürelere sahip olayla- ları bağlama uygun değildir. rı/olay resimlerini sıralar. Tablo okuma çalışmalarında bireylerin sıkça karşılaştıkları günlük 4.7.3.1. Bir günün bölümlerini ifa- beslenme, davranış, kural, etkinlik tablosu gibi tablolar kullanıl- de eden kavramları (sabah, öğle, malıdır. akşam, gece, gündüz vb.) konuşma Sembol (yıldız, gülen yüz vb.) kullanılmalıdır. içinde bağlama uygun* kullanır. Veriler 1-10 sayıları ile sınırlandırılmalıdır. 4.7.3.2. “Dün”, “bugün” ve “yarın” kavramlarını konuşma içinde bağla- ma uygun kullanır. 4.7.3.3. Zaman bildiren ifadeleri (önce, şimdi, sonra, birazdan, vb.) konuşma içinde bağlama uygun* kullanır. 4.8.1.1. Sembol kullanılarak oluştu- rulmuş basit tabloları okur. 4.8.1.2. Rakam kullanılarak oluştu- rulmuş basit tabloları okur. 4.8.1.3. En çok iki veri grubuna sahip basit tablolarla ilgili sorulan sorulara cevap verir.

Bölüm 4.8. Veri Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 4.8.2. En çok iki veri grubuna sahip basit 4.8.2.1. Resimli davranış/etkinlik Tablo oluşturma çalışmalarında bireylerin sıkça karşılaştıkları gün- tablolar oluşturur. tablolarını sembol kullanarak dol- lük beslenme, davranış, kural, etkinlik tablosu gibi tablolar kulla- durur. nılmalıdır. 4.8.2.2. Resimli davranış/etkinlik Sembol olarak yıldız, gülen yüz vb. resimleri kullanılmalıdır. tablolarını rakam kullanarak doldu- Veriler 1-10 sayıları ile sınırlandırılmalıdır. rur. 4.8.2.3. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sahip basit tablolarla ilgili sorulan sorulara cevap verir. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 101

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim Programı 102 5. Modülün Adı MATEMATİK 5. Modülün Amacı 5. Modüldeki Bölümler Matematik mMooddüüllüüiilleeöözğerlegnemrekgsüinçilmüğliüboirleaynlebriirneyolkeurilndoöknuelmdiönndemminatdeemmataiğteimn aetniğteinmeenl bteemceerlilbeericneirilerini öğ- röeğnrmenemleerlienriinvievileeriliemriamteamteamtiaktibkecbeercielerrilienrdiendbeaşbaarşıalırıolılmolamlaarlıanrıınsaığslaağmlaamkaakmaamçlaaçnlmanamktaakdtıard. ır. Sayılar ve İşlemler, Geometri, Ölçme, Veri İşleme Bu modül MEB Matematik Dersi Öğretim Programı temel alınarak oluşturulmuştur. Modülde “Sayılar ve İşlemler, Geometri, Ölçme ve Veri İşleme” olmak üzere dört bölüm ve bu bölümlere ait hedefler bulunmaktadır. Hedef davranışlar ise Düzey 1, Düzey 2, Düzey 3, Düzey 4 olmak üzere dört ayrı düzeyde oluşturulmuştur. Düzeylerin kendi içindeki dikey sıralaması ve düzeyler arası yatay sıralama tablosu modülün sonunda yer almaktadır. Bireylerin matematik becerileri ile ilgili performansları ve modüldeki düzeyler dikkate alınarak bireyler için öğretimsel hedefler belirlenmelidir. Bireyler bir düzeydeki hedef ve hedef davranışları gerçekleştirdikten sonra bir sonraki düzeyden hedef davranışlar seçilmelidir. Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.1. Ritmik sayar. Düzey 1 Tüm ritmik sayma çalışmalarında el çırpma, parmak şıklatma, ma- Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler rakas sallama vb. ritim ve fiziksel hareket içeren öğretim uygula- 5.1.1.1. 1’den 100’e kadar ileri doğ- malarına yer verilmelidir. ru birer ritmik sayar. Hedef davranış 5.1.1.5. için ileri doğru ikişer ritmik sayma 100’e 5.1.1.2. 1-20 arası verilen bir sa- kadar genişletilmelidir. yıdan başlayarak ileri doğru birer ritmik sayar. Sayma çalışmalarında sayı doğrusu, sayı şeritleri, yüzlük tablolar kullanılmalıdır. 5.1.1.3. 1’den 100’e kadar ileri doğ- ru onar ritmik sayar. 5.1.1.4. 1’den 100’e kadar ileri doğ- ru beşer ritmik sayar. 5.1.1.5. 20’ye kadar ileri doğru iki- şer ritmik sayar. 5.1.1.6. 20’den başlayarak geriye doğru birer ritmik sayar. 5.1.1.7. 20’den başlayarak geriye doğru ikişer ritmik sayar.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıDüzey 2 5.1.1.8. 100’den geriye doğru ikişer 103 ritmik sayar. 5.1.1.9. 1’den 30’a kadar ileri doğru üçer ritmik sayar. 5.1.1.10. 30’dan 1’e kadar geriye doğru üçer ritmik sayar. 5.1.1.11. 1’den 40’a kadar ileri doğ- ru dörder ritmik sayar. 5.1.1.12. 40’tan 1’e kadar geriye doğru dörder ritmik sayar. 5.1.1.13. 1-30 arası verilen bir sa- yıdan başlayarak ileri doğru üçer ritmik sayar. 5.1.1.14. 1-30 arası verilen bir sa- yıdan başlayarak geriye doğru üçer ritmik sayar. 5.1.1.15. 1-40 arası verilen bir sa- yıdan başlayarak ileri doğru dörder ritmik sayar. 5.1.1.16. 1-40 arası verilen bir sayı- dan başlayarak geriye doğru dörder ritmik sayar. Düzey 3 5.1.1.17. 1’den 60’a kadar ileri doğ- ru altışar ritmik sayar. 5.1.1.18. 1’den 70’e kadar ileri doğ- ru yedişer ritmik sayar. 5.1.1.19. 1’den 80’e kadar ileri doğ- ru sekizer ritmik sayar.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 104 5.1.2. Nesneleri/nesne 5.1.1.20. 1’den 90’a kadar ileri doğ- Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler resimlerini sayar. ru dokuzar ritmik sayar. Açıklamalar 5.1.1.21. 100’den 1000’e kadar ileri Hedef 5.1.2. için nesneleri/nesne resimlerini sayma ve 5.1.3. 100’e doğru yüzer ritmik sayar. kadar bir sayıya karşılık gelen çokluğu tane olarak ifade etme he- deflerinin öğretimi birlikte yapılmalıdır. Özellikle Düzey 1’de bi- 5.1.1.22. 1000’den geriye doğru reylerin belli sayıdaki nesne gruplarındaki nesneleri sayarken son yüzer ritmik sayar. söyledikleri sayının nesne grubundaki nesne sayısı olduğunu kav- ramaları sağlanmalıdır. 5.1.1.23. 1-1000 arası verilen bir Hedef davranış 5.1.2.1. ve 5.1.2.2.de bireylere nesneleri/nesne re- sayıdan başlayarak ileri doğru onar simlerini saymada nesne ya da resimlere tek tek dokunma, nesne- ritmik sayar. leri bir yerden bir yere taşıma, saydıkça nesne resimlerinin üzerini çizme, sayarken dikey ya da yatay sıra izleme gibi sayma strateji- 5.1.1.24. 1-1000 arası verilen bir leri öğretilmelidir. sayıdan başlayarak ileri doğru yüzer ritmik sayar. Düzey 4 5.1.1.25. 10.000’e kadar biner rit- mik sayar. Düzey 1 5.1.2.1. Yan yana sıralı olan 1-20 arası sayıda nesneyi/nesne resmini birer birer sayar. 5.1.2.2. Karışık olarak sıralanmış 1-20 arası sayıda nesneyi/nesne resmini birer birer sayar. Düzey 2 5.1.2.3. Nesne sayısı 100’e kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimlerini birer birer sayar. 5.1.2.4. Nesne sayısı 100’e kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimlerini onar onar sayar.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Hedef davranış 5.1.2.4., 5.1.2.5., 5.1.2.6., 5.1.2.7. ve 5.1.2.8.in ka- 5.1.3. 100’e kadar bir 5.1.2.5. Nesne sayısı 100’e kadar zandırılmasında öncelikle nesneleri/nesne resimlerini bireyin ken- sayıya karşılık gelen olan bir gruptaki nesneleri/nesne disi gruplandırmalıdır; daha sonra gruplandırılmış olarak verilen çokluğu tane olarak resimlerini beşer beşer sayar. nesneler/nesne resimleri ile çalışılmalıdır. ifade eder. 5.1.2.6. Nesne sayısı 100’e kadar Hedef 5.1.3. çalışılırken 5.1.4. Doğal sayıları olan bir gruptaki nesneleri/nesne a. Rakam ile sayı arasındaki fark vurgulanmalıdır. yazar. resimlerini ikişer ikişer sayar. b. Nesne ve nesne resimlerini saymada son söylenen sayının nesne miktarını ifade ettiği vurgulanmalıdır. 5.1.2.7. Nesne sayısı 30’a kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne Rakamlar Erken Matematik Modül’ünde hedef olarak yer almakta- resimlerini üçer üçer sayar. dır. Bu nedenle bu modülde doğal sayılar 10 ve üzeri olarak hedef- lenmiştir. Bireyin rakamlarla ilgili gereksinimi olması durumunda 5.1.2.8. Nesne sayısı 40’a kadar öncelikle rakam okuma yazma çalışmaları yapılmalıdır. Rakam öğ- olan bir gruptaki nesneleri/nesne retiminde rakamlar sayı ile ilişkilendirilerek çalışılmalıdır. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıresimlerini dörder dörder sayar. 105 Düzey 1 5.1.3.1. 1-20 arası bir grup nesneyi sayarak sayısını söyler. 5.1.3.2. Resimdeki 1-20 arası bir grup nesneyi sayarak sayısını söy- ler. 5.1.3.3. 1-20 arası bir grup nesne içinden istenen sayıda nesneyi saya- rak ayırır. Düzey 2 5.1.3.4. Resimdeki 20-100 arası bir grup nesneyi sayarak sayısını söyler. Düzey 1 5.1.4.1. Aynı cins 10 varlıktan olu- şan çokluğun bir deste olduğunu söyler.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 106 5.1.4.2. Aynı cins 12 varlıktan olu- Hedef 5.1.4. çalışılırken model olarak onluk taban blokları ve on- şan çokluğun bir düzine olduğunu luk taban blok görselleri kullanılmalıdır. söyler. Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.4.3. 10-20 arasında olan bir grup nesneyi/nesne resmini (10 ve 20 dâhil) onluk ve birliklerine ayı- rır. 5.1.4.4. 10-20 arasında olan bir grup nesnenin/nesne resminin onluk ve birlik sayısını söyler. 5.1.4.5. Onluk ve birliklerine ayır- dığı 10-20 arasındaki nesne grubuna karşılık gelen sayıyı yazar. 5.1.4.6. Onluk ve birliklerine ayır- dığı 10-20 arasındaki nesne grubuna karşılık gelen sayıyı okur. 5.1.4.7. 1-20 arası sayıları okur. 5.1.4.8. Söylenen 1-20 arası bir sa- yıyı rakamla yazar. Düzey 2 5.1.4.9. Nesne sayısı 100’den az olan bir çokluğu model kullanarak onluk ve birliklerine ayırır. 5.1.4.10. Onluk ve birlik gruplarına ayırdığı çokluğun onluk ve birlik sayısını söyler. 5.1.4.11. Onluk ve birliklerine ayır- dığı 20-100 arasındaki bir çokluğa karşılık gelen sayıyı yazar. 5.1.4.12. Onluk ve birliklerine ayır- dığı 20-100 arasındaki bir çokluğa karşılık gelen sayıyı okur.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı5.1.4.13. İki basamaklı doğal sayı- ları okur. 107 5.1.4.14. Söylenen iki basamaklı doğal sayıları rakamla yazar. Düzey 3 5.1.4.15. Nesne sayısı 100-1000 olan bir çokluğu model kullanarak yüzlük, onluk ve birliklerine ayırır. 5.1.4.16. Yüzlük, onluk ve birlikle- rine ayırdığı çokluğun yüzlük, on- luk ve birlik sayısını söyler. 5.1.4.17. Yüzlük, onluk ve birlik- lerine ayırdığı 100-1000 arasındaki bir çokluğa karşılık gelen sayıyı yazar. 5.1.4.18. Yüzlük, onluk ve birlik- lerine ayırdığı 100-1000 arasındaki bir çokluğa karşılık gelen sayıyı okur. 5.1.4.19. Üç basamaklı doğal sayı- ları okur. 5.1.4.20. Söylenen üç basamaklı doğal sayıları rakamla yazar. Düzey 4 5.1.4.21. 4, 5 ve 6 basamaklı doğal sayıları okur. 5.1.4.22. Söylenen 4, 5 ve 6 basa- maklı doğal sayıları rakamla yazar.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 5.1.5. Doğal sayıların 108 basamak ve basamak Düzey 2 değerlerini yazar. Açıklamalar 5.1.5.1. 100’den küçük doğal sa- 5.1.6. Doğal sayıları yıların basamak adlarını modeller Hedef 5.1.5. çalışılırken model olarak onluk taban blokları ve on- sıralar. üzerinde yazar. luk taban blok görselleri kullanılmalıdır. 5.1.5.2. 100’den küçük doğal sayı- Hedef davranış 5.1.5.1., 5.1.5.2., 5.1.5.3., 5.1.5.4., 5.1.5.5. ve ların basamak değerlerini yazar. 5.1.5.6.nın öğretiminde bireyin yazması beklenmelidir. Ancak yaz- ma becerilerine sahip olamayan bireyde söyleme davranışı çalışıl- Düzey 3 malıdır. Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.5.3. Üç basamaklı sayıların ba- samak adlarını modeller üzerinde yazar. 5.1.5.4. Üç basamaklı sayıların ba- samak değerlerini modeller üzerin- de yazar. Düzey 4 5.1.5.5. 4, 5 ve 6 basamaklı doğal sayıların basamak adlarını yazar. 5.1.5.6. 4, 5 ve 6 basamaklı doğal sayıların basamak değerlerini yazar. 5.1.5.7. 4, 5 ve 6 basamaklı sayıları bölüklerine ayırır. 5.1.5.8. 4, 5 ve 6 basamaklı sayıları çözümler. Düzey 1 Hedef 5.1.6. çalışılırken “önce”, “sonra” ve “arasında” ifadele- ri kullanılarak sayılar arasındaki ardışıklık ilişkisinin kavranması 5.1.6.1. 1’den 20’ye kadar sayıları sağlanmalıdır. sıralı bir şekilde yazar.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Hedef davranış 5.1.6.2., 5.1.6.3., 5.1.6.5., 5.1.6.6., 5.1.6.7., 5.1.7. İki nesne grubu- 5.1.6.2. 1-20 arası verilen bir sayı- 5.1.6.9.un öğretiminde bireyin yazması beklenmelidir. Ancak yaz- nu bire bir eşleyerek dan sonra gelen sayıyı yazar. ma becerilerine sahip olamayan bireyde söyleme davranışı çalışıl- grupların nesne sayıları malıdır. arasında karşılaştırma 5.1.6.3. 1-20 arası verilen bir sayı- yapar. dan önce gelen sayıyı yazar. Tüm hedef davranışların öğretiminde iki grup nesne (örneğin ga- zoz kapakları ve fasulyeler ) bire bir eşleştirilmelidir. İki nesne gu- 5.1.6.4. Karışık sırada verilen 1’den rubu ile eşleme çalışmaları yapılarak “daha fazla”, “daha az” ve 20’ye kadar olan sayıları sayma “eşitlik” kavramları çalışılmalıdır. Eşleme çalışmaları sırasında sırasına göre sıralar. bireylerin iki grup nesne ve nesne resmini karşılaştırma sonucunu “12 kalem, 5 kalemden fazladır.” ya da “8 çiçek, 11 çiçekten azdır.” 5.1.6.5. 1’den 20’ye kadar verilen gibi ifade etmeleri sağlanmalıdır. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programısayı dizisinde eksik bırakılan sayı- yı/sayıları yazar. 109 Düzey 2 5.1.6.6. 1-100 arası verilen bir sayı- dan sonra gelen sayıyı yazar. 5.1.6.7. 1-100 arası verilen bir sayı- dan önce gelen sayıyı yazar. 5.1.6.8. 1-100 arasında karışık sı- rada verilen en çok 4 doğal sayıyı sayma sırasına göre sıralar. 5.1.6.9. 100’den küçük doğal sayı- larla oluşturulmuş bir sayı dizisinde eksik bırakılan sayıları yazar. Düzey 1 5.1.7.1. 1-20 arasında aynı sayıdaki iki nesne grubunu bire bir eşleyerek eşit olduğunu söyler. 5.1.7.2. 1-20 arasında farklı sayıda- ki iki nesne grubunu bire bir eşleye- rek bir nesne grubunun diğerinden daha az olduğunu söyler.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 110 5.1.8. Doğal sayıları 5.1.7.3. 1-20 arasında farklı sayıda- karşılaştırır. ki iki nesne grubunu eşleyerek bir Açıklamalar nesne grubunun diğerinden daha Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler fazla olduğunu söyler. Hedef davranış 5.1.8.1., 5.1.8.2. ve 5.1.8.3. çalışılırken 1-20 arası sayıların karşılaştırılmasına da yer verilebilir. Düzey 1 Hedef davranış 5.1.8.6. çalışılırken sayı sıralamalarında büyük- lük-küçüklük sembolleri kullanılmamalı, sayılar arası virgül kulla- 5.1.8.1. 10-20 arasındaki iki sayıyı nılarak sıralama yaptırılmalıdır. karşılaştırarak iki sayının eşit oldu- Hedef davranış 5.1.8.10. çalışılırken öncelikle dört basamaklı do- ğunu söyler. ğal sayılarla, sonra beş basamaklı ve altı basamaklı doğal sayılarla sembol kullanılarak sıralama çalışmaları yapılmalıdır. En son ola- 5.1.8.2. 10-20 arasındaki iki sayıyı rak dört, beş ve altı basamaklı sayılar karışık olarak verilerek sıra- karşılaştırarak büyük olanı söyler. lama çalışmaları yapılmalıdır. 5.1.8.3. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak kğçğk olanı söyler. Düzey 2 5.1.8.4. 100’den küçük en çok dört doğal sayıyı karşılaştırarak büyük/ en büyük olanı söyler. 5.1.8.5. 100’den küçük en çok dört doğal sayıyı karşılaştırarak küçük/ en küçük olanı söyler. 5.1.8.6. 100’den küçük en çok dört doğal sayıyı büyükten küçüğe/kü- çükten büyüğe sıralar. Düzey 3 5.1.8.7. 1000’den küçük en çok beş doğal sayıyı karşılaştırarak büyük/ en büyük olanı söyler.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.9. Sayıları sıra bil- 5.1.8.8. 1000’den küçük en çok beş Hedef 5.1.9. çalışılırken dirmek amacıyla kul- doğal sayıyı karşılaştırarak küçük/ a. Bir sıra dizisi 1-20 arası nesne/nesne resminden oluşmalıdır. lanır. en küçük olanı söyler. b. Bir sayı dizisi olarak bir bağlam çerçevesinde sıralanmış görsel- ler (araba yarışı, koşu yarışması vb.) kullanılmalıdır. 5.1.10. Belli bir kurala 5.1.8.9. 1000’den küçük en çok beş göre artan/azalan sayı doğal sayıyı “>” ve “<” sembolle- Hedef 5.1.10.daki sayı örüntüleri çalışılmadan önce Öğrenmeye örüntüsü oluşturur. rini kullanarak büyükten küçüğe/ Destek Modülü Görsel Algı ve Bellek bölümünde yer alan örüntü küçükten büyüğe sıralar. hedefleri ve Matematik Modülü Geometri bölümündeki geometrik örüntüler ile ilgili hedefler (1. ve 2. Düzey) çalışılmalıdır. Düzey 4 Sayı örüntüleri ile ilgili çalışmalar yapılırken bireyin aralarındaki fark sabit olarak artan veya azalan bir örüntüde her bir terimi (öge- 5.1.8.10. En çok altı basamaklı do- yi) adım sayısı ile ilişkilendirmesi sağlanmalıdır. Örneğin 2, 5, 8, ğal sayıları büyük/küçük sembolü 11 … örüntüsünde birinci terim 2, ikinci terim 5 gibi. kullanarak sıralar. Düzey 1 5.1.9.1. Bir sıra dizisi içindeki nes- nelerin/nesne resimlerinin sırasını söyler. 5.1.9.2. Bir sıra dizisi içinde sırası söylenen nesneyi/nesne resmini gösterir. 5.1.9.3. Sıra bildiren sayıyı okur. 5.1.9.4. Sıra bildiren sayıyı yazar. Düzey 2 5.1.10.1. Aralarındaki fark sabit olan sayı örüntüsünün kuralını söy- ler. 5.1.10.2. Aralarındaki fark sabit olan sayı örüntüsünün eksik bırakı- lan ögesini yazar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 111

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 112 5.1.11. Doğal sayıları en yakın olduğu on- Düzey 3 Hedef davranış 5.1.10.1. ve 5.1.10.2. çalışılırken örüntülerde kura- luğa/yüzlüğe/binliğe lın bulunabilmesi için baştan en az 3 öge verilmelidir. Örneğin 5, yuvarlar. 5.1.10.3. Aralarındaki fark sabit olan 10, 15, …, 25, …, 35 gibi. sayı örüntüsünü en çok 4 adım de- vam ettirir. Hedef davranış 5.1.10.2. için en çok iki ögesi verilmeyen sayı örüntüleri kullanılmalıdır. 5.1.10.4. Belli bir kurala göre artan ya da azalan tek kurallı sayı örüntü- Hedef davranış 5.1.10.2.nin öğretiminde bireyin yazması beklen- sü oluşturur. melidir. Ancak yazma becerilerine sahip olamayan bireyde söyle- me davranışı çalışılmalıdır. Düzey 4 Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.10.5. Belli bir kurala göre artan ya da azalan çift kurallı sayı örüntü- sü oluşturur. 5.1.10.6. Çift kurala göre oluştur- duğu sayı örüntüsünün kurallarını söyler. Düzey 2 Hedef 5.1.11. çalışılırken yüzlük tablo ve sayı doğrusu kullanılma- lıdır. 5.1.11.1. 100’den küçük bir doğal sayının yakın olduğu onluğu söyler. 5.1.11.2. 100’den küçük bir doğal sayıyı yakın olduğu onluğa yuvar- lar. Düzey 3 5.1.11.3. Üç basamaklı bir doğal sayının yakın olduğu onluğu/yüzlü- ğü söyler. 5.1.11.4. Üç basamaklı bir doğal sayıyı yakın olduğu onluğa/yüzlüğe yuvarlar.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.12. Doğal sayıları Düzey 4 Hedef davranış 5.1.12.3., 5.1.12.4. ve 5.1.12.5. çerçevesinde yapı- tek ya da çift olmaları- lan toplama işlemi modellerle (nesneler, onluk bloklar vb.) ince- na göre ayırt eder. 5.1.11.5. Dört basamaklı bir doğal lenmelidir. sayının yakın olduğu onluğu/yüzlü- 5.1.13. Sayıları Romen ğü/binliği söyler. Bu hedef çalışmalarında 20’ye kadar olan Romen rakamlarını sayı rakamlarıyla ifade eder. olarak yazma etkinlikleri de yaptırılmalıdır. 5.1.11.6. Dört basamaklı bir doğal sayıyı yakın olduğu onluğa/yüzlü- ğe/binliğe yuvarlar. Düzey 3 5.1.12.1. Nesneleri/nesne resimle- rini gruplayarak nesne sayısının tek ya da çift olduğunu söyler. 5.1.12.2. Verilen sayıların tek ya da çift olduğunu söyler. 5.1.12.3. İki tek doğal sayının topla- mının çift olduğunu söyler. 5.1.12.4. İki çift doğal sayının top- lamının çift olduğunu söyler. 5.1.12.5. Tek ve çift iki doğal sayı- nın toplamının tek olduğunu söyler. Düzey 3 5.1.13.1. 20’ye kadar olan Romen rakamlarını okur. 5.1.13.2. 20’ye kadar olan sayıları Romen rakamlarıyla yazar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 113

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 114 5.1.14. Doğal sayılarla toplama işlemi yapar. Düzey 1 Hedef 5.1.14. kapsamında; Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.14.1. Nesne grubuna belirtilen a. Birinci düzeyde toplama işlemleri önce yan yana, daha sonra alt sayı kadar nesne ekleyerek grubun alta yapılmalıdır. Alt alta yapılan toplama işleminde işlem çizgisi- sayısının arttığını/çoğaldığını söyler. nin eşit işareti ile benzer anlam taşıdığı vurgulanmalıdır. 5.1.14.2. Toplamı 20’yi geçmeyen b. Toplamı 10’u geçmeyen toplama işlemleri üzerinde yeterince toplama işlemlerini gerçek nesneler- çalışıldıktan sonra, toplamı 20’yi geçmeyen toplama işlemleri üze- le/nesne resimleriyle modelleyerek rinde çalışılmalıdır. yapar. c. Toplama işlemini bireyin kendisinin oluşturması (sembollerle) 5.1.14.3. Toplamı 20’yi geçmeyen sağlanarak eldeli/eldesiz toplama çalışmaları yapılmalıdır. nesneler/nesne resimleri ile gösteri- len toplama işlemini sayılara dönüş- Hedef 5.1.14. çalışılırken toplama işleminin aynı türden (toplana- türerek yapar. bilir olan) nesneleri bir araya getirme, ekleme, çoğaltma ve artma anlamları, modelleme çalışmalarıyla fark ettirilmeli ve günlük ha- 5.1.14.4. Eşittir sembolünü kullanır. yat durumlarıyla kavramsal anlama vurgu yapılmalıdır. 5.1.14.5. Toplama işlemi sembolünü Hedef davranış 5.1.14.4., 5.1.14.5. ve 5.1.14.6. öğretimde birlikte (+) kullanır. ele alınmalıdır. Bu aşamada bireyin yaptığı toplama işlemini sesli bir biçimde okuması sağlanmalıdır (2+3=5 için “2 ile 3’ün toplamı 5’e 5.1.14.6. Toplamı 20’yi geçmeyen eşittir.”, “2’ye 3 eklediğimizde 5’e eşittir.” gibi). “Toplanan”, “top- sayılarla toplama işlemi yapar. lam” ve “toplama” terimlerinin anlamları vurgulanmalıdır. 5.1.14.7. Toplamı 20’yi geçmeyen Hedef davranış 5.1.14.4. ve 5.1.14.5. için ilgili sembolü gösterme, üç tane bir basamaklı sayı ile topla- söyleme ve yazma boyutlarında çalışmalar yapılmalıdır. ma işlemi yapar. Hedef davranış 5.1.14.6. kapsamında 0 ile toplama işlemine yer 5.1.14.8. Toplama işleminde topla- verilmelidir. 0 ile toplamanın diğer sayılarla toplamadan farkını bi- nanların yerleri değiştiğinde topla- reyin anlaması ve gerekçelendirmesi sağlanmalıdır. mın değişmediğini söyler. Hedef davranış 5.1.14.9. kapsamında çıkarma işlemi yapılmamalı, 5.1.14.9. Toplamı 20’yi geçmeyen üzerine ekleme yapılarak sonuca ulaşılmalıdır. sayılarla yapılan toplama işleminde verilmeyen toplananı yazar. Hedef davranış 5.1.14.9.un öğretiminde bireyin yazması beklen- melidir. Ancak yazma becerilerine sahip olamayan bireyde söyle- 5.1.14.10. Toplamı 20’yi geçmeyen me davranışı çalışılmalıdır. sayılar ile zihinden toplama işlemi yapar. Hedef davranış 5.1.14.10. çalışılırken 10’a tamamlama, sayı ikili- leri (4+4 gibi), üzerine ekleme, bir fazla/iki fazla vb. toplama stra- tejileri öğretilmelidir.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Düzey 2 Hedef davranış 5.1.14.12. kapsamında toplama işleminde el- denin anlamı gerçek nesnelerle, 10’luk taban blokları ve onluk 5.1.14.11. Toplamları 100’ü geçmeyen taban blok görselleri vb. ile modellenerek açıklanmalıdır. iki sayı ile eldesiz toplama işlemi yapar. Hedef davranış 5.1.14.13. kapsamında verilmeyen toplanan bu- lunurken üzerine sayma, geriye sayma stratejisi veya çıkarma 5.1.14.12. Toplamları 100’ü geçmeyen işlemi kullandırılmalıdır. iki sayı ile eldeli toplama işlemi yapar. Hedef davranış 5.1.14.19 ve 5.1.14.22. için bireyin tahmin stratejilerini (yuvarlama, sayı ikilileri (50+50 gibi), basamak 5.1.14.13. Toplamları 100’ü geçmeyen değerleri, üzerine ekleme ve sayıları parçalama) kullanması iki sayının toplamında verilmeyen top- sağlanmalıdır. lananı bulur. Hedef davranış 5.1.14.22. için toplamları 1000’i geçmeyen iki basamaklı iki sayı, üç basamaklı ve tek basamaklı iki sa- 5.1.14.14. Toplamları 100’ü geçmeyen yı,100’ün ve 10’un katı olan iki sayının zihinden toplama iş- iki sayının toplamını tahmin eder. lemleri yapılmalıdır. 5.1.14.15. Toplamları 100’ü geçmeyen iki sayının toplamındaki tahminini iş- lem sonucuyla karşılaştırır. 5.1.14.16. Toplamları 100’ü geçmeyen iki sayıyla zihinden toplama işlemi ya- par. Düzey 3 5.1.14.17. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayı ile eldesiz toplama işlemi yapar. 5.1.14.18. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayı ile eldeli toplama işlemi yapar. 5.1.14.19. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayının toplamında verilmeyen top- lananı bulur. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 115

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 5.1.15. Toplama işlemi 116 gerektiren problemleri Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler çözer. Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.14.20. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayı- Hedef 5.1.15. kapsamında; nın toplamını tahmin eder. a. Problem çözme sürecinde problem, şemalarla ya da bireylerin kendi çizimleri ile görselleştirilmelidir. 5.1.14.21. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sa- b. Problem çözme sürecinde problemi yüksek sesle yının toplamındaki tahminini işlem sonucuyla okuma, kendi cümleleri ile açıklama, bir görsele dö- karşılaştırır. nüştürme, tahminde bulunma, işlemi yapma ve sürecin kontrol edilmesi aşamalarında bireylere model olunma- 5.1.14.22. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayı- lıdır. yı zihinden toplar. Düzey 4 5.1.14.23. En çok dört basamaklı sayılarla elde- li/eldesiz toplama işlemini yapar. 5.1.14.24. Toplamları en çok dört basamaklı olan iki sayının toplamını tahmin eder. 5.1.14.25. Toplamları en çok dört basamaklı olan iki sayının toplamındaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. 5.1.14.26. En çok dört basamaklı sayıları 100’ün katlarıyla zihinden toplar. Düzey 1 5.1.15.1. Toplamı 20’yi geçmeyen sayılar ile bir toplama işlemi gerektiren problemleri çözer. 5.1.15.2. Verilenlere uygun, toplamı 20’yi geç- meyen sayılar ile bir toplama işlemi gerektiren problemler kurar. Düzey 2 5.1.15.3. Toplamları 100’ü geçmeyen sayılar ile en çok iki işlem gerektiren problemleri çö- zer. 5.1.15.4. Verilenlere uygun, toplamı 100’ü geçmeyen sayılar ile iki işlem gerektiren prob- lemler kurar.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.16. Doğal sayılarla çıkarma işlemi yapar. Düzey 3 Hedef 5.1.16. kapsamında; 5.1.15.5. Toplamları 1000’i geçmeyen a. Birinci düzeyde çıkarma işlemleri önce yan yana, daha son- üç basamaklı sayılarla en çok üç iş- ra alt alta yapılmalıdır. Alt alta yapılan çıkarma işleminde işlem lem gerektiren problemleri çözer. çizgisinin eşit işareti ile benzer anlam taşıdığı vurgulanmalıdır. 5.1.15.6. Verilenlere uygun, en çok iki b. 10’a kadar olan çıkarma işlemleri üzerinde yeterince çalışıl- işlem gerektiren problemler kurar. dıktan sonra, 20’ye kadar olan çıkarma işlemleri üzerinde çalı- Düzey 4 şılmalıdır. 5.1.15.7. En çok dört basamaklı sa- c. Çıkarma işlemini bireyin kendisinin oluşturması (sembollerle) yılarla en çok dört işlem gerektiren sağlanarak onluk bozmadan ve onluk bozarak çıkarma çalışma- problemleri çözer. ları yapılmalıdır. 5.1.15.8. Verilenlere uygun, üç işlem d. Çıkarma işleminin “bilinmeyen ekleneni bulma” olduğu vur- gerektiren problemler kurar. gulanmalıdır. Hedef davranış 5.1.16.3. ve 5.1.16.4. öğretimde birlikte ele alın- Düzey 1 malıdır. 5.1.16.1. Nesne grubundan belirtilen Bu aşamada bireyin yaptığı çıkarma işlemini sesli bir biçimde sayı kadar nesne çıkararak grubun okuması sağlanmalıdır (5-3=2 için “5 eksi 3, 2’ye eşittir.”). Ayrı- sayısının azaldığını/eksildiğini söyler. ca “eksilen”, “çıkan” ve “fark” terimlerinin anlamları vurgulan- 5.1.16.2. 20’ye kadar olan sayılarla malıdır. çıkarma işlemlerini gerçek nesnelerle/ nesne resimleriyle modelleyerek ya- par. 5.1.16.3. 0-20 arasındaki nesneler/ nesne resimleri ile gösterilen çıkarma işlemini sayılara dönüştürerek yapar. 5.1.16.4. Çıkarma işlemi sembolünü (-) kullanır. 5.1.16.5. 20’ye kadar olan sayılarla çıkarma işlemi yapar. 5.1.16.6. 20’ye kadar olan sayılarla zihinden çıkarma işlemi yapar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 117

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 118 Hedef Davranışlar Açıklamalar Düzey 2 Hedef davranış 5.1.16.5. kapsamında 0’ın çıkan ve fark ol- 5.1.16.7. 100’e kadar olan sayılar ile on- duğu çıkarma işlemlerine ve sıfırın işlemdeki anlamına yer luk bozmadan çıkarma işlemi yapar. verilmelidir. 5.1.16.8. 100’e kadar olan sayılar ile on- Zihinden çıkarma işlemlerinde çalışılırken üzerine ekleme, luk bozarak çıkarma işlemi yapar. sayıları parçalama, bir eksik/iki eksik, bir sayıya doğru geri- 5.1.16.9. 20’ye kadar olan sayılarla yapı- ye sayma, sayı ikilileri, 10’a tamamlama vb. stratejileri öğ- lan çıkarma işleminde verilmeyen eksileni retilmelidir. bulur. Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.16.10. 20’ye kadar olan sayılarla yapı- lan çıkarma işleminde verilmeyen çıkanı bulur. 5.1.16.11. 100’e kadar olan iki sayı ile yapılan çıkarma işleminin sonucunu tah- min eder. 5.1.16.12. 100’e kadar olan iki sayı ile yapılan çıkarma işleminin sonucundaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. 5.1.16.13. 100 içinde 10’un katı olan iki sayıyı zihinden çıkarır. Düzey 3 5.1.16.14. En çok üç basamaklı sayılar ile onluk bozmadan çıkarma işlemi yapar. 5.1.16.15. En çok üç basamaklı sayılar ile onluk bozarak çıkarma işlemi yapar. 5.1.16.16. 100’e kadar olan sayılarla yapı- lan çıkarma işleminde verilmeyen eksileni bulur. 5.1.16.17. 100’e kadar olan sayılarla yapı- lan çıkarma işleminde verilmeyen çıkanı bulur.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.16.18. Üç basamaklı sayılarla yapılan çıkarma işleminin sonucunu tahmin eder. 5.1.16.19. Üç basamaklı sayılarla yapılan çıkarma işleminin sonucundaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. 5.1.16.20. İki basamaklı bir sayıdan 10’un katı olan iki basamaklı bir sayıyı zihinden çıkarır. 5.1.16.21. Üç basamaklı ve 100’ün katı olan bir sayıdan 10’un katı olan iki basamaklı bir sayıyı zihinden çıkarır. Düzey 4 5.1.16.22. En çok dört basamaklı iki sayı ile onluk bozmadan çıkarma işlemi yapar. 5.1.16.23. En çok dört basamaklı iki sayı ile onluk bozarak çıkarma işlemi yapar. 5.1.16.24. En çok dört basamaklı sayılarla yapılan çıkarma işleminde verilmeyen eksileni bulur. 5.1.16.25. 100’e kadar olan sayılarla yapılan çıkar- ma işleminde verilmeyen çıkanı bulur. 5.1.16.26. En çok dört basamaklı sayılar ile yapı- lan çıkarma işleminin sonucunu tahmin eder. 5.1.16.27. En çok dört basamaklı sayılar ile yapı- lan çıkarma işleminin sonucundaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. 5.1.16.28. Üç basamaklı bir sayıdan 10’un katı olan iki basamaklı bir sayıyı zihinden çıkarır. 5.1.16.29. 100’ün katı olan üç basamaklı sayıları zihinden çıkarır. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 119

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 120 5.1.17. Çıkarma işlemi Düzey 1 gerektiren problemleri 5.1.17.1. 1-20 arası sayılar ile bir Açıklamalar çözer. çıkarma işlemi gerektiren problem- leri çözer. Hedef 5.1.17. kapsamında; 5.1.17.2. Verilenlere uygun, 1-20 arası sayılar ile bir çıkarma işlemi a. Problem çözme sürecinde problem, şemalarla ya da bireylerin gerektiren problemler kurar. kendi çizimleri ile görselleştirilmelidir. Düzey 2 5.1.17.3. 0-100 arası sayılar ile top- b. Problem çözme sürecinde problemi yüksek sesle okuma, kendi lama ve çıkarma işlemi gerektiren cümleleri ile açıklama, bir görsele dönüştürme, tahminde bulunma, en çok iki işlemli problemleri çözer. işlemi yapma ve sürecin kontrol edilmesi aşamalarında bireylere 5.1.17.4. Verilenlere uygun, 0-100 model olunmalıdır. arası sayılar ile toplama ve çıkarma Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler işlemi gerektiren en çok iki işlemli problemler kurar. Düzey 3 5.1.17.5. 0-1000 arası sayılar ile toplama ve çıkarma işlemi gerek- tiren en çok üç işlemli problemleri çözer. 5.1.17.6. Verilenlere uygun, 0-1000 arası sayılar ile toplama ve çıkarma işlemi gerektiren en çok iki işlemli problemler kurar. Düzey 4 5.1.17.7. En çok dört basamaklı sayılar ile toplama ve çıkarma iş- lemi gerektiren en çok dört işlemli problemleri çözer. 5.1.17.8. Verilenlere uygun, en çok dört basamaklı sayılar ile toplama ve çıkarma işlemi gerektiren en çok üç işlemli problemler kurar.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.18. Doğal sayılarla Düzey 2 Hedef 5.1.18. için çarpanların yeri değiştiğinde çarpı- çarpma işlemi yapar. mın değişmediği vurgulanmalıdır. 5.1.18.1. 20’ye kadar olan sayılarla çarpma Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler işlemini gerçek nesnelerle/nesne resimleriyle Hedef davranış 5.1.18.1. çalışılırken gruplar 2, 3, 4, 5, tekrarlı toplama işlemi olarak modeller. onarlı şekilde oluşturulmalıdır. İkişerli çalışılırken top- lam nesne sayısı 20, üçerli çalışılırken 30, dörderli çalı- 5.1.18.2. Çarpma işleminin tekrarlı toplama şılırken 40, beşerli çalışılırken 50 ve onarlı çalışılırken işlemi olduğunu söyler. 100 olmalıdır. 5.1.18.3. Nesneler/nesne resimleri ile gösterilen Hedef davranış 5.1.18.2. çalışılırken gerçek nesnelere çarpma işlemini sayılara dönüştürür. yer verilmelidir. 5.1.18.4. Çarpma işlemi sembolünü (x) kulla- Hedef davranış 5.1.18.1. ve 5.1.18.2. için önce yan nır. yana daha, sonra alt alta çarpma işlemi çalışmalarına yer verilmelidir. 5.1.18.5. 10’a kadar olan sayıları 1, 2, 3, 4, 5 ve 10 ile çarpar. Çarpma işlemi kazandırılırken bireylerin çarpma işle- minin kat anlamını ifade etmeleri sağlanmalıdır. Kat 5.1.18.6. 5’e kadar (5 dâhil) çarpım tablosu anlamı çalışılırken örneğin 4x2=8 işleminde “4’ün 2 oluşturur. katı 8’e eşittir.”, “2’nin 4 katı 8’e eşittir.” şeklinde ifade edilebilir. Ayrıca tekrarlı toplama ile kat anlamı ilişki- Düzey 3 lendirilmelidir. 5.1.18.7. 10’a kadar olan sayıları 6, 7, 8, 9 ile Hedef davranış 5.1.18.3. ve 5.1.18.4. birlikte çalışılma- çarpar. lıdır. 5.1.18.8. Çarpım tablosunu oluşturur. Hedef davranış 5.1.18.3. için bireyin yaptığı çarpma iş- lemini sesli bir biçimde okuması sağlanmalıdır (2x2=4 5.1.18.9. 100’e kadar olan sayıları 10’a kadar için “2 çarpı 2, 4’e eşittir.”) ve çarpma işleminde çarpı- olan sayılarla eldesiz çarpar. lan her sayının çarpan, sonucun çarpım olduğu vurgu- lanmalıdır. 5.1.18.10. 100’e kadar olan sayıları 10’a kadar olan sayılarla eldeli çarpar. 5.1.18.11. İki basamaklı bir sayıyı iki basamak- lı bir sayı ile çarpar. 5.1.18.12. Üç basamaklı bir sayıyı bir basamak- lı bir sayı ile çarpar. 5.1.18.13. 10 ve 100 sayıları ile 1000’e kadar kısa yoldan çarpma işlemi yapar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 121

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 122 5.1.19. Çarpma ile ilgili Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler problemleri çözer. Hedef Davranışlar Açıklamalar Hedef davranış 5.1.8.5. için 1 ile çarpma işleminin diğer sayı- 5.1.18.14. Çarpma işleminde çarpan- larla çarpmadan farkını bireyin anlaması ve çarpmanın tekrar- lardan biri artırıldığında veya azaltıldı- lı toplama anlamı ile gerekçelendirmesi sağlanmalıdır. Benzer ğında sonuçtaki değişikliği söyler. şekilde 0 ile çarpmanın diğer sayılarla çarpmadan farkı, top- lama-çarpma ilişkisinden yararlanılarak (örneğin 0+0+0=0, Düzey 4 3x0=0) verilmelidir. Hedef davranış 5.1.18.14. çalışılırken 5’e kadar (5 dâhil) çarpım 5.1.18.15. Üç basamaklı sayılarla iki tablosundaki sayılar kullanılmalıdır. Çarpanlardan biri 1 arttıkça basamaklı sayıları çarpar. çarpımın diğer çarpan değeri kadar arttığı veya çarpanlardan biri 1 azaldıkça çarpımın diğer çarpan değeri kadar azaldığı örnek- 5.1.18.16. Üç doğal sayı ile yapılan lerle gösterilmelidir. çarpma işleminde çarpanların yerinin değişmesinin sonucu değiştirmediğini Hedef 5.1.19. kapsamında; söyler. a. Problem çözme sürecinde problem, şemalarla ya da bireylerin kendi çizimleri ile görselleştirilmelidir. 5.1.18.17. En çok üç basamaklı doğal sayıları; 10, 100 ve 1000’in en çok dokuz katı olan sayılarla kısa yoldan çarpar. 5.1.18.18. En çok iki basamaklı doğal sayıları 5, 25 ve 50 ile kısa yoldan çarpar. 5.1.18.19. En çok üç basamaklı sayıları 10, 100 ve 1000 ile zihinden çarpar. 5.1.18.20. En çok iki basamaklı bir doğal sayı ile bir basamaklı bir doğal sayının çarpımını tahmin eder. 5.1.18.21. En çok iki basamaklı bir doğal sayı ile bir basamaklı bir doğal sayının çarpımındaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. Düzey 2 5.1.19.1. 1-100 arası sayılar ile bir çarpma işlemi gerektiren problemleri çözer.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.20. Doğal sayılarla Düzey 3 b. Problem çözme sürecinde problemi yüksek sesle okuma, kendi bölme işlemi yapar. cümleleri ile açıklama, bir görsele dönüştürme, tahminde bulunma, 5.1.19.2. 1-100 arası sayılar ile biri işlemi yapma ve sürecin kontrol edilmesi aşamalarında bireylere çarpma işlemi olmak üzere iki işlem model olunmalıdır. gerektiren problemleri çözer. Hedef davranış 5.1.20.1. için bölme işlemi ile eş gruplara ayırma 5.1.19.3. Çarpma işlemi gerektiren veya paylaştırma eylemlerini ilişkilendirme çalışmaları yaptırılma- problemler kurar. lıdır. Nesne ve nesne resmi sayıları en fazla 20 ile sınırlandırılmalı- dır. İşlemler en fazla 5’e kalansız bölünecek şekilde planlanmalıdır. Düzey 4 Hedef davranış 5.1.20.2. çalışılırken 20’ye kadar olan sayılarla bölme işleminin gerçek nesneler/nesne resimleri gruplanarak/pay- 5.1.19.4. En fazla üç basamaklı laştırılarak ardışık çıkarma işlemi olarak modellenmesine de yer sayılarla biri çarpma işlemi olmak verilmelidir. üzere en çok üç işlem gerektiren Hedef davranış 5.1.20.3 ve 5.1.20.4. öğretimde birlikte ele alınma- problemleri çözer. lıdır. Bu aşamada bireyin yaptığı bölme işlemini sesli biçimde oku- ması sağlanmalıdır (örneğin 20÷5=4 için “20 bölü 5, 4’e eşittir.”). 5.1.19.5. En fazla üç basamaklı Verilen bir bölme işleminde bölünen, bölen, bölüm ile bölü çizgisi- sayılarla biri çarpma işlemi olmak nin anlamları vurgulanmalıdır. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıüzere en çok iki işlem gerektiren problemler kurar. 123 Düzey 2 5.1.20.1. 20’ye kadar olan sayılarla bölme işlemini gerçek nesneleri/ nesne resimlerini gruplama/paylaş- tırma ile modeller. 5.1.20.2. 20’ye kadar olan sayılarla bölme işlemini gerçek nesneleri/ nesne resimlerini gruplayarak/pay- laştırarak ardışık çıkarma işlemi olarak modeller. 5.1.20.3. 0-20 arasındaki nesneler/ nesne resimleri ile gösterilen kalan- sız bölme işlemini sayılara dönüş- türür.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 124 Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.20.4. Bölme işlemi sembolünü (÷) Düzey 3’te bireyin bölme işleminde bölünen, bölen, bölüm ve kullanır. kalanı uygun problem durumlarıyla kavramsal olarak ilişkilen- dirmesi sağlanmalıdır. Bununla birlikte, bölme işleminde bölü- 5.1.20.5. Bölme işleminde 1’in rolünü nenin, bölen ve bölüm çarpımının kalan ile toplamına eşit oldu- söyler. ğu, modelleme ve işlemlerle gösterilmelidir. Düzey 3 Hedef davranış 5.1.20.6. ve 5.1.20.7 için somut nesnelerle ya- pılan modellemelerin yanı sıra, sayı doğrusu, onluk taban vb. 5.1.20.6. 100’e kadar olan sayıları modeller de kullanılmalıdır. Ayrıca Hedef davranış 5.1.20.7.nin 10’a kadar olan sayılara kalansız bö- öğretiminde bölme işleminde kalan, bölenden küçük olduğunda ler. işleme devam edilmeyeceği belirtilmelidir. 5.1.20.7. 100’e kadar olan sayıları 10’a kadar olan sayılara kalanlı böler. 5.1.20.8. 100’e kadar sayılarla birler basamağı sıfır olan bir doğal sayıyı 10’a kısa yoldan böler. Düzey 4 5.1.20.9. Üç basamaklı doğal sayıları en çok iki basamaklı doğal sayılara böler. 5.1.20.10. En çok dört basamaklı bir sayıyı, tek basamaklı bir sayıya böler. 5.1.20.11. Son üç basamağında sıfır olan en çok beş basamaklı doğal sayı- ları 10, 100 ve 1000’e zihinden böler. 5.1.20.12. Bir bölme işleminin sonu- cunu tahmin eder. 5.1.20.13. Bir bölme işleminin sonu- cundaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır. 5.1.20.14. Çarpma ve bölme arasında- ki ilişkiyi söyler.

Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.1.21. Bölme işlemi 5.1.20.15. Aralarında eşitlik ilişkisi Hedef 5.1.21. kapsamında; gerektiren problemleri olan iki matematiksel ifadeden bi- a. Problem çözme sürecinde problem, şemalarla ya da bireylerin çözer. rinde verilmeyen değeri belirleye- kendi çizimleri ile görselleştirilmelidir. rek eşitliğin sağlandığını söyler. b. Problem çözme sürecinde problemi yüksek sesle okuma, kendi cümleleri ile açıklama, bir görsele dönüştürme, tahminde bulunma, 5.1.20.16. Aralarında eşitlik ilişkisi işlemi yapma ve sürecin kontrol edilmesi aşamalarında bireylere olmayan iki matematiksel ifadenin model olunmalıdır. eşit olması için yapılması gereken işlemleri açıklar. Düzey 2 5.1.21.1. 1-20 arası sayılar kulla- nılarak 2’ye, 3’e, 4’e, en fazla 5’e bölerek bölme işlemi gerektiren problemleri çözer. Düzey 3 5.1.21.2. 100’e kadar olan sayılarla biri bölme olacak şekilde iki işlem gerektiren problemleri çözer. 5.1.21.3. 100’e kadar olan sayılarla bölme işlemi gerektiren problemler kurar. Düzey 4 5.1.21.4. En fazla dört basamaklı sayılarla biri bölme olacak şekilde en çok üç işlem gerektiren problem- leri çözer. 5.1.21.5. En fazla dört basamaklı sayılarla biri bölme olacak şekilde iki işlem gerektiren problemler ku- rar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 125

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 126 5.1.22. Bütün, yarım ve çeyrek modellerini Düzey 1 Hedef 5.1.22. kapsamında; ilişkilendirerek kesir 5.1.22.1. Bütün olan nesneyi/nesne gösterimini kullanır. resmini gösterir. Düzey 1’deki hedef davranışlar çalışılırken yarım ve bütün arasın- 5.1.22.2. Yarım olan nesneyi/nesne daki ilişki, modeller üzerinde incelenmelidir (örneğin iki yarımın Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler resmini gösterir. bir bütünü oluşturması, bir bütünün iki yarımdan oluşması). 5.1.22.3. Bir bütünün iki eş parçasın- dan birinin yarım olduğunu söyler. Hedef davranış 5.1.22.1., 5.1.22.2. ve 5.1.22.3.te kesir gösterimine 5.1.22.4. Bütün ile yarımı ilişkilen- girilmemelidir. Ayrıca hedef davranış 5.1.22.3. için bir bütünü iki dirir. eş parçaya ayırma çalışmaları yapılmalıdır. Düzey 2 5.1.22.5. Çeyrek olan nesneyi/nesne Hedef davranış 5.1.22.5. çalışılırken bir bütünü dört eş parçaya resmini gösterir. ayırma çalışmaları yapılmalıdır. 5.1.22.6. Bir bütünün dört eş par- çasından birinin çeyrek olduğunu Hedef davranış 5.1.22.8.de çeyrek ile yarımı ilişkilendirme çalış- söyler. maları modeller kullanılarak yapılmalıdır (örneğin bir yarımın iki 5.1.22.7. Bir yarımın iki eş parçasın- çeyrekten oluşması). dan birinin çeyrek olduğunu söyler. 5.1.22.8. Çeyrek ile yarımı ilişkilen- Ayrıca bu hedef davranış için bir yarımı iki eş parçaya ayırma ça- dirir. lışılmalıdır. 5.1.22.9. Bir bütünün bir yarım ve iki çeyrekten oluştuğunu söyler. Hedef davranış 5.1.22.10. çalışılırken örneğin 1/4 kesri için bir Düzey 3 bütünün 4’e bölünüp bir parçasının alındığı ifade edilmelidir. Pay, 5.1.22.10. Bütün, yarım ve çeyrek payda ve kesir çizgisi, kullanılan örnekler üzerinde açıklanmalıdır. modellerini kesir biçiminde gösterir. 5.1.22.11. Yarımı, çeyreği, bütünü Hedef davranış 5.1.22.12. çalışılırken pay ve payda arasındaki par- ifade eden kesri söyler. ça-bütün ilişkisi kurulmalıdır. Kesir gösterimlerinin okunmasında 5.1.22.12. Kesrin parça-bütün anlamı- parça-bütün ilişkisini vurgulayacak ifadeler kullanılmalıdır (örne- nı söyler. ğin 1/4 kesri “dörtte bir” biçiminde okunmalıdır). Düzey 4 5.1.22.13. Bir kesri okur.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler 5.1.23. Birim kesirlerini Düzey 3 Hedef 5.1.23. kapsamında bir bütünü eş parçalara ayırma çalışma- ayırt eder. 5.1.23.1. Bir bütünün eş parçala- larına yer verilmelidir. rından her birini kesir biçiminde Hedef davranış 5.1.23.5. ve 5.1.23.6. için paydası en çok 20 olan 5.1.24. Bileşik ve tam gösterir. kesirler üzerinde çalışma yapılmalıdır. sayılı kesri ayırt eder. Hedef 5.1.23. kapsamında bir bütünü eş parçalara ayırma çalışma- 5.1.25. Bir çokluğun 5.1.23.2. Bir bütünün eş parçaların- larına yer verilmelidir. belirtilen basit kesir dan her birinin birim kesir olduğunu Hedef davranış 5.1.23.5. ve 5.1.23.6. için paydası en çok 20 olan kadarını söyler. söyler. kesirler üzerinde çalışma yapılmalıdır. 5.1.23.3. Paydası 10, 100 olan ke- sirlerin birim kesirlerini söyler. Hedef davranış 5.1.24.1. için kâğıt, kesir blokları, örüntü blokları 5.1.23.4. Bir çokluğun belirtilen ve sayı doğrusu üzerinde çalışılmalıdır. birim kesir kadarını modelleyerek söyler. Hedef davranış 5.1.25.1. için kâğıt, kesir blokları, örüntü blokları Düzey 4 ve sayı doğrusu gibi çeşitli modeller kullanılarak payı paydasından 5.1.23.5. Birim kesirleri büyük- küçük kesirlerle çalışılmalıdır. lük-küçüklük ilişkisine göre karşı- laştırır. 5.1.23.6. Birim kesirleri büyük- lük-küçüklük ilişkisine göre sıralar. Düzey 3 5.1.24.1. Payı paydasından büyük kesirleri gösterir. Düzey 4 5.1.24.2. Basit, bileşik ve tam sayılı kesri modelleyerek söyler. Düzey 3 5.1.25.1. Payı paydasından küçük kesirleri modelleyerek söyler. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 127

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 128 5.1.26. Kesirleri karşı- Bölüm 5.1. Sayılar ve İşlemler laştırır. Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.2. Geometri 5.1.27. Paydaları eşit Düzey 4 Hedef davranış 5.1.25.2. için sayı doğrusu, alan modeli vb. kulla- kesirlerle toplama ve 5.1.25.2. Bir çokluğun belirtilen nılmalıdır. Ayrıca bir çokluğun belirtilen basit kesir kadarını mo- çıkarma işlemlerini basit kesir kadarını modelleyerek dellemede çokluk sayısı en çok üç basamaklı olmalıdır. Bir doğal yapar. söyler. sayı ile kesrin çarpma işlemine girilmemelidir.  Modelleme çalış- malarının ardından bir çokluğun belirtilen basit kesir kadarını he- 5.2.1. Geometrik şekil Düzey 3 saplama ile ilgili problemler çözdürülmelidir. ve cisimleri ayırt eder. 5.1.26.1. Verilen bir kesri sayı doğ- rusu üzerinde gösterir. Düzey 4’te uzunluk, alan modellerinin yanında sayı doğrusu üze- rinde de çalışmalar yapılmalıdır. Düzey 4 5.1.27.1. Paydaları eşit kesirlerle Hedef 5.1.26. için kesirler temsil ettikleri büyüklüklere göre bü- toplama ve çıkarma işlemi yapar. yüklük-küçüklük bakımından karşılaştırılmalıdır. Hangisinin bü- 5.1.27.2. Paydaları eşit kesirlerle yük, hangisinin küçük olduğunu söyleme, en büyük, en küçük sayı- toplama ve çıkarma işlemi gerekti- yı söyleme çalışmaları yapılmalıdır. Karşılaştırmada büyük/küçük ren problemleri çözer. sembolleri kullanılmalıdır. Verilen bir kesri sayı doğrusu üzerinde Düzey 1 sıfır, yarım ve bütünle karşılaştırma çalışmalarına yer verilmelidir. 5.2.1.1. Geometrik şekilleri köşe ve kenar sayılarına göre sınıflandırarak Hedef 5.1.27. çalışılırken toplama ve çıkarma işleminde payda sa- adlandırır. bit iken payların kendi aralarında toplanması eylemi gerekçelendi- 5.2.1.2. Üçgen, kare, dikdörtgen, rilmelidir. daire ve çemberi modeller. 5.2.1.3. Günlük hayatta kullanılan Hedef davranış 5.2.1.1. için öncelikle “kenar” ve “köşe” kavramla- basit cisimleri, özelliklerine göre rı tanımlanmalıdır. Çember, kare, dikdörtgen ve üçgenin kenar ve sınıflandırarak geometrik şekillerle köşe özellikleri incelenmelidir. ilişkilendirir. Hedef davranış 5.2.1.1. çalışılırken en çok dört kenarlı şekiller ve çember üzerinde modellenerek çalışılmalıdır. Önce şekilleri sınıf- landırma, sonra tanımlama, daha sonra adlandırma çalışması ya- pılmalıdır. Hedef davranış 5.2.1.2. için geometri tahtası, ip, lastik, çubuk vb. araçlar kullanılarak modelleme çalışmaları yapılmalıdır.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.2. Geometri Düzey 2 Hedef davranış 5.2.1.3. için kullanılacak nesneler geometrik cisim- lerden (prizma, küre vb.) seçilmelidir. Geometrik cisimler adlan- 5.2.1.4. Üçgen, kare, dikdörtgen, dırılmadan, kutu, birim küp, pet şişe, kamp çadırı, pinpon topları daire ve çemberin benzerlik ve fark- gibi nesnelerin sınıflama yapılacak özellikleri (yuvarlak, köşeli, lılıklarını söyler. üstünde dikdörtgen olan vb.) listelenmeli ve buna göre sınıflandır- malar yapılmalıdır. Günlük hayattan geometrik cisim şeklindeki 5.2.1.5. Geometrik cisimleri model- nesnelerin yüzleri inceletilerek geometrik şekillerle ilişkilendirme ler üstünde ayırt eder. çalışmaları yapılmalıdır. 5.2.1.6. Gösterilen geometrik cis- Hedef davranış 5.2.1.5. ve 5.2.1.6. çalışılırken geometrik cisimler min adını söyler. olarak kare prizma, dikdörtgen prizma, üçgen prizma, silindir, küre ve küp üzerinde çalışılmalıdır. Geometrik cisim ve şekillerin yön, Düzey 3 konum veya büyüklükleri değiştiğinde biçimsel özelliklerinin de- ğişmediği öğretimde vurgulanmalıdır. 5.2.1.7. Geometrik cisimlerin yüzle- rini, köşelerini, ayrıtlarını söyler. Düzey 2’de ele alınan geometrik cisimlere ek olarak Düzey 3’te koni üzerinde de çalışılmalıdır. 5.2.1.8. Küp, kare prizma ve dik- dörtgen prizmanın benzerlik ve Hedef davranış 5.2.1.7. için öncelikle bireye “yüz”, “köşe” ve “ay- farklılıklarını söyler. rıt” kavramları modeller üzerinde gösterilerek açıklanmalıdır. 5.2.1.9. Cetvel kullanarak kare, dik- Hedef davranış 5.2.1.7.nin öğretiminde bireyin söylemesi beklen- dörtgen ve üçgen çizer. melidir. Ancak söyleme becerilerine sahip olamayan bireyde gös- terme davranışı çalışılmalıdır. 5.2.1.10. Kare ve dikdörtgen üze- rinde köşegenleri gösterir. Hedef davranış 5.2.1.8. için geometrik şekiller köşe, yüz ve ayrıt özellikleri bakımından karşılaştırılmalıdır. 5.2.1.11. Şekillerin kenar sayılarına göre isimlendirildiklerini söyler. Hedef davranış 5.2.1.10. için üçgenin köşegeni olmadığı vurgulan- malıdır. Düzey 4 Hedef davranış 5.2.1.12. için dörtgen, beşgen, altıgen ve sekizgen 5.2.1.12. Üçgen, kare ve dikdörtge- tanıtılmalıdır. nin kenar ve köşelerini isimlendirir. Hedef davranış 5.2.1.14. için örneğin bir üçgenin kenar ve köşe- 5.2.1.13. Kare ve dikdörtgenin ke- lerini A kenarı, A köşesi şeklinde isimlendirme çalışmaları yapıl- nar özelliklerini söyler. malıdır. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 5.2.1.14. Üçgenleri kenar uzunluk- 129 larına göre sınıflandırır. 5.2.1.15. Açınımı verilen küpü oluş- turur.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 130 5.2.2. Uzamsal ilişkileri Düzey 1 Hedef davranış 5.2.2.1. için bir nesnenin bir başka nesneye göre ifade eder. yer veya yönü (altında-üstünde, etrafında-solda-sağda-arada-ön- 5.2.2.1. Uzamsal (durum, yer, yön) de-arkada, yüksekte-alçakta, uzakta-yakında, içinde-dışında) ça- Bölüm 5.2. Geometri ilişkileri söyler. lışılmalıdır. Günlük hayat durumlarında kullanılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Düzey 2 Hedef davranış 5.2.2.2. için basit bir kroki, harita ya da okul planı 5.2.2.2. Yer, yön ve hareket belirt- gibi mekânsal planlar üzerinde çalışılmalıdır. mek için matematiksel dili kullanır. Hedef davranış 5.2.2.4. çalışılırken verilen şekle göre çizilen si- 5.2.2.3. Çevresindeki simetrik şekil- metri doğrusu yatay ya da dikey olabilir. Verilen şekil birden fazla leri ayırt eder. simetri doğrusuna sahip olsa da bireyin bir tane simetri doğrusu çizmesi yeterlidir. Birden fazla simetri doğrusu olabileceği, bir üst 5.2.2.4. Verilen simetrik şekli iki düzeyde çalışılmalıdır. eş parçaya ayıracak şekilde simetri doğrusu çizer. Düzey 3 5.2.2.5. Birden fazla simetri doğru- suna sahip şekiller üzerinde simetri doğruları çizer. 5.2.2.6. Bir parçası verilen simetrik şekli yatay ya da dikey simetri doğ- rusuna göre çizerek tamamlar. Düzey 4 5.2.2.7. Ayna simetrisi verilen şekil- ler üzerinde simetri doğrusu çizer. 5.2.2.8. Verilen şeklin doğruya göre simetrisini çizer.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.2.3. Geometrik örün- tüler oluşturur. Düzey 1 Hedef davranış 5.2.3.4. için en çok dört ögeli örüntüler üzerinde çalışılmalıdır. 5.2.3.1. En çok üç ögesi olan örün- Bölüm 5.2. Geometri tüyü geometrik cisim ya da şekiller- le oluşturur. 5.2.3.2. Geometrik şekiller veya geometrik cisme benzeyen nesne- lerden oluşan bir örüntüdeki kuralı söyler. 5.2.3.3. Örüntüde eksik bırakılan ögeleri belirleyerek örüntüyü ta- mamlar. Düzey 2 5.2.3.4. Tekrarlayan bir geometrik örüntüde eksik bırakılan ögeleri belirleyerek örüntüyü tamamlar. 5.2.3.5. Bir geometrik örüntüdeki ilişkiyi kullanarak farklı malzeme- lerle aynı ilişkiye sahip yeni örüntü- ler oluşturur. Düzey 3 5.2.3.6. Şekil modelleri kullanarak noktalı ya da kareli kâğıt üzerine belirli bir örüntüye sahip desen çi- zer. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 131

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedefler 5.2.4. Geometride temel 132 kavramları ayırt eder. Bölüm 5.2. Geometri Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.3.1. Uzunluk ölçer. Düzey 3 Hedef davranış 5.2.4.2. çalışılırken çevreden örnekler ve- Bölüm 5.3. Ölçme 5.2.4.1. Noktayı sembolle göstererek ad- rilmelidir. landırır. Hedef davranış 5.2.4.2. ve 5.2.4.4.ün öğretiminde bireyin 5.2.4.2. Doğruyu, ışını ve açıyı söyler. söylemesi beklenmelidir. Ancak söyleme becerilerine sahip 5.2.4.3. Çizgi modelleri ile dikey ve eğik olamayan bireyde gösterme davranışı çalışılmalıdır. konumlu doğru parçaları oluşturur. Hedef davranış 5.2.4.6. ve 5.2.4.7. için açı ölçmeye yara- Düzey 4 yan araçların (iletki, gönye vb.) yardımıyla açının, bir ışının 5.2.4.4. Düzlemi söyler. başlangıç noktası etrafında döndürülmesi ile oluştuğu fark 5.2.4.5. Açıyı isimlendirerek sembollerle ettirilmelidir. gösterir. 5.2.4.6. Açıları standart açı ölçme araçla- ÖNEMLİ: Ölçme bölümünde ilgili dört işlem ve problem rıyla ölçerek dar, dik, geniş ve doğru açı çözümlerinde düzeye göre Sayılar ve İşlemler bölümünde olarak belirler. dikkate alınan sınırlılıklar içinde kalınmalıdır. 5.2.4.7. Standart açı ölçme araçları kullana- Karşılaştırma çalışması yapılırken “daha uzun” ve “daha rak ölçüsü verilen açıyı oluşturur. kısa” gibi ifadeler kullanılmalıdır. Beş nesneyi geçmeyen nesneler ve nesne resimleri sıralanmalıdır. Düzey 1 Hedef davranış 5.3.1.7. için metre ve santimetre ile sınırlı 5.3.1.1. Nesneleri uzunlukları yönünden kalınır. Uzunlukları ölçmek için standart araçlar kullanılır- karşılaştırır. ken metre ve santimetre cinsinden ölçümler yapılmalıdır. 5.3.1.2. Nesneleri uzunlukları yönünden Hedef davranış 5.3.1.11. için renkli şeritler kullanılarak bi- sıralar. rim tekrarının da görülebileceği modeller oluşturulmalıdır. 5.3.1.3. Bir uzunluğu ölçmek için standart Sayı doğrusu temel özellikleriyle tanıtılarak etkinliklerde olmayan uygun ölçme aracını seçer. kullanılmalı ve cetvelle ilişkilendirilmelidir. 5.3.1.4. Bir uzunluğu ölçmek için standart olmayan uygun ölçme aracı ile ölçme ya- par. 5.3.1.5. Standart olmayan uzunluk birimle- rinin kullanıldığı problemleri çözer.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 5.3. Ölçme Düzey 2 5.3.1.6. Standart olmayan birimin iki ve dörde bölünmüş parçalarıyla (örneğin bir kalemle, sonra yarısıyla) tekrarlı ölçümler yapar. 5.3.1.7. Standart uzunluk ölçme birimlerini söyler. 5.3.1.8. Standart uzunluk ölçme birimlerinin kullanım yerlerini söyler. 5.3.1.9. Standart uzunluk ölçme birimleri ile ölçüm yaparak sonucunu söyler. 5.3.1.10. Uzunlukları standart ölçü birimleri ile tahmin eder. 5.3.1.11. Tahmin ettiği uzunluk ile ölçüm sonucunu karşılaştırır. 5.3.1.12. Standart olan veya olmayan uzun- luk ölçme birimleriyle uzunluk modelleri oluşturur. 5.3.1.13. Standart uzunluk birimlerinin kul- lanıldığı problemleri çözer. Düzey 3 5.3.1.14. Bir metre, yarım metre, 10 cm ve 5 cm için standart olmayan ölçme oluşturur. 5.3.1.15. Bir metre, yarım metre, 10 cm ve 5 cm için oluşturduğu standart olmayan ölçme araçlarını kullanarak ölçme yapar. 5.3.1.16. Standart uzunluk ölçme birimlerini ilişkilendirir ve birbiri cinsinden yazar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 133

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 134 5.3.2. Çevre uzunlukla- rını ölçer. 5.3.1.17. Standart ölçü birimlerin- Bölüm 5.3. Ölçme den metre ve santimetre ile ilgili en çok iki işlem gerektiren problemleri çözer. Hedef 5.3.2. kapsamında çevre hesaplamalarında geometri tahtası, noktalı veya kareli kâğıt kullandırılmalıdır. Düzey 4 Hedef 5.3.2. kapsamında geometri tahtasında, noktalı veya kareli 5.3.1.18. Standart uzunluk ölçmenin kâğıtta verilmiş olan kare, dikdörtgen veya bunların birleşiminden en küçük biriminin milimetre oldu- oluşturulan şekillerin çevre uzunlukları hesaplatılmalıdır. Çembe- ğunu söyler. rin çevresine yer verilmemelidir. 5.3.1.19. Standart uzunluk ölçmenin Hedef davranış 5.3.2.1. kapsamında önce standart olmayan birim- en küçük birimi milimetrenin kulla- lerle çalışılmalıdır. nım yerlerini söyler. 5.3.1.20. Standart uzunluk ölçme birimlerini ilişkilendirir. 5.3.1.21. Doğrudan ölçebileceği uzunluklar için uygun bir birime göre tahminlerde bulunur. 5.3.1.22. Standart ölçü birimlerinin kullanıldığı problemleri çözer. Düzey 3 5.3.2.1. Nesnelerin çevrelerini gös- terir. 5.3.2.2. Şekillerin çevre uzunluğunu standart olmayan ve standart birim- lerden yararlanarak ölçer. 5.3.2.3. Şekillerin çevre uzunluğunu hesaplar. 5.3.2.4. Şekillerin çevre uzunlukları ile ilgili problemleri çözer.

Bölüm 5.3. Ölçme Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.3.3. Alan uzunlukları- Düzey 4 Hedef davranış 5.3.2.5. için nı ölçer. 5.3.2.5. Kare ve dikdörtgenin çevre a. Çevre ve bir kenar uzunluğu verilen dikdörtgenin veya çevre uzunlukları ile kenar uzunluklarını uzunluğu verilen karenin bir kenarının uzunluğunu bulma etkinlik- ilişkilendirir. leriyle çevre ve kenar uzunluklarının ilişkileri incelenmelidir. 5.3.2.6. Aynı çevre uzunluğuna b. Bir karenin çevre uzunluğunun, bir kenarının uzunluğunun dört sahip farklı geometrik şekiller oluş- katı olduğu buldurulmalıdır. turur. c. Bu tür çalışmalarda kareli ya da noktalı kâğıt kullandırılacak (bi- 5.3.2.7. Şekillerin çevre uzunlukla- rim sayısıyla ilişkilendirme yapılarak) çalışmalara yer verilmelidir. rını hesaplamayla ilgili problemleri çözer. Hedef davranış 5.3.3.1. için 5.3.2.8. Şekillerin çevre uzunlukla- a. Kaplama malzemesi olarak eş büyüklükte renkli kâğıt, plastik vb. rını hesaplamayla ilgili problemler malzeme kullanılabilir. Kaplanacak yüzeyin tek parça olmasına özel- kurar. likle dikkat edilmelidir. Düzey 3 b. Alan ölçmede birim sayısı ve birim tekrarının önemi vurgulanma- 5.3.3.1. Şekillerin alanını standart lıdır. olmayan uygun malzeme ile kapla- c. Bireylerin birim sayısını sayarak söylemelerine yönelik çalışmalara yarak ölçer. yer verilmelidir. 5.3.3.2. Belirli bir alanı, standart d. İki farklı şeklin aynı türden standart olmayan birimlerle kaplanarak olmayan alan ölçme birimleriyle ölçülmesi ve alanlarının karşılaştırılmasına yönelik çalışmalar yaptı- tahmin eder. rılmalıdır. Düzey 4 Hedef davranış 5.3.3.4.te; 5.3.3.3. Şekillerin alanlarının, bu a. Kare ve dikdörtgenin alanları birim kareleri sayılarak hesaplanma- alanı kaplayan birim karelerin sayısı lıdır. olduğunu söyler. b. Sayma, tekrarlı toplama ve çarpma işlemleri yapılarak alan hesapla- 5.3.3.4. Kare ve dikdörtgenin alanı- ma çalışmaları yapılmalıdır. nı toplama ve çarpma işlemleri ile c. Bu çalışmalar yapılırken satır-sütun ilişkisinden yararlanılmalıdır. ilişkilendirir. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 135

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 5.3.4. Para ile ilgili 136 kavramları ayırt eder. Düzey 1 Açıklamalar Bölüm 5.3. Ölçme 5.3.5. Zaman ile ilgili 5.3.4.1. 1, 5, 10, 25, 50 kuruş ve 1, Hedef davranış 5.3.4.2. için değeri 100 lirayı geçmeyecek şekilde kavramları ayırt eder. 5, 10, 20, 50 TL değerindeki paraları işlem yapılır. ayırt eder. Hedef davranış 5.3.4.2. için a. On tane 10 kuruşun, dört tane 25 kuruşun, iki tane 50 kuruşun 1 Düzey 2 lira ettiği şeklinde örneklendirilmelidir. b. Ondalık gösterimlere yer verilmemelidir. 5.3.4.2. Kuruş ve lirayı ilişkilendirir. c. 100 ve 200 TL tanıtılmalıdır. Hedef davranış 5.3.4.5. için 325 kuruş, 3 lira 25 kuruş şeklinde 5.3.4.3. Değeri 100 lirayı geçmeye- örneklere yer verilmelidir. Ondalık gösterime yer verilmemelidir. cek biçimde farklı miktarlardaki pa- raları büyüklük-küçüklük bakımın- Hedef davranış 5.3.5.4. için “önce/sonra”, “ilk/son”, “bugün/dün/ dan karşılaştırır. yarın”, “sabah/öğle/akşam”, “gece/gündüz” kelimeleri kullanılma- lıdır. 5.3.4.4. Paralar ile ilgili problemleri Düzey 2 için zaman ölçme birimleri dakika-saat, saat-gün, gün-haf- çözer. ta, gün-hafta-ay, ay-mevsim, mevsim-yıldır. Düzey 3 için zaman ölçme birimleri yıl-hafta, yıl-gün, dakika-sa- Düzey 3 niyedir. Düzey 4 için zaman ölçme birimleri saat-dakika, dakika-saniye, 5.3.4.5. Kuruş ve lirayı ilişkilendi- yıl-ay-hafta, ay-hafta-gündür. rir. 5.3.4.6. Paralar ile ilgili problemleri çözer. 5.3.4.7. Paralar ile ilgili problemler kurar. Düzey 1 5.3.5.1. Tam saatleri okur. 5.3.5.2. Yarım saatleri okur. 5.3.5.3. Takvim üzerinde günü, haf- tayı ve ayı belirtir. 5.3.5.4. Belirli olayları ve durumları referans alarak zamansal sıralama- lar yapar.

Bölüm 5.3. Ölçme Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.3.6. Tartma ile ilgili Düzey 2 Hedef davranış 5.3.5.6. ve 5.3.5.9.da zaman ölçme birimleri ara- kavramları ayırt eder. sında dönüştürme işlemlerine girilmemelidir. 5.3.5.5. Çeyrek saatleri okur. Hedef davranış 5.3.5.8.in öğretiminde bireyin zamanı dakika ve 5.3.5.6. Zaman ölçme birimlerini saat cinsinden söylemesinin yanı sıra okuması ve yazması da bek- ilişkilendirir. lenmelidir. 5.3.5.7. Zaman ölçme birimleriyle Hedef davranış 5.3.5.12. için ilgili problemleri çözer. a. Saat-dakika, dakika-saniye arasındaki dönüştürmeler yaptırılma- Düzey 3 lıdır. 5.3.5.8. Zamanı dakika ve saat cin- b. Yıl-ay-hafta, ay-hafta-gün arasındaki dönüştürmeler yaptırılma- sinden söyler. lıdır. 5.3.5.9. Zaman ölçme birimlerini c. Dönüştürme yapılırken artık yıl konusuna da değinilmelidir. ilişkilendirir. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 5.3.5.10. Olayların oluş sürelerini 137 karşılaştırır. 5.3.5.11. Zaman ölçme birimlerinin kullanıldığı problemleri çözer. Düzey 4 5.3.5.12. Zaman ölçme birimlerini ilişkilendirir. 5.3.5.13. Zaman ölçme birimlerinin kullanıldığı problemleri çözer. 5.3.5.14. Zaman ölçme birimlerinin kullanıldığı problemler kurar. Düzey 1 5.3.6.1. Nesneleri kütleleri yönün- den karşılaştırır. 5.3.6.2. Nesneleri kütleleri yönün- den sıralar.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 138 Düzey 2 Hedef davranış 5.3.6.1. için önce iki nesne karşılaştırılır. “Daha Bölüm 5.3. Ölçme ağır”, “daha hafif”, “en ağır”, “en hafif” gibi ifadeler kullanılarak 5.3.6.3. Nesneleri standart araçlar karşılaştırma sonuçlarının ifade edilmesi sağlanır. En az üç nesne- kullanarak kilogram cinsinden tarta- nin kütlelerine göre sıralaması yaptırılarak aralarındaki ilişki yo- rak karşılaştırır. rumlatılır. “En ağır”, “en hafif” gibi ifadeler kullanılır. 5.3.6.4. Kütle ölçme birimiyle ilgili Hedef davranış 5.3.6.1. için “daha ağır”, “daha hafif”, “en ağır”, problemleri çözer. “en hafif” gibi ifadeler kullanılmalıdır. Düzey 3 Hedef davranış 5.3.6.7.de dönüştürme gerektiren problemlere yer verilmemelidir. 5.3.6.5. Nesneleri gram/kilogram cinsinden ölçer. Hedef davranış 5.3.6.10. için tonun ve miligramın kısaltma kulla- nılarak gösterimine yer verilmelidir. 5.3.6.6. Bir nesnenin kütlesini tah- min eder. Hedef davranış 5.3.6.11. için ondalık gösterim gerektirmeyen dö- nüştürmeler yapılmalıdır. 5.3.6.7. Ölçme yaparak tahmin et- tiği kütlenin doğruluğunu kontrol eder. 5.3.6.8. Kilogramla/gramla ilgili problemleri çözer. Düzey 4 5.3.6.9. Yarım ve çeyrek kilogramı gram cinsinden ifade eder. 5.3.6.10. Kilogram ve gramı kütle ölçerken birlikte kullanır. 5.3.6.11. Ton ve miligramın kulla- nıldığı yerleri söyler. 5.3.6.12. Ton-kilogram, kilog- ram-gram, gram-miligram birimle- rini ilişkilendirir. 5.3.6.13. Ton-kilogram, kilog- ram-gram, gram-miligramı birbirine dönüştürür.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.3.7. Sıvıları ölçer. 5.3.6.14. Ton, kilogram, gram ve miligram Hedef davranış 5.3.7.2. için karşılaştırma çalışmaları yapar- ile ilgili problemleri çözer. ken “Dolu/boş”, “daha çok/daha az”, “yarısı dolu” gibi ifadeler 5.3.6.15. Ton, kilogram, gram ve miligram kullanılmalıdır. ile ilgili problemler kurar. Bölüm 5.3. Ölçme Düzey 1 5.3.7.1. Standart olmayan birimleri kulla- narak sıvıları ölçer. 5.3.7.2. En az üç özdeş kaptaki sıvı mik- tarını karşılaştırır. 5.3.7.3. En az üç özdeş kaptaki sıvı mik- tarını sıralar. Düzey 2 5.3.7.4. Standart olmayan sıvı ölçme birimlerini kullanarak sıvıların miktarını ölçerek karşılaştırır. 5.3.7.5. Standart olmayan sıvı ölçme bi- rimleriyle ilgili problemleri çözer. Düzey 3 5.3.7.6. Standart sıvı ölçme araç ve bi- rimlerinin gerekliliğini açıklayarak litre veya yarım litre birimleriyle ölçmeler yapar. 5.3.7.7. Bir kaptaki sıvının miktarını litre ve yarım litre birimleriyle tahmin eder. 5.3.7.8. Ölçme yaparak tahmin ettiği sıvının miktarının doğruluğunu kontrol eder. 5.3.7.9. Litre ile ilgili problemleri çözer. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 139

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 140 5.4.1. Basit tabloları, Bölüm 5.3. Ölçme grafikleri inceleyerek Düzey 4 yorum ve tahminlerde Bölüm 5.4. Veri İşleme bulunur. 5.3.7.10. Mililitrenin kullanım alanlarını Hedef 5.4.1. için tabloları okumada verilerin farklı bölüm- söyler. lerinin karşılaştırılması sağlanmalıdır. Tablo okuma, tabloyu yorumlamayı da içermelidir. 5.3.7.11. Litre ile mililitreyi ilişkilendire- rek birbirine dönüştürür. Hedef davranış 5.4.1.1. ve 5.4.1.2. için tablo okuma çalış- malarında bireylerin sıkça karşılaştıkları günlük beslenme, 5.3.7.12. Litre ve mililitreyi miktar belirt- davranış, kural, etkinlik tablosu gibi tablolar kullanılmalıdır. mek için bir arada kullanır. Öncelikle nesneler ve nesne resimleri kullanılmalıdır.*Sem- bol (yıldız, gülen yüz vb.) tercih edilmelidir. 5.3.7.13. Bir kaptaki sıvının miktarını lit- re/mililitre birimleriyle tahmin eder. Hedef davranış 5.4.1.1. ve 5.4.1.2. için veriler 1-20 sayıları ile sınırlandırılmalıdır. 5.3.7.14. Tahmin ettiği sıvının miktarını ölçme yaparak kontrol eder. 5.3.7.15. Litre ve mililitre ile ilgili prob- lemleri çözer. 5.3.7.16. Litre ve mililitre ile ilgili prob- lemler kurar. Düzey 1 5.4.1.1. Sembol, rakam kullanılarak oluş- turulmuş basit tabloları okur. 5.4.1.2. En çok iki veri grubuna sahip basit tabloları okur. Düzey 2 5.4.1.3. Oluşturduğu en çok iki veri gru- buna sahip basit tablolarla ilgili sorulan sorulara cevap verir. Düzey 3 5.4.1.4. Şekil ve nesne grafiğinde gösteri- len bilgileri açıklayarak grafikten çetele- ye/sıklık tablosuna dönüşümler yapar.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 5.4.2. Çetele, sıklık 5.4.1.5. En çok üç veri grubuna sa- Hedef 5.4.2. düzey 1 için tablosu, nesne, şekil ve hip basit tabloları okur. a. Tablo oluşturma çalışmalarında bireylerin sıkça karşılaştıkla- sütun grafiği oluşturur rı günlük beslenme, davranış, kural, etkinlik tablosu gibi tablolar Düzey 4 kullanılmalıdır. Bölüm 5.4. Veri İşleme b. Öncelikle nesneler ve nesne resimleri kullanılmalıdır.*Sembol 5.4.1.6. Sütun grafiğini inceleyerek (yıldız, gülen yüz vb.) kullanılmalıdır. yorum ve tahminlerde bulunur. c. Veriler 1-20 sayıları ile sınırlandırılmalıdır. d. Tablo en çok iki veri grubuna ait olmalıdır. Düzey 1 Hedef davranış 5.4.2.1. ve 5.4.2.2. için iki veya daha fazla özellik kullanılmalıdır. 5.4.2.1. Resimli davranış/etkinlik Hedef davranış 5.4.2.6. için grafik oluştururken verinin en çok dört tablolarını sembol kullanarak dol- kategoride organize edilebilir olmasına ve her veri için bir nesne durur. kullanılmasına, nesnelerin yan yana veya üst üste gelmesine dikkat edilmelidir. 5.4.2.2. Resimli davranış/etkinlik Hedef davranış 5.4.2.9. için nesne veya şekil grafiğinden yararla- tablolarını rakam kullanarak doldu- nılmalıdır. Çetele ve sıklık tabloları da kullanılabilir.5.4.3. Sütun rur. grafiği, tablo ve diğer grafiklerle gösterilen bilgileri kullanarak günlük hayatla ilgili problemleri çözer. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıDüzey 2 141 5.4.2.3. Herhangi bir problem ya da bir konuda sorular sorarak veri toplar, sınıflandırır, ağaç şeması, çetele veya sıklık tablosu şeklinde düzenler. 5.4.2.4. Oluşturduğu en çok iki ve- rigrubuna sahip ağaç şeması, çetele, sıklık tablosu ile ilgili sorulan soru- lara cevap verir. 5.4.2.5. Herhangi bir problem ya da bir konuda sorular sorarak veri toplar, sınıflandırır, nesne ve şekil grafiği oluşturur. 5.4.2.6. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sahip nesne ve şekil grafi- ği ile ilgili sorulan sorulara cevap verir.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar Bölüm 5.4. Veri İşleme142 Düzey 4 5.4.2.7. Herhangi bir problem ya da bir konuda sorular sorarak topladığı verilere uygun sütun grafiği oluş- turur. 5.4.2.8. Elde ettiği veriyi sunmak amacıyla farklı gösterimler kullanır. 5.4.2.9. Sütun grafiği, tablo ve diğer grafiklere göre tahminlerde bulunur. 5.4.3. Sütun grafiği, Düzey 3 Hedef 5.4.3. için problemlerde bireyler “Ne kadar fazla?” “Ne ka- tablo ve diğer grafik- 5.4.3.1. Verilen grafikleri kullanarak dar az?” gibi soruları cevaplamalıdır. lerle gösterilen bilgileri toplama/çıkarma işlemi gerektiren Grafikler en çok dört veri grubuna ait olmalıdır. kullanarak günlük ha- problemleri çözer. yatla ilgili problemleri 5.4.3.2. Problemde verilen bilgileri çözer. kullanarak grafik oluşturur. 5.4.3.3. Oluşturduğu grafikleri kul- lanarak toplama/çıkarma işlemi ge- rektiren problemleri çözer. 5.4.3.4. Grafiklerden yararlanarak toplama/çıkarma işlemleri gerekti- ren problemleri çözer. Düzey 4 5.4.3.5. Sütun grafiği, tablo ve diğer grafikleri problem çözümünde kul- lanır.

MATEMATİK MODÜLÜ HEDEF DAVRANIŞ YATAY-DİKEY SIRALAMA TABLOSU HEDEF DAVRANIŞLAR Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 5.1.1. Ritmik sa- 5.1.1.1. 0’dan 100’e kadar 5.1.1.8. 100’den geriye 5.1.1.17. 0’dan 60’a kadar 5.1.1.25. 10.000’e kadar yar. ileri doğru birer ritmik doğru ikişer ritmik sayar. ileri doğru altışar ritmik biner ritmik sayar. sayar. sayar. Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 5.1.1.9. 0’dan 30’a kadar 5.1.1.2. 1-20 arası verilen ileri doğru üçer ritmik 5.1.1.18. 0’dan 70’e kadar bir sayıdan başlayarak sayar. ileri doğru yedişer ritmik ileri doğru birer ritmik sayar. sayar. 5.1.1.10. 30’dan 0’a kadar geriye doğru üçer ritmik 5.1.1.19. 0’dan 80’e kadar 5.1.1.3. 0’dan 100’e kadar sayar. ileri doğru sekizer ritmik ileri doğru onar ritmik sayar. sayar. 5.1.1.11. 0’dan 40’a kadar ileri doğru dörder ritmik 5.1.1.20. 0’dan 90’a kadar 5.1.1.4. 0’dan 100’e kadar sayar. ileri doğru dokuzar ritmik ileri doğru beşer ritmik sayar. sayar. 5.1.1.12. 40’tan 0’a kadar geriye doğru dörder rit- 5.1.1.21. 100’den 1000’e 5.1.1.5. 20’ye kadar ileri mik sayar. kadar ileri doğru yüzer doğru ikişer ritmik sayar. ritmik sayar. 5.1.1.13. 1-30 arası veri- 5.1.1.6. 20’den başlaya- len bir sayıdan başlayarak 5.1.1.22. 1000’den geriye rak geriye doğru birer ileri doğru üçer ritmik doğru yüzer ritmik sayar. ritmik sayar. sayar. 5.1.1.23. 1-1000 arası 5.1.1.7. 20’den başlaya- 5.1.1.14. 1-30 arası veri- verilen bir sayıdan baş- rak geriye doğru ikişer len bir sayıdan başlayarak layarak ileri doğru onar ritmik sayar. geriye doğru üçer ritmik ritmik sayar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programısayar. 5.1.1.24. 1-1000 arası 143 5.1.1.15. 1-40 arası veri- verilen bir sayıdan baş- len bir sayıdan başlayarak layarak ileri doğru yüzer ileri doğru dörder ritmik ritmik sayar. sayar. 5.1.1.16. 1-40 arası veri- len bir sayıdan başlayarak geriye doğru dörder rit- mik sayar.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 5.1.2. Nesneleri/ 144Bölüm 1. Sayılar ve İşlemlernesne resimlerini 5.1.2.1. Yan yana sıralı 5.1.2.3. Nesne sayısı sayar. olan 1-20 arası sayıda 100’e kadar olan bir grup- nesneyi/nesne resmini taki nesneleri/nesne re- 5.1.3. 100’e kadar birer birer sayar. simlerini birer birer sayar. bir sayıya karşılık 5.1.2.2. Karışık olarak gelen çokluğu sıralanmış 1-20 arası sayı- 5.1.2.4. Nesne sayısı tane olarak ifade da nesneyi/nesne resmini 100’e kadar olan bir grup- eder. birer birer sayar. taki nesneleri/nesne re- simlerini onar onar sayar. 5.1.3.1. 1-20 arası bir grup nesneyi sayarak sa- 5.1.2.5. Nesne sayısı 100’e yısını söyler. kadar olan bir gruptaki 5.1.3.2. Resimdeki 1-20 nesneleri/nesne resimlerini arası bir grup nesneyi beşer beşer sayar. sayarak sayısını söyler. 5.1.2.6. Nesne sayısı 100’e kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimlerini ikişer ikişer sayar. 5.1.2.7. Nesne sayısı 30’a kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimleri- ni üçer üçer sayar. 5.1.2.8. Nesne sayısı 40’a kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimleri- ni dörder dörder sayar. 5.1.3.4. Resimdeki 20- 100 arası bir grup nesneyi sayarak sayısını söyler.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 5.1.4. Doğal sayı- 5.1.3.3. 1-20 arası bir 5.1.4.9. Nesne sayısı 5.1.4.15. Nesne sayısı 5.1.4.21. 4, 5 ve 6 ba- ları yazar. grup nesne içinden is- 100’den az olan bir çok- 100-1000 olan bir çok- samaklı doğal sayıları tenilen sayıda nesneyi luğu model kullanarak luğu model kullanarak okur. sayarak ayırır. onluk ve birliklerine yüzlük, onluk ve birlik- 5.1.4.22. Söylenen 4, ayırır. lerine ayırır. 5 ve 6 basamaklı doğal 5.1.4.1. Aynı cins 10 5.1.4.10. Onluk ve bir- 5.1.4.16. Yüzlük, onluk sayıları rakamla yazar. varlıktan oluşan çoklu- lik gruplarına ayırdığı ve birliklerine ayırdığı Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler ğun bir deste olduğunu çokluğun onluk ve birlik çokluğun yüzlük, onluk söyler. sayısını söyler. ve birlik sayısını söyler. 5.1.4.2. Aynı cins 12 5.1.4.11. Onluk ve bir- 5.1.4.17. Yüzlük, onluk varlıktan oluşan çoklu- liklerine ayırdığı 20-100 ve birliklerine ayırdığı ğun bir düzine olduğunu arasındaki bir çokluğa 100-1000 arasındaki bir söyler. karşılık gelen sayıyı çokluğa karşılık gelen 5.1.4.3. 10-20 arasında yazar. sayıyı yazar. olan bir grup nesneyi/ 5.1.4.12. Onluk ve bir- 5.1.4.18. Yüzlük, onluk nesne resmini (10 ve 20 liklerine ayırdığı 20-100 ve birliklerine ayırdığı dâhil) onluk ve birlikle- arasındaki bir çokluğa 100-1000 arasındaki bir rine ayırır. karşılık gelen sayıyı çokluğa karşılık gelen 5.1.4.4. 10-20 arasında okur. sayıyı okur. olan bir grup nesnenin/ 5.1.4.13. İki basamaklı 5.1.4.19. Üç basamaklı nesne resminin onluk ve doğal sayıları okur. doğal sayıları okur. birlik sayısını söyler. 5.1.4.14. Söylenen iki 5.1.4.20. Söylenen üç 5.1.4.5. Onluk ve bir- basamaklı doğal sayıları basamaklı doğal sayıları liklerine ayırdığı 10-20 rakamla yazar. rakamla yazar. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıarasındaki nesne grubu- na karşılık gelen sayıyı 145 yazar. 5.1.4.6. Onluk ve bir- liklerine ayırdığı 10-20 arasındaki nesne grubuna karşılık gelen sayıyı okur. 5.1.4.7. 1-20 arası sayı- ları okur. 5.1.4.8. Söylenen 1-20 arası bir sayıyı rakamla yazar.

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 146 5.1.5. Doğal sayı- 5.1.5.1. 100’den küçük 5.1.5.3. Üç basamaklı sa- 5.1.5.5. 4, 5 ve 6 basa- ların basamak ve doğal sayıların basamak yıların basamak adlarını maklı doğal sayıların basamak değerle- adlarını modeller üzerin- modeller üzerinde yazar. basamak adlarını yazar. rini yazar. de yazar. 5.1.5.2. 100’den küçük 5.1.5.4. Üç basamaklı 5.1.5.6. 4, 5 ve 6 basa- 5.1.6. Doğal sayı- doğal sayıların basamak sayıların basamak değer- maklı doğal sayıların ları sıralar. değerlerini yazar. lerini modeller üzerinde basamak değerlerini yazar. yazar. 5.1.6.6. 1-100 arası ve- Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler rilen bir sayıdan sonra 5.1.5.7. 4, 5 ve 6 basa- gelen sayıyı yazar. maklı sayıları bölükleri- 5.1.6.7. 1-100 arası ve- ne ayırır. rilen bir sayıdan önce gelen sayıyı yazar. 5.1.5.8. 4, 5 ve 6 basa- 5.1.6.8. 1-100 arasında maklı sayıları çözümler. karışık sırada verilen en 5.1.6.1. 1’den 20’ye çok 4 doğal sayıyı say- kadar sayıları sıralı bir ma sırasına göre sıralar. şekilde yazar. 5.1.6.9. 100’den küçük doğal sayılarla oluştu- 5.1.6.2. 1-20 arası ve- rulmuş bir sayı dizisinde rilen bir sayıdan sonra eksik bırakılan sayıları gelen sayıyı yazar. yazar. 5.1.6.3. 1-20 arası ve- rilen bir sayıdan önce gelen sayıyı yazar. 5.1.6.4. Karışık sırada verilen 1’den 20’ye ka- dar olan sayıları sayma sırasına göre sıralar. 5.1.6.5. 1’den 20’ye ka- dar verilen sayı dizisinde eksik bırakılan sayıyı/ sayıları yazar.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 5.1.7. İki nesne 5.1.7.1. 1-20 arasında 5.1.8.4. 100’den küçük 5.1.8.7. 1000’den küçük 5.1.8.10. En çok altı grubunu bire bir aynı sayıdaki iki nesne en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı basamaklı doğal sayıları eşleyerek, grupla- grubunu bire bir eşleye- karşılaştırarak büyük/en karşılaştırarak büyük/en büyük/küçük sembolü rın nesne sayıları rek eşit olduğunu söyler. büyük olanı söyler. büyük olanı söyler. kullanarak sıralar. arasında karşılaş- tırma yapar. 5.1.7.2. 1-20 arasında 5.1.8.5. 100’den küçük 5.1.8.8. 1000’den küçük farklı sayıdaki iki nesne en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı 5.1.8. Doğal sayı- grubunu bire bir eşleye- karşılaştırarak küçük/en karşılaştırarak küçük/en ları karşılaştırır. rek bir nesne grubunun küçük olanı söyler. küçük olanı söyler. diğerinden daha az oldu- ğunu söyler. 5.1.8.6. 100’den küçük 5.1.8.9. 1000’den küçük en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı 5.1.7.3. 1-20 arasında büyükten küçüğe/küçük- “>” ve “<” sembollerini farklı sayıdaki iki nesne ten büyüğe sıralar. kullanarak büyükten grubunu eşleyerek bir küçüğe/küçükten büyüğe nesne grubunun diğerin- sıralar. den daha fazla olduğunu söyler. 5.1.8.1. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak iki sayının eşit olduğunu söyler. 5.1.8.2. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak büyük olanı söyler. 5.1.8.3. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak kğçğk olanı söyler. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 147

Öğrenme Güçlüğü Olan İçin Bireyler Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler1485.1.9. Sayıları 5.1.9.1. Bir sıra dizisi sıra bildirmek içindeki nesnelerin/nes- amacıyla kullanır. ne resimlerinin sırasını söyler. 5.1.10. Belli bir kurala göre artan/ 5.1.9.2. Bir sıra dizisi azalan sayı örün- içinde sırası söylenen tüsü oluşturur. nesneyi/nesne resmini gösterir. 5.1.9.3. Sıra bildiren sayıyı okur. 5.1.9.4. Sıra bildiren sayıyı yazar. 5.1.11. Doğal 5.1.10.1. Aralarındaki 5.1.10.3. Aralarındaki 5.1.10.5. Belli bir kurala sayıları en yakın fark sabit olan sayı örün- fark sabit olan sayı örün- göre artan ya da azalan olduğu onluğa/ tüsünün kuralını söyler. tüsünü en çok 4 adım çift kurallı sayı örüntüsü yüzlüğe/binliğe devam ettirir. oluşturur. yuvarlar. 5.1.10.2. Aralarındaki fark sabit olan sayı örün- 5.1.10.4. Belli bir kurala 5.1.10.6. Çift kurala tüsünün eksik bırakılan göre artan ya da azalan göre oluşturduğu sayı ögesini yazar. tek kurallı sayı örüntüsü örüntüsünün kurallarını oluşturur. söyler. 5.1.11.1. 100’den küçük bir doğal sayının yakın 5.1.11.3. Üç basamaklı 5.1.11.5. Dört basamaklı olduğu onluğu söyler. bir doğal sayının yakın bir doğal sayının yakın olduğu onluğu/yüzlüğü olduğu onluğu/yüzlüğü/ 5.1.11.2. 100’den küçük söyler. binliği söyler. bir doğal sayıyı yakın ol- duğu onluğa yuvarlar. 5.1.11.4. Üç basamaklı 5.1.11.6. Dört basamaklı bir doğal sayıyı yakın bir doğal sayıyı yakın olduğu onluğa/yüzlüğe olduğu onluğa/yüzlüğe/ yuvarlar. binliğe yuvarlar.