ວິຊາເຄື່ອຂ່າຍຄອມພິວເຕີ computernetwork

เอกสารประกอบการสอน เครือขายคอมพิวเตอร (Computer Network) ดร.คณศิ ร จก้ี ระโทก ปร.ด. (นวตั กรรมการเรยี นรูท างเทคโนโลย)ี คณะวิทยาศาสตร มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏอดุ รธานี 2557

คํานํา เอกสารประกอบการสอน รายวชิ าเครอื ขา ยคอมพิวเตอร เปนผลท่ไี ดจากการสอนรายวิชา IT26201 ซึ่งเปน รายวชิ าทไ่ี ดเปด สอนในสาขาวิทยาการคอมพิวเตอรแ ละเทคโนโลยีสารสนเทศชนั้ ป ที่สอง มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธานี โดยผูเรยี บเรยี งไดจ ัดทาํ ตามคําอธิบายรายวชิ าทไี่ ดอ ธิบายไวใน หลกั สูตร โดยไดแบงเนอ้ื หาไว 10 บทเรียน ครอบคลุมตามคาํ อธบิ ายรายวชิ า ซึ่งเน้ือหาจะกลาวถึง ในเชิงกวาง มุง เนน ใหนกั ศกึ ษามคี วามเขาใจเกีย่ วกบั ความรพู ื้นฐานทางดานเครือขายคอมพิวเตอร และการปฏบิ ัติข้นั พ้ืนฐาน เพ่ือเปน การสรางพน้ื ฐานความเขาใจใหน ักศกึ ษาใหม ีผลสมั ฤทธท์ิ ี่ดียิง่ ขน้ึ โดยคาดหวังวาจะเปนเอกสารประกอบการสอนท่ีเหมาะสมสําหรับนักศึกษาในสาขาวิทยาการ คอมพวิ เตอรและเทคโนโลยสี ารสนเทศ และผูส นใจท่วั ไป ในสว นของคาํ ศพั ทเ ฉพาะทางผูเรียบเรียง ไดใชคาํ ศัพทต ามศพั ทคอมพิวเตอรแ ละเทคโนโลยสี ารสนเทศ และหากคาํ ศพั ทใ ดไมมคี ําแปลผเู รยี บ เรยี งไดใชท บั ศัพท หรอื ตามความนิยม เพอ่ื ใหเหมาะสมกบั เอกสารประกอบการสอน ผูเรียบเรียงขอขอบคุณบิดา มารดา พี่สาว ภรรยาและลูกสาวอันเปนที่รัก ที่คอยเปน กําลังใจสนบั สนนุ ใหงานสําเร็จไปดว ยดี ในโอกาสน้ีผูเรียบเรียงขอขอบคุณเจาของงานเขียนทุกทานที่ไดถูกอางอิงในเอกสาร ประกอบการสอนเลมน้ี ผูเรียบเรียงมไิ ดตัง้ ใจทีจ่ ะละเมิดลิขสทิ ธิ์ของผใู ด หากมีขอ ความหรอื รปู ภาพ บางสว น ท่ีผูเรยี บเรยี งไมไ ดอา งองิ ถงึ ผเู รยี บเรียงจึงขออนุญาตมา ณ ที่นีด้ วย ผเู รียบเรียงหวังเปนอยางยิ่งวา เอกสารประกอบการสอนเลมนี้จะเปนประโยชนตอการ เรียนการสอนในวิชาเครือขายคอมพิวเตอร โดยสามารถใชศึกษาเองไดโดยสะดวก หากทานที่ นาํ ไปใชมขี อเสนอแนะ ผูเรยี บเรียงยินดรี ับคาํ แนะนําจากทุกทาน เพ่อื ปรบั ปรงุ ใหดีย่ิงขึน้ ตอไป และ ขอขอบคุณ ณ โอกาสนี้ดวย ดร.คณิศร จี้กระโทก 30 กันยายน 2557

สารบญั หนา คํานํา …………………………………………………………………………………………………………… (ก) สารบญั ………………………………………………………………………………………………………… (ข) สารบญั ภาพ ………………………………………………………………………………………………… (ช) สารบญั ตาราง ……………………………………………………………………………………………… (ฐ) แผนบริหารการสอนประจาํ วิชา …………………………………………………………………….. (ฑ) แผนการบรหิ ารการสอนประจําบทท่ี 1 …………………………………………………………… 1 บทที่ 1 ความรูเ บือ้ งตนเก่ียวกับการสือ่ สารขอมลู …………………………………………… 3 1.1 ความหมายของการสอ่ื สารขอมลู …………………………………………………… 4 1.2 คุณสมบตั ขิ ัน้ พนื้ ฐานของการสอ่ื สารขอมลู ……………………………………… 6 1.3 องคประกอบขัน้ พนื้ ฐานของการสือ่ สารขอ มลู …………………………………. 7 1.4 ประโยชนข องการสอ่ื สารขอ มลู และเครือขา ยคอมพวิ เตอร ……………….. 10 1.5 แนวโนมของการสอ่ื สารโทรคมนาคม ……………………………………………… 11 1.6 เกณฑว ัดประสทิ ธิภาพของเครอื ขาย ………………………………………………. 13 บทสรุป …………………………………………………………………………………………….. 16 คาํ ถามทบทวน ………………………………………………………………………………….. 17 เอกสารอา งองิ …………………………………………………………………………………… 18 แผนการบริหารการสอนประจาํ บทท่ี 2 …………………………………………………………… 19 บทที่ 2 การสงผา นขอมลู ……………………………………………………………………………… 21 2.1 พ้นื ฐานขอมลู และสญั ญาณ …………………………………………………………… 21 2.2 ชนิดของสญั ญาณ ………………………………………………………………………… 22 2.3 การโอนถายขอ มลู และรปู แบบการสง สญั ญาณขอ มลู ……………………….. 23 2.4 การแปลงสญั ญาณขอ มลู ระหวางแบบอนกุ รมและแบบขนาน ……………. 26 2.5 การสง สญั ญาณขอ มูล …………………………………………………………………… 27 2.6 การแปลงขอมลู อนาลอ็ ก / ดจิ ิตอลใหเปน สญั ญาณ …………………………. 29 2.7 หนว ยวัดความเรว็ ในการสงขอ มูลและการปอ งกนั สญั ญาณรบกวน ……. 36

(ค) หนา บทสรุป …………………………………………………………………………………………….. 39 คําถามทบทวน ………………………………………………………………………………….. 40 เอกสารอางองิ …………………………………………………………………………………… 41 แผนการบริหารการสอนประจําบทที่ 3 …………………………………………………………… 42 บทที่ 3 รปู แบบการเช่อื มตอและสว นประกอบของเครือขาย ……………………………. 44 3.1 รปู แบบการเชอ่ื มตอ เครอื ขาย ……………………………………………………….. 44 3.2 สถาปต ยกรรมเครอื ขายแบบเพยี รทเู พยี ร และไคลเอนต/ เซริ ฟ เวอร ….. 52 3.3 ประเภทของเครอ่ื งคอมพิวเตอรภายในเครือขา ย และรปู แบบการประมวลผลขอ มูลในเครอื ขา ย ………………………………… 54 3.4 ประเภทของเครอื ขา ย ………………………………………………………………….. 55 3.5 การเช่อื มตอคอมพิวเตอรส ําหรบั สือ่ สารขอ มูล ………………………………… 56 3.6 อปุ กรณท ใ่ี ชใ นการส่อื สารขอมูลคอมพวิ เตอร ………………………………….. 57 บทสรุป …………………………………………………………………………………………….. 63 คาํ ถามทบทวน ………………………………………………………………………………….. 64 เอกสารอา งอิง …………………………………………………………………………………… 65 แผนการบรหิ ารการสอนประจาํ บทที่ 4 …………………………………………………………… 66 บทที่ 4 ตัวกลางในการสง ขอมลู ………….………………………………………………………… 68 4.1 ปจจยั ทม่ี ีสวนเก่ียวของกบั ความเร็วบนตัวกลางท่ใี ชสง ขอมลู …………..… 69 4.2 รูปแบบการสง สญั ญาบนสือ่ กลาง …………………………………………………… 70 4.3 ตัวกลางการสอ่ื สาร ……………………………………………………………………… 71 4.4 หลักเกณฑก ารพจิ ารณาเลือกสื่อนําขอ มลู ………………………………………. 85 4.5 แบบฝก ปฏบิ ตั กิ ารเขาหวั RJ45 ……………………………………………………… 86 บทสรปุ …………………………………………………………………………………………….. 89 คําถามทบทวน ………………………………………………………………………………….. 90 เอกสารอา งองิ …………………………………………………………………………………… 91

(ง) หนา แผนการบริหารการสอนประจาํ บทท่ี 5 …………………………………………………………….. 92 บทท่ี 5 แบบจําลอง Open Systems Interconnection Model (OSI)…………… 94 5.1 องคกร ISO …………………………………………………………………………………… 94 5.2 หลักการ แนวความคดิ ในการแบงชัน้ การส่อื สาร ………………………………… 96 5.3 สถาปตยกรรมชนั้ สอื่ สาร …………………………………………………………………. 96 5.4 เพียรท เู พียรโ ปรเซส ……………………………………………………………………….. 98 5.5 การจัดองคป ระกอบในชน้ั การส่ือสาร ……………………………………………….. 99 5.6 รายละเอยี ดและหนา ที่ของแตล ะลําดบั ชน้ั บนแบบจาํ ลอง OSI …………… 101 บทสรปุ ………………………………………………………………………………………………. 114 คําถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 116 เอกสารอางอิง ……………………………………………………………………………………… 117 แผนการบรหิ ารการสอนประจาํ บทท่ี 6 …………………………………………………………….. 118 บทที่ 6 การมลั ตเิ พลก็ ซ และการตรวจจับขอผดิ พลาด ………….…………………………… 120 6.1 การมัลตเิ พลก็ ซ …………..…………………………………………………………………. 120 6.2 สญั ญาณรบกวน ………………………………………………………..…………………… 126 6.3 การปอ งกนั สญั ญาณรบกวน ……………………………………………………………. 130 6.4 การควบคมุ การไหลของขอมูล …………………………………………………………. 131 6.5 การควบคุมขอผิดพลาด ………………………………………………………………….. 135 บทสรปุ ………………………………………………………………………………………………. 136 คาํ ถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 137 เอกสารอางองิ ……………………………………………………………………………………… 138 แผนการบริหารการสอนประจาํ บทท่ี 7 …………………………………………………………….. 139 บทท่ี 7 เครอื ขา ยอนิ เทอรเ นต็ ………………………………………………………………………….. 141 7.1 อินเทอรเ น็ตในประเทศไทย …………………………………………………………….. 141

(จ) หนา 7.2 การประยกุ ตใ ชอนิ เทอรเ นต็ …………………………………………………………….. 143 7.3 การแทนชอ่ื ท่ีอยูอินเทอรเน็ต …………………………………………………………… 145 7.4 อนิ เทอรเ นต็ และการบรกิ ารตาง ๆ ……………………………………………………. 149 7.5 อนิ ทราเน็ต และเอก็ ซทราเนต็ …………………………………………………………. 153 บทสรปุ ………………………………………………………………………………………………. 154 คาํ ถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 155 เอกสารอา งอิง ……………………………………………………………………………………… 156 แผนการบรหิ ารการสอนประจาํ บทท่ี 8 …………………………………………………………….. 157 บทที่ 8 ทซี ีพไี อพี ………….………………………………………………………………………………… 159 8.1 ทีซพี ีไอพี …………..………………………………………………………………………….. 159 8.2 การกาํ หนดตําแหนง ท่ีอยู ………………..………………………………………………. 163 8.3 คลาส ……………………………………………………………………………………………. 164 8.4 โปรโตคอลที่รองรับการทาํ งาน TCP/IP …………………………………………….. 169 8.5 องคกรที่ทําหนาทก่ี าํ หนดกลมุ หมายเลข …………………………………………… 170 8.6 ซับเนต็ มาสก …………………………………………………………………………………. 171 8.7 เครอื่ งมอื ที่ใชใ น TCP/IP …………………………………………………………………. 174 8.8 มาตรฐาน IPv6 ……………………………………………………………………………… 175 8.9 การกําหนดตาํ แหนง ท่ีอยใู น IPv6 …………………………………………………….. 177 8.10 การแทนคา ไอพแี อดเดรสดวยเลขฐานสบิ หก …………………………………… 178 8.11 แบบฝกปฏิบัตกิ าร Set IP พนื้ ฐาน …………………………………………………. 180 บทสรุป ………………………………………………………………………………………………. 186 คําถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 187 เอกสารอา งอิง ……………………………………………………………………………………… 188

(ฉ) หนา แผนการบริหารการสอนประจําบทท่ี 9 …………………………………………………………….. 189 บทที่ 9 เครือขายไรส าย ………….……………………………………………………………………….. 191 9.1 อปุ กรณฮ ารด แวรของเครอื ขายไรส าย ………………………………………………. 191 9.2 ซอฟตแ วรเครือขายไรส าย …………..………………………………………………….. 193 9.3 วธิ ีเชื่อมตอ เครือขา ยไรสาย ……………………………………………………………… 194 9.4 มาตรฐานเครือขายไรส าย …………..…………………………………………………… 196 9.5 ขอบเขตรัศมี ความเร็วของเครอื ขา ยไรส าย ……………………………………….. 197 9.6 ระบบความปลอดภยั บนเครือขา ยไรส าย …………………………………………… 200 บทสรปุ ………………………………………………………………………………………………. 203 คาํ ถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 205 เอกสารอา งองิ ……………………………………………………………………………………… 206 แผนการบริหารการสอนประจําบทท่ี 10 …………………………………………………………… 207 บทท่ี 10 การรักษาความปลอดภยั ในเครือขา ย ………………………………………………….. 209 10.1 มาตรการความปลอดภยั ขนั้ พื้นฐาน ……………………………………………….. 209 10.2 การรกั ษาความปลอดภัยเครือขา ย …………………………………………………. 215 10.3 องคประกอบของความปลอดภัยของขอ มลู ……………………………………… 218 10.4 ภยั คุกคาม …………………………………………………………………………………… 219 10.5 เคร่อื งมอื สําหรบั การรักษาความปลอดภัย ………………………………………. 222 บทสรุป ………………………………………………………………………………………………. 227 คาํ ถามทบทวน …………………………………………………………………………………..... 230 เอกสารอางอิง ……………………………………………………………………………………… 231 บรรณานุกรม ………………………………………………………………………………………………….. 232

สารบญั ภาพ ภาพท่ี 1.1 หนา ภาพที่ 1.2 แสดงระบบเครอื ขาย …………………………………………………………………….. 3 ภาพที่ 1.3 ภาพที่ 1.4 Communication method …………………………………………………………. 5 ภาพที่ 1.5 การสอื่ สารขอ มลู ………………………………………………………………………….. 6 ภาพที่ 2.1 องคประกอบข้นั พน้ื ฐานของการสอื่ สารขอมลู ………………………………….. 9 ภาพที่ 2.2 ภาพท่ี 2.3 Network Criteria ……………………………………………………………………….. 14 ภาพท่ี 2.4 แสดงสญั ญาณอนาลอ็ ก …………………………………………………………………. 22 ภาพที่ 2.5 แสดงสญั ญาณดจิ ติ อล …………………………………………………………………… 23 ภาพท่ี 2.6 ภาพที่ 2.7 สาย IDE ……………………………………………………………………………………… 24 ภาพที่ 2.8 การถา ยโอนขอ มลู แบบขนาน …………………………………………………………. 24 ภาพท่ี 2.9 การถายโอนขอ มลู แบบอนกุ รม ………………………………………………………. 25 ภาพท่ี 2.10 ภาพที่ 2.11 ตวั อยางการแพรภาพทางโทรทศั น ………………………………………………….. 27 การสง สญั ญาณขอ มลู แบบทางเดยี ว (Simplex) ………………………………. 27 ภาพท่ี 2.12 ตวั อยางการใชว ทิ ยสุ อ่ื สารของตํารวจ ……………………………………………… 28 ภาพที่ 2.13 ภาพท่ี 2.14 การสง สญั ญาณขอมลู แบบทางใดทางหนง่ึ (Half-duplex) ………………… 28 ภาพที่ 2.15 การสง สญั ญาณขอ มลู แบบสองทาง (Full-duplex) ………………………….. 28 ภาพที่ 2.16 การแปลงขอ มลู อนาลอ็ กใหเ ปน สญั ญาณอนาล็อกโดยใชอ ปุ กรณแ ปลง ภาพท่ี 2.17 สัญญาณ ……………………………………………………………………………………… 29 ภาพที่ 2.18 การมอดเู ลตทางขนาด (AM) ………………………………………………………….. 30 ภาพท่ี 2.19 การมอดเู ลตทางความถ่ี (FM) ………………………………………………………… 30 ภาพที่ 2.20 การมอดเู ลตเฟส (PM) ………………………………………………………………….. 31 สัญญาณดจิ ิตอล …………………………………………………………………………… 32 การแปลงขอมลู ดจิ ติ อลใหเปน สญั ญาณดิจติ อลโดยใชอ ุปกรณแ ปลง สัญญาณ Digital Transmitter ……………………………………………………… 32 การเขา รหสั แบบ NRZ-L ……………………………………………………………….. 32 การเขา รหสั แบบ NRZ-I ……………………………………………………………….. 33 การเขารหสั แบบ Manchester ……………………………………………………… 33 การเขารหสั แบบ Differential Manchester ………………………………….. 34

(ซ) ภาพท่ี 2.21 หนา การแปลงขอ มลู ดจิ ิตอลใหเปลย่ี นเปนสญั ญาณอนาลอ็ กโดยใชโมเดล ….. 34 ภาพท่ี 2.22 ภาพที่ 2.23 การมอดเู ลตสญั ญาณดิจิตอลในรปู แบบ ASK, FSK และ PSK ……………. 35 ภาพท่ี 2.24 การแปลงขอ มลู อนาลอ็ กใหเปน สญั ญาณดิจติ อลดวยอปุ กรณโ คเดค ……. 36 แสดงการเกิดสัญญาณรบกวนในโรงภาพยนตร ………………………………… 38 ภาพที่ 3.1 ภาพที่ 3.2 การเชอื่ มโยงเครอื ขายแบบจดุ ตอจดุ ……………………………………………….. 45 ภาพท่ี 3.3 การเชอ่ื มโยงเครอื ขายแบบหลายจุด ……………………………………………….. 45 โทโพโลยแี บบบสั ………………………………………………………………………….. 47 ภาพที่ 3.4 ภาพที่ 3.5 โทโพโลยีแบบดาว ………………………………………………………………………… 48 ภาพที่ 3.6 โทโพโลยีแบบวงแหวน ………………………………………………………………….. 49 โทโพโลยแี บบตน ไม ………………………………………………………………………. 50 ภาพท่ี 3.7 ภาพที่ 3.8 โทโพโลยีแบบเมช …………………………………………………………………………. 51 ภาพที่ 3.9 เครือขา ยแบบเพียรทเู พียร …………………………………………………………….. 52 เครอื ขายแบบไคลเอนต / เซริ ฟ เวอร ………………………………………………. 53 ภาพท่ี 3.10 ภาพท่ี 3.11 ประเภทของเครอื ขายคอมพวิ เตอร …………………………………………………. 56 ภาพที่ 3.12 เครือขายขนาดเล็ก TAN ……………………………………………………………….. 56 โมเดม็ ในรปู แบบตา ง ๆ …………………………………………………………………. 58 ภาพท่ี 3.13 ภาพที่ 3.14 มัลตเิ พล็กซเซอร ………………………………………………………………………….. 58 ภาพท่ี 3.15 คอนเซนเตรเตอร …………………………………………………………………………. 58 คอนโทรลเลอร …………………………………………………………………………….. 59 ภาพท่ี 3.16 ภาพท่ี 3.17 ฮับ ……………………………………………………………………………………………… 59 ภาพที่ 3.18 สวิตช ………………………………………………………………………………………….. 60 ฟรอนต – เอ็นโปรเซสเซอร …………………………………………………………… 60 ภาพท่ี 3.19 ภาพที่ 3.20 อมิ เู ลเตอร …………………………………………………………………………………… 61 ภาพที่ 3.21 เกตเวย ……………………………………………………………………………………….. 61 บริดจ ………………………………………………………………………………………….. 62 ภาพท่ี 3.22 ภาพที่ 3.23 เราเตอร ………………………………………………………………………………………. 62 ภาพที่ 4.1 รีพตี เตอร …………………………………………………………………………………….. 62 สเปกตรมั คลนื่ แมเ หลก็ ไฟฟา …………………………………………………………. 68

(ฌ) ภาพท่ี 4.2 หนา ถนน 2 เลน และ ถนน 4 เลน ………………………………………………………… 69 ภาพท่ี 4.3 การสง สญั ญาณบนส่อื กลางแบบเบสแบนด (a) และ แบบบรอดแบนด ภาพที่ 4.4 ภาพที่ 4.5 (b) ……………………………………………………………………………………………… 71 ภาพท่ี 4.6 สายคูบดิ เกลยี ว ……………………………………………………………………………. 72 ภาพที่ 4.7 หัว RJ45 ตวั ผู และ ตวั เมยี ……………………………………………………………. 73 ภาพท่ี 4.8 ภาพท่ี 4.9 หวั RJ11 ……………………………………………………………………………………… 73 ภาพท่ี 4.10 สายโคแอก็ เชยี ล …………………………………………………………………………… 74 ภาพที่ 4.11 หวั เช่ือมตอสายโคแอ็กเชียล …………………………………………………………… 74 ภาพที่ 4.12 ภาพท่ี 4.13 ประเภทของสายโคแอก็ เชียล .................................................................. 75 ภาพที่ 4.14 สายไฟเบอรอ อปติก ................................................................................ 76 ภาพท่ี 4.15 Multimode Fiber Optic ...................................................................... 77 ภาพท่ี 4.16 ภาพที่ 4.17 Single Mode Fiber .............................................................................. 78 ภาพที่ 4.18 สเปกตรมั คลืน่ แมเ หล็กไฟฟาที่ใชส ําหรบั การส่อื สารไรส าย ………………… 79 ภาพท่ี 4.19 ยานความถ่ี (Band) ………………………………………………………………………. 79 ภาพท่ี 4.20 ภาพท่ี 4.21 การสอ่ื สารโดยอาศยั คลน่ื วิทยุ ……………………………………………………….. 80 ภาพท่ี 4.22 ไมโครเวฟชนดิ ตงั้ บนพื้นดิน .................................................................... 81 ภาพที่ 4.23 ไมโครเวฟดาวเทียม ................................................................................. 83 ภาพท่ี 5.1 ภาพท่ี 5.2 เทคโนโลยบี ลธู ูท …………………………………………………………………………… 84 ภาพท่ี 5.3 การเรยี งสายแบบ A ……………………………………………………………………… 87 ภาพท่ี 5.4 การเรียงสายแบบ B ……………………………………………………………………… 87 ภาพท่ี 5.5 ภาพท่ี 5.6 การปลอกที่หมุ สายและทาํ การคลสี่ ายออก ……………………………………… 88 การเขาหวั …………………………………………………………………………………… 88 การตรวจสอบสญั ญา ……………………………………………………………………. 88 แบบจาํ ลอง OSI …………………………………………………………………………… 95 การสอ่ื สารระหวางเลเยอรในแบบจําลอง OSI ………………………………….. 97 การแบงกลมุ ยอ ยทาํ งานในแบบจาํ ลอง OSI …………………………………….. 99 การสอ่ื สารในแบบจําลอง OSI ……………………………………………………….. 100 แสดงกระบวนการเอนแคปซเู ลชนั่ ………………………………………………….. 100 ชน้ั ฟสิคลั …………………………………………………………………………………….. 101

(ญ) ภาพที่ 5.7 หนา ภาพท่ี 5.8 ชนั้ ดาตา ลงิ ก ………………………………………………………………………………… 103 ภาพที่ 5.9 ช้นั เน็ตเวิรก …………………………………………………………………………………. 105 ภาพท่ี 5.10 ชัน้ ทรานสปอรต ……………………………………………………………………….. 107 การสรา งความนา เชอ่ื ถอื ดวยการสง ของมลู แบบ Process-to-Process ภาพท่ี 5.11 delivery ………………………………………………………………………………… 108 ภาพที่ 5.12 ชั้นเซสช่ัน ……………………………………………………………………………….. 109 ภาพที่ 5.13 แสดงการลอ็ กอิน ……………………………………………………………………… 109 ภาพที่ 5.14 แสดงเซสซน่ั ของการสนทนา ………………………………………………………. 110 ภาพที่ 5.15 ช้นั พรีเซสเตชัน่ ………………………………………………………………………… 111 ภาพที่ 5.16 ชั้นแอปพลเิ คชนั่ ………………………………………………………………………. 112 ภาพที่ 6.1 หนาที่ของระดบั ช้ันบนแบบจําลอง OSI …………………………………………… 114 ภาพท่ี 6.2 การมลั ตเิ พลก็ ซแบบแบง ความถ่ี …………………………………………………….. 121 ภาพที่ 6.3 ภาพที่ 6.4 การมลั ติเพล็กซแบบแบง ความยาวคลน่ื …………………………………………… 122 ภาพที่ 6.5 ซิงโครนสั ทดี เี อ็ม ………………………………………………………………………. 123 ภาพท่ี 6.6 ซิงโครนสั ทีดเี อม็ รอบเวลา ……………………………………………………………… 123 ภาพท่ี 6.7 ภาพท่ี 6.8 การสง ขอมลู ดว ยวิธซี งิ โครนสั ทดี เี อ็ม ………………………………………………. 124 ภาพท่ี 6.9 Asynchronous TDM ………………………………………………………………….. 125 ภาพท่ี 6.10 Statistical TDM …………………………………………………………………………. 126 ภาพท่ี 6.11 ภาพที่ 6.12 สัญญาณทีไ่ มประสงค …………………………………………………………………… 127 ภาพที่ 6.13 Thermal Noise ………………………………………………………………………….. 127 ภาพที่ 6.14 Impulse Noise …………………………………………………………………………… 128 ภาพที่ 6.15 ภาพท่ี 7.1 Crosstalk …………………………………………………………………………………… 128 ภาพที่ 7.2 Echo ………………………………………………………………………………………….. 129 การออนกาํ ลังของสญั ญาณ ……………………………………………………………. 130 การควบคุมการไหลของขอมลู ดว ยวธิ หี ยุดและรอ …………………………….. 133 การควบคมุ การไหลของขอ มลู ดว ยวธิ ีเล่ือนหนา ตาง ………………………….. 134 แสดงการเขา ใชงาน facebook ……………………………………………………… 143 แสดงหนา เว็บขายรองเทา ……………………………………………………………… 144

(ฎ) ภาพท่ี 7.3 หนา ภาพที่ 7.4 เว็บการคนหาบทความและงานวิจัย ……………………………………………….. 144 ภาพที่ 7.5 การฟง เพลงผา นเครอื ขายอินเทอรเ น็ต ……………………………………………. 145 การเขาถงึ เครอ่ื งบรกิ ารเว็บไซต ……………………………………………………… 146 ภาพท่ี 7.6 แสดงช่ือโดเมน …………………………………………………………………………. 146 ภาพที่ 7.7 ตัวอยา งการทํางานของเครื่องบรกิ ารชอื่ โดเมน …………………………………. 149 ภาพที่ 7.8 ตวั อยางการเขาใชง านไปรษณยี อ ิเล็กทรอนกิ ส …………………………………. 150 ภาพที่ 7.9 ตัวอยา งกลมุ สนทนาในกระทพู ันทปิ ……………………………………………….. 150 ภาพที่ 7.10 ตัวอยา งการใช facetime ……………………………………………………………… 151 ภาพท่ี 7.11 ตวั อยางการใช FTP sever ……………………………………………………………. 152 ภาพที่ 7.12 ระบบอนิ ทราเนต็ …………………………………………………………………………. 153 ภาพที่ 7.13 เอ็กซท ราเน็ตและระบบไฟรวอลล ………………………………………………….. 154 ภาพท่ี 8.1 การสง จดหมาย ……………………………………………………………………………. 161 ภาพท่ี 8.2 โครงสราง TCP/IP Stack ……………………………………………………………… 162 ภาพท่ี 8.3 การเทียบโครงสรา ง TCP/IP Stack กบั โครงสรา ง OSI Model ………… 163 ภาพท่ี 8.4 การอางองิ IP Address ดวยรูปแบบทศนยิ ม …………………………………… 164 ภาพที่ 8.5 แสดงชดุ ขอมลู Octet …………………………………………………………………… 165 ภาพท่ี 8.6 แสดงไอพีแอดเดรสแตละคลาส ……………………………………………………… 168 ภาพท่ี 8.7 ดาตาแกรมใน IPv6 ………………………………………………………………………. 178 ภาพที่ 8.8 คา ไอพีแอดเดรสดว ยเลขฐานสิบหก ………………………………………………… 178 ภาพที่ 8.9 การเขยี นไอพีแอดเดรสใหก ระชบั …………………………………………………… 179 ภาพท่ี 8.10 หนาตาโปรแกรม Cisco Packet Tracer.............................................. 180 ภาพท่ี 8.11 กระบวนนาํ PC-PT วางไวบน Workspace …………………………………….. 181 ภาพที่ 8.12 กระบวนเพิ่มจํานวน PC บน Workspace ………………………………………. 182 ภาพที่ 8.13 กระบวนเพมิ่ Switch บน Workspace …………………………………………… 182 ภาพที่ 8.14 กระบวนเลอื กสาย Copper Straight-Through ………………………………. 183 ภาพที่ 8.15 เลือกพอรต ในการเช่ือมตอ …………………………………………………………….. 183 ภาพท่ี 8.16 แสดงการเชือ่ มตอของระบบ ………………………………………………………….. 184 ภาพท่ี 8.17 กําหนดหมายเลข IP Address ……………………………………………………….. 184

(ฏ) ภาพที่ 8.18 หนา ภาพที่ 9.1 รปู แบบคําสง่ั ping IP Address …………………………………………………….. 185 ภาพที่ 9.2 การบรรจุการดลงในสล็อตบนเมนบอรด และการด เครือขา ยแบบไรส าย 192 การดเครอื ขา ยชนดิ USB ………………………………………………………………. 192 ภาพที่ 9.3 ภาพท่ี 9.4 การด เครอื ขายชนดิ PC-Card ที่นํามาใชกบั เคร่ืองโนต บคุ …………………. 192 ภาพที่ 9.5 อปุ กรณแ อกเซสพอยต ………………………………………………………………….. 193 ภาพแสดงการเช่ือมตอเขากบั เครอื ขายไรส าย ………………………………….. 194 ภาพท่ี 9.6 ภาพที่ 9.7 การเชอ่ื มตอ แลนไรส ายดว ยวธิ ี Adhoc …………………………………………… 195 ภาพท่ี 9.8 การเชือ่ มตอ ดว ยวิธี infrastructure WLAN ……………………………………. 195 การหาคล่นื สญั ญาณดวยโปรแกรม Wireless Net View ………………….. 198 ภาพที่ 9.9 ภาพที่ 9.10 ตราสัญลกั ษณห รือโลโก Wi-Fi ……………………………………………………….. 199 ภาพท่ี 9.11 แสดงการใชง านฮอตสปอต ……………………………………………………………. 200 แสดงการต้ังชอ่ื ใหมใน SSID ………………………………………………………….. 201 ภาพที่ 9.12 ภาพที่ 9.13 แสดงการบนั ทกึ แมคแอดเดรสเพื่อเขาใชร ะบบ ………………………………… 202 ภาพที่ 10.1 แสดงการกําหนดการเขารหสั ดว ยวิธีตาง ๆ ……………………………………… 203 การกําหนดสทิ ธใิ์ นการเขาใชงาน ……………………………………………………. 211 ภาพท่ี 10.2 ภาพท่ี 10.3 กลอ งวงปด ………………………………………………………………………………….. 212 ภาพที่ 10.4 การเขา รหสั ผา น Passwords and ID Systems ……………………………… 212 การแสดง Log File ………………………………………………………………………. 213 ภาพที่ 10.5 ภาพท่ี 10.6 การกาํ หนดสิทธก์ิ ารเขาถงึ ระบบ …………………………………………………….. 214 ภาพที่ 10.7 โปรแกรมตรวจจบั ไวรัส …………………………………………………………………. 215 เครือ่ งเขารหัสขอมลู แบบเอน็ นกิ มา ………………………………………………… 216 ภาพที่ 10.8 ภาพท่ี 10.9 ไฟรว อลล ……………………………………………………………………………………. 223 ภาพท่ี 10.10 แพ็กเกต็ ฟล เตอร ………………………………………………………………………….. 224 การทาํ งานของพรอ็ กซเ่ี ซริ ฟ เวอร หรอื แอปพลเิ คชน่ั เกตเวย ………………. 224 ภาพท่ี 10.11 ภาพที่ 10.12 การทํางานของ สมารทการด …………………………………………………………. 226 รูปแบบของการพสิ ูจนต วั ตนแบบไบโอเมทริกซ ………………………………… 226

สารบญั ตาราง หนา ตารางท่ี 2.1 ขอดี - ขอ เสีย การถา ยโอนขอ มลู แบบขนาน ……………………………………. 25 ตารางท่ี 3.1 ขอด-ี ขอ เสีย การเชื่อมโยงเครอื ขายแบบจุดตอจุด …………………………….. 45 ตารางท่ี 3.2 ตารางท่ี 3.3 ขอ ด-ี ขอเสยี การเชอ่ื มโยงเครือขา ยแบบหลายจุด …………………………….. 46 ตารางที่ 3.4 ขอ ด-ี ขอ เสยี โทโพโลยีแบบบสั ……………………………………………………….. 47 ตารางที่ 3.5 ตารางที่ 3.6 ขอด-ี ขอ เสีย โทโพโลยีแบบดาว ………………………………………………………. 48 ตารางท่ี 3.7 ขอด-ี ขอ เสีย โทโพโลยีแบบวงแหวน ……………………………………………….. 49 ตารางท่ี 3.8 ตารางท่ี 3.9 ขอ ด-ี ขอเสีย โทโพโลยแี บบตนไม ……………………………………………………. 50 ตารางที่ 4.1 ขอ ด-ี ขอเสยี โทโพโลยีแบบเมช ………………………………………………………. 51 ตารางท่ี 4.2 ตารางที่ 4.3 ขอด-ี ขอเสีย เครอื ขายแบบเพยี รท เู พยี ร ………………………………………….. 52 ตารางที่ 4.4 ขอ ด-ี ขอเสีย เครือขายแบบไคลเอนต / เซริ ฟเวอร ……………………………. 53 ตารางที่ 4.5 ตารางที่ 4.6 ขอดี – ขอ เสยี ของสายคบู ดิ เกลียว ………………………………………………….. 73 ตารางท่ี 4.7 แสดงความสามารถการถา ยทอดสญั ญาณของสายโคแอก็ เชียล .............. 75 ตารางที่ 4.8 ตารางท่ี 6.1 ขอ ดี – ขอ เสยี ของสายโคแอก็ เชียล ......................................................... 76 ตารางท่ี 7.1 ขอ ดี – ขอเสยี ของสายใยแกว นําแสง ...................................................... 78 ตารางท่ี 7.2 ตารางที่ 7.3 ขอ ดี – ขอเสียของคล่ืนวิทยุ …………………………………………………………… 80 ตารางที่ 8.1 ขอดี – ขอ เสยี ของไมโครเวฟชนิดตง้ั บนพน้ื ดนิ ....................................... 82 ตารางที่ 8.1 ตารางท่ี 8.2 ขอดี – ขอ เสียของไมโครเวฟดาวเทียม ................................................... 83 ตารางท่ี 8.3 ขอดี – ขอเสยี ของบลูธทู ……………………………………………………………….. 84 ตารางท่ี 8.4 ตารางท่ี 9.1 ขอ ดี – ขอ เสยี ของการควบคมุ การไหลของขอมลู ดวยวิธีหยดุ และรอ …. 133 แสดงชอื่ โดเมนระดบั บนสดุ หมวดทวั่ ไป 147 แสดงช่อื โดเมนระดบั บนสดุ หมวดรหสั ประเทศไทย 148 ตวั อยางชอ่ื ยอ ของประเทศในช่ือโดเมนระดับบนสุดหมวดรหสั ประเทศ 148 ขอ ดี - ขอเสยี ของ TCP/IP …………………………………………………………….. 159 (ตอ ) ขอดี - ขอเสยี ของ TCP/IP …………………………………………………….. 160 สรปุ จํานวนเครือขา ย และจํานวนโฮสตของไอพี คลาส A, B และ C …… 168 แสดงคาเรม่ิ ตน และสน้ิ สุดของ Private IP ในแตละ Class ……………….. 169 แสดงคาดฟี อลตซ บั เนต็ มาสกของแตล ะคลาส ………………………………….. 172 มาตรฐาน WLAN 802.11 …………………………………………………………….. 196

แผนบริหารการสอนประจํารายวิชา รหัสวชิ า IT26201 3(2-2-5) รายวชิ า เครอื ขา ยคอมพิวเตอร Computer Networks เวลาเรยี น 16 สัปดาห รวม 64 คาบ คาํ อธบิ ายรายวิชา ศึกษาแนวคิดการสื่อสารขอมูลเบ้ืองตน หลักการของระบบเครือขาย ชนิดของเครือขาย แบบจําลองมาตรฐานของระบบเปด โพรโทคอล เครือขายอินเทอรเน็ต โพรโทคอลทีซีพีไอพี การจดั การเลขทอี่ ยขู องอปุ กรณเ ครอื ขา ย การบรกิ ารในระดับชน้ั การบริหารจัดการเครือขาย ระบบ ความปลอดภัย การประเมนิ ประสทิ ธิภาพของเครือขาย ฝกปฏิบตั ิการตดิ ตงั้ เครอื ขา ยอินเทอรเ นต็ วัตถุประสงคท ัว่ ไป 1. เพอื่ ใหนกั ศกึ ษาเขาใจถึงพ้ืนฐานแนวคิดการส่ือสารขอ มูลเบอ้ื งตน 2. เพือ่ ใหนักศึกษาเขา ใจถงึ พื้นหลกั การของระบบเครือขาย และชนิดของเครือขาย 3. เพ่อื ใหน กั ศกึ ษาอธิบายการทาํ งานแบบจําลองมาตรฐานของระบบเปด 4. เพื่อใหน ักศกึ ษามคี วามรู ความเขาใจ ในหลักการทํางานของ โพรโทคอล เครือขาย อินเทอรเ น็ต และทซี พี ีไอพี 5. เพอื่ ใหน กั ศกึ ษามีความรู ความเขา ใจ ในการกําหนดและจดั การเลขทอี่ ยขู องอุปกรณ เครือขาย 6. เพ่ือใหน ักศกึ ษาสามารถนําความรพู ้นื ฐานของระบบเครอื ขา ย ชนดิ ของเครอื ขาย ไป ประยุกตกบั งานในอนาคตได 7. เพื่อใหนักศึกษามีทักษะพ้ืนฐานการบริหารจัดการระบบเครือขาย และเลือกใช เครือขา ยไดอ ยางเหมาะสม

(ฒ) เน้ือหา เนือ้ หา เวลา (ช่วั โมง) สัปดาหท ่ี แนะนํารายวชิ า 4 1 ช้แี จง ในการจัดเตรยี มอปุ กรณ ไดแ ก สาย UTP, หัว RJ45 และ 4 2 บรรยายการใชง าน โปรแกรม Cisco Packet Tracer ขัน้ พ้ืนฐาน บทท่ี 1 ความรูเบ้อื งตนเกี่ยวกับการสอื่ สารขอมลู 4 3 1.1) ความหมายของการสอื่ สารขอ มูล 4 4 1.2) คุณสมบัตขิ ้ันพ้ืนฐานของการสอื่ สารขอมลู 1.3) องคประกอบขัน้ พื้นฐานของการสอื่ สารขอมลู 1.4) ประโยชนของการสอ่ื สารขอมลู และเครอื ขา ยคอมพิวเตอร 1.5) แนวโนม ของการสื่อสารโทรคมนาคม 1.6) เกณฑว ดั ประสทิ ธภิ าพของเครอื ขาย บทท่ี 2 การสง ผานขอมลู 2.1) พ้ืนฐานขอ มลู และสญั ญาณ 2.2) ชนิดของสัญญาณ 2.3) การโอนถา ยขอ มลู และรปู แบบการสงสญั ญาณขอ มลู 2.4) การแปลงสญั ญาณขอ มลู ระหวา งแบบอนกุ รมและแบบ ขนาน 2.5) การสง สญั ญาณขอมลู 2.6) การแปลงขอ มลู อนาลอ็ ก / ดิจิตอลใหเปนสัญญาณ 2.7) หนวยวัดความเร็วในการสง ขอมลู และการปองกนั สญั ญาณ รบกวน บทท่ี 3 รปู แบบการเชอื่ มตอและสวนประกอบของเครอื ขาย 3.1) รูปแบบการเชื่อมตอเครอื ขา ย 3.2) สถาปต ยกรรมเครอื ขา ยแบบเพยี รท เู พยี ร และไคลเอนต/ เซิรฟ เวอร 3.3) ประเภทของเครอ่ื งคอมพวิ เตอรภายในเครอื ขาย และ รปู แบบการประมวลผลขอมลู ในเครือขาย 3.4) ประเภทของเครอื ขาย

(ณ) สปั ดาหที่ เน้ือหา เวลา (ช่วั โมง) 5-6 8 3.5) การเช่อื มตอคอมพวิ เตอรส าํ หรบั สอ่ื สารขอ มลู 8 7-8 3.6) อปุ กรณท ี่ใชในการสอื่ สารขอมลู คอมพวิ เตอร 4 9 บทท่ี 4 ตวั กลางในการสงขอ มูล 10 4.1) ปจ จัยท่มี สี ว นเก่ยี วของกบั ความเรว็ บนตวั กลางทใี่ ชส ง ขอ มูล 4.2) รูปแบบการสงสัญญาบนสอื่ กลาง 4.3) ตวั กลางการสอื่ สาร 4.4) หลักเกณฑการพจิ ารณาเลือกสอ่ื นาํ ขอมลู 4.5) แบบฝก ปฏบิ ตั ิการเขาหัว RJ45 บทที่ 5 แบบจําลอง Open Systems Interconnection Model (OSI) 5.1) องคกร ISO 5.2) หลกั การ แนวความคิดในการแบง ช้ันการสือ่ สาร 5.3) สถาปต ยกรรมชัน้ สอื่ สาร 5.4) เพียรทเู พียรโปรเซส 5.5) การจัดองคประกอบในชนั้ การส่อื สาร 5.6) รายละเอยี ดและหนาทขี่ องแตละลําดบั ชัน้ บนแบบจําลอง OSI สอบกลางภาค บทท่ี 6 การมัลตเิ พล็กซ การตรวจจบั ขอ ผิดพลาด 6.1) การมลั ติเพล็กซ 6.2) สัญญาณรบกวน 6.3) การปอ งกนั สญั ญาณรบกวน 6.4) การควบคมุ การไหลของขอ มลู 6.5) การควบคุมขอ ผิดพลาด

(ด) สัปดาหท ่ี เน้อื หา เวลา (ชัว่ โมง) 11 บทที่ 7 เครอื ขา ยอินเทอรเนต็ 4 12-13 8 7.1) อนิ เทอรเนต็ ในประเทศไทย 14 7.2) การประยุกตใ ชอนิ เทอรเ นต็ 4 7.3) การแทนชื่อท่อี ยอู ินเทอรเน็ต 7.4) อินเทอรเน็ตและการบรกิ ารตา งๆ 7.5) อนิ ทราเนต็ และเอก็ ซทราเนต็ บทที่ 8 ทีซพี ีไอพี 8.1) TCP/IP 8.2) การกาํ หนดตําแหนงทอ่ี ยู 8.3) คลาส 8.4) โปรโตคอลทร่ี องรบั การทาํ งาน TCP/IP 8.5) องคกรทท่ี าํ หนาทก่ี ําหนดกลุม หมายเลข 8.6) ซับเน็ตมาสก 8.7) เครื่องมอื ทใ่ี ชใน TCP/IP 8.8) มาตรฐาน IPv6 8.9) การกําหนดตาํ แหนงท่อี ยใู น IPv6 8.10) การแทนคาไอพีแอดเดรสดวยเลขฐานสิบหก 8.11) แบบฝกปฏิบตั กิ าร Set IP พน้ื ฐาน บทท่ี 9 เครือขา ยไรส าย 9.1) อปุ กรณฮารด แวรของเครอื ขา ยไรส าย 9.2) ซอฟตแวรเครอื ขายไรสาย 9.3) วิธเี ชอื่ มตอเครือขายไรส าย 9.4) มาตรฐานเครือขายไรส าย 9.5) ขอบเขตรัศมี ความเร็วของเครือขายไรสาย 9.6) ระบบความปลอดภัยบนเครอื ขา ยไรส าย

(ต) สัปดาหที่ เน้ือหา เวลา (ช่วั โมง) 15 บทท่ี 10 การรกั ษาความปลอดภัยในเครือขาย 4 16 10.1) มาตรการความปลอดภัยขนั้ พน้ื ฐาน 10.2) การรักษาความปลอดภัยเครือขาย 10.3) องคป ระกอบของความปลอดภัยของขอ มลู 10.4) ภัยคุกคาม 10.5) เคร่ืองมือสําหรบั การรักษาความปลอดภัย สอบปฏิบัติการเขา หัวRJ 45 และการ Set IP พนื้ ฐาน โดยใชโ ปรแกรม Cisco Packet Tracer วิธีการสอน และกจิ กรรม วธิ กี ารสอนและกิจกรรมในรายวชิ าไดแบง ออกเปน 2 ภาค คอื 1. ภาคทฤษฎี เปนการบรรยาย ซักถาม โดยใชเน้ือหาในเอกสารประกอบการสอน วิชา เครือขายคอมพิวเตอร และยกตัวอยางกรณีศึกษาท่ีเกี่ยวของโดยใชภาพน่ิง (slide), เครื่อง คอมพวิ เตอรประกอบการสอน และไดม อบหมายใหท าํ แบบฝก หัดทบทวน 2. ภาคปฏิบัติ ใหผูเรียนฝกทักษะในการเขาหัว RJ45 และการ Set IP พื้นฐาน โดยในการ Set IP ไดใชโปรแกรม Cisco Packet Tracer เพอื่ ใหผูเรยี นทุกคนไดล งมอื ปฏบิ ัติ สอ่ื การเรยี นการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน วชิ า เครอื ขา ยคอมพวิ เตอร 2. ภาพเลอื่ น (slide) 3. แบบฝก หดั ทบทวน และงานฝก ปฏิบตั ิ 4. สาย UTP และหวั RJ45 5. โปรแกรม Cisco Packet Tracer

(ถ) การวดั และการประเมินผล 1. ระหวางภาคเรียน รอยละ 70 - จติ พสิ ยั (การเขาเรยี น, ตง้ั ใจเรยี น และแตง กายเรียบรอย) รอ ยละ 10 - แบบฝกหดั ทบทวน และงานฝก ปฏิบัติ รอยละ 15 - สอบเกบ็ คะแนนระหวางภาค รอยละ 15 - สอบปฏบิ ัตกิ ารเขา หวั RJ 45 รอยละ 10 - สอบปฏิบตั ิการ Set IP พ้นื ฐาน โดยใชโปรแกรม Cisco Packet Tracer รอ ยละ 20 2. สอบปลายภาคเรยี น รอ ยละ 30 การประเมินผล คะแนน ระดบั คะแนน หมายถงึ คาระดับคะแนน 80-100 A ดเี ย่ยี ม 4.0 75-79 B+ ดีมาก 3.5 70-74 B 3.0 65-69 C+ ดี 2.5 60-64 C ดพี อใช 2.0 55-59 D+ พอใช 1.5 50-54 D ออ น 1.0 0-49 F ออ นมาก 0.0 ตก

แผนบริหารการสอนประจาํ บทท่ี 1 เนอื้ หาประจาํ บท 1.1) ความหมายของการส่อื สารขอ มลู 1.2) คุณสมบตั ิข้ันพน้ื ฐานของการสือ่ สารขอ มลู 1.3) องคประกอบขั้นพ้ืนฐานของการสอื่ สารขอมลู 1.4) ประโยชนของการสื่อสารขอ มลู และเครอื ขา ยคอมพิวเตอร 1.5) แนวโนมของการสอ่ื สารโทรคมนาคม 1.6) เกณฑว ดั ประสิทธิภาพของเครอื ขา ย วัตถปุ ระสงค เชิงพฤตกิ รรม 1) ผูเ รยี นสามารถอธบิ ายความหมายของการสอ่ื สารขอมลู ได 2) ผูเรียนสามารถอธบิ ายความหมายของคณุ สมบตั ขิ น้ั พืน้ ฐานของการส่อื สารขอ มูลได 3) ผูเรยี นสามารถอธิบายความหมายและองคประกอบของระบบสือ่ สารขอ มูลได 4) ผูเรียนสามารถอธิบายประโยชนทไ่ี ดร บั จากการส่อื สารขอมลู และเครอื ขา ยคอมพวิ เตอรได 5) ผูเรยี นสามารถอธิบายถึงแนวโนม ของการส่อื สารโทรคมนาคมได 6) ผเู รยี นสามารถอธบิ ายถึงเกณฑในการวัดประสิทธภิ าพของเครือขา ยได วิธกี ารสอนและกจิ กรรมการเรยี นการสอนประจาํ บท 1) บรรยายประกอบภาพเล่อื น (slide) 2) ศึกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3) ทําแบบฝกหดั ทบทวน ส่ือการเรียนการสอน 1) เอกสารประกอบการสอน 2) ภาพเล่อื น (slide) 3) แบบฝก หดั ทบทวน

การวดั ผลและการประเมินผล 1) ประเมนิ จากการซกั ถามในชน้ั เรยี น 2) ประเมินจากการทาํ แบบฝก หดั ทบทวนทา ยบทเรียน 3) ประเมนิ จากความรวมมอื และความรับผิดชอบตอการเรยี น

บทที่ 1 ความรเู บอื้ งตนเกี่ยวกบั การสอ่ื สารขอ มูล การติดตอ สือ่ สารขอ มูลสมยั ใหมน ี้ มรี ากฐานมาจากความพยายามในการเชื่อมตอ ระหวางคอมพิวเตอร กบั คอมพวิ เตอร โดยอาศัยระบบส่อื สารทีม่ ีอยูแลว นนั้ คอื “โทรศัพท” ดงั นน้ั การสื่อสารขอ มูล จึงอยูในขอบเขต ทจี่ ํากดั ตอ มามีการใชอ ปุ กรณท ่ีมีความสามารถท่ชี วยเพม่ิ ความสามารถ ทําใหเราสามารถเชื่อมตอกับระบบได มากขึ้น โดยเฉพาะโทรศัพทเคลื่อนท่ีในปจจุบัน บางรุนไดผนวกคุณสมบัติตางๆ ท่ีมีฟงกช่ันการทํางานที่มิใช เพียงแคใชงานเพื่อโทรศัพทคุยกันไดเทานั้น แตสามารถนําไปใชงานเชื่อมตอกับระบบเครือขายตางๆ ดวย เทคโนโลยีเครอื ขายไรสาย ทําใหผ ใู ชส ามารถนําโทรศพั ทเพ่อื ติดตอ กับเครือขา ยอินเทอรเน็ตได สามารถสง อีเมล และดาํ เนนิ ธุรกรรมใดๆ ผานโทรศัพทเคล่อื นทไ่ี ด ทําใหเ กิดความตองการในการติดตอส่ือสาร โดยลักษณะของ เครอื ขา ย เร่ิมจากจุดเลก็ ๆ และขยายตัวใหญข ึน้ เปนท้งั ระบบทที่ าํ งานรว มกนั ในหองทํางาน ในตึก ระหวางตึก ระหวางสถาบัน ระหวา งเมือง หรือในเวลาเดียวกัน ท่ีเรียก “ระบบเครือขาย (Network System)” จึงทําให ไดร ับการพัฒนาใหด ขี นึ้ เปน ลําดับ ภาพที่ 1.1 แสดงระบบเครือขาย ทมี่ า (Larry L. Peterson and Bruce S. Davie, 2011, หนา 11) บทบาทท่สี ําคัญของระบบเครือขายอีกบทบาทหนึ่ง คือการใหบริการขอมูล เชน ฐานขอมูลเก่ียวกับ ส่ิงแวดลอม ฐานขอมูลงานวิจัย ฐานขอมูลทางเศรษฐกิจ ฐานขอมูลของสินคาเคร่ืองอุปโภคบริโภค และใน

ความรเู บอ้ื งตนเกย่ี วกบั การสื่อสารขอมูล 4 มหาวิทยาลัยเอง อาจมกี ารใหขอมูลเกีย่ วกับหนังสอื และตาํ ราวิชาการ หากผูใชต อ งการขอ มลู ใดกส็ ามารถติดตอ มายังศนู ยบริการหองสมดุ เพือ่ ขอขอ มลู น้ัน การตดิ ตอ จะผา นเครอื ขา ยคอมพิวเตอรท ําใหก ารไดร บั ขอมูลเปนไป อยา งรวดเรว็ และประหยดั คา ใชจ ายในการเดินทางอีกดว ย เราจะเหน็ ไดว างานวิจัยดานการสอ่ื สารขอมลู และเครือขา ย สงผลตอ การเกดิ นวัตกรรมและเทคโนโลยี ใหมๆ อยูเสมอ เปา หมายคอื การสรา งความสามารถในการเปลีย่ นขอมลู ไมวาจะเปนขอ ความ ออดิโอ และวดี โิ อ ไดในทุกๆ แหงบนโลกใบนี้ ความตองการเขาถึงอินเทอรเน็ตเพ่ือดาวนโหลด และการอัปโหลดขอมูลดวย ความเรว็ สูงท่สี ามารถใชง านไดทุกสถานท่ี ทุกเวลา 1.1 ความหมายของการสอ่ื สารขอ มูล การสื่อสารดวยการสนทนาพูดคุย จัดเปนกิจกรรมสวนหนึ่งในชีวิตประจําวันของมนุษยเราซ่ึงหาก พิจารณาในรายละเอียดของการพดู คุยสนทนากนั นน้ั จะประกอบดวยคสู นทนาตง้ั แตสองคนข้ึนไป แตละคนจะ สามารถเปนไดท งั้ ผูพูด และผูฟง เพอ่ื แลกเปลี่ยนความคิดเหน็ ซึง่ กันและกัน คําพูดหรอื ขาวสารทพี่ ูดไป ตา งฝาย ก็ไดย นิ เพราะวาตัวกลางทน่ี าํ พาเสียงพูดไปก็คืออากาศท่อี ยรู อบๆ ตัว น่ันเอง การสอื่ สาร (Communication) หมายถงึ การตดิ ตอระหวางมนุษยโ ดยมีจดุ มงุ หมายเพอ่ื นําเสนอหรือ แลกเปลย่ี นขาวสาร ขอ มูล ความตองการ ความรูสึกนึกคิด ตลอดจนความคิดเห็นใหรับรูเรื่องราวรวมกันและ เกดิ การตอบสนองระหวา งผสู งสารกับผูรบั สาร โดยอาศยั สือ่ กลางในการติดตอสื่อสาร ส่อื สารขอ มูล (Data Communication) หมายถงึ การสงหรือแลกเปลีย่ นขอ มูล และสารสนเทศ จาก จดุ หน่ึงไปยงั อกี จุดหน่งึ โดยผานชอ งทางการส่ือสาร (Communication Channel) แตข อมลู ทส่ี ง ถึงกันนัน้ จะ เปนเพียงขอ มลู (Data) เทานัน้ ไมร วมเสียงพดู (Voice) โทรคมนาคม (Telecommunication) หมายถึง การติดตอสื่อสารระหวางกันในระยะทางไกล ๆ โดยอาศัยชองทางการส่ือสารเหมือนกับการสื่อสารขอมูล แตสามารถสงไดท้ังขอมูล (Data) และเสียงพูด (Voice) จากท่ีไดกลาวมาน้ัน สามารถสรุปความหมายของการสื่อสารขอมูลไดวา “การแลกเปลี่ยนขอมูล ระหวางสองอุปกรณ ผานตัวกลางในการสื่อสาร” เชน การสื่อสารขอมูลระหวางอุปกรณคอมพิวเตอรสอง เคร่อื งดว ยการใชสายเคเบลิ เปน ตวั กลางในการสือ่ สาร นอกจากนี้ การสอ่ื สารขอ มลู ยงั มที ้งั การสื่อสารระยะใกล หรือแบบโลคอล (Local) ในกรณีท่ีอุปกรณการส่ือสารตาง ๆ อยูในบริเวณหรือตึกอาคารเดียวกัน และการ สือ่ สารระยะไกลหรอื แบบรีโมต (Remote) ซ่งึ อปุ กรณการสือ่ สารจะอยูไกลกัน หรอื ตา งพ้ืนท่ี

ความรเู บอื้ งตนเกยี่ วกบั การส่ือสารขอมลู 5 การสอื่ สารระยะใกลห รอื แบบโลคอล มีอกี ชือ่ ทเ่ี รยี กกนั คือ การส่ือสารแบบ Face to Face ในขณะท่ี การสอ่ื สารแบบรโี มต น้ันมักจะพดู หรอื คิดถงึ ในเรือ่ งของระยะทาง และสถานทเ่ี ขามาเก่ียวขอ ง ทาํ ใหจ ําเปน ตอง พ่งึ เทคโนโลยโี ทรคมนาคม (Telecommunication) ตัวอยา งเชน โทรศพั ท และวิทยุกระจายเสียง คําวา tel น้ันมรี ากมาจาก ภาษากรีก หมายความวา ระยะไกล สวนขอมูลที่ส่ือสารกันน้ันไมวาจะอยูในรูปแบบขอความ เสียง ภาพ ภาพเคลื่อนไหวหรือวิดีโอ ในความเปนจริงแลวนั้นก็คือ ขอมูลท่ีใชในคอมพิวเตอรที่ทําใหอยูใน รปู แบบของเลขฐานสองน้นั เอง โดยวธิ กี ารสอื่ สารแบงออกไดส องวิธี คือ การสื่อสารบนพื้นท่ีเดียวกัน (Local) และการสอ่ื สารระยะไกล (Remote) ดงั แสดงในภาพท่ี 1.2 Communication method Local Local ภาพที่ 1.2 Communication method ทม่ี า (ดัดแปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 3-4) การสื่อสารระยะใกลหรือแบบโลคอล (Local) เราสามารถแสดงรูปแบบการทํางานจากอดีตจนถึง ปจจุบันดังแสดงในตารางท่ี 1.1 ตารางท่ี 1.1 เปรยี บเทยี บการทาํ งานจากอดีตและปจจบุ นั การส่อื สารระยะใกลหรอื แบบโลคอล อดีต ปจ จุบนั การพูดคยุ สื่อสิ่งพมิ พอ ิเลก็ ทรอนิกส การแสดงทา ทางหรอื กรยิ าอาการ เอกสาร

ความรูเ บอ้ื งตน เก่ียวกับการสื่อสารขอมูล 6 การส่อื สารระยะไกลหรือแบบรีโมต (Remote) เราสามารถแสดงรูปแบบการทํางานจากอดีตจนถึง ปจ จบุ ันดังแสดงในตารางที่ 1.2 ตารางท่ี 1.2 เปรียบเทียบการทํางานจากอดตี และปจจบุ นั การส่อื สารระยะไกลหรือแบบรีโมต อดตี ปจจุบัน การสงจดหมายโดยใชไ ปรษณยี  การใชไปรษณียอเิ ลก็ ทรอนกิ ส (E-mail) การใชโ ทรศัพท การใช facetime หรอื วดิ ีโอโฟน การดูโทรทศั น การใชวดิ โี อคอนเฟอรเ ร็นซ ภาพที่ 1.3 การสอื่ สารขอมลู ทมี่ า (https://krooit.wordpress.com) 1.2 คุณสมบัติขั้นพื้นฐานของการส่อื สารขอมูล เมื่อกระบวนการสื่อสารขอมูลเกิดข้นึ อุปกรณที่อยูในระบบท้ังหมดจะถือเปนสวนหนึ่งของระบบการ สอ่ื สารขอมลู ทนั ที ทง้ั นีร้ ะบบจะรวมเอาสว นของฮารด แวร และซอฟตแวรเ ขา ไวดวยกันเพื่อทําใหร ะบบสามารถ ส่อื สารกนั ได โดยคุณสมบตั ขิ นั้ พื้นฐานของการส่ือสารขอ มลู จะประกอบไปดว ยสามสวน ดงั นี้ 1.2.1 การสงมอบขอมูล (Delivery Data) ท้ังนี้ระบบจะตองสามารถสงมอบขอมูลไปยังจุดหมาย ปลายทางไดอยา งถกู ตอ ง โดยทข่ี อ มลู ที่ถูกสงออกไปน้ันจะถูกสงไปยังอุปกรณตามจุดหมายท่ีตองการ ซ่ึงอาจ เปนตวั ยสู เซอรหรืออปุ กรณทท่ี ําการเช่ือมตอ กับระบบก็ได

ความรูเบือ้ งตนเกี่ยวกับการสื่อสารขอมูล 7 1.2.2 ความถกู ตองและแนน อน (Accuracy) ระบบทดี่ ีน้ันจะตอ งสามารถสง มอบขอมลู ไดถูกตองและ แนนอน อีกท้ังยังตองสามารถตรวจสอบและสงสัญญาณเตือนไปยังผูสง – ผูรับ ใหรับทราบในกรณีที่การสง ขอมูลนนั้ อาจไมถ กู ตอ ง สญู หาย หรอื ไมสามารถใชง านได 1.2.3 ระยะเวลา (Timeliness) ระบบจําเปน ตองสงมอบขอมูลในชวงเวลาท่ีเหมาะสม ตัวอยางเชน ในบางระบบนั้น เวลาอาจไมใ ชต ัวแปรสําคญั หากเกดิ ความลาชา ในการสง ขอมลู ระบบอาจยอมรบั ได โดยขอให ขอ มูลท่สี ง สามารถไปถึงยงั ปลายทางก็ถือวา เพียงพอแลว แตขณะทีบ่ างระบบนัน้ ใชเ วลาแบบเรียลไทม (Real- Time Transmission) ซึ่งจําเปนอยางยิ่งที่จะตองมีการโตตอบแบบทันที หากเกิดการหนวงเวลาจะสงผล กระทบโดยตรงตอการใชงาน ดังนั้นสามารถสรุปไดวา ระยะเวลาที่เหมาะสม หมายถึงขอมูลที่ถูกสงไปยัง จุดหมายปลายทางในระยะเวลาหนึ่งๆ ที่สามารถนําไปใชงานเพื่อใหเกิดประโยชน โดยปราศจากนัยสําคัญใน เรื่องของเวลา 1.3 องคป ระกอบขั้นพ้นื ฐานของการสอื่ สารขอมูล 1.3.1 ผูส ง ขาวสาร หรือแหลงกําเนดิ ขาวสาร (Sender) หมายถงึ สัญญาณตา งๆ อุปกรณท่ที าํ หนาท่ีใน การจดั สงขอมูลขาวสาร เชน สญั ญาณภาพ ขอมลู เสียง คอมพวิ เตอร โทรศัพท กลองวิดีโอ เปนตน โดยขอมูล ตา งๆ ทีอ่ ยตู นทาง จะตอ งจัดเตรียมนาํ เขาสอู ุปกรณสาํ หรับสง ขอ มลู ในการตดิ ตอ ส่อื สารสมัยกอ น อาจจะใชแ สง ไฟ ควันไฟ หรอื ทา ทางตางๆ นั้นจัดวาเปน แหลง กําเนดิ ขาวสาร เชนกัน 1.3.2 ผูรับขาวสาร หรือจุดหมายปลายทางของขาวสาร (Receiver) ขอมูลท่ีถูกสงจากอุปกรณสง ขอ มลู ตน ทาง เมอ่ื ไปถงึ ปลายทางก็จะมอี ุปกรณสําหรบั รับขอมลู เหลา นนั้ เพอ่ื นําไปใชประโยชนตอไป อุปกรณ เหลา นไ้ี ดแก เครือ่ งพมิ พ คอมพิวเตอร จานไมโครเวฟ จานดาวเทยี ม ฯลฯ ซึ่งจะรับรูจ ากสิง่ ท่ีผูสงขาวสาร หรือ แหลงกําเนิดขาวสารสงผานมาใหตราบใดท่ีการติดตอสื่อสารบรรลุวัตถุประสงค ผูรับสารหรือจุดหมาย ปลายทางของขาวสารก็จะไดรับขาวสารนน้ั ๆ ถา ผูร บั สารหรอื จดุ หมายปลายทางไมไ ดรับขาวสาร กแ็ สดงวาการ ส่อื สารนนั้ ไมประสบความสําเรจ็ กลา วไดวา ไมมีการสือ่ สารเกดิ ขน้ึ น่นั เอง 1.3.3 ชองสัญญาณ (Channel) ในท่ีนี้อาจจะหมายรวมถึงสื่อกลาง (Transmission media) หรือ ตัวกลางที่ขาวสารเดนิ ทางผาน เปรยี บเสมือนถนนลาํ เลยี งขอมลู โดยเปนตัวกลาง หรือสื่อกลางที่ทําหนาที่ นํา ขาวสารในรูปแบบตา งๆ จากผสู ง หรืออปุ กรณสงตน ทางไปยังผรู บั หรอื อุปกรณรบั ปลายทาง อาจจะเปน อากาศ สายนาํ สัญญาณ หรือแมก ระทัง่ ของเหลว เชน นํา้ นาํ้ มนั เปน ตน โดยชองสัญญาณเปรียบเสมือนเปนสะพานท่ี จะใหข าวสารขา มจากฝง หนงึ่ ไปยงั อกี ฝงหน่ึง

ความรเู บอื้ งตน เกย่ี วกับการส่ือสารขอมูล 8 1.3.4 ขาวสาร (Message) ขาวสารในท่ีน้ีคือขอมูล หรือสารสนเทศ เชนขอความ หรือสัญลักษณที่ อธิบายถึงส่ิงที่เกิดข้ึน หรือมีอยูจริงตามธรรมชาติ อาจอยูในรูปของ ตัวเลขและอักษร (Alphanumeric) รปู ภาพ (Image) เสียง (Audio) ภาพทีเ่ ห็น (Video) 1.3.4.1 ขอมูล (Data) เปนรายละเอียดของสิ่งตางๆ ซง่ึ ถกู สรางและจัดเกบ็ ดวยคอมพวิ เตอรมี รูปแบบแนนอน เชน ขอมลู เก่ียวกับบุคคล ขอมูลเก่ียวกับสินคา เปนตน ขอมูลสามารถนับจํานวนได และสง ผา นระบบสื่อสารไดเร็ว 1.3.4.2 ขอ ความ (Text) อยูในรูปของเอกสารหรือตัวอักขระ ไมมีรูปแบบท่ีแนนอน ชัดเจน นับจํานวนไดค อ นขางยาก และมคี วามสามารถในการสง ปานกลาง 1.3.4.3 รูปภาพ (Image) เปน ขา วสารท่ีอยูใ นรปู ของภาพกราฟกแบบตางๆ ไดแก รูปภาพนิ่ง ภาพเคล่อื นไหว ภาพวีดีโอ ซ่ึงขอ มลู ชนดิ นจ้ี ะตอ งอาศัยสื่อสาํ หรบั เกบ็ และใชห นวยความจําเปน จํานวน มาก 1.3.4.4 เสียง (Voice) อยใู นรปู ของเสียงพดู เสยี งดนตรี หรือเสียงอืน่ ๆ ขอ มูลชนดิ น้จี ะกระจัด กระจายไมสามารถวัดขนาดที่แนนอนได การสงจะทาํ ไดด ว ยความเรว็ คอนขางต่ํา 1.3.5 โปรโตคอล (Protocol) เปรยี บเสมือนภาษาทใี่ ชเ ปนภาษากลาง เพอื่ ใหฝ ายสง ขอ มลู และฝายรับ ขอมูลสามารถส่ือสารกันไดอยางเขาใจ อีกนัยหน่ึง โปรโตคอล คือ กฎระเบียบ หรือวิธีการใชเปนขอกําหนด สําหรับการสอ่ื สาร เพ่อื ใหการสอื่ สารระหวางอปุ กรณนน้ั มคี วามเขาใจไปในทศิ ทางเดยี วกัน และสามารถสื่อสาร กนั ได หากไมม ีโปรโตคอลแลว อุปกรณทง้ั สองอาจจะตดิ ตอ กันไดแตไมสามารถสื่อสารกันได เชนเดียวกันกับมี บุคคลสองคนที่ตองการพบปะกัน และเม่ือไดพบกันแลวแตกลับสนทนากันไมรูเรื่อง เนื่องจากคนหนึ่งพูด ภาษาไทย และอีกคนหนงึ่ พูดภาษาองั กฤษ ซ่ึงทง้ั สองไดม ีการตดิ ตอ กันแลว แตไมสามารถสื่อสารระหวางกันได อยา งเขา ใจ ซึ่งทางคอมพวิ เตอรน ัน้ มีทางเลือกหลายชนิดใหเ ราสามารถเลอื กใช เชน TCP/IP, X.25, SDLC เปน ตน 1.3.6 ซอฟตแวร (Software) การสงขอมูลผานคอมพิวเตอร จําเปนตอ งมีโปรแกรมสําหรบั ดําเนินการ และควบคุมการสงขอมูล เพื่อใหไดขอมูลตามท่ีกําหนดไว ไดแก Novell’s netware, UNIX, Windows NT ฯลฯ 1.3.7 สัญญาณรบกวน (Noise) เปนสิ่งท่ีมีอยูในธรรมชาติ มักจะลดทอนหรือรบกวนระบบ อาจจะ เกิดข้ึนไดทั้งทางดานผูสงขาวสาร ผูรับขาวสาร และชองสัญญาณ แตในการศึกษาข้ันพ้ืนฐานมักจะสมมติให ทางดานผูสงขาวสารและผูรับขาวสารไมมีความผิดพลาด ตําแหนงท่ีใชวิเคราะหมักจะเปนท่ีตัวกลางหรือ ชองสญั ญาณ เมือ่ ไรท่รี วมสัญญาณรบกวนดานผูสงขาวสารและดานผูรับขาวสาร ในทางปฏิบัติมักจะใชวงจร

ความรูเ บอื้ งตนเก่ียวกับการสื่อสารขอมูล 9 กรอง (filter) กรองสญั ญาณแตตนทาง เพ่ือใหการสื่อสารมีคุณภาพดียิ่งขึ้นแลวคอยดําเนินการ โดยสามารถ แบงประเภทของตัวกรองสัญญาณออกเปนสามประเภท คอื 1.3.7.1 ตัวกรองสัญญาณยานความถี่ตํ่า (Low - pass Filter) การกําหนดใหเฉพาะยาน ความถี่ต่าํ สามารถผานได 1.3.7.2 ตัวกรองสัญญาณยานความถ่ีสูง (High - pass Filter) การกําหนดใหเฉพาะยาน ความถสี่ งู สามารถผา นได 1.3.7.3 ตวั กรองสญั ญาณเฉพาะยา นความถี่ (Band - pass Filter) การกําหนดใหเฉพาะยา น ความถี่ท่กี าํ หนดไวส ามารถผานได 1.3.8 การเขา รหสั (Encoding) เปน การชวยใหผูส งขา วสาร และผูรับขาวสารมีความเขาใจตรงกันใน การส่อื ความหมาย มีความจําเปนตอ งแปลงความหมาย การเขารหัส จึงหมายถึงการแปลงขาวสารใหอยูในรูป พลังงานที่พรอ มจะสงไปในสือ่ กลาง ทางผูส ง ตองมคี วามเขา ใจตรงกนั ระหวา งผูส ง และผูรับ หรือมีรหัสเดียวกัน การสอื่ สารจงึ เกิดขึน้ ได 1.3.9 การถอดรหัส (Decoding) หมายถึง การที่ผูรับขาวสารแปลงพลังงาน หรือขอมูลที่ไดรับจาก สือ่ กลางใหกลับไปอยใู นรูปขาวสารทสี่ งมาจากผูสง ขาวสาร โดยมีความเขา ใจหรอื รหสั ท่ีตรงกนั ภาพที่ 1.4 องคป ระกอบขัน้ พนื้ ฐานของการส่ือสารขอ มลู ทมี่ า (ดัดแปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 4)

ความรเู บอื้ งตน เกย่ี วกับการส่ือสารขอมูล 10 1.4 ประโยชนของการส่ือสารขอ มูลและเครอื ขายคอมพิวเตอร 1.4.1 สาเหตุสําคัญท่ีตองสรางการสื่อสารขอมูล และเครือขายคอมพิวเตอร นั้นคือ เพื่อใหสามารถ เขาถึง และใชง านทรัพยากรรว มกนั โดยทรัพยากรในทนี่ ี้ หมายถงึ อปุ กรณต า งๆ ท่เี ชอ่ื มตอ กบั คอมพวิ เตอร เชน ฮารดดิสก เคร่ืองพิมพ ทีแ่ ตละคนสามารถเรียกใชงานไดทันที โดยสามารถพิจารณาประโยชนของการส่ือสาร ขอ มลู ไดดงั น้ี 1.4.1.1.การจัดเก็บขอมลู ไดงายและสื่อสารไดรวดเร็ว การจัดเก็บขอมูลซ่ึงอยูในรูปของสัญญาณ อิเลก็ ทรอนกิ ส สามารถจดั เก็บไวในแผน บันทกึ ที่มีความหนาแนนสูง แผนบันทึกแผนหน่ึงสามารถบันทึกขอมูล ไดม ากกวา 1 ลา นตัวอักษร สําหรับการสอ่ื สารขอ มูลน้ัน ถาขอ มูลผา นสายโทรศัพทไดดวยอัตรา 120 ตัวอักษร ตอ วินาทแี ลว จะสามารถสง ขอมลู 200 หนาไดในเวลา 40 นาที โดยท่ีไมตอ งเสียเวลานั่งปอนขอมูลเหลานั้นซํ้า ใหมอีก 1.4.1.2 ความถกู ตองของขอมูล โดยปกติหากมีการสงขอมูลดวยสัญญาณอิเล็กทรอนิกส จากจุด หน่ึงไปยังจุดอ่ืนดวยระบบดิจิตอล วิธีการรับสงน้ันจะมีการตรวจสอบสภาพของขอมูล หากขอมูลผิดพลาด ระบบจะมกี ารรบั รูและพยายามหาวธิ แี กไข ใหขอมูลทไ่ี ดรับมคี วามถกู ตอ ง โดยอาจใหทําการสง ใหม หรือกรณีท่ี ผิดพลาดไมมากนัก ฝายผรู บั อาจใชโปรแกรมของตนแกไขขอมลู ใหถูกตอ งได 1.4.1.3 ความเร็วในการทํางาน โดยปกติสัญญาณทางไฟฟา จะสามารถเดินทางดวยความเร็ว เทากับแสง ทําใหการใชคอมพิวเตอรสงขอมูล จากซีกโลกหน่ึงไปยังอีกซีกโลกหน่ึง หรือคนหาขอมูลจาก ฐานขอมลู ทีม่ ีขนาดใหญ สามารถทาํ ไดอ ยา งรวดเร็ว ความรวดเร็วของระบบทําใหผูใชสะดวกสบายย่ิงข้ึน เชน ในปจจบุ นั บริษัทสายการบินทุกแหง สามารถทราบขอมูลของทุกเท่ียวบิน ไดอยางรวดเร็ว ทําใหการจองที่นั่ง สามารถทาํ ไดทนั ที 1.4.1.4 การประหยัดตน ทนุ การเชอ่ื มตอ คอมพิวเตอรเขาหากัน เปนเครือขายเพื่อสงหรือสําเนา ขอมูล ทําใหราคาตน ทนุ ของการใชข อมลู ประหยดั ขึ้น เมอื่ เทียบกบั การจัดสงแบบเดิมหรอื ดว ยวธิ ีอื่นกต็ าม ทาํ ให เราสามารถสงขอมูลใหกนั และกนั ผานทางสายโทรศพั ทไ ด 1.4.2 เครอื ขา ยคอมพิวเตอร คือการนํากลุมของคอมพิวเตอร และอุปกรณตางๆ มาเช่ือมตอกันเปน เครอื ขา ย โดยจะมตี วั กลางในการสอ่ื สาร ซ่งึ อาจเปนสายเคเบลิ หรอื ส่ือไรส ายท่ีทําใหค อมพวิ เตอร และอปุ กรณ บนเครือขายสามารถสื่อสาร เพ่ือรับ-สงขอมูลระหวางกันได โดยสามารถพิจารณาประโยชนของเครือขาย คอมพิวเตอร ไดด ังน้ี

ความรูเบ้อื งตน เก่ียวกบั การส่ือสารขอมูล 11 1.4.2.1 เครือขายคอมพิวเตอรทําใหสามารถใชทรัพยากรรวมกันได (Sharing of peripheral devices) เครอื ขา ยคอมพิวเตอรทาํ ใหผ ูใชสามารถใชอ ุปกรณร อบขางทีต่ อพวงกบั ระบบคอมพวิ เตอรรวมกันได อยางมีประสิทธภิ าพ เชน เครื่องพมิ พ ดิสกไดรฟ ซดี ีรอม โมเด็ม เปนตน 1.4.2.2 เครือขายคอมพิวเตอรสามารถชวยลดตนทุนดานงบประมาณรายจายลง (Sharing of Program and Data) เชน ทาํ ใหผ ูใชสามารถใชโปรแกรมและขอมูลรว มกนั ไดโ ดยจดั เกบ็ โปรแกรมไวแ หลง เก็บ ขอมลู ที่เปนศนู ยก ลาง เชน ทีฮ่ ารด ดสิ กข องเครื่อง File Server ผูใ ชสามารถใชโปรแกรมรว มกัน 1.4.2.3 เครอื ขา ยคอมพวิ เตอรกอใหเกิดความสะดวกในการสื่อสาร (Telecommunication) ใช เอกสารอเิ ล็กทรอนิกสแ ทนกระดาษหรอื ภาพถาย ซ่ึงไฟลเ หลา นีส้ ามารถสง ผานเครือขายไปยังปลายทางไดอ ยา ง รวดเรว็ 1.4.2.4 ความสามารถในการใชในงานดา นธุรกจิ (ฺBusiness Applicability) องคกรธุรกิจ มีการ เช่ือมโยงเครอื ขา ยคอมพวิ เตอร เพ่อื ประโยชนทางธุรกิจ เชน เครือขายของธุรกิจธนาคาร ธุรกิจการบิน ธุรกิจ ประกนั ภัย ธรุ กจิ การทองเที่ยว ธุรกิจหลกั ทรพั ย สามารถดําเนินธรุ กิจไดอยางรวดเรว็ 1.5 แนวโนม ของการส่ือสารโทรคมนาคม เน่อื งจากความเจริญกา วหนา ทางเทคโนโลยีการสื่อสาร ทาํ ใหมนษุ ยใ นปจจบุ ันสามารถติดตอ ส่อื สารถึง กันไดแมวาจะอยูหางไกลกัน จึงกอใหเกิดการประยุกตใชเทคโนโลยีน้ีเขากับธุรกิจ เพ่ือสรางทางเลือกการ ตัดสินใจ และอํานวยความสะดวกในการดําเนินธุรกิจมากยิ่งข้ึน ดังนั้นจึงควรทราบแนวโนมท่ีเกิดขึ้นกับการ สื่อสารโทรคมนาคม โดยแบงออกเปนสามดาน ไดแก แนวโนมดานอุตสาหกรรมการสื่อสาร, แนวโนมดาน เทคโนโลยกี ารสือ่ สาร และแนวโนมดา นแอปพลิเคชัน่ ธรุ กจิ 1.5.1 แนวโนมดา นอตุ สาหกรรมการส่ือสาร (Industry Trends) จากอดตี ถงึ ปจ จุบัน ไดเ กิดการเปล่ยี นแปลงในอุตสาหกรรมการสอื่ สารโทรคมนาคมในหลายๆ ประเทศ โดยไดเปลี่ยนจากการควบคุมดูแลของรัฐเพียงดานเดียว มาเปนการแขงขันการใหบริการระหวางบริษัทผู ใหบริการหลายๆ รายซ่ึงผูใหบ รกิ ารเหลา น้ี ไดเ ตรียมทางเลือกไวเพ่ือใหอ งคกร บรษิ ัทเอกชน และผูบรโิ ภคทว่ั ไป ได สามารถเลือกใชบริการทางการสื่อสาร ตั้งแตโทรศัพทภายในประเทศไปจนถึง การสื่อสารผานดาวเทียม เคเบิลทวี ี โทรศัพทเคลือ่ นท่ี และการใชอ ินเทอรเน็ต จากการเติบโตอยางรวดเร็วของอินเทอรเน็ตและ WWW (World Wide Web) ไดก อ ใหเกิดผลิตภณั ฑ บรกิ าร และผใู หบรกิ ารทางดานการสอื่ สารโทรคมนาคมมากมาย เพือ่ สนองตอบตอการเติบโตดงั กลา ว บรษิ ัทเอกชน หรอื องคกรตา งๆ จึงไดเพ่ิมปริมาณการใชงานอินเทอรเน็ต และเวบ็ ไซตเพอ่ื การพาณชิ ยอิเล็กทรอนิกส (E-commerce).และการทาํ งานรว มกนั (Collaboration) มากขน้ึ

ความรเู บอ้ื งตน เก่ยี วกับการสื่อสารขอมลู 12 ดังนั้นการพบปะสนทนา เพื่อนําเสนอบริการ และฮารดแวรคอมพิวเตอร แกบริษัทท่ีตองการใชการสื่อสาร โทรคมนาคมนีจ้ ึงเพิ่มขนึ้ ตามไปดว ย 1.5.2 แนวโนม ดา นเทคโนโลยีการส่ือสาร (Technology Trends) เนื่องจากการเกิดขึ้นของเทคโนโลยีเครือขายอินเทอรเน็ต สงผลใหเกิดแรงผลักดันในการพัฒนา เทคโนโลยีใหมๆ เพ่ือสนับสนุนการดําเนินธุรกิจและอุตสาหกรรมมากย่ิงขึ้น ยกตัวอยางเชน เว็บบราวเซอร เครอ่ื งมอื ทีใ่ ชในการเขยี นภาษา HTML เพ่ือสรา งเวบ็ เพจ ซอฟแวรเ พอ่ื การจัดการเครือขายและไฟรวอลล เปน ตน เทคโนโลยีเหลาน้ีไดถูกนํามาใชในแอปพลิเคช่ันบนเครือขาย โดยเฉพาะอยางย่ิงแอปพลิเคช่ันสําหรับ E-commerce และการทาํ งานรว มกัน เพ่ือการเตบิ โตขององคก ร โดยแนวโนมการพฒั นาเทคโนโลยีเหลานี้ ได มุงไปสูก ารสราง เครอื ขายไคลเอน็ ท/เซิรฟ เวอร บนพนื้ ฐานของสถาปต ยกรรมระบบเปด (Open System) ระบบเปด (Open System) คือระบบสารสนเทศท่ีใชฮารดแวร ซอฟตแวร แอปพลิเคช่ัน และ เครือขายที่เปนมาตรฐานท่ีใชกันอยูทั่วโลก เพื่อใหผูใชงานเช่ือมตอและเขาถึงสารสนเทศไดงาย ดวยระบบ เครือขายคอมพิวเตอรของพวกเขาเองโดยระบบเปดจะมีความสามารถในการเช่ือมตอที่ดี กลาวคือ เปน ความสามารถของระบบท่ปี ระกอบไปดว ย คอมพวิ เตอรและอุปกรณตางๆ มาเชื่อมตอกันเปนเครือขายเพื่อให เขาถงึ และใชงานสารสนเทศและอปุ กรณต า งๆ ไดง าย ระบบเปดบางระบบอาจจะมคี วามสามารถในการทํางาน รว มกันบนเครอื ขา ยได หมายความวา ผูใ ชงานสามารถสรา งแอปพลเิ คชน่ั ทีแ่ ตกตางกนั หลายๆ แอปพลิเคชั่นให สาํ เรจ็ โดยใชระบบคอมพิวเตอร ซอฟตแวร และฐานขอมูล ท่ีแตกตางกันบนเครือขายที่ตางกันได บอยคร้ังท่ีมี การนําซอฟตแวรท เี่ รยี กวา “มิดเดลิ แวร (Middle)” มาใชเ พ่ือชวยใหระบบท่ีแตกตา งกันสามารถทาํ งานรวมกนั ได มิดเดิลแวร (Middleware) เปนชุดซอฟตแวรท่ีประสานการทํางานใหแอปพลิเคช่ันตางๆ สามารถ ทํางานขามเครือขายได ภายใตการส่ือสารท่ีมีความแตกตางของโปรโตคอล โครงสรางทางสถาปตยกรรม ระบบปฏิบตั ิการ ฐานขอมูล และการบรกิ ารจากแอปพลเิ คชน่ั อ่ืนๆ นอกจากนี้ การสอ่ื สารโทรคมนาคมยงั ไดถ ูกปฏวิ ตั ิไปอยา งสิ้นเชิง โดยการเปล่ียนแปลงจากการสื่อสาร แบบอนาลอ็ กไปสเู ทคโนโลยเี ครือขายดิจติ อล ซ่ึงสามารถสงสารสนเทศในรปู แบบพัลซ (Pulse) ทีไ่ มตอเนื่องกัน ทาํ ใหความเร็วในการสง ขอ มูลสูงขึ้น สามารถสง ขอ มลู ไดเปนจาํ นวนมากและลดความผดิ พลาดในการสง ขอ มลู ได มากกวาการสื่อสารแบบอนาล็อก ซ่ึงเทคโนโลยีดิจิตอลนี้ยังสามารถสงสารสนเทศท่ีเปนทั้งขอมูล (Data) เสยี งพูด (Voice) และวโิ อ (Video) ไดพ รอมกนั อีกดว ย แนวโนมการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีการส่ือสารท่ี สาํ คัญอกี ส่ิงหนงึ่ น้ันคือ การเปลีย่ นแปลงการใชส่ือกลางในการสง ขอ มลู ที่เปน สายทองแดงและระบบการสอื่ สาร ดว ยไมโครเวฟบนพื้นดนิ มาเปนการใชเคเบลิ ใยแกวนําแสง เซลลูลารด าวเทียมส่อื สาร และเทคโนโลยีสื่อสารไร

ความรูเบอื้ งตนเก่ยี วกบั การส่ือสารขอมลู 13 สายแบบอ่นื ๆ โดยการใชเคเบิลใยแกว นาํ แสงจะทําใหสงขอมูลจํานวนมหาศาลไดดวยความเร็วแสง ไมมีปญหา เรื่องสัญญาณรบกวนและใชพื้นท่ีในการติดตั้งนอยกวาสายสัญญาณแบบอ่ืน การใชดาวเทียมส่ือสารทําให สามารถสง ขอ มูลภาพและเสยี งทมี่ ปี ริมาณมหาศาลขา มซีกโลกไดอ ยา งรวดเร็ว การใชเ ซลลูลารหรือเครือขายไร สายอ่ืนๆ จะอาํ นวยความสะดวกตอ การใชอ ุปกรณพกพาแบบตางๆ ใหสามารถสอื่ สารกับเครอื ขายทวั่ โลกได 1.5.3 แนวโนม ดานแอปพลเิ คชนั่ ธุรกจิ (Business Application Trends) การเปลีย่ นแปลงในอุตสาหกรรม และเทคโนโลยกี ารสื่อสารดังกลา ว กอ ใหเกิดการเปลี่ยนแปลงทส่ี าํ คญั ในแวดวงธุรกิจ ท่ีใชการติดตอส่ือสารโดยสวนใหญจะเกี่ยวของกับผูจําหนายฮารดแวร การใหบริการ อินเทอรเ น็ตและระบบเปด นอกจากน้ีจากการเติบโตอยางรวดเร็วของอินเทอรเน็ต WWW, อินทราเน็ต และ เอ็กซทราเน็ต ทําใหมีแอปพลิเคช่ันท่ีทําใหสามารถทํางานรวมกันระหวางสองบริษัทหรือมากกวารวมทั้ง แอปพลเิ คช่นั ท่ีใชภ ายในองคกรเพื่อสนบั สนนุ การปฏบิ ัติงาน การจัดการและการวางแผนกลยทุ ธด งั นน้ั เครือขา ย โทรคมนาคม จงึ มีบทบาทและมคี วามสําคัญตอ การดาํ เนินธุรกจิ เปนอยางมาก สามารถสรุปไดว า การมเี ครอื ขายคอมพวิ เตอรภ ายในองคกรน้ันเปนประโยชนตอองคกรอยางมาก ไม วาจะเปนการชวยลดตนทุน ลดเวลาในการติดตอส่ือสาร การใชงานทรัพยากรรวมกัน (Share Resources) การทํางานรวมกันเปนทีม และสนับสนุน E-commerce เปนตน สงผลใหการตัดสินใจมีความสําคัญและ ซบั ซอนมากย่งิ ขนึ้ โดยเฉพาะอยางยิง่ องคก รท่ีตองมกี ารแขงขนั กันท้งั ภายในและภายนอกเม่อื เห็นแนวโนมและ ความสําคญั ในการใชการส่ือสารโทรคมนาคมแลว จงึ มคี วามจําเปนทจ่ี ะตอ งศกึ ษาถึงองคประกอบ รูปแบบของ การติดตอ สอื่ สาร และเครือขายคอมพิวเตอรเ พือ่ ใหเ กดิ ประโยชนสูงสุดตอการดําเนนิ ธุรกิจ 1.6 เกณฑวดั ประสทิ ธภิ าพของเครอื ขา ย ในการพิจารณาถึงประสิทธิภาพหรือประสิทธิผลของเครือขาย จําเปนตองมีเกณฑที่ตองนํามา ประกอบการพิจารณามากมาย และเกณฑท ่ีสาํ คัญท่สี ดุ ทจ่ี ะนํามาพิจารณานน้ั ประกอบดว ยสามสวนดังแสดงใน ภาพท่ี 1.5

ความรเู บ้อื งตน เก่ียวกบั การส่ือสารขอมูล 14 Network Criteria Performance Reliability Security ภาพที่ 1.5 Network Criteria ทม่ี า (ดดั แปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 7-8) 1.6.1 สมรรถนะ (Performance) ซึ่งประกอบดวย เวลาในการขนสงขอมูล (Transit Time) และ เวลาตอบสนอง (Response Time) เวลาที่ใชในการขนสงขอมูลคือ เวลาที่ขอมูลขาวสารไดเดินทางจาก อุปกรณหนึ่งไปยังอุปกรณหน่ึง ในขณะท่ีเวลาตอบสนองนั้น คือชวงระยะเวลาระหวางท่ีมีการรองขอขอมูล สรรถนะของเครือขายขึน้ อยูกับปจ จยั หลายดานดว ยกัน ไดแก 1.6.1.1 จาํ นวนผใู ชง าน ถา หากมีผใู ชงานทเี่ ชือ่ มตอเครอื ขา ยในขณะน้ันจาํ นวนมาก ยอมสง ผล ตอการตอบสนองที่ลาชาตามมา ดังนั้นจึงควรมีการคํานวณจํานวนโหลดสูงสุดตอการใชงานให เหมาะสม เพอ่ื ท่จี ะไดสามารถเฉลย่ี ที่ใหแ ตละคนสามารถยอมรบั ได 1.6.1.2 ชนิดของตัวกลางท่ีใชในการสงผานขอมูล สงผลตอความเร็วในการสงขอมูลท่ีไม เทา กนั ซึง่ ในปจจุบนั นนั้ มตี วั กลางใหผูใชสามารถเลือกใชงานไดหลายชนิด ตัวอยางเชน การเลือกใช สายไฟเบอรออปติคท่ีสามารถสงขอมูลไดดวยความเร็วถึง 100 เมกะบิตตอวินาที และยังสามารถ เช่ือมโยงเครือขายไดในระยะทางหลายกิโลเมตร ในขณะท่ีตัวกลางบางชนิดน้ันมีความเร็วในการสง ขอมลู เพียง 10 เมกะบติ ตอวินาที และใชเช่ือมตอในระยะทางทส่ี ัน้ กวา 1.6.1.3 ฮารด แวร ประสิทธิภาพของฮารดแวรยอมสงผลตอความเร็ว และการสงผานขอมูล ดังนน้ั เครอื่ งคอมพวิ เตอรท ี่มีประสิทธิภาพสูง หรือมี CPU ที่สามารถประมวลผลและสงผานขอมูลได รวดเร็ว ยอ มสง ผลใหมีประสิทธิโดยรวมสูงเชน กนั ตัวอยางเชน เครื่องเซิรฟเวอรท่ีมีสมรรถนะสูง ยอม ดีกวา เคร่อื งเซริ ฟเ วอรบางรนุ ท่ีมสี มรรถนะตาํ่ กวา 1.6.1.4 ซอฟตแวร เปน สวนสาํ คัญท่ีใชส ําหรบั ในการประมวลผลขอ มลู ท้ังฝายสงและฝายรับ สง ผลโดยตรงตอประสิทธภิ าพโดยรวมของเครอื ขาย กลา วไดวา ขอ มูลทถ่ี ูกสงผา นออกไปจากเครอื ขา ย จะตอ งผานระบบแปลงขอมูลใหอ ยูใ นรปู แบบของสญั ญาณ และเมอื่ สญั ญาณสงไปยังเคร่ืองปลายทางท่ี

ความรูเ บ้ืองตนเกี่ยวกับการส่ือสารขอมลู 15 ตองการ จะตองไมเกิดขอผิดพลาด และนําสัญญาณท่ีไดรับมาแลวนั้นแปลงกลับใหฝงผูรับสามารถ นาํ ไปใชง านตอ ไปได ซ่ึงซอฟตแ วรนน้ั จะสง ผลตอ ความเร็วและความแนนอนของเครอื ขา ย ซอฟตแวรท่ี ดีจะสามารถประมวลผลขอมูลดวยความรวดเร็ว และสงผานขอมูลไดยังเครือขายไดอยางมี ประสทิ ธิภาพ 1.6.2 ความนาเชือ่ ถือ (Reliability) ความแนน อนในการสงขอ มูลบนเครือขา ย สามารถประเมินไดจ าก สว นประกอบที่สําคัญสามสวนดังตอไปนี้ 1.6.2.1 ความถ่ีของความลมเหลว เครือขายนั้นมีโอกาสเกิดความลมเหลวได แตควรสงผล กระทบตอ ผใู ชงานใหนอ ยทส่ี ุดเทาท่จี ะเปน ได 1.6.2.2 ระยะเวลาในการกู ในกรณีท่ีระบบลมเหลว การกูคืนระบบตองทําไดงาย และใช ระยะเวลาอนั ส้นั ยอมดกี วาการกรู ะบบทท่ี าํ ไดยากและใชระยะเวลายาวนาน 1.6.2.3 ความคงทนตอความลมเหลว ระบบหรือเครือขายที่ดีตองออกแบบใหตองสามารถ ปองกันภัยตางๆ ท่ีอาจเกิดข้ึนได ไมวาจะเปนในเร่ืองของระบบไฟฟา ภัยธรรมชาติที่ไมสามารถ คาดการณไดลว งหนา ดังนั้นจึงจําเปนอยา งยิง่ ท่ีระบบเครือขายจะตองมกี ารสาํ รองขอมลู ทด่ี ดี วย 1.6.3 ความปลอดภัย (Security) ความปลอดภัยของเครือขา ย ระบบตองสามารถปอ งกันขอ มลู ไดจาก บุคคลและไวรสั คอมพิวเตอร 1.6.3.1 การปอ งกนั บุคคลทไ่ี มม สี ิทธใิ นการเขา ถงึ ขอ มลู ถงึ แมเ ครือขา ยคอมพวิ เตอรจ ะชวยให เกิดประโยชนมากมายในการทํางาน แตการเขาถึงระบบโดยบางคร้ังสามารถเขาถึงระบบไดถึง กระบวนการสงั่ การ และสามารถเขาถงึ ขอมูลไดอยา งรวดเรว็ ดวยเหตนุ ีเ้ องจงึ จําเปน ตอ งมีกระบวนการ ปอ งกันบุคคลทไ่ี มมีสิทธใิ นการเขาถงึ ขอ มลู โดยตอ งมีการปองกันหลายระดบั ยกตัวอยางเชน ในระบบ ธนาคาร จาํ เปน อยางยิ่งท่รี หสั หลกั ในการเปด ตเู ชฟจะตองอยูกบั นายธนาคารเพยี งคนเดยี วเทาน้ัน หาก ใหค นนอก หรอื บคุ คลอ่ืนรู อาจจะทําใหเ กดิ การโอนถายเงินอยางผดิ กฎได 1.6.3.2 ไวรัส (Viruses) เน่ืองจากระบบมีการเช่ือมตอเครือขายหลายโหนดเขาดวยกัน ท้ัง ภายในและภายนอก ดังนั้นจึงเปนเรื่องที่งายตอการถูกโจมตีดวยไวรัสคอมพิวเตอร ซึ่งไวรัสเหลานั้น อาจทาํ ใหระบบเกิดปญ หา หรือขอ มลู ท่ีอยใู นระบบเสียหายได ดังนน้ั เครือขา ยทีด่ ีจะตอ งมรี ะบบปอ งกนั ไวรัสคอมพวิ เตอร ซ่ึงระบบปองกันอาจเปน ไดท ้ังแบบซอฟตแ วร และฮารด แวร

ความรเู บ้ืองตนเกีย่ วกับการสื่อสารขอมลู 16 บทสรปุ สื่อสารขอมูล คือ “การแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางสองอุปกรณ ผานตัวกลางในการสื่อสาร” เชน การสื่อสารขอมูลระหวางอุปกรณคอมพิวเตอรสองเครื่องดวยการใชสายเคเบิลเปนตัวกลางในการสื่อสาร นอกจากนก้ี ารสือ่ สารขอ มลู ยังมที ้ังการส่ือสารระยะใกลหรือแบบโลคอล คุณสมบัติข้ันพ้ืนฐานของการส่ือสาร ขอมูลจะประกอบไปดวยสามสวน 1.การสงมอบขอมูล (Delivery Data), 2.ความถูกตองและแนนอน (Accuracy) และ3.ระยะเวลา (Timeliness) องคประกอบข้ันพื้นฐานของการสื่อสารขอมูล สามารถแบง ออกเปน 9 หัวขอหลักดังน้ี ผูสงขาวสารหรือแหลงกําเนิดขาวสาร (Sender), ผูรับขาวสารหรือจุดหมาย ปลายทางของขาวสาร (Receiver), ชอ งสญั ญาณ (Channel), ขาวสาร (Message), โปรโตคอล (Protocol), ซอฟตแ วร (Software), สญั ญาณรบกวน (Noise), การเขารหัส (Encoding) และการถอดรหัส (Decoding) ประโยชนของการสอ่ื สารขอมูลและเครือขายคอมพิวเตอรเราสามารถพิจารณาไดจากเกณฑดังน้ี การจัดเก็บ ขอ มลู ไดงายและสื่อสารไดรวดเร็ว, ความถูกตองของขอมูล, ความเร็วในการทํางาน และการประหยัดตนทุน แนวโนมของการส่ือสารโทรคมนาคม แบงออกเปนสามดาน ไดแก แนวโนมดานอุตสาหกรรมการส่ือสาร แนวโนม ดา นเทคโนโลยีการส่อื สาร และแนวโนมดา นแอปพลิเคชั่นธุรกิจ ระบบเปด (Open System) คอื ระบบ สารสนเทศที่ใชฮารดแวร ซอฟตแวร แอปพลิเคชั่น และเครือขายที่เปนมาตรฐานที่ใชกันอยูท่ัวโลก เพื่อให ผูใชงานเช่ือมตอและเขาถึงสารสนเทศไดงาย มิดเดิลแวร (Middleware) เปนชุดซอฟตแวรที่ประสานการ ทํางานใหแอปพลเิ คชน่ั ตา งๆ สามารถทํางานขา มเครอื ขายได ภายใตการส่อื สารทม่ี ีความแตกตา งของโปรโตคอล เกณฑวดั ประสทิ ธภิ าพของเครอื ขา ย ประกอบดวย สมรรถนะ (Performance), ความนา เชือ่ ถือ (Reliability) และความปลอดภยั (Security)

ความรูเ บอ้ื งตนเกีย่ วกับการสื่อสารขอมูล 17 คาํ ถามทบทวน 1) จงอธิบายความหมายของการส่อื สารขอมูล 2) จงบอกความแตกตา งของการสอ่ื สารและการสอื่ สารขอ มูล 3) จงอธบิ ายองคประกอบของการสอื่ สารขอ มลู ประกอบดว ยอะไรบา ง 4) การเปรียบเทยี บประสิทธภิ าพของเครือขายคาํ นึงถึงส่งิ ใดบา ง ? 5) จงยกตัวอยา งเครอื ขา ยที่นกั ศกึ ษารจู ักอยางนอ ย 3 เครือขา ย 6) จงบอกปจจยั ทมี่ ีผลตอประสทิ ธภิ าพของเครือขา ย ? 7) ใหนักศกึ ษาใหค วามหมายของคําวา มิดเดลิ แวร (Middleware) 8) สมรรถนะ (Performance) ทด่ี ีน้นั จะตองมอี งคป ระกอบอะไรบา ง 9) โปรโตคอล คอื อะไร ? 10) ใหยกตัวอยา งโปรโตคอลทีใ่ ชในชวี ิตประจาํ วันมาอยา งนอย 2 ตวั อยา ง

ความรเู บื้องตน เกยี่ วกับการส่ือสารขอมูล 18 เอกสารอางองิ ANDREW S. TANENBAUM. (2004). COMPUTER NETWORKS. (สลั ยทุ ธ สวา งวรรณ). เอช.เอ็น.กรปุ จํากดั : ซีเอ็ดยเู คช่ัน จํากดั (มหาชน). Behrouz A.Forouzan. (2007). Data Communications and Networking. New York : McGraw-Hill Forouzan Networking Series. Larry L. Peterson and Bruce S. Davie. (2011). Computer Networks a systems appoach. USA : Morgan Kaufmann Publishers is an imprint of Elsevier. tutorialspoint.com._____. DATA COMMUNICATION AND COMPUTER NETWORK TUTORIAL. ฉัตรชยั สุมามาลย. (2545). การสือ่ สารขอ มลู คอมพวิ เตอรและระบบเครอื ขาย. กรุงเทพฯ: ไทยเจรญิ การ พมิ พ.

แผนบรหิ ารการสอนประจาํ บทท่ี 2 เน้อื หาประจาํ บท 2.1) พ้นื ฐานขอ มูลและสญั ญาณ 2.2) ชนดิ ของสัญญาณ 2.3) การโอนถา ยขอ มลู และรปู แบบการสง สัญญาณขอ มลู 2.4) การแปลงสญั ญาณขอ มลู ระหวา งแบบอนกุ รมและแบบขนาน 2.5) การสง สญั ญาณขอ มลู 2.6) การแปลงขอ มลู อนาล็อก / ดจิ ิตอลใหเ ปน สัญญาณ 2.7) หนว ยวดั ความเร็วในการสง ขอ มลู และการปอ งกนั สญั ญาณรบกวน วัตถุประสงค เชิงพฤตกิ รรม 1) ผูเรยี นสามารถอธบิ ายความหมายและรปู แบบการทาํ งานของพ้นื ฐานขอมลู และสัญญาณได 2) ผเู รียนสามารถอธบิ ายความแตกตางของสญั ญาณแตล ะชนดิ ได 3) ผูเ รยี นสามารถอธบิ ายหลกั ในการโอนถายขอมลู และอธบิ ายเปรียบเทยี บรปู แบบการสอื่ สารแบบ ทางเดียว (Simplex) แบบทางใดทางหนึง่ (Half duplex) และแบบสองทาง (Full duplex) ได 4) ผูเรยี นสามารถอธิบายความหมายของการแปลงขอมลู อนาลอ็ ก / ดจิ ติ อลใหเ ปน สัญญาณ 5) ผูเ รียนสามารถจําแนกรปู แบบของหนวยวัดความเรว็ ในการสง ขอ มลู ได 6) ผเู รยี นสามารถจําแนกรูปแบบการสงขอ มลู ได 7) ผูเรียนสามารถอธิบายสว นการแปลงสญั ญาณขอมลู ระหวา งแบบอนุกรมและแบบขนานได 8) ผเู รยี นสามารถอธบิ ายและจําแนกเทคนิคการเขารหสั สัญญาณดจิ ิตอลแบบ NRZ-L, NRZ-I, Manchester และ Differential Manchester วิธีการสอนและกิจกรรมการเรยี นการสอนประจําบท 1) บรรยายประกอบภาพเล่ือน (slide) 2) ศกึ ษาจากเอกสารประกอบการสอน 3) ทําแบบฝก หดั ทบทวน

สื่อการเรียนการสอน 1) เอกสารประกอบการสอน 2) ภาพเลอื่ น (slide) 3) แบบฝก หดั ทบทวน การวดั ผลและการประเมนิ ผล 1) ประเมนิ จากการซักถามในชัน้ เรยี น 2) ประเมินจากการทาํ แบบฝกหัดทบทวนทายบทเรียน 3) ประเมนิ จากความรวมมอื และความรบั ผดิ ชอบตอการเรยี น

บทที่ 2 การสง ผานขอมลู การมคี วามรูค วามเขาใจในเรอื่ งของพื้นฐานขอมลู และสญั ญาณ ถอื เปนเรือ่ งสําคัญอกี ประการหนง่ึ ทท่ี าํ ใหทราบวา การสือ่ สารขอ มลู บนเครือขายนั้นมกี ารเขารหสั ขอ มลู ในรูปแบบใด เพ่อื ใชในการส่ือสารรวมกันและ จําเปนตองใชวิธีการเขารหัสใหเหมาะสมกับตัวกลางที่ใชสงขอมูล เชน ขอมูลดิจิตอลซึ่งประกอบดวยรหัส เลขฐานสองคือ 1 และ 0 จะถูกเขารหัสสัญญาณที่เหมาะสม เพ่ือสงผานไปยังตัวกลางเม่ือปลายทางไดรับ สัญญาณดังกลาว ก็จะตองอา นคาน้นั ไดด วยการแปลงรหัสเพ่อื ใหอยูในรูปของสัญญาณเดมิ ซึง่ วิธกี ารเขารหสั นน้ั จะมอี ยหู ลายวธิ ดี วยกัน โดยจะใชว ิธีหรอื เทคนิคการเขารหัสแบบใดก็จะตองพิจารณาดานของความเหมาะสม รวมถึงดานของตนทุน ประสิทธิภาพ และความนา เชอื่ ถอื 2.1 พ้ืนฐานขอมลู และสญั ญาณ ความสาํ คญั เกยี่ วกับลําดับชั้นทางกายภาพ คือ การเคลอ่ื นยายขอมูลหรือสารสนเทศใหอยูในรูปแบบ ของสัญญาณคล่ืนแมเหล็กไฟฟาสงผานตัวกลางสงขอมูล ซึ่งตามปกติขอมูลตางๆ ท่ีเราใชอยูนั้นไมไดอยูใน รูปแบบทีส่ ามารถสง ผานไปยังเครอื ขายได ตัวอยางเชน ขอมูลท่ีเปนรูปภาพ คงไมสามารถนํารูปภาพเหลานั้น สง ไปยังสายสงขอ มลู เพอื่ สงผานไปยงั เครือขายไดโดยตรง แตจ ะกระทําไดด วยการนาํ รปู ภาพเหลานั้นจัดเก็บใน รูปแบบของขอมลู ดิจิตอลเสยี กอ น เชน การนาํ รูปภาพนั้นมาสแกนหรือภาพถายดิจิตอล ซ่งึ หมายถึง ภาพเหลานี้ จําเปน ตองจดั เก็บในรูปแบบของไบนารี (Binary) หรือ ดจิ ติ อล จากน้นั ก็จะนาํ ขอ มูลดจิ ติ อลเหลา น้นั มาเขา รหัส ใหอ ยูใ นรูปแบบของสญั ญาณคลนื่ แมเ หล็กไฟฟา เพอี่ สง ผา นไปยังตัวกลางสงขอ มูลตอไป สําหรับความแตกตางระหวางขอมูลกับสัญญาณ คือ ขอมูลน้ันเปนสิ่งที่มีความหมายในตัว เชน ไฟลขอมูลทีเ่ ก็บรายละเอียดพนกั งานทจี่ ดั เก็บไวในดิสก หรือเปน ขอ มูลในรปู แบบของเลขฐานสองท่จี ดั เกบ็ ลงใน คอมพิวเตอร และหากตองการถายโอนขอมูลจากท่ีหนึ่งไปยังอีกท่ีหน่ึง ผานสายสื่อสารหรือคลื่นวิทยุขอมูล เหลา นน้ี ้ันจะตองถูกแปลงใหอ ยใู นรปู แบบของสัญญาณ ดงั นนั้ สญั ญาณกค็ ือขอ มูลท่ีไดผ า นการเขา รหสั เพอื่ ใหอ ยู ในรปู แบบของคล่ืนแมเ หล็กไฟฟา เพ่ือสง ผา นไปยงั ระบบสือ่ สารนั่นเอง

การสงผานขอมลู 22 2.2 ชนิดของสัญญาณ ในการสง ขอมูลเพือ่ ทาํ การตดิ ตอส่ือสารระหวา งเครือ่ งคอมพิวเตอร หรอื อปุ กรณน้นั จะตอ งแปลงขอมลู ทีต่ องการสงใหอยูในรูปของ “สัญญาณ (Signal)” โดยสัญญาณอนาล็อกและสัญญาณดิจิตอล เปนสัญญาณ คลื่นแมเหล็กไฟฟา สามารถแพรอยูบนตัวกลางสงขอมูลหลายชนิดดวยกัน เพื่อใชในการสงขอมูล โดยปกติ สญั ญาณที่สง ผานตวั กลางจะมอี ยสู องชนดิ ดว ยกนั คอื สญั ญาณอนาลอ็ ก และสัญญาณดจิ ติ อล 2.2.1 สัญญาณอนาล็อก (Analog Transmission) การสงสัญญาณแบบอนาล็อกจะไมคํานึงถึง สง่ิ ตางๆ ทร่ี วมอยใู นสญั ญาณเลย โดยสัญญาณจะแทนขอมูลอนาล็อกซ่ึงสัญญาณอนาล็อกท่ีสงออกไปน้ันเม่ือ ระยะหางออกไปสัญญาณก็จะออนลงเร่ือยๆ ทําใหส ญั ญาณไมค อ ยดี ตวั อยาง สญั ญาณอนาล็อก ก็คือ เสียงพูด ของมนษุ ย โดยขณะทีม่ ีการพดู หรอื เปลงเสียงออกมา คลืน่ เสยี งที่เราพูดออกมาอยางตอเนื่องนั้นจะสรางขึ้นใน อากาศโดยระดับความดังของเสยี ง และความถข่ี องเสยี งจะมีการเปล่ียนแปลงในลักษณะตอเน่อื งกันไป นอกจาก สัญญาณอนาล็อกที่เปนเสียงพูดของมนุษย แลวก็ยังมีเสียงดนตรี วีดิโอ สัญญาณอนาล็อกเปนสัญญาณที่มี ลกั ษณะเปนรปู คล่ืนที่มีลกั ษณะตอ เน่อื ง ตัวอยางพ้ืนฐานของสญั ญาณอนาล็อก กค็ ือระบบโทรศัพทตามบา นที่มี การแปลงเสยี งสนทนาของมนษุ ยท่ีเปนสญั ญาณอนาล็อก ใหอ ยใู นรูปแบบของสัญญาณอนาล็อกเพื่อสงไปตาม สายโทรศพั ท โดยคลนื่ สญั ญาณอนาล็อกนนั้ สามารถสงอยบู นตัวกลางไดหลายชนิดดว ยกันซง่ึ ขึน้ อยกู บั ความถี่ ภาพท่ี 2.1 แสดงสญั ญาณอนาลอ็ ก ท่มี า (ผูเขยี น) เมื่อสัญญาณอนาล็อกถูกสงบนระยะทางที่ไกลข้ึน จะสงผลตอการออนตัวของสัญญาณ ดังนั้นจึง จําเปนตองใชอุปกรณที่เรียกวา แอมปลิไฟเออร (Amplifier) ซึ่งเปนอุปกรณที่ใชเพิ่มกําลังใหกับสัญญาณ เพ่ือใหส ามารถสง สญั ญาณในระยะทางท่ีไกลออกไปไดอกี แตใ นการเพมิ่ กําลงั ของสญั ญาณ ดว ยแอมปลไิ ฟเออร นี้จะสงผลตอสัญญาณรบกวน (Noise) ขยายเพ่ิมขึ้นดวย ดังนั้นหากสงสัญญาณอนาล็อกในระยะทางท่ีไกล ย่งิ ขนึ้ จําเปน ตอ งใชว งจรกรองสญั ญาณ (Filter) เพือ่ กรองเอาสัญญาณรบกวนออก

การสงผานขอมลู 23 2.2.2 สญั ญาณดจิ ิตอล (Digital Transmission) การสงสญั ญาณแบบดิจติ อลจะใชเมื่อตองการขอมลู ที่ถูกตองชัดเจนแนน อน ดงั น้ันจงึ จาํ เปน ตองสนใจรายละเอียดทุกอยางท่ีบรรจุมากับสัญญาณ ปจจุบันการสง สญั ญาณแบบดิจติ อลจะเขามามีบทบาทสูงในการสื่อสารขอมูล เน่ืองจากใหความถูกตองชัดเจนของขอมูลสูง และสงไดในระยะไกลดวยสามารถเช่ือมตอเขาสูระบบคอมพิวเตอรไดงายขึ้น ทั้งน้ีเนื่องจากสัญญาณจาก คอมพิวเตอรอยูใ นรูปของดิจิตอลน่ันเอง แตเดิมนั้นถาหากระยะทางในการสื่อสารไกลมักจะใชสัญญาณแบบ อนาล็อกเสียสวนใหญ เชน โทรศัพท, โทรเลข เปนตน สัญญาณดิจิตอลเปนสัญญาณแบบไมตอเน่ือง ที่อยูใน รูปแบบของระดับแรงดันไฟฟา ทีเ่ ปนรูปคลนื่ ส่เี หลย่ี ม โดยขอดขี องสัญญาณดิจติ อลคอื สามารถสรา งสญั ญาณขนึ้ ไดดว ยตนทุนทีถ่ กู กวาสญั ญาณอนาลอ็ ก และมีสัญญาณรบกวนนอยกวา ในขณะท่ขี อเสียของสัญญาณดิจิตอลก็ คือ สัญญาณจะถูกลดทอนหรือเบาบางลงเมื่อถูกสงไปในระยะทางไกลๆ ดังน้ันจึงจําเปนตองใชเครื่องทวน สัญญาณ (Repeater) ในการกูขอมูลคืนมาแลวจึงสงสัญญาณออกไปใหม ซ่ึงการสงในระยะทางไกลๆ นั้น สัญญาณอนาล็อกจะทําไดด กี วา สัญญาณดจิ ติ อล หรือเรียกวา “สัญญาณพลั ซ (Pulse Signal)” สญั ญาณทม่ี รี ะบบของสญั ญาณเพยี ง 2 ระดบั คือ สงู และตํ่า การเปลยี่ นระดับสัญญาณจะไมม คี วามตอ เน่ืองกนั (Discrete) โดยปกตแิ ลวระดบั สงู จะ แทนดวยตวั เลข 1 และระดับตํ่าจะแทนดว ย 0 ดังแสดงในภาพที่ 2.2 ภาพที่ 2.2 แสดงสญั ญาณดจิ ติ อล ทีม่ า (ผูเ ขยี น) 2.3 การโอนถายขอมลู และรูปแบบการสงสญั ญาณขอมลู การถายโอนขอ มลู คอื การสงสญั ญาณออกจากเครอ่ื งและรบั สญั ญาณเขาไปในเคร่ือง สามารถจําแนก ไดส องแบบคือ 2.3.1 การถายโอนขอมูลแบบขนาน (Parallel transmission) คือการสงขอมูลครั้งละหลายๆ บิต พรอมกันไปจากอปุ กรณสงไปยังอุปกรณรบั ตวั กลางระหวางสองเครอื่ งจึงตอ งมชี อ งทางใหข อมูลเดินทางหลายๆ ชองทาง ขอมลู ในรปู แบบไบนารี ประกอบไปดวยคา 0 และ 1 ท่ีเรียกวา บิต (Bit) เม่ือมีการนําบิตหลายๆ บิต

การสง ผานขอมลู 24 มารวมกันเปนกลุมจาํ นวน n บติ และสามารถสง n บิตเหลาน้ันไปพรอมๆ กันในหนึ่งรอบสัญญาณนาฬิกาจะ เรยี กวาการสงขอ มูลแบบขนาน วธิ นี น้ี ยิ มใชกับการสง ขอ มูลระยะทางใกล และปกติความยาวของสายไมควรยาว มากเกินไป เพราะอาจทําใหเ กดิ ปญหาสัญญาณสญู หายไปกบั ความตานทานของสาย ตวั อยางการสง ขอมูลแบบ ขนาน เชน การรับสงขอมูลภายในระบบบัสของคอมพิวเตอร การสั่งคอมพิวเตอรไปพิมพท่ีเคร่ืองพิมพผาน พอรต หรือสาย IDE เปนสายทีใ่ ชในการโอนถายขอ มลู ใน Hand disk ภาพท่ี 2.3 สาย IDE เปนสายทใี่ ชในการถา ยโอน ขอมลู ภายในเครือ่ งคอมพิวเตอร ซงึ่ เปนการถายแบบขนาน ทม่ี า (ผูเขียน) ภาพท่ี 2.4 การถายโอนขอมลู แบบขนาน ท่มี า (ดดั แปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 132)

การสง ผานขอมูล 25 ตารางท่ี 2.1 ขอดี - ขอเสีย การถา ยโอนขอ มลู แบบขนาน ขอดี ขอ เสีย มีความรวดเร็ว เน่ืองจากสามารถสงกลุมบิต ตนทุนสูง เน่ืองจากตองมีชองสัญญาณจํานวนเทากับบิต จาํ นวนหลายๆ บติ ไปยงั ปลายทางพรอ มกันได เชน ในหนง่ึ รอบสัญญาณนาฬิกามีการสงกลุมบิตจํานวน 8 บิตไปพรอม ๆกัน ดังน้ัน จะตองมีสายเพ่ือสงขอมูลจํานวน 8 เสน เชือ่ มตอระหวางตนทางกับปลายทาง เปน ตน เหมาะกับการสงขอมูลระยะใกล หากมีการสงขอมูล ระยะไกลดวยวิธีนี้ จะเสี่ยงตอความผิดพลาดของสัญญาณ เนื่องจากสญั ญาณขอมูลแตละบิตท่ีสงไปในระยะทางไกลๆ อาจมีความเหลือ่ มลา้ํ กนั ทาํ ใหข อ มูลแตล ะบิตเดนิ ทางไปยัง จุดหมายปลายทางไมพ รอ มกัน สง ผลตอความผิดพลาดของ ขอ มูลได 2.3.2 การถายโอนขอ มูลแบบอนุกรม (Serial transmission) เปนการสงขอมูลคร้ังละ 1 บิต ไปบน สญั ญาณจนครบจํานวนขอ มลู ที่มอี ยู สามารถนําไปใชกับสื่อนําขอ มลู ท่มี ีเพียง 1 ชองสญั ญาณได สอื่ นําขอ มูลที่มี 1 ชอ งสญั ญาณน้ีจะมีราคาถกู กวาส่อื นาํ ขอ มูลทม่ี ีหลายชอ งสัญญาณ และเน่อื งจากการสื่อสารแบบอนุกรมมกี าร สงขอ มลู ไดค รั้งละ 1 บติ เทานนั้ การสงขอมูลประเภทน้จี ึงชากวาการสงขอมูลคร้งั ละหลายบิต ภาพที่ 2.5 การถา ยโอนขอ มูลแบบอนกุ รม ท่ีมา (ดัดแปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 132)

การสงผานขอมลู 26 2.4 การแปลงสญั ญาณขอ มูลระหวางแบบอนกุ รมและแบบขนาน ในการแปลงรปู แบบขอมลู ระหวางอนุกรมและแบบขนาน จะอาศัยรีจิสเตอรเพ่ือเปนบัฟเฟอรในการ เก็บขอมูลช่ัวคราว เชน ขอมูลท่ีสงเขามาเปนรูปแบบอนุกรมซึ่งจะสงเรียงเขามาทีละ บิต และเม่ือเขามาถึง ปลายทาง บิตแตละบติ กจ็ ะถกู นํามาจดั เกบ็ เรยี งลาํ ดับกันอยูในบฟั เฟอร จนกระท่งั ครบตามจํานวนบติ ท่ีตองการ เรียงกนั จนครบ 8 บิต จากนั้นรจี ิสเตอรก็จะสง ขอมลู ท้งั ชดุ นอ้ี อกไปดวยการสงสญั ญาณใหซีพียูรบั ทราบ เพือ่ ให โปรแกรมนําบิตเหลา น้นั ไปประมวลผลตอไป ในขณะทห่ี ากตองการแปลงขอมลู ในรปู แบบขนานกลบั ไปเปน แบบ อนกุ รมกส็ ามารถกระทําไดดวยกระบวนการตรงกันขามดงั กลา ว ปญหาของการสงขอ มูลแบบอนกุ รม คือ เร่ืองของการแบง ตัวอักขระแตละตัววา จะแบง ณ ตาํ แหนงบิต ใดซง่ึ ทัง้ ฝา ยตน ทาง ฝา ยปลายทาง จะตอ งมีขอตกลงรวมกัน กลา วคือ ทั้งฝายตน ทาง และฝา ยปลายทางจะตอ ง รับรูรวมกันวาจะตองแบงแตละตัวอักขระ ณ บิตใด เน่ืองจากบิตแตละบิต จะทยอยสงมาเปนลําดับเร่ือยๆ ดงั นน้ั การสง ขอมูลแบบอนุกรมจึงมีวิธีการอยูสองวิธีดวยกัน คือ การสงขอมูลแบบอะซิโครนัส และสงขอมูล แบบซิงโครนสั 2.4.1 การสง ขอมลู แบบอะซงิ โครนัส (Asynchronous Transmission) การสงขอ มลู แบบอะซิงโครนัสเปนการสื่อสารดวยวิธีการสงอักขระ แตละตัว ณ เวลาใดก็ได โดยทัง้ ฝา ยสงขอมลู และฝา ยรบั ขอมลู ตา งก็มีสญั ญาณนาฬกิ าควบคมุ จังหวะการทาํ งานดวยตัวเอง จงึ ทาํ ใหการ ทํางานของทั้งสองฝายจะเปนอิสระตอกัน แตอยางไรก็ตามสัญญาณนาฬิกาทั้งสองฝายน้ันจะตองมีความถี่ เทากัน แตในสภาวะนิ่งเฉย (Idel State) ท่ีระบบไมมีการสงขอมูลใดๆ บางคร้ังอาจจะเรียกวา สภาวะ Marking โดยทั้งสองสภาวะจะถกู กําหนดใหมีคา เปน 1 แตเ มือ่ มกี ารสงขอมลู ระดบั สัญญาณจะถูกกําหนดคาให เปน 0 อยใู นชวงเวลาหน่ึงทําใหเกิดเปนบิตท่ีเรียกวา บิตเร่ิมตน (Start Bit) เพื่อเปนการบอกใหทราบวานับ จากน้ีจะมีการสงขอมูลมา และเมื่อฝายสงทําการสงขอมูลมาจนครบตามจํานวนบิตท่ีตองการแลว ระดับ สญั ญาณจะถูกกําหนดใหเ ปน 1 เปน ตัวปด ทา ยของสัญญาณเรียกวา บติ ส้ินสุด (Stop Bit) เพ่อื เปน การบอกให ทราบวาไดสงขอมูลจนครบแลว โดยสัญญาณที่เปน 1 จะถูกสงมาใหนานพอท่ีฝายรับจะรูไดวาส้ินสุดการสง ขอมลู แลว ขอ มูลท่ไี ดม าจะถูกจดั เก็บไวท ี่รจี ิสเตอรเพ่ือรอในการประมวลผลตอไป 2.4.2 การสงขอ มลู แบบซงิ โครนสั (Synchronous Transmission) การสง ขอ มลู แบบซงิ โครนัสเปนการสงขอมูลท่ีเปนแยกลุม โดยบิตที่ทยอยสงเขามาจะมีการ รวมกลุม กนั ใหมขี นาดใหญข น้ึ ที่เรียกวา เฟรม หรือ บล็อกขอ มลู ซ่ึงอาจจะประกอบดวยจํานวนหลายๆ อกั ขระ ดวยกัน โดยระหวา งการสงจะปราศจากชองวา ง รวมถงึ บติ เร่มิ ตน และบิตส้ินสดุ ซ่งึ ทาํ ใหไมมีอะไรมาค่ันระหวา ง

การสงผานขอมูล 27 ขอ มลู แตล ะตัว ดังนั้นเมื่อปราศจากกลไกดงั กลา วจึงทาํ ใหก ารกะจังหวะเวลา กลายเปนส่ิงที่สําคัญมากสําหรับ การสงขอ มลู แบบซิงโครนสั กลา วไดว าฝายรบั ขอมลู และฝา ยสงขอ มูลจะตอ งทํางานสอดคลอ งกนั 2.5 การสงสัญญาณขอมลู (Transmission Definition) หมายถงึ การสงขอ มลู หรอื ขาวสารตา งๆ จากอปุ กรณส าํ หรบั สงหรือผสู ง ผานทางตัวกลางหรือสอ่ื กลาง ไปยงั อุปกรณร ับหรอื ผูร ับ ขอ มลู หรือขาว ซง่ึ ขอ มลู หรือขาวสารท่ีสงไปอาจจะอยูในรูปของสัญญาณเสียง คลื่น แมเ หลก็ ไฟฟา หรอื แสงกไ็ ด 2.5.1 รูปแบบการสงสญั ญาณขอ มูล สามารถแบง ไดเปน สามทาง คือ แบบทางเดียว (Simplex) แบบ ทางใดทางหน่งึ (Half-duplex) และแบบสองทาง (Full-duplex) 2.5.1.1 การสงสญั ญาณขอมูลแบบทางเดียว (Simplex) การสื่อสารแบบทางเดียว เปนการ สื่อสารท่ีผสู ง สามารถสงขอมูลไดเพยี งทางเดียวเทา น้นั ผรู ับไมส ามารถสงขอ มูลตอบกกลบั มาได โดยจะ อาศัยชองทางการสื่อสารที่อนุญาตใหสงขอมูลไดเพียงทางเดียว เรียกการสงขอมูลในลักษณะนี้วา “One-way Communication” ตัวอยางเชน การกระจายเสียงทางวิทยุและการแพรภาพทาง โทรทัศน เปนตน ภาพท่ี 2.6 ตวั อยา งการแพรภาพทางโทรทศั น ทมี่ า (http://www.myfirstbrain.com/main_view.aspx?ID=49634) ภาพท่ี 2.7 การสง สัญญาณขอ มูลแบบทางเดียว (Simplex) ทม่ี า (ดดั แปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 6)

การสง ผานขอมูล 28 2.5.1.2 การสงสัญญาณขอมูลแบบทางใดทางหน่ึง (Half-duplex) การสื่อสารแบบทางใด ทางหนึ่ง เปนการสือ่ สารทีแ่ ตละฝา ยสามารถรับ – สงขอมูลไดแตจะไมสามารถทําไดในเวลาเดียวกัน โดยเม่ือฝง สง ทาํ การสง ขอ มลู มา ทางฝง รับตองทําการรับเทานัน้ ไมส ามารถตอบกลับไปในขณะท่ีฝงสง ยงั สง อยูไ ดจนเม่อื ฝงสงหยดุ สง แลว ฝง รับจงึ จะสามารถตอบกลบั ไปไดซึง่ ในสถานการณนท้ี างฝง รับก็จะ กลายเปนฝงสง และทางฝงสงก็จะกลายเปนฝงรับแทน ตัวอยาง เชน การใชวิทยุส่ือสารของตํารวจ กระดานสนทนา (Web board) อเี มล (e-mail) เปนตน ภาพท่ี 2.8 ตวั อยางการใชวิทยสุ อ่ื สารของตาํ รวจ ทีม่ า (http://thaitelecomkm.org/TTE/topic/attach/ Fundamental_of_Radio_Antenna/index.php) ภาพที่ 2.9 การสงสัญญาณขอ มลู แบบทางใดทางหนง่ึ (Half-duplex) ท่ีมา (ดดั แปลงจาก Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 6) 2.5.1.3 การสง สัญญาณขอ มูลแบบสองทาง (Full-duplex) การส่ือสารแบบสองทาง เปนการ สื่อสารท่ีสามารถรับสง – ขอ มลู ไดพรอ มกนั ทัง้ สองทางโดยแมในขณะทฝี่ งสง กําลงั สงขอมูลอยู ฝงรับก็ สามารถสง ขอมูลไดเชนกนั ตวั อยา งเชน การคยุ โทรศัพทห องสนทนา (Chat Room) ภาพที่ 2.10 การสง สญั ญาณขอมลู แบบสองทาง (Full-duplex) ทมี่ า (ดัดแปลงจาก : Behrouz A.Forouzan, 2007, หนา 6)

การสงผานขอมูล 29 2.6 การแปลงขอมลู อนาล็อก / ดิจิตอลใหเ ปนสัญญาณ การแปลงขอมูลอนาล็อกและดิจิตอลใหเปนสัญญาณ ไมวาจะอยูในรูปแบบของอนาล็อกหรือดิจิตอล เราสามารถแปลงไดโดยสง ผานตัวกลางเพ่อื ไปยังระบบการสื่อสารเพียงแตจ ําเปนตอ งมกี ารแปลงรปู หรอื ทาํ การ เขารหัสขอมูลเพื่อใหอยูในรูปแบบสัญญาณที่เหมาสม ดังนั้น สามารถแปลงขอมูลหรือเขารหัสขอมูลไปมา ระหวางอนาล็อกหรือดิจติ อลไดด ังนี้ 2.6.1 การแปลงขอมลู อนาลอ็ กใหเ ปนสญั ญาณอนาล็อก (Analog – to – Analog) ในการแปลงขอ มลู อนาล็อกใหเปนสัญญาณอนาล็อกเปนรูปแบบที่งาย มีตนทุนต่ํา โดยจะแทนขอมูล อนาล็อกดวยสัญญาณอนาล็อก ตัวอยางสื่อสารในรูปแบบ Analog – to – Analog ก็คือ ระบบ วิทยุกระจายเสียง ที่มีความสัมพันธระหวางขอมูล / สารสนเทศ แบบอนาล็อก อุปกรณท่ีทําหนาที่แปลง สญั ญาณ (Analog / Analog Conversion) จะทาํ ใหผลลัพธท ่ีไดก ค็ อื สัญญาณอนาล็อก ภาพที่ 2.11 การแปลงขอมูลอนาลอ็ กใหเ ปนสญั ญาณอนาลอ็ กโดยใชอ ปุ กรณแปลงสญั ญาณ ท่ีมา (ผเู ขียน) ตวั อยา งเชน มกี ารเปด วิทยุคลื่น FM ทคี่ วามถี่ 103.5 MHz เพอ่ื ฟงเพลง ซึ่งคลื่นของสถานี จะสง อออก ไปทยี่ า นความถี่น้ี ในขณะที่เสียงพูดของมนุษยจะอยูที่ยานความถี่ต่ําในชวง 300 – 400 Hz และเสียงดนตรีมี ยานความถที่ ี่ 30- 20,000 Hz ดงั น้นั เพ่อื ใหเสียงพูดและเสียงดนตรีสามารถ สงออกไปท่ียานความถี่สูง 103.5 MHz ได จึงจาํ เปนตองมีเทคนิควิธกี ารสง คลน่ื ความถสี่ งู นห้ี รือท่ีเรียกกนั วา คลนื่ พาหะ (Carrier Signal) มคี ุณสมบัติพิเศษคือ สามารถสงออก ไดใ นระยะที่ไกลๆ และสามารถผา นตวั กลางได เมื่อเรามีการนําคลื่นพาหะมารวมกับสัญญาณเสียงจะทําใหได คลื่นใหมท่ีพรอมสงออกผานไปยังตัวกลาง เชน อากาศ โดยการรวมกันของสัญญาณในท่ีนี้ เราเรียกวิธีน้ีวา การมอดูเลต (Modulate) นน่ั เอง และเมื่อสถานีสงไดทําการสงสัญญาณท่ีผานการมอดูเลตไปแลว ทางฝาย สถานีรับก็จะตองมีกรรมวิธีในการแยกคลื่นพาหะออกจากคลื่นเสียง ซ่ึงเรียกเทคนิคน้ีวา การดีมอดูเต (Demodulate) ในการมอดูเลตนั้นเราสามารถทําไดสามวิธี คือ การมอดูเลตทางขนาด หรือแอมพลิจูด