Otizm

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 6.3.6. Tartma ile ilgili Düzey 4 Hedef davranış 6.3.6.1. için önce iki nesne karşılaştırılır. kavramları ayırt eder. “Daha ağır”, “daha hafif”, “en ağır”, “en hafif” gibi ifadeler 6.3.5.12. Zaman ölçme birimlerini ilişkilen- kullanılarak karşılaştırma sonuçlarının ifade edilmesi sağ- Bölüm 6.3. Ölçme dirir. lanır. En az üç nesnenin kütlelerine göre sıralaması yaptı- rılarak aralarındaki ilişki yorumlatılır. “En ağır”, “en hafif” 6.3.5.13. Zaman ölçme birimlerinin kullanıl- gibi ifadeler kullanılır. dığı problemleri çözer. Hedef davranış 6.3.6.1. için “daha ağır”, “daha hafif”, “en 6.3.5.14. Zaman ölçme birimlerinin kullanıl- ağır”, “en hafif” gibi ifadeler kullanılmalıdır. dığı problemler kurar. Hedef davranış 6.3.6.8.de dönüştürme gerektiren problem- Düzey 1 lere yer verilmemelidir. 6.3.6.1. Nesneleri kütleleri yönünden karşı- Hedef davranış 6.3.6.11. için tonun ve miligramın kısaltma laştırır. kullanılarak gösterimine yer verilmelidir. 6.3.6.2. Nesneleri kütleleri yönünden sıralar. Hedef davranış 6.3.6.12. için ondalık gösterim gerektirme- yen dönüştürmeler yapılmalıdır. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıDüzey 2 149 6.3.6.3. Nesneleri standart araçlar kullanarak kilogram cinsinden tartarak karşılaştırır. 6.3.6.4. Kütle ölçme birimiyle ilgili prob- lemleri çözer. Düzey 3 6.3.6.5. Nesneleri gram/kilogram cinsinden ölçer. 6.3.6.6. Bir nesnenin kütlesini tahmin eder. 6.3.6.7. Ölçme yaparak tahmin ettiği kütle- nin doğruluğunu kontrol eder. 6.3.6.8. Kilogramla/gramla ilgili problemleri çözer. Düzey 4 6.3.6.9. Yarım ve çeyrek kilogramı gram cinsinden ifade eder.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 6.3.7. Sıvıları ölçer. Bölüm 6.3. Ölçme150 6.3.6.10. Kilogram ve gramı kütle ölçerken birlikte kullanır. Hedef davranış 6.3.7.2. için karşılaştırma çalışmaları yaparken 6.3.6.11. Ton ve miligramın kulla- “Dolu/boş”, “daha çok/daha az”, “yarısı dolu” gibi ifadeler kulla- nıldığı yerleri söyler. nılmalıdır. 6.3.6.12. Ton-kilogram, kilog- ram-gram, gram-miligram birimle- rini ilişkilendirir. 6.3.6.13. Ton-kilogram, kilog- ram-gram, gram-miligramı birbiri- ne dönüştürür. 6.3.6.14. Ton, kilogram, gram ve miligram ile ilgili problemleri çö- zer. 6.3.6.15. Ton, kilogram, gram ve miligram ile ilgili problemler kurar. Düzey 1 6.3.7.1. Standart olmayan birimleri kullanarak sıvıları ölçer. 6.3.7.2. En az üç özdeş kaptaki sıvı miktarını karşılaştırır. 6.3.7.3. En az üç özdeş kaptaki sıvı miktarını sıralar. Düzey 2 6.3.7.4. Standart olmayan sıvı ölç- me birimlerini kullanarak sıvıların miktarını ölçerek karşılaştırır. 6.3.7.5. Standart olmayan sıvı ölç- me birimleriyle ilgili problemleri çözer.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 6.3. Ölçme Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıDüzey 3 151 6.3.7.6. Standart sıvı ölçme araç ve birimlerinin gerekliliğini açıklayarak litre veya yarım litre birimleriyle ölçmeler yapar. 6.3.7.7. Bir kaptaki sıvının mikta- rını litre ve yarım litre birimleriyle tahmin eder. 6.3.7.8. Ölçme yaparak tahmin et- tiği sıvının miktarının doğruluğunu kontrol eder. 6.3.7.9. Litre ile ilgili problemleri çözer. Düzey 4 6.3.7.10. Mililitrenin kullanım alan- larını söyler. 6.3.7.11. Litre ile mililitreyi ilişki- lendirerek birbirine dönüştürür. 6.3.7.12. Litre ve mililitreyi miktar belirtmek için bir arada kullanır. 6.3.7.13. Bir kaptaki sıvının miktarı- nı litre/mililitre birimleriyle tahmin eder. 6.3.7.14. Tahmin ettiği sıvının mika- rını ölçme yaparak kontrol eder. 6.3.7.15. Litre ve mililitre ile ilgili problemleri çözer. 6.3.7.16. Litre ve mililitre ile ilgili problemler kurar.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 152 Bölüm 6.4. Veri İşleme Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 6.4.1. Basit tabloları, grafikleri inceleyerek Düzey 1 Hedef 6.4.1. için tabloları okumada verilerin farklı bölümlerinin yorum ve tahminlerde karşılaştırılması sağlanmalıdır. Tablo okuma, tabloyu yorumlama- bulunur. 6.4.1.1. Sembol, rakam kullanılarak yı da içermelidir. oluşturulmuş basit tabloları okur. Hedef davranış 6.4.1.1. ve 6.4.1.2. için tablo okuma çalışmalarında 6.4.2. Çetele, sıklık bireylerin sıkça karşılaştıkları günlük beslenme, davranış, kural, tablosu, nesne, şekil ve 6.4.1.2. En çok iki veri grubuna sa- etkinlik tablosu gibi tablolar kullanılmalıdır. Öncelikle nesneler ve sütun grafiği oluşturur. hip basit tabloları okur. nesne resimleri kullanılmalıdır. *Sembol (yıldız, gülen yüz vb.) tercih edilmelidir. Düzey 2 Hedef davranış 6.4.1.1. ve 6.4.1.2. için veriler 1-20 sayıları ile sı- nırlandırılmalıdır. 6.4.1.3. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sahip basit tablolarla ilgili Hedef 6.4.2. düzey 1 için sorulan sorulara cevap verir. a. Tablo oluşturma çalışmalarında bireylerin sıkça karşılaştıkla- rı günlük beslenme, davranış, kural, etkinlik tablosu gibi tablolar Düzey 3 kullanılmalıdır. b. Öncelikle nesneler ve nesne resimleri kullanılmalıdır.*Sembol 6.4.1.4. Şekil ve nesne grafiğinde (yıldız, gülen yüz vb.) kullanılmalıdır. gösterilen bilgileri açıklayarak gra- c. Veriler 1-20 sayıları ile sınırlandırılmalıdır. fikten çeteleye/sıklık tablosuna dö- d. Tablo en çok iki veri grubuna ait olmalıdır. nüşümler yapar. 6.4.1.5. En çok üç veri grubuna sa- hip basit tabloları okur. Düzey 4 6.4.1.6. Sütun grafiğini inceleyerek yorum ve tahminlerde bulunur. Düzey 1 6.4.2.1. Resimli davranış/etkinlik tablolarını sembol kullanarak dol- durur. 6.4.2.2. Resimli davranış/etkinlik tablolarını rakam kullanarak doldu- rur.

Bölüm 6.4. Veri İşleme Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Hedef davranış 6.4.2.1. ve 6.4.2.2. için iki veya daha fazla özellik 6.4.3. Sütun grafiği, Düzey 2 kullanılmalıdır. tablo ve diğer grafiklerle Hedef davranış 6.4.2.6. için grafik oluştururken verinin en çok dört gösterilen bilgileri kul- 6.4.2.3. Herhangi bir problem ya da kategoride organize edilebilir olmasına ve her veri için bir nesne lanarak günlük hayatla bir konuda sorular sorarak veri top- kullanılmasına, nesnelerin yan yana veya üst üste gelmesine dikkat ilgili problemleri çözer. lar, sınıflandırır, ağaç şeması, çetele edilmelidir. veya sıklık tablosu şeklinde düzenler. Hedef davranış 6.4.2.9. için nesne veya şekil grafiğinden yararlanıl- malıdır. Çetele ve sıklık tabloları da kullanılabilir. 6.4.2.4. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sahip ağaç şeması, çetele, Hedef 6.4.3. için problemlerde bireyler “Ne kadar fazla?”, “Ne ka- sıklık tablosu ile ilgili sorulan soru- dar az?” gibi soruları cevaplamalıdır. lara cevap verir. Grafikler en çok dört veri grubuna ait olmalıdır. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 6.4.2.5. Herhangi bir problem ya da 153 bir konuda sorular sorarak veri top- lar, sınıflandırır, nesne ve şekil grafi- ği oluşturur. 6.4.2.6. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sahip nesne ve şekil grafiği ile ilgili sorulan sorulara cevap verir. Düzey 4 6.4.2.7. Herhangi bir problem ya da bir konuda sorular sorarak topladığı verilere uygun sütun grafiği oluştu- rur. 6.4.2.8. Elde ettiği veriyi sunmak amacıyla farklı gösterimler kullanır. 6.4.2.9. Sütun grafiği, tablo ve diğer grafiklere göre tahminlerde bulunur. Düzey 3 6.4.3.1. Verilen grafikleri kullanarak toplama/çıkarma işlemi gerektiren problemleri çözer.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar Bölüm 6.4. Veri İşleme154 6.4.3.2. Problemde verilen bilgileri kullanarak grafik oluşturur. 6.4.3.3. Oluşturduğu grafikleri kul- lanarak toplama/çıkarma işlemi ge- rektiren problemleri çözer. 6.4.3.4. Grafiklerden yararlanarak toplama/çıkarma işlemleri gerekti- ren problemleri çözer. Düzey 4 6.4.3.5. Sütun grafiği, tablo ve diğer grafikleri problem çözümünde kul- lanır.

MATEMATİK MODÜLÜ HEDEF DAVRANIŞ YATAY-DİKEY SIRALAMA TABLOSU HEDEF DAVRANIŞLAR Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.1.1. Ritmik sa- 6.1.1.1. 0’dan 100’e kadar 6.1.1.8. 100’den geriye 6.1.1.17. 0’dan 60’a kadar 6.1.1.25. 10.000’e kadar yar. ileri doğru birer ritmik doğru ikişer ritmik sayar. ileri doğru altışar ritmik biner ritmik sayar. sayar. sayar. Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.1.9. 0’dan 30’a kadar 6.1.1.2. 1-20 arası verilen ileri doğru üçer ritmik 6.1.1.18. 0’dan 70’e kadar bir sayıdan başlayarak sayar. ileri doğru yedişer ritmik ileri doğru birer ritmik sayar. sayar. 6.1.1.10. 30’dan 0’a kadar geriye doğru üçer ritmik 6.1.1.19. 0’dan 80’e kadar 6.1.1.3. 0’dan 100’e kadar sayar. ileri doğru sekizer ritmik ileri doğru onar ritmik sayar. sayar. 6.1.1.11. 0’dan 40’a kadar ileri doğru dörder ritmik 6.1.1.20. 0’dan 90’a kadar 6.1.1.4. 0’dan 100’e kadar sayar. ileri doğru dokuzar ritmik ileri doğru beşer ritmik sayar. sayar. 6.1.1.12. 40’tan 0’a kadar geriye doğru dörder rit- 6.1.1.21. 100’den 1000’e 6.1.1.5. 20’ye kadar ileri mik sayar. kadar ileri doğru yüzer doğru ikişer ritmik sayar. ritmik sayar. 6.1.1.13. 1-30 arası veri- 6.1.1.6. 20’den başlaya- len bir sayıdan başlayarak 6.1.1.22. 1000’den geriye rak geriye doğru birer ileri doğru üçer ritmik doğru yüzer ritmik sayar. ritmik sayar. sayar. 6.1.1.23. 1-1000 arası 6.1.1.7. 20’den başlaya- 6.1.1.14. 1-30 arası veri- verilen bir sayıdan baş- rak geriye doğru ikişer len bir sayıdan başlayarak layarak ileri doğru onar ritmik sayar. geriye doğru üçer ritmik ritmik sayar. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programısayar. 6.1.1.24. 1-1000 arası 155 6.1.1.15. 1-40 arası veri- verilen bir sayıdan baş- len bir sayıdan başlayarak layarak ileri doğru yüzer ileri doğru dörder ritmik ritmik sayar. sayar. 6.1.1.16. 1-40 arası veri- len bir sayıdan başlayarak geriye doğru dörder rit- mik sayar.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 6.1.2. Nesneleri/ 156Bölüm 1. Sayılar ve İşlemlernesne resimlerini 6.1.2.1. Yan yana sıralı 6.1.2.3. Nesne sayısı sayar. olan 1-20 arası sayıda 100’e kadar olan bir grup- nesneyi/nesne resmini taki nesneleri/nesne re- 6.1.3. 100’e kadar birer birer sayar. simlerini birer birer sayar. bir sayıya karşılık 6.1.2.2. Karışık olarak gelen çokluğu sıralanmış 1-20 arası sayı- 6.1.2.4. Nesne sayısı tane olarak ifade da nesneyi/nesne resmini 100’e kadar olan bir grup- eder. birer birer sayar. taki nesneleri/nesne re- simlerini onar onar sayar. 6.1.3.1. 1-20 arası bir grup nesneyi sayarak 6.1.2.5. Nesne sayısı kaç tane nesne olduğunu 100’e kadar olan bir söyler. gruptaki nesneleri/nesne 6.1.3.2. Resimdeki 1-20 resimlerini beşer beşer arası bir grup nesneyi sayar. sayarak kaç tane nesne olduğunu söyler. 6.1.2.6. Nesne sayısı 100’e kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimlerini ikişer ikişer sayar. 6.1.2.7. Nesne sayısı 30’a kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimleri- ni üçer üçer sayar. 6.1.2.8. Nesne sayısı 40’a kadar olan bir gruptaki nesneleri/nesne resimleri- ni dörder dörder sayar. 6.1.3.4. Resimdeki 20- 100 arası bir grup nesneyi sayarak kaç tane nesne olduğunu söyler.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.1.4. Doğal sayı- 6.1.3.3. 1-20 arası bir 6.1.4.9. Nesne sayısı 6.1.4.15. Nesne sayısı 6.1.4.21. 4, 5 ve 6 basa- ları okur ve yazar. grup nesne içinden isteni- 100’den az olan bir çok- 100-1000 olan bir çoklu- maklı doğal sayıları okur. len sayıda nesneyi saya- luğu model kullanarak ğu model kullanarak yüz- 6.1.4.22. Söylenen 4, rak ayırır. onluk ve birliklerine lük, onluk ve birliklerine 5 ve 6 basamaklı doğal ayırır. ayırır. sayıları rakamla yazar. 6.1.4.1. Aynı cins 10 var- Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programılıktan oluşan çokluğun bir6.1.4.10. Onluk ve birlik6.1.4.16. Yüzlük, onluk deste olduğunu söyler. gruplarına ayırdığı çoklu- ve birliklerine ayırdığı 157 ğun kaç onluk ve kaç bir- çokluğun kaç yüzlük, kaç 6.1.4.2. Aynı cins 12 var- likten oluştuğunu söyler. onluk ve kaç birlikten lıktan oluşan çokluğun bir oluştuğunu söyler. düzine olduğunu söyler. 6.1.4.11. Onluk ve bir- liklerine ayırdığı 20-100 6.1.4.17. Yüzlük, onluk 6.1.4.3. 10-20 arasında arasındaki bir çokluğa ve birliklerine ayırdığı olan bir grup nesneyi/ karşılık gelen sayıyı ya- 100-1000 arasındaki bir nesne resmini (10 ve 20 zar. çokluğa karşılık gelen dâhil) onluk ve birlikleri- sayıyı yazar. ne ayırır. 6.1.4.12. Onluk ve bir- liklerine ayırdığı 20-100 6.1.4.18. Yüzlük, onluk 6.1.4.4. 10-20 arasında arasındaki bir çokluğa ve birliklerine ayırdığı olan bir grup nesnenin/ karşılık gelen sayıyı okur. 100-1000 arasındaki bir nesne resminin kaç onluk çokluğa karşılık gelen ve kaç birlikten oluştuğu- 6.1.4.13. İki basamaklı sayıyı okur. nu söyler. doğal sayıları okur. 6.1.4.19. Üç basamaklı 6.1.4.5. Onluk ve birlikle- 6.1.4.14. Söylenen iki doğal sayıları okur. rine ayırdığı 10-20 arasın- basamaklı doğal sayıları daki nesne grubuna karşı- rakamla yazar. 6.1.4.20. Söylenen üç lık gelen sayıyı yazar. basamaklı doğal sayıları rakamla yazar. 6.1.4.6. Onluk ve bir- liklerine ayırdığı 10-20 arasındaki nesne grubuna karşılık gelen sayıyı okur. 6.1.4.7. 1-20 arası sayıları okur. 6.1.4.8. Söylenen 1-20 arası bir sayıyı rakamla yazar.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 158 6.1.5. Doğal sayı- 6.1.5.1. 100’den küçük 6.1.5.3. Üç basamaklı sa- 6.1.5.5. 4, 5 ve 6 basa- ların basamak ve doğal sayıların basamak yıların basamak adlarını maklı doğal sayıların basamak değerle- adlarını modeller üzerin- modeller üzerinde yazar. basamak adlarını yazar. rini yazar. de yazar. 6.1.5.4. Üç basamaklı 6.1.5.6. 4, 5 ve 6 basa- 6.1.6. Doğal sayı- 6.1.5.2. 100’den küçük sayıların basamak değer- maklı doğal sayıların ba- ları sıralar. doğal sayıların basamak lerini modeller üzerinde samak değerlerini yazar. değerlerini yazar. yazar. 6.1.5.7. 4, 5 ve 6 basa- Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.6.6. 1-100 arası ve- maklı sayıları bölüklerine rilen bir sayıdan sonra ayırır. gelen sayıyı yazar. 6.1.5.8. 4, 5 ve 6 basa- 6.1.6.7. 1-100 arası ve- maklı sayıları çözümler. rilen bir sayıdan önce 6.1.6.1. 1’den 20’ye gelen sayıyı yazar. kadar sayıları sıralı bir şekilde yazar. 6.1.6.8. 1-100 arasında karışık sırada verilen en 6.1.6.2. 1-20 arası ve- çok 4 doğal sayıyı say- rilen bir sayıdan sonra ma sırasına göre sıralar. gelen sayıyı yazar. 6.1.6.9. 100’den küçük 6.1.6.3. 1-20 arası ve- doğal sayılarla oluştu- rilen bir sayıdan önce rulmuş bir sayı dizisinde gelen sayıyı yazar. eksik bırakılan sayıları yazar. 6.1.6.4. Karışık sırada verilen 1’den 20’ye ka- dar olan sayıları sayma sırasına göre sıralar. 6.1.6.5. 1’den 20’ye ka- dar verilen sayı dizisinde eksik bırakılan sayıyı/ sayıları yazar.

Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.1.7. İki nesne grubunu bire bir 6.1.7.1. 1-20 arasında 6.1.8.4. 100’den küçük 6.1.8.7. 1000’den küçük 6.1.8.10. En çok altı eşleyerek grupla- aynı sayıdaki iki nesne en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı basamaklı doğal sayıları rın nesne sayıları grubunu bire bir eşleye- karşılaştırarak büyük/en karşılaştırarak büyük/en büyük/küçük sembolü arasında karşılaş- rek eşit olduğunu söyler. büyük olanı söyler. büyük olanı söyler. kullanarak sıralar. tırma yapar. 6.1.8.5. 100’den küçük 6.1.8.8. 1000’den küçük 6.1.7.2. 1-20 arasında en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı 6.1.8. Doğal sayı- farklı sayıdaki iki nesne karşılaştırarak küçük/en karşılaştırarak küçük/en ları karşılaştırır. grubunu bire bir eşleye- küçük olanı söyler. küçük olanı söyler. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programırek bir nesne grubunun6.1.8.6. 100’den küçük6.1.8.9. 1000’den küçük diğerinden daha az oldu- en çok dört doğal sayıyı en çok beş doğal sayıyı 159 ğunu söyler. büyükten küçüğe/küçük- “>” ve “<” sembollerini ten büyüğe sıralar. kullanarak büyükten 6.1.7.3. 1-20 arasında küçüğe/küçükten büyüğe farklı sayıdaki iki nesne sıralar. grubunu eşleyerek bir nesne grubunun diğerin- den daha fazla olduğunu söyler. 6.1.8.1. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak iki sayının eşit olduğunu söyler. 6.1.8.2. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak büyük olanı söyler. 6.1.8.3. 10-20 arasındaki iki sayıyı karşılaştırarak küçük olanı söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler1606.1.9. Sayıları 6.1.9.1. Bir sıra dizisi sıra bildirmek içindeki nesnelerin/nes- amacıyla kullanır. ne resimlerinin sırasını söyler. 6.1.10. Belli bir kurala göre artan/ 6.1.9.2. Bir sıra dizisi azalan sayı örün- içinde sırası söylenen tüsü oluşturur. nesneyi/nesne resmini gösterir. 6.1.9.3. Sıra bildiren sayıyı okur. 6.1.9.4. Sıra bildiren sayıyı yazar. 6.1.11. Doğal 6.1.10.1. Aralarındaki 6.1.10.3. Aralarındaki 6.1.10.5. Belli bir kurala sayıları en yakın fark sabit olan sayı örün- fark sabit olan sayı örün- göre artan ya da azalan olduğu onluğa/ tüsünün kuralını söyler. tüsünü en çok 4 adım çift kurallı sayı örüntüsü yüzlüğe/binliğe devam ettirir. oluşturur. yuvarlar. 6.1.10.2. Aralarındaki fark sabit olan sayı örün- 6.1.10.4. Belli bir kurala 6.1.10.6. Çift kurala tüsünün eksik bırakılan göre artan ya da azalan göre oluşturduğu sayı ögesini yazar. tek kurallı sayı örüntüsü örüntüsünün kurallarını oluşturur. söyler. 6.1.11.1. 100’den küçük bir doğal sayının yakın 6.1.11.3. Üç basamaklı 6.1.11.5. Dört basamaklı olduğu onluğu söyler. bir doğal sayının yakın bir doğal sayının yakın olduğu onluğu/yüzlüğü olduğu onluğu/yüzlüğü/ 6.1.11.2. 100’den küçük söyler. binliği söyler. bir doğal sayıyı yakın ol- duğu onluğa yuvarlar. 6.1.11.4. Üç basamaklı 6.1.11.6. Dört basamaklı bir doğal sayıyı yakın bir doğal sayıyı yakın olduğu onluğa/yüzlüğe olduğu onluğa/yüzlüğe/ yuvarlar. binliğe yuvarlar.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.1.12. Doğal Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programısayıları tek ya da6.1.14.1. Nesne grubu-6.1.14.11. Toplamları6.1.12.1. Nesneleri/ çift olmalarına na belirtilen sayı kadar 100’ü geçmeyen iki sayı nesne resimlerini grup- 161 göre ayırt eder. nesne ekleyerek grubun ile eldesiz toplama işle- layarak nesne sayısının 6.1.14.23. En çok dört sayısının arttığını/çoğal- mi yapar. tek ya da çift olduğunu basamaklı sayılarla 6.1.13. Sayıları dığını söyler. 6.1.14.12. Toplamları söyler. eldeli/eldesiz toplama Romen rakamla- 100’ü geçmeyen iki sayı işlemini yapar. rıyla ifade eder. ile eldeli toplama işlemi 6.1.12.2. Verilen sayıla- yapar. rın tek ya da çift olduğu- 6.1.14. Doğal nu söyler. sayılarla toplama işlemi yapar. 6.1.12.3. İki tek doğal sayının toplamının çift olduğunu söyler. 6.1.12.4. İki çift doğal sayının toplamının çift olduğunu söyler. 6.1.12.5. Tek ve çift iki doğal sayının toplamının tek olduğunu söyler. 6.1.13.1. 20’ye kadar olan Romen rakamlarını okur. 6.1.13.2. 20’ye kadar olan sayıları Romen ra- kamlarıyla yazar. 6.1.14.17. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sayı ile eldesiz toplama işlemi yapar.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 162Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.14.2. Toplamı 20’yi 6.1.14.13. Toplamları 6.1.14.18. Toplamları 6.1.14.24. Toplamları en geçmeyen toplama iş- 100’ü geçmeyen iki 1000’i geçmeyen iki çok dört basamaklı olan lemlerini gerçek nesne- sayının toplamında veril- sayı ile eldeli toplama iki sayının toplamını lerle/nesne resimleriyle meyen toplananı bulur. işlemi yapar. tahmin eder. modelleyerek yapar. 6.1.14.14. Toplamları 6.1.14.19. Toplamla- 6.1.14.25. Toplamları en 6.1.14.3. Toplamı 20’yi 100’ü geçmeyen iki sa- rı1000’i geçmeyen iki çok dört basamaklı olan geçmeyen nesneler/ yının toplamını tahmin sayının toplamında veril- iki sayının toplamındaki nesne resimleri ile gös- eder. meyen toplananı bulur. tahminini işlem sonucu terilen toplama işlemini ile karşılaştırır. sayılara dönüştürerek 6.1.14.15. Toplamları 6.1.14.20. Toplamları yapar. 100’ü geçmeyen iki sa- 1000’i geçmeyen iki 6.1.14.26. En çok dört yının toplamındaki tah- sayının toplamını tahmin basamaklı sayıları 6.1.14.4. Eşittir sembo- minini işlem sonucuyla eder. 100’ün katlarıyla zihin- lünü kullanır. karşılaştırır. den toplar. 6.1.14.21. Toplamları 6.1.14.5. Toplama işlemi 6.1.14.16. Toplamları 1000’i geçmeyen iki sa- sembolünü (+) kullanır. 100’ü geçmeyen iki sa- yının toplamındaki tah- yıyla zihinden toplama minini işlem sonucuyla 6.1.14.6. Toplamı 20’yi işlemi yapar. karşılaştırır. geçmeyen sayılarla top- lama işlemi yapar. 6.1.14.22. Toplamları 1000’i geçmeyen iki 6.1.14.7. Toplamı 20’yi sayıyı zihinden toplar. geçmeyen üç tane bir ba- samaklı sayı ile toplama işlemi yapar. 6.1.14.8. Toplama iş- leminde toplananların yerleri değiştiğinde toplamın değişmediğini söyler. 6.1.14.9. Toplamı 20’yi geçmeyen sayılarla ya- pılan toplama işleminde verilmeyen toplananı yazar.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.15. Toplama 6.1.14.10. Toplamı 20’yi 6.1.15.3. Toplamları 6.1.15.5. Toplamları 6.1.15.7. En çok dört işlemi gerektiren geçmeyen sayılar ile 100’ü geçmeyen sayı- 1000’i geçmeyen üç basamaklı sayılarla en problemleri çö- zihinden toplama işlemi lar ile en çok iki işlem basamaklı sayılarla en çok dört işlem gerekti- zer. yapar. gerektiren problemleri çok üç işlem gerektiren ren problemleri çözer. çözer. problemleri çözer. 6.1.15.8. Verilenlere uy- 6.1.16. Doğal 6.1.15.1. Toplamı 20’yi gun, üç işlem gerektiren sayılarla çıkarma geçmeyen sayılar ile bir 6.1.15.4. Verilenlere 6.1.15.6. Verilenlere problemler kurar. işlemi yapar. toplama işlemi gerekti- uygun, toplamı 100’ü uygun, en çok iki işlem Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıren problemleri çözer.geçmeyen sayılar ile ikigerektiren problemler6.1.16.22. En çok dört işlem gerektiren prob- kurar. basamaklı iki sayı ile 163 6.1.15.2. Verilenlere lemler kurar. onluk bozmadan çıkar- uygun, toplamı 20’yi 6.1.16.14. En çok üç ba- ma işlemi yapar. geçmeyen sayılar ile bir 6.1.16.7. 100’e kadar samaklı sayılar ile onluk 6.1.16.23. En çok dört toplama işlemi gerekti- olan sayılar ile onluk bozmadan çıkarma işle- basamaklı iki sayı ile ren problemler kurar. bozmadan çıkarma işle- mi yapar. onluk bozarak çıkarma mi yapar. işlemi yapar. 6.1.16.1. Nesne grubun- 6.1.16.15. En çok üç ba- 6.1.16.24. En çok dört dan belirtilen sayı kadar 6.1.16.8. 100’e kadar samaklı sayılar ile onluk basamaklı sayılarla ya- nesne çıkararak grubun olan sayılar ile onluk bozarak çıkarma işlemi pılan çıkarma işleminde sayısının azaldığını/ek- bozarak çıkarma işlemi yapar. verilmeyen eksileni sildiğini söyler. yapar. bulur. 6.1.16.16. 100’e kadar 6.1.16.25. 100’e kadar 6.1.16.2. 20’ye kadar 6.1.16.9. 20’ye kadar olan sayılarla yapılan olan sayılarla yapılan olan sayılarla çıkarma olan sayılarla yapılan çıkarma işleminde veril- çıkarma işleminde veril- işlemlerini gerçek nesne- çıkarma işleminde veril- meyen eksileni bulur. meyen çıkanı bulur. lerle/nesne resimleriyle meyen eksileni bulur. modelleyerek yapar. 6.1.16.17. 100’e kadar 6.1.16.10. 20’ye kadar olan sayılarla yapılan 6.1.16.3. 0-20 arasındaki olan sayılarla yapılan çıkarma işleminde veril- nesneler/nesne resimleri çıkarma işleminde veril- meyen çıkanı bulur. ile gösterilen çıkarma meyen çıkanı bulur. işlemini sayılara dönüş- türerek yapar. 6.1.16.4. Çıkarma işlemi sembolünü (-) kullanır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler1646.1.17. Çıkarma 6.1.16.5. 20’ye ka- 6.1.16.11. 100’e kadar olan 6.1.16.18. Üç basamaklı 6.1.16.26. En çok dört işlemi gerektiren dar olan sayılarla çı- iki sayı ile yapılan çıkarma sayılarla yapılan çıkarma basamaklı sayılar ile ya- problemleri çö- karma işlemi yapar. işleminin sonucunu tahmin işleminin sonucunu tah- pılan çıkarma işleminin zer. 6.1.16.6. 20’ye ka- eder. min eder. sonucunu tahmin eder. 6.1.18. Doğal dar olan sayılarla 6.1.16.12. 100’e kadar olan 6.1.16.19. Üç basamaklı 6.1.16.27. En çok dört sayılarla çarpma zihinden çıkarma iki sayı ile yapılan çıkar- sayılarla yapılan çıkarma basamaklı sayılar ile ya- işlemi yapar. işlemi yapar. ma işleminin sonucundaki işleminin sonucundaki pılan çıkarma işleminin tahminini işlem sonucu ile tahminini işlem sonucu ile sonucundaki tahminini 6.1.17.1. 1-20 arası karşılaştırır. karşılaştırır. işlem sonucu ile karşı- sayılar ile bir çıkar- 6.1.16.13. 100 içinde 10’un 6.1.16.20. İki basamaklı laştırır. ma işlemi gerek- katı olan iki sayıyı zihin- bir sayıdan 10’un katı 6.1.16.28. Üç basamaklı tiren problemleri den çıkarır. olan iki basamaklı bir sa- bir sayıdan 10’un katı çözer. yıyı zihinden çıkarır. olan iki basamaklı bir 6.1.17.2. Verilen- 6.1.17.3. 0-100 arası sayı- 6.1.16.21. Üç basamaklı sayıyı zihinden çıkarır. lere uygun, 1-20 lar ile toplama ve çıkarma ve 100’ün katı olan bir 6.1.16.29. 100’ün katı arası sayılar ile bir işlemi gerektiren en çok iki sayıdan 10’un katı olan olan üç basamaklı sayı- çıkarma işlemi ge- işlemli problemleri çözer. iki basamaklı bir sayıyı ları zihinden çıkarır. rektiren problemler 6.1.17.4. Verilenlere uy- zihinden çıkarır. kurar. gun, 0-100 arası sayılar ile 6.1.17.7. En çok dört toplama ve çıkarma işlemi 6.1.17.5. 0-1000 arası sa- basamaklı sayılar ile top- gerektiren en çok iki işlem- yılar ile toplama ve çıkar- lama ve çıkarma işlemi li problemler kurar. ma işlemi gerektiren en gerektiren en çok dört çok üç işlemli problemleri işlemli problemleri çözer. çözer. 6.1.17.8. Verilenlere 6.1.17.6. Verilenlere uy- uygun, en çok dört basa- gun, 0-1000 arası sayılar maklı sayılar ile toplama ile toplama ve çıkarma iş- ve çıkarma işlemi gerek- lemi gerektiren en çok iki tiren en çok üç işlemli işlemli problemler kurar. problemler kurar. 6.1.18.1. 20’ye kadar olan 6.1.18.7. 10’a kadar olan 6.1.18.15. Üç basamaklı sayılarla çarpma işlemini sayıları 6, 7, 8, 9 ile çarpar. sayılarla iki basamaklı gerçek nesnelerle/nesne re- 6.1.18.8. Çarpım tablosu- sayıları çarpar. simleriyle tekrarlı toplama nu oluşturur. işlemi olarak modeller.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.18.2. Çarpma işlemi- 6.1.18.9. 100’e kadar 6.1.18.16. Üç doğal nin tekrarlı toplama işle- olan sayıları 10’a kadar sayı ile yapılan çarpma mi olduğunu söyler. olan sayılarla eldesiz işleminde çarpanların çarpar. yerinin değişmesinin, 6.1.18.3. Nesneler/nesne sonucu değiştirmediğini resimleri ile gösterilen 6.1.18.10. 100’e kadar söyler. çarpma işlemini sayılara olan sayıları 10’a kadar dönüştürür. olan sayılarla eldeli çar- 6.1.18.17. En çok üç par. basamaklı doğal sayı- 6.1.18.4. Çarpma işlemi ları; 10, 100 ve 1000’in sembolünü (x) kullanır. 6.1.18.11. İki basamaklı en çok dokuz katı olan bir sayıyı iki basamaklı sayılarla kısa yoldan 6.1.18.5. 10’a kadar olan bir sayı ile çarpar. çarpar. sayıları 1, 2, 3, 4, 5 ve 10 ile çarpar. 6.1.18.12. Üç basamaklı 6.1.18.18. En çok iki bir sayıyı bir basamaklı basamaklı doğal sayıları 6.1.18.6. 5’e kadar (5 bir sayı ile çarpar. 5, 25 ve 50 ile kısa yol- dâhil) çarpım tablosu dan çarpar. oluşturur. 6.1.18.13. 10 ve 100 Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programısayıları ile 1000’e kadar6.1.18.19. En çok üç kısa yoldan çarpma işle- basamaklı sayıları 10, 165 mi yapar. 100 ve 1000 ile zihinden çarpar. 6.1.18.14. Çarpma işle- minde çarpanlardan biri 6.1.18.20. En çok iki artırıldığında veya azal- basamaklı bir doğal sayı tıldığında sonucun nasıl ile bir basamaklı bir değiştiğini söyler. doğal sayının çarpımını tahmin eder. 6.1.18.21. En çok iki basamaklı bir doğal sayı ile bir basamaklı bir do- ğal sayının çarpımındaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 6.1.19. Çarpma 166Bölüm 1. Sayılar ve İşlemlerile ilgili problem- 6.1.19.1. 1-100 arası 6.1.19.2. 1-100 arası 6.1.19.4. En fazla üç leri çözer. sayılar ile bir çarpma sayılar ile biri çarpma basamaklı sayılarla biri işlemi gerektiren prob- işlemi olmak üzere iki çarpma işlemi olmak 6.1.20. Doğal lemleri çözer. işlem gerektiren prob- üzere en çok üç işlem sayılarla bölme lemleri çözer. gerektiren problemleri işlemi yapar. 6.1.20.1. 20’ye kadar çözer. olan sayılarla bölme 6.1.19.3. Çarpma işlemi işlemini gerçek nesne- gerektiren problemler 6.1.19.5. En fazla üç leri/nesne resimlerini kurar. basamaklı sayılarla biri gruplama/paylaştırma ile çarpma işlemi olmak modeller. 6.1.20.6. 100’e kadar üzere en çok iki işlem 6.1.20.2. 20’ye kadar olan sayıları 10’a kadar gerektiren problemler olan sayılarla bölme iş- olan sayılara kalansız kurar. lemini gerçek nesneleri/ böler. nesne resimlerini grup- 6.1.20.9. Üç basamaklı layarak/paylaştırarak 6.1.20.7. 100’e kadar doğal sayıları en çok iki ardışık çıkarma işlemi olan sayıları 10’a kadar basamaklı doğal sayılara olarak modeller. olan sayılara kalanlı böler. 6.1.20.3. 0-20 arasındaki böler. nesneler/nesne resimleri 6.1.20.10. En çok dört ile gösterilen kalansız 6.1.20.8. 100’e kadar basamaklı bir sayıyı, bölme işlemini sayılara sayılarla birler basamağı tek basamaklı bir sayıya dönüştürür. sıfır olan bir doğal sayıyı böler. 6.1.20.4. Bölme işlemi 10’a kısa yoldan böler. sembolünü (+) kullanır. 6.1.20.11. Son üç ba- samağında sıfır olan en çok beş basamaklı doğal sayıları 10, 100 ve 1000’e zihinden böler. 6.1.20.12. Bir bölme işleminin sonucunu tah- min eder. 6.1.20.13. Bir bölme işleminin sonucundaki tahminini işlem sonucu ile karşılaştırır.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.21. Bölme 6.1.20.5. Bölme işlemin- 6.1.21.2. 100’e kadar 6.1.20.14. Çarpma ve işlemi gerektiren de 1’in rolünü söyler. olan sayılarla biri bölme bölme arasındaki ilişkiyi olacak şekilde iki işlem söyler. problemleri çözer. 6.1.21.1. 1-20 arası sayı- gerektiren problemleri lar kullanılarak 2’ye, 3’e, çözer. 6.1.20.15. Aralarında 4’e, en fazla 5’e bölerek eşitlik ilişkisi olan iki bölme işlemi gerektiren 6.1.21.3. 100’e kadar olan matematiksel ifadeden problemleri çözer. sayılarla bölme işlemi ge- birinde verilmeyen değeri rektiren problemler kurar. belirler ve eşitliğin sağ- 6.1.22.5. Çeyrek olan landığını söyler. nesneyi/nesne resmini 6.1.22.10. Bütün, yarım gösterir. ve çeyrek modellerini 6.1.20.16. Aralarında 6.1.22.6. Bir bütünün dört kesir biçiminde gösterir. eşitlik ilişkisi olmayan eş parçasından birinin iki matematiksel ifadenin çeyrek olduğunu söyler. 6.1.22.11. Yarımı, çey- eşit olması için yapılması 6.1.22.7. Bir yarımın iki reği, bütünü ifade eden gereken işlemleri açıklar. eş parçasından birinin kesri söyler. çeyrek olduğunu söyler. 6.1.21.4. En fazla dört 6.1.22.12. Kesrin par- basamaklı sayılarla biri ça-bütün anlamını söyler. bölme olacak şekilde en çok üç işlem gerektiren problemleri çözer. 6.1.21.5. En fazla dört basamaklı sayılarla biri bölme olacak şekilde iki işlem gerektiren problem- ler kurar. 6.1.22.13. Bir kesri okur. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı6.1.22. Bütün,6.1.22.1. Bütün olan yarım ve çeyrek nesneyi/nesne resmini 167 modellerini iliş- gösterir. kilendirerek kesir gösterimini kul- 6.1.22.2. Yarım olan lanır. nesneyi/nesne resmini gösterir. 6.1.22.3. Bir bütünün iki eş parçasından birinin yarım olduğunu söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 168 6.1.22.4. Bütün ile yarı- 6.1.22.8. Çeyrek ile yarı- 6.1.23.1. Bir bütünün eş 6.1.23.5. Birim kesirleri mı ilişkilendirir. mı ilişkilendirir. parçalarından her birini büyüklük-küçüklük iliş- kesir biçiminde gösterir. kisine göre karşılaştırır. 6.1.22.9. Bir bütünün bir 6.1.23.2. Bir bütünün eş 6.1.23.6. Birim kesirleri yarım ve iki çeyrekten parçalarından her birinin büyüklük-küçüklük iliş- oluştuğunu söyler. birim kesir olduğunu kisine göre sıralar. söyler. Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.23. Birim 6.1.23.3. Paydası 10, 6.1.24.2. Basit, bileşik kesirleri gösterir, 100 olan kesirlerin birim ve tam sayılı kesri mo- karşılaştırır ve kesirlerini söyler. delleyerek söyler. sıralar. 6.1.23.4. Bir çokluğun belirtilen birim kesir 6.1.24. Bileşik ve kadarını modelleyerek tam sayılı kesri söyler. ayırt eder ve mo- 6.1.24.1. Payı payda- deller. sından büyük kesirleri gösterir. 6.1.25. Bir çok- luğun belirtilen 6.1.25.1. Payı paydasın- 6.1.25.2. Bir çokluğun basit kesir kada- dan küçük kesirleri mo- belirtilen basit kesir rını modeller ve delleyerek söyler. kadarını modelleyerek söyler. söyler.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 1. Sayılar ve İşlemler 6.1.26. Kesirleri 6.1.26.1. Verilen bir kes- 6.1.26.2. Paydaları eşit karşılaştırır. ri sayı doğrusu üzerinde olan en çok üç kesri gösterir. büyüklük-küçüklük iliş- 6.1.27. Paydaları kisine göre karşılaştırır. eşit kesirlerle toplama ve çıkar- 6.1.27.1. Paydaları eşit ma işlemlerini kesirlerle toplama ve yapar. çıkarma işlemi yapar. 6.1.27.2. Paydaları eşit kesirlerle toplama ve çı- karma işlemi gerektiren problemleri çözer. 6.2.1. Geometrik 6.2.1.1. Geometrik şekil- 6.2.1.4. Üçgen, kare, 6.2.1.7. Geometrik ci- 6.2.1.12. Üçgen, kare ve şekil ve cisimleri leri köşe ve kenar sayıla- dikdörtgen, daire ve simlerin yüzlerini, köşe- dikdörtgenin kenar ve ayırt eder. rına göre sınıflandırarak çemberin benzerlik ve lerini, ayrıtlarını söyler. köşelerini isimlendirir. adlandırır. farklılıklarını söyler. 6.2.1.8. Küp, kare 6.2.1.13. Kare ve dik- 6.2.1.2. Üçgen, kare, 6.2.1.5. Geometrik ci- prizma ve dikdörtgen dörtgenin kenar özellik- dikdörtgen, daire ve simleri modeller üstünde prizmanın benzerlik ve lerini söyler. çemberi modeller. ayırt eder. farklılıklarını söyler. 6.2.1.14. Üçgenleri ke- 6.2.1.3. Günlük hayatta 6.2.1.6. Gösterilen ge- 6.2.1.9. Cetvel kullana- nar uzunluklarına göre kullanılan basit cisimle- ometrik cismin adını rak kare, dikdörtgen ve sınıflandırır. ri, özelliklerine göre sı- söyler. üçgen çizer. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıBölüm 2. Geometrinıflandırarak geometrik6.2.1.15. Açınımı veri- şekillerle ilişkilendirir. 6.2.1.10. Kare ve dik- len küpü oluşturur. 169 dörtgen üzerinde köşe- genleri gösterir. 6.2.1.11. Şekillerin kenar sayılarına göre isimlen- dirildiklerini söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 6.2.2. Uzamsal 170 ilişkileri ifade 6.2.2.1. Uzamsal (du- 6.2.2.2. Yer, yön ve ha- 6.2.2.5. Birden fazla 6.2.2.7. Ayna simetrisi eder. rum, yer, yön) ilişkileri reket belirtmek için ma- simetri doğrusuna sahip verilen şekiller üzerinde söyler. tematiksel dili kullanır. şekiller üzerinde simetri simetri doğrusu çizer. 6.2.3. Geometrik doğruları çizer. örüntüler oluş- 6.2.3.1. En çok üç ögesi 6.2.2.3. Çevresindeki 6.2.2.8. Verilen şeklin turur. olan örüntüyü geometrik simetrik şekilleri ayırt 6.2.2.6. Bir parçası doğruya göre simetrisini cisim ya da şekillerle eder. verilen simetrik şekli çizer. 6.2.4. Geometri- oluşturur. yatay ya da dikey simetri de temel kavram- 6.2.3.2. Geometrik şe- 6.2.2.4. Verilen simet- doğrusuna göre çizerek ları ayırt eder. killer veya geometrik rik şekli iki eş parçaya tamamlar. cisme benzeyen nesne- ayıracak şekilde simetri Bölüm 2. Geometri lerden oluşan bir örüntü- doğrusu çizer. 6.2.3.6. Şekil modelleri deki kuralı söyler. kullanarak noktalı ya 6.2.3.3. Örüntüde eksik 6.2.3.4. Tekrarlayan da kareli kâğıt üzerine bırakılan ögeleri belirle- bir geometrik örüntüde belirli bir örüntüye sahip yerek örüntüyü tamam- eksik bırakılan ögeleri desen çizer. lar. belirleyerek örüntüyü tamamlar. 6.2.3.5. Bir geometrik örüntüdeki ilişkiyi kul- lanarak farklı malzeme- lerle aynı ilişkiye sahip yeni örüntüler oluşturur. 6.2.4.1. Noktayı sembol- 6.2.4.4. Düzlemi söyler. le göstererek adlandırır. 6.2.4.5. Açıyı isimlen- 6.2.4.2. Doğruyu, ışını direrek sembollerle ve açıyı söyler. gösterir. 6.2.4.3. Çizgi modelleri ile dikey ve eğik ko- numlu doğru parçaları oluşturur.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 Bölüm 2. Geometri 6.3.1. Uzunluk 6.3.1.1. Nesneleri uzun- 6.2.4.6. Açıları standart ölçer. lukları yönünden karşı- açı ölçme araçlarıyla laştırır. 6.3.1.6. Standart olmayan 6.3.1.14. Bir metre, ölçerek dar, dik, geniş ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıBölüm 3. Ölçme6.3.1.2. Nesneleri uzun-birimin iki ve dörde bölünmüşyarım metre, 10 cmdoğru açı olarak belirler. lukları yönünden sıralar. parçalarıyla (örneğin bir ka- ve 5 cm için stan- 171 6.3.1.3. Bir uzunluğu lemle, sonra yarısıyla) tekrarlı dart olmayan ölçme 6.2.4.7. Standart açı ölçmek için standart ölçümler yapar. oluşturur. ölçme araçları kullana- olmayan uygun ölçme rak ölçüsü verilen açıyı aracını seçer. 6.3.1.7. Standart uzunluk ölç- 6.3.1.15. Bir metre, oluşturur. 6.3.1.4. Bir uzunluğu me birimlerini söyler. yarım metre, 10 cm ölçmek için standart ve 5 cm için oluştur- 6.3.1.18. Standart uzun- olmayan uygun ölçme 6.3.1.8. Standart uzunluk duğu standart olma- luk ölçmenin en küçük aracı ile ölçme yapar. ölçme birimlerinin kullanım yan ölçme araçlarını biriminin milimetre ol- 6.3.1.5. Standart olma- yerlerini söyler. kullanarak ölçme duğunu söyler. yan uzunluk birimlerinin yapar. kullanıldığı problemleri 6.3.1.9. Standart uzunluk ölç- 6.3.1.19. Standart uzun- çözer. me birimleri ile ölçüm yapa- 6.3.1.16. Standart luk ölçmenin en küçük rak sonucunu söyler. uzunluk ölçme birimi milimetrenin kul- birimlerini ilişki- lanım yerlerini söyler. 6.3.1.10. Uzunlukları standart lendirir ve birbiri ölçü birimleri ile tahmin eder. cinsinden yazar. 6.3.1.20. Standart uzun- luk ölçme birimlerini 6.3.1.11. Tahmin ettiği uzun- 6.3.1.17. Standart ilişkilendirir. luk ile ölçüm sonucunu kar- ölçü birimlerinden şılaştırır. metre ve santimetre 6.3.1.21. Doğrudan ölçe- ile ilgili en çok iki bileceği uzunluklar için 6.3.1.12. Standart olan veya işlem gerektiren uygun bir birime göre olmayan uzunluk ölçme bi- problemleri çözer. tahminlerde bulunur ve rimleriyle uzunluk modelleri tahminini ölçme yaparak oluşturur. kontrol eder. 6.3.1.22. Standart ölçü birimlerinin kullanıldığı problemleri çözer.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 172 6.3.2. Çevre 6.3.1.13. Standart uzun- 6.3.2.5. Kare ve dikdört- uzunluklarını luk birimlerinin kullanıl- genin çevre uzunlukları ölçer. dığı problemleri çözer. ile kenar uzunluklarını ilişkilendirir. Bölüm 3. Ölçme 6.3.3. Alan uzun- 6.3.2.1. Nesnelerin çev- luklarını ölçer. relerini gösterir. 6.3.2.6. Aynı çevre uzunluğuna sahip farklı 6.3.2.2. Şekillerin çevre geometrik şekiller oluş- uzunluğunu standart turur. olmayan ve standart bi- rimlerden yararlanarak 6.3.2.7. Şekillerin çevre ölçer. uzunluklarını hesapla- mayla ilgili problemleri 6.3.2.3. Şekillerin çevre çözer. uzunluğunu hesaplar. 6.3.2.8. Şekillerin çevre 6.3.2.4. Şekillerin çev- uzunluklarını hesapla- re uzunlukları ile ilgili mayla ilgili problemler problemleri çözer. kurar. 6.3.3.1. Şekillerin ala- 6.3.3.3. Şekillerin alan- nını standart olmayan larının, bu alanı kapla- uygun malzeme ile kap- yan birim karelerin sayı- layarak ölçer. sı olduğunu söyler. 6.3.3.2. Belirli bir alanı, 6.3.3.4. Kare ve dikdört- standart olmayan alan genin alanını toplama ölçme birimleriyle tah- ve çarpma işlemleri ile min eder. ilişkilendirir.

Bölüm 3. Ölçme Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.3.4. Para ile 6.3.4.1. 1, 5, 10, 25, 50 ilgili kavramları kuruş ve 1, 5, 10, 20, 50 6.3.4.2. Kuruş ve lirayı 6.3.4.5. Kuruş ve lirayı 6.3.5.12. Zaman ölçme ayırt eder. TL değerindeki paraları ilişkilendirir. ilişkilendirir. birimlerini ilişkilendirir. ayırt eder. 6.3.4.3. Değeri 100 lira- 6.3.4.6. Paralar ile ilgili 6.3.5.13. Zaman ölçme 6.3.5. Zaman ile yı geçmeyecek biçimde problemleri çözer. birimlerinin kullanıldığı ilgili kavramları 6.3.5.1. Tam saatleri farklı miktarlardaki 6.3.4.7. Paralar ile ilgili problemleri çözer. ayırt eder. okur. paraları büyüklük-kü- problemler kurar. 6.3.5.14. Zaman ölçme 6.3.5.2. Yarım saatleri çüklük bakımından kar- birimlerinin kullanıldığı 6.3.6. Tartma ile okur. şılaştırır. 6.3.5.8. Zamanı dakika problemler kurar. ilgili kavramları 6.3.5.3. Takvim üzerin- 6.3.4.4. Paralar ile ilgili ve saat cinsinden söyler. ayırt eder. de günü, haftayı ve ayı problemleri çözer. 6.3.5.9. Zaman ölçme belirtir. 6.3.5.5. Çeyrek saatleri birimlerini ilişkilendirir. 6.3.5.4. Belirli olayları okur. 6.3.5.10. Olayların oluş ve durumları referans 6.3.5.6. Zaman ölçme sürelerini karşılaştırır. alarak zamansal sırala- birimlerini ilişkilendirir. 6.3.5.11. Zaman ölçme malar yapar. 6.3.5.7. Zaman ölçme birimlerinin kullanıldığı 6.3.6.1. Nesneleri kütle- birimleriyle ilgili prob- problemleri çözer. leri yönünden karşılaş- lemleri çözer. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıtırır. 6.3.6.2. Nesneleri kütle- 6.3.6.3. Nesneleri stan- 6.3.6.5. Nesneleri gram/ 6.3.6.9. Yarım ve çeyrek 173 leri yönünden sıralar. dart araçlar kullanarak kilogram cinsinden öl- kilogramı gram cinsin- kilogram cinsinden tarta- çer. den ifade eder. rak karşılaştırır. 6.3.6.6. Bir nesnenin 6.3.6.10. Kilogram ve 6.3.6.4. Kütle ölçme kütlesini tahmin eder. gramı kütle ölçerken birimiyle ilgili problem- 6.3.6.7. Ölçme yaparak birlikte kullanır. leri çözer. tahmin ettiği kütlenin 6.3.6.11. Ton ve miligra- doğruluğunu kontrol mın kullanıldığı yerleri eder. söyler. 6.3.6.8. Kilogramla/ 6.3.6.12. Ton-kilog- gramla ilgili problemleri ram, kilogram-gram, çözer. gram-miligram birimle- rini ilişkilendirir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 174 6.3.7. Sıvıları 6.3.7.6. Standart sıvı 6.3.6.13. Ton-kilog- Bölüm 3. Ölçme ölçer. 6.3.7.1. Standart olma- 6.3.7.4. Standart olma- ölçme araç ve birimle- ram, kilogram-gram, yan birimleri kullanarak yan sıvı ölçme birimle- rinin gerekliliğini açık- gram-miligramı birbiri- sıvıları ölçer. rini kullanarak sıvıların layarak litre veya yarım ne dönüştürür. miktarını ölçerek karşı- litre birimleriyle ölçme- 6.3.7.2. En az üç özdeş laştırır. ler yapar. 6.3.6.14. Ton, kilogram, kaptaki sıvı miktarını 6.3.7.7. Bir kaptaki sı- gram ve miligram ile karşılaştırır. 6.3.7.5. Standart olma- vının miktarını litre ve ilgili problemleri çözer. yan sıvı ölçme birimle- yarım litre birimleriyle 6.3.7.3. En az üç özdeş riyle ilgili problemleri tahmin eder. 6.3.6.15. Ton, kilogram, kaptaki sıvı miktarını çözer. 6.3.7.8. Ölçme yaparak gram ve miligram ile sıralar. tahmin ettiği sıvının ilgili problemler kurar. miktarının doğruluğunu kontrol eder. 6.3.7.10. Mililitrenin 6.3.7.9. Litre ile ilgili kullanım alanlarını söy- problemleri çözer. ler. 6.3.7.11. Litre ile mili- litreyi ilişkilendirerek birbirine dönüştürür. 6.3.7.12. Litre ve mili- litreyi miktar belirtmek için bir arada kullanır. 6.3.7.13. Bir kaptaki sı- vının miktarını litre/mi- lilitre birimleriyle tahmin eder. 6.3.7.14. Tahmin ettiği sıvının mikarını ölçme yaparak kontrol eder. 6.3.7.15. Litre ve mili- litre ile ilgili problemleri çözer. 6.3.7.16. Litre ve mililitre ile ilgili problemler kurar.

Hedefler Düzey 1 Düzey 2 Düzey 3 Düzey 4 6.4.1. Basit tablo- 6.4.1.1. Sembol, rakam 6.4.1.3. Oluşturduğu en 6.4.1.4. Şekil ve nesne 6.4.1.6. Sütun grafiğini ları, grafikleri in- kullanılarak oluşturul- çok iki veri grubuna sa- grafiğinde gösterilen inceleyerek yorum ve celeyerek yorum muş basit tabloları okur. hip basit tablolarla ilgili bilgileri açıklayarak tahminlerde bulunur. ve tahminlerde sorulan sorulara cevap grafikten çeteleye/sıklık bulunur. 6.4.1.2. En çok iki veri verir. tablosuna dönüşümler 6.4.2.7. Herhangi bir grubuna sahip basit tab- yapar. problem ya da bir ko- loları okur. 6.4.2.3. Herhangi bir nuda sorular sorarak problem ya da bir konuda 6.4.1.5. En çok üç veri topladığı verilere uygun sorular sorarak veri toplar, grubuna sahip basit tab- sütun grafiği oluşturur. sınıflandırır, ağaç şeması, loları okur. 6.4.2.8. Elde ettiği ve- çetele veya sıklık tablosu riyi sunmak amacıyla Bölüm 4. Veri İşleme 6.4.2. Çetele, sık- 6.4.2.1. Resimli davra- şeklinde düzenler. farklı gösterimler kul- lık tablosu, nes- nış/etkinlik tablolarını lanır. ne, şekil ve sütun sembol kullanarak dol- 6.4.2.4. Oluşturduğu en 6.4.2.9. Sütun grafiği, grafiği oluşturur. durur. çok iki veri grubuna sa- tablo ve diğer grafiklere hip ağaç şeması, çetele, göre tahminlerde bulu- 6.4.2.2. Resimli davra- sıklık tablosu ile ilgili nur. nış/etkinlik tablolarını sorulan sorulara cevap rakam kullanarak dol- verir. durur. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı6.4.2.5. Herhangi bir problem ya da bir ko- 175 nuda sorular sorarak veri toplar, sınıflandırır, nesne ve şekil grafiği oluşturur. 6.4.2.6. Oluşturduğu en çok iki veri grubuna sa- hip nesne ve şekil grafiği ile ilgili sorulan sorulara cevap verir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerDüzey 1Düzey 2Düzey 3Düzey 4 Bölüm 4. Veri İşleme1766.4.3. Sütun 6.4.3.1. Verilen grafik- 6.4.3.5. Sütun grafiği, grafiği, tablo ve leri kullanarak toplama/ tablo ve diğer grafikleri diğer grafiklerle çıkarma işlemi gerektiren problem çözümünde kul- gösterilen bilgileri problemleri çözer. lanır. kullanarak günlük hayatla ilgili prob- 6.4.3.2. Problemde ve- lemleri çözer. rilen bilgileri kullanarak grafik oluşturur. 6.4.3.3. Oluşturduğu gra- fikleri kullanarak topla- ma/çıkarma işlemi gerek- tiren problemleri çözer. 6.4.3.4. Grafiklerden ya- rarlanarak toplama/çıkar- ma işlemleri gerektiren problemleri çözer.

7. Modülün Adı BİREY VE ÇEVRE 7. Modülün Amacı 7. Modüldeki Bölümler Birey ve Çevre Modülü ile otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin kendisi ve çevresi ile ilgili temel bilgileri edinmeleri amaçlanmaktadır. Aile ve Evde Hayat, Eğitim Merkezinde Hayat, Vücudumuz ve Sağlıklı Hayat, Güvenli Hayat, Sosyal Çevrede Hayat, Doğada Hayat, Ülkemizde Hayat Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıBölüm 7.1. Aile ve Evde Hayat7.1.1. Kimlik ve kişisel7.1.1.1. Adını, soyadını ve yaşını söyler. bilgilerini paylaşır. 7.1.1.2. Ebeveynlerinin telefon numaraları- 177 7.1.2. Aile bireylerini nın yazılı olduğu kartı gösterir. ve görevlerini ayırt 7.1.1.3. Ebeveynlerinin telefon numaralarını Hedef davranış 7.1.2.4.ün öğretiminde aile bireylerinin eder. söyler. görevlerinin ortak olduğu, görev dağılımında rollerin eşit 7.1.3. Evdeki bölümleri, 7.1.1.4. Ev adresinin yazılı olduğu kartı gös- olduğu vurgulanmalıdır. eşyaları ve işlevlerini terir. ayırt eder. 7.1.1.5. Evinin açık adresini söyler. 7.1.1.6. Okulunun adını söyler. 7.1.2.1. Ailesindeki bireyleri görsel materyal- ler üzerinde gösterir. 7.1.2.2. Ailesindeki bireylerin isimlerini söy- ler. 7.1.2.3. Görevi söylenen ailesindeki bireyi görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.1.2.4. Ailesindeki bireylerin görevlerini söyler. 7.1.3.1. Evin bölümlerini görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.1.3.2. Evin bölümlerini söyler. 7.1.3.3. Evin bölümlerinde bulunan eşyaları görsel materyaller üzerinde gösterir.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 178 Bölüm 7.1. Aile ve Evde Hayat Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 7.2. Eğitim Merkezinde Hayat 7.1.4. Ev yaşamındaki 7.1.3.4. Evin bölümlerinde bulunan Hedef 7.1.4. için ev yaşamındaki kuralların belirlenmesinde aileler kuralları ayırt eder. eşyaları söyler. ile görüşmeler yapılmalı, değerlendirme sürecinde ailelerin evler- deki gözlemlerinden dönütler alınmalıdır. 7.2.1. Eğitim merke- 7.1.3.5. Evin bölümünün işlevini Hedef 7.1.4. için evde uyulması gereken kurallara yönelik çalışma- zindeki personeli ayırt görsel materyaller üzerinde gösterir. lar sırasında ev ile bireyin bulunduğu farklı toplumsal ortamlarda eder. uyulması gereken kuralları ayırt etmeye yönelik çalışmalar da ya- 7.1.3.6. Evin bölümlerinin işlevleri- pılmalıdır. 7.2.2. Eğitim merke- ni söyler. Hedef 7.2.1.in öğretiminde bireyin eğitim merkezinde görev yapan zindeki bölümleri ve öğretmen, müdür, sekreter, servis şoförü, aşçı, temizlik görevlisi, bölümlerin işlevlerini 7.1.4.1. Ev yaşamındaki kuralları yardımcı personel vb. kişilere yer verilmelidir. ayırt eder. görsel materyaller üzerinde gösterir. Hedef davranış 7.2.2.3.te öğretim yapılırken sadece bireyin yarar- 7.1.4.2. Ev yaşamındaki kuralları landığı bölümlerin işlevlerine yer verilmelidir. söyler. 7.1.4.3. Ev yaşamındaki kurallara uyar. 7.2.1.1. Eğitim merkezindeki per- soneli görsel materyaller üzerinden gösterir. 7.2.1.2. Eğitim merkezindeki perso- nelin isimlerini söyler. 7.2.1.3. Eğitim merkezindeki perso- nelin görevlerini söyler/gösterir. 7.2.2.1. Eğitim merkezinin bölüm- lerini gerçek ortam/görsel materyal- ler üzerinde gösterir. 7.2.2.2. Eğitim merkezinin bölüm- lerinin isimlerini söyler. 7.2.2.3. Eğitim merkezinin bölüm- lerinin işlevlerini söyler.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 7.2. Eğitim 7.2.3. Eğitim merkezin- 7.2.3.1. Eğitim merkezinde uyulma- Merkezinde Hayat deki kuralları ayırt eder. sı gereken kuralları görsel materyal- ler üzerinde gösterir. 7.2.3.2. Eğitim merkezinde uyulma- sı gereken kuralların neler olduğunu söyler. 7.2.3.3. Eğitim merkezindeki kural- lara uyar. Bölüm 3’te yer alan hedef davranışların çalışılması sırasında bireyin yaşı, devam ettiği okuldaki müfredatı dikkate alınarak öğretimin içeriği be- lirlenmelidir. Bölüm 7.3. Vücudumuz ve Sağlıklı Hayat Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.3.1. Vücudun bölüm- lerini ve işlevlerini ayırt 7.3.1.1. Vücudun bölümlerini göste- Hedef 7.3.1.de yer alan hedef davranışlar çalışılırken vücudun bö- eder. rir. lümlerinde yer alan vücut parçalarını gösterme/söyleme çalışılma- ları yapılmalıdır. Örneğin vücudun bölümlerinden kolda yer alan 7.3.2. Duyu organlarını 7.3.1.2. Vücudun bölümlerinin adla- omuz, dirsek, el, vb. vücut parçalarını gösterme/söyleme. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıve işlevlerini ayırt eder.rını söyler. 179 7.3.1.3. Adı söylenen vücudun bölü- münü kendi bedeni üzerinde göste- rir. 7.3.1.4. Vücudun bölümlerinin iş- levlerini görsel materyaller üzerin- den gösterir. 7.3.1.5. Vücudun bölümlerinin iş- levlerini söyler. 7.3.2.1. Duyu organlarını gösterir. 7.3.2.2. Duyu organlarının adlarını söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 180 7.3.2.3. Adları söylenen organların duyu organları olduğunu söyler. 7.3.2.4. Adları söylenen duyu organlarını kendi üzerinde gösterir. 7.3.2.5. Duyu organlarının işlevlerini görsel materyaller üzerinden gösterir. 7.3.2.6. Duyu organlarının işlevlerini söyler. Bölüm 7.3. Vücudumuz ve Sağlıklı Hayat 7.3.3. Özel bölgelerini 7.3.3.1. Özel bölgeleri görsel materyaller Hedef 7.3.3.e yönelik çalışmalarda özel bölgelere başkala- ayırt eder. üzerinde gösterir. rı tarafından dokunulmaması gerektiğine vurgu yapılarak öğretim yapılandırılmalıdır. 7.3.3.2. Görsel materyal üzerinden gösteri- Hedef 7.3.3 için kullanılan görsel materyalin siluet tekni- len bölgelerin özel bölge olduğunu söyler. ğiyle çizilmiş (bir nesnenin yalnızca kenar çizgileriyle ve tek renk olarak beliren görüntüsü) insan resmi olması ge- 7.3.4. İç organları ve 7.3.4.1. İç organları görsel materyaller üze- rekmektedir. işlevlerini ayırt eder. rinden gösterir. Hedef 7.3.4 için bireyin devam ettiği okuldaki genel eği- tim müfredatı temel alınarak hangi iç organların çalışılaca- 7.3.5. Sağlığa yararlı ve 7.3.4.2. İç organların adlarını söyler. ğı belirlenmelidir. zararlı besin maddeleri- ni ayırt eder. 7.3.4.3. Adları söylenen organların iç organ- Hedef 7.3.5.te yer alan hedef davranışların öğretimine ge- lar olduğunu söyler. çilmeden önce besin maddelerini gösterme/söyleme çalış- maları yapılmalıdır. 7.3.4.4. İç organların yerini vücudu/maket üzerinde gösterir. 7.3.4.5. İç organların işlevlerini görsel ma- teryaller üzerinden gösterir. 7.3.4.6. İç organların işlevlerini söyler. 7.3.5.1. Sağlığı için yararlı ve zararlı besin- leri gösterir. 7.3.5.2. Sağlığı için yararlı ve zararlı besin- leri söyler.

Bölüm 7.3. Vücudumuz ve Sağlıklı Hayat Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.3.6. Sağlıklı yaşam 7.3.5.3. Sağlığı için yararlı ve zarar- Hedef 7.3.5.in öğretiminden sonra zararlı besinlerin yerine tüke- için yapılması gereken- lı besinlere örnek verir. tilebilecek yararlı besinlere yer verilmelidir. Örneğin kola yerine leri ayırt eder. ayran içmek vb. 7.3.6.1. Sağlıklı yaşam için yapıl- Hedef 7.3.6. için bireyin bu bilgileri gerçek yaşamda kullanıp kul- 7.3.7. Hastalıklara karşı ması gerekenleri görsel materyaller lanmadığı, aile ile iş birliği yapılarak haftalık çizelgelerle takip yapılması gerekenleri üzerinde gösterir. edilmelidir. Örneğin günlük menülerin yer aldığı çizelgeler hazırla- ayırt eder. nıp bireyin gün içinde yediklerini çizelgede işaretlemesi istenebilir. 7.3.6.2. Sağlıklı yaşam için yapıl- 7.4.1. Güvenlik çembe- ması gerekenleri söyler. Hedef 7.4.1. için güvenlik çemberinin oluşturulmasında aile ya da rinde yer alan kişileri bakım veren kişilerle görüşülerek bireyin gerekli durumlarda yar- ayırt eder. 7.3.7.1. Hastalıklardan korunmak dım alabileceği kişiler belirlenmelidir. Bireye yalnızca güvenlik için yapılması gerekenleri görsel çemberinde yer alan kişilerden yardım alması gerektiği öğretilme- 7.4.2. Uygun olmayan materyaller üzerinde gösterir. lidir. dokunmalardan korun- Hedef 7.4.2.ye yönelik çalışmalarda özel bölgelere başkaları tara- mak için yapılması ge- 7.3.7.2. Hastalıklardan korunmak fından dokunulmaması gerektiğine vurgu yapılarak öğretim yapı- rekenleri ayırt eder. için yapılması gerekenleri söyler. landırılmalıdır. Hedef 7.4.2.de belirtilmek istenen uygun olmayan dokunmalar; 7.3.7.3. Hastalanıldığında yapılması - Sağlık personelinin muayenenin gereği olan dokunmaları dışında gerekenleri görsel materyaller üze- kalan dokunmalar, Bölüm 7.4. Güvenli Hayat Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programırinde gösterir. 181 7.3.7.4. Hastalanıldığında yapılması gerekenleri söyler. 7.4.1.1. Güvenlik çemberinde yer alan kişileri görsel materyaller üze- rinde gösterir. 7.4.1.2. Güvenlik çemberinde yer alan kişileri söyler. 7.4.2.1. Uygun olmayan dokun- maları görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.4.2.2. Uygun olmayan dokunma- ları söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 182 Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.4.2.3. Uygun olmayan dokunma- - Güvenlik çemberinde yer alan kişilerin bireyin giyinme, tuvalet, larda neler yapılması gerektiğini yemek yeme eylemlerini gerçekleştirmesi için gerekli olan dokun- görsel materyaller üzerinde gösterir. maları dışında kalan dokunmalardır. 7.4.2.4. Uygun olmayan dokunma- Hedef davranış 7.4.2.3. ve 7.4.2.4.ün öğretiminde bireyin “hayır” larda neler yapılması gerektiğini demesi, bağırması, güvenli bölgeye gitmesi, bu durumu haber ver- söyler. mesi gerektiğini gösterme/söyleme çalışmalarına yer verilmelidir. Bölüm 7.4. Güvenli Hayat 7.4.3. Basit kaza ve 7.4.3.1. Basit kazalara neden olabi- Hedef 7.4.3.te yanıcı, yakıcı, delici, kesici maddelerin; elektrikli ve yaralanmalar ile bu du- lecek durumları görsel materyaller gazlı ev aletlerinin; kimyasal maddelerin kullanımından ve kaygan rumlara karşı yapılması üzerinde gösterir. zeminde yürümeden kaynaklı basit kaza ve yaralanmalardan söz gerekenleri ayırt eder. edilmektedir. 7.4.3.2. Basit kazalara neden olabi- lecek durumları söyler. Hedef 7.4.3.ün öğretiminde kaza ve yaralanmaya yol açabilecek her bir durum için doğru-yanlış tepki tanımları, öğretim basamakla- 7.4.3.3. Basit kazalardan korunmak rı ve öğretim yöntemlerinin farklılaştırılması gerektiği göz önünde için yapması gerekenleri görsel ma- bulundurulmalıdır. teryaller üzerinde gösterir. 7.4.3.4. Basit kazalardan korunmak için yapması gerekenleri söyler. 7.4.3.5. Basit kaza ve yaralanmalar karşısında yapılması gereken ilk yardım basamaklarını görsel mater- yaller üzerinde gösterir. 7.4.3.6. Basit kaza ve yaralanmalar karşısında yapılması gereken ilk yardım basamaklarını söyler.

Bu bölüm için öğretimi yapılacak akraba, komşu, meslekler, taşıtlar vb. konular, bireyin performansı ve yaşadığı çevre dikkate alınarak belirlen- meli ve kullanılacak materyallere karar verilmelidir. Örneğin mesleklerin öğretiminde okul öncesi dönemdeki bir birey için doktor, öğretmen, polis vb. bireyin günlük yaşamında karşılaştığı meslekler ele alınmalıdır. Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıBölüm 7.5. Sosyal Çevrede Hayat7.5.1. Yakın çevresindeki7.5.1.1. Akrabalık derecesi söylenen kişileri ayırt eder. yakın akrabayı görsel materyal üze- 183 rinde gösterir. 7.5.2. Meslekleri ayırt eder. 7.5.1.2. Gösterilen yakın akrabanın yakınlık derecesini söyler. 7.5.3. Taşıtları türlerine göre ayırt eder. 7.5.1.3. Gösterilen yakın akrabasının adını söyler. 7.5.2.1. Meslekleri görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.5.2.2. Gösterilen mesleğin adını söy- ler. 7.5.2.3. Görevi söylenen meslek elema- nını görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.5.2.4. Gösterilen meslek elemanının görevini söyler. 7.5.2.5. Meslek elemanının çalıştığı ku- rumu görsel materyaller üzerinde göste- rir. 7.5.2.6. Meslek elemanının çalıştığı ku- rumu söyler. 7.5.3.1. Taşıtları görsel materyaller üze- rinde gösterir. 7.5.3.2. Taşıtların adlarını söyler. 7.5.3.3. Taşıt türlerinin adlarını söyler. 7.5.3.4. Türlerine göre taşıtları gösterir. 7.5.3.5. Türlerine göre taşıtları söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedefler 7.5.4. Trafik kurallarını 184 ayırt eder. Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.5.5. Alışveriş yerlerini ayırt eder. 7.5.4.1. İşlevi söylenen trafik ışığının Öğretim sürecinde öncelikle benzetilmiş ortamlardan yararlanılmalı- rengini gösterir. dır. Bölüm 7.5. Sosyal Çevrede Hayat 7.5.4.2. Trafik ışıklarındaki renklerin işlevlerini söyler. 7.5.4.3. İşlevi söylenen temel trafik levhasını gösterir. 7.5.4.4. Gösterilen temel trafik levha- sının işlevini söyler. 7.5.4.5. Yayaların karşıdan karşıya geçerken kullanması gereken ge- çitleri görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.5.4.6. Yayaların karşıdan karşıya geçerken kullanması gereken geçitle- ri söyler. 7.5.4.7. Yayaların karşıdan karşıya geçerken neler yapması gerektiğini görsel materyaller üzerinde söyler. 7.5.4.8. Yayaların karşıdan karşıya geçerken neler yapması gerektiğini söyler. 7.5.5.1. Alışveriş yerlerini görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.5.5.2. Alışveriş yerlerinin adlarını söyler. 7.5.5.3. İşlevi söylenen alışveriş yer- lerini gösterir. 7.5.5.4. Alışveriş yerlerinin işlevleri- ni söyler.

Bölüm 7.5. Sosyal Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Çevrede Hayat 7.5.6. İletişim araçlarını ayırt eder. 7.5.6.1. İletişim araçlarını görsel Hedef 7.6.2. için bireyin devam ettiği okuldaki genel eğitim müf- Bölüm 7.6. Doğada Hayat materyaller üzerinde gösterir. redatı temel alınarak hangi gök cisimlerinin çalışılacağı belirlen- 7.6.1. Canlı ve cansız melidir. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programıvarlıkları özelliklerine7.5.6.2. İletişim araçlarının adlarını göre ayırt eder. söyler. 185 7.6.2. Gök cisimlerini 7.5.6.3. İletişim araçlarına örnek ayırt eder. verir. 7.6.3. Günün bölümle- 7.6.1.1. Canlı ve cansız varlıkları rini ve günün bölümle- gösterir. rinde yapılanları ayırt eder. 7.6.1.2. Gösterilen varlığın canlı veya cansız olduğunu söyler. 7.6.1.3. Canlı ve cansız varlıklara örnek verir. 7.6.1.4. Canlı ve cansız varlıkların ortak özelliklerini görseller üzerin- de gösterir. 7.6.1.5. Canlı ve cansız varlıkların ortak özelliklerini söyler. 7.6.1.6. Canlı ve cansız varlıklar arasındaki farklılıkları söyler. 7.6.2.1. Gök cisimlerini görsel ma- teryaller üzerinde gösterir. 7.6.2.2. Gösterilen gök cisminin adını söyler. 7.6.3.1. Günün bölümlerini görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.6.3.2. Günün bölümlerinin adları- nı söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedefler 7.6.4. Günleri söyler. 186 Bölüm 7.6. Doğada Hayat 7.6.5. Mevsimleri özel- Hedef Davranışlar Açıklamalar liklerine göre ayırt eder. 7.6.4.1. Günlerin adlarını sırasıyla Hedef 7.6.4.te yer alan hedef davranışların öğretiminden sonra, ve- 7.6.6. Ayları söyler. söyler. rilen günden öncesi ve sonrasını söyleme çalışmalarına yer veril- melidir. 7.6.7. Yılın bölümleri- 7.6.4.2. Hafta içi olan günleri söyler. nin ögelerini söyler. Hedef 7.6.5. çalışılırken içinde bulunulan mevsime daha ağırlıklı 7.6.4.3. Hafta sonu olan günleri yer verilerek öğretim yapılandırılmalıdır. söyler. Hedef davranış 7.6.5.3. çalışılırken mevsimlere göre yapılanlar, giysilerdeki değişiklikler, hava durumundaki değişiklikler, bitkiler- 7.6.5.1. Mevsimlere ait özellikleri deki değişiklikler göz önünde bulundurularak öğretim yapılandırıl- taşıyan görseli gösterir. malıdır. 7.6.5.2. Mevsimlerin adlarını sıray- Hedef 7.6.6.da yer alan hedef davranışların öğretiminden sonra, la söyler. verilen aydan öncesi ve sonrasını söyleme çalışmalarına yer veril- melidir. 7.6.5.3. Mevsimlerin özelliklerini söyler. 7.6.6.1. Ayların adlarını sırasıyla söyler. 7.6.6.2. Mevsimlere ait olan ayların adlarını söyler. 7.6.7.1. Bir yılda dört mevsim oldu- ğunu söyler. 7.6.7.2. Mevsimlerin dünyanın gü- neş etrafında dönmesi ile oluştuğu- nu söyler. 7.6.7.3. Bir yılda on iki ay olduğu- nu söyler. 7.6.7.4. Bir yılda elli iki hafta oldu- ğunu söyler. 7.6.7.5. Bir yılda üç yüz atmış beş gün olduğunu söyler. 7.6.7.6. Bir ayda dört hafta olduğu- nu söyler.

Bölüm 7.6. Doğada Hayat Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.6.8. Günlük yaşamın- 7.6.7.7. Bir ayda otuz gün olduğunu söyler. Hedef 7.6.8. için zaman şeridi hazırlanarak zaman kavra- da zaman kavramlarını mı şerit üzerinden çalışılmalıdır. Zaman şeridi görsellik doğru şekilde kullanır. 7.6.7.8. Bir haftada yedi gün olduğunu söyler. içermeli ancak dikkat dağıtıcı görsellerin kullanımından 7.6.9. Doğa olaylarını kaçınılmalıdır (örneğin “Bebekliğim”, “Çocukluğum” açıklar. 7.6.7.9. Bir günün yirmi dört saat olduğunu resimleri konularak dün-bugün-yarın kavramı çalışıla- söyler. bilir). 7.6.10. Doğal afetleri Hedef 7.6.9. için bireyin yaşadığı bölge dikkate alınma- ayırt eder. 7.6.7.10. Gece gündüzün dünyanın kendi etra- lıdır. Yaşadığı bölgede en çok karşılaştığı doğa olayının fında dönmesi ile oluştuğunu söyler. öğretiminden başlanarak öğretim yapılandırılmalıdır. 7.6.8.1. Bulunduğu günün tarihini ay, yıl, gün Hedef 7.6.10. için bireyin yaşadığı bölge dikkate alın- olarak takvim üzerinde gösterir. malıdır. Yaşadığı bölgede en çok karşılaşabileceği doğal afetlerin öğretiminden başlanarak öğretim yapılandırıl- 7.6.8.2. Bulunduğu günün tarihini ay, yıl, gün malıdır. olarak söyler. 7.6.8.3. “Dün”, “bugün” ve “yarın” kavramla- rını kullanır. 7.6.9.1. Doğa olaylarını görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.6.9.2. Doğa olaylarının adlarını söyler. 7.6.9.3. Doğa olaylarının nasıl oluştuğunu söyler. 7.6.9.4. Hava durumunu görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.6.9.5. Hava durumlarını söyler. 7.6.9.6. Hava durumunun simgesini görsel materyaller üzerinde gösterir. 7.6.9.7. Simgesi gösterilen hava durumunu söyler. 7.6.10.1. Doğal afetleri görsel materyaller üze- rinde gösterir. 7.6.10.2. Doğal afetlerin adlarını söyler. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 187

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedefler 7.7.1. Ülkemiz hakkın- 188 da temel bilgileri ayırt Bölüm 7.7. Ülkemizde Hayat eder. Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.7.2. Ülkemizdeki 7.7.1.1. Ülkemizin adını söyler. Hedef 7.7.2. için bireyin yaşadığı bölgeden başlanarak öğretim farklı bölge türlerini yapılması önerilir. iklim, bitki örtüsü, 7.7.1.2. Ülkemizin kurucusunun Ata- Hedef 7.7.2.nin öğretiminde ifade edici dil becerilerine sahip yeryüzü şekli ve nüfus türk olduğunu söyler. olamayan bireyler için görsel materyaller üzerinde çalışma ya- dağılışına göre tanır. pılabilir. 7.7.1.3. Görsel materyaller üzerinde Türkiye’yi gösterir. 7.7.1.4. Gösterilen ülkenin Türkiye olduğunu söyler. 7.7.1.5. Ülkemizin başkentini söyler. 7.7.1.6. Türk Bayrağı’nı gösterir. 7.7.1.7. Gösterilen bayrağın Türk Bay- rağı olduğunu söyler. 7.7.1.8. Türk Millî Marşı’nın adını söyler. 7.7.1.9. Adı söylenen marşın Türk Millî Marşı olduğunu söyler. 7.7.2.1. Ülkemizdeki farklı bölge türle- rini iklim özelliklerine göre tanır. 7.7.2.2. Ülkemizdeki farklı bölge türle- rini bitki örtüsü özelliklerine göre tanır. 7.7.2.3. Ülkemizdeki farklı bölge türle- rini yeryüzü şekillerine göre tanır. 7.7.2.4. Ülkemizdeki farklı bölge türle- rini nüfus dağılışına göre tanır.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 7.7.3. Ülkemizde görü- len iklim, bitki örtüsü, 7.7.3.1. Ülkemizde yaşanan iklimle- Hedef 7.7.3. için bireyin yaşadığı bölgeden başlanarak öğretim ya- yeryüzü şekilleri ve nü- rin temel özelliklerini söyler. pılması önerilir. fus özelliklerini söyler. Hedef 7.7.3.ün öğretiminde ifade edici dil becerilerine sahip olama- 7.7.3.2. Ülkemizde bulunan bitki yan bireyler için görsel materyaller üzerinden çalışma yapılabilir. 7.7.4. Yerleşim birimle- örtüsü çeşitlerinin temel özellikleri- Bölüm 7.7. Ülkemizde Hayat ri ile ilgili temel bilgile- ni söyler. ri söyler. 7.7.3.3. Ülkemizde görülen yeryü- zü şekillerinin temel özelliklerini söyler. 7.7.3.4. Ülkemizdeki nüfus dağılış özelliklerini söyler. 7.7.4.1. Yerleşim birimlerinin adla- rını söyler. 7.7.4.2. Yerleşim birimlerini yöne- tenleri söyler. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 189 7.7.5. Atatürk ile ilgili 7.7.5.1. Görsel materyaller üzerinde Hedef davranış 7.7.5.3. için bireyden doğum/ölüm tarihi, doğduğu/ temel bilgileri ayırt Atatürk’ü gösterir. öldüğü yer, kabrinin nerede olduğu vb. bilgileri söylenmesi beklen- eder. mektedir. 7.7.5.2. Gösterilen resimdeki kişi- nin Atatürk olduğunu söyler. Hedef davranış 7.7.5.4. çalışılırken Atatürk’ün ülkemizi düşman- lardan kurtardığı, cumhuriyetimizi kurduğu, ülkemize birçok yeni- 7.7.5.3. Atatürk’ün kişisel bilgileri- lik getirdiği vb. bilgilerin vurgusu yapılmalıdır. ni söyler. 7.7.5.4. Atatürk’ün ülkemiz için yaptıklarını söyler.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 190 7.7.6. Ulusal ve dinî 7.7.6.1. Ulusal bayramların adlarını bayramlar ile ilgili te- söyler. Açıklamalar mel bilgileri ayırt eder. 7.7.6.2. Ulusal bayramlarda neler Hedef davranış 7.7.6.4. ve 7.7.6.8.de bayramların içerdikleri an- Bölüm 7.7. Ülkemizde Hayat yapıldığını görsel materyaller üze- lamlar vurgulanmalıdır. rinde gösterir. Örneğin “29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın özellikleri nedir?” 7.7.6.3. Ulusal bayramlarda neler diye sorulduğunda bireyden “Bugün cumhuriyet ilan edildi.” de- yapıldığını söyler. mesi beklenir. 7.7.6.4. Ulusal bayramların özellik- lerini söyler. 7.7.6.5. Dinî bayramların adlarını söyler. 7.7.6.6. Dinî bayramlarda neler ya- pılması gerektiğini görsel materyal- ler üzerinde gösterir. 7.7.6.7. Dinî bayramlarda neler ya- pıldığını söyler. 7.7.6.8. Dinî bayramların özellikle- rini söyler.

8. Modülün Adı ÖZ BAKIM BECERİLERİ 8. Modülün Amacı 8. Modüldeki Bölümler Öz Bakım Becerileri Modülü ile otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin öz bakım becerilerini gerçekleştirmeleri amaçlanmaktadır. Kişisel Bakım ve Temizlik Becerileri, Tuvalet Kontrolü ve Tuvalet Becerileri, Giyinme ve Soyunma Becerileri, Yemek Yeme ve İçme Becerileri Bölüm 8.1. Kişisel Bakım ve Temizlik Becerileri Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 8.1.1. Kişisel bakım ve temizlik becerilerini 8.1.1.1. Ellerini yıkar. Hedef 8.1.1.de yıkama gerektiren beceriler için yapılacak olan be- gerçekleştirir. 8.1.1.2. Yüzünü yıkar. ceri analizlerine kurulamaya yönelik basamaklar eklenmelidir. 8.1.1.3. Ayaklarını yıkar. Hedef 8.1.1.de yer alan hedef davranışlar çalışılırken eş zamanlı 8.1.1.4. Dişlerini fırçalar. olarak bireyin bu becerileri gerçekleştirmek için gereksinim duya- 8.1.1.5. Burnunu temizler. cağı durumların farkındalık çalışmaları da yapılmalıdır. Örneğin 8.1.1.6. Saçını tarar. yemek yedikten sonra dişlerini fırçalaması gerektiğinin farkındalı- 8.1.1.7. Saçını yıkar. ğının da artırılması sağlanmalıdır. 8.1.1.8. Banyo yapar. Hedef davranış 8.1.1.4.te yer alan diş fırçalama becerisi için elekt- 8.1.1.9. El tırnaklarını keser. ronik diş fırçasıyla da öğretim yapılabilir. 8.1.1.10. Ayak tırnaklarını keser. Ped değiştirme (8.1.1.12), banyo yapma (8.1.1.8.), vücut kıllarını 8.1.1.11. Sakal tıraşı olur. temizleme (8.1.1.14) vb. hedef davranışları, ailenin bilgisi ve onayı 8.1.1.12. Ped değiştirir. dâhilinde aile eğitimi ile gerçekleştirilmelidir. Bu hedef davranış- 8.1.1.13. Koku giderici/parfüm kul- ların öğretimi için güvenlik çemberinden bakım veren kişi/kişiler lanır. belirlenmeli ve sadece bu kişi/kişilerle iş birliği yapılarak çalışıl- 8.1.1.14. Vücut kıllarını temizler. malıdır. Güvenlik çemberinden belirlenen kişi/kişilerin hemcins- lerden seçilmesine öncelik verilmelidir. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 191

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef Davranışlar 192 8.2.1. Tuvalet kontrolü- 8.2.1.1. Tuvaletinin geldiğini Bölüm 8.2. Tuvalet Kontrolü ve Tuvalet Becerileri nü sağlar. jest-mimik, fiziksel hareketler, alter- Açıklamalar natif iletişim araçları ile ifade eder. 8.2.1.2. Tuvaletinin geldiğini söyler. Hedef 8.2.1.de yer alan hedef davranışların öğretimine başlanma- dan önce bireyin hazır bulunuşluk durumu aile ile değerlendirilme- lidir. Bireyin sağlık durumu, gündüz ve gece kuruluk kaydı sonuç- ları dikkate alınarak bu eğitime hazır olup olmadığı belirlenmelidir. Bedensel yetersizliği olan bireylerin tuvalet eğitiminde doktor ve fizyoterapistler ile iş birliği yapılmalıdır. Tüm bireyler için tuvalet becerilerinin öğretimine önce gelenek- sel yöntemle başlanmalıdır. Ancak geleneksel tuvalet eğitiminde istenilen performansı gösteremeyen bireyler için yoğunlaştırılmış tuvalet eğitimi de kullanılabilir. 8.2.2. Tuvalet becerisini 8.2.2.1. Güvenlik çemberinde yer Pantolon/etek çıkarma ve giyme becerilerini çalışırken lastikli pan- gerçekleştirir. alan kişiler yardımı ile tuvaletini tolonla/etekle öğretime başlanarak daha sonra fermuar ve düğmeli yapar. pantolon/etek ile çalışılmalıdır. 8.3.1. Giysilerini çıkarır. 8.2.2.2. Tuvaletini yapar. Mont, palto ve kaban çıkarma giyme beceri analizleri benzer özel- Bölüm 8.3. Giyinme ve likler gösterdiğinden hedef davranış olarak bir arada ele alınmıştır. Soyunma Becerileri 8.2.2.3. Tuvalet sonrası vücut te- Öğretim süreci bireyin kullandığı giysiye göre planlanmalıdır. mizliğini yapar. Soyunma ve giyinme becerilerinin öğretiminde mevsim özellikleri 8.2.2.4. Tuvalet sonrası tuvalet te- dikkate alınmalıdır. Örneğin kış mevsiminde bot giyme ve çıkarma mizliğini yapar. çalışılırken yaz mevsiminde tişört, şapka vb. giyme ve çıkarma ça- lışılmalıdır. 8.3.1.1. Çoraplarını çıkarır. Giyinme becerilerinin edinimi, akıcılığı, kalıcılığı ve genellenebi- 8.3.1.2. Pantolonunu çıkarır. lirliğinin sağlanabilmesi için aile ile iş birliği yapılmalıdır. 8.3.1.3. Kazağını çıkarır. 8.3.1.4. Tişörtünü çıkarır. 8.3.1.5. Eteğini çıkarır. 8.3.1.6. Hırkasını çıkarır. 8.3.1.7. Ceketini çıkarır. 8.3.1.8. Yeleğini çıkarır. 8.3.1.9. Süveterini çıkarır.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 8.3.2. Giysilerini giyer. 8.3.1.10. Montunu/paltosunu/kabanını çıkarır. Soyunma ve giyinme hedef davranışlarının öğreti- 8.3.1.11. Ayakkabısını/botunu/çizmesini çıkarır. minde bireyin mahremiyeti dikkate alınarak gerekli 8.3.1.12. Şapkasını çıkarır. düzenlemeler yapılmalıdır. 8.3.1.13. Eldivenini çıkarır. Bölüm 8.3. Giyinme ve Soyunma Becerileri 8.3.1.14. Atkısını çıkarır. 8.3.1.15. Atletini çıkarır. 8.3.1.16. İç çamaşırlarını çıkarır. 8.3.1.17. Külotlu çorabını çıkarır. 8.3.1.18. Elbisesini çıkarır. 8.3.2.1. Çoraplarını giyer. 8.3.2.2. Pantolonunu giyer. 8.3.2.3. Kazağını giyer. 8.3.2.4. Tişörtünü giyer. 8.3.2.5. Eteğini giyer. 8.3.2.6. Hırkasını giyer. 8.3.2.7. Ceketini giyer. 8.3.2.8. Yeleğini giyer. 8.3.2.9. Süveterini giyer. 8.3.2.10. Montunu / paltosunu / kabanını giyer. 8.3.2.11. Ayakkabısını / botunu / çizmesini giyer. 8.3.2.12. Şapkasını giyer. 8.3.2.13. Eldivenini giyer. 8.3.2.14. Atkısını giyer. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 193

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar Bölüm 8.3. Giyinme ve Soyunma Becerileri1948.3.2. Giysilerini giyer. 8.3.2.15. Atletini giyer. 8.3.3. Giysilerdeki apa- 8.3.2.16. İç çamaşırlarını giyer. ratları açar. 8.3.2.17. Külotlu çorabını giyer. 8.3.2.18. Elbisesini giyer. 8.3.4. Giysilerdeki apa- ratları kapatır. 8.3.3.1. Çıtçıt açar. 8.3.3.2. Cırt cırt açar. 8.3.5. Giysiyi tamamla- 8.3.3.3. Fermuar açar. yıcı aksesuar kullanır. 8.3.3.4. Düğme açar. 8.3.3.5. Kopça açar. 8.3.3.6. Klips açar. 8.3.3.7. Bağcık çözer. 8.3.4.1. Çıtçıt kapatır. 8.3.4.2. Cırt cırt kapatır. 8.3.4.3. Fermuar kapatır. 8.3.4.4. Düğme kapatır. 8.3.4.5. Kopça kapatır. 8.3.4.6. Klips kapatır. 8.3.4.7. Bağcık bağlar. 8.3.5.1. Kemer kullanır. 8.3.5.2. Kravat kullanır. 8.3.5.3. Pantolon askısı kullanır. 8.3.5.4. Fular kullanır. 8.3.5.5. Gözlük kullanır. 8.3.5.6. Takı kullanır. 8.3.5.7. Toka/taç takar.

Bölüm 8.3. Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 8.3.6. Yer, zaman ve 8.3.6.1. Mevsimlere uygun giyinir. duruma uygun giyinir. 8.3.6.2. Ortama uygun giyinir. Bölüm 8.4. Yemek Yeme ve İçme Becerileri 8.4.1. Yeme becerilerini 8.4.1.1. Parmaklarını kullanarak Yemek yeme becerileri çalışılırken bireyin eğitim merkezine gel- gerçekleştirir. yemek yer. diği zaman dilimi göz önünde bulundurularak öğretim planlanma- 8.4.1.2. Çatal kullanarak yemek yer. lıdır. 8.4.2. İçme becerilerini 8.4.1.3. Kaşık kullanarak yemek gerçekleştirir. yer. Yemek yeme becerilerinin öğretimine bireyin sevdiği yiyecek- içe- 8.4.1.4. Çatal ve bıçağı birlikte kul- ceklerle başlanarak ve kullanılacak materyallerde bireye seçenek 8.4.3. Uygun yemek lanarak yemek yer. sunularak bireyin güdülenmesi sağlanmalıdır. yeme davranışlarını gerçekleştirir. 8.4.2.1. Pipet kullanarak sıvı içer. Yeme ve içme becerilerinin öğretiminde bireyin içinde bulunduğu 8.4.2.2. Bardaktan sıvı içer. kültürel çevrenin özellikleri dikkate alınarak beceri analizlerinde 8.4.2.3. Şişeden sıvı içer. sofra ve görgü kurallarına yer verilmelidir. 8.4.2.4. Teneke kutudan sıvı içer. Bedensel yetersizliği olan bireylere yeme ve içme becerilerinin öğ- 8.4.3.1. Tabağına bitireceği kadar retiminde fizyoterapistlerle iş birliği yapılmalıdır. yemek alır. 8.4.3.2. Yemeklerini sırasına uygun yer. 8.4.3.3. Ağzında lokma varken ko- nuşmadan yer. 8.4.3.4. Sofrada peçete kullanır. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 195

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı 196 9. Modülün Adı GÜNLÜK YAŞAM BECERİLERİ 9. Modülün Amacı 9. Modüldeki Bölümler Günlük Yaşam Becerileri Modülü ile otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin günlük yaşam becerilerini ger- çekleştirmeleri amaçlanmaktadır. Mutfak Becerileri, Ev Araç Gereçlerini Kullanma, Giysi Düzeni ve Bakımı, Ev Düzeni ve Bakımı Bölüm 1’deki hedef ve hedef davranışlar çalışılırken TOPLUMSAL YAŞAM BECERİLERİ modülünde yer alan güvenlik becerileri dikkate alı- narak bütünsel bir yaklaşımla çalışılmalıdır. Bölüm 9.1. Mutfak Becerileri Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 9.1.1. Yiyecek hazır- lama öncesi becerileri 9.1.1.1. Yiyecek yıkar. Bireyin düzeyine göre ileri düzeyde yemekler pişirilebilir. gerçekleştirir. 9.1.1.2. Yiyecek doğrar. Hedef davranış 9.1.3.3. için başlangıçta hazır çorba ile çalışmaya 9.1.1.3. Yiyecek rendeler. başlanmalı, bireyin performansına göre farklı türde çorbaların öğ- 9.1.2. Basit yiyecek 9.1.1.4. Yiyecek soyar. retimine yer verilmelidir. hazırlar. 9.1.2.1. Sandviç yapar. Hedef davranış 9.1.4.1.in kazandırılmasında sıcak ve soğuk su kul- 9.1.3. Yemek pişirir. 9.1.2.2. Salata yapar. lanılarak öğretim çeşitlendirilmelidir. 9.1.2.3. Tost yapar. 9.1.4. İçecek hazırlar. 9.1.2.4. Cacık yapar. 9.1.3.1. Yumurta pişirir. 9.1.3.2. Yiyecek haşlar. 9.1.3.3. Çorba yapar. 9.1.3.4. Makarna yapar. 9.1.3.5. Puding yapar. 9.1.3.6. Kek yapar. 9.1.4.1. Toz içecek hazırlar. 9.1.4.2. Meyve suyu hazırlar.

Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar Bölüm 9.1. Mutfak Becerileri 9.1.5. Servis yapar. 9.1.4.3. Ayran yapar. Hedef davranış 9.1.4.2.nin öğretiminde bireyin yaşantısı dikkate 9.1.4.4. Çay demler. alınarak elde sıkma, katı meyve sıkacağı kullanma vb. becerilerin 9.1.6. Yemek masası ha- 9.1.4.5. Türk kahvesi yapar. öğretimine yer verilmelidir. zırlar ve toplar. 9.1.5.1. Yiyecek servisi yapar. Hedef 9.1.5. için önce katı yiyecek ve soğuk içecek servisi yapma 9.1.5.2. İçecek servisi yapar. becerilerinin öğretimi ile başlanmalıdır. Birey bu becerilerde iler- leme gösterdikten sonra sıvı yiyecek ve sıcak içecek servisi yapma 9.1.6.1. Yiyeceklere/içeceklere uygun öğretimine devam edilmelidir. araç gereçleri masaya yerleştirir. 9.1.6.2. Kişi sayısına göre uygun araç Hedef 9.1.6. için öğretim süreçleri bireyin ve ailesinin kültürel ya- gereçleri masaya yerleştirir. şantıları dikkate alınarak yapılandırılmalıdır. 9.1.6.3. Yemek masasını toplar.  Bölüm 2’deki hedef ve hedef davranışlar bu modüldeki diğer hedef davranışlar ile ilişkilendirilerek bütünsel bir yaklaşımla çalışılmalıdır. Örneğin kek yapma becerisinin öğretiminde mikser kullanma ve fırın kullanma becerileri çalışılmalıdır.  Bölüm 2’deki hedef ve hedef davranışlar Toplumsal Yaşam Becerileri modülünde yer alan güvenlik becerileri dikkate alınarak bütünsel bir yaklaşımla çalışılmalıdır. Örneğin elektrikli ev aletleri ile çalışılırken oluşabilecek risklere yönelik tedbirlerin öğretimine yer verilmelidir. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programı Hedefler Hedef Davranışlar Açıklamalar 197 Bölüm 9.2. Ev Araç 9.2.1. Beyaz eşya kul- 9.2.1.1. Televizyon kullanır. Gereçlerini Kullanma lanır. 9.2.1.2. Ocak kullanır. 9.2.1.3. Buzdolabı kullanır. 9.2.1.4. Bulaşık makinesi kullanır. 9.2.1.5. Çamaşır makinesi kullanır. 9.2.1.6. Fırın kullanır. 9.2.1.7. Mikrodalga fırın kullanır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler İçin Destek Eğitim ProgramıHedeflerHedef DavranışlarAçıklamalar 9.2.2. Küçük ev aletle- 198 rini kullanır. 9.2.2.1. Su ısıtıcısı kullanır. Bölüm 9.2. Ev Araç Gereçlerini Kullanma 9.2.2.2. Mutfak robotu kullanır. Hedef 9.2.2.de yer alan hedef davranışların öğretiminde küçük ev 9.2.3. Kişisel elektro- 9.2.2.3. Mikser kullanır. aletlerinin rutin bakım ve temizliğine ilişkin öğretim yapılmalıdır. nik/elektrikli cihazları 9.2.2.4. Tost makinesi kullanır. Hedef 9.2.3.te yer alan cihazlarla birlikte kulaklık, şarj aleti vb. kullanır. 9.2.2.5. Saç kurutma makinesi kul- aparatların kullanımına da yer verilmelidir. lanır. Bölüm 9.3. Giysi Düzeni 9.3.1. Giysilerin düze- 9.2.2.6. Elektrikli süpürge kullanır. ve Bakımı nini sağlar. 9.2.2.7. Ütü kullanır. 9.3.2. Giysilerin bakı- mını yapar. 9.2.3.1. Telefon kullanır. 9.2.3.2. Cep telefonu kullanır. 9.2.3.3. Tablet kullanır. 9.2.3.4. Bilgisayar kullanır. 9.2.3.5. Dijital müzik çalar kullanır. 9.2.3.6. Fotoğraf makinesi kullanır. 9.2.3.7. Saç şekillendirici kullanır. 9.2.3.8. Tıraş makinesi kullanır. 9.2.3.9. Epilasyon makinesi kullanır. 9.3.1.1. Giysileri katlar. 9.3.1.2. Giysileri dolaba yerleştirir. 9.3.1.3. Giysileri mevsimlerine göre sınıflandırarak dolabını düzenler. 9.3.2.1. Düğme diker. 9.3.2.2. Sökük diker. 9.3.2.3. Ayakkabı boyar. 9.3.2.4. Giysi fırçalar.