หน่วยที่-1

… หน่วยท่ี 1 … การสื่อสารขอ้ มูล และเครือข่ายคอมพิวเตอร์เบื้องต้น จดั ทาโดย นางสาวเพ็ญนภา พนู ผล เสนอ อาจารยเ์ พยี รวทิ ย์ ขามณีปวส.2 คอมพวิ เตอรธ์ ุรกิจ(ม.6) เลขท่ี 11

การสื่อสารระหว่างมนุษย์กบั อุปกรณส์ ื่อสารต่างๆ ถือวา่ เป็นสว่ นสาคัญต่อผลสาเร็จในการดาเนินกิจกรรมทางธุรกิจในยุคปัจจุบันเป็นอย่างมาก รวมถึงเทคโนโลยีด้านการสื่อสารท่ีนับวันจะเข้ามามีบทบาทสาคัญต่อการดารงชวี ิตประจาวันของมนษุ ย์ในแถบทุกๆด้าน ซึ่งต่างคนต่างสามารถสื่อสารถึงกันได้ตลอดเวลาด้วยการผ่านระบบหน่ึงท่ีเรียกว่า “ระบบเครือข่าย” คาว่า “เครือข่าย (Networks)” โดยส่วนใหญ่มักจินตนาการถึงอุปกรณ์ต่างๆจานวนหลายๆชิ้นเชื่อมโยงระหว่างกันผ่านสายเคเบิล และอุปกรณ์ที่เชื่อมโยงเหล่านั้นสามารถสื่อสารและใช้ทรัพยากรร่วมกันได้ภายในเครือข่าย แต่ด้วยปัจจุบันเทคโนโลยีเครือขา่ ยได้ถูกพฒั นาขนึ้ อยา่ งรวดเรว็ จงึ ทาให้เครือขา่ ยสามารถเชื่อมโยงกันได้ท้ังแบบมีสายโดยข้อมูลจะรบั สง่ ผ่านทางสายเคเบิล และแบบไรส้ ายท่ีข้อมูลจะรับส่งผ่านทางคลื่นความถี่วทิ ยุ รวมถงึ การสื่อสารระหว่างเครือข่ายแบบมสี ายและแบบไร้สายร่วมกนั ในความเป็นจริง เครือข่ายอาจไม่จาเป็นต้องพ่ึงพาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เสมอไปตัวอย่างเช่น เครือข่ายโทรศัพท์ในยุคดงั้ เดมิ แต่ดว้ ยปัจจุบันคอมพิวเตอร์ได้ถือเป็นอุปกรณ์ชน้ิ สาคญั ชิน้ หนงึ่ ทีส่ ามารถนามาประยุกต์ใช้งานได้อย่างหลากหลาย ซึ่งมิไดถ้ ูกจากัดเพื่อใช้งานทางวทิ ยาศาสตรอ์ ยา่ งเช่นในยุคก่อน จึงทาให้ปัจจุบันนิยมนาคอมพวิ เตอร์มาเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่าย ดังน้ัน “เครือข่ายคอมพิวเตอร์” จึงหมายถึงการนาเครื่องคอมพิวเตอร์มากกวา่ หน่งึ เครือ่ งข้นึ ไปมาเชื่อมโยงเข้าด้วยกัน ซ่ึงการเชื่อมโยงจาเป็นต้องผ่านช่องทางการสื่อสาร และช่องทางการสื่อสารยังสามารถเป็นได้ท้ังแบบมีสายและแบบไร้สาย เช่น สายเคเบลิ สายโทรศพั ท์ สายไฟฟ้า คลืน่ วิทยุ หรือคลื่นอินฟราเรด รวมถึงอปุ กรณ์คอนเน็กเตอร์(Connectors) ที่ใชส้ าหรับการเชือ่ มตอ่ และการด์ เครือขา่ ย เป็นตน้

การสื่อสาร (communication) หมายถึง กระบวนการถา่ ยทอดหรือแลกเปลี่ยนสารหรือสื่อระหว่างผู้ส่งกับผู้รับโดยส่งผ่านช่องทางนาสารหรือสื่อเพื่อให้เกิดความเขา้ ใจซึง่ กนั และกัน การสื่อสารข้อมูล (datacommunication) หมายถึงกระบวนการหรือวิธีถา่ ยทอดขอ้ มูลระหว่างผู้ใช้กบั คอมพวิ เตอร์ท่ีมักจะอยู่หา่ งไกลกัน และจาเป็นตอ้ งอาศัยระบบการสื่อสารโทรคมนาคม (telecommunication) เป็นสื่อกลางในการรับส่งข้อมูล เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (computer network) หมายถึง การเชื่อมโยงระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ต้ังแต่ 2 เครื่องข้ึนไป เพื่อให้สามารถสื่อสารและแลกเปล่ียนข้อมูลรวมทั้งสามารถใช้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ภายในเครือข่ายร่วมกันได้ เช่น ฮาร์ดดิสก์เครื่องพิมพ์ เปน็ ต้น

1. ผูส้ ่ง (Sender) เป็นอปุ กรณท์ ่ใี ช้ในการสง่ ขา่ วสาร (Message) เปน็ ตน้ ทางของการสือ่ สารขอ้ มูลมหี นา้ ที่เตรียมสรา้ งขอ้ มูล เช่น ผู้พูด โทรทศั น์ กล้องวิดีโอ เปน็ ต้น 2. ผูร้ บั (Receiver) เปน็ ปลายทางการสือ่ สาร มีหน้าทร่ี ับข้อมูลทีส่ ง่ มาให้ เช่น ผู้ฟงัเครื่องรับโทรทัศน์ เครื่องพมิ พ์ เป็นต้น 3. สื่อกลาง (Medium) หรือตวั กลาง เป็นเส้นทางการสือ่ สารเพือ่ นาขอ้ มูลจากต้นทางไปยงั ปลายทาง สือ่ ส่งข้อมูลอาจเปน็ สายคูบ่ ดิ เกลียว สายโคแอกเชยี ล สายใยแกว้ นาแสงหรือคลืน่ ทส่ี ่งผ่านทาง 4. ขอ้ มูลขา่ วสาร (Message) คือสญั ญาณอเิ ลก็ ทรอนิกส์ท่ีส่งผ่านไปในระบบสื่อสาร ซึ่งอาจถูกเรียกว่า สารสนเทศ (Information) โดยแบ่งเปน็ 5รูปแบบ ดงั น้ี4.1 ขอ้ ความ (Text) ใช้แทนตัวอกั ขระต่าง ๆ ซึ่งจะแทนด้วยรหสั ต่าง ๆ เชน่ รหัสแอสกี4.2 ตัวเลข (Number) ใช้แทนตัวเลขตา่ ง ๆ ซ่ึงตัวเลขไมไ่ ด้ถูกแทนด้วยรหัสแอสกีแต่จะถูกแปลงเป็นเลขฐานสองโดยตรง4.3 รูปภาพ (Images) ข้อมูลของรูปภาพจะแทนด้วยจุดสีเรียงกันไปตามขนาดของรูปภาพ4.4 เสียง (Audio) ขอ้ มูลเสยี งจะแตกตา่ งจากขอ้ ความ ตวั เลข และรูปภาพเพราะข้อมูลเสยี งจะเป็นสญั ญาณตอ่ เนือ่ งกันไป4.5 วิดีโอ (Video) ใช้แสดงภาพเคลื่อนไหว ซ่ึงเกิดจากการรวมกันของรูปภาพหลาย ๆ รูป 5. โปรโตคอล (Protocol) คือ วธิ กี ารหรือกฎระเบียบที่ใช้ในการสือ่ สารข้อมูลเพื่อให้ผู้รบั และผูส้ ่งสามารถเข้าใจกนั หรือคยุ กันรูเ้ รื่อง โดยท้งั สองฝ่ังทัง้ ผู้รบั และผู้สง่ ได้ตกลงกนั ไว้กอ่ นลว่ งหนา้ แลว้

ในปจั จุบนั ความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยีการสื่อสาร ทาให้เราหันมาให้ความสาคัญต่อการตดิ ตอ่ สือ่ สารผ่านเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ทาให้เราสามารถติดต่อเชื่อมโยงข้อมูลถึงกนั ได้ท่ัวโลก ไม่ว่าจะอยู่ในรูปของอินเทอร์เน็ต หรือด้านการติดต่อสื่อสารโทรคมนาคมในระยะไกลต่างๆ ก่อให้เกิดการนาเทคโนโลยีการสื่อสารข้อมูลมาใช้ในวงการธุรกิจต่าง ๆ เป็นการนาความรู้จากข้อมูลข่าวสารท่ีได้รับมาสร้างทางเลือกในการตัดสินใจในการดาเนินธุรกิจต่าง ๆส่งผลให้เราสามารถลดต้นทุน ลดเวลาในการติดต่อสื่อสารส่งเสริมให้เกิดการใช้งานทรัพยากรรว่ มกนั ซึง่ เหมาะกบั สภาพขององค์กรในปัจจบุ นั ท่ตี ้องการการแขง่ ขนั ท่คี อ่ นข้างสูง จากจุดเริ่มแรกทาให้มีการใช้บริการด้านการสื่อสารโทรคมนาคมเพิ่มมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และเว็บไซต์เพื่อการพาณิชย์ต่าง ๆ ส่งผลให้เกิดแรงผลักดันในการพัฒนาเทคโนโลยีสมัยใหม่เพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็ว เห็นได้ง่าย ๆ จากการเปลย่ี นแปลงจากการสื่อสารแบบอนาล็อกเป็นเทคโนโลยีเครือข่ายดจิ ิทัล ทาให้มีความเร็วในการส่งข้อมูลสูงข้ึน และส่งข้อมูลได้เป็นจานวนมาก ลดความผิดพลาดในการส่งข้อมูล ซ่ึงสามารถส่งสารสนเทศทั้งที่เป็นข้อมูลประเภท เสียง และวิดีโอ ไปพร้อม ๆ กัน อีกทั้งการใช้ดาวเทียมสื่อสารทาให้สามารถส่งข้อมูลภาพและเสียงข้ามซีกโลกได้อย่างรวดเร็ว รวมทัง้ การใช้เซลลูลาห์หรือเครือข่ายไร้สายอื่นๆ นับวา่ เป็นการทาให้เกิดความสะดวกรวดเร็วในการใช้อุปกรณ์แบบพกพาแบบต่าง ๆ ทาให้เราสามารถติดต่อสื่อสารกันไดท้ ั่วโลก

1. การแลกเปล่ียนข้อมูลทาไดง้ ่าย โดยผู้ใช้ในเครือข่ายสามารถท่ีจะดงึ ข้อมูลจากสว่ นกลางหรือข้อมูลจากผู้ใช้คนอื่นมาใช้ได้อย่างรวดเรว็ และง่ายดาย เหมือนกับการดึงข้อมูลมาใช้จากเครื่องของตนเอง และนอกจากดึงไฟล์ข้อมูลมาใช้แล้ว ยังสามารถคัดลอกไฟลไ์ ปใหผ้ ู้อื่นได้อีกด้วย2. ใช้ทรัพยากรร่วมกันได้ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ท่ีเชื่อมต่อกับเครือข่ายนั้น ถือว่าเป็นทรัพยากรส่วนกลางที่ผู้ใช้ในเครือข่ายทุกคน สามารถใช้ได้โดยการส่ังงานจากเครื่องคอมพิวเตอร์ของ ตวั เองผา่ นเครือข่ายไปยังอปุ กรณ์น้ัน3. ใช้โปรแกรมร่วมกันผู้ใช้ในเครือข่ายสามารถท่ีจะรันโปรแกรมจาก เครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนกลาง เช่น โปรแกรม Word, Excel, Power Point ได้ โดยไม่จาเป็นจะต้องจัดซื้อโปรแกรม สาหรับคอมพิวเตอร์ทุกเครื่อง เป็นการประหยัดงบประมาณในการจัดซื้อ และยังประหยดั เนือ้ ทใี่ นหน่วยความจาดว้ ย4. ทางานประสานกันเป็นอย่างดี ก่อนที่เครือข่ายจะเป็นท่ีนิยม องค์กรส่วนใหญ่จะใช้คอมพวิ เตอรข์ นาดใหญ่ และข้อมูลทุกอย่างในองค์กร แต่ปัจจุบันองค์กรสามารถกระจายงานต่าง ๆ ให้กับหลาย ๆ เครื่อง แลว้ ทางานประสานกนั5. ติดต่อสื่อสารสะดวก รวดเร็ว เครือข่ายนับว่าเป็นเครื่องมือท่ีใช้ในการติดต่อสื่อสาร ได้เป็นอย่างดี ผู้ใช้สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูล กับเพื่อนร่วมงานที่อยู่คนละท่ี ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว6. เรยี กขอ้ มูลจากบา้ นได้ เครือขา่ ยในปจั จบุ ันมกั จะมกี ารติดตั้ง คอมพิวเตอร์ เครื่องหน่ึงเป็นเซิร์ฟเวอร์ เพือ่ ให้ผูใ้ ช้สามารถเข้าใช้เครือข่ายจากระยะไกล

การสื่อสารโทรคมนาคม (Telecommunication) หมายถึง การติดต่อสื่อสารด้วยการรับส่งข้อมูลข่าวสารระหว่างตัวประมวลผล โดยผ่านสื่อกลางที่เชื่อมต้นทางและปลายทางทหี่ ่างกัน โดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนกิ ส์หลายรูปแบบ ตามกฎเกณฑ์ หรือระเบียบวธิ กี ารที่กาหนดข้นึ ในแตล่ ะอปุ กรณ์ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) หมายถึง การเชื่อมต่อเครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งแต่สองเครื่องข้ึนไป เพื่อขยายขีดความสามารถท่ีมีจากัด ทาให้เกิดการแลกเปลย่ี นขอ้ มูล หรือแบ่งปันทรพั ยากรให้มกี ารใช้งานร่วมกนั โปรโตคอล (Protocol) หมายถึง ระเบียบวิธีการ มาตรฐาน หรือกฎเกณฑ์ในการติดต่อสื่อสาร ระหว่างกันของเครื่องมืออุปกรณ์คอมพิวเตอร์ต่าง ๆ หรือ วิธีท่ีถูกกาหนดข้ึนเพื่อการสื่อสารข้อมูล ซ่ึงผูส้ ง่ ข้อมูลจะตอ้ งส่งขอ้ มูลในรูปแบบตามวิธีการสื่อสารที่ตกลงไว้กับผู้รับข้อมูล จึงจะสามารถสื่อสารขอ้ มูลกันได้ อินเทอร์เน็ต (Internet) หมายถึง การเชื่อมโยงเครือข่ายคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกันตามโครงการของอารป์ ้าเน็ต (ARPAnet = Advanced Research Projects AgencyNetwork) เป็นหน่วยงานสังกัดกระทรวงกลาโหมของสหรัฐ (U.S.Department ofDefense - DoD) ถูกก่อตัง้ เมือ่ ประมาณ ปีค.ศ.1960(พ.ศ.2503) และได้ถูกพฒั นาเรื่อยมา

ความถข่ี องความลม้ เหลว เครือข่ายทุกระบบมีโอกาสล่มไดเ้ สมอ อย่างไรก็ตามเครือข่ายท่ีได้รับการออกแบบท่ีดี หากเครือขา่ ยเกดิ ข้อขัดข้องหรือล้มเหลวด้วยประการใดก็ตาม ควรสง่ ผลกระทบต่อผู้ใช้งานให้น้อยท่ีสุดเท่าที่เป็นไปได้และหากเครือข่ายมีความถ่ีในการล้มเหลวอยู่บ่อยคร้ัง น่ันหมายถึงเครือข่ายนน่ั มีความน่าเชื่อถือต่าระยะเวลาในการกู้คืน ระยะเวลาในการกู้คืนระบบ กรณีเครือข่ายล่มหรือเกิดข้อขัดข้องใด ๆ หากการกู้คืนระบบสามารถแก้ไขได้ด้วยระยะเวลาอันส้ัน ย่อมดีกว่าการกู้คืนระบบที่ต้องใช้ระยะเวลายาวนาน โดยการกู้คืนหมายถงึ การกู้ระบบให้กลับคืนสภาพเดมิ ที่สามารถใช้งานได้ รวมถึงการกูค้ ืนขอ้ มูลกรณที ่ีข้อมูลเกดิ ความสูญเสยีความคงทนต่อข้อผิดพลาด เครือข่ายที่ดีจะต้องมีระบบป้องกันภัยต่าง ๆ ท่ีอาจเกิดขึ้นจากเหตุการณ์ใด ๆ ท่ีไม่คาดคิดไดเ้ สมอไมว่ ่าจะเป็นระบบไฟฟ้า รวมถงึ ภัยธรรมชาติที่ไมส่ ามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ ดังน้ันระบบเครือข่ายท่ีดีจึงต้องได้รับการออกแบบให้มีระบบสารองข้อมูลที่น่าเชื่อถือรวมถึงอุปกรณ์สาคัญของระบบ หากทางานขัดข้อง อุปกรณ์ตัวแทนสารถทางานแทนได้ทนั ที เป็นตน้