1.0-การบัญชีงต้นทุน-1

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ่งุ เนน้ สมรรถนะ หนว่ ยที่ 5 รวม 12 ชั่วโมง ช่อื หน่วย การบญั ชเี กีย่ วกบั ค่าใช้จ่ายในการผลิต สอนครัง้ ท่ี 13-15 เร่ือง การบญั ชเี ก่ียวกับคา่ ใชจ้ ่ายในการผลิต จานวน 12 ชว่ั โมง 5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏิบัติ  กจิ กรรมตรวจสอบความเข้าใจ  แบบทดสอบเพอื่ ประเมนิ ผลหลังการเรยี นรู้ 5.4.3 การทดสอบด้วยวาจาและข้อเขยี น  ตรวจแบบทดสอบ ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 60  ต้ังคาถามใหต้ อบและอธิบาย ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80 6. ส่อื การการเรยี นรู้/แหล่งการเรียนรู้ 6.1 ส่อื ส่งิ พิมพ์ หนงั สอื เรยี นวิชาการบญั ชตี น้ ทนุ 1 : ของสานกั พิมพเ์ อมพนั ธ์ เอกสารประกอบการสอนการบญั ชตี ้นทุน 1 : ของรชต สายสวสั ด์ิ มหาวิทยาลยั ราชภัฏ อดุ รธานี 7. เอกสารประกอบการจัดการเรียนรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ) 7.1 ใบความรู้ 7.2 ใบทดสอบ 7.3 ใบส่ังงาน 8. การบูรณาการ/ความสมั พันธก์ บั วชิ าอืน่ 8.1 วิชาภาษาไทย เก่ียวกับการใช้ภาษาด้านการพูด การอา่ น และการเขยี น 8.2 วิชาคณิตศาสตร์ เก่ียวกับการคานวณ 8.3 วิชาภาษาองั กฤษ ด้านคาศพั ท์ทางบัญชี 9. การวดั ผลและประเมินผล 9.1 วธิ กี าร ดาเนนิ การวดั ผลในชว่ งเวลา (1) กอ่ นเรียน โดยใชแ้ บบทดสอบก่อนเรียน (2) ระหวา่ งเรียน โดยการถามตอบและการสงั เกตการณป์ ฏิบัตงิ าน (3) หลงั เสร็จส้ินการเรียน โดยทาแบบทดสอบ

แผนการจดั การเรยี นรู้มุง่ เน้นสมรรถนะ หนว่ ยที่ 5 รวม 12 ชว่ั โมง ชอื่ หน่วย การบญั ชีเกี่ยวกับค่าใช้จา่ ยในการผลิต สอนครง้ั ท่ี 13-15 เร่ือง การบญั ชเี ก่ียวกบั ค่าใช้จา่ ยในการผลติ จานวน 12 ชัว่ โมง 9.2 เกณฑ์การประเมิน (1) ผเู้ รยี นมีเวลาเรยี นไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80 (2) ผเู้ รียนมีคะแนนจากแบบทดสอบหลงั เรียนร้อยละ 80 (3) ผูเ้ รยี นบันทกึ บัญชีการซ้อื ขายสินค้าสมบูรณ์และถูกตอ้ งทกุ ครัง้ 10. บันทกึ หลังการเรียนรู้ 10.1 ผลการใช้แผนการจดั การเรยี นรู้ 1. เน้อื หาสอดคลอ้ งกบั จุดประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม 2. สามารถนาไปใช้ปฏบิ ัติการสอนได้ครบตามกระบวนการเรียนการสอน 3. สอื่ การสอนเหมาะสมดี 10.2 ผลการเรียนรขู้ องผเู้ รียน 1. นักศกึ ษาส่วนใหญ่มีความสนใจใฝ่รู้ เข้าใจในบทเรยี นรว่ มกนั อภิปราย ตอบคาถาม ในกลมุ่ และรว่ มกนั แสดงความคิดเห็น 2. นักศึกษากระตือรอื ร้นและรับผิดชอบในการทางานกลุ่มเพ่ือให้งานสาเร็จทนั เวลา ที่กาหนด 10.3 แนวทางการพฒั นาคุณภาพการเรียนรู้ 1. สอนเนอื้ หาไดค้ รบตามหลักสูตร 2. แผนการสอนและวธิ กี ารสอนครอบคลมุ เน้อื หาการสอนทาให้ผู้สอนสอนไดอ้ ยา่ งมน่ั ใจ 3. สอนได้ทนั ตามเวลาทก่ี าหนด ……………………………………………… ผูบ้ ันทกึ การสอน

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ที่ แผ่นที่ 1/6 66 ชอ่ื วชิ า : การบัญชีต้นทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีเก่ยี วกับค่าใชจ้ า่ ยในการผลิต จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. อธบิ ายความหมายและลกั ษณะของค่าใชจ้ า่ ยในการผลิตได้ 2. อธบิ ายลกั ษณะการเกดิ คา่ ใชจ้ า่ ยในการผลิตจรงิ ได้ 3. บนั ทึกบญั ชีคา่ ใชจ้ า่ ยในการผลิตท่เี กดิ ขึ้นจรงิ ได้ 4. คานวณอตั ราคา่ ใช้จา่ ยในการผลติ คิดเข้างานได้ 5. คานวณและบนั ทึกบัญชี เกี่ยวกับคา่ ใชจ้ า่ ยในการผลติ คดิ เข้างานได้ 6. ปนั สว่ นคา่ ใชจ้ า่ ยของแผนกบริการใหแ้ ผนกผลิตได้ เน้อื หาสาระ 1. ความหมายของคา่ ใช้จ่ายในการผลิต ค่าใชจ้ า่ ยในการผลติ (Manufacturing Overhead) หมายถึง ค่าใชจ้ า่ ย(Expenses) ท่ีเกย่ี วข้องกบั การผลิตสินค้า ทงั้ ทางตรงและทางออ้ ม โดยไม่รวมคา่ วัตถุดิบทางตรง และค่าแรงงานทางตรง ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตอาจเรียกในอกี ชือ่ ว่า ค่าใชจ้ ่ายโรงงาน (Factory Expenses) คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ จาแนกออกเป็น 3 กลุ่มคอื วตั ถดุ บิ ทางอ้อม (Indirect Material) แรงงานทางอ้อม (Indirect Labor) และค่าใช้จา่ ยการผลติ อ่นื (Other Manufacturing Overhead) ค่าใช้จ่ายการผลติ ท้ังสามรายการมลี ักษณะเปน็ ตน้ ทุนการผลิตทางอ้อม (Indirect Manufacturing Costs) ต่างกับค่า วตั ถุดิบทางตรงและคา่ แรงงานทางตรงซึง่ เป็นตน้ ทนุ การผลติ ทางตรง (Direct Manufacturing Costs) สาหรับกจิ การที่ ทาการผลิตสินคา้ เราสามารถท่จี ะจาแนกแผนกต่าง ๆ ออกเปน็ 2 ลักษณะใหญ่ ๆ คอื (1) ค่าใช้จา่ ยแผนกผลติ (Production departments Expense) หมายถงึ ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกบั การทางานของ เคร่ืองจักร คนงาน และค่าใชจ้ า่ ยอ่ืน ๆ ท่เี กดิ ขึ้นในแผนกผลิตสินคา้ (2) ค่าใช้จ่ายแผนกบรกิ าร (Service departments Expense) หมายถึง ค่าใช้จา่ ยที่ไมเ่ กีย่ วขอ้ งกบั การผลิต โดยตรงโดยแผนกต่าง ๆ เหลา่ น้จี ะทาหน้าที่ในด้านการบรกิ ารใหแ้ กแ่ ผนกอ่ืน โดยปกติแลว้ ต้นทุนในแผนกบรกิ าร สว่ นทเ่ี ก่ียวกับการผลิตก็จะถกู จัดสรรเข้าแผนกผลิตตา่ ง ๆ เพื่อทาการคานวณหาต้นทนุ ผลติ ทีเ่ หมาะสม อย่างไรกต็ ามการ จดั สรรต้นทุนจากแผนกบรกิ ารใหแ้ ก่แผนกผลติ กจ็ ะตอ้ งคานงึ ถึงการทแ่ี ผนกผลิตไดใ้ ช้ประโยชน์จากแผนกบริการนนั้ ๆ 2. คา่ ใช้จา่ ยในการผลิตของแผนกผลิต คา่ ใชจ้ ่ายในการผลติ ของแผนกผลิต (Production departments Expense) เป็นคา่ ใชจ้ า่ ยท่ีเกดิ ขนึ้ ถือเป็นต้นทุน ของแผนกผลิตนนั้ ๆ ประกอบด้วย ค่าใช้จ่ายทางตรง(Direct Departments Expense) และคา่ ใชจ้ า่ ยทางออ้ ม (Indirect Departments Expense) ซ่ึงลักษณะการเกดิ ค่าใชจ้ า่ ยการผลติ จะเกิดได้ 3 ลกั ษณะ คือ (1) เกิดจากการจา่ ยเงนิ เชน่ การจ่ายค่าเชา่ โรงงาน การจ่ายค่าไฟฟ้าโรงงาน (2) เกิดจากการโอนบญั ชีเช่น การโอนวัตถุดิบทางออู ม การ โอนคา่ แรงงานทางออู ม (3) เกดิ จากการปรับปรงุ บญั ชี เช่น การคดิ ค่าเส่ือมราคาอาคารโรงงาน การคิดค่าเส่ือมราคาเครื่องจักร

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผน่ ท่ี 2/6 67 ช่อื วชิ า : การบญั ชตี น้ ทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบัญชเี ก่ียวกับค่าใช้จา่ ยในการผลิต 3. ค่าใช้จา่ ยในการผลติ ของแผนกบรกิ าร ตน้ ทุนแผนกบรกิ าร (Cost of service departments) หมายถงึ ตน้ ทุนต่าง ๆ ท่ีไมเ่ กี่ยวขอ้ งกับการผลิตโดยตรง โดยแผนกต่าง ๆ เหลา่ นจ้ี ะทาหน้าทใี่ นดา้ นการบริการให้แกแ่ ผนกอ่นื ๆ เช่น แผนกเงินเดอื นและค่าจา้ ง แผนกบคุ คล แผนกซ่อมบารุง แผนกธรุ การโรงงาน เปน็ ต้น โดยปกตแิ ล้วตน้ ทุนในแผนกบริการสว่ นทเี่ ก่ียวกบั การผลติ กจ็ ะถูกจดั สรร เข้าแผนกผลติ ต่าง ๆ เพ่ือทาการคานวณหาต้นทนุ ผลติ ที่เหมาะสม อย่างไรกต็ ามการจดั สรรตน้ ทุนจากแผนกบริการให้แก่ แผนกผลิตกจ็ ะตอ้ งคานงึ ถึงการทแี่ ผนกผลติ ไดใ้ ชป้ ระโยชนจ์ ากแผนกบริการนัน้ ๆ 4. ลกั ษณะการเกดิ ค่าใช้จ่ายในการผลิตจริงและวิธีการบนั ทึกบญั ชี ค่าใชจ้ ่ายการผลิตจะเปน็ ค่าใช้จา่ ยทางอ้อม ประกอบดว้ ยต้นทุนหลายประเภทซึง่ จะเกิดได้ 3 แบบ คอื จากการจา่ ยเงิน, จากการโอนบัญชีและจากการปรับปรุงบญั ชีเม่อื ส้ินงวด Dr. Factory overhead 3

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี แผน่ ที่ 3/6 68 ชอ่ื วิชา : การบัญชีต้นทุน 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบญั ชีเกยี่ วกับคา่ ใช้จ่ายในการผลติ 5. ค่าใช้จา่ ยในการผลิตคดิ เขา้ งาน ต้นทุนผลิตภณั ฑ์ประกอบด้วย วตั ถุดบิ ทางตรง คา่ แรงงานทางตรง และค่าใชจ้ า่ ยการผลติ แต่เน่ืองจากคา่ ใชจ้ ่าย การผลิตประกอบค่าใช้จา่ ยตา่ งๆ ทม่ี ลี ักษณะแตกตา่ งกนั ต้นทุนบางชนดิ เปน็ คา่ ใช้จ่ายการผลติ ฝันแปร(คา่ เสื่อมราคา(ช.ม. เคร่อื งจักร) ,คา่ น้ามนั เช้อื เพลงิ ) ตน้ ทนุ บางชนดิ เป็นค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคงท่ี (ค่าเสือ่ มราคาเครือ่ งจกั ร(เสน้ ตรง), คา่ เช่า โรงงาน) ตน้ ทนุ บางชนดิ เปน็ คา่ ใชจ้ ่ายทีต่ ้องรอให้ถึงสิน้ งวดก่อนกจิ การจงึ จะสามารถบันทกึ ค่าใชจ้ า่ ยการผลติ ไดค้ รบถ้วน (คา่ น้าคา่ ไฟโรงงาน,คา่ เสอ่ื มราคา) ปัญหาดงั กล่าวจึงทาให้มกี ารกาหนดวิธีการคานวณต้นทนุ ตามวธิ ปี กติ (Normal costing) ใชแ้ ทนตน้ ทนุ จรงิ (Actual costing) ซ่ึงการคานวณตน้ ทุนตามวธิ ปี กติจะประกอบดว้ ย วตั ถดุ บิ ทางตรง (จรงิ ) คา่ แรงงานทางตรง (จริง) และ ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคิดเข้างาน (เป็นค่าใชจ้ า่ ยการผลติ ทีป่ ระมาณขนึ้ ล่วงหนา้ โดยคานวณไดจ้ ากฐานต่างๆกัน) คา่ ใช้จา่ ยการผลิตคดิ เข้างาน (Manufacturing overhead application) อตั ราคา่ ใช้จ่ายการผลิตคิดเข้างาน = งบประมาณค่าใช้จา่ ยการผลิต กิจกรรม จากสูตรดังกล่าวทาใหก้ จิ การต้องทราบงบประมาณค่าใชจ้ า่ ยการผลิต ณ ระดับกจิ กรรมหน่ึงท่ี เหมาะสม และทราบหนว่ ยของกจิ กรรมที่จะใชเ้ ปน็ เกณฑ์ในการกาหนดอตั ราค่าใช้จ่ายการผลติ คดิ เข้างาน จึงตอ้ งมีการ พิจารณาถงึ สง่ิ ตา่ งๆ ตอ่ ไปน้ี 1. งบประมาณค่าใชจ้ ่ายการผลติ จะประมาณจากปรมิ าณการผลิต ซง่ึ หากกจิ การประมาณ ปริมาณการผลิตได้ใกล้เคียงกบั ความเปน็ จริง จะทาใหง้ บประมาณค่าใช้จา่ ยการผลิตใกล้เคียงกับความเป็นจริงดว้ ย 2. กิจกรรม มี 5 เกณฑ์ คือต้นทุนวัตถุดบิ ทางตรง (Direct material), ตน้ ทุนค่าแรงงานทางตรง (Direct labor), หน่วยผลิตเสร็จ (Unit of production), ชัว่ โมงแรงงานทางตรง (Direct labor hours), ชวั่ โมง เครื่องจกั ร (Machine hours)

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าที่ แผ่นที่ 4/6 69 ช่อื วิชา : การบัญชตี น้ ทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบญั ชเี กี่ยวกับค่าใชจ้ า่ ยในการผลติ 6. การคานวณและการบนั ทกึ บญั ชีเก่ียวกบั ค่าใชจ้ ่ายในการผลิตคิดเขา้ งาน ตัวอยา่ งท่ี 1 กิจการผลติ สนิ คา้ แห่งหน่ึงไดป้ ระมาณคา่ ใช้จา่ ยการผลิต และมีขอ้ มูลเก่ยี วกับการผลติ สาหรบั งวด 1 ปี เป็นดงั น้ี งบประมาณค่าใช้จา่ ยการผลิต 500,000 บาท ตน้ ทนุ วัตถดุ บิ ทางตรง 800,000 บาท ตน้ ทุนคา่ แรงงานทางตรง 400,000 บาท หน่วยทีผ่ ลิตเสรจ็ 200,000 หนว่ ย ชวั่ โมงแรงงานทางตรง 100,000 ชวั่ โมง ชั่วโมงเครือ่ งจักร 250,000 ชวั่ โมง 1. ตน้ ทุนวัตถุดิบทางตรง = อตั ราคา่ ใช้จ่ายการผลติ คดิ เขา้ งาน = x 100 = 62.50 % ของต้นทุนวตั ถดุ ิบทางตรง เหมาะสาหรบั กิจการทมี่ คี า่ ใชจ้ ่ายการผลติ สัมพันธก์ บั ตน้ ทุนวตั ถุดบิ ทางตรง 2. ตน้ ทนุ ค่าแรงงานทางตรง อัตราค่าใชจ้ า่ ยการผลติ คิดเข้างาน = = x 100 = 125% ของตน้ ทุนคา่ แรงงานทางตรง เหมาะสาหรับกิจการท่มี คี า่ ใช้จา่ ยการผลติ ความสัมพันธ์กบั คา่ แรงงานทางตรง 3. หนว่ ยผลิตเสร็จ อัตราค่าใช้จา่ ยการผลติ คิดเขา้ งาน = = x 100 = 2.50 บาท/หน่วย เหมาะสาหรบั กจิ การทผี่ ลติ สนิ คา้ เพยี งชนดิ เดียวเพราะทกุ หนว่ ยผลิตเทา่ กันทุกหน่วย

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผ่นที่ 5/6 70 ชื่อวิชา : การบัญชตี ้นทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชเี ก่ยี วกบั ค่าใช้จา่ ยในการผลติ 4. ชว่ั โมง แรงงานทางตรง อัตราค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคดิ เข้างาน = = = 5 บาทตอ่ ช.ม.แรงงานทางตรง เหมาะสาหรบั กจิ การที่ใช้แรงงานคนหรือเวลาการทางานของคนเปน็ หลัก 5. ช่วั โมงเครื่องจักร อตั ราคา่ ใช้จ่ายการผลิตคดิ เขา้ งาน = = = 2 บาทตอ่ ช.ม.เคร่อื งจักร เหมาะสาหรับกจิ การที่ใช้เคร่ืองจกั รเปน็ จานวนมากๆ * อตั ราคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตอาจใชอ้ ตั ราเดียวทั้งโรงงาน หรอื อาจมีหลายอตั ราแตกต่างกนั ไปตามแผนกผลิต เม่ือกิจการทราบถึงอัตราคา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตคิดเข้างานแล้วกส็ ามารถคานวณหาค่าใช้จ่ายการผลติ คิดเขา้ งานได้ดังน้ี สตู รในการคานวณค่าใช้จ่ายการผลติ คดิ เขา้ งาน ค่าใช้จ่ายการผลติ คิดเขา้ งาน = อัตราคา่ ใชจ้ ่ายการผลิตคดิ เข้างาน X กิจกรรมจริง การบนั ทกึ คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ คิดเขา้ งาน เปน็ ดงั น้ี เดบติ งานระหว่างผลิต XX เครดิต คา่ ใช้จ่ายการผลิตคิดเข้างาน XX 7. การปนั สว่ นคา่ ใชจ้ ่ายที่เกิดขน้ึ จริงจากแผนกบริการเข้าสแู่ ผนกผลิต การปันส่วนงบประมาณตน้ ทนุ ของแผนกบรกิ ารไปยังแผนกผลิตมี 3 วิธี คอื การปนั สว่ นโดยตรง(Direct method) เป็นการปนั สว่ นจากแผนกบริการไปหาแผนกผลิตโดยตรงตามสดั สว่ นของ กิจกรรมทใ่ี ช้ วธิ นี เ้ี ป็นวธิ ีทีง่ า่ ย แผนกบริการ แผนกผลิต A ตัดต่อ B ประกอบ

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผน่ ท่ี 6/6 71 ช่อื วิชา : การบญั ชตี ้นทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีเกี่ยวกับคา่ ใช้จ่ายในการผลติ การปนั ส่วนแผนกบริการไปยงั แผนกผลิต มหี ลักเกณฑ์ดังน้ี 1. ปันส่วนแผนกซ่อมบารุง ไปยังแผนกผลิต โดยใช้จานวนพ้ืนท่ีตอ่ ตารางฟุตของแผนกผลิตแต่ ละแผนกเป็นเกณฑ์ 2. ปันสว่ นแผนกบรกิ ารทัว่ ไป ไปยงั แผนกผลติ โดยใชจ้ านวนพนักงานของแผนกผลติ แตล่ ะ แผนกเป็นเกณฑ์ การปันสว่ นเปน็ ขน้ั (Step method) เปน็ การปันส่วนจากแผนกบริการหนึง่ ไปหาแผนกบรกิ ารอนื่ ตามสดั สว่ นของ กจิ กรรมท่ีใช้ จากน้ันจงึ จะปันสว่ นจากแผนกบรกิ ารไปยงั แผนกผลิต ตามสดั สว่ นของกจิ กรรมทใ่ี ช้ แผนกบรกิ าร แผนกผลิต A ตดั ต่อ B ประกอบ การปนั ส่วนแบบพชี คณติ (Algebraic method)เป็นการปนั สว่ นระหว่างแผนกบรกิ ารด้วยกันกอ่ นตามสดั ส่วนของ กจิ กรรมท่ีใช้ จากน้นั จึงจะปนั สว่ นจากแผนกบริการไปยังแผนกผลิต ตามสัดส่วนของกจิ กรรมทใี่ ช้ วธิ ีนจ้ี ึงเปน็ วิธีท่ี เหมาะสมทส่ี ดุ ในสภาพความเป็นจรงิ แผนกบริการ แผนกผลิต A ตัดตอ่ B ประกอบ

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี แผน่ ที่ 1/2 72 ช่ือวิชา : การบัญชตี ้นทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบัญชีเกีย่ วกบั คา่ ใช้จา่ ยในการผลติ คาช้แี จง จงเลอื กคาตอบที่ถูกตอ้ งที่สดุ เพยี งคาตอบเดยี ว แล้วทาเครอ่ื งหมาย  ลงในกระดาษคาตอบ

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบทดสอบ หนา้ ท่ี แผน่ ที่ 2/2 73 ช่ือวิชา : การบญั ชีตน้ ทนุ 1 รหัสวิชา 3201-2003 งาน : การบญั ชเี ก่ยี วกับค่าใช้จา่ ยในการผลิต

สาขาวชิ า : การบญั ชี รหสั วชิ า ใบเฉลยใบทดสอบ หน้าท่ี แผ่นที่ 1/1 74 ช่ือวิชา : งาน :

สาขาวิชา : การบัญชี รหสั วิชา ใบมอบหมายงาน หน้าท่ี แผ่นที่ 1/1 75 ช่ือวชิ า : งาน : จดุ ประสงค์การมอบงาน 1. เพ่อื ให้ผูเ้ รยี นรู้จักใช้เวลาว่างใหเ้ ป็นประโยชน์ 2. เพือ่ ให้ผู้เรียนได้ค้นคว้าหาความรูเ้ พมิ่ เติม 3. เพอ่ื ให้ผู้เรยี นมีความรับผิดชอบต่อตนเอง แนวทางการปฏิบตั งิ าน ครูมอบหมายงาน นกั เรียนค้นควา้ นักเรยี นนาเสนอ นักเรยี นสง่ ผลงาน เป็นการบ้าน งานตนเอง ครใู หค้ ะแนน แหลง่ คน้ คว้า หนังสอื เรยี น ตาราเรยี น คาถาม/ปัญหา 1. ในการคน้ ควา้ งานนกั เรยี นพบปัญหาอะไรบ้าง 2. นกั เรียนแกป้ ญั หาอย่างไร 3. นกั เรยี นไดอ้ ะไรจากการไปคน้ ควา้ งาน กาหนดเวลาส่งงาน กอ่ นครูสอนคาบต่อไป

แผนการจดั การเรยี นรู้มุ่งเน้นสมรรถนะ หนว่ ยที่ 6 รวม 8 ชัว่ โมง ชื่อหนว่ ย การบัญชตี น้ ทุนงานสงั่ ทา สอนคร้งั ท่ี 16-17 เร่อื ง การบญั ชีตน้ ทุนงานส่งั ทา จานวน 8 ช่ัวโมง 1. สาระสาคญั วิธีการบัญชีต้นทนุ งานเปน็ วิธีเกบ็ รวบรวมและสะสมต้นทนุ การผลิตของงานตามคาสง่ั ผลิตของลูกคา้ ลักษณะของคาส่งั ผลิตแตล่ ะงานแตกตา่ งกัน จึงมีการรวบรวมและสะสมต้นทนุ แยกตามคาส่งั หรือแตล่ ะ งานซึ่งจะทาใหท้ ราบต้นทุนการผลติ ของแตล่ ะงานทนั ที อนั เปน็ ประโยชน์ต่อการบรหิ าร การควบคุม ต้นทนุ การผลิต แลการกาหนดราคาขายของแต่ละงานไดท้ นั ที 2. สมรรถนะประจาหนว่ ย บอกลักษณะของบัญชีตน้ ทนุ สัง่ ทาได้ 3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ (มาตรฐานการเรยี นรู้) 3.1 ด้านความรู้ 3.1.1 อธบิ ายลกั ษณะของตน้ ทุนงานสัง่ ทาได้ 3.1.2 บันทึกบัญชีตามวงจรต้นทุนงานสง่ั ทาได้ 3.1.3 อธบิ ายความหมายของเศษวัสดุของเสยี และสนิ ค้ามีตาหนิได้ 3.1.4 บันทกึ บัญชเี ก่ียวกบั เศษวสั ดุของเสียและสินค้ามีตาหนไิ ด้ 3.2 ดา้ นทกั ษะ 3.2.1 อธบิ ายลักษณะของระบบบญั ชตี ้นทุนงานส่ังทาได้ 3.2.2 อธิบายการใช้บัญชคี ุมยอดและบัญชยี ่อยในระบบบัญชตี ้นทนุ งานส่งั ทาได้ 3.2.3 บันทกึ ต้นทุนการผลติ ตามวธิ ีการบัญชีตน้ ทนุ งานสั่งทาได้ 3.3 คุณลักษณะทพี่ ึงประสงค์ 3.3.1 นักศกึ ษาเหน็ ความสาคญั และเข้าใจถงึ เหตผุ ลของการทาบญั ชี 3.3.2 นักศกึ ษามีความรบั ผดิ ชอบตอ่ หนา้ ท่ี 3.4 การประยุกต์ 3D และนอ้ มนาหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง 3.4.1 ผูเ้ รียนมกี ารทาเป็นขน้ั ตอน การทาตามลาดบั ขั้น 3.4.2 ผเู้ รียนมวี ินัย มคี วามประหยดั 3.4.3 ผู้สอนสอดแทรกปรชั ญาเกีย่ วกบั ความประหยดั อดออม

แผนการจดั การเรยี นร้มู ่งุ เนน้ สมรรถนะ หน่วยท่ี 6 รวม 8 ช่ัวโมง ชอื่ หน่วย การบัญชีต้นทนุ งานสง่ั ทา สอนครงั้ ที่ 16-17 เรอื่ ง การบัญชตี น้ ทนุ งานส่ังทา จานวน 8 ช่ัวโมง 4. เนอ้ื หาสาระการเรยี นรู้ 4.1 ลกั ษณะของบญั ชตี น้ ทุนงานสั่งทา 4.2 การบนั ทกึ บญั ชีตามระบบต้นทนุ งานสั่งทา 4.3 การบัญชีเกี่ยวกบั เศษวัสดุ 4.4 การบัญชเี กี่ยวกบั ของเสยี 4.5 การบัญชเี กย่ี วกบั สนิ ค้ามตี าหนิ 5 กิจกรรมการเรยี นการสอน 5.1 ข้นั นาเขา้ สู่บทเรียน(M) นาเข้าส่บู ทเรยี นโดยกลา่ วถงึ การบัญชีตน้ ทุนงานสง่ั ทา 5.2 ข้นั การจัดเรียนรู้(I) 5.2.1 ทาแบบประเมนิ ผลกอ่ นการเรียน 5.2.2 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายเรอื่ งเกย่ี วกบั การบญั ชตี น้ ทนุ งานสั่งทา 5.2.3 ผเู้ รียนศึกษาใบความรู้ 5.3 ข้นั สรุป(A) 5.3.1 แบง่ กล่มุ ผเู้ รียนมารายงานหนา้ ชน้ั เรยี น 5.4 การวัดผลและประเมินผล(P) 5.4.1 การสังเกต  ความต้งั ใจและสนใจของผเู้ รยี น  ความรว่ มมอื ในการอภปิ ราย  การแสดงความคดิ เห็นอย่างมเี หตุผล 5.4.2 การตรวจผลงานภาคปฏบิ ัติ  กิจกรรมตรวจสอบความเข้าใจ  แบบทดสอบเพอ่ื ประเมินผลหลังการเรยี นรู้ 5.4.3 การทดสอบด้วยวาจาและข้อเขียน  ตรวจแบบทดสอบ ไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 60  ต้งั คาถามใหต้ อบและอธิบาย ไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 80

แผนการจดั การเรยี นรู้มงุ่ เนน้ สมรรถนะ หน่วยท่ี 6 รวม 8 ชัว่ โมง ชือ่ หน่วย การบัญชตี น้ ทุนงานสง่ั ทา สอนครั้งท่ี 16-17 เรือ่ ง การบัญชีตน้ ทนุ งานสงั่ ทา จานวน 8 ชวั่ โมง 6. สอ่ื การการเรียนรู้/แหล่งการเรยี นรู้ 6.1 ส่อื ส่งิ พิมพ์ หนงั สือเรียนวชิ าการบญั ชีตน้ ทุน 1 : ของสานกั พิมพ์เอมพันธ์ เอกสารประกอบการสอนการบัญชีต้นทุน 1 : ของรชต สายสวสั ดิ์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏ อดุ รธานี 7. เอกสารประกอบการจดั การเรียนรู้ (ใบความรู้ ใบงาน ใบมอบหมายงาน ฯลฯ) 7.1 ใบความรู้ 7.2 ใบทดสอบ 7.3 ใบสัง่ งาน 8. การบูรณาการ/ความสัมพันธ์กับวชิ าอื่น 8.1 วชิ าภาษาไทย เกยี่ วกับการใชภ้ าษาด้านการพูด การอ่าน และการเขยี น 8.2 วชิ าคณิตศาสตร์ เกยี่ วกบั การคานวณ 8.3 วชิ าภาษาองั กฤษ ดา้ นคาศพั ท์ทางบัญชี 9. การวัดผลและประเมนิ ผล 9.1 วธิ กี าร ดาเนนิ การวัดผลในช่วงเวลา (1) ก่อนเรยี น โดยใชแ้ บบทดสอบกอ่ นเรียน (2) ระหว่างเรยี น โดยการถามตอบและการสงั เกตการณ์ปฏิบัตงิ าน (3) หลังเสรจ็ สนิ้ การเรยี น โดยทาแบบทดสอบ 9.2 เกณฑ์การประเมิน (1) ผเู้ รยี นมเี วลาเรียนไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 80 (2) ผูเ้ รียนมีคะแนนจากแบบทดสอบหลังเรียนร้อยละ 80 (3) ผู้เรยี นบันทึกบญั ชีการซื้อขายสินค้าสมบรู ณ์และถูกตอ้ งทุกครั้ง

แผนการจดั การเรยี นรู้มุ่งเนน้ สมรรถนะ หนว่ ยท่ี 6 รวม 8 ชวั่ โมง ชื่อหน่วย การบัญชีต้นทนุ งานสง่ั ทา สอนคร้งั ท่ี 16-17 เรื่อง การบัญชตี ้นทุนงานสง่ั ทา จานวน 8 ชั่วโมง 10. บนั ทกึ หลงั การเรียนรู้ 10.1 ผลการใชแ้ ผนการจัดการเรียนรู้ 1. เนอ้ื หาสอดคลอ้ งกับจดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม 2. สามารถนาไปใช้ปฏิบัติการสอนได้ครบตามกระบวนการเรียนการสอน 3. ส่ือการสอนเหมาะสมดี 10.2 ผลการเรียนรู้ของผ้เู รียน 1. นักศกึ ษาสว่ นใหญ่มีความสนใจใฝ่รู้ เข้าใจในบทเรยี นร่วมกัน อภปิ ราย ตอบคาถาม ในกลุ่ม และรว่ มกนั แสดงความคิดเห็น 2. นักศกึ ษากระตอื รือร้นและรับผิดชอบในการทางานกลมุ่ เพื่อใหง้ านสาเร็จทนั เวลา ที่กาหนด 10.3 แนวทางการพฒั นาคณุ ภาพการเรียนรู้ 1. สอนเนอ้ื หาไดค้ รบตามหลกั สูตร 2. แผนการสอนและวธิ กี ารสอนครอบคลุมเนอ้ื หาการสอนทาใหผ้ สู้ อนสอนไดอ้ ยา่ งม่ันใจ 3. สอนได้ทนั ตามเวลาทก่ี าหนด ……………………………………………… ผู้บนั ทึกการสอน

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี แผ่นที่ 1/9 80 ชือ่ วชิ า : การบัญชตี น้ ทุน 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีต้นทนุ งานสง่ั ทา จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. อธิบายลักษณะของต้นทุนงานสงั่ ทาได้ 2. บันทึกบญั ชีตามวงจรตน้ ทนุ งานสัง่ ทาได้ 3. อธิบายความหมายของเศษวัสดขุ องเสยี และสนิ คา้ มีตาหนิได้ 4. บันทึกบญั ชเี กย่ี วกับเศษวสั ดุของเสียและสินค้ามตี าหนิได้ เนอ้ื หาสาระ 1. ลักษณะของบัญชตี ้นทุนงานสงั่ ทา ต้นทนุ งานส่ังทา (Job order costing ) ระบบน้ใี ชส้ าหรับการคานวณต้นทุนท่ีกิจการมกี ารผลติ สินค้าหลายชนดิ และมีปริมาณการผลิตนอ้ ยในแตล่ ะครง้ั หรอื ผลิตตามคาสั่งของลูกค้าแต่ละราย เชน่ โรงพมิ พ์ งานกอ่ สรา้ ง การทา โฆษณา เป็นต้น ต้นทนุ การผลิตของสนิ ค้า แต่ชนดิ จะมีปริมาณการใชค้ วามแตกตา่ งกัน แต่องค์ประกอบหลกั ของตน้ ทนุ ผลติ ภณั ฑย์ ังคงเหมอื นเดมิ ไดแ้ ก่ 1) วตั ถดุ บิ ทางตรง 2) ค่าแรงงานทางตรง 3) ค่าใชจ้ า่ ยการผลิต ตน้ ทุนท้ัง 3 ชนดิ น้จี ะ โอนตน้ ทนุ เข้าไปยงั งานระหว่างผลิต สว่ นงานทีผ่ ลิตเสร็จจะโอนตน้ ทุนไปยงั สนิ ค้าสาเร็จรปู ดังน้ันต้นทุนตอ่ หน่วยของ สินคา้ สาเรจ็ รปู แตล่ ะชนิดจะมีตน้ ทุนรวมทไ่ี ม่เทา่ กนั ในการบันทกึ ตน้ ทุนการผลติ ทเี่ กิดขนึ้ ในแต่ละงานนั้น ผ้ผู ลิตจะมบี ตั รต้นทุนงาน(Job order cost sheet) เป็น เครือ่ งมอื ชว่ ยในการแสดงรายละเอียดต่างๆท่ีเกิดขึ้นในการผลติ เชน่ ชือ่ ผจู้ ้างทา ลกั ษณะของงาน วันท่ีเร่ิมผลิต วันที่ ผลิตเสรจ็ ต้นทนุ ท่ีเกิดขึ้นจากการผลิต และผลกาไรจากการผลติ ในบางกิจการมแี ผนกผลติ มากกว่า 1 แผนก ในบัตร ต้นทุนงานกจ็ ะแบง่ แยกออกเปน็ แต่ละแผนกๆ เพ่อื จดบนั ทึกต้นทุนที่เกิดขึน้ แยกออกจากกัน 2. การบนั ทึกบญั ชตี ามระบบตน้ ทนุ งานสั่งทา ตัวอย่างที่ 1 บรษิ ัท โครโนสเฟอรน์ ิเจอร์ จากดั เปน็ ผู้ผลติ เฟอรน์ เิ จอรต์ ามคาสัง่ จากลกู ค้า บรษิ ทั ใชร้ ะบบตน้ ทนุ งานสั่ง ทา (Job order costing) และระบบการบนั ทึกสนิ ค้าแบบต่อเน่ือง (Perpetual Inventory System) ในการสะสม ตน้ ทุน ในเดือนมนี าคม 25X1 นายการุณได้มาสัง่ ผลิตเฟอร์นเิ จอร์ไม้สัก รุ่นโบราณ จานวน 2 ชดุ ในราคา 70,000 บาท ในงานส่ังทาน้ีกจิ การได้กาหนดเลขทีง่ านนี้คือ 033 ซ่ึงมขี อ้ มูลเก่ยี วกับการผลิตดงั นี้ 1. เมื่อซ้ือวัตถุดิบ แผนกจดั ซือ้ ไดส้ ่งั ซอ้ื วตั ถุดบิ เปน็ เงนิ เชอ่ื 44,100 บาท เพื่อใชใ้ นการผลิตงานเลขที่ 033 และงานอ่นื ๆ ดงั นี้ ไมส้ ัก 50 แผ่น @ 800 บาท = 40,000 บาท สี 12 กระป๋อง @ 100 บาท = 1,200 บาท ตะปู 3 กลอ่ ง @ 500 บาท = 1,500 บาท กาว 7 กลอ่ ง @ 200 บาท = 1,400 บาท รวม = 44,100 บาท

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าที่ แผ่นที่ 2/9 81 ชื่อวชิ า : การบญั ชตี ้นทนุ 1 รหัสวชิ า 3201-2003 งาน : การบัญชีตน้ ทนุ งานสั่งทา 2. เมอื่ เบิกวตั ถุดบิ ไปใช้(20 ม.ี ค) พนกั ในแผนกผลิตไดเ้ บกิ วัตถุดบิ ไปใชใ้ นงานเลขท่ี 033 ดังน้ี ไมส้ กั 20 แผ่น @ 800 บาท = 16,000 บาท สี 9 กระปอ๋ ง @ 100 บาท = 900 บาท ตะปู 2 กลอ่ ง @ 500 บาท = 1,000 บาท กาว 4 กลอ่ ง @ 200 บาท = 800 บาท รวม = 18,700 บาท 3. การจา่ ยค่าแรงงาน ในเดอื นมีนาคม มคี ่าแรงงานที่เกดิ ขึน้ ในแผนกดงั นี้ ค่าแรงงานทางตรง (งานเลขท่ี 033) 7,000 บาท คา่ แรงงานทางอ้อม 1,000 บาท รวม 8,000 บาท สมมตุ กิ จิ การจะตอ้ งหกั ภาษี ณ ทจ่ี ่าย 1,000 บาท ประกันสังคม 500 บาท) 4. ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตทเ่ี กดิ ข้ึนจรงิ ในเดอื นมีนาคม มีค่าใชจ้ ่ายการผลิตที่เกดิ ขนึ้ จรงิ ดงั น้ี (ไม่รวมวตั ถุดบิ ทางออ้ ม และค่าแรงงานทางอ้อม) ค่าเสื่อมราคา – อุปกรณใ์ นโรงงาน 3,500 บาท ค่าเสือ่ มราคา – โรงงาน 2,000 บาท คา่ สาธารณปู โภคในโรงงาน(จ่ายเงินสด) 1,000 บาท คา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ (จ่ายเงินสด) 1,100 บาท รวม 7,600 บาท สาหรบั ค่าใชจ้ ่ายการผลิตคิดเขา้ งานทีก่ จิ การประมาณไว้ลว่ งหนา้ คือ 40% ของค่าแรงงานทางตรงในงานเลขที่ 033 5. สินค้าสาเรจ็ รปู เมื่อสิ้นเดือนมีนาคม แผนกผลิตได้ผลติ งานเลขท่ี 033 เสร็จตามคาสัง่ ลูกคา้ และนาสนิ ค้า ดังกลา่ วส่งไปยังแผนกคลงั สนิ ค้าเพื่อรอจัดสง่ ให้แก่ลกู ค้า 6. สิ้นเดอื นมนี าคมได้ขายสินคา้ ดังกล่าวและไดส้ ง่ มอบสินค้าใหล้ กู ค้า (ขายเช่อื ) 7. ปดิ ค่าใช้จ่ายการผลติ และบันทึกผลตา่ งเขา้ บัญชตี น้ ทุนขาย 8. มคี ่าใช้จา่ ยดาเนินงานโดยประมาณ 10%ของราคาขายสินคา้ การบนั ทกึ บัญชเี ป็นดงั น้ี 1. เมอ่ื ซอื้ วตั ถดุ ิบ เดบิต วัตถุดบิ 44,100 เครดิต เจา้ หน้ี 44,100 -----------------------------------------------

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี แผ่นที่ 3/9 82 ชื่อวชิ า : การบัญชตี ้นทุน 1 รหัสวชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีตน้ ทนุ งานสง่ั ทา 2. เมื่อเบกิ วัตถุดบิ ไปใช้ เดบิต งานระหว่างผลิต 16,000 คา่ ใช้จา่ ยการผลติ 2,700 เครดติ วัตถุดบิ 18,700 ----------------------------------------------- 3. เมือ่ บันทกึ คา่ แรงงานและจา่ ยคา่ แรงงาน - บันทึกค่าแรงงาน เดบติ เดบิต คา่ แรงงาน 8,000 เครดิต คา่ แรงงานค้างจา่ ย 6,500 ภาษหี ัก ณ ที่จา่ ย 1,000 ประกันสังคมค้างจา่ ย 500 ----------------------------------------------- - จาแนกค่าแรงงาน เดบติ เดบติ งานระหวา่ งผลิต 7,000 คา่ ใช้จ่ายการผลิต 1,000 เครดติ ค่าแรงงาน 8,000 ----------------------------------------------- - จ่ายค่าแรงงาน เดบติ คา่ แรงงานค้างจา่ ย 6,500 เครดติ เงนิ สด 6,500 ----------------------------------------------- 4. เม่ือบันทกึ ค่าใช้จา่ ยการผลิต - บนั ทึกค่าใชจ้ ่ายการผลติ ทเี่ กดิ ขน้ึ จรงิ เดบติ ค่าใช้จา่ ยการผลติ 7,600 เครดิต คา่ เสื่อมราคาสะสม – อุปกรณใ์ นโรงงาน 3,500 ค่าเสอ่ื มราคาสะสม – โรงงาน 2,000 เงินสด (ค่าใช้จ่ายเบ็ดเตลด็ ,คา่ สาธารณปู โภคในโรงงาน) 2,100 คาอธิบาย : บัญชีคา่ ใช้จ่ายการผลิต ในขอ้ 4 นม้ี ีเฉพาะค่าใชจ้ า่ ยอน่ื ๆในโรงงาน ในขณะทีว่ ตั ถดุ ิบทางอ้อม และ คา่ แรงงานทางอ้อม ถกู บนั ทึกเขา้ บัญชีค่าใช้จา่ ยการผลติ ไปแล้วในขอ้ 2 และ 3)

สาขาวิชา : การบัญชี ใบความรู้ หน้าที่ แผ่นท่ี 4/9 83 ชอื่ วชิ า : การบัญชีต้นทนุ 1 รหัสวชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีต้นทนุ งานส่ังทา ----------------------------------------------- - บันทึกค่าใชจ้ ่ายการผลิตคดิ เขา้ งาน (7,000 x 40%) เดบติ งานระหวา่ งผลิต 2,800 เครดิต ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคดิ เข้างาน 2,800 25,800 ----------------------------------------------- 5. เมอื่ ผลิตเสร็จ เดบิต สนิ คา้ สาเรจ็ รปู 25,800 เครดิต งานระหวา่ งผลติ ----------------------------------------------- 6. เมอ่ื ขายสินคา้ - บันทกึ ขายสนิ คา้ เดบิต ลกู หน้ี 70,000 เครดิต ขายสนิ ค้า 70,000 (บนั ทกึ การขายสนิ ค้าเป็นเงินเช่อื ) ----------------------------------------- - บนั ทกึ ตน้ ทนุ ขาย เดบติ ต้นทุนขาย 25,800 เครดิต สินค้าสาเร็จรูป 25,800 (บันทกึ ต้นทุนขายสินค้า) ----------------------------------------------- 7. ปิดค่าใช้จ่ายการผลติ และบนั ทึกผลตา่ ง เดบิต ค่าใชจ้ า่ ยการผลิตคิดเขา้ งาน 2,800 เครดิต ค่าใชจ้ ่ายการผลิต 2,800 8,500 (ปดิ ค่าใชจ้ า่ ยการผลติ คิดเข้างาน) 8,500 -------------------------------------------------- เดบติ ค่าใชจ้ ่ายการผลิตคิดเขา้ งานสงู (ตา่ )ไป 8,500 เครดติ คา่ ใชจ้ ่ายการผลติ (ปดิ คา่ ใชจ้ ่ายการผลิต) ---------------------------------------------------- เดบิต ต้นทนุ ขาย 8,500 เครดติ ค่าใช้จา่ ยการผลติ คิดเข้างานสูง(ตา่ )ไป (ปดิ คา่ ใช้จ่ายการผลติ คิดเข้างานสูง(ต่า)ไปเข้าตน้ ทุนขาย)

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผน่ ที่ 5/9 84 ชื่อวิชา : การบญั ชตี ้นทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบญั ชีตน้ ทุนงานสั่งทา 3. การบัญชเี ก่ียวกับเศษวสั ดุ เศษวตั ถุดิบ (Scrap material) หมายถึง เศษของวัตถุดบิ ท่เี หลอื จากกระบวนการผลติ โดยปกติเศษวัตถุดบิ ดังกลา่ วมมี ูลค่าไม่สูง เช่น เศษไม้ หรอื ขี้เล่อื ยที่เหลือจากการผลิตเฟอร์นิเจอร,์ เศษผา้ ทเี่ หลอื จากการผลติ เสอื้ ผา้ เปน็ ต้น การบันทึกบญั ชเี ก่ียวกบั เศษวตั ถุดิบมี 2 กรณีดงั น้ี กรณีท่ี 1 ไม่ทราบราคาตลาดของเศษวตั ถดุ บิ หรอื เศษวตั ถดุ บิ มีราคาคอ่ นข้างตา่ - เมือ่ เกดิ เศษวตั ถดุ ิบ : บนั ทึกทรงจา - เม่ือขายเศษวัตถดุ บิ : เดบติ เงนิ สด xx เครดติ งานระหว่างผลิต หรือ xx ค่าใช้จา่ ยการผลติ หรือ xx รายได้จากการขายเศษวัตถดุ ิบ xx กรณที ี่ 2 ทราบราคาตลาดของเศษวัตถุดบิ หรอื เศษวัตถุดิบมีราคาค่อนขา้ งสงู - เม่ือเกิดเศษวัตถุดบิ : เดบติ เศษวัตถุดิบ xx เครดิต งานระหว่างผลิต หรือ xx xx คา่ ใช้จ่ายการผลิต หรอื xx รายได้จากการขายเศษวตั ถุดบิ - เม่ือขายเศษวตั ถดุ ิบ : เดบ--ิต เงนิ สด xx เครดติ เศษวัตถุดิบ xx คาอธิบาย : การจะพจิ ารณาวา่ จะเครดิตด้วยงานระหว่างผลติ / คา่ ใชจ้ ่ายการผลิต / รายได้จากการขายเศษวัตถุดิบ มี หลักเกณฑด์ ังน้ี เครดติ งานระหวา่ งผลิต เม่ือทราบว่าเศษวัตถดุ บิ ดังกลา่ วเปน็ ของงานชน้ิ ใด หรอื แผนกใด เครดติ ค่าใชจ้ ่าย การผลิต เมอ่ื ไม่ทราบว่าเศษวตั ถุดิบดงั กล่าวเป็นของงานชิน้ ใด หรอื แผนกใด เครดติ รายได้จากการขายเศษวัตถุดิบ เม่ือต้องการแสดงมูลค่าของเศษวตั ถดุ ิบเปน็ รายได้อ่ืนๆ ในงบกาไรขาดทุ น

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผ่นท่ี 6/9 85 ช่อื วิชา : การบญั ชตี ้นทนุ 1 รหัสวิชา 3201-2003 งาน : การบัญชีต้นทนุ งานสง่ั ทา 4. การบัญชีเก่ียวกับของเสยี ของเสีย (Spoilage units) หมายถึง สนิ คา้ ท่ีผลิตไมไ่ ด้มาตรฐานตามทจี่ ะควรเป็น โดยไม่สามารถแกไ้ ขหรอื ปรบั ปรงุ ใหเ้ ป็นสินคา้ ดไี ด้ อาจทง้ิ หรอื นาไปขายในราคาถูก แบ่งออกเปน็ 2 ลกั ษณะดงั น้ี 1. ของเสียปกติ (Normal spoilage) หมายถึง หนว่ ยเสียท่ีเกดิ ขึน้ ภายใตส้ ภาพการผลติ ทีม่ ีประสิทธภิ าพ การบันทกึ บัญชีเกีย่ วกับของเสยี โดยทั่วไปสามารถบันทกึ ได้ 2 วธิ ีดังนี้ 1.1 ต้นทนุ ของเสยี ถือเปน็ ต้นทนุ ของงานทง้ั หมด (Allocated to all jobs) วิธนี ้ีจะลดงานระหวา่ ง ผลิตลงด้วยจานวนหน่วยเสีย คูณต้นทุนการผลติ ตอ่ หน่วย หน่วยของเสียทีค่ าดว่าจะขายไดจ้ ะบันทึกเป็นสนิ ทรัพย์ ผลตา่ งระหวา่ งตน้ ทุนท้ังหมด กบั มูลคา่ ของเสียทีค่ าดว่าจะขายได้ ใหบ้ นั ทกึ เป็นค่าใชจ้ ่ายการผลิต เดบติ ของเสีย (มลู ค่าที่คาดวา่ จะขายได้) xx คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ xx เครดติ งานระหว่างผลติ เลขท.ี่ .... xx ตัวอยา่ งที่ 4.1 กิจการผลติ งานเลขที่ 007 มีหน่วยเสียปกติ 100 หน่วย ซึง่ มตี น้ ทุนต่อหน่วยเทา่ กบั 10 บาท คาดว่าหน่วยเสยี จะขายได้หน่วยละ 2 บาท เดบิต ของเสีย (100 x 2) 200 คา่ ใช้จ่ายการผลติ 800 เครดิต งานระหว่างผลติ เลขที่ 007 (100 x 10) 1,000 1.2 ต้นทนุ ของเสียถือเป็นตน้ ทนุ ของงานน้นั ๆ (Allocated to specific jobs) วธิ นี ้ีจะลดงาน ระหวา่ งผลติ ท่เี คยบนั ทึกไว้ลงดว้ ยจานวนเงนิ ท่ีคาดว่าจะขายของเสียได้ และจะบันทึกของเสยี เป็นสินทรพั ย์ด้วยยอดท่ี เทา่ กัน ตัวอย่างท่ี 4.2 จากตวั อยา่ งที่ 4.1 เดบติ ของเสยี (100 x 2) 200 เครดติ งานระหว่างผลิตเลขที่ 007 200 2. ของเสียเกินปกติ (Abnormal spoilage) หมายถงึ หน่วยเสียทีเกดิ ขึ้นภายใต้สภาพการผลติ ทีไ่ มม่ ี ประสิทธภิ าพ เชน่ วตั ถุดบิ ไมไ่ ดม้ าตรฐาน, พนักงานไมม่ ีความชานาญในการปฏบิ ตั งิ าน เปน็ ตน้ ด้วยเหตนุ ี้จงึ ถอื เป็น “ผล ขาดทนุ จากของเสยี เกินปกติ” แสดงเป็นรายการพิเศษในงบกาไรขาดทนุ แยกจากการแสดงผลการดาเนนิ งานปกติ การ บนั ทึกบญั ชีเปน็ ดังน้ี เดบิต ของเสยี (มลู ค่าทคี่ าดว่าจะขายได)้ xx ขาดทุนจากของเสียเกนิ ปกติ xx เครดิต งานระหวา่ งผลติ เลขท่.ี .... xx

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบความรู้ หนา้ ท่ี แผน่ ที่ 7/9 86 ช่อื วชิ า : การบัญชีต้นทนุ 1 รหัสวิชา 3201-2003 งาน : การบัญชีต้นทุนงานสง่ั ทา คาอธิบาย : รายการพิเศษ หมายถึง ผลกาไรหรอื ขาดทนุ ท่ีมิไดเ้ กิดข้ึนเนอ่ื งจากรายการปกติ หรือ รายการทเ่ี กดิ ข้ึนเป็นประจาอยา่ งสมา่ เสมอ เชน่ ขาดทุนจากไฟไหมค้ ลังสนิ คา้ , กาไรจากการลดค่าเงินบาท เป็นต้น ตัวอย่างท่ี 4.3 งานเลขที่ 010 จานวน 500 หนว่ ย มีต้นทนุ การผลิตทงั้ ส้ิน 20,000 บาท พบว่ามี หน่วยเสยี เกินปกติ 10 หน่วย ซ่ึงเกดิ จากพนกั งานควบคมุ เคร่อื งจักรปฏบิ ัติงานผิดพลาด กจิ การคาดวา่ จานวนหน่วยเสีย ดงั กลา่ วจะสามารถขายได้หน่วยละ 30 บาท เดบิต ของเสีย (10 x 30) 300 ขาดทนุ จากของเสียเกินปกติ 100 เครดิต งานระหว่างผลิต เลขที่ 010 (10 x 40) 400 5. การบญั ชเี ก่ยี วกับสนิ คา้ มตี าหนิ ของมีตาหนิ (Defective units) หมายถึง สินคา้ ท่ีผลิตไมไ่ ด้มาตรฐานตามท่จี ะควรเปน็ โดยสามารถแกไ้ ขหรอื ปรบั ปรุงใหเ้ ป็นสินคา้ ดีได้ ซง่ึ มีต้นทุนเพิ่มข้ึนในการปรบั ปรุงสนิ คา้ ของมตี าหนสิ ามารถนามาแก้ไขปรับปรุงให้สินค้ามสี ภาพดี และนาไปขายรวมกับสินคา้ ปกติได้ แต่การปรบั ปรุงแกไ้ ข ดังกล่าวจะมีตน้ ทุนเพมิ่ ขึ้น การบันทึกบัญชีเกีย่ วกบั ต้นทุนค่าซอ่ มแซมของมตี าหนิ แบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะดังนี้ 1. ของมตี าหนปิ กติ (Normal Defective) เป็นของมีตาหนิทก่ี ิจการประมาณไว้ลว่ งหน้าวา่ อาจมีของมี ตาหนใิ นปริมาณทกี่ จิ การยอมรับได้ ซง่ึ ต้นทนุ ในการแกไ้ ขปรบั ปรุงสามารถบันทกึ บญั ชไี ด้ 2 วธิ ีดังนี้ 1.1 ต้นทุนของเสียถือเปน็ ต้นทุนของงานท้ังหมด (Allocated to all jobs) เดบติ ค่าใช้จ่ายการผลิต xx เครดติ วตั ถุดิบ xx xx คา่ แรงงาน xx ค่าใชจ้ ่ายการผลิตคดิ เข้างาน 1.2 ต้นทนุ ของเสยี ถือเป็นต้นทนุ ของงานนน้ั ๆ (Allocated to specific jobs) เดบิต งานระหวา่ งผลติ เลขท่.ี .... xx เครดิต วัตถุดบิ xx xx คา่ แรงงาน xx ค่าใช้จา่ ยการผลิตคิดเขา้ งาน

สาขาวชิ า : การบัญชี ใบความรู้ หน้าท่ี แผน่ ที่ 8/9 87 ชือ่ วชิ า : การบญั ชตี น้ ทุน 1 รหัสวชิ า 3201-2003 งาน : การบัญชีตน้ ทุนงานส่งั ทา ตวั อยา่ งท่ี 5.1 งานเลขที่ 078 พบสนิ คา้ มีตาหนิ 50 หน่วย สินคา้ มตี าหนิดังกลา่ วมคี า่ ใช้จ่ายในการปรบั ปรุง แกไ้ ขให้อยู่ในสภาพพรอ้ มขาย ดงั นี้ วตั ถุดบิ ทางตรง 2,000 ค่าแรงงานทางตรง 500 คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ คิดเขา้ งาน 250 รวม 2,750 ตน้ ทนุ ของเสยี ถอื เปน็ ตน้ ทุนของงานทัง้ หมด ต้นทนุ ของเสยี ถอื เป็นตน้ ทนุ ของงานน้ันๆ เดบิต คา่ ใชจ้ า่ ยการผลติ 2,750 เดบติ งานระหวา่ งผลติ เลขที่ 078 2,750 เครดิต วตั ถุดิบ ค่าแรงงาน 2,000 เครดิต วัตถุดิบ 2,000 ค่าใช้จา่ ยการผลติ คิดเขา้ งาน 500 ค่าแรงงาน 500 250 ค่าใชจ้ ่ายการผลิตคดิ เข้างาน 250 2. ของมีตาหนิเกนิ ปกติ (Abnormal Defective) ของมตี าหนิเกนิ ปกติจะมีจานวนเกินกวา่ ของมตี าหนิ ปกติท่กี ิจการประมาณการไว้ โดยอาจเกดิ จากกระบวนการผลิตทีไ่ ม่มปี ระสิทธภิ าพตา่ งๆ ดงั นน้ั คา่ ใชจ้ า่ ยที่นาไปปรับปรุง แกไ้ ขให้สินคา้ มสี ภาพดเี พื่อรอการขาย จะบนั ทกึ เปน็ “ผลขาดทนุ จากของมีตาหนิเกินปกติ” ซง่ึ จะแสดงเป็น รายการพเิ ศษในงบกาไรขาดทุนแยกจาการแสดงผลการดาเนนิ งานปกติ การบันทกึ บญั ชเี ปน็ ดงั นี้ เดบติ ผลขาดทุนจากของมีตาหนเิ กินปกติ xx เครดิต วตั ถุดบิ ค่าแรงงาน xx ค่าใช้จ่ายการผลิตคดิ เข้างาน xx xx ตัวอยา่ งท่ี 5.2 งานเลขที่ 639 ได้มีการประมาณของมีตาหนปิ กตไิ ม่เกิน 10 หน่วย ซึ่งเม่อื ทาการผลิตจรงิ พบวา่ ของมีตาหนิท้งั สิน้ เท่ากับ 40 หนว่ ย ของมตี าหนิดังกลา่ วเสียค่าใช้จ่ายในการปรับปรงุ ใหม้ สี ภาพพรอ้ มขาย ดังน้ี (สมมุตติ น้ ทุนของงานท่ีมีตาหนปิ กติถือเปน็ ตน้ ทุนของงานนัน้ ๆ) วัตถุดบิ ทางตรง 3,000 บาท คา่ แรงงานทางตรง 2,000 บาท ค่าใช้จา่ ยการผลิตคดิ เข้างาน 4,000 บาท รวม 9,000 บาท

สาขาวชิ า : การบญั ชี ใบความรู้ หน้าที่ แผน่ ท่ี 9/9 88 ชื่อวชิ า : การบญั ชีตน้ ทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบญั ชีต้นทุนงานส่งั ทา ตน้ ทุนเปน็ ของงานทง้ั หมด ต้นทนุ เป็นของงานนัน้ ๆ เดบิต คา่ ใช้จา่ ยการผลิต 2,250 เดบิต งานระหวา่ งผลิตเลขท่ี 639 2,250 เครดิต วัตถุดิบ 750 เครดิต วตั ถุดบิ 750 คา่ แรงงาน 500 ค่าแรงงาน 500 ค่าใช้จ่ายการผลิตคดิ เขา้ งาน 1,000 คา่ ใช้จา่ ยการผลิตคดิ เข้างาน 1,000 เดบิต ผลขาดทุนจากของมีตาหนิเกนิ ปกติ 6,750 เดบติ ผลขาดทุนจากของมีตาหนิเกินปกติ 6,750 เครดิต วตั ถุดบิ 2,250 เครดติ วัตถุดิบ 2,250 คา่ แรงงาน 1,500 ค่าแรงงาน 1,500 คา่ ใช้จ่ายการผลิตคิดเข้างาน 3,000 คา่ ใช้จ่ายการผลิตคิดเขา้ งาน 3,000 ปกติ 750 เกินปกติ 500 3,000 x 10 = 1,000 3,000 x 30 = 2,250 2,250 40 40 2,000 x 10 = 2,000 x 30 = 1,500 40 40 4,000 x 10 = 4,000 x 30 = 3,000 40 40 รวม รวม 6,750

สาขาวิชา : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ที่ แผน่ ท่ี 1/2 89 ชือ่ วชิ า : การบญั ชตี ้นทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบญั ชีต้นทนุ งานสง่ั ทา คาช้แี จง จงเลอื กคาตอบทีถ่ กู ต้องทส่ี ดุ เพียงคาตอบเดยี ว แลว้ ทาเครอื่ งหมาย  ลงในกระดาษคาตอบ

สาขาวิชา : การบัญชี ใบทดสอบ หนา้ ที่ แผน่ ที่ 2/2 90 ชอ่ื วชิ า : การบัญชตี น้ ทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบัญชีตน้ ทุนงานสั่งทา

สาขาวิชา : การบญั ชี ใบเฉลยใบทดสอบ หนา้ ท่ี แผ่นท่ี 1/1 91 ชื่อวิชา : การบัญชตี น้ ทนุ 1 รหสั วิชา 3201-2003 งาน : การบัญชีต้นทนุ งานส่ังทา

สาขาวิชา : การบัญชี ใบมอบหมายงาน หนา้ ท่ี แผ่นที่ 1/1 92 ช่อื วชิ า : การบัญชีตน้ ทนุ 1 รหสั วชิ า 3201-2003 งาน : การบัญชีต้นทุนงานส่งั ทา จุดประสงค์การมอบงาน 1. เพือ่ ให้ผู้เรยี นรูจ้ ักใชเ้ วลาว่างให้เปน็ ประโยชน์ 2. เพอ่ื ให้ผู้เรยี นได้คน้ คว้าหาความรเู้ พิม่ เติม 3. เพอื่ ให้ผู้เรียนมีความรับผิดชอบต่อตนเอง แนวทางการปฏิบัตงิ าน ครมู อบหมายงาน นกั เรียนคน้ คว้า นกั เรยี นนาเสนอ นกั เรียนสง่ ผลงาน เป็นการบา้ น งานตนเอง ครใู หค้ ะแนน แหล่งคน้ คว้า หนังสอื เรยี น ตาราเรียน คาถาม/ปัญหา 1. ในการคน้ คว้างานนกั เรยี นพบปัญหาอะไรบา้ ง 2. นักเรยี นแก้ปัญหาอย่างไร 3. นักเรยี นได้อะไรจากการไปค้นควา้ งาน กาหนดเวลาสง่ งาน ก่อนครสู อนคาบตอ่ ไป

เอกสารอา้ งอิง กชกร เฉลิมกาญจนา. (2557). การบญั ชบี ริหาร (การบัญชีตน้ ทุน 2). พมิ พ์คร้งั ท่ี 5 กรงุ เทพฯ : สานักพิมพจ์ ุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย. จันทนา สาขากร และ ศิลปพร ศรจี ่นั เพชร. (2556). การบัญชีขนั้ ตน้ . พิมพ์ครงั้ ท่ี 1 กรุงเทพมหานคร : ทพี ีเอ็น เพรส. ดวงมณี โกมารทตั . (2559). การบญั ชตี น้ ทนุ . (พิมพ์คร้งั ท่ี 15). กรงุ เทพฯ : จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั . ประภากรณ์ เกยี รตกิ ุลวัฒนา. (2558). การบญั ชตี ้นทนุ . พิมพ์คร้ังที่ 1 กรงุ เทพฯ : จนู พบั ลิชชง่ิ . ศศิวมิ ล มอี าพล. (2558). การบัญชีเพ่อื การจดั การ. พิมพค์ รง้ั ท่ี 23 กรงุ เทพมหานคร : อนิ โฟไมนง่ิ . สภาวิชาชพี การบญั ชี ในพระบรมราชปู ถมั ภ์. (2561). มาตรฐานการรายงานทางการเงิน. คน้ เม่ือ 30 พฤษภาคม 2561, จาก http://www.fap.or.th/ สมนกึ เอ้ือจริ ะพงษพ์ นั ธ.์ (2557). การบญั ชีต้นทุน. พมิ พค์ ร้งั ที่ 7 กรงุ เทพมหานคร : แมคกรอ-ฮิล. รชต สวนสวัสดิ์ เอกสารประกอบการสอนการบัญชีตน้ ทุน 1 ,คณะวิทยาการจัดการมหาวิทยาลยั ราชภฏั อดุ รธานี 2560